บนทก(Note) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

คายวทยาศาสตรเพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ณ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช อาเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมา

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (สสส.) สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.)

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย (วท.)

ระดบมธยมศกษา มธยมศกษา

บทนา

สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ไดจดตงขนตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 19 กนยายน พ.ศ.2510 อยภายใตการด าเนนงานของสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) กอตงขนเพอเปนแหลงศกษาวจย สนบสนนงานวจยดานสงแวดลอมและนเวศวทยา เปนศนยถายทอดเทคโนโลยของสถาบนวจยวทยาศาสตร ถายทอดความรดานนเวศวทยาและสงแวดลอมแกกลมนกเรยนนกศกษาหรอบคคลทวไป ตงอยในเขตต าบลภหลวง อ าเภอปกธงชย ต าบลวงน าเขยวและต าบลอดมทรพย อ าเภอวงน าเขยว จงหวดนครราชสมา ซงอยทางทศตะวนตกเฉยงใตของตวเมองนครราชสมา ระยะทางประมาณ 60 กโลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข 304 (ฉะเชงเทรา - นครราชสมา) และหางจากกรงเทพมหานครประมาณ 300 กโลเมตร สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช มเนอททงหมด 80 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 50,000 ไร ซงเปนขอบดานใตของทราบสงโคราช มความสงอยระหวาง 280-762 เมตร จากระดบน าทะเลปานกลาง ยอดเขาสงทอยทางดานใตของพนทสถาน ไดแก เขาเคลยด (762 เมตร) เขาเขยว ( 729 เมตร) และเขาสง (725 เมตร) สวนความลาดชนอยระหวาง 10-30 และ 30-45 เปอรเซนต ตามล าดบ มแนวเขตทางดานตะวนออกของสถานตดทางหลวงหมายเลข 304 เปนระยะทางประมาณ 10 กโลเมตร

ดวยเปนแหลงศกษาวจยทมความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตจงไดรบการรบรองจาก UNESCO ภายใตโครงการมนษยและ ชวมณฑล (Man and Biosphere, MAB) ในป พ.ศ. 2519 ใหสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ( Sakaerat Biosphere Reserve) เปนแหลงสงวนชวมณฑลแหงหนงของโลก และเปนแหงแรกของประเทศไทย

บนทก(Note) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

1 22

กจกรรม : ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (2) วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน ....................................................................................................................... วสด / อปกรณทใช 1. ............................................ .2. .......................................... 3. ......................................... 4. ............................................ 5. ........................................... 6. ......................................... 7. ............................................ 8. ........................................... 9. ......................................... ขนตอน / วธการท า ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................………………………………………………………………...…………………………..…….....………………………………………………………………………..……………………………...….…………………………………………………………………………………...……………………………………...………………………………………………………………………...………………………………………..………………………………………………………………………….………………..………… การประยกตใชในชวตประจ าวน........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

ศกษาระบบนเวศปาไมในสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช ปาดบแลง (Seasonal rain forest Semi-evergreen forest หรอDry evergreen forest) จดเปนปาประเภทไมผลดใบ (Evergreen forest) พชจ าเปนตองแกงแยงกนเพอหาแสงแดด บางชนดสงมากกวาตนอน บางชนดใชตนไมอนเปนทเกาะเพอรบแสงแดด พบปกคลมทางทศตะวนออกเฉยงใตของสถานฯ บรเวณเขาเคลยด เขามะคา แผขยายขนไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอบรเวณเขาหนเกง และทางทศใตบรเวณทตดกบทางหลวงหมายเลข304 มพนทประมาณ60เปอรเซนตของพนททงหมด ลกษณะโครงสรางตามแนวดงของปาชนดน แบงไดเปน 4 ชน ( storey) ไมชนบนมความสงระหวาง 21-40 เมตร ชนดไมทส าคญไดแก ตะเคยนหน (Hopea ferrea) ตะเคยนทอง (Hopea ordorata) เคยมคะนอง(Shorea henryana)ยางแดง(Dipterocarpus turbinatus) กระบก(Irvingia malayana)ไมชนกลางมความสงระหวาง 15-20 เมตร ชนดไมทส าคญไดแกกระเบากลก(Hydnocarpus ilicifolia)พลองกนลก (Memecylon ovatum)พลองขควาย (Memecylon caeruleum)กดลน (Walsura trichostemon)ไมชนลางมความสงระหวาง 4-14 เมตร ชนดไมทส าคญไดแก มะไฟ (Baccaurea ramiflora) ขอยหนาม (Streblus ilicifolius)และไมพนลางทมความสงต ากวา 4 เมตร สวนใหญเปนพวกลกไมของไมชนบนชนดตางๆ และไมพมชนดตางๆ ปาเตงรง(Deciduous dipterocarp forest หรอ Dry dipterocarp forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก ปาแพะ ปาแดง และ ปาโคก เปนปาผลดใบ (Deciduous Forest) ลกษณะ เปนปาโปรงสวนใหญ พบทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของทท าการสถานฯ และบรเวณเขาพะยอม มพนทประมาณ 20 เปอรเซนตของพนททงหมด ลกษณะโครงสรางตามแนวดงประกอบดวยชนเรอนยอด 3 ชน ชนบนสดมความสงอยระหวาง 21-35 เมตร ชนดไมทส าคญ ไดแก เตง (Shorea obtusa)รง (Shorea siamensis) เหยง(Dipterocarpus obtusifolius)พลวง (Dipterocarpustuberculatus)ยางกราด(Dipterocarpus intricatus)พะยอม (Shorea roxburghii) ไมชนกลางมความสงระหวาง 11-2 เมต ร ชนดไมทส าคญไดแก กอแพะ (Quercus kerrii)ค ามอกหลวง (Gardeni sootepensis)กระมอบ(Gardeni obtusifolia)พลองเหมอด (Memecylon scutellatum)ไมชนลางไดแกลกไมตางๆ หญาเพก(Vietnamosaspusilla)หญาคา(Imperata cylindrica)และปรงเหลยม (Cycas siamensis) เปนตน ปาชนดนตนไมจะผลดใบในชวงฤดแลง และมกจะมไฟปาแทบทกป ตนไมบางชนดมลกษณะแคระแกรนคดงอ หรอมปมมตา

21 2

ฐานการเรยนรท 1 อตนยมวทยา(Meteorological) วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกเครองมอทใชตรวจวด เกบขอมล และหนาท ตลอดจนประโยชนทไดรบจากอตนยมวทยา 1. อณหภม (ปจจบน) ทวดไดจากเทอรโมมเตอร (Thermometer) เทากบ..................องศาเซลเซยส (°C) 2. จากขอ1 ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius °C) ใหเปนองศาฟาเรนไฮต (Degree Fahrenheir °F) จากสตร °F = (9 x °C) + 32 .................................................................................................................................................. 3. ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius °C) เปนเคลวล(Kelvin K) จากสตร K = °C + 273 .................................................................................................................................................. 4 .ใหแปลงคาองศาเซลเซยส (Degree Celsius °C) เปนองศาโรเมอร (Degree Romer °R) วธท า จากสตร °R = °C x 0.8 ................................................................................................................................................. 5. บอกวธการหาคาความชนสมพทธ (Relative Humidity RH) พรอมแสดงวธท า .................................................................................................................................................. 6. ใหนกเรยนอานคาการระเหยของน าแบบหลอดพเช (Evaporimeter piche type) .................................................................................................................................................. 7. ใหหาปรมาณน าฝนจากแกวตวง (Rain gage measursing glass type) แลวน าคามาเปรยบเทยบกบเกณฑปรมาณน าฝน ................................................................................................................................................. 8. ขอมลทไดจากอตนยมวทยา สามารถน าไปใชประโยชนในดานใดบาง ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

กจกรรม : ขนมพนบานแสนสนกอมอรอย (1) วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกปฏบตการท าขนมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชอขนมพนบาน........................................................................................................................ วสด / อปกรณทใช 1................................................2..........................................3............................................. 4................................................5...........................................6............................................... 7................................................8............................................9.............................................. ขนตอน / วธการท า ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................………………………………………………………………...…………………………..…….....………………………………………………………………………..……………………………...….…………………………………………………………………………………...……………………………………...………………………………………………………………………...………………………………………..………………………………………………………………………….………………..………… การประยกตใชในชวตประจ าวน...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

5

3 20

กจกรรม : ผามดยอมจากสธรรมชาตและสสงเคราะห วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรขนตอนและกระบวนการในการท าผามดยอมอยางงาย การออกแบบลาย ผามดยอม รจกพชทใหสยอมจากธรรมชาต และการน ามาใชประโยชน อปกรณ อปกรณ 1. ผาขาว 2. สยอมจากธรรมชาต เชน ใบ เปลอก ดอก ผล แกน

3. สสงเคราะห 4. เชอก ปอฟาง หรอหนงยาง 5. พกน, แปรงทาส 6. เครองเปาลมรอน

1. วธการท าใหเกดลวดลายท าไดอยางไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. บอกชอพชทใหสยอมจากธรรมชาตและสทได 1. ……………………………………………………………………………………………………………….………… 2. ……………………………………………………………………………………………………….….…………… 3. …………………………………………………………………………………………………………….…………… 3. นอกจากพชแลวมสงใดบางทน ามาใชเปนสยอมไดอก ……..…………………………………………………………………………………………………………………………. 4. บอกขอดและขอเสยของสธรรมชาตและสสงเคราะห

ส ขอด ขอเสย

สธรรมชาต

สสงเคราะห

5. ความรทไดรบจากการท าผามดยอม ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................

ฐานการเรยนรท 2 บลอกประสาน วว. (TISTR Interlocking block) วตถประสงค เพอใหนกเรยนมความร และเขาใจในการน าวตถดบทมอยในทองถน ผสมผสานกบการน าเทคโนโลย จนท าใหเกดผลตภณฑทมประโยชนส าหรบมนษย โดยเปนการชวยลดปญหาการขาดแคลนไม และเพมปรมาณการใชแรงงานในทองถน และกอใหเกดรายได 1. ดนซเมนต (Soil cement) คออะไร .................................................................................................................................................. 2. บลอกประสานคอ ............................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. 3. บลอกประสานม....... แบบ ไดแก…………………………………………..………..………..……………… 4. ดนทเหมาะสมส าหรบท าดนซเมนต ไดแก ………………..….…..……………….……….…………… 5. นอกจากดนมวสดใดบางทน ามาท าบลอกประสาน ….……………………….……………………..………………………….…………………………………………….…… …………………………………….……………..………....…………..………………………………………….…… 6. บอกขอดของอาคารทสรางดวยบลอกประสาน วว. 1. ........................................................................................................................................ 2. ....................................................................................................................................... 3. ..................................................................................................................................... 4. ……………………………………………..………..………..………………………………………….…….… 5. …………………………………………………..……………………………………………….…….…….……… 7. นอกจากใชในการกอสราง สามารถน าไปท าอะไรไดบาง …………………………………………………..………………………………………………….…………………….. 8. ความรทไดรบจากฐานเรยนรบลอกประสาน .................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ………………………………………………………………………………….…………………………………..…………

19 4

ฐานการเรยนรท 3 ดนกเบองตน (Bird watching) วตถประสงค เพอศกษาชนด ความลากหลายของนก และบทบาทของนกมตอระบบนเวศ เปรยบเทยบลกษณะของนกแตละชนด 1. ใหเตมค าอธบายลกษณะของนกใหสมบรณ

2. ใหบอกชอนกทพบเหนตามฤดกาล บอกลกษณะเดน (Dominant) และอาหารทนกแตละชนดกน 1. ....................................................................................................................................... 2. ...................................................................................................................................... 3. ..................................................................................................................................... 4. ....................................................................................................................................... 3. บทบาทของนกทมประโยชนตอระบบนเวศ 1. ....................................................................................................................................... 2. ....................................................................................................................................... 3. ........................................................................................................................................ 4. ........................................................................................................................................

กจกรรม : หตถกรรมพนบานแสนสนก (2) วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน ....................................................................................................... วสด / อปกรณทใช 1. ...................................... 2. ...................................... 3. ................................................ 4. ...................................... 5. ...................................... 6. ................................................ 7. ...................................... 8. ....................................... 9. ................................................ ขนตอน / วธการท า ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

บอกประโยชน/ขอดของการท าหตถกรรมพนบาน ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

การประยกตใชในชวตประจ าวน............................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................

................(crest)

..................(forehead)

...........(leg)

.............(cheek) ............(eye)

..................(scapular)

................(toe)

...........(breast) ................(bill,beak) ...........(throat)

5 18

กจกรรม : หตถกรรมพนบานแสนสนก (1) วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนรและฝกประสบการณในการท าหตถกรรมพนบาน ซงเปนภมปญญาพนบานอกอยางหนงของชมชน

ชองานหตถกรรมพนบาน ........................................................................................................ วสด / อปกรณทใช 1. .................................. 2. .....................................3. ........................................................ 4. ................................. 5. ..................................... 6. ...................................................... 7. ................................. 8. ..................................... 9. ...................................................... ขนตอน / วธการท า ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ บอกประโยชน/ขอดของการท าหตถกรรมพนบาน ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... การประยกตใชในชวตประจ าวน................................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ฐานการเรยนรท 4 พนธไมนาร วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร องคประกอบตางๆ ของตนไม สวนประกอบของใบ และรจกชนดของใบประกอบแบบตางๆ 1. ใหบอกองคประกอบและหนาทของตนไม

2. บอกประโยชนของตนไม .................................................................................................... .................................................................................................................................................. ใบเดยว(Simple leaf) คอใบทมแผนใบเพยงแผนเดยวบนกานใบทแตกออกจากกงหรอล าตน 2. ใหบอกสวนประกอบของใบไม (Leaf)

2

1

3

สวนท 1 เรยกวา..................................(Leaf) ท าหนาท ...................................................... ....................................................................สวนท 2 เรยกวา ...............................(Stem) ท าหนาท ..................................................... ......................................................................สวนท 3 เรยกวา ................................(Root) ท าหนาท........................................................ ......................................................................

1. เรยกวา .............................................. (Stipule) 2. เรยกวา.................................................(Petiole) 3. เรยกวา ......................................... (Leaf base) 4. เรยกวา ...............................................(Lamina) 5. เรยกวา..................................................(Midrib) 6. เรยกวา....................................... (Lateral vein) 7. เรยกวา........................................(Leaf margin) 8. เรยกวา............................................(Leaf apex)

7

8

3 1

2

5

6

4

17 6

ใบประกอบ (Compound leafs) คอใบทมใบยอย (Leaflet) มากกวาหนงใบบนกานใบ (Petiole) 4. บอกชนดของใบประกอบ (Compound leafs) แบบตาง Palmatey compound leaf Pinnately compound leaf

1..................................... 2............................................ 3.............................................. (Pentafoliolate) (Odd-pinnate) (Even-pinnate)

pinnately compound leaf

4................................................... 5.......................................................... (Bi-pinnately Compound Leaves) (Tri-pinnately Compound Leaves) 4. บอกลกษณะการเรยงตวของใบพช

1....................... 2............................ 3............................ 4......................... (Alternate) (Oppsite) (Decussate) (Whorl)

ปฏบตการ : สารวจทรพยากรปาไมและสงแวดลอม วตถประสงค เพอใหนกเรยนไดเรยนร การสมส ารวจเกบรวบรวมขอมลทรพยากรปาไมเบองตน

ในปาเตงรง และน ามาฝกวเคราะหขอมลใหไดถงชนด และความหนาแนนของพรรณไม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ

ชอพนธไม เสนรอบวง(ม.) รศม(r) (2¶r) พนทหนาตด (¶r²)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 10 x 10 ม. (100 ตร.ม.) ไมใหญ จ านวน ................. ตน ............ชนด 5 x 5 ม. (25 ตร.ม.) ลกไม จ านวน ………….... ตน 1 x 1 ม. กลาไม จ านวน ................. ตน

ไมใหญ (Tree) 40x40 ม. คดเปนพนทหนาตด ............... ตร.ม./ไร จ านวน ......................................ตน/ไร

ลกไม (Sapling) จ านวน ....................................... ตน/ไร กลาไม (Seeding) จ านวน ...................................... ตน/ไร

7 19

9. ประโยชนของเถาวลย (Climbers) ตอระบบนเวศ (Ecosystem) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 10. ไมตน(Trees) ทเปนไมเดน (Dominant) ในปาดบแลง (Dry evergreen forest) ไดแก .....................................(Shorea henryana) ..................................... (Hopea ferrea) 11. พชทล าตนมหนาม พระธดงคนยมเอาล าตน กง กาน ท าไมสฟน (Tooth brush tree) ใบมรสขม สรรพคณเปนยาแกไข ....................................................(Harrisonia perforata) 12. พชตางถน (Alien species) ทพบ ไดแก ...............................................(Dolonix regia) .....................................(Acacia auriculaeformis) .................................(Eucalyptus sp.) 13. ไลเคน(Lichen)คอ ........................................................................................................... มประโยชน ................................................................. ...................................................... 14. ไทร(Ficus sp.) มความสมพนธตอระบบนเวศ ................................................................. ............................................................................................................................................. 15. ไมตน (Trees) ขนาดใหญ เนอไมแขง เมลดท าเทยนไข สบ และกนได ผลสกเปนอาหารของสตวปาบางชนด ไดแก ............................................................... (Irvingia malayana) 16. Ecotone คอ ……………………………………..……………....………….…………………..…………..…. 17. ปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) มชอเรยกอนๆ ไดแก ............................................. 18. ไมตน(Trees)ทเปนไมเดน(Dominant)ในปาเตงรง(Dry Dipterocarp Forest) ไดแก .........(Shorea obtusa) .......(Shorea siamensis) ..........(Dipterocarpus intricatus) ...................... (Shorea roxburghii) 19. ไมพนลาง(Ground cover) ทเปนเอกลกษณของปาเตงรง ไดแก................................. (Vietnamosasa pusilla) และพชมทอล าเลยง (Vascular plant) เมลดเปลอย (Gymnosperm) .....................................(Cycas siamensis) 20. บอกความแตกตางระหวางปาดบแลงและปาเตงรง

ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest ) ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)

ฐานการเรยนรท 5 วดความสงของตนไม(Tree height) วตถประสงค เพอฝกการวดความสงของตนไมโดยใชสายตาฝกการใชเครองมอฝก

วเคราะหโดย การใชวธการทางคณตศาสตรและฝกการท างานเปนกลม

วธท า ..................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

ตนท ชอพนธไม ความสงของตนไม(เมตร) 1 2 3 4 5

ความสงเฉลย เมตร

D

C

B A

15 8

ฐานการเรยนรท 6 หองนทรรศการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม วตถประสงค เพอใหนกเรยนรจกลกษณะภมประเทศประเภทของปาไมและความรเรองความหลากหลายของสตวตางๆ รวมทงสตวหายากและสตวประจ าถนในพนทสถานฯ 1. สถานสงแวดลอมสะแกราช มพนทประมาณ ............ตารางกโลเมตร (................... ไร) 2. สถานสงแวดลอมสะแกราช มปาไมธรรมชาตทโดดเดน........................ประเภท ไดแก .......................... (Deciduous Forest)ไดแก ......................(Dry Dipterocarp Forest) ......................... (Evergreen Forest)ไดแก ........................(Dry Evergreen Forest) 3. สตวเลอยคลาน(Reptiles) เปนสตวเฉพาะถน (Endemic) ทพบในปาสะแกราช ไดแก ...................(Miriam’s Legless Skink) และ.....................(Angular-spotted Gecko) 4. ทมพษงทมพษทางโลหต(Hemotoxin)ไดแก 1…………................… 2 ………………....... 5. งทมพษทางประสาท(Neurotoxin)ไดแก 1................................... 2. ......................... 6. งทไมมพษทพบในปาสะแกราช …………………………………..…………………….………….…... 7. สตวปก(Aves) จดเปนสตวประจ าถน(Resident) ไดแก ..................(Red-breasted Parakeed) และ.....................(Coral-billed Ground-cuckoo) 8. สตวเลยงลกดวยน านม(Mammals) จดเปนสตวปาสงวน(Reserved Animals)ทพบในปาสะแกราช ไดแก ................................ (Southern Serow) 9. สตวสะเทนน าสะเทนบก(Amphibians) ชนดใหม(New Species)ของโลก ทพบในปาสะแกราช ไดแก ..................................... (Korat Big-mouthed Frog) 10. สตวกบทมขนาดเลกทสดในโลก ไดแก ............................(Lesser Mouse-deer) 11. ไฟไหมปา มประโยชนและมโทษอยางไร ส าหรบปาปฐมภมหรอปารนแรก(Primary Forest) ประโยชน 1. ......................................................................................................... 2. ........................................................................................................ 3. ........................................................................................................ โทษ 1. ......................................................................................................... 2. ........................................................................................................ 3. ........................................................................................................

กจกรรม : เดนปาศกษาธรรมชาต (Walking and Trekking) วตถประสงค เพอศกษาระบบนเวศปาไมและชนดพรรณไมในปาสะแกราช พชสมนไพร และระบบนเวศในปาสะแกราช 1. ความสมพนธระหวางสงมชวตในระบบนเวศ (Ecosystem) พรอมยกตวอยาง

ความสมพนธระหวางสงมชวต สญลกษณ ตวอยางของสงมชวต ภาวะองอาศย(Commensalism) ภาวะปรสต(Parasitism) ภาวะพงพากน(Mutualism) การไดประโยชนรวมกน(Protocooperation) การลาเหยอ(Predation)

2. พชทมทอล าเลยง(Vascular plant) ไมมเมลด (Seedless)ไดแก .................................... (Platycerium holttumii) .................................. .(Asplenium nidus L. var. nidus) 3. พชองอาศย(Epiphyte) ล าตนสเขยวเขม ใบลดรป ........................(Vanilla aphylla) 4. พชใหสยอม(Natural dyes) สวนทใช และสทได 1. ..........................(Terminalia triptera) สวนทใช ........................ส........................ 2. ....................(Pterocarpus macrocarpus) สวนทใช ................. ส........................ 5. พชสมนไพร(Herbs) สวนทใช และการใชประโยชน 1. ...................................(Croton poilanei) .................................................................. 2. ...................................(Cladogynos orientalis) ....................................................... 3. ....................................(Neuropeltis racemosa)..................................................... 6. พชกนไดเปนอาหารและสวนทใชประโยชน 1. ....................................(Dialium cochinchinense) สวนทกนได ............................ 2. ...................................(Canarium subulatum) สวนทกนได .................................. 3.……………………………..(Aganonerion polymorphum)สวนทกนได ........................... 7. พชทใหกลนหอม เปนพชลมลก ....................(Kaempferia marginata) สวนทใช.......... 8. เถาวลย (Climbers)ทโดดเดน ในปาดบแลง ................. (Ancistrocladus tectorius) ................................ (Bauhinia scandens L. var. horsfieldii) …………………………………… (Bauhinia pulla)

9 14

ปา

กจกรรม : ดดาว (Star Gazing) หมดวงดาวทเราเหนสองแสงเปนประกายอยในยามค านน นกดาราศาสตรจดแบงออกเปนกลมดาวฤกษ ในสมยอดตทวชาดาราศาสตรเรมเปนทสนใจของมนษยตามหลกวชาการ พยายามท าความเขาใจดวยการศกษาอยางวทยาศาสตร ปโตเลม นกดาราศาสตรชาวกรกผซงสนอกสนใจในการเคลอนไหวของหมดาวไดจดแบง กลมดาวฤกษทเขาสงเกตเหนออกเปน 48 กลมดาว ซงในขณะนนยงไมไดรวมเอากลมดาวในซกโลกใตทนกปราชญชาวกรกโบราณยงไมสามรถสงเกตเหนได ตอมาในปค.ศ. 1930 องคการดาราศาสตรสากล (Internation Astronomical Union หรอ IAU) ไดแบงกลมดาวออกเปน 88 กลม ซงยงคงใชมาจนถงทกวนน ตามกลมดาวทางซกฟาทางใตและซกฟาทางเหนอตาม ต าแหนงทปรากฏ วตถประสงค เพอฝกการดกลมดาวในแตละฤดกาล และเรยนรเกยวกบวชาดาราศาสตรเบองตน ตลอดจนน าความรเกยวกบดวงดาวไปใชในชวตประจ าวน 1. ใหบอกชอกลมดาวตามฤดกาล ทรจกมา 3 กลม 1)............................2).....................................3) ...................................................... 2. กลมดาวทสามารถบอกทศทางได ไดแก ....................... และดวงดาวทสามารถบอก ทศทาง ในยามค าคนไดแก ........................................(Poloris)

3. เพราะเหตใดดวงดาวแตละดวงมแสงสวางไมเทากน ..............................................................................................................................................

4. ประโยชนทไดรบจากการดดาว 1. ......................................................................................................................................... 2. ....................................................................................................................................... 3. ........................................................................................................................................ 5. ใหวาดภาพกลมดาวทประทบใจ

ฐานการเรยนรท 7 การสมวดความหนาแนนเรอนยอดไมดวยเดนซโอมเตอร (Crown cover with Densiometer)

วตถประสงค เพอฝกการส ารวจความหนาแนนของเรอนยอดไมอยางงาย ฝกการใชเครองมอส ารวจ การ เกบขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชความรทางคณตศาสตรมาประยกตใชจรง และการท างานเปนกลม วธการ: ใชเดนซโอมเตอรสองดเรอนยอดสองผานกระจกดานในทมจดและกากบาทใหจดและกากบาทตรงกน ถาพบสวนใดสวนหนงตรงกากบาทพอด ใหท าเครองหมาย x หรอ + ถาไมพบ ใหท าเครองหมาย 0 หรอ – ลงในตาราง ท าการทดลองทกระยะ1เมตร จนครบ 25 ครง และคดเปอรเซนตความหนาแนนของเรอนยอดไม ตารางบนทกผลการทดลอง

ความหนาแนนของเรอนยอดไม

ความหนาแนนของเรอนยอดไมมผลตอระบบนเวศปาไมอยางไร ................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………….……….……….…………

ระยะจดเรมตน (เมตร)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

ปาเตงรง ปาดบแลง

ระยะจดเรมตน (เมตร)

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23 24 25 รวม

ปาเตงรง ปาดบแลง

กลม 1 2 3 4 5 รวม เฉลย ปาเตงรง

ปาดบแลง

10 13

ฐานการเรยนรท 8 จากธรรมชาตสเทคโนโลย(From nature to technology) วตถประสงค เพอศกษาเปรยบเทยบการตกหลนของผลทมปก กบผลทไมมปก ปกของเมลดพนธไมบางชนด การกระจายพนธตามธรรมชาต และฝกการงานเปนกลม วสดอปกรณ

1. ผลมปกและไมมปก 5. ดนน ามน 2. เทปใส 6. เทปวดระยะทาง 3. กระดาษ 7. กรรไกร 4. ดนสอ

วธการทดลอง 1. ใหนกเรยนเลอกผลและเมลดไมมปกและไมมปก 2. ใหนกเรยนทดลองปลอย พรอมสงเกตความแตกตาง การตกหลน 3. ใหนกเรยนออกแบบการทดลองพบกระดาษเปนรปแบบตางๆ แลวน ามาทดลอง

ปลอยเปรยบเทยบ 1. เพราะเหตใดเมลดไมททดลองปลอยแตละชนดตกถงพนไมพรอมกน .................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. ปกของผลและปกของเมลดมความส าคญอยางไร.................................................................................................................................................. 3. เมลด(Seed) มความส าคญตอชนดพนธอยางไร .................................................................................................................................................. 4. ปจจยใดบางทมผลตอการกระจายพนธพชตามธรรมชาต .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

กจกรรม : ศกษาแมลงกลางคน (Night insects) วตถประสงค เพอศกษาความหลากหลายของแมลง แมง ความสมพนธตอระบบนเวศปาไม และตอสงมชวตอนๆ รวมทงมนษย 1. เหตใดแมลง(Insect) เปนสตวทมจ านวนชนดมากทสดในโลก …………………………………………………………………………………………………………..………..………. 2. ความหลากหลายทางชวภาพของแมลง (Insect biodiversity) หมายความวาอยางไร ……………………………………………………………………………………………….…………………………… 3. ความชกชมของแมลง(Insect abundance) หมายความวาอยางไร ……………………..……………………………………………………………………………………………………… 4. ใหบอกชอแมลงทก าหนดให

อนดบ(Order) ..........................ชอ.................................. (Locusts) อนดบ(Order) ..........................ชอ.................................. (Mantis)

อนดบ(Order) ..........................ชอ.........................................(Bugs)

อนดบ(Order)...........................ชอ .....................................(Moths)

อนดบ(Order)............. .............ชอ....................................(Beetles)

11 12