วชาวทยาศาสตรเพอคณภาพชวต รหสวชา 3000-1314

จดท าโดย

นางนชนาฏ หรญ

หนวยท 5

เสยงและการไดยน

แหลงก าเนดเสยง

แหลงก าเนดเสยงคอ วตถทท าใหเกดเสยง เมอวตถนน

เกดการสนสะเทอน แหลงก าเนดเสยงแตละชนด จะท าให

ก าเนดเสยงทมความแตกตางกนไประดบความดงของเสยง

มหนวยวดเปน เดซเบล (db)

อวยวะรบเสยง

สวนประกอบของหทเกยวของกบการไดยน

หของคนเราแตละขางแบงออกเปน 3 ชน คอ

หชนนอก หชนกลาง และหชนใน

1. หชนนอก ประกอบไปดวย1.1 ใบห ท าหนาทดกและรบเสยงเขาสรห1.2 รห ท าหนาทขบไขมนเหนยวและเหลว มาหลอเลยงรห ไขมน

เหลานเมอรวมกบสงสกปรกตาง ๆกจะกลายเปนขห ซงจะชวยปองกน

สงแปลกปลอมทเขามาทางรหไมใหเขาถงเยอแกวหไดงาย1.3 เยอแกวห ท าหนาทรบแรงสนสะเทอนของคลนเสยงทเดนทาง

เขามาทางรห

2.หชนกลาง

มลกษณะเปนโพรงอากาศบรรจกระดกเลกๆ 3 ชนตดตอกน คอ

กระดกคอน อยตดกบเยอแกวห กระดกทง อยตรงกลาง และ

กระดกโกลน อยตดกบหชนใน สวนลางของโพรงอากาศตอนปลาย

ของหชนกลางจะมทอยสเตเชยน (Eustachian tube) ซงมลกษณะ

เปนชองอากาศแคบๆ และยาวตอไปถงคอ ท าหนาทปรบความกด

อากาศขางในและขางนอกหใหมความสมดลกน ท าใหเราไมปวดหเวลา

อากาศเขาไปกระทบ แกวหขณะทมการหายใจ หรอกลนอาหาร

3.หชนใน

อยถดจากกระดกโกลนเขามา หชนนประกอบดวยอวยวะ

ทส าคญ 2 สวน คอ3.1 สวนทท าหนาทรบเสยง มลกษณะเปนทอเลกๆ ท

ขดเปนวงซอนกนอยหลายชนคลายหอยโขง ภายในม

ทอของเหลวบรรจอย ตามผนงดานในของทอมอวยวะ

รบเสยงอยทวไป

3.2 สวนทท าหนาทควบคมการทรงตว มลกษณะเปนรปทอโคง

ครงวงกลมเลกๆ 3 วง วางเรยงตดตอกนตงฉากกบผนงภายใน

ปลายของครงวงกลมทง 3 นน อยตดกน ทอครงวงกลมทง 3 น

บดวยเนอเยอบางๆ ทมประสาทรบความรสกเกยวกบการทรงตว

กระจายอย

ธรรมชาตของเสยง

ธรรมชาตของเสยง

ธรรมชาตของเสยงเปนลกษณะเฉพาะตวของแหลงก าเนดเสยง ทท าให

เสยงแตกตางกนซงมอย 3 ประการ คอ ระดบเสยง ความดงของเสยง

และคณภาพของเสยง เสยงมความถตางกน เสยงทมความถต าจะมเสยง

ทมเสยงทมความถสง จะมเสยงแหลม

เสยงทมความถต ากวา 20 เฮรตซ เรยกวา อนฟราโซนก ซงเรารสกได

จากการสนสะเทอนและเสยงทมความถสงกวา 20,000 เฮรตซ

เรยกวา อลตราโซนก หรออตราซาวด

อลตราโซนกน ามาใชประโยชนในงานตาง ๆ มากมาย เชน ควบคม

คณภาพของผลตภณฑใชท าลายหมอกบรเวณสนามแขง ใชตรวจหากลม

ปลา และสงกดขวางใชท าความสะอาดเครองมอแพทย ตรวจหาเนอเยอ

ในรางกาย ท าลายกอนนวในกระเพาะปสสาวะและไต เปนตน

การหกเหของแสงเกดจากเสยงเคลอนทจากตวกลางหนงไปยงอก

ตวกลางหนงทมความหนาแนนตางกน ท าใหอตราเรวและทศทางของเสยง

เปลยนไป

การเลยวเบนของเสยงผานวตถทขวางกนทางเดนของคลนเสยง

จะไดยนคอยกวาเดมเพราะพลงงานเสยงลดลง

การแทรกสอดของเสยง เกดจากคลนเสยงทมแหลงก าเนดเสยงตงแต

2 แหลงขนไป เมอมารวมกนจะท าใหเกดเสยงดงขนกวาเดมหรอคอยกวาเดม

• ปรากฏการณดอปเปอรเปนการเปลยนระดบเสยงเพอความถของเสยงทเกดขนจากแหลงก าเนดเสยงทมการเคลอนท ซงแหลงก าเนดเสยงและผฟงมไดอยนง

• เรโซแนนซ เปนปรากฏการณทเกดขนอนเนองจากการถายทอดพลงงานจากภายนอกเขาสวตถดวยความถเทากบความถของวตถนน

ขอขอบคณขอความและภาพจากอนเทอรเนต