ปัจจัยความส าเร็จของการใช้...

ปจจยความส�าเรจของการใชระบบการวางแผนทรพยากรองคกร ดานการบญชและการเงนทมตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงนและสงผลใหเกดประสทธภาพ

การด�าเนนงานในองคกรธรกจไทยThe Success Factors of Using the Enterprise Resource Planning System in

Accounting and Finance Affecting the Change of the Accountants and Finance Officers’ Roles and Leading to the Efficient Operation of the Business

Enterprises in Thailand

อบลวรรณ ขนทอง*Ubonwan Khunthong*

ศรเดช ค�าสพรหม**Siridech Kumsuprom**

นพพร ศรวรวไล***Nopporn Srivoravilai***

*นกศกษาปรญญาเอก หลกสตรบรหารธรกจดษฎบณฑต สาขาบรหารธรกจ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย*D.B.A. (Candidate), Doctor of Business Administration Program, Dhurakij Pundit University.*E-mail: [email protected], [email protected]**ทปรกษาหลก รองคณบดฝายวชาการ คณะการบญช มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ** Ph.D. (Advisor), Vice Dean for Academic Affairs. DPU Accounting School. Dhurakij Pundit University.***ทปรกษารวม อาจารยประจ�า สาขาวชาการจดการ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย***Ph.D. (Co - Advisor), Lecturer, Department of Management, Faculty of Business Administration, Dhurakij Pundit University.

Vol.28 No.86 April - June 2014

SUTHIPARITHAT296

บทคดยอ

ระบบการวางแผนทรพยากรองคกร (Enterprise Resource Planning: ERP) เปนเครองมอทชวยเพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบองคกร โดยระบบ ERP จะชวยใหองคกรสามารถบรณาการการวางแผนและใชประโยชนทรพยากรไดอยางมประสทธภาพสงสด ดงนนการวจยครงนจงมงศกษาปจจยความส�าเรจในการใชระบบ ERP ทางดานบญชและการเงน ทมตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงนและสงผลใหเกดประสทธภาพการด�าเนนงานในองคกรธรกจไทย การวจยครงนเปนการวจยแบบผสม ซงงานวจยเชงคณภาพเกบขอมลจากผบรหารระดบสง ระดบกลางและระดบปฏบตการ ส�าหรบหนวยงานบญช และหนวยงานการเงนของบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ซงมการน�าระบบ ERP มาใชงานไมนอยกวา 3 ป จ�านวนทงสน 8 บรษท จากผใหสมภาษณ 13 ทาน โดยใชการสมภาษณเชงลก เพอน�าผลการวจยเชงคณภาพมาจดท�าเครองมอ ส�าหรบงานวจยเชงปรมาณควบคกบการทบทวนวรรณกรรม และไดจดสงแบบสอบถามทงสน 1,320 ฉบบ ซงมผตอบแบบสอบถามจ�านวนทงสน 308 คน โดยการใชการวเคราะหเชงโครงสราง (SEM) ส�าหรบการวเคราะหขอมลเชงปรมาณเพอยนยนปจจยความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใช 2 ดานไดแก 1) ดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ (Non Information System Environment) ประกอบดวย การสอสาร การบรหารพนกงาน และ 2) ดานสภาพแวดลอมทางระบบสารสนเทศ (Information System Environment) ประกอบดวยคณภาพของระบบ คณภาพของสารสนเทศ สงผลใหนกบญชและนกการเงนเปลยนแปลงบทบาท คอ บทบาทผใหค�าปรกษาภายในทางดานบญชและการเงนแกหนวยงานตางๆ ภายในองคกร และบทบาท ผมสวนรวมในการพฒนาระบบสารสนเทศ และกอใหเกดประสทธภาพการด�าเนนงานทสามารถจบตองได ไดแก การตอบสนองและเขาถงขอมลไดงาย ลดขนตอนการท�างาน สงผลใหสามารถใชเวลาสนลงส�าหรบการปดงบการเงน และการบรหารเงนสดมความคลองตวขน รวมถงประสทธภาพการด�าเนนงานทไมสามารถจบตองได ไดแก รายงานทางการเงนมความนาเชอถอ สงผลใหมการวางแผนและตดสนใจ ทด องคกรมภาพลกษณทด และผใชงานสามารถน�าความรทไดเปนประสบการณเพอความกาวหนาในอาชพ

ค�ำส�ำคญ: ปจจยความส�าเรจของระบบการวางแผนทรพยากรองคกร ประสทธภาพการด�าเนนงาน บทบาทของนกบญชและนกการเงน

297ปท 28 ฉบบท 86 เมษายน - มถนายน 2557

สทธปรทศน

Abstract

The Enterprise resource planning system (ERP) is a tool that enables business organizations to increase their competitive advantages. It assists the organizations in most effectively integrating the planning and utilizing of enterprise resources. This dissertation aimed at studying the success factors of using the enterprise resource planning system in accounting and finance affecting the change of the accountants and finance officers’ roles and being contributed to the efficient operation of the business enterprises in Thailand. The mixed method was used in this study. Qualitatively, the researcher in-depth interviewed 13 executives in the operational, middle-management, and top-management levels who worked for the accounting and finance departments of the 8 companies that has been registered in the Stock Exchange of Thailand, and has implemented the ERP system for at least 3 years. The result of the qualitative analysis was used for constructing the questionnaire being used as the quantitative research tool, in association with the literature review. 1,320 copies of questionnaires were distributed and 308 copies were completely answered. The Structural Equation Modeling (SEM.) was used in analyzing the quantitative data to confirm the success factors of using the enterprise resource planning system in two aspects including (1) the non-information system environment, which includes communication, employees management and 2) the information system environment, which includes the quality of system, the quality of information which has affected the changing roles of the accountants and finance officers, which includes internal consultant and involvement in information system development has been leading to the tangible and intangible effectiveness of the operations of the business enterprises in Thailand.

Keywords: Success factors of ERP Operational Efficiency, The change Role of the Accountants and Finance Officers’ Roles


SUTHIPARITHAT298

1. บทน�ำ สภาพแวดลอมในการด�าเนนธรกจขององคกรปจจบน มการเปลยนแปลงตลอดเวลา องคกรธรกจตางๆ ตองเผชญกบสถานการณการแขงขนแบบไรพรมแดน ดงนนเพอความอยรอดขององคกรธรกจ ความรวดเรวในการปรบตวเพอรบมอกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปจงเปนสงส�าคญ สงผลใหองคกรธรกจทงหลาย ตองมการปรบปรงการบรหารงาน การควบคมก�ากบดแล การตรวจสอบอยางเขมงวด เพอใหบรรลเปาหมายและกลยทธทไดก�าหนดไวและไดรบผลประโยชนสงสดทงประสทธภาพและประสทธผล แตในขณะเดยวกนองคกร ยงมอปสรรคในเรองระบบการท�างานภายในลาชา ความซ�าซอนของการบนทกขอมลและไมมการเชอมโยงขอมลตางๆ โดยใชฐานขอมลรวมกน ท�าใหองคกรมองไมเหนภาพรวมจงท�าใหไมสามารถตดสนใจไดอยางรวดเรวและทนตอเวลา ดงนนจงมระบบการวางแผนทรพยากรองคกร (Enterprise Resource Planning: ERP) เปนแนวทางในการวางแผนทรพยากรทางธรกจขององคกรโดยรวม เพอใหเกดการใชประโยชนของทรพยากรอยางสงสด โดยระบบ ERP และเปนระบบสารสนเทศภายในองคกรทสามารถบรณา-การงานหลกตางๆ ใหเชอมโยงไดทวทงองคกร ไดแก การจดซอ จดจาง การผลต การขาย บญช การเงนและการบรหารงานบคคลเขาดวยกน เพอท�าใหหนวยงานตางๆ สามารถรบรขอมล หรอสภาพของกจกรรมตางๆ ทก�าลงด�าเนนอยไดอยางรวดเรว และสามารถน�าขอมลมาวเคราะหเพอใชในการด�าเนนงาน การวางแผน และการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ (Negai, Law & Wat, 2008) เปนอกหนงนวตกรรมดานเทคโนโลยส า รสน เทศท ม บทบาทส� าคญ ในการ เพ ม

ประสทธภาพของกระบวนการธรกจขององคกร(Kemp & Low, 2008, McAdam & Galloway, 2005) โดยระบบ ERP จะชวยใหองคกรธรกจ สามารถบรณาการกระบวนการปฏบตงานหลก(Core Business Process) ขององคกรใหเชอมโยงเปนระบบเดยวกน สงผลใหการวางแผนและใชประโยชนทรพยากรเปนไปอยางมประสทธภาพและเพมขดความสามารถในการตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางรวดเรวรวมทงปรบปรงประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกรเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน (Forsaith, 2003; Hitt, 2002, อรพรรณ คงมาลย และ จตตกานต เตชแสนศร, 2552) จากรายงานของ Standish Group Research พบวา 90% ขององคกรทน�าระบบ ERP มาใช ประสบปญหากบความลาชาและเกดคาใชจายเกนงบประมาณทตงไว(Umble, Haft & Umble, 2003) และมองคกรมากกวา 50% ประสบความลมเหลวในการน�าระบบ ERP มาใช(Scheer & Habermann, 2000) สงผลใหผวจยก�าหนดวตถประสงคของงานวจยดงน 1) เพอศกษาปจจยความส�าเรจขอองการใชระบบ ERP ดานการบญชและการเงน 2) เพอศกษาการใชระบบ ERP ด านการบญช และการ เ ง นส ง ผลต อการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและการเงน 3) เพอศกษาการเปลยนแปลงบทบาทดงกลาวหลงจากใชระบบ ERP ดานการบญชและการเงนสงผลใหเกดประสทธภาพการด�าเนนงานในองคกรธรกจไทย2. กำรทบทวนวรรณกรรม การทบทวนวรรณกรรมของงานวจย ขอน�าเสนอ 4 หวขอ ดงน คอ 1) ทฤษฎการวดความส�าเรจของระบบ ERP 2) ทฤษฎทรพยากรองคกรทมคณคา 3) การเปลยนแปลงบทบาทของ



นกบญชและนกการเงนหลงน�าระบบ ERP มาใช 4) ผลกระทบตอประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกร โดยมรายละเอยดดงน2.1 ทฤษฎกำรวดควำมส�ำเรจของระบบ

ERP Delone & McLean, (1992, 2003) ไดพฒนาตวแบบความส�าเรจทางดานสารสนเทศ โดยแบงออกเปน 6 ประเภท ดงน 1) คณภาพของระบบ 2) คณภาพของขอมล 3) คณภาพการบรการ 4) ความตงใจและการใชงาน 5) ความพงพอใจของผใชงาน และ 6) ผลประโยชนสทธ ซงเปนปจจยทสงผลกระทบโดยตรงตอระบบ ERP และจากการทบทวนวรรณกรรมพบวา มนกวชาการจ�านวนมาก ไดน�าตวแบบของ Delone & McLean (1992, 2003) ไปประยกตใช

ตำรำงท 1 ตวแปรความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใช

แนวควำมคด/ทฤษฎ ตวแปรควำมส�ำเรจ ขอคนพบ ผวจย/ค.ศ.

การวดความส�าเรจของระบบ ERP(DeLone & McLean,1992, 2003)

- คณภาพของระบบ- คณภาพของสารสนเทศ- คณภาพการบรการ

ทง 3 ตวแปรความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใชและสงผลใหเกดความพงพอใจและความตงใจในการใชระบบ และสงผลตอประสทธภาพกา รด� า เ น น ง านขอ งองคกร

Chien & Tsaur (2007); Hussein et al (2007); Hussein et al (2007); Wang (2008); Wei, Loong, Leong & Ooi (2009); Dezdar & Ainin (2010)

2.2 ทฤษฎทรพยำกรองคกรทมคณคำ(RBV) แนวคดเกยวกบทรพยากร คอ สนทรพย ความสามารถ กระบวนการขององคกร คณลกษณะของธรกจ ขอมล ความร ซงถกควบคมโดยองคกร นอกจากนนทรพยากรและความสามารถขององคกรในลกษณะทเปนสนทรพยทจบตองไดและสนทรพยทจบตองไมได ดงนนการทองคกรสามารถครอบครองทรพยากรทมคณคา ยากตอการลอกเลยนแบบ ท�าใหองคกรสามารถน�าไปใชในการด�าเนนกลยทธ เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน ปรบปรงประสทธภาพ และประสทธผลของผลการด�าเนนงาน (Barney, 1991)


SUTHIPARITHAT300

แนวควำมคด/ทฤษฎ ตวแปรควำมส�ำเรจ ขอคนพบ ผวจย/ค.ศ.

ทรพยากรองคกรทมคณคา(Resource Based Value: RBV)

- การสนบสนนและความมงมนตงใจจรงของผบรหาร

ก� าหนด เป นกลย ทธ สนบสนนงบประมาณ สรางระบบจงใจ

Holland & Light (2003); Jafari, Yusuff & Tang (2006); Sawah, Tharwat & Rasmy (2008); Wang & Chen (2006)

- การสอสาร วธการสอสารจากบนลงลาง

- วฒนธรรมองคกร การแบงปนความรและขอมล ระหวางหนวยงานและเพมประสทธภาพการท�างานเปนทม

- การบรหารพนกงาน ผเขารวมทมงานและการใหความรและการฝกอบรมและการมสวนรวมของผใชงาน

- การบรหารโครงการ ก�าหนดแผนโครงการผ จดการโครงการทมศกยภาพ

-การปรบเปลยนกระบวนการท�างานขององคกร

ลดขนตอนการท�างาน

จากตารางท 1 สามารถสรปไดวา ปจจยความส�าเรจของการใชระบบ ERP แบงเปน 2 ดาน คอ 1) ปจจยดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ (Non Information System Environment) เปนปจจยทชวยสนบสนนหรอมผลกระทบทางออมตอการใชระบบ ERP โดยใชทฤษฎทรพยากรองคกรทมคณคาเปนพนฐาน ประกอบดวย 1.1) การสนบสนนจากผบรหารระดบสงขององคกร ไดแก การก�าหนดเปนแผนงานโครงการ และอนมตงบประมาณ ทรพยากรตางๆ เพอสนบสนนโครงการ 1.2) การสอสาร ไดแกรปแบบการสอสารทผบรหารถายทอดสผใชงาน และทมงานถายทอดสผใชงาน 1.3) วฒนธรรมองคกร

ไดแก การเปลยนวธการท�างานใหมความเออเฟอเผอแผทางดานขอมลเพมมากขน 1.4) การบรหารพนกงาน ไดแก การคดเลอกพนกงานเขาเปนสวนหนงของทมงาน และการฝกอบรมผใชงานระบบอยางเพยงพอ 1.5) การบรหารโครงการ ไดแก การคดเลอกผจดการโครงการ การก�าหนดวตถประสงคและแผนโครงการอยางชดเจน และ 1.6) การปรบเปลยนกระบวนการท�างานขององคกร ไดแก การปรบเปลยนวธการท�างานใหสอดคลองกบระบบ 2) ปจจยดานสภาพแวดลอมทางระบบสารสนเทศ (Information System Environment) เปนปจจยทมผลกระทบโดยตรงตอการใชระบบ ERP โดยใชตวแบบของ Delone & McLean (2003)

ตำรำงท 1 (ตอ)



เปนพนฐาน ประกอบดวย 2.1) คณภาพของระบบ คอความยากงายในการใชระบบ ความนาเชอถอและความถกตองของระบบ 2.2) คณภาพของสารสนเทศ คอสารสนเทศทไดรบตรงกบความตองการ 2.3) คณภาพการบรการ คอความนาเชอถอ และการถายโอนความรของบรษททปรกษาระบบ 2.3 กำรเปลยนแปลงบทบำทของนกบญช

และนกกำรเงนหลงน�ำระบบ ERP มำใช การเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยสารสนเทศภายในองคกร โดยเฉพาะการน�าระบบ ERP เขามาใช ซงเปนระบบทชวยใหการบรหารทรพยากรตางๆ ขององคกรเปนไปไดอยางมประสท ธภาพสามารถเช อมโยงข อมลและกระบวนการท�างานของทกสวนงานในองคกรไดเปนอยางด (Forsaith, 2003) สงผลใหนกบญชและนกการเงนตองมการปรบตวเพมมากขน และท�างานในเชงรกมากกวาเชงรบ เพอสรางมลคาเพมใหกบตนเองและองคกร เมอองคกรน�าระบบ ERP เขามาใชภายในองคกร สงผลกระทบใหนกบญชและนกการเงนตองปรบตวเพอรองรบการน�าระบบ ERP มาใช คอ การเปนผใหค�าปรกษาทางดานบญชแกหนวยงานตางๆ ภายในองคกร (Newman, 2003; Russell, 1999) การเปนผตรวจสอบภายในทางดานขอมลสารสนเทศ (Gopalan, 2012; Sia, 2002 การเปนนกวเคราะหขอมลเชงลก (Newman, 2003; Rus-sell, 1999) การมสวนรวมในการพฒนาระบบสารสนเทศ (Forsaith, 2003; Newman, 2003) และการเปนผประสานงานระหวางหนวยงานตางๆ (Newman, 2003; Russell, 1999)2.4 ผลกระทบตอประสทธภำพกำรด�ำเนน

งำนขององคกร ระบบ ERP เปนระบบทรวบรวมขอมลไว

ในฐานขอมลเดยวกน กอใหเกดการเปลยนแปลง 3 สวนใหญ ไดแก 1) ขอมลสารสนเทศเกดขนแบบทนททนใด 2) ขอมลสารสนเทศชวยในการตดสนใจเพมมากขน 3) การบรณาการขอมลของ หนวยงานตางๆ ภายในองคกร ซงตามแนวคดของ Poston & Grabski (2000, 2001) ไดท�าการศกษาเกยวกบบรษททมการน�าระบบ ERP มาใชและมการพฒนาปรบปรงอยางตอเนองและแบงผลประโยชนทองคกรไดรบออกเปน 2 กลมไดแก 1) ผลตอบแทนทจบตองได คอผลตอบแทนทสามารถประเมนคาเปนตวเงนได เชน การเพมความเรวในการประมวลผลขอมล การใชระยะเวลาลดนอยลงในการปดงบการเงน ในการสงมอบสนคา และการสงซอสนคา รวมถงการจดการเงนสดใหมความคลองตวขน 2) ผลตอบแทนทจบตองไมได คอผลตอบแทนทไมสามารถวดคาเปนตวเงนได หรอยากแกการประเมนคาได เชน ภาพลกษณขององคกร การตดสนใจทดขน ความนาเชอถอของรายงาน ความกาวหนาในอาชพ และการประสานงานระหวางหนวยงาน3. วธกำรวจย งานวจยในครงนไดแบงวธการวจยเปน 3 ขนตอน คอ 1) การวจยเชงคณภาพ เพอใชส�าหรบการคนหาปจจยความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใช ซงสงผลตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน และประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกร 2) การพฒนาแบบสอบถาม 3) การวจยเชงปรมาณ เพอใชส�าหรบการยนยนปจจยความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใชโดยการตรวจสอบความสอดคลองระหวางแบบจ�าลองทพฒนาขนกบขอมลเชงประจกษ3.1 กำรวจยเชงคณภำพ การวจยเชงคณภาพใชกรณศกษา ทงสน 8 บรษท ซงมวตถประสงคเพอก�าหนดปจจยความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใช โดยใชการ


SUTHIPARITHAT302

สมภาษณเชงลก (Indepth Interview) ผ ใหสมภาษณประกอบดวยผบรหารระดบสง ผบรหารระดบกลาง และผ บ รหารระดบปฏบ ตงาน เนองจากเปนผทมสวนเกยวของกบการวางแผน การก�าหนดนโยบาย และการปฏบตงานในการน�าระบบ ERP มาใช จ�านวนทงสน 13 คน 3.2 กำรพฒนำแบบสอบถำม จากการทบทวนวรรณกรรมและขอสรปจากการสมภาษณผบรหาร เพอรวบรวมขอมลเกยวกบปจจยความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใช ประกอบดวย การวางแผน การก�าหนดนโยบาย หนาทความรบผดชอบ การบรหารงบประมาณ และการบรหารพนกงาน ทมตอการเปลยนแปลงบทบาทหนาทของนกบญชและนกการเงนและสงผลใหเกดประสทธภาพการด�าเนนงานตอองคกรทางดานผลตอบแทนทจบตองไดและผลตอบแทนทไมสามารถจบตองได 3.3 กำรวจยเชงปรมำณ ประชากรทใช ในการศกษาครงนคอ ประชากรคอ ผบรหารระดบสง ผบรหารระดบกลางและผบรหารระดบปฏบตการ ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและน�าระบบ ERP มาใชงานไมนอยกวา 3 ป จ�านวน 1,320 คน โดยกลมตวอยางจ�านวน 308 คน การก�าหนดจ�านวนกลมตวอยางจากประชากรทงหมด โดยใชสตรการค�านวณหาตวอยางประชากรของ ยามาเน (Yamane, 1973) ดวยความเชอมน 95% ทงนแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาและมความสมบรณมจ�านวน 308 ชด เปนรอยละ 23.33% ของแบบสอบถามทงหมด ในสวนของการวเคราะหขอมลใชเทคนคในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) ส�าหรบตวแปรทใชในการศกษาทสรางขนจากทฤษฎและงานวจยทเกยวของดวยการวเคราะหรปแบบโครงสรางความสมพนธ

(Structural Equation Modeling: SEM) เพอชวยทดสอบความสอดคลองระหวางโมเดลตามทฤษฎ (Theoretical Model) และขอมลเชงประจกษ4. ผลกำรศกษำ ผลการวจยน�าเสนอเปน 2 สวน ไดแก การวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ ดงตอไปน4.1 กำรวจยเชงคณภำพ สวนท 1 ปจจยควำมส�ำเรจของกำรน�ำระบบ ERP มำใช จากการวจย เชงคณภาพ โดยการสมภาษณผบรหารระดบสง ระดบกลาง และระดบปฏบตการ จ�านวน 8 บรษท โดยแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมสถาบนการเงน และ กลมทไมใชสถาบนการเงน โดยมผลสรปดงตารางท 2



ตำรำงท 2 ตารางสรปความเหมอนและความตางของตวแปรความส�าเรจของการใชระบบ ERP สงผลให เกดการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน และประสทธภาพการด�าเนนงาน ขององคกรธรกจ (จากการสมภาษณผบรหาร)

ตวแปรควำม

ส�ำเรจ

กลมสถำบน

กำรเงน

กลมทไมใช

สถำบนกำรเงนควำมเหมอน ควำมตำง

1. ดำนสภำพแวดลอมทไมใชระบบสำรสนเทศ (Non Information System Environment)

1.1 การสนบสนน

และความมง

มนตงใจจรง

ของผบรหาร

- จดตงเปน

โครงการ

- สนบสนนงบ

ประมาณ

- ตดตามและ

ประเมน

- แรงจงใจเปนตว

เงนและไมเปนตว

เงน




ประมาณ


ประเมน

- แรงจงใจไมเปน

ตวเงน




ประมาณ


ประเมน

- สรางแรงจงใจ

1.2 การสอสาร - รปแบบจากบน

ลงลาง

- รปแบบจากบน

ลงลาง

- ตงหนวยงาน

ประสานงาน

- รปแบบจากบน

ลงลาง

ตงหนวยงาน

ประสานงานทม

งานกบหนวยงาน

1.3 วฒนธรรม

องคกร

- การเปดเผย

ขอมล

- การแบงปน

ขอมล

- การแบงปน

ขอมล

- การท�างานเปน

ทม

สงคมแหงการแบง

ปนขอมล และการ

ท�างานเปนทม

1.4 การบรหาร

พนกงาน

- ผเขารวมกบทม

งาน

- ผใชระบบ

- ผเขารวมกบทม

งาน


- ผเขารวมทมงาน


1.5 การบรหาร


- ผจดการโครงการ - ผจดการโครงการ - ผจดการโครงการ

1.6 การปรบ

เปลยน

กระบวนการ

ท�างานของ

องคกร

- ลดขนตอนการ

ท�างาน

- ปรบเปลยนการ

ท�างาน

- การสรางตนแบบ

- การวเคราะห


ท�างานกอนขน

ระบบ

ปรบเปลยนการ

ท�างานใหเขากบ

ระบบ ERP

- การสราง

ตนแบบ

- การวเคราะห


ท�างานกอนขน

ระบบ


SUTHIPARITHAT304


ส�ำเรจ


กำรเงน



2. ดำนสภำพแวดลอมทำงระบบสำรสนเทศ (Information System Environment)

2.1 คณภาพของ

ระบบ

- ขอมลถกตอง เชอ

ถอได

- เชอมตอกบระบบ

ยอยได

- สะดวกในการเขา

ถง


ยอยได

- ขอมลปจจบน เชอ

ถอได

- สะดวกในการเขา

ถง


ยอยได

2.2 คณภาพของ

สารสนเทศ

- การตรวจสอบ

- รายงานไมตรง

ตามความ

ตองการ

- รายงานเปน

มาตรฐานแตไม

ตรงกบความ

ตองการ

- จดท�ารายงาน

ภายนอกระบบ

- รายงานไมตรง

ตามความ

ตองการ

- การตรวจสอบ

ม ก า รน� า ข อ ม ล

ออกจากระบบเพอ

จ ด ท� า ร า ย ง า น

ตางๆ ใหสอดคลอง

กบความตองการ

2.3 คณภาพการ

ใหบรการของ

บรษทท

ปรกษา

บรษททปรกษามา

จากภายนอกและ

มออาชพ



มออาชพ



มออาชพ

3. บทบาทของ

นกบญชและ

นกการเงน

หลงใชระบบ

ERP

- ทปรกษาภายใน

- ผตรวจสอบ


- นกวเคราะห

ขอมลเชงลก

- ผประสานงาน

ระหวางหนวย

งาน

- ผรวมพฒนา

ระบบ








งาน


ระบบและ

ประเมน








งาน


ระบบ





ส�ำเรจ


กำรเงน



4. ผลกระทบตอประสทธภำพกำรด�ำเนนงำน

4.1 ผลตอบแทนท

จบตองได

- ขนตอนการ

ท�างานลดลง

- ลดระยะเวลาการ

ปดงบการเงน









4.2 ผลตอบแทนท

จบตองไมได

- องคกร มการ

วางแผนทด

รายงานทนาเชอ

ถอ

- ความกาวหนาใน

อาชพ




ถอ


อาชพ




ถอ


อาชพ

จากตารางท 2 สามารถสรปไดวา ปจจยดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ (Non Information System Environment) ประกอบดวย 1) ผบรหารขององคกรจะตองใหการสนบสนนโดยก�าหนดเปนแผนงานและจดตงเปนโครงการ ERP พรอมทงใหการสนบสนนในดานทรพยากรตางๆ อาท งบประมาณ บคคลากร 2) การสอสาร องคกรใชรปแบบการสอสารจากบนลงลาง และมการตงหนวยงานประสานงานเพอประสานงานระหวางผใชงานและทมงาน 3) วฒนธรรมองคกร มการเปลยนแปลงเปนองคกรทมการแบงปนขอมลขาวสาร กอใหเกดความรวมมอในการท�างานเปนทม 4) การบรหารพนกงาน องคกรตองจดเตรยมบคลากรทมความรความสามารถในดานธรกจและ IT เพอเขารวมเปนสวนหนงของทมงานตดตงระบบ ERP มการจดเตรยมตารางการฝกอบรมใหกบผใชงานโดยมการฝกอบรมทงทหองปฏบตการและสถานทท�างานพรอมทงใหผ ใชงานมสวนรวม ในการประเมนระบบ 5) การบรหารโครงการ

องคกรแตงตงผ จดการโครงการทมความรและความสามารถทางดานธรกจและ IT เปนผดแลควบคมและประเมนโดรงการใหเปนไปตามแผนงานทก�าหนดไว 6) การปรบเปลยนกระบวนการท�างานขององคกร องคกรมการปรบเปลยนกระบวนการท�างานใหสอดคลองกบระบบ ERP นอกจากนนการน�าระบบ ERP มาใชท�าใหองคกรลดขนตอนในการท�างาน ขอมลมการเชอมโยงทวทงองคกรสงผลใหผบรหารไดรบน�าขอมลทเปนประโยชนตอการตดสนใจไดอยางรวดเรว ดานสภาพแวดลอมทางระบบสารสนเทศ (Information System Environment) ประกอบดวย 1) คณภาพของระบบ ระบบ ERP มการประมวลผลและใหขอมลทถกตองเปนปจจบนและนาเชอถอ รวมทงเปนระบบทมการท�างานเชอมตอกบระบบยอยอนๆ ในองคกรไดอยางสะดวก 2) คณภาพของสารสนเทศ ขอมลสารสนเทศทมาจากระบบ ERP จะตองมการตรวจสอบความถกตองของทมาของสารสนเทศ และตองท�าความเขาใจกบ



SUTHIPARITHAT306

สารสนเทศกอนทจะน�าไปประกอบการตดสนใจนอกจากนนรายงานทไดจากระบบมความถกตองแตไมตรงตามความตองการของผบรหาร 3) ดานคณภาพการใหบรการทางดานระบบ ERP จากผจ�าหนายหรอทปรกษาระบบ องคกรตองคดเลอกบรษททปรกษาระบบทมความร ความสามารถและเปนมออาชพในการตดตงระบบ ERP รวมทงมความสามารถในการแกปญหาและถายทอดความรใหกบผใชงานไดอยางครบถวน สวนท 2 กำรเปลยนแปลงบทบำทของนกบญชและนกกำรเงนหลงจำกน�ำระบบ ERP มำใช หลงจากองคกรน�าระบบ ERP มาใช พบวานกบญชและนกการเงนมการเปลยนแปลงบทบาทดงน 1) เปนผใหค�าปรกษาภายในทางดานบญชและการเงนแกหนวยงานตางๆ ภายในองคกร 2) เป นผ ตรวจสอบภายในทางด านข อมลสารสนเทศ 3) เปนนกวเคราะหขอมลในเชงลกและใหค�าแนะน�าทเปนประโยชนตอการตดสนใจทางธรกจ 4) เปนผ มสวนรวมในการพฒนาระบบสารสนเทศ อาท การออกแบบรายงานตางๆ 5) เปนผประสานงานระหวางหนวยงานตางๆ ภายในองคกร สวนท 3 ผลกระทบตอประสทธภำพกำรด�ำเนนงำนขององคกร หลงจากองคกรน�าระบบ ERP มาใชสงผลกระทบตอประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกรแบงออกเปน 2 ดาน ไดแก 1) ผลตอบแทนทจบตองได (Tangible Benefit) องคกรมการตอบสนองและเขาถงขอมลไดงาย รวดเรวขน สงผลใหสามารถลดขนตอนการท�างาน และใชเวลาในการปดงบการเงน การสงซอ นอยลง รวมทงสามารถบรหารจดการเงนสดใหมความคลองตวขน 2) ผลตอบแทนทจบตองไมได (Intangible Benefit) องคกรมภาพลกษณทด รายงานทางการเงนม

ความนาเชอถอ โปรงใส ตรวจสอบได สงผลใหองคกรมการวางแผนและตดสนใจทด และผใชงานซงเปนสวนหนงขององคกรสามารถน�าความรทไดเปนประสบการณเพอความกาวหนาในอาชพตอไป4.2 กำรวจยเชงปรมำณ สวนท 1 ขอมลทวไป ผตอบแบบสอบถามจ�านวน 308 คน สวนใหญด�ารงแหนงผบรหารระดบปฏบตการ รอยละ 41.60 ผบรหารระดบกลาง รอยละ 32.80 สวนใหญท�างานอยในกลมธรกจบรการ รอยละ 22.10 และกลมธรกจการเงน รอยละ 21.10 สวนท 2 กำรวเครำะหควำมเทยงตรงเชงโครงสรำง (Construct Validity) ในการวเคราะหโมเดลองคประกอบเชงยนยน มความจ�าเปนตองตรวจสอบความถกตองของขอมลกอนทจะท�าการวเคราะหโดยโปรแกรม หากพบวาขอมลไมไดอยในเกณฑ ผวจยจ�าเปนจะตองปรบ เพอใหองคประกอบทใชในการวเคราะหมความถกตองนาเชอถอ โดยผวเคราะหจะตองท�าการตรวจสอบดงน คอ 1) การตรวจสอบความเทยงตรงเชงสอดคลอง (Convergent validity) 2) การตรวจสอบความ เ ท ย งตรง เช งจ� าแนก (Discriminant validity) 3) โมเดลเชงโครงสราง (Structural model) ของปจจยความส�าเรจของการใชระบบ ERP ทมตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงนและสงผลใหเกดประสทธภาพการด�าเนนงานในองคกรธรกจไทย โดยมรายละเอยดดงน ขนท 1 ตรวจสอบควำมเทยงตรงเชงสอดคลอง (Convergent Validity) เปนความเทยงตรงเชงสอดคลองของโครงสรางของขอค�าถาม (item) ในแตละองคประกอบ โดยพจารณาจากคา องคประกอบน�าหนก (Factor loading) ตองมคามากกวา 0.70 โดยในงานวจยในครงน ท�าการตรวจสอบ 4 องคประกอบ



ตำรำงท 3 การตรวจสอบความเทยงตรงเชงสอดคลอง (Convergent Validity)

ปจจย น�ำหนกองคประกอบ

1. ดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ (Non Information System Environment)

1.1. การสนบสนนและความมงมนตงใจจรงของผบรหารขององคกร 0.79

1.2. การสอสาร 0.91

1.3. วฒนธรรมองคกร 0.87

1.4. การบรหารพนกงาน 0.96

1.5 การบรหารโครงการ 0.84

1.6 การปรบเปลยนกระบวนการท�างานขององคกร 0.85

2. ดานสภาพแวดลอมทางระบบสารสนเทศ (Information System Environment)

2.1 คณภาพของระบบ0.90

2.2 คณภาพของสารสนเทศ 0.91

2.3 คณภาพการใหบรการของบรษทจดจ�าหนายระบบหรอบรษททปรกษาระบบ

0.83

3. บทบาทการเปลยนแปลงของนกบญชและนกการเงนหลงน�าระบบ ERP มาใช

1.00

4. ประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกร 4.1. ผลตอบแทนทจบตองได 1.00

4.2. ผลตอบแทนทไมสามารถจบตองได 0.82

จากตารางท 3 พบวา ปจจยทง 4 องคประกอบ มความเทยงตรงเชงสอดคลองในทกองคประกอบ เพราะทกองคประกอบมคาเกน 0.7 ขนท 2 กำรตรวจสอบควำมเทยงตรงเชงจ�ำแนก (Discriminant Validity) ในการวเคราะหสมการเชงโครงสราง การตรวจสอบความเทยงตรงเชงจ�าแนก เพอใชในการพจารณาผลกระทบหรอความสมพนธระหวางองค

ประกอบในโมเดล โดยสงส�าคญท ใช ในการพจารณาการตรวจสอบเชงจ�าแนก คอคาความสมพนธ (correlation) ระหวางปจจย จะตองมความสมพนธไมเกน 0.85 (Kline 1998; 2005) ถามความสมพนธระหวาง 0.9 ถง 1.00 (Anderson & Garbing, 1988; Hair et al, 2006) แนะน�าใหน�าองคประกอบมารวมกนหรอตดทง เกณฑทใชในการพจารณาคอคา The average variance


SUTHIPARITHAT308

extracted (AVE) ส�าหรบ 2 องคประกอบ จะตองมคามากกวา r2

ตำรำงท 4 การตรวจสอบความตรงเชงจ�าแนก (Discriminant Validity)

องคประกอบ คำ AVE r2

CHANGE 0.7660.6724ROLE 0.874

CHANGE 0.7810.6084TMPA 0.819

ROLE 0.8850.6561TMPA 0.819

เมอพจารณาคา AVE ในตารางท 4 พบวา องคประกอบ CHANGE ซงประกอบดวย 2 ปจจยไดแก ปจจยดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ (Non Information System Environment) และ ปจจยดานสภาพแวดลอมทางระบบสารสนเทศ (Information System Environment) มความสมพนธเกน 0.85 ท�าใหตองรวมทง 2 ปจจยเปน ปจจยทางดานการเปลยนแปลงองคกร (CHANGE) ทงนสอดคลองกบงานวจยของ Hopwood (1987) และ การเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน (ROLE) ทไดกลาววา การเปลยนแปลงโครงสรางองคกรมความสมพนธกบการเปลยนแปลงระบบ ERP และสงผลใหนกบญชและนกการเงนมการเปลยนแปลงบทบาท นอกจากนน เมอพจารณาคา AVE ของ องคประกอบ CHANGE และ ผลกระทบตอประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกรธรกจ (TMPA) องคประกอบการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน (ROLE) และ ผลกระ

ทบตอประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกรธรกจ (TMPA) มคามากกวา r2 แสดงวาทกองคประกอบ ผานการตรวจสอบความตรงเชงจ�าแนก ขนท 3 โมเดลสมกำรเชงโครงสรำงของปจจยควำมส�ำเรจของกำรใชระบบ ERP ดำนกำรบญชและกำรเงนทมตอกำรเปลยนแปลงบทบำทของนกบญช และนกกำรเงนและสงผลใหเกดประสทธภำพกำรด�ำเนนงำนในองคกรธรกจไทย จากโมเดลสมการเชงโครงสรางเปนการแสดงใหเหนถงการวเคราะหหลายๆ ปจจยพรอมๆ กน โดยใชวธประมาณการแบบ Maximum Likelihood (ML) รวมทงมการใชวธ bootstrapping method เพอทจะวดความสมพนธระหวางตวแปรเมอมการขยายจ�านวนขอมลตวอยางใหมากขน เพ อ ให การค� านวณมความแม นย� ามาก ขน ดงภาพท 1



ภำพท 1 โมเดลสมการเชงโครงสรางของปจจยความส�าเรจของการใชระบบ ERP ดานการบญชและ การเงนทมตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงนและสงผลใหเกด ประสทธภาพการด�าเนนงานในองคกรธรกจไทย

r2= 20.658, df=14, p= 0.111 ,GFI= 0.984 ,CFI = 0.997, RMSEA= 0.039, r2/ df = 1.48


SUTHIPARITHAT310

ตำรำงท 5 คาสถตตางๆ ในการตรวจสอบโมเดลการวด เปรยบเทยบกอนปรบและหลงปรบ

คำสถตในกำรทดสอบคำสถตใน

โมเดล(กอนปรบ)

คำสถตในโมเดล

(หลงปรบ)

เกณฑในกำร

พจำรณำ

ผลกำรพจำรณำ

คาไค-สแควร (Chi-Square) ท df469.572df=21

20.658df=14

< 2 ผานเกณฑ

ระดบความนาจะเปน (Probability Level)

0.00 0.111 p> 0.05 ผานเกณฑ

คาดชนวดระดบความกลมกลน (GFI) 0.723 0.984 GFI> 0.90 ผานเกณฑ

คาดชนวดระดบความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (CFI)

0.828 0.997 CFI> 0.90 ผานเกณฑ

คาดชนความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร RMSEA

0.264 0.039RMSEA<

0.05ผานเกณฑ

ผลการวเคราะหโมเดลปจจยความส�าเรจของการใชระบบการวางแผนทรพยากรองคกรดานการบญชและการเงนทมต อการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน และสงผลใหเกดประสทธภาพการด�าเนนงานในองคกรธรกจไทยพบวา โมเดลสมมตฐานมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษผลการวเคราะหผานเกณฑทกขอ และคาสมประสทธการพยากรณของตวแปรตามคอ ผลกระทบตอประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกรหลงน�าระบบ ERP มาใช (TMPA) 75% แสดงวา ปจจยความส�าเรจของการใชระบบ ERP เกดจากการเปลยนแปลงขององคกรซงประกอบดวย 1) ดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ (NISE) โดยใหความส�าคญตงแตผบรหารระดบสงขององคกรทจะตองมการวางแผน และก�าหนดเปาหมายและแนวทางการด�าเนนโครงการอยางชดเจน โดยตองใหความส�าคญดานการสอสารเพอสรางความเขาใจใหกบบคลากรภายในและทมงานของระบบ และการบรหารพนกงานไดแก ผทมสวนรวม

ในโครงการตดตงระบบ ERP และบคลากรผใชงานระบบ 2) ดานสภาพแวดลอมทางระบบสารสนเทศ (ISEN) ประกอบดวยคณภาพของระบบ ตองมความน าเชอถอ รวดเรว และคณภาพของสารสนเทศ ใหสารสนเทศทมความถกตอง สงผลใหนกบญชและนกการเงนเปลยนแปลงบทบาทเปนทปรกษาและใหค�าแนะน�าทางดานบญชและการเงนแกหนวยงานตางๆ และเปนผมสวนรวมในการพฒนาระบบสารสนเทศ และสงผลใหเกดประสทธภาพการด�าเนนงานตอองคกรธรกจในประเภทผลตอบแทนทจบตองได และผลตอบแทนทจบตองไมได5. กำรอภปรำยผล ผลการวจยเชงคณภาพและการวจยปรมาณ พบวา 5.1. ปจจยความส�าเรจของการน�าระบบ ERP

มาใช ประกอบดวย 1) ดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ ใหความส�าคญในดานการบรหารพนกงาน



และ การสอสาร 2) ดานสภาพแวดลอมทางระบบสารสนเทศ ใหความส�าคญในดานคณภาพของระบบ และคณภาพของสารสนเทศ ดงน

ด ำนสภำพแวดล อมทไม ใช ระบบสำรสนเทศ (Non Information System Environment)5.1.1) การบรหารพนกงาน สามารถแบงการ

วเคราะหได 2 ดาน ไดแก 1) บคลากรผมสวนรวมในโครงการ และ 2) บคลากรผใช งานระบบ ส�าหรบผ มส วนรวมในโครงการควรจะตองเปน บคลากรขององคกรทถกคดเลอกมารวมโครงการตดตงระบบ ERP สามารถประสานงานระหวางผใชงานและฝายผใหบรการตดตงระบบ ERP ไดเปนอยางด มความรเกยวกบหลกการของระบบ ERP มความเขาใจกระบวนการท�างานและความต องการขององค กร และสามารถถายทอดความตองการขององคกรใหกบทปรกษาในการวางระบบ ERP ไดอยางถกตองและครบถวน ส�าหรบบคลากรทเปนผใชงานระบบนนตองเปน บคลากรไดรบการฝกอบรมควบคกบรายละเอยดของระบบ ERP ทงดานภาพรวมและทจะใชท�างานจรง มสวนรวมในการถายทอดความตองการในกระบวนการท�างานขององคกรใหกบฝายผใหบรการตดตงระบบ ERP เปนผจดเตรยมขอมลส�าหรบการถายโอนขอมลเขาระบบ ERP และสามารถเชอมโยงกบระบบงานยอยไดครบถวน และ มสวนรวมในการทดสอบระบบ ERP และผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของ Esteves & Pastor

(2001), Gargeya & Brady (2005), Harrison (2004), Kim, Lee & Gosain (2005), Nah et al. (2001), Wagner & Antonucci (2004) และ Zhang et al. (2005) ทไดระบไววา การมสวนรวม ของผใชระบบตงแตในชวงของขนตอนการพฒนาระบบและการตดตงระบบ โดยตวแทนจากหนวยงานตางๆ จะน�า ไปสการเตรยมพรอมทจะเปลยนแปลงและยอมรบระบบ ERP นอกจากนน การใหการอบรมเกยวกบระบบ ERP จะชวยใหผใชงานสามารถเขาใจถงลกษณะการท�างานของระบบ ERP และชวยใหผใชงานมความรขนตนทจะสามารถชวยแกปญหาในระบบ ERP ไดดวยตนเอง

5.1.2) การสอสาร ระบบ ERP ชวยท�าใหการตดตอสอสารระหวางบคลากรภายในองคกรมความสะดวก รวดเรว องคกรมกระบวนการหรอวธการในการสอสาร การศกษาและความคาดหวงในระบบ ERP องค กรมการจดต งหน วยงานประสานงาน เพอชวยในเรองการตดตอสอสารระหวางทมงานและองคกรเพอใหไดรบความสนบสนนจากทกคนในองคกรนอกจากนนองค กรมช องทางการ สอสารอนๆ เชน บอรดประชาสมพนธ e-mail เกยวกบการตดตงระบบ ERP ในหนวยงานขององคกร และผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของ Esteves & Pastor (2001), Gargeya & Brady (2005), Harrison (2004), Jafari, Yusuff & Tang (2006), Kamhawi (2007), Kim, Lee & Gosain (2005), Sawah, Tharwat & Rasmy (2008), และ Wagner & Antonucci (2004)


SUTHIPARITHAT312

ทไดระบไววา ระบบ ERP ท�าใหเกดมาตรฐานการท�างานใหอยในมาตรฐานเดยวกน สงผลใหเกดความเขาใจและคนเคยไดงาย ระบบ ERP สรางมาตรฐานทใชโดยบคคลทวทงองคกร และชวยใหการสอสารระหวางบคคลภายในองคกรเปน ไปได อย างสะดวก ราบรน และมประสทธภาพยงขน

ด ำ นสภ ำพแวดล อ มท ำ ง ร ะบบสำรสน เทศ ( In fo rmat ion Sys tem Environment)5.2.1) คณภาพของสารสนเทศ เมอน�าระบบ

ERP มาใช องคกรตองมการตรวจสอบความถกตองของกระบวนการไดมาซงสารสนเทศ และตองท�าความเขาใจกบสารสนเทศทไดรบมาจากระบบมความถกตองและความสมบรณกอนเสมอ จงจะน�าไปประกอบการตดสนใจหรอใชงานใดๆ รายงานทไดรบจากระบบ มความถกตอง ตรงตามความตองการของผใชในระดบปฏบตการแตไมตรงตามความตองการของผบรหารระดบสง และผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของ DeLoan & McLean (1992), Livari ( 2002), DeLoan & McLean (2003), Gable et al. (2003), Zhang et al.(2004), Ching et al. (2006), Jafari, Yusuff & Tang (2006), Chien & Tsau (2007), Ifinedo (2007), Chung et al. (2009) ทไดระบไวว า คณภาพของสารสนเทศจะตองผานการตรวจสอบความถกตองของแหลงทมาของขอมล รวมถงขอมลสารสนเทศจะตองมความครบถวน สมบรณ และรายงานทไดรบตองมความถกตอง

5.2.2) คณภาพของระบบ ระบบ ERP ไดถกพฒนาใหมความสะดวกในการเขาถง ใหขอมลถกตองและมความเปนปจจบน นาเชอถอได โดยเปนระบบ ERP ทถกพฒนาใหใชงานงายมฟงกชนการใชงานตรงตามความตองการ และสามารถท�างานบรณาการและเชอมตอกบระบบยอยอนๆ ไดอยางสะดวก และผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของ DeLoan & McLean (1992), DeLoan & McLean (2003), Gyampah (2004), Kamhawi (2007) ทไดระบไววา ระบบ ERP เปนระบบทพฒนาใหมความสะดวกในการเขาถง ขอมลทไดรบจากการประมวลผลของระบบมความเปนปจจบนเชอถอได และมฟงก ชนการใชงานทตรงตามความตองการ และสามารถท�างานบรณาการเชอมตอกบระบบยอยอน ๆ ได

5.2. ปจจยทไมมผลตอความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใช

5.2.1.) วฒนธรรมองคกร ไมมผลตอความส�าเรจของการใชระบบ ERP ทมผลตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน ซงขดแยงกบผลงานวจยของ Weiling & Wei (2007), พยต วฒรงค (2552) ท งน จากการสมภาษณ ผ เชยวชาญพบวา การแบงปนความรและการบรณาการความรตองเกดจากการสร างจตส�านกให กบพนกงานหรอบคลากรภายในหนวยงาน

5.2.2) การปรบเปลยนกระบวนการท�างานขององคกร ไมมผลตอความส�าเรจของการใชระบบ ERP ทมผลตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน โดย



สอดคลองกบงานวจยของ อญญารตน ธนไพศาลกจ (2552) ทพบวาหนวยงานหรอองคกร มกฎระเบยบ ขอบงคบเกยวกบกระบวนการท�างานขององคกร ซงเปนขอจ�ากดทท�าใหไมสามารถปรบเปลยนวธการท�างาน จงตองปรบเปลยนซอฟตแวรของระบบ SAP ใหเขากบกระบวนการท�างานขององคกรมากกวาจะเลอกปรบกระบวนการท�างานขององคกร

5.2.3) การบรหารโครงการ ไมมผลตอความส�าเรจของการใชระบบ ERP ทมผลตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน ซงขดแยงกบผลงานวจยของ นรศรา วชเศรษฐสมต (2549), ชาญยทธ จนทรประสงค (2550), Esteves & Pastor (2001), Gargeya & Brady (2005), Harrison (2004), Jafari, Yu-suff & Tang (2006), Kamhawi (2007), Kim, Lee & Gosain (2005), Sawah, Tharwat & Rasmy (2008), Sehali (2000), Stratman & Roth (2002) และ Wagner & Antonucci (2004) ) ทงน จากการสมภาษณผเชยวชาญของบรษทกรณศกษา พบวา การบรหารโครงการจะใหความส�าคญ ผจดการโครงการ โดยเปนบคลากรประจ�าภายในองคกรของแตละหนวยงานซงจดอยในการบรหารพนกงาน

5.2.4) การสนบสนนและความมงมนตงใจจรงของผบรหารขององคกร ไมมผลตอความส�าเรจของการใชระบบ ERP ซงขดแยงกบผลงานวจยของ Esteves & Pastor (2001), Gargeya & Brady (2005),

Harrison (2004), Holland, Light (2002), Jafari, Yusuff & Tang (2006), Kamhawi (2007), Kim, Lee & Gosain (2005), Markus et al., (2000), Parr & Shanks (2002), Sawah, Tharwat & Rasmy (2008), Sehali (2000) และ Wagner & Antonucci (2004) ทงน จากการสมภาษณผเชยวชาญ พบวา ผบรหารระดบสงในชวงของโครงการตดตงระบบ ERP จะใหนโยบายเปนภาพรวมเทานน สงผลใหเกดความไมตอเนองในการสนบสนนและตดตามความกาวหนาของโครงการ

5.2.5) คณภาพการใหบรการทางดานระบบ ERP จากผจดจ�าหนายหรอบรษททปรกษาในการวางระบบ ERP ไมมผลตอความส�าเรจของการใชระบบ ERP ทมผลตอการเปลยนแปลงบทบาทของนกบญชและนกการเงน ซงขดแยงกบผลงานวจยของ นรศรา วชเศรษฐสมต (2549), ชาญยทธ จนทรประสงค (2550), อญญารตน ธนไพศาลกจ (2552), Esteves & Pastor (2001), Gargeya & Brady (2005), Harrison (2004), Jafari, Yusuff & Tang (2006), Kamhawi (2007), Kim, Lee & Gosain (2005), Sawah, Thar-wat & Rasmy (2008), Sehali (2000) และ Wagner & Antonucci (2004) ) ทงนจากการสมภาษณผเชยวชาญพบวาบรษททปรกษาระบบ จะท�างานควบคไปกบหนวยงานทดแลระบบสารสนเทศภายในองคกรซงเปนพนกงานประจ�าขององคกร


SUTHIPARITHAT314

5.3 บทบำทของนกบญชและนกกำรเงนทเปลยนแปลงหลงองคกรน�ำระบบ ERP มำใช

หลงจากองคกรน�าระบบ ERP ทางดานบญชและการเงนมาใชสงผลใหนกบญชและนกการเงนมการเปลยนแปลงบทบาทจากเดม ไดแก บทบาทเปนทปรกษาภายในแกหนวยงานตางๆ และบทบาทการเปนผ มสวนรวมในการพฒนาระบบสารสนเทศ โดยมรายละเอยดดงน1) ทปรกษาภายในแกหนวยงาน ตางๆ

ภายในองคกร น ก บ ญ ช แ ล ะ น ก ก า ร เ ง น ม ก า รเปลยนแปลงบทบาทโดยตองเปนผทตอบค�าถามเกยวกบการบนทกรายการบญช และการเงนเพมมากขน และตองเปนศนยกลางในการใหขอมลเพมมากขน รวมทงมการสอนงานทางดานบญชและการเงนแกหนวยงานตางๆ เมอมการเปลยนแปลงมาตรฐานบญชซงสอดคลองกบงานวจยของ Russell (1999) และ Newman (2003) 2) ผ ม ส ว น ร ว ม ในการพฒนาระบบ

สารสนเทศ ผ ม ส ว น ร ว ม ในการพฒนาระบบสารสนเทศ ซงแสดงใหเหนวานกบญชและนกการเงนตองมทกษะการใชคอมพวเตอร หรอมความรเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอถายทอดความตองการของตนเองตงแตเรมตนพฒนาระบบ อาทเชน การมสวนรวมในการก�าหนดผงบญชและการก�าหนดรหสตางๆ ตลอดจนการมสวนรวมในการออกแบบรายงานตางๆ เพอใหสอดคลองกบความตองการของผใชงาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Forsaith (2003) และ Newman (2003)5.4 ผลกระทบตอประสทธภำพกำรด�ำเนน

งำนขององคกรธรกจ สามารถแบงผลตอบแทนเปน 2 ดาน คอ ผลตอบแทนท

องคกรจบตองได และผลตอบแทนทองคกรจบตองไมได โดยมรายละเอยดงน

5.4.1 ผลตอบแทนทจบตองได การน�าระบบ ERP ชวยใหองคกรสามารถตอบสนองและเขาถงขอมลไดงายและรวดเรวขน ข อมลทแสดงผลมความถกตองและแมนย�า สามารถปรบปรงการจดการเงนสดใหคลองตวขน กระบวนการท�างานรวดเรวขน เหนไดจากองคกรสามารถลดระยะเวลาการปดงบการเงนประจ�าเดอน ประจ�าไตรมาส และประจ�าปใหเรวขน ลดระยะเวลาการสงซอใหเรวขน ลดระยะเวลาการสงมอบสนคาใหเรวขน ปรบปรงระดบสนคาคงคลงใหลดต�าลง ลดตนทนการด�าเนนงานและสามารถเพมรายไดและก�าไร และผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของ Nicolaou & Bhattacharya (2005), Ching et al.(2006), Chien & Tsaur (2007), Chung et al (2009), Hitt et al. (2002), Hunton et al. (2003), Ifinedo (2007), Kanellou & Spathis (2013), Mabert, Soni, and Venkataramanan ( 2003), Nicolaou (2004), Poston & Grabski (2000,2001) ทไดระบไววา หลงจากองคกรน�าระบบ ERP มาใช ชวยท�าใหองคกรตอบสนองเขาถงขอมลไดงาย กระบวนการท�างานรวดเรวขน ลดความซ�าซอนในการท�างาน และชวยใหเกดความรวดเรวในการท�างาน เชน การปดงบการเงนเรวขน การจดความสมดลของเงนสดท�าไดอยางรวดเรวขน

5.4.2 ผลตอบแทนทจบตองไมได การน�าระบบ ERP มาใชชวยให องคกรมการวางแผน



เพอใช ในตดสนใจทดขน ซงมาจากรายงานทนาเชอถอโปรงใสสามารถตรวจสอบไดดขน องคกรมการประสานงานระหวางหนวยงานทดขน ภาพลกษณองคกรดขน นอกจากนน ผปฏบตงานสามารถน�าความรทไดเปนประสบการณเพอความกาวหนาในอาชพ และผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยของ An-dreas I. Nicolaou, Somnath Bhat-tacharya (2005), Hitt et al. (2002), Hunton et al. (2003), Newman & Westrup (2005), Nicolaou (2004), Poston & Grabski (2000,2001) ทไดระบไววา หลงจากองคกรน�าระบบ ERP มาใชท�าใหองคกรลดความผดพลาดในการท�างาน ชวยใหการวางแผนในการตดสนใจท�าไดดขน สงผลใหองคกรมความนาเชอถอ ภาพลกษณองคกรดขน องคกรมการประสานงานระหวางหนวยงานดขน นอกจากนนนกบญชและนกการเงนสามารถน�าความรทไดเปนประสบการณเพอความกาวหนาในอาชพตอไป

6. ขอสรป ผลการวจยสามารถสรปไดวาปจจยความส�าเรจของการน�าระบบ ERP มาใชประกอบดวยองคประกอบ 2 ดานคอ 1) ดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ (Non Information Systems Environment) และ 2) คอดานสภาพแวดลอมทางระบบสารสนเทศ (Information System Environment) โดยดานสภาพแวดลอมทไมใชระบบสารสนเทศ (Non Information Systems Environment) ประกอบดวย การสอสารโดยใชรปแบบการสอสารจากบนลงสลาง

และ การบรหารพนกงาน มอทธพลโดยตรงตอดานส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ท า ง ร ะ บ บ ส า ร ส น เ ท ศ (Information System Environment) ประกอบดวยคณภาพของระบบทใหขอมลเปนปจจบน เชอถอได คณภาพของสารสนเทศทตรงกบความตองการของผใชงาน และทง 2 องคประกอบ สงผลใหนกบญชและนกการเงนมการเปลยนแปลงบทบาทเปนทปรกษาภายในแกหนวยงานตางๆ ภายในองคกรและเปนผมสวนรวมในการพฒนาระบบสารสนเทศ และสงผลใหเกดประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกรในดานผลตอบแทนทจบตองไดและผลตอบแทนทจบตองไมได ซงรปแบบดงกลาวสามารถพยากรณความส�าเรจได 75% อนเป นการขยายผลความร ในด านการบรหารเทคโนโลยตลอดจนเปนประโยชนส�าหรบผบรหารระดบสงขององคกรทจะสามารถน�าผลการวจยทไดไปใชประกอบการพจารณาวางกลยทธการพฒนาและน�าระบบ ERP มาใชภายในองคกรไดอยางเหมาะสม เพอใหการลงทนในระบบ ERP ประสบความส�าเรจ นอกจากนนเพอใหนกบญชและนกการเงนไดตระหนกถงการเปลยนแปลงบทบาทของตนและปรบตวใหพรอมรบผดชอบตอบทบาทใหม ทงนเพอใหนกบญชและนกการเงนสามารถเปนสวนหนงของการผลกดนประสทธภาพการด�าเนนงานขององคกรไปสการเปนองคกรทมศกยภาพสงสดจากการใชระบบ ERP ไดอยางสมบรณ7. ขอเสนอแนะ1. จากโมเดลสมการเชงโครงสราง พบวา

หากธรกจน�ารปแบบของงานวจยไปใชงานสามารถพยากรณความส�าเรจได 75% ซงในงานวจยครงตอไปควรจะมการทบทวนหรอศกษาปจจยความส�าเรจของการใชระบบ ERP ในดานอนๆ ท


SUTHIPARITHAT316

เกยวของกบการเปลยนแปลงขององคกรในประเดนอนๆ อาท ปจจยดานเงนทน และปจจยด านการวางแผนกลยทธ นอกจากความส�าคญในดานการสอสาร ดานการบรหารพนกงาน ดานคณภาพของระบบ และคณภาพของสารสนเทศ เพอทจะใหการพยากรณความส�าเรจมเพมมากขน

2. ระบบ ERP เปนระบบทใชขอมลรวมกนในหลายหนวยงานและมการบนทกขอมล ณ จดเรมตน ท�าใหนกบญชและนกการเงนมความจ�าเปนจะตองพฒนา ทกษะความร ทแตกตางไปจากเดม ซงแผนกบญชและแผนกการเงน เป นศนยกลางความรตางๆ เกยวกบองคกรทงหมด ท�าใหนกบญช และนกการเงนตองตระหนกถงบทบาทของตนทตองเปลยนแปลงไปและปรบตวใหพรอมรบ

ผดชอบตอกระบวนการท�างานทอาจซบซอนขนเพอใหนกบญชและนกการเงนสามารถเปนสวนหนงของตวผลกดนประสทธภาพขององคกรไปส การเปนองคกรทมศกยภาพสงสดจากการใชระบบ ERP ไดอยางสมบรณ ดงนนในงานวจยครงตอไป ควรมการศกษาถงรปแบบการเพมศกยภาพ ของนกบญชและนกการเงนหลงจากองคกรน�าระบบการวางแผนทรพยากรองคกรมาใช

3. ธรกจในประเทศไทยทมการน�าเอาระบบ ERP มาใชงานสวนใหญเปนธรกจขนาดใหญ ซงมหลากหลายประเภทธรกจ ดงนนจงควรมการศกษาปจจยความส�าเรจของการใชระบบ ERP แยกตามประเภทของธรกจ เพอใหไดปจจยทมผลตอความส�าเรจในการใชระบบ ERP ไปใชงานในธรกจแตละประเภทของธรกจไดอยางเหมาะสม



เอกสำรอำงอง

ชาญยทธ จนทรประสงค. (2550). ปจจยแหงความส�าเรจของการน�าระบบบรหารทรพยากรองคกร (ERP) มาใชงาน กรณศกษาของบรษทวทยการบนแหงประเทศไทย จ�ากด (วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณหาวทยาลย. นรศรา วชเศรษฐสมต. (2549). ปจจยหลกแหงความส�าเรจของระบบบรหารจดการทรพยากรองคกร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.พยต วฒรงค. (2552). ผลกระทบจากมมมองดานทรพยากรและองคการแหงการเรยนรตอความสามารถ ในการสรางสรรคนวตกรรมขององคการทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (ปรญญานพนธปรญญาดษฎบณฑต). กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.อรพรรณ คงมาลย, และ จตตกานต เตชะแสนศร. (2552). ปจจยสความส�าเรจในการประยกตใชระบบ ERP: กรณศกษาบรษท ABC จ�ากด. วารสารบรหารธรกจ มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 32(123), 10–18.อญญารตน ธนไพศาลกจ. (2552). ปจจยทมผลตอความส�าเรจของโครงการตดตงระบบ SAP ของหนวย งานภาครฐแหงหนงจากมมมองของฝายผใหบรการตดตงระบบ SAP และฝายลกคา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A Review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.Barney. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17(1), 99.Chien, Tsaur. (2007). Investigating the success of ERP systems: Case studies in three Taiwanese high-tech industries. Computers in Industry, 58, 783-793.Ching-Chien Yan. (2006). A Study of the factors impacting ERP system performance from the user’ perspectives. The Journal of American Academy of Business, Cambridge, 8(2).Chung, Skibniewski. Kwak. (2009). Developing ERP systems success model for the construction industry. Journal of Construction Engineering and Management, 207-216.DeLone, & McLean. (1992). Information systems success: The Quest for the dependent variable. Information Systems Research. 3(1), 60-95.DeLone, & McLean. (2003). The DeLone and McLean model of information system success: A Ten-Year update. Journal of Management Information Systems, 19(4), 9-30.


SUTHIPARITHAT318

Dezdar & Ainin. (2010). Critical success factors for ERP implementation: Insights from a Middle-Eastern country. Middle-East Journal of Scientific Research, 10(6), 798-808.Estevee J. Pastor J. (2001). Analysis of critical success factors relevance along SAP implementation phases. American Conference on Infornation Systems.Forsaith, D., Tilt, C., & Xydias-Lobo, M. (2003). The Future of management accounting: A South Australian perspective. Retrieved January 1, 2004, from http://www.ssn. flinders.edu.au/commerce/ research papers/03-2.pdfGable, G., Sedera, D., & Chan, T. (2003). Enterprise systems success: A Measurement model. In Twenty Fourth International Conference on Information Systems. Seattle: n.p.Gargeya & Brady. (2005). Success and failure factors of adopting SAP in ERP system implementation. Business Process Management Journal, 11(5), 501-516.Gopalan. (2012). Internal audit in ERP environment. G BALU Associates Knowledge Management Series, 5(1), 1-14. Gyampah. (2004). ERP implementation factors: A Comparison of managerial and end-user perspective. Business Process Management Journal, 10(2), 171-183.Hair, J., Black, W., Babin, B., Anderson, R., & Tatham, R. (2006). Multivariate data analysis (6th ed.). New Jersey: Pearson Prentice Hall.Harrison, R., & Leitch, C. (2004). iLearning and organization in the knowledge-based information findings from a participatory action research case study. iBritish Journal of Management, 11(2), 103-119.Hitt, L. M., Wu, D. J., & Zhou, X. (2002). Investment in enterprise resource planning: Business impact and productivity measures. Journal of Management Information Systems, 19(1), 71-98.Holland, & B. Light. (2002). A Stage maturity model of enterprise resource planning systems use. The DATA Base for Advances in Information Systems, 32(2), 34-45.Hopwood. (1987). The Archaeology of accounting systems. Accounting, Organization and Society, 12, 204-234.Hunton, Lippincott, & Reck. (2003). Enterprise resource planning (ERP) systems: Comparing firm performance of adopters and non-adopters. International Journal of Accounting Information Systems, 4(3), 165-184.



Hussein, AbdolKarim, & Selamat. (2007). The Impact of technological factors on information systems success in electronic-Government context. Business Process Management Journal, 13(5), 613-627.Ifinedo, P. (2007). Interactions between organizational size, culture and structure and sorne IT factors in the context of ERP success assessment: an exploration investigation. Journal of Computer Information Systems, 27(4), 28-44.Jafari, Yusull, & Tang. (2006). ERP System implementation in Malaysia: The Importance of critical success factors. International Journal of Engineering and Technology, 3(1), 125-131.Kamhawi. (2007). Critical factors for implementation success of ERP systems: An Empirical investigation from Bahrain. International Journal of Enterprise Information Systems, 3, 34-49.Kanellou, Spathis. (2003). Accounting benefits and satisfaction in an ERP environment. International Journal of Accounting Information Systems, 26-51.Kemp & Low. (2008). ERP innovation implementation model incorporating change management. Business Process Management Journal, 14(2), 228-242.Kim, Y., Lee, Z., & Gosain. S. (2005). Impediments to successful ERP implementation process. Business Process Management Journal, 11, 158-170.Kline, R. B. (1998). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press.Livari. (2002). An Empirical test of DeLone-McLean model of information systems success. The Date base for Advances in Information Systems, 36(2), 8-27.Mabert, Soni, & Venkataramanan. (2000). Enterprise resource planning survey of manufacturing firms. Production and Inventory Management Journal, 41(20), 52-58.McAdam & Galloway. (2005). Enterprise resource planning and organizational innovation: a management perspective. Industrial Management & Data Systems, 105(3), 280-290.Markus, Axline, & Petrie, Tanis. (2000). Learning from adopters’ experiences with ERP: problems encountered and success achieved. Journal Information Technology, 15, 245–265.


SUTHIPARITHAT320

Nah, Lau, & Kuang. (2001). Critical factors for successful implementation of enterprise systems. Business Process Management Journal, 7, 285-296.Newman, Westrup. (2003). Financial Management. From Http://car.chila.ac.thNewman, Westrup. (2003). Perpetrators. Financial Management, February, 32-33.Newman, Westrup. (2005). Making ERPs work: accountants and the introduction of ERP systems. European Journal of Information Systems, 14(3), 258-272.Ngai, Law, & Wat. (2008). Examining the critical success factors in adoption of enterprise resource planning. Computers in Industry, 59(6), 548-564.Nicolaou, A. I. (2004). Firm performance effects in relation to the implementation and use of enterprise resource planning systems. Journal Information System, 18, 79-105.Nicolaou, Bhattacharya. (2006). Organization performance effects of ERP systems usage: The Impact of post-implementation changes. International Journal of Accounting Information Systems, 7, 18-35.Poston, R., & Grabski, S. (2000). The Impact of enterprise resource planning systems on firm performance. In International Conference on Information systems Proceedings of the Twenty-first International Conference in Information Systems (p. 479-493). Australia: n.p.Poston, R., & Grabski, S. (2001). Financial impacts of enterprise resource planning implementations. Journal international accounting information systems, 2(4), 271–294.Russell, K. A., Siegel G. H., & Kulesza C. S. (1999). Counting more, counting less: transformations in the management accounting profession. Strategic Finance. Retrieved November 1, 1999, from: http//www.imanet.org/ima/docs/1600/1565. pdfSawah, S.E., Tharwat, A. A. F., & Rasmy, M. H. (2008). A Quantitative model to predict the Egyptian ERP implementation success index. Business Process Management Journal, 14(3), 288-306.Scapens, & Mostafa. (2003). ERP systems and management accounting change: opportunities or impact? a research note. European Accounting Review, 12(1), 201-233.Scapens, & Nor-Aziah. (2007). Corporatisation and accounting change the role of accounting and accountants in a Malaysian public utility. Management Accounting Research, 18, 209–247.



Scheer, & Habermann. (2000). Making ERP a success. Communication of the ACM, 43(4), 57-61.Seddon, et al. (2002). Assessing and managing the benefits of enterprise systems: The Business manager’s perspective. Info Systems J., 12, 271–299.Sehali, S. (2000). The factors that affect the implementation of enterprise resource planning (ERP) in the international Arab gulf states and United States organizations with special emphasis on SAP software (Doctor dissertation). United States: University of North Lowa.Sia, S. K., & Soh, C. (2002). Severity assessment of ERP-Organization misalignment: Honing in on ontological structure and context specificity. In Twenty-Third International conference on Information systems.Stratman, & Roth. (2002). Beyond ERP implementation: Critical success factors for North American manufacturing firms. Supply chain & Logistics Journal. N.P: n.p.Umble, Haft, & Umble. (2003). Enterprise resource planning: implementation procedures and critical success factor. European Journal of Operational Research, 146, 241-257.Wang. (2008). Assessing E-commerce systems success: A Respecification and validation of the DeLone and McLean model of IS success. Information Systems Journal, 18(5), 29.Wang, & Chen. (2006). Effects of internal support and consultant quality on the consulting process and ERP system quality. Decision Support Systems, 42(2), 1029-1041.Wagner, & Antonucci. (2004). An Analysis of the imagine PA Public sector ERP project. In Proceedings of the 37th Hawaii International Conference on System Sciences, 1-8.Weiling, & Wei. (2007). Organizational cultural and leadership in ERP implementation. Decision Support Systems, 5, 208-218.Wei, Loong, & Ooi. (2009). Measuring ERP systems success: A Respecification of the DoLone and McLean’s is success model. Symposium on Progress in Information & Communication Technology, 7-12.Zhang, Lee, & Huang, Zhang, & Huang. (2005). A Framework of ERP systems implementation success in China: An Empirical study. International Journal of Production Economics, 98(1), 56-80.

ปัจจัยความส าเร็จของการใช้...

Documents