214

ภาคพนวก ก หนงสอขอความอนเคราะห

215

บนทกขอความ

สวนราชการ วทยาลยอสลามศกษา ภาควชาอสลามศกษา 2232 ท มอ 751 /1174 วนท 22 ตลาคม 2558 เรองขอความอนเคราะหเปนผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

เรยน ผชวยศาสตราจารยอบดลรอชดเจะมะ

ดวยนายยาฮาร กาเซง นกศกษาปรญญาโท สาขาอสลามศกษา(มสลมศกษา) วทยาลยอสลามศกษา ก าลงท าวทยานพนธ เรอง การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน โดยม ดร.อบดลรอนง สอแต เปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ในการน วทยาลยอสลามศกษา พจารณาแลวเหนวาทานเปนผมคณสมบตเหมาะสมในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย จงขอความอนเคราะหทานไดกรณาเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบความถกตองในการใชภาษา ความตรงประเดนตามจดประสงคของงานวจย ตลอดจนใหขอเสนอแนะอนๆ ทเปนประโยชนท าใหแบบสอบถามมความถกตองและมคณภาพยงขน พรอมนไดแนบแบบสอบถามเพอการวจย เรอง การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาอนเคราะหเปนผเชยวชาญมา ณ โอกาสน จกขอบคณยง

(ดร.ยโซะ ตาเละ) ผอ านวยการวทยาลยอสลามศกษา

216

บนทกขอความ

สวนราชการ วทยาลยอสลามศกษา ภาควชาอสลามศกษา 2232 ท มอ 751 /1174 วนท 22 ตลาคม 2558 เรองขอความอนเคราะหเปนผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

เรยน ดร.อบดลฮาด สะบดง

ดวยนายยาฮาร กาเซง นกศกษาปรญญาโท สาขาอสลามศกษา(มสลมศกษา) วทยาลยอสลามศกษา ก าลงท าวทยานพนธ เรอง การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน โดยม ดร.อบดลรอนง สอแต เปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ในการน วทยาลยอสลามศกษา พจารณาแลวเหนวาทานเปนผมคณสมบตเหมาะสมในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย จงขอความอนเคราะหทานไดกรณาเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบความถกตองในการใชภาษา ความตรงประเดนตามจดประสงคของงานวจย ตลอดจนใหขอเสนอแนะอนๆ ทเปนประโยชนท าใหแบบสอบถามมความถกตองและมคณภาพยงขน พรอมนไดแนบแบบสอบถามเพอการวจย เรอง การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาอนเคราะหเปนผเชยวชาญมา ณ โอกาสน จกขอบคณยง

(ดร.ยโซะ ตาเละ) ผอ านวยการวทยาลยอสลามศกษา

217

บนทกขอความ

สวนราชการ วทยาลยอสลามศกษา ภาควชาอสลามศกษา 2232 ท มอ 751 / 1174 วนท 22 ตลาคม 2558 เรองขอความอนเคราะหเปนผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

เรยนผชวยศาสตราจารย ดรกาเดรสะอะ

ดวยนายยาฮาร กาเซง นกศกษาปรญญาโท สาขาอสลามศกษา(มสลมศกษา) วทยาลยอสลามศกษา ก าลงท าวทยานพนธ เรอง การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน โดยม ดร.อบดลรอนง สอแต เปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ในการน วทยาลยอสลามศกษา พจารณาแลวเหนวาทานเปนผมคณสมบตเหมาะสมในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย จงขอความอนเคราะหทานไดกรณาเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบความถกตองในการใชภาษา ความตรงประเดนตามจดประสงคของงานวจย ตลอดจนใหขอเสนอแนะอนๆ ทเปนประโยชนท าใหแบบสอบถามมความถกตองและมคณภาพยงขน พรอมนไดแนบแบบสอบถามเพอการวจย เรอง การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาอนเคราะหเปนผเชยวชาญมา ณ โอกาสน จกขอบคณยง

(ดร.ยโซะ ตาเละ) ผอ านวยการวทยาลยอสลามศกษา

218

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการวจย

219

ผลตรวจหาคาความสอดคลองขอค าถามกบวตถประสงคของแบบสอบถามเพอการวจย

(Item Objective Index : IOC)

ขอ ขอความ

คนท 1

คนท 2

คนท 3

ผลรวม

IOC

สรปความสอดคลอง

1. ดานเปาประสงค

1 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบหลกอากดะฮเพมขน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

2 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบหลกอบาดะฮทถกตองเพมขน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

3 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบจรรยามารยาททดงามเพมขน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

4

นกศกษาไดเรยนรเกยวกบความรทวไปและการพฒนาสตปญญาเพมขน

1 1 1 3 1.0

ปรบเตมตามขอแนะน าของผเชยวชาญ

5

นกศกษาไดเรยนรเกยวกบความเปนระเบยบวนยในกลมศกษา

1 1 1 3 1.0

ปรบเตมตามขอแนะน าของผเชยวชาญ

6

นกศกษาไดเรยนรเกยวกบการด ารงชพทด(รกการออม หางไกลระบบดอกเบย ไมพวพนกบการพนน หรอฉอโกง ฯลฯ ) 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

7 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบสขภาพรางกายแขงแรง 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

8

นกศกษาไดเรยนรเกยวกบทกษะทจะตอสกบอารมณใฝต าของตนเอง

1 1 1 3 1.0

ปรบเตมตามขอแนะน าของผเชยวชาญ

9 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบทกษะการบรหารเวลาในกระบวนการกลมศกษา 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

10 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบการบ าเพญ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

220

ประโยชนตอผอน

11 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบความเปนพนองในกลมมากขน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

12 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบการชวยเหลอซงกนและกนและเอออาทรตอกน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

13

นกศกษาไดเรยนรเกยวกบการใชชวตตนเองและผอน

1 1 1 3 1.0

ปรบเตมตามขอแนะน าของผเชยวชาญ

2. ดานมรอบบย

14 มรอบบย มการเตรยมเนอหาลวงหนาเปนอยางดทกครงมการด าเนนการหะละเกาะฮ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

15

มรอบบย มการบนทกทกอยางทเกยวของกบการด าเนนการในกลมหะละเกาะฮเปนประจ า 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

16

มรอบบย มประสบการณและมความนาเชอถอแกสมาชกในการด าเนนการหะละเกาะฮ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

17

มรอบบย มการสอสารทดกบสมาชกกลมศกษาหะละเกาะฮ มการชแนะในสงทดอยางสม าเสมอและมการสอสารดวยระบบสารสนเทศหรอสงคมออนไลน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

18 มรอบบย เปนคนทรกษาบคลกภาพทดงามแตงกาย สภาพเรยบรอย 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

19

มรอบบย เปนคนทใหความส าคญเกยวกบสญญาตางๆ มความอดทนอยเสมอและจะไมแสดงอาการเหนดเหนอยตอหนาสมาชก 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

20

มรอบบย เปนคนทคอยใหค าปรกษา ตกเตอนอยเสมอ และใชวธการทเหมาะสมในการตดเตอน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

221

21

มรอบบยเปนคนทใชความระมดระวงในการใหความคดเหนโดยไมตอบค าถามทมรอบบย ไมรจรง 1 1 1 3 1.0

ปรบเตมตามขอแนะน าของผเชยวชาญ

22

มรอบบย มอธยาศยด ไมโตเถยงเพอเอาชนะสมาชกในกลมศกษามการกลาวขอโทษทกครงเมอมการกระท าผดตอสมาชก 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

23

มรอบบย เปนคนทมความพรอมทจะรบฟงทกเรองของสมาชกได ไมวาจะเปนเรองเกยวกบกจกรรมหะละเกาะฮ หรอสวนตวกตามและไมตดตอนค าพดของสมาชกในขณะทก าลงพดยงไมจบ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

24

มรอบบย เปนคนสรางความเปนพนองในกลมสมาชกโดยการท าความรจกอยางสม าเสมอเพอใหเกดความลกซงและสนองความตองการของสมาชกเทาทมรอบบยมความสามารถและมสวนรวมในการแกปญหาตางๆของสมาชก 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

25 มรอบบย เปนคนกลาทจะตกเตอนสมาชกและสอบถามสมาชกทไมมาอยางเปดเผย 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

3.ดนหลกสตร

26

มการเรยนร วเคราะห และสงเคราะหทางดานหลกอะกดะฮในกลมศกษาเปนอยางด 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

27

มการเรยนร วเคราะห และสงเคราะหทางดานศาสนบญญตในกลมศกษาเปนอยางด 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

28 มการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนทางดานประวตในกลมศกษาเปนอยางด 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

29 มการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนทางดานอลกรอาน(ตจวดและตฟซร)และ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

222

บทเรยนจากอลกรอานในกลมศกษาเปน อยางด

30

มการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนทางดานวจนะของทานนบในกลมศกษาเปนอยางด 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

31

มการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนจากสถานการณโลกมสลมปจจบนและเหตการณทวไปในกลมศกษา 1 1 0 2 0.7

ปรบเตมตามขอแนะน าของผเชยวชาญ

32 มการเรยนรเกยวกบชวประวตและการด าเนนชวตของบรรดาศอฮาบะฮ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

33

มการเรยนรเกยวกบการท างานเปนทมหรอองคกรทางสงคมในการเผยแผสจธรรมของอสลาม 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

34 หลกสตรทไดด าเนนการปจจบนมความเหมาะสมกบนกศกษา 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

35 มความตองการทจะปรบหลกสตรทก าลงใชประกอบกจกรรมในปจจบน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

36 หลกสตรมความครอบคลมและสมบรณ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

37 หลกสตรสามารถสรางมสลมทมรดานวทยาการอสลาม 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

4.ดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮ

38

การจดกจกรรมการหะละเกาะฮจะใชระยะเวลาในการ 1 – 2 ชวโมงชวงบายวนพธหรอชวงเวลาใดเวลาหนงภายในสปดาห 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

39

การจดจ านวนมรอบบย1-2 คนในการดแลกลมศกษา และมจ านวนนกศกษา 10 – 12 คนตอ 1 กลมศกษาหะละเกาะฮ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

40

กลมศกษาหะละเกาะฮมการพบปะและด าเนนการสปดาหละครงอยางตอเนอง ยกเวนจะมกจกรรมกลมใหญในบางสปดาห 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

223

41 มการก าหนดกฎระเบยบในกลมศกษารวมกน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

42

สมาชกในกลมมาครบทกครงทมการพบปะ นอกจากมความจ าเปนโดยไดประสานกบมรอบบยเปนการลวงหนา 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

43

การด าเนนการกลมศกษามการแบงหนาทใหกบสมาชกทกคนไปหาขอมลและน าเสนอทกครงทมพบปะกลมศกษาโดยมแบงหนาทหาขอมลนนตามความถนดของสมาชกและมการหมนเวยนเนอหาใหผรบผดชอบ มใชคนเดมทรบหนาทในวชาเดมมาตลอด 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

44

มการเจาะจงสถานทจดกจกรรมหะละเกาะฮและเปลยนสถานทจดกจกรรมหะละเกาะฮเปนบางครงเทานน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

45 การเรมกจกรรมหะละเกาะฮจะเรมดวยการอานอลกรอานและตอดวยรายวชาอนๆ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

46

สมาชกกลมศกษาทกคนมสวนรวมในการวเคราะหและสงเคราะหขอมลของเพอนทมาน าเสนอ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

47 มรอบบยมการสรปทกครงหลงจากการอภปรายผลของสมาชก 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

48 มการเกบเงนออมทรพยของสมาชกในกลมศกษาเพอบรหารจดการกลมของตนเอง 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

49

มการทบทวนตนเองดานจตวญญาณและมการรวมตดตามสอบถามความทกขสขของสมาชกในกลมศกษาอยางสม าเสมอเมอมการพบปะ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

5.ดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษา

50 มการประชาสมพนธอยางทวถง เปดรบสมครและปฐมนเทศการจดกจกรรมหะละ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

224

เกาะฮ

51 มการแจกหลกสตรและคมอการจดกจกรรมหะละเกาะฮ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

52

มเอกสารเพอบนทกการจดกจกรรมหะละเกาะฮกลมศกษาทกครงทมการพบปะและตดตาม ประเมนผลการจดกจกรรมหะละเกาะฮอยางตอเนอง 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

53 มการก าหนดเวลาอยางชดเจนและอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมหะละเกาะฮ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

54

มการประเมนและสรปผลภาพรวมของการจดกจกรรมหะละเกาะฮโดยมนกศกษามสวนรวมในการประเมนและสรปผลการด าเนนการ 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

6.ดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ

55

นกศกษาไดรถงวตถประสงคในการจดกจกรรมหะละเกาะฮ

1 1 1 3 1.0

ปรบเตมตามขอแนะน าของผเชยวชาญ

56

กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทดและมประโยชนตอการพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

57

ความรทไดจากการจดกจกรรมหะละเกาะฮสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

58

การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮสามารถสรางความเปนพนองในกลมและมการชวยเหลอซงกนและกนไดอยางชดเจน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

225

59

การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮเปนการพฒนาทางดานทกษา การวเคราะห สงเคราะหและการน าเสนอขอมลตอสาธารณชน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

60

การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮเปนการพฒนาทกษะการอานอลกรอานและการเรยนรหลกตจวด 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

61

การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮเปนการพฒนาตนเองและสามารถปฏบตไดจรงในสงคมปจจบน 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

62

กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทเหมาะส าหรบนกศกษา วทยาลยอสลามศกษาและใหการจดกจกรรมนตอไป 1 1 1 3 1.0 สอดคลอง

226

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

1.ผชวยศาสตราจารย ดร.กาเดรสะอะ ต าแหนง ผชวยผอ านวยการฝายทดสอบภาษาอาหรบและพฒนาภาษานานาชาต สถานทท างาน วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2.ผชวยศาสตราจารยอบดลรอชดเจะมะ ต าแหนง อาจารยภาควชาอสลามศกษา สถานทท างาน วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 3.ดร.อบดลฮาด สะบดง ต าแหนง ผชวยผอ านวยการฝายทดสอบภาษาอาหรบและพฒนาภาษานานาชาต สถานทท างาน วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

227

คาความเชอมนของแบบสอบถาม(Reliability)

ล าดบ ประเดนความคดเหน คาความเชอมนของแบบสอบถาม 1 ดานเปาประสงค .875 2 ดานพ เลยงกลม .903 3 ดานหลกสตร .893 4 ดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮ .926 5 ดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษา .862 6 ดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ .912

รวม .895

แบบสอบถามชดน มประเดนความคดเหนการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา จ านวน 6 ประเดน 62ขอ มคาความเชอมนประเดน ดานเปาประสงค มความเชอมน .875ดานคณภาพของพ เลยงกลม มความเชอมน .903 ดานหลกสตร มความเชอมน .893 ดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮ มความเชอมน .926 ดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษา มความเชอมน .862ดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ มความเชอมน .912 ทงหมดรวม 6ประเดน มคาความเชอมน เทากบ ..895

228

รายชอผใหขอมลสนทนากลม (Focus Group) เกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮ เพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

วนท 9 ตลาคม 2558 เวลา 19.00 น – 22.00 น. ณ หองประชมอลอหมาม อลฆอซาลย วทยาลยอสลามศกษา

1.รายชอผทเคยเปนพเลยงมากกวา 1 ป 1.นายฮารษนาแว อาจารยโรงเรยนสาธตอสลามศกษา วทยาลยอสลามศกษา

มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2.นายฮาซน สะแลแม ผชวยงาน รองศาสตราจารย ดร.อบรอฮม ณรงครกษาเขต

ภาควชาอสลามศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

3.นายมหามะยร ยะปา เจาหนาทซากาตและสวสดการ สหกรณอสลามอนอฟฟานจ ากด 4.นายอาหามะ สาและ เจาหนาทซากาตและสวสดการ สหกรณอสลามอนอฟฟานจ ากด 5.นายอบดลราซก ยโซะ เจาหนาทบรหารงานทวไป ศนยทดสอบภาษาอาหรบและภาษา

นานาชาต วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร 6.นายมฮ ามด มาซอ เจาหนาทวเทศสมพนธ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร 7.นายอซมงเซะ เจาหนาทศนยบรหารจดการขอมลอสลามศกษา วทยาลยอสลาม

ศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร 8.นางสาวฟาตฮะห สาหะ 9.นางสาวกอรเยาะ ดอเระ ครสอนโรงเรยนบ ารงอสลาม อ าเภอเมองปตตาน 10.นางสาวคอลเยาะ กาเดร 11.นางสาวเจะนรยะหบงอตาหยง เจาหนาทหอพกศกษา สหกรณอสลามอนอฟฟานจ ากด

สาขารสะมแล 2.รายชอพเลยงปการศกษา 2558

1.นายแวนรฟาน สเดน การสอนอสลามศกษา 2.นายบคอร กามาเซะ การสอนอสลามศกษา 3.นายอกรอม มามะ อสลามศกษานานาชาต 4.นายฮดซน ดาอ การสอนอสลามศกษา

229

5.นางสาวอาอฉะ สาหล เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 6.นางสาวอามเนาหมซอ เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 7.นางสาวนาดยะห มะแซ เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 8.นางสาวมาเรยม ดอเลาะ เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 9.นางสาวนชวาร เสมลน การสอนอสลามศกษา 10.นางสาวอาตยะฮโตะเหม การสอนอสลามศกษา 11.นางสาวฮสนา ประสานการ การสอนอสลามศกษา 12.นางสาวซอลฮะ หมดอะดม การสอนอสลามศกษา 13.นางสาวนจดา นาปาเลน การสอนอสลามศกษา 14.นางสาวฟาตนะ สาแม อสลามศกษานานาชาต 15.นางสาววนดชนน ภญโญ อสลามศกษานานาชาต 16.นางสาวสมยยะหดอฆอ อสลามศกษานานาชาต 17.นางสาวซไวบะห กนา อสลามศกษานานาชาต 18.นางสาวอซมา กยะ อสลามศกษานานาชาต 19.นางสาวอมาน สะนาว อสลามศกษานานาชาต 20.นางสาวรสนาน ตะบง การสอนอสลามศกษา 21.นางสาวซไรดา หวงจ การสอนอสลามศกษา 22.นางสาวนาฟซะเตะหมอม เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 23.นางสาวนรซา โตะมอ เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 24.นางสาวอาซยะ หะมะ เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 25.นางสาวอารนเจะหลง เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 26.นายอนนต แลฮา อสลามศกษา

230

แบบสอบถามการวจย เรอง การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

วตถประสงค

เพอศกษาระดบความคดเหนและขอเสนอแนะของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษาท ม ต อ ก า รจด ก จ ก ร รมหะล ะ เ ก า ะ ฮ เ พ อ พฒน านก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ สล าม ศ กษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ค าชแจง

แบบสอบถามมทงหมด 3 สวนดงน สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ขอมลเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา สวนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮ

จดท าโดย นายยาฮาร กาเซง

งานกจการนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร สวนท 1 ปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

231

ค าชแจง กรณาเตมขอความหรอท าเครองหมาย ลงในหนาขอความทตรงกบขอเทจจรงของทาน

1. เพศ 1. ชาย 2. หญง

2. สาขาวชาเอก 1. อสลามศกษา 2. กฎหมายอสลาม 3. ครศาสตร/การสอนอสลามศกษา 4. เศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม 5. ตะวนออกกลางศกษา 6. อสลามศกษาหลกสตรนานาชาต

3. ชนป 1. ชนปท 1 2. ชนปท 2 3. ชนปท 3 4. ชนปท 4 5.ชนปท 5

4. ประเภทโรงเรยนทจบการศกษาระดบมธยมศกษา

1. โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในประเทศไทย 2. โรงเรยนสอนศาสนาอสลามตางประเทศ 3. โรงเรยนรฐบาล (สามญ)

5. ภมล าเนา

1.ภาคกลาง 2.ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 3.ภาคตะวนออก 4.ภาคเหนอ 5. ภาคใตตอนบน 5. ภาคใตตอนลาง

6.อาศยอยทจงหวด................................................................................................. 7.ระยะเวลาทไดเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮ

232

1 ป 2 ป 3 ป 4 ป 5 ป อนๆ (โปรดระบ.............................ป)

8.พเลยงกลม อาจารย นกศกษา อนๆ (โปรดระบ.............................ป)

สวนท 2 ขอมลเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา ค าชแจง โปรดอานขอความตอไปนและใหทานพจารณาขอความดงกลาวโดยใส/

ลงในชองททานเหนดวยตามความเปนจรงดงน เหนดวยมากทสด = 5 เหนดวยมาก = 4 เหนดวยปานกลาง = 3 เหนดวยนอย = 2

เหนดวยนอยทสด= 1 การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ขอ เนอหา

ความเหนของนกศกษา 5(ม

ากทส

ด)

4(มาก)

3(ปานกล

าง)

2(นอย

)

1(นอย

ทสด)

2.1 ดานเปาประสงค 1 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบหลกอากดะฮเพมขน 2 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบหลกอบาดะฮทถกตองเพมขน 3 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบจรรยามารยาททดงามเพมขน 4 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบความรทวไปและการพฒนาสตปญญา

เพมขน

5 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบความเปนระเบยบวนยในกลมศกษา 6 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบการด ารงชพทด(รกการออม หางไกล

ระบบดอกเบย ไมพวพนกบการพนน หรอฉอโกง ฯลฯ )

7 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบสขภาพรางกายแขงแรง 8 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบทกษะทจะตอสกบอารมณใฝต าของ

ตนเอง

233

9 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบทกษะการบรหารเวลาในกระบวนการกลมศกษา

10 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบการบ าเพญประโยชนตอผอน 11 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบความเปนพนองในกลมมากขน 12 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบการชวยเหลอซงกนและกนและเออ

อาทรตอกน

13 นกศกษาไดเรยนรเกยวกบการใชชวตตนเองและผอน 2.2. ดานพเลยงกลม

14 มรอบบย มการเตรยมเนอหาลวงหนาเปนอยางดทกครงมการด าเนนการหะละเกาะฮ

15 มรอบบย มการบนทกทกอยางทเกยวของกบการด าเนนการในกลมหะละเกาะฮเปนประจ า

16 มรอบบย มประสบการณและมความนาเชอถอแกสมาชกในการด าเนนการหะละเกาะฮ

17 มรอบบย มการสอสารทดกบสมาชกกลมศกษาหะละเกาะฮ มการชแนะในสงทดอยางสม า เสมอและมการสอสารดวยระบบสารสนเทศหรอสงคมออนไลน

18 มรอบบย เปนคนทรกษาบคลกภาพทดงามแตงกาย สภาพเรยบรอย

19 มรอบบย เปนคนทใหความส าคญเกยวกบสญญาตางๆ มความอดทนอยเสมอและจะไมแสดงอาการเหนดเหนอยตอหนาสมาชก

20 มรอบบย เปนคนทคอยใหค าปรกษา ตกเตอนอยเสมอ และใชวธการทเหมาะสมในการตดเตอน

21 มรอบบย เปนคนทใชความระมดระวงในการใหความคดเหน โดยไมตอบค าถามทมรอบบย ไมรจรง

22 มรอบบย มอธยาศยด ไมโตเถยงเพอเอาชนะสมาชกในกลมศกษามการกลาวขอโทษทกครงเมอมการกระท าผดตอสมาชก

23 มรอบบย เปนคนทมความพรอมทจะรบฟงทกเรองของสมาชกได ไมวาจะเปนเรองเกยวกบกจกรรมหะละเกาะฮ หรอสวนตวกตามและไมตดตอนค าพดของสมาชกในขณะทก าลงพดยงไมจบ

234

24 มรอบบย เปนคนสรางความเปนพนองในกลมสมาชกโดยการท าความรจกอยางสม าเสมอเพอใหเกดความลกซงและสนองความตองการของสมาชกเทาทมรอบบยมความสามารถและมสวนรวมในการแกปญหาตางๆของสมาชก

25 มรอบบย เปนคนกลาทจะตกเตอนสมาชกและสอบถามสมาชกทไมมาอยางเปดเผย

2.3.ดานหลกสตร 26 มการเรยนร วเคราะห และสงเคราะหทางดานหลกอะกดะฮใน

กลมศกษาเปนอยางด

27 มการเรยนร วเคราะห และสงเคราะหทางดานศาสนบญญตในกลมศกษาเปนอยางด

28 มการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนทางดานประวตในกลมศกษาเปนอยางด

29 มการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนทางดานอลกรอาน(ตจวดและตฟซร)และบทเรยนจากอลกรอานในกลมศกษาเปนอยางด

30 มการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนทางดานวจนะของทานนบในกลมศกษาเปนอยางด

31 มการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนจากสถานการณโลกมสลมปจจบนและเหตการณทวไปในกลมศกษา

32 มการเรยนรเกยวกบชวประวตและการด าเนนชวตของบรรดาศอฮาบะฮ

33 มการเรยนรเกยวกบการท างานเปนทมหรอองคกรทางสงคมในการเผยแผสจธรรมของอสลาม

34 หลกสตรทไดด าเนนการปจจบนมความเหมาะสมกบนกศกษา 35 มความตองการทจะปรบหลกสตรทก าลงใชประกอบกจกรรมใน

ปจจบน

36 หลกสตรมความครอบคลมและสมบรณ 37 หลกสตรสามารถสรางมสลมทมรดานวทยาการอสลาม

2.5. ดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮ

235

38 การจดกจกรรมการหะละเกาะฮจะใชระยะเวลาในการ 1 – 2 ชวโมงชวงบายวนพธหรอชวงเวลาใดเวลาหนงภายในสปดาห

39 การจดจ านวนมรอบบย1-2 คนในการดแลกลมศกษา และมจ านวนนกศกษา 10 – 12 คนตอ 1 กลมศกษาหะละเกาะฮ

40 กลมศกษาหะละเกาะฮมการพบปะและด าเนนการสปดาหละครงอยางตอเนอง ยกเวนจะมกจกรรมกลมใหญในบางสปดาห

41 มการก าหนดกฎระเบยบในกลมศกษารวมกน 42 สมาชกในกลมมาครบทกครงทมการพบปะ นอกจากมความ

จ าเปนโดยไดประสานกบมรอบบยเปนการลวงหนา

43 การด าเนนการกลมศกษามการแบงหนาทใหกบสมาชกทกคนไปหาขอมลและน าเสนอทกครงทมพบปะกลมศกษาโดยมแบงหนาทหาขอมลนนตามความถนดของสมาชกและมการหมนเวยนเนอหาใหผรบผดชอบ มใชคนเดมทรบหนาทในวชาเดมมาตลอด

44 มการเจาะจงสถานทจดกจกรรมหะละเกาะฮและเปลยนสถานทจดกจกรรมหะละเกาะฮเปนบางครงเทานน

45 การเรมกจกรรมหะละเกาะฮจะเรมดวยการอานอลกรอานและตอดวยรายวชาอนๆ

46 สมาชกกลมศกษาทกคนมสวนรวมในการวเคราะหและสงเคราะหขอมลของเพอนทมาน าเสนอ

47 มรอบบยมการสรปทกครงหลงจากการอภปรายผลของสมาชก 48 มการเกบเงนออมทรพยของสมาชกในกลมศกษาเพอบรหาร

จดการกลมของตนเอง

49 มการทบทวนตนเองดานจตวญญาณและมการรวมตดตามสอบถามความทกขสขของสมาชกในกลมศกษาอยางสม าเสมอเมอมการพบปะ

2.6.ดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษา 50 มการประชาสมพนธอยางทวถง เปดรบสมครและปฐมนเทศการ

จดกจกรรมหะละเกาะฮ

51 มการแจกหลกสตรและคมอการจดกจกรรมหะละเกาะฮ 52 มเอกสารเพอบนทกการจดกจกรรมหะละเกาะฮกลมศกษาทกครง

236

ทมการพบปะและตดตาม ประเมนผลการจดกจกรรมหะละเกาะฮอยางตอเนอง

53 มการก าหนดเวลาอยางชดเจนและอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมหะละเกาะฮ

54 มการประเมนและสรปผลภาพรวมของการจดกจกรรมหะละเกาะฮโดยมนกศกษามสวนรวมในการประเมนและสรปผลการด าเนนการ

2.7.ดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ 55 นกศกษาไดรถงวตถประสงคในการจดกจกรรมหะละเกาะฮ 56 กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทดและมประโยชนตอการ

พฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา

57 ความรทไดจากการจดกจกรรมหะละเกาะฮสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได

58 การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮสามารถสรางความเปนพนองในกลมและมการชวยเหลอซงกนและกนไดอยางชดเจน

59 การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮเปนการพฒนาทางดานทกษา การวเคราะห สงเคราะหและการน าเสนอขอมลตอสาธารณชน

60 การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮเปนการพฒนาทกษะการอานอลกรอานและการเรยนรหลกตจวด

61 การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮเปนพฒนาตนเองและสามารถปฏบตไดจรงในสงคมปจจบน

62 กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทเหมาะส าหรบนกศกษา วทยาลยอสลามศกษาและใหการจดกจกรรมนตอไป

237

ตอนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา

1. ดานเปาประสงค ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………….

2. ดานคณภาพของพเลยงกลม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………….

3. ดานหลกสตร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………….

238

4. ดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………….

5. ดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษา

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………….

6. ดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………….

239

7. ประโยชนทไดรบจากการเขารวมหะละเกาะฮ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………….

8. ขอเสนอแนะอนๆ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ขอขอบคณนกศกษาทไดตอบแบบสอบถามในครงน

กรณาสงทงานกจการนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา ม.อ.ปตตาน

แบบสมภาษณสนทนากลม(Focus Group )เพอการวจย

240

เรอง การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน วตถประสงค เพอเสนอแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตาน ค าชแจง 1. วธการสมภาษณสนทนากลม(Focus Group )โดยทผวจยน าเสนอผลการส ารวจความคดเหนของนกศกษาเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮ เพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2. ผเขารวมสนทนากลมสามารถทจะเสนอแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮ เพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ซง เปนแบบสมภาษณปลายเปด สามารถเสนอประเดนตางๆไดไมจ าเปนตองตามหวขอทไดก าหนดไว ประเดน แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตาน มประเดน ดงน

1.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮดานเปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

241

2.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮดานพเลยง(มรอบบย) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮ.ดานหลกสตร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษา

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

242

6. แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

7. แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮดานอนๆ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

243

การจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ยาฮาร กาเซง , อบดลรอนง สอแต 1.นกศกษาปรญญาโท สาขาอสลามศกษา E-mail :Jauhari.03@gmail.com 2.ปร.ด ตะวนออกกลางศกษา ภาควชาอสลามศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน บทคดยอ กจกรรมหะละเกาะฮเปนกระบวนการพฒนานกศกษาทมความส าคญตอการใชชวตในรวมหาวทยาลย ซงเปนกลไกในการสรางเกราะปองกนใหนกศกษาใชชวตตามครรลองอสลาม สามารถทจะตานกระแสสงคมทจะน าไปสพฤตกรรมลอแหลม ในขณะเดยวกนเปนการยกระดบคณภาพชวตของนกศกษา ไมวาจะเปนการพฒนาบคลกภาพนกศกษา สรางภาวะความเปนผน า สรางองคความรดานอสลามศกษา เปนตน ดงนน บทความนมวตถประสงค น าเสนอแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร โดยใชวธการวจย คอ 1) วจยเอกสาร (Documentary Research ) เชงพรรณนา โดยศกษาจาก ต าราและเอกสารทเกยวของกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮ2) เชงส ารวจ กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ นกศกษาวทยาลยอสลามศกษา จ านวน 295 ราย เครองมอทใชวเคราะหขอมล ไดแก แบบสอบถาม สถตทใชการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลยและคารอยละ และ 3) สมภาษณ

นพนธตนฉบบ

244

Organizing Halaqah Activities for Developing Students of College of Islamic

Studies, Prince of Songkla University Pattani Campus

Mr.YahariKaseng,AbdulroningSuetair

1.MasterDedree Candidate Islamic Studies

E-mail: jauhari.03@gmail.com

2.PhD. Meddle East Studies

Department of Islamic Studies, College of Islamic Studies

Prince of Songlka UniversityPattani Campus

E-mail: suetair@gmail.com

ABSTRACT

This research aimed to study the Organizing Halaqah Activities For

Developing Students of College of Islamic Studies, Prince of Songkla University

Pattani Campus. The samples consisted 295 of students and 30 of Murabbi consulting.

The instruments were a questionnaire and an interview form collected from Murabbi

consulting by using the focus group method. The analyzing statistic was frequency

and percentages.

The results found that

1.Halaqah activity program in Islam is socialization and develop

human resources that are also known as the Sunnah (way) of Prophet Muhammad

PHUB who was the initiator of this activity and handed down to the Sahaba, Tabiin

to the present with including the four factors: Murabbi consulting, the member

(Mutarabbi), operations and curriculums. The condition of Halaqah activity programs

were the member known each other, understanding, helping each other.

2. The student of college of Islamic Studies in Prince of Songkla

University rated in Halaqah activity program at the high level. The quality of Murabbi

consulting is at the highest level,the student’s attitudes toward Halaqah activity

program, the objectives, the operations, the curriculums and the student affairs.

3. The guidelines of Halaqah activity program for student development

of college of Islamic Studies Prince of Songkla University were

1) The objectives: its remain the same, but must cover the entire of

intelligence, soul and body, a variety of activities, creating fraternity, creating

leadership, the skills development activities, the process of advice, to help each other

and determined indicators that assess student' moral.

2) The murabbi consulting: to select Murabbi consulting which are

ready and responsibility, sincere, intending to sacrifice for society, technique to

manage Halaqah group, training of Murabbito increase knowledge, to develop

leadership, good role model, experience and self-assessment and member.

3) The curriculum: should be operating according to the original

course, to develop the Quran reading skill with correct pronunciation, develop the

245

curriculums following for a year-level, easily understood, be application with new

technology, be part of the curriculum, to control student' access to activities.

4) The operation: start Halaqah activity program with reading the

Quran, commentary of the Quran, course, news, ending by conclusion for an idea of

living.

5) The student affairs: to perform activities differently, monitoring and

evaluating results, experience and expertise in the management activities of Halaqah

activity program.

6. The attitude: to make the participants had a positive thinking, build up effective

motivation, improving interpersonal relationships, interdependent, had the knowledge

for living in daily and be activity of creating leadership บทน า 1.1.ความส าคญและความเปนมาของปญหา

สถาบนการศกษาระดบอดมศกษาเปนสถาบนผลตบณฑตชนสงมภารกจหลก 4 ดานดวยกน คอ การผลตบณฑต การวจย การใหบรการวชาการแกสงคมและการท านบ ารงศลปวฒนธรรม ( มหาวทยาลยสงขลานครนทร,2555 :45 - 46) การพฒนานกศกษาตามแผนพฒนาอดมศกษา ตองมการพฒนาอยางรอบดาน (The Whole Person)ไดแกทางกาย สงคม จต และปญญาตองมการเรยนรทแทจรง คอ ตองเนนไปเพอพฒนาปญญานกศกษา โดยการท าใหรจกและเขาใจตนเอง และสถาบนตองสรางกจกรรมเพอพฒนานกศกษา เชน สรางโอกาสการเรยนรขามศาสตรแกนกศกษา การจดการเรยนการสอนแบบ Case Study สรางกจกรรมใหผเรยนสมผสกบ ชมชน หรอบคคล และสงเสรมโอกาสการรวมตวของนกศกษาเพอท ากจกรรมตามความสนใจ (จรวฒน วรงกร2551 :1)

มหาวทยาลยสงขลานครนทรไดใหความส าคญและสนบสนนกจกรรมนกศกษา โดยมนโยบายในการด าเนนงานโครงการหลกสตรกจกรรมเพอพฒนานกศกษา ซงไดก าหนดเปาหมายการบมเพาะนกศกษา เพอใหนกศกษา เปนผมจตส านกสาธารณะ มทกษะชวตความเปนไทย มคณธรรม จรยธรรม ความภาคภมใจในสถาบน ความเปน ลกพระบดา ความรสกเปนหนงเดยวไมแยกวทยาเขต และความเขาใจในพหวฒนธรรม ซงการเสรมสรางใหบรรลเปาหมายดงกลาวไดนกศกษาจะตองผานการเขารวมกจกรรมนกศกษาเปนส าคญ มหาวทยาลยฯ จงไดก าหนดรปแบบกจกรรมเสรมสรางหลกสตรเพอพฒนานกศกษา โดยใหนกศกษาเขารวมกจกรรมในระหวางทศกษาอยในมหาวทยาลย กจกรรมเสรมหลกสตรจ าแนกประเภทไดดงน คอ ประเภททหนง กจกรรมเสรมหลกสตรซงก าหนดใหนกศกษาเขารวมในลกษณะบงคบเลอก (Extra -Curricular Activities Requirement)หมายถง กจกรรมทมหาวทยาลยก าหนดใหนกศกษาทกคนตองเขารวม ลกษณะกจกรรมจะตองสอดรบกบเปาประสงคการบมเพาะนกศกษา โดยเรมตงแตการ

246

เตรยมความพรอมสการเปนนกศกษา การเสรมสรางจตส านกสาธารณะ พฒนาคณธรรม จรยธรรม ความมวนย การพฒนาบคลกภาพ ความเปนผน า และการแนะน าแนวทางในการวางแผนชวตภายหลงการส าเรจการศกษา ซงกจกรรมเสรมหลกสตรสวนนแตละวทยาเขต/เขตการศกษาจะเปนผก าหนดในแตละปการศกษา ประเภททสอง กจกรรมเสรมหลกสตรซงก าหนดใหนกศกษาเลอกรวม (Extra – Curricular Activities Free Elective) หมายถง กจกรรมซงมหาวทยาลยก าหนดใหนกศกษาเลอกเขารวมไดตามความชอบ ความสนใจ จากแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย โดยมหาวทยาลยไดก าหนดประเภทกจกรรมไว 5 ประเภท ตามเปาหมายการบมเพาะนกศกษา ดงน 1)กจกรรมเสรมสรางจตส านกสาธารณะ พฒนาคณธรรม จรยธรรม และความมวนย 2)กจกรรมเสรมทกษะทางสงคม วชาการหรอวชาชพ และเสรมสรางสมรรถภาพสากลบนพนฐานความเปนไทย 3)กจกรรมเสรมสรางความภาคภมใจในสถาบน ความเปนลกพระบดา เปนหนงเดยวไมแยกวทยาเขต/เขตการศกษา 4)กจกรรมเสรมสรางความเขาใจในพหวฒนธรรม และความเปนประชาธปไตยโดยมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 5)กจกรรมเสรมสรางและพฒนาสขภาพ (มหาวทยาลยสงขลานครนทร ,2550 )

วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ไดใหความส าคญตอการพฒนานกศกษาผานกระบวนการกจกรรมตางๆ หลากหลายรปแบบซงจะสอดคลองกบกจกรรมของมหาวทยาลย โดยมก าหนดแผนพฒนานกศกษาทกป แตเมอปการศกษา 2553 เปนตนมา วทยาลยอสลามศกษา มนโยบายใหฝายพฒนานกศกษา ด าเนนการกจกรรมกลมศกษา หรอ ISLAMIC STUDIES CIRCLE (ISC) ซงเปนกจกรรมหะละเกาะฮ ประจ าวทยาลยอสลามศกษานนเอง เพอใหนกศกษาทเขารวมกจกรรมจะไดเขาใจอสลามในรปแบบบรณาการระหวางหลกการอสลามกบการด าเนนชวตควบคกนไป(สมภาษณ งานกจกรรมนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา วนท 15 กนยายน 2556 ) ซงกจกรรมนจะเนนเกยวกบความเขาใจหลกการอสลาม การสรางความเปนพนอง การพฒนาบคลกภาพ การมวนยทางสงคม การสงเสรมใหสขภาพแขงแรง มความรอบร การมอาชพและบ าเพญประโยชนตอผอน สงเหลานลวนแลวจะปลกฝงนกศกษาใหมคณธรรมจรยธรรมในรปแบบอสลาม การมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทมความส าคญตอนกศกษา เพอทจะสรางนกท างานเพออสลามโดยผานกระบวนการหรอระบบการตรบยะฮในรปแบบกจกรรมหะละเกาะฮ เพราะคนทผานกระบวนการนมนจะเกดจตวญญาณแหงการดะวะฮสสจธรรม หากนกศกษามการเขากลมหะละเกาะฮเปนจ านวนทเพมขนเทาไร นกศกษาจะเปนนกศกษาทมคณภาพเพมขนเทานน และนกศกษาเหลานจะไมเปนนกศกษามสลมแคชอเทานน นกศกษามสลมนจะเขาใจอสลามอยางถองแท แตนาเสยดายสงทเกดขนในปจจบนเปนทประจกษวานกศกษากยงหางไกลกบกจกรรมดงกลาว (Anon., 2001: 28)

247

ดงทงานวจยหลายเลมไดปรากฏเกยวกบกจกรรมหะละเกาะฮเปนการพฒนานกเรยนนกศกษาสคณธรรมจรยธรรมอสลาม เชน งานวจยของ ศกดา เซะวเศษ (2546 : 201) ไดศกษาอสลามกบการพฒนาตน องคกรนกศกษามสลมระดบอดมศกษาใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต พบวา การจดกจกรรมหะละเกาะฮ เปนรปแบบหนงของกจกรรมการพฒนาและการขดเกลาตนเองตามรปแบบอสลาม ซงกลมตวอยางไดใหความเหนอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.18 จากขอน พบวา การทกลมตวอยางไดใหความคดเหนอยในระดบมากนน เนองจากเมอเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮแลว จะไดความรมากขน เปนขอคดเตอนใจมระบบความเปนพนองมาดแล มความเขาใจในระบบหะละเกาะฮและทส าคญองคกรนกศกษาทท างานเกยวกบอสลามจะใชระบบนเปนการพฒนาบคลากรและสมาชกขององคกรอกดวย Mohd Ismail MustaridanSaliniBinttiMohdSalleh (2010 : บทคดยอ ) ไดศกษาความเขาใจของนกเรยนตอกจกรรมฮลเกาะฮ ทโรงเรยนสอนศาสนามธยมศกษาแหงชาต อลมซหร รฐปนง สหพนธมาเลเซย พบวา ผตอบแบบสอบถามมความสนใจและเขาใจตอกจกรรมหะละเกาะฮ จะอยในระดบปานกลางและมาก ระหวางคาเฉลยรอยละ 3.10 ถง 4.41 และคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.924 สรปผลการวจยพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความเขาใจดตอกจกรรมหะละเกาะฮ ทไดด าเนนการอยปจจบน พรอมท งมผลกระทบการเปลยนแปลงของนกเรยนในทศทางทดอยางเหนไดชด แสดงใหเหนวา กจกรรมหะละเกาะฮสามารถทจะด าเนนการตอไปไดมโอกาสประสบส าเรจในการพฒนานกเรยนดวยสอดคลองกบ MohdNordinJamilAhmaddanAbHalimTamuri ( 2011 : บทคดยอ )ไดศกษาการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮของกลมบาดร(Badan agama DakwahAkhlakdanRohani : BADAR)ทโรงเรยนสอนศาสนามธยมศกษาแหงชาต เชค ฮาย มฮ ามด ซยด รฐเนอฆอรซมบลน สหพนธมาเลเซย พบวา กจกรรมหะละเกาะฮของกลม BADAR เปนกจกรรมการพฒนาบคลกภาพเพอฝกใหนกเรยนใชชวตดวยวถอสลาม โดยการเรมตนดวยการเรยนรเรองเตาฮดหลกศรทธาตออลลอฮทานนบมฮ าหมดเปนแบบอยาง พรอมดวยการสรางความเขาใจหลกการดะอวะฮของทานนบใหเปนบทเรยนของนกเรยน และใหค าแนะน าแกนกเรยนเกยวกบการเผชญหนาในโลกแหงการใชชวตกบสงทาทายในปจจบน แทจรงผลของกจกรรมฮลเกาะฮ จะขนอยกบความมงมน ความพยายามของทกคน ทงระบบ ขนตอน นกเรยนและมรอบบยและสงส าคญโรงเรยนตองใหความส าคญตอกจกรรมหะละเกาะฮดวย Nor SaadahBinti Din และคณะ(2010 : บทคดยอ)ไดศกษาเรอง UsrahWadahPendidikan : PengalikasiannyaMelahirkaninsanTerpelajardanTerdidikKolejUniversiti Islam Antarabangsa Selangor Malaysia พบวา เมอตรวจสอบพฤตกรรมของนกศกษาปรากฏวานกศกษายงไมไดปฏบตตามหลกปรชญา หรอ วถอสลามหรอหลกการอสลามมาปฏบตเปนแนวทางตามหลกสตรของอลลอฮ ทไดก าหนดวถแหงการด าเนนชวตมากนก ฉะนน งานวจยน จะเนนและให

248

ความส าคญตอกจกรรมหะละเกาะฮ ใหเปนหลกสตรหลกในสถาบนการศกษา เพอเปนวธการสรางนกศกษาใหเปนมนษยทสมบรณ ดวยองคประกอบของการจดการกจกรรมหะละเกาะฮ คอ มมรอบบย รปแบบ และหลกสตร โดยมการประเมนกจกรรมฮลเกาฮและบคลากรและอาจารยจะตองมสวนรวมในกจกรรมดงกลาวดวย มมนะหบงอตาหยง (2552 : 121 )ไดศกษากจกรรมพฒนาผเรยนเพอปลกฝงคณธรรมจรยธรรมอสลาม พบวา กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทจะปลกฝงคณธรรมจรยธรรมอสลามแกนกเรยน 6 ดาน คอ ความเกรงกลวตออลลอฮ ความอดทน การใหอภย ความบรสทธใจ ความซอสตยสจรตและความยตธรรม และเสนอแนะใหเปนกจกรรมประจ าโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามดวย สอดคลองกบ มนญศกด โตะเถอน (2553 : 173 ) ไดศกษาสภาพ ปญหา และแนวทางการปลกฝงอคลากแกนกเรยนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดส านกงานการศกษาเอกชนจงหวดปตตาน พบวา แนวทางการปลกฝงจรยธรรมแกนกเรยน ไดแก การใชระบบกจกรรมหะละเกาะฮอยางเปนรปธรรมภายใตการดแลของอาจารยทปรกษาและเปนนโยบายของโรงเรยน มการด าเนนการก ากบดแลและตดตามเปนระบบอยางตอเนอง เพอใหนกเรยนไดซมซบและเขาใจระบบกจกรรมหะละเกาะฮไดอยางด จากงานวจยขางตนสรปไดวา กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมสามารถทพฒนานกเรยนและนกศกษาได โดยเฉพาะ การขดเกลาตนเอง ใหมคณธรรมจรยธรรมอสลามทดงาม เพอใหนกเรยนและนกศกษาไดรบการพฒนาตนเองไดอยางมประสทธภาพ

ความส าคญดงกลาวแสดงใหเหนวากจกรรมหะละเกาะฮจะเปนศนยกลางของการพฒนานกศกษาทมประสทธภาพและอยางเปนระบบ ผวจยจงสนใจทจะศกษาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทเปนสถาบนการศกษาอสลามทไดรบการยอมรบทงจากรฐ เอกชน และสงคมทวไป เพอเปนแนวทางการพฒนานกศกษาใหมประสทธภาพ อกทงยงเปนประโยชนอยางยงตอนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา องคกรมสลมและสงคมมสลมตอไป วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาการจดกจกรรมหะละเกาะฮในอสลาม 2. เพอศกษาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา

มหาวทยาลยสงขลานครนทร 3. เพอเสนอแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลย

อสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

249

1.6.กรอบแนวคดการวจย วธด าเนนการวจย

1.เอกสารในการวจย คอ โดยศกษาขอมลและต าราทเกยวของกบกจกรรมหะละเกาะฮเชน อลหะดษ หนงสอเกยวกบหะละเกาะฮ คมอหะละเกาะฮและเอกสารอนๆทเกยวของกบหะละเกาะฮ

2.ประชากรตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกศกษาทรวมกจกรรมกลมศกษา (Islamic Studies Circle) ระดบปรญญาตร ชนปท 1 – 4 ก าลงศกษาอยในวทยาลยอสลามศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทร จ านวนทงสน 295 คน ประกอบดวย นกศกษาสาขาวชาเอกอสลามศกษา นกศกษาสาขาวชาเอกกฎหมายอสลาม นกศกษาสาขาวชาเอกครศาสตร

หลกคดเกยวกบหะละเกาะฮ ซเราะฮอลอศร : อายะฮท 3 หะดษญบรล บนทกโดย Muslim ,1981 : 8

โครงสรางและองคประกอบ 1.ดานเปาประสงค 2.ดานมรอบบย 3.ดานหลกสตร 4.ดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮ 5.ดานระบบการบรหารและการจดการของงานกจกรรมนกศกษา 6.ดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ

แนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษาวทยาลยอสลามศกษา

250

อสลาม/การสอนอสลามศกษา นกศกษาสาขาวชาเอกเศรษฐศาสตรและการจดการในอสลาม นกศกษาสาขาวชาเอกตะวนออกกลางศกษาและนกศกษาสาขาวชาเอกอสลามศกษาหลกสตรนานาชาต สวนการสนทนากลม(Focus group) โดยมกลมตวอยาง พเลยงน ากจกรรหะละเกาะฮปการศกษา 2558 จ านวน 20 คนและผทเคยเปนพเลยงน าหะละเกาะฮ จ านวน 10 คน รวมทงหมด จ านวน 30 คน

3.เครองมอการวจยในครงน ม2 สวน คอ 3.1.ใชแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนและขอเสนอแนะของนกศกษา

วทยาลยอสลามศกษาทมตอการจดกจกรรม หะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ซงผวจยไดท าการวเคราะห โดยวธการวเคราะหขอมล ใชสถตหาคาความถ คารอยละ คาเบยงเบนมาตรฐาน คาทดสอบ t และวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว โดยใชโปรแกรมส าเรจรป

3.2.แบบสมภาษณเชงสนทนากลม(Focus group) เพอหาแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮ เพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร โดยน าผลการสรปจากความคดเหนของนกศกษา มาน าเสนอในเวทสนทนากลม (Focus group)เพอหาแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

สรปผลการวจย

สรปในวตถประสงค ท 1 เพอศกษาการจดกจกรรมหะละเกาะฮในอสลามพบวา การจดกจกรรมหะละเกาะฮในอสลามเกดขนตงแตสมยทานนบมฮ าหมด ยคศอฮาบะฮ ตาบอน ซงเปนกจกรรมพฒนาและขดเกลามนษยใหมความสมบรณและครอบคลมทกดาน การจดกจกรรมหะละเกาะฮ ม 4 องคประกอบ ดงน

1. พเลยง (มรอบบย) เปนผทด าเนนการกกจรรมหะละเกาะฮเพอขดเกลาสมาชก

ซงมงเนนในการสรางมสลมทด มคณธรรมจรยธรรม ดวยการดแลการพฒนาชแนะแนวทาง ให

ค าปรกษาและเสรมสรางศกยภาพของสมาชกกลมศกษา เปนผทมความรดานหลกการศาสนา ม

ความรความเขาใจบรบทสงคมปจจบน มความรทางดานจตวทยา เขาถงความสามารถและร

สภาพแวดลอมบรบทของสมาชก ซงมแนวทางของพเลยงกลมทประสบความส าเรจ คอ การ

เตรยมความพรอมของพเลยง (มรอบบย)การพฒนาพเลยง (มรอบบย)อยางตอเนอง การสรางความ

นาเชอถอและมอ านาจดงดดใจ การสรางแรงจงใจและแรงบนดาลใจแกสมาชกมความเขาใจสมาชก

251

อยางลกซง มความเปนน าหนงใจเดยวกนกบสมาชก มระเบยบวนยในการด าเนนการมการ

มอบหมายงานทมประสทธภาพ พฒนาดานจตวญญาณพรอมๆกบสมาชกและจะตองขบเคลอน

กลมหะละเกาะฮอยางเปนระบบ

2.สมา ชกกล ม (มตะ รอบบ ย ) เ ปนผ ท ได รบการคด เ ลอกใหป ฏบตตาม

กระบวนการพฒนาปจเจกบคคลสเปาหมายทไดก าหนดไวโดยมเงอนไขของสมาชก คอ เปนบคคล

ทรกษาความสะอาดและเรยบรอย มความพรอมทจะรบฟงค าชแนะและปฏบตตามโปรแกรมการ

พฒนาสมาชกทไดจดตารางไว มความมงมนทจะเปลยนแปลงตนเองและผอน ปฏบตการ

ละหมาดใหครบหาเวลา มความเหนอกเหนใจตอปญหาตางๆในโลกอสลามเปนนกสราง

ความสมพนธระหวางสมาชกและชมชน เพอจะปฏบตตามหะละเกาะฮ ไดอยางเตมรปแบบ

3 หลกการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮ เปนขนตอนหรอวธการปฏบตกจกรรมหะละเกาะฮการน าเสนอแลกเปลยนเรยนรในกลมศกษาเปนการบรณาการระหวางกจกรรม ความรและพฒนาจตวญญาณ ใหสมาชกไดซมซบเขาสหวใจซงจะประกอบดวย การแบงสมาชกและความถวธการด าเนนกลมศกษาขอปฏบตหรอกฎระเบยบในการด าเนนกจกรรมกลมหะละเกาะฮรปแบบหรอขนตอนการด าเนนการกจกรรมกลมหะละเกาะฮการบรหารจดการเวลาทเรมตนโดยพเลยง การลงโทษและการใหรางวล เปนตน

4.หลกสตรของการด าเนนการหะละเกาะฮ เปนกลไกทจะน าสมาชกสเปาหมายทไดก าหนดไว เปนกรอบของการพฒนาสมาชกใหสมบรณและครอบคลมทกดาน เชน ดานหลกศรทธา หลกศาสนบญญต ประวตศาสตร จรยธรรม อลกรอาน ขาวสถานการณและเหตการณตางๆทเกยวของกบสงทอยรอบตวเรา พรอมดวยการฝกฝนทกษะการวเคราะห สงเคราะห การท างานเปนทมและการใหค าปรกษากนและกนได

วตถประสงค ท 2 เพอศกษาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร การจด กจกรรมหะละ เกาะ ฮของนก ศกษา วทยาลย อสลามศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทรโดยวธการวจยเชงส ารวจเกบจากแบบสอบถาม สรปไดดงน นกศกษามความคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรในดานเปาประสงคผลปรากฏวา นกศกษาไดเรยนรเกยวกบความเปนพนองในกลมมากขนมคาสงสด อยในระดบมาก(x )= 4.04 , S.D. = .711

252

รองลงมา และนกศกษาไดเรยนรเกยวกบการชวยเหลอซงกนและกนและเอออาทรตอกนอยในระดบมาก (x )=4.04 , S.D. = .766 และนกศกษาไดเรยนรเกยวกบหลกอากดะฮเพมขนอยในระดบมาก(x )= 4.00, S.D. = .445ตามล าดบ นกศกษามความคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานคณภาพของพเลยงกลมผลปรากฏวา พเลยงกลมเปนคนทรกษาบคลกภาพทดงามแตงกาย สภาพเรยบรอยมคาสงสด อยในระดบมาก (x ) = 4.10, S.D. = .678 รองลงมา พเลยงกลม มการสอสารทดกบสมาชกกลมศกษาหะละเกาะฮ มการชแนะในสงทดอยางสม าเสมอและมการสอสารดวยระบบสารสนเทศหรอสงคมออนไลน อยในระดบมาก มคา (x ) = 4.07, S.D. = .734 และพเลยงกลม เปนคนทใหความส าคญเกยวกบสญญาตางๆ มความอดทนอยเสมอและจะไมแสดงอาการเหนดเหนอยตอหนาสมาชกอยในระดบมากมคา (x ) = 4.03 , S.D. = .699 ตามล าดบ นกศกษามความคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานหลกสตรผลปรากฏวา นกศกษามการเรยนรเกยวกบการท างานเปนทมหรอองคกรทางสงคมในการเผยแผสจธรรมของอสลามมคาสงสด อยในระดบมาก (x )=4.00, S.D. = .700 รองลงมา นกศกษามการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนทางดานวจนะของทานนบในกลมศกษาเปนอยางดอยในระดบมาก (x )= 3.89, S.D. = .684 และ นกศกษามการเรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนจากสถานการณโลกมสลมปจจบนและเหตการณทวไปในกลมศกษาอยในระดบมาก (x )= 3.88, S.D. = .747 ตามล าดบ นกศกษามความคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮผลปรากฏวา มการทบทวนตนเองดานจตวญญาณและมการรวมตดตามสอบถามความทกขสขของสมาชกในกลมศกษาอยางสม าเสมอเมอมการพบปะมคาสงสด อยในระดบมาก (x )= 4.04 , S.D. = .687 รองลงมา การจดกจกรรมการหะละเกาะฮจะใชระยะเวลา 1-2 ชวโมงชวงบายวนพธหรอชวงเวลาใดเวลาหนงภายในสปดาหอยในระดบมาก (x )= 3.99, S.D. = .749 และ พเลยงกลมมการสรปทกครงหลงจากการอภปรายผลของสมาชก อยในระดบมาก (x )= 3.97, S.D. = .694 ตามล าดบ นกศกษามความคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษาผลปรากฏวา มการก าหนดเวลาอยางชดเจนและอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรม

253

หะละเกาะฮมคาสงสด อยในระดบมาก (x ) = 3.86, S.D. = .759 รองลงมา มเอกสารเพอบนทกการจดกจกรรมหะละเกาะฮกลมศกษาทกครงทมการพบปะและตดตาม ประเมนผลการจดกจกรรมหะละเกาะฮอยางตอเนองอยในระดบมาก (x ) = 3.84, S.D. = .776และ มการประเมนและสรปผลภาพรวมของการจดกจกรรมหะละเกาะฮโดยนกศกษามสวนรวมในการประเมนและสรปผลการด าเนนการอยในระดบมาก (x ) = 3.81, S.D. = .745ตามล าดบ

นกศกษามความคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ ผลปรากฏวา กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทเหมาะส าหรบนกศกษา วทยาลยอสลามศกษาและใหการจดกจกรรมนตอไปมคาสงสด อยในระดบมาก (x )= 4.07, S.D. = .757รองลงมา ความรทไดจากการจดกจกรรมหะละเกาะฮสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได อ ยในระดบมาก(x )= 4.01, S.D. = .749และ กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทดและมประโยชนตอการพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษาอยในระดบมาก (x )= 4.01, S.D. = .756 ตามล าดบ

นกศกษามความคดเหนเกยวกบผลรวมการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรผลปรากฏวา ดานคณภาพของพเลยงกลมมคาสงสด อยในระดบมาก(x )= 3.99, S.D. = .490 รองลงมา ดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ อยในระดบมาก (x )=3.97, S.D. =.546และ ดานเปาประสงคอยในระดบมาก (x )= 3.92, .464ตามล าดบ

วเคราะหเปรยบเทยบความคดเหนของนกศกษา จ าแนกตามเพศและชนปตอการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรมผลวเคราะห ดงน

ความคดเหนของนกศกษา จ าแนกตามเพศผลการวเคราะหความแตกตาง ตอการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรพบวา ในภาพรวมไมมความแตกตางกน และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานไมมความแตกตางกนทงเพศชาย และหญง

ขอเสนอแนะ เพมเตมแบบสอบถามปลายเปด(Open Ended Questions) ส าหรบผตอบแบบสอบถามโดยใหแสดงความคดเหน ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจด

254

กจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา โดยการหาคาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) สรปไดดงน

1.ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษาดานเปาประสงค พบวา นกศกษามขอเสนอแนะตอการจดกจกรรมหะละเกาะฮใน 3 ล าดบแรก ดงน เปนกจกรรมทด มประโยชน และไดรบความรเพมมากขน จ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 34.61และ ควรทจดใหมความตอเนองมากกวาน ไมใชจดขนใหเปนเพราะกจกรรม21คน คดเปนรอยละ 27.92 ใหมการประชาสมพนธใหทวถง เนองจากมนกศกษาหลายคนทมความตองการการเขารวมกจกรรมฮาลาเกาะฮทจดขน14 คน คดเปนรอยละ18.94 ตามล าดบ

2.ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษาดานคณภาพของพเลยงกลมพบวา นกศกษามขอเสนอแนะตอจดกจกรรมหะละเกาะฮใน3 ล าดบ ดงน อยากใหอาจารยเปนผดแลหะละเกาะฮในแตละกลมเพอจะไดสรางความสมพนธไปดวยจ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 32.65และ ใหพเลยงกลมเปนมสลมะฮและมความรศาสนาเปนอยางด และสามารถใหค าปรกษา จ านวน 12คน คดเปนรอยละ 24.48และพเลยงกลม ควรมบคลกภาพทดงามแตงกาย สภาพเรยบรอยจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ18.36ตามล าดบ

3.ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษาดานหลกสตรพบวา นกศกษามขอเสนอแนะตอจดกจกรรมหะละเกาะฮใน3 ล าดบแรก ดงน หลกสตรทไดด าเนนการปจจบนมความเหมาะสมกบนกศกษาจ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 36.11หลกสตรมการสงเสรมใหนกศกษาไดเรยนรจากสถานการณโลกมสลมปจจบนจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 25.00 และมการเรยนรเกยวกบการท างานเปนทมหรอองคกรทางสงคมจ านวน7 คน คดเปนรอยละ 19.44 ตามล าดบ

4.ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษาดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮพบวา นกศกษามขอเสนอแนะตอจดกจกรรมหะละเกาะฮใน3 ล าดบแรก ดงนวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮมความเหมาะสมกบนกศกษา จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ36.36ควรมกจกรรมสงเสรมวชาการทหลากหลาย และมการสบเปลยนรปแบบของกจกรรมจ านวน21คน คดเปนรอยละ31.81 และใหมการจดกจกรรมหะละเกาะฮนอกวทยาลยอสลามศกษา จ านวน13คน คดเปนรอยละ19.69ตามล าดบ

5.ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษาดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ พบวา นกศกษาม

255

ขอเสนอแนะตอดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮใน3 ล าดบแรก ดงน ใหมการจดกจกรรมนตอไปจ านวน 28คน คดเปนรอยละ36.36กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทดและมประโยชนจ านวน21คน คดเปนรอยละ27.27 กจกรรมหะละเกาะฮสรางความเปนพนองในกลมและมการชวยเหลอซงกนและกนคน จ านวน 14 คน คดเปนรอยละ18.94ตามล าดบ

6.ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษาดานทศนคตของนกศกษาตอกจกรรมหะละเกาะฮ พบวา นกศกษาไดรบประโยชนทไดรบจากการเขารวมหะละเกาะฮใน 3 ล าดบแรก ดงน เปนกจกรรมทเสรมสรางความร และสามารถพฒนานกศกษาไดด จ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 34.61และ กจกรรมหะละเกาะฮสรางความเปนพนองและมการชวยเหลอซงกนและกน จ านวน 21คน คดเปนรอยละ 27.92 เปนกจกรรมทดและอยากใหจดอยางตอเนอง จ านวน 14 คน คดเปนรอยละ18.94ตามล าดบ

วตถประสงคท 3 เสนอแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรจากการสนทนากลม (Focus group) สรปไดดงน

1.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรดานเปาประสงค คอ

1.1.วทยาลยอสลามศกษาใหคงอยเปาประสงคเดมทไดด าเนนการทผานมา 1.2.วทยาลยอสลามศกษาจะตองเนนกจกรรมสรางความสมพนธในกลมศกษาหะ

ละเกาะฮใหรจกถงแกนแทของความเปนพนอง 1.3.วทยาลยอสลามศกษามการพฒนาดานภาวะความเปนผน าอยางเปนรปธรรม

และนกศกษาน าเสนอขอมลดวยความมนใจ 1.4.วทยาลยอสลามศกษาตองมการสรางกระบวนการตกเตอนระหวางนกศกษาให

เกดขนเปนรปธรรม 1.5.วทยาลยอสลามศกษา จะตองมการก าหนดตวชวดใหชดในการประเมน

นกศกษาดานคณธรรมจรยธรรม 1.6.การเรยนรของนกศกษาในกลมหะละเกาะฮจะตองใหนกศกษามสวนรวมใน

การวเคราะห สงเคราะห เนอหาการน าเสนอใหไดขอสรปทตกผลกจากกระบวนการการมสวนรวมของสมาชก

256

1.7.วทยาลยอสลามศกษาตองก าหนดกจกรรมการขดเกลาจตใจในเชงปฏบตการเพอใหนกศกษาไดเรยนรจากการสมผสจรง

1.8.วทยาลยอสลามจดกจกรรมหะละเกาะฮในรปแบบตางๆท งในและนอกหองเรยนดวย

1.9.วทยาลยอสลามศกษาจดกจกรรมใหครอบคลมทง สตปญญา จตวญญาณและรางกาย

1.10.วทยาลยอสลามศกษาตองสรางกระบวนการใหนกศกษาในกลมหะละเกาะฮเกดความชวยเหลอกนและกนได

2. แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลาม

ศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรดานพเลยง คอ 2.1.พเลยงจะตองมเทคนคการบรหารและการจดการกลมศกษาหะละเกาะฮ 2.2.มการอบรมพเลยงและเพมพนความรอยางสม าเสมอ 2.3.พฒนาศกยภาพภาวะความเปนผน าของพเลยงกลมศกษาหะละเกาะฮ 2.4.สงเสรมใหพเลยงเปนแบบอยางทดและสรางความนาเชอถอแกสมาชกกลม

ศกษาหะละเกาะฮ 2.5.คดเลอกพเลยงทมใจอาสา มความรบผดชอบ มความจรงใจและตงใจทจะ

เสยสละในการเปนพเลยงน าหะละเกาะฮนกศกษา 2.6.พเลยงมการประเมนตนเองและประเมนสมาชกในกลมหะละเกาะฮอยาง

สม าเสมอ 2.7.พเลยงสามารถเปนทปรกษาและแนะน าสมาชกในกลมศกษาหะละเกาะฮ

เกยวกบการใชชวตในรวมหาวทยาลยได 2.8.พเลยงมการพฒนาตนเองและคนหาประสบการณใหมเกยวกบการจดการและ

การดแลหะละเกาะฮอยเสมอ 2.9.พเลยงจะตองมความพรอมทกๆดานทจะน ากลมศกษาหะละเกาะฮได 3.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลาม

ศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรดานหลกสตร ดงน 3.1.ใหด าเนนการตามหลกสตรเดมเนองจากเปนหลกสตรมความครอบคลมและ

สมบรณ

257

3.2.ใหเนนการอานอลกรอานใหถกตองตามหลกการอานเพอพฒนาศกยภาพนกศกษาใหสามารถอานอลกรอานได 3.3.ใหเนนกจกรรมในเชงปฏบตทไดก าหนดไวในหลกสตรครบถวนอยางเปนรปธรรม 3.4.ใหมการแยกหลกสตรหะละเกาะฮตามระดบชนปใหชดเจนและเนนหนกเนอหาของแตละชนปนนใหชดเจนดวย 3.5.ใหมการปรบเนอหาเพอใหสมาชกเขาใจไดงายขน และสามารถรองรบสมาชกทมความรตางระดบได 3.6.กจกรรมหะละเกาะฮใหเปนสวนหนงของหลกสตรการเรยนการสอนตองเปดอยางนอยหนงภาคการศกษา เพอท าความเขาใจเกยวกบกระบวนการหะละเกาะฮ 3.7. การน าไปใชหลกสตรนนสมควรใหมการประยกตใชกบเทคโนโลยสมยใหมดวย 3.8.ใหมการบงคบนกศกษา วทยาลยอสลามศกษาเขารวมหะละเกาะฮทกคน โดยเฉพาะนกศกษาชนปท1 เพอใหนกศกษาไดรบการพฒนาดานคณธรรมจรยธรรมจากกระบวนการกจกรรมหะละเกาะฮ

4.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรดานการด าเนนการ ดงน

4.1.การเรมตนกจกรรมหะละเกาะฮใหเรมตนดวยการอานอลกรอาน อรรถาธบายตามดวยรายวชาตางๆตามหลกสตร ขาวสาร จบดวยการสรปผลเพอเปนขอคดในการด าเนนชวต

4.2.ใหสมาชกทกคนไดวพากษเนอหาทกครงทมการน าเสนอจากสมาชกทรบผดชอบเพอเปนการขยายผลเนอหาใหตกผลก

4.3.การจดกจกรรมหะละเกาะฮใหจดบายวนพธเทานนเพอเปนทรกนวาเปนชวงเวลากจกรรมหะละเกาะฮ

4.4.กจกรรมหะละเกาะฮใหเปนแหลงแหงค าปรกษาหารอ รบรปญหา รวมกนคนหาแนวทางแกไขปญหาของสมาชก

4.5.มกระบวนการตดตาม ประเมลผลและสรปผลของการด าเนนงานกจกรรมหะละเกาะฮเปนรายกลมและรายบคคล

4.6.มการเนนระเบยบวนยนกศกษา การบรหารเวลา การแตงกายและพฤตกรรมชวตประจ าวนของนกศกษา ทงในเวลาเรยนและท ากจกรรม

258

4.7.มการจดหะละเกาะฮในรปแบบทหลากหลาย มทงวชาการและนนทนาการ ทงในและนอกมหาวทยาลย

5.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรดานงานกจกรรมนกศกษา ดงน

5.1.มการปฐมนเทศสมาชกนกศกษา พเลยงเพอชแจงวตถประสงค การด าเนนการของกจกรรมหะละเกาะฮ

5.2.มการประเมนตดตามและสรปผลของการด าเนนงานแลวน ามาวเคราะหและแกไขตอไป

5.3.งานกจการนกศกษาตองมประสบการณและมความเชยวชาญในการบรหารจดการกจกรรมหะละเกาะฮ

5.4.มการบรหารจดการอยางเปนระบบมแบบแผนชดเจนและจดการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮอยางลงตว

6.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรดานทศนคต ดงน

6.1.มการสรางทศนคตทดแกสมาชกนกศกษาในการเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮ 6.2.สรางแรงจงใจใหสมาชกนกศกษาเกดความสนใจตอกจกรรมหะละเกาะฮโดย

มการบงคบในหลกสตรวชาเรยนหรอมชวโมงกจกรรม 6.3.มการสรางความอบอนแกสมาชกนกศกษาในการเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮ

สมาชกนกศกษามความเชอมนในการใชชวตของกลมกจกรรม 6.4.เปนแหลงเรยนรศาสนาสการปฏบตในชวตประจ าวนของนกศกษา 6.5.เปนแหลงหรอกลไกในการสรางภาวะความเปนผน าของนกศกษาและพเลยง 7.แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลาม

ศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรดานอนๆ ดงน 7.1.สรางแรงเสรมและแรงบนดาลใจแกพเลยงและสมาชกสม าเสมอ 7.2.เสรมคณภาพกจกรรมหะละเกาะฮโดยสรางระบบการจดการและเผยแผส

สงคมออนไลน 7.3.มการถอดบทเรยนของแตละกลมในการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮ 7.4.มการแจกเอกสารประกอบกจกรรมใหครบถวนทกกลมกจกรรมหะละเกาะฮ

259

อภปรายผล

การจดกจกรรมหะละเกาะฮในอสลาม

การจดกจกรรมหะละเกาะฮในอสลาม เปนกระบวนการขดเกลาและพฒนามนษยใหมความรและคณธรรมจรยธรรม ในการด ารงชพตามครรลองของอสลามอยางเปนรปธรรม ซงไดรเรมในสมยของทานนะบมหมมด ในชวงสามปแรกททานนะบ เผยแผอสลามแบบลบๆ ทานนะบ ใชวธการหะละเกาะฮ เพอเปนกลไกในการอบรม ขดเกลา เรยนรและพฒนาบรรดาเศาะหาบะฮ จนกระทงบรรดาเศาะหาบะฮไดเขาใจพรอมกบไดปฏบตใชชวตตามครรลองของอสลามและแพรขยายงานดะวะฮ(เผยแผ)จากแบบลบๆ เปนแบบเปดเผย ซงสอดคลองกบ อมด ฮะบบ ชาฟอย (Amad Habib Syafei , 2012) ไดกลาววา กจกรรมหะละเกาะฮเปนกระบวนการทเกยวของกบการเรยนการสอน โดยเฉพาะการเรยนการสอนทเกยวของกบอสลาม การศกษาอสลาม สอดคลองกบแนวคด ซอลคน ของ (Solikhin : 2006) ไดกลาววา หะละเกาะฮเปนการนงเพอสนทนาในสงทเปนปญหาปจจบน เสรมสรางองคความร ปลกฝงคณธรรมจรยธรรม พฒนาปจเจกบคคลของมสลม ในดาน อมาน(ศรทธา) ความร จตวญญาณ และทกษะตางๆ และยงมหลกฐานจากหะดษของทานรสลลลอฮ ทวา

، واقد أب عن )) نما وسلم علي ه الل ىصل الله رسول أن اللي ثي هو ب ي

جد ف جالس س بل إذ معه والناس امل بل ن فر ، ثالثة أق نان فأق إل اث

رسول على ف وق فا: قال واحد ، وذهب وسلم علي ه الل صلى الله رسول فجلس احلل قة ف ف ر جة ف رأى: أحدها فأما وسلم، علي ه الل صلى الله

ف رغ ف لما ذاهب ا، فأد ب ر: الثالث وأما خل فهم ، فجلس: اآلخر وأما فيها،فر عن بكم أخ أل : قال وسلم علي ه الل صلى الله رسول الثالثة؟ الن

يا اآلخر وأما الله، فآواه الله إل فأوى أحدهم أما تح يا فاس تح الله فاس )) عن ه الله فأع رض فأع رض اآلخر وأما من ه،

ความวา จากทานอบวากด อลลยซย เลาวา ครงหนงทานนะบนงอยในมสยดและมกลมคนหอมลอมทาน ไดมชายสามคนเดนเขามา มจ านวนสองคนทเดนเขาหาทานนะบ สวนอกคนหนงเดนไปทางอน ผรายงานกลาววา สองคนนนไดเขามาหยดยนตรงหนาทานนะบ หนงในจ านวนนนไดเหนทวางในหะละเกาะฮ เขากรบไปนงทวางนน

260

และอกคนหนงไปนงขางหลงพวกเขา สวนคนทสามไดหนกลบไป เมอทานนะบ ไดเสรจจากภารกจ ทานนะบ กไดกลาวมความวา “ฉนจะบอกแกพวกทานฟง เรองชายสามคนเอาไหม คนหนงมงไปหาอลลอฮ เพอใหหาทพกพงแกเขา พระองคไดใหทพกพงแกเขา อกคนหนงรสกอาย อลลอฮ จงอายเขา และอกคนหนงนน อลลอฮ

เบอนหนจากเขา ” (บนทกโดย al- Bukhãriy 1998:66)

จากหะดษขางตน สามารถทจะเขาใจไดวากจกรรมหะละเกาะฮ มไดเปนคนรนหลงคดคนแตเปนแบบแผนของทานนะบมหมมด ทไดออกแบบกจกรรมมานานถง 1,400 กวาปมาแลว จนถงปจจบน แตกยงสามารถใชได ซงอาจจะมการปรบรปแบบใหเหมาะสมกบบรบทปจจบน กจกรรมนจะมเงอนไขหรอหลกการหลก สามประการ คอ หลกการรจก หลกการเขาใจและชวยเหลอกนและกน สงนเปนผลลพธทไดจากการเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮ ซงสอดคลองกบ ยะโกบ มหมมด ฮเซน (Ya’qob Muhammad Husin: 2008) ไดกลาววา เงอนไขกจกรรมหะละเกาะฮ ม สาม ประการ คอ อตตะอารฟ (การท าความรจก) อตตะฟาฮม(การท าความเขาใจ) อตตะกาฟล (การชวยเหลอซงกนและกน) ซงมองคประกอบการจดกจกรรมหะละเกาะฮในอสลาม จะประกอบดวย 4 ประการ คอ พเลยง(มรอบบย) หลกสตร กระบวนการด าเนนการและสมาชกของหะละเกาะฮ สอดคลองกบแนวคดของ ยะโกบ มหมมด ฮเซน (Ya’qob Muhammad Husin , 2008 : 23) ไดกลาวถง ความส าเรจของกจกรรมหะละเกาะฮ มปจจยส าคญ 4 ประการ ไดแก พเลยง(มรอบบย) หลกสตร กระบวนการด าเนนการและสมาชกของหะละเกาะฮ ทง 4 ประการนจะมความส าคญมาก หากใน 4 ประการนบกพรองในองคประกอบใดองคประกอบหนง กจะสงผลกระทบตอความลมเหลวตอกจกรรมหะละเกาะฮ สอดคลองกบแนวคดของ อบดลอาซซ อบดลเราอฟ (Abdul Aziz Abdul Rauf ,2003 )ไดกลาวถง ปจจยส าคญในการขดเกลาจตใจของสมาชกในกจกรรมหะละเกาะฮ คอหลกสตร สมาชก การด าเนนการ เปาหมายและพเลยง ซงแตละปจจยลวนมความส าคญในตวไมสามารถทจะละเลยแมแตปจจยเดยว เพราะอาจจะเกดความลมเหลวในกจกรรมหะละเกาะฮ ฉะนนผทจะจดกจกรรมนจะมความเขาใจถงกระบวนการจดกจกรรมหะละเกาะฮ อยางนอยตองเขาใจปจจยดงกลาวขางตน ความคดเหนของนกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรเกยวกบการจดกจกรรมหะละเกาะฮเพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห น ข อ ง น ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทรในดานเปาประสงค โดยพบวา นกศกษาวทยาลยอสลามศกษา

261

﴿

มหาวทยาลยสงขลานครนทรในดานเปาประสงคอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา ดานนกศกษาไดเรยนรเกยวกบความเปนพนองในกลมมากขนมคาสงสด อยในระดบมาก รองลงมา ดานนกศกษาไดเรยนรเกยวกบการชวยเหลอซงกนและกนและเอออาทรตอกนอยในระดบมาก ดานนกศกษาไดเรยนรเกยวกบหลกอากดะฮเพมขน ตามล าดบ สอดคลองกบเปาประสงคของการจดกจกรรมหะละเกาะฮในอสลาม และด ารสของอลลอฮ วา

﴾

ความวา แทจรงบรรดาผศรทธานนเปนพนองกน ดงนนพวกเจาจงไกลเกลยประนประนอมกนระหวางพนองทงสองฝายของพวกเจา และจงย าเกรงอลลอฮเถด หวงวาพวกเจาจะไดรบความเมตตา (อลหญรอต: 10)

อายะฮนอลลอฮ. ไดทรงก าชบใหมอมน(บรรดาผศรทธา)นนเปนพนอง เพอไมใหเกดการแตกแยกกน เพราะความเปนพนองในอสลามนน จะมผลตามกคอความรกใคร ความเปนเอกภาพ ความชวยเหลอซงกนและกน ความรวมมอกน ซงเปนจดมงหมายของผศรทธา และในอายะฮนเปนการบงชวาความเปนพนองของผศรทธาจะมความเขมขนกวาความเปนพนองในสายเลอดหรอวงศตระกล ซงสอดคลองกบแนวคดของ ฟตฮย ยะกน (2544 :149) ไดกลาวถงความเปนพนองในอสลามวา ความเปนพนองถอวาเปนขอตกลงทางอากดะฮทผกมดบรรดามสลมเขาดวยกน เปนสายสมพนธแหงพระผเปนเจาทรอยระหวางหวใจของพวกเขาเอาไวเปนเสนใยแหงการเขาใกลยงอลลอฮ. และเปนหวงของการศรทธาอนมนคงทสด อกทงยงเปนองคประกอบหนงทอสลามใชในการกอฐานของสงคมมสลม และสรางความมนคงในความผกพนระหวางสมาชก สอดคลองกบแนวคดของ อบดลลอฮ นาศห อลวาน(2545 : 9) ไดกลาวถงความเปนพนองในอสลามวา ความเปนพนองเปนพลงของอมานและจตวญญาณ ซงประทบอยในจตใจทถกประดบประดาดวยอมานและความย าเกรง มนไดน ามอมนสการประกอบความดงามตางๆ

ร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห น ข อ ง น ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานคณภาพของพเลยงกลม โดยพบวา ความคดเหนของ

นกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทรในดานคณภาพของพเลยงกลมอยใน

ระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา พเลยงกลมเปนคนทรกษาบคลกภาพทดงามแตงกาย

262

﴿

สภาพเรยบรอยมคาสงสด อยในระดบมาก รองลงมา พเลยงกลม มการสอสารทดกบสมาชกกลม

ศกษาหะละเกาะฮ มการชแนะในสงทดอยางสม าเสมอและมการสอสารดวยระบบสารสนเทศหรอ

สงคมออนไลน อยในระดบมาก และพเลยงกลม เปนคนทใหความส าคญเกยวกบสญญาตางๆ ม

ความอดทนอยเสมอและจะไมแสดงอาการเหนดเหนอยตอหนาสมาชกอยในระดบมาก ตามล าดบ

สอดคลองกบคณภาพของพเลยงกลมของการจดกจกรรมหะละเกาะฮในอสลาม และค าด ารส

ของอลลอฮ วา

﴾

ความวา โดยแนนอน ในรอซลของอลลอฮมแบบฉบบอนดงาม

ส าหรบพวกเจาแลว ส าหรบผทหวง (จะพบ) อลลอฮและวนปรโลก

และร าลกถงอลลอฮอยางมาก

(อลอะหซาบ : 21)

ผวจยคดวา พเลยงทไดรบการยอมรบและมความนาเชอถอในการบรการจดการ

หะละเกาะฮนนจะตองเปนคนทสามารถเปนแบบอยางทดได ซงสอดคลองกบแนวคดของ ศอลคน

อบ อซซดดน(Solikhin Abu Izzuddin ,2012 : 61-62) กลาววา บทบาทของพเลยง คอการเปน

แบบอยางใหแกสมาชกในกลมหะละเกาะฮ สามารถเปนเสาหลกในการค าจนสมาชกใหปฏบตสงท

ด ฉะนนพฤตกรรมเชงบวกของพสามารถเปนแรงจงใจกบคนทอยรอบขาง โดยเฉพาะสมาชกท

จะตองพบอยเปนประจ าจ าเปนทจะตองสรางแบบอยางทด สอดคลองกบแนวคดของ มหมมด รอ

ชด (Muhammad Rosyidi ,2012:17 - 18 ) ไดกลาววา พเลยงหะละเกาะฮ มหนาทเชญชวนสมาชก

ในกลมใหเขาใจแกนแทของอสลาม ฉะนน การเปนแบบอยางทดของพเลยงนน เปนบทสะทอนถง

ความเขาใจแกนแทของอสลามเชนกน สอดคลองกบแนวคดของ มศเฏาะฟา อฏเกาะฮาน(2545 )

ไดกลาววาแบบอยางของนกเผยแผอสลาม(ดะอวะฮ) คอ มความบรสทธใจในการท างาน หลกหาง

จากสงทนาเคลอบแคลงสงสย รบผดชอบตอหนาท ไมยงเกยวเรองราวทไมกอประโยชน มความ

263

มงมนและตงใจจรง เปนบคคลทมทศนะคตเชงบวกและมภมความรและการศกษา สอดคลองกบ

แนวคดของ บรรจง บนกาซน (2543) ไดกลาววา การเปนแบบอยางทด กคอ สวนหนงมาจากการ

แสดงมารยาททดนนเอง

ร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห น ข อ ง น ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานหลกสตรกลมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา

นกศกษามการเรยนรเกยวกบการท างานเปนทมหรอองคกรทางสงคมในการเผยแผสจธรรมของ

อสลามมคาสงสด อยในระดบมาก รองลงมา นกศกษามการเรยนรวเคราะห และสงเคราะห

บทเรยนทางดานวจนะของทานนะบในกลมศกษาเปนอยางดอยในระดบมาก และ นกศกษามการ

เรยนรวเคราะห และสงเคราะหบทเรยนจากสถานการณโลกมสลมปจจบนและเหตการณทวไปใน

กลมศกษาอยในระดบมาก ตามล าดบ สอดคลองกบหลกสตรในการท ากจกรรมหะละเกาะฮ ซง

สอดคลองกบหะดษของทานนะบ วา

لجماعةا عليك)) ك ، با يا

نا ، وإلفرقة وإ

يطان فا دا مع إلش ا ن وهو ، إلوإحا إالثنيا ما

بحة أرإد ومن ، أبعد لجماعةا فعليها إلجناةا ب ((با ความวา พวกทานจงอยกบญะมาอะฮ และพวกทานจงระวงการ

แตกแยก แทจรงชยฏอนนนจะอยกบคนทอยคนเดยว และมนจะออก

หางจากสองคน ผใดตองการสวนทดทสดของสวรรค เขาจงอย

กบญะมาอะฮ

(มสนดอหมามอะฮมด : 76)

การท างานเปนทมเปนวตถประสงคหนงของการจดกจกรรมหะละเกาะฮ เพอใหนกศกษาไดท างานองคกรนกศกษาตอไปสรางภาวะความเปนผน า โดยเฉพาะการวเคราะหและสงเคราะหสอตางๆทเกดขนจากทวโลก จ าเปนอยางยงนกศกษาตองมการรวมกลมแลวท างานเปนทมในการขบเคลอนสงคม ซงสอดคลองกบแนวคด ของ ยะโกบ มหมมด ฮเซน (Ya’qob Muhammad Husin , 2008 : 5) ไดกลาววา การสรางความผกพนอยางแนนแฟนและความเขมแขงทมนคงของความเปนพนองและปลกฝงเกยวกบการท างานเปนกลม (ญะมาอย) การสรางแนวความคดในการท างานรวมกนในกลมสมาชกและใหความส าคญตอการขบเคลอนในรปแบบการท างานเปนทม หรอ กลมตามหลกการท างานแบบอสลาม หรอการตดสนใจของกลมหรอองคกร และสมาชกอยใน

264

﴿

แนวทางของญะมาอะฮ(องคกร) หรอใหขบเคลอนในกรอบในการพฒนาสมาชก ไมวาจะเปนการพฒนาดานปจเจก สงคมและการบรหารองคกร เปนวตถประสงคของกจกรรมหะละเกาะฮ

ร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห น ข อ ง น ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮ โดยพบวา ความคดเหนของนกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานวธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการทบทวนตนเองดานจตวญญาณและมการรวมตดตามสอบถามความทกขสขของสมาชกในกลมศกษาอยางสม าเสมอเมอมการพบปะมคาสงสด อยในระดบมาก รองลงมา การจดกจกรรมการหะละเกาะฮจะใชระยะเวลา 1-2 ชวโมงชวงบายวนพธหรอชวงเวลาใดเวลาหนงภายในสปดาหอยในระดบมาก และ พเลยงกลมมการสรปทกครงหลงจากการอภปรายผลของสมาชก อยในระดบมาก ตามล าดบ ซงสอดคลองกบ วธการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮในอสลาม ดงทอลลอฮ ไดตรสวา

﴾

ความวา พระองคผทรงบนดาลกลางคนใหแกพวกทาน เพอพวกทานจะไดพกผอนในมน และกลางวนเพอจะไดมองเหนแทจรงในการนนแนนอนยอมเปนสญญาณแกหมชนทไดยน เพอใครครวญ

(ยนส : 67)

จากอายะฮ ขางตนแสดงใหเหน พระองคทรงท าใหกลางวนมแสงสวาง เพอจะไดมองเหนการกระท าตางๆ เชน การประกอบธรกจและการแสวงหาปจจยยงชพในการด ารงชวต เพอเราไดใครครวญอยเสมอ

ระดบความคดเหนของนกศกษา วทยาลย อสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษา โดยพบวา ความคดเหนของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ในดานระบบการจดการของงานกจกรรมนกศกษา อยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา มการก าหนดเวลาอยางชดเจนและอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมหะละเกาะฮมคาสงสด อยในระดบมาก รองลงมา มเอกสารเพอบนทกการจดกจกรรมหะละเกาะฮกลมศกษาทกครงทมการพบปะและตดตาม ประเมนผลการจดกจกรรมหะละเกาะฮอยางตอเนองอยในระดบมาก และ ม

265

การประเมนและสรปผลภาพรวมของการจดกจกรรมหะละเกาะฮโดยมนกศกษามสวนรวมในการประเมนและสรปผลการด าเนนการอยในระดบมาก ตามล าดบ ซงสอดคลองกบ อายะฮอลกรอาน ทอลลอฮ ไดตรสไววา

﴿ ﴾

ความวา ขอสาบานดวยกาลเวลา (อลอศร : 1) จากอายะฮขางตน อลลอฮ ไดสาบานดวยกาลเวลา แสดงวาพระองคให

ความส าคญมากเกยวกบการบรหารเวลา และอกหลายอายะฮทอลลอฮ ไดสาบานกบเวลา เชน เวลากลางคน กลางวน รงอรณ และเวลาสาย ฉะนนการทงานกจการนกศกษาไดก าหนดเวลาอยางชดเจนในการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮนนถอวาเปนทเหมาะสมแลว ท าใหนกศกษาสามารถทจะจดการและบรหารเวลาได ซง สอดคลองกบ Ya’qob Muhammad Husin (2008) ไดกลาววา เวลาทจะก าหนดส าหรบจดกจกรรมหะละเกาะฮนน จะตองเปนวนเวลาทสมาชกสามารถเขารวมกจกรรมได ซงไมไดเจาะจงวาตองเปนเวลาไหนสามารถทจะเปลยนแปลงไดตามกลมทไดตกลงไว ซงสอดคลองกบ Satria Hadi Lubis (2013: 102) ไดกลาวไววา การก าหนดวนเวลา ไมควรทจะก าหนดวนและเวลาตายตว แตเปนขอตกลงในกลมอยางชดเจนวาควรชดในชวงเวลาใดและสถานทใด ถงแมจะมการเปลยนแปลงแตตองมความชดเจนของกลมหะละเกาะฮ

ซงสอดคลองกบ อายะฮอลกรอาน ทอลลอฮ ไดตรสไววา

﴿ ﴾

ความวา ขอสาบานดวยกาลเวลา (อลอศร : 1) จากอายะฮขางตน อลลอฮ ไดสาบานดวยกาลเวลา แสดงวาพระองคให

ความส าคญมากเกยวกบการบรหารเวลา และอกหลายอายะฮทอลลอฮ ไดสาบานกบเวลา เชน เวลากลางคน กลางวน รงอรณ และเวลาสาย ฉะนนการทงานกจการนกศกษาไดก าหนดเวลาอยางชดเจนในการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮนนถอวาเปนทเหมาะสมแลว ท าใหนกศกษาสามารถทจะจดการและบรหารเวลาได ซง สอดคลองกบ Ya’qob Muhammad Husin (2008) ไดกลาววา เวลาทจะก าหนดส าหรบจดกจกรรมหะละเกาะฮนน จะตองเปนวนเวลาทสมาชกสามารถเขารวมกจกรรมได ซงไมไดเจาะจงวาตองเปนเวลาไหนสามารถทจะเปลยนแปลงไดตามกลมทไดตกลงไว ซงสอดคลองกบ Satria Hadi Lubis (2013: 102) ไดกลาวไววา การก าหนดวนเวลา ไมควรทจะก าหนดวนและเวลาตายตว แตเปนขอตกลงในกลม

266

อยางชดเจนวาควรชดในชวงเวลาใดและสถานทใด ถงแมจะมการเปลยนแปลงแตตองมความชดเจนของกลมหะละเกาะฮ ขอเสนอแนะ

1.วทยาลยอสลามศกษาจะตองชแจงใหชดเจนถงความส าคญ วตถประสงค กระบวนการ ผลทไดรบและเปาหมายของกจกรรมหะละเกาะฮใหนกศกษาและพเลยงไดรบรและเขาใจ เพอใหนกศกษาและพเลยงเตรยมความพรอมเขาสกระบวนการกจกรรมในทศทางเดยวกน

2.มการประชมพเลยงในการตดตามและประเมนผลประจ าเดอนเพอรบรสภาพปญหาการด าเนนการแลกเปลยนประสบการณ และแนวทางแกไข มาพฒนาการจดกจกรรมในตอไป

3.ใหมคดเลอกพเลยงทมความเหมาะสมและการอบรมพฒนาศกยภาพพเลยง(มรอบบย)อยางตอเนองโดยเฉพาะวธการน าไปใชหลกสตรกจกรรม เพอใหพเลยงสามารถเพมศกยภาพและน ากลมศกษาอยางมประสทธภาพได

4.ใหกจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทบรรจในวชาเรยน รายวชากจกรรมเสรมหลกสตรเพอใหกจกรรมน สามารถพฒนานกศกษาในระยะยาวและย นยน

5.ใหมการปรบปรงหลกสตรหรอ แยกหลกสตรใหเหมาะสมกบนกศกษา และภาคการศกษา

6.ใหมการแจกคมอและหลกสตรกจกรรมใหกบพเลยงกลมเพอใหพเลยงสามารถน าคมอเปนแนวทางการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮในทศทางเดยวกน

7.ใหมการก าหนดแผนการจดกจกรรมหะละเกาะฮตลอดทงป ทงในและนอกสถานท ทงกลมใหญและกลมยอยใหชดเจนเพอใหนกศกษาจะไดจดตารางเวลาของตนเองทไมกระทบตอกจกรรมหะละเกาะฮ

8.ใหมการก าหนดชวโมงกจกรรมอยางชดเจนและยตธรรม ทงการเขารวมรายสปดาห รายเดอนและรายป และมการบนทกการเขารวมกจกรรมอยางจรงจงเพอใหนกศกษาจะไดวางแผนการเขากจกรรมอยางถกตอง

9.ใหวทยาลยอสลามศกษาอ านวยสถานทอยางเพยงพอตอนกศกษาทเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮ

10.ใหวทยาลยอสลามศกษา มการตอยอดส าหรบนกศกษาทผานเขารวมหะละเกาะฮมาแลว โดยใหอาจารยมาเปนพเลยงกลมศกษา เพอใหนกศกษาไดจะไดเรยนรเพมเตมและรกษาบคลกภาพตอไป

ขอเสนอแนะในวจยครงตอไป

267

1.ควรมการวจยเรอง การพฒนาพเ ลยงในการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮทประสบผลส าเรจ

2.ควรมการวจยเรอง การบรหารและจดการกจกรรมหะละเกาะฮทมประสทธภาพ 3.ควรมการวจย เรอง แนวทางการสรางแรงจงใจแกนกศกษาในการเขารวมกจกรรม

หะละเกาะฮ 4.รปแบบการจดกจกรรมหะละเกาะฮทเหมาะสมในการพฒนานกศกษามสลมใน

สถาบนการศกษา

บรรณานกรม หนงสออาอง กองบรการการศกษา . 2543.สรปโครงการสงเสรมกจกรรมนสตนกศกษา. ส านกงานปลด

ทบวงมหาวทยาลย.

คณะท างานจดท าแนวทางการท ากจกรรมนอกหลกสตรเรยนรคณธรรมและจรยธรรม. 2543.การจดกจกรรมนสตนกศกษาเพอพฒนาคณธรรมจรยธรรมส าหรบบณฑตอดมคตไทย .โครงการการพฒนาบณฑตอดมคต มาตรฐานอดมศกษา. ทบวงมหาวทยาลย.

เครอขายนกศกษาอสสาลามกรงเทพมหานคร.2558.รายงานการด าเนนกจกรรม Bas Muslimah ประจ าป2558 เดอนมกราคม 2558 – เดอนมถนายน 2558.ซอย 2 รามค าแหง.กรงเทพมหานคร.

งานพฒนานกศกษา.2553.คมอการจดกจกรรมกลมศกษาอสลาม (Islamic Studies Cirdicle).วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.วทยาเขตปตตาน

จรวฒน วรงกรม.2551. กรอบความคดการพฒนานกศกษา.เครอขายสถาบนอดมศกษาเขตภาค

กลางเพอพฒนาบณฑตอดมคตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

268

พาณ ปรชานนทและคณะ. 2551.รายงานการวจยกจกรรมเสรมหลกสตรของนสตนกศกษาในสถาบนอดมศกษา. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พวงรตน ทวรตน.2540. วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 7 กรงเทพฯ: ส านกทดสอบทางการศกษาและวจยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

มหาวทยาลยสงขลานครนทร. 2550.รายงานการประชมคณบด เมอวนพฤหสบด ท 7 มถนายน 2550

สมาคมนกเรยนเกาอาหรบ. 2547 พระมหาค าภรอลกรอานพรอมความหมายภาษาไทย .อลมะดนะฮอลมนววะเราะฮ: ศนยกษตรยฟะฮดเพอการพมพอลกรอาน.

สชาต ประสทธรฐสนธ .2546 . ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร. กรงเทพ : ส านกพมพสามลดา

สรยา เสถยรกจอ าไพ .2551.กจกรรมนกศกษากบการพฒนาคณภาพบณฑต .กลมสงเสรมการเรยนรประสบการณกบชมชนส านกสงเสรมและพฒนาศกยภาพนกศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา . 2543. การพฒนานสตนกศกษา. ภาควชาอดมศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อสมาอลลตฟ จะปะกยา 2557.นะศหะฮหวใจแหงอมมะฮวาฮดะฮ .ส านกงานเลขานการ มหาวทยาลยฟาฏอน

อสมาอลลตฟ จะปะกยา 2557.คมอหะละเกาะฮอลกรอาน .ปตตาน : องคการบรหารสวนจงหวดปตตาน

Abdul Aziz Abdul Rauf.2003. Menejmen Tarbiyah Anggota Pemula.DPP PKPatai Sejahtera dan PT Syaamil Cinya media Bangdung Republic Indonesia.

Ali Abdul Halim Mahmud .2005. Perangkat-Perangkat Tarbiyah Ikhwanul Muslimin.Jakarta .Era Intermedia Indonesia

Abdullah Qadiri, 1993, Adab Halaqah, Bandung: PT. Al-Ma‟arif Abu Urwah. 1987. Risalah Usrah Jilid 3. Pustaka salam Kualalumpur Malaysia. Ahmad Warson Munawwir.2002.Kamus Al-Munawwir Arab –Indonesia.Surabaya : Pustaka

Proressi Republic Indonesia.

269

Amad Habib Syafei ,2012.Halaqah Tarbiyah .Dewan Penggurus Daerah Patai Keadelan Sejahtera Kabupaten Bireuen.

Anon, 2001.Usrah Menjana Mahasiswa Muttaqi Siri 3.Selangor .Bahagian Pembangunan Mahasiswa. Jabatan Hal Ehwal Pelajar, Kolej Universiti Islam Antarabangsa Selangor Malaysia.

Al – Bukhari . Muhamad Ibn Ibrahim ,N.d. Sahih Al – Bukhari Egypt : Cairo Al – Bukhari al – Salafiah

Arifin Hasan.2012. Konsep Usrah Yang Sebenar.PDN Resources (M) Sdn Bhd. Selangor: Ampang Malaysia.

Biro Kerohanian dan Tarbiyah.2005.Silibus Usrah .Majlis Perwakilan Pelajar Kolej Mara Bating Malaysia.

Cahyadi Tarkariawan dan ida Nur laila .2005.menjadi Murabbi-yah Sukses.Era Adicitra Intermedia Solo Indonesia.

Isma - il bin Kathir. 1995. Tafsir al - Qurfan alfAzim. Bairut : Dar al-Ma.rifat. Kolej Mara Banting. 2003. Silibus Usrah. Biro Kerohaniandan Tarbiyah

.MajlisPerwakilanPelajar, Kolej Mara Banting Malaysia. Hasan al Banna .1985.UsrahdanDakwah .DewanPustakaFajar Selangor Malaysia. Moh.Nabhan Husein.1985.Sistem Pemdidikan Ikwanul Muslimin.International Islamic

Federation of Studen Oganization Samiah Kuwait. Muhamad Abdullah Al-khatib ,2008. Penjelasan diSekitar RisalahTa’Alim Dewan Pustaka

Fajar Selangor Malaysia. Muhammad Rosyidi.2002.Menjadi Murabbi Itu Mudah .PT EraAdicitraIntermedia Solo

Indonesia Muhamad Ruswandi dan Rama Adeyasa .2007.Menejmen Mentoring. PT Syamil Cipta

Media : Bandung Indonesia. Muhammad Sajirun.2011.Menejemen HalaqahEfektif.PT EraAdicitraIntermedia Solo

Indonesia. Muslim, Muslim ibn al-Ha jjaj al - Qusyaayriy. (1981). Sahih Muslim .al-Qahirah: Dar al-Maktabah Mustafa Albugha. 1999 .Alafie fi Sharh Al Arbaien Annawawiyah .Baerut Dar Ibnikathir .

270

Patai Keadilan Sejahtera Departemen Kaderisasi . 2003MenejmanTarbiyahAnggotaPemula. DPP PK Patai Sejahtera dan PT SyaamilCipta media Bandung Republic Indonesia.

Rizal Fuadi.2012.Halaqah Muntijah Pengasil kader Muntijah.Dewan Pengurus Daerah Patai Keadilan Sejahtera Kabupaten Bireuen Republic Indonesia.

Satria Hadi Lubis . 2013.Menggairah Pejalanan Halaqah.PT EraAdicitraIntermedia Solo Indonesia.

Satria Hadi Lubis.2011.114 Tips Murobbi Sukses. Lembaga Pelatihan Menejmen LP 2 U JL Anggrek Nelimurni Jakarta Barat Indonesia.

Satria Hadi Lubis.2006.Rahsia Kesuksesan Halaqah . Lembaga Pelatihan Menejmen LP 2 U JL Anggrek Nelimurni Jakarta Barat Indonesia.

Sheffield Malaysian Students Association,ม.ป.ป. OHANA Circle The Usrah Syllabus Selangor Malaysia.

Solikhin AbuIzuddin .2012. Supper Murobbi. Yogyakarta Pro – U Media Indonesia Solikhin AbuIzuddin .2009. New Quantum Tarbiyah :membentuk Kader Dahsat Full Manfaat

Yogyakarta Pro – U Media Indonesia

271

ตวอยางบทสรปจากการสมภาษณแบบการสนทนากลม (Focus group) เกยวกบแนวทางการจดกจกรรมหะละเกาะฮ เพอพฒนานกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

วนท 9 ตลาคม 2558 เวลา 19.00 น – 22.00 น. ณ หองประชมอลอหมาม อลฆอซาลย วทยาลยอสลามศกษา

เบองตนผวจยไดน าเสนอผลการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษาทไดส ารวจการจดกจกรรมหะละเกาะฮ ปการศกษา 2558 ให ผเขารวมสนทนาไดทราบขอมล และผวจย ไดเสนอประเดนเกยวกบแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของนกศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ประเดนท 1 จากทไดรบทราบขอมลขางตน พเลยง

มแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของน ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดานเปาประสงค อยางไร

ฮารษ นาแว กลาววา “จากการทไดท ากจกรรมหะ ละ เ ก า ะ ฮ ก บน ก ศ กษ า ว ท ย า ล ย อ สล าม ศ กษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร คอนขางดมาก แตสงส าคญ ทกครงทมการน า เสนอใหสมาชกทกคนในกลมชวยวเคราะห สงเคราะห รวมอภปรายในกลม เกยวกบเนอหาจากผน าเสนอเพอเปนการท าความเขาใจตรงกน ”

อบดลราซก ยโซะ กลาววา “เปาประสงคกจกรรม ห ะ ล ะ เ ก า ะ ฮ น ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ กษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร มความครอบคลมหลายดาน สามารถการพฒนานกศกษาใหเกดคณภาพได มการเนนกจกรรมสรางความสมพนธในกลมศกษาหะละเกาะฮใหรจกถงแกนแทของความเปนพนอง ”

แวนรฟาน สเดน กลาววา “ กจกรรมหะละเกาะฮเปนกลไกในการสรางความเปนพนอง”

บคอร กามาเซะ กลาววา “เปนการสรางเปนพนองระหวางพเลยงกบนกศกษาและนกศกษากนเอง ”

มาเรยม ดอเลาะ กลาววา “เปนการรวมตวกนระหวางพเลยงกบสมาชกนกศกษาเปนญะมาอะฮและสรางความคนเคยกนและกน”

ฟาตนะ สาแม กลาววา “การท ากจกรรมหะละเกาะฮจะเกดความสมพนธระหวางสมาชกในกลม มความ

ผกพน ระหวางกน ท าใหกจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมททกคนตองการ”

อมาน สะนาว กลาววา “นองนกศกษามความไววางใจพเลยง ไมเกรงใจ สามารถมาปรกษาเรองการเรยนและอนๆดวย ”

ซไวบะห กนา กลาววา “ กจกรรมหะละเกาะฮแตละกลมนนมสมาชกมาจากสาขาวชาเอกเดยวกน จะมความสนทสนมในเอกเดยวกนเทาน น แตยงขาดในการสรางความเปนพนองในตางสาขาวชาเอกดวย”

ฮดซน ดาอ กลาววา “ประสบการณจากการเขารวมหะละเกาะฮไดฝกการเปนผน า เพราะตองน าเสนอเนอหา ตองวเคราะห ตองหาขอมล และ กจกรรมหะละเกาะฮจะตองเปนกจกรรมสนกๆบางใหกบสมาชก โดยทใหสมาชกรสกวากจกรรมนเปนกจกรรมทไมนาเบอ ”

ฮสนา ประสานการ กลาววา “นกศกษามความกลาแสดงออก กลาทจะออกความคดเหนและยอมรบความคดของผอนและ ใหนกศกษาน าความรทไดจากการเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮไปปฏบตอยางเปนรปธรรมกอนแลวการพฒนาทงจตใจ รางกายและสตปญญากจะมาเอง”

อนนต แลฮา กลาววา “เปนการสรางนกศกษามความกลา สามารถทจะยนพดตอหนาสาธารณชนได”

ดลฮาด โดมาแร กลาววา “กจกรรมหะละเกาะฮเปนการฝกใหนกศกษามการวางแผนอยางรดกมไดดขน”

ฟาตฮะห สาหะ กลาววา “สมาชกในกลมหะละเกาะฮจะไดรบความรและประสบการณการท างานอสลามสามารถทจะเปนดาอยะฮในอนาคตได”

273

มหามะยร ยะปา กลาววา กจกรรม หะละเกาะฮเปนกจกรรมทสามารถตกเตอนกนและกนไดด เนองจากเราตองมาเจอกนอาทตยละครงสงทอยากใหเกดจากกจกรรมหะละเกาะฮ ใหมกจกรรมทศนาจรส าหรบสมาชกและกจกรรมกยามลลยล (ละหมาดยาค าคน) สญจรนอกพนทมหาวทยาลยสงขลานครนทร ปละครง”

นาดยะห มะแซ กลาววา กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทมกระบวนการตกเตอนภายในตวเพราะวาทกครงทอานความหมายอลกรอานกมเนอหาอลกรอานทเกยวของกบเราเพอไดใครครวญและตกเตอนตนเองและสมาชกอน

ซไรดา หวงจ กลาววา “เปนกจกรรมเพอใหสมาชกไดรบค าแนะน าจากพเลยงเพอเปนการเปลยนแปลงในชวตประจ าวน”

ฮาซน สะแลแม กลาววา “ตองมการชแจงวากรอบคณธรรมจรยธรรมของวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร ก าหนดมอะไรบาง เชน ภาวะความผน า การไมมชสาว เปนตน ”

อาซยะ หะมะ กลาววา “ใหน าประกาศคณลกษณะบณฑตทพงประสงคของวทยาลยอสลามศกษามาก าหนดกรอบคณธรรมของกจกรรมหะละเกาะฮ เ พอความสอดคลองกบความตองการทวทยาลยอสลามศกษาตองการ ”

อาหามะ สาและ กลาววา “เนอหาทผานการวเคราะห สงเคราะหในกลมแลวจะมคณภาพและตรงกบความจรงมากทสด ”

อซมง เซะ กลาววา “ผ น าเสนอเนอหาเขาจะวเคราะหจากตวบทเทานน กจะเปนความรทางเดยว แตเมอสมาชกกลมได วเคราะห สงเคราะหแลว เรากสามารถทจะเหนหลายดาน เปนความรทกวางกวา ”

มฮ ามด มาซอ กลาววา “ความครอบคลมของเนอหาในแตละเรองนน จะตองมาจากการทสมาชกรวมกนวเคราะห สงเคราะห เพอใหไดขอมลทผานการคดกรองหลายๆคน

อารน เจะหลง กลาววา “ทจรงกจกรรมหะละเกาะฮเองกเปนกจกรรมขดเกลาจตใจทเปนรปธรรมสมผสได และเปนรปธรรมมากทสด”

อาตยาฮ โตะเหม กลาววา “กจกรรมหะละเกาะฮเปนการขดเกลาในตวบคคล”

นชวาร เสมลน กลาววา “เ กดการพฒนาจตวญญาณจากการกระท ากจกรรมหะละเกาะฮอยเปนนจ”

วนจชนน ภญโญ กลาววา “เปาประสงคทมาท ากจกรรมหะละเกาะฮเพอเปนการฟนฟอมาน”

นาฟซะ เตะหมอม กลาววา “กจกรรมหะละเกาะฮเปนการกระตนอมาน ไดปรกษาหารอและสงเสรมในดานวชาการและนนทนาการ”

ซอลฮะ หมดอะดม กลาววา “เพอพฒนาความร ความย าเกรงในจตใจใหเกดความศรทธาอยางตอเนองโดยไมขาดตอนของความศรทธา

อาอฉะ สาหล กลาววา “ ใหมกจกรรมหะละเกาะฮนอกมหาวทยาลยเพอเปนการสรางความเปนพนองมากขน

อามเนาะห มซอ กลาววา “ตองมกจกรรมทเปนจตอาสาเพอเปนการฝกสมาชกใหมจตอาสา”

มาเรยม ดอเลาะ กลาววา “กจกรรมหะละเกาะฮตองเปนกจกรรมทพฒนาดานความคด รางกายและสตปญญา เพอใหเกดความสมบรณ”

นรซา โสะมอ กลาววา “มการพฒนาศกภาพนกศกษาทาง ดานความเปนอยของนกศกษา การทบทวนรายวชาทเกยวของกบการเรยนการสอน สอบถามความทกขสขของนกศกษาสมาชก เสรมสรางความสามคคและรจกท างานเปนทม”

รสนาน ตะบง กลาววา “กจกรรมหะละเกาะฮเปนกระบวนการฝกฝนรจกความชวยเหลอซงกนและกน มความเอออาทรตอกนในกลมเพอนสมาชกดวยกน”

ประเดนท 2 จากทไดรบทราบขอมลขางตน พเลยง

แนวทางการพฒนาการจดกจกรรม หะละเกาะฮ ของ

274

น ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดานพเลยง อยางไร

มหามะยร ยะปา กลาววา “พเลยงกลมจะตองเตรยมขอมลทจะแสดงความคดเหนในการท าหะละเกาะฮใหมากๆและพเลยงจะตองมเทคนคสรางแรงจงใจใหกบนกศกษาไดเพอไมใหนกศกษาเกดความเบอในการท าหะละเกาะฮ”

เจะนรยะห บงอตาหยง กลาววา “สามารถบรหารจดการระบบกลมหะละเกาะฮได”

กอร เ ยาะ ดอ เ ระ ก ล าวว า “พ เ ล ย ง มความรบผดชอบในการด าเนนหะละเกาะฮอยางเปนระบบ”

อกรอม หะมะ กลาววา “มการเตรยมเนอหา และยกตวอยางใกลตว เพองายตอการเขาใจในเนอหาทถายทอดไป”

คอ ล เ ย าะ ก า เด ร ก ล าวว า “พ เ ล ย ง มความกระตอรอรนในการท ากจกรรมและน ากจกรรมทมสาระแกนกศกษาเขารวมกจกรรม”

ฮาซน สะแลแม กลาววา “ดานความตรงตอเวลา มความรสามารถตอบไดเวลานองถามหรอสงสย”

ดลฮาด โดมาแร กลาววา “พเ ลยงตองแสวงหาความรใหมอยตลอดเวลาไมคยเรองเดมๆ”

ฟาตหะ สาหะ กลาววา “พเลยงตองมความพรอมทงทางดานความรและจตวญญาณ”

นจดา นาปาเลน กลาววา “พเลยงกลมตองมความรทงในดานความรศาสนาและความรทวไป”

มฮ ามด มาซอ กลาววา “พเลยงควรมความรความเขาใจเกยวกบวธการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮ”

เจะนรยะห บงอตาหยง กลาววา “ พเลยงของแตละกลมนดรวมตวกนเฉพาะพเลยง เพอทจะไดมาพดคยถงรปแบบของการท าหะละเกาะฮของแตละกลมแลกเปลยนความรใหเพอนฟง เพอจะเปนแนวทางในการท าหะละเกาะฮทดใหกบพเลยงคนอนๆ ”

อซมา กยา กลาววา “มการพฒนาตนเองใหมากกวาน เพอนองหะละเกาะฮ เพอเปนตวอยางแกนอง

ตอนนคณภาพของพเ ลยงกลมไมคอยดมากนก แตจะพยายามพฒนาตนเพอเปนพทดแกนองๆ”

อซมง เซะ กลาววา “มการใหความรและแนะน าพเลยงและมกจกรรมทกระตนใหกบพเลยงอยเสมอ”

ฮารษ นาแว กลาววา “พเลยงมความเปนผน า ไมมอคตและยอมรบความคดเหนของผอน”

บคอร กามาเซะ กลาววา “พเลยงมปฎสมพนธไมตรทดตอสมาชกรวมหะละเกาะฮ

แวนรฟาน สเดน กลาววา “พเลยงเปรยบเสมอนผน า จะบอกวา ผน าทด นนตองเปนผตามทดไดดวยเชนกน

ฮดซน ดาอ กลาววา “พเลยงควรเปนแบบอยางใหแกสมาชกหะละเกาะฮเพอความเหมาะสมตอการพฒนาตนเองตนเองสมาชกหะละเกาะฮ”

ซไวบะห กนา กลาววา “พเลยงเปนตวอยางทดแกสมาชกหะละเกาะฮไมวาจะเปนดานจรรยามารยาท”

ฟาตนะ สาแม กลาววา “พเลยงสรางบคลกภาพความเปนมสลมทด”

สมยยะห ดอฆอ (2558) กลาววา “ตองมความกลาและความเปนผใหญเพอทจะใหสมาชกสามารถน าไปเปนแบบอยางได”

อามเนาะห มซอ กลาววา “เปนคนทมอามานะฮในเรองตางๆ และสามารถจงใจใหทกคนในกลมรกและอยากจะเขากจกรรมหะละเกาะฮไปตลอด”

อมาน สะนาว กลาววา “พเลยงควรมอามานะฮมากพอ ในการทจะเสยสละเวลาสวนตนเพอมาท างานสวนรวม”

อนนต แลฮา กลาววา “มความเสยสละ เพอใหเกดความสมพนธในชวงการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮและเพอใหเปนไปตามเปาหมายทวางไว

อบดลราซก ยโซะ กลาววา “เปนคนทมความพรอมพอสมควร มความเสยสละและมความจรงใจตอสมาชก หะละเกาะฮ”

อาหามะ สาและ กลาววา “พเลยงกลมตองสงเกตพฤตกรรมของสมาชกขณะท าหะละเกาะฮและนอกหะละเกาะฮเปนประจ า”

275

กอรเยาะ ดอเระ กลาววา “พเลยงใสใจและตดตามพฤตกรรมของนองหะละเกาะฮตวเอง”

อซมง เซะ กลาววา “พเลยงตองประเมนดวยการใหสมาชกประเมนตนเอง อบาดะฮรายวน รายสปดาห รายเดอนและรายปอยเสมอ”

อารน เจะหลง กลาววา “พเลยงควรเปนทปรกษาใหค าแนะน า ค าตกเตอนตอสมาชก หะละเกาะฮอยเสมอ”

นาฟซะ เตะหมอม กลาววา “กจกรรมหะละเกาะฮเปนการกระตนอมาน ไดปรกษาหารอและสงเสรมในดานวชาการและนนทนาการ”

ฮารษ นาแว กลาววา “ สมาชกกลมหะละเกาะฮสามารถทจะปรกษาไดทเรองไมวาจะเปนเรองการใชชวต การเรยนและอนๆ ใหรบรเพอสแนวทางการแกปญหาของสมาชก”

นาดยะห มะแซ กลาววา “ เมอพเลยงท าหะละเกาะฮกบสมาชก พอพเลยงไดตกเตอนสมาชก พเลยงกมสวนในตกเตอนใหกบตวเองและสมาชกดวย”

อาอฉะ สาหล (2558) กลาววา “ดานคณภาพของพเ ลยงหะละเกาะฮอยในเกณฑด เพราะ เคยไดรบการพฒนาการเปนพเลยงและประสบการณในการเปนพเลยงหะละเกาะฮตอนเรยนมธยม

ฮาซน สะแลแม (2558) กลาววา “จะตองมการปฐมนเทศพเลยงและจดอบรมพเลยงอยางสม าเสมอ”

คอลเยาะ กาเดร กลาววา “การเปนพเลยงกจกรรมหะละเกาะฮจะตองเปนทมความรศาสนาเพยงอยางเดยวแตตองผานประสบการณในการเปนสมาชก อยางตอเนอง ฝกเรยนรและสงเกตวธการน าของพเลยงเพอเปนการสะสมประสบการณพรอมๆกบท าความเขาใจกบคมอกจกรรม หะละเกาะฮ”

ฟาตฮะห สาหะ กลาววา “พเลยงมความพรอมทจะสอนและมใจรกกบงานอยางแทจรง”

มหามะยร ยะปา กลาววา “พเลยงควรมความพรอมทจะด าเนนหะละเกาะฮทกครง”

อาซยะ หะมะ กลาววา “กอนพเ ลยงท าหนาทด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮอยากใหมการประชมทชดแจงกอนมขอมลอยางเรยบรอยเพอเปนการเตรยมความพรอมของพเลยงดวย

ประเดนท 3 จากทไดรบทราบขอมลขางตน พเลยงมแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮ ของน ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดานหลกสตรอยางไร

มหามะยร ยะปา กลาววา หลกสตรทใชปจจบนคอนขางจะสมบรณแตสงทตองเพมเตมเกยวกบหลกการอานอลกรอานและการเสยสละ

อสมง เซะ กลาววา ควรใหสมาชกไดรบความรเกยวกบอสลามอยางครอบคลมและเปนวทยาการรวมสมย ซงหลกสตรทมอยนนคอนขางครอบคลมแลว แตอยการประยกตใชวา พเลยงกลมจะถายทอดเนอหาเปนเรองรวมสมยไดอยางไร

ซไวบะห กนา กลาววา หนงสอประกอบการท าหะละเกาะฮมความครอบคลมเรองศาสนาและทวไปแลวแตอยทการประยกตใชเทานนเอง

อามเนาะห มซอ กลาววา เนอหาตองชดเจน เนนอลกรอาน

มหามะยร ยะปา กลาววา หลกสตรทใชปจจบนคอนขางจะสมบรณแตสงทตองเพมเตมเกยวกบหลกการอานอลกรอานและการเสยสละ

ฮดซน ดาอ กลาววา นกศกษาวทยาลยอสลามศกษา ควรทจะเนนใหอานอลกรอานใหไดเพราะวาพวกเราเรยนทางดานศาสตรอสลามโดยตรงอยางนอยสามารถอานอลกรอานถกตอง

นาดยะห มะแซ กลาววา กจกรรมหะละเกาะฮ ทผานมานนสวนมากจะเนน การน าเสนออภปรายเนอหาในกลมของตนเอง ไมคอยมกจกรรมในเชงปฏบต ท เปนรปธรรมมากนกสมควรใหมกจกรรมอนๆบางเพอประกอบกจกรรมหะละเกาะฮพรอมๆกน

276

ฮารษ นาแว กลาววา ความรทไดจากกจกรรมหะละเกาะฮสามารถทจะปฏบตในชวตประวนไดเลย

ซอลฮะ หมดอะดม กลาววา สมควรมกจกรรมภาคปฏบตดวย อาจจะเปนการละหมาดกยามมลลยล(ละหมาดยามค าคน)พรอมๆกน

นจดา นาปาเลน กลาววา หลกสตรในจดกจกรรมตองมเปาหมายชดเจนทกระดบ

อซมา กยะ กลาววา หลกสตรจะตองเหมาะสมกบระดบความรของนกศกษาทเขารวมกจกรรม

กอรเยาะ ดอเระ กลาววา หลกสตรจะตองมการปรบและพฒนาอยางตอเนองเพอความสอดคลองกบผเขารวมกจกรรม สอดคลองกบ

อบดลราซก ยโซะ กลาววา ลกษณะพนฐานระดบความรของผ เขารวมกจกรรมทตางกน วทยาลยอสลามศกษาจะตองเตรยมหลกสตรทตางกนดวย โดยมการวดระดบความรกอนเขารวมกจกรรม เพอใหหลกสตรใชกบกลมเปาหมายไดทกระดบ

คอลเยาะ กาเดร กลาววา กจกรรมนใหเปนสวนหนงของหลกสตรรายวชา Co – Curriculum ของวทยาลยอสลามศกษาเพอพฒนานกศกษาแบบองครวมได

ฟาตฮะห สาหะ กลาววา นกศกษาวทยาลยอสลามศกษาทกคนไดรบการพฒนาบคลกภาพ คณธรรมจรยธรรมต งแตปหนงภายใตหลกสตรกจกรรมหะละเกาะฮของวทยาลยอสลามศกษา

เจะนรยะห บงอตาหยง กลาววา นกศกษาจะตองเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮอยางนอยสองป ซงวทยาลยอสลามศกษาจะมการบรรจในหลกสตรของวทยาลยอสลามศกษา

ฮสนา ประสานการ กลาววา หลกสตรนควรมการบรรจในหลกสตรและแบงการดแลนกศกษาอยางเปนระบบ ทงวชาการและประสบการณโดยเฉพาะนกศกษาเรยนออนจะตองไดรบการดแลอยางใกลชดใหเปนสวนหนงของกจกรรมหะละเกาะฮ

อาหามะ สาและ กลาววา มการปรบใชเทคโนโลยในการด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮในรปแบบทหลากหลายเพอสรางแรงดงดดและความสนใจแกนกศกษา

สมยยะห ดอฆอ กลาววา ปจจบนเทคโนโลยเปนสวนหนงของการด าเนนชวตทขาดไมไดฉะนนกจกรรมหะละเกาะฮจะตองปรบใหเขากบยคสมยเพอใหกลมกลนในการถายทอดความรของพเลยง

อมาน สะนาว กลาววา พเลยงจะตองมความรทางดานเทคโนโลยสมยใหมสามารถถายทอดความรโดยใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบสถานการณ เ พอสรางความเชอมนแกผเขารวมกจกรรม

นรซา โสะบอ กลาววาเปนกจกรรมบงคบวชาการศกษาทวไป สามสบชวโมงส าหรบนกศกษาและเปนเงอนไขการจบดวย

นาฟซะ เตะหมอม กลาววา อยากใหนกศกษาทกคนไดสมผสกจกรรมนโดยเฉพาะนกศกษาชนปทหนง จะมประโยชนมากในการใชชวตในรวมหาวทยาลยเพราะวาเรามพเลยงคอยกบดแล ชวยเหลอและใหค าปรกษามาอยางตอเนอง

ประเดนท 4 จากทไดรบทราบขอมลขางตน พเลยงมแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของน ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดานการด าเนนการอยางไร

แวนรฟาน สเดน กลาววา ขนตอนการด าเนนการทใชในกจกรรมปจจบนใหนกศกษาเรมดวยการอานอลกรอาน อรรถาธบายตามดวยรายวชาตางๆตามหลกสตร ขาวสาร จบดวยการสรปผลเพอเปนขอคดในการด าเนนชวต

อาซยะ หะมะ กลาววา การด าเนนการของขนตอนตางๆน นเราสามารถทจะด าเนนลดขนตอนไดขนกบสถานการณและบรบทของการจดกจกรรมแตเราจะขนตนดวยการอานอลกรอานเสมอ

277

ซไรดา หวงจ กลาววา บางครงข นตอนการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮขนอยกบรปแบบกจกรรม ณ เวลานน

ฮารษ นาแว กลาววา สมาชกตองมการน าเสนอความคดเหนเพมเตมหลงจากสมาชกน าเสนอรายวชาทกครงเพอความครอบคลมเนอหา

มหามะยร ยะปา กลาววา การน าเสนอเพมเตมนนเปนสงเราสามารถน าไปใชกบชวตไดเพราะเปนเนอหาผานการวเคราะหมาแลว

ฟาตฮะห สาหะ กลาววา เปนการแลกเปลยนความรทางวชาการและพยายามน าเสนอใหเขากบบรบทปจจบน

อารน เจะหลง กลาววา การน าเสนอเพมเตมท าใหสมาชกไดรบความรทแตกฉานและหลากหลายทศนะดวย

อนนต แลฮา กลาววา บายวนพธเปนชวงเวลาทมหาวทยาลยฯใหด าเนนกจกรรมทางวชาการอยแลว

วนจนน ภญโญ กลาววา เ ปนชวงเวลา ทเหมาะสมและไมกระทบตอการเรยนการสอนของนกศกษาแตหากไมไดด าเนนการในชวงเวลาดงกลาว ใหมการชดกจกรรมภายในสปดาหนนชวงเวลาไหนกได

รสนาน ตะบง กลาววา การทเราจะบอกปญหาและมการวเคราะหปญหาเพอหาทางออกกจะมกลมหะละเกาะฮจะเปนกลมทบะเราะกะฮทสดแลว เพราะวากลมนจะมการเรมตนดวยอลกรอาน ซงจะมความบรสทธและจะไดรบการชวยเหลอจากอลลอฮดวย

มาเรยม ดอเลาะ กลาววา บางครงปญหาเราเองไมรและไมกลาไปบอกหรอปรกษาใคร แตพอมหะละเกาะฮทกคนจะมความกลาทจะบอกปญหาของคนเองเพอใหทประชมไดรบทราบและหาทางออกเกอบทกปญหา ท งทกลมแกปญหาเองหรอประสานผอนใหมาแกปญหา

อาตยะห โตะเหม กลาววา การทเรามกลมทกคนสามารถปรกษาหารอไดงายกวาโดยเฉพาะกลมหะละเกาะฮเปนกลมเลกๆ จ านวนไมมาก แตจะแนนแฟนดวยความเปนพนองและความชวยเหลอกนและกน

บคอร กามาเซะ กลาววา งานกจกรรมนกศกษาทดแลกจกรรมหะละเกาะฮมการตดตามการด าเนนงานอยางใกลชด มการสรปผลและน ามาประชมพเลยงเพอรบทราบขอมลของกจกรรมและพฒนาตอไป

อซมง เซะ กลาววา มการประเมนดวยการสงเกตพฤตกรรมสมาชกเปนรายบคคล และภาพรวมเปนรายกลม สรปผลและน ามาแกไขอยางตอเนอง

อาอฉะ สาหล กลาววา การประเมนผลเปนสงส าคญในการพฒนากจกรรมหะละเกาะฮและเปนการรบรผลของการด าเนนการ ควรมการประเมนอยางนอยเทอมละหนงครง

นชวาร เสมลน กลาววา ควรมการเนนการแตงกายนกศกษาท งชดนกศกษาและชดนอกใหถกตองตามหลกการอสลามและเหมาะสนกบการเปนนกศกษาวทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

อกรอม มามะ กลาววา การด าเนนกจกรรมทกคนตองตรงตอเวลาและใหพเลยงกลมเรมและจบ ด าเนนการกจกรรมตามเวลาทก าหนดถงแมสมาชกบางคนยงไมมากตาม

อดซน ดาอ กลาววา การเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮเปนการฝกระเบยบวนยและความรบผดชอบของสมาชก เรมตงแตการมาตรงตอเวลา การยอมรบในกฎกตกาของกลม การเชอฟงพเลยงและน าผลไปปฏบต เปนตน ซงทงหมดนลวนเปนการฝกระเบยบวนย 7.มการจดหะละเกาะฮในรปแบบทหลากหลาย มท งวชาการและนนทนาการ ทงในและนอกมหาวทยาลย

ฮาซน สะแลแม กลาววา ควรมการจดกจกรรมทมความหลากหลายเพอสรางแรงจงใจแกสมาชกและมความรสกไมนาเบอตอการเขารวมกจกรรม

ฮารษ นาแว กลาววา การท ม กจกรรมทหลากหลายของกลมหะละเกาะฮจะเปนการสรางความผกพนระหวางสมาชกดวยกน ความเขาใจกน รจกกนและความชวยจะเกดขนตามมา ซงเปนเปาหมายหลกของการจดกจกรรมหะละเกาะฮ

278

อาหามะ สาและ กลาววา หากกจกรรมหะละเกาะฮมเพยงแควชาการอยางเดยวแนนอนวา เราไมสามารถเหนถงความส าเรจของผเขารวมได เพราะความส าเรจไมใชอยเนอหาอยางเดยวแตขนอยกบกระบวนการอกดวย

ประเดนท 5 จากทไดรบทราบขอมลขางตน พเลยงมแนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของน ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดานงานกจกรรมนกศกษาอยางไร

กอรเยาะ ดอเระ กลาววา การเรมตนกจกรรมหะละเกาะฮส าหรบนกศกษาช นปทหนง ควรมการชแจงถงความส าคญ กระบวนการด าเนนการกจกรรม กฎระเบยบและผลทไดรบใหนกศกษาไดเขาใจ

เจะนรยะห บงอตาหยง กลาววา มการปฐมนเทศพเลยงใหเขาใจตรงกนในการด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮนกศกษา กจกรรมจะไดไปในทศทางและกรอบเดยวกน

ดลฮาด โดมาแร (2558) กลาววา การชแจงขอมลรายละเอยดกจกรรมแกพเ ลยงและสมาชกกลมนกศกษาจะไดเหนถงกระบวนการกจกรรมและเปาหมายของกจกรรมวากจกรรมน ความส าเรจอยตรงไหน ซงจะเปนการก าหนดตวชวดภายในตววาส าเรจหรอไม

ฟาตฮะห สาหะ กลาววา งานกจกรรมจะตองมการประเมนอยางตอเนองเพอน ามาวเคราะห สรปผลการด าเนนการ จะไดเหนถงปญหาอปสรรคของกจกรรม และมาน าเสนอทประชมพเลยงเพอหาแนวทางแกไข

มฮ าหมด มาซอ กลาววา กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทหวงผลระยะยาว ผเขารวมจะตองเขากจกรรมอยางตอเนอง ฉะนนหากไมมการประเมนและสรปผลเราจะไมเหนถงการพฒนาของกจกรรมในระยะยาวได

มหามะยร ยะปา กลาววา การพฒนากจกรรมทกกจกรรมเราจะตองเอาผลการด าเนนการมาเปนตวตง แลววเคราะหวา จดออน จดแขง ปญหาและโอกาสอยตรงไหน ลกษณะนถอวาเปนการวเคราะหกจกรรมเพอพฒนา และเปนการแกปญหาตรงจดดวย

อซมา กยะ กลาววา กจกรรมหะละเกาะฮเปนกจกรรมทมสลบซบซอนในตวมนเองและเปนกจกรรมระยะยาว ฉะน นผ ท จ ะมา ด แล กจกรรมจะตอ ง มประสบการณอยางนอยสามป หรอเปนเปนผเชยวชาญเพราะมผลตอเปาหมายของกจกรรมมาก

นจดา นาปาเลน กลาววา จดออนของกจกรรมหะละเกาะฮของปนสวนหนงมาจากการบรหารของงานกจการนกศกษา ซงไมไดจดการระบบการด าเนนงานกจกรรมตามเปาหมายเหมอนทผานมา สงนเหนไดชดวา งานกจกรรมจะตองมประสบการณและเชยวชาญในการบรหารกจกรรม ก จ กร รมจะส า เ ร จห ร อลม เ หลว ส วนห น งม าจ า กประสบการณของงานกจกรรมดวย

อามเนาะห มซอ กลาววา ผทจะมาด าเนนกจกรรมหะละเกาะฮทกคนจะตองมประสบการณและพรอมทจะเรยนรพฒนาไปพรอมๆกน ถาหากวารอใหผทมความเชยวชาญมาด าเนนการกคงยากจะไดด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮ แตถามวา ผรบผดชอบพรอมทจะเรยนรหรอไมและพรอมทจะพฒนาเปลยนแปลง ยกระดบความสามารถเพอกาวสผเชยวชาญ ถาผรบผดชอบพรอม คดวาไมเกนปเดยวสามารถเปนผทมประสบการณและเชยวชาญได นอกจากวา ผรบผดชอบไมพรอมทจะเรยนรและพฒนา

แวนรฟาน สเดน กลาววา งานกจกรรมนกศกษาจะตองมแผนการด าเนนงานในระยะเวลาหนงปอยางเปนรปธรรมใหพเลยงและนกศกษาไดรบทราบวากจกรรมนจดวนไหนบาง

นาดยะห มะแซ กลาววา การจดกจกรรมกลมยอยกบกจกรรมกลมใหญนนงานกจกรรมจะตองมตารางการจดกจกรรมดวยและมแผนการประชมตดตามการด าเนนงานของพเลยงอยางชดเจนเพราะทกคนมภาระทตองท าเยอะมากหากงานกจกรรมไมก าหนดตารางท าใหทกคนไมสามารถทจะด าเนนงานบรรลตามวตถประสงคได

ฟาตนะ สาแม กลาววา การสอสารระหวางงานกจการนกศกษากบพเลยงตองชดเจน เพราะวาพเลยงหลายคนทผานมายงมการสบสนในการด าเนนงานกจกรรมและ

279

สงส าคญงานกจกรรมนกศกษา ไมไดด าเนนการตามมตทประชมของพเลยงดวย

ประเดนท 6 จากทไดรบทราบขอมลขางตน พเลยงมแนวทางการพฒนาการจดกจกรรม หะละเ ก า ะ ฮ ข อ ง น ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดานทศนคต อยางไร

สมยยะห ดอฆอ กลาววา บางคนจากนกศกษาทเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮมความรสกเบอหนายเปนกจกรรมทเนนวชาการ เพราะไมรเปาหมายทเปนประโยชนทมผลตอนกศกษาอยางชดเจน จ าเปนอยางยงทางงานกจกรรมนกศกษาและทมพเลยงพยายามปรบความเขาใจและใหก าลงใจแกนกศกษาอยางตอเนอง

ซอลฮะ หมดอะดม กลาววา นกศกษาทมทศนะคตเชงลบตอกจกรรมหะละเกาะฮจะเปนนกศกษากลมนอยมาก สวนใหญแลวนกศกษามทศนคตทดตอกจกรรมหะละเกาะฮ แตทางวทยาลยอสลามศกษา ไมควรละเลยคนกลมนอยและพยายามใหความส าคญ รบฟงขอคดเหนหรอขอเสนอแนะตางๆของนกศกษา พยายามหาชองทางท าความเขาใจ สรางทศนคตทดแกนกศกษาดงกลาวดวย

ฮาซน สะแลแม กลาววา แรงจงใจการท ากจกรรมหะละเกาะฮมนอยมาก การเขารวมกจกรรมเปนการบงคบชโมงกจกรรมและบางคนเขารวมแบบตามเพอนมา งานกจกรรมนกศกษาและพเลยงจะตองสรางแรงจงใจทสามารถเปลยนทศนคตของนกศกษาดงกลาวใหมทศนะคตทดขน

ซไวบะห กนา กลาววา มการใหชวโมงกจกรรมเปนรายสปดาหไมใชเปนรายเทอมเพราะจะเหนผลชาขาดแรงจงใจของสมาชกหะละเกาะฮ

นาฟซะ เตะหมอม กลาววา ปจจบนกจกรรมนไมสามารถทจะควบคมนกศกษาไดเพราะมวชา กจกรรมเสรมหลกสตรท าใหนกศกษาลงทะเบยนวชาเดยว กสามารถผานกจกรรมประเภทนไดแลว ฉะนน งานกจกรรมนกศกษาจงจ าเปนอยางยงทจะตองปรบชวโมงกจกรรมใหแกนกศกษาและประสานกบอาจารยผสอนวชาดงกลาวใหด าเนนการ

ควบคกนเ พอใหนกศกษาไดลงทะเบยนเรยนและท ากจกรรมหะละเกาะฮพรอมๆกน

ฟาตฮะห สาหะ กลาววา งานกจกรรมนกศกษาตองประสานผสอนใหเปดรายวชาดงกลาวภายในเทอมสองของปสองโดยท

นกศกษาตองเขารวมกจกรรมตงแตปหนง ดงนน นกศกษาจะไดชวโมงกจกรรมในรายสปดาหและจะผานวชาดงกลาวโดยทสะสมความถจากการเขารวมกจกรรมตงแตปทหนงถงปทสองเทอมทสอง ท าใหนกศกษาไดรบประโยชนสองอยางควบคกน

ฮสนา ประสานการ กลาววา นกศกษาทไดมารวมกจกรรมบอยๆ จะมความผกพนมากระหวาง เ พอน โดยเฉพาะการใหก าลงใจและการตกเตอนกนแหละกนจะเปนการสรางความรกและความอบอนภายในกลมมากจนกระทงเกดการชวยเหลอดวย ท าใหทกคนมความไวเนอเชอใจ พงพากนได

คอลเยาะ กาเดร กลาววา กจกรรมน ถาเราคดเปนการเขารวมกจกรรมเหมอนกจกรรมทวไปแลวกจะรสกวา ไมไดตางกบกจกรรมทวๆไป แตถามองกลบกนวา การเขารวมกจกรรมนเปนการพฒนาและขดเกลาตนเองภายในรอบหนงอาทตยกจะรสกวา มความพเศษกวากจกรรมอนๆ จนกระทงเรามเพอนคอยตกเตอน มพเลยงคอยแนะน าและใหค าปรกษา สงเหลานกจะเปนการสรางความอบอนมากส าหรบผเขารวมกจกรรม

ดลฮาด โดมาแร กลาววา มการสรางความรกความผกพนระหวางสมาชกกลมโดยผานกระบวนการกจกรรมตางๆภายในกลมโดยเฉพาะการพบปะในลกษณะตางๆและมการใหขอคดจากพเลยงสม าเสมอ จะท าใหสมาชกเกดความรกความเปนเอกภาพเพมขนในกลมหะละเกาะฮ

ฮารษ นาแว กลาววา การด าเนนการหะละเกาะฮ จะมรายวชาตางๆ ทสมาชกตองเรยนและรายวชาดงกลาวเปนเนอหาทนกศกษาใชในชวตประจ าวนอยางสม าเสมอ ท าใหนกศกษาทเขารวมกจกรรมจะรสกวา หะละเกาะฮเปนแหลงเรยนรทสามารถปฏบตไดเลย

280

อมาน สะนาว กลาววา นกศกษาบางคนอานอลกรอานไมคอยไดพงจะมาเรยนรหลกการอานอลกรอานตอนทเขารวมหะละเกาะฮ เพราะวากจกรรมหะละเกาะฮทกคนจะรวมกนอาน รวมกนสอน เกดความกลาทจะอานตอหนาเพอนๆและสามารถอานไดเปนกจวตรประจ าวนได

ฮดซน ดาอ กลาววา กจกรรมหะละเกาะฮเปนแหลงเรยนรวชาการและทกษะอน การด าเนนกจกรรมจะเรมดวยการอานอลกรอาน มการอานความหมายอลกรอาน มหะดษ ฟกฮและประวตศาสตรอสลาม ซงทงหมดนเปนความรศาสนาทงสน

ประเดนท 7 จากทไดรบทราบขอมลขางตน พเลยง

ม แนวทางการพฒนาการจดกจกรรมหะละเกาะฮของน ก ศ ก ษ า ว ท ย า ล ย อ ส ล า ม ศ ก ษ า มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดานอนๆ อยางไร

อารน เจะหลง กลาววา การทนกศกษาจะมพลงในการเขารวมกจกรรมหะละเกาะฮ พเลยงจะตองสรางแรงบนดาลใจสม าเสมอ เปนการกระตนความความรสกอยากจะเขารวมกจกรรม อาจจะเปนแรงบนดาลใจทเปนเ รองราวผ คนจากประวตศ าสต ร ห รอ ผ ท ประสบความส าเรจในปจจบนกได

อนนต แลฮา กลาววา บางครงแรงบนดาลใจจะไดรบจากการถกชมเชย การใหก าลงใจกนและกน หรอ การใหของขวญเลกๆนอยในกลมหะละเกาะฮ สมาชกจะรสกพเศษเมอไดรบสงดงกลาว

มหามะยร ยะปา กลาววา พเลยงจะตองมอบค าเชยชมใหมาก ไมควรมการต าหนสมาชก พยายามมองจดเดนของสมาชกแตละคนแลวชมเชยในความสามารถทมอย สงนจะเปนแรงเสรมส าหรบการขบเคลอนกจกรรมหะละเกาะฮ

อสมง เซะ กลาววา ปจจบนทกคนจะมความใกลชดกบสงคมออนไลน บางครงความร หรอขอคดทเปนประโยชนตอการด าเนนชวต จากการท ากจกรรมหะละเกาะฮเราสามารถไปเผยแผผานเฟสบคหรอสงคมออนไลนอนได

ฮดซน ดาอ กลาววา การจดการกลมหะละเกาะฮเราตองใชสงคมออนไลนใหเ ปนประโยชนมากทสด เพราะทกคนจะใกลชดกบการสอสารผานสงคมออนไลนในรปแบบตางๆ ถอวามประโยชนมากในการบรการจดการกลมหะละ

ฮาซน สะแลแม กลาววา การถอดบทเรยนเปนสงส าคญมากส าหรบการท ากจกรรมหะละเกาะฮ ทงทเปนการจดการของงานกจการนกศกษา การจดการของพเลยง การตอบรบและความพงพอใจของผเขารวมกจกรรม สงเหลานเปนสงทมความจ าเปนตอการพฒนาและปรบปรงระบบกจกรรมหะละเกาะฮ เ พอใหเ กดประโยชน สงสดแกผเขารวม

ดลฮาด โดมาแร กลาววา ทกคนทมความเกยวของกบกจกรรมหะละเกาะฮลวนแลวไดรบความร ประสบการณและมการตอบสนองท งในเชงบวกและลบ ดงนนการถอดบทเรยนจะเปนประโยชนท งผด าเนนการและผเขารวมดวย

อาหามะ สาและ กลาววา การถอดบทเรยนเปน

การกลนกรองการท างานและผลลพธ ทไดจากการด าเนนการกจกรรม เราจะไดองคความรทตกผลกผานการวเคราะหจากผเกยวของ ซงเปนการประเมนกจกรรมทมคณภาพมาก

แวนฟาน สเดน กลาววา ปนทางผด าเนนการกจกรรมหะละเกาะฮไมไดแจกเอกสารแกกลมสมาชก ท าใหการด าเนนการนนไมมทศทางและกรอบของการท างาน

มาเรยม ดอเลาะ กลาววา การทไมมเอกสารประกอบกจกรรมหะละเกาะฮ พเลยงจ าเปนตองคดกจกรรมเอง ท าใหนกศกษามองวา กจกรรมนไมมเปาหมาย เพราะแตละกลมมกจกรรมทตางกน บางกลมพเลยงคดกจกรรมด แตบางกลมนนไมรจะคดอะไร เพราะเปนกจกรรมตอเนองและระยะเวลายาว หากไมมหลกสตรหรอเอกสารประกอบพเลยงจะไมสามารถด าเนนการใหบรรลตามวตถประสงคได

214