บทที่...

22
บทที่ 2 การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง โครงงานเรื่อง เปิดเส้นทางใหม่ ทริปสมุทรปราการ บ้านบางนํ าผึ ้ง เรียนรู ้วิถีชีวิตแบบ โฮมสเตย์ คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร ทฤษฎี แนวคิด และงานวิจัยทีเกี่ยวข้อง รวมทั ้งการลงพื ้นที่จริง ดังต่อไปนี 2.1 ความเป็นมาและสถานที่ท่องเที่ยวจังหวัดสมุทรปราการ 2.2 แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการท่องเที่ยว 2.3 แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมนักท่องเที่ยว 2.4 งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความเป็นมาและสถานที่ท ่องเที่ยวจังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ เป็นจังหวัดหนึ ่งในภาคกลางของประเทศไทย และยังเป็นจังหวัดใน เขตปริมณฑลของกรุงเทพมหานคร ในสมัยอยุธยามีชื่อเมืองสมุทรปราการในกฎหมายซึ ่งตราขึ ้น เมื่อ พ.ศ. 2178 แต่ตัวเมืองจะตั ้งอยู่ที่ใดในเวลานั ้นไม่ปรากฏชัด มีหลักฐานแต่เพียงว่า ที่ปากคลอง บางปลากด ฝั่งขวาของ แม่นํ าเจ้าพระยา มีพ่อค้าชาวฮอลันดามาตั ้งห้างพักสินค้าอยู่ ณ ที่นั ้นและเมื่อ สมเด็จพระเจ้าบรมโกศทรงแต่งสมณทูตไปลังกากล่าวว่าออกเรือจากเมืองธนบุรีไปถึงตึกฮอลันดาทีตําบลบางปลากดแสดงว่าที่นั่นคงมีผู้คนอาศัยอยู่มากอาจเป็นตัวเมืองสมุทรปราการในครั ้งนั ้นก็ไดต่อมาเมื่อกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าใน พ.ศ. 2310 ปรากฏหลักฐานว่าพม่าได้มาปล้นบ้านเรือนราษฎร ที่ตําบลบางเมืองในเขตเมืองสมุทรปราการด้วย ในสมัยรัตนโกสินทร์พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศ หล้านภาลัยโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเมืองสมุทรปราการบัดนี ้ที่ตําบลบางเมืองเมื่อ พ.ศ. 2362 พร้อมกับ สร้างป้ อมป้ องกันเรือของข้าศึกรวม 6 ป้อมและใน พ.ศ. 2366 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระสมุทรเจดีย์ บนเกาะกลางนํ าด้วย อนึ ่ง สมุทรปราการ เรียกกันเป็นสามัญว่า "ปากนํ า" เพราะตัวเมืองตั ้งอยูบริเวณปากแม่นํ าเจ้าพระยา ฝั่งซ้าย ห่างจากปากแม่นํ าเข้ามาราว 6 กิโลเมตร จังหวัดสมุทรปราการเป็นเขตปริมณฑล จังหวัดสมุทรปราการมีเนื ้อที1,004 ตาราง กิโลเมตร อาณาเขตทิศเหนือติดต่อกับกรุงเทพมหานคร และจังหวัดฉะเชิงเทรา , ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดฉะเชิงเทรา , ทิศใต้จรดอ่าวไทย และทิศตะวันตกติดต่อกับกรุงเทพมหานคร ลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ ่มทั ้งหมด มีแม่นํ าเจ้าพระยาไหลผ่านทางซีกตะวันตกของจังหวัด จากทิศเหนือไปทิศใต้ลงสู่อ่าวไทย มีชายฝั่งทะเลยาว 47.5 กิโลเมตร เดิมชายฝั่งทะเลมีป ่ าชายเลน กว้างขวาง เนื่องจากมีตะกอนที่แม่นํ าเจ้าพระยา นําพามาทับถมกันที่บริเวณปากนํ าแต่ปัจจุบันมีการ บุกรุกป่าชายเลน ทําให้เกิดปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งเป็นบริเวณกว้าง

Upload: others

Post on 16-May-2020

18 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

บทท 2 การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ

โครงงานเรอง“เปดเสนทางใหม ทรปสมทรปราการ บานบางน าผ ง เรยนรวถชวตแบบ โฮมสเตย” คณะผจดทาไดรวบรวมขอมลจากการศกษาเอกสาร ทฤษฎ แนวคด และงานวจยทเกยวของ รวมทงการลงพนทจรง ดงตอไปน

2.1 ความเปนมาและสถานททองเทยวจงหวดสมทรปราการ 2.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการทองเทยว 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวของกบพฤตกรรมนกทองเทยว 2.4 งานวจยทเกยวของ

2.1 ความเปนมาและสถานททองเทยวจงหวดสมทรปราการ จงหวดสมทรปราการ เปนจงหวดหนงในภาคกลางของประเทศไทย และยงเปนจงหวดในเขตปรมณฑลของกรงเทพมหานคร ในสมยอยธยามชอเมองสมทรปราการในกฎหมายซงตราขนเมอ พ.ศ. 2178 แตตวเมองจะตงอยทใดในเวลานนไมปรากฏชด มหลกฐานแตเพยงวา ทปากคลองบางปลากด ฝงขวาของ แมนาเจาพระยา มพอคาชาวฮอลนดามาตงหางพกสนคาอย ณ ทนนและเมอสมเดจพระเจาบรมโกศทรงแตงสมณทตไปลงกากลาววาออกเรอจากเมองธนบรไปถงตกฮอลนดาทตาบลบางปลากดแสดงวาทนนคงมผคนอาศยอยมากอาจเปนตวเมองสมทรปราการในครงนนกได ตอมาเมอกรงศรอยธยาเสยแกพมาใน พ.ศ. 2310 ปรากฏหลกฐานวาพมาไดมาปลนบานเรอนราษฎรทตาบลบางเมองในเขตเมองสมทรปราการดวย ในสมยรตนโกสนทรพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยโปรดเกลาฯ ใหสรางเมองสมทรปราการบดนทตาบลบางเมองเมอ พ.ศ. 2362 พรอมกบสรางปอมปองกนเรอของขาศกรวม 6 ปอมและใน พ.ศ. 2366 โปรดเกลาฯ ใหสรางพระสมทรเจดยบนเกาะกลางน าดวย อนง สมทรปราการ เรยกกนเปนสามญวา "ปากน า" เพราะตวเมองตงอยบรเวณปากแมนาเจาพระยา ฝงซาย หางจากปากแมนาเขามาราว 6 กโลเมตร

จงหวดสมทรปราการเปนเขตปรมณฑล จงหวดสมทรปราการมเนอท 1,004 ตารางกโลเมตร อาณาเขตทศเหนอตดตอกบกรงเทพมหานคร และจงหวดฉะเชงเทรา, ทศตะวนออกตดตอกบจงหวดฉะเชงเทรา, ทศใตจรดอาวไทย และทศตะวนตกตดตอกบกรงเทพมหานครลกษณะภมประเทศเปนทราบลมทงหมด มแมน าเจาพระยาไหลผานทางซกตะวนตกของจงหวด จากทศเหนอไปทศใตลงสอาวไทย มชายฝงทะเลยาว 47.5 กโลเมตร เดมชายฝงทะเลมปาชายเลนกวางขวาง เนองจากมตะกอนทแมน าเจาพระยา นาพามาทบถมกนทบรเวณปากน าแตปจจบนมการบกรกปาชายเลน ทาใหเกดปญหาการกดเซาะชายฝงเปนบรเวณกวาง

Page 2: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

4

ในดานเศรษฐกจ จงหวดสมทรปราการมการทานา, ประมง และอตสาหกรรม แหลงทองเทยวและสถานทสาคญ เชน ทาอากาศยานสวรรณภม พระสมทรเจดยกลางน า วดอโศการาม วดบางพลใหญ วดไพชยนตพลเสพราชวรวหาร วดโปรดเกศเชษฐาราม ศาลพระเสอเมอง พพธภณฑทหารเรอ เมองโบราณ สถานตากอากาศบางปปอมพระจลจอมเกลา ปอมแผลงไฟฟา ฟารมจระเข ฯลฯ (ดวงธดา ราเมศวร, 2537)

อกษรยอ : จงหวดสมทรปราการใชอกษรยอ สป ตราประจาจงหวดสมทรปราการ

รปท 2.1 ตราประจ าจงหวด : พระสมทรเจดย

ทมา https://th.wikipedia.org/wiki/

ตนไมประจาจงหวดสมทรปราการ

รปท 2.2 ตนไมประจ าจงหวด : ตนโพธทะเล

ทมา https://th.wikipedia.org/wiki/

Page 3: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

5

ดอกไมประจาจงหวดสมทรปราการ

รปท 2.3 ดอกไมประจ าจงหวด : ดอกดาวเรอง ทมา https://th.wikipedia.org/wiki/

สตวนาประจาจงหวดสมทรปราการ

รปท 2.4 สตวน าประจ าจงหวด : ปลาสลด ทมา https://th.wikipedia.org/wiki/

คาขวญประจาจงหวดสมทรปราการ : ปอมยทธนาว พระเจดยกลางน า ฟารมจระเขใหญ

งามวไลเมองโบราณ สงกรานตพระประแดง ปลาสลดแหงรสด ประเพณรบบว ครบถวนทวอตสาหกรรม งามลาโพธทะเล มนตเสนหสวรรณภม

Page 4: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

6

สถานททองเทยวทนาสนใจในจงหวดสมทรปราการ 2.1.1 เมองโบราณ

รปท 2.5 เมองโบราณ ทมา https://travel.kapook.com/view179946.html

ค าขวญเมองโบราณ

ปอมนารายณรกษสมทร พระพทธรปลานนาใหญ งามงดพระสโขทยปางลลา สกการะพระพรหมผสราง

เสลาสลางไมสลกพทธประวต เลาะลดเทยวสถาปตยสถาน พระทนงสรรเพชญปราสาทสดตระการ หวนประหวดเขาพระวหาร

รวมไว ณ เมองโบราณ ปณธาน เลก วรยะพนธ นานกทองเทยวเยยมชมเมองโบราณเปนเสมอนสถานทจาลองทมความเหมอนจรง ภายในมเมองทสาคญและมความนาสนใจเปนอยางมาก

เมองโบราณ (Ancient City) เปนสถานททองเทยวในรปแบบของพพธภณฑกลางแจงทรวบรวมงานดานสถาปตยกรรม ประตมากรรม และทาใหสามารถมอ งเหนภาพรวมทางดานศลปวฒนธรรม วถชวตความเปนอยของไทย อาท ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคอสาน ในหลายๆ ยคสมยทผานมา เปนแหลงการเรยนรทางประวตศาสตรเพอเปนการสงเสรมและปลกฝงใหคนไทยรจกวฒนธรรมและถนฐานของตนเอง เรมกอสรางเมอป พ.ศ. 2506 โดย นายเลก วรยะพนธ เจาของธรกจวรยะประกนภย เรมเปดใหบรการครงแรกเมอวนท 11 กมภาพนธ พ.ศ. 2515 เปนตนมา

Page 5: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

7

เมองโบราณต งอยท ตาบล บางปใหมอาเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ บรเวณหลกกโลเมตรท 33 ถนน สขมวท (สายเกา) มเนอทโดยรวมประมาณ 800 ไร เปนสถานททองเทยวทรวบรวมงานดานศลปวฒนธรรมของไทยตงแตชวงกอนประวตศาสตร ไปจนถง รตนโกสนทร ภายในเมองโบราณจะเปนการจาลองงานสรางตางๆ อาท โบราณสถาน วด พระราชวง โดยทาใหมขนาดเลกลงเปน 3 ใน 4 สวน โดยประมาณ เชน ปราสาทหนพนมรง พระธาตไชยา วดมหาธาตสโขทย พระพทธบาทสระบร พระธาตเมองนคร พระทนงสรรเพชญปราสาท อยธยา พระปรางคสามยอด ปราสาทหนพมาย พระแทนทประทบ ศาลาแปดเหลยม สวนไกรทอง ทองพระโรงกรงธนบร เปนตน นอกจากนภายในเมองโบราณยงมจดพกสาหรบรบประทานอาหารและพกผอนหยอนใจ ม ตลาดบก และ ตลาดน า เปนการสะทอนถงวถชวตความเปนอยยานชมชนรมฝงแมน าของสงคมไทยในอดต มกจกรรมสาหรบนกทองเทยว เชน ชมพระทนง วดวาอาราม ปราสาทหน และ สถาปตยกรรมตางๆ เนองจากเมองโบราณมขนาดใหญการเดนชมไปเรอยๆ อาจไมใชตวเลอกทสามารถเขาถงศลปกรรมตางๆ ไดอยางครบถวน (กนกพร ทองมาลวรรณ, 2535)

2.1.2 วดขนสมทรจน

รปท 2.6 วดขนสมทรจน ทมา https://www.thaidode.com/

นานกทองเทยวเยยมชมวดขนสมทรจน เปนโบสถทเคยถกน าทวมโดยมหลวงพอปากแดงเปนองคพระประธาน เปนทยดเหนยวจตใจใหแกชาวบาน วดขนสมทรจน ตงอยท ต.แหลมฟาผา อ.พระสมทรเจดย จ.สมทรปราการ ตดอยกบชมชนบานขนสมทรจน วดขนสมทราวาส หรอทชาวบานเรยกตดปากวา วดขนสมทรจน มพระจาพรรษา

Page 6: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

8

อยประมาณ 5-6 รป เปนศนยรวมกจกรรมทางพทธศาสนา ทยดเหนยวจตใจของชมชนแถบน นอกจากนนยงเปนวดทมชอเสยงเปนทรจกระดบโลก "วดเปนศนยกลาง ศนยรวมของประชาชน ถาวดอยไมได ชาวบานกอยไมได เพราะสงทจะอยเหนอธรรมชาตได คอ “ศรทธา'ทจะเอาวดไวตรงน” กฏสงฆ อโบสถถกน าทวมและคลนกดเซาะเขามาจนตดอยรมทะเล โดยเฉพาะพระอโบสถถกน าทวมถงขอบหนาตางในชวงน าทะเลขน ทงรองรอยตะไคร และคราบน า ดนโคลนขนมากองถงบนไดอโบสถ จนตองทาการยกพนขนสงเพอไมใหน าทะเลกดเซาะจนพงลง จะเขาไปในอโบสถตองกมหรอคลานเขาประตไป ภายในพระอโบสถ มพระพทธรปพระประธานคอ หลวงพอปากแดง เปนพระพทธรปทองเหลองศลปะแบบชาวบาน ไมลงรกปดทอง พระเกศาโดนความเคมของลมทะเลกดกรอนขนสนม ใกลหนาตางประดบดวยรปของอโบสถเมอครงทโดนพายไตฝ นลนดาเมอป 2540 ดานนอกมศาลาไมรมทะเล ประดษฐาน หลวงป ทวดและหลวงพอโต ปจจบนบรเวณรอบตวโบสถยงมรองรอยของคราบน าทวมอย เพราะไมไดปรบปรงแตอยางใด เนองนอกตองการใหนกทองเทยวไดเยยมชม (กนกพร ทองมาลวรรณ, 2535)

2.1.3 บางกระเจา

รปท 2.7 บางกระเจา ทมา https://pantip.com/topic/36495335

นานกทองเทยวชมบางกระเจา เปนสถานททมอากาศบรสทธหรอเปรยบเสมอนปอดของคนกรงเทพ ใหนกทองเทยวไดปนจกรยานชมบรรยากาศในบางกระเจาและไดสมผสถงความเยนสบายทมปาไมอนอดมสมบรณ ประวตของตาบลบางกะเจาความเปนมาของชอตาบลบางกะเจา ไมปรากฏชดเจนวาเปนมาอยางไร แตสนนษฐานจากคาวา กะเจา ซงหมายถง นกยางหรอนกกระยาง คาดวาสมยกอนคงมนกกระยางอาศยอยในพนทนเปนจานวนมาก คอยดกจบสตวน าตามรมปาชายเลนกนเปนอาหารซงม

Page 7: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

9

ความอดมสมบรณ และจานวนมากหรอตามตานานเลาขานสบทอดกนมาวา พนทบางกะเจามสภาพภมศาสตร ดน ฟา อากาศ ทมความรมเยนเปนธรรมชาตมาก ไมรอนเหมอนทางฝงพระนครหรอกรงเทพมหานครในปจจบนน เหมาะกบการตงบานเรอนเพออยอาศยเปนอยางยง โดยฝงตรงขามจะเปนชองนนทรและพระโขนง(คลองเตย) ในอดตจะมเหลาขนนางชนสงทมยศฐาบรรดาศกดอาศยอยจานวนมาก พวกทเปนหญงจะนยมไวผมมวยสงรดเกลาไดมการอพยพหลบหนขามฝงลาน าเจาพระยามาดวยเหตใดไมแนชดทางลาคลองสายหนงเพอมายงฝงบางกะเจา จนชาวบานขนานนามวา ชองนางหน ปจจบนเรยกเปน ชองนนทร และลาคลองอกสายหนงทมาถงฝงตรงขามชาวบานเรยกวา คลองรดเกลาตามลกษณะทพบเหนบางกเรยกวา คลองบานเจา เมอมาอยอาศยกนมากขนคนทวไปจงเรยกและขนานนามพนทนวา บางบานเจา บาง บางรดเกลา บาง ตอมาเมอเหตการณเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา บางบานเจาหรอบางรดเกลา จงกลายเปน บางกะเจา ตราบจนทกวนน เมอวนท 14 กนยายน 2520 คณะรฐมนตรไดมมตใหอนรกษพนทสเขยวบรเวณบางกะเจา ซงเปนพนทเกษตรกรรมประกอบดวยตาบลบางกะเจา ตาบลทรงคนอง ตาบลบางกระสอบ ตาบลบางนาผง ตาบลบางกอบว และตาบลบางยอ อาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ มพนทรวม 11, 819 ไร โดยองคการบรหารสวนตาบลบางกะเจาเปนทตงของโครงการสวนกลางมหานคร “สวนศรนครเขอนขนธ” เมอวนท 26 พฤศจกายน 2549 และในวนท 30 พฤศจกายน 2549 สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดาเนนเปนการสวนพระองค มายงพนทโครงการสวนกลางมหานคร (ตาบลบางกะเจา) ทรงหวงใยราษฎรในพนทและมพระราชประสงคใหราษฎรชวยกนอนรกษพนทดงเดมไว อยาใหมการกอสรางเพมจนเกนทกฎหมายกาหนด ควรสงเสรมใหมการปลกพชเกษตร และปาไมแบบผสมผสาน ควรปลกตนไมในวนสาคญๆ โดยรวมกนหลายๆ ฝายหลายๆ กจกรรม ควรชกชวนชาวบานใหชวยทาความสะอาดและปลกตนไมเสรม เพอสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศและไมควรปลกพนธไมชนดเดยวกนควรปลกแบบผสมผสานทงไมปาดงเดมและไมผล ควรสงเสรมใหชาวบานปลกไมชนดทสามารถใหรมเงา และมหลายชนเรอนยอด เพอใหอากาศสดชนจะเปนพชผกสวนครวรวมทงพชสมนไพร(คณะประมวลสาสน, 2501)

Page 8: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

10

2.1.4 พพธภณฑปลากดไทย หรอ ปลากดสยาม

รปท 2.8 พพธภณฑปลากดไทย ทมา https://www.paiduaykan.com/province/central/

samutprakan/pic/fightingfishgallery15.jpg นานกทองเทยวเยยมชมพพธภณฑปลากดไทย และรบความรเกยวกบการเลยงและเพาะพนธปลากดไทย และชมความสวยงามของปลากดสายพนธตางๆ พพธภณฑปลากดไทย ตงอยในพนท ต.บางกระเจา อ.พระประแดง การจดตงพพธภณฑแหงน เพอสงเสรมดานการทองเทยวเชงนเวศน ในรปแบบ”พพธภณฑเพอการเรยนร และการพกผอนหยอนใจ” ซงนอกจากเนอหาดานปลากดและความสวยงามของปลากดสายพนธตางๆ ทไดจดแสดงไว ยงมสงทนาสนใจอนๆอาท เชน แถมพพธภณฑยงตงอยบนพนทกระเพาะหมของแมน าเจาพระยา อนไดชอวาเปนปอดของ คนกรงเทพฯ นตยสารไทม ยกยองวาพนทตรงนเปน Best Urban Oasis ของเอเชย ใครทมาเดนชมพพธภณฑแหงนสามารถสดอากาศ บรสทธไดอยางเตมปอด สวนจดแสดงของพพธภณฑแบงออกเปน 4 สวนหลกๆ คอ บานรกร หอโลกหอธรรม เสนทางศกษาธรรมชาต และลานคนกลา ซงแตละสวนกจะสอดแทรกความรเกยวกบปลากดไทย และความเปนพนบานพนถนเอาไวมากมาย(แจง ปรมวลรตนและ ร.ต. วระ โลจายะ. 2561)

Page 9: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

11

กจกรรมทนาสนใจในจงหวดสมทรปราการ 2.1.5 ปลกปาชายเลน

รปท 2.7 ปลกปาชายเลน ทมา https://www.thetrippacker.com

หลงจากทเยยมชมบานขนสมทรจนเปนทเรยบรอย จะนานกทองเทยวปลกปาชายเลนในบรเวณทใกลเคยงกบวดขนสมทรจน เพราะการปลกปาชายเลนมประโยชนหลายรปแบบ อาท ไมในปาชายเลนนามาใชประโยชนตางๆได อกทงยงเปนแหลงอาหารสาคญของสตวน าและยงเปนแหลงสาหรบลดความรนแรงของพช ปองกนการพงทลายของดนชายฝง บานขนสมทรจน ชมชนรมชายฝงอาวไทย ในตาบลแหลมฟาผา อาเภอพระสมทรเจดย ทเทยวเชงศกษาวถชวตชมชน และธรรมชาตรมชายฝงทะเลอาวไทย เหมาะกบการพกผอน พกใจ หลบหลกจากความวนวายในเมองเปนการใชชวตแบบอยงาย กนงาย ไดสมผสธรรมชาต เดนเลนกนลม ชมปาชายเลน งมหอย กนป (ตามฤดกาล) ดปลา ชมวดขนสมทรจน วดกลางทะเล ทยงคงอยคชมชน แมจะโดนนาทะเลเซาะแผนดนหายไปทละนอยดวยความเขมแขงของชมชนบานขนสมทรจน กลมคนในชมชนทไมยอมแพตอโชคชะตา ยนหยดตอสกบปญหา และพยายามปรบตว ปรบเปลยนวถชวตใหอยกบปญหาไดอยางไมหวาดหวน ชวยกนดแลซงกนและกนเพอรกษาแผนดนถนเกดใหกบลกหลาน ในหลายวธดวยกน เชน การทาเขอนสลายคลนขนสมทรจนชวยชะลอคลนไมใหซดทาความเสยหายแกผนดนรมฝง ชวยกนปลกตนไมเสรมความแขงแรงใหผนดน ชวยกนดแลโบสถวดขนสมทรจน ศนยรวมใจสดทายใหคงอยตอไป ปจจบนพนทสวนใหญของบานขนสมทรจน ประกอบดวย ปาชายเลน พนททาประมงสตวน า เชนวงกง วงปลา เลยงหอยแครง หอยแมลงภ ปทะเล มวดขนสมทรจน โรงเรยน สถานอนามย ไมมผนดนตดกนเปนผนใหญ การเดนทางในชมชน จงใชเรอตดตอกบภายนอก สวนการเดนทางภายในชมชน มถนนปน คนดน

Page 10: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

12

สะพานไม เชอมตอถงกน มรถสามลอรบจางวงแบบเตมเสนทาง เฉพาะบางชวง (ไมมมอเตอรไซครบจาง) นอกนนเปนการใชจกรยาน และเดนเทาเทานน (กานน สมราง, 2528)

2.1.6 หมบาน O-TOP บานบางน าผง

รปท 2.8 หมบาน O-TOP บานบางน าผง ทมา http://www.thaitambon.com/otopvillage/

นานกทองเทยวทากจกรรมหมบาน O-TOP บานบางน าผง หมท 3 ตาบลบางน าผง อาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ เปนหนงในหมบาน OTOP เพอการทองเทยวของจงหวดสมทรปราการ บานบางน าผง เปนชมชน ดงเดมทตงมาเปนเวลานาน ขนาดพนทไมกวางใหญมากนก โดยมพนททงสนประมาณ 70 ไร ประชากรทอาศยอยในพนทเปนคนดงเดมทอยมาอยางยาวนาน พนทสวนใหญอยตดกบแมน าเจาพระยา ยงคงความอดมสมบรณ ดวยสภาพแวดลอมและลกษณะภมประเทศทอยตดกบแมน าเจาพระยา และเปนคนดงเดม สงผลใหคนในชมชน มจตใจเออเฟอเผอแผ โอบออมอาร รกธรรมชาต และมจตสานกการมสวนรวมอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน บานบางน าผง และเปนชมชนทมความเขมแขงมการรวมตวกนทากจกรรมระหวางผนาชมชน กลม องคกร และประชาชน ในพนทอยางสมาเสมอ ทงดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม มการรวบรวมวฒนธรรมและภมปญญาทองถนจดตงเปนศนยเรยนรชมชนบานบางน าผง ผคนในชมชน มจตใจเออเฟอเผอแผ โอบออมอาร รกธรรมชาต และมจตสานก การมสวนรวมอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน สภาพบานเรอนเปนระเบยบเรยบรอย สวยงาม นอกจากนบานบางนาผง ไดรบคดเลอกจากนตยสาร TIME วาเปนหมบานทเปนแหลงผลตโอโซน (ออกซเจน) อนดบ 3 ของเอเชยและเปนพนทสเขยว (ปอดกรงเทพ) รวมถง ไดรบการคดเลอกเปน หมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ “มงม ศรสข” หมบานแรกของจงหวด

Page 11: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

13

สมทรปราการ ในปจจบน บานบางน าผง หมท 3 ไดนาแนวคดการพฒนาพนททผนวกระหวางการพฒนาชมชน วถชวตและการอนรกษจดบรการตอนรบนกทองเทยวในรปแบบโฮมสเตย มงเนนทจะตอบสนองความตองการของนกทองเทยวใหเกดความประทบใจ มความรสกผกพนเหมอนเปนคนในครอบครวไดศกษาเรยนร และมสวนรวมในการดาเนนวถชวต เปนการสรางจตสานกความรสกรกและมสวนรวมดแลรกษา ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และใหนกทองเทยวรวมทากจกรรมภายในหมบาน O-TOP มกจกรรมทหลากหลาย ดงน (ทว ศรสวรรณ, 2536)

1. กลมบางน าผงพอเพยง ผลตของใชในครวเรอน อาท แชมพสระผมสมนไพร

รปท 2.9 แชมพสระผมสมนไพร ทมา http://bangnamphueng.go.th/public/otop/data/index/menu/34

ใหนกทองเทยวไดผลตของใชในครวเรอน อาท แชมพสระผมสมนไพร โดยมเจาหนาทคอยใหความร คาแนะนาและสอนขนตอนการทาแชมพสระผลสมนไพร ประโยชนจากการผลตแชมพสระผมสมนไพร การใชสมนไพรบารงเสนผมและหนงศรษะ อาจใชผสมกนหลายชนดกได เชน มะกรด ผสมกบอญชน วานหางจระเขผสมกบอญชน กลวยหอมผสมกบน ามนมะพราว หรอน าผง โยเกรต เพอเพมการบารงเสนผมและใหเหมาะกบปญหาของเสนผม จะเหนวาเปนวธงายๆและไมยงยาก ในการบารงรกษาเสนผมทมปญหา ใหกลบคนมาเปนเสนผมทมสขภาพดโดยเรว ดวยการใช สมนไพรทหางาย ราคาไมแพง สามารถผลตเองได เปนการประหยดเงนและเวลา นอกจากนยงม ปจจยอนๆทชวยสงเสรมใหเสนผมและหนงศรษะมสขภาพทด คอ การดแลเสนผมและหนงศรษะ ใหสะอาดเสมอ ในระหวางสระผมและบารงผมดวยสมนไพรหรอครมนวดผมตองนวดศรษะดวย เพอกระตนการไหลเวยนของเลอดใหไปเลยงรากผมไดทวถง การเลอกใชผลตภณฑแตงผมทม

Page 12: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

14

คณภาพและใหเหมาะกบสภาพของเสนผมและหนงศรษะ ลดการทารายเสนผม เชน การดด การ ยอมสผม การไดรผมบอยๆ และทสาคญคอ รบประทานอาหารทมประโยชนตอเสนผม

2. กลมบางน าผงพอเพยง ผลตปยหมกชวภาพ

รปท 2.10 ผลตปยหมกชวภาพ ทมา https://images.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fimage.dek-d.com

ใหนกทองเทยวรวมผลตปยหมกชวภาพกบชาวบานในทองถนโดยมเจาหนาทคอยให

ความร คาแนะนาและสอนขนตอนการผลตปยหมกชวภาพ การใชประโยชนเพอเปนหวเชอยอยสลายปยหมก การทาปยหมกแหงจะมมลสตวและเศษวสดตางๆ ผสมกบวสดบางอยางยอยสลายยาก มความเหนยว หากจะมกตามธรรมชาตจะเสย ตองใชเวลานานทาใหไมทนตอการใชงาน และอาจจะทาใหคณคาปยเสอมสลายไป การจดทาปยหมกแหงเพอใชวสดยอยสลายเรว และเปนการฆาเชอโรคทปะปนมากบมลสตวตองใชความรอนเผาผลาญ ปกตแลวจะตองใชหวเชอ ไปโอนค ชนดผง จากกรมพฒนาทดน หาชอตามทองตลาดไดยากทาให ไมสะดวกแก ผผลตปยหมกซงอยในชมชนหางไกลตวเมอง การทาหวเชอยอยสลายปยหมกใชเองจงมความจาเปน โดยใชปรมาณทเหมาะสมกบขนาดของกองปยหมก(ทว ศรสวรรณและ คณะ, 2536)

Page 13: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

15

3. กลมวสาหกจชมชน ผลตธปหอมสมนไพร,ผามดยอม

รปท 2.11 ผลตธปหอมสมนไพร ทมา https://images.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fwww.motortrivia.com

รปท 2.12 ผามดยอม ทมา https://images.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Flookaside.fbsbx.com

ใหนกทองเทยวรวมกจกรรมผลตธปหอมสมนไพร,ผามดยอม โดยการผลตธปหอมสมนไพร เปนทขนชอในหมบานบางน าผ ง จากกจกรรมนสามารถนาไปใชประโยชนในชวตประจาวนได วสาหกจชมชนคอการประกอบการเพอการจดการทนของสงคมอยางสรางสรรค เพอการพงพาตนเองเปนการยกระดบของรายไดเกษตรกรหรอชมชน มรายไดเพมขน วสาหกจชมชนจง

Page 14: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

16

เปนการชวยขจดปญหาความยากจนในชมชน ซงบรรดาวสาหกจชมชนทหลากหลาย ธปหอมสมนไพร เปนวสาหกจชมชนประเภทหนงทตอบสนองนโยบายรฐบาลในการรวมกลมชองชมชน การผลตธปหอม เกดขนเมอครงวกฤตน าทวมใหญในพนทสวนเกษตรของชาวบาน ในป 2538 สรางความเสยหายและตองใชเวลาในการฟนฟพนททาการเกษตร จงมแนวคดทจะเรยนรและหาอาชพอนมาทดแทน เรมจากการเรยนรการทาธปหอม 7 ส ขนมากอน แตเนองจากไมเขากบวถชมชนทองถน จงปรบเปลยนโดยหาวสดทองถนมาใช ไดแก ตะไครหอม ใบสะเดา มะกรด ซงมคณสมบตสามารถไลยงได เพอเปนการลดตนทนการผลต จนไดเปนผลตภณฑธปสมนไพรสาหรบไลยง มลกษณะเหมอนธปบชาพระ เพยงแตธปสมนไพรนใชจดสาหรบไลยง ไลแมลงไมใหมารบกวน(ไมไดฆา) และไมเปนพษตอมนษย ซงเมอไดผลตภณฑทเหมาะสมตอชมชนแลว ไดทาการเผยแพรภมปญญาการทาธปสมนไพร เปดสอนใหแกคนในชมชน และผสนใจ ทตองการตอยอดเปนอาชพเสรม (ทว ศรสวรรณและ คณะ, 2536)

4. ตลาดบางน าผง นานกทองเทยวเทยวชมตลาดบางน าผ งโดยสามารถซอของใช ของทระลก และ

รบประทานอาหารกลางวน ณ ตลาดบางน าผง องคการบรหารสวนตาบลบางน าผงและประชาชนบางน าผง ไดรวมใจปลกวถชวตด งเดมขนมาใหม พรอมใจสรางตลาดขนมาใหม “ตลาดน าบางน าผง” เพอใชเปนสถานทสาหรบขายสนคาของชมชนบางน าผง และตาบลใกลเคยงฝงเมองพระประแดง จนถงปจจบนเตบโตจนเปน แหลงทองเทยวแหงใหมของจงหวดสมทรปราการ นบเปนตลาดใกลกรงทมสนคาหลากหลายทงของกนของใชของฝากนานาชนด จดเปนซมใหมทางเดนยาวกวา 2 กโลเมตร ขนานไปกบคลองซอยสายเลก ๆ ทแตกแขนงจากแมน าเจาพระยาเขามาในพนทททาการเกษตรของชาวบาน จดจาหนายตนไมนานาพนธ ปลาสวยงามหลากชนด และผลตผลของชาวบาน เชน มะพราวออน มะมวงน าดอกไม กลวยหอม ชมพมะเหมยว ขนมหวานพนเมองฝมอชาวบาน เชน ขนมถวย ขนมจาก กลวยแขก มาฮอ ขนมตระกลทอง กาละแมกวน ฝอยเงนทใชไขขาวตมในนาเชอมรสหวานชมคอ หมกรอบโบราณ ฯลฯ อาหารคาว เชน กวยเตยวลยสวน ไสกรอกโบราณ หอหมกหม หอยทอดในถาดขนมครก ไกสะเตะ น าพรกตาง ๆ พรอมเลอกผกเคยงขางจาน เชน ผกกระถน ผกบง ผกหนาม ผกดองชนดตางๆ ทใชภมปญญาทองถนในการแปรรปพชผกใหมรบประทานนอกฤดกาล

นอกจากนยงเปนศนยรวมสนคา OTOP ทสรางสรรคจากคนในชมชนบางน าผงและตาบลใกลเคยง ในจงหวดสมทรปราการ เชน ดอกไมเกลดปลา บานธปสมนไพร ผลตภณฑจากทะเลอยางกงแหง กะป หอยดอง ภาพประดษฐจากรกมะพราว ของตกแตงบาน – ดอกหญาหลากส โมบายล ลกตนเปดรปรางแปลกตา เปนตนเปน(ทว ศรสวรรณและ คณะ, 2536)

Page 15: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

17

5. สวนปาชมชน นงเรอพาชมรอบตลาดน าวถชวตรมคลอง

รปท 2.13 นงเรอพาชมรอบตลาดน าวถชวตรมคลอง ทมา https://images.google.com/imgres?imgurl

นานกทองเทยว นงเรอชมวถชวตของชาวบานบางน าผ ง อาท การใชชวตในปจจบน กจกรรม การประกอบอาชพของชาวบางนาผง ในบรเวณรมคลองรอบๆตลาดนาบางนาผง

6. เรยนรวถการบ าบดน าเสย

รปท 2.14 เรยนรวถการบ าบดน าเสย ทมา https://images.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2F77kaoded.com

Page 16: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

18

นานกทองเทยวเรยนรวธการบาบดน าเสย เปนการกาจดสารตาง ๆ ทปนเปอนอยในน าเสย ซงมวธการและกระบวนการทแตกตางกน ขนอยกบสมบตและประเภทของนาเสย น าเสยโดยทวไปทมองคประกอบสวนใหญเปนสารอนทรย ทสามารถยอยสลายไดดวยกระบวนการทางชวภาพ โดยจลนทรยชนดอาศยออกซเจน หรอชนดไมใชออกซเจน การบาบดน าเสย หมายถงการดาเนนการเปลยนสภาพของเสยในนาเสยใหอยในสภาพทเหมาะสมพอทจะไมทาใหเกดปญหาตอแหลงรบน าเสยนน ๆ ซงวธการบาบดน าเสยแบงได 3 ประเภท คอ การบาบดน าเสยดวยวธทางกายภาพ การบาบดนาเสยดวยวธทางเคม และการบาบดนาเสยดวยวธทางชวภาพ

7. นวดแผนไทย โดยลกประคบสมนไพร

รปท 2.15 นวดแผนไทย โดยลกประคบสมนไพร ทมา https://images.google.com/imgres?imgurl=http%3A%2F%2Fwww.thaitambon.com

นานกทองเทยว นวดแผนไทยโดยใชลกประคบสมนไพร เพอความผอนคลาย และคลาย

เสน คลายกลามเนอ ชวยใหรสกผอนคลายมากขน การนาเอาสมนไพรหลากหลายสรรพคณ มคณคา มาประยกตใชกบการอบและประคบดวยสมนไพรไทย ลกประคบสมนไพร คอ ผาทใชสมนไพรหลายอยางมาหอรวมกน นามานงใหรอน ซงการนาลกประคบมาใช เปนวธการบาบดรกษาของการแพทยแผนโบราณควบคกบการนวดแผนไทย เพอใหความรอนและตวยาสมนไพรซมผานเขาสรางกาย ชวยบรรเทาอาการปวด บวม อกเสบของกลามเนอ เอน ขอตอ ชวยใหโลหตไหลเวยนดขน และคลายความเครยด ชวยใหนอนหลบดขน เพราะลกประคบมสวนผสมของสมนไพรหลายอยาง ประโยชนและสรรพคณของลกประคบสมนไพร มมากมายมหาศาล อกทงยงเปนทยอมรบของการแพทยแผนไทยหรอแมแตการแพทยอายรเวทในปจจบน วาเปนวธรกษาโรควธหนง และมประสทธภาพในการบาบดรกษา โดยเฉพาะการชวยลดความเครยด กาจดความ

Page 17: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

19

ออนเพลย สรางความสดใสใหแกอารมณและความรสก ชวยคลายความเนอ คลายเสนเอน ทาใหผปวยผอนคลายลง ไมตงเครยดและอดอด (ทว ศรสวรรณและ คณะ, 2536)

2.1.7 นงเรอชมหงหอย

รปท 2.16 ชมหงหอย ทมา https://www.google.co.th/search?q

นานกทองเทยวชมหงหอยยามคาคน ชมความสวยงามของหงหอย ซงหาดยาก หงหอยเปนแมลงปกแขงขนาดเลก อาศยเกาะอยตามกอหญาและใตใบไม เมอผสมพนธแลวจะวางไขฟองเดยวตามพนดนหรอทชนแฉะ หรอใบพชน า ไขใชเวลา 4-5 วน จงจะฟกเปนตวหนอนเจรญเตบโตจนกระทงเขาดกแด และออกเปนตวเตมวย หงหอยมวงจรชวตอย 3-12 เดอนแลวแตชนด โดยทวไปแลวหงหอยบกมวงจรชวตนานถง 1 ป ในขณะทหงหอยน าสวนใหญมวงจรชวตส นกวา ชวงตวออน หงหอยอาศยตามดนเลน สวนตวเตมวยกลางวนหลบซอนอยตามใบวชพชตนเตยๆใกลพนดนพบพลบคาจงบนขนไปเกาะตามตนไมสงและกระพรบแสงพรอมกน เพอสอสารกน ( ทวศรสวรรณ, 2536) 2.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการทองเทยว การทองเทยวแหงประเทศไทย (2561) “การทองเทยว” (Tourism) หมายถง การเดนทางานของมนษยจากสถานทใดสถานทหนงไปยงอก สถานทหนง หรอการเดนทางจากถนทพกอาศยไปยงสถานทอนเปนการชวคราวดวยความสมครใจไป และเปนการเดนทางดวยเหตผลของการทองเทยวมใชเพอการประกอบอาชพ หรอหารายไดเชน การเดนทางเพอการพกผอน การเดนทางเพอไปชมการแขงขน กฬา (อาทการแขงขน กฬา ซเกมส โอลมปก เปนตน) การเดนทางเพอการศกษา การ

Page 18: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

20

เดนทางเพอประชมสมมนา การเดนทางเพอเยยม เยอนญาตพนอง หรอเพอน การเดนทางเพอแลกเปลยนวฒนธรรม เปนตน (ฐรชญา มณเนตร, 2552) ประเภทของการทองเทยว

2.2.1 การทองเทยวภายในประเทศ (Domestic Tourism) หมายถง ผอาศยอยภายในประเทศ ของตนเองหรอภายในประเทศนนๆ

2.2.2 การทองเทยวเขามาภายในประเทศ (Inbound Tourism) หมายถง ผทมถนฐานนาผ อาศยอนและเดนทางเขามาทองเทยวภายในประเทศนนๆ

2.2.3 การทองเทยวนอกประเทศ (Outbound Tourism) หมายถงผทมถนฐานนาผอยในประเทศหนงและออกเดนทางไปทองเทยวยงตางประเทศ รปแบบของการทองเทยว แบงออกเปน 12 ประเภท ดงน

1. แหลงทองเทยวเชงนเวศ (Eco-tourism) หมายถงแหลงทองเทยวทมลกษณะทางธรรมชาตท เปนเอกลกษณเฉพาะทองถน โดยอาจมเรองราวทางวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศทเกยวของ โดยการจดการการทองเทยวในแหลงนน จะตองมกระบวนการเรยนรรวมกนของผ ทเกยวของ มกจกรรมทสงเสรมใหเกดการเรยนรเกยวกบระบบนเวศนน มการจดการสงแวดลอมและการทองเทยว อยางมสวนรวมของทองถน เพอมงเนน ใหเกดจตสานกตอการรกษาระบบนเวศอยางย งยน

2. แหลงทองเทยวทางศลปะวทยาการ (Arts and Sciences Educational Attraction Standard) หมายถง แหลงทองเทยวหรอกจกรรมทสามารถตอบสนองความสนใจพเศษของนกทองเทยว ซงม รปแบบของการทองเทยวทชดเจนเปนรปแบบการทองเทยวแบบใหมทเกดขน แหลงทองเทยว ประเภทนสามารถเพมเตมไดอกมากมายตามความนยมของคนในแตละยคสมย เมอมการระบชดวากจกรรม นนๆ สามารถใหความรและดงดดนกทองเทยวได ปจจบนมปรากฏอยหลายแหง ตวอยางเชน พพธภณฑเฉพาะทางแหลงทองเทยวเพอการศกษาทางวทยาศาสตรอตสาหกรรมและ เทคโนโลย และ MICE (Meeting & Incentives & Conventions & Exhibitions) เปนตน

3. แหลงทองเทยวทางประวตศาสตร (Historical Attraction) หมายถง แหลงทองเทยวทมความสาคญ และคณคาทางประวตศาสตรโบราณคดและศาสนา รวมถงสถานทหรออาคารสงกอสรางทมอายเกาแกหรอเคยมเหตการณสาคญเกดขนในประวตศาสตรเชน โบราณสถาน อทยานประวตศาสตรชมชนโบราณ กาแพงเมอง คเมอง พพธภณฑ วด ศาสนาสถาน และสงกอสรางทมคณคาทางศลปะและสถาปตยกรรม

Page 19: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

21

4. แหลงทองเทยวทางธรรมชาต (Natural Attraction) หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมทรพยากรธรรมชาตเปนสงดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน ซงทรพยากรธรรมชาต เหลานนอาจจะเปนความงดงามตามสภาพธรรมชาต ความแปลกตาของสภาพธรรมชาต สณฐาน ทสาคญทางธรณวทยา และภมศาสตรอนเปนเอกลกษณ หรอเปนสญลกษณของทองถนนนๆ สภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมลกษณะพเศษ (Special Environmental Features) หรอสภาพแวดลอมทมคณคาทางวชาการกได

5. แหลงทองเทยวเพอนนนทนาการ (Recreational Attraction) หมายถง แหลงทองเทยวทมนษยสรางขน เพอการพกผอนและเสรมสรางสขภาพ ใหความสนกสนาน รนรมย บนเทง และการศกษาหาความรแมไมมความสาคญ ในแงประวตศาสตรโบราณคดศาสนา ศลปวฒนธรรม แตมลกษณะเปนแหลงทองเทยวรวมสมย ตวอยางเชน ยานบนเทงหรอสถานบนเทง สวนสตว สวนสนก และสวนสาธารณะลกษณะพเศษ สวนสาธารณะและสนามกฬา

6. แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม (Cultural Attraction) หมายถงแหลงทองเทยวทมคณคาทาง ศลปะและขนบธรรมเนยมประเพณทบรรพบรษไดสรางสมและ ถายทอดเปนมรดกสบทอดกนมา แหลงทองเทยวประเภทนประกอบดวย งานประเพณวถชวตความเปนอยของผคน การแสดง ศลปวฒนธรรม สนคาพนเมองการแตงกาย ภาษา ชนเผา เปนตน ตวอยางของแหลงทองเทยวทสาคญของประเทศไทยในประเภทนไดแก ตลาดน าดาเนนสะดวก งานแสดงของ ชางจงหวดสรนทร งานรมบอสราง ประเพณลอยกระทง ประเพณสงกรานต เปนตน

7. แหลงทองเทยวเชงสขภาพน าพรอนธรรมชาตคอ ในการจดทา เกณฑมาตรฐานสาหรบแหลงทองเทยวน าพรอนธรรมชาตมจดประสงคเพอเปนกรอบ แนวทางในการจดการแหลงทองเทยว ประเภทน าพรอน ธรรมชาตอยางชดเจน โดยเนนในดานการกาหนดมาตรฐานทจาเปนสาหรบการบรการตางๆ เนองจากการทองเทยวประเภทนจะตองคานงถง ดานความปลอดภยของนกทองเทยวเปนสาคญ และตองไมสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม เนองจากนาพรอน จดเปน แหลงทองเทยวประเภทธรรมชาตประเภทหนง ซงหากไมมการกาหนดมาตรฐานทชดเจน การดาเนนกจกรรมการทองเทยวใดๆ อาจสงผลกระทบตอแหลงน าพรอนธรรมชาตได นอกจากนการจดทาเกณฑมาตรฐานแหลงทองเทยวเชงสขภาพน าพรอนธรรมชาตยงมเปาหมายเพอใหหนวยงานท รบผดชอบดแลแหลงทองเทยวไดนาไปใชเปน เครองมอในการตรวจสอบ มาตรฐานแหลงทองเทยวของตน และยงสามารถใชเปนขอมลทสาคญ เพอประกอบการตดสนใจของนกทองเทยวรวมทงเปน การเพมมาตรฐานแหลงทองเทยว เชงสขภาพน าพรอนธรรมชาตของ ประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน

8. แหลงทองเทยวประเภทชายหาด (Beach Attraction) หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยวโดยมชายหาดเปนทรพยากรธรรมชาตทดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน โดยมวตถประสงค เพอความเพลดเพลนและนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบธรรมชาต และอาจเสรม

Page 20: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

22

กจกรรมเพอการศกษาหาความรเขาไปดวย ซงกจกรรมการทองเทยวทเกดขนบรเวณชายหาด ไดแก การเลนนาการอาบแดดกฬาทางนาการนงพกผอนรบประทานอาหาร เปนตน

9. แหลงทองเทยวประเภทน าตก หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยวโดยมน าตกเปนทรพยากรธรรมชาตทดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน โดยมวตถประสงคเพอความเพลดเพลนและนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบธรรมชาต และอาจเสรมกจกรรม เพอการศกษาหาความรเขาไปดวย ซงกจกรรมการทองเทยวทเกดขนในแหลงน าตกไดแกการวายน า การนงพกผอน รบประทานอาหาร การเดนสารวจนาตก การลองแกง การดนก และการตกปลา เปนตน

10. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทถา หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมถาเปนทรพยากรธรรมชาตทดงดดใจใหนกทองเทยวทมาเยอน โดยมวตถประสงคเพอความเพลดเพลน และ นนทนาการในรปแบบทใกลชดกบธรรมชาต และอาจเสรมกจกรรมเพอการศกษาหาความรเขาไปดวย ซงกจกรรมการทองเทยวทเกดขนแหลงทองเทยวประเภทถา ไดแก การเขาชมบรรยากาศและหนงอกหนยอยภายในถา การศกษาดานโบราณคดของมนษยยคตางๆ ทเคยอาศยในถา การนมสการ พระพทธรป การใหอาหารสตว การปกนกและรบประทานอาหาร เปนตน

11. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทเกาะ หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยวโดย มเกาะเปนทรพยากรธรรมทดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน โดยมวตถประสงคเพอความเพลดเพลน และนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบธรรมชาตและอาจเสรมกจกรรมเพอการศกษาหาความรเขาไปดวย ซงกจกรรมทเกดขนในแหลงทองเทยวประเภทเกาะไดแก การดาน า ดปะการง และสตวทะเล การเลนนา การเทยวชมชายหาดหรอนาตก การดนก เปนตน

12. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทแกง หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยวโดย มแกงเปนทรพยากรธรรมชาตทดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอนและมวตถประสงคเพอความเพลดเพลน และนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบธรรมชาตโดยมกจกรรมการทองเทยวหลกไดแก การลองแกง การพายเรอการพกแรม และการเดนปา ซงอาจเสรมกจกรรมเพอการศกษาธรรมชาตเขาไปดวย ไดแก การดนก การสารวจธรรมชาต การศกษาพนธพชตางๆ เปนตน 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวของกบพฤตกรรมนกทองเทยว

สรรตน เตชะทววรรณ (2545) ไดใหความหมายของ“พฤตกรรมนกทองเทยว” หมายถง การกระทาทกอยางของนกทองเทยวไมวาการกระทานนนกทองเทยวจะรตวหรอไมรตวกตาม และบคคลอนจะสงเกตการกระทานนไดหรอไมกตามกเพอมงตอบสนองสงใดสงหนงในสภาพการณใดสภาพการณหนงโดยพฤตกรรมภายนอกของนกทองเทยวเปนพฤตกรรมทผอนสงเกตไดโดยอาศยประสาทสมผสสวนพฤตกรรมภายในของนกทองเทยว เปนการทางานของอวยวะตางๆภายในรางกาย รวมทงความรสกนกคดและอารมณทถกควบคมอยภายในจะมความสมพนธกน โดย

Page 21: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

23

พฤตกรรมภายในจะเปนตวกาหนดพฤตกรรมภายนอกเปนสวนใหญ องคประกอบของพฤตกรรมนกทองเทยวนนมองคประกอบสาคญ 7 ประการ คอ

Cronbach (1972) กลาววา พฤตกรรมของบคคลเกดขน เพราะองคประกอบ ตอไปน - เปาหมาย หมายถง พฤตกรรมนกทองเทยวทกๆ พฤตกรรม จะตองมเปาหมายในการกระทา เชน นกทองเทยวกลมอนรกษตองการเกยรตยศ โดยการแสดงใหผอนเหนวาตนเดนทางทองเทยว โดยทสภาพแวดลอมในสถานทตนเดนทางยงคงสภาพความสมบรณของระบบนเวศนดงเดม - ความพรอม หมายถง ความมวฒภาวะและความสามารถในการทากจกรรมเพอตอบสนองตอความตองการ เชน นกทองเทยวกลมทรกความผจญภยนยมไตเขาปนหนาผาตองมความพรอมทงสภาพรางกายและจตใจแลวสามารถจะทา กจกรรมทตนชอบได - สถานการณหมายถง เหตการณหรอโอกาสทเอออานวยใหเลอกกระทากจกรรมเพอตอบสนองความตองการ เชน การทองเทยวตามหมเกาะควรกระทาในยามคลนลมสงบ ไมควรทาในขณะทมพายฝนฟาคะนอง - การแปลความหมาย หมายถง วธการคดแบบตางๆ เพอตอบสนองตอความตองการทพอใจมากทสดในสถานการณหนง ๆ เชน เวลาสบสองนาฬกา เปนเวลาทนกทองเทยวควรทจะพกใหนกทองเทยวควรหยดพกรบประทานอาหารกลางวน - การตอบสนอง คอ การตดสนใจกระทากจกรรมตามทตนไดตดสนใจเลอกสรรแลวเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ เชน นกทองเทยวไดตดสนใจทจะเดนทางทองเทยวในชวงวนหยดเพอพกผอน ดงนนนกทองเทยวจะตองวางแผนการเดนทาง และจดการดาเนนการลวงหนาในการกระทากจกรรมเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนดไวตงแตกจกรรมการกาหนดสถานททองเทยวกจกรรมการเดนทางกจกรรมการจองทพกเพอตอบสนองความตองการของตนเอง - ผลลพธทตามมา คอ ผลจากการกระทาหนงๆ อาจไดผลตามทคาดหมายไวหรออาจตรงกนขามกบความคาดหวงทตงใจไว เชน นกทองเทยวไดมกาหนดการเดนทางไวเพอมาพกผอนวนหยดในประเทศไทย แตปรากฏวาในเวลานนเกดการชมนมทสนามบน และทาใหสนามบนตองปดทาการ เครองบนไมสามารถลงจอดได มผลลพธทาใหนกทองเทยวไมสามารถบรรลผลตามทคาดหมายไวได - ปฏกรยาตอความผดหวง คอ ความรสกทเกดขนเมอสงทกระทาลงไปไมบรรลเปาหมายตามทตองการจงตองกลบมาแปลความหมายไตรตรอง เพอเลอกหาวธใหมๆ มาตอบสนองความตองการหรอาจจะเลกความตองการไปเพราะเหนวาเปนสงทเกนความสามารถ เชน การกอวนาศกรรมในเมองมมไบประเทศอนเดยในเดอนพฤศจกายน ป 2008 นกทองเทยวทต งใจจะเดนทางไปเมองดงกลาวจะตองเกดความผดหวงเพราะเกดความกงวลดานความปลอดภย และอาจลม เลกความตงใจในการเดนทางหรออาจเปลยนเสนทางไปเมองอนทปลอดภยกวา

Page 22: บทที่ การทบทวนเอกสารและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง · โฮมสเตย์” คณะผู้จัดทําได้รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร

24

ประโยชนของการศกษาพฤตกรรมนกทองเทยว - ชวยใหนกการตลาดเขาใจถงปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอสนคาของนกทองเทยว

และชวยใหผทเกยวของสามารถหาหนทางแกไขพฤตกรรมในการตดสนใจซอสนคาของนกทองเทยวในสงคมไดถกตองและสอดคลองกบความสามารถในการตอบสนองของธรกจทองเทยวมากยงขน

- ชวยใหการพฒนาตลาดและการพฒนาผลตภณฑสามารถทาไดดขน - เพอประโยชนในการแบงสวนตลาด เพอการตอบสนองความตองการของนกทองเทยว ให

ตรงกบชนดของสนคาและบรการทตองการ - ชวยในการปรบปรงกลยทธการตลาดของธรกจทองเทยวตางๆ เพอความไดเปรยบคแขงขน

2.4 งานวจยทเกยวของ

กนกรตน ดวงพกล1 และ จารนนท เมธะพนธ (2561)วจยเรอง “โฮมสเตยกบการจดการทองเทยวอยางย งยนในจงหวดนาน” พบวา ชมชนมการจดการทองเทยวเชงนเวศ ประกอบดวย 7 ดาน ไดแก 1) ดานการเขาถงพนททางการทองเทยวของโฮมสเตย 2) ดานทพกสาหรบนกทองเทยว 3) ดานอาหารสาหรบนกทองเทยว 4) ดานกจกรรมและรายการนาเทยว 5) ดานทรพยากรและสภาพแวดลอม 6) ดานการประชาสมพนธและสงเสรมการขาย 7) ดานการบรหารจดการของกลมโฮมสเตยผประกอบการโฮมสเตยใหความสาคญกบการจดการทองเทยวของโฮมสเตยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก ไดแก 1)ดานอาหารสาหรบนกทองเทยว 2)ดานทพกสาหรบนกทองเทยว 3)ดานการบรหารจดการของกลมโฮมสเตยตามลาดบ แนวทางการจดการทองเทยวอยางย งยนของโฮมสเตย ไดแก การพฒนาศกยภาพของชมชน การสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากร ผนากลม การสอสารประชาสมพนธ การกระจายรายไดใหคนในทองถน และการสรางความสมดลระหวางความตองการของนกทองเทยว ความตองการของชมชนทองถนและขดความสามารถของทรพยากร