ก

เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ กลมสาระ การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 1 ฉบบน ผจดทา มวตถประสงคเพอใชประกอบในการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 และหลกสตรสถานศกษา โดยผจดทาไดแบงเนอหาออกเปน 6 เลม ประกอบดวย

เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ

เลมท 2 เรอง การจดการสารสนเทศ

เลมท 3 เรอง ระบบสารสนเทศ

เลมท 4 เรอง ความสาคญของเทคโนโลยสารสนเทศ

เลมท 5 เรอง ผลกระทบและแนวโนมของเทคโนโลยสารสนเทศ

เลมท 6 เรอง การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศ

เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ กลมสาระ การเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลย ชนม ธยมศกษาปท 1 เลม ท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ ประกอบดวย คาชแจงสาหรบคร คาชแจงสาหรบนกเรยน แบบทดสอบกอนเรยน ใบความร ใบกจกรรม แบบทดสอบหลงเรยน พรอมทงแนวคาตอบกจกรรม เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน นกเรยนควรปฏบตตามคาแนะนาและควรมวนยในตนเอง

ผ จดทาหวงเปนอยางยงวาเอกสารประกอบการเรยนร เ ลมน จะเปนประโยชนตอนกเรยนทกคนและสามารถนาความรไปใชในชวตประจาวนได

รฮยนา หมะจ

คานา

ข

สารบญ

หนาคานา.................................................................................................................. ก สารบญ............................................................................................................... ข คาชแจงเอกสารประกอบการเรยนร................................................................... 1 คาชแจงสาหรบคร.............................................................................................. 2 คาชแจงสาหรบนกเรยน..................................................................................... 3 จดประสงคการเรยนร........................................................................................ 4 ผงมโนทศน เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ.................................... 5 แบบทดสอบกอนเรยน เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ..... 6 กจกรรมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ............................. 9 ใบความรท 1.1 เรอง ความหมายของขอมล............................................. 10 ใบกจกรรมท 1.1 เรอง ความหมายของขอมล.......................................... 14 ใบความรท 1.2 เรอง ความหมายของสารสนเทศ..................................... 15 ใบกจกรรมท 1.2 เรอง ความหมายของสารสนเทศ.................................. 18 กจกรรมท 2 เรอง ประเภทของขอมล............................................................ 20 ใบความรท 2.1 เรอง ประเภทของขอมล................................................. 21 ใบกจกรรมท 2.1 เรอง ประเภทของขอมล............................................... 25 ใบความรท 2.2 เรอง แฟมขอมล.............................................................. 27 ใบกจกรรมท 2.2 เรอง แฟมขอมล........................................................... 29 กจกรรมท 3 เรอง ประเภทของสารสนเทศ.................................................... 31 ใบความรท 3.1 เรอง ประเภทของสารสนเทศ......................................... 32 ใบกจกรรมท 3.1 เรอง ประเภทของสารสนเทศ....................................... 34 ใบความรท 3.2 เรอง รปแบบของสารสนเทศ........................................... 36 ใบกจกรรมท 3.2 เรอง รปแบบของสารสนเทศ........................................ 38

ค

สารบญ (ตอ)

หนาแบบทดสอบหลงเรยน เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ...... 40 ภาคผนวก........................................................................................................... 43 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมล

และสารสนเทศ.......................

44 เฉลยใบกจกรรมท 1.1................................................................................ 45 เฉลยใบกจกรรมท 1.2................................................................................ 46 เฉลยใบกจกรรมท 2.1................................................................................ 48 เฉลยใบกจกรรมท 2.2................................................................................ 50 เฉลยใบกจกรรมท 3.1................................................................................ 52 เฉลยใบกจกรรมท 3.2................................................................................ 54 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมล

และสารสนเทศ.......................

56 บรรณานกรม....................................................................................................... 57

คาชแจง เอกสารประกอบการเรยนร

เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 1 เอกสารประกอบการเรยนร เลมนเปน เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ ใชเวลาเรยน 4 ชวโมง ในเอกสารประกอบการเรยนร ทงหมด 6 เลม เวลาเรยน 18 ชวโมง เปนนวตกรรมอกประเภทหนง ทขาพเจาจดทาขน เพอนามาแกปญหา และพฒนากจกรรมการเรยนการสอน ซงเอกสารประกอบการเรยนการสอนในแตละเลม ประกอบดวย

1. คาชแจงสาหรบเอกสารประกอบการเรยนร 2. คาชแจงสาหรบคร 3. คาชแจงสาหรบนกเรยน 4. จดประสงคการเรยนร 5. แบบทดสอบกอนเรยน จานวน 10 ขอ

ใชวดความรพนฐานของนกเรยน 6. เนอหาสาระการเรยนร แบงออกเปนตอน

จานวน 3 ตอน เปนเนอหาทใชอธบายความรในแผนการจดการเรยนร หรอใชอธบายในการทากจกรรม

7. กจกรรม เพอทดสอบความรความเขาใจของนกเรยน 8. แบบทดสอบหลงเรยน จานวน 10 ขอ ใชวดผลสมฤทธทางการเรยน

หลงจากศกษาเอกสารประกอบการเรยนการสอนเลมน 9. ภาคผนวก ประกอบดวย เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน แนวคาตอบ

กจกรรม และเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 10. บรรณานกรม

1

คาชแจงสาหรบคร

เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ ฉบบน เปนเอกสารทผสอนจดทาขน เพอใชประกอบการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 1 ใชเวลาในการจดกจกรรมการเรยนร 4 ชวโมง ซงผสอนควรปฏบต ดงตอไปน

1. ครควรศกษาเอกสารประกอบการเรยนร และแผนการจดการเรยนร ใหเขาใจ

2. ใชประกอบการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนศกษา คนควาดวยตนเอง และปฏบตกจกรรมการเรยนการสอนทหลกสตรกาหนด

3. ใหคาแนะนาการใชเอกสารประกอบการเรยนรตามขนตอนในแผนการจดการเรยนรแกนกเรยน

4. ครควรใหคาปรกษาแกนกเรยน เมอนกเรยนมปญหา 5. หลงการจดกจกรรมการจดการเรยนร ใหนกเรยนทาแบบทดสอบ

หลงเรยน 6. ผลการปฏบตกจกรรม สามารถนาไปประเมนผลเปนคะแนนระหวาง

เรยนโดยครผสอนเปนผประเมน

2

คาชแจงสาหรบนกเรยน

เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ กลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 1 จดทาขนเพอใหนกเรยน ไดศกษาดวยตนเองจากเนอหาตามจดประสงคทตงไวดวยการปฏบต ตามคาแนะนาตอไปนอยางเครงครด

1. ทาความเขาใจมาตรฐานการเรยนร ตวชวด จดประสงคการเรยนร และผงมโนทศน

2. กอนศกษาเอกสารประกอบการเรยนร ใหนกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยนแลวบนทกคะแนนไวหามดเฉลย

3. ศกษาเนอหาตามขนตอนจากเอกสารประกอบการเรยนการสอนเลมนใหเขาใจ แลวทากจกรรม

4. เมอทากจกรรมแลว จงตรวจดแนวคาตอบทอยในภาคผนวก ถาตอบผดใหนกเรยนกลบไปศกษาเนอหาแลวตอบคาถามอกครง เมอตอบถกตองแลว จงศกษาเนอหาเรองตอไป

5. นกเรยนตองไมดเฉลยกอนทากจกรรมหรอแบบทดสอบ ตองมความซอสตยตอตนเอง

6. นกเรยนตองศกษาบทเรยนนดวยตนเอง ถามปญหาหรอขอสงสย ใหปรกษาครผสอนทนท

7. ใหนกเรยนเขยนคาตอบลงบนกระดาษอน หรอกระดาษคาตอบทครแจกให และหามขดเขยนขอความใด ๆ ลงในเอกสารประกอบการเรยนร

8. ใชเอกสารเลมนฝกการทากจกรรมนอกเวลาและคนควาดวยตนเองได 9. เมอศกษาบทเรยนจบแลวใหทาแบบทดสอบหลงเรยนและตรวจคาตอบ

จากเฉลย จากนนนาผลคะแนนทไดไปเปรยบเทยบกบคะแนนกอนเรยน

3

จดประสงคการเรยนร เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ

1. อธบายความหมายของขอมลและสารสนเทศได 2. บอกประเภทของขอมลและความหมายของแฟมขอมลได 3. บอกประเภทและรปแบบของสารสนเทศได

4

ผงมโนทศน เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ

ขอมลและสารสนเทศ

ประเภทของสารสนเทศ

- ประเภทของสารสนเทศ 1. สารสนเทศหยดนง 2. สารสนเทศทมพลงผลกเคลอน - รปแบบของสารสนเทศ - ความตองการสารสนเทศ

ประเภทของขอมล

- การแบงขอมลตามลกษณะของขอมล - การแบงขอมลตามแหลงขอมลทไดรบ - การแบงขอมลตามการจดเกบในสออเลกทรอนกส

- การแบงขอมลตามระบบคอมพวเตอร - แฟมขอมล

ความหมายของขอมล และสารสนเทศ

- ความหมายของขอมล - ความหมายของสารสนเทศ

5

แบบทดสอบกอนเรยน เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ

คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยวลงในกระดาษคาตอบ

ทครแจกให

1. ขอใดหมายถงขอมล ก. สงตาง ๆ ทเรารบรได ข. สงทถกตองและเชอถอได ค. ขอเทจจรงทแสดงในหนงสอเรยน ง. ขอเทจจรงหรอรายละเอยดของสงทเราสนใจ 2. ขอใดไมใชลกษณะทดของขอมล ก. มความถกตอง ข. มความทนสมย ค. มความสวยงาม ง. มความนาเชอถอ 3. ขอใดใชรบขอมลในรปแบบการแบงขอมลตามลกษณะของขอมล ก. ประสาทสมผสของรางกาย ข. ฮารดแวรของคอมพวเตอร ค. ผใชงานเทคโนโลยสารสนเทศ ง. ซอฟตแวรของระบบอเลกทรอนกส

6

4. ขอใดคอประเภทของขอมลทแบงตามแหลงขอมลทไดรบ ก. ขอมลทไดจากสออเลกทรอนกส ข. ขอมลปฐมภมและขอมลทตยภม ค. ขอมลตวอกษรและขอมลรปภาพ ง. ขอมลทไดจากประสาทสมผสทง 5 5. ขอใดคอขอมล ก. นาหนกตว ข. คะแนนสะสม ค. กราฟแสดงคะแนนสอบ ง. แผนภมแสดงพฒนาการของนกเรยน 6. ขอใดคอนามสกลตอทายชอขอมลภาพทจดเกบในสออเลกทรอนกส ก. .bmp ข. .doc ค. .mp3 ง. .wav 7. ขอใดหมายถงสารสนเทศ ก. ขอมลทมจานวนมากทสด ข. ขอมลทใชในคอมพวเตอร ค. ขอมลทผานการประมวลผล ง. ขอมลทผานการตรวจสอบแลว 8. สารสนเทศทดควรมลกษณะอยางไร ก. ถกตอง นาเชอถอ และทนสมย ข. สนไดใจความ นาเชอถอ และทนสมย ค. ครบถวน ทนสมย และใชเวลานาเสนอนอย ง. ถกตอง สนไดใจความ และใชเวลานาเสนอนอย

7

9. ขอใดไมใชการแบงสารสนเทศตามรปแบบทนาเสนอ ก. สารสนเทศทมลกษณะเปนเสยง ข. สารสนเทศทมลกษณะเปนขอความ ค. สารสนเทศทมลกษณะเปนตนแบบ ง. สารสนเทศทมลกษณะเปนโสตทศนวสด 10. ขอใดกลาวถงขอมลทตยภมไดถกตอง ก. ตรงตอความตองการมากทสด ข. เปนขอมลทผอนรวบรวมและบนทกไว ค. เปนการแบงขอมลตามระบบคอมพวเตอร ง. สามารถรวบรวมไดโดยการบนทกจากแหลงขอมลนนโดยตรง

8

กจกรรมท 1 เรอง ความหมายของขอมล

และสารสนเทศ

9

ใบความรท 1.1 เรอง ความหมายของขอมล

ขอมล (data) คอ ขอเทจจรงหรอรายละเอยดของสงทเราสนใจ ไมวาจะเปน คน สตว สงของ หรอเหตการณตาง ๆ ซงขอเทจจรงเหลาน อาจอยในรปแบบตาง ๆ เชน ตวเลข ขอความ ภาพ เสยง และ วดทศน

ดงนน การเกบขอมลจงเปนการเกบรวบรวมเกยวกบขอเทจจรงของสงทเราสนใจนนเอง ขอมล จงหมายถงตวแทนของขอเทจจรง หรอความเปนไปของสงทเราสนใจนนเอง

ขอมลขอความ ขอมลเสยง ขอมลภาพ

ขอมลวดโอ ทมา : https://www.google.co.th/search

10

คณสมบตขนพนฐานของขอมล มดงน 1. ความถกตอง หากมการเกบรวบรวมขอมลแลวขอมลเหลานนเชอถอไมไดจะทาใหเกดผลเสยอยางมาก ผใชไมกลาอางองหรอนาเอาไปใชประโยชน ซงเปนเหตใหการตดสนใจของผบรหารขาดความแมนยาและอาจมโอกาสผดพลาดได โครงสรางขอมลทออกแบบตองคานงถงกรรมวธการดาเนนงานเพอใหไดความถกตองแมนยามากทสด โดยปกตความผดพลาดของสารสนเทศสวนใหญ มาจากขอมลทไมมความถกตองซงอาจมสาเหตมาจากคนหรอเครองจกร การออกแบบระบบจงตองคานงถงในเรองน 2. ความรวดเรวและเปนปจจบน การไดมาของขอมลจาเปนตองใหทนตอความตองการของผใช มการตอบสนองตอผใชไดเรว ตความหมายสารสนเทศไดทนตอเหตการณหรอความตองการ มการออกแบบระบบการเขยนคนและรายงานตามผใช 3. ความสมบรณ ความสมบรณของสารสนเทศขนกบการรวบรวมขอมลและวธการทางปฏบตดวย ในการดาเนนการจดทาสารสนเทศตองสารวจและสอบถามความตองการใชขอมลเพอใหไดขอมลทสมบรณในระดบหนงทเหมาะสม 4. ความชดเจนและกะทดรด การจดเกบขอมลจานวนมากจะตองใชพนทในการจดเกบขอมลมากจงจาเปนตองออกแบบโครงสรางขอมลใหกะทดรด สอความหมายได มการใชหรอยนยอขอมลใหเหมาะสมเพอทจะจดเกบเขาไวในระบบคอมพวเตอร 5. ความสอดคลอง ความตองการเปนเรองทสาคญ ดงนนจงตองมการสารวจเพอหาความตองการของหนวยงานและองคการ ดสภาพการใชขอมล ความลกหรอความกวางของขอบเขตของขอมลทสอดคลองกบความตองการ

11

ลกษณะของขอมลทด มคากลาวเกยวกบการประมวลผลขอมลไวอยางนาฟงวา ถาขอมลเขาเปนขยะ สงทออกมากจะเปนขยะดวย (Garbage In, Garbage Out) ซงหมายความวา ถาขอมลทนาไปประมวลผลเปนขอมลทดอยคณภาพ ผลลพธทออกมากยอมดอยคณภาพไปดวย ดงนน เราควรจะตระหนกถงความสาคญของการเกบขอมล รวมถงการประมวลผลขอมลเบองตนดวย

1. ความถกตองของขอมล เปนลกษณะสาคญยงของขอมล ถาขอมลไมถกตองแลว เราจะไมสามารถไดผลลพธทถกตองไดเลย ซงประเดนนเปนเรองสาคญทเกดขนโดยเฉพาะอยางยงกบขอมลทมขนาดใหญ และไมมการตรวจสอบ เชน ขอมลในโลกอนเทอรเนต ซงจาเปนตองไดรบการตรวจสอบกอนนามาใชเสมอ

2. ความสมบรณครบถวนในการนาไปใชงาน ขอมลบางประเภท

หากไมครบถวน จดเปนขอมลทดอยคณภาพไดเชนกน เชน ขอมลประวตคนไข หากไมมหมเลอดของคนไข จะไมสามารถใชไดในกรณทผรองขอขอมลตองการขอมลหมเลอดของคนไข หรอขอมลทอยของลกคา ทกรอกผานแบบฟอรม ถามชอและนามสกลโดยไมมขอมลบานเลขท ถนน แขวง/ตาบล เขต/หรอจงหวด ขอมลเหลานนกไมสามารถนามาใชไดเชนกน ขอมลการตดตามตาแหนงของรถยนตดวยระบบจพเอส สาหรบบรษททตองทางานตดตามรถยนต ขอมลตาแหนงรถยนต จะตองไดรบการปรบใหเปนจรงตลอดเวลา หากขอมลนนปรบทก ๆ หนงชวโมง จะไมมประโยชนในการตดตามตาแหนงของรถยนต ดงนนในเรองความถกตองตามเวลาของขอมล จงเปนเรองสาคญประการหนงทตองนามาพจารณาเมอตองมการจดเกบขอมลหรอประมวลผลขอมล

ทมา : http://comedu.nstru.ac.th/

12

3. ความถกตองตามเวลา ในบางกรณขอมลผกอยกบเงอนไข

ของเวลา ซงถาผดจากเงอนไขของเวลาไปแลว ขอมลนนอาจลดคณภาพลงไป หรอแมกระทงไมสามารถใชได เชน ขอมลการใหยาของคนไขในโรงพยาบาล ในทางการแพทยแลว ขอมลนจะตองถกใสเขาไปในฐานขอมลทคนไขไดรบยาเพอใหแพทยคนอนๆ ไดทราบวา คนไขไดรบยาชนดนเขาไปแลว แตขอมลเรองการใหยาของคนไขน อาจไมจาเปนตองไดรบการปรบทนท สาหรบแผนกการเงน เพราะแผนกการเงนจะคดเงนกตอเมอญาตคนไขมาตรวจสอบ หรอคนไขกาลงออกจากโรงพยาบาล

4. ความสอดคลองกนของขอมล ในกรณทขอมลมาจากหลาย

แหลงจะเกดปญหาคนในเรองของความสอดคลองกนของขอมล เชน ในบรษท แหงหนงซงเกบขอมลทอยลกคา หากตองการนาขอมลไปควบรวมกบบรษทอก แหงหนงซงมขอมลของลกคาอยเชนกน แตขอมลในการจดสงเอกสารของบรษทแหงแรกเปนทอยทพกอาศยของลกคา ในขณะทขอมลในบรษททสองเปนทอยของสถานททางานลกคา ขอมลจากทงสองบรษทนเปนขอมลทถกตองสอดคลองตามเวลาทงค แตถาตองการเกบขอมลทอยลกคาเพยงทอยเดยวกจะเกดปญหาขนได

ทมา : pirun.kps.ku.ac.th

13

ใบกจกรรมท 1.1 เรอง ความหมายของขอมล

คาชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปนวาถกหรอผด แลวทาเครองหมาย หรอ หนาขอความใหถกตอง

............... 1. ขอมลคอขอเทจจรงของสงทเราสนใจ ไมวาจะเปน คน สตว สงของ หรอเหตการณตาง ๆ

............... 2. ขอมลจะอยในรปแบบของขอความเพยงอยางเดยว

............... 3. ความผดพลาดของสารสนเทศสวนใหญเกดจากขอมลทไมมความถกตอง

............... 4. ความรวดเรวและเปนปจจบนเปนคณสมบตขนพนฐานของขอมล

............... 5. การยนยอขอมลใหมความกะทดรดเพอความเหมาะสมในการจดเกบในระบบคอมพวเตอร

............... 6. ถาขอมลเขาเปนขยะ สงทออกมากจะเปนขยะดวย (Garbage In , Garbage Out)

............... 7. ความสวยงามของขอมลคอลกษณะของขอมลทด

............... 8. ความถกตองของขอมลเปนเรองสาคญทเกดขน โดยเฉพาะอยางยงกบขอมลทมขนาดเลก

............... 9. ขอมลบางประเภทหากไมครบถวนจดเปนขอมล ทดอยคณภาพ

............... 10. ขอมลทมาจากหลายแหลงจะทาใหเกดปญหาในเรองของความสอดคลองกนของขอมล

14

ใบความรท 1.2 เรอง ความหมายของสารสนเทศ

สารสนเทศ (information) หมายถง ขอมลทสามารถนาไปใชประโยชนได เพราะไดผานการประมวลผลดวยวธการทเหมาะสมและถกตอง เพอใหไดผลลพธตรงตามความตองการของผใช อยในรปแบบทสามารถนาไปใชงานได และจะตองอยในชวงเวลาทตองการ เชน เมอตองการสารสนเทศไปใชในการวางแผนการขาย สารสนเทศทตองการกควรจะเปนรายงานสรปยอดการขายแตละเดอนในปทผานมาทเพยงพอแกการตดสนใจ ซงสารสนเทศมประโยชน คอ

1. ใหความร 2. ทาใหเกดความคดและความเขาใจ 3. ทาใหเหนสภาพปญหา สภาพการเปลยนแปลงวากาวหนาหรอตกตา 4. สามารถประเมนคาได

ทมา : http://203.172.128.116/moodle/course/

15

ลกษณะของสารสนเทศทด

1. มความถกตองแมนยา (accuracy) สารสนเทศทดจะตองตรงกบความ

เปนจรงและเชอถอได สารสนเทศบางอยางมความสาคญ หากไมตรงกบความเปนจรงแลว อาจกอใหเกดความเสยหายได สารสนเทศทถกตองแมนยาจะตองเกดจากการปอนขอมลรวมถงโปรแกรมทประมวลผลจะตองถกตอง

ทมา : https://sites.google.com/site/kroonom/laksna-khxng-sarsnthes-thi-di

16

2. ทนตอเวลา (timeliness) สารสนเทศทดตองทนตอการใชงาน หมายถง ขอมลท ปอนใหกบเครองคอมพวเตอร ตองมความเปนปจจบนทนสมยอยตลอดเวลา เพอการนาไปใชประโยชนไดจรง ตวอยางเชน ขอมลหมายเลขโทรศพทของผปกครองนกเรยน จะตองมการปรบปรงใหทนสมย หากหมายเลขโทรศพทลาสมยกจะไมสามารถตดตอกบผปกครองไดหากเกดกรณฉกเฉน 3. มความสมบรณครบถวน (complete) สารสนเทศทดจะตองมความครบถวน สารสนเทศทมความครบถวนเกดจากการเกบขอมลไดครบถวน หากเกบขอมลเพยงบางสวนกจะไมสามารถใชประโยชนจากสารสนเทศไดเตมประสทธภาพ ตวอยางเชน ขอมลนกเรยน กจะตองมการเกบรายละเอยดเกยวกบนกเรยน ใหไดมากทสด เชน ชอ อาย ทอย ชอผปกครอง หมายเลขโทรศพท โรคประจาตว คะแนนทไดรบในแตละวชา เปนตน ทงน เพอใหครสามารถนาขอมลไปใชประโยชนไดอยางเตมท หากไมมขอมลของหมายเลขโทรศพท เมอเกดเหตฉกเฉนกจะไมสามารถตดตอกบผปกครองไดเชนเดยวกน 4. มความสอดคลองกบความตองการของผใช (relevancy) สารสนเทศจะตองสอดคลองกบความตองการของผใช กลาวคอ การเกบขอมลตองมการสอบถามการใชงานของผใชวาตองการในเรองใดบาง จงจะสามารถสรปสารสนเทศไดตรงกบความตองการของผใชมากทสด ตวอยางเชน หากตองการเกบขอมลของนกเรยนกตองถามครวาตองการเกบขอมลใดบาง เพอใหครสามารถนาไปใชประโยชนไดจรง

5. สามารถพสจนได (verifiable) สารสนเทศท ดจะตองตรวจสอบแหลงทมาได ทงน เพอใหผใชตรวจสอบความถกตองของสารสนเทศได

17

ใบกจกรรมท 1.2 เรอง ความหมายของสารสนเทศ

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามใหถกตอง 1. สารสนเทศ หมายถง

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

2. สารสนเทศมประโยชนอยางไร ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

3. อธบายลกษณะของสารสนเทศทมความถกตองแมนยา

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

18

4. ยกตวอยางขอมลสารสนเทศทตองมความเปนปจจบนและทนสมยอยเสมอ

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

5. เพราะเหตใดสารสนเทศทดจะตองตรวจสอบแหลงทมาได ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

ทมา : http://peerawat2770.blogspot.com/

19

กจกรรมท 2 เรอง ประเภทของขอมล

20

ใบความรท 2.1 เรอง ประเภทของขอมล

การแบงขอมลไดเปน 4 รปแบบ ดงน

1. การแบงขอมลตามลกษณะของขอมล เปนการแบงขอมลโดยพจารณาจากการรบขอมลของประสาทสมผสของรางกาย ไดแก - ขอมลภาพทไดรบจากการมองเหนดวยดวงตา - ขอมลเสยงทไดรบจากการฟงดวยห - ขอมลกลนทไดรบจากการสดดมดวยจมก - ขอมลรสชาตทไดรบจากการรบรสชาตดวยลน - ขอมลสมผสทไดรบจากความรสกดวยผวหนง

การแบงประเภทของขอมลขนอยกบ - ความตองการของผใช - ลกษณะของขอมลทนาไปใช - เกณฑทนามาพจารณา

21

2. การแบงขอมลตามแหลงขอมลทไดรบ โดยพจารณาจากลกษณะของ

ทมาหรอการไดรบขอมล ไดแก

- ขอมลปฐมภม (Primary Data) คอ ขอมล ท ไ ดจากการ เกบรวบรวมหรอบนทกจากแหลงขอมลโดยตรงดวยวธตาง ๆ เชน จากการสอบถามการสมภาษณการสารวจการจดบนทกตวอยางขอมลปฐมภม ไดแก ขอมลการมาโรงเรยนสายของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ซงไดจากการจดบนทกในรอบ 1 เดอนทผานมา

- ข อม ล ท ต ยภ ม ( Secondary Data) ค อ กา ร น า ข อม ล

ทผอนไดเกบรวบรวมหรอบนทกไวมาใชงาน ผใชไมจาเปนตองเกบรวบรวมและบนทกดวยตนเอง จดเปนขอมลทเกดขนในอดต มกผานการประมวลผลแลว ตวอยางขอมลทตยภม ไดแก สถตการมาโรงเรยนสายของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ในป พ.ศ.2550

22

3. การแบงขอมลตามการจดเกบในสออเลกทรอนกส มลกษณะคลาย

การแบงขอมลตามลกษณะของขอมล แตมการแยกลกษณะขอมลตามชนดและนามสกลของขอมลนน ๆ ไดแก

- ขอมลตวอกษร เ ชน ตวหนงสอ ตวเลข และสญลกษณ

ขอมลประเภทนมกมนามสกลตอทายชอไฟลเปน .txt และ .doc - ขอมลภาพ เชน ภาพกราฟกตาง ๆ และภาพถายจากกลองดจทล

ขอมลประเภทนมกมนามสกลตอทายชอไฟลเปน .bmp .gif และ .jpg - ขอมลเสยง เชน เสยงพด เสยงดนตร และเสยงเพลง

ขอมลประเภทนมกมนามสกลตอทายชอไฟลเปน .wav .mp3 และ .au - ขอมลภาพเคลอนไหว เชน ภาพเคลอนไหว ภาพมวสกวดโอ

ภาพยนตร คลปวดโอ ขอมลประเภทนมกมนามสกลตอทายชอไฟลเปน .avi

ทมา : www.google.co.th/search

ทมา : www.google.co.th/search

ทมา : www.google.co.th/search

ทมา : www.google.co.th/search

23

4. การแบงขอมลตามระบบคอมพวเตอร มลกษณะคลายและใกลเคยง

กบการแบงขอมลตามการจดเกบในสออเลกทรอนกสมาก แตมงเนนพจารณา การแบงประเภทตามการนาขอมลไปใชงานในระบบคอมพวเตอร ไดแก

- ขอมลเชงจานวน มลกษณะเปนตวเลข

ทสามารถนามาคานวณดวยคอมพวเตอรได เชน จานวนเงนในกระเปา จานวนคาโดยสารรถประจาทาง และจานวนนกเรยนในหองเรยน

- ขอมลอกขระ มลกษณะเปนตวอกษร

ตวหนงสอ และสญลกษณตาง ๆ ซงสามารถนาเสนอขอมลและเรยงลาดบไดแตไมสามารถนามาคานวณได เชน หมายเลขโทรศพท เลขทบานและชอของนกเรยน

- ข อม ลกราฟ ก เ ปน ขอม ล ท เ ก ดจาก

จดพกดทางคอมพวเตอร ทาใหเกดรปภาพหรอแผนท เชน เครองหมายการคา แบบกอสรางอาคาร และกราฟ

- ขอมลภาพลกษณ เปนขอมลแสดง

ความเ ขมและสของรปภาพท เก ดจากการสแกน ของสแกนเนอรเปนหลก ซงสามารถนาเสนอขอมล ยอหรอขยาย และตดตอได แตไมสามารถนามาคานวณหรอดาเนนการ อยางอนได

ทมา : all-free-download.com

ทมา : https://clipartfest.com/

ทมา : www.pinsdaddy.com

ทมา : https://www.bhphotovideo.com

24

ใบกจกรรมท 2.1 เรอง ประเภทของขอมล

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามใหถกตอง 1. การแบงรปแบบขอมลใดพจารณาจากการรบขอมลของประสาทสมผสของ

รางกาย ……………………………………………………………………………………………..……

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

2. ขอมลทพจารณาจากการรบขอมลของประสาทสมผสของรางกาย ไดแก ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

3. การแบงขอมลตามแหลงขอมลทไดรบ ไดแก

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

25

4. บอกชนดของขอมลตามนามสกลของขอมล

- นามสกลตอทายชอไฟลเปน .txt และ .doc คอ……………………………………………………………………………………………..…… - นามสกลตอทายชอไฟลเปน .bmp .gif และ .jpg คอ……………………………………………………………………………………………..…… - นามสกลตอทายชอไฟลเปน .wav .mp3 และ .au คอ……………………………………………………………………………………………..…… - นามสกลตอทายชอไฟลเปน .avi คอ……………………………………………………………………………………………..……

5. การแบงขอมลตามระบบคอมพวเตอรมลกษณะคลายและใกลเคยงกบการแบง

ขอมลชนดใดและมอะไรบาง ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

26

ใบความรท 2.2 เรอง แฟมขอมล

แฟมขอมล

แฟมขอมล (File) คอ หนวยของขอมลซงเกดจากการนาขอมลหลายๆ ระเบยน ทมลกษณะ ของเขต ขอมลเหมอนกนมาจดเกบรวมกน เชน การจดเกบขอมลระเบยนของนกศกษา หลายๆ คน รวมกนเปนแฟมขอมลนกศกษา เปนตน ซงขอมลแตละระเบยนทนามารวมกนจะตองม เขตขอมล อยางนอย 1 เขต ขอมลทแยกความแตกตางของขอมลในแตละระเบยนไดหลายๆ คน รวมกนเปนแฟมขอมลนกศกษา เปนตน

ทมา : www.google.co.th/search

27

ประเภทของแฟมขอมล (File type)

แฟมขอมลสามารถจาแนกไดตามลกษณะของขอมลทเกบบนทกไว สามารถแบงได 2 ประเภท คอ

1. แฟมขอมลหลก (Master file) เปนแฟมขอมลซงเกบขอมล

ท สาคญ เชน แฟมขอมลประวตลกคา (Customer master file) แฟมขอมลประว ต ผ จ ด ส ง สนค า (Supplier master file) แฟม ขอมล สนค าคง เห ลอ (Inventory master file) แฟมขอมลบญช (Account master file) เปนตน

2. แฟมรายการปรบปรง (Transaction file) เปนแฟมทบนทก

ขอมลเกยวกบแฟมขอมลหลกทมการเปลยนแปลงในแตละวน รายการทเกดขนจะตองนาไปปรบปรงกบแฟมขอมลหลกเพอให แฟมขอมลหลกมขอมลททนสมยตลอด

การรวบรวมขอมลเปนจดเรมตนของการดาเนนงาน การรวบรวมขอมลทดจะไดขอมลทรวดเรว ถกตอง แมนยา ครบถวน ดงนน ความรวดเรวของขอมล จงผกพนกบเทคโนโลย ซงมหลายวธ เชน การใชไปรษณยอ เ ลกทรอนกส การเชอมตอกบระบบปลายทางเพอรบขอมล การใชโทรสาร การใชระบบ อานขอมลอตโนมต เชน เครองกราดตรวจ (scanner) อานขอมลทเปนรหสแทง (bar code)

ทมา : ageless-fitness.com

28

ใบกจกรรมท 2.2 เรอง แฟมขอมล

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามใหถกตอง 1. อธบายความหมายของแฟมขอมลมาโดยละเอยด ……………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

29

2. แฟมขอมลมกประเภท อะไรบาง และมลกษณะอยางไร

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 3. ยกตวอยางแฟมขอมลหลกมา 3 รายการ

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

30

กจกรรมท 3 เรอง ประเภทของสารสนเทศ

31

ใบความรท 3.1 เรอง ประเภทของสารสนเทศ

สารสนเทศ

จาแนกเปน 2 ประเภทตามลกษณะการแสวงหา คอ 1. สารสนเทศทหยดนง หรอสารสนเทศทไดรบการจดเกบ (static หรอ

stored information) เปนสารสนเทศทไดรบการบนทกไวและจดเกบในแหลง จงเปน source oriented information ในแงเศรษฐกจ สารสนเทศเปนสนคาอปโภคบรโภค (Commodity) ในแงวทยาศาสตร สารสนเทศเปนพลงงาน (Energy) และสสาร (Matter) กลาวคอ สารสนเทศมทอย (location) ถายเทได (transported) เปลยนแปลงได (altered) อยางไรกตามสารสนเทศไมสามารถ วด ชง และตวงปรมาณได

2. สารสนเทศทมพลงผลกเคลอน หรอสารสนเทศในกระแสปฏบต

หรอสารสนเทศดาเนนงาน (Dynamic information หรอ Active information หรอ Operative information) เปนกระบวนการ หรอเปนการกระทาทกอใหเกดองคความร ไดแก การทบคคลแสวงหาทงสารสนเทศเชงวชาการ (Academic information) และสารสนเทศเชงปฏบต (Practical information) เปนสารสนเทศท ม ผ ร บ เ ร ยกสารสนเทศประเภทน ว า Receiver oriented information เปนสารสนเทศในสภาพแวดลอมของสงคมปจจบน

ลกษณะพนฐานประการหนงของสารนเทศ คอ สารนเทศมการสงสม

สบทอดตอกนมา กลาวคอ สารนเทศเรองหนง ๆ เกดขนไดโดยอาศยสารนเทศ ทเกดขนมากอน สารนเทศเปนเครองมอในการตดตอสอสาร มการเปลยนแปลง อยเสมอระหวางการถายทอดสอสาร

32

ความตองการสารสนเทศ

ความตองการคนสารสนเทศอาจเปนความตองการคนสงพมพของผเขยนคนใดคนหนง หรอหนงสอชอใดชอหนง เปนความตองการการคนทมขอมลเฉพาะเจาะจง จงเปนบรการแบบจดสงเอกสาร (Document delivery system) สวนความตองการคนสงพมพในเรองใดเรองหนงเปนบรการแบบการคนคนสารสนเทศ (Information retrieval)

ความตองการสารสนเทศในเร องใดเร องห นงม ๒ ประเภท คอ ความตองการเพอแกปญหา เพอชวยในการตดสนใจ (Problem-solving information) และความตองการขาวสารทนสมยในเรองใดเรองหนง (Current awareness need) ความตองการสารสนเทศเพอแกปญหานนผใหบรการตองคนเอกสารยอนหลง (Retrospective search หรอ demand search) ผ ใ ช เ ปน ผร เรมและมาคนอยางมวตถประสงคแนนอน เ ปนการคนอยางเฉพาะเจาะจง ในขณะทความตองการขาวสารทนสมยนนบรการสารสนเทศเปนฝายรเรม ความตองการสารสนเทศของผใชเพอนาไปใชแกปญหา

สามารถแบงได 3 ระดบ 1. ความตองการขอเทจจรง 2. ความตองการเอกสารในหวขอใดหวขอหนง เชน บทความลาสด

เกยวกบเรองใดเรองหนง 3. ความตองการคนอยางกวางขวางในหวขอใดหวขอหนง ในชวง

ระยะใดระยะหนง

ทมา : www.thaigoodview.com/library/

33

ใบกจกรรมท 3.1 เรอง ประเภทของสารสนเทศ

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามใหถกตอง 1. สารสนเทศจาแนกไดกประเภท อะไรบาง .................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

................................................................................................................. 2. สารสนเทศทหยดนง หรอสารสนเทศทไดรบการจดเกบ คอ

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

................................................................................................................. 3. สารสนเทศทมพลงผลกเคลอน หรอสารสนเทศในกระแสปฏบต

หรอสารสนเทศดาเนนงาน คอ ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. .................................................................................................................

34

4. อธบายความหมายของความตองการสารสนเทศ

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

................................................................................................................. 5. ความตองการสารสนเทศของผใชเพอนาไปใชแกปญหา สามารถแบงไดกระดบ

อะไรบาง ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. .................................................................................................................

ทมา : xdx-ontology.org/page/2/

35

ใบความรท 3.2 เรอง รปแบบของสารสนเทศ

การแบงสารสนเทศสามารถแบงไดหลายรปแบบ เชน 1. การแบงสารสนเทศตามหลกแหงคณภาพ ไดแก สารสนเทศแขงและสารสนเทศออน 2. การแบงสารสนเทศตามแหลงกาเนด ไดแก สารสนเทศภายในองคกรและสารสนเทศภายนอกองคกร 3. การแบงสารสนเทศตามสาขาความร ไดแก สารสนเทศสาขามนษยศาสตร สารสนเทศสาขาสงคมศาสตร สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย และสารสนเทศสาขาอน ๆ 4. การแบงตามการนาสารสนเทศไปใชงาน ไดแก สารสนเทศ ดานการตลาด สารสนเทศดานการวจยและพฒนาบคลากร และสารสนเทศ ดานการเงน 5. การแบงตามการใชและการถายทอดสารสนเทศ ไดแก สารสนเทศทเนนวชาการ สารสนเทศทเนนเทคนค สารสนเทศทเนนบคคล และสารสนเทศทเนนการปฏบต

36

6. การแบงตามขนตอนของการพฒนาสารสนเทศ ไดแก

สารสนเทศระยะแรกเรมและ สารสนเทศระยะยาว 7. การแบงสารสนเทศตามวธการผลตและการจดทา ไดแก สารสนเทศตนแบบและสารสนเทศปรงแตง 8. การแบงสารสนเทศตามรปแบบทนาเสนอ ไดแก สารสนเทศทมลกษณะเปนเสยง สารสนเทศทมลกษณะเปนขอความ สารสนเทศทมลกษณะเปนโสตทศนวสด และสารสนเทศทมลกษณะเปนอเลกทรอนกส 9. การแบงสารสนเทศตามสภาพความตองการทจดทาขน ไดแก สารสนเทศททาประจา สารสนเทศทตองทาตามกฎหมาย และสารสนเทศทไดรบหมอบหมายใหจดทาขนโดยเฉพาะ

ทมา : chaiinw123.blogspot.com

37

ใบกจกรรมท 3.2 เรอง รปแบบของสารสนเทศ

คาชแจง ใหนกเรยนจบคขอความทตรงกนของการแบงสารสนเทศใหถกตอง

…………… 1. การแบงสารสนเทศตามหลกแหงคณภาพ

…………… 2. การแบงสารสนเทศตามแหลงกาเนด

…………… 3. การแบงสารสนเทศตามสาขาความร

…………… 4. การแบงตามการนาสารสนเทศไปใชงาน

…………… 5. การแบงตามการใชและการถายทอดสารสนเทศ

…………… 6. การแบงตามขนตอนของการพฒนาสารสนเทศ

…………… 7. การแบงสารสนเทศตามวธการผลตและการจดทา

…………… 8. การแบงสารสนเทศตามรปแบบทนาเสนอ

…………… 9. การแบงสารสนเทศตามสภาพความตองการทจดทาขน

38

ก. สารสนเทศดานการตลาด สารสนเทศดานการวจยและพฒนาบคลากร และสารสนเทศดานการเงน

ข. สารสนเทศระยะแรกเรมและสารสนเทศระยะยาว

ค. สารสนเทศทเนนวชาการ สารสนเทศทเนนเทคนค สารสนเทศทเนนบคคล และสารสนเทศทเนนการปฏบต

ง. สารสนเทศแขงและสารสนเทศออน

จ. สารสนเทศภายในองคกรและสารสนเทศภายนอกองคกร

ฉ. สารสนเทศทมลกษณะเปนเสยง สารสนเทศทมลกษณะเปนขอความ สารสนเทศทมลกษณะเปนโสตทศนวสด และสารสนเทศทมลกษณะเปนอเลกทรอนกส

ช. สารสนเทศตนแบบและสารสนเทศปรงแตง

ซ. สารสนเทศททาประจา สารสนเทศทตองทาตามกฎหมาย และสารสนเทศทไดรบหมอบหมายใหจดทาขนโดยเฉพาะ

ฌ. สารสนเทศสาขามนษยศาสตร สารสนเทศสาขาสงคมศาสตร สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย และสารสนเทศสาขาอน ๆ

39

แบบทดสอบหลงเรยน เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ

คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยวลงในกระดาษคาตอบ

ทครแจกให 1. ขอใดหมายถงขอมล ก. สงตาง ๆ ทเรารบรได ข. สงทถกตองและเชอถอได ค. ขอเทจจรงทแสดงในหนงสอเรยน ง. ขอเทจจรงหรอรายละเอยดของสงทเราสนใจ 2. ขอใดหมายถงสารสนเทศ ก. ขอมลทมจานวนมากทสด ข. ขอมลทใชในคอมพวเตอร ค. ขอมลทผานการประมวลผล ง. ขอมลทผานการตรวจสอบแลว 3. ขอใดไมใชลกษณะทดของขอมล ก. มความถกตอง ข. มความทนสมย ค. มความสวยงาม ง. มความนาเชอถอ

40

4. ขอใดใชรบขอมลในรปแบบการแบงขอมลตามลกษณะของขอมล ก. ประสาทสมผสของรางกาย ข. ฮารดแวรของคอมพวเตอร ค. ผใชงานเทคโนโลยสารสนเทศ ง. ซอฟตแวรของระบบอเลกทรอนกส 5. ขอใดคอขอมล ก. นาหนกตว ข. คะแนนสะสม ค. กราฟแสดงคะแนนสอบ ง. แผนภมแสดงพฒนาการของนกเรยน 6. สารสนเทศทดควรมลกษณะอยางไร ก. ถกตอง นาเชอถอ และทนสมย ข. สนไดใจความ นาเชอถอ และทนสมย ค. ครบถวน ทนสมย และใชเวลานาเสนอนอย ง. ถกตอง สนไดใจความ และใชเวลานาเสนอนอย 7. ขอใดไมใชการแบงสารสนเทศตามรปแบบทนาเสนอ ก. สารสนเทศทมลกษณะเปนเสยง ข. สารสนเทศทมลกษณะเปนขอความ ค. สารสนเทศทมลกษณะเปนตนแบบ ง. สารสนเทศทมลกษณะเปนโสตทศนวสด 8. ขอใดกลาวถงขอมลทตยภมไดถกตอง ก. ตรงตอความตองการมากทสด ข. เปนขอมลทผอนรวบรวมและบนทกไว ค. เปนการแบงขอมลตามระบบคอมพวเตอร ง. สามารถรวบรวมไดโดยการบนทกจากแหลงขอมลนนโดยตรง

41

9. ขอใดคอประเภทของขอมลทแบงตามแหลงขอมลทไดรบ ก. ขอมลทไดจากสออเลกทรอนกส ข. ขอมลปฐมภมและขอมลทตยภม ค. ขอมลตวอกษรและขอมลรปภาพ ง. ขอมลทไดจากประสาทสมผสทง 5 10. ขอใดคอนามสกลตอทายชอขอมลภาพทจดเกบในสออเลกทรอนกส

ก. .bmp ข. .doc ค. .mp3 ง. .wav

42

ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

แนวคาตอบกจกรรม เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

43

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ

ขอท คาตอบ

1 ง

2 ค

3 ก

4 ข

5 ก

6 ก

7 ค

8 ก

9 ค

10 ข

44

เฉลยใบกจกรรมท 1.1 เรอง ความหมายของขอมล

คาชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปนวาถกหรอผด แลวทาเครองหมาย หรอ หนาขอความใหถกตอง

............... 1. ขอมลคอขอเทจจรงของสงทเราสนใจ ไมวาจะเปน คน สตว สงของ หรอเหตการณตาง ๆ

............... 2. ขอมลจะอยในรปแบบของขอความเพยงอยางเดยว

............... 3. ความผดพลาดของสารสนเทศสวนใหญเกดจากขอมลทไมมความถกตอง

............... 4. ความรวดเรวและเปนปจจบนเปนคณสมบตขนพนฐานของขอมล

............... 5. การยนยอขอมลใหมความกะทดรดเพอความเหมาะสมในการจดเกบในระบบคอมพวเตอร

............... 6. ถาขอมลเขาเปนขยะ สงทออกมากจะเปนขยะดวย (Garbage In , Garbage Out)

............... 7. ความสวยงามของขอมลคอลกษณะของขอมลทด

............... 8. ความถกตองของขอมลเปนเรองสาคญทเกดขน โดยเฉพาะอยางยงกบขอมลทมขนาดเลก

............... 9. ขอมลบางประเภทหากไมครบถวนจดเปนขอมล ทดอยคณภาพ

............... 10. ขอมลทมาจากหลายแหลงจะทาใหเกดปญหาในเรองของความสอดคลองกนของขอมล

45

เฉลยใบกจกรรมท 1.2 เรอง ความหมายของสารสนเทศ

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามใหถกตอง 1. สารสนเทศ หมายถง

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

2. สารสนเทศมประโยชนอยางไร ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

3. อธบายลกษณะของสารสนเทศทมความถกตองแมนยา

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

ขอมลทสามารถนาไปใชประโยชนได เพราะไดผานการประมวลผลดวยวธการท เหมาะสมและถกตอง เพอใหไดผลลพธตรงตาม ความตองการของผใช อยในรปแบบทสามารถนาไปใชงานได และจะตองอยในชวงเวลาทตองการ

1. ใหความร 2. ทาใหเกดความคดและความเขาใจ 3. ทาใหเหนสภาพปญหา สภาพการเปลยนแปลงวากาวหนาหรอตกตา 4. สามารถประเมนคาได

1. มความถกตองแมนยา 2. ทนตอเวลา 3. มความสมบรณครบถวน 4. มความสอดคลองกบความตองการของผใช 5. สามารถพสจนได

46

4. ยกตวอยางขอมลสารสนเทศทตองมความเปนปจจบนและทนสมยอยเสมอ

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

5. เพราะเหตใดสารสนเทศทดจะตองตรวจสอบแหลงทมาได ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

ทมา : http://peerawat2770.blogspot.com/

อยในดลยพนจของครผสอน

เพอใหผใชตรวจสอบความถกตองของสารสนเทศได

47

เฉลยใบกจกรรมท 2.1 เรอง ประเภทของขอมล

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามใหถกตอง 1. การแบงรปแบบขอมลใดพจารณาจากการรบขอมลของประสาทสมผสของ

รางกาย ……………………………………………………………………………………………..……

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

2. ขอมลทพจารณาจากการรบขอมลของประสาทสมผสของรางกาย ไดแก ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

3. การแบงขอมลตามแหลงขอมลทไดรบ ไดแก

……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

การแบงขอมลตามลกษณะของขอมล

- ขอมลภาพทไดรบจากการมองเหนดวยดวงตา - ขอมลเสยงทไดรบจากการฟงดวยห - ขอมลกลนทไดรบจากการสดดมดวยจมก - ขอมลรสชาตทไดรบจากการรบรสชาตดวยลน - ขอมลสมผสทไดรบจากความรสกดวยผวหนง

- ขอมลปฐมภม - ขอมลทตยภม

48

4. บอกชนดของขอมลตามนามสกลของขอมล

- นามสกลตอทายชอไฟลเปน .txt และ .doc คอ……………………………………………………………………………………………..…… - นามสกลตอทายชอไฟลเปน .bmp .gif และ .jpg คอ……………………………………………………………………………………………..…… - นามสกลตอทายชอไฟลเปน .wav .mp3 และ .au คอ……………………………………………………………………………………………..…… - นามสกลตอทายชอไฟลเปน .avi คอ……………………………………………………………………………………………..……

5. การแบงขอมลตามระบบคอมพวเตอรมลกษณะคลายและใกลเคยงกบการแบง

ขอมลชนดใดและมอะไรบาง ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………..……

ขอมลตวอกษร

ขอมลภาพ

ขอมลเสยง

ขอมลภาพเคลอนไหว

มลกษณะคลายและใกลเคยงกบการแบงขอมลตามการจดเกบ ในสออเ ลกทรอนกส ไดแก ขอมลเชงจานวน ขอมลอกขระ ขอมลกราฟก ขอมลภาพลกษณ

49

เฉลยใบกจกรรมท 2.2 เรอง แฟมขอมล

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามใหถกตอง 1. อธบายความหมายของแฟมขอมลมาโดยละเอยด ……………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

แฟมขอมล (File) คอ หนวยของขอมลซงเกดจากการนาขอมลหลายๆ ระเบยน ทมลกษณะ ของเขต ขอมลเหมอนกนมาจดเกบรวมกน ซงขอมลแตละระเบยนทนามารวมกนจะตองม เขตขอมล อยางนอย 1 เขต ขอมลทแยกความแตกตางของขอมลในแตละระเบยนไดหลายๆ คน รวมกนเปนแฟมขอมลนกศกษา เปนตน

50

2. แฟมขอมลมกประเภท อะไรบาง และมลกษณะอยางไร

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 3. ยกตวอยางแฟมขอมลหลกมา 3 รายการ

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

2 ประเภท คอ 1. แฟมขอมลหลก (Master file) เปนแฟมขอมลซงเกบ

ขอมลทสาคญ 2. แฟมรายการปรบปรง (Transaction file) เปนแฟมท

บนทกขอมลเกยวกบแฟมขอมลหลกทมการเปลยนแปลงในแตละวน รายการทเกดขนจะตองนาไปปรบปรงกบแฟมขอมลหลกเพอให แฟมขอมลหลกมขอมลททนสมยตลอด

อยในดลยพนจของครผสอน

51

เฉลยใบกจกรรมท 3.1 เรอง ประเภทของสารสนเทศ

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามใหถกตอง 1. สารสนเทศจาแนกไดกประเภท อะไรบาง .................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

................................................................................................................. 2. สารสนเทศทหยดนง หรอสารสนเทศทไดรบการจดเกบ คอ

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

................................................................................................................. 3. สารสนเทศทมพลงผลกเคลอน หรอสารสนเทศในกระแสปฏบต

หรอสารสนเทศดาเนนงาน คอ ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. .................................................................................................................

2 ประเภท 1. สารสนเทศทหยดนง 2. สารสนเทศทมพลงผลกเคลอน

เปนสารสนเทศทไดรบการบนทกไวและจดเกบในแหลง จงเปน source oriented information กลาวคอ สารสนเทศมทอย ถายเทได เปลยนแปลงได อยางไรกตามสารสนเทศไมสามารถวด ชง และตวงปรมาณได

เปนกระบวนการ หรอเปนการกระทาทกอใหเกดองคความร ไดแก การทบคคลแสวงหาทงสารสนเทศเชงวชาการ และสารสนเทศ เชงปฏบต เปนสารสนเทศทมผรบ เรยกสารสนเทศประเภทนวา Receiver oriented information เปนสารสนเทศในสภาพแวดลอมของสงคมปจจบน

52

4. อธบายความหมายของความตองการสารสนเทศ

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

................................................................................................................. 5. ความตองการสารสนเทศของผใชเพอนาไปใชแกปญหา สามารถแบงไดกระดบ

อะไรบาง ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. .................................................................................................................

เปนความตองการคนสงพมพของผเขยนคนใดคนหนง หรอหนงสอชอใดชอหนง เปนความตองการการคนทมขอมลเฉพาะเจาะจง จงเปนบรการแบบจดสงเอกสาร สวนความตองการคนสงพมพในเรองใดเรองหนงเปนบรการแบบการคนคนสารสนเทศ

สามารถแบงได 3 ระดบ 1. ความตองการขอเทจจรง 2. ความตองการเอกสารในหวขอใดหวขอหนง เชน บทความ

ลาสดเกยวกบเรองใดเรองหนง 3. ความตองการคนอยางกวางขวางในหวขอใดหวขอหนง

ในชวงระยะใดระยะหนง

ทมา : xdx-ontology.org/page/2/

53

เฉลยใบกจกรรมท 3.2 เรอง รปแบบของสารสนเทศ

คาชแจง ใหนกเรยนจบคขอความทตรงกนของการแบงสารสนเทศใหถกตอง

…………… 1. การแบงสารสนเทศตามหลกแหงคณภาพ

…………… 2. การแบงสารสนเทศตามแหลงกาเนด

…………… 3. การแบงสารสนเทศตามสาขาความร

…………… 4. การแบงตามการนาสารสนเทศไปใชงาน

…………… 5. การแบงตามการใชและการถายทอดสารสนเทศ

…………… 6. การแบงตามขนตอนของการพฒนาสารสนเทศ

…………… 7. การแบงสารสนเทศตามวธการผลตและการจดทา

…………… 8. การแบงสารสนเทศตามรปแบบทนาเสนอ

…………… 9. การแบงสารสนเทศตามสภาพความตองการทจดทาขน

ง

จ

ฌ

ก

ค

ข

ช

ฉ

ซ

54

ก. สารสนเทศดานการตลาด สารสนเทศดานการวจยและพฒนาบคลากร และสารสนเทศดานการเงน

ข. สารสนเทศระยะแรกเรมและสารสนเทศระยะยาว

ค. สารสนเทศทเนนวชาการ สารสนเทศทเนนเทคนค สารสนเทศทเนนบคคล และสารสนเทศทเนนการปฏบต

ง. สารสนเทศแขงและสารสนเทศออน

จ. สารสนเทศภายในองคกรและสารสนเทศภายนอกองคกร

ฉ . สารสนเทศทม ลกษณะเปนเสยง สารสนเทศทม ลกษณะเปนขอความ สารสนเทศทมลกษณะเปนโสตทศนวสด และสารสนเทศทมลกษณะเปนอเลกทรอนกส

ช. สารสนเทศตนแบบและสารสนเทศปรงแตง

ซ. สารสนเทศททาประจา สารสนเทศทตองทาตามกฎหมาย และสารสนเทศทไดรบหมอบหมายใหจดทาขนโดยเฉพาะ

ฌ. สารสนเทศสาขามนษยศาสตร สารสนเทศสาขาสงคมศาสตร สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย และสารสนเทศสาขาอน ๆ

55

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เอกสารประกอบการเรยนร เรอง ขอมลและสารสนเทศ เลมท 1 เรอง ความหมายของขอมลและสารสนเทศ

ขอท คาตอบ

1 ง

2 ค

3 ค

4 ก

5 ก

6 ก

7 ค

8 ข

9 ข

10 ก

56

บรรณานกรม

ธนาวฒ ประกอบผล. (2555). เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ : ซคเซส มเดย วศน เพมทรพย และ วโรจน ชยมล. (2548). ความรเบองตนเกยวกบ

คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ. กรงเทพฯ : ซโปรวชน สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.). (2558). คมอครหนงสอเรยนเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสาร. กรงเทพฯ : สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.)

แหลงขอมลออนไลน เทคโนโลยสารสนเทศ ระดบมธยมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนรงานอาชพและ

เทคโนโลย โรงเรยนสกน (วฒนานนทอปถมป) (ออนไลน). สบคนวนท 3 พฤษภาคม 2558 เขาถงไดจาก http://www.seekan.ac.th/it_com/lesson_03_2.html

บทเรยนผานเครอขายอนเทอรเนต สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 (ออนไลน) สบคนวนท 3 พฤษภาคม 2558 เขาถงไดจาก http://www.sathukit.ac.th/datacom1/c1.html

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ชนมธยมศกษาปท 1 (ออนไลน). สบคนวนท 10 พฤษภาคม 2558 เขาถงไดจากhttp://phungwit.ac.th/krootim/?page=subject_structure

57