คํานํากระทรวงศึกษาธิการ.(2547)....

U T Q - 0 0 1 0 7 : ก า ร จ ด ก จ ก ร ร ม ค า ย น ก เ ร ย น / ก จ ก ร ร ม เ พ อ ส ง ค ม แ ล ะส า ธ า ร ณ ป ร ะ โ ย ช น

1 | ห น า

คานา

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรการจดกจกรรมคายนกเรยน/กจกรรมเพอสงคมและสาธารณะประโยชนเปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมครขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรการจดกจกรรมคายนกเรยน/กจกรรมเพอสงคมและสาธารณะประโยชนจะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สารบญ

คานา 1 หลกสตร “การจดกจกรรมคายนกเรยน/กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน” รายละเอยดหลกสตร 4 คาอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 6 ตอนท 1 การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน 8 ตอนท 2 แนวการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน 24 ใบงานท 1 36 ใบงานท 2 37 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 38


3 | ห น า

หลกสตร การจดกจกรรมคายนกเรยน/กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

รหส UTQ-00107 ชอหลกสตรรายวชาการจดกจกรรมคายนกเรยน/กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ปรบปรงเนอหาโดย คณาจารย ภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา 1. รอยโทหญงสดาวรรณ เครอพานช

2. นางสาววงเดอน สวรรณศร 3. รศ.ดร.เทพวาณ หอมสนท


4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร คาอธบายรายวชา

อธบายหลกการ วตถประสงค ขอบขาย การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนกระบวนการสะทอนและสรปผลการปฏบตกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ดวยเทคนค AAR (After Action Review) การพฒนากจกรรมคายนกเรยนและหลกในการจดกจกรรมคายนกเรยน วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. สามารถอธบายและวเคราะหแนวคด หลกการ วตถประสงค ขอบขายกจกรรม การวดผลประเมนผล กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ได 2. สามารถวางแผน ออกแบบการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนได 3. สามารถวเคราะห การเตรยมความพรอมผเรยน บทบาทบคลากรทเกยวของ การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนได 4. สามารถอธบาย กระบวนการสะทอนและสรปผลการปฏบตกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ดวยเทคนค AAR (After Action Review) 5. สามารถอธบาย และวเคราะห หลกการพฒนาและการจดกจกรรมคายนกเรยนได 6. สามารถอธบาย ประโยชนของการจดกจกรรมคายนกเรยนไดการดาเนนงานระหวางคายและหลงคายนกเรยนได 7. สามารถอธบายสรปและสงเคราะหวธ การเตรยมงานคายนกเรยนได และสามารถสรปการประเมนผลการจดคายได สาระการอบรม

ตอนท 1 การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ตอนท 2 แนวการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

กจกรรมการอบรม

1. ทาแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ทาใบงาน/กจกรรมทกาหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจาหลกสตร 8. ทาแบบทดสอบหลงการอบรม


5 | ห น า

สอประกอบการอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทกาหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณานกรม กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2545). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช2544 แนวทางการวดและประเมนผลการเรยน. กรงเทพมานคร : โรงพมพ

ครสภาลาดพราวกระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลาง พทธศกราช 2551. กลมสงเสรมการเรยนการสอนและประเมนผล สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2548). การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544.กรงเทพมหานคร. พศเพลน เขยวหวาน และคณะ (2546). เอกสารประกอบการฝกอบรมหลกสตรการวดประเมนผล คณธรรมจรยธรรม ตามพรบ.2542. นนทบร : สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช. วพงษชย รองขนแกว. (2539). การจดการคายพกแรม Camp Management. กรงเทพมหานคร :บรษทจนดาสาสนการพมพ จากด. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ.(2547). แนวปฏบตเกยวกบการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.) สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2544). การประเมนคณลกษณะอนพงประสงคตาม หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ สมนา ระบอบ. (2548). เอกสารประกอบการสอนกจกรรมรวมหลกสตร. กรงเทพมหานคร. (On-

Line) Available : http://info.arc.dusit.ac.th/newiknowledge/openbook.nsp (2548 กรกฎาคม, 26)


6 | ห น า

Annual Editions : Edcational Psychology. 2004 / 2005. Mc Graw – hill Companies Banks, Steven R. (2005). Classroom Assessment : Issues and Practices.

PearsonEducation, Inc.


7 | ห น า

หลกสตร UTQ-00107 ก า ร จ ด ก จ ก ร ร ม ค า ย น ก เ ร ย น / ก จ ก ร ร ม เ พ อ ส ง ค ม แ ล ะส า ธ า รณ ป ร ะ โ ย ช น เคาโครงเนอหา

ตอนท 1 การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน เรองท 1.1 หลกการ วตถประสงค ขอบขาย การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน เรองท 1.2 การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน เรองท 1.3 กระบวนการสะทอนและสรปผลการปฏบตกจกรรมเพอสงคมและ

สาธารณประโยชนดวยเทคนค AAR (After Action Review) แนวคด 1. กจกรรมทนาความรหรอประยกตใชความรจากสงทศกษาคนควาและเรยนรจากรายวชา

เพมเตม ไปสการปฏบตในการสรางสรรคโครงงาน/โครงการตาง ๆ ทกอใหเกดประโยชนตอสาธารณะหรอบรการสงคม ชมชน ประเทศหรอสงคมโลก มการกาหนดเป าหมายวตถประสงควางแผนการทางานและตรวจสอบความกาวหนา วเคราะห วจารณผลทไดจากการปฏบตกจกรรมหรอโครงงาน/โครงการโดยใชกระบวนการกลมเพอใหผเรยนมทกษะการคดสรางสรรคเปนกจกรรมจตอาสาทไมมคา ตอบแทนเปนกจกรรมทใหมความตระหนกร มสานกความรบผดชอบตอตนเองและตอสงคม

2. กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนบาเพญตนใหเปนประโยชนตอครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาตในลกษณะอาสาสมคร เพอชวยขดเกลาจตใจของผเรยนใหมความเมตตากรณา มความเสยสละและมจตสาธารณะเพอชวยสรางสรรคสงคม ใหอยรวมกนอยางมความสข

3. After Action Review (AAR) คอ การทบทวนหลงปฏบตงาน เปนขนตอนหนงในวงจรการทางาน เปนการทบทวนวธการทางานทงดานความสาเรจ และปญหาทเกดขน ทาใหเกดการเรยนรระหวางทางาน ทงนไมใชเพอคนหาคนททาผดพลาด ไมใชการกลาวโทษใคร แตเปนการทบทวนเพอแลกเปลยนประสบการณการทางาน เพอแกปญหาทเกดขน ไมใหเกดปญหานขนอก ในขณะเดยวกนกคงไวซงวธการทดอยแลว

วตถประสงค 1. สามารถอธบายและวเคราะหแนวคด หลกการ วตถประสงค ขอบขายกจกรรม การวดผล

ประเมนผล กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ได

2. สามารถวางแผน ออกแบบการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนได 3. สามารถวเคราะห การเตรยมความพรอมผเรยน บทบาทบคลากรทเกยวของ การจด

กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนได 4. สามารถอธบาย กระบวนการสะทอนและสรปผลการปฏบตกจกรรมเพอสงคมและ

สาธารณประโยชน ดวยเทคนค AAR (After Action Review)


8 | ห น า

ตอนท 2 แนวการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน เรองท 2.1 การพฒนากจกรรมคายนกเรยน เรองท 2.2 หลกในการจดกจกรรมคายนกเรยน แนวคด 1. กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนบาเพญตนให

เปนประโยชนตอครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาตในลกษณะอาสาสมครเพอชวยขดเกลาจตใจของผเรยนใหมความเมตตากรณา มความเสยสละ และมจตสาธารณะเพอชวยสรางสรรคสงคมใหอยรวมกนอยางมความสข

2. คาย เปนรปแบบของกจกรรมการเรยนรทจดขนในรปของกจกรรมการเรยนรนอกหองเรยนเพอพฒนา สงเสรมสนบสนน รวมถงปองกนและแกปญหาของนกเรยน คายเออตอการออกแบบและการจดกระบวนการเรยนรทแตกตางจากการเรยนการสอนในหองเรยน กลาวคอ การเปลยนแหลงของความร เปลยนวธการรบร เปลยนสถานทเรยนร เปลยนบรบทการเรยนร จากการเรยนรจากตาราเรยนและครสการเรยนรจากผรอนๆ และจากสถานการณจรง ประสบการณจรง ไดเหนของจรงในหลายมต และทสาคญ คอ ไดลงมอปฏบตการดวยตนเองจากสถานทในหองสเหลยมสโลกกวางทไมมทสนสด มกระบวนการคดวเคราะหและการเชอมโยงมากขน ซงนบเปนเปนปจจยสาคญทกระตนใหเดกเกดความสนใจ ตอการเรยนร และรบรไดดยงขน การเขาคายเปนการจดกจกรรมการเรยนรท ตองการสงเสรมใหผ เรยนเรยนรอยางตอเนองโดยผานกจกรรมและกระบวนการพฒนาในการดารงชวตเปนหมคณะ โดยใหรวมกจกรรมตาง ๆ ใหรจกชวยตนเองและชวยผอน

วตถประสงค 1. สามารถอธบาย และวเคราะห หลกการพฒนาและการจดกจกรรมคายนกเรยนได 2. สามารถอธบาย ประโยชนของการจดกจกรรมคายนกเรยนไดการดาเนนงานระหวางคาย

และหลงคายนกเรยนได 3. สามารถอธบายสรปและสงเคราะหวธ การเตรยมงานคายนกเรยนได และสามารถสรป

การประเมนผลการจดคายได


9 | ห น า

ตอนท 1 การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

เรองท 1.1 หลกการ วตถประสงค ขอบขาย การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

หลกการ กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตนเองตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล และพฒนาการทางสมอง เนนความสาคญทงความร และคณธรรมจรยธรรม จดกจกรรมโดยใหผเรยนคดสรางสรรคออกแบบกจกรรมเพอสาธารณประโยชนอยางหลากหลายรปแบบ เพอแสดงถงความรบผดชอบตอสงคมในลกษณะจตอาสา วตถประสงค

1. เพอปลกฝงและสรางจตสานกใหแกผเรยนในการบาเพญตนใหเปนประโยชนตอครอบครว โรงเรยน ชมชน สงคมและประเทศชาต

2 . เ พ อ ใ หผ เ ร ยนมความคดร เ ร มสร า งสรร ค ในการจ ด กจกรรม เ พอส งคมและสาธารณประโยชนตามความถนดและความสนใจในลกษณะอาสาสมคร

3. เพอใหผเรยนมความร คณธรรม จรยธรรม ตามคณลกษณะอนพงประสงค 4. เพอใหผเรยนมจตสาธารณะและใชเวลาวางใหเปนประโยชน

ขอบขาย เปนกระบวนการจดกจกรรมในลกษณะกจกรรมบาเพญประโยชน กจกรรมอาสาพฒนา หรอกจกรรมสรางสรรคสงคม โดยผเรยนดาเนนการดวยตนเองในลกษณะ อาสาสมครเพอแสดงถงความรบผดชอบ ความดงาม ความเสยสละตอสงคม และมจตสาธารณะ ลกษณะของ กจกรรมเ พอส งคมและสาธารณประโยชน กจกรรมเ พอส งคมและสาธารณประโยชนมลกษณะดงน

1) เปนกจกรรมทผปฏบตกจกรรม ปฏบตดวยความสมครใจ 2) เปนกจกรรมททาเพอผอน/สงคม 3) เปนกจกรรมทผเรยนคด/ออกแบบเอง

การจดโครงสรางกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนในหลกสตรสถานศกษา

การจดทาโครงสรางกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนใหเปนไปตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และใหสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษาโดยสถานศกษาตองวเคราะหและแบงเวลาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหปรากฏ ดงน - โครงสรางตามหลกสตรสถานศกษา

- โครงสรางเวลาเรยน

- การจดตารางเรยน


10 | ห น า

โครงสรางเวลาในการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

กจกรรม ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน

มธยมศกษาตอนปลาย

ป.1 ป.2 ป.3 ป.4 ป.5 ป.6 ม.1 ม.2 ม.3

- กจกรรมแนะแนว -กจกรรมนกเรยน

-กจกรรมเพอ สงคมและ สาธารณประโยชน

60 ชม. 45 ชม. 60 ชม.

รวม 120 120 120 120 120 120 120 120 120 360

โครงสรางเวลาการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนในแตระดบชน เปนดงน - เวลาในการเขารวมกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ผเรยนควรเขารวมกจกรรมทกชนป โดยคานงถงกรอบเวลาของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ทงนสถานศกษาควรจดกจกรรมอยางตอเนองทกภาคเรยน/ป โดยมครทปรกษากจกรรมทกกจกรรม - ในการจดกจกรรมควรเนนใหผเรยนเปนผจดกจกรรม รวมทงกระบวนการรายงานผลและเผยแพรผลงานดวยตนเองอยางตอเนอง ผเรยนจะจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเวลาใดกได โดยคานงถงความเหมาะสมตามสภาพของแตละสถานศกษารวมทงไมจากดเรองสถานทและรปแบบของกจกรรม การประเมนผลกจกรรม

การประเมนผลกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ผเรยนตองรวมกจกรรมใหครบตามกรอบเวลาในโครงสรางของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551 ดงน

1. ระดบประถมศกษา (ป.1- ป.6) มเวลาเขารวมกจกรรม 60 ชวโมง 2. ระดบมธยมศกษาตอนตน (ม.1-ม.3) มเวลาเขารวมกจกรรม 45 ชวโมง 3. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ม.4-ม.6) มเวลาเขารวมกจกรรม 60 ชวโมง ผาน หมายถง ผเรยนเขารวมกจกรรมครบตามเวลา ปฏบตกจกรรม และมผลงาน/ชนงาน/

คณลกษณะตามเกณฑทสถานศกษากาหนด ไมผาน หมายถง ผเรยนเขารวมกจกรรมไมครบตามเวลา ปฏบตกจกรรม หรอมผลงาน/ ชนงาน/คณลกษณะไมเปนไปตามเกณฑทสถานศกษากาหนด ในกรณผเรยนไมผานครทปรกษาตองใหผเรยนซอมเสรมการทากจกรรมใหครบตามกรอบเวลาทกาหนดในโครงสรางของหลกสตร


11 | ห น า

สรป กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนบาเพญตนใหเปนประโยชนตอครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาตในลกษณะอาสาสมคร โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสมอง เนนใหความสาคญทงความร และคณธรรมจรยธรรม จดกจกรรมโดยใหผเรยนคดสรางสรรคออกแบบกจกรรมเพอสาธารณประโยชน อยางหลากหลายรปแบบ เพอแสดงถงความรบผดชอบตอสงคมในลกษณะจตอาสา และชวยสรางสรรคสงคม ใหอยรวมกนอยางมความสข


12 | ห น า

เรองท 1.2 การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

แนวคด กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนบาเพญตนใหเปน

ประโยชนตอครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาตในลกษณะอาสาสมครเพอชวยขดเกลาจตใจของผเรยนใหมความเมตตากรณา มความเสยสละ และมจตสาธารณะเพอชวยสรางสรรคสงคมใหอยรวมกนอยางมความสข วตถประสงค 1. สามารถวางแผน ออกแบบการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนได 2. สามารถวเคราะห การเตรยมความพรอมผเรยน บทบาทบคลากรทเกยวของ การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนได วธการจดกจกรรม การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ตองเนนใหผเรยนรวมกนวเคราะหกจกรรม รวมสารวจสภาพและปญหา รวมวางแผนการจดกจกรรม รวมปฏบตกจกรรมรวมสรปและประเมนผลการจดกจกรรม และรวมรายงานผลพรอมทงเผยแพรผลการจดกจกรรม การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ผเรยนสามารถเลอกทากจกรรมหรอเขารวมกจกรรมไดดงน

1. จดกจกรรมภายในโรงเรยน (กจกรรมในวถชวตโรงเรยนเพอปลกฝงจตอาสา) เปนกจกรรมทผเรยนและครทปรกษากจกรรมรวมกนวางแผนปฏบตกจกรรมจตอาสาในวถชวตของชนเรยนและโรงเรยนจนเกดเปนนสยในการสมครใจทางานตาง ๆ เพอประโยชนของสวนรวม ซงงานเหลานจะขยายขอบเขตจากใกลตวไปสสงคมทอยภายนอกได

2. จดกจกรรมภายนอกโรงเรยน (กจกรรมอาสาสมครเพอสงคม) เปนกจกรรมทผเรยนไดรบการสนบสนนตามแผนการจดกจกรรมโดยใหทากจกรรมดวยความสมครใจทเปนประโยชนแกชมชนและสงคมโดยรวม แนวการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน มแนวการจด ดงน การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนควรจดใหผเรยนดาเนนการตามกระบวนการ 5 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การสารวจเพอศกษาสภาพปจจบนปญหาตาง ๆ ทงภายในโรงเรยน และชมชน ขนตอนท 2 การวเคราะหหาสาเหตของปญหาตาง ๆ และจดลาดบปญหาตามความสาคญ จาเปนและเรงดวนจากมากไปหานอย ขนตอนท 3 วางแผน ออกแบบกจกรรม และจดทาปฏทนการปฏบตกจกรรม ขนตอนท 4 ปฏบตกจกรรมตามแผนทวางไว


13 | ห น า

ขนตอนท 5 แลกเปลยนเรยนรหลงจากเสรจสนการปฏบตกจกรรมเพอสะทอนผลในประเดนดงน คอ ผลทเกดกบผปฏบตกจกรรมและผลทเกดแกสงคมภายหลงจากการปฏบตกจกรรม จากนนนาไปสรป รายงานและเผยแพร ประชาสมพนธการปฏบตกจกรรม นอกจากนน การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนสามารถจดไดหลากหลายแนวทาง ดงน

1. จดกจกรรมในลกษณะบรณาการใน 8 กลมสาระการเรยนร โดยผเรยนสามารถจดกจกรรมตามองคความรทไดจากการเรยนรของแตละกลมสาระการเรยนรตามความเหมาะสม

2. จดกจกรรมลกษณะโครงการ/โครงงาน/กจกรรม หมายถงกจกรรมทผเรยนนาเสนอการจดกจกรรมตอโรงเรยนเพอขอความเหนชอบในการจดทาโครงการหรอโครงงานหรอกจกรรม ซงมระยะเวลาเรมตนและสนสดทชดเจน

3. จดกจกรรมรวมกบองคกรอน หมายถง กจกรรมทผเรยนอาสาสมครเขารวมกจกรรมกบหนวยงานหรอองคกรอน ๆ ทจดกจกรรมในลกษณะเพอสงคมและสาธารณประโยชนโดยผเรยนสามารถเลอกเขารวมกจกรรมได ดงน

3.1 รวมกบหนวยงานอนทเขามาจดกจกรรมในโรงเรยน 3.2 รวมกบหนวยงานอนทจดกจกรรมนอกโรงเรยน

การเตรยมความพรอมผเรยนในการทากจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน เปนกจกรรมทเกดจากความตระหนกประมาณคาและปฏบตตามความสมครใจ ครทปรกษากจกรรมจงควรจดใหมการเตรยมความพรอมใหผเรยนมความร ความเขาใจ การตระหนกและเหนคณคา โดยการศกษาสภาพชมชนและวฒนธรรมของชมชน รวมทงฝกทกษะเพอใหผเรยนนาไปเปนเครองมอในการทากจกรรมไดอยางมประสทธภาพ

การเตรยมความพรอมผเรยนในการทากจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

เรอง กจกรรมระดบประถมศกษา กจกรรมระดบมธยมศกษา

1.ความรความเขาใจ ตระหนก และเหนคณคา

1. ครนานกเรยนสารวจสภาพภายในและภายนอกโรงเรยน 2. อภปรายแสดงความรสก 3. สรปประเภทของกจกรรม

-กระบวนการใหความร ความเขาใจ วตถประสงค สรางความตระหนกและเหนคณคาโดยคณะครหรอวทยากร

2.คณภาพชมชนและวฒนธรรม

1. ครหรอบคลากรในชมชนใหความรและสรางความเขาใจในสภาพของสงคมและวฒนธรรมของชมชน 2. อภปราย ซกถาม 3. กาหนดกจกรรมรวมกบครทปรกษากจกรรม

- วธหรอกระบวนการสารวจสภาพชมชน สงคม และวฒนธรรม - กจกรรมสมพนธชมชนการมสวนรวมกบองคกรอน ๆ

3.ฝกทกษะ ครและวทยากรฝกทกษะใหผเรยนสามารถนาไปใชเปนเครองมอและกระบวนการในการลงพนทปฏบตกจกรรมไดอยางถกตองและเหมาะสม เชน

ครและวทยากรฝกทกษะใหผเรยนสามารถนาไปใชเปนเครองมอและกระบวนการในการลงพนทปฏบตกจกรรมไดอยางถกตองและเหมาะสม


14 | ห น า

เรอง กจกรรมระดบประถมศกษา กจกรรมระดบมธยมศกษา - การสอสาร - พฤตกรรมทเหมาะสม (กรยา

มารยาท การแตงกายฯ) - เทคนคความสามารถดานตาง ๆ

เชน วธการทาความสะอาด การเลานทาน งานพยาบาล การวาดภาพระบายสในหมวกและเสอ การทาสมดมอสอง การทาลกโปงแฟนซ

เชน - การสอสาร - พฤตกรรมทเหมาะสม (กรยา

มารยาท การแตงกายฯ) - เทคนคความสามารถดานตาง

ๆ เชน วธการทาความสะอาด การเลานทาน งานพยาบาล การวาดภาพระบายสในหมวกและเสอ การทาสมดมอสอง การทาลกโปงแฟนซฯ

4.การสรปหลงปฏบตกจกรรม (AAR: After Action Review)

ครหรอวทยากรฝกกระบวนการทา AAR สะทอนความคด/ความรสกใหผเรยน หรอครเปนผนาในการสะทอนความคดเมอสนสดการปฏบตกจกรรม

ฝกปฏบตกระบวนการ AAR

บทบาทบคลากรทเกยวของในการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

กลมบคลากร บทบาท กจกรรม ผเรยน 1. การวางแผนเพอสงคมและ

สาธารณประโยชนของตนเอง 2. เตรยมความพรอมในการดาเนนกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน 3. ปฏบตกจกรรมตามแผนทวางไว 4. ทบทวน และแลกเปลยนเรยนรผลการปฏบต 5. เผยแพร สรางเครอขาย และดาเนนการกจกรรมอยางตอเนอง

1. สารวจความสนใจของตนเองและความตองการความชวยเหลอของชมชน สงคม

2. เตรยมความพรอมในการทากจกรรมจตอาสาในเรองตาง ๆ ดงน - ความร ความเขาใจ ความตระหนก และเหน

คณคา - ทกษะการสอสาร - พฤตกรรมทเหมาะสม - การทางานรวมกบผอน - การทา AAR สะทอนความคด

3. การกาหนดแผนการปฏบตกจกรรม 4. ลงพนทปฏบตกจกรรมตามแผนทกาหนดและบนทก 5. ทา AAR และสรปผลการดาเนนกจกรรม 6. เผยแพร สรางเครอขายและดาเนนกจกรรมอยาง

ตอเนอง คร/สถานศกษา

1. ประชมชแจงผเรยน ครและผปกครอง 2. วางแผนการบรหารกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนของคร 3. จดเตรยมความพรอมใหครและผเรยน 4. สนบสนน สงเสรมใหเกดการทากจกรรมจตอาสาเพอสงคมและสาธารณประโยชน 5. เปนทปรกษาและมสวนรวมในการทากจกรรม

1. จดกจกรรมเตรยมความพรอมใหแกผเรยนและครทปรกษา 2. สงเสรมใหเกดกจกรรมจตอาสารวมกบชมชนและองคกรอน ๆ 3. มสวนรวมในการลงพนทหรอจดกจกรรมของผเรยน 4. ตรวจสอบและตดตามการทากจกรรมของผเรยน


15 | ห น า

กลมบคลากร บทบาท กจกรรม 6. สรป ประเมนผล 7. เผยแพรผลงานการจดกจกรรม


16 | ห น า

แนวทางแนวการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน สามารถสรปเปนแผนภาพไดดงน

แนวการจดกจกรรมเพอสงคมและ

กจกรรมเพอสงคมและ

1.เพอใหผเรยนบาเพญตนใหเปนประโยชนตอครอบครว โรงเรยน ชมชน สงคม และประเทศชาต 2. เพอใหผเรยนออกแบบการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนอยางสรางสรรคตามความถนดและความสนใจในลกษณะอาสาสมคร 3. เพอใหผเรยนพฒนาศกยภาพในการจดกจกรรมเพอสงคม และสาธารณประโยชนไดอยางมประสทธภาพ 4. เพอใหผเรยนปฏบตกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนจนเกดคณธรรม จรยธรรม ตามคณลกษณะอนพงประสงค 5. เพอใหผเรยนมจตสาธารณะและใชเวลาวางให

กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตนเองตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล และพฒนาการทางสมอง เนนใหความสาคญทงความร และคณธรรมจรยธรรม จดกจกรรมโดยใหผเรยน คด สรางสรรค ออกแบบกจกรรมบาเพญประโยชนอยางหลากหลายรปแบบเพอแสดงถงความรบผดชอบตอสงคมในลกษณะจตอาสา

หลกการ

วตถประสง

ขอบขาย

- กจกรรมอาสา

จดกจกรรมจดเปนโครงการ บรณาการในกลม โครงงาน/กจกรรม สาระการเรยนร

จดกจกรรม • ในโรงเรยน • นอกโรงเรยน

จดกจกรรม รวมกบองคกรอน

ซอมเ

สรม

เงอนไข 1. จดกจกรรมอยาง

ตอเนอง 2. มครทปรกษากจกรรม

ทกกจกรรม 3. เนนผเรยนเปนผจด

กจกรรม/รายงานตนเอง/มชนงาน

4. จดกจกรรมเวลาใดกได โดยไมจากดเวลา/สถานท/รปแบบกจกรรม

ประเมน

ผาน

สงผลการประเมน

เกณฑการประเมน

1. เวลาเขารวมกจกรรม

2. การปฏบตกจกรรม

3. ผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะของผเรยน

ไมผาน


17 | ห น า

ตวอยางกจกรรม ตวอยางท 1 กจกรรมรวมใจสรางสรรคพฒนาชมชน วตถประสงค

1. เพอใหผเรยนตระหนกและเหนความสาคญในการชวยเหลอชมชนและสงคม 2. เพอใหผเรยนมจตสานกในการทาประโยชนเพอสงคม 3. เพอใหผเรยนบาเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม

กลมเปาหมาย ผเรยนทกคน

วธดาเนนการ 1. ตวเรยนทกชนและคร ประชมปรกษาหารอรวมกนในการจดกจกรรมเพอสงคมและ

สาธารณประโยชน ในหวขอ “เดอนนจะทากจกรรมเพอพฒนาชมชนเรองอะไร” 2. ตวแทนผเรยนทกชนรวมกนปรกษาหารอเกยวกบกจกรรมทจะไปทาในชมชน เชน

2.1 การดแลคนชราในชมชน 2.2 การชวยกนเกบขยะในชมชน 2.3 การจดทาทอานหนงสอประจาหมบาน

3. ผเรยนรวมกนวเคราะหวา “กจกรรมใดทมความสาคญทสด สามารถปฏบตไดงายและเปนประโยชนตอชมชนมากทสด” จากนนหาเหตผลของการปฏบตแตละกจกรรม แลววเคราะหหาขอสรปไดวา กจกรรมทควรดาเนนการกอนไดแก “การเกบขยะในชมชนเนองจากสงเกตเหนวาในชมชนมขยะบนถนนจานวนมากทาใหถนนสกปรก”

4. เมอตกลงกจกรรมทจะไปทาไดแลว ใหตวแทนผเรยนวางแผนการจดกจกรรมรวมกน ดงน - กาหนดกลมเปาหมายทจะไปปฏบตกจกรรมรวมกน - กาหนดสถานททจะไปปฏบตกจกรรม - กาหนดวนเวลาในการไปปฏบตกจกรรม ขณะผเรยนปฏบตกจกรรมใหบนทกขอมลสงทพบลงในแฟมบนทกขอมล เชน ประเภทหรอ

ชนดของขยะ 5. ผเรยนรวมกจกรรมวเคราะหขอมลจากแบบบนทกวา “ขยะทพบมากในชมชนไดแก

อะไรบาง” และ “เพราะเหตใดจงมขยะมากดงกลาวจานวนมาก” เชน ผเรยนวเคราะหแลวพบวา “ขยะทพบมากทสดในชมชน ไดแกขยะพลาสตก ทงนเพราะชมชนมประชากรหนาแนนและกนขนมและนา แลวทงขยะพลาสตกกลางถนน

6. ผเรยนวเคราะหเกยวกบประโยชนและโทษของการทงขยะไมเปนทเปนทาง โดยแบงกลมศกษาจากแหลงเรยนรตาง ๆ เชน

กลมท 1 : ศกษาคนควาจากเอกสารทางวชาการตาง ๆ กลมท 2 : ศกษาคนควาจากอนเทอรเนต กลมท 3 : สอบถามกบเยาวชนในหมบาน กลมท 4 : สมภาษณผใหญบาน กานน นาขอมลทไดอภปรายในกลมใหญ เพอสรปเปนองคความรเสนอตอคร เชน ผเรยนสรปองค

ความรวา “ขยะพลาสตก ควรทาการคดแยกขยะอยางไร”


18 | ห น า

7. ผเรยนแตละกลมคนควาหาวธการทจะทาใหชาวบานตระหนกถงโทษของการทงขยะไมเปนท แลวนาเสนอในทประชมกลมใหญเพออภปรายเลอกวธการทดทสด ซงสามารถนาไปปฏบตไดในชมชน จากนนนาไปปฏบตกจกรรมในชมชน แลวประเมนผลการปฏบตกจกรรมเปนระยะ ๆ วาประสบผลสาเรจหรอไม ถาไมประสบผลสาเรจใหผเรยนหาสาเหตวาเพราะเหตใด เพอนาขอมลมาใชปรบปรงการปฏบตงานในครงตอไป แลวนาไปปฏบตใหมอกครงจนประสบผลสาเรจตามเปาหมายทกาหนดไว

8. เมอประสบผลสาเรจแลวใหผเรยนรายงานผลการปฏบตกจกรรม เพอเผยแพรและประชาสมพนธผลการปฏบตกจกรรมตอสาธารณชน สอและอปกรณ

1. แฟมบนทกขอมล 2. แหลงเรยนรตาง ๆ เชน เอกสารทางวชาการ อนเทอรเนต ผรในชมชน

การวดและประเมนผล 1. การสงเกตการณมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมและการอภปราย 2. ผลงานจากบนทกผลการสารวจ การคนควาความรจากแหลงตาง ๆ การสอบถามและการ

สมภาษณ 1. การรายงานผลการปฏบตกจกรรม

ตวอยางท 2 กจกรรมหองนาสะอาด (จดไดทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา) วตถประสงค

1. เพอใหผเรยนไดฝกความรบผดชอบและมระเบยบวนย 2. เพอใหผเรยนมจตสาธารณะ รจกเสยสละ มระเบยบวนย และรจกการดแลรกษาทรพย

สอนทเปนสาธารณสมบต 3. เพอใหผเรยนมความสขในการใชหองนา หองสวมในโรงเรยน

กลมเปาหมาย ผเรยนทกคน

วธดาเนนการ 1. คณะกรรมการนกเรยนประชมเพอวางแผน และแบงหนาทการดแลรบผดชอบโดยหวหนา

หองสงตวแทนนกเรยนผลดเปลยนหมนเวยนกนทาความสะอาดหองนา หองละ ๑ คน 2. ผรบผดชอบงานอาคารสถานท มหนาทเตรยมรองเทาแตะสาหรบใหผเรยนสวมเขาหองนา

ในจานวนทเพยงพอ 3 จดทวางและทเปลยนรองเทา จดหาวสดอปกรณทจาเปนในหองนา เชน ขนนา สบลางมอ

ถงขยะ เปนตน รวมทงวสดในการทาความสะอาดหองนา เชน แปรงขดพน นายาทาความสะอาด เปนตน

4. กรรมการนกเรยนมหนาทตรวจสอบสงของเครองใชอยในสภาพทใชงานไดด 5. ประชาสมพนธและรณรงคขอความรวมมอในการรกษาความสะอาดหองนา 6. จดใหมการดาเนนงานกจกรรมนตลอดทงป 7. ประเมนผลเปนระยะ และประชมนกเรยนและครเพอปรบปรงแกไขสงทควรปรบปรง 8. ประเมนผลการดาเนนกจกรรมทกสนภาคเรยนและรายงานผลใหผเกยวขอทราบ


19 | ห น า

สอและอปกรณ 1. อปกรณทาความสะอาดหองนา เชน แปรงขดพน นายาทาความสะอาด 2. อปกรณทใชในหองนา เชน ขนนา ถงขยะ 3. รองเทาแตะ ชนวางรองเทา

การวดและประเมนผล 1. การสงเกต 2. การสรปรายงาน

สรป กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทตองสงเสรมใหผเรยนสามารถ

พฒนาตนเองตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ กอใหเกดประโยชนตอสาธารณะหรอบรการสงคม ชมชน ประเทศหรอสงคมโลก มการกาหนดเปาหมาย วตถประสงค การวางแผนการทางาน และตรวจสอบความกาวหนา ใชกระบวนการกลมเพอใหผเรยนมทกษะการคดเปนจตอาสาทไมมคาตอบแทน เปนกจกรรมทใหมความตระหนกร มสานกในความรบผดชอบตอตนเองและตอสงคม

แนวการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน เนนใหผเรยนรวมกนสารวจและวเคราะหสภาพปญหา รวมกนออกแบบการจดกจกรรม วางแผนการจดกจกรรม ปฏบตกจกรรมตามแผน รวมสรปและประเมนผลการจดกจกรรม รวมรายงานผล พรอมทงประชาสมพนธเผยแพรผลการจดกจกรรม


20 | ห น า

ตอนท 1.3 กระบวนการสะทอนและสรปผลการปฏบตกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนดวยเทคนค AAR (After Action Review)

แนวคด After Action Review (AAR) คอ การทบทวนหลงปฏบตงาน เปนขนตอนหนงในวงจรการทางาน เปนการทบทวนวธการทางานทงดานความสาเรจ และปญหาทเกดขน ทาใหเกดการเรยนรระหวางทางาน ทงนไมใชเพอคนหาคนททาผดพลาด ไมใชการกลาวโทษใคร แตเปนการทบทวนเพอแลกเปลยนประสบการณการทางาน เพอแกปญหาทเกดขน ไมใหเกดปญหานขนอก ในขณะเดยวกนกคงไวซงวธการทดอยแลว วตถประสงค

1. สามารถอธบาย กระบวนการสะทอนและสรปผลการปฏบตกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ดวยเทคนค AAR ( After Action Review) ความหมายของ AAR AAR คอ การเปดใจและการเรยนรหลงการทากจกรรมใดกจกรรมหนงเสรจสนลงเพอสะทอนความคดและ ชนชมความสาเรจและหาทางพฒนาใหดขน เปาหมายของ AAR - ตรวจสอบวาเปาหมายทกาหนดไวบรรลหรอไม - ประเมนกระบวนการดาเนนกจกรรม - แกไขในสงทสมควรยกระดบใหดขน - หาความรวมมอเพมเตมในกรณทตองการ - ชวยในการวางแผนการทางานครงตอไป

หลกการสาคญของ AAR - ใหและรบขอมลปอนกลบในบรรยากาศทเปนกนเอง โดยพดเชงบวก และเปดโอกาสใหทกคน

แสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหน ประเภทของ AAR

1. AAR แบบเปนทางการ มขนตอนดงน - พบกนทนทหลงจากสนสดการปฏบตกจกรรม - สรางบรรยากาศของความเปนมตร ไมมการจบผด ไมมการวางอานาจ ไมตาหนกน - มผอานวยความสะดวก “คณอานวย” ในการทา AAR - ทบทวนวตถประสงคโครงการและวธการปฏบต - ทาใหมนใจไดวาทกคนไดยนทกอยางในการทา AAR - บนทกผลการทบทวน - แลกเปลยนเรยนรผลการทบทวนระหวางทมงาน


21 | ห น า

2. AAR แบบไมเปนทางการมขนตอน ดงน - ทาเมอเสรจสนกจกรรมยอยในโครงการขนาดใหญ - ใชเวลาสน - ตอบคาถามถามตอไปน - อะไรบางทควรมหรอควรเกดแตไมมหรอไมเกด - สงทเกดจรงคออะไร - ทาไมจงเกดจรง - ทาไมจงเกดความแตกตางนขนมา - เราไดเรยนรอะไรบาง 3. AAR แบบสวนตว - ไตรตรองสงทตนทาไปดวยตนเอง - ถามคาถามเหมอน AAR ไมเปนทางการ - บนทกไวเปนบทเรยนของตน

ขอควรตระหนกหลงทา AAR - เปนการเรยนร ไมใชการวจารณ - เปนการชนชม ไมใชการตาหนหรอจบผด - คณภาพ AAR ขนอยกบการเปดใจ - จด AAR ใหเรวทสดหลงสนสดกจกรรม - หากทาไดควรทา AAR เปนระยะ - ไมมความเหนใดถกหรอผดใน AAR

ตวอยางคาถามสาหรบ AAR - คาดหวงอะไรจากการปฏบตกจกรรม/ประชมและไดตามทคาดหวงหรอไม - ชอบอะไรมากทสดในการปฏบตกจกรรม/จดประชมครงน - หากใหคะแนนจาก 1-10 จะใหกคะแนน - หากจะใหไดคะแนนเตม จะตองเพมเตมอะไรบาง - จะนาสงทไดจากการปฏบตกจกรรม/ประชมครงนไปใชงาน

U T Q - 0 0 1 0 7 : ก า ร จ ด ก จ ก ร ร ม ค า ย น ก เ ร ย น / ก จ ก ร ร ม เ พ อ ส ง ค ม แ ล ะ ส า ธ า ร ณ ป ร ะ โ ย ช น

22 | ห น า

ตวอยางแบบบนทกการจดกจกรรม

ปก ปกใน

สมดบนทกการจดกจกรรม เพอสงคมและสาธารณประโยชน โรงเรยน...................................... สพท........................................... ชอ-สกล................................................... เลขประจาตว........................................... เลขท....................................................... ปการศกษา.................................ชน......./............... ปการศกษา.................................ชน......./............... ปการศกษา.................................ชน......./...............

ตรา

สญลกษณ

โรงเรยน

ภาพถาย นกเรยน

คาชแจง ๑. นกเรยนทกคนปฏบตกจกรรม

ประถมศกษา ป.๑-ป.๖ จานวน ๖๐ ชวโมง มธยมศกษาตอนตน ม.๑-ม.๓ จานวน ๔๕ ชวโมง มธยมศกษาตอนปลาย ม.๔-ม.๖ จานวน ๖๐ ชวโมง

๒. การปฏบตกจกรรมแตละครงตองมผรบรองผลการปฏบต


23 | ห น า

หนา ๑ ภาคเรยนท..........ปการศกษา......................... ชอกจกรรม.................................................... ครทปรกษา...................................................

ว ด ป /

เวลา

กจกรม ทปฏบต

สถานท ผลท เกดกบ ผปฏบต

ผลทเกดกบสงคม/ สาธารณประโยชน

ผ รบรอง

ลายมอชอครทปรกษา............................................................... (.............................................................)

หนา ๒ ภาคเรยนท..........ปการศกษา......................... ชอกจกรรม................................................... ครทปรกษา...................................................


ว ด ป / เวลา




ผ รบรอง


24 | ห น า

หนา ๓ ภาคเรยนท..........ปการศกษา......................... ชอกจกรรม.................................................... ครทปรกษา...................................................





ผ รบรอง


หนา ๔ ภาคเรยนท..........ปการศกษา......................... ชอกจกรรม................................................... ครทปรกษา...................................................






ผ รบรอง


25 | ห น า

หนา ๕ ภาคเรยนท..........ปการศกษา......................... ชอกจกรรม.................................................... ครทปรกษา...................................................

ว ด ป /

เวลา




ผ รบรอง


หนา ๖ ภาคเรยนท..........ปการศกษา......................... ชอกจกรรม................................................... ครทปรกษา...................................................






ผ รบรอง


26 | ห น า

หนา ๗ บนทกเพมเตม

...........................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

...........................................................................................................................

...........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

.......................................................................................................................... ลายมอชอครทปรกษา.................................................. (.................................................)

หนาท ๘ บนทกเพมเตม

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

ลายมอชอครทปรกษา.................................................. (.................................................) ลายมอชอผอานวยการ................................................... (.................................................)


27 | ห น า

สรป AAR คอรปแบบทดประการหนงของกระบวนการสอสารทมประสทธภาพซงชวยให

ความรแกทมงานและกระตนใหผรวมทมไดคดทาในสงทถกตองชวยลดปญหาความขดแยงในอนาคตและชวยกนเรยนรจากขอผดพลาดการทาAAR อาจไมจาเปนตองทาเมอสนสดโครงการหรอเมองานสาเรจกไดแตสามารถทาไดในระหวางกระบวนการหลงจากทไดทากจกรรมมาแลวสกระยะหนงเพอคนหาแนวทางในการปรบปรงกระบวนการใหดยงๆขนไปสมดงเจตนารมณทจะสรางองคกรใหเปนองคกรแหงการเรยนรมการเรยนรตอยอดขนไปเรอยๆการทาAAR ใหไดผลคอผเขารวมกจกรรมจะตองเปดใจและมความซอสตยสงนจะทาใหผเขารวมทกคนไดเตมอกเตมใจทจะเขามามสวนรวมในการทบทวนทาใหองคกรไดแบงปนประสบการณทมคณคาและมประโยชนตอองคกร


28 | ห น า

ตอนท 2 การจดกจกรรมคายนกเรยน

เรองท 2.1 การพฒนากจกรรมคายนกเรยน แนวคด กจกรรมคายนกเรยน เปนกจกรรมอยางหนงของการจดประสบการณใหกบเดกในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ลกษณะของคายนกเรยน ประกอบดวย บคคลทใชชวตกลางแจง การใชชวตรวมกนเปนหมคณะ การสมผสชมชน ความเปนผนา การจดสภาพแวดลอมเพอตอบสนองความตองการและความสนใจของบคคลตลอดจนการสงเสรมใหบคคลไดมโอกาสพฒนาตนเองทงทางรางกายและจตใจรวมทงการพฒนาสงคม วตถประสงค

1. สามารถอธบาย และวเคราะห หลกการพฒนาและการจดกจกรรมคายนกเรยนได 2. สามารถอธบาย ประโยชนของการจดกจกรรมคายนกเรยนไดการดาเนนงานระหวางคา

และหลงคายนกเรยนได คายนกเรยน หมายถง กจกรรมการเรยนรนอกหองเรยนรปแบบหนงทมลกษณะเฉพาะ คอ มการกาหนดเปาหมายชดเจน มผจดการคายทมหนาทในการบรหารกจกรรมคายอานวยความสะดวก สภาพแวดลอมเหมาะสมและปลอดภย มกระบวนการบรหารคายททนสมย และใชระบบกลม การพฒนากจกรรมคายนกเรยน

การพฒนาหลกสตรการจดกจกรรมคายเปนสวนสาคญของการจดกจกรรมคาย ผเขารวมจะไดรบการพฒนาตามเปาหมายและวตถประสงคหรอไม การจดคายจะประสบผลสาเรจมากนอยเพยงใดขนอยกบขนตอนน มองคประกอบสาคญ ไดแก

1. การกาหนดเปาหมายของการจดคาย ผจดการคายควรเลอกแนวคดสาคญทใชเปนแกนในการพฒนากจกรรมคาย เพอ

กาหนด Theme และทศทางของคาย แนวคดดงกลาวจะนาไปสการกาหนดผลการเรยนรกรอบเนอหาหลก กระบวนการเรยนร และรายละเอยดกจกรรมทเหมาะสมกบเนอหา เปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ควรมการเชอมโยงสอสารกบผปกครองสมาชกคาย รวมทงบคคลทเกยวของ โดยคานงถงหลกการ ดงตอไปน

a. เปนประโยชนและเปนไปไดจรง b. เปนแนวคดใหม ๆ ทเดกสนใจ c. สอดคลองเชอมโยงกบสถานการณและแนวโนมสงคมระดบประเทศ ระดบโลก 2. การกาหนดผลการเรยนร

การกาหนดผลการเรยนรควรกาหนดใหครอบคลม 3 องคประกอบ ดงน 2.1 ความคดรวบยอด ทตองการใหเดกเรยนรหรอสามารถสรปไดจากการเขาคาย

อาจจะเปนความรทตอยอดจากความรตามกลมสาระการเรยนรหรอความรเสรมทกษะอน ๆ


29 | ห น า

2.2 คณลกษณะทพงประสงค ทตองการใหเดกไดเรยนรและพฒนา ไดแก ความอดทน ความรบผดชอบ ความมนใจ และความสามารถในการมปฏสมพนธกบผอน เชน การยอมรบผอน การรบฟงความคดเหนเปนตน

2.3 ดานทกษะ ทตองการใหเดกไดรบประสบการณตรงจากการเขารวมกจกรรมทเกดในคาย เชน การสอสาร การคดวเคราะห คดเชงระบบ การวางแผน การทางานเปนทม ความเปนผนา-ผตาม การคดสรางสรรค การแกปญหา และทกษะชวต เปนตน

ทงนผนากจกรรมจะมบทบาทกระตนใหผเขารวมสนใจเรยนรหรอมสวนรวมในกจกรรม โดยมหลกการ คอ

a. หลก 3 H (Head –ไดความร, Heart – เกดความตระหนก และ Hand – ลงมอปฏบต)

b. ความรทจะถายทอดใหเดกพอด ไมมาก ไมนอยเกนไป c. เดกไดรบประสบการณตรง

3. การกาหนดระยะเวลาการจดคาย การกาหนดระยะเวลาตองสอดคลองกบเนอหา วตถประสงค และกลมเปาหมายเนองจาก

คายแตละประเภทมระยะเวลาทเหมาะสมตางกน เชน คายดนกเบองตนอาจจะจดขนในระยะเวลา สน ๆ สวนคายภาษาและวรรณกรรมอาจตองการเวลาในการบมเพาะจนสามารถจดประกาย และสรางสรรคผลงานได ระยะเวลาการจดคายยงขนกบกลมเปาหมายซงมพฒนาการ ชวงความสนใจแตกตางกน ระยะเวลาทจะอยหางจากบาน เชน สมาชกคายทเปนกลมเดกเลก หรอเดกระดบประถมศกษาอาจจะใชระยะเวลาสนกวาคายเดกระดบมธยมศกษาซงชวงความสนใจยาวขนดแลตวเองไดด และมพฒนาการทางดานสงคมในระยะยาวนานกวา สรปไดวา

a. การกาหนดระยะเวลาเขาคายทเหมาะสมกบเนอหาและกลมเปาหมาย จะทาใหสมาชกคายไมเบอหนายอกทงเปดรบและเรยนรไดอยางเตมศกยภาพ

b. สมดลกบเนอหา กจกรรม c. สอดคลองกบการเรยนรและพฒนาการของสมาชกคาย

4. เขยนกาหนดการ หรอตารางเวลาการจดกจกรรมคาย ใหนาขอมลการกาหนดหลกสตรและระยะเวลาในการจดคาย มาเขยนกาหนดการ หรอ

ตารางเวลาการจดกจกรรมคาย จะชวยใหทมงานทราบวาจะตองดาเนนกจกรรมอะไรไดบาง มระยะเวลาเทาไรในการดาเนนกจกรรม

5. กาหนดผรบผดชอบแตละกจกรรม ผรบผดชอบแตละกจกรรมไปวางแผนดาเนนงาน เขยนรายละเอยดแตละกจกรรม ในลกษณะของความเรยง หรอตารางกได เทคนคการบรหารงานคายนกเรยน

ผบรหารจดการคายอาจประยกตใชแนวคด POSDCoRB ซงระบหนาท 7 ประการ ของนกบรหารจดการคายไวดงน

1. Planning หรอ P: การวางแผน คอ การกาหนดขอบขายกวาง ๆ ของสงทตองการจะกระทา และวธการทาสงนน ๆ เพอใหบรรลจดหมายปลายทาง โดยวธการอนชาญฉลาด


30 | ห น า

2. Organizing หรอ O: การจดองคการ คอ การกาหนดโครงสรางอยางเปนทางการทเกยวพนเรองอานาจ มการแบงเปนสวน ๆ และประสานสมพนธกนเพอมงไปสเปาหมาย

3. Staffing หรอ S: ระบบการบรหารงานบคคล คอการหาบคลากรทมความสามารถหาวธการพฒนาทสอดคลองกบความตองการและความสนใจ

4. Directing หรอ D: การอานวยการ คอภารกจทตองทาอยางตอเนองเกยวกบการตดสนใจ การสอสารและการนาผลการตดสนใจไปปฏบต โดยออกเปนกฏระเบยบ คาแนะนาใหผใตบงคบบญชาเปนแนวปฎบต ตลอดจนการประเมนผลผใตบงคบบญชาอยางเหมาะสม

5. Co-ordinating หรอ Co: การประสานงาน เกยวของกบกจกรรมและความพยายามตาง ๆ ทจาเปนสาหรบผกพนองคการไวดวยกน เพอบรรลเปาหมายเดยวกน ผบรหารงานคายตองดวาตรงไหนเปนจดสาคญทตองประสาน ตรงไหนไมเหมาะสม อาจใหคนอนทาหนาทประสานงานแทน

6. Reporting หรอ R: การรายงาน คอการชแจงความกาวหนาโดยการบนทกการวจยและการตรวจสอบ ยนยนวาสงตาง ๆ เกดขนตามแผน กระทาการ แกไขเมอจาเปน และแจงใหผบรหารระดบสงทราบ การรายงานมลกษณะทเปนการรายงานขนสเบองบนและรายงานลงสระดบลาง

7. Budgeting หรอ B: การวางแผนใชงบประมาณ เปนเรองเกยวกบการวางแผน การเงน การจดทาบญช และการควบคมการใชจายเงนทสามารถตรวจสอบได ประโยชนของการจดกจกรรมคายนกเรยน

การจดคายนกเรยน เปนกจกรรมกระบวนการเรยนรของเดกททาใหมทกษะการเรยนรบรรลตามจดมงหมายของ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงไดกาหนดแนวทางการจดการเรยนร เพอพฒนาคณภาพดานการศกษาเดกไดตามมาตรฐาน และมพฤตกรรมตามหลกสตรกาหนด โดยสงเสรมใหเดกเกดพฒนาการเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

การจดคายนกเรยนเนนการฝกปฏบตจรง ตอบสนองความสามารถ ความถนดและความสนใจของเดก เดกไดสรางองคความรและคนพบความสามารถของตนเอง พฒนาความร ทกษะกระบวนการคด ทกษะการทางานรวมกนเรยนเปนกลมของนกเรยน ใหสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนในชวตประจาวนได ปลกฝงคณธรรมจรยธรรม ระเบยบวนย เพอการอยรวมกนในสภาพชวตตาง ๆ อนจะนาไปสพนฐานการทาประโยชนใหแกสงคม และวถชวตในระบอบประชาธปไตย อกทงชวยตอบสนองตอการจดการเรยนรไดครอบคลมกบเดกทเรยนออน มโอกาสในการเสรมสรางสตปญญาในดานตางๆ ผลกดนใหเดกทเรยนเกง ทมความสามารถในดานตางๆใหมความสมบรณมากยงขน ซงพอจะสรปไดเปนขอ ๆ ดงตอไปน 1. เปนการฝกการเรยนร การเลน และการทางานเปนหมคณะ (Group System) ทาใหรจกระบบการทางาน แบบกระบวนการแบบกลม (Group process) ในอนาคต 2. ชวยสงเสรมใหเยาวชนคายมสขภาพดแขงแรงอนามยสมบรณทงทางรางกาย จตใจและอารมณ ตลอดทงบคลกภาพ 3. เพอใหเกดการเรยนรถงการใชชวตรวมกนตามระบอบประชาธปไตย (Democratic is ways of life)


31 | ห น า

4 . เ พอส ง เส รม ใ ห เยาวชนรกธรรมชา ต เ ปนการ นา ไปส ก าร รจ กร กและสงวนทรพยากรธรรมชาตของประเทศ 5. เพอเปนการฝกใหเยาวชนไดมความรบผดชอบในหนาท หรอกจการทไดรบมอบหมาย 6. เพอเปนการชวยใหเยาวชนไดรจกการใชเวลาวางใหเปนประโยชนแกตวเอง สงคมและครอบครว โดยการใชกจกรรมทางคายเปนเครองชวย 7. เพอเปนการฝกเยาวชนใหเปนผนาและผตามทด ใหความชวยเหลอ ความรวมมอแกหมคณะ 8. เพอชวยใหชาวคายรจกการพกผอนหยอนใจ โดยการใชกจกรรมคายเปนหลก เพอเปนการผอนคลายความตงเครยดจากการทางานและกจวตรประจาวน 9. เพอชวยใหเยาวชนรจกการเรยนร การใชวสดเหลอใชมาประดษฐเปนสงของเครองใชในคาย 10. เพอชวยสงเสรมใหเยาวชนไดรจกการปรบตวเขากบบคคลอนในสงคมไดด 11. เพอสงเสรมใหเยาวชนไดมการฝกความอดทน ไมยอทอตออปสรรคตาง ๆ อยางงาย ๆ โดยไมมความพยายาม การอยคายชวยฝกลกษณะเหลานได 12. เพอชวยใหเยาวชนไดมการเรยนรและมแนวความคดสรางสรรคใหม ๆ 13. เพอชวยใหเยาวชนไดมการเรยนรเรองประชาธปไตยอยางแทจรง ทาใหเกดการปฏบตตนในฐานะพลเมองด

สรป การจดกจกรรมการเรยนรผานคายเปนการจดกจกรรมทตองการสงเสรมใหผเรยนได

เรยนรอยางตอเนองโดยผานกจกรรมตางๆ ทงนเพราะคายเปนวธการจดการเรยนรหนงทจดขนในรปของกจกรรมการเรยนรนอกหองเรยน เพอพฒนาสงเสรมสนบสนนใหผเรยนเรยนรผานการปฏบตจรงและเรยนรอยางตอเนอง


32 | ห น า

ตอนท 2.2 การเตรยมงานคายนกเรยน

แนวคด คาย เปนรปแบบของกจกรรมการเรยนรทจดขนในรปของกจกรรมการเรยนรนอกหองเรยน

เพอพฒนา สงเสรมสนบสนน รวมถงปองกนและแกปญหาของนกเรยน คายเออตอการออกแบบและการจดกระบวนการเรยนรทแตกตางจากการเรยนการสอนในหองเรยน กลาวคอ การเปลยนแหลงของความร เปลยนวธการรบร เปลยนสถานทเรยนร เปลยนบรบทการเรยนร จากการเรยนรจากตาราเรยนและครสการเรยนรจากผรอนๆ และจากสถานการณจรง ประสบการณจรง ไดเหนของจรงในหลายมต และทสาคญ คอ ไดลงมอปฏบตการดวยตนเองจากสถานทในหองสเหลยมสโลกกวางทไมม ทสนสด มกระบวนการคดวเคราะหและการเชอมโยงมากขน ซงนบเปนเปนปจจยสาคญทกระตนให เดกเกดความสนใจ ตอการเรยนร และรบรไดดยงขน การเขาคายเปนการจดกจกรรมการเรยนรทตองการสงเสรมใหผเรยนเรยนรอยางตอเนองโดยผานกจกรรมและกระบวนการพฒนาในการดารงชวตเปนหมคณะ โดยใหรวมกจกรรมตาง ๆ ใหรจกชวยตนเองและชวยผอน วตถประสงค

1. สามารถอธบายสรปและสงเคราะหวธ การเตรยมงานคายนกเรยนได และสามารถสรปการประเมนผลการจดคายได

การวางแผนเปนขนตอนแรกในการดาเนนงานจดคาย เพอกาหนดกระบวนการเปาหมายและวธการทจะทาใหคายบรรลเปาหมาย ขนตอนการวางแผนการเตรยมงานคายนกเรยน 1. วเคราะหขอมลพนฐานในการจดคายการวเคราะหขอมลพนฐานเปนขนตอนแรกของการจดคาย ใชหลก 5 W1H

1.1 ใคร (Who) ใครคอผเขารวมคาย 1.2 อะไร (What) จะจดคายในเรองอะไร 1.3 เพราะเหตใด (Why) เปนการหาความจาเปนในการจดคาย 1.4 ทไหน (Where) จดคายพกแรมทไหน 1.5 เมอไร (When) เมอใดถงควรจะมการจดคาย 1.6 อยางไร (How) จดคายในรปแบบใด

2. กาหนดเปาหมายของการจดคายพกแรม ควรมเปาหมายชดเจน เฉพาะเจาะจง และทาใหทมงานทราบถงเปาหมาย และผลลพธ

3. กาหนดวตถประสงคของคาย คอ สงทคาดหวงใหผเขารวม ไดรบหลงการเขารวมคาย 4. กาหนดหวขอคาย ควรเปนขอความทสน แตไดใจความเราความสนใจ แตทสาคญ ตอง

ครอบคลมเปาหมาย วตถประสงคของการจดคาย 5. กาหนดขนตอนการดาเนนคาย ม 3 ขนตอน คอ

5.1 ขนเตรยมงาน 5.2 ขนดาเนนงานในคาย


33 | ห น า

5.3 ขนสรปผลการดาเนนงาน 6. เลอกสถานทจดคาย การเลอกสถานทตองใชขอมลสวนอน ๆ ประกอบการพจารณา เชน

งบประมาณ กลมเปาหมาย ความสะดวกในการเดนทาง 7. กาหนดกลมเปาหมาย กาหนดรายละเอยดของกลมเปาหมายใหมความเฉพาะเจาะจง เชน

อาย การศกษาระดบใด 8. แบงสายงาน โดยทวไปจดแบงตามหนาท และขอบขายงานในคาย กาหนดขนตอนการ

ดาเนนงานของแตละฝาย การประสานงาน การรายงานผล การควบคม การสงการ 9. การกาหนดหลกสตร และระยะเวลาในการจดคายพกแรม เปนสวนทสาคญของการจด

คายผเขารวมจะไดรบการพฒนาตามเปาหมายและวตถประสงค ขนอยกบขนตอนการกาหนดหลกสตรคาย

10. จดทารายละเอยดคาใชจายในการจดคาย ซงตองดาเนนการมอบหมายใหแตละฝายไปจดทารายละเอยดคาใชจายในการดาเนนงาน เพอนาเสนอตอทประชม

11. กาหนดกฎระเบยบ ของการอยคาย และกฎระเบยบของทมงาน เพอใหผเขารวมคายสามารถใชชวตอยรวมกนไดอยางสงบสข

12. เขยนโครงการจดคาย ประกอบดวยหวขอดงตอไปน 12.1 ชอโครงการ / หวขอคาย 12.2 หลกการและเหตผล

12.3 วตถประสงค 12.4 ลกษณะโครงการ ระบวาเปนโครงการใหม หรอ โครงการตอเนอง 12.5 ผรบผดชอบโครงการ

12.6 กลมเปาหมายและจานวนผเขารวม 12.7 วทยากร 12.8 สถานท

12.9 ระยะเวลา 12.10 ขนตอนการดาเนนงาน

12.11 งบประมาณในการดาเนนงาน 12.12 ผลทคาดวาจะไดรบ

หลกในการจดกจกรรมคายนกเรยน หลกในการจดกจกรรมคายนกเรยน ผทไดประโยชน คอ นกเรยนผเขารวมโครงการรวมทงกจกรรมทจดขน ยงสงผลตอผเขารวมโครงการในหลาย ๆ ดาน ไมวาจะเปน การฝกทกษะการทางานรวมกบผอน การแกปญหาในดานตาง ๆ การมมนษยสมพนธทด ตลอดจนการตระหนกและเหนความสาคญของการเปนผให ไดปฏบตตนตามบทบาทของปญญาชนนกพฒนา อกทงยงเปนการเสรมสรางกระบวนการคดวเคราะห การแกไขปญหา การใชชวตรวมกบผอน และทกษะอน ๆ อกมากมายทจะเกดจากกจกรรมภายในคาย


34 | ห น า

หลกการใชกจกรรมในระหวางคาย • กจกรรมนาไปสการบรรลเปาหมาย และวตถประสงคของคาย • กจกรรมสรางสรรค สะอาด สนก สอดแทรกสาระ และสน • การจดตารางกจกรรมทลาดบเนอหาจากงายไปยาก • เหมาะสมกบวยและการเรยนรของสมาชกคาย • เหมาะสมกบสภาพแวดลอมคาย

การเลอกใชกจกรรมคาย วตถประสงคในการเลอกใชกจกรรมคายสามารถแบงออกเปน 3 กลม ไดแก 1. กจกรรมเพอกลมสมพนธ เปนกจกรรมชวยสงเสรมบรรยากาศในคายใหมความสนกสนาน เราความสนใจ กระตนใหสมาชกแสดงความสามารถ สงเสรมความสมพนธอนดระหวางสมาชกคายกบผจดคายกบทมงาน และกอใหเกดความประทบใจ 1.1 กจกรรมการละลายพฤตกรรม (Ice Breaking) เปนกจกรรมททาใหสมาชกคายมปฏสมพนธทดตอกน รสกปลอดภย เปดใจ สามารถแลกเปลยนความคดเหน ลดชองวางระหวางสมาชกคายกบผจดคาย มกจะจดกจกรรมในชวงเรมตนของคาย และมบางสวนกระจายอยระหวางคาย เชน กจกรรมแนะนาตว กจกรรมจาชอเพอน เปนตน 1.2 กจกรรมสรางความตนตวใหพรอมเรยนร (Energizer) เปนกจกรรมสน ๆ เพอกระตนใหสมาชกคายตนตว เตรยมพรอมทจะเรยนรในกจกรรมหลกตอไป จะจดกจกรรมในชวงเรมกจกรรมแตละชวงหรอแทรกระหวางกจกรรม เชน หลบตาแลวปรบมอ การบบนวดไหลเพอน เปนตน 1.3 นนทนาการ เกม หรอกจกรรมทเนนความสนกสนานรนเรง เราใจ เพอใหสมาชกคายมความสข รสกสบาย ๆ ไดผอนคลายจากกจกรรมหลก อาจจะรองเพลงรวมกน 1.4 กจกรรมอนเครอง เปนกจกรรมกลมสมพนธทใชกอนเรมกจกรรมหลกแสดงแบบจาลองแนวคดหรอเนอหาสาระทตองการ เชน เปายงฉบ ตวหนอนสอดแทรกเรองผนา-ผตาม หรอการยอมรบความสามารถผอน เปนตน จากนนจงทากจกรรมหลกตอไป การเลอกกจกรรมกลมสมพนธตองมความเหมาะสมกบสมาชกคายขอควรระวงการเลอกใชกจกรรมกลมสมพนธ คอไมเปนกจกรรมทมลกษณะสองแงสองงาม มความหมายในเชงลบ หรอขดตอวฒนธรรมทองถน 2. กจกรรมเพอการเรยนรเนอหา กจกรรมควรมความหลากหลาย เหมาะกบสไตลของสมาชกคายทแตกตางกนเพอใหบรรลวตถประสงคของคายนน ๆ ตวอยางกจกรรมการเรยนรทสามารถใชในคาย ไดแก กระบวนการกลม การระดมความคดเหน การประชมหารอแลกเปลยน ละคร การสงเกตการณ การใชสถานการณจาลองหรอบทบาทสมมต การสบคนความรดวยตนเอง การคนพบดวยตนเอง การบรรยาย การเรยนรผานเกม/การเลน การจดฐานเรยนร การเรยนรจากสถานการณจรง

กจกรรมคายทมการจดเรองกระบวนการเรยนรอยางเปนขนเปนตอนจะสามารถพฒนาสมาชกคายไดอยางมประสทธภาพ สงผลใหผเขาคายสามารถนาความรทไดไปสรางเปนองคความรใหม 3. กจกรรมเสรมคณลกษณะสรางสรรค กจกรรมทเสรมสรางพฒนา ทกษะ คณลกษณะ และพฤตกรรมทดดานตาง ๆ สอดแทรกในระหวางการใชชวตในคาย หรอในกจกรรมหลก ไดแก ทกษะ


35 | ห น า

การเปนผนา ผตาม การทางานเปนทม ทกษะชวต คณธรรม การแกปญหา ความคดสรางสรรค การปะทะสงสรรค และอยรวมกบผอนอยางมความสข เปนตน ตวอยางเชน การนาเสนอนทรรศการผลงาน ควรคานงถงการแลกเปลยน การสอสารกบผอนดวย ไมใชเนนทการแสดงผลงานนทรรศการเทานน การดาเนนงานในระหวางคายแบงออกเปน 3 ชวงมรายละเอยด ดงน 1. ชวงกอนเปดคาย มรายละเอยดในการดาเนนงานคอ 1.1 รบผเขารวมคายจากจดนดหมายมายงคาย โดยกาหนดผรบผดชอบในการไปรบผเขารวมคายมการตรวจสอบ รวบรวมรายชอ จานวนคน กาหนดจดนดหมาย วนเวลาใหชดเจน ซงควรทาเปนกาหนดการ แลวแจงตอผเขารวม และทมงานใหทราบโดยทวกน 1.2 ตอนรบและใหคาแนะนา 1.3 ลงทะเบยน 1.4 เขาทพก

2. ชวงโปรแกรมคาย มการดาเนนงานคอ 2.1 การเปดคาย พธเปดคายโดยทวไป ประกอบไปดวย - การกลาวตอนรบ - การกลาวเปดงาน และกลาวรายงาน - การกลาวใหโอวาท - พธการทางศาสนา หรอประเพณทองถน พธเปดคายโดยทวไปม 3 รปแบบ ไดแก แบบทางการ แบบกงทางการ แบบไมเปนทางการ หลงจากพธเปดคายโดยทวไปจะม การปฐมนเทศ และกจกรรมละลายพฤตกรรม ( Ice Breakers) 2.2 การดาเนนกจกรรมในแตละวน ผกากบคาย และประธานคาย ตองควบคมการดาเนนการใหด รวมทงทมงาน ตองตงใจดาเนนงานและเชอฟงผนาหากทกฝายดาเนนการในชวงนออกมาด โอกาสทจะประสบผลสาเรจกมสง 2.3 การปดคายพกแรม จะเปนแบบกงทางการ หรอไมเปนแบบกงทางการกได แตควรเนนการสรางความประทบใจใหแกผเขารวมคายใหไดความรก ความอบอน และสมผสบรรยากาศทอบอวลไปดวยมตรภาพ 3. ชวงหลงปดคาย การดาเนนการปดคายโดยทวไป มดงน 3.1 ประเมนผลการจดคาย เปนสงทตองรบทาทนท กอนทผเขารวมจะเดนทางกลบ กอนการประเมนผล ควรจดทมงานรบผดชอบ แจกและเกบใบประเมนผล 3.2 เกบอปกรณ สมภาระ และจดสถานท แจงผเขารวมคายใหเกบสมภาระ วางรวมกนเปนกลมเพอปองกน การสญหาย สวนทมงาน การจดคายตองชวยกนเกบอปกรณตาง ๆ 3.3 สงผเขารวมคายเดนทางกลบ 3.4 ตรวจสอบความเรยบรอย ครงสดทายและคนสถานท 3.5 ประชมประเมนผลการจดคาย ควรประชมในเรองตาง ๆ คอ - สรปผลการจดคายจากใบประเมนผล - ประเมนผลการดาเนนงาน ของคณะกรรมการ และทมงาน - สรปรายรบ รายจาย


36 | ห น า

การประเมนผลคาย แบงเปน 3 ระยะ 1. ระยะท 1 กอนการจดคาย เปนการรวบรวมขอมลเพอนามาวเคราะหเปนขอมลพนฐานสาหรบการจดคายและประเมนความจาเปนทตองมการจดคาย 2. ระยะท 2 ระหวางดาเนนงานในคาย เปนการประเมนผลการดาเนนงานตางๆ ไดแก 2.1 ประเมนผลการดาเนนงานของทมงาน ประเมนผลขอด ขอเสยและสงทตองปรบปรงในการดาเนนงานโดยเกบขอมลในการประเมนผลไดจาก การสงเกตและจดบนทก (Observation and Note) แบบสอบถามผเขารวม (Questionnaire) 2.2 ประเมนผลของผเขารวม เพอประเมนผลวา ผเขารวมไดรบความร ความเขาใจ และการพฒนาจากกจกรรมในโปรแกรมคาย โดยเกบขอมลในการประเมนผลไดจาก แบบสอบถาม (Questionnaire) แบบสงเกต (Observation) แบบสมภาษณ (Interview) แบบทดสอบ (Test) 3. ระยะท 3 หลงการจดคาย เปนการประเมนผลความสาเรจในการจดคาย และผลของการจดคายทมตอผเขารวม โดยทาการประเมนผลทงจากผเขารวมและทมงานการจดคาย ประเดนในการประเมนผลการจดคาย การประเมนผลทครอบคลมกระบวนการในการจดคายและสามารถนาขอมลทไดจากการประเมนผลมาตดสนความสาเรจ ตองประเมนผล 5 ดาน 1. ดานกระบวนการจดคาย 2. ดานในการจดบคลากรในการจดคาย 3. ดานโปรแกรมคาย 4. ดานสถานทและสงอานวยความสะดวกในคาย 5. ดานผลของการจดคายทมตอผเขารวมคาย เครองมอทใชในการประเมนผล 1. แบบสอบถาม (Questionnaire) 2. แบบสงเกต (Observation) 3. แบบสมภาษณ (Interview) 4. แบบทดสอบ (Test) ประโยชนของการประเมนผลการจดคาย 1. ทาใหทราบวาการดาเนนการจดคาย บรรลเปาหมาย และวตถประสงคหรอไม 2. ทาใหทราบวาการดาเนนการจดคาย สามารถเพมพนความร ทกษะ เปลยนแปลงเจตคตและพฒนาในดานอน ๆ ตามทผจดไดกาหนดไว มากนอยเพยงใด 3. ทาใหทราบวาการดาเนนการจดคาย มประสทธภาพมากนอยเพยงใด มสงใดทตองแกไข ปรบปรง 4. ทาใหทราบวาการจดคาย นนมคณคา ประสบผลสาเรจมากนอยเพยงใด คมคากบเวลาและงบประมาณหรอไม 5. ทาใหทราบขอมลพนฐานในการดาเนนงานจดคายในครงตอไป


37 | ห น า

สรป การเตรยมงานคานกเรยน ตองคานงถง การกระตนความคดสรางสรรคและพฒนา

สมาชกคายใหเตมศกยภาพของแตละบคคลใหมากทสด การสรางบรรยากาศภายในคายหรอความรสกทเดกจะไดรบในระหวางการเขาคายเปนปจจยสาคญตอการเรยนรและพฒนาการ บรรยากาศคายมสวนสงเสรมใหเกดการเรยนรทสอดคลองกบจดประสงคของคาย ความสมพนธอนดระหวางเพอนรวมคาย ซงสงผลโดยตรงตอความประทบใจโดยรวมตอกจกรรมทงหลายในคาย บรรยากาศหลกภายในคายจะตองมความแตกตางจากสภาพหองเรยนปกตทเดกเคยชน เดกควรรสกสบายๆ มความสข และสนกกบ การเรยนร อยภายใตหลกประชาธปไตย อยางไรกตามบางเรองตองมกฎเกณฑทชดเจน โดยเฉพาะเรองความปลอดภย สขภาพ อนามย และควรหลกเลยงการสรางบรรยากาศของการแขงขนและการเอาชนะ คายทดมประสทธภาพจะตองพฒนาเดกทกคนโดยแตละคนไดเรยนรเตมเตมความสามารถและศกยภาพของตนเอง


38 | ห น า

ใบงานท 1

ชอหลกสตร การจดกจกรรมคายนกเรยน/กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ตอนท 1การจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน คาสง ใหผเขาอบรมตอบคาถามตอไปน

1. จงใหความหมาย คาจากดความของ หลกการ วตถประสงค ขอบขายกจกรรม การวดผลประเมนผล กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ เพราะเหตใดจงตองมการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................


39 | ห น า

ใบงานท 2

ชอหลกสตร การจดกจกรรมคายนกเรยน/กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ตอนท 2 การจดกจกรรมคายนกเรยน คาสง ใหผเขาอบรมตอบคาถามตอไปน

1. จงอธบายถงความสมพนธของกจกรรมสาธารณประโยชน และจตสาธารณะ วามความสมพนธกนอยางไร ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................

2. ผเรยน คร สถานศกษา ตองเตรยมการอยางไร กจกรรมสาธารณประโยชน จงจะเกดประสทธภาพ ประสทธผล ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

คํานํากระทรวงศึกษาธิการ.(2547)....

Documents