dspace.bu.ac.thdspace.bu.ac.th/jspui/bitstream/123456789/886/1/raksita_popi.pdf ·...
TRANSCRIPT
มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต
(Cyberstalking)
Legislative Measures on Cyberstalking
สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
นตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ
พ.ศ. 2550
มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking)
Legislative Measures on Cyberstalking
โดย
นางสาวรกขษตา โพธพทกษกล
สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
นตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ
พ.ศ. 2550
บณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยกรงเทพ
สารนพนธ
โดย
นางสาวรกขษตา โพธพทกษกล
เรอง
มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต
ไดรบการตรวจสอบและอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
นตศาสตรมหาบณฑต
อาจารยทปรกษา
(ผชวยศาสตราจารย ดร.อรรยา สงหสงบ)
อาจารยทปรกษารวม
(อาจารยอานาจ เนตยสภา)
กรรมการผทรงคณวฒ
(รองศาสตราจารย ดร.พนธทพย กาญจนจตรา สายสนทร)
i
ชองานวจยภาษาไทย : มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต
ชองานวจยภาษาองกฤษ : Legislative Measures on Cyberstalking
ชอผวจยภาษาไทย : นางสาวรกขษตา โพธพทกษกล
ชอผวจยภาษาองกฤษ : Miss Raksita Popitakkul
ชอคณะ : คณะนตศาสตร
สาขา : กฎหมายธรกจระหวางประเทศและธรกรรมทางอเลกทรอนกส
ชอสถาบน : มหาวทยาลยกรงเทพ
รายชอทปรกษา : ผชวยศาสตราจารย ดร. อรรยา สงหสงบ
รายชอทปรกษารวม : อาจารยอานาจ เนตยสภา
ปการศกษา : 2550
คาสาคญ : คกคาม อนเตอรเนต
บทคดยอ
อนเตอรเนตเปนเครองมอสอสารทมประสทธภาพและเปนทนยมอยางมากในปจจบน ซง
มทงคณและโทษในขณะเดยวกน และจากลกษณะทไมจาเปนตองเปดเผยตวของอนเตอรเนตจง
มความพยายามในการใชอนเตอรเนตเพอกออาชญากรรมในรปแบ บทพฒนาตามความกาวหนา
ของเทคโนโลย “การคกคามทางอนเตอรเนต ” (Cyberstalking)เปนอาชญากรรมรปแบบใหมท
เปลยนแปลงไปจากการคกคามแบบธรรมดา จากการศกษากฎหมายการคกคามทาง
อนเตอรเนตของประเทศสหรฐอเมรกาพบวากฎหมายในแตละมลรฐนนมองคประกอบของการ
กระทาความผดไมแตกตางกนเทาใดนก องคประกอบของการกระทาความผดนนประกอบดวย
1. มการใชหรอสงการสอสารทางอเลกทรอนกส 2. มการขมข ขมขวญ หรอรงควาน 3. ม
เจตนาทาใหเหยอนนเกดความกลวเกยวกบความปลอดภยในชวตและทรพยสน หรอความกลว
วาจะเกดภยนตรายกบคนใกลชดหรอคนในครอบครวของเหยอ และในแตละมลรฐกบญญตอตรา
โทษของความผดดงกลาวไวไมเทากน บางมลรฐถอวาการคกคามทางอนเตอรเนตเปนความผด
ฐานเบาสาหรบการกระทาความผดครงแรก บางมลรฐถอวาเปนความผดรายแรงและตองรบโทษ
หนกข นหากมการกระทาซา สาหรบบางมลรฐทมไดบญญตกฎหมายการคกคามทาง
อนเตอรเนตไวโดยเฉพาะกจะนากฎหมายเกยวกบการคกคาม (Stalking Law) มาใชเทยบเคยง
เพอลงโทษผกระทาความผด
สาหรบประเทศไทยมเพยงกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 392
ทสามารถนามาปรบใชลงโทษผกระทาความผดหากแตบทลงโทษนนไมรนแรงพอทจะยบยงหรอ
ปราบปราม ผกระทาความผด และนอกจากนยงมพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผด
เกยวกบคอมพวเตอร พ .ศ. 2550 และรางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล
พ.ศ.....(ฉบบสานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ ) ซงเปนกฎหมายทมอตราโทษ
ii
สงกวาแตกยงไมครอบคลมถงการกระทาความผดในลกษณะของการคกคามทางอนเตอรเนต
ดงนนจงมความจาเปนทตองศกษาพฤตกรรมลกษณะของการคกคามทางอนเตอรเนต
เพอหามาตรการทางกฎหมายทเหมาะสมสาหรบประเทศไทยตอไป
Abstract
The Internet is a worldwide, publicly accessible series of interconnected computer
networks that can bring about both positive and negative effects. Regarding the
concealed aspect of the Internet, there is a high tendency of cyber crimes to take place in
accordance with rapid advancement of technology. Cyberstalking has become the most
recent criminal threat which has gigantic difference comparing to those common
menaces. According to the study of the U.S. Cyber Crime Law, it indicates that states
and cities in the country rely on the similar basis of violation ranging from sending and
receiving information on electronic communications, generating hazardous threats or
menaces, having an intention to torture over one’s life and treasury. Admittedly, each
state has different levels of prosecution. In some states, the first violation of conducting
the Internet threats is quite moderate while harsh punishment will come into action for the
next illegal uses. Moreover, some states have no certain Cyber Crime Law, particularly
the Stalking Law, for prosecuting those violators.
Thailand has legislated section 326, 328, and 392 in the penal code to penalize
cyber terrorists, but still the punishment is weak. However, Thailand Cyber Crime Law
B.E. 2550 and Personal Data Protection Law reportedly have higher level of punishment
but they are not identified to completely relate to the violation of the Internet threats. It is
therefore significant to study an overall aspect of the Internet threats in order to legislate
the proper Internet Law for the country.
iii
กตตกรรมประกาศ
ผเขยนขอกราบขอบพระคณ อาจารยอานาจ เนตยสภา ทไดกรณารบเปนทปรกษา
สารนพนธ โดยอาจารยไดสละเวลาอนมคาในการใหความร คาแนะนา ตลอดจนแนวทาง
ตาง ๆ ในการทาสารนพนธจนสาเรจ ผเขยนขอกราบขอบพระคณอาจารยอยางสงไว ณ ทน
กราบขอบพระคณพอแมทสนบสนนในการศกษาตลอดมา และคอยเปนกาลงใจท
สาคญทสดและเปนแรงผลกดนใหผเขยนบรรลผลในการทาสารนพนธฉบบน
สดทาย ขอบคณพ ๆ นอง ๆ รวมคณะทผลดกนใหกาลงใจ คอยไถถามความ
คบหนาตลอดชวงเวลาททาสารนพนธน โดยเฉพาะคณพฤกษาและคณพนทวาทคอยดแลและ
ใหกาลงใจเปนพเศษรวมทงผท มไดเอยนามไว ณ ทน อกทงพ ๆ นอง ๆ และเพอน
รวมงานทคอยดแลงานใหในชวงเวลาทผเขยนทาสารนพนธฉบบนใหสาเรจลลวงดวยด
รกขษตา โพธพทกษกล
iv
สารบญ
หนา
บทคดยอภาษาไทย........................................................................................................................ i
บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................ ................................................... ii
กตตกรรมประกาศ........................................................................................................................ iii
สารบญ......................................................................................................................................... iv
บทท 1 บทนา
1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา......................................................................1
1.2 วตถประสงคของการศกษา................................................................................ .........2
1.3 สมมตฐานของการศกษา............................................................................................ .2
1.4 ขอบเขตของการศกษา..................................... ...........................................................2
1.5 วธการศกษา............................................. ........................................................ ..........3
1.6 นยามศพท....................................... ..........................................................................3
1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.............................................................. ............................3
บทท 2 การกระทาความผดเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต
2.1 นยามของการจาแนกประเภทของการคกตาม(Stalking)..............................................5
2.1.1 ความหมายและประเภทของการคกคาม........................................................5
2.1.2 รปแบบของการคกคาม................................................................................8
2.1.3 ลกษณะของบคคลทสามารถเปนผคกคาม.....................................................9
2.1.4 ลกษณะของบคคลทตกเปนเหยอ................................................................11
2.2 ปญหาและผลกระทบจากการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking)......................14
2.2.1 ความหมายของการคกคามทางอนเตอรเนต................................................14
2.2.2 รปแบบของการคกคามทางอนเตอรเนต......................................................18
2.2.3 ลกษณะการคกคามทางอนเตอรเนต...........................................................22
2.2.4 ผลกระทบจากปญหาการคกคามทางอนเตอรเนต.......................................23
2.3 ความแตกตางระหวางการคกคามทางอนเตอรเนตและการคกคามทวไป..........................25
บทท 3 มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต
3.1 ทมาของฎหมายการคกคามทางอนเตอรเนต Cyberstalking
ในประเทศสหรฐอเมรกา..................................................................................................30
v
สารบญ (ตอ)
3.2 กฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking)
ในประเทศสหรฐอเมรกา.................................................................................................. 32
3.2.1 กฎหมายในระดบรฐบาลกลาง....................................................................32
3.2.2 กฎหมายในระดบมลรฐ.............................................................................. 34
3.3 องคประกอบของความผดฐาน Cyberstalking............................................................34
3.3.1 องคประกอบในสวนของการกระทาภายนอก (actus reus).........................35
3.3.2 องคประกอบภายใน (mens rea)................................................................39
3.4 เหตทกฎหมายยกเวนความผด.................................................................................40
3.5 การกระทาความผดฐาน Cyberstalking โดยมเหตฉกรรจ..........................................41
3.5.1 การกระทาความผดฐาน Cyberstalking ทกระทาซา....................................41
3.5.2 การกระทาความผดฐาน Cyberstalking ในระหวางท
ศาลมคาสงหามชวคราว............................................. .........................................42
3.5.3 การกระทาความผดฐาน Cyberstalking โดยใชความรนแรง.......................44
3.6 โทษสาหรบการกระทาความผดฐาน Cyberstalking.................................................45
3.7 มาตรการอน ๆ ทางกฎหมายทอาจจะนามาใชไดกบ Cyberstalking.........................47
3.7.1 คาสงคมครองหรอคาสงงดเวนกระทาการ
(Protective or Restraining Order)...................................................................48
3.7.2 วธการเพอความปลอดภย ซงศาลทพจารณาคด
อาจกาหนดคาสงใหงดเวนการตดตอกบเหยอ......................................................50
3.7.3 วธการเพอความปลอดภย กรณทศาลสงคมประพฤต................................. 50
3.7.4 การประเมนสภาพทางจตของจาเลย...........................................................51
3.8 กฎหมายไทยทนามาใชกบการคกคามทางอนเตอรเนต ............................................52
3.8.1 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326............................................................53
3.8.2 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328............................................................54
3.8.3 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 392............................................................56
3.8.4 การพยายามกระทาความผด......................................................................57
3.8.5 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 92..............................................................58
3.8.6 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 93..............................................................59
3.9 โทษตามบทบญญตในกฎหมายอาญา.......................................................................60
3.10 พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดทางคอมพวเตอร พ.ศ. 2550....................60
3.11 รางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. ..................................63
vi
สารบญ (ตอ)
3.12 โทษตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดทางคอมพวเตอร พ .ศ. 2550
และรางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พ .ศ. ....................................63
บทท 4 บทวเคราะหกฎหมายประเทศสหรฐอเมรกาและกฎหมายของประเทศไทย
4.1 บทวเคราะหกฎหมายประเทศสหรฐอเมรกา...............................................................67
4.2 บทวเคราะหกฎหมายไทยทนามาใชกบการคกคามทางอนเตอรเนต ............................81
4.2.1 ปญหาการปรบใชกฎหมายของไทยกบปญหาการคกคามทางอนเตอรเนต ....82
4.2.2 ปญหาเรองเขตอานาจศาล.........................................................................91
4.2.3 ปญหาเกยวกบการรบฟงพยานหลกฐาน.....................................................93
4.2.4 ปญหาเกยวกบตวผกระทาความผด............................................................ 94
4.2.5 ปญหาเกยวกบบทกาหนดโทษ................................................................... 95
4.3 มาตรการอน ๆ ในการแกปญหาการคกคามทางอนเตอรเนต ......................................95
4.3.1 มาตรการทางสงคม.................................................................................... 95
4.3.2 มาตรการในการพฒนาผเชยวชาญ.............................................................96
4.3.3 มาตรการในการขอความรวมมอระหวางประเทศ .........................................97
บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ
5.1 บทสรป....................................................................................................................98
5.2 ขอเสนอแนะ...........................................................................................................103
บรรณานกรม.............................................................................................................................107
ภาคผนวก............................................................... .................................... ..............................110
ประวตผเขยน..................................................... ....................................................................... 135
1
บทท 1
บทนา
1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา
ปจจบนเทคโนโลยไดพฒนากาวหนาอยางไรพรมแดน โดยสงเกตจากการท
ประชาชนสวนใหญสามารถตดตอสอสารกนอยางงายดายและทวโลก ซงอนเตอรเนตเปน
ปจจยสาคญในการกอใหเกดการพฒนา แมวาอนเตอรเนตทม สวนสาคญในชวตของผคน
ปจจบนและกอใหเกดประโยชนมากมายจากการใชอนเตอรเนตในทางกลบกนการใช
อนเตอรเนตของคนบางกลมยงไมเหมาะสมกบความเจรญในปจจบน
การนาประสทธภาพของอนเตอรเนตมาใชเพอเปนประโยชนตอชวตประจาวนม
มากมาย เชน การตดตอสอสารกนในรปแบบของจดหมายอเลกทรอนกส การพดคยโตตอบ
กนโดยทตางฝายอยคนละท การหาขอมลความร การใชประโยชนทางดานธรกจ และแมแต
การดาเนนชวตประจาวน สวนมากมกใชอนเตอรเนตในสวนทเปนประโยชน แตใชวา
คณประโยชนของอนเตอรเนตจะไมสงผลก ระทบ เพราะยงมบางสวนใชอนเตอรเนตผด
วตถประสงค เชน การใชกอความราคาญ เดอดรอน หรอถงขนทตองดาเนนการทาง
กฎหมาย เชน การหมนประมาทบนอนเตอรเนต หรอการกออาชญากรรมทางคอมพวเตอร
เชน การนาภาพไมพงประสงคนามาเผยแพรตอสาธารณชนโดยทสรางความเ สยหายตอผท
ถกกระทา ปญหาทเกดขนจากอนเตอรเนตทไดกลาวมาแลวในขณะนสรางความเดอดรอน
ตอผใชอนเตอรเนตเปนอยางมากผทเกยวของทงในสวนของภาครฐและของเอกชนกดได
รวมกนสรางมาตรการเพอรองรบกบปญหาตาง ๆ ทเกดขนมา แตเนองจากก ารพฒนาอยาง
ไมหยดยงของระบบอนเตอรเนตทาใหมาตรการตาง ๆ เปนการปองกนปญหาทปลายเหต
ปญหาอยางหนงทสรางความเดอดรอนตอผใชอนเตอรเนตอยางตอเนองกคอ
ปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตซงปจจบนกอใหเกดผลเสยและยงสามารถสรางปญหาขน
อยางทวคณซงปญหาดงกลาวสรางความเสยหายเดอดรอนจากการถกคกคามของเหยอเปน
อยางมาก ในการศกษาครงน ผศกษาไดกาหนดประเดนปญหาในเรองปญหาการคกคาม
ทางอนเตอรเนต (Cyberstalking) ออกเปน 3 ประเภท คอ ปญหาคกคามผานทางจดหมาย
อเลกทรอนกส และปญห าคกคามบนเวบบอรดสาธารณะ และปญหาการคกคามทางหอง
สนทนาสด อนการคกคามดงกลาวกอใหเกดความเดอดรอนราคาญตอผถกคกคามจน
อาจจะกลายเปนปญหาอาชญากรรมชนดใหมทผดตอกฎหมาย ซงในประเทศไทยปจจบน
อตราการใชอนเตอรเนตมจานวนมากและยงไมมมาตรการหรอกฎ หมายทสามารถรองรบ
และควบคมการคกคามทางอนเตอรเนต ซงในประเทศไทยมเพยงประมวลกฎหมายแพงและ
2
พาณชยวาดวยความรบผดเพอละเมด มาตรา 420 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 392
ซงมบทลงโทษเพยงจาคกไมเกนหนงเดอน ปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจาทงปรบ ซ ง
เปนบทลงโทษทไมรนแรง จงเปนการสมควรทจะมการศกษาเพอหาแนวทางแกไขปรบปรง
กฎหมายทเหมาะสม เพอใหเทาทนกบรปแบบการกระทาความผดทพฒนาเปลยนแปลงไป
1.2 วตถประสงคของการศกษา
1. เพอเขาใจปญหาและรปแบบการคกคามทางอนเตอรเนต
2. ศกษาถงผลกระทบทเกดขนจากการคกคามทางอนเตอรเนต
3. ศกษาถงขอบเขตและองคประกอบความผดเกยวกบการค กคามทาง
อนเตอรเนตของประเทศสหรฐอเมรกาโดยเฉพาะกฎหมายของมลรฐมสซสซปป
4. เพอศกษาถงสภาพบงคบของกฎหมายอาญาของไทยวาสามารถนามาใชบงคบ
กบความผดเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนตไดเพยงพอหรอไม
5. เพอทราบถงแนวทางแกไขและปรบปรงกฎหมายอาญาของไทยใหมมาตรการท
เหมาะสมตอไป
1.3 สมมตฐานของการศกษา
การถกคกคามทางอนเตอรเนตโดยบคคลไมพงประสงค กอใหเกดความเดอดรอน
ราคาญและถอเปนการละเมดสทธสวนบคคลบนเครอข ายอนเตอรเนตจนบางครงกอใหเกด
ปญหาอาชญากรรม อนเปนการยากตอการควบคมและปองกนความเสยหาย จงควรม
มาตรการออกมาปองกนและลงโทษผกระทาผดโดยการออกกฎหมายเพอเปนการปรามผ
คกคามและลงโทษตอไป
1.4 ขอบเขตของการศกษา
ศกษาเฉพาะกรณปญหาการคกคามทางอ นเตอรเนตผานทางจดหมาย
อเลกทรอนกส เวบบอรด และหองสนทนาสดทเกดขนในประเทศไทยและกฎหมายไทยท
เกยวของ โดยศกษามาตรการทางกฎหมายในประเทศทมความกาวหนาทางเทคโนโลย
เฉพาะประเทศสหรฐอเมรกา เพอนามาเปรยบเทยบกบกฎหมายไทยทมอย เพอ
เสนอแนะแนวทางทเหมาะสมในการพฒนาแกไขและปรบปรงกฎหมายตอไป
3
1.5 วธการศกษา
วธการดาเนนการวจยเปนการวจยเอกสาร การรวบรวมขอมลทคนควาจากหนงสอ
อนเตอรเนต กฎหมายตางประเทศ (เฉพาะ ประเทศ สหรฐอเมรกา มลรฐ มสซสซปป )
บทความ สอสารสนเทศอนทเกยวของ
1.6 นยามศพท
“อนเตอรเนต ” (Internet) คอ เครอขายของการสอสารขอมลขนาดใหญ อน
ประกอบดวยเครอขายคอมพวเตอรจานวนมาก เชอมโยงแหลงขอมลจากองคกรตาง ๆ ทว
โลกเขาดวยกน
“แชทรม ” (Chat Room) คอ หองสนทนาใชเพอการสนทนาผานเครอข าย
อนเตอรเนตโดยทนททนใด
“เวบบอรด ” (Webboard) คอ เปนพนทจดสรรไวบนเครอขายคอมพวเตอรเพอ
สามารถตงคาถาม (กระท) และตอบคาถามจากบคคลทวไป อาจเปนการเขาถงพนทสนทนา
โดยตรงหรอการสมครสมาชก วธการโดยการตงคาถามทงไว (Post)โดยรอผทส นใจเขามา
ตอบ หรอแสดงความคดเหน (เสมอนเปนการทาประชาพจารณ)
“สแปมเมล ” (Spam Mail) คอ จดหมายอเลกทรอนกส หรอ อเมลทมลกษณะเปน
การโฆษณา ซงมกจะมอยมากมายในวนหนง ๆ อเมลลกษณะนมกจะถกสงไปหาคนจานวน
มาก รวมทงเมลลงลสต (Mailing List) และนวสกรป (Newsgroup) ดวย การหลกเลยง
จดหมายหรออเมลประเภทนสามารถทา ไดโดยการไมประกาศหมายเลขอเมล ของตนลงใน
อนเตอรเนตงาย ๆ (เชน ไมใสหมายเลขอเมล ลงไปในเวบบอรดสาธารณะ ) ไมสมครบรการ
บนอนเตอรเนตกบเวบไซตใด ๆ โดยทไมแนใจวาเวบไซด นน ๆ จะเกบหมายเลข อเมลของ
เราเอาไวเปนความลบและไมนาไปขายหรอมอบใหกบบคคลทสาม
4
1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1. ทาใหเขาใจปญหาและรปแบบการคกคามทางอนเตอรเนต
2. ทาใหทราบถงผลกระทบทเกดขนจากการคกคามทางอนเตอรเนต
3. ทาใหทราบถงขอบเขตแล ะองคประกอบความผดเกยวกบการคกคามทาง
อนเตอรเนตของประเทศสหรฐอเมรกาโดยเฉพาะกฎหมายของมลรฐมสซสซปป
4. ทาใหทราบถงสภาพบงคบของกฎหมายอาญาของไทยวาสามารถนามาใช
บงคบกบความผดเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนตไดเพยงพอหรอไม
5. ทาใหทราบถงแนวทางแกไขและปรบปรงกฎหมายอาญาของไทยใหมมาตรการ
ทเหมาะสมตอไป
5
บทท 2
การกระทาความผดเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต
2.1 นยามการจาแนกประเภทของการคกคาม (Stalking)
2.1.1 ความหมายและประเภทของการคกคาม (Stalking)
ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑ ตยสถาน พ .ศ. 2542 ไดใหความหมายของคาวา
“คกคาม ” วาหมายถง แสดงดวยกรยาหรอวาจาใหหวาดกลว ทาใหหวาดกลว เชน ภย
คกคาม ในบทกลอนใชคาวา คกกม เชน ไปขไปคก ไปรกรมต. (สมทรโฆษ)
ตามพจนานกรม (Black ’s Law Dictionary 8th
Edition) ไดใหความหมายของคา
วา Stalking ไววาหมายถง การตดตามผอนอยางลบ ๆ การกระทาความผดโดยการ
ตดตามหรออยใกลผอ น โดยมากมกไมใหผนนรตว ซงมจดประสงคเพอรบกวนหรอคกคาม
ผนน หรอเพอกระทาความผดอยางอนตอไป เชนทารายหรอทบต นยามตามกฎหมายบาง
ฉบบรวมถงองคประกอบทวา ผทถกตดตามตองรสกอดอดราคาญใจ หวาดกลว หรอเปน
ทกขกงวลถงความปลอดภยของตนหรอของผอนทตนตองรบผดชอบโดยมเหตอนควร บาง
นยามกาหนดวา การกระทาเชนการโทรศพทไปหาผอนแลวไมยอมพดกถอเปนการค กคาม
ดวยเชนกน1
คาวา Stalking ซงโดยทวไปแลวความหมายของคาวา Stalking คอ การสะกดรอย
ตดตามไลลาสตว แตคาดงกลาวไดถกนามาใชในการใหคานยามพฤตกรรมของบคคลทม
ลกษณะคกคามมการกระทาทางกายภาพทสอใหเหนถงการกระทาทเปนความผด ซงการ
คกคามอยในรปแบบ ตาง ๆ ทกอใหเกดความกลว และปรา กฏอยในรปแบบทเปนการ
กระทาซา ๆ เชน ไดรบการตดตอจากผทไมเปนทพงประสงค (ไมวาโดยทางจดหมายหรอ
การสอสารในรปแบบอน ) สงเกตพฤตกรรมของบคคลอนอยางใกลชดสาหรบชวงระยะเวลา
หนง หรอตดต อกบสมาชกในครอบครว เพอน หรอเพอนรวมงานของเหยอหรอเปาหมาย
และรวมถงการคกคามทางอนเตอรเนต ซงในทนผท ทาการคกคามจะเรยกวา “ Stalker ”
1 Bryan A. Garner, Black ’s Law Dictionary, 8th ed. (St. Paul : Minn West ,2004),p. 1440
6
โดยทวไปแลวคาจากดความทางกฎหมายของคกคามหรอ Stalking นน
ประกอบดวย 3 องคประกอบ ดงน2
(1) รปแบบ (การกระทาในชวงระยะเวลาหนง) ของการลวงลาทาง
พฤตกรรมซงขนอยกบความไมพอของบคคลอน
(2) การคกคามขเขญทไมชดเจนหรอทชดเจน ซงจะถกนามาพสจนให
เหนในทางรปแบบของการลวงลาทางพฤตกรรม
(3) เปนผลของการลวงลาทางพฤตกรรม คอบคคลนนร สกวาถกคกคามข
เขญเกดความกลวอยางมเหตผล
ในทางการแพทยไดใหคาจากดความคาวา Stalking วา “เปนรปแบบทผดปกต
หรอเปนรปแบบทใชเวลานานของการคกคามขเขญหรอการรบกวนตอบคคลใดบคคลหนง
โดยเฉพาะโดยตรง ”3 และรปแบบของการคกคามขเขญหรอ การรบกวนกไดมการใหคา
จากดความวา “เปนการกระทาทปรากฏชดแจงเกนหนงครง ในลกษณะของการตดตาม
หรอไลตามซงขดตอความประสงคของเหยอ และเหยอมความรสกวาถกรบกวน”4
ในทางจตเวชศาสตร (Psychiatry) ไดนาคาวา Stalking มาใช โดยหมายถง
กลมของพฤตกรรมใด ๆ กตามทบคคลหนงใชเพอสรางความเดอดรอนราคาญ หรอ
กอใหเกดความเสยหายกบบคคลทตกเปนเปาหมายโดยลกษณะของพฤตกรรมเหลานจะ
เกดขนซา ๆ บอยๆ และดาเนนไปอยางชา ๆ คอยเปนคอยไป (Mullen , Pathe &
Stuart, 1999)5 เพอมงคว ามประสงคทจะกอใหเหยอนนเกดความหวาดกลว
(Goode,1995)6
เชน การสะกดรอยตามเหยอ การโทรศพทพดจาขมข ใชถอยคาลามก
หยาบคาย และรวมไปถงการทาลายทรพยสนของเหยอดวย
2 วจตรา เลศหรญกจ, “ความผดฐานเฝาตดตามและขมข Stalking,” (วทยานพนธปรญญา
มหาบณฑตคณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร,2550),หนา 6. 3 เรองเดยวกน, หนา 7. 4 เรองเดยวกน, หนา 8. 5 จอมพล พทกษสนตโยธน, “การตามรงควานบนอนเตอรเนต(Cyberstalking)กบความผดทาง
อาญาในสหรฐอเมรกาและสหราชอาณาจกร,” วารสารวชาการมนษยศาสตรและสงคมศาสตร 13,
(กนยายน –ธนวาคม 2548): 51-65. 6 เรองเดยวกน.
7
จากการศกษา ของนกจตวทยา พบสถตวา ประมาณ รอยละ 25 นนคกคาม
เฉพาะตวเหยอ และรอยละ 8 คกคามถงบคคลทสาม และ รอยละ 33 คกคามทงตวเหยอ
และคกคามบคคลทสามดวย นอกจากนทรพยสนทเสยหายและเปนเปาหมายทนยมมาก
ทสดของเหยอ คอ รถ และรอยละ 36 ของผคกคามนนเขาถงและทารายเหยอ แต รอยละ
6 นนทารายถงบคคลทสาม7 เมอพจารณาจากสถตดงกลาวจง ทาใหเราเลงเหนไดวาการ
คกคามนนสามารถสรางความเสยหายใหแกชวตและทรพยสนของเหยอได มใชเพยงแค
การรกลาเขาถงสทธสวนตวของบคคลหนงบคคลใดทตกเปนเหยอเทานน การคกคามจง
กลายเปนปญห าทอาจทวความรนแรงมากขนหากไมมาตรการทางกฎหมายหรอมาตรการ
ทางสงคมมาแกไขปญหาการคกคามดงกลาวน
จากการยอมรบสทธมนษยชนการใชสทธตาง ๆ สามารถรบรองใหกระทาไดตาม
กฎหมายแตตองอยในขอบเขตของการกระทาทไมผดตอกฎหมายและตองไมละเมดสทธ
หนาท หรอความเปนอยของบคคลอน ดงนน เมอทกคนตางกดาเนนชวตของตนเองภายใต
สทธทกฎหมายรองรบกทาใหสงคมอยอยางปกตสข แตในปจจบนการดารงชวตของ
บคคลในสงคมตางเปลยนแปลงไปเพอความอยรอด ชวตของคนในสงคมอาจเกดความ
กดดน ความสบสนในพฤตกรรมของตนเอง จนอาจทาใหเกดการรกรานหรอรกลาสทธของ
คนในครอบครว ผรวมงานตลอดจนคนในสงคม บางครงอาจมการรกรานหรอรกลาสทธ
ของผอนนนจนอาจจะถงขนทเกดการคกคามบคคลอน แตหากการกระทานนเปนการ
กระทาทไมสงผลกระทบตอบคคลอนเทาใด นกกอาจจะทาการแกไขหรอไกลเกลยกนไมให
เกดปญหา แตหากมผลกระทบคกคามถงสทธสวนตวความเปนอยในชวตประจาวน
สภาวะทางจตใจ สภาพอารมณ ทรพยสน ตลอดจนรางกายและชวตแลว ยอมถอวา
เปนภยคกคามทผกระทาควรไดรบโทษตามกฎหมาย
7 Mullen et al., 1999. “Study of Stalker” Internet. http://ajp.psychiatryonline.org/cgi/
content/full.156/8/1244.
8
2.1.2 รปแบบของการคกคาม
การคกคามอาจจะเกดขนโดยทผเสยหายหรอเหยออาจจะไมทราบดวยซาวาเกดขน
และพวกทชอบคกคามสวนใหญมกจะคดวาผเสยหายหรอเหยอชอบการกระทาของผกระทา
การคกคาม หรอในบางรายคดวาเปนการชวยเหลอเหยอ ซงแตกตางจากการกระทา
ความผดทางอาญาทวไปทมการกระทาผดเพยงครงเดยว แตการคกคามจะเกดในรปแบบท
ตอเนองและมหลายการกระทา หรอมการทาซา ๆกน นอกจากนการกระทาดงกลาวนนจะ
ถกกฎหมายโดยตวของมนเอง เชน การโทรศพท หรอสงของขวญ หรอการสง อเมล
พวกทชอบคกคามนนมกจะมองเหยอเปนสงของชนหนงซงทาใหเหยอรสกโกรธ เกลยด
บคคลทชอบคกคามอยางไรความปราณ นอกจากนพวกชอบคกคามมกจะคดวาตนเองนน
สามารถทาอยางไรกบเหยอกได โดยจะมองวาเหยอเปนพวกออนแอ พงตนเองไมไดทา
ใหพวกทชอบคกคามคดว าเหยอเหลานตองการความชวยเหลอ หรอบางครงพวกชอบ
คกคามจะคดวาเปนการสมควรอยางยงทจะตองลงโทษเหยอตามทพวกเขาเหนสมควร
นอกจากนแลวพวกคกคามมกจะทาใหเหยอนนตกอยในความหวาดกลวหรอวตกกงวลวาจะ
เกดอนตรายกบตวเหยอหรอครอบครวรวมถงคนใกลชดของเหยอ ผคกคามเหลานจะรสก
มอานาจทไดควบคมเหยอ
นกจตวทยามกจะจดกลมของพวกคกคามไวเปนสองประเภท8 คอ
1. พวกทเปนโรคจต หลายคนทมพฤตกรรมคกคามบคคลอนมกจะมประวตเปน
ผปวยทางจตมากอน เชน อาการจตหลงผด หรอเปนพวกแยกจากบคคลอน โรคบคคลม
หลายพฤตกรรม เชน ตอตานสงคม ไมสามารถเขากบสงคมได หรอเปนพวกทไมมสงคม
เขาสงคมไมเกง หรอคดวาสงคมนนไมยอมรบตนเอง จนทาใหเกดการปลกตวออกจาก
สงคม มอาการเบอโลก หรอหวาดระแวงไมไวใจสงคม ไมไวใจคนในสงคม หรอคนรอบ
ขาง
2. พวกทไมไดเปนโรคจตหรอพวกทไมเคยมประวตปวยทางจต พวกทชอบ
คกคามกลมนมกจะทาการคกคามโดยมอทธพลมาจากปจจยทางจตหลายประการเชนกน
เชน ความโกรธ ความเกลยด ความหมกหมน ความอจฉา และการถกปฏเสธ
8 Wikipedia, the free encyclopedia. “Stalking” Internet. http://enwikipedia.org/wiki/
stalking.
9
2.1.3 ลกษณะของบคคลทสามารถเปนผคกคาม9
พวกคกคามสวนใหญแลวมกจะเปนพวกทแยกตวหรอเปนพวกทโดดเดยวหรอเกด
จากพวกทเสยเปรยบในสงคม อยางไรกตามบคคลเหลานอาศยอยในทกทของสงคม
บอยครงทการกระทาความผดของบคคลเหลานถ กกระตนจากบาดแผลความสญเสยในชวต
เชน ปญหาความสมพนธ หรอการหยาราง การถกเลกจาง ความสญเสยหรอขาดความ
มนใจของเดก หรอคร อบครวทมปญหา สวนมากพวกคกคามไมใชพวกโรคจต และจาก
การศกษาเปรยบเทยบ10
พวกคกคามทเปนโรคจตและไมไดเปนโร คจตแลวพบวา รอยละ
63 ของกลมตวอยางนนไดรบความเจบปวดจากสภาวะจตใจในแบบธรรมดา เชน ความ
กดดน ความสบสนในพฤตกรรมของตนเอง และจากการวจยของผเชยวชาญดาน
จตวทยาซงใชเกณฑทแตกตางกน พบวาสวนมากคอ ผคกคามทมความสบสนใน
พฤตกรรมของตนเอง นอกจากนบคคลทสามารถจะกลายเปนผคกคามได คอ
1. อดตคนรก โดยสวนมากพวกคกคามเหลานมกจะเคยมความสมพนธ เคยรก
เหยอมากอน และสวนมากกจะเปนอดตคนรกทกลายเปนเหยอเปนเปาหมายของพวก
คกคามน ไมวาจะเคยมความสมพนธกนในระยะเวลาสน ๆ หรอยาวนาน
2. สมาชกในครอบครว พวกคกคามอาจจะมเปาหมายคอ บคคลในครอบครว
เชน ญาตหรอพนอง เนองจากพวกคกคามเหลานเปนพวกคกคามทมความแคนใจ ไดรบ
การปฏเสธจากคนในครอบครว หรอเคยถกทาใหขายหนา เสอมเสยเกยรต หรอในอดต
ไดรบการลวงละเมดจากคนในครอบครว
3. เพอน หรอคนคนเคย เหยออาจจะถกคกคามจากคนทแสวงหาความใกลชดใน
เชงชสาว หรอคนทเขาสงคมไมเกง ซงคนเหลานมกจะมแรงจงใจโดยอยากทจะม
ความสมพนธในเชงชสาวกบเหยอ เหยออาจจะถกคกคามจากพวกทมความแคนใ จ หรอ
เพอนบานรอบขางทมปญหากบเหยอในเรองเสยงดง เรองตนไมทเกะกะ หรอเรองสตว
เลยง
4. คนคนเคยในททางาน ในการศกษาตวผคกคาม พบวารอยละ 23 นนม
ความสมพนธกบเหยอในทางหนาทการงาน สวนมากจะเปนพวกปฏบตงานทางการแพทย
หรอพวกคกคามทเปนหวหนาเหยอ ลกจางผชาย ผใหบรการ หรอลกคา หรอคนอน ๆ
ทแสดงตวในททางานของเหยอ และอาจมพฤตกรรมทอาจจะทากบเหยอโดยตรง เชน
9 P. E. Mullen, Type of Stalker and Stalking Patterns. Internet. http://www.sexual
harassmentsupport.org/TypesofStalker.html. 10 Mullen et al., 1999. “Study of Stalker” Internet. http://ajp.psychiatryonline.org/cgi/
content/ful.156/8/1244.
10
คกคามทางเพศ ลวงละเมดทางกาย ทาใหเสยชอเสยง โจรกรรม หรอแมกระทง
ฆาตกรรม บอยครงความรนแรงของพวกคกคามในสถานททางาน คอ พวกทมประวตใน
การทางานทไมด มอตราการละเวนหรอไมมาทางานสง และมประวตการขมขหรอ
เผชญหนากบคนทตนเองแคนใจ หรอไมพอใจในสถานททางาน กระทรวงยตธรรมของ
สหรฐอเมรกาพบวาในระหวางป ค.ศ. 1992-1996 มากกวา 2 ลานคนประสบอาชญากรรม
ความรนแรงในสถานททางาน ซงไดแก
a. จานวน 1.5 ลานคนทถกทาใหเสยชอเสยง
b. 51,000 คน ถกขมขนกระทาชาเรา
c. 84,000 คน ถกโจรกรรม
d. มากกวา 1,000 คน ถกฆาตกรรม
บอยครงทเหยอจะไมบอกเพอนรวมงานหรอหวหนา งานเกยวกบคนทคกคามเพราะ เหยอ
กลวการโตตอบดวยกาลงจากผคกคามหรอผคกคามทเปนลกจางหรอนายจาง เหยอจงมก
คดวาไมมใครเชอหรอรสกลาบากใจกบสถานการณแบบน
แพทย พยาบาล หรอนกจตวทยา หรอผใหบรการดานสขภาพอาจจะกลายมา
เปนเปาหมายของการคกคามโดยตวลกคาหรอตวผปวย (หรอโดยวธอนรอบ ๆ ตว ) คร
อาจารยอาจจะถกคกคามโดยนกเรยน (หรอโดยวธอนรอบ ๆ ตว ) นกจตวทยาเปนสวน
หนงทมความเสยงในการกลายเปนเปาหมายของผคกคามเพราะนกจตวทยาตองตดตอกบ
คนอนทวไปและตองตดตอกบพวกทมสภาวะทางจต
5. คนแปลกหนา บคคลกลมนมกจะเปนพวกแสวงหาความใกลชด หรอเปนพวก
ทไมมความสามารถในการเขาสงคม บางครงรวมถงพวกทมพฤตกรรมไลลาหรอพวกทม
ความแคนใจดวย คนกลมนจะซอนลกษณะตวตนของตนเองกบเหยอเอาไวใ นครงแรก
และจะเปดเผยหลงจากคกคามเหยอในชวงระยะเวลาหนงเพอใหไดใกลชดกบเหยอมากขน
ครงแรกเหยออาจจะไดรบการยกยองและปฏบตอยางสภาพเมอผคกคามเขาใกล เหยอ
อาจจะตอบตกลงในการนดครงแรกกบผคกคามหลงจากทไดรบคาเชญ สงนจงกล ายเปน
ผลกระทบทไมไดเกดจากความตงใจในการกระตนผคกคาม ทาใหผคกคามคดวาไดมการ
แลกเปลยนความรกใหแกกนและกนแลว
6. เพศ ผคกคามสวนมากแลวจะเปนผชาย อยางไรกตามผหญงกสามารถ
กลายเปนผคกคามไดเชนเดยวกน ผหญงมกจะเปนเหยอของ ใครคนหนงซงรจกพวกเธอ
บอยครงจะเปนผมตดตอกนทางหนาทการงาน และเปนจานวนนอยทผชายจะถกตดตาม
ดวยผชาย ในขณะทผหญงจะเปนเปาหมายของผหญงดวยกน สวนมากผคกคามทเปน
หญงมกจะเปนพวกทแสวงหาความใกลชดและตองการพสจนความสม พนธของตนเอง
ในขณะทผชายนนมกจะแสวงหาความใกลชดเพอฟนฟความสมพนธของตนเอง ผหญงนน
11
อาจจะใชความรนแรงเชนเดยวกบผชายและไมมความโนมเอยงในความแตกตางในเรอง
เพศทเกยวกบระยะเวลาในการคกคาม ดงนน ขณะทส งรอบขางและแรงจงใจในการคกค าม
จะแตกตางกน หากแตพฤตกรรมการรกลาสทธและศกยภาพความรนแรงทเกดจากการ
คกคามนนสรางความเสยหายไมแตกตางกน
2.1.2 ลกษณะของบคคลทตกเปนเหยอ
บคคลทสามารถตกเปนเหยอนนแบงออกได ดงน11
1. บคคลทมชอเสยง (Celebrities)
บคคลทมชอเสยงนนสามารถตกเปนเปาหมายและกลายเปนเหยอ เนองจากเสนห
หรอแรงดงดดใจทมอยมาก และชวตความเปนอยทมช อเสยงในสงคม จากความชนชอบและ
ความมชอเสยงเปนทรจกในสงคมนน การแสดงความพงพอใจอาจเปนแคเพยงการสง
จดหมายในฐานะคนทมความ นยมชมชอบ แตบางครงการแสดงความพงพอใจของคนบาง
ประเภทนนมมากกวาปกตมความตองการทจะตดตอบคคลทมชอเสยงเหลานน เชน ดารา
นกรอง นกแสดง บคคลกลมนอาจจะถกตดตอหรอตดตามไดงาย นอกจากนบคคลทม
บคลกลกษณะพเศษ เชน เพอนบานหญงทมความสวย หรอบคคลทม ชอเสยงแตเปนคนท
นารงเกยจกอาจจะตกเปนเหยอของการคกคามไดเชนเดยวกน
2. บคคลธรรมดาทวไป
บคคลธรรมดาทวไปกสามารถถกคกคามไดเชนเดยวกนโดยไมจาเปนตองมชอเสยง
เนองจากบคคลธรรมดานนอาจถกค กคามไดจากคนแปลกหนา อดตแฟนเกา หรอถก
คกคามจากนายจางหรอเพอนรวมงานทมความอจฉารษยา หรอลกคาทมาตดตองาน
ดงนจงเหนไดวาบคคลทกคนสามารถตกเปนเปาหมายและกลายเปนเหยอได ไม
วาจะเปนคนทมชอเสยงหรอคนธรรมดาทวไป นอกจากนแลวโดยส วนมากผหญงมกจะ
เปนเหยอมาก กวาผชาย และผชายกมแนวโนมหรอพฤตกรรมทจะเปนผคกคามมากกวา
ผหญง แตไมวาจะเปนหญงหรอชายกสามารถเปนเหยอหรอเปนผคกคามไดเชนเดยวกน
11 วจตรา เลศหรญกจ, ความผดฐานเฝาตดตามและขมข Stalking ,หนา 13.
12
ในการศกษาบคคลทมพฤตกรรมคกคามโดยนกจตวทยา Mullen (2000)12
ไดระบ
ลกษณะบคคลทมพฤตกรรมคกคามไว 6 แบบ ดงน13
1. พวกคกคามทถกปฏเสธ (Rejected Stalkers) คอพวกทมพฤตกรรมทจะ
คกคามบคคลอนดวยการแกไข แกแคน เปลยนแปลง การปฏเสธทตนเองไดรบ เชนจาก
การหยา แยกทาง หรอถกจากด
2. พวกคกคามอนเกดจากความไมพอใจ (Resentful Stalkers) ตดตามดวย
ความพยาบาทเพราะความแคนใจทมตอเหยอ โดยมแรงจงใจจากความตองการทจะทาให
เหยอเกดความหวาดกลวและความเครยด
3. พวกแสวงหาความใกลชด (Intimacy Seekers) ทาเพอจะไดใกลชด ม
ความสมพนธเชงชสาวกบเหยอ โดยบคคลเหลานคดวาเหยอคอบคคลทฟากาหนดใหมา
อยคกน
4. พวกคกคามทมพฤตกรรมเพอการมเพศสมพนธ (Eroto-manic Stalker) โดย
บคคลเหลานมกจะคดวาเหยอนนหลงรกกบตนหรออาจจะหลอกตวเองวาตนมบางสงลกซ ง
กบคนดงหรอดาราเปนตน
5. บคคลทไมมความสามารถ (Incompetent-Suitor) เขาสงคมไมเกง ม
พฤตกรรมคกคามเหยอทเปนทชนชอบของคนในสงคม
6. พวกคกคามทมพฤตกรรมแบบลาเหยอ (Predatory Stalker) คอจะวางแผน
และเตรยมการคกคามเหยอโดยสวนมากจะทาเพอการมเพศสมพนธกบเหยอ
2.1.5 ผลกระทบจากปญหาการคกคาม14
การคกคามนนถอเปนรปแบบหนงของการทารายจตใจโดยการบกรกเขาไปสชวต
ของเหยอโดย มไมความสมพนธใด ๆ กบตวเหยอ และการคกคามไมไดเกดขนจาก
เหตการณเดยว หากแตเปนขนตอนทเกดข นอยางตอเนองกนการคกคามจะทาใหเหยอเกด
ความกลว หรอทาใหเหยอนนอยในภาวะทเสยงตออนตรายจนอาจจะทาใหเหยอนนเปน
โรคจต นอกจากนนยงอาจเปนอนตรายตอรางกาย ซงปญหาการคกคามนอกจากจะม
12 P. E. Mullen, Type of Stalker and Stalking Patterns. Internet. http://www.sexual
harassmentsupport.org/TypesofStalker.html. 13 Ibid. 14 Wikipedia, the free encyclopedia. “Stalking” internet. http://en.wikipedia.org/wiki/
stalking.
13
ความผดทางกฎหมายแลวยงสงผลกระทบตอเหยอเปนอยา งมากไมวาจะมผลทางดาน
อารมณ จตใจ และการใชชวตประจาวน และทสาคญความปลอดภยในชวตและทรพยสนไม
วาจะเปนของเหยอเองหรอของบคคลทมความสมพนธใกลชดกบเหยอ ซงสามารถแยกได
ดงน
ผลกระทบตออารมณและสภาพจตใจของเหยอ15
1. ปฏเสธและสงสยในตนเอง (เหยอไมมความเชอวาจะเกดสงใด
ขนกบตนและสงสยการรบรของผอน)
2. โทษตวเอง
3. รสกผดละอาย หรอเสยหนา
4. หงดหงด ราคาญใจ
5. มความมนใจตา
6. โมโห รสกรนแรงตอผคกคาม
7. ตกใจสบสน
8. ไมมความปลอดภยและระวงตวตลอดเวลา
9. อารมณเปลยนแปลงบอยมากอยางไมมเหตผล
10. หมดความเชอมนและไวใจในบคคลอน
11. ลดความสามารถในการทางานหรอเรยน
12. มปญหาในการมความสมพนธกบบคคลอน
13. แยกตวไมตดตอกบใคร
14. นกถงแตอดต สะเทอนใจ
15. รสกอยากฆาตวตาย
ผลกระทบตอสภาพรางกาย16
1. เกดฝนรายและนอนไมหลบ
2. มปญหาเรองเพศสมพนธ
3. เหนอยลา
4. สงผลกระทบตอโรคลมในกระเพาะอาหาร
5. นาหนกลดลงอยางรวดเรว
6. ปวดหว วงเวยน รางกายไมแขงแรง เจบปวยงาย
15 Wikipedia, the free encyclopedia. “Stalking” internet. http://en.wikipedia.org/wiki/
stalking. 16
Ibid.
14
7. หวใจเตนแรงและเหงอออก
8. อาจรกษาตนเองหรอความเครยดดวยเหลาหรอยาเสพตด
2.2 ปญหาและผลกระทบจากการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking)
2.2.1 ความหมายของการคกคามทางอนเตอรเนต
ตามพจนานกรม (Black ’s Law Dictionary 8th Edition) ไดใหความหมายของคา
วา Cyberstalking
ไววา การขมข คกคาม หรอรบกวนบคคลอนโดยใชจดหมาย
อเลกทรอนกส (อเมล) จานวนหนงสงผานทางอนเตอรเนต โดยเฉพาะ อยางยงเมอมเจตนา
จะทาใหผรบเกดความกลววาจะเกดการกระทาทผดกฎหมาย อนตราย หรอความเสยหาย
แกผรบหรอคนในครอบครวหรอคนในบานของผรบ17
อนเตอรเนตเปนเครองมอทมพลงมกาวหนาทางเทคโนโลยสงนามาซงยคแหงขอมล
สมยใหม แตหากถกนามาใชอยางผด ๆ กอาจเปนอนตรายอยางรายแรงและอาจถงตายได
เชน การไดรบขอความทวา
“ ตองการนกเขยนหญง ซงไมมขอจากดในจนตนาการและแฟนตาซ ชนชอบ
การมเพศสมพนธทงแบบกลมและแบบรนแรง ....... หากสนใจ แวะมาไดท .......( ทอย)....
โทร. ไดทงกลางวนและกลางคนทเบอร ......... เราสญญาวา คณจะไดทกอยางทคณฝนถง
ตอบโฆษณานถาคณจรงจงเทานน ”18
หรอ ขอความทปรากฏอยใน อเมลวา “ฉนเปนฝน
รายทสดของคณ ปญหาทงหลายกาลงจะเรมขน ”19
หรอเมอผหญงคนหนงพบว า
เวบไซตหนงมขอความดงตอไปนปรากฏอย และพบวา ตวเธอเองเปนผหญงทปรากฏอยใน
ขอความทวาน “ ตอนนฉนซมเศรามาก อมมม ...เหมอนเปนการฆาตวตายสาหรบฉน รถ
ชน? กรดขอมอ? สองสามวนตอมา ฉนถามตวเองวา “ทาไมฉนจะไมฆาเธอดวยนะ”20
ขอความทงหมดนเปนตวอยางของการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking)
โดยทวไปการคกคาม (Stalking) คอ พฤตกรรมการรงควานและขมขซา ๆ และดวย
ความกาวหนาทางเทคโนโลยกมอาชญากรรมชนดใหมนเกดขน คอ การคกคามทาง
17 Bryan A. Garner, Black ‘s Law Dictionary, 8th ed. p.415. 18 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” The Berkeley Electronic Press ,(2006) : 1- 62. 19 Ibid. 20 Ibid., p. 2.
15
อนเตอรเนต การคกคามทางอนเตอรเนตจะเกยวของกบการใชอนเตอรเนต อเมล หรอ
การตดตอสอสารทางอเลกทรอนกสโดยวธอนในการคกคามหรอรงควานขมขบคคลอน และ
การใชเทคโนโลยทางอเลกทรอนกสกทาใหผคกคาม (Stalker) มชองทางในการขมข
คกคามหรอตามรงควานเหยอของตนเพมขน
ปญหาการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking) คอ การคกคามหรอรกลา
สทธสวนบคคลในวธการทกอใหเกดความกลวตอเหยอทางอเลกทรอนกส ปญหาการ
รบกวนและการคกคามนนมหลายรปแบบดวยกนบนโลกของอนเตอรเนตแตสงทเหมอนกน
ของปญหาการค กคามในรปแบบธรรมดาและการคกคามทางอนเตอรเนต
(Cyberstalking)นนคอมการเคลอนไหวตลอดเวลาของการคกคามและมความตองการทจะ
ควบคมเหยอหรอผเสยหายจนกวาการกระทาของตนนนจะบรรลผล ผกระทาการ
คกคามโดยสวนใหญแลวจะเปนผชายมากกวาผหญงและผเส ยหายหรอเหยอจะเปนผหญง
มากกวาผชาย ในหลาย ๆ กรณทผคกคามและผเสยหายหรอเหยอนนเคยมความสมพนธ
กนมากอน และการคกคามทางอนเตอรเนตนนกจะเรมขนเมอผเสยหายหรอเหยอนนพยาม
ทาการตดความสมพนธ อยางไรกตามการคกคามทางอนเตอร เนตอาจจะเกดขนจากคน
แปลกหนา จากการใหขอมลสวนบคคลผานทางอนเตอรเนต ทาใหเกดการคกคามทาง
อนเตอรเนตโดยวธการเขาถงขอมลสวนบคคลเกยวกบตวของเหยออยางงายดายเพยงการ
คลกเมาสไมกคร ง
การคกคามทางอนเตอรเนตนนไมมการตดตอกนทางกา ยภาพจนอาจทาใหเกด
ความเขาใจในทางทผดวามความรนแรงนอยกวาการถกคกคามธรรมดา ซงเปนความเขาใจ
ในทางทผดเมออนเตอรเนตไดกลายมาเปนสวนสาคญในการใชชวตของเรา ผคกคามจง
อาศยขอไดเปรยบของการตดตอสอสารทงายของระบบอนเตอรเนตในการเขาถ งขอมลสวน
บคคล และคณลกษณะพเศษบางประการของการตดตอสอสารกนทางอนเตอรเนตท
สงเสรมใหเกดการคกคามทางอนเตอรเนต เนองจากผคกคามนนไมตองการเผชญหนากบ
ตวเหยอ จงสงการตดตอสอสารทมลกษณะรบกวนหรอคกคามไปยงเหยอ นอกจากนการ
คกคามทางอนเตอรเนตนนทาใหผคกคามนนอยในตาแหนงทไดเปรยบกวาการคกคามแบบ
ธรรมดา เนองจากตวผคกคามอาจอยคนละประเทศ คนละเมอง หรออยททางานถดไป
และผกระทาการคกคามอาจเปนเพอนเกาหรอคนรกเกา หรอคนแปลกหนากได รวมถงการ
คกคามทเกดจากเดกวยรนทตองการลอเลนเทานน นอกจากนการทไมสามารถระบไดถง
แหลงทมาของการรบกวนหรอการคกคามทางอนเตอรเนตอาจเปนเหตรายกบตวผถก
คกคามหรอเหยอ ทงนจากสภาพของการทไมเปดเผย ไมสามารถระบตวตนหรอแหลงทมา
16
ของการคกคามอาจกอใ หเกดการกระทาความผดทมลกษณะตอเนอง และบางรายอาจ
พยายามกระทาการคกคามเหยอหรอทาการรกรานผเสยหายถงทบานหรอททางาน
ปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตกลายเปนปญหาทเพมมากขนและทวความ
รนแรงมากขนเนองจากโลกของอเลกทรอนกสหรอบนโลกของอนเ ตอรเนตนนไมมขอบเขต
ปญหาดงกลาวไดปรากฏเดนชดและเพมมากขนในประเทศสหรฐอเมรกาซงเปนประเทศทม
ความกาวหนาทางดานเทคโนโลยคอมพวเตอรและโลกของอนเตอรเนต ผใหบรการ
อนเตอรเนตบางรายในประเทศสหรฐอเมรกาไดรวบรวมสถตและประเภทของการรอง เรยน
เกยวกบการรบกวนหรอการคกคามสมาชก รวมถงหนวยงานทบงคบใชกฎหมายกได
รวบรวมปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตทเพมมากขน ดงน21
ประการแรก จากการสารวจการใชความรนแรงตอผหญงนนไดระบวาการคกคาม
เปนเหตการณททาใหผเสยหายหรอเหยอน นเกดความกลวในระดบสง ผหญง 1 ใน 12
คน (8.2 ลานคน) และผชาย 1 ใน 45 คน (2 ลานคน) ในสหรฐอเมรกาไดเคยถกคกคามมา
กอนในชวต และรอยละ 1 ของผหญงทงหมดและรอยละ 0.4 ของผชายทงหมดถกคกคาม
ในระหวางรอบ 12 เดอนทผานมา นอกจากนผหญงจะถกคกคามมากกวาผชาย โดย 4 ใน
5 ของผเสยหายหรอเหยอนนจะเปนผหญง โดยทผชายจะเปนผคกคามมากกวา และจาก
การสารวจรอยละ 87 ของผคกคามทผเสยหายระบไวในการสารวจคอ ผชาย และผหญงจะ
ถกคกคามโดยคนแปลกหนามากกวาผชายถง 2 เทาและ 8 ครงของผเสยหายหรอเหยอ
ถกคกคามโดยคนใกลชด
ประการทสอง การรวบรวมหลกฐานจากหนวยงานตาง ๆทเปนผบงคบใชกฎหมาย
ระบวาการคกคามทางอนเตอรเนตเปนปญหาทรนแรงและกาลงขยายตวจากระดบมลรฐไปส
ระดบรฐบาลกลาง ประเดนตาง ๆมากมายไดนาขนสสาน กงานอยการของสหรฐอเมรกา
โดยหนวยงานสอบสวนสบสวนของกรมตารวจประเทศสหรฐอเมรกาหรอ FBI และไดเรมตน
ทาการศกษากรณการคกคามทางอนเตอรเนตหรอ Cyberstalking โดยการศกษาของ
สานกงานอยการประจาแขวงลอสแองเจลสสไดประมาณการวา อเมลหรอการตดตอโดยสอ
อเลกท รอนกสอน ๆ นนเปน ปจจยตอการเกดการคกคามประมาณ รอยละ 20 จาก 600
กรณ และหวหนาหนวยการกระทาความผดทางเพศในสานกงานอยการแขวงแมนฮตตนยง
21 U.S the Attorney General, 1999 Report on Cyberstalking: A New Challenge for
Law Enforcement and Industry, A Report from the Attorney General to the Vice President.
Internet. http://www.usdj.gov/criminal/cybercrime/cyberstalking.htm.
17
ไดประมาณวาประมาณ รอยละ 20 ของคดทไดรบการสะสางและจดการนนจะเกยวของกบ
การคกคามทางอเลกทรอนกส นอ กจากนหนวยงานเทคโนโลยและการตรวจสอบ
คอมพวเตอรของสานกงานตารวจกรงนวยอรกระบวา รอยละ 40 ของคดเกยวของกบการ
รบกวนและการคกคามทางอนเตอรเนต และทงหมดนไดเกดขนในรอบ 3-4 ปทผานมา
ประการทสาม ผใหบรการอนเตอรเนตยงไดรบขอรองเรย นจานวนมากขนเกยวกบ
พฤตกรรมการรบกวนและการคกคามทางอนเตอรเนต ผใหบรการอนเตอรเนตหลกราย
หนงระบวาไดรบการรองเรยนประมาณ 15 ครงตอเดอนเกยวกบการคกคามทาง
อนเตอรเนตหรอCyberstalking
ประการสดทาย การศกษาเกยวกบผเสยหายทางเพศของว ทยาลยหญง โดย
นกวจยของมหาวทยาลยซนซนเนตไดรวบรวมโดยการสมสอบถามทางโทรศพทจานวน
4,446 คน โดยการสอบถามไดกระทาขนในระหวางป 2539 ถง ป 2540 โดยการ
ตรวจสอบเหตการณวาเคยถกตดตามหรอคกคามโดยวธการเฝามอง ตดตาม โทรศพท
เขยนหรอสงอเมลหรอมการตดตอโดยวธอนอนทาใหเกดความกลวเกดความวตกกงวลตอ
ความปลอดภยบางหรอไม พบวาผหญงจานวน 581 คน (รอยละ 13.1) ถกคกคามและเกด
เหตการณมากถง 696 เหตการณและบางเหตการณเกดขนมากกวา 1 ครง ซงเปน
ผหญงจานวนรอยละ 15 ทประสบเหตมากกวา 1 ครง และในเหตการณทงหมด 696 ครง
ดงกลาวพบวาม 166 ครงทคกคามทาง อเมล หรอคดเปน รอยละ 24.7 ดงนนการถก
คกคามของผหญงในมหาวทยาลยจงมความเกยวของหรอถอไดวาเปนการคกคามทาง
อเลกทรอนกสหรอการใชอนเตอรเนตเปนเครองมอในการคกคาม
จากปญหาดงกลาวขางตนนนทาใหเลงเหนไดวาการคกคามทางอนเตอรเนตนนจะ
ทวความรนแรงและขยายตวมากขนตามความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลย นอกจากน
ไมวาจะเปนเพศหญงหรอเพศชายนนกสามารถตกเปนเหยอของการคกคามไดเชนเดยวกน
เพยงแตปรมาณของการถกคกคามนนจะเกดขนกบเหยอทเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย
และการคกคามทางอนเตอรเนตนนมดวยกนหลายรปแบบดวยกนตามความเจรญกาวหนา
ทางดานเทคโนโลยดานคอมพวเตอรและอนเตอรเนตจงเปนการสมควรอยางยงทควรจะได
ศกษาถงรปแบบของการคกคามทางอนเตอรเนตตอไป
18
2.2.2 รปแบบของการคกคามทางอนเตอรเนต
โดยทวไปการคกคามทางอนเตอรเนตหรอ Cyberstalking ปรากฏไดหลายรปแบบ
แตกตางกนไปตามลกษณะของการใชงานอนเตอรเนต โดยผคกคามนนมกจะมงหรอ
ประสงคตอเหยอโดยการใชระบบออนไลน ทงหลายไมวาจะเปนการใชกระดานสนทนา
(Webboard) หองแชท (Chat Room) การสงสแปมเมล (Spam Mail) โดยผคกคามเหลาน
จะคกคามผานการสนทนา หรอสงเมล หรอไวรส โดยทาการสงขอความหรอรปแบบ
ลกษณะดงกลาวอยางตอเนอง หรอซา ๆ กน หรอวธทเกดข นบอย ๆ ทปรากฏในการ
คกคาม คอการลงขอความ(Post)ในทางเสยหายหรอใสรายตามกระดานสนทนาตาง ๆ ตอ
บคคลทสามซงสามารถเขาถงขอความทปรากฏอยบนกระดานสนทนา หรอ เพอจะทาให
เกดการโตตอบจากเหยอ หรอทาใหเหยอตดตอกลบมาหาตน เมอไดรบการโตตอบห รอ
ไดรบการตดตอจากเหยอแลว ผคกคามกจะพยายามตามแกะรอย IP Address22
ของ
เหยอเพอทจะไดทราบวาเหยอมทอยหรอมททางานทใด
การคกคามทางอนเตอรเนตนนเกดขนงายกวาการคกคามในรปแบบธรรมดา เพราะ
อปกรณทางอเลกทรอนกสตาง ๆ เชน อเมล (E-Mail) อนเตอรเนต (Internet) หรอหอง
สนทนาสด (Chat Room) ตาง ๆ เหลานไดอานวยความสะดวกใหกบผไมหวงดทจะตดตอ
เพอทาการคกคามเหยอ โดยบคคลหนงซงเปนผคกคามสามารถสง อเมล ผานทาง
อนเตอรเนตใหกบคนเปนจานวนรอย ๆ คนเพยงแคการ คลกหรอการกดปมหนงครงซงเปน
การประหยดเวลากวาการสงจดหมายหรอการโทรศพทหลายเทาตว หรอผคกคามหนงคน
นนสามารถทาการคกคามเหยอหรอผเสยหายไดเปนจานวนรอย ๆ คน เพยงแคการกดปม
หนงครงเชนกน วธการคกคามทางอเลกทรอนกสนนสวนใหญม ปจจยทแปรผนมาจากการ
ใชประโยชนทางอนเตอรเนตใน ปจจบน ซงผศกษาไดแยกรปแบบการศกษาทเกดจากการ
คกคามทางอนเตอรเนตออกเปน 3 รปแบบ คอ
22 IP Address ยอมาจาก Internet Protocal Address หมายเลขประจาเครองคอมพวเตอรบน
เครอขายอนเตอรเนต เนองจากการสอสารระหวางคอมพวเตอรแยกจากกนจาเปนตองมหลายเลขประจา
เครองทไมซากน องคกร Internet NIC (Internet Network Information Center) สหรฐอเมรกาเปน
ผรบผดชอบในการลงทะเบยน และกาหนดหมายเลขดงกลาว IP Address ประกอบดวยเลข (0 – 255)
จานวน 4 ชด โดยคนดวยเครองหมายจด เชน 205.184.56.1 เปนตน.
19
1. การคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกส (E-Mail Stalking)
การคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกส (E-Mail Stalking) คอ การสงจดหมาย
อเลกทรอนกสหรอ อเมล อนไมพงประสงคอนมเนอหาไมสมควรหรอใชถอยคาทไมสภาพ
หยาบคาย หรออาจจะเปนรปภาพหรอขอความตาง ๆ ทมลกษณะลามกอนาจาร นารงเกยจ
หรอขอความอนมลกษณะขมขในรปแบบตาง ๆ รวมทงการสง อเมลทมไวรสคอมพวเตอร
แอบแฝง ซงการกระทาดงกลาวเปนการคกคามทสรางความเดอดรอนราคาญ หรอความ
หวาดกลวแกผตกเปนเหยอ ซงการคกคามในลกษณะนเปนลกษณะของการกระทาทจากด
อยเฉพาะเหยอและความเปนสวนตวเทานน
การคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกสห รออเมลนนมขอนาสงเกตวา หากการ
สงไวรสหรออเมลขยะ (Junk Mail) ทเปนการชกจงทางการตลาดนนหาใชเปนการคกคาม
ไม23
แตจะตองประกอบดวยพฤตกรรมทมการสงจดหมายอเลกทรอนกสหรออเมลนนอยาง
ตอเนอง นอกจากนยงจะตองมจดประสงคเพอการขมข หรอขขวญจงจะถอวาเปนการ
คกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกสหรออเมลเชนเดยวกบวธการคกคามทวไปทจะตองม
องคประกอบดงกลาว เชนการสงใบเชญการเปนสมาชกหนงสอโปผานทางจดหมาย
อเลกทรอนกสหรออเมลหลายหนหลายครงโดยทผรบนนไมพงประสงค
การคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกสหรอ อเมลนนมรปแบบทใกลเคยงกบ
การคกคามในรปแบบเดม ๆ คอการคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกสหรอ อเมลนนม
ลกษณะคลายกบการคกคามทางโทรศพท คอมการคกคามโดยตรงและเปนการคกคามตอ
ความเปนสวนตวของเหยอห รอผเสยหาย หากแตการคกคามผานทางจดหมาย
อเลกทรอนกสนนมการสงและการแพรขยายทกวางขวางกวาและคกคามไดมากจานวนกวา
เทานน แตยงมขอโตแยงวาการคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกสนนยงไมมความ
นากลวหรอแพรกระจายไดมากเทากบการคกคามโดยว ธทางโทรศพทซงเปนวธการคกคาม
ในรปแบบเดม เนองจากการคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกสนนผรบจดหมาย
อเลกทรอนกสนนสามารถทาการลบจดหมายทงโดยทยงไมไดอานจดหมายดงกลาวได
หรออาจทาการปองกนหรอ Block จดหมายทสงเขามาในตรบจดหมาย อยางไรกตามไม
วาจะมการปองกนหรอทาการลบจดหมายทงหรอไม การค กคามผานทางจดหมาย
อเลกทรอนกส กยงถอวาเปนการคกคาม เพราะทาใหเกดการรบกวนตอความเปนสวนตว
ของบคคล ไมวาจะเปนการโทรศพทหรอการสงจดหมายหรอ อเมลตางเขาสกลองจดหมาย
กตาม
23 Emma Ogilvie, “Trends & Issues in crime and criminal justice” Australian Institue of
Criminalogy, September 2000 ,No.166. Internet. http://www.aic.gov.au.
20
การตดตามตวผคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกสหรอ อเมลนนสามารถแกะ
รอยและระบตวบคคลไดเชนเดยวกบการสงจดหมาย ทาใหกรณของจดหมายหรอ อเมลนน
ไมเกยวของกบความซบซอนทางเทคโนโลยเพยงแตเปนรปแบบหนงในการสอสารเพอทา
การคกคามบคคลอนเทานน เนองจากในปจจบนมระบบการปองกน อเมลทไมพงประสงค
รวมถงความกาวหนาทางเทคโนโลยทสามารถระบตวตนหรอสถานทของผสง อเมลได จง
ทาใหความยงยากในการตรวจสอบหรอสบหาตวผททาการคกคามในรปแบบนไมมปญหา
เทาทควร
2. การคกคามโดยผานทางเวบบอรด (Webboard Stalking)
การคกคามโดยการใชเวบบอรดเปนเครองมอไดถกจากดความใหเปนการคกคาม
ในสอชนดใหม ซงมความแตกตางจากการคกคามผานทางจดหมายอเลกทรอนกสหรอ
อเมลทถกเปรยบเทยบใหเปนการคกคามในรปแบบเดมเพยงแตเปนการสอสารแนวใหม
เทานน พวกนกคกคามทงหลายมกจะใชการลงขอความบนเวบบอรดเปนเครองมอในการ
ทาลายชอเสยง หรอทาใหเหยอตกอยในอนตราย ซงเปนการกระทาทเปดเผยตอ
สาธารณชนมากกวาทจะทาตอความเปนสวนตวของบคคล หรอตวเหยอ ในเชงทกอความ
เสยหาย หรอกอความอบอายใหกบเหยอ เชน ตวอยางทเกดขนในประเทศสหรฐอเมรกา
ผหญงคนหนงถกคกคามจากแฟนเกาของเธอเปนเวลาหลายป โดยแฟนเกาของเธอนน
จะคอยตดตามเวบไซตทเธอไดเขาไปสนทนาหรอเวบไซตทเธอเขาไปเลนอยเรอย ๆ และ
ระหวางนนกจะลง (Post) ขอความทเปนการใหรายเธอเสมอ จนทายทสดกไดนาภาพ
ของเธอไปตดตอกบภาพลามกอนาจารตาง ๆ และนาภาพของเธอนนไปลงตามเวบไซต
ตาง ๆ และหญงสาวเชนกนทถกคกคามเปนเวลาถง 6 เดอน โดยเรมจากการลงขอความ
ขมขวาจะฆาและขมขนเธอและทายทสดกนาภาพขอ งเธอตดตอและลงในอนเตอรเนต
ทงสองกรณดงกลาวขางตนทาใหเหนไดชดเจนวาการคกคามในรปแบบดงกลาวนไมไดเปน
การคกคามตอความเปนสวนตวของบคคลอยางทเคยมมาอกตอไปเหมอนอยางเชน การ
โทรศพท การสงอเมลขมขหรอการการกระทาในรปแบบอน ๆ ตอเหยอ “ ในชวตจรง
การคกคามนนผกระทามจดประสงคเพอเรยกความสนใจจากเหยอของตน เพอใหเหยอร
หรอทราบวาตนนนอยทไหนอยางไรแตการคกคามบนอนเตอรเนตนนไดเปลยนความคด
ดงกลาวไปอยางสนเชง เพราะผกระทาหาไดอยใกลกบเหยอไม อาจจะอยไกลออกไปถง
200 ไมลกเปนได จงไมมความจาเปนตองใหเหยอทราบวาตนอยทใด เปนการเปดเผย
ขอมลตอสาธารณชนเทานนเพอใหเหยอสนใจตน”(Gilbert)24
24 Ibid.
21
จากกรณตวอยางทงสองขางตนนนอาจจะมองวาเปนการกระทาทรายแรงและนา
หวาดกลวแตการกระทาดง กลาวอาจถกมองไดวายงแตกตางจากคาวาการคกคามอยาง
แทจรง เพราะวาการคกคามโดยการใชอนเตอรเนตเปนเครองมอนนเปนการกระทาททาให
เกดความกลวและความหวาดหวนทางอารมณเทานน ซงยงมไดพจารณาเปนความผด
ทางอาญาอยางจรงจงเทากบการคกคามจนเกดการทารายรางกาย
3. การคกคามผานทางหองสนทนา (Chat Room Stalking)
การคกคามประเภทนเปนลกษณะของการคกคามโดยการตดตอกบเหยอโดยตรง
โดยการสงขอความโตตอบทนท (Instant Messaging) ซงอาจจะเปนขอความทเปนการ
ขมข หรอหยาบคาย หรอรปภาพทมลกษณะลามกอนาจารสงใหกบผรบซงเปนเหยอเพอให
เหยอนนเกดความเครยดเกดความหวาดกลว ลกษณะของการตดตอกนทางหองสนทนา
คลายกบการตดตอผานทางจดหมายอเลกทรอนกสทจากดอยเฉพาะเหยอและความเปน
สวนตว แตแตกตางกนตรงทการตดตอผานหอง สนทนาเปนการตดตอกนโดยทนทในเวลา
นน ๆ แตในปจจบนนการตดตอผานทางหองสนทนานไดถกเปลยนแปลงและพฒนา
โปรแกรมขน ไดมโปรแกรมสนทนาในรปแบบใหมคอ โปรแกรมเมสเซนเจอรจาก
ไมโครซอฟท และเปนทนยมกนมาก มกถกเรยกสน ๆ วา “เอมเอสเอน”25
(MSN) หรอ
“เอม ” ซงโปรแกรมนสามารถดาวนโหลดไดจากอนเตอรเนตทวไป และผใชสามารถ
เชอมตอคอมพวเตอรเขากบอนเตอรเนตเพอใชบรการโปรแกรมนในการสนทนาสงขอความ
ไดทนท ซงการเขาใชบรการโปรแกรมน ผใชบรการกอาจถกคกคามไดในลกษณะ
เดยวกน
ดงนน จงทาใหเกดคาถามวาหากการกระทาทเปนลกษณะของการคกคามทเกด
บนโลกของอนเตอรเนตแลวจะไมสามารถนามาเปรยบเทยบกบโลกแหงความจรงไดเพราะ
การคกคามทเกดขนบนโลกของอนเตอรเนตนนมผลกระทบเพยงดานอารมณเทานนและไม
ถอวาเปนการกระทาผดอาญา ซงในความเปนจรงบางครงพฤตกรรมการคกคามบนโลก
ของอนเตอรเนตกอาจจะถอเปนลกษณะการกระทาของบคคลทไดกระทาการเชนนนในโลก
แหงความจรง
25 Wikipedia , the free encyclopedia “MSN” internet.. http//wikipedia.org.wiki.msn.
22
2.2.3 ลกษณะการคกคามทางอนเตอรเนต
2.2.3.1 ทาการคกคามดวยตนเองโดยการตดตอเหยอโดยตรง เปนการ
คกคามซงลกษณะโดยสวนใหญจะเปนการสง อเมลจากตนเองถงเหยอโดยตรง เพอสราง
ความหวาดกลวใหแกผทตกเปนเหยออยางเฉพาะเจาะจง หรอทาการพดคยโตตอบกบ
เหยอผานทางหองสนทนากบเหยอ กรณเชนนการกระทาอาจจะเปนลกษณะของการ
ขมขเหยอ การสงข อความหยาบคาย ภาพลามกอนาจาร โดยจดประสงคทมงตอการ
ควบคมและสรางความหวาดกลวตอเหยอและคงหมายรวมถงการอางจะทารายบคคลทม
ความสมพนธใกลชดตอเหยอ นอกจากนการคกคามดงกลาวนนยงสงผลตอสภาวะหรอ
สภาพจตใจของเหยอ ทาใหเหยอ เกดความหวาดระแวง รสกหวาดกลวถงอนตรายตอการ
ดาเนนชวตในภาวะปกตวสยของเหยอ
2.2.3.2 ทาการคกคามโดยการยยง ปลกป นใหรายเหยอตอบคคลทสาม
อนกอใหเกดการเกลยดชง โดยการใชขอความทเปนการใหรายเหยอใหผอ นเขาใจผด กรณ
ของการคกคามในลกษณะน สวนใหญจะเปนกรณเรองของการใหราย ใสความ สรางความ
เสอมเสยสรางความนาอบอายใหเกดขนกบเหยอ หรอทาใหเหยอถกดหมนเกลยดชง และ
นอกจากนผคกคามอาจกระทาการปลอมเปนเหยอเพอทาใหบคคลทสามเขาใจผดคดวา
ตนเองคอเหยอ สรางความเสยหาย ตอเหยอ เชน การเขาไปลงขอความบนเวบบอรดวา
เหยอตองการมเพศสมพนธกบทกคนโดยการอางชอ ทอย หมายเลขโทรศพททตดตอของ
เหยอลงไปในขอความดงกลาวดวย เพอเปนการลวงใหบคคลทสามนนเขาใจผดวาเปน
ความตองการของตวเหยอ นอกจากนอาจจะสร างเหตการณขนมาในทางทเปนเรอง
ละเอยดออนในสงคม เชน การเมอง ศาสนา ความชอบทเปนกระแส เพอใหบคคลอนทเขา
มาอานขอความดงกลาวเกลยดชงเหยอและทสาคญอาจทวความรนแรงจนกระทงเปนการ
ลวงใหบคคลทสามนนกระทาการคกคามเหยอ ซงสงผลกระทบท รนแรงใหกบตวผทเปน
เหยอ และเปนการสรางความเขาใจผดใหกบบคคลทสาม เกดการลวงใหบคคลทสามกอ
อาชญากรรมแทนตนเอง
2.2.4 ผลกระทบจากปญหาการคกคามทางอนเตอรเนต
จากพฤตกรรมการคกคามทางอเลกทรอนกสไมวาจะเปนการคกคามผานทาง อเมล
หรอการคกคามโดยการใชอนเตอรเนตเปนเครองมอลวนสงผลกระทบตอตวผทตกเปนเหยอ
ดวยกนทงสน ไมวาจะเปนผลกระทบตอสภาพรางกายหรอสภาพจตใจรวมถงสภาพอารมณ
23
ของเหยอ ในกรณทเกดผลกระทบสถานเบากเปนเพยงแคการสรางความเดอดรอน
ราคาญใหกบตวเหยอ เชนกรณของการสงสแปมเมล (Spam Mail) ใหกบเหยอในคราวละ
จานวนมาก ๆ และบอยครงมกจะเกดโดยการสงจากบคคลคนเดยว หรออาจสง สแปมเมล
เพอการชกจงทางการตลาด เพอการโฆษณา หรอขายสนคา หรอการสงขอความ ท
ลกษณะของการตดไวรสมากบเมล นน ๆ เพอใหผรบ เมลนนตดไวรส ผลทเกดขนคอการ
ทาใหผรบเมลนนเสยเวลาในการลบ อเมลทไมตองการนทงจากกลองจดหมายสวนตว หรอ
ทาใหเครองคอมพวเตอรหรออเมลของเหยอนนตดไวรส การคกคามทางอนเตอรเนตใน
ลกษณะนนนยง ถอวามผลกระทบแคสถานเบากบผท ตกเปนเหยอ คอการสรางความ
เดอดรอนราคาญและเสยเวลาเทานน แตถาหากวาบคคลหนงไดรบขอความ อเมลครง
แลวครงเลาจากบคคลหนงซงไมเปดเผยตนวาเปนใคร แตดเหมอนกบวาคน ๆนนจะรจก
ชวตสวนตวของผรบเปนอยางด ตวอยางเชน “ฉนเปนฝนรายทสดของคณ ปญหา
ทงหลายกาลงจะเรมขน ”26
หากขอความเหลานปรากฏขนใน อเมลของบคคลทเปนผรบ
เมลแลวยอมกอใหเกดความวตกกงวลหรอความหวาดกลวกบผรบ อเมลประเภทนดวยกน
ทงสน เหยออาจจะเกดความกลวถงอนตรายทจะเกดขนตามคาขมขหรอคกคามทปรากฏอย
ในอเมล เชน คดทนกศกษาคนหนงถกตงขอหาจากการสง อเมลใหกบนกศกษาเอเชย
กลมหนง และมขอความปรากฏใน อเมลวา “ผมจะหาตวพวกคณ และจะฆาพวกคณทงซะ ”
และลงทายขอความวา “ คนเกลยดพวกเอเชย ”27
ซงขอความเหลานนนหากปรากฏอย
ในอเมลของผรบนนยอมทาใหผรบ อเมลนนตกเปนเหยอ และตกอยในความหวาดกลวถง
อนตรายทอาจจะเกดขนกบตนเอง คนใกลชด หรอคนในครอบครว
การคกคามทางอนเตอรเนตนนนอกจากจะทาใหผท ตกเปนเหยออยในความเครยด
หวาดกลว หร อหวาดระแวงถงภยอนตรายทอา จจะเกดขนกบตวเองแลว ผลกระทบท
อาจจะเกดขนกบตวเหยอ คอเหยอไดรบความอบอาย เสอมเสยชอเสยง หรอถกดหมน
เกลยดชงจากคนทวไป เนองจากการคกคามทางอนเตอรเนตนนบางครงเปนการคกคาม
ทเปดเผยตอสาธารณชนทวไปทาใหบคคลทสามหรอคนทวไปนนสามารถเขาถงหรอรบรได
ผลกระทบทรายแรงทสด คอการคกคามทางอนเตอรเนตทนาพาไปสการคกคามท
เกดขนในโลกแหงความเปนจรง เชน คดทเกดขนในมลรฐแคลฟอรเนย ในเดอนมกราคม
2542 จาเลยในคดไดรงควานและคกคามผหญงวย 28 ปรายหนงโดยการเขาไปเวบบอรด
26 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” p. 1. 27 Emma Ogilvie, Trends & Issues in crime and criminal justice. Australian Institue of
Criminalogy, September 2000 ,No.166. Internet. http://www.aic.gov.au.
24
สาธารณะ และหองสนทนาหลายหน และแอบอางวาตนเองเปนหญงสาวผนนมาลงขอความ
วาหญงผตกเปนเหยอนนมความปรารถนาทางเพศในลกษณะอยากใหชายแปลกหนามา
ขมขนกระทาชาเรา พรอมทงไดลงชอ ทอย และห มายเลขโทรศพทตดตอซงเปนของ
หญงสาวทเปนเหยอไวดวย การกระทาดงกลาวของจาเลยรายนเปนผลใหมผชายแปลก
หนา อยางนอย 6 คนมาเคาะประตบานเธอกลางดก เพอขอมเพศสมพนธในลกษณะทได
ลงขอความไวบนอนเตอรเนต นอกจากนยงมโทรศพทอกจานวนมากโทร มาเพอขอม
เพศสมพนธในลกษณะน การคกคามทางอนเตอรเนตในลกษณะเชนนไดสรางความ
เดอดรอนแกหญงสาวผเปนเหยอ ซงตวเธอเองนนไมรเลยวามการแอบอางเปนตวเธอและ
มการลงขอความพรอมทงรายละเอยดทสามารถตดตอเธอไดอยบนอนเตอรเนต ในท สด
จาเลยในคดดงกลาวนนไดถกจาคกเปนเวลา 6 ป28
นอกจากนจากรปแบบของการคกคามทางอนเตอรเนตนนสามารถทาใหบคคลท
สามทไมไดมสวนเกยวของทาการคกคามผอนแทน เชนการสง อเมลรนแรง (Hate E-Mail)
ในนามของเหยอโดยใหเบอรโทรศพทและทอย ต วอยางเชน สงถง “กลมซาตาน คน
ตดยา และคนทาธรกจสอลามกอนาจาร ” เหยอรายนไดคนพบวามเหตการณเชนน
เกดขน เมอเธอไดรบโทรศพทขมขวญจากชายคนหนงซงอาศยอยหางไปเพยงระยะทาง
20 นาทจากบานของเธอ วา “เธอควรจะหาปนเอาไว เพรา ะครงหนาทเราจะอานเรองของ
เธอมนจะอยในรายงานของตารวจ ” แททจรงแลวผคกคามทางอนเตอรเนตของเหยอ คอ
คนทเหยอทาธรกจดวย29
จากกรณทเกดขนขางตนนทาใหเลงเหนไดวาผลกระทบทเกดจากการคกคามทาง
อนเตอรเนตนนในลกษณะดงกลาวนน มการคกคามทรนแรง มใชเพยงแคการคกคามทใน
สถานเบาทสรางความเดอดรอนราคาญ ความเครยด ความวตกกงวลแกสภาพจตใจ
หรอสภาพอารมณของผทเปนเหยอเทานน หากแตเปนการคกคามทอาจกอใหเกด
อนตรายตอเหยอ เกดการทารายรางกายจนอาจถงแกชวต มากทสด และมใชเพยงการ
คกคามทเกดบนโลกของอนเตอรเนตทเกดผลกระทบตอสภาพอารมณและจตใจของ เหยอ
เพยงอยางเดยวเทานน แตการคกคามทางอนเตอรเนตทสามารถขยายผลมาสโลกแหง
ความเปนจรงได นอกจากนปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตนนเปนการคกคามท ไม
สามารถบงบอกหรอระบตวตนของผคกคามได และการกระทาการคกคามดงกลาวนนก
28 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” p.10. 29 Ibid.
25
เปนการคกคามทางเครอขายอนเตอรเนตทไมมลกษณะของการกระทาทางกายภาพ ซง
การคกคามทางอนเตอรเนตกอาจจะมผลกระทบอารมณและสภาพจตใจของเหยอรวมถง
ผลกระทบทเกดตอสภาพร างกายของเหยอเหมอนการถกคกคามธรรมดาทผศกษาได
นาเสนอไวแลวขางตน
2.3 ความแตกตางระหวางการคกคามทางอนเตอรเนตและการคกคามทวไป
จากการศกษาการคกคามทวไปและการคกคามทางอนเตอรเนตนน ทาใหเหนวา
การคกคามทางอนเตอรเนตนนเหมอนกบการคกคามทวไปเนองจากมความคลายคลงกนทง
เนอหาและเจตนาซงรวมถงความตองการของผคกคามทมความตองการทจะใชอานาจบงคบ
เหยอ ควบคมเหยอ และพฤตกรรมขมขคกคามกจะนาไปสพฤตกรรมทรนแรงมากขน
อยางไรกตามแมวาจะมความคลายคลงกนก ตาม แตการคกคามทางอนเตอรเนตกแตกตาง
จากการคกคามทวไป ใน 4 ลกษณะ30
ซงความแตกตางเหลานมความสาคญเพราะเปน
เหตผลททาใหกฎหมายปราบปรามการคกคามทวไปไมสามารถดาเนนการครอบคลมถง
การคกคามทางอนเตอรเนตได ดงน
2.3.1 ผคกคามทางอนเตอรเ นตสามารถคกคามขมขเหยอหลายรายอยางรวดเรว
และสงขอมลไดอยางกวางขวาง แมวาความแตกตางนจะชดเจน แตกถอวาเปนสงสาคญ
เนองจากอนเตอรเนตเปนระบบการสอสารทไมมขอบเขต บคคลสามารถสงขอความหนงๆ
ไดทนทโดยไมทราบวาขอความนนมาจากใคร ในขณะนเวบไซต อนเตอรเนต อเมล หอง
สนทนา (Chat Room) กระดานขาวอเลกทรอนกส การสงขอความโตตอบทนท
(Instant Messaging) และเครองมอสอสารทางเวบไซตอนๆ ไดทาใหผคกคามทาง
อนเตอรเนตสามารถสงขอความขมขคกคามไดอยางรวดเรว บรรดาขอความหรอรปภาพ
ตาง ๆ ทสงใหทางอนเตอรเนตกสามารถสงผานถงกลมคนจานวนมาก ๆ และขยายเปนวง
กวางกวาการสอสารเพอขมขโดยการคกคามทวไปนอกจากนวธการดงกลาวนนถอเปนวธ
ทมประสทธภาพและราคาตนทนตา ตวอยางเชน ผคกคามทวไปอาจจะขมขเหยอโดยการ
โทรศพทถงเหยอหลาย ๆ ครง แตในการโทรศพทแตละครง ผคกคามจะตองลงมอกระทา
และใชเวลา พฤตกรรมการคกคามนสามารถสรางผลกระทบทรนแรงขนหากกระทาผาน
ทางอนเตอรเนต เนองจากในการสง อเมลเพยงครงเดยวผคกคามสามารถสงขอคว ามถง
เหยอซา ๆเปนพนๆ ครงโดยการอาศยระบบและอปกรณของคอมพวเตอร นอกจากน ผ
คกคามทางอนเตอรเนตยงสามารถสรางเวบไซตเพอลงคาขมขหรอคกคาม ดงนน แทนท
30 Ibid., p. 5.
26
จะสงจดหมายขมขเหยอ ผคกคามสามารถสงคาขมขใหโลกไดร โดยการลงขอความเหลา น
ไวบนเวบไซต ทาใหมการขมขคกคามอยางตอเนอง ซงการกระทาดงกลาวนนทาใหเกด
การละเมดความเปนสวนตวของบคคลและทาใหการคกคามทางอนเตอรเนตรนแรงขน
2.3.2 ผคกคามทางอนเตอรเนตสามารถทจะอยไกลจากเหยอ ผคกคามทวไปมกจะ
อยใกลกบเหยอ หรอในบรเวณเดยวกนแตผคกคามทางอนเตอรเนตสามารถใชอนเตอรเนต
คกคามเหยอไมวาเหยอจะอยทไหน เหยอจงไมมทางทจะหนพนผคกคามได และการท
อนเตอรเนตสามารถเขาถงบคคลอยางไมมขอจากดทาใหการคกคามบคคลทางอนเตอรเนต
ตางจากการคกคามทวไป 3 กรณดงน31
(1) อนเตอรเนตนนเปนวธทถกและสะดวกสาหรบผคกคามทางอนเตอรเนต
ในการตดตอเหยอจากทไหนกได ผคกคามสามารถคกคามเหยอขามเมอง รฐ หรอ
กระทงขามประเทศ ตราบเทาทมการเขาถงอนเตอรเนต ซงถอวาการส อสารทาง
อนเตอรเนตนนนาจะเปนสอทมราคาถกกวาโทรศพทและรวดเรวกวาไปรษณย
(2) ทอยของผคกคามในอนเตอรเนตไมจาเปนตองเปดเผยกได ซงสงผล
ใหเหยออยในสภาวะวตกจรต เกดความหวาดระแวง หวาดกลววาผคกคามเขาหรอเธอ
เปนเพอนบาน หรออยในประเทศเพอนบาน
(3) สถานทต งหรอสถานทอยของผคกคามทางอนเตอรเนตกสามารถ
กอใหเกดปญหาเกยวกบเรองเขตอานาจศาลได เนองจากการคกคามทางอนเตอรเนต
สามารถกระทาขามรฐ หรอขามประเทศไดอยางงายดาย อยการอาจเผชญกบปญหาเรอง
เขตอานาจศาลในการบงคบใชกฎหมายได
2.3.3 เปนการยากทจะเปดเผยตวผคกคามทางอนเตอรเนต ยงมความเขาใจผด
วาการคกคามทางอนเตอรเนตนนอนตรายนอยกวาการคกคามทวไป เนองจากการคกคาม
ทางอนเตอรเนตนนไมเกยวของกบการตดตอทางกายภาพ32
แตในความเปนจรงแลว
การคกคามทางอนเตอรเนตนนอนตรายกวาการคกคามแบบทวไป เนองจากอนเตอรเนต
เปดโอกาสใหผท อยากจะคกคามบคคลอนแตไมอยากแสดงตนวาตนเองคอผคกคาม
นอกจากนยงไมอยากทจะคกคามโดยวธทวไปกสามารถใชอนเตอรเนตนนสงขอความขมข
คกคามเหยอแทน
อนเตอรเนตไดถกทาขนใหสามารถทาลายความยบยงชงใจของบคคล
ความสามารถในการสงขอความขมขคกคามหรอรงควานเหยอ ทาใหผคกคามสามารถ
31 Ibid., p. 6. 32 Ibid., p. 7.
27
กระทาความผด เอาชนะความลงเลใจ ความไมเตมใจ หรอความกลวทจะเผชญหนากบ
เหยอ และอาจทาใหผก ระทาผดคกคามไมกลวการกระทาผดเหลาน นอกจากนการไม
เปดเผยในอนเตอรเนตยงสงผลใหผคกคามทางอนเตอรเนตสามารถตดตามและสบการใช
อนเตอรเนตของเหยอไดเปนระยะเวลานานโดยทเหยอนนอาจจะไมรตว
มนกวชาการทานหนงไดอธบายไววา “ผาคลมทปดบงโฉมหนา ” ในอนเตอรเนตทา
ใหผคกคามทางอนเตอรเนต “ มขอไดเปรยบ ”33
และเปนการยากทจะชตว หาทอย และ
จบกมผคกคามได และผคกคามสามารถใชเทคโนโลยในการปลดเครองหมายซงสามารถช
ตวผคกคามออกได34
2.3.4 ผคกคามทางอนเตอรเนตสา มารถปลอมเปนเหยอไดงาย ตางจากการ
คกคามโดยทวไป ผคกคามทางอนเตอรเนตสามารถแสดงตนเปนเหยอและกอความวนวาย
หรอใหราย ทาใหเหยอถกดหมนเกลยดชงในอนเตอรเนต โดยการสง อเมลปลอม ลง
ประกาศขอความในกระดานขาวตาง ๆ และกาวราวผสนทนาใน หองสนทนา หรอลง
ประกาศขอความทเปนการเสยหาย เหยอกจะถกหามการลงประกาศในกระดานขาว ถก
กลาวหาในการกระทาทไมเหมาะสม และไดรบขอความขมขจากผทถกกาวราวโดยผคกคาม
เหยอโดยใชชอเหยอเปนกาบง
ตวอยางเรองจรงทเกดขนกบ Jane Hitchcock35
ซงถกคกคามทางอนเตอรเนตโดย
เจาของบรษทแหงหนง หลงจากทเธอรองเรยนการใหบรการของบรษทแหงน บรษทแหง
นเปนผคกคามเธอและผคกคามไดใชชอ Hitchcock ลงประกาศขอคดเหนทดเดอดใน
เวบไซตและสง อเมลในชอของเธอเพอทจะทาใหคนอนโกรธแลวกลบมาขมขเธอ และ
ผคกคามเองกยงสง อเมล ทมขอความขมขวญถงเธอเปนพน ๆ ฉบบเปนเวลากวาป
นอกจากนผคกคามยงสง อเมลขมขและคกคามคนใกลตวและคนใกลชดของ Hitchcock
คอผคกคามยงสงอเมลขมขวญสามและเจานายของเธอ เปนพน ๆ ฉบบเชนกนและบางครง
กสงในชอของ Hitchcock เองซงในทสดกทาใหอเมล ของบคคลทไดรบขอความขมขคกคาม
เหลานเตมและทาใหใชงานไมได การกระทาของผคกคามทางอนเตอรเนตดงกลาว
รายแรงถงขนาดทาให Hitchcock ตองถกยายออก แตกไมไดเปนการหยดผคกคามไดแต
อยางไร ผคกคามไดคนพบเธอในอนเตอรเนตและเรมการคกคามขมขอก จนกระทง
Hitchcock ไดดาเนนการฟองศาลแตผคกคามดงกลาวไมไดถกตดสนใหมความผดทาง
อาญา
33 Ibid., p. 8. 34 Ibid. 35 Ibid.
28
2.3.5 ผคกคามทางอนเตอรเนตกอใหเกดการขมข คกคามโดยบคคลทสามทไมได
มสวนเกยวของ การทผคกคามสามารถทาใหบคคลทสามทาการคกคามขมขเหยอ
อาจจะเปนสงทนาหวาดกลวทสดและ เปน ลกษณะพเศษเฉพาะของการคกคามทาง
อนเตอรเนต ยกตวอยางเชน36
ในมลรฐแคลฟอรเนย จาเลยวย 58 ป ใชอนเตอรเนตใน
การชกจงการขมขนหญงวย 28 ปคนหนงทปฏเสธรบรกจากจาเลยผนน จาเลยไดทา
ความหวาดกลวใหเหยอโดยการปลอมเปนเหยอในหองสนทนาในอนเตอรเนต พรอมทงลง
ประกาศเบอรโทรศพทและทอยของเหยอ และลงขอความวา เหยอจนตนาการทจะถ ก
ขมขน เนองจากขอความเหลาน มผชายอยางนอย 6 คนมาหาเธอทบานและแสดงความ
จานงวาเขาตองการขมขนเธอ เชนเดยวกนกบ Hitchcock ทประสบกบการคกคามทาง
อนเตอรเนตในลกษณะคลาย ๆกน เมอผคกคามเธอลงโฆษณาเบอรโทรศพทและทอยของ
เธอในเวบไซด alt-sex ซงใชลงประกาศหาการมเพศสมพนธแบบซาดสต
นอกจากนยงมรปแบบ ของการหลอกใหบคคลทสามทไมไดมสวนเกยวของทาการ
คกคามผอนแทน คอ ผคกคามสงอเมลรนแรง (Hate E-Mail) ในนามของเหยอโดยใหเบอร
โทรศพทและทอย เชน สงถง “กลมซาตาน คนตดยา และคนทาธรกจสออนาจาร ” เหยอ
รายดงกลาวคนพบวามเหตการณนขน เมอเธอไดรบโทรศพทขมขวญจากชายผหนงซง
อาศยเพยง 20 นาทจากบานของเธอวา “เธอควรจะหาปนเอาไว เพราะครงหนาทเราจะอาน
เรองของเธอมนจะอยในรายงานของตารวจ ”37
แททจรงผคกคามทางอนเตอรเนตของเหยอ
คอ คนทเหยอทาธรกจดวย แตผคกคามกไมมความผดทางอาญา
ทายสด อนเตอรเนตกทาใหการคกคามทวไปทนาหวาดกลวอยแลวนนดนา
หวาดกลวมากยงขนอก โดยการทผคกคามสามารถใชอนเตอรเนตคกคามได ตลอดยสบส
ชวโมง การตออนเตอรเนตทรวดเรวทนใจ การสงขอความซา ๆไดอยางมประสทธภาพ
และการไมเปดเผยแหลงทอยหรอแหลงทมาของผคกคาม นอกจากน ผคกคามยงสามารถ
แสดงตนเปนบคคลอนได อกทงโอกาสในการกระทาของผคกคามกไมมขอบเข ต
เชนเดยวกบอนเตอรเนต
จากการศกษาทงหมดขางตน ผศกษานนเหนวาการคกคามโดยทวไปและการ
คกคามทางอนเตอรเนตนนถอเปนอาชญากรรมชนดหนงทมความรนแรง และสามารถสราง
ความเสยหายไดไมตางกน และไมวาจะเปนเพศหญงหรอเพศชายกสามารถตกเปน เหยอ
และกลายเปนผคกคามไดเทา ๆ กน เพยงแควารปแบบของการกระทาความผดในการ
36 Ibid., p. 9. 37 Ibid., p. 10.
29
คกคามนนไดแตกตางและพฒนาไปจากเดมตามความกาวหนาทางเทคโนโลย ดงนนจง
เปนการสมควรอยางยงทจะตองทาการศกษาถงมาตรการทางกฎหมายของตางประเทศและ
ของประเทศไทยทมอยวาเพยงพอหรอไมในการแกไขปญหาหรอมาตรการทางกฎหมายทม
อยนนเพยงพอหรอไมในการลงโทษหรอปราบปรามผกระทาความผด
30
บทท 3
มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking)
3.1 ทมาของ กฎหมายการค กคามทางอนเตอรเนต Cyberstalking ในประเทศ
สหรฐอเมรกา
ประเทศสหรฐอเมรกาซงเปนประเทศตนกาเนดของอนเตอรเนต ไดเผชญกบ
ปญหาการคกคามซงทวความรนแรงและพฒนาไปในรปแบบใหมทอาศยอนเตอรเนตเปน
ปจจย หนวยงานบงคบใชกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกา จงไดพยามศกษาปญหาท
เกดขน เชน สานกงานอยการแขวงลอสแองเจลลสพบวา อเมลและการตดตอสอสารทาง
อเลกทรอนกสอนเปนปจจยตอการตดตามและคกคามประมาณ รอยละ 20 และหวหนา
หนวยการกระทาความผดทางเพศในสานกงานอยการแขวงแมนฮตตนไดประมาณวา รอยละ
20 ของคดทไดรบการสอบสวนจดการจะเกยวของกบการคกคามทางอนเตอรเนต แล ะ
หนวยงานเทคโนโลยและการตรวจสอบค อมพวเตอรของสานกงานตารวจกรงนวยอรก
ประมาณวา รอยละ 40 ของคดนนเกยวของกบการรบกวนและการคกคามทาง
อเลกทรอนกส และทงหมดนไดเกดขนภายในระยะเวลา 3 - 4 ปทผานมา38
ในขณะทการคกคามทางอนเตอรเนตเปนปรากฏการณใหมเชนเดยวกบ
อนเตอรเนต การคกคามทวไปกถอวาเปนอาชญากรรมทเพงเรมเกดมาไมนานน
โดยทวไปจดประสงคของผคกคามคอ ใชอานาจ “บงคบ ” เหยอโดยทาใหเ หยอหวาดกลว
และบอยครงพฤตกรรมดงกลาวนาไปสการใชกาลงทางรางกาย มลรฐแคลฟอรเนยได
ออกกฎหมายควบคมปราบปรามการคกคามฉบบแรกในป ค.ศ. 1990 เพอปราบปรามการ
คกคามทวไป หลงจากเกดเหตฆาตกรรม Rebecca Schaeffer ดาราโทรทศนเรอง “My
Sister Sam” เนองจาก Schaeffer ไมสามารถหยดแฟนคนหนงทคลงไคลเธอและคกคาม
เธอเปนเวลากวา 2 ป การคกคามรนแรงขนเปนลาดบ และแฟนผนนไดทารายรางกาย
เธอและฆาเธอในทสด39
38 U.S the Attorney General, 1999 Report on Cyberstalking: A New Challenge for
Law Enforcement and Industry, A Report from the Attorney General to the Vice President .
Internet. http://www.usdj.gov/criminal/cybercrime/cyberstalking.htm. 39 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” The Berkeley Electronic Press ,(2006) : 1- 62.
31
จากนนไมนานมลรฐอนและรฐบาลกลางของสหรฐอเมรกากไดดาเนนรอยตามมลรฐ
แคลฟอ รเนยในการออกกฎหมายปราบปรามการคกคามเพอปดชองวางของกฎหมาย
ฝายนตบญญตไดเลงเหนความจาเปนในการหยดผคกคามกอนทจะไดพฒนาไปเปนการ
ขมขคกคามและรงควานรายแรงซงมผลกบความปลอดภยของบคคล นอกจากนกฎหมาย
ปราบปรามการคกคามกมจดประสงคเพ อ “กาจดพฤตกรรมซงขดขวางการใชชวตปกตของ
เหยอ และปองกนพฤตกรรมเหลานนไมใหกลายเปนความรนแรง ” กฎหมายทเกยวของ
กบการคกคามทวไปเปนทงกฎหมายเชงปองกนและเชงรก เนองจากกฎหมายเหลานม
จดประสงคเพอ “ทาการคกคามบางประเภทใหเปนคว ามผดอาญา เพอปองกนไมใหผ
คกคามกระทาการทรนแรงและรายแรงมากขน”
แมวาจะมการตรากฎหมายเหลานขน การคกคามทวไปกยงเปนปญหาสาคญใน
ประเทศสหรฐอเมรกา แตละปมคนเกอบหาแสนคนทถกคกคาม และประมาณ รอยละ 85
กเปนคนธรรมดาทไมไดมชอเสยงหรอเปนทรจกทวไป 40 การคกคามทวไปสงผลกระทบท
สาคญกบเหยอ โดยทาใหเกดความเครยดหลงจากความหวาดกลว ความซมเศรา และ
สภาพโศกเศราทางอารมณอยางรนแรง และสงผลกระทบถงสภาพรางกาย ในขณะท
การคกคามทวไปและการคกคามทางอนเตอรเนตม จดประสงคคลายกน คอ การบงคบขม
ขวญเหยอ แตแตกตางในพฤตกรรมในวธการทผคกคามทางอนเตอรเนตใชในการบรรล
จดประสงคดงกลาว
รฐบาลกลางของประเทศสหรฐอเมรกา และหนวยงานทางดานกฎหมายรวมถง
เจาหนาทผบงคบใชกฎหมายไดตระหนกถงภยและผลกระทบอ นเกดจากการคกคาม
ดงกลาวทมตอความสงบสข และชวตสวนตวของประชาชน จงไดออกมาตรการทาง
กฎหมายตาง ๆ ทงระดบรฐบาลกลางและกฎหมายในระดบมลรฐออกมาเพอจดการกบ
ปญหาการคกคามดงกลาว ซงลาสดนนมเพยง 6 มลรฐเทานนทออกกฎหมายเกยวกบการ
คกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking) โดยเฉพาะเพอจดการกบปญหาดงกลาว
กฎหมายในประเทศสหรฐอเมรกานนมทงกฎหมายในระดบมลรฐ (State Laws)
และกฎหมายในระดบรฐบาลกลาง (Federal Laws) ซงโดยสวนใหญแลวแตละมลรฐนนได
นาเอาบทบญญตทมอยเกยวก บการคกคาม (Stalking) มาปรบใชเทยบเคยงกบกรณท
เกดขน
40 U.S the Attorney General, 1999 Report on Cyberstalking: A New Challenge for
Law Enforcement and Industry, A Report from the Attorney General to the Vice President
August 1999. Internet. http://www.usdj.gov/criminal/cybercrime/cyberstalking.htm.
32
3.2 กฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking)ในประเทศ
สหรฐอเมรกา
3.2.1 กฎหมายในระดบรฐบาลกลาง (Federal Law) นนไดบญญตมาตรการไว
ดงน
(1) Interstate Communication Act , 18 U.S.C. S. 875 (c)41 บทบญญตใน
พระราชบญญตการสอสารระหวางรฐฉบบดงกลาวนไดบญญตใหการสงผานการสอสารใด ๆ
ในเชงพาณชยระหวางรฐหรอตางประเทศอนเปนการกออนตรายใหกบบคคลอนนนตองโทษ
ปรบและจาคกไมเกนหาปหรอทงจาทงปรบ ซงบทบญญตดงกลาวไดรวมถงการสงผานการ
สอสารในรปแบบของไปรษณยอเลกทรอนกสดวย42
(2) Federal Phone Harassment Statue , 47 U.S.C. S. 223 (a) (1) (c)43
พระราชบญญตการคกคามทางโทรศพท บทบญญตนใหการใชโทรศพทหรอเครองมอ
สอสารใด ๆ กตาม ระหวางรฐ หรอระหวางประเทศในการกอกวน สรางความราคาญ
รบกวน คกคาม หรอขมขบคคลอนเปนความผดตองระวางโทษจาคกไมเกนสองป หรอ
ปรบ หรอทงจาทงปรบ
ดงนนการคกคามทางอนเตอรเนตโดยการสรางความราคาญใหแก เหยอ โดย
วธการสงสแปมเมล กสามารถทจะนาบทบญญตดงกลาวมาปรบใชได44
41 “Whoever transmits in interstate or foreign commerce any communication
containing any threat to kidnap any person or any threat to injure the person of
another, shall be fined under this title or imprisoned not more than five year, or both” 42 จอมพล พทกษสนตโยธน, “การตามรงควานบนอนเตอรเนต(Cyberstalking)กบความผด
ทางอาญาในสหรฐอเมรกาและสหราชอาณาจกร,” วารสารวชาการมนษยศาสตรและสงคมศาสตร 13,
(กนยายน –ธนวาคม 2548) : 51-65. 43 “(a) Prohibited acts generally Whoever - (1) in interstate or foreign
communications –(c) makes a telephone call or utilizes a telecommunications device ,
whether or not conversation ensues , without disclosing his identify and with intent to
annoy , abuse , threaten , or harass any person at the call number or who receives the
communications ;shall be fined under title 18 or imprisoned not more than two years,
or both. 44 จอมพล พทกษสนตโยธน, “การตามรงควานบนอนเตอรเนต(Cyberstalking)กบความผด
ทางอาญาในสหรฐอเมรกาและสหราชอาณาจกร,” วารสารวชาการมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ,หนา
59.
33
(3) Federal Interstate Stalking Punishment and Prevention Act , 18
U.S.C. S.2261A45
บทบญญตดงกลาวนนไดกาหนดใหการกระทาความผดสาหรบบคคลใด ๆทได
กระทาขามรฐโดยการกอใหเกดความเสยหาย หรอเปนก ารคกคามบคคลอน ใหตกอยใน
ความกลววาจะถกเอาชวตหรอถกทารายจนเสยชวตนนถอเปนความผด
(4) บทบญญตมาตรา 18 U.S.C. 242546 บทบญญตนไดออกมาสมยทนาย
บล คลนตน เปนประธานาธบด ในชวงป พ .ศ. 2541 ซงไดกาหนดความผดอาญาแกผ
ซงเจตนาใชการสอสารในเชงพาณชยระหวางรฐ หรอระหวางประเทศเพอชชวนหรอเสนอ
หรอกระทาการลอลวงผทอายตากวา 16 ป ใหมสวนรวมในกจกรรมทางเพศทผด
กฎหมาย ตองโทษจาคกไมเกนหาป หรอปรบ หรอทงจาทงปรบ47
เมอพจารณากฎหมายในระด บรฐบาลกลางแลวเหนไดวาบทบญญตทางกฎหมาย
ของรฐบาลนนยงไมครอบคลมการกระทาความผดเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต
(Cyberstalking) ไดอยางจรงจงและเพยงพอ จงทาใหแตละมลรฐนนจาเปนตองออก
กฎหมายมาเพอลงโทษผกระทาความผด เนองจากความผดดงกลาวน นสรางความเสยหาย
เปนภยอนตรายกบผทตกเปนเหยอ
45 Rose Hunter, Cyberstalking, Law and the Internet. Internet. http//gsu.edu/lawand/
papers/fa01/hunter/. 46 “Whoever, using the mail or any facility or means of interstate or foreign
commerce , or within the special maritime and territorial jurisdiction of the United State ,
knowingly initiates the transmission of the name . address , telephone number ,social
security number ,or electronic mail address of another individual , knowing that such
other individual has not attained the age of 16 years , with the intent to entice ,
encourage, offer ,or solicit any person to engage in any sexual activity for which any
person can be charged with a criminal offense , or attempts to do so , shall be fined
under this title , imprisoned not more than five years , or both.” 47 จอมพล พทกษสนตโยธน, “การตามรงควานบนอนเตอรเนต(Cyberstalking)กบความผด
ทางอาญาในสหรฐอเมรกาและสหราชอาณาจกร,” วารสารวชาการมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ,หนา
59
34
3.2.2 กฎหมายในระดบมลรฐ (State Law) ในประเทศสหรฐอเมรกา
ในการศกษาครงนผศกษาจะไดพจารณากฎหมาย Cyberstalking ในสหรฐอเมรกา
ซงปจจบนไดมการบญญตกฎหมายในเรองดงกลาวทงหมดเพ ยง 6 มลรฐ คอ Louisiana
Washingon D.C. Illinois Rhode island Missisippi และ North Carolina สวน
มลรฐทเหลอทงหมดนนใชกฎหมายทเกยวกบการคกคาม (Stalking Law) มาใชเทยบเคยง
ลงโทษผกระทาความผดฐาน Cyberstalking ซงผศกษาจะไดทาการศกษากฎหมายของ
มลรฐมสซสซปปเปนหลก หากมลรฐอนใน 6 มลรฐทกลาวมาบญญตแตกตางกน ผศกษา
จะนามากลาวเอาไวดวย และจากนผศกษาจะใชคาวา Cyberstalking เพอจะไดความ
ทงหมดของการคกคามทางอนเตอรเนต และการศกษาครงนผศกษาไดทาการวเคราะหและ
แยกประเดนของการกระทาความผดอาญาโดยการคกคามทางอนเตอรเนต ดงน
3.3 องคประกอบของความผดฐาน Cyberstalking48
(1) องคประกอบในเรองของเจตนา (The “Intentional” Mens Rea
Requirement ) เชนเดยวกบอาชญากรรมทงหลาย การคกคามทว ไปประกอบดวย
องคประกอบของ “เจตนา” Mens Rea และ “การกระทา” Actus Reus โดยทวไปผ
คกคามตอง “กระทาการใด ๆ ซา ๆ ” หรอ “การกระทาตอเนอง ” (องคประกอบของการ
กระทา) course of conduct “อยางจงใจหรอตงใจ ” (องคประกอบของเจตนา ) ซงทาให
เหยอนนหวาดกลว หรอผคกคามควรจะรวาการกระทาดงกลาวจะทาใหเหยอกลวในความ
ปลอดภยของตน แมวากฎหมายของแตละรฐจะมความแตกตางกนอยมาก แตกฎหมาย
สวนใหญของรฐตาง ๆ ในสหรฐอเมรกากจะบญญตองคประกอบในเรองของเจตนาเอาไว
องคประกอบในเรองเจตนานควรเปนอ งคประกอบในการพจารณาการคกคามทาง
อนเตอรเนต Cyberstalking เชนกน จดประสงคหลกของกฎหมาย Cyberstalking คอ
เพอหยดบคคลไมใหทาใหบคคลอนเกดความหวาดกลวอยางตงใจ ดงนนผคกคามทาง
อนเตอรเนต หรอ Cyberstalker จะตองกระทาการใด ๆ “อยางตงใจ” ทจะทาใหเหยอเกด
ความกลวในความปลอดภยของตนเอง
(2) องคประกอบเรองของการกระทา ม “การกระทาตอเนอง” ททาใหวญ�ชน
(reasonable person) เกดความหวาดกลวในความปลอดภยของตน
48 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” p.12.
35
ในการพจารณาวา “การกระทา ” ใดควรจะเปนความผดอาญา ควรจะพจารณา 2
กรณดงน
(2.1) กฎหมายการคกคามทวไปสวนใหญจะกาหนดใหการกระทาทเปน
ความผดตอง “ทาซาๆ” กน หมายความวา ผคกคามจะทาผดกฎหมายกตอเมอไดกระทา
การใด ๆ ททาใหเหยอเกดความหวาดกลวมากกวาหนงครง ซงกเปนการเหมาะสมทจะ
กาหนดใหผคกคามทางอนเตอรเนตหรอ Cyberstalker ตองกระทาการซา ๆ อาทเชน การ
สงอเมล ทมขอความขมขมากกวาหนงครง หรอลงขอความซงทาใหบคคลอนถกขมข
คกคามหรอรงควาน ขมขเหยอในเวบไซตมากกวาหนงครง เปนตน
(2.2) ชนดของการกระทา ทเปนความผดอาญาของการคกคามทวไป
(Stalking) มอย 3 ประเภท คอ
2.2.1 การกระทาซงมการอยใกลเหยอ
2.2.2 มการกระทาทส อถงการขมขทางวาจาหรอมขอความหรอคาขท
สามารถเชอมโยงไปยงการกระทา กลาวคอ เปน “คาขทนาจะเปนจรง ” (Credible
threat)
2.2.3 การกระทาททาให “วญ�ชนทวไป ” เกดความหวาดกลวในความ
ปลอดภยของตนเองหรอเกดอาการซมเศราทางอารมณอยางรนแรง ซงการกระทาทอาศย
เกณฑของวญ�ชนทวไปนทาใหกฎหมายนนสามารถครอบคลม Cyberstalking ไดอยาง
ทวถง เนองจากกฎหม ายนนมงไปทผลกระทบตอเหยอจากการกระทาของผกระทาผด
เชน ความรสกหวาดกลว หรอตนตระหนกของเหยอ
3.3.1 องคประกอบในสวนของการกระทาภายนอก (Actus Reus)
กฎหมาย Cyberstalking ของมลรฐมสซสซปป (MISS.CODE.ANN.S. 97-45-
15) มาตรา 97-45-15 บญญตวา “ (1) บคคลกระทาการอยางหนงอยางใดตอไปนถอเปน
ความผดทางกฎหมาย
(a) ใชอเมลหรอการสอสารทางอเลกทรอนกสดวยถอยคาหรอภาษาขมขทจะทา
รายรางกายบคคลใดบคคลหนง หรอบตร พนอง สามหรอภรรยา หรอผอย
ในความอปการะของบคคลนน หรอขมข ทจะทาลายทรพยสนของบคคลใด
บคคลหนง หรอเพอจดประสงคขเขญใหไดมาซงเงนหรอของมคาอนจากบคคล
ใดบคคลหนง
36
(b) สงอเมลหรอการสอสารทางอเลกทรอนกสถงบคคลอนซา ๆไมวาการกระทาจะ
นาไปสการสนทนาหรอไม เพอขมข ขมขวญ หรอรงควานบคคล ใดบคคล
หนง
(c) สงอเมลหรอการสอสารทางอเลกทรอนกสถงบคคลอนโดยรวาถอยคานนเปน
เทจเกยวกบเรองการตาย การบาดเจบ การเจบปวย พการ การกระทาไม
เหมาะสม หรอการกระทาผดทางอาญาของบคคลทไดรบการสอสารนน ๆ
หรอของสมาชกในครอบครวของบคคลน นโดยมเจตนาขมข ขมขวญ หรอรง
ควาน
(d) ยนยอมรบรใหมการใชอปกรณการสอสารทางอเลกทรอนกส ซงอยในความ
ควบคมของตน เพอใชกระทาการตามทหามไวในมาตราน49
จากกฎหมาย Cyberstalking ของมลรฐมสซสซปป พอทจะสามารถอธบายถง
การกระทาทถอวาเปนการกระทาความผดฐาน Cyberstalking ผกระทาจะตองมการกระทา
ดงน
(1) ใชหรอสงอเมลหรอการสอสารทางอเลกทรอนกส ดวยถอยคาขมขทจะ
ทารายรางกาย หรอขมขทจะทาลายทรพยสน ซงในกฎหมายของมลรฐมสซสซปปมไดใหคา
จากดความคาวา “อเมล” เอาไว มเพยงมลรฐหลย สเซยนาและมลรฐนอรทคาโรไลนาทให
ความหมายเอาไวเหมอนกน ดงน กฎหมายของหลยสเซยนา มาตรา 40.3 (a)(2)
“อเมล ” หมายความวาการถายทอดขอมลหรอการสอสารผานทางอนเตอรเนต
คอมพวเตอร เครองโทรสาร วทยตดตามตว โทรศพทเคลอนท เครองบนทกวดโอ หรอ
49 MISS.CODE.ANN.S. 97-45-15 (1) It is unlawful for a person to:
(a) Use in electronic mail or electronic communication any words or language threatening to
inflict bodily harm to any person or to that person's child, sibling, spouse or dependent, or
physical injury to the property of any person, or for the purpose of extorting money or other
things of value from any person.
(b) Electronically mail or electronically communicate to another repeatedly, whether or not
conversation ensues, for the purpose of threatening, terrifying or harassing any person.
(c) Electronically mail or electronically communicate to another and to knowingly make any false
statement concerning death, injury, illness, disfigurement, indecent conduct, or criminal conduct
of the person electronically mailed or of any member of the person's family or household with
the intent to threaten, terrify or harass.
(d) Knowingly permit an electronic communication device under the person's control to be used
for any purpose prohibited by this section.
37
วธทางไฟฟาอน ๆ ซงสงถงบคคลใดบคคลหนงโดยใชทอยหรอหมายเลขทอยท จาเพาะ
เจาะจง และบคคลผนนไดรบการสอสารดงกลาว”50
และคาวา “การสอสารทางอเลกทรอนกส ” กฎหมายของมลรฐมสซส ซปปมบญญต
คาจากดความเอาไว แตในมลรฐหลย สเซยนาและมลรฐนอรทคาโรไลนาไดใหคาจากด
ความเหมอนกนในกฎหมายของมลรฐหลย สเซยนาบญญตไวในมาตรา 40.3 (a)(1) วา
“การสอสารทางอเลกทรอนกส ” หมายความวา การสงผานโดยทงหมดหรอเพยงสวนใด
สวนหนงของเครองหมาย สญญาณ ขอเขยน รปภาพ เสยง ขอมล หรอขาวกรองใน
ลกษณะใดกตามทางระบบสาย ระบบวทย ระบบคอมพวเตอร ระบบแมเหลกไฟฟา
ระบบการแผรงสของคลนแมเหลกไฟฟา หรอระบบโฟโตออปตคอล51
กฎหมายของมลรฐวอชงตนบญญตไวในมาตรา 9.61.260 (5) วา “การสอสารทาง
อเลกทรอนกส ” หมายถง การสงผานขอมลทางสายวทย เคเบลออปตเคล คลน
แมเหลกไฟฟา หรอวธอน ๆโดย การสอสารทางอเลกทรอนกสหมายรวมถงแตไมจากด
เพยงอเมล การสอสารทางอนเตอรเนต การบรการวทยตดตามตว และกา รสงขอความ
ทางอเลกทรอนกส52
และกฎหมายของมลรฐอลลนอยส 720 ILCS 5/12-7.5. (b) บญญตวา “การ
สอสารอเลกทรอนกส ” หมายถง การสงผานโดยทงหมดหรอเพยงสวนใดสวนหนงของ
เครองหมาย สญญาณ ขอเขยน เสยง ขอมล หรอขาวกรองในลกษณะใดกตาม ท าง
ระบบสาย ระบบวทย ระบบแมเหลกไฟฟา ระบบการแผรงสของคลนแมเหลกไฟฟา
50 LA. REV. STAT. ANN. S. 40.3 A. For the purposes of this Section, the following
words shall have the following meanings:
(2) "Electronic mail" means the transmission of information or communication by the use of the
Internet, a computer, a facsimile machine, a pager, a cellular telephone, a video recorder, or
other electronic means sent to a person identified by a unique address or address number and
received by that person. 51 LA. REV. STAT. ANN. S. 40.3 A. For the purposes of this Section, the following
words shall have the following meanings:
(1) "Electronic communication" means any transfer of signs, signals, writing, images, sounds,
data, or intelligence of any nature, transmitted in whole or in part by wire, radio, computer,
electromagnetic, photoelectric, or photo-optical system. 52 WASH.REV.CODE.ANN. RCW 9.61.260 (5) For purposes of this section, "electronic
communication" means the transmission of information by wire, radio, optical cable,
electromagnetic, or other similar means. "Electronic communication" includes, but is not limited
to, electronic mail, internet-based communications, pager service, and electronic text
messaging.
38
หรอระบบโฟโตออปตคอล “การสอสารอเลกทรอนกส ” หมายรวมถง การสงผานขอมลจาก
คอมพวเตอรเครองหนงไปยงคอมพวเตอรเครองหนงดวย53
นอกจากการสงอเมลหรอการสอสารทางอเลกทรอนกสดวยถอยคาหรอภาษาขมขท
จะทารายรางกายหรอขมขทจะทาลายทรพยสนแลว ในกฎหมายของมลรฐวอชงตนได
บญญตไวมากกวาการสงถอยคาหรอภาษาขมขไวดวย คอ การใชคาพด รปภาพ หรอ
ภาษาทเลวทราม หยาบโลน ลามก หรออนาจาร หรอเปนการ กระทาททาใหคดไปในทาง
หยาบโลน หรอลามก54 ซงในกฎหมายของมลรฐอน ๆ ไมไดบญญตละเอยดเหมอนมลรฐ
วอชงตน
(2) สงอเมลหรอการสอสารทางอเลกทรอนกสถงบคคลอนซา ๆ
ในกฎหมายของมลรฐมสซสซปปมไดบญญตวาการกระทาซา ๆ นนจะตองกระทาก
ครงแตในกฎหมายของมลรฐอลลนอยสไดบญญตเอาไวใน 720 ILCS 5/12-7.5. (a) วา
“บคคลกระทาการคกคามทางอนเตอรเนตเมอบคคลนน แสดงวารและปราศจากเหตอนควร
ทางกฎหมาย โดยอยางนอยในสองคราวอยางชดเจน รงควานบคคลอนผานทางการสอสาร
อเลกทรอนกส ” ในมลรฐอลลนอยสไดกาหนดเอาไววา “โดยอยางนอยสองคราว อยาง
ชดเจน ” สวนในกฎหมายของมลรฐวอชงตนไดบญญตเพมจากการกระทาซา ๆ ไววา
“ไมเปดเผย ”55 และในมลรฐโรดไอรแลนดไดกาหนดวา มการกระทา ( Course of
Conduct ) ทตอเนองใหเหนเปนระยะเวลาหนง56
53 720 ILCS 5/12-7.5. (b) As used in this Section:
"Harass" means to engage in a knowing and willful course of conduct directed at a specific
person that alarms, torments, or terrorizes that person.
"Electronic communication" means any transfer of signs, signals, writings, sounds, data, or
intelligence of any nature transmitted in whole or in part by a wire, radio, electronmagnetic,
photoelectric, or photo-optical system. "Electronic communication" includes transmissions by a
computer through the Internet to another computer. 54 WASH.REV.CODE.ANN. RCW 9.61.260 (1) (a) Using any lewd, lascivious,
indecent, or obscene words, images, or language, or suggesting the commission of any lewd or
lascivious act; 55 WASH.REV.CODE.ANN. RCW 9.61.260 (1) (b) Anonymously or repeatedly
whether or not conversation occurs; or 56 RI. GEN. LAW S. 11-52-4.2 (a) ……………………...... "Course of conduct" means a
pattern of conduct composed of a series of acts over a period of time, evidencing a continuity of
purpose.
39
(3) สงอเมลหรอการสอสารทางอเลกทรอนกสโดยรวาขอความนนเปนเทจ
กฎหมายของมลรฐมสซสซปปนนไดกาหนดวาการสง อเมล หรอการสอสารทาง
อเลกทรอนกสทเปนเทจ เชนเรองการตาย การเจบปวย หรอการกระทาความผดทาง
อาญาของผทไดรบการสอสารหรอสมาชกในครอบครว กฎหมายถอวาเปนความผด แต
ในกฎหมายของมลรฐอลลนอยส มลรฐวอชงตน และมลรฐโรดไอรแลนดมไดบญญตถง
การสงขอความอนเปนเทจใหกบผรบการสอสารหรอคนในครอบครววาเปนการกระทา
ความผดฐาน Cyberstalking คงมเพยงมลรฐนอรทคาโรไลนา และมลรฐหลย สเซยนาท
บญญตใหการกระทาในลกษณะดงกลาวเปนความผดเหมอนมลรฐมสซสซปป
(4) ยนยอมรบรใหใชอปกรณอเลกทรอกนสซงอยในความครอบครองของตนเพอ
กระทาการตาม (1) ถง (3)
บทบญญตของกฎหมายมลรฐมสซสซปปนเปนบทบญญตทเอาผดกบบคคลทรเหน
เปนใจในการกระทาความผดดวยอาจจะถอไดวาเปนผสนบสนนใหมการกระทาความผดโดย
การยนยอมใหใชอปกรณอเลกทรอนกสทอยในความครอบครองไปใชกระทาความผด ซง
ในกฎหมายของมลรฐวอชงตน มลรฐโรดไอรแลนด และมลรฐอลลนอยสไมไดกลาวถงการ
กระทาผดในลกษณะดงกลาวของผครอบครองอปกรณอเลกทรอนกส
3.3.2 องคประกอบภายใน (Mens Rea) หรอเจตนาในการกระทาความผด
องคประกอบภายในสวนของ Mens Rea ผทกระทา Cyberstalking นน
จะตองมเจตนาท จะกระทาซงตามกฎหมายของมลรฐมสซสซปป นนไดบญญตไววา “โดย
เจตนาขมข ขมขวญ หรอรงควาน”
แตในกฎหมายของมลรฐอลลนอยสบญญตในสวนของ Mens Rea ไววา “(a)
บคคลกระทาการคกคามทางอนเตอรเนตเมอบคคลนน แสดงวารและปราศจากเหตอ นควร
ทางกฎหมาย โดยอยางนอยในสองคราวอยางชดเจน รงควานบคคลอนผานทางการ
สอสารอเลกทรอนกส...”
ในกฎหมายของมลรฐอลลนอยสไดใหคาจากดความคาวา “รงควาน” หมายถง ม
สวนรวมอยางแสดงวารหรอจงใจในการกระทาทเจาะจงไปยงบคคลใดโดยเฉพาะเพอจะทา
ใหบคคลนนตระหนก ทรมาน หรอตนตกใจ57
57 720 ILCS 5/12-7.5. (b) As used in this Section:
"Harass" means to engage in a knowing and willful course of conduct directed at a specific
person that alarms, torments, or terrorizes that person.
40
Cyberstalking นน ผกระทาตองมองคประกอบในสวนของ Mens Rea ไมวา
โดยจงใจ โดยเจตนาขมข ขมขวญหรอรงควาน ซง Cyberstalking ผกระทานนรถงการ
กระทานนและไดกระทาการนนซา ๆ ซงนอกจากนในกฎห มายของมลรฐมสซสซปปได
บญญตเรองเจตนาพเศษไวดวย “เพอจดประสงคขเขญใหไดมาซงเงนหรอของมคาอนจาก
บคคลใดบคคลหนง”58
3.4 เหตทกฎหมายยกเวนความผด
กฎหมาย Cyberstalking ของบางมลรฐจะมขอยกเวน คอการกระทาทครบ
องคประกอบของ Cyberstalking แตกฎหมายไมถอเปนความผดฐาน Cyberstalking ซง
ขอยกเวนนบางรฐกบญญตเอาไวตางกน หรอบางรฐกไมไดบญญตขอยกเวนนเอาไว
ในกฎหมายของมลรฐมสซสซปป มาตรา 97-45-15 (3) บญญตวา “มาตราน
ไมบงคบใชกบการกระทาทสงบ ปร าศจากความรนแรง หรอมไดเปนการขมขวญโดยม
เจตนาเพอแสดงความคดเหนทางการเมอง หรอเพอใหขอมลทถกกฎหมายแกบคคลอน
โดยหามตความมาตรานกระทบการกระทาทไดรบความคมครองภายใตรฐธรรมนญ ซง
รวมถงการพด การประทวง หรอการรวมกลม ”59 ซงบท บญญตดงกลาวนเหมอน
บทบญญตของมลรฐนอรทคาโรไลนา (มาตรา 14-196.3. (e) ) สวนกฎหมายของมลรฐ
หลยสเซยนา มาตรา 40.3 E บญญตไววา “ มาตรานไมไดใชกบการกระทาทสงบ
ปราศจากความรนแรง หรอมไดเปนการขมขวญโดยมเจตนาเพอแสดงความเหนทาง
การเมองหรอใหขอมลทถกกฎหมายแกบคคลอน”60
58 MISS.CODE.ANN.S. 97-45-15 (1) It is unlawful for a person to:
(a) Use in electronic mail or electronic communication any words or language threatening to
inflict bodily harm to any person or to that person's child, sibling, spouse or dependent, or
physical injury to the property of any person, or for the purpose of extorting money or other
things of value from any person. 59 MISS.CODE.ANN.S. 97-45-15 (3) This section does not apply to any peaceable,
nonviolent, or nonthreatening activity intended to express political views or to provide lawful
information to others. This section shall not be construed to impair any constitutionally protected
activity, including speech, protest or assembly. 60 LA. REV. STAT. ANN. S. 40.3 E. This Section does not apply to any peaceable,
nonviolent, or nonthreatening activity intended to express political views or to provide lawful
information to others.
41
3.5 การกระทาความผดฐาน Cyberstalking โดยมเหตฉกรรจ
การกระทาความผดฐาน Cyberstalking นนถามเหตฉกรรจตามทกฎหมาย
กาหนดอยเกดขนดวยผกระทาความผดฐาน Cyberstalking โดยมเหตฉกรรจนนตองไดรบ
โทษเ พมขนจากการกระทาความผดฐาน Cyberstalking โดยไมมเหตฉกรรจดวย
เนองจากผกระทา Cyberstalking นน ไดกระทาการอนนอกเหนอไปจากพฤตกรรม
Cyberstalking เชน มการทารายรางกายเหยอจรงตามทขมข หรอมการขมขวาจะฆาและ
มการฆาเกดขนจรง ซงการกระทาดงกลาวนนทาใหเหยอไดรบอนตรายแลว หรอนาจะทา
ใหเหยอนนไดรบอนตรายทางกายจากการขมขจรง ๆ ซงในแตละมลรฐกไดแบงแยกระดบ
(Degree) ของการลงโทษเอาไว ถามเหตหรอพฤตกรรมใดตามทกฎหมายกาหนดกจะตอง
ไดรบโทษหนกขน เหตฉกรรจทกฎหมายบญญตไวไดแก
3.5.1 การกระทาความผดฐาน Cyberstalking ทกระทาซา
กฎหมายของมลรฐมสซสซปปไดบญญตเรองของการกระทาผดซาไวในมาตรา 97-
45-15 (b)(iv) วา “บคคลนนเคยไดถกตดสนวาฝาฝนมาตรานหรอกฎหมายทคลายคลงกน
อยางมากของรฐอน เขตปกครองยอยของรฐอน หรอสหพนธรฐ”61
กฎหมายของมลรฐโรดไอรแลนด มาตรา 11-52-4.2 บญญตวา “การกระทาครงท
สองหรอครงถดไปตามอนมาตรา (a) นถอเปนความผดอาญาฐานหนกตองโทษจาคกไมเกน
2 ป ปรบไมเกน 6,000 ดอลลาร หรอทงจาทงปรบ”62
กฎหมายของมลรฐวอชงตนแกไขเพมเตมมาตรา 9.61.260 (3) บญญตวา “การ
คกคามทางอนเตอรเนตถอเปนความผดอาญารายแรงประเภท C หากมขอหนงขอใด
ตอไปน (a) “ผลงมอกระทาเคยถกตดสนวากระทาความผดเกยวกบการรงควาน ดงทนยาม
ไวในมาตรา 9A.46.060 ตอเหยอรายเดมหรอตอสมาชกในครอบครวของเหยอรายเดม.....”63
61 MISS.CODE.ANN.S. 97-45-15 (b) (iv) The person has been previously convicted of
violating this section or a substantially similar law of another state, a political subdivision of
another state, or of the United States. 62 RI. GEN. LAW S. 11-52-4.2 (b) A second or subsequent conviction under
subsection (a) of this section shall be deemed a felony punishable by imprisonment for not more
than two (2) years, by a fine of not more than six thousand dollars ($6,000), or both. 63 WASH.REV.CODE.ANN. RCW 9.61.260 (3) Cyberstalking is a class C felony if
either of the following applies:
(a) The perpetrator has previously been convicted of the crime of harassment, as defined in
42
ในกฎหมายของมลรฐหลย สเซยนา มาตรา 40.3 (C)(2) บญญตวา “หากมการ
กระทาความผดเปนครงทสองเกดขนในชวงเวลา 7 ป หลงจากการกระทาความผดฐาน
คกคามทางอนเตอรเนตครงแรก ผกระทาความผดตองถกจาคกไมนอยกวา 180 วน แตไม
เกน 3 ป และอาจถกปรบไมเกน 5,000 ดอลลาร หรอทงจาทงปรบ 64 และมาตรา
40.3 (C)(3) บญญตวา “หากมการกระทาผดเปนครงทสามหรอครงถดมาเกดขนใน
ชวงเวลา 7 ป หลงจากการกระทาความผดคกคามครงกอนห นา ผกระทาความผดตองถก
จาคกไมนอยกวา 2 ปแตไมเกน 3 ป และอาจถกปรบไมเกน 5,000 ดอลลาร หรอทงจา
ทงปรบ ”65 ในกฎหมายของมลรฐหลย สเซยนาบญญตแตกตางจากกฎหมายของมลรฐอน
คอ ไดบญญตเงอนไขของระยะเวลาในการกระทาซาและจะตองรบโทษหน กขนคอการ
กระทาครงทสองนนเกดขนภายในระยะเวลา 7 ป หลงจากการกระทาความผดครงแรก
สวนกฎหมายของมลรฐอลลนอยส 720 ILCS 5/12-7.5. (C) บญญตวาการวาง
โทษ การคกคามทางอนเตอรเนตถอเปนความผดอาญารายแรงประเภท 4 (Class 4
Felony) การลงโทษครงทสองหรอครงตอ ๆ มา สาหรบการคกคามทางอนเตอรเนตถอเปน
ความผดอาญารายแรงประเภท 3 (Class 3 Felony)66
3.5.2 การกระทาความผดฐาน Cyberstalking ในระหวางทศาลมคาสงหาม
ชวคราว
กฎหมายของมลรฐมสซสซปปไดบญญตเกยวกบการกระทาความผด
Cyberstalking ในระหวางทคาสงของศาลมผลบงคบใชอย โดยโทษทจะลงแกผกระทา
ความผดกสงขนดวย ตามมาตรา 97-45-15 (b) บญญตวา “บคคลนนมความผดอาญาฐาน
RCW 9A.46.060, with the same victim or a member of the victim's family or household
……………………………” 64 LA. REV. STAT. ANN. S. 40.3 (C) (2) Upon a second conviction occurring within
seven years of the prior conviction for cyberstalking, the offender shall be imprisoned for not
less than one hundred and eighty days and not more than three years, and may be fined not
more than five thousand dollars, or both. 65 LA. REV. STAT. ANN. S. 14:40.3 C. (3) Upon a third or subsequent conviction
occurring within seven years of a prior conviction for stalking, the offender shall be imprisoned
for not less than two years and not more than five years and may be fined not more than five
thousand dollars, or both. 66 720 ILCS 5/12-7.5. (c) Sentence. Cyberstalking is a Class 4 felony. A second or
subsequent conviction for cyberstalking is a Class 3 felony.
43
หนก ตองโทษจาคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกน 10,000 ดอลลาร หรอทงจาทงปรบ หาก
กระทาการอยางใดอยางหนงตอไปน67
(i) การกระทาความผดฝาฝนคาสงควบคมการกระทาของบคคลและบคคลนน
ไดรบแจงคาสงควบคมนนแลวหรอการลงขอความฝาฝนคาสงหามหรอ
คาสงหามในชนตน68
(ii) การกระทาความผดฝาฝนเงอนไขการภาคทณฑ เงอนไขการพนโทษโดยม
ทณฑบน เงอนไข การปลอยตวกอนพจารณาคด เงอนไขการปลอยตว
ระหวางอทธรณโดยมประกน69
กฎหมายของมลรฐโรดไอรแลนด มาตรา 11-52-4.3 (a) บญญตวา “เมอศาลทม
อานาจตดสนคดมคาสงควบคมหรอหามการกระทาของบคคคล โดยหามบคคลหนงรง
ควานบคคลอกผหนง และตอมาบคคลทถกสงหามไดกระทาความผดอาญาตามมาตรา 11-
52-4.2 ตอบคคลทศาลมคาสงคมครอง บคคลทฝาฝนคาสงมความผดอาญาฐานหนก
ตองโทษจาคกไมเกนสองปหรอปรบไมเกน 6,000 ดอลลาร หรอทงจาทงปรบ70
67 MISS.CODE.ANN.S. 97-45-15 (b) If any of the following apply, the person is guilty of
a felony punishable by imprisonment for not more than five (5) years or a fine of not more than
Ten Thousand Dollars ($10,000.00), or both: 68 MISS.CODE.ANN.S. 97-45-15 (b)(i) The offense is in violation of a restraining order
and the person has received actual notice of that restraining order or posting the message is in
violation of an injunction or preliminary injunction 69 MISS.CODE.ANN.S. 97-45-15 (b) (ii) The offense is in violation of a condition of
probation, a condition of parole, a condition of pretrial release or a condition of release on bond
pending appeal. 70 RI. GEN. LAW S. 11-52-4.3 (a) Whenever there is a restraining order or injunction
issued by a court of competent jurisdiction enjoining one person from harassing another person,
and the person so enjoined is convicted of the crime as set forth in section 11-52-4.2 for actions
against the person protected by the court order or injunction, he or she shall be guilty of a
felony which shall be punishable by imprisonment for not more than two (2) years, or by a fine
of not more than six thousand dollars ($6,000), or both.
44
และมาตรา 11-52-4.3 (b) บญญตวา “การกระทาคร งทสองหรอครงถดไปตาม
อนมาตรา (a) ของมาตรานตองโทษจาคกไมเกน 5 ป ปรบไมเกน 10,000 ดอลลาร หรอทง
จาทงปรบ”71
ในกฎหมายของมลรฐวอชงตนแกไขเพมเตมมาตรา 9.61.260 (3) บญญตวา
“การคกคามทางอนเตอรเนตถอเปนความผดอาญ ารายแรงประเภท C หากมขอหนงขอใด
ตอไปน (a) “ผลงมอกระทาเคยถกตดสนวากระทาความผดเกยวกบการรงควาน ดงทได
นยามไวในมาตรา 9A.46.060 ตอเหยอรายเดมหรอตอสมาชกของเหยอรายเดม หรอตอ
บคคลทไดมการเจาะจงระบไวโดยเฉพาะในคาสงหามมใหตดตอ หรอคาส งหามมใหรง
ควานภายในรฐนหรอรฐใด ๆ หรอ....”72
3.5.3 การกระทาความผดฐาน Cyberstalking โดยใชความรนแรง
การกระทาความผดฐาน Cyberstalking โดยมการกระทาทเปนการใชความรนแรง
ดวยนนถอวาเปนการคกคามทางอนเตอรเนตโดยมเหตฉกรรจ และการกระ ทาความผด
กอใหเกดคาขทนาเชอ (Credible Threat) วาจะเกดขนจรง ซงการขมขในลกษณะดงกลาว
นนมลกษณะททาใหเหยอนนเกดความกลววาจะมการกระทาตามทขมขจรง หรอนอกจาก
การคกคามทางอนเตอรเนตในรปแบบปกตแลว การคกคามหรอการสงคาข นนอาจรนแรง
ขนเปนการคกคามทางกายภาพ หรอเหยออาจจะเชอวาจะมการทารายรางกายจรง ๆ หรอ
การขมขวาจะฆา โดยกฎหมายของมลรฐอลลนอยสไดบญญตเอาไวชดเจนคอ 720 ILCS
5/12-7.5. (a)(1) “ ในเวลาใด ๆ สอสารการขมขวาจะทารายรางกายในทนทหรอใ นอนาคต
ลวงเกนทางเพศ หรอกกขงหนวงเหนยว ......” 720 ILCS 5/12-7.5. (a)(2) “ทาให
71 RI. GEN. LAW S. 11-52-4.3 (b) A second or subsequent conviction under
subsection (a) of this section shall be punishable by imprisonment for not more than five (5)
years, by a fine of not more than ten thousand dollars ($10,000), or both. 72 WASH.REV.CODE.ANN. RCW 9.61.260 (3) Cyberstalking is a class C felony if
either of the following applies:
(a) The perpetrator has previously been convicted of the crime of harassment, as defined in
RCW 9A.46.060, with the same victim or a member of the victim's family or household or any
person specifically named in a no-contact order or no-harassment order in this or any other
state; or
45
บคคลนนหรอสมาชกในครอบครวของบคคลนนมความกลวโดยสมเหตผลวาจะมการทาราย
รางกายในทนทหรอในอนาคต การลวงเกนทางเพศ การกกขงหรอหนวงเหนยว”73
ในกฎหมายของมลรฐวอชงตนบญญตวา “ผลงมอกระทาเกยวของกบการกระทาท
หามไวในอนมาตรา (1)(c) ของมาตราน โดยขมขทจะฆาบคคลนน หรอบคคลอน ๆ74
จากบทบญญตของกฎหมายนจะเหนวานอกจากผทาการ Cyberstalking จะตองม
การขมข ขมขวญ หรอรงค วานแลว ในกรณทมเหตฉกรรจผกระทาจะตองมการขมขวา
จะทารายราง ขมขวาจะฆา หรอกกขงหนวงเหนยวและไดลงมอกระทาตามทขมขเหยอ
เชนนนจรง
3.6 โทษสาหรบการกระทาความผดฐาน Cyberstalking
โทษทจะลงสาหรบการกระทาความผดฐาน Cyberstalking นน คอ โทษจาคก
โทษปรบ หรอทงจาทงปรบเปนไปตามพฤตกรรมและความรนแรงของผกระทาความผด
ซงในแตละมลรฐนนโทษจะแตกตางกน บางมลรฐบญญตใหการกระทาความผดครงแรก
เปนเพยงแคความผดฐานเบา คอจาคกไมเกนหนงป แตสาหรบบางมลรฐแมจะเปนก าร
กระทาความผดในครงแรกกถอวาเปนการกระทาความผดรายแรงมโทษจาคกมากกวาหนง
ปแตไมเกนสามป (Class 4 Felony) โดยอตราโทษทงความผดฐานเบาและความผด
รายแรงนนบางมลรฐกมอตราโทษทเหมอนกน บางมลรฐกมอตราโทษทแตกตางกน
ออกไป โดยทงควา มผดฐานเบาและความผดรายแรงนนแตละมลรฐเองกมระดบขน
(Degree) ของความรนแรงทแตกตางกนแลวแตวามลรฐนนจะกาหนดอตราโทษไวเทาใด
73 720 ILCS 5/12-7.5. (a) A person commits cyberstalking when he or she, knowingly
and without lawful justification, on at least 2 separate occasions, harasses another person
through the use of electronic communication and:
(1) at any time transmits a threat of immediate or future bodily harm, sexual assault,
confinement, or restraint and the threat is directed towards that person or a family member of
that person, or
(2) places that person or a family member of that person in reasonable apprehension of
immediate or future bodily harm, sexual assault, confinement, or restraint. 74 WASH.REV.CODE.ANN. RCW 9.61.260 (2)(b) The perpetrator engages in the
behavior prohibited under subsection (1)(c) of this section by threatening to kill the person
threatened or any other person.
46
อยางไรกดผท กระทาความผดฐาน Cyberstalking ซา โทษทไดรบกจะเพมขน ในกรณท
มการกระทาตามทขมขไวจ รง เชน การทารายรางกาย กกขงหนวงเหนยว หรอการฆา
เหยอซงถอวาเปนเหตฉกรรจโทษทไดรบกจะหนกมากขนกวาโทษฐาน Cyberstalking
เชน โทษสาหรบมลรฐมสซสซปปบทลงโทษคอ จาคกไมเกนสองป ปรบไมเกน 5,000
ดอลลารหรอทงจาทงปรบ หากการกระทานนเปนการฝาฝนขอหามตามทกฎหมายกาหนด
ไว อาทเชน การกระทาความผดโดยฝาฝนคาสงควบคมการกระทาของบคคลนนและ
บคคลนนไดรบแจงคาสงควบคมนนแลว หรอการลงขอความฝาฝนคาสงหรอคาสงหามใน
ชนตน หรอการกระทาความผดฝาฝนเงอนไข การภาคทณฑ เงอนไขการพนโทษโดยม
ทณฑบน เงอนไขการปลอยตวกอนการพจารณาคด หรอเงอนไขการปลอยตวระหวาง
อทธรรณโดยมประกน เปนตน กจะตองไดรบโทษหนกขน คอโทษจาคกไมเกนหาป หรอ
ปรบไมเกน 10,000 ดอลลาร หรอ หรอทงจาทงปรบ75 และจากการศกษากฎหมาย Cyberstalking ของมลรฐมสซสซปปนนพบวา
กฎหมายนนไมไดบญญตในเรองของสถานททถอมวากระทาความผดฐาน Cyberstalking
ไว เนองจาก Cyberstalking นนสามารถกระทาขามรฐได ผคกคามอาจจะอยคนละรฐกบ
เหยอ ผคกคามอา จจะอยทมลรฐอลลนอยสแลวทาการสง อเมลคกคามใหกบเหยอทอยใน
มลรฐมสซสซปป จะถอวามการกระทาความผดฐาน Cyberstalking ทใด
ปญหาดงกลาวนนมเพยงมลรฐนอรทคาโรไลนา มลรฐหลย สเซยนา และมลรฐ
วอชงตน สามรฐจากทงหมด หกรฐทมกฎหมาย Cyberstalking แลวไดบญญตกฎหมาย
เพอปองกนปญหาดงกลาว
ในกฎหมาย Cyberstalking ของ มลรฐนอรทคาโรไลนา มาตรา 14-196.3 (C)
นนถอวา “การกระทาความผดซงกระทาโดยการใช อเมลหรอการสอสารทางอเลกทรอนกส
ใหถอวาเกดขนในสถานทท อเมลหรอการสอสารอเลกทรอนกสถกสงครงแรก ไดรบครง
75MISS.CODE.ANN.S. 97-45-15 (a) Except as provided herein, the person is guilty of
a felony punishable by imprisonment for not more than two (2) years or a fine of not more than
Five Thousand Dollars ($5,000.00), or both.
(b) If any of the following apply, the person is guilty of a felony punishable by imprisonment for
not more than five (5) years or a fine of not more than Ten Thousand Dollars ($10,000.00), or
both:
(i) The offense is in violation of a restraining order and the person has received actual notice of
that restraining order or posting the message is in violation of an injunction or preliminary
injunction.
(ii) The offense is in violation of a condition of probation, a condition of parole, a condition of
pretrial release or a condition of release on bond pending appeal.
47
แรกในรฐน หรอถกอานครงแรกโดยบคคลใดกตามในรฐน ”76 สวนกฎหมายของมลรฐ
หลยสเซยนามาตรา 40.3 D นนบญญตวา “การกระทาความผดใดตามมาตรานซงกระทา
โดยการใชอเมลหรอการสอสารอเลกทรอนกสใ หถอวาการกระทาเกดขนในสถานทท อเมล
หรอการสอสารอเลกทรอนกสถกสงครงแรก ไดรบครงแรก หรอถกอานครงแรก ”77 ซง
ทงสองรฐนนบญญตเอาไวคลายกนตางกน แคเพยงในมลรฐนอรทคาโรไลนา การถกสง
ไดรบหรอถกอานครงแรกกระทาโดยบคคลในมลรฐนอรทคาโรไลนา สวนกฎหมายของ
มลรฐวอชงตนมาตรา 9A.61.260 (4) กาหนดวา “ความผดใด ๆ ทกระทาภายใตมาตราน
อาจถอไดวากระทา ณ สถานทซงไดมการทาการสอสาร หรอสถานททไดรบการสอสาร”78
3.7 มาตรการอน ๆ ทางกฎหมายทอาจจะนามาใชไดกบ Cyberstalking
นอกจากบทลงโทษทางกฎหมายแลวในประเทศสหรฐอเมรกายงมมาตรการอน ๆ
ทางกฎหมายทสามารถนามาใชกบการกระทาผดฐาน Cyberstalking เพอเปนการปองกน
เหยอจากผคกคามหรอเปนการคมครองเหยอในเบองตนมใหเหยอไดรบผลรายทรนแรง
มากกวาการขมข ขมขวญ หรอรงควาน มาตรการอนทางกฎหมายไดแก
76 NC.GEN.STAT.ANN. 14-196.3 (c) Any offense under this section committed by
the use of electronic mail or electronic communication may be deemed to have been committed
where the electronic mail or electronic communication was originally sent, originally received in
this State, or first viewed by any person in this State. 77 LA. REV. STAT. ANN. S. 40.3 D. Any offense under this Section committed by the
use of electronic mail or electronic communication may be deemed to have been committed
where the electronic mail or electronic communication was originally sent, originally received, or
originally viewed by any person 78 WASH.REV.CODE.ANN. RCW 9.61.260 (4) Any offense committed under this
section may be deemed to have been committed either at the place from which the
communication was made or at the place where the communication was received.
48
3.7.1 คาสงคมครองหรอคาสงงดเวนกระทาการ (Protective or Restraining
Order)79
คาสงคมครองหรอคาสงงดเวนกระทาการคอคาสงจากศาล คาสงนสามารถ
ปองกนบคคลจากการถกรงควาน ทารายร างกาย การรกรานทางเพศ หรอการคกคาม
บคคลอน คาสงคมครองเปนการปองกนอาชญากรรมกอนทจะเกดขน
หากบคคลไมมความสมพนธในครอบครว จะขอคาสงคมครองหรอคาสงงดเวน
กระทาการไดเฉพาะในกรณทถกคกคาม และคาสงคมครองหรอคาสงงดเวนกระทาการน น
จะไมใชในกรณการทะเลาะเบาะแวงระหวางเพอนบาน
คาสงคมครองหรอคาสงงดเวนกระทาการนนเปนคาสงทใหผรบคาสงคมครองนนไม
1. เขาไปในทรพยสน
2. ทารายรางกาย ทบต
3. ขมขทจะฆาหรอทาใหไดรบบาดเจบ
4. รบกวนในสถานททางาน
5. ตดตอทางโทรศพท
6. ซอหรอเปนเจาของอาวธปน
7. สงจดหมาย (รวมถงอเมล)
3.7.1.1 ประเภทของคาสงคมครองหรอคาสงงดเวนกระทาการ
(1) Restraining Personal Protective Order (สาหรบเหยอทมความสมพนธกน
ในครอบครว)
คาสงคมครองหรอคาสงงดเวนกระทาการประเภทนเหยอจะตองแสดงความสมพนธ
เชน เปนสามหรอภรรยา หรอเคยเปนสามหรอเคยเปนภรรยา หรอเหยอจะตองแสดงวา
ใครคอคนทเหยอมลกดวย หรอเหยอกาลงมความสมพนธอยกบใคร
(2) Stalking Personal Protection Order (สาหรบเหยอทถกคกคาม)
คาสงคมครองคมครองประเภทนเหยอไมตองแสดงความสมพนธใด ๆ กบผรบคาสง
คมครอง อยางไรกตามเหยอตองแสดง (a) แบบของพฤตกรรม (b) มการกระทาอยางนอย
ทสดสองคราวชดเจนทเปนเหตใหวญ�ช นรสกวาถกคกคาม สะพรงกลว ถกขมข ถก
79 What is personal Protection Order ? Internet. http://www.msu.edu/safe/facts/ppo.htm.
49
ขเขญ หรอถกรกรานทางเ พศ (c) สงทเกดขนนนมสาเหตทแทจรงจากการทเหยอรสก วา
ตนเองนนถกคกคามขมขขเขญ หรอถกรกรานทางเพศ
วธการขอคาสงคมครองหรอคาสงงดเวนกระทาการ
ไปยงศาล circuit court ทเหยอมภมลาเนาอยและรองขอคารองขอคาสง
คมครองซงในคารองจะระบคาแนะนาไว นอกจากนเหยออาจจะตองระบวน เวลา
พยานผรเหน เอกสารตาง ๆ ทสนบสนนวาทาไมเหยอจะตองไดรบความคมครอง เมอ
ศาลพจารณาแลวหากเหนวาควรไดรบความคมครองศาลกจะออกคาสงคมครองให เหยอ
กจะไดรบสาเนาคา สงคมครอง ผทจะตองปฎบตตามคาสงศาลกจะตองไดรบแจงถงคาสง
ศาลดงกลาว โดยใครเปนผนาสงคาสงคมครองดงกลาวกได ในบางพนทตารวจจะเปนผ
แจงถงคาสงคมครองใหทราบ คาสงคมครองนนจะมผลบงคบใชเมอผพพากษานนไดลง
นามในคาสง
ในมลรฐแคลฟอรเนยคาสงงดเวนกระทาการเปนคาสงของศาลทลงนามโดยผ
พพากษา คาสงงดเวนกระทาการม 4 ประเภททประชาชนสามารถรองขอได ไดแก80
1. คาสงคมครองฉกเฉน (Emergency Protective Order : EPO) คาสงงดเวน
กระทาการนกาหนดขนโดยการบงคบของกฎหมาย มระยะเวลาใชได 5 วน
2. คาสงงดเวนการใชความรนแรงในครอบครวชวคราว (Domestic violence
Temporary Restraining Order :TRO/DRVO) สามารถทาใหเปนคาสงถาวรโดยม
ระยะเวลา 1 ปถง 3 ป
3. คาสงคมครองทางอาญา (Criminal Protective Order) คาสงหามพบปะหรอ
ตดตอ (No contact order) คาสงนตองดาเนนการขอทสานกงานอยการเขต และ
อยการจะพจารณาและสงเรองไปยงผพพากษาเพอพจารณา สวนมากจะเปนคดเกยวกบ
การคกคาม
4. คาสงงดเวนการรบกวนทางแพง (Civil Harassment Restraining Order :
CHO) คาสงนเปนคาสงทางแพง เพอคมครองผทไดรบคาสงจาก
4.1 การกอความราคาญ การรบกวน การจโจม การตดตาม การรบกวน
ความสงบของผทไดรบการคมครอง
80 วจตรา เลศหรญกจ, “ความผดฐานเฝาตดตามและขมข Stalking,” (วทยานพนธปรญญา
มหาบณฑตคณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร,2550),หนา 44.
50
4.2 การตดตอโดยตรงหรอโดยออมกบผทไดรบการคมครองไมวา โดย
สวนตว โดยทางโทรศพท หรอโดยทางอเลกทรอนกส
4.3 การเขาใกลผไดรบความคมครองในระยะ 100 หลา ในททางาน ทอย
อาศย หรอโรงเรยน
การรองขอคาสงคมครองนเหยอไมจาเปนตองไปฟองคดตอศาลกอน เพยงแคไป
ยนคารองตอศาลและใหศาลพจารณาคารองเทานน
3.7.2 วธการเพอความปลอดภย ซงศาลทพจารณาคดอาจกาหนดคาสงใหงดเวน
การตดตอกบเหยอ ซงบางมลรฐไดบญญตเรองนไวและบางมลรฐกไมไดบญญตเรองนไว81
กฎหมายของมลรฐแคลฟอรเนยมาตรา 646.9 (k) “ศาลทพพากษาตดสนคดควร
พจารณาออกคาสงงดเวนกระทาการตดตอกบเหยอ ใ หจาเลยงดเวนการตดตอดวยวธการ
ตาง ๆ กบเหยอซงอาจมผลบงคบนานถงสบป ตามทศาลจะเหนสมควร ซงเปนเจตนาของ
ฝายนตบญญตทวาระยะเวลาของคาสงงดเวนกระทาการใหขนอยกบความรายแรงของ
ขอเทจจรงตาง ๆ ทปรากฏตอศาล ความเปนไปไดของการใชความรนแรงในอนาคต และ
ความปลอดภยของเหยอและครอบครวทใกลชดของเขาหรอเธอ 82
3.7.3 วธการเพอความปลอดภย กรณทศาลสงคมประพฤต ผทถกตดสนวาม
ความผดฐานคกคาม ศาลจะกาหนดเงอนไขการคมประพฤตใหผนนปฏบตตาม 83 เชนใน
กฎหมายของ มลรฐแคลฟอรเนยมาตรา 646.9 (j) “ถาใหมการคมประพฤต หรอการบงคบ
โทษจาคกหรอการกาหนดโทษใหรอไว สาหรบผทถกตดสนวามความผดภายใตมาตราน
ควรจะมเงอนไขในการคมประพฤตทใหผนนเขาไปรวมรบคาปรกษาตามทศาลไดกาหนดให
81 เรองเดยวกน, หนา 45. 82 California Penal Code S.646.9 (k) “The sentencing court also shall consider
issuing an order restraining the defendant from any contact with the victim , that may
be valid for up to 10 years, as determined by the court. It is the intent of the
Legislature that the length of any restraining order be based on the seriousness of
the facts before the court, the probability of future violations, and the safety of the
victim and his or her immediate family.” 83 วจตรา เลศหรญกจ, ความผดฐานเฝาตดตามและขมข Stalking ,หนา 47.
51
อยางไรกตามขนอยกบเหตทเหมาะสมศาลอาจจะเหนวาไมควรกาหนดใหมความจาเปนตอง
ใหคาปรกษา84
กฎหมายของมลรฐมชแกนมาตรา 750.411 h (3) บญญตวา “ศาลอาจจะให
บคคลทถกตดสนวากระทาความผดฝาฝนมาตรานคมประพฤตเปนระยะเวลาไมเกนหาป
ถามการส งใหคมประพฤต ศาลอาจจะเพมเงอนไขการคมประพฤตอน ๆ ทชอบดวย
กฎหมาย และสงใหจาเลยทาตามดงตอไปน
(a) หยดหรอเลกคกคามบคคลในชวงระยะเวลาของการคมประพฤต
(b) หยดหรอเลกตดตอกบเหยอของการกระทาความผด
(c) นาไปประเมนเพอตดสนวามความจาเปนตองรกษาทา งจต การรบคาปรกษา
ทางจตหรอทางสงคม ถาศาลไดตดสนแลววาเหมาะสม กใหเขาไดรบการ
รกษาทางจต รบคาปรกษาทางจตหรอสงคม โดยใหเขาเสยคาใชจายเอง”85
3.7.4 การประเมนสภาพทางจตของจาเลย ในบางมลรฐนนกฎหมายได
กาหนดใหศาลควรทาการประเมนสภาพจตใจของจาเลยกอน เพอจะไดเปนประโยชนแกตว
จาเลย
กฎหมายของมลรฐแคลฟอรเนยมาตรา 646.9 (m) บญญตวา “ศาลควรพจารณา
ถงวาจาเลยจะไดรบประโยชนจากการบาบดรกษาตามมาตรา 2684 ถาพจารณาแลววาม
ความเหมาะสมศาลควรตองเสนอแนะกรมราชทณฑใหทาหนงสอรบรองต ามทไดบญญตไว
84 California Penal Code S.646.9 (j) “if probation is granted , or the execution or
imposition of sentence is suspended, for any person convicted of this section , it shall
be condition of probation that the person participate in counseling , as designated by
the court. However , the court , upon a showing of good cause , may find that the
counseling requirement shall not be imposed.” 85 Michigan 750.411h (3) “The court may place an individual convicted of
violating this section on probation for a term of not more than 5 years. If a term of
probation is order , the court may , in addition to any other lawful condition of
probation , order the defendant to do any of the following ; (a) Refrain from stalking
any individual during the term of probation.
(b) Refrain from having any contact with the victim of offense.
(c) Be evaluated to determine the need for psychiatric , psychological , or social
counseling and if , determined appropriate by court , to receive psychiatric , psychological
, or social counseling at his or her owm expense.”
52
ในมาตรา 2684 ตามหนงสอรบรองจาเลยควรตองถกนามาประเมนและสงตวยง
โรงพยาบาลทเหมาะสมเพอบาบดรกษาตามมาตรา 2684”86
จะเหนไดวากฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกานนมความแตกตางกนในแตละมล
รฐ ไมวาจะเปนบทลงโทษ หรอรายละเอยดในแตละบ ทบญญตของกฎหมาย แตโดยรวม
แลวกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาจะมองคประกอบหลกทคลาย ๆ กน คอ กฎหมาย
Cyberstalking นนจะมการขมข ขมขวญ หรอรงควาน และการกระทานเกดขนซา ๆ
ในชวงระยะเวลาหนง และทาใหผท ถกคกคามหรอเหยอนนเกดควา มกลววาจะเปนอนตราย
ตอชวตและทรพยสนของตนเองหรอของสมาชกในครอบครว
บทลงโทษนนมทงโทษจาคก โทษปรบ หรอทงจาทงปรบ โดยอตราโทษ จะ
เปนไปตามทกฎหมายของแตละมลรฐบญญตเอาไว บางมลรฐถอวาเปนความผดฐานเบา
สาหรบการกระทาความผดครงแรก บางมล รฐถอวาเปนความผดรายแรง และหากมการ
กระทาความผดซาโทษทไดรบกจะรนแรงขน นอกจากโทษจาคก โทษปรบแลว กฎหมาย
ประเทศสหรฐอเมรกายงมมาตรการทางกฎหมายอนเชน คาสงคมครองชวคราว คาสงงด
เวนกระทาการ หรอการใหศาลประเมนสภาพจตใจ ซงมาตรการเหล านเปนมาตรการ
สาหรบการคกคามทวไป ซงอาจนามาปรบใชไดกบผกระทาความผดฐาน Cyberstalking
ดวยเชนกน โดยมจดประสงคเดยวกนคอการคมครองเหยอจากความรนแรงทอาจจะเกดขน
3.8 กฎหมายไทยทนามาใชกบการคกคามทางอนเตอรเนต
ปญหาการคกคามทางอ นเตอรเนต (Cyberstalking) นนเปนรปแบบการคกคาม
แนวใหมทอาศยเทคโนโลยเปนเครองชวย พฤตกรรมการคกคามในรปแบบเดมได
เปลยนแปลงไป เชน วธการรบกวน การทาใหตนตกใจ ทาใหเกดความกลววาจะเกด
อนตรายตอรางกาย ชวต และทรพยสน ทาใหไดรบ ความเดอดรอนราคาญ เชนการสง
อเมล จานวนมาก ๆ โดยมขอความทเปนการขมข หยาบคาย หรอรปภาพลามก
อนาจาร โดยการกระทาดงกลาวนนเปนการกระทาซา ๆ อยางตอเนองในชวงระยะเวลา
หนง รวมถงการลงขอความหรอรปภาพบนเวบบอรดสาธารณะทเปนการใหรายผ ทเปน
เหยอหรอทาใหเหยอไดรบความอบอาย ถกดหมนเกลยดชง การคกคามทาง
86 California Penal Code S.646.9 (m) “The court shall consider whether the
defendant would benefit from treatment pursuant to Section 2684. Upon the certification
, the defendant shall be evaluated and transferred to the appropriate hospital for
treatment pursuant to Section 2684.”
53
อนเตอรเนตหรอ Cyberstalking นนจะเปนพฤตกรรมทขยายวงกวางมากขนและทวความ
รนแรงมากขน หากไมมมาตรการทางกฎหมายมาคอยควบคมหรอกาหนดโทษ เนองจาก
พฤตกรรมแรกนนอาจเ ปนเพยงแคการสรางความเดอดรอนราคาญ หรอแคทาใหตนตกใจ
เทานน แตถาพฤตกรรมดงกลาวยงคงมอยและดาเนนตอไปโดยไมมการหยดยง
พฤตกรรมการคกคามทางอนเตอรเนตดงกลาวกมไดจากดเฉพาะการคกคามบนโลกของ
อนเตอรเนตเทานน หากแตอาจจะเปนการค กคามเหยอในโลกแหงความเปนจรงดวย
เชนกน ซงการคกคามดงกลาวอาจเปนการคกคามเหยอจนเปนอนตรายตอรางกายหรอ
ชวตของเหยอ หรอรายแรงจนกระทงถงการฆาตกรรมเหยอในโลกของความเปนจรง
เมอพจารณาจากพฤตกรรมและลกษณะของการกระทาทเปนการคกคามทาง
อนเตอรเนตแลว กฎหมายของไทยจะสามารถนามาบงคบใชกบพฤตกรรมการคกคามทาง
อนเตอรเนตไดมากนอยเพยงใด จงควรนามาพจารณาเพอปองกนเหยอและหยดยง
พฤตกรรมการคกคามทางอนเตอรเนตทจะทวความรนแรงมากขนจนกลายเปนการคกคาม
ทเปนอนตรายตอรางกาย ชวตและทรพยสนของเหยอ
บทบญญตของกฎหมายทเกยวของกบกรณปญหาการคกคามทางอนเตอรเนต
ปจจบนประเทศไทยยงไมมบทบญญตเฉพาะเรองปญหา Cyberstalking หากมกรณปญหา
เกดขนการจะลงโทษผกระทาความผดนนสามารถเทยบเคยงกฎหมาย ดงตอไปน
ประมวลกฎหมายอาญา
3.8.1 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 บญญตไววา “ผใดใสความผอนตอ
บคคลทสาม โดยประการทนาจะใหผอ นนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง ผนน
กระทาความผดฐานหมนประมาท ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสอง
หมนบาท หรอทงจาทงปรบ”
(1) องคประกอบกายนอกของความผด87
(1.1) ใสความ คาวา “ใสความ” นน หมายถงการกลาวยนยน
ขอเทจจรงถงบคคอน จะเทจหรอจะจรงกเปนการใสความทงนน แตจะเปนการกลาวยนยน
ขอเทจจรงและเปนการใสความได จะตองเปนเหตก ารณหรอกรณทเกดขนในอดตหรอ
ปจจบน การใสความนจะเปนการกระทาโดยการกลาวดวยวาจา ลายลกษณอกษรหรอ
87 หยด แสงอทย,กฎหมายอาญาภาค 2-3 ,พมพครงท 8 แกไขเพมเตม (กรงเทพมหานคร:
สานกพมพธรรมศาสตร,2540),หนา 242.
54
โดยประการอน เชนการเขยนรปการตนกไมสาคญ ขอสาคญคอบคคลอนนนสามารถ
ทราบความหมายของการใสความได
(1.2) ผอน หมายความถงบคคลโดยเจาะจงตว แยกพจารณาดงน
(1.2.1) บคคลธรรมดา ซงหมายความวาบคคลคนเดยวหรอหลายคนกได
แตจะตองนบตงแตมสภาพบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 15
(1.2.2) นตบคคล นตบคคลกอยในความหมายของคาวา “ผอน” และการ
หมนประมาทนตบคคลยอมเปนความผดตามมาตรานเหมอนหมนประมาทบคคลธรรมดา
(1.3) การใสความจะตองเปนการใสความตอบคคลทสาม หมายความวา
เปนการใสความตอบคคลอน ซงบคคลนนมใชตวผถกใสความเอง บคคลทสามนจะตอง
อยในฐานะทเขาใจขอความทใสความ
(1.4) โดยประการทนาจะทาใหผอ นนนเสยชอเสยง ถกดหมนหรอถก
เกลยดชง คาวา “ชอเสยง ” หมายความรวมถงคาหรอราคาทมนษยมตอเพอนมนษย
ดวยกนในทางศลธรรม (ในทางจตใจ) หรอในทางสงคม การทาใหเสยชอเสยงหมายความ
ถงการทาใหคาหรอราคาทมอยหมดไป หรอลดนอยถอ ยลง เชนการกลาวหาวา นาง ก .
เปนชกบสามคนอน มเพศสมพนธกบชายไมเลอกหนา ยอมทาใหคาหรอราคาของนาง
ก. ทมตอเพอนมนษยในศลธรรม (ในทางจตใจ ) และในสงคมลดนอยถอยลงเนองจาก
สงคมไทยไมนยมผหญงมชกบสามผอ น
(2) องคประกอบภายในของความผด88
องคประกอบภายใน คอ เจตนาธรรมดา บทบญญตมาตรานนนสามารถ
นามาปรบใชกบการคกคามทางอนเตอรเนตได เนองจากการคกคามทางอนเตอรเนตนน
สามารถกระทาไดโดยการเผยแพรขอความ ลงขอความอนเปนเทจหรอการใสความบน
เวบบอรดสาธารณะ หรอการลงขอความ แสดงความคดเหนทรนแรง หรอขอความทเปน
การใสความเหยอทาใหเหยอนนถกเกลยดชงหรอทาใหเหยอนนไดรบความเสยหาย ความ
อบอบอาย หรอเดอดรอนราคาญ หรออาจจะรนแรงถงขนถกคกคามตอชวตและทรพยสน
ของเหยอ โดยทเหยอนนอาจจะรตวหรอไมรตว
3.8.2 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328 บญญตวา “ถาความผดฐานหมน
ประมาทไดกระทาโดยการโฆษณาดวยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายส ภาพยนตร
ภาพหรอตวอกษรททาใหปรากฏไมวาดวยวธการใด ๆ แผนเสยง หรอ สงบนทกเสยง
บนทกภาพ หรอบนทกอกษ ร กระทาโดยการกระจายเสยง หรอการกระจายภาพ หรอ
88 เรองเดยวกน.
55
โดยกระทาการปาวประกาศดวยวธอน ผกระทาตองระวางโทษจาคกไมเกนสองป และปรบ
ไมเกนสองแสนบาท”
(1) องคประกอบภายนอกของความผด89
(1.1) กระทาความผดฐานหมนประมาท
(1.2) ไดกระทาโดยการโฆษณา ดว ยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายส
ภาพยนตร ภาพหรอตวอกษรททาใหปรากฏดวยวธใด ๆ แผนเสยงหรอสงบนทกเสยง
หรอบนทกอกษร กระทาโดยการกระจายเสยงหรอกระจายภาพหรอโดยทาการปาว
ประกาศดวยวธการอน ๆ
คาวา “ความผดฐานหมนประมาท ” ในมาตรานหมายถง การกระทาความผดตาม
มาตรา 326 และมาตรา 327 เพราะทงสองมาตรานเรยกชอการกระทาวา “ความผดฐาน
หมนประมาท”90
สวนความหมายของคาวา “เอกสาร ” นนเปนไปตามประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา 1(7) คาวา “โฆษณา” หมายความถงการกระทาใหแพรหลาย
การปาวประกาศ ” หมายความวา ปาวประกาศแกประชาชน เชน พดดวยลาโพง
ตอหนาคนทว ๆไป
(2) องคประกอบภายในของความผด
องคประกอบภายใน คอ เจตนาธรรมดา ความผดตามมาตรานนน
สามารถนามาปรบใชไดกบการคกคามทางอนเตอรเนต ซงถอวาการคกคามทาง
อนเตอรเนตนนถอวาเขาองคประ กอบภายนอกของการกระทาความผดฐานหมนประมาท
ตามมาตรา 328 เนองจากการคกคามทางอนเตอรเนตโดยวธการแพรขอความอนเปนเทจ
หรอการลงขอความหรอรปภาพใด ๆ อนเปนการใหเหยอนนไดรบความเสยหาย ไดรบ
ความเดอดรอนราคาญ หรอไดรบความอบอาย ถกดหมนห รอเกลยดชงตามความผดฐาน
หมนประมาทตามมาตรา 326 แลว ผคกคามทางอนเตอรเนตอาจไดรบโทษหนกขนตาม
มาตรา 328 เนองจากถอวาผคกคามนนไดกระทาโดยการวธทจะแพรหลายไปยงคน
จานวนมาก การคกคามทางอนเตอรเนตนนแมกระทาเพยงครงเดยวแตสามารถเผย แพร
และแพรหลายไปยงบคคลทว ๆไปทสามารถเขาถงขอมลจากอนเตอรเนตได
89 เรองเดยวกน, หนา 248. 90 เรองเดยวกน.
56
3.8.3 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 392 บญญตวา “ผใดทาใหผอ นเกด
ความกลวหรอความตกใจโดยการขเขญตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไม
เกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ”
(1) องคประกอบภายนอกของความผด
(1.1) ทาใหเกดความกลวหรอความตกใจ
(1.2) โดยการขเขญ ขเขญ คอแสดงวาจะทาใหเกดภยแกเขา จะเปน
ภยทเกดขนในทนทตอไปหรอตอไปภายหนากได อาจทาโดยกรยา วาจาโดยตรง หรอ
โดยเขาใจเชนนน ซงตองทาใหผถกขทราบถงการขวาจะทารายนน91
(1.3) การกระทาความผดตามมาตรานตองเกดผล คอ กลวหรอตกใจ
แตตองไมเกดผลตอไปถงใหทาอะไรดงมาตรา 309 ถาขแลวไมกลวไมตกใจกไมลงโทษ
ฐานพยายาม เพราะยกเวนตามมาตรา 105 โดยผเสยหายกลวหรอไมดท พฤตการณ แม
จะบอกวาไมกลวกตาม และการขเขญนนแมจะไมสามารถทารายไดจรง ถาเกดผลคอ ผ
ถกขกลวกเปนความผด92
(2) องคประกอบภายในของความผด
องคประกอบภายในคอ เจตนาธรรมดา มาตรานจาตองมเจตนา และ
หมายถง ทาใหเกดความกลวเฉย ๆ ไมได บงคบใหทา ใหงดเวนกระทาหรอใหจายอมตอ
สงใด ซงจะเปนความผดตามมาตรา 309 เชน ขเขญวาจะฆาเขาเสยใหตายเพราะ
เกลยดเขา เพยงทขเขญกเปนความผดตามมาตรานแลว93
บทบญญตในมาตรานสามารถนามาปรบใชไดกบพฤตกรรมการคกคามทาง
อนเตอรเน ต เนองจากผกระทานนไมจาเปนตองมการขมขนใจใหผถกคกคามนนกระทา
การ ไมกระทาการ หรอจายอมตอสงใดเนองจากการคกคามทางอนเตอรเนตนนเหยอ
อาจไดรบการขมขเพยงอยางเดยวจนทาใหเกดความกลว เชนการสง อเมลมาใหกบเหยอ
โดยมขอความขว าจะทารายรางกาย หรอสงขอความวาจะทารายคนใกลชดหรอคนใน
ครอบครว หรอขอความใด ๆ ตลอดจนรปภาพตาง ๆ ทอาจกอใหเกดความกลวตอเหยอ
ซงมการสงอเมลมาเพอคกคามเหยอหลาย ๆ ครงนนไมจาตองใหเหยอกระทาการหรอไม
กระทาการ หรอจายอมตอสงใ ด เพยงแคการสงขอความผานทาง อเมล ใหกบเหยอ
91 จตต ตงศภทย,กฎหมายอาญา ภาค2 ตอน2 และภาค3,พมพครงท 6 (กรงเทพมหานคร:
จรรชการพมพ,2545),หนา 1234. 92 วจตรา เลศหรญกจ, ความผดฐานเฝาตดตามและขมข Stalking ,หนา 60. 93 หยด แสงอทย,กฎหมายอาญาภาค 2-3 ,พมพครงท 8 แกไขเพมเตม,หนา 378.
57
จนกระทงเหยอนนเกดความกลวกถอไดวากระทาความผดตามมาตราดงกลาว
นอกจากนบทบญญตตามมาตรา 392 กสามารถนามาปรบใชกบการคกคามผาน
ทางหองสนทนาสดหรอ Chat Room รวมถงการคกคามผานการสอสารในระบบโ ปรแกรม
เมสเซนเจอรของไมโครซอฟทหรอทเรยกกนวา “เอมเอสเอน ”94
(MSN) หรอ “เอม” ได
เชนเดยวกน เนองจากการคกคามประเภทนเปนลกษณะของการคกคามโดยการตดตอกบ
เหยอโดยตรงโดยการสงขอความโตตอบทนท (Instant Messaging) ซงอาจจะเปน
ขอความทเปนการขมข หรอหยาบคาย หรอรปภาพทมลกษณะลามกอนาจารสงใหกบผรบ
ซงเปนเหยอเพอใหเหยอนนเกดความเครยดเกดความหวาดกลว ตนตกใจ ลกษณะการ
คกคามทางหองสนทนาสดคลายกบการคกคามทางผานทาง อเมลทจากดอยเฉพาะตวเหยอ
แตแตกตางกนตรงทการคกคามทางหองสนทนาสดหรอการคกคามทางระบบโปรแกรมเอม
เอสเอนนนเปนการคกคามในเวลาทไดมการสนทนากนหรอโดยทนทในเวลานน ๆ
บทบญญตในมาตราดงกลาวนเปนการกระทาทไมจาเปนตองมองคประกอบในเรอง
ของระยะเวลาเขามาเกยวของ 95 การกระทาตามทกฎหมายบญ ญตไวตามมาตรา 392
เพยงครงเดยวกมความผดและไมจาเปนตองกระทาซา ๆ อยางตอเนอง คอเปนความผด
ฐานเฉพาะ แมมการกระทาผดและเปนการกระทาทซา ๆ กไมมบทบญญตใหรบโทษหนก
ขน นอกจากนหากการกระทาความผดไมครบองคประกอบตามทกฎหมายบญญตไว กไม
สามารถลงโทษผกระทาความผดได แตกฎหมายCyberstalking ของประเทศสหรฐอเมรกา
เชนมลรฐอลลนอยสนนมองคประกอบในเรองของระยะเวลาเขามาเกยวของ คอตองมการ
กระทาอยางนอย 2 ครง
3.8.4 การพยายามกระทาความผด
ตามประมวลกฎหมายอาญาความผดฐานหมนประมาทตา มมาตรา 326 และ
มาตรา 328 นไมมการพยายามกระทาความผด และการกระทาความผดตามมาตรา
392 นนเปนการกระทาความความผดลหโทษ ซงบทบญญตทใชแกความผดลหโทษ
มาตรา 105 บญญตวา “ผใดพยายามกระทาความผดลหโทษ ผนนไมตองรบโทษ ”
ดงนนจงไมมการพจารณาเรองของการพยายามกระทาความผด
เนองจากพฤตกรรมการคกคามทางอนเตอรเนตนนเปนพฤตกรรมทเกดขนอยาง
ตอเนองซา ๆ กนในชวงระยะเวลาหนง หากการลงโทษผกระทาความผดนนไมสามารถ
หยดหรอยบยงตวผกระทาความผดได ผกระทานนอาจจะไ มหลาบจายงคงมพฤตกรรม
94 Wikipedia , the free encyclopedia “MSN” internet. http//wikipedia.org.wiki.msn. 95 วจตรา เลศหรญกจ, ความผดฐานเฝาตดตามและขมข Stalking ,หนา 60.
58
คกคามทางอนเตอรเนตแกเหยออก จงมบทบญญตประมวลกฎหมายอาญามาตรา 92
และมาตรา 93 ทสามารถนามาใชเพอเพมโทษแกผกระทาความผดซา
3.8.5 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 92 บญญตวา “ผใดตองคาพพากษาถง
ทสดใหลงโทษจาค ก ถาและไดกระทาความผดซาอก ในระหวางทยงจะตองรบโทษอยกด
ภายในเวลาหาปนบแตวนพนโทษกด หากศาลจะพพากษาลงโทษครงหลงถงจาคก กให
เพมโทษทจะลงแกผนนหนงในสามของโทษทศาลกาหนดสาหรบความผดครงหลง”
กรณทผตองคาพพากษาถงทสดใ หลงโทษจาคก ไดกระทาความผดฐานใดฐาน
หนงอก ในระหวางทตองรบโทษอยกด หรอภายในเวลาหาปนบแตวนพนโทษกด ถาใน
คดหลงลงโทษถงจาคก ใหศาลเพมโทษหนงในสาม โดยคานวณจากโทษทจะลงใน
ความผดครงหลง มใชโทษทกาหนดไวในกฎหมาย ดงน ถาจาเล ยเคยถกศาลพพากษา
ลงโทษจาคกแตใหรอการลงโทษไว เมอไมมการถกจาคก ยอมไมมวนทจาเลยพนโทษทจะ
นบเวลาหาป นบแตวนพนโทษเพอเ ปนเหตเพมโทษในคดหลง ตามมาตรา 92 ได และ
แมจาเลยจะกระทาผดภายในหาปนบแตวนพนกาหนดการลงโทษกตามจงเพมโทษจาเ ลย
ไมได96
มาตรา 92 กาหนดวาตองมคาพพากษาถงทสดใหจาคก แตสวนมากผกระทา
ความผดฐานหมนประมาทนน หากกระทาความผดครงแรกหรอไมเคยกระทาความผดใด ๆ
มากอนศาลมกจะรอการลงโทษสาหรบโทษจาคกและลงโทษปรบ และมาตรา 92 นกไม
สามารถนามาใชลงโทษผกระ ทาความผดทศาลลงโทษปรบเพยงอยางเดยว ซงกรณของ
ความผดลหโทษตามมาตรา 392 ซงมโทษจาคกไมเกนหนงเดอนหรอปรบไมเกนหนงพน
บาท หรอทงจาทงปรบ สวนใหญแลวศาลมกจะปรบเพยงอยางเดยวเนองจากเหนวาเปน
ความผดเลกนอยเทานน
3.8.6 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 93 บญญตวา “ ผใดตองคาพพากษาถง
ทสดใหลงโทษจาคก ถาและไดกระทาผดอยางหนงอยางใดทจาแนกไวในอนมาตราตอไปน
ซาในอนมาตราเดยวกนอกในระหวางทยงจะตองรบโทษอยกด ภายในเวลาสามปนบแต
วนพนโทษกด ถาความผดคร งแรกเปนความผดซงศาลพพากษาลงโทษจาคกไมนอยกวา
หกเดอน หากศาลจะพพากษาลงโทษครงหลงถงจาคก กใหเพมโทษทจะลงแกผนนกง
หนงของโทษทศาลกาหนดสาหรบความผดครงหลง
(1) ความผดเกยวกบความมนคงแหงราชอาณาจกร ตามทไดบญญตไวในมาตรา
96 ทวเกยรต มนะกนษฐ, หลกกฎหมายอาญาภาคทวไป,พมพครงท 6 แกไขเพมเตม
(กรงเทพมหานคร: สานกพมพวญ�ชน, 2546),หนา 114.
59
107 ถงมาตรา 137
(2) ความผดตอเจาพนกงานตามทบญญตไวในมาตรา 136 ถงมาตรา 146
(3) ความผดตอตาแหนงหนาทราชการ ตามทไดบญญตไวในมาตรา 147 ถงมาตรา
166
(4) ความผดตอเจาพนกงานในการยตธรรม ตามทไดบญญตในมาตรา 167 ถง
มาตรา 192 และมาตรา 194
(5) ความผดตอตาแหนงหนาทในการยตธรรม ตามทไดบญญตไวในมาตรา 200 ถง
มาตรา 204
(6) ความผดเกยวกบความสงบสขของประชาชน ตามทไดบญญตไวในมาตรา 209
ถง มาตรา 216
(7) ความผดเกยวกบการกอใหเกดภยอนตรายตอประชาชนตามทบญญตไวใน
มาตรา 217 ถงมาตรา 224 มาตรา 226 ถงมาตรา 234 และมาตรา 236 ถงมาตรา
238
(8) ความผดเกยวกบเงนตรา ตามทบญญตไวในมาตรา 240 ถงมาตรา 249
ความผดเกยวกบดวงตราแสตมปและตวตามทบญญตไวในมาตรา 250 ถงมาตรา 261
และความผดเกยวกบเอกสาร ตามทบญญตไวในมาตรา 264 ถงมาตรา 269
(9) ความผดเกยวกบการคา ตามทบญญตไวในมาตรา 270 ถงมาตรา 275
(10) ความผดเกยวกบเพศ ตามทบญญตไวในมาตรา 276 ถงมาตรา 285
(11) ความผดตอชวต ตามทบญญตไวในมาตรา 288 ถงมาตรา 290 และมาตรา
294 ความผดตอรางกาย ตามทบญญตไวในมาตรา 295 ถงมาตรา 299 ความผดฐาน
ทาใหแทงลกตามทบญญตไวในมาตรา 301 ถงมาตรา 303 และความผดฐานทอดทงเดก
คนปวยเจบหรอคนชรา ตามทบญญตไวในมาตรา 306 ถงมาตรา 308
(12) ความผดตอเสรภาพ ตามทบ ญญตไวในมาตรา 309 มาตรา 310 และ
มาตรา 312 ถงมาตรา 320
(13) ความผดเกยวกบทรพย ตามทบญญตไวในมาตรา 334 ถงมาตรา 365
กรณของมาตรา 93 คอ กรณทผกระทาความผด ตองคาพพากษาถง
ทสดใหลงโทษจาคกไมนอยกวาหกเดอน และไดกระทาความผ ดอยางหนงอยางใดทงใน
อนมาตราเดยวกนอกในระหวางทยงตองรบโทษอย หรอภายในเวลาสามปนบแตวนพน
โทษและในคดหลงศาลพจารณาลงโทษถงจาคก
เหตเพมโทษนเปนการเพมโทษเฉพาะในบางความผดทระบไวในอนมาตราเดยวกน
เทานนดงทกลาวขางตน
60
การใชม าตรา 93 เพอเพมโทษแกผกระทาความผดนนตองเปนไปตาม
หลกเกณฑตามทมาตรานกาหนดไว ถาไมเปนไปตามหลกเกณฑดงกลาวกไมสามารถ
เพมโทษแกผกระทาความผดซาได ดงนน Cyberstalking เมอไมเปนความผดตาม
มาตรา 93 (1) ถง (13) เมอผกระทา ความผดกระทาความซาขนมาอกกไมสามารถเพม
โทษทจะลงแกผกระทาความผดซานนได เชน ผทมพฤตกรรม Cyberstalking และไดรบ
โทษตามมาตรา 392 ซงโทษตามมาตรา 392 ไมเปนความผดทกาหนดเอาไวในมาตรา
93 (1) ถง (13) ถาผนนไดกระทาความผดซา ขนมาอกกไมสามารถเพมโทษสาหรบการ
กระทาความผดในครงหลงได
3.9 โทษตามบทบญญตในกฎหมายอาญา
ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 392 โทษ
ทจะนามาลงกบผกระทาความผด คอ โทษจาคกและโทษปรบ โดยอตราโทษนนแตกตาง
กน คอ จาคกไมเกนสองป ปรบไมเกนสองแสนบาท หรอทงจาทงปรบ สาหรบความผด
ฐานหมนประมาททไดกระทาดวยการโฆษณาหรอวธอนใดตามมาตรา 328 และจาคกไม
เกนหนงเดอน ปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ เมอพจารณาบทบญญตโทษ
ทจะลงแกผคกคาม ทางอนเตอรเนตซงเขาขายลกษณะของการหมนประมาทเหยอแลวจะ
ไดรบโทษจาคก และโทษปรบมากกวา ซงมาตรา 392 นนเปนเพยงแคลหโทษ ซงม
โทษไมรนแรงพอทจะยบยงพฤตกรรมของผคกคามไดและสวนมากโทษทจะลงนนเปนแค
เพยงโทษปรบเทานน ซงโทษปร บนนกเปนเพยงแคโทษปรบทมจานวนนอ ย ผกระทา
ความผดกจะไมเกรงกลว
3.10 พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดทางคอมพวเตอร พ.ศ. 255097
มาตรา 14 บญญตไววา “ผใดกระทาความผดทระบไวดงตอไปนตองระวางโทษ
จาคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ”
(1) นาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรปลอมไมวาทงหมด
หรอบางสวนหรอขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายแก
ผอนหรอประชาชน
97 โปรดดภาคผนวก.
61
1. องคประกอบภายนอกของมาตรา 14 (1)
1.1 นาขอมลคอมพวเตอรเขาสระบบคอมพวเตอร
“ขอมลคอมพวเตอร ” ตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผด
เกยวกบคอมพวเตอร พ .ศ. 2550 มาตรา 3 ใหความหมายวา “ขอมล ขอความ คาสง
ชดคาสง หรอ สงอนใดบรรดาทอยในระบบคอมพวเตอรในสภาพทระบบคอมพวเตอรอาจ
ประมวลได และใหหมายความรวมถงขอมลอเลกทรอนกสตามกฎหมายวาดวยธรกรรมทาง
อเลกทรอนกสดวย”
1.2 ขอมลคอมพวเตอรนนเปนขอมลปลอมไมวาทงหมดหรอบางสวน
1.3 โดยประการทนาจะเกดความเสยหาย
2. องคประกอบภายในของความผด
องคประกอบภายใน คอ เจตนาธรรมดา ความผดตามมาตรา 14 (1) นเปน
การกระทาความผดในรปแบบของการนาขอความอนเปนเทจเขาสระบบคอมพวเตอร ม
การบดเบอนขอมล หรอมการเผยแพรขอมลอนเปนเทจเพอกระทาการคกคามเหยอหรอทา
ใหเหยอนนไดรบความหวาดกลวตออนตรายทอาจจะเกดขนตอชวตและทรพ ยสนของ
ตนเอง เชนการสงอเมลแจงเหยอวามการตายของบคคลในครอบครว หรอมการลงขอความ
อนปนเทจเกยวกบตวเหยอทาใหเหยอไดรบความเสยหาย
มาตรา 14 บญญตไววา “ผใดกระทาความผดทระบไวดงตอไปนตองระวางโทษ
จาคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ”
(4) นาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลใด ๆ ทมลกษณะ อนลามก และ
ขอมลคอมพวเตอรนนประชาชนทวไปอาจเขาถงได
1. องคประกอบภายนอกของมาตรา 14 (4)
1.1 นาขอมลคอมพวเตอรเขาสระบบคอมพวเตอร
1.2 เผยแพรหรอสงตอขอมลคอมพวเตอร
1.3 ขอมลนนมลกษณะลามกและประชาชนทวไปนนสามารถเขาถงได
2. องคประกอบภายในของความผด
องคประกอบภายใน คอ เจตนาธรรมดา ความผดตามมาตรา 14 (4) แหง
พระราชบญญตฉบบดงกลาวนนสามารถนามาใชลงโทษ ไดหากเกด การคกคามทาง
อนเตอรเนตในลกษณะของการคกคามโดยวธของ การเผยแพรรปทมลกษณะลามกอนาจาร
หรอภาพทขดตอความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน โดยภาพลามก
62
อนาจารเหลานผคกคามไดสงใหกบเหยอ หรอผคกคามอาจนาภาพลามกอนาจารตาง ๆ
ไปลง (Post) บนเวบบอรดสาธารณะ และผคกคามอาจลวง ใหประชาชนทวไปเขาใจวาผท
นาภาพลามกอนาจาร ไปลงบนเวบบอรดหรอเวบไซตตาง ๆ นนเปนฝมอของเหยอ ซง
แทจรงแลวการกระทาดงกลาวเปนฝมอของผคกคาม ๆ อาจจะลงภาพลามกอนาจารบน
เวบไซตตาง ๆ และใ หขอมลสวนตวตาง ๆ ของเหยอ เอาไว เชน ชอ ทอย หรอเบอร
โทรศพท ทาใหเหยอไดรบความเสยหาย ซงอตราโทษจาคกในความผดมาตราดงกลาวน
มอตราโทษสงสด คอ หาป เปนอตราโทษทสงกวาความผดฐานหมนประมาทตาม
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 328 ซงมอตราโทษจาคกไมเกนสองป หากนาความผด
ตามพระราชบญญตดงกลาวมาใชอาจจะไดผลในการลงโทษผกระทาความผดฐาน
Cyberstalking มากกวาประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328
มาตรา 16 บญญตวา “ผใดนาเขาสระบบคอมพวเตอรทประชาชนทวไปอาจเขาถง
ไดซงขอมลคอมพวเตอรทปรากฏเปนภาพของผอ น และภาพนนเปนภาพทเกดจากการ
สรางขน ตดตอ เตม หรอดดแปลงดวยวธการทางอเลกทรอนกสหรอวธการอนใด ทงน
โดยประการทนาจะทาใหผอ นนนเสยชอเสยง ถกดหมน ถกเกลยดชง หรอไดรบความอบ
อาย ตองระวางโทษจาคกไมเกนสามปหรอปร บไมเกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
.........”
1. องคประกอบภายนอก
1.1 นาเขาขอมลภาพของผอนสระบบคอมพวเตอรซงประชาชนทวไปอาจ
เขาถงได
1.2 สราง ตดตอ เตมหรอดดแปลงดวยวธการทางอเลกทรอนกสหรอ
วธการอนใด
2. องคประกอบภายใน
องคประกอบภายใน คอ เจตนาธรรมดา ความผดตามมาตรานนนเปน
บทลงโทษผคกคามเหยอ โดยวธการตดตอรปภาพของผเสยหาย หรอเหยอ เขาลกษณะของ
ลามกอนาจาร หรอขดตอความสงบหรอศลธรรมอนดของประชาชนและนาภาพดงกลาวของ
เหยอนนไปเผยแพรบนอนเตอรเนต ทาใหเห ยอไดรบความเสยหายหรอการสงตอภาพ
ดงกลาวตอ ๆ กน กถอวามความผดตามมาตราดงกลาวของรางพระราชบญญต ฉบบน
ตวอยางทเกดขนในประเทศสหรฐอเมรกา ผหญงคนหนงถกคกคามจากแฟนเกาเปนเวลา
หลายปโดยแฟนเกาของเธอจะคอยตดตามเวบไซตสนทนาทเธอเล นอยเรอย ๆ และใน
ระหวางนนกจะลง (Post)ขอมลทเปนการใหรายเธอเสมอ ๆ จนในทสดไดนาภาพเธอตดตอ
63
เขากบภาพลามกตาง ๆ และนาไปลง (Post)ตามเวบไซตและกรณหญงสาวคนหนงถก
คกคามเปนเวลาหกเดอน โดยเรมจากการลง (Post) ขอความขมขวาจะฆาเธอและขมข น
เธอจนทายทสดกนาภาพตดตอของเธอไปลงตามอนเตอรเนต98 หากการกระทาในลกษณะ
ดงกลาวเกดขนในประเทศไทย มาตรา 16 ของพระราชบญญตฉบบน สามารถนามา
ลงโทษผกระทาความผดได ซงอตราโทษของมาตรานมโทษจาคกไมเกนสามปหรอปรบไม
เกนหกหมนบาทหรอทง จาทงปรบ หากเกดการกระทาความผดในลกษณะด งกลาว
บทลงโทษตาม พระราชบญญต นสามารถ จะลงโทษผกระทาความผดไดมากกวาและม
ประสทธภาพมากกวาเนองจาก มลกษณะของการกระทาตามทกฎหมายฉบบดงกลาวถอวา
เปนความผดและมอตราโทษสงกวาประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328
3.11 รางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พ .ศ. ...( ฉบบ
สานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ)99
มาตรา 48 บญญตไววา “ผใดกระทาการใด ๆ เกยวกบขอมลสวนบคคลเพอให
ตนเองหรอผอนไดรบประโยชนอนมชอบดวยกฎหมาย หรอใหผอ นเสยห าย ตองระวางโทษ
จาคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
ถาการกระทาตามความในวรรคหนงเปนการเผยแพรขอมลโดยเฉพาะเจาะจงหรอ
โดยเปดเผยซงขอมลดงกลาว ผกระทาตองระวางโทษจาคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกนหนง
แสนบาท หรอทงจาทงปรบ”
1. องคประกอบภายนอก
1.1 กระทาการใด ๆ เกยวกบขอมลสวนบคคล
1.2 เผยแพรขอมลโดยเฉพาะเจาะจงหรอโดยเปดเผยซงขอมล
2. องคประกอบภายใน คอเจตนาพเศษ เพอใหตนเองหรอผอนไดรบ
ประโยชนอนมชอบดวยกฎหมาย หรอใหผอ นเสยหาย ความผดตาม มาตรา นหากผ
คกคามนาขอมลสวนบคคลของเหยอไปใชหรอกระทาการใด ๆ อนทาใหเหยอเสยหาย ถอ
วามความผดตามมาตราน และจะตองไดรบโทษหนกขนหากทาการเผยแพรขอมลโดย
เฉพาะเจาะจงของเหยอ เชน ทอย เบอรโทรศพท หมายเลขประกนสงคม หมายเลข
ประจาตวประชาชน ททางาน ตาแหนงหนาทการงาน
98 Emma Ogilvie, Trends & Issues in crime and criminal justice. Australian Institue of
Criminalogy, September 2000 ,No.166. Internet. http://www.aic.gov.au. 99 โปรดดภาคผนวก.
64
3.12 โทษตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดทางคอมพวเตอร พ .ศ.
2550 และรางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พ .ศ........(ฉบบ
สานกงานคณะกรรมขอมลขาวสารของราชการ)
โทษตามพระราชบญญตวาดวยก ารกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอรนนเมอ
เปรยบเทยบกบโทษตามประมวลกฎหมายอาญาแลว หาก Cyberstalking ปรากฏใน
รปแบบของการคกคามทมลกษณะของการเผยแพรบนอนเตอรเนตแลวโทษตาม
พระราชบญญตฉบบดงกลาวจะมอตราโทษทมากกวากฎหมายอาญาความผดฐานหมน
ประมาท มาตรา 328 อตราโทษสงสดไมเกนสองป โทษปรบสาหรบพระราชบญญตวา
ดวยการกระทาความผดทางคอมพวเตอร พ.ศ.2550 จะนอยกวาคอปรบตงแต หกหมนถง
หนงแสนบาท สวนกฎหมายอาญามาตรา 328 ปรบไมเกนสองแสนบาท ถงแมวาอตรา
โทษปรบของกฎหมายอาญาจะมากกวาแต ลกษณะการกระทาความผดนนหากผกระทา
ความผดนนถกลงโทษแคปรบซงอาจจะถกปรบนอยหรออาจจะถกปรบมากกไมสามารถทา
ใหผกระทาความผดนนหลาบจาไดเทากบโทษจาคก
สวนโทษตามรางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ .ศ...... โทษตามราง
พระราชบญญตดงกล าวนนสามารถลงโทษครอบคลมทงผท มหนาทดแลควบคมขอมลสวน
บคคล รวมทงผท นาขอมลไปแสวงหาประโยชนสวนตน หรอเพอใหผอ นไดรบผลประโยชน
เมอพจารณาอตราโทษจาคกและโทษปรบแลวถอวาเปนบทลงโทษทอาจจะยบยงการกระทา
ความผดหรอลงโทษผก ระทาความผดไดพอสมควร คออตราโทษขนตาจาคกไมเกนสามป
ปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
นอกจากนรางพระราชบญญตดงกลาวยงไดกลาวถงความรบผดทางแพงสาหรบผ
ประมวลผลขอมลสวนบคคล ผครอบครองหรอควบคมดแลขอมลสวนบคคลเอาไวดวย คอ
มาตรา 47 “ผประมวลผลขอมลสวนบคคล ผครอบครองหรอควบคมดแล ขอมล
สวนบคคลใดกระทาการเกยวกบขอมลสวนบคคลอนกอใหเกดความเสยหายแกเจาของ
ขอมลสวนบคคลหรอแกบคคลอนทเกยวของตอ งชดใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน ไมวา
จะเปนการกระทาโดยจง ใจหรอประมาทเลนเลอหรอไมกตาม เวนแตจะพสจนไดวาการ
กระทานนเกดจากเหตสดวสย เปนการกระทาตามกฎหมายหรอตามคาสงของเจาหนาท
ปฏบตตามอานาจหนาทตามกฎหมาย หรอ เกดเพราะการกระทาหรอละเวนการกระทา
ของบคคลทเกยวของหรอเจาของขอมลสวนบคคล
คาสนไหมทดแทนตามความในวรรคหนง ใหหมายความรวมถงคาใชจายท
เจาของขอมลสวนบคคลหรอบคคลอนทเกยวของแลวแตกรณไดจายไปตามความจาเปนแก
การปองกนความเสยหายทเกดขนหรออาจเกดขนดวย”
65
ซงมาตราดงกลาวนนไมไดทาใหความรบผดของผ ประมวลขอมลสวนบคคล ผ
ครอบครองหรอควบคมดแลขอมลสวนบคคล นนหลดพนไปดวย ตองดาเนนการชดใชคา
สนไหมทดแทนเวนแตจะพสจนไดวาการกระทานนเกดจากเหตสดวสย หรอไดกระทาตาม
กฎหมายหรอคาสงของเจาหนาททปฏบตตามอานาจหนาทของตน หรอความเ สยหายนน
เกดจากการกระทาหรอการละเวนการกระทาของเจาของขอมลหรอบคคลทเกยวของนนเอง
เพยงแตปญหาคาสนไหมทดแทนนน อาจจะมปญหาในเรองของการกาหนดวาควรจะเปน
เทาใด และคาสนไหมทดแทนนนควรจะวดจากอะไร เนองจากความเสยหายทเกดขนนน
บอยครงทเกดความเสยหายขนแกชอเสยง จตใจ มไดเกดความเสยหายตอรางกายหรอ
ทรพยสนทสามารถกาหนดคาสนไหมทดแทนไดงายกวา ซงปญหาดงกลาวนนจะพบได
บอยในประเทศไทย
จากทไดกลาวมาวาลกษณะของ Cyberstalking นนมลกษณะพฤตกรรมทเกดขน
ซา ๆ แ ละมหลายการกระทา เชน การขมข การรงควาน การรบกวน หรอการกอ
ความราคาญ โดยทาใหเกดความกลวหรอตนตกใจ และการขมข ขมขวญ หรอรงควานนน
บางครงเปนการขมขวาจะทารายรางกาย ทาลายทรพยสนของเหยอ
เมอพจารณาถงลกษณะพฤตกรรมของ Cyberstalking แลวเหนวาบทบญญตของ
กฎหมายในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 392 เปน
สามมาตราทสามารถนามาเปนบทลงโทษผกระทาความผดฐาน Cyberstalking ได
หากแตผกระทาความผดไดกระทาการอนเชน ขมขวาจะฆาแลวมการฆา กตองนามาตรา
288 มาใชดวย ในบทบญญตของทงสามมาตรานนมบทลงโทษเพยงเลกนอย มาตรา 392
นนเปนบทลหโทษทจาคกไมเกนหนงเดอน ปรบไมเกนหนงพนบาท ไมนาจะสามารถยบยง
หรอลงโทษผกระทาความผดใหเขดหลาบ นอกจากนพฤตกรรมของ Cyberstalking นน
ตองมการกระทา ซา ๆ ในชวงระยะเวลาหนง ดงนน หากแมวาผกระทาความผดนนถก
ศาลพพากษาลงโทษวากระทาความผดแลวยงกลบมากระทาความผดอก กฎหมายของ
ไทยกมบทบญญตเพมโทษในมาตรา 92 และมาตรา 93 แตตามกฎหมายมาตรา 92
และมาตรา 93 นน ไมอาจทจะนามาใชลงโทษผ กระทาความผดทศาลลงโทษปรบเพยง
อยางเดยว เนองจากมาตรา 392 นนเปนบทลหโทษทศาลมกจะลงโทษปรบเพยงอยาง
เดยว เพราะเหนวาเปนความผดเลกนอย สวนมาตรา 93 นนจะเพมโทษไดกตอเมอ
เปนไปตามบทบญญตของกฎหมายซงจะเพมโทษไดตองเปนไปตามมาตรา 93 (1) ถง
(13) เมอมาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 392 มไดอยในบทบญญตมาตรา 93(1)
ถง (13) กไมสามารถเพมโทษตามมาตรา 93 ได
66
สวนพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ .ศ. 2550
นนอาจจะใชไดแคเพยงการเผยแพรภาพลาม กอนาจาร และเผยแพรภาพทไดตดตอ เตม
หรอดดแปลงโดยวธการทางอเลกทรอนกสหรอวธอน ๆ เทานน หาก เปนขอความทม
ลกษณะเปนการคกคาม หรอขอความท เปนเทจหรอใสรายเหยอ พระราชบญญตฉบบ
ดงกลาวนนไมครอบคลมถง ซงบทลงโทษตามพระราชบญญตฉบบดงกลาวมอตราโทษทสง
กวาแตกไมไดบญญตถงการกระทาความผดทเกยวกบ Cyberstalking โดยแทจรงแลว
พระราชบญญตฉบบดงกลาวนาจะออกมาเพอแกปญหา Cyberstalking ได แตปรากฏวา
พระราชบญญตฉบบดงกลาวไมเอออานวยตอการนามาใชลงโทษผกระทาควา มผดฐาน
Cyberstalking ไดครอบคลมเตมท
ในสวนของรางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ .ศ. .. (ฉบบสานกงาน
คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ ) เปนกฎหมายทลงโทษผนาขอมลสวนบคคลของ
ผอนหรอ บคคลทเปนเหยอ ไปใชในการคกคาม หรอนาไปเปดเผย เพอใหตนหรอผอน
ไดรบประโยชนหรอเพอใหเจาของขอมลนนไดรบความเสยหาย รางพระราชบญญต
ดงกลาวถอไดวาเปนกฎหมายทคมครองสทธสวนบคคลในการไมเปดเผยขอมล และให
ลงโทษผทนาขอมลไปใชในการคกคามดวย ซงถอวาเปนกฎหมายทตองการคกค ามความ
เปนสวนตวไดในระดบหนง ปญหามเพยงวารางพระราชบญญตดงกลาวนนยงไมประกาศใช
จงทาใหผท ถกเผยแพรขอมลสวนบคคลอาจตกเปนเหยอและกฎหมายไมสามารถลงโทษ
หรอดาเนนการเรยกคาเสยหายใด ๆ จากผกระทาความผดได
67
บทท 4
บทวเคราะหกฎหมายประเทศสหรฐอเมรกาและกฎหมายของประเทศไทย
4.1 บทวเคราะหกฎหมายประเทศสหรฐอเมรกา
จากการศกษาปญหา Cyberstalking ในประเทศสหรฐอเมรกานนพบวา ปญหา
ดงกลาวนนเกดขนมาจากปจจยการขยายตวของเสนทางขอมลขาวสารหรออนเตอรเนตท
เกดขนอยางรวดเรว อนเตอรเนตและเทคโนโลยการตดตอสอสารอน ๆ ไดเขามามสวน
สาคญตอชวตประจาวนในสงคมทวทกมมโลก เพอเปนการสงเสรมการพาณชย พฒนา
การศกษา และการรกษาสขภาพ นาการมสวนรวมในระบบประชาธปไตยในประเทศ
สหรฐอเมรกาและทวโลก ชวยอาน วยความสะดวกในการตดตอสอสาร แตเนองจาก
ลกษณะเทคโนโลยประเภทนมคาใชจายทถก งายตอการใช และมเอกลกษณทเปน
ธรรมชาตคอการไมเปดเผย ทาใหงายตอการฉอโกง การหลอกลวง การลวงละเมดทาง
เพศ และปญหาดงกลาวไดขย ายวงกวางมากขนจนกลายเป นปญหาอาชญากรรมท
เรยกวา “การคกคามทางอนเตอรเนต” หรอ Cyberstalking
การคกคามทางอนเตอรเนตนนอาจจะทาใหเหนวาเปนการคกคามทไมมลกษณะ
การคกคามทางกายภาพเขามาเกยวของ เชนการเขาทารายราง กายของเหยอ จนเกด
ความเขาใจผดวาการคกคามทาง อนเตอรเนตนนมความรนแรงนอยกวาการถกคกคามทาง
กายภาพหรอการคกคามแบบทวไป เมออนเตอรเนตไดกลายมาเปนสวนหนงของการใช
ชวตสวนบคคล งายตอการใชและไมมลกษณะของการเผชญหนา ไมเกยวกบกบบคคล
และลกษณะพเศษของอนเตอรเนตจงทาใหเกดก ารสงเสรมการตดตามและการคกคามทาง
อนเตอรเนต อาจมการตดตอสอสารในลกษณะทเปนการรบกวนและคกคาม เชน สงอเมล
โทรศพทไปยงเหยอ และทายทสดอาจมการตดตามหรอการคกคามทางกายภาพ ปญหา
Cyberstalking อาจนาไปสพฤตกรรมทรนแรงขน รวมถงการคกคามทรนแรงขนเชนกน
นอกจากนพฤตกรรมการคกคามทเกดขนนนอาจจะไมใชเกดจากการคกคามท
เกดขนโดยตวของผคกคามเอง หากแตเปนการคกคามทเกดขนจากบคคลทสาม ซงผ
คกคามนนอาจจะทาใหบคคลทสามนนกลายเปนเครองมอในการคกคามเหยอแท นตนเอง
เชน ผคกคามอาจนาขอความทเขาลกษณะของการตอตานหรอลอลวงไปลงบนกระดาน
ขอความสาธารณะภายใตชอ หมายเลขโทรศพท หรอทอยตดตอ หรอ อเมลของเหยอไว
ทาใหบคคลอน ๆ ทเขาถงขอมลดงกลาวนนตดตอกลบไปยงเหยอผเคราะหรายนน ปญหา
68
ดงกลาวนนทาใหยากในการบงคบใชกฎหมายเพอระบตาแหนงและจบกมผกระทา
ความผด100
ดงนน จากการศกษากฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาโดยรวมทงหมดแลวนน
พบวายงคงมปญหาซงสามารถแยกพจารณาไดดงน101
(1) ปญหาขอกาหนดใหมการกระทาทอยในระยะทใกลกบเหยอ
ในปจจบนมเพยงกฎหมายไมกรฐทควบคมการคกคามทวไปทกาหนดวา จาเลย
จะตองกระทาการใดๆทมการตดตามเหยอทางรางกาย แตเนองจากลกษณะของการคกคาม
ทางอนเตอรเนตทาใหผคกคามสามารถอยในททหางไกลจากเหยอได ดงนนกฎหมายท
กาหนดปจจยดงกลาวกไมสามารถแกปญหานได
ตวอยางของปญหาดงกลาวเกดขนเมอป ค.ศ. 1996 ในรฐจอรเจย โดยผคกคามได
ลงประกาศขอความทหยาบคายในเวบไซตและไดใหเบอรโทรศพทและทอยท บานของเธอ
และโฆษณาวา เหยอเปนโสเภณ มคนหลายคนโทรศพทหาเหย อเพอตอบขอความนนหรอ
กระทงบกไปทบานของเธอและรงควานเธออยางไมไดตงใจ ตามกฎหมายของรฐจอรเจยใน
ขณะนน (กฎหมายไดถกแกไขแลวในปจจบน ) ผคกคามทางอนเตอรเนตถกตดสนวา ไมได
กระทาความผดใดๆเนองจากการกระทาของผคกคามไมไดเกยวของกบการ ตดตามคกคาม
เหยอทางรางกาย
(2) ปญหาขอกาหนดใหมการขมขทนาเชอไดวาจะเกดขนจรง (Credible Threat)
กฎหมายควบคมการคกคามของหลายรฐกาหนดวา ผกระทาผดจะตองขมขเหยอในลกษณะ
ทนาเชอไดวาจะเกดขนจรง โดยทวไปการขมขทนาเชอว าจะเกดขนจรงจะประกอบดวย
“คาขโดยวาจาหรอขอความ ” ประกอบกบ “ความสามารถในการกระทาตามคาข ” เพอทาให
เหยอหวาดกลว ซงการกาหนดใหความผดทางอาญาตองประกอบดวยปจจยทงสองเรองทา
ใหเกณฑการพจารณาไมเพยงพอตอการควบคมการคกคามทางอนเตอรเนตดวยเหต ผล 4
ขอ ดงน
100 U.S the Attorney General, 1999 Report on Cyberstalking: A New Challenge for
Law Enforcement and Industry, A Report from the Attorney General to the Vice President
August 1999. Internet. http://www.usdj.gov/criminal/cybercrime/cyberstalking.htm. 101 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” The Berkeley Electronic Press ,(2006) : 1- 62.
69
(2.1) การกาหนดใหมการขมขทชดแจงกอใหเกดปญหาชองวางในการพจารณา
ลงโทษการกระทาซงไมไดเปนการขมขทชดเจน แตยงสามารถทาใหวญ�ชนทวไป
หวาดกลวได เนองจากโดยทวไป ผคกคามจะไมขมขเหยออยางเปดเผยแตจะม “การ
กระทาตอเนอง” ซงเมอพจารณาโดยรวมแลวทาใหวญ�ชนทวไปเกดความหวาดกลวได แต
การกระทาไมไดถอวาเปนการขมขทโจงแจง
ยกตวอยางเชน ผคกคามทวไปอาจจะหลบอยขางหลงพมไมเพอมองเหยอ ลอบ
ตามเหยอ โทรศพทถงเหยอแลววางสายทนท และสงกหลาบส ดาใหเหยอ ซงการกระทา
ดงกลาวในแตละครงไมถอเปนการขมขอยางชดแจง จงไมนาจะเปนไปตามขอกาหนดใหม
“การขมขทนาเชอไดวาจะเกดขนจรง ” ในกรณของการคกคามทางอนเตอรเนต กฎหมายท
กาหนดใหมองคประกอบดงกลาวไมสามารถครอบคลมถงการสอสารอ เลกทรอนกสทเปน
การรงควานเหยอแตไมถอเปนการขมขจรง อาทเชน การสงขอความทาง อเมลเปนพน ๆ
ขอความ เปนตน
ประเดนปญหาเกยวกบเกณฑการขมขทนาจะเกดจรงนกาลงอยในระหวางพจารณา
คดการคกคามทวไป มลรฐหนงไดแทนทเกณฑการขมขท นาจะเกดขนจรงดวย “เกณฑ
วญ�ชน” เนองจากปญหาเหลานจะชดเจนขนเมอปรบใชกฎหมายกบกรณการคกคามทาง
อนเตอรเนต ในคด Iowa v. Limbrecht ศาลตระหนกถงการเปลยนแปลงของกฎหมาย
และกลาววา การตดสนลงโทษการคกคามในคดจะเปลยนแปลงหรอไมนนขนอย กบวา จะใช
เกณฑการพจารณาใดในการตดสน จาเลยในคดเปนนกโทษเรอนจาซงหลงใหลใน Stacy
Corey หญงสาวซงทางานในเรอนจานน จาเลยมกจะใชสายตาจองมองเธอและกลาวเทจกบ
นกโทษคนอนวาจาเลยมความสมพนธทางเพศกบ Corey จนทาใหเธอตองลาออกและยาย
ออก แตจาเลยกยงมความหลงใหลคลงไคลในตวเธอและหลงจากทจาเลยพนโทษออกมา
จาเลยคนพบทอยใหมของ Corey และสงจดหมายถงสามของ Corey กลาวหาวา Corey ม
เพศสมพนธกบนกโทษหลายคนในเรอนจาตอนทเธอทางานทนน จาเลยขบรถผานหนา
บาน Corey หลายครงซงทาใหเกดการ สอบสวนและพจารณาลงโทษจาเลยในขอหาคกคาม
จาเลยอทธรณตอคาพพากษาโดยโตแยงวา จาเลยมไดขมข Corey อยางโจงแจง ศาล
รบทราบขอเทจจรงดงกลาว และปฏเสธทจะยอมรบขอโตแยงนน เพราะหากยอมรบ กจะ
เปนการกลบไปใชกฎหมายเกาซงกาหนดใหมองคประกอบเกณ ฑการขมขทนาจะเกดจรง
70
(Credible Threat)102 ภายใตกฎหมายฉบบแกไขซงใชเกณฑวญ�ชนแทน ศาลเหนวา
การกระทาของจาเลยกอใหเกดความหวาดกลวไมนอยไปกวาการขมขอยางชดแจง
ในคด Limbrecht ยงคงเปนขอถกเถยงกนในคดการคกคามทวไปวา เกณฑการ
ขมขทนาจะเกดจรง (Credible Threat) เปนเกณฑการตดสนทเหมาะสมหรอไม ปญหา
ดงกลาวเปนปญหาทสาคญในคด Cyberstalking เนองจากอนเตอรเนตทาใหผคกคาม
สามารถกระทาการขมขวญตอเนองไดงายและรวดเรวกวาผคกคามทวไปทไมใช
อนเตอรเนต ในคด Limbrecht ผคกคามสงจดหมายสองฉบบในชวงเวลาหนงเดอน
ในขณะท Cyberstalker สามารถสงขอความขมขทาง อเมลไดเปนรอยหรอเปนพนฉบบ
(จดหมายในลกษณะเดยวกบในคด Limbrecht) ภายในเวลาหนงชวโมง ซงภายใน
ระยะเวลาไมกวนหรอสปดาหกสามารถทาใหเกดค วามวนวายในชวตประจาวนของเหยอได
หากไมมการขมขทชดแจงในขอความทาง อเมลเหลานน เหยอกไมสามารถพสจนไดวา ม
การขมขทนาจะเกดขนจรง การขมขอยางโจงแจงโดยปกตจะเปนวาจาหรอขอความซงอาจ
ทาใหเกดปญหาในกรณ Cyberstalking การขมขทางวาจากาหนดใหผคกคามตองอยใกล
เหยอ ซงไมครอบคลมถงหลาย ๆ กรณของ Cyberstalking และการคกคามโดยการเขยน
ไมไดครอบคลมถงการสอสารทางอเลกทรอนกสซงทาใหเกดปญหาได เชน อเมล แชทรม
หรอการสงขอความฉบพลน (Instant Messenger)103
(2.2) เปนปญหาซงเกยวกบการรบขอความขมขในคด Cyberstalking
“ คาข ” (Threat) สอโดยนยวา มการสอสารโดยตรงจากผคกคามถงเหยอ แตผคกคาม
ทางอนเตอรเนต (Cyberstalker) สามารถลงประกาศขอความทนาหวาดกลวอยางงายดาย
โดยไมจาเปนตองตดตอกบเหย อโดยตรงและเหยอกไมจาเปนตองไดรบขอความเหลานน
โดยตรง Cyberstalker สามารถเผยแพรขอความคกคามรงควานเหยอโดยการลงใน
เวบไซต หรอกระดานขาวพดคยตาง ๆ ดงนน ในการคกคามทางอนเตอรเนต ผคกคาม
สามารถคกคามรงควานเหยอโดยไมตองใชความพยายาม ใด ๆ เพยงแคการใชสอท
สามารถเขาถงไดทวโลก และการกระทานกไมไดนากลวนอยไปกวาการขมขทจรงแต
อยางใด
102 IOWA CODE ANN. S.708.11(1)(a)(West 1993) (defining a “credible threat” as “a
threat made with the intent to place a reasonable person in like circumstances in fear
of death or bodily injury , coupled with the apparent ability to carry out of threat.”) 103 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” p.17.
71
ตวอยางเชน ในคดหนงซงผคกคามไดทาเวบไซตขนเพอลงขอความเกยวกบเหยอ
Amy Boyer104 ผคกคามเปนเพอนรวมชนเรยนกบเธอ ซงเขยนเรองแฟนตาซตางๆ
เกยวกบ Boyer และขอความเกยวกบชวตประจาวนของเธอโดยทเธอไมรตว เชน เธอใส
อะไรในวนไหน สถานททเธอไปมา หรอวาเธอกาลงทาอะไร และลงประกาศในเวบไซตนน
การลงประกาศดาเนนเรอยมาเปนระยะเวลาประมาณ 2 ปและจบลงเมอผค กคามฆาตกรรม
Boyer และฆาตวตายตาม ทง Boyer และครอบครวไมทราบเกยวกบขอความเหลานใน
เวบไซต จนกระทงหลงการฆาตกรรม ถงแมวาคดนจะไมไดมการพจารณาในชนศาล แตก
นาจะเปนไปไดยากทจะสามารถพสจนวามการขมขทนาเชอไดวาจะเกดจรง เน องจาก
ขอความไมไดถกสงใหเธอโดยตรง จงเปนไปไดยากทจะกลาววา ผคกคามไดทาการขมข
เธอโดยตรง
(2.3) ปญหาองคประกอบของการขมขทนาจะเกดขนจรงกาหนดใหเหยอใน
คดคกคามทางอนเตอรเนตตองพสจนวา ผคกคามมความสามารถชดเจนในการทาใหคา ข
นนเกดขนจรง สมมตวา ถาผคกคามสงขอความมาจากประเทศอน การพสจนกคงเปน
ปญหา เหยออาจจะตองพสจนวา ผคกคามมความสามารถพอทจะเดนทางขามประเทศเพอ
กระทาตามคาขนน การกาหนดองคประกอบดงกลาวนนจงไมมความจาเปนและสรางความ
ยากลาบากในการพสจนขอเทจจรงของเหยอ
ในความเปนจรง เหยออาจจะไมรเลยวา ผคกคามนรนามอยทใด รเพยงวาเขา
อาจจะเปนเพอนบานของเธอ เปนเพอนรวมงาน หรออยอกประเทศหนง ซงทาใหการพสจน
วาผคกคามสามารถทาตามคาขไดนนยากขน อนเตอรเนตอน ญาตใหมการสงขอความทาง
อเลกทรอนกสโดยไมตองเปดเผยนามผสง ซงทาใหผคกคามสามารถซอนตวจากความเปน
จรงและจากเหยอไดและเหยอทถกคกคามโดยบคคลนรนามกไมสามารถรไดถงนสยและ
จดประสงคของบคคลนน และเมอเหยอไมสามารถรวาผคกคามเปนใ คร อยทไหน นสยใจ
คอเปนอยางไร กเปนการยากมากๆหรอแทบจะเปนไปไมไดทเหยอจะสามารถพสจนไดวา
ผคกคามมความสามารถพอทจะกระทาการตามคาขไดหรอไม
(2.4) การพสจนการขมขทนาเชอไดวาจะเกดขนจรงในคดการคกคามทาง
อนเตอรเนตนน ไมสามารถครอบคลมถงกรณทผคกคามทางอนเตอรเนตลวงใหบคคลทสาม
ขมขเหยออยางไมไดตงใจแทนตน เชน หากผคกคามใชชอของเหยอลงประกาศขอความ
เชญชวนใหมการขมขนหม กไมมขอพสจนของการขมขทชดแจง หรอมการขมขจากผ
คกคามถงเหยอโดยตรง
104 Ibid., p. 18.
72
โดยสรป กฎหมายตาง ๆ ทมความพยายามจะรวมการคกคามทางอนเตอรเนตไว
ในกฎหมายควบคมการคกคามทวไป และ กฎหมายทควบคมการคกคามทางอนเตอรเนต
โดยตรง หากกฎหมายดงกลาวมขอกาหนดการพสจนการขมขทนาเชอไดวาจะเกดขนจรง
แลวกไมสามารถครอบคล มแงมมตางๆในคด Cyberstalking ได เนองจากกฎหมาย
เหลานนมงไปทการกระทาของผคกคาม แตในคด Cyberstalking การพสจนตามเกณฑ
วญ�ชนนาจะเหมาะสมกวา เนองจากจะมงไปทความหวาดกลวของเหยอซงเกดขนจากการ
ทผคกคามตงใจขมขรงควานเหยอ
(3) การพสจนตามเกณฑวญ�ชน (Reasonable Standard) หรอเกณฑท
เหมาะสม กฎหมายทใชเกณฑวญ�ชนในการพสจนความผดเรองการคกคามถอเปน
วธการทถกตอง เนองจากเกณฑการพสจนดงกลาวไมไดกาหนดใหมการพสจนวาผ
คกคามตองอยใกลเหยอ นอกจากนนเกณฑการพสจนตามเกณฑวญ�ชนยงแกปญหาท
เกดขนจากเกณฑการพสจนการขมขทนาเชอไดวาจะเกดจรง (Credible Threat) เกณฑ
วญ�ชนไมไดกาหนดใหผคกคามตองสงขอความขมขทชดแจงถงเหยอโดยตรง และไมได
กาหนดใหเหยอตองพสจนวาผค กคามมความสามารถทจะกระทาการตามคาขหรอไม
ในทางกลบกนความสาคญของคดมงไปทเหยอและการพจารณาวาเหยอมเหตผลพอหรอไม
ทจะกลวในความปลอดภยของตน ซงเปนเหตมาจากการกระทาของผคกคามทาง
อนเตอรเนต
การแยกแยะความแตกตางระหวางกฎหมายทกาหนดให มการพสจนการขมขทนา
เชอวาจะเกดขนจรง (Credible Threat) และการพสจนตามเกณฑวญ�นนนตองการการ
ตความทละเอยดรอบคอบ ตวอยางเชน กฎหมายการคกคามของมลรฐเดลาแวรจะถอวา
เปนความผดอาญาหาก “บคคลหนงกระทาการตอเนองโดยตรงกบบคคลหนงบ คคลใด
โดยเฉพาะ ซงการกระทานนทาใหเกดความหวาดกลวไดอยางมเหตผล ” เมอพจารณาผว
เผนแลวเหมอนวากฎหมายจะไมไดกาหนดเรองของการพสจนการขมขทนาเชอวาจะเกดขน
จรง (Credible Threat) เอาไว และกไมไดหมายความวากฎหมายฉบบดงกลาวมงเนนท
ความกลวของเหยอ เมอพจารณาตอไป “การกระทาตอเนอง ” หมายรวมถง การรกษา
ระยะใกลกนระหวางตวเหยอกบผคกคาม การสอสารคาขทางวาจาและขอความหรอการข
ซงเปนนยมาจากการกระทา (เกณฑนเทยบไดกบ “การขมขทนาจะเกดขนจรง ” ) ดงนน
แมในตวกฎหมายจะมคาวา “วญ�ชน ” ปรากฏอย แตเมอพจารณาอยางละเอยดแลว
กฎหมายดงกลาวกลบใชเกณฑ “การขมขทนาจะเกดขนจรง” (Credible Threat)
73
(4) การลวงใหบคคลทสามคกคามเหยอแทนตนเองเปนความผดอาญา
การลวงบคคลทสามใหคกคามเหยอ แทนนนเปนหนงในความแตกตางอยางชดเจน
ระหวางการคกคามทางอนเตอรเนต (Cyberstalking) กบการคกคามทวไป (Stalking)
ในขณะนมเพยงมลรฐเดยวเทานนคอ มลรฐโอไฮโอ ททาใหการกระทาดงกลาวเปนความผด
อาญา เพอไมใหผคกคามและเหยอเกดความสบสนว าการกระทานเปนโทษทางอาญา
หรอไม กฎหมายลงโทษการคกคามทางอนเตอรเนตจงควรหามการใชอนเตอรเนตเพอทา
ใหบคคลอนกระทาการใด ๆ อนจะทาใหวญ�ชนทวไปเกดความหวาดกลวในความ
ปลอดภยของตน
(5) ปญหาจากการบงคบใช Interstate Communication Act,18 U.S.C. S. 875 (c)
พระราชบญญตฉบบดงกลาวบญญตใหการสงผานการสอสารใด ๆ ในเชงพาณชย
ระหวางรฐหรอตางประเทศอนเปนการกออนตรายใหกบบคคลอนนนตองโทษปรบและจาคก
ไมเกนหาปหรอทงจาทงปรบ ซงกฎหมายฉบบดงกลาวนไดกาหนดวา “การสอสารใด ๆ ”
หมายรวมถง การขมขทส อสารคมน าคมขามรฐผานทางโทรศพท อเมล เพจเจอร หรอ
อนเตอรเนต กฎหมายฉบบนประสบความสาเรจในการดาเนนคดกบผคกคามทใช
อนเตอรเนตในการสงขอความขมขทางอเมล105
อยางไรกตาม ขอกาหนดทวาการสอสารจะตองประกอบดวย “การขมข” นเองเปน
สวนททาใหกฎหมายฉบบนขาดความสมบรณ เนองจากกฎหมายดงกลาวมความคลายคลง
กบขอกาหนดของ “การขมขทนาจะเกดขนจรง ” (Credible Threat) ดงนน กฎหมายกจะไม
สามารถปรบใชกบผคกคามทใชอนเตอรเนตในการมงทจะคกคามหรอรง ควานผอนแตมได
ใชการขมขอยางเฉพาะเจาะจง
เชนในคด United States v Alkhabaz106 คดนจาเลยสงขอความทาง อเมลจานวน
มากเกยวกบการจนตนาการทางเพศอยางรนแรงเกยวกบผหญงและเดกไปใหคนรจก และ
สดทายจาเลยไดลงเรองเกยวกบการทรมานทมลกษณะโ จงแจงในหองสนทนา ซงเหยอท
ถกขมขนทรมานนนมชอเดยวกนกบเพอนรวมชนเรยนของจาเลย ศาลตดสนวาจาเลย
105 United State v. Kammersell, 196 F.3d 1137 (10th Cir.1999) (upholding the
defendant’ s conviction even though the defendant sent the e-mail messages to the
victim who was in the same state because the e-mail message was sent via
interstate telephone lines.) 106 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” p. 30.
74
ไมไดกระทาความผดขดตอมาตรา 875 (c) เนองจากจาเลยมไดกระทา “การสอสารท
ประกอบไปดวยการขมขอยางแทจรง”
เนองจากกฎหมายฉบบนจาก ดอยเพยงกรณทการคกคามทางอนเตอรเนตมการ
ขมขอยาง “แทจรง ” คอ มลกษณะเปนไปไดเทานน ทาใหกฎหมายมไดครอบคลมถง
เหตการณหลายๆ อยางทผคกคามกระทาการอยางจงใจทจะรงควานเหยอ แตปราศจากการ
ขมขอยางชดแจง
(6) ปญหาจาก Federal Phone Harassment Statue , 47 U.S.C. S. 223
พระราชบญญตการคกคามทางโทรศพท กฎหมายฉบบนตราขนในป 1934 ซงเปนเวลาท
โทรศพทเปนเทคโนโลยใหมในการสอสารเหมอนกบอนเตอรเนตในปจจบน
พระราชบญญตนระบวา การใชโทรศพทโดยเปดเผยนามหรอไมกต าม หรอการใช
“เครองมอสอสารใด ๆ ” “เพอทจะกอใหเกดความราคาญ ลวงละเมด รงควาน หรอขมข
บคคล ” เปนความผดทางอาญา ตองโทษจาคกไมเกนสองป และเมอไมนานมาน ใน
เดอนมกราคม 2006 รฐบาลกลางไดแกไขคาจากดความของ “เครองมอสอสาร ใด ๆ ”
ไดถกเปลยนใหครอบคลมถง “อปกรณหรอซอฟแวรใด ๆ ทถกใชทาใหเกดการสอสาร
หรอการสอสารใด ๆ ทถกสงผานทางอนเตอรเนตไมวาทงหมดหรอบางสวน ” แตการแกไข
กฎหมายดงกลาวกไมสามารถแกไขปญหาของ Cyberstalking ไดเนองจากบทบญญตของ
กฎหมายฉบบดงกลาวนนจะถอวาเปน Cyberstalking และเปนความผดทางอาญากตอเมอ
นามของผคกคามนนเปนความลบ และ กฎหมายฉบบดงกลาวกสามารถปรบใชไดเฉพาะ
กบการคกคามทส อสารโดยตรงจากผคกคามถงตวเหยอเทานน กฎหมายฉบบดงกลาวยง
ไมสามารถจดการไดกบพฤตกรรมการคกคามและทาใหเหยอสะพรงกลวทางออม เชนการ
ลงขอความลงบนเวบบอรด กระดานขาว หรอการทาเวบไซตซงทาใหเหยอหวาดกลว
หรอเปนการยวยบคคลทสามใหคกคามเหยอ นอกจากนบทลงโทษของกฎหมายฉบบ
ดงกลาวนนอตราโทษสงสดเพยงสองป แตกฎหมายการคกคามทวไปในระดบของรฐบาล
กลางนนโทษคอจาคกหาปถงตลอดชวต ซงอตราโทษสงสดของ Cyberstalking นนยงอย
ในอตราโทษทตา
(7) ปญหาจาก Federal Interstate Stalking Punishment and Prevention
Act , 18 U.S.C. S.2261A
กฎหมายฉบบนออกมาในป ค.ศ. 1996 และเปนกฎหมายของสหพนธรฐฉบบแรก
ทใชจดการปญหาการคกคามโดยเฉพาะ และในเวลานนกมงแกปญหาการคกคามทวไป
ในตอนแรกกฎหมายฉบบนมปจจยหลก 3 ขอ ไดแก (1) จาเลยจะตอง “เดนทางขาม
75
เสนแบงเขตรฐ ” และ (2) “การกระทาตอเนอง” อยางตงใจ โดยใช “ไปรษณยหรอ
เครองมอใดๆทใชอานวยความสะดวกทางการคาระหวางรฐหรอกบตางประเทศ ” (3) โดย
การกระทาดงกลาวทาใหบคคลตกอยใน “ ความกลวตาย ” หรอ “กลวทจะไดรบบาดเจบ ”
และเมอไมนานมานกไดมการแกไขกฎหมายดงกล าวสองครงเพอใหสามารถปรบใช
กฎหมายกบการคกคามทางอนเตอรเนตได
ครงแรกในป ค.ศ. 2000 ซงแกไขหลกการเกยวกบการใชอานาจศาล กอนหนา
นกฎหมายฉบบนใชไดแตในกรณทผคกคามตองเดนทางขามเสนแบงเขตรฐ ซงเปนปญหา
ในกรณของ Cyberstalking เนองจากตว Cyberstalker นนสามารถรงควานหรอคกคาม
เหยอโดยไมตองกาวออกจากบานของตนเอง
ครงทสองในป ค.ศ. 2006 ไดมการแกไขกฎหมายฉบบดงกลาวโดยเพมขอความ
“ใชการสอสารตอบโตทางคอมพวเตอรใดๆ” อนกอใหเกด “ความรนแรงอนตรายทางจตใ จ”
เปนความผดทางอาญา ซงการแกไขกฎหมายฉบบดงกลาวนนไดพยามแกไขปญหา
หลาย ๆ ดานทเกดจากกฎหมายระดบรฐบาลกลางฉบบอน โดยกฎหมายฉบบดงกลาว
มไดมเงอนไขการพสจน “การขมขทนาจะเกดจรง ” (True / Credible Threat) แตรบ
หลกเกณฑการวด “ความกลวทอยบนพนฐานของเหตผล ” (Reasonable Fear)107
หรอ
“อนตรายทางอารมณทรนแรง” (Substantial Emotional Harm ) ของเหยอ นอกจากน
กฎหมายฉบบดงกลาวกไมไดเจาะจงทจะปราบปราม อเมลทไมเปดเผยชอของผสงเทานน
ดวย
อยางไรกตามกฎหมา ยฉบบดงกลาวกยงไมสามารถจดการกบปญหา
Cyberstalking ไดอยางครบถวน เนองจากกฎหมายดงกลาวยงมชองวางอย คอ
กฎหมายฉบบดงกลาวนนไมไดครอบคลมถงกรณทผคกคามนนแสรงหรอปลอมเปนตว
เหยอ และยยงใหบคคลทสามรงควานหรอทาการคกคามเหยอโ ดยทบคคลทสามนนไมร
เชน การลงขอความบนกระดานขาวชวนใหมเพศสมพนธโดยใชชอของเหยอเพอทจะหลอก
ใหบคคลทสามเขาใจผดและทาการตอบรบขอความนนโดยการคกคามถงตวเหยอ
(8) ปญหาความไมครอบคลมของบทบญญตมาตรา 18 U.S.C. 2425
เนองจากบทบญญตดงกลาวนจะมบทลงโทษกบ Cyberstalking ทนาไปสการม
กจกรรมทางเพศทผดกฎหมาย แตบทบญญตนมงคมครองเฉพาะเดกทอายตากวา 16 ป
โดยไมมการกลาวถงเหยอหรอผเสยหายทอายมากกวา 16 ป และทสาคญบทบญญต
มาตรา 18 U.S.C. 2425 นจะลงโทษกบกรณทการสอสารนนมเจตนาทจะชกชวนลอลวงส
107 Ibid., p.36
76
กจกรรมทางเพศทผดกฎหมายเทานน กฎหมายฉบบนไมไดรวมถงการคกคามหรอรง
ควานโดยใชอนเตอรเนตเปนเครองมอแตไมไดนาไปสกจกรรมทางเพศแตอยางใด
(9) ปญหาของกฎหมายระดบมลรฐ (State Law)ไมมการกลาวถง Cyberstalking
กฎหมายระดบมลรฐบางฉบบนนไมไดกลาวถงปญหาของ Cyberstalking เลย
ตวอยางทชดเจนทสด คอ กฎหมายทกาหนดใหมองคประกอบการตดตามทางกายภาพ
เชน ในมลรฐนวยอรกจะตองมการทารายรางกายจนไดรบบาดเจบ 108 หรอมการถอ
อาวธ109 ในมลรฐคอนเนคตกตตองมองคประกอบทางกายภาพ คอ มการตดตามหรอ
ดกรอ 110 สวนมลรฐไอโอวาตองมการตดตามทางกายภาพในระยะใกลหรอมการข 111 และ
ในมลรฐแมรแลนดนนตองมการเขาหาหรอตดตามบคคลอน112
ในกฎหมายบางฉบบกมไดกลาวถงเรองของ Cyberstalking เพราะยงขาดความ
ชดเจนวากฎหมายดงกลาวนนครอบคลมถงการสอสารทางอเลกทรอนกสหรอไม เชนมลรฐ
อารคนซอ 113 มลรฐคอนเนคตกต และแขวงโคลมเบย 114 เชน บางมลรฐมกฎหมายท
เกยวกบการคกคามทางโทรศพทแตไมไดเฉพาะเจาะจงวาครอบคลมถงการสอสารทาง
อเลกทรอนกส ซงกฎหมายเหลานไมสามารถนามาใชจดการกบการคกคามทาง
อนเตอรเนตได
(10) กฎหมายของมลรฐกลาวถงเรอง Cyberstalking เพยงบางแงมมเทานน คอ
(10.1) บางมลรฐพยายามทจะแกกฎหมายเกยวกบการคกคามทวไปทมอย
ใหครอบคลมถง การคกคามผานการสอสารทางอเลกทรอนกส ชนดของการสอสารทาง
อเลกทรอนกสทกฎหมายเหลานครอบคลมถงนนมลกษณะทแตกตางกน ในขณะทบางรฐ
เพยงเตมขอความ “การสอสารทางอเลกทรอนกส ” ลงไปในกฎหมายทมอย เชนในมลรฐ
108 N.Y. PENAL LAW S. 120.60 (McKinney 2005) 109 N.Y. PENAL LAW S. 120.55 (McKinney 2005) 110 CONN.GEN.STAT.ANN. S. 53-a 181e (West 2005) 111 IOWA CODE ANN. S. 708.11 (West 2005) 112 MD. CODE ANN.,CRIM. LAW 3-802 (West 2005) 113 ARK. CODE ANN. S. 5-71-229 (West 2005) 114 D.C. CODE S.22-404 (2005)
77
จอรเจย ไดระบวา “การตดตอ” หมายถง การสอสารใด ๆ รวมถงแตไมจากดการสอสาร
ทางคอมพวเตอร เครอขายคอมพวเตอร หรออปกรณอเลกทรอนกสอน ๆ115
นอกจากนกฎหมายของหลาย ๆ มลรฐ ไดระบเฉพาะเจาะจงวาการสอสารดงกลาว
รวมถงลกษณะใดบาง เชน อเมล การสอสารทางคอมพวเตอ ร หรอการสอสารผานทาง
ระบบเครอขาย อาทเชน กฎหมายอาญาของมลรฐแคลฟอรเนย 116 ไดบญญตรวมถง
คอมพวเตอรในความหมายทเกยวกบอปกรณสอสารทางอเลกทรอนกส เปนตน ซงถอวา
เปนสญญาณทดทหลาย ๆ รฐไดใสใจกบปญหาอาชญากรรมรปแบบใหม แตผลท เกดขน
นน คอ ความหลากหลายของกฎหมาย และความไมเพยงพอ รวมถงขาดความชดเจนทง
ในแงคาจากดความ เงอนไข การปองกน และบทลงโทษ
การแกไขกฎหมายปจจบนทเกยวกบการคกคามโดยใหครอบคลมถงการสอสารทาง
อเลกทรอนกสนนถอวาเปนแนวทางทถกตองแต กยงไมเพยงพอ เชน กฎหมายการ
ปราบปรามการคกคามของมลรฐนวยอรกจะครอบคลมการ สอสารทางอเลกทรอนกส แต
ใน ขณะนสภานตบญญตกาลงเสนอรางกฎหมายทมงปราบปรามการคกคามทาง
อนเตอรเนตโดยตรงโดยทาใหการคกคามดงกลาวนนเปนความผดอาญารายแรง 117 จาก
ตวอยางดงกลาวนทาใหเหนวาการแกไขกฎหมายทเกยวของกบการคกคามทมอยอาจจะไม
เพยงพอทจะแกไขปญหา Cyberstalking ไดและยงกวานนในขณะทกฎหมายบางตว
ครอบคลมถงการสอสารทางอเลกทรอนกส แตภาษาทปรากฏในตวกฎหมายนนชใหเหนวา
กฎหมายครอบคล มเฉพาะขอความทสงตรงใหกบเหยอเทานน เชน อเมลทสงตรงจาก
Cyberstalker สเหยอ แตกฎหมายไมครอบคลมการสง อเมลในรปลกษณะอน ๆ ซง
กฎหมายดงกลาวอาจจะตดคด Cyberstalking บางคดออกไปเลยกวาได เชน คดของ
BOYER118 ผคกคามไดตงเว บไซตขนมาโดยทงเวบไซตนนไดทาใหกบเหยอเพอการ
ตดตามเหยอในทกฝกาว แตกไมเคยไดสงอเมลไปหาเหยอโดยตรง และกฎหมายดงกลาว
ยงไมรวมถงกรณทผคกคามลวงใหบคคลทสามเปนผคกคามแทน
115 GA. CODE ANN. S. 16-5-90 (West 2005) ( “contact” means “any communication
including but not limited to communication by computer , computer network , or by any
other electronic device.”) 116 CAL. PENAL CODE S. 646.9 (West 2005) 117 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws ,” p. 23. 118 Ibid., p. 24.
78
(10.2) ในกฎหมายทเกยวกบการคกคามทวไปกา หนดใหมเงอนไขของการ
ขมขทนาจะเกดขนจรง (Credible Threat Requirement) หรออะไรทใกลเคยงกน ม
กฎหมายหลายฉบบกาหนดวาการสอสารอเลกทรอนกสระหวางผคกคามและเหยอจะตอง
รวมถงการขมขอยางเฉพาะเจาะจง ซงเหมอนกบการใชเกณฑการขมขท นาจะเกดขนจรง
(Credible Threat) บางกฎหมายนนเหมอนมการใชมาตรฐานของวญ�ชน หากแตศกษา
ในรายละเอยดจะพบวามการระบเอาไววาจะตองมการขมขทเปนไดเกดขน (Credible
Threat Requirement) เชนในมลรฐอลาสกา 119 มลรฐแคลฟอรเนย 120 มลรฐ
เดลาแวร121 มลรฐไอโอวา 122 มลรฐเมนน 123 มลรฐแมสซาชเซท 124 มลรฐนอรทดา
โกตา125 มลรฐยทาห126 และมลรฐไวโอมมง127
(11) กฎหมายของมลรฐทออกมาแกไขปญหา Cyberstalking ยงไมครอบคลม
เพยงพอ
เดอนสงหาคม ป ค.ศ. 2006 มเพยง 6 รฐเทานน คอ มลรฐวอชงต น มลรฐ
หลยสเซยนา มลรฐมสซสซปป มลรฐนอรทคาโรไลนา มลรฐอลลนอยส และมลรฐโรด
ไอรแลนด ทมฎหมายเกยวกบ Cyberstalking แตกฎหมายนกยงมลกษณะทยงไม
สามารถแกไขปญหาไดอยางเพยงพอ เชนกฎหมายของมลรฐอลลนอยสนนไมไดบญญต
หรอกลาวถงเรองของการลวงใหบคคลทสาม นนทาการคกคามหรอรงควานเหยอ สวน
กฎหมายของมลรฐหลยสเซยนาและมลรฐนอรทคาโรไลนากมลกษณะเหมอนกน คอ การคกคาม
หรอรงควานทางอเลกทรอนสจะตองมการสงขอความไปยงบคคลอน เชนเดยวกนกบ
กฎหมายของมลรฐม สซสซปปทกาหนดใหผคกคามนนตองสง อเมล ไปหาเหยอโดย
เฉพาะเจาะจง ซงทาใหการระบเชนวานนไมสามารถแกไขปญหาการลวงบคคลทสามให
ทาการคกคามเหยอและปญหาทวาขอความไมเคยถกสงไปหาเหยออยางเชนคดของ
Boyer ทขอความอนนาสะพรงกลวตาง ๆ ไดปรากฏอยบนเวบไซต แตไมเคยไดถกสงไป
ใหกบเหยอเลย
119 ALA. CODE S. 13A-6-90 (2005) 120 D.C. CODE S.22-404 (2005) 121 DEL. CODE ANN. tit. 11, S.1312A (2005) 122 N.Y. PENAL LAW S. 120.55 (McKinney 2005) 123 ME. RVE. STAT. ANN. tit. 17-A S. 210-A (2) (2005) 124 MASS. GEN. LAWS ANN. ch 265, S.43 (West 2005) 125 N.D. CENT. CODE. S.12.1-17-07 (2005) 126 UTAH CODE ANN. S. 76-5-106.5 (West 2005) 127 WYO.STAT. ANN. S. 6-2-506 (a)(ii)(2005)
79
(12) ปญหาการขอคาสงศาลเพอทาการปกปองเหยอ
จากการเขยนหรอรางกฎหมายควบคมปราบปรามการคกคามทางอนเตอรเนตทา
ใหเหยอประสบความยากลาบากในการขอคาสงศาลทหามมใหผคกคามเขาใกลเหยอ
เนองจากคาจดความของ “การคกคาม” โดยทวไปจะใชประกอบการออกคาสงปกปองเหยอ
ดงนนเมอถอยคาในกฎหมายมไดครอบคลมถงการคกคามทางอนเตอรเนต กอาจจะเปน
การยากทศาลจะออกคาสงปกปองเหยอ และการไดมาซงคาสงกยงอาจหมายถงการไดมา
ซงขอมลทหา ยากหรอหาไมไดเลยอนเนองมาจากลกษณะทไมเปดเผยนามของผคกคาม
นนเอง เชนการยนคารองในมลรฐอนเดยนา เหยอจะตองร (1) ชอและทอยท ถกตองของ
ผคกคามทางอนเตอรเนต (2) วนเกดหรอเลขทประกนสงคม (3) ทอยปจจบนทถกตอง
ลกษณะการไมเปดเผยตวของอนเตอรเนตอาจทาใหเปนการยากภายใตกฎหมายนในการ
ไดมาซงขอมลทงหมด ดงนนเหยอของการคกคามทางอนเตอรเนตอาจจะไมสามารถทจะ
ไดมาซงการดแลปองกนจากการคกคามเชนวา เชนเดยวกนในกฎหมายของมลรฐ
เวอรจเนยกกาหนดไววา ศาลสามารถออกคาสงปกปองเหยอจากผคกคามไดหลงจากทม
การตดสนคดเกยวกบการคกคามแลว หรอมฉะนนเหยอจะตองพสจนโดยใชหลกฐานทม
นาหนกเพยงพอในการพสจนวาผลงมอหรอผกระทาการนนมความผดในการคกคาม ซง
หลกดงกลาวนกอใหเกดปญห าในกรณของ Cyberstalking เนองจากเปนการยากท
กฎหมายของเวอรจเนยจะครอบคลมไดถงผคกคามทางอนเตอรเนต และครอบคลมถงการ
ลวงบคคลทสามใหกระทาการคกคามเหยอแทนตน เนองจากกฎหมายของเวอรจเนยนนยง
ไมมความชดเจนวากฎหมายนนครอบคลมถงการสอสารทางอเลกทรอนกสหรอไม128
ดงนนเหยอของ Cyberstalking อาจจะตองรอจนกระทงผคกคามถกดาเนนคด
อยางเปนทางการกอนทจะไดรบคาสงศาลเพอคมครองตนเอง
โดยสรป มอยางนอยสองแนวทางในการออกกฎหมายเพอแกไขชองวางทาง
กฎหมายระดบมลรฐ ขอความและภาษาในกฎหมายทบญญตการกระทาของผคกคามควร
กาหนดเกณฑทเปนรปธรรม (Objective) ซงมงเนนไปทความหวาดกลวของเหยอมากกวา
ทจะเปนเกณฑทเปนนามธรรม (Subjective) ทมงเนนการกระทาของผคกคาม 129 ดงนน
กฎหมายทจะจดการการคกคามทางอนเตอรเนตจง ควรจะใชเกณฑสาหรบวญ�ชน อก
ชองทางหนงสาหรบการแกไขปญหาคอ การบญญตกฎหมายทกาหนดใหการหลอกลวง
บคคลทสามทาการคกคามหรอรงควานเหยอแทนผคกคามเปนความผดอาญา
128 VA. CODE. ANN. S. 18.2-60.3 (West 2005) 129 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” p. 37.
80
(13) ปญหาในการทาใหการคกคามทางอนเตอรเนต Cyberstalking เปนความผด
อาญาในประเทศสหรฐอเมรกา
(13.1) ประเดนการพจารณาเกยวกบรฐธรรมนญ130
กฎหมายการปราบปรามการคกคามทางอนเตอรเนตควรจะตความไดกวางเพอ
การนามาปรบใชไดอยางมประสทธภาพ แตไมควรกวางเกนไปจนกระทบกบเสรภาพใน
การพดซงไดรบการปองกนภายใต First Amendment ดงนนการตความกฎหมาย
Cyberstalking ทมอยและการเปลยนแปลงกฎหมายท ◌◌เกยวของกบการคกคามนนควรจะ
เกยวของกบการกระทาทนามาซงพฤตกรรมการคกคามและขมข 131 และกฎหมายท
เกยวกบ Cyberstalking ควรมงเนนทพฤตกรรมทมพนฐานจากการกระทาท มเจตนา
เฉพาะเจาะจง เชนการสงอเมลซาแลวซาเลา (ระเบดอเมล) หรอการใชภาษาหยาบคาย
ลามกดวยเจตนาคกคามรงควานเหยอ
(13.2) ปญหาการขาดแคลนขอมลเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต
ในประเทศสหรฐอเมรกานนมหลายหนวยงานทดาเนนการเกยวกบ การจดการคกคามซงใน
แตละมลรฐเองนนไดรบขอมลทางสถตทแตกตางกนไป เฉพาะเขตทมหนวยงานทดแล
เรองอาชญากรรมทางคอมพวเตอรโดยเฉพาะเทานนทรายงานสถตเกยวกบการคกคามทาง
อนเตอรเนต นอกจากนเหตทหนวยงานทงหลายขาดขอมลเกยวกบ Cyberstalking กเปน
เพราะเหยอจากการถกคกคามทางอนเตอรเนตหลายรายไมไดแจงหรอใหขอมลกบ
หนวยงานทางกฎหมาย และอกสวนหนงเปนเพราะหนวยงานทางกฎหมายไมมบคลากรท
ไดรบการฝกฝนเกยวกบเรองนอยางเพยงพอ แตในทางตรงกนขามหนวยงานทไม
แสวงหากาไรเชน องคกร CyberAngles องคกรทไมแสวงหากาไรทคอยชวยเหลอเหยอจาก
การถกคกคามทางอนเตอรเนตไดใหขอมลประมาณการวามผคกคามทางอนเตอรเนต หรอ
Cyberstalker จานวน 63,000 คนในประเทศสหรฐอเมรกา และ 474,000 คนทวโลก132
จากการศกษาวเคราะหปญหาจากม าตรการทางกฎหมายของสหรฐอเมรกาพบวา
แมประเทศสหรฐอเมรกาจะมบทบญญตของกฎหมายเรอง Cyberstalking แตประเทศ
สหรฐอเมรกาเองกยงไมสามารถใหคาจากดความของ Cyberstalking ไดเปนหนงเดยวกน
และมเพยงแค 6 มลรฐเทานนทบญญตกฎหมาย Cyberstalking ออกมา สวนมลรฐอน ๆ
130 Ibid., p.39. 131 AM. Civil Liberties Union v. Reno , 521 U.S. 844 (1997) (holding that the
Internet is an important tool for protected speech activities) 132 Naomi H. Goodno, “Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws ,” p. 41.
81
กใชลกษณะการเทยบเคยงกฎหมาย Stalking Law ทมอยหากมการกระทาความผด
เกดขน นอกจากนแมบางมลรฐเองจะมกฎหมายเกยวกบ Cyberstalking ออกมาแต
กฎหมายกไมไดบญญตครอบคลมปญหาทเกดขน เชน ปญหาของการลวงบคคลทสามให
คกคามเหยอแทน หรอบางมลรฐเองการพจารณาองคประกอบของความผดนนผเสยหาย
หรอเหยอนนตองพสจนใหไดวา ผคกคามนนสามารถกระทาการคกคามไดตามทขมขไวจรง
และทสาคญคอบางครงผท เปนเหยอไมรดวยซาวาใครคอผคกคาม หรอผคกคามนนอยท
ไหน ซงในเรองของไซเบอรการพสจนถงการกระทานนเปนเรองยาก จงเหนไดวาแมใน
ประเทศทมกฎหมายเฉพาะเกยวกบ Cyberstalking เองกไมไดแกไขปญหาดงกลาวได
ครอบคลมทงหมด ผศกษาเหนวาเราจงควรศกษากฎหมายของไทยทมอยวาเพยง
พอทจะรองร บหรอแกไขปญหาเฉพาะหนาทอาจเกดขนไดมากนอยเพยงใดเพอเปนการ
นามาปรบปรงแกไขหรอจาเปนตองมการบญญตกฎหมายเกยวกบ Cyberstalking ออกมา
เปนการเฉพาะอยางประเทศสหรฐอเมรกา
4.2 บทวเคราะหกฎหมายไทยทนามาใชกบการคกคามทางอนเตอรเนต
เมอศกษาปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตทเกดขนแลวนน ทาใหเหนวาสาหรบ
ประเทศไทยนนยงไมมกฎหมายทออกมาเพอปญหาการคกคามทางอนเตอรเปนกฎหมาย
เฉพาะอยางประเทศสหรฐอเมรกา ซงบทบญญตของกฎหมายของประเทศไทยทสามารถ
นามาปรบใชไดกบการคกคามทางอนเตอร เนต คอ ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326
328 และ 392 พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ .ศ.
2550 และรางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. .......
สาหรบประเทศไทยการคกคามทางอนเตอรเนตถอเปนอาชญากรรมแนวใหมทแฝง
มากบอน เตอรเนต และเปนการเปลยนรปแบบของการกระทาความผดตามความ
เจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป ดงนนจากการศกษากฎหมายของ
ไทยโดยรวมแลวพบวายงคงมปญหาทตองพจารณาวากฎหมายทมอยแลวในปจจบนจะ
สามารถรองรบกบปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตไดเพยงใด
ในปจจบนการกระทาหรอการดาเนนการตาง ๆ บนโลกของอนเตอรเนตทสราง
ความเสยหายใหกบบคคลและสงคมนนถอเปนความผดหรอไม ทาใหปญหาทตามมาคอ
รปแบบของการกระทาตาง ๆ ทเกดขนนนกฎหมายทจะนามาใชจะมผลครอบคลม หรอ
ลงโทษผกระทาความผดไดหรอไม ซงปญหาทจะควรนามาพจารณากคอ
82
4.2.1 ปญหาการปรบใชกฎหมายของไทยกบปญหาการคกคามทาง
อนเตอรเนต
1. ประมวลกฎหมายอาญา
กฎหมายทมอยมบทลงโทษทเหมาะสมกบปญหาทเกดขนหรอไม สาหรบ
กฎหมายอาญาทสามารถนามาปรบใชไดคอ มาตรา 326 328 และ 392 ในความเปน
จรงแลวพฤตกรรมของการคกคามทางอนเตอรเนตทเกดขนนนหากเปนการคกคามทไม
รนแรงหรอคกคามตอการใชชวตประจาวนหรอคกคามถงความปลอดภยตอชวตและ
ทรพยสนของเหยอแลว การคก คามทางอนเตอรเนตอาจเปนเพยงแคการสรางความ
เดอดรอนราคา ญใหกบผถกคกคามหรอเหยอเทานน ดงนนกฎหมายทจะนามาลงโทษ
ผกระทาความผดไดกมเพยงกฎหมายอาญามาตรา 392 คอความผดลหโทษ ซงอตรา
โทษทกฎหมายกาหนดไวคอ จาคกไมเกนหนงเดอน ปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทง
ปรบ เมอพจารณาถงโทษของการ กระทาความผดแลวจะเหนวาเปนอตราโทษทตาไม
สามารถทาใหผกระทาความผดเกดความเกรงกลว หรอเกดความยบยงชงใจในการกระทา
ความผดได
1.2 กฎหมายทมอยนนเหมาะสมหรอไมกบส ภาพของสงคมในปจจบน และ
สามารถ สะทอนกลบตอการพฒนาการกระทาความผดในรปแบบให ม ๆ ไดหรอไม
เนองจากมการใชอนเตอรเนตเปนครองมอในการกระทาความผด โดยอาศยคณสมบตพเศษ
ของอนเตอรเนต คอ การไมเปดเผยตวของอนเตอรเนตในการประกอบอาชญากรรมตาง ๆ
ทาใหยากแกการทจะจบกมตวผกระทาความผด และเมอพจารณาความเสยหายทเกดข น
จากการคกคามนนสรางความเสยหายไดอยางมากมายมหาศาล แตกฎหมายทมอยนน
ไมเหมาะสมกบการกระทาความผดทเปลยนแปลงไปและมรปแบบขององคประกอบการ
กระทาความผดทเปลยนแปลงไป ซงทาใหกฎหมายทมอยไมสามารถลงโทษผกระทา
ความผดไดเตมทเหมาะสมกบควา มเสยหายทเกดขน นอกจากนทาใหเกดชองวางทาง
กฎหมาย เมอองคประกอบในการกระทาความผดไดเปลยนแปลงไปตามความ
เจรญกาวหนาทางเทคโนโลย จงทาใหพฤตกรรมของการกระทาความผดบางอยางนนไม
เปนความผดตามกฎหมายอกตอไป เมอขาดองคประกอบในการกระทาความผดแ ลวจงไม
สามารถลงโทษผกระทาความผดได จงทาใหกฎหมายทมอยในปจจบนไมมประสทธภาพ
เพยงพอในการลงโทษผกระทาความผด
1.3 บทบญญตของกฎหมาย เชนกฎหมายอาญามาตรา 392 เองนนเปน
กฎหมายทไดบญญตตงแต ป พ .ศ. 2499 ซงในอดตนนยงไมปราก ฏสภาพปญหาดงเชน
ในปจจบน จงทาใหการบญญตโทษทางกฎหมายนนไมมความรนแรงแตเมอสภาพปญหาท
เกดขนไดเปลยนแปลงไปตามความกาวหนาทางเทคโนโลยจงทาใหกฎหมายมาตรา
83
ดงกลาวนกลายเปนกฎหมายเกาทไมสามารถปองกนและลงโทษผกระทาความผดใหเกด
ความเกรงกลวได ดงนนจงเปนการสมควรทจะตองแกไขบทลงโทษใหมากขนเพอเปนการ
ยบยงการกระทาความผดและลงโทษผกระทาความผดใหเขดหลาบ
1.4 กฎหมายทมอยนนสามารถนามาใชไดในลกษณะของการเทยบเคยงเพอ
ลงโทษผกระทาความผดเทานน เนองจากยงไมมกฎหมายทบ ญญตเกยวกบการคกคาม
ทางอนเตอรเนตไวเปนการเฉพาะทสามารถนามาลงโทษผกระทาความผดได และการ
คกคามทางอนเตอรเนตนนไมมลกษณะของการกระทาทางกายภาพซงอาจทาใหเกดความ
ราคาญเทานนจงทาใหกฎหมายอาญามาตรา 392 นนไมสามารถนามาลงโทษผกระทา
ความผดไดเตมท และการกระทาบางอยางซงอาจถอไดวาเปนการคกคามแบบหนง เชน
การสงสแปมเมลใหกบบคคลใดบคคลหนงกฎหมายไมถอวา เปนการกระทาความผดแต
อยางใด จงทาใหผกระทาความผดนนไมตองไดรบโทษ
1.5 การกระทาความผดนนหากอยในรปแบบของการลวงใหบคคลท สามทาการ
คกคามเหยอแทนอยางเชนกรณทเกดขนในประเทศสหรฐอเมรกาแลวกฎหมายอาญาของ
ไทยทมอยบญญตไมครอบคลมถงการกระทาความผดในลกษณะดงกลาว ซงหากเกดการ
กระทาในลกษณะนแลวกฎหมายอาญาของไทยกยงไมสามารถลงโทษผกระทาความผดได
เชนเดยวกนกบประ เทศสหรฐอเมรกาทกฎหมายยงไมไดบญญตใหการกระทาในรปแบบน
เปนความผดอาญายกเวนเพยงมลรฐเดยว คอ โอไฮโอ ทบญญตใหเปนความผดอาญา
2. ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยลกษณะละเมด มาตรา 420
การคกคามทางอนเตอรเนตนอกจากจะเปนการรกลาสทธ สวนตวของบคคลแลวยง
เปนการกระทาทสามารถสรางความเสยหายใหกบผทตกเปนเหยอไดไมมากกนอย ตงแต
การสรางความเดอดรอนราคาญใหกบผทตกเปนเหยอ รบกวนการใชชวตประจาวนอยาง
ปกตสข จนถงการสรางความอนตรายใหแกรางกายหรอทรพยสนหรอมกา รคกคามจนถง
แกชวต ซงผท ตกเปนเหยอนนไมสามารถดารงชวตไดอยางคนปกตทวไป ซงบางครงผ
ทเปนเหยอนนไมสามารถทราบไดวาผทคกคามตนเองนนเปนใคร ทาใหสงผลกระทบตอ
จตใจกบเหยอ ซงถอวาเปนการกระทาละเมด เหยออาจจะอาศยมาตร า 420 ในเรอง
ของการทาละเมดเรยกรองคาเสยหายทเกดขน หากแตคาเสยหายทเรยกรองนนจะตอง
เปนคาเสยหายทเกดขนจรงจากการถกคกคาม
บางครงการคกคามทเกดขนนนมไดเปนอนตรายตอรางกาย ชวต หรอทรพยสน
หากการคกคามทเกดขนนนสงผลกระทบตอจตใจกบผทเปนเหยอไมสามารถดารงชวตหรอ
ใชชวตไดอยางคนปกตทวไป สรางความลาบากตอเหยอ ๆ อาจจะตองเสยคาใชจายในการ
ปองกนตนเองจากการถกคกคามไมวาโดยวธใดวธหนง
84
ดงนนในสวนของการเรยกรองคาเสยหายในกรณทถกคกคามแลว เกดความ
เสยหายแกจตใจกฎหมายยงไมสามารถระบหรอตราคาเปนคาความเสยหายทเกดขนกบ
จตใจได เนองจากประเทศไทยยงไมมการกาหนดคาเสยหายในเชงลงโทษ (Punitive
Damages) ดงเชนตางประเทศ จงทาใหการเรยกรองคาเสยหายเพอเปนการชดเชยความ
เสยหายใหกบเหยอนนจงเปนการยาก
3. พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550133
พระราชบญญตฉบบดงกลาว เปนพระราชบญญตทออกมาเฉพาะเกยวกบการ
กระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร ซงมการประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท 18
มถนายน 2550 และใหมผลบงคบใชหลงจากประกาศในราชกจจานเบกษาแลว 30 วน
พระราชบญญตฉบบดงกลาวแบงออกเปน 2 หมวด โดยหมวดแรกกาหนด
เกยวกบฐานความผดและบทลงโทษเกยวกบคอมพวเตอรม 13 มาตรา คอตงแตมาตรา 5
ถงมาตรา 17 โดยมาตรา 5 ถงมาตรา 12 เปนบทบญญตทกาหนดลกษณะของการ
กระทาความผดซงกระทบโดยตรงตอการรกษาความลบ (Confidentiality) ความครบถวน
( Integrity) และสภาพพรอมใชงาน ( Availability) ของระบบคอมพวเตอรและ
ขอมลคอมพวเตอร
สาหรบการกระทาความผดทกระทบตอการรกษาความลบเชนการเข าถงระบบ
คอมพวเตอรของบคคลอนซงมมาตรการปองกนการเขาถงไว (มาตรา 5) การลวงร
มาตรการการปองกนการเขาถงระบบคอมพวเตอร การเขาถงขอมลของบคคลอน (มาตรา
7) หรอการดกขอมลคอมพวเตอร (มาตรา 8)
สวนการกระทาความผดทกระทบตอความครบถวน ของระบบคอมพวเตอร เชน
การรบกวนการทางานของขอมลคอมพวเตอรดวยการทาใหเสยหาย ทาลาย แกไข
เปลยนแปลง หรอเพมเตมขอมลคอมพวเตอร (มาตรา 9) เปนตน
สาหรบการกระทาความผดทกระทบตอสภาพพรอมใชงานตามปกตของระบบ
คอมพวเตอรหรอขอมลคอมพวเตอร เชนกา รกระทาความผดดวยการปอนชดคาสงหรอ
โปรแกรมคอมพวเตอรทไมพงประสงค เชน ไวรส เพอใหระบบคอมพวเตอรไมสามารถ
ทางานไดตามปกต (มาตรา 10) รวมถงการสงจดหมายอเลกทรอนกส (Spam Mail) ทเปน
การรบกวนการใชงานของคนทวไป (มาตรา 11) อยางไรกตามสาหรบการรบกวนระบบ
คอมพวเตอรหรอขอมลคอมพวเตอรนนมการกาหนดบทโทษหนกขนดวยกรณ การกระทา
ความผดกอใหเกดความเสยหายแกขอมลคอมพวเตอรหรอกระทบตอความมนคงความ
ปลอดภยของของประเทศ ความปลอดภยสาธารณะ ความมนคงทางเศรษฐกจ การ
133 โปรดดภาคผนวก.
85
บรการสาธารณะ หรอการกระ ทาตอขอมลคอมพวเตอรหรอระบบคอมพวเตอรทมไวเพอ
ประโยชนสาธารณะ หรอการกระทาดงกลาวกอใหเกดอนตรายแกรางกายหรอชวต
ประชาชน ผกระทาความผดในลกษณะดงกลาวจะตองไดรบโทษหนกขน
นอกจากนน ยงไดมการกาหนดฐานความผดสาหรบการจาหนายหรอเผยแพร
ชดคาสงทจดทาขนเพอใชเปนเครองมอในการกระทาความผดทกลาวมาขางตน เชนการจง
ใจหรอเจตนาเผยแพรไวรสทใชในการกอใหเกดความเสยหายหรอทาลาย
ขอมลคอมพวเตอร หรอชดคาสงหรอชดคาสงทเรยกวา Spy Ware เพอใชโจรกรรม
ความลบทางการคา เปนตน (มาตรา 13)
สวนพระราชบญญตตงแตมาตรา 14 ถงมาตรา 17 นนจะเปนลกษณะของการ
กระทาความผดทเกยวเนองกบการใชคอมพวเตอรในทางมชอบเพอกระทาความผดใน
ลกษณะตาง ๆ เชนการปลอมแปลงขอมลคอมพวเตอร การเผยแพรขอมลคอมพวเตอร
อนเปนเทจซงกอใหเกดความตนตระหนกกบประชาชน การเผยแพรขอมลอนมลกษณะ
ลามก การกระทาความผดของผใหบรการทมไดลบขอมลคอมพวเตอรอนไมเหมาะสม การ
ตดตอภาพทาใหบคคลเสยหาย เปนตน
สวนหมวดทสองจะกา หนดเกยวกบพนกงานเจาหนาท มทงสน 13 มาตรา
ตงแต มาตรา 18 ถงมาตรา 30 โดยกาหนดอานาจของพนกงานเจาหนาทและ
คณสมบตของเจาพนกงานเอาไว ดงน
อานาจของพนกงานเจาหนาท
พนกงานเจาหนาทมอานาจสงใหบคคลซงครอบครองหรอควบคม
ขอมลคอมพวเตอรสงมอบขอมลคอมพวเตอรหรออปกรณดงกลาวให แกพนกงานเจาหนาท
ทาสาเนาขอมลคอมพวเตอรจากระบบคอมพวเตอรทตองสงสย ตรวจสอบหรอเขาถง
ระบบคอมพวเตอร ถอดรหสขอมลคอมพวเตอร เรยกขอมลจราจรทางคอมพวเตอร
และยดหรออายดระบบคอมพวเตอร (มาตรา 18) ทงนการใชอานาจดงกลาวจะตอง
กระทา เทาทจาเปนเพอปองกนและปราบปรามการกระทาความผดตามพระราชบญญต
เทานน (มาตรา 19)
นอกจากนในปจจบนไดมการพฒนาชดคาสงหรอโปรแกรมไมพงประสงคมากมาย
เชน ไวรส (Virus) เวรม (Worm) สปายแวร (Spyware) และอน ๆเปนจานวนมากมาย
ซงเปนการพ ฒนาตามความกาวหนาทางเทคโนโลย การพฒนาดงกลาวนนมทงคณและ
โทษในขณะเดยวกน การแกไขปญหาและปองกนปญหาจงไมสามารถดาเนนการได
โดยงายพระราชบญญตฉบบดงกลาวจงไดกาหนดอานาจของพนกงานเจาหนาทเอาไวให
อานาจพนกงานเจาหนาทในการสงหามจาหนาย เผยแพร หรออาจกาหนดเงอนไขการใช
86
หรอมไวในครอบครอง หรอเผยแพรชดคาสงดงกลาวดวยกได แตดวยลกษณะทเปนคณ
ของชดคาสงทไมพงประสงคนนจงทาใหมขอยกเวนวา การใชอานาจของพนกงาน
เจาหนาทในการสงการกบชดคาสงไมพงประสงคนนมใหรวมถง ชดคาสงทพฒนาขนมาเพอ
แกปญหาหรอปองกนชดคาสงดงกลาว โดยใหรฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยและการ
สอสารมอานาจในการประกาศวาชดคาสงใดบางเปนชดคาสงไมพงประสงค (มาตรา 21)
การตรวจสอบการใชอานาจ
ในการใชอานาจของพนกงานเจาหนาทในการตรว จสอบหรอเขาถงระบบ
คอมพวเตอร ขอมลคอมพวเตอร หรอขอมลจราจรทางคอมพวเตอรอนเปนหลกฐานหรอ
อาจใชเปนหลกฐานในการกระทาความผด หรอการสบสวนหาตวผกระทาความผด และ
การเรยกขอมลจราจรคอมพวเตอรอนเปนการบนทกการเขาออกจากระบบของผใชบรการท
ผใหบรการเกบรกษาไวอนเปนหลกฐานสาคญในการสบหาตวผกระทาความผด ซงไม
รวมถงขอมลทบคคลตดตอกน (มาตรา 18 (2)) พนกงานเจาหนาทตองบนทกรายละเอยด
การดาเนนการและเหตผลในการดาเนนการ รายงานตอศาลทมเขตอานาจหรอศาลอาญา
ภายใน 48 ชวโมงนบแตเ วลาลงมอดาเนนการ ทงนศาลมอานาจใชดลพนจทจะสงระงบ
การดาเนนการดงกลาวไดหากเหนวาเกนความจาเปน (มาตรา 19 วรรคสาม )
นอกจากนพระราชบญญตฉบบดงกลาวไดใหอานาจพนกงานเจาหนาทในการ
รวบรวมพยานหลกฐานหาตวผกระทาความผด โดยเฉพาะอยางยงการเ ขาถงระบบ
คอมพวเตอร ขอมลคอมพวเตอร หรอขอมลจราจรคอมพวเตอร (มาตรา 18 (6)) ซงอาจ
กระทบความเปนสวนตว ความลบทางการคา หรอการตดตอสอสาร จงตองมการ
ควบคมการใชอานาจของพนกงานเจาหนาท โดยพระราชบญญตฉบบดงกลาวกาหนดหาม
มใหพนกงานเจาหนาทเปดเผยหรอสงมอบขอมลคอมพวเตอร ขอมลจราจรคอมพวเตอร
หรอขอมลของผใหบรการใหกบบคคลหนงบคคลใด (มาตรา 22 วรรคหนง ) เวนแตเพอ
ประโยชนในการดาเนนคดตามพระราชบญญต การใ ชอานาจในทางมชอบของพนกงาน
เจาหนาท และการกระทาตามคาสงศาลในการพจารณาคด (มาตรา 22 วรรคสอง)
คณสมบตของเจาพนกงานหนาท
พระราชบญญตไดกาหนดใหเจาหนาทตองมคณสมบตพเศษ คอ มความรความ
ชานาญดานคอมพวเตอรผานหลกสตรท รฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยและการสอสาร
กาหนด (มาตรา 28)
87
หนาทของผใหบรการในการเกบรกษาขอมลจราจรทางคอมพวเตอร
สงสาคญในการหาตวผกระทาความผด คอ ขอมลจราจรทางคอมพวเตอรซงถอเปน
พยานหลกฐานทสาคญ ในพระราชบญญตฉบบดงกลาวจงกาหนดใหผใหบรการเกบขอมล
จราจรทางคอมพวเตอรดงกลาวไวไมนอยก วา 90 วน และในกรณทจาเปนพนกงาน
เจาหนาทจะสงใหผใหบรการใดเกบรกษาขอมลจราจรทางคอมพวเตอรไวเกน 90 วนแตไม
เกนหนงปเปนกรณพเศษกได อกทงผใหบรการจะตองเกบรกษาขอมลของผใชบรการ
เทาทจาเปนเพอใหสามารถระบตวผใชอบ รการนบตงแตเรมใชบรการและตองเกบไวเปน
เวลาไมนอยกวา 90 วนนบตงแตการใชบรการสนสดลง (มาตรา 26) หากผใหบรการใด
ไมปฏบตตามหนาททกาหนดไวตองระวางโทษตามทกฏหมายกาหนด (มาตรา 26 วรรคส)
สาหรบปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตนน พระราชบญญตฉบบดงกลาว
สามารถนามาใชแกปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตไดแคพยงบางประเดนเทานนตาม
มาตรา 14 (1) ( 4) เนองจากตามพระราชบญญตฉบบดงกลาวนนมไดบญญตถงการ
คกคามทางอนเตอรเนต ไวเปนการเฉพาะ มาตราดงกลาวบญญตเฉพาะกรณการนาเขา ส
ระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรปลอมไมวาทงหมดหรอบางสวน หรอขอมลอน
เปนเทจ เชน การสงอเมลใหกบเหยอในเรองการตาย การบาดเจบ หรอการกระทาทไม
เหมาะสม หรอกรณของการลงขอความอนเปนเทจทสรางความเสยหายใหกบเหยอ หรอ
การลงขอความตาง ๆทไมจรงเกยวกบเหยอทาใหเหยอไดรบความเสยหายเปนอนตรายตอ
รางกาย ชวตหรอทรพยสน กสามารถนามาตรา 14 (1) มาใชเนองจากการลงขอความอน
เปนเทจหรอขอความทอาจทาใหเหยอนนไดรบความเสยหายถกดหมนเกลยดชงตาง ๆ
เหลานนน เป นการคกคามทกระทาไดงายและสามารถสรางความเสยหายไดในวงกวาง
เนองจากอนเตอรเนตนนไมจากดเฉพาะบคคล หรอกลมคน เทานน หรอการสงภาพ
ลามกอนาจาร หากผกระทาความผดนนตองการทจะคกคามเหยอโดยการสงภาพลามก
อนาจาร หรอนารปของเหยอไปตดตอกบรปลามกอนาจารตาง ๆ แลวสงใหกบเหยอหรอทา
การลง (Post) ภาพลามกอนาจารนนลงบนเวบไซตตาง ๆ เพอใหเหยอนนไดรบความอบ
อายหรอถกดหมนเกลยดชง กสามารถนามาตรานมาปรบใชเทยบเคยงและลงโทษผกระทา
ความผดไดเชนเดยวกน
88
4. รางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ134........
ในปจจบนประเทศไทยมการคมครองสวนบคคลโดยบทบญญตของพระราชบญญต
ขอมลขาวสารของราชการ พ .ศ. 2540 แตเนองจากใชบงคบเฉพาะในหนวยงานของรฐ
เทานน ไมครอบคลมถงขอมลสวนบคคลทอยในภาคเอกชน เชนขอมลในธนาคารพ าณชย
ขอมลในโรงพยาบาลเอกชน ขอมลของพนกงานลกจางบรษทหางรานเอกชนตาง ๆ
บรรดาขอมลลกคาหรอขอมลทางกจกรรมทางธรกจ หรอขอมลการเปนสมาชกบตรตาง ๆ
นอกจากนในปจจบนปญหาการลวงละเมดขอมลสวนบคคลมอยเปนจานวนมาก
โดยเฉพาะการนาไปใช ประโยชน เปดเผยหรอเผยแพรจนทาใหไดรบความเสยหาย
ดงนนเพอเปนการคมครองและลดชองวางของกฎหมายทมอย จงควรมกฎหมายทม
ลกษณะเปนกลาง เพอขยายขอบเขตการคมครองสทธเสรภาพใหครอบคลมขอมลสวน
บคคลทงหมดโดยเฉพาะ
ในหลายประเทศตระหนกถงคว ามสาคญและความจาเปนในการออกกฎหมายหรอ
แนวทางตาง ๆ ในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลความเปนสวนตวของประชาชนทง
ในระดบประเทศและความรวมมอระหวางประเทศ ฉะนนประเทศไทยจงมความจาเปนท
จะตองบญญตกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล โดยมเหตผลสาคญ คอ135
(1) ในปจจบนสงคมไทยยงไมมกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล ทาใหไมม
หลกประกนในการคมครองขอมลสวนบคคล ซงเปนสทธข นพนฐาน ในขณะทหลาย
ประเทศในแถบยโรป อเมรกาใต ไดมบทบญญตกฎหมายเพอมาคมครองขอม ลสวนบคคล
และเยยวยาความเสยหายอนเกดจากการละเมดความเปนสวนตว
(2) จดสรางกลไกในการปกปองขอมลสวนบคคล รกษาดลยภาพของการ
คมครองขอมลสวนบคคลในความเปนสวนตว (Right of Privacy) เสรภาพในการ
ไหลเวยนของขอมลขาวสาร (Free Flow of Information) และความมนคงของประเทศ
(National Security) เพอเปนโครงสรางพนฐานสารสนเทศทม นคงในยคแหงขอมลขาวสาร
และในการปกครองระบอบประชาธปไตย เนองจากเปนกฎหมายทอยบนพนฐาน
เทคโนโลยสารสนเทศ จงมความจาเปนทจะตองอาศยผเชยวชาญในเทคโนโลยดงกลาว
(3) เพอสนบสนนการทาธรกรรมทางอเลกทรอนกส ในปจจบนการพฒนาการ
134 โปรดดภาคผนวก. 135 วจารณรางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ........,
http://gotoknow.org/blog/LA641/64031.
89
ทางเทคโนโลยสารสนเทศมความกาวหนาอยางรวดเรว ทาใหมการนาเอาเทคโนโลยมา
ประยกตใชใหเกดประโยชนกบเศรษฐกจและสงคมมากมาย โดยเฉพาะการประมวลผล
ขอมลสวนบคคลอนสามารถทาไดอยางสะดวกรวดเรว จงมความจาเปนทจะตองออก
กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล ซงมการใชอนอยางแพรหลายในยคสงคมสารสนเทศ
สาระสาคญของกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล136
หลกการประมวลผลขอมล
รางพระราชบญญตฉบบนไดกาหนดวธการประมวลผลขอมลสวนบคคล สามารถ
กระทาไดโดยวธการอเลกทรอนกส วธการอตโนมต หรอวธการอนใดซงหมายถงวธทมใช
วธการทางอเลกทรอนกส ในการจดเกบรวบรวม บนทก จดหมวดหม โดยจะกระทามได
เวนแตไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลและภายใตวตถประสงคการประมวลผล
ผควบคมขอมล
รางพระราชบญญตนไดกาหนดใ หผควบคมขอมลมหนาทตองเกบรวบรวมขอมล
เทาทจาเปนวตถประสงคทจะใชหรอเปดเผย ขอมลทจะใชหรอเปดเผยจะตองถกตอง
ครบถวน การเกบรวบรวมขอมลตองมการกาหนดวตถประสงคอยางใดอยางหนงทแนนอน
ชดเจน ในกรณทใชหรอเปดเผยขอมลสวนบคคลแตกตางไปจากวตถประสงคทเกบรวบรวม
ขอมลไมสามารถกระทาได เวนแตไดรบความยนยอมของเจาของขอมลหรอผแทน หรอ
โดยอานาจของกฎหมาย รกษาความปลอดภยขอมลสวนบคคล ตองเปดเผยขอมลทวไป
เกยวกบการเกบรวบรวม การเกบรกษา และการใชขอมลสวนบคคล ยอมรบสทธในการ
เขาถงและสทธในการแกไขขอมลของเจาของขอมลสวนบคคล
การประมวลผลขอมล
รางพระราชบญญตนไดกาหนดใหมการประมวลผลโดยชอบ และกาหนด
วตถประสงค ขอบเขต ระยะเวลา ฯลฯ โดยชดแจง นอกจากนยงกาหนดใหพยายามท
จดเกบขอมลโดยตรงจากเจ าของขอมล รวมถงการประมวลผลโดยมไดรบความยนยอม
จากเจาของขอมลโดยชดแจงจะกระทามไดเวนแตมกฎหมายอนกาหนดเปนการเฉพาะ
ผกพนตามสญญาเพอการวจย ฯ
การคมครองเจาของขอมล
รางพระราชบญญตนไดกาหนดสทธของเจาของขอมล คอสทธในการรบทราบ
รายละ เอยดบางประการ เชน สทธในการรบแจงวตถประสงคของการเกบรวบรวมขอมล
สวนบคคล สทธในการเขาถงเพอตรวจสอบและแกไขขอมลสวนบคคลของตนเอง สทธใน
การรองเรยนตอคณะกรรมการและการเรยกรองคาเสยหาย
136 เรองเดยวกน.
90
ความปลอดภยของขอมลทมการประมวลผล
รางพระราชบญญต ฉบบนกาหนดใหขอมลสวนบคคลตองไดรบการประมวลผล
จดเกบและควบคมโดยคานงถงมาตรฐานทางเทคโนโลย และมาตรการความปลอดภยอยาง
เหมาะสม โดยตองเปนขนตาทคณะกรรมการประกาศกาหนด และการประมวลผลสนสด
ลงเมอผประมวลผลหยดการประมวลผลและผควบคมไดแจงใหคณะกรรมการทราบ
การเปดเผยขอมลโดยทวไปและการเปดเผยขอมลเฉพาะเจาะจง
รางพระราชบญญตนไดกาหนดมใหเปดเผยขอมลสวนบคคลทมการประมวลผล
โดยทวไปและโดยเฉพาะเจาะจง โดยปราศจากความยนยอมจากเจาของขอมลโดยชดแจง
เวนแตเขากรณยกเวนทสามารถกระทาได
ขอมลหามประมวลผล
รางพระราชบญญตกาหนดใหขอมลบางประเภทไมสามารถประมวลผลไดเวนแต
ไดรบความยนยอมเปนลายลกษณอกษรจากเจาของขอมลและไดรบอนญาตจาก
คณะกรรมการ
การสงและโอนขอมลไปประเทศอน
รางพระราชบญญตนไดกาหนดใหการสงหรอโอนขอมลสวนบ คคลไปนอก
ราชอาณาจกรนนจะกระทามได เวนแตผควบคมจะแจงใหคณะกรรมการทราบ และหามสง
หรอโอนขอมลสวนบคคลไปยงประเทศทมไดมบทบญญตในการใหความคมครองขอมลสวน
บคคล ยกเวนวาจะไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลโดยชดแจงหรอเพอประโยชน
สาธารณะ
คณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคล
รางพระราชบญญตกาหนดใหมคณะกรรมการทเรยกวาคณะกรรมการคมครอง
ขอมลสวนบคคล โดยมคณวฒหลายสาขา กาหนดคณสมบตของคณะกรรมการ และการ
พนจากตาแหนงของคณะกรรมการ รวมถงอานาจหนาทของคณะกรรมการ เชนการ
กาหนดนโยบาย การ ประมวลผล มาตรฐานการประมวลผล ตรวจสอบการดาเนนงานให
เปนไปตามพระราชบญญต และปฏบตการอนใดเพอใหเปนไปตามพระราชบญญตน
การรองเรยนและการอทธรณ
เปนการกาหนดหลกเกณฑเกยวกบการอทธรณหรอเรยกรองตอคณะกรรมการ ใน
กรณทหนวยงานดาเนนการใด ๆ เกยวกบขอมลสวนบคคลแลวกอความเสยหายตอเจาของ
ขอมลรวมทงกาหนดใหคณะกรรมการวางหลกเกณฑเพมได
บทกาหนดโทษ
เปนการวางหลกเกณฑทเกยวของกบความรบผดทางแพงและทางอาญา ในกรณท
เกดความเสยหายขนจากการดาเนนการทมชอบหรอฝาฝนบทบญญตทกฎหมายกาหนด
91
สาหรบรางพระราชบญญตฉบบดงกลาวนนสามารถนามารองรบปญหาการคกคาม
ทางอนเตอรเน ตในรปแบบของการนาขอมลตาง ๆ ทเปนขอมลสวนบคคลไปลงบนเวบ
บอรดเพอเปนการใหขอมลเสมอนเจาตวเปนผกระทาการเอง หรอการลงขอมลตาง ๆ ท
สามารถระบตวไดวาเหยอเปนผกระทาการนน ๆ ความรบผดตามรางพระราชบญญตฉบบ
ดงกลาวนนมไดจากดเฉพาะตวบคคลธรรมดาเทานนหากแตองคกรตาง ๆทเปนผ
ควบคมดแลเกบขอมลกตองเปนผรบผดชอบดวยเชนกน ซงรางพระราชบญญตฉบบ
ดงกลาวไดกาหนดหลกการเปดเผยขอม ลทวไปและเฉพาะเจาะจงไวโดยหลกแลวจะไม
สามารถเปดเผยขอมลทมการประมวลผลได หากปราศจากความยนยอมจากเจาของขอมล
โดยชดแจง ซงหมายความวาสามารถเปดเผยขอมลไดเพยงเฉพาะทไดรบความยนยอม
จากเจาของขอมล ซงรางพระราชบญญตฉบบดงกลาวมไดกาหนด วาตองใหความยนยอม
เปนลายลกษณอกษร เพยงแตใหความยนยอมโดยชดแจงกพอทจะเปดเผยขอมลได การ
ไมไดรบความยนยอมเปนลายลกษณอกษรนนทาใหการพสจนการละเมดสทธสวนบคคล
เปนไปดวยความลาบากเนองจากขาดหลกฐานทใชในการพสจนการกระทาความผด
เพราะหากมการใหความยนยอมกนเปนลายลกษณอกษรแลวเอกสารการใหความยนยอม
ดงกลาวจะกลายเปนพยานเอกสารทมนาหนกในการพจารณาคด นอกจากนบทบญญตใน
รางพระราชบญญตฉบบนยงบญญตเรองความรบผดทางแพงเอาไวในกรณมการเรยกรอง
คาสนไหมทดแทนซงถอเปน วธหนงในการเยยวยาผทไดรบความเสยหาย แตมขอสงเกต
คอคาสนไหมทดแทนนนคานวณจากอะไร ซงสวนใหญแลวคาสนไหมทดแทนตาม
กฎหมายไทยจะคานวณจากความเสยหายทเกดขนจรง และกฎหมายไทยกยงไมมเรองของ
การกาหนดคาเสยหายในเชงลงโทษจงเปนการยากหากจะคานวณคาสนไหมทดแทนกรณท
เกดความเสยหายตอชอเสยงของเหยอ
4.2.2 ปญหาเรองเขตอานาจศาล
การกระทาความผดบนอนเตอรเนตมลกษณะไรพรมแดนเกยวพนกนไดหลาย
ประเทศ ตวผกระทาความผดหรอผคกคาม ตวเหยอ และสถานทของการกระทา
ความผดนนไมมความจาเป นทจะตองอยในประเทศเดยวกน ทาใหเกดปญหา วาความผด
นนเกดขนในประเทศใด และการพจารณาคดจะขนอยกบศาลของประเทศใด
ในสวนเขตอานาจศาลในการดาเนนคดตามกฎหมายอาญาของประเทศตาง ๆ นน
จะมหลก 4 ประการ คอ 1. หลกดนแดน (Territorial Principle) 2. หลกบคคล
(Nationality Principle) 3. หลกความมนคงแหงรฐ (Protective Principle) และ
92
4. หลกอานาจลงโทษสากล (Universal Principle) ซงตามกฎหมายของไทยไดบญญตให
ศาลไทยมอานาจในการพจารณาคดโดยอาศยหลกทง 4 ประการ ดงตอไปน137
(1) หลกดนแดน (Territorial Principle) ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 4
มาตรา 5 และมาตรา 6 สงกาหนดในการใชกฎหมาย คอ สถานทในการกระทาความผด
การกระทาความผดเกดขนในรฐใดยอมตกอยภายใตกฎหมายของรฐนน ๆ ไมวาผกระทา
ความผดหรอผเสยหายจะมสญชาตใด ดวยเหต ทกฎหมายอาญาบญญตเพอใหเกดความ
สงบสขและความปลอดภยในพนท จงบงคบใชกบการกระทาความผดในทกประเภทใน
ราชอาณาจกร
(2) หลกบคคล (Nationality Principle) ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 8 และ
มาตรา 9 สงทกาหนดในการใชกฎหมาย คอ สญชาตของบคคล กฎหมายข องรฐใดยอมใช
บงคบและคมครองคนของรฐนน ๆ ไมวาจะอย ณ ทใด แบงออกเปน 2 กรณ
กรณบงคบกบคนของรฐนน กฎหมายอาญาของรฐใดยอมใชบงคบกบบคคลทถอ
สญชาตของรฐทกระทาความผดทงในและนอกอาณาเขตของรฐนน ๆ ไมวาผเสยหายจะ
เปนคนสญชาตใดกตาม กรณนถอสญชาตของผกระทาความผดเปนสาคญ
กรณคมครองคนของรฐนน กฎหมายอาญาของรฐใดยอมใชคมครองบคคลทถอ
สญชาตของรฐนนทไดรบความเสยหายจากการกระทาความผด ไมวาในหรอนอกอาณา
เขตของรฐนน ไมวาผกระทาความผดจะเปนบคคลสญชาตใดกตา ม หลกนถอสญชาตของ
ผเสยหายเปนสาคญ ผกระทาความผดจะถกดาเนนดคโดยกฎห มายแหงรฐทผเสยหายม
สญชาต
การถอหลกดนแดนโดยเครงครด จะเปนอปสรรคหรอเปนขอจากดตอการลงโทษ
การกระทาทเกดขนนอกราชอาณาจกร กฎหมายอาญาจงบญญตรบรองหลกบคคล เขาไว
ดวยเพอเสรมหลกดนแดน
(3) หลกความมนคงแหงรฐ (Protective Principle) ตามประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา 7(1) และ (2) เปนหลกทถอวาทกรฐจาเปนตองใชอานาจลงโทษผทกระทาการ
กระทบกระเทอนตอความมนคงของรฐ แมวาการกระทาความผดจะเกดนอกราชอาณาจก ร
หรอผกระทาความผดจะเปนบคคลสญชาตใดกตามศาลไทยกยงมอานาจในการพจารณา
พพากษาคด
137 นรเทพ บญเกบ, “มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการพนนบนอนเตอรเนต,” (วทยานพนธ
ปรญญามหาบณฑตคณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย,2548),หนา 110.
93
(4) หลกอานาจลงโทษสากล (Universal Principle) ตามประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา 7 (3) ประเทศใดทจบตวผกระทาความผดได เปนผมอานาจพจารณาลงโทษตาม
กฎหมายของประเทศนน โด ยไมตองคานงถงสญชาตของผกระทาความผดหรอผเสยหาย
และไมตองคานงถงสถานททเกดการกระทาความผด ซงจะพบวากรณของศาลไทยมเขต
อานาจเหนอในทางคดอาญาเมอมขอเทจจรงใดขอเทจจรงทเขาเงอนไขหรอองคประกอบ
ทางกฎหมายดงกลาว โดยเฉพาะเมอมการกร ะทาความผด ซงมการกระทาความผดนอก
ราชอาณาจกรไทย แตผลเกดขนในราชอาณาจกรไทยไมวาจะโดยประสงคตอผลหรอ
เลงเหนผลกตาม ใหถอวาความผดนนเปนความผดทไดกระทาในราชอาณาจกรไทย ศาล
ไทยมเขตอานาจเหนอในการพจารณาคดอาญานนโดยผลของมาตรา 5 แหงประมวล
กฎหมายอาญา
สาหรบกรณการคกคา มทางอนเตอรเนตนน เมอพจารณาลกษณะของการคกคาม
จะตองมผคกคาม เหยอ หากมการคกคามทางอนเตอรเนตเกดขนในประเทศไทยการ
นาตวผกระทาความผดมาลงโทษนนยอมไมมปญหา ศาลยอมมอานาจในการพจารณาคด
สาหรบการคกคามท างอนเตอรเนตนนหากตว ผกระทาความผดหรอผคกคามนนอย
ตางประเทศ ยอมถอวาการกระทาสวนหนงสวนใดไดเกดขนในราชอาณาจกรเชนเดยวกน
ทงนตามทประมวลกฎหมายอาญามาตรา 5 ไดบญญตไว จากบทบญญตดงกลาวศาลไทย
จงมอานาจในการพจารณาการกระทาควา มผดเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนต แต
ปญหาทตามมา คอ กรณทผกระทาความผดอยตางประเทศ การทจะนาตวผกระทา
ความผดมาศาลเพอพจารณาและพพากษาลงโทษนนเปนไปไดยากเนองจากการกระทา
ความผดบนโลกของอนเตอรเนตนนการจบกมตวผกระทาความผดนนเปน ไปไดยากหรอ
แทบจะเปนไปไมได นอกจากนยงมความจาเปนทจะตองอาศยความรวมมอจาก
ตางประเทศเปนอยางมาก
4.2.3 ปญหาเกยวกบการรบฟงพยานหลกฐาน
เมอไดตวผกระทาความผดเขาสการพจารณาคดแลว หลกการของประมวล
กฎหมายวธพจารณาความอาญาใหสนนษฐานเอาไวกอนวาจาเลยนนเปนผบรสทธ
จากหลกการดงกลาวจงมความจาเปนทจะตองพสจนการกระทาความผดของจาเลย
จนปราศจากขอสงสย แตพยานหลกฐานทไดมาจากการกระทาความผดบนอนเตอรเนตนน
มกจะอยในรปแบบของขอมลอเลกทรอนกส ซงพยานหลกฐานทอยในร ปของขอมล
อเลกทรอนกสนนสามารถแกไขเปลยนแปลงไดงาย หากการเปลยนแปลงแกไขนนทาโดย
ผชานาญแลวจะไมสามารถหารองรอยได การแกไขจงไมสามารถปรากฏตอบคคลทวไป
94
หรอปรากฏตอศาลอยางชดเจน ซงการคนหารองรอยของการกระทาความผดตาง ๆ บน
อนเตอรเนตอาจตองอาศยความรวมมอจากผเชยวชาญหรอนกเทคนคคอมพวเตอร
ในสวนของพยานหลกฐานนนหากเปนพยานหลกฐานทอยในรปของขอมล
อเลกทรอนกสนนสามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานหลกฐานไดตามพระราชบญญตวาดวย
ธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 การคกคามทางอเ ลกทรอนกสหากเปนการสง
ขอความทมลกษณะไมประสงคด ทาใหผรบขอความนนรสกหวาดกลวถงอนตรายตอ
รางกาย ชวตหรอ ทรพยสน รวมถงการไดรบรปภาพลามกอนาจารตาง ๆ หากมการ
บนทกไวในแผนดสก หรอ CD แลวยอมสามารถนามาใชเปนหลกฐานได
4.2.4 ปญหาเกยวกบผกระทาความผด
เนองจากระบบเครอขายอนเตอรเนตทสามารถสอสารโยงใยกนไดทวโลก จงทาให
การตดตอสอสารระหวางกนจงเปนไปไดโดยงายไดแมจะอยกนคนละประเทศ ทงนทาให
การกระทาความผดกสามารถกระทาไดโดยงายเชนเดยวกน ผกระทาควา มผดอาจจะอย
กนคนละประเทศกบผทเปนเหยอ และดวยคณสมบตพเศษของอนเตอรเนตทไมจาเปนตอง
เปดเผยตวตนจงทาใหการสบหาตวผกระทาความผดบนโลกของอนเตอรเนตนนเปนไปได
ยาก ไมสามารถระบไดอยางชดเจนแนนอนวาผกระทาความผดนนเปนใครและอยท ใด
เพราะผกระทาความผดนนสามารถกระทาความผดไดในทกททมระบบเครอขายของ
อนเตอรเนตเปน นอกจากนผกระทาความผดอาจจะใชอนเตอรเนตคาเฟกระทาการ
ตาง ๆ ทถอวาเปนการคกคามเหยอ จงทาใหการสบหาตวตนของผคกคามนนมความยาก
เพมขน นอ กจากนบางครงตวผกระทาความผดเองนนมความสามารถในดาน
คอมพวเตอรหรอระบบของอนเตอรเนตอาจกระทาการตาง ๆ ทเปนการลบขอมลหรอ
หลกฐานของการกระทาความผดออกจงทาใหเจาหนาทไมสามารถสบหารองรองของการ
กระทาความผดได
ดงนนจงมความจาเปนตองอาศยผ ทมความรความเชยวชาญเฉพาะดานในการ
คนหาหลกฐานในการกระทาความผด สาหรบการกระทาความผดทอาศยชองวางของ
กฎหมายโดยการใชอนเตอรเนตคาเฟนน ผประกอบการอนเตอรเนตคาเฟควรจะบนทก
ขอมลของผใชบรการอนเตอรเนตทกครง เชน การจดบนทกหมายเลขประจาตวของผเขามา
ใชบรการ เพอเปนการชวยเหลอเจาหนาทในการสบหาตวผกระทาความผด
95
4.2.5 ปญหาเกยวกบบทกาหนดโทษ
การคกคามทางอนเตอรเนตสาหรบประเทศไทยนนยงไมมกฎหมายเกยวกบการ
คกคามออกมาเปนกฎหมายเฉพาะเหมอนกบประเทศสหรฐอเมรกาทถ อวาการรกลาสทธ
สวนตวของบคคลอนไมวาโดยวธใดนนถอวาเปนความผด ดงนนการคกคามทาง
อนเตอรเนตบางครงหากไมเกดความรนแรงอาจจะเปนเพยงแคการสรางความเดอดรอน
ราคาญใหกบผถกคกคามเทานน ซงกฎหมายอาญาในมาตรา 392 เปนบทลหโทษซงม
โทษ จาคกไมเกนหนงเดอน ปรบไมเกนหนงเดอน หรอทงจาทงปรบ หากพจารณา
เปรยบเทยบถงลงโทษกบความเสยหายทเกดขนแลวนนจะเหนไดวาบทลงโทษนนเปน
บทลงโทษเพยงสถานเบาเทานนไมสามารถทาใหผกระทาความผดเกดความเกรงกลวตอ
กฎหมายได และเนองจากในสมยกอนนนการกระทาความผดในลกษณะของการสรางความ
เดอดรอนราคาญใหกบผอนนนยงไมมลกษณะเหมอนปจจบนทลกษณะของการกระทา
ความผดนนพฒนาไปตามความกาวหนาของเทคโนโลยจงทาใหบทลงโทษนนไมสามารถ
ยบยงผกระทาความผดใหเกดความเกรงกลวได นอกจากนหา กผกระทาความผดนน
กระทาความผดซาอกกไมสามารถเพมโทษไดเนองจากผกระทาความผดเคยรบโทษใน
ความผดลหโทษเทานนจงไมสามารถเพมโทษผกระทาความผดในลกษณะเดมไดอก
สาหรบบทลงโทษในสวนของพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบ
คอมพวเตอร พ .ศ. 2550 แมจะมบทลงโทษทมากกวาประมวลกฎหมายอาญาคอมโทษ
จาคกไมเกนหาป ปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ แตโทษตามพระราชบญญต
ฉบบดงกลาวกเปนเพยงบทลงโทษทจะนามาลงโทษผกระทาความผดไดแคบางกรณเทานน
ไมสามารถนามาลงโทษผกระทาความผดฐานคกคามทางอนเตอรเนตไดทกกรณ
4.3 มาตรการอน ๆ ในการแกไขปญหาการคกคามทางอนเตอรเนต
4.3.1 มาตรการทางสงคม
สงคมในปจจบนกาลงเผชญปญหาของอาชญากรรมในรปแบบตาง ๆ
โดยอาศยชองทางของระบบเครอขายอนเตอรเนตในการกระทาความผด และแนวโนมของ
ปญหาอาชญากรรมในรปแบบตาง ๆ ทพฒนาตามความกาวหนาของเทคโนโลยกมสดสวน
ทเพมมากขน สงผลกระทบตอสงคมสวนรวม การคกคามทางอนเตอรเนตถอเปนการรก
ลาสทธสวนของบคคลประเภทหนงเปนการละเมดสทธและเสรภาพความเปนสวนตวของ
บคคลบนโลกของอนเตอรเนต
ภาครฐและภาคเอกช นควรรวมมอกนในการสรางความรความเขาใจ ตลอดจนถง
การอบรมใหความรกบบคคลทวไปไมวาจะเปนเดก เยาวชน กลมคนทางาน ฯ ใหม
96
ความรความเขาใจและสรางจตสานกรวมถงการสรางวสยทศนทดในการใชอนเตอรเนตเปน
เครองมอสอสารชนดหนงทมประโยชนแล ะมโทษในขณะเดยวกน หากใชในทางทผดจะ
สรางปญหาใหกบสงคมสวนรวมมากนอยเพยงใดเพอเปนการสรางเกราะปองกนกอนทจะม
การกระทาความผด และสงคมสวนรวมอาจมความจาเปนทจะตองมกฎหมายสาหรบสงคม
อเลกทรอนกสหรออนเตอรเนตเปนการเฉพาะเพอการดแล ปอง กน ควบคมผใช
อนเตอรเนต รวมถงการกาหนดแบบแผนในการใชระบบอนเตอรเนตใหเปนไปในทศทาง
เดยวกน หรอกาหนดบทลงโทษสาหรบผกระทาความผดตลอดจนถงวธการเยยวยา
ผกระทาความผดกอนทจะมการลงโทษ ซงหากภาครฐตระหนกถงความสาคญและไดรบ
ความรวมมอหรอ การสนบสนนจากภาคเอกชนตาง ๆ แลวยอมสามาร ถปองกนหรอแกไข
ปญหาการคกคามทางอนเตอรเนตไดอกทางหนง
4.3.2 มาตรการในการพฒนาผเชยวชาญ
เมอสงคมมการพฒนาความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย ระบบเครอขาย
คอมพวเตอรเขามามบทบาททสาคญในชวตประจาวน ผ กระทาความผดอาศยระบบ
เครอขายคอมพวเตอรเปนเครองมอในการกระทาความผด เนองจากระบบเครอขาย
อนเตอรเนตมลกษณะพเศษทไรพรมแดนสอสารไดสะดวกรวดเรว การคกคามทาง
อนเตอรเนตจงเกดขนโดยอาศยลกษณะพเศษดงกลาวในการกระทาความผด สาเหตททา
ใหการกระทาความผดโดยอาศยคอมพวเตอรหรอระบบเครอขายคอมพวเตอรในการกระทา
ความผดเนองจาก138
(1) บคคลทวไปสามารถเขาถงเทคโนโลยทางคอมพวเตอรไดงายขน
(2) เทคโนโลยทางคอมพวเตอรมราคาตาลง
(3) มบคคลทมความรเกยวกบเทคโนโลยเกยวกบคอมพวเตอรเพมมากขน
(4) สามารถคนหาขอมลและรวบรวมขอมลไดอยางกวางขวาง
(5) แนวทางปฏบตและประเดนทางกฎหมายยงมชองโหว
(6) เทคโนโลยมสมรรถนะสงขนนามาใชไดงายขน
(7) การใชคอมพวเตอรประกอบอาชญากรรมนนกระทาไดโดยงาย การตรวจสอบ
และการจบกมยาก
ในการดาเนนการสบหาตวผกระทาความผด หรอการนาผกระทาความผดมา
ลงโทษและการควบคมมใหผกระทาความผดนาเทคโนโลยมาใชในการกระทาความผดนน
ขนอยกบหนวยงานและเจาพนกงานททาหนาทในการบงคบใชกฎหมายจงมจาเปนตองม
138 เรองเดยวกน, หนา 136.
97
การฝกอบรมเจาหนาทใหมความเชยวชาญ ตลอดจนการจดตงหนวยงานทรบผด ชอบคด
เกยวกบเทคโนโลยเปนการเฉพาะรวมทงเปนหนวยงานในการดแลตรวจตราเวบไซตตาง ๆ
และเพอเปนการสรางองคความรใหกบหนวยงานและเจาหนาททบงคบใชกฎหมาย
4.3.2 มาตรการในการขอความรวมมอระหวางประเทศ
การคกคามทางอนเตอรเนตนนสามารถกระทาไดขามประเทศ ตวผกระทา
ความผดกบเหยอนนอาจจะอยกนคนละประเทศกน ผกระทาความผดนนอาจจะอยนอก
ประเทศแตผลของการกระทานนเกดขนในราชอาณาจกร ซงศาลไทยยอมมอานาจ
พจารณาพพากษาคด
อยางไรกตาม แมศาลไทยจะมอานาจในการพจารณาพพากษาคดกตาม แตปญหา
ทตามมาค อ การนาตวผกระทาความผดมาดาเนนคด หากผคกคามนนอยนอก
ราชอาณาจกร ซงการดาเนนการตองเปนไปตามหลกการสงผรายขามแดนและจะตอง
กระทาโดยมความตกลงระหวางประเทศ หรอมกฎหมายภายในบญญตไว และจะตอง
ดาเนนการตามขนตอนทกฎหมายกาหนด หรอการดาเนนการข อความรวมมอกบองคกร
ตารวจสากล (International Criminal Police Organization : Interpol) ซงเปนองคกร
ความรวมมอระหวางประเทศในคดอาญา โดยองคการตารวจสากลเปนกลไกหรอตวกลาง
ในการปฏบตการเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารในการกระทาความผดและชวยตดตาม
จบกมผกระทาความผดมาดาเนนคดใหไดอยางมประสทธภาพอกทางหนง
98
บทท 5
บทสรปและขอเสนอแนะ
5.1 บทสรป
ดวยเทคโนโลยดานการสอสารและคอมพวเตอรมการพฒนาอยางรวดเรว การ
สอสารทางระบบอนเตอรเนตเปนอกทางหนงททาใหการสอสารนนปร าศจากพรหมแดน
คนในสงคมตาง ๆ สามารถตดตอแลกเปลยนขอมลและสอสารกนไดโดยไมมอปสรรคไมวา
จะเปนระยะทาง หรอวฒนธรรมรวมถงประเพณทางสงคม ระบบอนเตอรเนตนนทาใหเกด
การโตตอบระหวางกนเสมอนการอยตอหนากนจรง เหตนจงมการนาเอาระบบอนเตอรเนต
มาใชประโยชนเพออานวยความสะดวกในการตดตอสอสารตาง ๆ เชน การตดตอธรกจ
การเผยแพรขอมลขาวสาร และการสนทนาการอน ๆ สงผลใหอนเตอรเนตเขามาม
อทธพลอยางสงในชวตประจาวนของคนในสงคม ในขณะทอกดานหนงของสงคมไดมผท
นาเอ าความกาวหนาทางเทคโนโลยและความสลบซบซอนของเทคโนโลยบนโลก
อนเตอรเนตมาเปนเครองมอในการกระทาความผดอกทงหาประโยชนจากผทใชอนเตอรเนต
ทขาดความรความเขาใจในระบบอนเตอรเนตนนกลายเปนเหยอ และนาเอาความกาวหนา
ทางเทคโนโลยนนไปใชในทางท ไมเหมาะสม โดยอาศยระบบเครอขายอนเตอรเนตนนไป
กออาชญากรรมทางคอมพวเตอร (Computer Crime) ซงอาชญากรรมดงกลาวถอเปน
การกระทาความผดในรปแบบใหม
การใชอนเตอรเนตเปนเครองมอในการกระทาความผดนนมหลายรปแบบดวยกน
เชน การเผยแพรรปลามกอนาจ าร การหลอกลวงบนอนเตอรเนต การคาประเวณบน
อนเตอรเนต รวมถงการใชอนเตอรเนตในการคกคามบคคลอน หรอการใชอนเตอรเนตเปน
เครองมอในการยยงสงเสรมบคคลทสามในการคกคามบคคลอน หรอการบดเบอนขอมล
หรอเผยแพรขอมลทเปนเทจบนอนเตอรเนตจนกอใหเกดการคกคาม
จากการศกษาทาใหทราบวาปญหา Cyberstalking นนกอใหเกดปญหาและ
ผลกระทบตอความสงบสขของตวผถกคกคามหรอเหยอ ซงบางครงเราอาจมองปญหา
ดงกลาววาเปนเพยงการคกคามทไมกอใหเกดอนตรายใดเทากบการคกคามแบบธรรมดา
ทวไปซงมการกระทาทางกายภาพหรอมความใกลชดกบตวเหยอหรอผถกคกคามโดยตรงท
กอใหเกดภยนตรายตอรางกายและจตใจ รวมถงขาดความสงบสขและสวสดภาพในชวต
และทรพยสน แตในความเปนจรงแลวการคกคามทางอนเตอรเนตนนสามารถบดเบอน
ขอมลรวมทงเผยแพรหรอขยายขอมลออกไปสโลกแหงความจรงไดมากมายและรวดเรวกวา
การคกคามแบบธรรมดา ดงนนเพอเปนการปองกนตวเองจาก Cyberstalking หรอ
99
ปองกนตนเองจากการตกเปนเหยอ เราจงควรศกษาการใชอนเตอรเนตใหถกวธและรจก
วธการปองกนตนเองเมอใชอนเตอรเนต เชน ไมควรใชชอจรงหรอชอเลนของตนเองเปน
ชอทปรากฏอยบนหนาจอ หรอรหสแสดงตนเอง ควรใช อเมลแอดเดรสทไมสามารถระบ
เพศได นอกจากนผทใชอนเตอรเนตทกคนควรสรางสามญสานกในการใชอนเตอรเนตให
ถกวธ และควรใหความสาคญในการใชอนเตอ รเนต ไมควรทจะใชชอทจะสอใหเกดการ
คกคามเชน [email protected] เพราะอเมลในลกษณะดงกลาวทาใหเกดความรสก
หรอเกดความคดในทางทไมด การปองกนตนเองจากการคกคามทางอเลกทรอนกสนน
ควรเรมจากตนเองกอนปนสาคญ หากขาดความรบผดชอบห รอสามญสานกแลวอาจจะ
เปนการกระตนหรอยยงสงเสรมใหเกดการคกคามโดยผใชอนเตอรเนตนนไมรตว
นอกจากการปองกนการตกเปนเหยอหรอถกคกคามโดยเรมตนจากตนเองแลว
สงคมโดยรวมควรตระหนกถงปญหา Cyberstalking วาเปนปญหาทเพมขนจากการใช
ชวตประจาวน ซงปญหาดงกลาวนนสามารถนาไปสการคกคามบนโลกแหงความเปนจรง
ได และยงสามารถทวความรนแรงจนกลายเปนอาชญากรรมได ทงนรวมถงผใหบรการ
ทางอนเตอรเนตทควรจะกาหนดเงอนไขขอตกลงการใชบรการ อเมลของตนเองวาหามทา
การคกคามผานทางอนเตอร เนตหรอใชอนเตอรเนตเพอเปนการยยงสงเสรมใหเกดการ
คกคาม เนองจากอนเตอรเนตนนเปนแหลงขอมลทใคร ๆ กสามารถเขาถงไดอยางไรพรหม
แดนและไมมขดจากดและสามารถกระทาไดอยางไมจากดชวงเวลา
การคกคามทางอนเตอรเนตนนไมวาในรปแบบใดกถอเป นการกระทาความผดท
อาศยเครอ ขายอนเตอรเนตทมความสลบ ซบซอนทางดานเทคโนโลยเปนชองทางในการ
กระทาความผด ทาการคกคามตอสทธสวนบคคล เสรภาพในการตดตอสอสาร กอใหเกด
การกลววาจะเกดภยนตรายตอชวตและทรพยสน รวมถงการคกคามนนอาจกระตนใหมการ
กออาชญากรรมทรนแรงในสงคม แตเนองจากมาตรการทางกฎหมายและมาตรการทาง
สงคมทมอยนนยงไมสามารถเขาถงรปแบบของปญหาการคกคามไดดเพยงพอ และยงไม
สามารถแกไขไดอยางมประสทธภาพเพยงพอ ทาใหรปแบบและพฤตกรรมการคกคามนน
เปลยนแปลงไปตลอดเวลาแล ะมาตรการทางกฎหมายกยงไมสามารถลงโทษผกระทา
ความผดไดอยางจรงจงและครอบคลม
จากการศกษาบทบญญตของกฎหมายประเทศสหรฐอเมรกาการคกคามทาง
อนเตอรเนตหรอ Cyberstalking นนเปนบทบญญตกฎหมายทออกมาเพอรองรบการกระทา
ความผดฐานคกคามทกระทาในรปแบบทแตกตางไปจากเดม คอการคกคามทเกดขนนจะ
เกดในรปแบบทผคกคามนนไมจาเปนตองมการเผชญหนากบเหยอ หรอเหยอนนไมรวาผ
คกคามคอใคร เนองจากลกษณะพเศษของอนเตอรเนตคอการไมเปดเผยชอ จงทาใหผท
ตองการกออาชญากรรมนนนาชองว างดงกลาวมาเปนชองทางในการกออาชญากรรม
100
นอกจากนพฤตกรรมการคกคามนนอาจจะเปนเพยงแคการกอใหเกดความราคาญ ความ
เดอดรอน แตในประเทศสหรฐอเมรกาเราจะพบวาการคกคามทางอนเตอรเนตนนได
ขยายผลและทวความรนแรงถงชวตและทรพยสนของเหยอ บาง ครงการคกคามทเกด
ขนกบเหยอนนบคคลทสามกอาจจะเปนเครองมอของการคกคามไดเชนเดยวกน จงทาให
บางมลรฐนนไดตระหนกถงรปแบบการคกคามทเปลยนแปลงไป รวมถงความรนแรง
เพมขนจนกลายเปนอาชญกรรมในรปแบบใหม จงไดออกกฎหมายการคกคามทาง
อนเตอรเนต Cyberstalking ออกมาเพอเปนการปองกน ปราบปราม และลงโทษผกระทา
ความผดในลกษณะดงกลาวนออกมา ซงกฎหมายเกยวกบการคกคามทางอนเตอรเนตน
มเพยง 6 มลรฐเทานนในประเทศสหรฐอเมรกาคอ มลรฐอลลนอยส มลรฐ หลยสเซยนา
มลรฐมสซส ซปป มลรฐโรดไอรแลนด มลรฐวอชงตน และ มลรฐนอรทคาโรไลนา
เทานนทออกบทบ ญญตดงกลาว มาใชโดยตรง สวนมลรฐทเหลอนนคงใชกฎหมาย
เกยวกบการคกคามมาใชเทยบเคยงเพอลงโทษผกระทา ความผด โดยแตละรฐนนได
บญญตกฎหมายทแตกตางก น และแตละรฐกบญญตองคประกอบของการกระทาความผด
ฐาน Cyberstalking ไมแตกตางกนเทาใดนก เช นมลรฐมสซสซปป แตโดยหลก แลวจะ
ประกอบดวย 1. มการใชหรอสงการสอสารทางอเลกทรอนกส 2. มการขมข ขมขวญ
หรอรงควน 3. มเจตนาทาใหเหยอน นเกดความกลวเกยวกบความปลอดภยในชวตและ
ทรพยสน หรอความกลววาจะเกดภยนตรายกบคนใกลชดหรอคนในครอบครวของเหยอ
แตในสวนของมลรฐอลลนอยสนนจะแตกตางจากมลรฐอนทมการกาหนดวาการกระทานน
จะตองมการกระทาอยางนอยสองคราวอยางชดเจน
นอกจาก นบทลงโทษของแตละมลรฐทบญญตเกยวกบการกระทาความผดฐาน
คกคามทางอนเตอรเนตนนกบญญตเอาไวแตกตางกน
ในบางมลรฐเชนอลลนอยสนนไดกาหนดบทลงโทษความผดฐานคกคามทาง
อนเตอรเนตครงแรกไววาเปนความผดรายแรงระดบทส (Class 4 Felony ) คอมโทษ
ปรบไมเกน 25,000 ดอลลาร จาคกตงแตหนงปขนไปแตไมเกนสามป หากมการกระทา
ความผดอกครงทสองหรอครงตอ ๆ มาลงโทษในความผดรายแรงระดบทสาม (Class 3
Felony) ซงโทษกจะรนแรงขน ในมลรฐโรดไอรแลนดบทลงโทษสาหรบการกระทา
ความผดฐานคกคามทางอนเตอรเนต คอ ความผดฐานเบาจาคกไมเกนหนงป ปรบไมเกน
500 ดอลลารหรอทงจาทงปรบ หากเปนการกระทาความผดครงทสองหรอครงตอ ๆ มา
จะถอวาเปนความผดรายแรงจาคกไมเกนสองปปรบไมเกน 6,000 ดอลลารหรอทงจาทง
ปรบ เช นเดยวกบมลรฐนอรทคาโรไลนาซงจดใหเปนความผดฐานเบา สวนมลรฐ
หลยสเซยนาหากการกระทาความผดครงแรกลงโทษจาคกไมเกนหนงป ปรบไมเกน
2,000 ดอลลาร หรอทงจาทงปรบ หากกระทาความผดฐานคกคามทางอนเตอรครงทสอง
101
ซงเคยกระทามาแลวภายใน ระยะเ วลาเจดปกอนหนาทจะไดกระทาความผดครงทสองน
จะตองถกจาคกอยางตา 180 วน แตสงสดจาคกไมเกนสามป ปรบไมเกน 5,000 ดอล
ลาร หรอทงจาทงปรบ หากการกระทาความผดครงทสามเกดขนภายในระยะเวลาเจดป
กอนหนานเกยวกบความผดฐานคกคามจะตองถกจาคกไมนอยกวาสองป แตสงสดจาคกไม
เกนหาป ปรบไมเกน 5,000 ดอลลารหรอทงจาทงปรบ ในมลรฐวอชงตนมโทษจาคกไม
เกนหนงป ปรบไมเกน 5,000 ดอลลาร หากผกระทาความผดฐานนเคยถกตดสนใหม
ความผดเกยวกบการรงควานมากอน และกร ะทาตอเหยอรายเดมหรอบคคลทศาลสงหาม
แลวผกระทาความผดจะตองไดรบโทษหนกขน ถอเปนการกระทาความผดรายแรงตองโทษ
จาคกหาปหรอปรบ 10,000 ดอลลารหรอทงจาทงปรบรวมถงการคกคามและขมขวาจะฆาก
รบโทษสถานเดยวกน สาหรบมลรฐมสซสซปปบทลงโ ทษคอจาคกไมเกนสองป ปรบไม
เกน 5,000 ดอลลารหรอทงจาทงปรบ หากการกระทานนเปนการฝาฝนขอหามตามท
กฎหมายกาหนดไวกจะตองไดรบโทษหนกขน คอโทษจาคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกน
10,000 ดอลลาร หรอ หรอทงจาทงปรบ
เมอพจารณา พฤตกรรมการคกคามทางอนเตอรเนตในประเทศสหรฐอเมรกาและ
บทลงโทษสาหรบความผดฐานนแลวจะพบวาการบญญตกฎหมายเกยวกบความผดฐาน
คกคามทางอนเตอรเนตของ 6 มลรฐดงกลาวนนมวตถประสงคไมแตกตางกนในการ
ปองกน ปราบปราม และลงโทษผกระทาความผด เพยงแตบทลงโทษและอตราโทษของ
แตละรฐนนไมเทากน เชน มลรฐหลยสเซยนาเองกจะกาหนดระยะเวลาเอาไวคอ 7 ป หาก
มการกระทาความผดขนอกกจะตองไดรบโทษหนกขน และบางมลรฐถอวาการกระทา
ความผ ดครงแรกเปนความผดฐานเบา ซงแตละมลรฐเองนนกฎหมายทมอยก ไมได
ครอบคลมปญหาทเกดขนไดทงหมด ซงบางครงกอาจจะตองใชกฎหมายทมอยตความให
ครอบคลมกบปญหาทเกดขนหรอตความเพอจะลงโทษผกระทาผดหรอเยยวยาผทตกเปน
เหยอ
สาหรบประเทศไทยนนพฤตกรรมทเปนลกษณะของการคกคามทางอนเตอรเนต นน
อาจจะยงไมเปนทเขาใจกนเทาใดนกวารปแบบของการคกคามทางอนเตอรนนเปนเชนไร
และอนตรายทเกดขนนนจะกอใหเกดผลเสยหายไดอยางไรกบผทตกเปนเหยอ
นอกจากนนพฤตกรรมการคกคามทางอนเตอรเนตนนเกดจากการกระทาหลายอยาง มได
เกดจากการ กระทาเดยว และการกระทานน ๆ โดยตวของมนเองอาจจะไมเปนความผด
พฤตกรรมการคกคามทางอนเตอรเนตนนตองไมใชเกดจากการกระทาครงเดยวแตเกดจาก
การกระทาซา ๆ ในชวงระยะเวลาหนง นอกจากนตองมการขมขขมขวญ หรอรงควาน
102
จนทาใหเหยอนนเกดความก ลววาจะเปนอนตรายตอรางกายหรอชวตตลอดจนทรพยสน
ของตนเองหรอบคคลในครอบครว
กฎหมายอาญาของไทยทพอจะนามาปรบใชไดกบพฤตกรรมการคกคามทาง
อนเตอรเนตไดนนคอความผดฐานหมนประมาท ตามมาตรา 326 มาตรา 328 และ
มาตรา 392 ซงเมอพจารณาถงอง คประกอบภายนอกของการกระทาความผดแลว
ความผดทงสองมาตราดงกลาวนนไมจาเปนตองมการกระทาซา ๆ ภายในระยะเวลาหนง
เหมอนกบบทบญญตของกฎหมายประเทศสหรฐอมรกา นอกจากนนการลงโทษผกระทา
ความผดจะกระทาไดตอเมอกฎหมายไดบญญตเอาไววาเปนความผดเทาน น และการ
กระทาความผดทงสองมาตราดงกลาวนไมมบทลงโทษทรนแรง และการกระทาความผด
ทงสองฐานดงกลาวกไมมฐานพยา ยามกระทาความผด เนองจากความผดตามมาตรา 392
เปนความผดลหโทษ ซงความผดลหโทษนนไมสามารถลงโทษฐานพยา ยามกระทา
ความผดเนองจากตามมาตรา 105 บญญตเอาไววา “ผใดพยายามกระทาความผดลหโทษ
ผนนไมตองรบโทษ ” จากบทบญญตดงกลาวทาใหเกดชองวางทางกฎหมายทไมสามารถ
ลงโทษผกระทาความผดไดและบทลงโทษนเปนเพยงแคลหโทษซงมบทลงโทษสถานเบา
เทานน คอจาคกไมเกนหนงเดอนปรบไมเกนห นงพนบาท ซงศาลไทยมกจะลงโทษเพยง
แคปรบเทานนหากผกระทาความผดไมเคยกระทาความผดมากอน และจากบทลงโทษทไม
รนแรงเพยงพอนนทาใหไมสามารถหยดยงพฤตกรรมของคกคามทางอนเตอรเนตได ซง
การคกคามทางอนเตอรเนตนนสรางความเสยหายมากกวามาตรการท างกฎหมายทลงโทษ
เพยงแคลหโทษ
เมอพจารณารปแบบการคกคามทางอนเตอรเนตทสงผลกระทบอยางรนแรงและ
อาจจะกอใหเกดอนตรายแกรางกายและทรพยสนแลว ทาใหตองพจารณาวากฎหมายของ
ไทยเพยงพอหรอไมทจะนามาปรบใชกบพฤตกรรมการคกคามทางอนเตอรเนต
บทลงโท ษทเหมาะสมกบพฤตกรรมการกระทาผดฐานคกคามทางอนเตอรเนตนนควร
กาหนดบทลงโทษเทาใดจงจะเพยงพอและเหมาะสมเพอเปนการยบยงพฤตกรรมของ
ผกระทาความผด นอกจากนการใหความรความเขาใจในพฤตกรรมการคกคามทาง
อนเตอรเนตแกหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย ไดแกตารวจ พนกงานอยการ ทนายความ
และผพพากษาวาการคกคามทางอนเตอรเนตนนมลกษณะอยางไร และการคกคามนน
สามารถกระทาไดในรปแบบใดบาง พฤตกรรมของผคกคามนนเปนอยางไร อกทงความ
เสยหายหรออนตรายทเกดขนกบเหยอนนมความรนแรงมากนอยเพยงใด สรางความ
เสยหายรายแรงตอสงคมสวนรวมมากนอยเพยงใดและผบงคบใชกฎหมายนนควรพจารณา
หามาตรการคมครองหรอปองกนผทตกเปนเหยออยางไร
103
5.2 ขอเสนอแนะ
1. ควรจะมการแกไขบทลงโทษทบญญตอยในมาตรา 392 ใหมโทษเพมขน
เนองจากพฤตกรรมการคกค ามทางอนเตอรเนตนนเปนพฤตกรรมทคกคามความเปน
สวนตวของบคคลอนไมนอยไปกวาพฤตกรรมการคกคามในรปแบบทวไป และการคกคาม
ในลกษณะดงกลาวนเปนรปแบบการคกคามแนวใหมทบางครงผเสยหายหรอเหยอนนไม
รตวผคกคามวาเปนใคร ซงมาตรา 392 นนลงโทษเพยงแคจาคกไมเกนหนงเดอนหรอ
ปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ อตราโทษดงกลาวนนถอวาเปนอตราโทษทตา
มาก ไมสามารถหยดยงพฤตกรรม Cyberstalking ได และโดยทวไปแลวในความผดลห
โทษนนศาลมกจะลงโทษเพยงแคปรบเทานน แต ถาหากนาอตราโทษมาเปรยบเทยบกบ
ความเสยหายทอาจจะเกดขนกบเหยอแลว ความเสยหายทเกดขนกบเหยออาจจะรนแรง
จนกอใหเกดอนตรายตอชวต โดยอตราโทษนนนาจะอยในอตราเดยวกบความผดตอ
เสรภาพ มาตรา 309 คอจาคกไมเกนสามป ปรบไมเกนหกพนบาท หรอทงจาทงปรบ
2. การกระทาการคกคามซงถอวาเปนองคประกอบภายนอกไมควรระบวาเปนการ
กระทาในลกษณะใด เนองจากการคกคามนนประกอบดวยหลายพฤตกรรมและพฤตกรรม
บางอยางนนกฎหมายไมถอวาเปนการกระทาความผด หากแตเมอรวมกนแลวถอวาเปน
การคกคาม ดงนนจงควรถอหลกสาคญทวามการกระทาซา ๆ ชวงเวลาหนง
3. ควรมบทบญญตความผดฐาน Cyberstalking ขนมาเปนการเฉพาะ เนองจาก
มาตรา 392 นนยงไมครอบคลมถงพฤตกรรมของ Cyberstalking จงควรเพมความผด
ฐาน Cyberstalking ใหสอดคลองครอบคลมถงลกษณะและพฤตกรรมการ Cyberstalking
ดงน
“ผใดกระทาการอนเปนการขมข คกคาม รบกวน ทาใหตนตกใจ ไมวาโดย
วธการใด ๆ ผานทางอนเตอรเนตหรอเครอขายการสอสารอนมลกษณะเดยวกน โดย
กระทาการนนอยางซา ๆในชวงระยะเวลาหนง และการกระ ทาดงกลาวนนทาใหผอ นเกด
ความกลววาจะเกดอนตรายตอรางกาย ชวต ทรพยสน และความปลอดภยของสมาชกใน
ครอบครว ผนนตองระวางโทษจาคกไมเกนสามป ปรบไมเกนหกพนบาท หรอทงจาทง
ปรบ”
4. ออกกฎหมายแกไขปญหา Cyberstalking โดยเฉพาะ เนองจา กปญหาของ
Cyberstalking นนเกดจากความสลบซบซอนทางเทคโนโลยทกาวไกล และไมสามารถให
104
คาจากดความของปญหาดงกลาว ทาใหประเทศทมเทคโนโลย ทนสมยอยางประเทศ
สหรฐอเมรกากยงไมสามารถแกไขปญหาไดทกแงมม และกยงไมสามารถใหคาจากดความ
ทมลกษณะเปนหนงเดยวกนได อกทงการออกกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกากยงไม
สามารถแกไขปญหาไดชดเจนเพยงพอ ดงนนเราจงควรศกษาปญหาดงกลาวใหละเอยด
รอบคอบโดยศกษาจากประเทศสหรฐอเมรกาเปนหลกและบญญตกฎหมายเฉพาะเรอง
Cyberstalking ขนมาตางหากจากการแกไ ขหรอเพมเตมฐานความผดในประมวลกฎหมาย
อาญา เพอจะไดแกไขปญหาดงกลาวไดอยางมประสทธภาพ หากแตการ ศกษาและ
พจารณาออกกฎหมายใหมของประเทศไทย นนใชเวลา ในการศกษาและพจารณานาน
พอสมควร จงอาจจะไมทนการณกบปญหาทเกดขน ดงนนวธการแกไขประมวล
กฎหมายอาญาหรอเพมเตมฐานความผดอาจจะเปนวธทดกวาในการรองรบปญหาทอาจจะ
เกดขนกอนการออกกฎหมายเฉพาะเกยวกบ Cyberstalking
5. องคกรผบงคบใชกฎหมาย เชน ตารวจ พนกงานอยการ และผพพากษา
ในสวนขององคกรผบงคบใชกฎหมายนนควรใหการอ บรมและใหความรความเขาใจอยาง
สมาเสมอเกยวกบอนเตอรเนตหรอเทคโนโลยสารสนเทศ หรอสอตาง ๆ เพมมากขนวา
การใชอนเตอรเนตเหรอการใชเทคโนโลยเปนชองทางในการกออาชญากรรมนนไดพฒนา
ไปในรปแบบใด ไมควรยดลกษณะของพฤตกรรมหรอองคประกอบภายนอ กของการ
กระทาความผดตามตวบทกฎหมายทมอยมากเกนไป นอกจากนควรใหความรความเขาใจ
กบลกษณะของพฤตกรรม Cyberstalking และใหความรความเขาใจถงอนตรายทอาจจะ
เกดขนจากพฤตกรรม Cyberstalking วาอนตรายทเกดขนนนจะเปนเชนไร หากไมมการ
ยบยงพฤตกรรม Cyberstalking เพอใหองคกรผบงคบใชกฎหมายตระหนกถงอนตรายท
อาจจะเกดขน อกทงควรใหความรหรอแนวทางทางในการปรบใชตวกฎหมายทมอยให
ครอบคลมกบพฤตกรรมการกระทาความผดเปลยนแปลงไป เพอทจะสามารถนาตว
ผกระทาความผดมาลงโทษ และเปนการยบยงพฤตกรรมการกระทาความผดดงกลาว
6. พฤตกรรมการคกคามนนบางครงเกดจากความไมปกตทางจตของผคกคาม
บคคลเหลานอาจจะอยในกลมของบคคลทมพฤตกรรมสรางความเดอดรอนราคาญ หรอ
กอใหเกดความเสยหายกบบคคลทตกเปนเปาหมายหรอเหย อ โดยทคนเหลานนนไมรตว
หรอไมสามารถควบคมจตใตสานกของตนเองได จงกระทาการใด ๆ ทถอวาเปนการ
คกคาม ดงนนในกระบวนการยตธรรมจงสมควรใหมการประเมนสขภาพจตของผกระทาผด
วา บคคลเหลานกระทาความผดเพราะมปญหาทางสขภาพจตหรอไม หรอกระทาความผด
เพราะมเ จตนาทจะคกคามบคคลอนจรง กอนทศาลจะไดลงโทษ หากเปนผทเปนโรคจต
105
จรง ๆ กเปนการสมควรอยางยงทศาลควรจะกาหนดวธการบาบดหรอเยยวยาผคกคามท
เปนโรคจตมากกวาจะใชมาตรการลงโทษทรนแรง
7. หนวยงานของภาครฐและภาคเอกชน ควรจดตงเวบไซตกลางขนมาเพอ
สนบสนนใหมขอมลเกยวกบ Cyberstalking โดยเฉพาะวาจะทาอยางไรหากตกเปนเหยอ
หรออยางไรจงถอวาเปน Cyberstalking หรออาจมฮอตไลนสายดวนใหคาปรกษาหรอ
แนะนาแนวทางแกไขปญหาตางๆ เกยวกบ Cyberstalking สาหรบผทถกคกคาม เชนใน
ประเทศสหรฐอเมรกานนมองคกรทไมแสวงหากาไร คอ CyberAngles ทคอยชวยเหลอ
เหยอผถกคกคามทางอนเตอรเนตมเวบไซตใหบรการ www.cyberangles.org. หรอ
หนวยงานหรอเวบไซตตาง ๆ มากมายทคอยใหคาแนะนาหรอใหความชวยเหลอ อาทเชน
GetNetWise (www.getnetwise.org) , IACIS (International Association of
Computer Investigate : www.iacis.com) , National Center for victim of Crime
(www.ncvc.org) , National Cybercrime Training Partnership (www.cybercrime.org) ,
Privacy Rights Clearinghouse (www.privacyrights.org) , Search Group, Inc.
(www.search.org) และ WHOA (Working to Halt Online Abuse
: www.haltabuse.org) บรรดาหนวยงานเหลานเปนหนวยงานทใหความรความเขาใจ
เกยวกบกฎหมาย เกยวกบอาชญากรรมคอมพวเตอร และเปน เวบไซตทใหความรในการ
ปองกนตนเองจากการถกคกคาม หรอใหความรวาจะทาอยางไรเมอตนเองถกคกคาม
เปนตน
8. ผใหบรการทางอนเตอรเนต (Internet Service Provider : ISP) นน นอกจากจะ
มเงอนไขสาหรบผใชบรการอนเตอรวาจะไมใชบรการเวบไซ ตในการรบกวนคกคามบคคล
อนแลว ผใหบรการควรจะมบรการสาหรบลกคาผใชอนเตอรเนตในการแจงขาวหรอแจง
ขอมลเกยวกบ Cyberstalking เพอผใหบรการจะไดดาเนนการปองกนอนตรายทเกดขน
หรอดาเนนการทางกฎหมายกบบรรดา Cyberstalker
9. บคคลทใ ชอนเตอรเนตควรสรางจตสานกของตนเองกอนเปนอนดบแรกวา
อนเตอรเนตนนมประโยชนและมอนตรายไมยงหยอนกวากน และไมควรอาศยชองวาง
ของอนเตอรเนตนนกระทาผดกฎหมาย และครอบครวกควรจะหมนคอยดแลสอดสอง
พฤตกรรมการใชอนเตอรเนตของสมาชกในครอบคร วดวยเชนกนเพอปองกนมใหเกดการ
กออาชญากรรม และผใชอนเตอรเนตเองกควรจะแจงหนวยงานทมหนาทดแลเมอตนเอง
ถกคกคาม
106
10. ในกรณทตนเองถกคกคามในลกษณะของการลงขอความตาง ๆ บนเวบบอรด
สาธารณะหรอไดรบ อเมล ทมลกษณะขมขคกคามแลวเหย อควรจะบนทกขอมลตาง ๆ
เหลานนเอาไวในรปลกษณะของเอกสาร หรอบนทกขอมลตาง ๆ เอาไวในแผนดสกเพอใช
เปนหลกฐานในการดาเนนคดกบผกระทาความผด
11. ถาไดอเมลทมขอความในลกษณะคกคามหรอรงควาน ใหเปลยนอเมล
แอดเดรสใหม เปลยนรหสผใ ช และรหสผานใหมทงหมด ปด อเมลแอดเดรสเดมทง และ
ศกษาวธการใชโปรแกรมกรองจดหมาย หรอศกษาวธการใชโปรแกรมปองกน อเมลทไม
ตองการ เพอเปนการปองกนตนเองมใหถกคกคาม
107
บรรณานกรม
ภาษาไทย
หนงสอ
จตต ตงศภทย. (2545). กฎหมายอาญาภาค 2 ตอน 2และภาค 3 (พมพครงท 6).
กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจรรชการพมพ.
ทวเกยรต มนะกนษฐ. (2546). หลกกฎหมายอาญาภาคทวไป (พมพครงท 6 แกไข
เพมเตม). กรงเทพมหานคร : สานกพมพวญ�ชน.
พจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542, (2546). กรงเทพฯ : นานมบคส
หยด แสงอทย. (2540). กฎหมายอาญาภาค 2-3 (พพมครงท 8 แกไขเพมเตม).
กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.
วารสาร
จอมพล พทกษสนตโยธน. (2548).การตามรงควานบนอนเตอรเนต(Cyberstalking)กบ
ความผดทางอาญาในสหรฐอเมรกาและสหราชอาณาจกร.วารสารวชาการมนษย
ศาสตรและสงคมศาสตร, 13,(19),51-65.
วทยานพนธ
นรเทพ บญเกบ,(2548).มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการพนนบนอนเตอรเนต.
วทยานพนธปรญญามหาบณฑตคณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
วจตรา เลศหรญกจ,(2550).ความผดฐานเฝาตดตามและขมข Stalking. วทยานพนธ
ปรญญามหาบณฑตคณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
108
อนเตอรเนต
วจารณรางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ.........
http://gotoknow.org/blog/LA641/64031. คนเมอ 15 กนยายน 2550.
ภาษาองกฤษ
Book
Bryan A. Garner. Black ’s Law Dictionary (8th
ed.).(2004) St. Paul:Minn West.
Articles
Naomi H. Goodno, Cyberstalking, a New Crime: Evaluating the Effectiveness of
Current State and Federal Laws,” The Berkeley Electronic Press , (2006) :
1- 62.
Internet
CyberAngels. Retrieved April 26, 2007, from http://www.cyberangels.org.
Emma Ogilvie.(2000). “Trends & Issues in crime and criminal justice”. Australian
Institue of Criminalogy.(September 2000),No.166. Retrived April 24, 2007,
from http://www.aic.gov.au.
Mullen, P.,Pathe, M. ,Purcell R. ,and Stuart, G. (1999). “Study of Stalker”. American
Journal of Psychiatry. Vol. 156. Retrieved April 28, 2007, from
http:// ajp.psychiatryonline.org/cgi/content/full.156/8/1244.
P. E. Mullen. “Type of Stalker and Stalking Patterns”. Retrieved Febuary 8, 2007,
from http://www.sexualharassmentsupport.org/TypesofStalker.html.
109
Rose Hunter.(2001).“Cyberstalking, Law and the Internet”. Retrieved April 22, 2007,
from http//gsu.edu/lawand/papers/fa01/hunter/.
U.S. the Attorney General.(1999). “1999 Report on Cyberstalking: A New Challenge
for Law Enforcement and Industry, A Report from the Attorney General to
the Vice President”. Retrived April 25, 2007, from
http://www.usdj.gov/criminal/cybercrime/cyberstalking.htm.
“What is a Personal Order Protection Order?” Retrieved May 21, 2007, from
http://msu.edu./safe/facts/ppo.html.
Wikipedia, the free encyclopedia “Cyberstalking” Retrieved Febuary 8, 2007, from
http://enwikipedia.org/wiki/cyberstalking.
Wikipedia, the free encyclopedia “Stalking” Retrieved Febuary 8, 2007, from
http://enwikipedia.org/wiki/stalking.
ภาคผนวก
พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลา ฯ ให
ประกาศวา
โดยทเปนการสมควรมกฎหมายวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร
จงทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยคาแนะนาและยนยอม
ของสภานตบญญตแหงชาต ดงตอไปน
มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผด
เกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐”
มาตรา ๒ พระราชบญญตนใหใชบงคบเมอพนกาหนดสามสบวนนบแตวนประกาศใน
ราชกจจานเบกษาเปนตนไป
มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน
“ระบบคอมพวเตอร” หมายความวา อปกรณหรอชดอปกรณของคอมพวเตอรทเชอม
การทางานเขาดวยกน โดยไดมการกาหนดคาสง ชดคาสง หรอสงอนใด และแนวทางปฏบตงาน
ใหอปกรณหรอชดอปกรณทาหนาทประมวลผลขอมลโดยอตโนมต
“ขอมลคอมพวเตอร” หมายความวา ขอมล ขอความ คาสง ชดคาสง หรอสงอนใด
บรรดาทอยในระบบคอมพวเตอรในสภาพทระบบคอมพวเตอรอาจประมวลผลได และให
หมายความรวมถงขอมลอเลกทรอนกสตามกฎหมายวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกสดวย
“ขอมลจราจรทางคอมพวเตอร” หมายความวา ขอมลเกยวกบการตดตอสอสารของ
ระบบคอมพวเตอร ซงแสดงถงแหลงกาเนด ตนทาง ปลายทาง เสนทาง เวลา วนท ปรมาณ
ระยะเวลาชนดของบรการ หรออน ๆ ทเกยวของกบการตดตอสอสารของระบบคอมพวเตอรนน
“ผใหบรการ” หมายความวา
(๑) ผใหบรการแกบคคลอนในการเขาสอนเทอรเนต หรอใหสามารถตดตอถงกนโดย
ประการอน โดยผานทางระบบคอมพวเตอร ทงน ไมวาจะเปนการใหบรการในนามของตนเอง
หรอในนามหรอเพอประโยชนของบคคลอน
(๒) ผใหบรการเกบรกษาขอมลคอมพวเตอรเพอประโยชนของบคคลอน
“ผใชบรการ” หมายความวา ผใชบรการของผใหบรการไมวาตองเสยคาใชบรการหรอไม
กตาม
“พนกงานเจาหนาท” หมายความวา ผซงรฐมนตรแตงตงใหปฏบตการตาม
พระราชบญญตน
“รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน
มาตรา ๔ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารรกษาการ
ตามพระราชบญญตน และใหมอานาจออกกฎกระทรวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน
กฎกระทรวงนน เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได
หมวด ๑
ความผดเกยวกบคอมพวเตอร
-----------------------------------------
มาตรา ๕ ผใดเขาถงโดยมชอบซงระบบคอมพวเตอรทมมาตรการปองกนการเขาถง
โดยเฉพาะและมาตรการนนมไดมไวสาหรบตน ตองระวางโทษจาคกไมเกนหกเดอน หรอปรบ
ไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๖ ผใดลวงรมาตรการปองกนการเขาถงระบบคอมพวเตอรทผอ นจดทาขนเปน
การเฉพาะถานามาตรการดงกลาวไปเปดเผยโดยมชอบในประการทนาจะเกดความเสยหายแก
ผอน ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๗ ผใดเขาถงโดยมชอบซงขอมลคอมพวเตอรทมมาตรการปองกนการเขาถง
โดยเฉพาะและมาตรการนนมไดมไวสาหรบตน ตองระวางโทษจาคกไมเกนสองปหรอปรบไม
เกนสหมนบาทหรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๘ ผใดกระทาดวยประการใดโดยมชอบดวยวธการทางอเลกทรอนกสเพอดกรบ
ไวซงขอมลคอมพวเตอรของผอนทอยระหวางการสงในระบบคอมพวเตอร และ
ขอมลคอมพวเตอรนนมไดมไวเพอประโยชนสาธารณะหรอเพอใหบคคลทวไปใชประโยชนได
ตองระวางโทษจาคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๙ ผใดทาใหเสยหาย ทาลาย แกไข เปลยนแปลง หรอเพมเตมไมวาทงหมด
หรอบางสวน ซงขอมลคอมพวเตอรของผอนโดยมชอบ ตองระวางโทษจาคกไมเกนหาป หรอ
ปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๑๐ ผใดกระทาดวยประการใดโดยมชอบ เพอใหการทางานของระบบ
คอมพวเตอรของผอนถกระงบ ชะลอ ขดขวาง หรอรบกวนจนไมสามารถทางานตามปกตไดตอง
ระวางโทษจาคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๑๑ ผใดสงขอมลคอมพวเตอรหรอจดหมายอเลกทรอนกสแกบคคลอนโดย
ปกปดหรอปลอมแปลงแหลงทมาของการสงขอมลดงกลาว อนเปนการรบกวนการใชระบบ
คอมพวเตอรของบคคลอนโดยปกตสข ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงแสนบาท
มาตรา ๑๒ ถาการกระทาความผดตามมาตรา ๙ หรอมาตรา ๑๐
(๑) กอใหเกดความเสยหายแกประชาชน ไมวาความเสยหายนนจะเกดขนในทนทหรอ
ในภายหลงและไมวาจะเกดขนพรอมกนหรอไม ตองระวางโทษจาคกไมเกนสบป และปรบไม
เกนสองแสนบาท
(๒) เปนการกระทาโดยประการทนาจะเกดความเสยหายตอขอมลคอมพวเตอร หรอ
ระบบคอมพวเตอรทเกยวกบการรกษาความมนคงปลอดภยของประเทศ ความปลอดภย
สาธารณะ ความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ หรอการบรการสาธารณะ หรอเปนการ
กระทาตอขอมลคอมพวเตอรหรอระบบคอมพวเตอรทมไวเพอประโยชนสาธารณะ ตองระวาง
โทษจาคกตงแตสามปถงสบหาป และปรบตงแตหกหมนบาทถงสามแสนบาท
ถาการกระทาความผดตาม (๒) เปนเหตใหผอ นถงแกความตาย ตองระวางโทษจาคก
ตงแตสบปถงยสบป
มาตรา ๑๓ ผใดจาหนายหรอเผยแพรชดคาสงทจดทาขนโดยเฉพาะเพอนาไปใชเปน
เครองมอในการกระทาความผดตามมาตรา ๕ มาตรา ๖ มาตรา ๗ มาตรา ๘ มาตรา ๙ มาตรา
๑๐ หรอมาตรา ๑๑ ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจา
ทงปรบ
มาตรา ๑๔ ผใดกระทาความผดทระบไวดงตอไปน ตองระวางโทษจาคกไมเกนหาป
หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ
(๑) นาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรปลอมไมวาทงหมดหรอบางสวน
หรอขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายแกผอนหรอประชาชน
(๒) นาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะ
เกดความเสยหายตอความมนคงของประเทศหรอกอใหเกดความตนตระหนกแกประชาชน
(๓) นาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรใด ๆ อนเปนความผดเกยวกบ
ความมนคงแหงราชอาณาจกรหรอความผดเกยวกบการกอการรายตามประมวลกฎหมายอาญา
(๔) นาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรใด ๆ ทมลกษณะอนลามกและ
ขอมลคอมพวเตอรนนประชาชนทวไปอาจเขาถงได
(๕) เผยแพรหรอสงตอซงขอมลคอมพวเตอรโดยรอยแลววาเปนขอมลคอมพวเตอรตาม
(๑)(๒) (๓) หรอ (๔)
มาตรา ๑๕ ผใหบรการผใดจงใจสนบสนนหรอยนยอมใหมการกระทาความผดตาม
มาตรา ๑๔ ในระบบคอมพวเตอรทอยในความควบคมของตน ตองระวางโทษเชนเดยวกบ
ผกระทาความผดตามมาตรา ๑๔
มาตรา ๑๖ ผใดนาเขาสระบบคอมพวเตอรทประชาชนทวไปอาจเขาถงไดซง
ขอมลคอมพวเตอรทปรากฏเปนภาพของผอน และภาพนนเปนภาพทเกดจากการสรางขน ตด
ตอ เตม หรอดดแปลงดวยวธการทางอเลกทรอนกสหรอวธการอนใด ทงน โดยประการทนาจะ
ทาใหผอ นนนเสยชอเสยง ถกดหมน ถกเกลยดชง หรอไดรบความอบอาย ตองระวางโทษจาคก
ไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
ถาการกระทาตามวรรคหนง เปนการนาเขาขอมลคอมพวเตอรโดยสจรต ผกระทาไมม
ความผด
ความผดตามวรรคหนงเปนความผดอนยอมความได
ถาผเสยหายในความผดตามวรรคหนงตายเสยกอนรองทกข ใหบดา มารดา คสมรส
หรอ บตรของผเสยหายรองทกขได และใหถอวาเปนผเสยหาย
มาตรา ๑๗ ผใดกระทาความผดตามพระราชบญญตนนอกราชอาณาจกรและ
(๑) ผกระทาความผดนนเปนคนไทย และรฐบาลแหงประเทศทความผดไดเกดขนหรอ
ผเสยหายไดรองขอใหลงโทษ หรอ
(๒) ผกระทาความผดนนเปนคนตางดาว และรฐบาลไทยหรอคนไทยเปนผเสยหายและ
ผเสยหายไดรองขอใหลงโทษจะตองรบโทษภายในราชอาณาจกร
หมวด ๒
พนกงานเจาหนาท
-----------------------------------------
มาตรา ๑๘ ภายใตบงคบมาตรา ๑๙ เพอประโยชนในการสบสวนและสอบสวนในกรณ
ทมเหตอนควรเชอไดวามการกระทาความผดตามพระราชบญญตน ใหพนกงานเจาหนาทม
อานาจอยางหนงอยางใด ดงตอไปน เฉพาะทจาเปนเพอประโยชนในการใชเปนหลกฐาน
เกยวกบการกระทาความผดและหาตวผกระทาความผด
(๑) มหนงสอสอบถามหรอเรยกบคคลทเกยวของกบการกระทาความผดตาม
พระราชบญญตนมาเพอใหถอยคา สงคาชแจงเปนหนงสอ หรอสงเอกสาร ขอมล หรอหลกฐาน
อนใดทอยในรปแบบทสามารถเขาใจได
(๒) เรยกขอมลจราจรทางคอมพวเตอรจากผใหบรการเกยวกบการตดตอสอสารผาน
ระบบคอมพวเตอรหรอจากบคคลอนทเกยวของ
(๓) สงใหผใหบรการสงมอบขอมลเกยวกบผใชบรการทตองเกบตามมาตรา ๒๖ หรอท
อยในความครอบครองหรอควบคมของผใหบรการใหแกพนกงานเจาหนาท
(๔) ทาสาเนาขอมลคอมพวเตอร ขอมลจราจรทางคอมพวเตอร จากระบบคอมพวเตอร
ทมเหตอนควรเชอไดวามการกระทาความผดตามพระราชบญญตน ในกรณทระบบคอมพวเตอร
นนยงมไดอยในความครอบครองของพนกงานเจาหนาท
(๕) สงใหบคคลซงครอบครองหรอควบคมขอมลคอมพวเตอร หรออปกรณทใชเกบ
ขอมลคอมพวเตอร สงมอบขอมลคอมพวเตอร หรออปกรณดงกลาวใหแกพนกงานเจาหนาท
(๖) ตรวจสอบหรอเขาถงระบบคอมพวเตอร ขอมลคอมพวเตอร ขอมลจราจรทาง
คอมพวเตอรหรออปกรณทใชเกบขอมลคอมพวเตอรของบคคลใด อนเปนหลกฐานหรออาจใช
เปนหลกฐานเกยวกบการกระทาความผด หรอเพอสบสวนหาตวผกระทาความผดและสงให
บคคลนนสงขอมลคอมพวเตอรขอมลจราจรทางคอมพวเตอร ทเกยวของเทาทจาเปนใหดวยกได
(๗) ถอดรหสลบของขอมลคอมพวเตอรของบคคลใด หรอสงใหบคคลทเกยวของกบการ
เขารหสลบของขอมลคอมพวเตอร ทาการถอดรหสลบ หรอใหความรวมมอกบพนกงาน
เจาหนาทในการถอดรหสลบดงกลาว
(๘) ยดหรออายดระบบคอมพวเตอรเทาทจาเปนเฉพาะเพอประโยชนในการทราบ
รายละเอยดแหงความผดและผกระทาความผดตามพระราชบญญตน
มาตรา ๑๙ การใชอานาจของพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๑๘ (๔) (๕) (๖) (๗) และ
(๘) ใหพนกงานเจาหนาทย นคารองตอศาลทมเขตอานาจเพอมคาสงอนญาตใหพนกงาน
เจาหนาทดาเนนการตามคารอง ทงน คารองตองระบเหตอนควรเชอไดวาบคคลใดกระทาหรอ
กาลงจะกระทาการอยางหนงอยางใดอนเปนความผดตามพระราชบญญตน เหตทตองใชอานาจ
ลกษณะของการกระทาความผด รายละเอยดเกยวกบอปกรณทใชในการกระทาความผดและ
ผกระทาความผด เทาทสามารถจะระบได ประกอบคารองดวยในการพจารณาคารองใหศาล
พจารณาคารองดงกลาวโดยเรว
เมอศาลมคาสงอนญาตแลว กอนดาเนนการตามคาสงของศาล ใหพนกงานเจาหนาทสง
สาเนาบนทกเหตอนควรเชอททาใหตองใชอานาจตามมาตรา ๑๘ (๔) (๕) (๖) (๗) และ (๘)
มอบใหเจาของหรอผครอบครองระบบคอมพวเตอรนนไวเปนหลกฐาน แตถาไมมเจาของหรอผ
ครอบครองเครองคอมพวเตอรอย ณ ทนน ใหพนกงานเจาหนาทสงมอบสาเนาบนทกนนใหแก
เจาของหรอ ผครอบครองดงกลาวในทนททกระทาได
ใหพนกงานเจาหนาทผเปนหวหนาในการดาเนนการตามมาตรา ๑๘ (๔) (๕) (๖) (๗)
และ (๘) สงสาเนาบนทกรายละเอยดการดาเนนการและเหตผลแหงการดาเนนการใหศาลทม
เขตอานาจภายในสสบแปดชวโมงนบแตเวลาลงมอดาเนนการ เพอเปนหลกฐาน
การทาสาเนาขอมลคอมพวเตอรตามมาตรา ๑๘ (๔) ใหกระทาไดเฉพาะเมอมเหตอน
ควรเชอไดวามการกระทาความผดตามพระราชบญญตน และตองไมเปนอปสรรคในการดาเนน
กจการของเจาของหรอผครอบครองขอมลคอมพวเตอรนนเกนความจาเปน
การยดหรออายดตามมาตรา ๑๘ (๘) นอกจากจะตองสงมอบสาเนาหนงสอแสดงการยด
หรออายดมอบใหเจาของหรอผครอบครองระบบคอมพวเตอรนนไวเปนหลกฐานแลว พนกงาน
เจาหนาทจะสงยดหรออายดไวเกนสามสบวนมได ในกรณจาเปนทตองยดหรออายดไวนานกวา
นน ใหยนคารองตอศาลทมเขตอานาจเพอขอขยายเวลายดหรออายดได แตศาลจะอนญาตให
ขยายเวลาครงเดยวหรอหลายครงรวมกนไดอกไมเกนหกสบวน เมอหมดความจาเปนทจะยด
หรออายดหรอครบกาหนดเวลาดงกลาวแลว พนกงานเจาหนาทตองสงคนระบบคอมพวเตอรท
ยดหรอถอนการอายดโดยพลน
หนงสอแสดงการยดหรออายดตามวรรคหาใหเปนไปตามทกาหนดในกฎกระทรวง
มาตรา ๒๐ ในกรณทการกระทาความผดตามพระราชบญญตนเปนการทาใหแพรหลาย
ซงขอมลคอมพวเตอรทอาจกระทบกระเทอนตอความมนคงแหงราชอาณาจกรตามทกาหนดไว
ในภาคสองลกษณะ ๑ หรอลกษณะ ๑/๑ แหงประมวลกฎหมายอาญา หรอทมลกษณะขดตอ
ความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน พนกงานเจาหนาทโดยไดรบความเหนชอบ
จากรฐมนตรอาจยนคารอง พรอมแสดงพยานหลกฐานตอศาลทมเขตอานาจขอใหมคาสงระงบ
การทาใหแพรหลายซงขอมลคอมพวเตอรนนได
ในกรณทศาลมคาสงใหระงบการทาใหแพรหลายซงขอมลคอมพวเตอรตามวรรคหนง
ใหพนกงานเจาหนาททาการระงบการทาใหแพรหลายนนเอง หรอสงใหผใหบรการระงบการทา
ใหแพรหลายซงขอมลคอมพวเตอรนนกได
มาตรา ๒๑ ในกรณทพนกงานเจาหนาทพบวา ขอมลคอมพวเตอรใดมชดคาสงไมพง
ประสงครวมอยดวย พนกงานเจาหนาทอาจยนคารองตอศาลทมเขตอานาจเพอขอใหมคาสง
หามจาหนายหรอเผยแพร หรอสงใหเจาของหรอผครอบครองขอมลคอมพวเตอรนนระงบการใช
ทาลายหรอแกไขขอมลคอมพวเตอรนนได หรอจะกาหนดเงอนไขในการใช มไวในครอบครอง
หรอเผยแพรชดคาสงไมพงประสงคดงกลาวกได
ชดคาสงไมพงประสงคตามวรรคหนงหมายถงชดคาสงทมผลทาใหขอมลคอมพวเตอร
หรอระบบคอมพวเตอรหรอชดคาสงอนเกดความเสยหาย ถกทาลาย ถกแกไขเปลยนแปลงหรอ
เพมเตมขดของ หรอปฏบตงานไมตรงตามคาสงทกาหนดไว หรอโดยประการอนตามทกาหนด
ในกฎกระทรวงทงน เวนแตเปนชดคาสงทมงหมายในการปองกนหรอแกไขชดคาสงดงกลาว
ขางตน ตามทรฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษา
มาตรา ๒๒ หามมใหพนกงานเจาหนาทเปดเผยหรอสงมอบขอมลคอมพวเตอร ขอมล
จราจรทางคอมพวเตอร หรอขอมลของผใชบรการ ทไดมาตามมาตรา ๑๘ ใหแกบคคลใด
ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบการกระทาเพอประโยชนในการดาเนนคดกบผกระทา
ความผดตามพระราชบญญตน หรอเพอประโยชนในการดาเนนคดกบพนกงานเจาหนาท
เกยวกบการใชอานาจหนาทโดยมชอบ หรอเปนการกระทาตามคาสงหรอทไดรบอนญาตจาก
ศาล
พนกงานเจาหนาทผใดฝาฝนวรรคหนงตองระวางโทษจาคกไมเกนสามป หรอปรบไม
เกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๒๓ พนกงานเจาหนาทผใดกระทาโดยประมาทเปนเหตใหผอ นลวงร
ขอมลคอมพวเตอรขอมลจราจรทางคอมพวเตอร หรอขอมลของผใชบรการ ทไดมาตามมาตรา
๑๘ ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๒๔ ผใดลวงรขอมลคอมพวเตอร ขอมลจราจรทางคอมพวเตอรหรอขอมลของ
ผใชบรการ ทพนกงานเจาหนาทไดมาตามมาตรา ๑๘ และเปดเผยขอมลนนตอผหนงผใด ตอง
ระวางโทษจาคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๒๕ ขอมล ขอมลคอมพวเตอร หรอขอมลจราจรทางคอมพวเตอรทพนกงาน
เจาหนาทไดมาตามพระราชบญญตน ใหอางและรบฟงเปนพยานหลกฐานตามบทบญญตแหง
ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาหรอกฎหมายอนอนวาดวยการสบพยานได แตตอง
เปนชนดทมไดเกดขนจากการจงใจมคามนสญญา ขเขญ หลอกลวง หรอโดยมชอบประการอน
มาตรา ๒๖ ผใหบรการตองเกบรกษาขอมลจราจรทางคอมพวเตอรไวไมนอยกวาเกา
สบวนนบแตวนทขอมลนนเขาสระบบคอมพวเตอร แตในกรณจาเปนพนกงานเจาหนาทจะสงให
ผใหบรการผใดเกบรกษาขอมลจราจรทางคอมพวเตอรไวเกนเกาสบวนแตไมเกนหนงปเปนกรณ
พเศษเฉพาะรายและเฉพาะคราวกได
ผใหบรการจะตองเกบรกษาขอมลของผใชบรการเทาทจาเปนเพอใหสามารถระบตว
ผใชบรการนบตงแตเรมใชบรการและตองเกบรกษาไวเปนเวลาไมนอยกวาเกาสบวนนบตงแต
การใชบรการสนสดลง
ความในวรรคหนงจะใชกบผใหบรการประเภทใด อยางไร และเมอใด ใหเปนไปตามท
รฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษา
ผใหบรการผใดไมปฏบตตามมาตราน ตองระวางโทษปรบไมเกนหาแสนบาท
มาตรา ๒๗ ผใดไมปฏบตตามคาสงของศาลหรอพนกงานเจาหนาททส งตามมาตรา
๑๘ หรอมาตรา ๒๐ หรอไมปฏบตตามคาสงของศาลตามมาตรา ๒๑ ตองระวางโทษปรบไมเกน
สองแสนบาทและปรบเปนรายวนอกไมเกนวนละหาพนบาทจนกวาจะปฏบตใหถกตอง
มาตรา ๒๘ การแตงตงพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตน ใหรฐมนตรแตงตงจาก
ผมความรและความชานาญเกยวกบระบบคอมพวเตอรและมคณสมบตตามทรฐมนตรกาหนด
มาตรา ๒๙ ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน ใหพนกงานเจาหนาทเปน
พนกงานฝายปกครองหรอตารวจชนผใหญตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาม
อานาจรบคารองทกขหรอรบคากลาวโทษ และมอานาจในการสบสวนสอบสวนเฉพาะความผด
ตามพระราชบญญตน
ในการจบ ควบคม คน การทาสานวนสอบสวนและดาเนนคดผกระทาความผดตาม
พระราชบญญตน บรรดาทเปนอานาจของพนกงานฝายปกครองหรอตารวจชนผใหญ หรอ
พนกงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ใหพนกงานเจาหนาท
ประสานงานกบพนกงานสอบสวนผรบผดชอบเพอดาเนนการตามอานาจหนาทตอไป
ใหนายกรฐมนตรในฐานะผกากบดแลสานกงานตารวจแหงชาตและรฐมนตรมอานาจ
รวมกนกาหนดระเบยบเกยวกบแนวทางและวธปฏบตในการดาเนนการตามวรรคสอง
มาตรา ๓๐ ในการปฏบตหนาท พนกงานเจาหนาทตองแสดงบตรประจาตวตอบคคล
ซงเกยวของ
บตรประจาตวของพนกงานเจาหนาทใหเปนไปตามแบบทรฐมนตรประกาศในราชกจจา
นเบกษา
ผรบสนองพระบรมราชโองการ
พลเอก สรยทธ จลานนท
นายกรฐมนตร
หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ เนองจากในปจจบน
ระบบคอมพวเตอรไดเปนสวนสาคญของการประกอบกจการและการดารงชวตของมนษย หากม
ผกระทาดวยประการใด ๆ ใหระบบคอมพวเตอรไมสามารถทางานตามคาสงทกาหนดไวหรอทา
ใหการทางานผดพลาดไปจากคาสงทกาหนดไว หรอใชวธการใด ๆ เขาลวงรขอมล แกไข หรอ
ทาลายขอมลของบคคลอนในระบบคอมพวเตอรโดยมชอบ หรอใชระบบคอมพวเตอรเพอ
เผยแพรขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจหรอมลกษณะอนลามกอนาจาร ยอมกอใหเกดความ
เสยหาย กระทบกระเทอนตอเศรษฐกจ สงคม และความมนคงของรฐ รวมทงความสงบสขและ
ศลธรรมอนดของประชาชน สมควรกาหนดมาตรการเพอปองกนและปราบปรามการกระทา
ดงกลาว จงจาเปนตองตราพระราชบญญตน
ทมา : ราชกจจานเบกษา
เลมท ๑๒๔ ตอนท ๒๗ ก หนา ๔ – ๑๓
ประกาศ ณ วนท ๑๘ มถนายน ๒๕๕๐
-------------------------------------------------------------------------
รางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล
พ.ศ. ...........
................................
................................
................................
.................................................................................................................... ..............
....
โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล
พระราชบญญตนมบทบญญตบางประการทจากดสทธและเสรภาพ ซงมาตรา ๒๙
ประกอบ มาตรา ๓๑ มาตรา ๓๔ มาตรา ๓๕ และมาตรา ๕๘ ของรฐธรรมนญแหง
ราชอาณาจกรไทย ใหกระทาไดโดยบทบญญตของกฎหมาย
............................................................................................................................. .....
....
มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “ พระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล
พ.ศ.”
มาตรา ๒ พระราชบญญตนใหใชบงคบเมอพนกาหนดหนงรอยแปดสบวนนบแตวนท
ประกาศในราชกจจานเบกษา
มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน
“ขอมลสวนบคคล” หมายความวา สงสอความหมายใหรเร องราวขอเทจจรง ขอมล
หรอสงอนใดๆ เกยวกบตวบคคลธรรมดาอนมผลใหสามารถกาหนดตวบคคลไดแนนอนหรอท
อาจกาหนดตวบคคลนนได ไมวาการสอสารความหมายนนจะทาไดโดยสภาพของสงนนเอง
หรอโดยผานวธการใดๆ ทอาจจดทาไวในรปของเอกสาร แฟม รายงาน หนงสอ แผนผง
ภาพวาด ภาพถาย ฟลม การบนทกภาพหรอเสยง การบนทกโดยเครองคอมพวเตอรหรอวธ
อนใดททาใหสงทบนทกไวปรากฏได ทงน หมายความรวมถงขอเทจจรงหรอพฤตการณของผ
ทถงแกกรรมดวย
“การประมวลผล” หมายความวา การดาเนนการใด ๆ เกยวกบการเกบรวบรวม การ
บนทกการจดหมวดหม การเกบรกษา การจดลาดบตาแหนง การแกไข การเลอก การเรยก
การเปรยบเทยบ การใช การเชอมตอ การระงบ การเปดเผยโดยเฉพาะเจาะจง การเปดเผย
ทวไป การลบ หรอการทาลายซงขอมลสวนบคคลไมวาจะใชวธการใดๆ และใหหมายความ
รวมถงการสง หรอโอนขอมลสวนบคคล
“การเกบรวบรวม” หมายความวา การกระทาดวยประการใดๆ เพอใหไดมาซงขอมล
สวนบคคล
“การเกบรกษา” หมายความวา การกรอกหรอปอนขอมล การบนทกหรอการเกบ
ขอมลบนสอทใชในการเกบขอมลเพอใหสามารถประมวลผลหรอใชขอมลนนไดอก
“การแกไข” หมายความวา การแกไขเปลยนแปลงเนอหาสาระของขอมลสวนบคคลท
เกบรกษาไว
“การโอน” หมายความวา การเปดเผยขอมลสวนบคคลทเกบรกษาไวหรอไดจากการ
ประมวลผลตอบคคลทสามไมวาโดยการสงขอมลนนไปยงบคคลทสามหรอโดยการตรวจ การ
เรยกดหรอคดคนขอมลนนโดยบคคลทสาม
“การลบ” หมายความวา การลบขอมลสวนบคคลทเกบไวทงไปจากสอทบนทกเกบ
ขอมลนน
“ผประมวลขอมลสวนบคคล” หมายความวา บคคลหรอองคกรผดาเนนการประมวลผล
ตามพระราชบญญตน
“เจาของขอมลสวนบคคล” ใหหมายความรวมถง
(๑) ทายาทหรอคสมรสของบคคลนนในกรณทเจาของขอมลถงแกความตาย ทงน
ตามลาดบกอนหลงตามทกาหนดในกฎกระทรวง
(๒) ผซงมหนาทเกยวของกบขอมลสวนบคคลของบคคลนนตามทกาหนดใน
กฎกระทรวง
“คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคล
“นายทะเบยน” หมายความวา ผซงไดรบการแตงตงหรอมอบหมายจากผ
ประมวลขอมลสวนบคคล เพอทาหนาทควบคมดแลและรบผดชอบในการประมวลผลขอมลสวน
บคคล
“สานกงาน” หมายความวา สานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ
“เลขาธการ” หมายความวา เลขาธการของคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ
“พนกงานเจาหนาท” หมายความวา เลขาธการและขาราชการในสงกดสานกงาน
คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการและการคมครองขอมลสวนบคคล และใหหมายความ
รวมถงขาราชการหรอพนกงาน ซงมาในสวนราชการในสานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสาร
ของราชการและการคมครองขอมลสวนบคคล ซงประธานคณะกรรมการคมครองขอมลสวน
บคคลไดแตงตงใหปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน
มาตรา ๔ พระราชบญญตนใชบงคบกบการประมวลผลขอมลสวนบคคลของผ
ประมวลขอมลสวนบคคลทงทเปนบคคล องคกร หรอหนวยงานของรฐทมวตถประสงคในการ
ดาเนนงานเชงธรกจหรอการพาณชย เวนแตมบทบญญตแหงกฎหมายในการประมวลผลขอมล
สวนบคคลเรองหนงเรองใดกาหนดไวเปนการเฉพาะใหเปนไปตามบทบญญตแหงกฎหมายนน
การยกเวนการบงคบใชกบการประมวลผลขอมลสวนบคคลในลกษณะใดหรอกจการประเภทใด
ใหตราเปนกฎกระทรวง
เพอประโยชนในการคมครองขอมลสวนบคคล ในกรณทบทบญญตแหงกฎหมายอน
ตามวรรคหนงมไดบญญตถงการประมวลผลขอมลสวนบคคลเรองหนงเรองใดไว ใหนาการ
ประมวลผลขอมลสวนบคคลในเรองนนตามทบญญตไวในพระราชบญญตนไปใชบงคบ
มาตรา ๕ ภายใตบงคบ มาตรา ๔ พระราชบญญตนไมใชบงคบกบการประมวลผล
ขอมลสวนบคคลของหนวยงานของรฐทอยภายใตบงคบตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของ
ราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐
มาตรา ๖ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน และมอานาจออก
กฎกระทรวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน
กฎกระทรวงนน เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได
หมวด ๑
คณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคล
-------------------------
มาตรา ๗ ใหมคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลคณะหนง ประกอบดวย
(๑) นายกรฐมนตรหรอรฐมนตรซงนายกรฐมนตรมอบหมายเปนประธาน
กรรมการ
(๒) กรรมการโดยตาแหนง ประกอบดวย ปลดสานกนายกรฐมนตร
ปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา อธบด
กรมคมครองสทธและเสรภาพ
(๓) กรรมการซงเปนผแทนของหอการคาไทย สมาคมธนาคารไทย
คณะกรรมการสทธมนษยชน คณะกรรมการคมครองผบรโภค
(๔) กรรมการผทรงคณวฒซงคณะรฐมนตรแตงตงจากผมความรความเชยวชาญ
ดานกฎหมายและดานการประมวลผลอเลกทรอนกส จานวนสคน
ใหเลขาธการเปนกรรมการและเลขานการและเจาหนาทสานกงานคณะกรรมการ
ขอมลขาวสารของราชการและการคมครองขอมลสวนบคคล จานวนไมเกน ๒ คน เปน
ผชวยเลขานการ
การไดมาซงกรรมการตาม (๔) ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทคณะรฐมนตร
กาหนดและประกาศในราชกจจานเบกษา
มาตรา ๘ กรรมการผทรงคณวฒใหมวาระการดารงตาแหนงคราวละสามป ผพนจาก
ตาแหนงแลวอาจไดรบการแตงตงอกไดในกรณทกรรมการผทรงคณวฒพนจากตาแหนงตาม
วาระ แตยงมไดแตงตงกรรมการใหมใหกรรมการซงพนจากตาแหนงนนปฏบตหนาทตอไป
จนกวาจะไดมการแตงตงกรรมการขนใหม
มาตรา ๙ นอกจากการพนตาแหนงตามวาระ กรรมการผทรงคณวฒพนจากตาแหนง
เมอ
(๑) ตาย
(๒) ลาออก
(๓) คณะรฐมนตรมมตใหออกเพราะบกพรองตอหนาท มความประพฤตเสอมเสย
หรอหยอนความสามารถ
(๔) เปนบคคลลมละลาย
(๕) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ
(๖) ไดรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก เวนแตเปนโทษสาหรบ
ความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ
มาตรา ๑๐ ในกรณทกรรมการผทรงคณวฒพนจากตาแหนงกอนครบวาระและยงมได
แตงตงกรรมการขนแทนตาแหนงทวาง ใหกรรมการทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได
เมอกรรมการผทรงคณวฒวางลงกอนครบวาระใหดาเนนการแตงตงกรรมการภายใน
สามสบวน เวนแตวาระของกรรมการเหลอไมถงหนงรอยแปดสบวนจะไมแตงตงกรรมการกได
ทงน ใหกรรมการซงไดรบแตงตงมวาระการดารงตาแหนงเทากบเวลาทเหลออยของกรรมการท
ยงอยในตาแหนง
มาตรา ๑๑ คณะกรรมการมอานาจและหนาท ดงตอไปน
(๑) กาหนดนโยบาย มาตรการหรอแนวทางการดาเนนการเกยวกบการ
คมครองขอมลสวนบคคลเพอใหเปนไปตามพระราชบญญตน
(๒) เสนอความเหนตอนายกรฐมนตรเพอออกกฎกระทรวงตามพระราชบญญตน
(๓) ใหคาแนะนาและคาปรกษาเกยวกบการดาเนนการใดๆ ในการคมครอง
ขอมลสวนบคคล รวมทงสงเสรมในการพฒนาเทคโนโลยทเกยวกบการคมครองขอมลสวน
บคคล
(๔) กาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการประมวลผล
(๕) กาหนดหลกเกณฑและเงอนไขในการไดรบเครองหมายรบรองการประมวลผล
(๖) ตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการดาเนนการของผประมวลขอมลสวน
บคคล
(๗) พจารณาดาเนนการเกยวกบเรองรองเรยนตามพระราชบญญตน
(๘) ออกระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ คาสงหรอปฏบตการอนใดเพอใหเปนไป
ตามวตถประสงคของพระราชบญญตน
(๙) แตงตงคณะอนกรรมการ เพอดาเนนการใดๆ ตามพระราชบญญตนตาม
ความจาเปนและเหมาะสม
(๑๐) ปฏบตการอนตามทบญญตไวในพระราชบญญตนหรอตามทกฎหมายอน
กาหนดใหเปนอานาจหนาทของคณะกรรมการหรอตามทนายกรฐมนตรหรอคณะรฐมนตร
มอบหมาย
(๑๑) เสนอแนะตอคณะรฐมนตรใหมการตราหรอปรบปรงแกไขกฎหมายหรอกฎท
ใชบงคบอยในสวนทเกยวของและเหมาะสม
(๑๒) จดทารายงานเกยวกบการปฏบตการตามพระราชบญญตนเสนอตอ
คณะรฐมนตรรฐสภาหรอสาธารณชนเปนครงคราวตามความเหมาะสมอยางนอยปละหนงครง
ในการปฏบตหนาทตามมาตราน ใหสานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ
และการคมครองขอมลสวนบคคลเปนหนวยงานฝายเลขานการของคณะกรรมการและปฏบต
หนาทตามทคณะกรรมการมอบหมาย
มาตรา ๑๒ ในการประชมคณะกรรมการ ถาประธานกรรมการไมมาประชมหรอไม
อยในทประชมใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม
การวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงใน
การลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปน
เสยงชขาด
กรรมการผใดมสวนไดเสยไมวาโดยตรงหรอโดยออมในเรองททประชมพจารณา ให
แจงการมสวนไดเสยของตนใหคณะกรรมการทราบลวงหนากอนการประชมและหามมใหผนน
เขารวมประชมพจารณาในเรองดงกลาว
มาตรา ๑๓ ในการปฏบตหนาทตามมาตรา ๑๑ คณะกรรมการหรอ
คณะอนกรรมการอาจเชญบคคลใดมาใหขอเทจจรง คาอธบาย คาแนะนา หรอความเหน
หรอใหบคคลใดสงเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของหรอสงใดมาเพอประกอบการพจารณาได
ตามทเหนสมควร
มาตรา ๑๔ เมอมเหตอนควรสงสยวาการดาเนนการใดๆ เกยวกบขอมลสวนบคคล
ซงอาจกอใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมลสวนบคคลหรอบคคลทเกยวของ คณะกรรมการ
อาจสงใหผประมวลขอมลสวนบคคลดาเนนการพสจนการดาเนนการดงกลาวได ถาผประมวล
ขอมลสวนบคคลไมดาเนนการพสจนการดาเนนการนนหรอดาเนนการลาชา โดยไมมเหตผลอน
สมควรคณะกรรมการอาจจดใหมการพสจนโดยผประมวลขอมลสวนบคคลเปนผเสยคาใชจายก
ได
ถาผลจากการพสจนปรากฏวาการดาเนนการใดๆ เกยวกบขอมลสวนบคคลของ
หนวยงานหรอผประมวลขอมลสวนบคคลอาจกอใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมลหรอ
บคคลทเกยวของหรอบคคลอน และกรณไมอาจปองกนความเสยหายทจะเกดจากการ
ดาเนนการนนไดตามทกาหนดในกฎหมายนหรอกฎหมายอนใหคณะกรรมการมอานาจสงหาม
การดาเนนการนน และถาเหนสมควรจะสงใหหนวยงานหรอผประมวลขอมลสวนบคคลทาลาย
หรอจะจดใหมการทาลายโดยหนวยงานหรอผประมวลขอมลสวนบคคลเปนผเสยคาใชจายกได
ในกรณจาเปนเรงดวน ถาคณะกรรมการมเหตทนาเชอวาการดาเนนใดๆ เกยวกบ
ขอมลสวนบคคลอาจกอใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมลหรอบคคลทเกยวของ ให
คณะกรรมการมอานาจสงหามการดาเนนการใดๆ เกยวกบขอมลสวนบคคลตามวรรคหนงหรอ
วรรคสองไดตามสมควร
การสงหามดาเนนการใดๆ เกยวกบขอมลสวนบคคลตามวรรคสองและวรรคสาม ให
ประกาศในราชกจจานเบกษา
มาตรา ๑๕ ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน คณะกรรมการตองใหโอกาส
แกผถกกลาวหาหรอสงสยวากระทาการอนเปนการฝาฝนบทบญญตแหงพระราชบญญตนได
ทราบขอเทจจรงอยางเพยงพอ ชแจงเหตผลหรอแสดงความคดเหนและมโอกาสโตแยงและ
แสดงพยานหลกฐานของตนตามสมควร
ความในวรรคหนงมใหนามาใชบงคบในกรณดงตอไปน เวนแตคณะกรรมการจะ
เหนสมควรปฏบตเปนอยางอน
(๑) เมอมความจาเปนรบดวนหากปลอยใหเนนชาไปจะกอใหเกดความเสยหาย
อยางรายแรงแกผหนงผใดหรอจะกระทบตอประโยชนสาธารณะ
(๒) เมอจะมผลทาใหระยะเวลาทกาหนดไวในกฎหมายหรอกฎตองลาชาออกไป
(๓) เมอเปนขอเทจจรงทคกรณนนเองไดใหไวในคาขอ คาใหการหรอคาแถลง
(๔) เมอโดยสภาพเหนไดชดในตววาการใหโอกาสดงกลาวไมอาจกระทาได
(๕) กรณอนตามทคณะกรรมการประกาศกาหนด
การกาหนดหรอการออกคาสงในเรองใดตามพระราชบญญตนใหคณะกรรมการ
คานงถงความเสยหายทอาจเกดขนแกเจาของขอมลหรอบคคลทเกยวของ และในกรณท
เหนสมควรคณะกรรมการอาจกาหนดเงอนไขหรอวธการชวคราวในการบงคบใหเปนไปตาม
คาสงกได
หมวด ๒
สานกงานคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคล
-----------------------------
มาตรา ๑๖ ใหมสานกงานคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลในสานกงาน
คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ โดยมผอานวนการสานกงานเปนผบงคบบญชาและ
รบผดชอบในการปฏบตราชการของสานกงาน
มาตาม ๑๗ ใหสานกงานคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลมอานาจหนาท
ปฏบตงานเกยวกบงานวชาการและธรการใหแกคณะกรรมการตามพระราชบญญตน รวมทงให
มอานาจหนาท ดงตอไปน
(๑) ประสานงานกบสวนราชการ รฐวสาหกจ องคการมหาชน และหนวยงาน
อนของรฐเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล
(๒) ใหคาปรกษาแกองคกรภาครฐและภาคเอกชนเกยวกบการปฏบตตาม
พระราชบญญตน
(๓) วางระเบยบรวมถงการกาหนดหลกสตรฝกอบรมการปฏบตหนาทของนาย
ทะเบยน
(๔) จดทาบญชรายชอผประมวลผลขอมลสวนบคคล
(๕) ตดตามและประมวลผลในการปฏบตตามพระราชบญญตน
(๖) ปฏบตหนาทอนตามทคณะกรรมการมอบหมาย
หมวด ๓
การประมวลผลขอมลสวนบคคล
--------------------------
มาตรา ๑๘ การประมวลผลขอมลสวนบคคลจะกระทามได เวนแตจะไดรบ
ความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคลและเปนไปตามบทบญญตแหงพระราชบญญตนหรอ
ตามกฎหมายอนทเกยวของ
ในการประมวลผลขอมลสวนบคคลตามวรรคหนง ตองเปนไปเพอประโยชนในการ
ดาเนนการตามวตถประสงคของกจการของผนน
มาตรา ๑๙ ผดาเนนการประมวลขอมลสวนบคคลตองดาเนนการใหเปนตาม
หลกเกณฑวธการและเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตน
เพอประโยชนในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลและการประมวลผลตาม
พระราชบญญตนคณะกรรมการจะกาหนดประมวลจรยธรรมเกยวกบการประมวล ผลกได
มาตรา ๒๐ ใหผซ งตองดาเนนการประมวลผลตามมาตรา ๑๙ จดใหมนาย
ทะเบยนทาหนาทควบคมดและรบผดชอบในการประมวลผลขอมลสวนบคคล
รายชอผทาหนาทนายทะเบยนตามวรรคหนง ใหผประมวลขอมลสวนบคคล
แจงใหคณะกรรมการทราบภายในเจดวนนบแตวนทไดแตงตง ในกรณทมไดแจงตงบคคลอน
เปนนายทะเบยนใหถอวาผนนเปนนายทะเบยน ถาเปนนตบคคลใหถอวาผจดการหรอผแทน
ของนตบคคลนนเปนนายทะเบยน
ผซงจะไดรบการแตงตงเปนนายทะเบยนตามวรรคหนงตองมคณสมบตตามท
คณะกรรมการกาหนด
สวนท ๑
การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคล
.....................................
มาตรา ๒๑ การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลตองเปนไปเพยงเทาทเกยวของและ
จาเปนแกการดาเนนกจการตามวตถประสงคของผประมวลขอมลสวนบคคลเทานน
ในการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลตามวรรคหนง หามมใหเกบรวบรวมสวน
บคคลทเกยวกบพฤตกรรมทางเพศ ประวตอาชญากรรม ประวตสขภาพ หรอขอมลอนใดท
กระทบตอความรสกของผอนหรอประชาชนตามทกาหนดในกฎกระทรวง เวนแตไดรบความยน
อมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล
การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลของบคคลหนงบคคลใด จากแหลงอนทไมใชจาก
เจาของขอมลโดยตรงโดยปราศจากความยนยอมของเจาของขอมลจะกระทามได เวนแต
(๑) การเกบรวบรวมขอมลดงกลาวเปนสงทจาเปนสาหรบการรกษาพยาบาล
เจาของขอมลและเจาของขอมลไมสามารถใหคายนยอมได
(๒) การเกบรวบรวมขอมลดงกลาวเปนไปเพอการสบสวน สอบสวนหรอเพอ
การตรวจสอบการกระทาหรอความประพฤตและมเหตผลทนาเชอถอไดวาการเกบขอมลสวน
บคคลโดยขอคายนยอมจากเจาของขอมลกอนจะมผลกระทบตอความมอยหรอความถกตองของ
ขอมล
(๓) การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลซงไดจากการดสงเกตการณ การแสดง
กฬาหรอกจกรรมอนทคลายคลงกน เมอบคคลทถกเกบรวบรวมขอมลนนไดปรากฏตวหรอเขา
รวมกจกรรมนนดวยความสมครใจและกจกรรมนนเปนกจกรรมทเปดเผยตอสาธารณะ
(๔) การเกบรวบรวมนน เปนสงจาเปนเพอใชประกอบการพจารณาตดสนความ
เหมาะสมของบคคลในการทใหไดรบรางวลเกยรตยศ หรอผลประโยชนในลกษณะคลายคลงกน
(๕) การเกบรวบรวมขอมลโดยหนวยงานขอมลดานเครดต ซงมหนาทเกบ
รวบรวมขอมลบคคลเพอทารายงานขอมลเครดต และเจาของขอมลสวนบคคลไดใหคายนยอม
ไวในครงแรกทมการจดเกบขอมลวาใหสามารถเกบรวบรวมเปดเผยเพอการจดทาขอมลเครดตน
ได
(๖) การเกบรวบรวมซงเปนไปตามทกฎหมายบญญต
มาตรา ๒๒ ในการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลใหนายทะเบยนแจงตอเจาของ
ขอมลสวนบคคลทราบกอนหรอในขณะทจะดาเนนการถงรายละเอยด ดงตอไปน
(๑) ชอ สถานททาการ และสถานภาพของผประมวลขอมล
(๒) วตถประสงคของการเกบรวบรวมขอมล
(๓) ประเภทของขอมลสวนบคคลทมการเกบรวบรวมขอมล
(๔) วธการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคล
(๕) ระยะเวลาในการเกบรกษาขอมลสวนบคคล
(๖) เงอนไขในการเขาถงขอมลสวนบคคล
(๗) รายละเอยดอนตามทคณะกรรมการกาหนด
มาตรา ๒๓ เมอนายทะเบยนไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลขอมลสวนบคคล
แลว ใหจดทารายการการจดเกบขอมสวนบคคลหรอระบบขอมลสวนบคคล ณ สถานททาการ
เพอใหเจาของขอมลสวนบคคลสามารถตรวจสอบได
มาตรา ๒๔ ความในสวนนมใหใชคบแกกจการตามกฎหมายวาดวยการพมพ หรอ
กจการอนตามทกาหนดในกระทรวง
สวนท ๒
การใชและการเปดเผยขอมลสวนบคคล
......................................
มาตรา ๒๕ ผประมวลผลขอมลสวนบคคลตองใชขอมลสวนบคคลทอยในความ
ครอบครองหรอควบคมดแลตามวตถประสงคของการรวบรวมเทานน
การใชขอมลสวนบคคลนอกเหนอจากวตถประสงคของการเกบรวบรวมใหผประมวล
ขอมลสวนบคคลแจงตอเจาของขอมลสวนบคคลเปนหนงสอโดยแสดงเหตผลในการดาเนนการ
ดงกลาวและตองไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลดวย
ในกรณทมเหตจาเปนทมผลกระทบตอชวต รางกายหรออนามยของบคคล ซงอาจ
ดาเนนการตามวรรคสองไดใหผประมวลขอมลสวนบคคลใชอขอมลสวนบคคลทอยในความ
ครอบครองหรอควบคมดและไดเทาทจาเปนแหงการนน โดยมตองไดรบความยนยอมจาก
เจาของขอมลสวนบคคลทเกยวของ ทงนผประมวลขอมลสวนบคคลตองแจงใหเจาของขอมล
สวนบคคลนนทราบโดยเรว
มาตรา ๒๖ การเปดเผยขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครองหรอควบคมดและ
ของตนตอผอนโดยปราศจากความยนยอมเปนหนงสอของเจาของขอมลสวนบคคลจะกระทา
มได เวนแตเปนการเปดเผยในกรณ ดงตอไปน
(๑) เจาหนาทของรฐรองขอเพอปองกนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย การ
สบสวนการสอบสวนหรอการฟองคดไมวาเปนคดประเภทใดกตาม
(๒) ศาลและเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานของรฐทมอานาจตามกฎหมายทจะขอ
ขอมลสวนบคคลดงกลาว
(๓) เพอปองกนหรอระงบอนตรายตอชวตหรอสขภาพของบคคล
(๔) หนวยงานอนทมบทบญญตของกฎหมายใหอานาจ
(๕) เพอประโยชนในการศกษาวจยโดยไมระบหรอมสวนใดททาใหรวาเปนขอมล
สวนบคคลทเกยวกบบคคลใด
(๖) ปรากฏโดยชดแจงวา เพอประโยชนของเจาของขอมลและการขอความยนยอม
ไมสามารถดาเนนการไดในเวลาทจาเปนนน
(๗) เพอการรกษาพยาบาลเจาของขอมล และในขณะนน เจาของขอมลไมอยใน
สภาวะตามกฎหมายทจะใหความยนยอมได
การเปดเผยขอมลสวนบคคลตาม(๑)(๒)(๓)(๔)(๔)(๕)(๖) และ(๗) ใหผประมวล
ขอมลสวนบคคลตองเปดเผยเฉพาะทเกยวของกบเจาของขอมลนนโดยตรง และเทาทจาเปน
และเหมาะสมแกการนน ทงนเมอเปดเผยขอมลประการใดแลวใหแจงใหเจาของขอมลทราบ
ผซงไดรบขอมลสวนบคคลจากการเปดเผยขอมลตามวรรคหนง จะตองไมใชหรอ
เปดเผยขอมลสวนบคคลทไดรบเพอวตถประสงคอยางอนนอกเหนอจากทไดแจงความประสงค
ไว
สวนท ๓
การเกบรกษา การแกไขและการโอนขอมลสวนบคคล
..........................
มาตรา ๒๗ ผประมวลผลขอมลสวนบคคลจะเกบรกษาขอมลสวนบคคลของเจาของ
ขอมลสวนบคคลนนไวไดเทาระยะเวลาทกาหนดในมาตรา ๒๒ (๕) หรอเทาทจาเปนตาม
วตถประสงคของการเกบรวบรวมของผประมวลผลขอมลสวนบคคลนน
เมอกาหนดระยะเวลาหรอหมดความจาเปนในการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลตาม
วรรคหนงหรอเจาของขอมลเพกถอนความยนยอม ใหผประมวลผลขอมลสวนบคคลดาเนนการ
ลบหรอทาลายขอมลสวนบคคลนนโดยเรว ในกรณทจาเปนเพอประโยชนในกจการของผ
ประมวลผลขอมลนนทตองมการรวบรวมขอมลสวนบคคลดงกลาวไวเพอเปนสถตหรอการ
ศกษาวจย ผประมวลผลขอมลสวนบคคลอาจไมลบหรอทาลายขอมลสวนนนไดแตตองมหนงสอ
แจงเจาของขอมลสวนบคคลนนเพอใหความยนยอมเปนหนงสอ ในกรณทเจาของขอมลสวน
บคคลใหความยนยอมแลวใหผประมวลผลขอมลสวนบคคลนนมหนาทและความรบผดในขอมล
สวนบคคลนนตามพระราชบญญตน
มาตรา ๒๘ ใหผประมวลผลขอมลสวนบคคลมหนาทแกไขขอมลสวนบคคลทอยใน
ความครอบครองใหถกตอง สมบรณและทนสมย ตามทเจาของขอมลสวนบคคลรองขอเปน
หนงสอ
ในการแกไขขอมลสวนบคคลตามวรรคหนง ผประมวลผลขอมลสวนบคคลอาจขอให
เจาของขอมลสวนบคคลนนจดสงเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของเพอประกอบการแกไขกได
ในกรณทขอมลสวนบคคลทเจาของขอมลสวนบคคลรองขอใหแกไข ซงโดยการเกบ
รวบรวมอาจไมดาเนนการแกไขไดโดยวธอนนอกจากการทาลายเพอเกบรวบรวมใหม ใหผ
ประมวลผลขอมลสวนบคคลดาเนนการทาลายเพอเกบรวบรวมขอมลดงกลาวใหมตามทขอ
แกไขไดโดยแจงใหเจาของขอมลสวนบคคลทราบลวงหนาไมนอยกวาเจดวน
มาตรา ๒๙ ผประมวลผลขอมลสวนบคคลจะสงหรอโอนขอมลสวนบคคลทอยใน
ครอบครองหรอควบคมดแลใหกบผอนไมได เวนแตไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของ
ขอมลสวนบคคล หรอตามทพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนกาหนด
ในกรณทมความจาเปนเรงดวนทหากรอใหไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลสวน
บคคลตามวรรคหนงแลว จะกอใหเกดความเสยหายแกสวนรวมหรอชวต รางกาย หรออนามย
ของบคคลใหผประมวลขอมลสวนบคคลสงหรอโอนขอมลสวนบคคลนนได แตใหนายทะเบยน
แจงใหเจาของขอมลสวนบคคลทราบโดยเรว ทงนภายในไมเกน ๑๕ วน นบแตวนสงหรอโอน
ขอมลแลวแตกรณ
มาตรา ๓๐ การสงหรอโอนขอมลสวนบคคลออกไปนอกราชอาณาจกรโดยปราศจาก
ความยนยอมเปนหนงสอของเจาของขอมลสวนบคคลจะกระทามได เวนแตเปนการกระทาตาม
บทบญญตแหงกฎหมาย หรอเพอการดาเนนคดนอกราชอาณาจกร หรอเพอประโยชนของ
เจาของขอมลสวนบคคลนนและเมอมการโอนแลวใหทารายงานไวดวย
การขอความยนยอมตามวรรคหนง ใหผประมวลขอมลสวนบคคลผโอนระบชอและ
ประเทศผรบโอนขอมล ขอมลสวนบคคลทจะโอนและวตถประสงคของการโอนในหนงสอขอ
ความยนยอมดวย
มาตรา ๓๑ หามมใหมการสงหรอโอนขอมลสวนบคคลไปยงประเทศซงมไดม
บทบญญตในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลหรอมแตบทบญญตของกฎหมายในประเทศ
นนมมาตรฐานในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลในสาระสาคญตากวาบทบญญตแหง
พระราชบญญตน เวนแตในกรณตอไปน
(๑) ไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมล
(๒) กรณอนตามทคณะกรรมการประกาศกาหนด
หมวด ๔
สทธของเจาของขอมลสวนบคคล
.............................
มาตรา ๓๒ ภายใตบงคบของกฎหมายเจาของขอมลสวนบคคลมสทธดงตอไปน
(๑) เขาตรวจดขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ขอสาเนาหรอขอสาเนารบรอง
ถกตองขอมลสวนบคคลดงกลาวได
(๒) ขอใหแกไขหรอเปลยนแปลงขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนใหถกตอง สมบรณ
หรอทนสมย
(๓) ขอใหระงบการใชหรอเปดเผยกรณทขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนไมถกตอง
ตามความเปนจรง
(๔) ขอใหลบหรอทาลายขอมลสวนบคคลสวนทพนระยะเวลาการเกบรวบรวม
หรอไมเกยวของหรอเกนกวาความเปนจรงตามวตถประสงคการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคล
นน
มาตรา ๓๓ ในกรณเจาของขอมลสวนบคคลเปนผเยาว คนไรความสามารถคน
เสมอนไรความสามารถใหผใชอานาจปกครอง ผอนบาล หรอผพทกษแลวแตกรณมสทธ
ดาเนนการตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน
มาตรา ๓๔ เมอเจาของขอมลสวนบคคลรองขอ ผซงไดรบขอมลสวนบคคลจากการ
เปดเผยขอมลสวนบคคลของผประมวลผลขอมลสวนบคคลโดยมไดรบความยนยอมจากเจาของ
ขอมลสวนบคคลจะตองเปดเผยถงการไดมาของขอมลใหเจาของขอมลทราบ หากไมเปดเผยผ
ซงไดรบขอมลสวนบคคลมาโดยมไดรบความยนยอมจะตองรบผดชอบชดใชคาสนไหมทดแทน
ในความเสยหายทเกดขนใหแกเจาของขอมลสวนบคคล
กรณทผซ งไดรบขอมลสวนบคคลมาโดยมไดรบความยนยอมไมยอมเปดเผยถง
แหลงทมาของขอมลสวนบคคลตามวรรคหนง เจาของขอมลอาจรองขอใหคณะกรรมการ
คมครองขอมลสวนบคคลพจารณาใหผซงไดรบขอมลสวนบคคลไวโดยมไดรบความยนยอม
เปดเผยถงทมาของแหลงขอมลกได
คาสงของคณะกรรมการตามวรรคกอนไมตดสทธเจาของขอมลสวนบคคลในอนทจะ
เรยกรองคาสนไหมทดแทนจากผซงไดรบขอมลสวนบคคลมาโดยมไดรบความยนยอมจาก
เจาของขอมลสวนบคคล
หมวดท ๕
หนาทนายทะเบยน
.....................................
มาตรา ๓๕ นายทะเบยนมหนาทประมวลผลขอมลสวนบคคลใหถกตอง ทนสมย
ครบถวนและรกษาความปลอดภยของขอมลสวนบคคลไมใหสญหาย ถกแกไขเปลยนแปลง
เปดเผยหรอกระทาการใด ๆ แกขอมลสวนบคคลใหเกความเสยหายแกเจาของขอมลสวนบคคล
หรอผซงเกยวของ ทงนตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทคณะกรรมการกาหนด
ในกรณทมความจาเปนเพอประโยชนในการคมครองขอมลสวนบคคล คณะกรรมการ
อาจสงใหนายทะเบยนรายงานการะประมวลผลเพมเตมจากทกาหนดในวรรคหนงกได
มาตรา ๓๖ ใหนายทะเบยนรายงานการประมวลผลตอคณะกรรมการอยางนอยปละ
หนงครงทงนตามหลกเกณฑ วธการทกาหนดในกฎกระทรวง
หมวดท ๖
การรองเรยน
..............................
มาตรา ๓๗ เมอมการรองเรยนตามพระราชบญญตน คณะกรรมการตองดาเนนการ
ใหแลวเสรจโดยเรวและตองเปดโอกาสใหผรองเรยน เจาของขอมลหรอบคคลทเกยวของชแจง
และแสดงพยานหลกฐานประกอบคาชแจงของตนไดตามสมควร
เรองใดทคณะกรรมการสงไมรบไวพจารณาหรอใหยตเรองใหแจงแกผรองเรยนทราบ
พรอมทงเหตผลทไมรบไวพจารณาใหยตเรอง
มาตรา ๓๘ ในกรณทนายทะเบยนไมปฏบตตามทบญญตไวในพระราชบญญตน หรอ
ปฏบตการไมเปนไปตามทบญญตไวในพระราชบญญตน ใหเจาของขอมลสวนบคคลผซงไดรบ
ความเสยหายมสทธแจงเปนหนงสอใหนายทะเบยนดาเนนการแกไขหรอดาเนนการใหถกตอง
ภายในสบหาวนนบแตวนทดรบแจง
ถานายทะเบยนไมดาเนนการแกไขหรอดาเนนการใหถกตองหรอไมดาเนนการภายในท
กาหนดนบแตวนทไดรบแจง ใหเจาของขอมลสวนบคคลหรอผซงไดรบความเสยหายนนมสทธ
ยนคารองเรยนตอคณะกรรมการเพอขอใหสงใหนายทะเบยนดาเนนการได
เมอไดรบคารองเรยนตามวรรคหนง ใหคณะกรรมการพจารณาและมคาสงใหแลวเสรจ
ภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบคารองเรยน
การยนและการพจารณคารองเรยนใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการกาหนด
มาตรา ๓๙ ในกรณทนายทะเบยนไมรายงานตามมาตรา ๓๖ และคณะกรรมการได
แจงเตอนแลวหรอไมปฏบตตามคาสงของคณะกรรมการตามมาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๓๘ วรรค
สาม คณะกรรมการอาจสงใหผประมวลขอมลสวนบคคลนนเปลยนนายทะเบยนได
มาตรา ๔๐ ในกรณทผประมวลขอมลสวนบคคลไมดาเนนการตามบทบญญตแหง
พระราชบญญตนและกอความเสยหายอยางรายแรงแกสวนรวมหรอตอชวต รางกายและ
อนามยของบคคล หากผประมวลผลขอมลสวนบคคลนนเปนผประกอบกจการตามกฎหมายอน
ดวยแลว คณะกรรมการอาจเสนอความเหนตอหนวยงานทมอานาจหนาทในการควบคมหรอ
กากบดแล การประกอบกจการของผประมวลขอมลสวนบคคล เพอใหมคาสงใหหยดประกอบ
กจการ หรอพกใชหรอเพกถอนใบอนญาตประกอบกจการตามกฎหมายอนนนกได ทงนตาม
ความรายแรงและกรณ
หมวดท ๗
พนกงานเจาหนาท
...................................
มาตรา ๔๑ ในการปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตนใหพนกงานเจาหนาท
โดยความเหนชอบของเลขาธการมอานาจหนาท ดงตอไปน
(๑) เรยกใหบคคลมาใหถอยคาหรอสงวตถ เอกสาร หรอพยานหลกฐานมา
ประกอบการพจารณาเพอประโยชนในการปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตน
(๒) เขาไปในอาคารหรอสถานททเกยวของกบการประมวลผลตามพระราชบญญต
น ในระหวางเวลาทาการของผดาเนนการประมวลผลนน เพอตรวจสอบวามการกระทาอนเปน
การฝาฝนหรอไมปฏบตตามบทบญญตแหงพระราชบญญตนหรอไม รวมถงดเอกสารและ
หลกฐานอนทเกยวของ เพอประโยชนในการคมครองขอมลสวนบคคล
(๓) ตรวจสถานททเกยวกบเรองทมการรองเรยน โดยแจงใหเจาของขอมลหรอผ
ครอบครองสถานททราบลวงหนาในเวลาอนควร
(๔) ยดหรออายดทรพยสน เอกสาร หรอสงของทเกยวกบการกระทาความผด
เพอประโยชนในการดาเนนการตามพระราชบญญตน
(๕) ปฏบตการอนตามทกาหนดไวในพระราชบญญตน หรอตามทกฎหมายอนกาหนด
หรอตามทคณะกรรมการรองขอ
มาตรา ๔๒ ในการปฏบตหนาท พนกงานเจาหนาทตองแสดงบตรประจาตวต
บคคลอนซงเกยวของ
บตรประจาตวพนกงานเจาหนาทใหเปนไปตามแบบทกาหนดในกฎกระทรวง
มาตรา ๔๓ ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตนใหพนกงานเจาหนาทเปนเจา
พนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา
หมวด ๘
มาตรการสงเสรม
...................................
มาตรา ๔๔ ผประมวลขอมลสวนบคคลอาจขอรบการสงเสรมและสนบสนนจาก
สานกงานในการใหความชวยเหลอ แนะนาและใหคาปรกษาในการดาเนนการประมวลผลหรอ
การดาเนนการอนทเกยวของ รวมถงการอบรมพฒนาความรความสามารถของบคลการซง
ปฏบตงานเกยวกบการประมวลผลหรอการดาเนนงานอนทเกยวของ
มาตรา ๔๕ ในการพจารณาคาขอรบการสงเสรมและสนบสนนตามมาตรา ๔๔ให
คณะกรรมการพจารณาตามทเหนควร โดยคานงถงความจาเปนในการใหความคมครองขอมล
สวนบคคลในเรองนน ทงนคณะกรรมการอาจขอความรวมมอจากผประมวลขอมลสวนบคคล
อนหรอหนวยงานของรฐกได
มาตรา ๔๖ ในแตละปใหสานกงานประเมนผลการประมวลผลของผประมวลผลขอมล
สวนบคคลหากผประมวลขอมลสวนบคคลใดดาเนนการประมวลผลไดอยางมประสทธภาพและ
เปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐานทคณะกรรมการกาหนด ใหสานกงานเสนอตอ
คณะกรรมการเพอใหไดรบเครองหมายรบรองมาตรฐานการประมวลผล
ลกษณะและรายละเอยดของเครองหมายรบรองมาตรฐานการประมวลผลใหเปนไป
ตามทคณะกรรมการกาหนด
หมวดท ๙
ความรบผดทางแพง
.....................................
มาตรา ๔๗ ผประมวลขอมลสวนบคคล ผครอบครองหรอควบคมขอมลดแลขอมล
สวนบคคลใดกระทาการเกยวกบขอมลสวนบคคลอนกอใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมล
สวนบคคลหรอแกบคคลทเกยวของตองชดใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน ไมวาจะเปนการ
กระทาโดยจงใจหรอประมาทเลนเลอหรอไมกตามเวนแตจะพสจนไดวาการกระทานนเกดจาก
เหตสดวสย เปนการกระทาตามกฎหมายหรอตามคาสงของเจาหนาทผปฏบตตามอานาจหนาท
ตามกฎหมาย หรอเกดเพราะการกระทาหรอละเวนการกระทาของบคคลทเกยวของหรอเจาของ
ขอมลสวนบคคล
คาสนไหมทดแทนตามวรรคหนง ใหหมายความรวมถงคาใชจายทเจาของขอมลสวน
บคคลหรอบคคลอนทเกยวของแลวแตกรณไดใชจายไปตามความจาเปนเพอปองกนความ
เสยหายทเกดขนหรออาจเกดขนดวย
หมวด ๑๐
บทกาหนดโทษ
..................................
มาตรา ๔๘ ผใดกระทาการใด ๆ เกยวกบขอมลสวนบคคลเพอใหตนเองหรอผอน
ไดรบประโยชนอนไมชอบดวยกฎหมาย หรอใหผอ นเสยหาย ตองระวางโทษจาคกไมเกนสามป
หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบ
ถาการกระทาตามวรรคหนงเปนการเผยแพรขอมลสวนบคคลโดยเฉพาะเจาะจงหรอโดย
เปดเผยซงขอมลสวนบคคลดงกลาว ผกระทาตองระวางโทษจาคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกน
หนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๕๙ นายทะเบยนผใดไมดาเนนการตามมาตรา ๒๓ ตองระวางโทษปรบไม
เกนหนงหมนบาท
มาตรา ๕๐ นายทะเบยนผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามคาสงของคณะกรรมการตาม
มาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๓๘ วรรคสอง ตองระวางโทษจาคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหก
หมนบาทหรอทงจาทงปรบ
มาตรา ๕๑ ในกรณผทตองรบโทษเปนนตบคคลใหผแทนนตบคคลตองระวางโทษท
กาหนดสาหรบความผดนน เวนแตจะพสจนไดวาตนไมมสวนในการกระทาความผดของนต
บคคลนน
บทเฉพาะกาล
...........................
มาตรา ๕๒ ใหดาเนนการแตงตงคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลตาม
พระราชบญญตนภายในเกาสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนบงคบใช
มาตรา ๕๓ ในระหวางทยงมไดแตงตงเลขาธการสานกงานคณะกรรมการขอมล
ขาวสารของราชการใหผซ งดารงตาแหนงผอานวยการสานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสาร
ของราชการในวนกอนวนทพระราชบญญตนมผลใชคบปฏบตหนาทเลขาธการสานกงาน
คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการและตามพระราชบญญตน
....................................
ประวตผเขยน
ชอ – สกล : นางสาวรกขษตา โพธพทกษกล
วน เดอน ปเกด : 5 กนยายน 2517
วฒการศกษา :
ปการศกษา 2539 นตศาสตรบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ประสบการณการทางาน
ทนายความประจาบรษทกรณฑการกฎหมาย จากด