ครีมนวดเท าจากน ้ํามันมะพร...
TRANSCRIPT
บทความวิจัย
“ศิลปากรวิจัย ครั้งที่ 4 บูรณาการศาสตรและศิลป คือ ศิลปากร”
19-21 มกราคม 2554 มหาวิทยาลัยศิลปากร พระราชวังสนามจันทร นครปฐม
P-375
ครีมนวดเทาจากน้าํมันมะพราวพรหมจรรย Foot massage cream from virgin coconut oil
สุมัณฑนา อนุชาติกิจเจริญ1 พจนารถ โตประศรี2 และ ธวัชชัย แพชมัด1
Sumuntana Anuchatkidjaroen1, Pochanad Toprasri2 and Thawatchai Phaechamud1
บทคัดยอ การพัฒนาครีมนวดเทาจากน้ํามันมะพราวพรหมจรรย ทําโดยการปรับปรุงจากสูตรเดิมที่มี mineral oil
(MO) เปนสูตรใหมที่มี virgin coconut oil (CO) เปนองคประกอบ แลวประเมินลักษณะทั่วไป คือ ความหนืด การไหล
และความพึงพอใจของอาสาสมัคร สูตรทั้งหมดนําไปทดสอบความคงตัวดวย temperature cycling พบวา ตํารับที่
ประกอบดวย MO มีความหนืดสูงที่สุดทั้งกอนและหลัง temperature cycling สวนสูตรที่พัฒนาขึ้นใหม สูตร CO
80% มีความหนืดสูงสุด และหลังการทํา temperature cycling นั้น สูตรที่มีการพัฒนาขึ้นมาใหมทุกสูตรมีความหนืด
เพิ่มขึ้น แตสูตรเดิมมีความหนืดลดลง ครีมนวดเทาทุกสูตรมีการไหลแบบ pseudoplastic และผลการทดสอบทาง
สถิติ เปรียบเทียบคะแนนความพึงพอใจในอาสาสมัครจํานวน 34 คน พบวาคะแนนความพึงพอใจของสูตรใหมมี
แนวโนมสูงกวา และมีความลื่น ความมันและทําใหนุมเนียนผิวมากกวาสูตรเดิม
คําสําคัญ : น้ํามันมะพราวพรหมจรรย ครีมนวดเทา ความหนืด การไหล ความพึงพอใจ
Abstract Development of virgin coconut oil foot massage cream was performed by improving the original
formulation containing mineral oil (MO) to the new formulation containing virgin coconut oil (CO) and
evaluated the physical properties: viscosity, rheology and satisfaction of volunteers. All formula were
investigated their stability by temperature cycling. MO cream exhibited the highest viscosity. The
viscosity of new formulation containing CO 80% was highest. After temperature cycling, the higher
viscosity of developed cream was found. All creams exhibited as pseudoplastic flow. The satisfiable
scores i.e. slip, oiliness and skin softening of the new formulation were higher than the original.
Keywords : Virgin coconut oil, foot massage cream, viscosity, rheology, satisfaction
คํานําและวัตถุประสงค การนวดเทาเพื่อสุขภาพ เปนที่นิยมอยางกวางขวาง น้ํามันหรือครีมนวดเทาจึงถูกผลิตขึ้นมาควบคูกับศิลปะ
การนวดเทา เพื่อชวยใหการนวดเทามีประสิทธิภาพมากขึ้น อีกทั้งยังชวยใหผิวล่ืนนุมเนียน และกลิ่นยังชวยใหเกิดการ
ผอนคลาย รวมทั้งบําบัดความเครียดไดอีกดวย (กันทิมา และ วิมลนารถ, 2548; Maniapoto, 2003) ผลิตภัณฑครีม
1 ภาควิชาเทคโนโลยเีภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร มหาวทิยาลัยศลิปากร นครปฐม 73000 ประเทศไทย
Department of Pharmaceutical Technology, Faculty of Pharmacy, Silpakorn University, Nakhon Pathom 73000,Thailand 2 กลุมงานเภสชักรรมและงานเทคนคิบริการ โรงพยาบาลหวยพลู นครปฐม 73000 ประเทศไทย
Department of Pharmacy, Huayploo’s Hospital, Nakhon Pathom 73000,Thailand
บทความวิจัย
“ศิลปากรวิจัย ครั้งที่ 4 บูรณาการศาสตรและศิลป คือ ศิลปากร”
19-21 มกราคม 2554 มหาวิทยาลัยศิลปากร พระราชวังสนามจันทร นครปฐม
P-376
นวดเทาที่ประกอบดวย mineral oil (MO) เปนผลิตภัณฑครีมเพื่อใชนวดเทาที่คิดคนและทดลองเพื่อใหมีคุณสมบัติ
ความลื่น ความมัน และนุมนวลผิวที่ดี แตพบวาความพึงพอใจในการนํามาใชในการนวดจากศูนยการแพทยแผนไทย
โรงพยาบาลหวยพลู จังหวัดนครปฐม ยังไมดีเทาที่ควร เนื่องจาก mineral oil ที่ใชทําใหตํารับมีความมันและความ
หนืดสูง เมื่อใชแลวเกิดความรูสึกเหนียวเหนอะหนะ ผูวิจัยจึงพัฒนาครีมนวดเทาสูตรใหมที่มี virgin coconut oil (CO)
ดวยการปรับปรุงสูตร MO โดยเพิ่มสวนผสมของน้ํามันมะพราวพรหมจรรย (CO) เนื่องจากน้ํามันมะพราวพรหมจรรย
เปนน้ํามันที่ดูดซึมทางผิวหนังไดดี เพราะมีขนาดของโมเลกุลเล็ก และเปนที่นิยมในการใชนวดเพื่อใหหายปวดเมื่อย
ผอนคลายความเครียด (กันทิมา และ วิมลนารถ, 2548) โดยทําการศึกษาลักษณะทั่วไปของครีมนวดเทาแตละสูตร
ในสมบัติตางๆ คือ ความหนืด รูปแบบการไหล และความพึงพอใจในอาสาสมัคร เพื่อคัดเลือกสูตรที่เหมาะสมที่สุด
ในการพัฒนาเปนครีมนวดเทาที่มีสวนประกอบของ CO
อุปกรณและวิธีการ อุปกรณ เครื่อง brookfield viscometer (DV-III UL TRA, Brookfield Engineering Laboratories Inc., USA)
วิธีการ เตรียมครีมนวดเทา โดยผสมสวนผสมตางๆ คือ white beeswax, glyceryl monostearate (GMS),
stearic acid, mineral oil, triethanolamine (TEA), bronidox L, orchid flavor (SR. Lab, Bangkok, Thailand),
virgin coconut oil (Tropicana, Nakhon Pathom, Thailand) และน้ํากลั่น แลวปรับปรุงสูตรเพื่อหาสูตรที่เหมาะสม
ที่สุด ทั้งนี้ไดสูตรที่พัฒนาขึ้นใหม 4 สูตร คือ 1CO, 2CO, 3CO, 4CO ดังแสดงไวในตารางที่ 1 ซึ่งนํามาเปรียบเทียบ
กับครีมนวดเทาสูตรเดิมคือ MO ซึ่งทุกสูตรจะนําไปผาน temperature cycling จํานวน 5 รอบ (โดย 1 รอบ
ประกอบดวย การเก็บไวในตูอบที่ 45 ºซ เปนเวลา 12 ชั่วโมง สลับกับการเก็บไวในตูเย็นที่ 4 ºซ เปนเวลา 12 ชั่วโมง)
และนํามาศึกษาคุณสมบัติทางกายภาพกอนและหลัง temperature cycling ส่ิงที่ทําการประเมินมีดังนี้ ลักษณะ
ภายนอก ความหนืดและการไหล ดวยเครื่องวัดความหนืด (n=3) และประเมินความพึงพอใจในอาสาสมัคร ซึ่งเปน
บุคคลที่มาใชบริการนวดของโรงพยาบาลหวยพลู อ.นครชัยศรี จ.นครปฐม จํานวน 34 คน โดยใชแบบสอบถาม
ภายหลังการนวด ซึ่งสอบถามในสวนความลื่นของเนื้อครีม โดยนําขอมูลมาวิเคราะหทางสถิติดวย Paired t-test
SPSS 15.0 กล่ิน ความมนั ความเหนียวเหนอะหนะผิว ความนุมเนียนผิว และการระคายเคืองตอผิว
ผลและวจิารณ ความหนืดและการไหลของตาํรับ
เมื่อนําครีมนวดเทาในแตละสูตรมาวัดความหนืดภายหลังการเตรียม พบวาสูตรเดิม (MO) มีความหนืดสูง
ที่สุด คือ 5441 ± 421.07 cP (ตารางที่ 2) สวนสูตรที่มีการพัฒนาขึ้นมาใหมนั้น สูตร 2CO มีความหนืดสูงที่สุด คือ
1380.9 ± 53.42 cP รองลงมาคือสูตร 3CO มีความหนืด 165.8 ± 7.64 cP สูตร 4CO มีความหนืด 141.9 ± 3.83 cP
และสูตร 1CO มีความหนืด 102.67 ± 14.62 cP ตามลําดับ นั่นคือการเติม virgin coconut oil เขาไปในสูตรมีผลทํา
ใหความหนืดของตํารับลดลง เมื่อเปรียบเทียบกับการเติม mineral oil จากการใชน้ํามันตางชนิดกันจะมี interfacial
tension ตางกัน ทําใหความหนืดตางกัน สงผลใหคุณสมบัติทางกายภาพและขนาดของอนุภาคในอิมัลชันตางกัน
บทความวิจัย
“ศิลปากรวิจัย ครั้งที่ 4 บูรณาการศาสตรและศิลป คือ ศิลปากร”
19-21 มกราคม 2554 มหาวิทยาลัยศิลปากร พระราชวังสนามจันทร นครปฐม
P-377
ความหนืดของตํารับโดยรวมจึงตางกัน (Chung และคณะ, 2001) และในทุกๆ สูตรมีการไหลแบบ pseudoplastic
(รูปที่ 1) เมื่อนําครีมนวดเทาในแตละสูตรมาวัดความหนืดหลังผาน Temperature cycling 5 รอบ พบวาสูตรเดิม
(MO) มีความหนืดสูงที่สุด คือ 4181.24 ± 72.04 cP (ตารางที่ 2) สวนสูตรที่มีการพัฒนาขึ้นมาใหมนั้น สูตร 2CO มี
ความหนืดสูงที่สุด คือ 1417.62 ± 33.23 cP รองลงมาคือสูตร 4CO มีความหนืด 1380.87 ± 117.07 cP สูตร 3CO มี
ความหนืด 282.67 ± 12.30 cP และสูตร 1CO มีความหนืด 116.30 ± 11.02 cP ตามลําดับ เมื่อเปรียบเทียบกับ
ความหนืดกอนทํา temperature cycling พบวาสูตรเดิมมีความหนืดลดลง แตในสูตรใหมมีความหนืดเพิ่มขึ้น
ภายหลังการทดสอบ temperature cycling 5 รอบ พบวาครีมนวดเทาทุกสูตรมีรูปแบบการไหลแบบ pseudoplastic
(รูปที่ 2) นั่นคือ หากทําการคนหรือใหพลังงานแกครีมนวดเทาจะทําใหความหนืดลดลง เกิดการไหลงายขึ้น ซึ่งเปนไป
ในรูปแบบเดียวกับกอน temperature cycling
ความพึงพอใจของอาสาสมัครตอการนวดเทา ผลการทดสอบทางสถิติ เปรียบเทียบคะแนนความพึงพอใจตอการนวดเทาดวยครีมนวดเทา 3CO เทียบกับ
ครีมนวดเทาสูตร MO พิจารณาจากความลื่น กล่ิน ความมัน ความเหนียวเหนอะหนะ ความนุมเนียน และการระคาย
เคือง พบวาความพึงพอใจตอครีมนวดเทาสูตร CO มีแนวโนมมากกวาสูตร MO (ตารางที่ 3) โดยครีมนวดเทาสูตร
CO มีความลื่น ความมันและความนุมเนียนผิวมากกวาสูตร MO อยางมีนัยสําคัญ ที่ p < 0.05
สรุป การพัฒนาครีมนวดเทาจากสูตรเดิมที่ประกอบดวย mineral oil เปนสูตรใหมที่ประกอบดวยน้ํามันมะพราว
พบวาทั้งกอนและหลังการ temperature cycling สูตร MO มีความหนืดสูงสุด สวนสูตรที่พัฒนาขึ้นใหม สูตร CO
80% มีความหนืดสูงที่สุด และหลังทํา temperature cycling สูตร CO มีความหนืดเพิ่มขึ้น ซึ่งตางจากสูตร MO ที่มี
ความหนืดลดลง ผลการศึกษารูปแบบการไหล พบวาครีมนวดเทาทุกสูตรมีรูปแบบการไหลแบบ pseudoplastic
อาสาสมัครพึงพอใจตอสูตร 3CO มากกวาสูตร MO อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ โดยสูตรที่นาสนใจนําไปใชคือสูตรที่มี
CO 70%
คําขอบคุณ ขอขอบคุณคณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยศิลปากรที่สนับสนุนการวิจัยนี้
เอกสารอางอิง กันทิมา สิทธิธัญกิจ และวิมลนารถ ประดับเวทย. บทบาทของน้ํามันมะพราวตอสุขภาพ และความงาม นักวิชาการ
สาธารณสุข รายงานการประชุมวิชาการ กรมพัฒนาการแพทยแผนไทย และการแพทยทางเลือก. นนทบุรี
2548:1-13.
Chung H, Kim TW, Kwon M, Kwon IC, Jeong SY. Oil components modulate physical characteristics and
function of the natural oil emulsions as drug or gene delivery system. J Control Rel 2001;71: 339-50.
Maniapoto K. Aromatherapy. In Proceedings of SciTech Conference, Auckland. New Zealand 2003,
pp:1-5.
บทความวิจัย
“ศิลปากรวิจัย ครั้งที่ 4 บูรณาการศาสตรและศิลป คือ ศิลปากร”
19-21 มกราคม 2554 มหาวิทยาลัยศิลปากร พระราชวังสนามจันทร นครปฐม
P-378
ตารางที่ 1 สวนประกอบของครีมนวดเทา
สูตร MO 1CO 2CO 3CO 4CO
White beeswax(g)
GMS (g)
Stearic acid (g)
Mineral oil (mL)
Virgin coconut oil (mL)
TEA (mL)
Bromidox L (mL)
Orchid flavor
Water (mL)
3
3
7.5
90
-
3
3
12 หยด
210
3
3
7.5
60
90
3
3
12 หยด
210
3
3.5
7.5
60
80
3
3
12 หยด
210
3
4
7.5
60
70
3
3
12 หยด
210
3
3
7.5
60
20
3
3
12 หยด
210
ตารางที่ 2 ความหนืดของตํารบักอนและหลังผาน Temperature cycling 5 รอบ (n=3)
Viscosity + S.D. (cP) สูตร
Before After
MO
1CO
2CO
3CO
4CO
5441 ± 421.07
102.67 ± 14.62
1380.9 ± 53.42
165.8 ± 7.64
141.9 ± 3.83
4181.24 ± 72.04
116.30 ± 11.02
1417.62 ± 33.23
282.67 ± 12.30
1380.87 ± 117.07
ตารางที่ 3 ความพึงพอใจของอาสาสมัคร เมื่อนวดดวยครีมนวดเทา MO (A) เทียบกับ CO (B)
(A)
คะแนนความพึงพอใจ
MO ความลื่น กล่ิน ความมัน
ความเหนียว
เหนอะหนะ
ความนุม
เนียน
การระคาย
เคือง
lessness
less
fair
good
best
Total
0
0
32.4
55.9
11.8
100
2.9
5.9
29.4
52.9
8.8
100
0
5.9
32.4
52.9
8.8
100
5.9
29.4
23.5
38.2
2.9
100
0
5.9
38.2
38.2
17.6
100
79.4
8.8
8.8
2.9
0
100
บทความวิจัย
“ศิลปากรวิจัย ครั้งที่ 4 บูรณาการศาสตรและศิลป คือ ศิลปากร”
19-21 มกราคม 2554 มหาวิทยาลัยศิลปากร พระราชวังสนามจันทร นครปฐม
P-379
0
100
200
300
400
500
600
0 100 200 300 400 500 600 700 800
Shear rate
Shea
r stre
0
100
200
300
400
500
600
0 10 20 30 40 50 60
Shear rate
Shea
r stre
0
100
200
300
400
500
600
0 100 200 300 400 500 600 700
Shear rate
Shea
r stre
s
0
100
200
300
400
500
600
0 100 200 300 400 500 600 700
Shear rate
Shea
r stre
0
100
200
300
400
500
600
0 100 200 300 400 500 600 700 800
Shear rate
Shea
r stre
s
0
100
200
300
400
500
600
0 10 20 30 40 50 60
Shear rate
Shea
r stre
0
100
200
300
400
500
600
0 100 200 300 400 500 600 700
Shear rate
Shea
r stre
0
100
200
300
400
500
600
0 100 200 300 400 500 600 700
Shear rate
Shea
r stre
(B)
รูปที่ 1 การไหลของสูตรที่ประกอบดวย CO กอน temperature cycling
รูปที่ 2 การไหลของสูตรที่ประกอบดวย CO หลัง temperature cycling
คะแนนความพึงพอใจ
CO ความลื่น กล่ิน ความมัน
ความเหนียว
เหนอะหนะ
ความนุม
เนียน
การระคาย
เคือง
lessness
less
fair
good
best
Total
0
0
17.6
47.1
35.3
100
2.9
5.9
23.5
52.9
14.7
100
0
2.9
17.6
50
29.4
100
14.7
26.5
17.6
23.5
17.6
100
0
8.8
67.6
23.5
100
100
76.5
17.6
2.9
2.9
0
100
1CO 2CO 3CO 4CO
1CO 2CO 3CO 4CO
บทความวิจัย (Proceedings)
การประชุมวิชาการและเสนอผลงานวิจยั/สรางสรรค
“ศิลปากรวิจัย คร้ังที่ 4 : บูรณาการศาสตรและศิลป คือ ศิลปากร”
(Silpakorn University Research Fair 4)
19-21 มกราคม 2554
ณ ศูนยศิลปวฒันธรรมเฉลมิพระเกยีรติ 6 รอบพระชนมพรรษา
มหาวิทยาลยัศิลปากร พระราชวังสนามจนัทร นครปฐม
จัดโดย
สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวทิยาลยัศิลปากร นครปฐม
โทรศัพท 0 3425 5808, 0 3421 9013
โทรสาร 0 3421 9013
E-mail : [email protected]
www.surdi.su.ac.th
และเครือขายวิจัยอุดมศึกษาภาคกลางตอนลาง สํานักงานคณะกรรมการการอุดมศกึษา (สกอ.)
www.thaiwest.su.ac.th
