หลักสูตร : การออกแบบและการ ......หล ตรกส :...

ในกรณทตองการซอเปนจานวนมาก เพอใชในการสอน การฝกอบรม การสงเสรมการขาย หรอเปนของขวญพเศษ เปนตน กรณาตดตอสอบถามราคาพเศษไดท ฝายขาย บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน) เลขท 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2739-8222 โทรสาร 0-2739-8359

หากมคาแนะนาหรอตชม สามารถตดตอไดท [email protected]

หลกสตร : การออกแบบและการพฒนา (Curriculum : Design and Development) โดย รองศาสตราจารย ดร. เบญจวรรณ กสขพนธ

ราคา 200 บาท พมพครงท 1 : ตลาคม 2558 จานวนพมพ 2,000 เลม สงวนลขสทธตามกฎหมาย โดย รองศาสตราจารย ดร. เบญจวรรณ กสขพนธ หามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ทาซา จดพมพ หรอกระทาอนใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆ ไมวาสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน เพอเผยแพรในสอทกประเภท หรอเพอวตถประสงคใดๆ นอกจากจะไดรบอนญาต หนงสอเลมนไดรบการตรวจพจารณาคณภาพและการบรรณาธการหนงสอ ใหมความถกตองและมคณภาพในการผลต จากคณะบรรณาธการฝายผลต บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน) ขอมลทางบรรณานกรมของสานกหอสมดแหงชาต National Library of Thailand Cataloging in Publication Data เบญจวรรณ กสขพนธ. หลกสตร : การออกแบบและการพฒนา = Curriculum : Design and Development -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2558. 176 หนา. 1. หลกสตร. I. ชอเรอง. 375

ISBN 978-616-08-3219-4

จดพมพและจดจาหนายโดย

เลขท 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2826-8000 พมพท บรษท ว.พรนท (1991) จากด เลขท 23/71-72 หม 1 ซอยเทยนทะเล 10 ถนนบางขนเทยน-ชายทะเล แขวงแสมดา เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ 10150 โทรศพท 0-2451-3010 นายวชย กาญจนพฒนา ผพมพผโฆษณา พ.ศ. 2558

Example

หลกสตร : การออกแบบและการพฒนา รองศาสตราจารย ดร. เบญจวรรณ กสขพนธ

Curriculum : Design and Development Associate Professor.Dr. Benjawan Keesookpun

3

คานา

หนงสอ “หลกสตร : การออกแบบและการพฒนา” เลมน พฒนาขนจากหนงสอ หลกสตรและการจดการเรยนร ซงพมพครงท 5 เมอ พ.ศ 2557 ตอมาผเขยนเหนวาเนอหาสาระดานหลกสตรเปนเรองทมความสาคญเปนอยางยงผเขยนจงไดนาเนอหาสาระดงกลาวมาพฒนาเปนหนงสอ “หลกสตร : การออกแบบและการพฒนา” ทมความสมบรณมากขน โดยไดดาเนนการรวบรวม เรยบเรยง และปรบปรงเพมเตมใหมความทนสมยดวยความตงใจทจะนาขอมลตางๆ ททานผรแตงเรยบเรยงไวมากกวา 10 ป และยงคงเปนหลกการและทฤษฎทใชมาอยางตอเนอง

ผเขยนไดมโอกาสศกษาเรยนรและไดนาไปใชในการจดการเรยนการสอนกบนกศกษา หลกสตรทางการศกษามาเปนระยะเวลาพอสมควร จงไดบรรจเนอหาสาระจากเอกสารและประสบการณตางๆทเปนขอมลสาคญ อนประกอบดวยหวขอเรองทครอบคลมเพอใหผปฏบตงานทางการศกษา หรอผทเกยวของไดนาไปใชประโยชนเปนคมอหรอเปนแนวทางการศกษาเพมเตม หรอเพอเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรสาหรบการจดการศกษาทปฏบตอยใหมประสทธภาพยงขน

Example



4

กราบขอบพระคณคณพอ-คณแม คร อาจารย ทานผประสทธประสาทวชาความร ทานผเขยนหนงสอทกทานทเปนเอกสารอางองในการเรยบเรยงหนงสอเลมนรวมถงมหาวทยาลยสวนดสต สถาบนอดมศกษาทสนบสนนสงเสรมใหผเขยนมโอกาสไดพฒนาศาสตรตางๆ บนพนฐานการปฏบตจรง

รองศาสตราจารย ดร. เบญจวรรณ กสขพนธ

ตลาคม 2558

Example



5

สารบญ

หนา

คานา 3 สารบญ 5

บทท 1 หลกสตรและกระบวนการพฒนาหลกสตร 9 ความหมายของหลกสตร 9 ความสาคญของหลกสตร 11 องคประกอบของหลกสตร 12 ลกษณะของหลกสตรทด 18 กระบวนการพฒนาหลกสตร 20 รปแบบการพฒนาหลกสตร 32 สรป 38

บทท 2 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 41 วสยทศน 42 หลกการ 42 จดหมาย 43 สมรรถนะสาคญของผเรยน 44 มาตรฐานการเรยนร 46

Example



6

หนา

ตวชวด 47 สาระการเรยนร 48 ระดบการศกษา 63 การจดเวลาเรยน 64 โครงสรางเวลาเรยน 64 การจดการศกษาสาหรบกลมเปาหมายเฉพาะ 67 การจดการเรยนร 67 สอการเรยนร 70 การวดและประเมนผลการเรยนร 71 เกณฑการวดและประเมนผลการเรยน 74 เอกสารหลกฐานการศกษา 79 การเทยบโอนผลการเรยน 80 การบรหารจดการหลกสตร 81 ขอดของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 82 สรป 84

บทท 3 หลกสตรสถานศกษาและการจดทาหลกสตรสถานศกษา 87 ความเปนมาของหลกสตรสถานศกษา 87 เหตผลและความจาเปนในการจดทาหลกสตรสถานศกษา 91 ความหมายของหลกสตรสถานศกษา 95 ความสาคญของหลกสตรสถานศกษา 97

Example



7

หนา

จดมงหมายของหลกสตรสถานศกษา 100 พนฐานสาคญของความสาเรจในการใชหลกสตรสถานศกษา 102 คณภาพของหลกสตรสถานศกษา 106 องคประกอบของหลกสตรสถานศกษา 107 การบรณาการหลกสตรสถานศกษา 111 จดมงหมายของการบรณาการหลกสตร 112 ลกษณะของการบรณาการหลกสตรสถานศกษา 114 รปแบบของการบรณาการหลกสตรสถานศกษา 116 บทบาทผเกยวของกบการจดทาหลกสตรสถานศกษา 119 คณะกรรมการในการจดทาหลกสตรสถานศกษา 127 แนวทางการจดทาหลกสตรสถานศกษา 130 การจดทาหลกสตรสถานศกษา 141 การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษา 156 ความสมพนธของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

กบหลกสตรสถานศกษา 165 สรป 168

บรรณานกรม 171 Example

Example



9

1 หลกสตรและกระบวนการพฒนาหลกสตร

หวใจสาคญตอการจดการศกษาคอ หลกสตร เพราะหลกสตรเปนแมบท

ทมความสาคญมากตอการจดการศกษาทกระบบและทกระดบการศกษา ซงจะเหนไดชดเจนเมอมการเปลยนแปลงระบบการศกษา หรอการปฏรปการศกษา จะตองมหลกสตรเปนพนฐานหลก และเปนแกนสาคญททกฝายทมสวนเกยวของตองศกษา ทาความเขาใจใหตรงกน เพอจะไดนาไปใชเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอน หรอการบรหารจดการอนๆ ทางการศกษา เพอใหบรรลตามวตถประสงคของการจดการศกษาทกาหนดไว

ความหมายของหลกสตร

หลกสตร หมายถง การเรยนรและประสบการณตางๆ ทสถานศกษาแตละแหง กาหนดขนเปนกรอบหรอแนวทางของการจดการศกษา เพอทจะพฒนาใหผเรยนมความร ความสามารถ มทกษะกระบวนการ มคณลกษณะอนพงประสงคตามจดมงหมายของหลกสตร โดยทผเรยนจะไดรบการสงเสรมและพฒนาอยางเตมตามศกยภาพสงสดของแตละบคคล ซงมนกการศกษาใหความหมายของหลกสตรการศกษาตามทศนะ และแนวคดของแตละทานทคลายคลงกนทสามารถสรปรวบรวมไดวา หลกสตรการศกษา หมายถง มวลประสบการณตางๆ ททางโรงเรยนไดจดทาขน เพอตอบสนองความตองการของผเรยนและชมชน พฒนาผเรยนใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมดานความร ความคด เจตคต และการปฏบต ในทศทางท

Example



10

พงประสงค อกทงยงสามารถดารงชวตอยในสงคมอยางมความสขและยงมนกการศกษาบางทานไดพจารณาในสาระสาคญของหลกสตร เหนวาสงทปรากฏชดอยคอ เนอหาทผเรยนตองเรยนร และกจกรรมทควรจดใหผเรยนกระทา จงไดใหความหมายของหลกสตรไดวา หมายถง รายละเอยดของเนอหาสาระและการจดกระบวนการเรยนรทเกดจากทสถานศกษานาสภาพตางๆ ทเปนปญหา จดเดน/เอกลกษณของ ชมชน สงคม ศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงค โดยเปดโอกาสใหผเรยนและชมชนไดเลอกสาระทมความสาคญและเกยวของโดยตรงกบผเรยน (สาล ทองธว, 2545, หนา 41) นอกจากน นกการศกษาบางทานไดใหความหมายของหลกสตรโดยมงเนนแผนในการจดประสบการณ มากกวามงเนนทตวประสบการณหรอมวลสาระจากประสบการณ จงไดใหความหมายทแตกตางไปวา หลกสตร หมายถง แผนทไดออกแบบจดทาขน เพอแสดงถงจดมงหมายการจดเนอหา กจกรรม และประมวลประสบการณในแตละโปรแกรมศกษา ธารง บวศร (2542,หนา 7) และกาญจนา คณารกษ (2543, หนา 2) ไดใหความหมายของหลกสตรการศกษาวา หมายถง โครงการหรอแผนหรอขอกาหนดอนประกอบดวยหลกการ จดหมาย โครงสราง กจกรรม และวสดตางๆ ในการจดการเรยนการสอนทจะพฒนาผเรยนใหเกดความรความสามารถ โดยสงเสรมใหแตละบคคลพฒนาไปสศกยภาพสงสดของตนเอง และรวมถงลาดบขนตอนของประสบการณทจะกอใหเกดการเรยนรสะสม หรอ ฆนท ธาตทอง (2550,หนา 7 ) ซงไดใหความหมายของหลกสตรไวอยางสนๆ วา หลกสตร หมายถงมวลประสบการณความรตางๆ ทจดใหผเรยนทงในและนอกหองเรยน ซงมลกษณะเปนกจกรรมโครงการหรอแผนเพอเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนใหผเรยนไดพฒนาและมคณลกษณะตามความมงหมายทไดกาหนดไว

นกการศกษาชาวตางประเทศไดใหความหมายของหลกสตรการศกษาวา หมายถง มวลประสบการณทงหมดททางโรงเรยนจดใหแกนกเรยน (Beauchamp,

Example



11

1968, p.61; Halsey, 1986, p.248; Armstrong, 1989, P.54; Stark and Lattuca, 1997, p.7) และหลกสตรการศกษาหมายถงรายละเอยดของเนอหาวชาทใชจดสอนในโรงเรยน (Alexander, 1992, p.340) นอกจากนหลกสตรการศกษา หมายถง แผนพนธกจ วตถประสงคของโรงเรยน ความรทนกเรยนสามารถเลอกเรยนไดตามความถนด โดยใหนกเรยนไดเลอกเรยนและไดฝกจากชดวชาเฉพาะในหลกสตร (Stark and Lattuca, 1997, p.7)

กลาวโดยสรปความหมายของหลกสตรม 2 ประการ คอ ประการทหนง หลกสตร หมายถง เอกสารชดหนงทอธบายถงปรชญา

หลกการ จดมงหมาย โครงสราง เนอหา และขอปฏบตในการจดกจกรรมการเรยนการสอน การวดและประเมนผลการเรยน ประการทสอง หลกสตร หมายถง ระบบในการจดการทางดานการศกษา การจดการศกษาจะตองดาเนนการเกยวกบปจจยเบองตน ไดแก การจดการดานบคคล อาคารสถานท อปกรณการสอน งบประมาณ เปนตน เกยวกบกระบวนการ ไดแก กจกรรมการเรยน การสอนการจงใจนกเรยน เปนตน เกยวกบผลผลต ไดแก สมรรถภาพทางสมอง ความรสก ศลธรรม จรยธรรม ทกษะในการอยรวมกบบคคลอน เปนตน

ความสาคญของหลกสตร หลกสตรมความสาคญตอการพฒนาผเรยนในทกๆ ดาน จะเปนแนวทางให ผบรหารสถานศกษา ครผสอน และผทเกยวของกบการจดการศกษาไดจด มวลประสบการณท ผเรยนสามารถนาไปพฒนาตนเองในดานความร ทกษะกระบวนการ คณธรรม /จรยธรรม /คานยมทพงประสงค จนบรรลตามจดมงหมายของหลกสตร ซงมนกการศกษาไดกลาวถงความสาคญของหลกสตรทคลายคลงกนวา หลกสตรสามารถสนองความตองการ ความถนด และความสามารถของผเรยน

Example



12

ไดอยางแทจรง (วชย วงษใหญ, 2544, หนา 52; ธวชชย ชยจรฉายากล, 2545, หนา 7) นอกจากน ชาญชย อาจนสมาจาร (2556, หนา 6) ไดกลาวถงความสาคญของหลกสตรไววา หลกสตรเปนเครองมอทถายทอดเจตนารมณหรอเปาหมายของการศกษา ลงสการปฏบต หรอเปนสงทนาจดมงหมายและนโยบายการศกษา ไปแปลงเปนกจกรรมการเรยนการสอนในสถานศกษา และเปนกรอบทศทางในการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ซงทาใหผเรยนทราบไดวาจะไดเรยนรอะไรมวธการเรยนร และเมอเรยนจบครบหลกสตรแลว จะไดรบผลจากการเรยนรอยางไร จากแนวคดของนกการศกษาเกยวกบความสาคญของหลกสตรดงกลาว สรปไดวาหลกสตรนนเปนหวใจของการศกษา ไมวาจะเปนการศกษาในระดบอนบาลระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษา และระดบอดมศกษา ตองใชหลกสตรเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนและเปนเครองมอทใชในการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะตามทตองการ ทงสน องคประกอบของหลกสตร องคประกอบของหลกสตร หมายถง สวนทอยภายในหรอรายละเอยดของเนอหาทประกอบกนเขาเปนหลกสตรซงเปนสวนสาคญในการทจะทาใหหลกสตรมครอบคลมและมความสมบรณ เปนแนวทางในการนาไปใชในการจดการเรยนการสอน การประเมนผล รวมถงนาไปใชในการปรบปรงพฒนาหลกสตรตอไปดวย ซงมนกศกษาไดอธบายถงองคประกอบของหลกสตร ดงน

อารมสตรอง (Armstrong, 1989, p.10) กลาววา องคประกอบของหลกสตรม 4 ประการ ดงน

Example



13

1. จดมงหมายทโรงเรยนตองการใหผเรยนเกดผล 2. ประสบการณทโรงเรยนจดทาขนเพอใหจดมงหมายบรรลผล 3. ว ธการจดประสบการณ เพอใหการเรยนการสอนเปนไปอยางม

ประสทธภาพ 4. วธการประเมนผล เพอตรวจสอบจดมงหมายทตงไว

โอลวา (Oliva, 2002, p.5) ไดกลาวถงองคประกอบของหลกสตร 4 สวน ดงน

1. จดมงหมายของหลกสตร 2. เนอหาสาระและประสบการณเรยนร 3. การจดกจกรรมการเรยนการสอน 4. การประเมนผล

ภพ เลาหไพบลย (2550, หนา 41) ไดกลาวถงองคประกอบของหลกสตรไว 4 องคประกอบ ดงน 1. จดมงหมายของหลกสตร เปนความตองการหรอความประสงคของหลกสตรทใหบคคลในสงคมมคณลกษณะตามทกาหนดไว

2. เนอหาสาระ หมายถง ความรตางๆ ไดแก ขอเทจจรง มโนคต กฎ หลกการ สมมตฐานและทฤษฎ

3. การนาหลกสตรไปใช หมายถง กระบวนการท ผสอนเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยนใหเกดการเรยนร

4. การประเมนผล หมายถง การตรวจสอบการเรยนรของผเรยน เพอดพฤตกรรม และผลสมฤทธทางการเรยน

ธารง บวศร (2542, หนา 21) ไดอธบายเกยวกบองคประกอบของหลกสตรไว 9 ประการดงน

Example



14

1. เปาประสงคและนโยบายการศกษา หมายถง สงทรฐตองการวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตในเรองทเกยวกบการศกษา

2. จดมงหมายของหลกสตร หมายถงผลสวนรวมทตองการใหเกดแกผเรยน หลงจากจบหลกสตรแลว

3. รปแบบและโครงสรางหลกสตร หมายถงลกษณะและแผนผงทแสดงการแจกแจงวชาหรอกลมประสบการณ

4. จดประสงควชา หมายถง ผลทตองการใหเกดแกผเรยนหลงจากทไดเรยนวชานน

5. เนอหา หมายถง ส ง ท ตองการใ ห ผ เ รยนไ ด เ รยน ร ทกษะ และความสามารถทตองการใหม รวมทงประสบการณทตองการใหไดรบ

6. จดประสงควชาของการเรยนร หมายถง สงทตองการใหผเรยนไดเรยนร ไดมทกษะและความสามารถ หลงจากทไดเรยนรเนอหาทกาหนดไว

7. ยทธศาสตรการเรยนการสอน หมายถงวธการจดการเรยนการสอนทเหมาะสมและมหลกเกณฑ เพอใหบรรลตามจดประสงคของการเรยนร

8. การประเมนผล หมายถงการประเมนการเรยนรเพอใชในการปรบปรงการเรยนการสอนและหลกสตร

9. วสดหลกสตรและสอการเรยนการสอน หมายถง เอกสารสงพมพ แผนฟลม วดทศน ฯลฯ และวสดตางๆ ทชวยสงเสรมคณภาพและประสทธภาพการเรยนการสอน

จากองคประกอบของหลกสตรตามทศนะของนกการศกษาแตละทาน สรปไดวา หลกสตรการศกษาประกอบดวย 4 องคประกอบ ดงน องคประกอบท 1 จดมงหมายของหลกสตร

องคประกอบท 2 เนอหาสาระและมวลประสบการณ

Example



15

องคประกอบท 3 การนาหลกสตรไปใช องคประกอบท 4 การประเมนผล รายละเอยดแตละองคประกอบของหลกสตรมดงน

องคประกอบท 1 จดมงหมายของหลกสตร จดมงหมายของหลกสตรเปนสวนทมความสาคญมาก เพราะจดมงหมายจะ

บอกถงทศทางของหลกสตรวาจะพฒนาผเรยนใหเปนไปในลกษณะใด การกาหนดจดมงหมายของหลกสตรสวนมากจะกระทาหลงจากทไดทราบลกษณะ และสภาพขอมลพนฐานแลววา ควรดาเนนการแกปญหาและสนองตอบความตองการของสงคมและผเรยนอยางไร เมอกาหนดทศทางของหลกสตรโดยเขยนจดมงหมายไดแลว จดมงหมายของหลกสตรกจะเปนเครองชแนะตอการจดหลกสตรตลอดจนการจดการเรยนการสอน ฉะนนจดมงหมายของหลกสตรจะทาหนาททสาคญดงน คอ

ประการท 1 เปนแนวทางในการจดเนอหาสาระทนามาบรรจไวในหลกสตรไดอยางเหมาะสม

ประการท 2 เปนแนวทางใหผสอนไดจดประสบการณทเหมาะสมแกผเรยน ประการท 3 บอกใหผเรยนไดทราบวาเขาควรเรยนรอะไรบางในลกษณะน

จะชวยใหผเรยนไดเตรยมตวลวงหนา ประการท 4 เปนแนวทางในการกาหนดวธวดและประเมนผลการเรยนการสอน ประการท 5 บอกใหสาธารณชนไดทราบวา หลกสตรนนมความตองการ

ใหผเรยนเกยวของหรอดาเนนการอยางไรบาง กบทรพยากรในชมชน ประการท 6 เปนแนวทางในการบรหารงานของโรงเรยนหรอสถาบน

การศกษาวาควรจะมงพฒนาผเรยนใหมลกษณะอยางไร

Example



16

องคประกอบท 2 เนอหาสาระและมวลประสบการณ เนอหาสาระและมวลประสบการณทมอยในหลกสตร เปนองคประกอบสวน

สาคญทจะทาใหผเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหเปนไปตามจดมงหมายของหลกสตร การจดเนอหาสาระและมวลประสบการณของหลกสตรมหลกการทจะตองยดถอดงตอไปน คอ

1. จะตองกอใหเกดการประสานความพยายามในการสอนของผสอน นนคอ ตองเอออานวยใหผสอนแตละคน สามารถใชความรความสามารถของตนในการสอนผเรยนได ไมใชจะตองใหทกคนดาเนนการสอนผเรยนดวยรปแบบและวธการเดยวกน

2. จะตองคานงถงการจดประสบการณชนดตางๆ ในแตละวนไดอยางเหมาะสม นนคอในแตละวนนนควรใหผเรยนไดรบประสบการณชนดตางๆ ทจาเปนตอการดารงชวตในหลายๆ ลกษณะ รวมทงใหมเวลาสาหรบหยดพกเพอผอนคลายความตงเครยด ในขณะเรยนดวย

3. จะตองใหประสบการณการเรยนรแกผ เ รยนอยางตอเนอง นนคอ พยายามใหผเรยนไดเรยนร และเขาใจสงตางๆ และมทกษะในการแสดงออกสงขนโดยการจดใหเรยนจากสงทไกลตวและเปนนามธรรม

4. จะตองใหเกดการเรยนรอยางเปนกลมเปนกอน หรอเปนหมวดหม นนคอ เปดโอกาสใหเดกไดรบทงความรในเนอหาวชาและประสบการณทมความหมายสาหรบเดกไปพรอมๆ กน สงทนกพฒนาหลกสตรจะตองคานงถงเกยวกบเรองนคอ การเรยนรในเนอหาวชาจะเปนไปอยางมความหมายหากผเรยนไดเหนความสมพนธระหวางเนอหาวชาตางๆ ในหลกสตร

5. จะตองสงเสรมและสนบสนนการพฒนาทกษะพนฐานทจาเปนสาหรบผเรยน นนคอ ทกษะในการอานเขยนและคดคานวณรวมทงทกษะทสาคญอนๆ อก

Example



17

เชน ทกษะความรวมมอ ทกษะการเปนผนา และลกษณะนสยทดในการทางาน เปนตน

6. จะตองเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในการวางแผนการเรยน นนคอหลกสตรทกาหนดขนนน ควรเปดโอกาสใหผเรยนไดเสนอแนะ หรอกาหนด หรอเลอกเนอหาสาระและประสบการณตางๆ ตามความสนใจ และความตองการของเขาการทหลกสตรเปดโอกาสเชนนจะเปนการตอบสนองตอการมสวนรวมของผเรยนในบรรยากาศแหงความเปนประชาธปไตยไดมากขน

องคประกอบท 3 การนาหลกสตรไปใช ในการนาหลกสตรไปใชจะมงานทเกยวของกบการใชหลกสตรอย 3 ลกษณะ คอ

1. งานบรหาร และบรการวสดหลกสตร ไดแก งานเตรยมบคลากร การจดผสอนเขาสอนตามหลกสตร การบรหาร และบรการวสดหลกสตร การบรหารหลกสตรภายในโรงเรยน

2. งานดาเนนการเรยนการสอนตามหลกสตร ไดแก การปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบสภาพของทองถน การจดทาแผนการสอน การจดกจกรรมการเรยนการสอน การวดและประเมนผลการเรยนการสอน

3. งานสนบสนนและสงเสรมการใชหลกสตร ไดแก การนเทศ และตดตามผลการใชหลกสตร การจดตงศนยวชาการเพอสนบสนนและสงเสรมการใชหลกสตร

องคประกอบท 4 การประเมนผล การประเมนผลหลกสตร เปนสวนสาคญและจาเปนอยางยงตอคณภาพของ

หลกสตร ทงนเพราะการประเมนผล จะทาใหรคณคาของหลกสตรวาเปนอยางไร

Example



18

สามารถนาไปใชไดดเพยงไร ผลทไดจากการใชหลกสตรเปนอยางไร ผเรยนมสมฤทธผลและพฤตกรรมเปนไปตามจดหมายของหลกสตรหรอไม ลกษณะของหลกสตรทด

จากความหมายของหลกสตรทวา หลกสตรหมายถง มวลประสบการณทโรงเรยนจดใหนกเรยน ดงนน หลกสตรทใชควรเปนหลกสตรทมลกษณะทด ซงมลกษณะดงตอไปน คอ

1. มรากฐานจากปรชญาการศกษา ซงหมายถงเปาหมายคอความ มงหมายในการจดการศกษา โดยใชหลกสตรและการสอนเปนเครองชวยในการทาใหบรรลเปาหมายนน การทจะตองพจารณาปรชญาการศกษา กเพอทจะชวยในการตดสนใจเลอกหรอพจารณาจดประสบการณการเรยนรและเพอกาหนดความสาคญกอนหลงในการจดการศกษา

2. หลกสตรควรกาหนดไวกวางๆ เพอใหสอดคลองกบความสามารถ และความตองการของผเรยนแตละคนทตางกน มรปแบบในการเรยน ตลอดจนบคลกภาพความสนใจ และความสามารถตางกน ดงนนจงควรกาหนดหลกสตรไวอยางกวางๆ และยดหยนพอควร นอกจากนนแลวหลกสตรยงควรสงเสรมใหผเรยนไดกาวหนาตอไปเรอยๆ ในรปของความตอเนองเปนลาดบกอนหลงอยางมการประสานสมพนธ

3. คานงถงชวตและคณภาพชวตเปนศนยกลาง โดยพจารณาความตองการของแตละบคคลและสงคมในปจจบนและอนาคต หรอควรคานงถงเนอหาวชา หรอผเรยน เปนศนยกลาง หรอคานงถงชมชนหรอสงคมเปนศนยกลาง

4. จดหลกสตรใหมความสมดลกน ซงหมายถงการจดเนอหาวชาในหมวดตางๆ ใหสอดคลองซงกนและกนตามหลกการและเหตผลทควรจะเปน โดย

Example



19

พจารณาเรองเวลางบประมาณและบคลากร เปนปจจยพนฐาน นอกจากนนยงตองจดใหสมดลกบชวตประจาวนของผเรยนอกดวย คอ จดวชาทกษะ และวชาเนอหาใหพอเหมาะพอควรทจะสงเสรมใหนกเรยนเจรญงอกงามในทกดาน

5. หลกสตรทดจะตองยดหยนไดตามความเหมาะสม ซงมแนวทางในการพจารณาการเปลยนแปลง และยดหยนตามสงตางๆ ตอไปน เชน

5.1 การเปลยนแปลงทางสงคม จานวนพลเมอง และระบบเศรษฐกจ 5.2 ความเปนอย การดารงชวต และทรพยากรธรรมชาต 5.3 วฒนธรรมทแสดงถงลกษณะของสงคม เชน การแตงกาย การกน

อย ความเชอถอ และระเบยบประเพณตางๆ 5.4 ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ฯลฯ

6. ใหผเรยนไดเรยนรอยางตอเนองกน โดยจะตองเรยงลาดบความยากงายตามลาดบกอนหลงไมใหขาดตอน

7. จะตองจดประสบการณทเกยวของกบชวตประจาวนของผเรยน เพอใหผเรยนไดมโอกาสฝกการแกไขปญหาในชวต เพอใหมความเปนอยอยางมความสข โดยเฉพาะอยางยงการจดประสบการณ และกจกรรมนนๆ ควรมหลายอยาง เพอเปดโอกาสใหผเรยน ไดเลอกตามความเหมาะสมและตามความสนใจ ตามความตองการและความสามารถของแตละบคคล

8. จะตองสงเสรมใหผเรยนทางานเปนอสระ และทางานรวมกนเปนหมคณะ เพอใหนกเรยนรจกการอยรวมกนในสงคมประชาธปไตยทด

9. จะตองมการประเมนผลตลอดเวลา เพอทราบขอบกพรองและจะไดปรบปรงใหดยงๆ ขนไป

10. ควรสงเสรมใหผเรยนเกดความร ทกษะ เจตคต สงเสรมใหเกดความคดรเรมสรางสรรคและสามารถใชความรในการดารงชวตได

Example



20

กระบวนการพฒนาหลกสตร การพฒนาหลกสตร หมายถง การจดทาหลกสตรเดมทมอยแลวใหดขนหรอ

เปนการจดทาหลกสตรใหม โดยไมมหลกสตรเดมอยกอน การพฒนาหลกสตรอาจหมายรวมถง การสรางเอกสารอนๆ สาหรบผเรยนดวย เนองจากการพฒนาหลกสตรมความมงหมายสาคญเพอพฒนาคน การสรางหลกสตรคอการสรางคน ดงนนในกระบวนการพฒนาหลกสตรจงเรมตนหรอมองคประกอบทเกยวของกบคนทงสน ในทนไดแก ผเรยนนนเอง

ในการพฒนาหลกสตรประกอบดวยขนตอนทสาคญตางๆ หลายขนตอน ซงมนกการศกษาหลายทานไดอธบายขนตอนของกระบวนการพฒนาหลกสตรการศกษา ดงน

ชศร สวรรณโชต (2546, หนา 90) ไดกลาววา กระบวนการพฒนาหลกสตรการศกษาประกอบดวย 8 ขนตอน ดงน

1. การวเคราะหขอมลทมความจาเปนอนจะนามาปรบปรงหลกสตร 2. สารวจความตองการและความจาเปนของสงคม ชมชน และผเรยน 3. กาหนดวตถประสงคของการใหการศกษาใหตรงกบความตองการของ

สงคม 4. เลอกเนอหาวชาทตองการนามาใหผเรยนไดศกษาทตรงกบวตถประสงค 5. เลอกบคลากรทมความชานาญในเนอหาวชานนๆ มารวมจดทาหลกสตร 6. จดเรยงลาดบเนอหาความร 7. สรางประสบการณการเรยนรใหตรงกบเนอหาวชาเพอจดการเรยนการสอน 8. กาหนดการประเมนผลใหตรงกบวตถประสงคทศกษา

สวนธารง บวศร (2542, หนา 152) ไดอธบายเกยวกบกระบวนการพฒนาหลกสตรวาประกอบดวย 10 ขนตอน ดงน

Example



21

1. การวเคราะหขอมลพนฐาน 2. การกาหนดจดมงหมายของหลกสตร 3. การกาหนดรปแบบและโครงสรางของหลกสตร 4. การกาหนดจดประสงคของวชา 5. การเลอกเนอหา 6. การกาหนดจดประสงคการเรยนร 7. การกาหนดประสบการณการเรยนร 8. การกาหนดกจกรรมการเรยนการสอน 9. การประเมนผลการเรยนร 10. การจดทาเอกสารหลกสตรและสอการเรยนการสอน

สาหรบธวชชย ชยจรฉายากล และวราพรรณ นอยสวรรณ (2546, หนา 9) ไดกลาววากระบวนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน

1. การผลตหนวยการเรยนการสอนหรอหลกสตรเฉพาะรายวชา หมายถง การดาเนนการในลกษณะนารองกระบวนการจดทาหลกสตรสถานศกษา โดยดาเนนงานตาม 8 กจกรรม ดงน

1.1 สารวจความตองการของผ เ รยนเพอใชเปนกรอบในการจดทาหลกสตร

1.2 ผวางแผนหลกสตรรวมกนกาหนดจดมงหมายทตองการ 1.3 เลอกเนอหาใหสอดคลองกบจดมงหมายทกาหนดไวและพจารณา

ตามความสาคญของเนอหา 1.4 จดลาดบเนอหาจากเนอหางายไปสเนอหาทยากหรออาจจดตาม

ลกษณะหรอธรรมชาตของเนอหาสาระทตองการใหผเรยนเรยนร ซงตองสอดคลองกบวฒภาวะ ความพรอมและระดบผลสมฤทธของผเรยน

Example



22

1.5 เลอกวธการหรอยทธวธทผเรยนสามารถนาไปใชกบเนอหาได ซงผเรยนจะทาความเขาใจเนอหาโดยผานกจกรรมการเรยนรทกาหนดไว

1.6 กาหนดกจกรรมการเรยนร และจดลาดบขนตอนของการใชกจกรรม 1.7 กาหนดสงทจะตองประเมนและวธการในการประเมน เพอตรวจสอบ

การบรรลจดมงหมายของหลกสตร ครผสอนสามารถเลอกเทคนควธอยางหลากหลายเพอใชไดใหเหมาะสมกบการวดผลสมฤทธของผเรยน

1.8 ตรวจสอบความสมดลในเนอหาและประเภทของการเรยนร 2. การนาหลกสตรหรอหนวยการเรยนรไปทดลองใช โดยครผสอนนา

เอกสารหลกสตรไปทดลองใชในชนเรยนทตนเองรบผดชอบ มการสงเกต วเคราะห และเกบรวบรวมผลการใชหลกสตรและการจดกจกรรมในชนเรยน เพอเปนขอมลสาหรบการปรบปรงหลกสตรใหสมบรณ

3. การปรบปรงเนอหาในหลกสตรใหสอดคลองกนในขนตอนนตองปรบหนวยการเรยนหรอหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของผเรยนอยางแทจรง โดยพจารณาความสอดคลองระหวางความสามารถของผเรยนกบทรพยากรทโรงเรยนมอย

4. การพฒนากรอบงาน โดยครผสอนตรวจสอบหลกสตรและสอการเรยนการสอนในแตละหนวยหรอแตละวชา เพอนาไปกาหนดหลกการและเหตผลของหลกสตร

5. นาหลกสตรไปใชและเผยแพร เปนขนตอนทครผสอนนาหลกสตรไปใชจรงในหองเรยนอยางไดผล

นอกจากน อดม เชยกวงศ (2545, หนา 12) ยงไดกลาวถงกระบวนการ พฒนาหลกสตรวา ประกอบดวย 6 ขนตอน ดงน

1. การวเคราะหขอมลเกยวกบผเรยน สงคม และปรชญาการศกษา

Example



23

2. การกาหนดจดมงหมายของหลกสตร 3. การกาหนดเนอหาสาระและประสบการณการเรยนร 4. การนาหลกสตรไปใช 5. การประเมนผลหลกสตร 6. การปรบปรงหรอเปลยนแปลงหลกสตร

สวน ฆนท ธาตทอง (2550,หนา 49) ไดนาเสนอกระบวนการพฒนาหลกสตรไวอยางสนๆ วา ในการจดทาหรอพฒนาหลกสตรนน มสงทตองปฏบตและพจารณาทสาคญคอ

1. การศกษาขนพนฐาน 2. การสรางหลกสตร

2.1 การกาหนดจดมงหมาย 2.2 การกาหนดเนอหาสาระ 2.3 การกาหนดประสบการณ 2.4 การกาหนดวธการวดและประเมนผล

3. การตรวจสอบคณภาพหลกสตร 4. การทดลองใชหลกสตร 5. การประเมนหลกสตร 6. การปรบปรงแกไขหลกสตร

จากแนวคดของนกการศกษาทกลาวถงกระบวนการพฒนาหลกสตรตงแตอดตจนถงปจจบน สรปไดวา กระบวนการพฒนาหลกสตรประกอบดวย 5 ขนตอน คอ การกาหนดจดมงหมายของหลกสตรการกาหนดเนอหาสาระ การกาหนดกจกรรมการเรยนการสอน การนาหลกสตรไปใช และการประเมนหลกสตร ซงมรายละเอยดตอไปน

Example



24

1. การกาหนดจดมงหมายของหลกสตร การกาหนดจดมงหมายของหลกสตรเปนขนตอนทสาคญของการพฒนาหลกสตรการศกษา เนองจากเปนแนวทางสาหรบการวางแผนวธการสอน และการวางแผนการพฒนาหลกสตร ซงในการกาหนดจดมงหมายของหลกสตรตองใหสอดคลอง และเหมาะสมกบความตองการของผเรยน และสงคมอยางแทจรง การกาหนดจดมงหมายของหลกสตร เรมจากการวเคราะหขอมลพนฐานทเกยวกบผเรยนและชมชน นามาประกอบการพจารณารวมกบปรชญาการศกษาแลวนามากาหนดเปนจดมงหมายของหลกสตร นอกจากน ธวชชย ชยจรฉายากล และวราพรรณ นอยสวรรณ (2546,หนา 41) ยงไดกลาวเกยวกบการกาหนดจดมงหมายของหลกสตรไววา คณะกรรมการ หลกสตรจะใชเวลาหลายเดอนหรออาจเปนปในการพจารณากาหนดจดมงหมายของหลกสตร เพราะวาผรบผดชอบในการพฒนาหลกสตรจะตองพจารณาและตรวจสอบอยางรอบคอบวา จดมงหมายทกาหนดขนมามความถกตอง สอดคลองและเหมาะสมกบความตองการของสงคม ผเรยน และความเชอในเชงปรชญาและ จตวทยาเพยงใด ดงนนบคลากรในสถานศกษาทมสวนเกยวของกบการพฒนาหลกสตรการศกษาจงจาเปนตองกาหนดจดมงหมายของหลกสตรการศกษาใหเปนไปอยางรอบคอบ และสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของผเรยนและชมชนอยางแทจรง 2. การกาหนดเนอหาสาระ เนอหาสาระเปนปจจยสาคญและเปนตวบงชในการพฒนาผเรยนใหมความร ความเขาใจ ทกษะ /กระบวนการและเจตคต /คณธรรมและคานยมทพงประสงค และยงเปนหวใจของหลกสตร เพราะเปนแนวทางทจะนาไปสการจดทาแผนการสอน คมอคร สอการเรยน กจกรรมการเรยนการสอน และประเมนผล (ธารง บวศร, 2542, หนา 225)

Example



25

การเลอกและกาหนดเนอหาสาระเปนสงจาเปนทนามาบรรจไวในหลกสตร ซงจะมผลใหผเรยนสามารถเรยนรและสามารถพฒนาไปไดอยางมสมฤทธผลสงสด ซงหลกสตรทดนนเนอหาวชาทบรรจอยจะตองมความสมพนธกบจดมงหมายและสอดคลองกบจดมงหมายของหลกสตร มความยากงาย เหมาะสมกบวยของผเรยนมประโยชนตอชวตประจาวน ถาเนอหาวชาตางๆ ในหลกสตรไมมความสมพนธ กบความมงหมายแลว การอบรมสงสอนใหผเรยนมความสามารถในวชาตางๆ ทหลกสตรกาหนดไว กไมอาจชวยใหผเรยนมความสามารถในวชาตางๆ ทหลกสตร กาหนดไวได และยงไมอาจชวยใหผเรยนมความสมฤทธผลตามเปาหมายทวางไวได ดงนนสาระสาคญของเนอหาในหลกสตรจงตองคดเลอกมาจากสาขาตางๆ แตเมอนามาบรรจในหลกสตรแลว ความรเหลานนอาจถกดดแปลงใหงายลง เพอใหเหมาะสมกบการเรยนรของผเรยน ซงสมาคมพฒนาหลกสตรและการนเทศ (Association of Supervision Curriculum Development) กลาวไววา สาระสาคญของความรทนามาจดเปนเนอหาในหลกสตรประกอบดวย 3 สวน คอ เนอหาเกยวกบขอมล ขอเทจจรง กฎเกณฑ และความคดรวบยอดตางๆ ทกษะเกยวกบวธการและกระบวนการตางๆ และสดทายทศนคต คณคา ความซาบซง โดยเนอหาในหลกสตรจะจดใหอยในรปแบบของรายวชาหรอกลมประสบการณ เนอหาแบบรายวชาเปนการจดจาแนกความรจากสาขาวชาหนงๆ ออกเปนสวนๆ ใหเหมาะสมกบการจดการเรยนการสอนในระบบโรงเรยน โดยระบชอวชาลงไปอยางชดเจน มเนอหาสาระใดบางและในรายวชาหนงๆ จะเปนเนอหาสาระของสาขาวชาเดยวกนลวนๆ สวนเนอหาแบบกลมประสบการณเปนการจดความรในสาขาวชาอยางผสมผสานแลวจาแนกแบงออกเปนกลม ในแตละกลมไมไดกาหนดวาเปนวชาใด แตกาหนดวาตองเรยนหวขอใดบาง แตละกลมประกอบดวยเนอหาสาระหลายวชารวมกน

Example



26

3. การกาหนดกจกรรมการเรยนการสอน เนองจากกจกรรมการเรยนการสอนในแตละวชามลกษณะใหความร ความเขาใจ และการฝกทกษะตางๆ แตกตางกน จงมความจาเปนทจะตองกาหนดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองธรรมชาตของแตละวชา ซงธารง บวศร (2542, หนา 248) ไดกลาวถงหลกการในการกาหนดกจกรรมการเรยนการสอนไว 9 ประการ ดงน 3.1 ความสอดคลองกบจดประสงคในดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสย 3.2 ความสอดคลองกบเนอหาวชา 3.3 มความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม และสภาพความเปนอยของผเรยน 3.4 ตอบสนองกบความแตกตางระหวางบคคลของผเรยนแตละคน ทงในดานความสามารถทางกาย และทางสตปญญา 3.5 ความเหมาะสมกบทรพยากรทมอย 3.6 ความเหมาะสมกบพฤตกรรมแรกเรมของผเรยน ไดแก ความร ทกษะเจตคต ความรสก ของผเรยนกอนการเรยนการสอน 3.7 ความเหมาะสมกบบรรยากาศการบรหารงานของโรงเรยน 3.8 ความเหมาะสมกบวย ความสามารถ และความสนใจของผเรยน 3.9 ใชชมชนเปนศนยกลางการเรยนการสอน

สาหรบในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม ฉบบท 2 พ.ศ. 2545 และแกไขเพมเตมฉบบท 3 พ.ศ. 2553 ในหมวด 4 มาตราท 24 กาหนดใหแตละสถานศกษาจดกจกรรมการเรยนการสอน ดงน

3.1 จดเนอหา และกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจของผเรยนและความถนดของผเรยน โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล

Example



27

3.2 ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความร มาใชเพอปองกนและแกไขปญหา 3.3 จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง 3.4 จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงค 3.5 สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอานวยความสะดวก เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ 3.6 จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

จากหลกการกาหนดกจกรรมการเรยนการสอนในหลกสตรดงกลาว สรปไดวาในการจดการเรยนการสอนแตละครงจาเปนตองเ รมจากการพจารณาจดมงหมายของหลกสตรทไดกาหนดไว ซง สงด อทรานนท (2549,หนา 267-268) ไดกลาววา ไมวาการสอนครงนนๆ มจดมงหมายทสาคญอยางไรการทจะใหบรรลจดมงหมายเรองใดเรองหนงอาจสามารถจดกจกรรมไดหลายๆ ชนด แตละชนดอาจมความแตกตางกนมาก ในเรองของการใชเวลา การใชแรงงาน การใชทรพยากร ตลอดจนการใชงบประมาณ ดวยเหตนครผสอนในฐานะเปนผจด กจกรรมใหกบผเรยนควรจะไดทาการพจารณาคดเลอกกจกรรมทเหนวาจะ

Example



28

กอใหเกดความร หรอประสบการณ และสามารถทาใหบรรลจดมงหมายไดงายทสด เรวทสด ประหยดทงเวลา แรงงาน และคาใชจายใหมากทสด

4. การนาหลกสตรไปใช การนาหลกสตรไปใชเปนขนตอนในการนาหลกสตรไปสการปฏบต หรอไปสการเรยนการสอนในโรงเรยน ซงในการนาหลกสตรการศกษาไปใชนนมองคประกอบสาคญ 3 ดาน ดงน

4.1 การบรหารและบรการวสดหลกสตร คอ การดาเนนการเตรยมความพรอมใหกบบคลากร การจดครเขาสอนตามหลกสตร การบรหารและบรการวสดหลกสตรและบรหารหลกสตรภายในโรงเรยน

4.2 การสนบสนนและสงเสรมการใชหลกสตร คอ การดาเนนการนเทศและตดตามการใชหลกสตร และการจดตงศนยวชาการเพอสนบสนนและสงเสรมการใชหลกสตร

4.3 การดาเนนการเรยนการสอนตามหลกสตร คอ การดาเนนการในดานการเตรยมการสอน การจดทาแผนการจดการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนร วธสอน สอการเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนร

การนาหลกสตรไปใชอยางมประสทธภาพนนจะตองอาศยกจกรรมและกระบวนการตางๆ หลายประการ เชน การจดทาเอกสารและคมอการใชหลกสตร การเตรยมบคลากร การบรหารและจดการหลกสตร การดาเนนการสอนตามหลกสตร การนเทศและตดตามการใชหลกสตรซงธารง บวศร (2542, หนา 305) ไดอธบายเกยวกบการเตรยมการกอนนาหลกสตรไปใชวาการ วางแผนการนาเอาหลกสตรใหมเขาแทนทหลกสตรเดม จะสาเรจลลวงไปดวยดกตอเมอไดมการเตรยมการทจาเปนอยางอนควบคกนไปดวย สงจาเปนทตองเตรยมไดแก การประชาสมพนธหลกสตรการเตรยมบคลากร การเตรยมวสดอปกรณ การเตรยมอาคารสถานท การเตรยมระบบบรหารของสถานศกษา การเตรยมงบประมาณคาใชจาย การเตรยมปรบปรงหลกสตร และการเตรยมชมชนและสงคม

Example



29

5. การประเมนผลหลกสตร การประเมนผลการใชหลกสตรเปนขนตอนสาคญของกระบวนการพฒนาหลกสตร เนองจากผลทไดจากการประเมนจะเปนขอมลในการตดสนใจแกไข ปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมตอไป กลาวคอ เมอไดตดตามผลการใชหลกสตรระดบสถานศกษาแลวกจะนาขอมลทไดจากการทดลอง มาพจารณาปรบปรงแกไขขอบกพรองตางๆ ใหเหมาะสมอกครงหนง และไดเปดโอกาสใหครในโรงเรยนมสวนรวมในการประเมนผลครงนดวย ซงการทโรงเรยนจะจดการศกษาใหบรรลตามจดมงหมายของหลกสตรไดนน ควรตองมการบรหารงานอยางเปนระบบ มการประเมนผลการใชหลกสตร และนาผลการประเมนไปใชปรบปรง และพฒนาการเรยนการสอนอยางตอเนองตลอดเวลา กรมวชาการ(2552, หนา 46) ไดเสนอแนวทางในการประเมนหลกสตรการศกษาวา เปนหนาทของสถานศกษาในการตรวจสอบหลกสตรของสถานศกษา โดยแบงการประเมนหลกสตรออกเปน 3 ขนตอน คอ การประเมนกอนนาหลกสตรไปใช การประเมนระหวางดาเนนการใชหลกสตร และการประเมนหลงการใชหลกสตรดงรายละเอยดตอไปน

5.1 การประเมนผลหลกสตรกอนนาหลกสตรไปใช เมอสถานศกษาจดทาหลกสตรสถานศกษาเรยบรอยแลว กอนจะนาหลกสตรไปใชจรง ควรมการประเมน ตรวจสอบคณภาพของหลกสตรและองคประกอบของหลกสตรเสยกอน การประเมนผลหลกสตรในขนตอนน ตองอาศยความคดเหนจากผเชยวชาญดานตางๆ คอดานการพฒนาหลกสตร ดานเนอหาสาระของวชา ดานวชาชพคร ดานการวดผลและการประเมนผลการเรยนร เพอตรวจสอบความเหมาะสมสอดคลองและความเปนไปไดของหลกสตร

Example



30

5.2 การประเมนผลหลกสตรระหวางการดาเนนการใชหลกสตร ในระหวางทมการนาหลกสตรไปใช ควรมการประเมนเพอตรวจสอบวาหลกสตรสามารถนาไปใชไดดเพยงใด ควรมการปรบปรงแกไขในเรองใดบาง สงทควรประเมนหรอตรวจสอบในขนตอนนไดแก การบรหารจดการหลกสตร การนเทศหลกสตร เนอหาสาระของหลกสตรการจดกระบวนการเรยนร การวดผลและประเมนผลการเรยนร

5.3 การประเมนผลหลกสตรหลงจากการใชหลกสตรในกรณทมการใช หลกสตรมาแลวระยะหนงหรอเมอครบตามกระบวนการของหลกสตร ควรม การประเมนผลหลกสตรทงระบบ ไดแก เอกสารหลกสตร บคคลทเกยวของกบการใชหลกสตร การบรหารหลกสตร การนเทศกากบ/ตดตามการจดกระบวนการเรยนร การวด และประเมนผลการเรยนรเพอสรปผลวาหลกสตรทจดทาขนมความเหมาะสมทจะใชตอไป หรอควรปรบปรงแกไขใหดขน

สาหรบขนตอนในการประเมนผลหลกสตรนน รจร ภสาระ (2551, หนา 48) ไดเสนอรปแบบการประเมนผล 5 ขนตอน ดงน 5.1 ขนกาหนดเปาหมาย โดยกาหนดสงทตองประเมน ทาความเขาใจกบจดมงหมายในการประเมน อธบายขอมลทจาเปนตองใช กาหนดขอมลทสามารถหาได และใหคานยาม หลกการ 5.2 ขนเตรยมการ พจารณาวาจะไดขอมลจากใคร และเมอไร เทคนคและเครองมอทตองใชในการเกบรวบรวมขอมล กลมตวอยางทจะใชในการประเมน และเลอกเครองมอทจาเปนตองใช 5.3 ขนดาเนนการ เปนการรวบรวมขอมลทงหมดใหตรงตามทตองการประเมน

5.4 ขนวเคราะหขอมล เปนการพจารณามาตรฐานหรอเกณฑทเหมาะสมกบหลกสตรผลทตามมาจากการปฏบตของหลกสตร และพจารณาเหตและผลทเกยวกบหลกสตร

Example



31

5.5 ขนรายงานผล เปนการตความหมายขอมลทวเคราะห สรปหรอขอเสนอเกยวกบคณภาพ และความถกตองของหลกสตรตามเปาหมาย และนาเสนอตอสาธารณชน

จากการศกษาและความเหนของนกวชาการเกยวกบการประเมนหลกสตร สามารถสรปไดวา การประเมนผลหลกสตรเปนการตรวจสอบหลกสตรวาสามารถนาไปใชไดด ในสถานการณจรงเพยงใด มสวนไหนทเปนอปสรรคตอการใชหลกสตร โดยสวนมากหากพบขอบกพรองในระหวางการใชหลกสตรกมกจะไดรบการแกไขโดยทนท เพอใหการใชหลกสตรเปนไปอยางมประสทธภาพ การประเมนผลการใชหลกสตรเปนการประเมนผลในขนปฏบตการ การประเมนประเภทนเรมขนหลงจากทนาหลกสตรหรอโครงการทจดทาขนไปใชในสภาพทเปนจรง การประเมนประเภทนมจดมงหมาย เพอสงขอมลใหนาไปปฏบตงานโดยมจดมงหมาย 3 ประการ คอ เพอตรวจสอบหาขอบกพรอง เปนขอมลเพอประโยชนในการตดสนใจของผปฏบตงาน และเพอประโยชนในการเกบหลกฐานในการปฏบตงานการประเมนผลการใชหลกสตรเปนการประเมนหลกสตรในชวงเวลาทหลกสตรนาไปใชแลว ซงตองวเคราะหหาผลทเกดขนจากการเรยนการสอน กลาวคอ เปนการวเคราะหหาประสทธภาพของการวางแผนพฒนาหลกสตร กระบวนการนาหลกสตรไปใช กระบวนการเรยนการสอนในโรงเรยน และผลผลตทเกดขนจากการเรยนการสอน โดยการประเมนการใชหลกสตรสวนมากจะอาศยแบบสอบถามชนดตางๆ เปนเครองมอรวบรวมขอมลเกยวกบผลการเรยนของนกเรยน ความคดเหนของนกเรยน คร ผปกครอง ตลอดทงความคดเหนของบคคลทมสวนเกยวของกบการใชหลกสตรทงโดยทางตรงและทางออม ทงนการดาเนนงานประเมนผลการใชหลกสตรนน ควรทจะมการดาเนนการเปนระยะ เพอนาผลจากการวดมาตรวจสอบวาทกขนตอนของการพฒนาหลกสตรนนมความเหมาะสมและสามารถปฏบตไดเพยงใด มปญหาและอปสรรคอะไรบาง เพอจะไดแกไขปรบปรงใหดขนตอไป

Example



32

กลาวโดยสรป การพฒนาหลกสตรจะมความหมายครอบคลมไปถงการสรางหลกสตรการวางแผนหลกสตร และการปรบปรงหลกสตร การพฒนาหลกสตรนนเปนการปรบปรงคณภาพของหลกสตรใหด ขนทงระบบ ตงแตจดมงหมายการเรยนการสอน การใชสอการเรยนการสอน การวดผลและการประเมนผล ผลการสอนของคร ผลการเรยนการสอนของนกเรยน เปนตน การพฒนาหลกสตรเปนกระบวนการทมขนตอนในการปฏบต จาเปนตองอาศยบคคลทเกยวของทมความสามารถและความเชยวชาญในการพฒนาและจะตองพฒนาใหเปนระบบดวย รปแบบการพฒนาหลกสตร แนวคดเกยวกบการพฒนาหลกสตรตามหลกสากล ตามแนวคดของชาวตางประเทศนน มนกการศกษาไดนาเสนอรปแบบการพฒนาหลกสตรไวหลากหลาย ซงพอสรปรายละเอยดไดดงตอไปน

1. รปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร ม 4 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การวางแผนหลกสตร (Curriculum Planning) โดยอาศยการระดมความคดแสวงหาคาตอบ 4 ประการตอไปน เพอใชเปนแนวทางการจดทาหลกสตร คอ 1.1 จดมงหมายของการจดการศกษาของสถานศกษาคออะไร 1.2 การทจะบรรลจดมงหมายของการศกษาของสถานศกษาดงกลาว ผเรยนจะตองใชประสบการณการศกษาและการเรยนรเกยวกบอะไรบาง 1.3 ประสบการณการศกษาของผเรยนดงกลาว จะมหลกและวธการจดการกาหนดไวจะมวธการจดการเรยนรอยางไรใหบรรลตามจดมงหมาย 1.4 และเพอใหแนใจวา จดมงหมายของหลกสตรบรรลเปาหมายตามทกาหนดไว จะมวธการประเมนผลคณภาพของหลกสตรไดอยางไร

Example



33

ขนตอนท 2 การพฒนาหลกสตร (Curriculum Development) แนวคดการพฒนาหลกสตรของไทเลอร เนนขนตอนการวางแผนหลกสตรเปนขนตอนสาคญ เพราะขอมลทไดจากการวเคราะหน สามารถนาไปกาหนดเปนแนวคดในการจดทาหลกสตรใหครอบคลมประเดนสาคญ เพราะแนวคดการพฒนาหลกสตรของ ไทเลอร เนนกระบวนการสารวจศกษา และวเคราะหขอมลทจาเปนตอการกาหนด เปาหมายของการจดการศกษาจาก 3 แหลงคอ แหลงขอมลแรก คอ แหลงขอมลดานสงคม ไดแก การศกษาคานยม ความเชอและบรรทดฐานการดารงชวตของคนในสงคม โครงสรางทสาคญของสงคมรวมทงความมงหวงจากคนในทองถน ชมชนทสถานศกษาตงอย แหลงขอมลทสองคอ แหลงขอมลดานผเรยน ไดแก ความตองการ ความเขาใจ ความสามารถ และคณลกษณะทพงประสงคตามทหลกสตรแหงชาตตองการ และ แหลงขอมลทสาม คอ แหลงขอมลจากผเชยวชาญ ไดแก ผเชยวชาญ ทรงคณวฒในสาขาวชาตางๆ ตลอดจนผเกยวของในกลมวชาชพ เชน แพทย วศวกร นกวทยาศาสตร เจาหนาทสาธารณสขเจาหนาทฝายปกครอง เปนตน รวมถงงานวจยทสรปผลการวจยและขอคดทเปนประโยชน ซงเมอรวบรวมขอมลเหลานไดแลว ตองนามาวเคราะหสงเคราะห ประมวลเปนเปาหมายของ การจดการศกษา และเมอกาหนดเปาหมายไดแลว ตองนามาวเคราะหสงเคราะห ประมวลเปนเปาหมายของการจดการศกษา และเมอกาหนดเปาหมายไดแลว ตองนามา ศกษารวมกนกบทฤษฎการเรยนรของนกจตวทยาการศกษากลมตางๆ เพอนาผลการวเคราะหกระบวนการเรยนรทคาดหวงมาผสมผสานกบแนวคดพนฐานดานปรชญาการศกษา จงสามารถสรปเปนจดมงหมายของหลกสตรไดชดเจนสมบรณยงขน

Example

หลักสูตร : การออกแบบและการ ......หล ตรกส :...

Documents