ระบบอัตโนมัติส าหรับสกัดค...
TRANSCRIPT
ระบบอตโนมตส าหรบสกดค านามประสมในประโยคภาษาไทย
โดย
นางสาวณชชา บ ารง
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (วทยาการคอมพวเตอร)
ภาควชาวทยาการคอมพวเตอร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
ระบบอตโนมตส าหรบสกดค านามประสมในประโยคภาษาไทย
โดย
นางสาวณชชา บ ารง
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (วทยาการคอมพวเตอร)
ภาควชาวทยาการคอมพวเตอร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
An Automatic Compound Noun Extraction System
for Thai Sentences
BY
Ms. Nidcha Bumrung
A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE (COMPUTER SCIENCE)
DEPARTMENT OF COMPUTER SCIENCE FACULTY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2015
COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY
มหาวทยาลยธรรมศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย
วทยานพนธ
ของ
นางสาว ณชชา บารง
เรอง
ระบบอตโนมตสาหรบสกดคานามประสมในประโยคภาษาไทย
ไดรบการตรวจสอบและอนมต ใหเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
วทยาศาสตรมหาบณฑต
เมอวนท วนท 4 มกราคม พ.ศ. 2559 ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ
(ดร.ปกปอง สองเมอง) กรรมการและอาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก
(ผชวยศาสตราจารย ดร.รชฎา คงคะจนทร)
กรรมการและอาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม
(ดร.วสศ ลมประเสรฐ)
กรรมการสอบวทยานพนธ (ดร.มารต บรณรช)
คณบด (รองศาสตราจารยปกรณ เสรมสข)
1
หวขอวทยานพนธ ระบบอตโนมตสาหรบสกดคานามประสมในประโยคภาษาไทย
ชอผเขยน นางสาว ณชชา บารง ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย วทยาการคอมพวเตอร
คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร
อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.รชฎา คงคะจนทร ปการศกษา 2558
บทคดยอ
วทยานพนธฉบบนนาเสนอระบบอตโนมตสาหรบสกดคานามประสมในประโยคภาษาไทยโดยระบบประกอบดวยสสวน คอ การประมวลผลกอน การวเคราะหคานามประสมโดยใชรปแบบ การวเคราะหคานามประสมถาวร และ การวเคราะหคานามประสมโดยใชความหมาย โดยการหาหนาทของคาของประโยคแตละประโยคจะใชโปรแกรม swath เปนตวตดปายแบงแยกโครงสรางของคาแตละคาซงหนาทของคาแตละคาและจะมการพจารณาคาแตคาดวยกฎขอไวยากรณ ซงเปนกฏสาหรบคานามประสมทไดมาจากผเชยวชาญโดยคาทตรงกนตามกฎจะถอวาเปนคานามประสมจากนนจงจะเขาสการขนตอนแรกซงเปนการตรวจสอบคานามประสมโดยนาคาทไดจากกฎจากขางตนมาตรวจสอบกบพจนานกรม กรณทพบคานามประสมในพจนานกรมจะนบวาเปน “permanent compound noun” สวนกรณทไมพบคานามประสมในพจนานกรมตองเขาสขนตอนทสองการพจารณาคานามประสมซงประกอบดวยสขนตอนดวยกนคอความสมพนธแบบจากลม-ลกกลม คานามประสมไมสามารถแยกได คานามประสมสลบทไมได และ ไมมความเปนเจาของ กรณทพบทงสขนตอนจะถอวาเปนคานามประสม จากการทดลองคาทนามาตรวจสอบจะตองผานสวนท 1, 2, และ 3 หรอ 4 ถงจะสามารถสรปไดวาคาทนามาตรวจสอบเปนคานามประสม การทดลองเปนการใชบทความจากสารานกรมของคลงขอความภาษาไทย BEST Corpus Training Set 1 Release 3 ของศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต เปนตวทดสอบประสทธภาพซงจากผลการทดสอบไดคาความครบถวนเปน 55.38% และ คาความแมนยาเปน 41.38%
2
Thesis Title An Automatic Compound Noun Extraction System for Thai Sentences
Author Ms. Nidcha Bumrung Degree Master of Science (Computer Science) Major Field/Faculty/University Department of Computer Science
Faculty of Science and Technology Thammasat University
Thesis Advisor Dr. Rachada Kongkachandra Academic Years 2015
ABSTRACT
This Thesis is proposed an automatic system for extracting some compound nouns from Thai sentences. The system includes four parts i.e. preprocessing, pattern-based compound noun analysis, permanent compound noun analysis and semantic-based compound noun analysis. The input sentences are firstly segmented and tagged their part-of-speeches by using SWATH. Then, the POS tags of each word are considered with syntactical rules for compound noun provided by the experts. The matched words according to the rules are counted as compound noun candidates. The first feature is to consider their appearances in the standard dictionary. If they are found in the dictionary, they then counted as the “permanent compound noun”. All candidates that are not found in the dictionary are then re-considered by their semantics. The four features as the superordinate- subordinate criterion, inseparable compound noun, unchangeable position compound noun and no ownership are employed. The candidates are considered as the compound nouns when the feature 1,2, and (3 or 4) are true. The five million word from BEST2010 encyclopedia are exploited to evaluate the system performance. The precision and recall of the extraction system are 41.37% and 55.38%.
3
Keywords: Thai Compound nouns analysis, Automatic compound noun extraction-
system, permanent compound noun, Semantic-based criteria,
Superordinate-subordinate semantic
4
กตตกรรมประกาศ
วทยานพนธเหลานสาเรจลลวงไดดวยความเมตตาจากผชวยศาสตราจารย ดร.รชฎา คง
คะจนทร อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ตลอดจนคณาจารย และคณะกรรมการสอบวทยานพนธทก
ทาน ทสละเวลาอนมคาในการใหคาแนะนา ความร แงคด และทกษะตางๆ ทเกยวกบการทางาน
วจย ตลอดจนการตรวจสอบความถกตองในการจดทาวทยานพนธฉบบน จนงานวจยและวทยานพนธ
ฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด รวมถงขอขอบคณเจาหนาทภาควชาวทยาการคอมพวเตอรทกทาน ทให
ความอนเคราะหและอานวยความสะดวกในการทาวทยานพนธมาโดยตลอด
ขอกราบขอบพระคณ มารดาทอยชวยตลอดตงแตเรมจนจบการทดสอบระบบรวมถงรน
พทธรรมศาสตรยอมสละเวลาคอยใหคาปรกษาและสอบถามขอสงสย ตลอดจนเพอนๆพๆและนองๆ
ทชวยทาแบบสอบถามในการทดสอบระบบ ขอขอบคณ วาสนา ทชวยในการใหคาปรกษาและพฒนา
ระบบ ขอขอบคณคณพรทวาและคณนลวนาทชวยเปนทปรกษาในเรองภาษาองกฤษ ขอขอบคณ
จฑามาศและคณนศาชลทสละเวลามาเปนทปรกษาและเปนผเชยวชาญ สดทายนขอขอบคณเพอนๆท
คอยใหกาลงใจและชวยเหลอจนวทยานพนธฉบบนสาเรจสมบรณขนได ขออนเชญคณพระศรรตนตรย
และสงศกดสทธทงหลาย คมครองปกปองรกษาใหทกทาน มความสข มความเจรญ มโภคทรพย
และมสขภาพพลานามยสมบรณแขงแรงตลอดไปดวยเทอญ
นางสาว ณชชา บารง
5
สารบญ
หนา
บทคดยอภาษาไทย ( 1)
บทคดยอภาษาองกฤษ ( 2)
กตตกรรมประกาศ ( 3)
สารบญตาราง ( 10)
สารบญภาพ ( 11)
บทท 1 บทนา 1
1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1
1.2 วตถประสงคงานวจย 2
1.3 ขอบเขตงานวจย 2
1.4 คาจากดความ 3
1.4.1 การจบคคาจากความสมพนธของคา 3 1.4.2 Compounds noun 3 1.4.3 การแยกคานามประสม 3 1.4.4 N-gram 3 1.4.5 Lexitron 4 1.4.6 Superordinate-Subordinate 4 1.4.7 ความถาวร 4 1.4.8 Part of Speech 4
1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5
6
1.6 รายละเอยดวทยานพนธ 5
บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 6
2.1 ทฤษฎทเกยวของ 6
2.1.1 MultiWord Expressions (MWEs) 6 2.1.1.1 compounds noun 6 2.1.1.2 Idioms 6 2.1.1.3 lexical collocation 7 2.1.1.4 complex lexical items 7 2.1.1.5 particle verbs 7 2.1.1.6 Named Entity 8 2.1.1.7 Figurative expressions 8 2.1.1.8 Institutionalized phrases 8 2.1.1.9 terminology 9 2.1.1.10 light verb 9
2.1.2 คาและการสรางคาในภาษาไทย 10 2.1.2.1 ประเภทของคาประสม 10
2.1.3 ลกษณะคาประสม 11 2.1.4 คานามประสม 12 2.1.5 หนงสอศาสตรและศลปในการสรางคาไทย 13
2.2 งานวจยทเกยวของ 15
2.2.1 Downing and Levi (2520) 15
7
2.2.2 ณฐกานต เพงผล (2545) การวเคราะหนามวลภาษาไทย 16 โดยอางองขอมลสถตและขอสนเทศทางภาษา
2.2.3 C. Hansakunbutheung, A. Thangthai, C. Wutiwiwatchai and 16 R.Siricharoenchai (2548) Learning Methods and Features
for Corpus-Based
2.2.4 Kanyanut Kriengket, KritKo Sawat, Sunant Anchaleenukul (2550) 17 A Computation Linguistics Study of Compound Nouns in Thai
2.2.5 กญญาณฐ เกรยงเกต (2550) การศกษาคานามแสดงอปกรณดาน 19 วทยาศาสตรแนวภาษาศาสตรคอมพวเตอร
2.2.6 ณรงคกรรณ รอดทรพย (2554) โครงสราง และ วากยสมพนธของนามวล 20 ภาษาไทยในปายรณรงคหาเสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร
บทท 3 วธการดาเนนงานวจย 24
3.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 24
3.2 แนวคดพนฐาน 25
3.3 ขนตอนการทางานของระบบ 25
3.3.1 Thai Input Sentence 26 3.3.2 Word Segmentation Pos Tagging 27 3.3.3 Pattern-based Compound Noun Analysis 28 3.3.4 Thai Linguistic Rules 29 3.3.5 Permanent Compound Noun Analysis 31 3.3.6 Semantic-based Compound Noun Analysis 31 3.3.7 คานวณเปอรเซนโอกาสทจะเปนคานามประสม 32
3.4 เครองมอทใชสาหรบพฒนาระบบ 33
3.5 การฝกฝนทดลอง 33
8
3.6 การวดผลการทดลอง 34
3.6.1 คาความครบถวน (Recall) 34 3.6.2 คาความแมนยา (Precision) 34
บทท 4 ผลการวจย 35
4.1 การเตรยมขอมล (Preprocessing) 35
4.1.1 เครองมอทใชสาหรบการทดสอบระบบ 35 4.2 การทดลอง 36
4.2.1 Permanent Compound Noun Analysis (การตรวจสอบคานามประสม) 36 4.2.2 Semantic-based Compound Noun Analysis 39 (การพจารณาคานามประสม) 4.2.3 ตารางสรปผลการทดลอง 40
4.2.3.1 Permanent Compound Noun Analysis 40 4.2.3.2 Semantic-based Compound Noun Analysis 41
4.3 วธวดผลการทดลอง 41
4.3.1 ตรวจสอบโดยผเชยวชาญ 41 4.3.2 การวดผลการทดลอง 42
บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 43
5.1 สรปผลการทดลอง 43
9
5.1.1 สวนท 1 ตรวจสอบคานามประสม 43 5.1.2 สวนท2 สวนพจารณาคานามประสม 43
5.1.2.1 Superordinate-Subordinate 43 5.1.2.2 Permanent 43 5.1.2.3 ตรวจสอบการสลบทการแยกคาและการแสดงความเปนเจาของ 43
5.1.3 การวดผลการทดลอง 43 5.1.3.1 การวดผลจากผเชยวชาญ 43 5.1.3.2 การวดผลจากการทดลอง 44
5.2 การอภปรายผลการทดลอง 44
5.2.1 ความผดพลาดทเปนปญหากอนการประมวลผลขนตน 44 5.2.2 ลกษณะปญหาตางๆทเกดขนในการทดลอง 45
5.3 สรปผลการวจย 48
รายการอางอง 49
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก ประวตผเชยวชาญคนท 1 51
ภาคผนวก ข ประวตผเชยวชาญคนท 2 52
ภาคผนวก ค ประวตผเชยวชาญคนท 3 53
ประวตผเขยน 54
10
สารบญตาราง
ตารางท หนา
2.1 ความหมายแตกตางจากเดม 11
2.2 คงเคาความหมายเดม 12
2.3 Parts of speech Compound Nouns 12
2.4 การเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของ 21
3.1 กฎคานามประสม 30
3.2 เครองมอทใชสาหรบงานวจย 33
4.1 ตารางสรปผลการทดลอง 41
5.1 การแบงคาจากประโยคโดยมคานามประสมตดไปกบคาอน 45
5.2 แบงคาไมถกตอง 46
5.3 สลบทแบงคาไมถกตอง 47
5.4 Superordinate-Subordinate (sup-sub) แบงคาไมถกตอง 48
11
สารบญภาพ
ภาพท หนา
2.1 การสรางคา 10
2.2 superordinate-subordinate 14
2.3 unrelated meaning 14
2.4 ความถาวร 15
2.5 กระบวนการหาขอบเขตของวล 17
2.6 คาประสมแบบเขาศนย (endocentric compound) 18
2.7 คาประสมแบบออกนอกศนย (exocentric compound) 18
3.1 คาทตรวจสอบไมได 24
3.2 องคประกอบภาพรวมของระบบ 26
3.3 การนาบทความเขาสระบบ 26
3.4 Part of Speech ของ swath 27
3.5 Part of Speech ของ Lexitron 27
3.6 แบงแยกโครงสรางของคาแตละคา 28
3.7 วธการจบคความสมพนธของคา 28
3.8 ตวอยางการจบคความสมพนธของคา 29
3.9 การตรวจสอบคานามประสม 31
3.10 พจารณาคานามประสม 32
3.11 คาความครบถวน (Recall) 34
3.12 คาความแมนยา (Precision) 34
4.1 การแบงกลมคาออกจากกน 36
4.2 การจบคความสมพนธของคา 36
4.3 ตวอยางการจบคความสมพนธของคา 37
4.4 ตวอยางการตรวจสอบกฎคานามประสม 38
4.5 ตวอยางการตรวจสอบกบพจนานกรม 38
12
4.6 ตวอยางคาทใชในการพจาณา 39
4.7 โครงสรางการแสดงความเปนเจาของ 40
4.8 ลาดบการเรยงคา 40
5.1 ความคลมเครอในการกาหนดขอบเขตของคา 44
5.2 ไมสามารถแบงคาออกเปนคายอยๆได 45
5.3 คดแยกออกมาไมถกตอง 46
1
บทท 1 บทน า
1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา
การตรวจสอบคานามประสมจากประโยคภาษาไทยมวตถประสงคเพอทาใหคอมพว เตอร สามารถรบรและสามารถตรวจสอบหาคานามประสมทอยภายในประโยคกอนทคอมพวเตอรจะนาขอมลไปประมวลผลในสวนงานอนๆ โดยขอมลทใชในการศกษาเปนบทความจากสารานกรมของคลงขอความภาษาไทย BEST Corpus Training Set 1 Release 3 ของ NECTEC
การศกษาเกยวกบคาในภาษาไทยเรองของการนาคาตางๆ มาประกอบกนเปนกลมคาเพอใชในการสอสาร นกไวยากรณไทยแตเดมมา เรยกกลมคาทประกอบกนบางแบบวาประโยค (พระยาอปกตศลปสาร ๒๕๔๘ ) และ เรยกกลมคาทประกอบกนแบบอนๆ วา วล การตงชอวลตงตามชนดของคาทอยตนวล อาท วลทมคานามอยตนวล จะเรยกวา นามวล สวนวลทมคากรยาอยตนวล จะเรยก กรยาวล ตอมามการศกษาเกยวกบการนาหนวยคาอสระตงแต 2 หนวยขนไปมาประสมกนทาใหเกดเปนคาใหมทมความหมายใหมหนงหนวยความหมาย โดยจะเรยกคานนวา คาประสม ซงคาประสมจะมความแตกตางกบวลในเรองของความหมาย กลาวคอ วลจะเกดจากคาหรอหนวยคาอสระตงแต 2 คาขนไปมาเรยงตอกนและไมเกดความหมายใหม สวนคาประสมเมอนาหนวยคาอสระตงแต 2 คามาเรยงตอกนจะตองเกดเปนความหมายใหมหนงหนวยความหมาย ซงในงานวจยฉบบนจะเนนมงไปทการศกษาในสวนของคานามประสม
รปแบบของคานามประสมทาใหสามารถสะทอนใหเหนถงลกษณะทางสงคมและ วฒนธรรมได ดงท คณอญชล สงหนอย ไดนาเสนอคอ คานามประสมเปนรปแบบหนงของภาษาทสามารถแสดงหรอสะทอนใหเหนถงพนฐานทางสงคม และวฒนธรรมของผพดภาษานนๆ ไดอยางชดเจน ผทพดภาษาตางกนและมวฒนธรรมทตางกน ยอมมพนฐานทางความคดทแตกตางกนในการสรางคาประสมเพอใชเรยกสงของ คณอญชล สงหนอยไดใหตวอยางเชน คาวา แมบาน ในภาษาไทยเกดจากการนาเอาคาวา แม และ บาน มาประสมกน เพอใชเรยกภรรยาของพอบาน หญงผจดการงานในบาน ซงขณะเดยวกน ในภาษาองกฤษกมการประสมคาทใชในความหมายเดยวกนน แตเลอกคาทแตกตางออกไปมาประสมกน คอ คาวา wife แทนทจะเปนคาวา mother เหมอนดงเชนในภาษาไทย มาประสมกบคาวา house เปน housewife มาใชเรยกบคคลดงกลาว
2
สาหรบคานามประสมในภาษาไทยอาจประกอบดวยคา 2 คาหรอมากกวานน โดยขนอยกบววฒนาการในการใชและการยอมรบกนเปนสากลไมไดมกฎเกณฑใดตายตว ซงสามารถตรวจสอบการใชทถกตองไดจากพจนานกรมทมการปรบปรงลาสด จากปญหาขางตนทาให คอมพวเตอรไมสามารถตรวจสอบไดวา ภายในประโยค 1 ประโยค มคานามประสมอยรวมดวย ซงจะสงผลกระทบตอการนาขอมลไปประมวลผลในลาดบถดไป
ดงนน ผศกษาจงเกดแนวความคดในการแกปญหา โดยนาเทคนควทยาการคอมพวเตอรซงเปนการนาโครงสรางของคานามประสมมาใชในการตรวจสอบ เพอคดแยกคานามประสมออกจากประโยคดวยวธทางอลกอรทม จากนนจงนาไปตรวจสอบ เพอคดแยกคานามประสมออกจากประโยคดวยวธการ 2 ขนตอนคอ การตรวจสอบคานามประสม และ การพจารณาคานามประสม
1.2 วตถประสงคงานวจย
1. เพอศกษาหลกการในการคดแยกคานามประสมออกจากประโยค 2. เพอศกษาหลกการในการตรวจสอบคานามประสมภายในประโยคของภาษาไทย 3. เพอนาเสนอวธการแกไขปญหาการคดแยกคานามประสมออกจากประโยคใน
ภาษาไทย ไดแก การจบกลมจากโครงสราง Part of Speech ของคานามประสม, การตรวจสอบ คานามประสม และ การพจารณาคานามประสม 1.3 ขอบเขตงานวจย
1. ประโยคทนามาใชในการทดสอบการคดแยกคานามประสม เปนบทความทมประโยค ไมยาวมากนก และมการเวนวรรคของแตละประโยคอยางชดเจน
2. ขอมลทใชในการทดสอบ จะใช swath ในการหาสวนประกอบของประโยค แตไมสามารถตรวจสอบคาท swath คนหาสวนประกอบออกมาผดได
3. คาแตละคาภายประโยคจะตองมความถกตองตามหลกไวยากรณ 4. ขอมลทใชในการทดสอบ เปนบทความจากสารานกรมของคลงขอความภาษาไทย
BEST Corpus Training Set 1 Release 3 ของ NECTEC
3
1.4 ค าจ ากดความ
1.4.1 การจบคค าจากความสมพนธของค า เปนการแตกคาแตละคาทอยภายในประโยคออกมาทละลาดบชน โดยอางอง
จากความสมพนธของคา ดวยวธการจบคความสมพนธของคา 1.4.2 Compounds noun
คานามประสม คอ คานามทเกดจากการนาเอาคาตงแต 2 คา ขนไป มารวมกนแลวเกดเปนคานามคาใหมขนมา โดยจะมคาคาหนงทจะอยขางทายจะทาหนาทเปนคาหลก ( head) และคาทอยขางหนา ทาหนาทเปนสวนขยาย ( modifier) เมอรวมกนแลวอาจเกดเปนคาใหม คาเดยวกน หรอแยกเปน 2 คาทยงคงคาเดม หรอใส – (hyphen) เชอมระหวางคา ทงนขนอยกบววฒนาการในการใชและการยอมรบกนเปนสากลไมไดมกฎเกณฑใดตายตว ซงสามารถตรวจสอบ การใชทถกตองไดจากพจนานกรม (dictionary) ทมการปรบปรงลาสด
1.4.3 การแยกค านามประสม การแยกคานามประสมเปนเทคนคในการแบงแยกคานามประสมออกจาก
ประโยค โดยใชโครงสรางของคานามประสมในการคานวณหาวธการแบงแยกคานามประสมออกจากประโยค
1.4.4 N-gram แบบจาลองทใชคานวณคาความนาจะเปนของชดอกขระ ( Character
Sequence) ทเกดขนรวมกนเปนคา หรอคาความนาจะเปนของคาทเขยนเรยงกน ( Word Sequence) ทเกดขนรวมกนเปนประโยค โดยคาความนาจะเปนของชดอกขระหรอคา ประมาณไดจากคลงขอมลทสรางไว ซง N-Gram ไดใชหลกการของสถตในหลาย ๆ ดานมาประยกตใช
1. การประมาณคาดวย 2-Gram (Probability Bigram) คอ การประมาณ คาความนาจะเปนของชดอกขระทเกดขนรวมกนทจะพบ อกขระ (คา) ทละ 2 ตว (คา) ตดกนใน ชดอกขระนน
2. การประมาณคาดวย 3- Gram (Probability Trigram) คอ การประมาณ คาความนาจะเปนของชดอกขระทเกดขนรวมกนทจะพบ อกขระ (คา) ทละ 3 ตว (คา) ตดกนใน ชดอกขระนน
3. การประมาณคาดวย 4- Gram (Probability Quadgram) คอ การประมาณคาความนาจะเปนของชดอกขระทเกดขนรวมกนทจะพบ อกขระ (คา) ทละ 4 ตว (คา) ตดกนใน ชดอกขระนน หรออาจประมาณคาความนาจะเปนจากความยาวของเอนแกรมมากกวา 4-แกรม กไดขนอยกบความจาเปนในการทดลอง แตระบบของเอนแกรมจะยงซบซอนมากขนตามลาดบ
4
1.4.5 Lexitron พจนานกรมสออเลกทรอนกสไทย องกฤษ สามารถใชงานไดสองรปแบบ คอ
ระบบออนไลนใหบรการผานทางเวบไซตและระบบออฟไลน ผใชสามารถดาวนโหลดไปใชงานบนเครองคอมพวเตอรสวนบคคลได โดยคาศพทจะแสดงความหมาย ประเภทของคา นยามของคาศพท คาพอง คาตรงขาม คาลกษณะนาม ประโยคตวอยางทมการใชงานจรง
1.4.6 Superordinate-Subordinate X-x = Xx/x ซง X เปนคาวา ปลา สวน x เลก คอ ดก เมอนามาผสมกนจะได
ความสมพนธเปนลกษณะของ superordinate-subordinate คอ ปลา-ดก 1.4.7 ความถาวร
การจาแนกอรรถสมพนธพนฐาน โดยพนฐานความเชอทเกยวกบความถาวร และ ความเปนปกตวสยของสงตางๆ เชน ประเทศไทย ประเทศจน เปนการใชเรยกชอของประเทศแตละประเทศ ซงมความถาวรหรอเปนสงทาเปนปกตวสย เปนคาทใชกนทวไปและคนทวไปสามารถเขาใจความหมายได
1.4.8 Part of Speech สวนทประกอบออกมาเปนคาพด หรอออกมาเปนประโยค สามารถแบงออกเปน
8 ชนด ไดแก 1. คานาม (Noun) คอคาทใชเรยกชอคน สตว สงของ สถานท 2. คาสรรพนาม (Pronoun) คอคาทใชแทนคานาม 3. คาคณศพท (Adjective) ใชขยายนามหรอสรรพนาม 4. คาวเศษณ (Adverb) คอคาทใชแสดงความเคลอนไหวของนามหรอสรรพนาม 5. คากรยา (Verb) คอคาทใชขยายกรยา คณศพท และกรยาวเศษดวยกน 6. คาบพบท (Preposition) คอคาทใชบอกความสมพนธกบนามหรอกรยา 7. คาสนธาน (Conjunction) ใชเชอมประโยค หรอคา 8. คาอทาน (Interjection) ใชเพอแสดงความรสก เสยใจ หรอประหลาดใจ
5
1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1. สรางโปรแกรมทสามารถตรวจสอบคานามประสมจากประโยคไดอยางถกตอง 2. ทาใหคอมพวเตอรสามารถแยกคานามประสมออกจากประโยคไดอยางถกตอง 3. สามารถแกปญหาการแยกคานามประสมออกจากประโยค ดวยใชวธการทาง
อลกอรทมอยางถกตองได 1.6 รายละเอยดวทยานพนธ วทยานพนธฉบบนประกอบดวยบทนาในบทท 1 จะกลาวถงความเปนมาและความสาคญของปญหา วตถประสงคของงานวจย ขอบเขตของงานวจย คาจากดความ และผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ บทท 2 กลาวถงทฤษฎตางๆ ทเกยวของกบงานวจย รวมทงงานวจยอนๆ ทเกยวของ บทท 3 เปนการอธบายวธการดาเนนงานวจย แนวคดพนฐานและขนตอนการดาเนนงาน บทท 4 เปนสวนของผลการทดลองและการประเมนผลการทดลอง และบทท 5 บทสดทาย เปนสวนของการสรปผลการทดลองของงานวจย รวมทงรายละเอยดและขอเสนอแนะ
6
บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ
2.1 ทฤษฎทเกยวของ
ในวทยานพนธนนาเสนอเกยวกบคานามประสม ซงจดอยในประเภทหนงของMultiword Expression งานวจยฉบบนเปนการตรวจสอบคานามประสมจากประโยคภาษาไทย โดยมวตถประสงค เพอใหคอมพวเตอรสามารถรบรและสามารถตรวจสอบหาคานามประสมภายในประโยค กอนทคอมพวเตอรจะนาขอมลไปประมวลผลในลาดบถดไป
2.1.1 Multiword Expressions (MWEs)
บางวลในพจนานกรม จะประกอบดวย หนงคาหรอสองคาหรอมากกวานน โดยเฉพาะ phrase (วล) ยกตวอยางเชน strong tea ไมไดหมายถง ชาทแขงแรงหรออวน แมวาคาคณศพทเหลานนอาจจะใชอธบายชาทมมากกวาปรมาณปกตของรสชาต แตบางครงวลอาจมความหมายทแตกตางจากคาทนามาประกอบกน เชน วล kick the Bucket ซงมความหมายวา ตาย โดยเรยกวลขางตนวา MWEs
Multiword Expressions สามารถแบงออกเปนหลายประเภท คอ idioms, compounds noun, lexical collocation, complex lexical items, particle verbs, named entities, figurative expressions, Institutionalized phrases, terminology และ light verb
2.1.1.1 compounds noun compounds noun หมายถง การนาคาตงแต 2 คา มารวมกน แลวเกด
เปนคานามใหมขนมา โด ยเมอรวมกนแลว อาจเกดเปนคาใหมทมความหมายตางจากคาทนามารวมกน หรอยงคงมเคาความหมายเดม ทงนขนอยกบววฒนาการในการใชและการยอมรบกนเปนสากลไมไดมกฎเกณฑใดตายตว ซงสามารถตรวจสอบการใชทถกตองไดจากพจนานกรมทมการปรบปรงลาสด
2.1.1.2 Idioms Idioms หมายถง สานวนหรอถอยคาทไมไดมความหมายตรงตว
ซงสามารถแสดงตวอยางไดดงน so far หมายถง จนถงทกวนน, จนกระทงปจจบน, จนเดยวน to a limited extent หมายถง เพยงแคน, เพยงเทาน
7
2.1.1.3 lexical collocation lexical collocation หมายถง กลมคาทปรากฏรวมกน มกประกอบดวย
คานาม คากรยา คาคณศพท หรอ คากรยาวเศษณ สาหรบผเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาทสอง จะพบวามพจนานกรมแบบ
collocation ทชวยบอกและอธบายวาคาไหนทนยมใชคกบคาไหนบอยๆ เชนคาวา knowledge กจะมคาทนยมใชคกนคอ considerable, great, vast, comprehensive, sound, thorough, detailed, broad, extensive, inside, common, factual, practical, up-to-date เปนตน
2.1.1.4 complex lexical items complex lexical items หมายถง คาประสาน ซงกคอกลมคาทปรากฏ
รวมกน และเมอแบงคาออกเปนหนวยยอย จะมสวนหนงทสามารถอยตามลาพงได และอกสวนหนงทไมสามารถอยตามลาพงได ตวอยางค าในภาษาองกฤษ
pretest precook immaterial immature devalue decode quickly happily noted lifted bigger longer
จากตวอยาง คาทสามารถอยตามลาพงได คอคาวา test, cook, material, mature, value, code, quick, happy, note, lift, big และ long สวนคาทไมสามารถอยตามลาพงได คอคาวา pre, im, de, ly, er และ ed
2.1.1.5. Particle verbs Particle verbs หมายถง กรยาวล โดยสามารถเรยกชอไดหลายรปแบบ
คอ two-part verbs, three-part verbs, two-word verbs และ multi-word verbs เปนตน แตตามไวยากรณในภาษาองกฤษ กรยาวล คอ phrasal verb โดยลกษณะของกรยาวล จะมคากรยาหนงคาและคาอนๆ อกหนงหรอสองคา โดยเมอประกอบกนขนเปนกลมคา จะทาใหเกดความหมายใหมขนมาหรออาจจะไมมเคาความหมายของคากรยาเดมเลย
คาอนๆ ทกลาวถงจากบรบทแรก จะเรยกวาสวนประกอบหรอ particles โดยมากจะเปน down, in, off, out, up เปนตน เมอสวนประกอบมาอยรวมกบคากรยาจะเกดเปนความหมายใหม โดยสวนประกอบจะเปลยนความหมายเดมของคากรยา ซงแตกตางจากการใชคากรยารวมกบคาบพบท หรอการใชคากรยารวมกบคากรยาวเศษณ เพราะคาบพบทและ
8
คากรยาวเศษณ ไมไดเปลยนความหมายเดมของคากรยาแต particle จะเปลยนความหมายของคากรยา
2.1.1.6 Named Entity Named Entity หมายถง คานามเฉพาะ ซงคอคาททาหนาทระบชเฉพาะ
ถงสงตางๆ เชน บคคล ชอองคกร ชอสถานท รวมไปถงนพจนแสดงวนเวลา ปรมาณเงน และ เปอรเซนต
2.1.1.7 Figurative expressions Figurative expressions จะแบงรปแบบการเปรยบเทยบออกเปน 2
รปแบบดงน 1. Simile หมายถง เปนการนาของสองสงมาเปรยบเทยบกน โดยม
คาเชอม like /as เพอแสดงความคลายคลงกนดงน ตวอยาง
The grass is like a green carpet. This hall is as quiet as a graveyard. Love is like a rocket.
2. Metaphor หมายถง คาอปมาอปไมย เปนการเปรยบเทยบของ
สงหนงเปนอกสงหนง โดยอาศยความหมายแฝง ซงหากดตามโครงสรางประโยคแลวเหมอนไมใช การเปรยบเทยบ ตวอยาง
Prasit ’s home is an antique shop. Non is a tiger when he is angry. Pim was a goddess of beauty.
2.1.1.8 Institutionalized phrases Institutionalized phrases หมายถง การรวมกนของกลมคา ซงคาท
เกดขนมาจากการผสมคาทมความหมายในตวเองเขาดวยกน แลวกลายเปนคาใหมทมเคาความหมายเดม หรอไมคงเหลอเคาความหมายเดมดงตวอยางดานลาง
9
ตวอยาง เคาความหมายเดม Traffic หมายถง การจราจร Light หมายถง แสง Traffic Light หมายถง สญญาณไฟจราจร
จากตวอยางขางตนการนาคาวา traffic กบ light มาผสมกนจะเกดเปนคาใหมทมความหมายวา สญญาณไฟจราจร ซงยงคงมเคาความหมายเดม แตทงนทงนนความหมายนนอาจจะเปลยนไปโดยสนเชง และไมคงเหลอเคาความหมายเดมของคาทนามาประสมกนเลยดงตวอยางดานลาง ตวอยาง ไมคงเหลอเคาความหมายเดม
Salt หมายถง เกลอ Pepper หมายถง พรกไทย Salt and Pepper หมายถง ผมหงอก
2.1.1.9 terminology terminology หมายถง คาศพทเฉพาะทาง เปนคาทใชเฉพาะกลมหรอ
เฉพาะอาชพ ซงสามารถยกตวอยางไดดงน ตวอยาง
white dwarf คอ ดาวแคระขาวเปนดาวทอณหภมผวสงมากแตไมคอยสวาง Law of Mass Action คอ อตราการเกดปฏกรยาเคมซงจะเปนสดสวน โดยตรงกบ
ความเขมขนของสารตงตนทเกดปฏกรยา
2.1.1.10 light verb light verb คอ กรยาเฉพาะทมความหมายในตวเองตวอยาง เชน do
หรอ take แตทแสดงความหมายซบซอนมากขน เมอรวมกบคาอนโดยสวนมากเปนคานาม เชน do a trick or take a bat
10
สาหรบในงานวจยฉบบนจะมงเนนศกษาเกยวกบคานามประสม compounds noun ในภาษาไทยเพอทาใหคอมพวเตอรสามารถรบรและสามารถตรวจสอบเพอคนหาคานามประสมภายในประโยคกอนทคอมพวเตอรจะนาขอมลไปประมวลผลในลาดบถดไป
2.1.2 ค าและการสรางค าในภาษาไทย 1. คา คอ เสยงทเปลงออก แตตองมความหมายหนงความหมาย 2. คามล คอ “คาพนฐานทมความหมายสมบรณในตวเอง กลาวคอ เปนคาท
สรางขนโดยเฉพาะ เพอใชเรยกสงใดสงหนง อาการใดอาการหนง โดยอาจเปนคาไทยดงเดมหรอเปนคาทมาจากภาษาอน ” (สบคนจาก โรงเรยนมหดลวทยานสรณ , เอกสารประกอบการเรยน รายวชา ท๔๐๑๐๕ หลกภาษาไทยในชวตประจาวน)
3. คาประสม คอ คาทเกดจากการนาคามลตงแตสองคาขนไปมาผสมกน แลวเกดความหมายใหมหนงหนวยความหมาย หรอยงคงมเคาความหมายเดม จากคาอธบายขางตนสามารถสรปออกมาไดดงภาพท 2.1
ภาพท 2.1 การสรางคา
2.1.2.1 ประเภทของค าประสม
(1) ค าทน ามาประสมกนน ามาจากภาษาใดกได 1. คาประสมทเปนคาไทยกบคาไทย ตวอยางเชน แม+บาน = แมบาน ,
พอ+ตา = พอตา, โรง+เรยน = โรงเรยน 2. คาประสมทเปนคาไทยกบบาลตวอยางเชน ราช+วง = ราชวง,
พล+เรอน = พลเรอน, รถ+ไฟ = รถไฟ 3. คาประสมระหวางภาษาบาล สนสกฤตหรอคาทมาจากภาษาอน เชน
กจ+ธระ = กจธระ, วงศ+ญาต = วงศญาต, นา+ซป = นาซป
11
(2) ค ามลทน ามาผสมกน อาจเปนนาม สรรพนาม กรยา วเศษณ บพบท 1. คาประสมทมคานามเปนตวตง เชน พอตา ปากจด คนใช นาหวาน
คนนอก ภาคใต 2. คาประสมทมคากรยาเปนตวตง เชน ยงปน เชอใจ หอหมก จบจอง
อวดด 3. คาประสมทมคาวเศษณเปนตวตง เชน หลายใจ นารก หวานเยน 4. คาประสมทมคาบพบทเปนตวตง เชน ใตเทา ทนอน ใตดน
2.1.3 ลกษณะค าประสม 1. ความหมายแตงตางจากเดม เปนการนาคามลตงแตสองคาขนไปมาผสมกน
โดยคาใหมทเกดขนจะไมมเคาความหมายเดมของคามลทนามาผสมกน ดงแสดงในตารางท 2.1 ตารางท 2.1 ความหมายแตกตางจากเดม
คาประสม ความหมาย พอครว ชายทมหนาทประกอบอาหาร แมทพ ชายหรอหญงทเปนหวหนาของกองทพ
ลกนา ลกของยงซงอยในนา ตเยน ภาชนะคลายต ใหความเยนแกของทบรรจอย
2. คงเคาความหมายเดม เปนการนาคามลตงแตสองคาขนไปมาผสมกน โดย
คาใหมทเกดขนจะมเคาความหมายเดมของคามลทนามาผสมกน ดงแสดงในตารางท 2.2
12
ตารางท 2.2 คงเคาความหมายเดม
คาประสม ความหมาย
นาแขง นาทถกความเยนจดจนแขงตวเปนกอน
หมาปา ชอหมาหลายชนดในวงศ Canidae มถนกาเนดเกอบทวทกภมภาคของโลก ขนลาตวมสตาง ๆ เชน นาตาลเทา เทาปนแดง ฟนและเขยวคมมาก นสยดราย
แกงสม แกงพวกหนง มลกษณะคลายแกงเผดแตไมใสเครองเทศ กะท หรอ นามน
คาประสมสามารถแบงออกเปนหลายประเภท ซงในงานวจยฉบบนจะขอกลาวถง
เฉพาะคานามประสม 2.1.4 ค านามประสม
คานามประสม คอ การนาคามลตงแตสองคาขนไปมาผสมกนและคาใหมทเกดขนจะทาหนาทเปนคานาม ซงจะมลกษณะการประสมคา ดงตารางท 2.3 ตารางท 2.3 Parts of speech Compound Nouns
Compound- elements
Examples ภาษาไทย
Examples
noun + noun bedroom water tank
นาม + นาม แมนา พอบาน แปรงสฟน ฯลฯ
noun + verb rainfall haircut train-spotting
นาม + กรยา
แบบเรยน เขมกลด ยาดม
noun + adverb
hanger-on passer-by
นาม + วเศษณ นาแขง ถวเขยว หวหอม
13
Compound- elements
Examples ภาษาไทย
Examples
verb + noun washing machine driving licence
กรยา + นาม กนใจ เลนตว เขาใจ ไดหนา ฯลฯ
adverb + noun onlooker bystander
วเศษณ + คานาม ออนขอ สองหว
adjective + verb dry-cleaning
adverb + verb output overthrow
Participle (-ing) + คานาม (Noun)
Dancing-teacher
verb + verb กรยา + กรยา กนชน ไขควง
2.1.5 หนงสอค านามประสม ศาสตรและศลปในการสรางค าไทย
แนวทางการพจารณาความแตกตางระหวางคานามประสมกบนามวล และ ประโยค
1. อรรถศาสตร เกณฑทางอรรถศาสตรเปนเกณฑสาคญทมกนาไปเปนหลกในการพจารณาคาประสม กลาวคอ หากขอความใดมความหมายทไดจากการรวมเขาดวยกนของหนวยสมาชกอยางตรงไปตรงมา ขอความนนจะถอวาเปนวลหรอประโยค หากขอความใดทมความหมายผดไปจากการรวมของหนวยยอย เกดเปนความหมายใหมทไมอาจคาดเดาไดจะถอวาเปนคาประสม ดงนนคาทเกดตดตอกน เชน คอหอย ทมความหมายวาเปน คอของหอย ซงเปนความหมายทไดจากการประกอบกนโดยตรงของคาวา คอ และ หอย จะนบวาเปนวล แตหากมความหมายวา ลกกระเดอก ซงเปนสงอนทไมสามารถคาดคะเนได จากความหมายของคาวา คอ และ หอย โดยตรงจะนบวาเปนคาประสม
ลกษณะทางอรรถศาสตรอกตวอยางหนงทมประโยชนในการบอกความแตกตางระหวางคาประสม วล และ ประโยค ยกตวอยางเชน วลมโครงสรางแบบคานาม-คานามสามารถมรปแบบอรรถสมพนธไดเพยงสองแบบคอ สงทถกครอบครอง-เจาของ เชน บานฉน ลกคณ และ สงประดษฐ-วสด แตคานามประสม มอรรถสมพนธระหวางหนวยสมาชกทหลากหลายมากกวา วล เปนตน (อญชล สงหนอย, 2548, น. 133-134)
2. วากยสมพนธ ลกษณะทางวากยสมพนธทสาคญเปนทรจกกนดประการหนงในการทดสอบคาประสมคอ สมาชกคานามประสมไมอาจแยกกนไดไมวาจะเปนการแยกกนหรอการแทรกคาอนระหวางสมาชก โดยยกตวอยาง คาทเกดตอเนองกนเชน หชาง ดงนนประโยค ฉนดดหชาง
14
หากตความหมายวาเปนวล จะหมายถง หของชาง แตยงสามารถแยกจากกนไดเปน ชางฉนดดห ซงหากตความวาเปนคาประสมทหมายถงกระจกขางของรถแลวจะไมสามารถแยก ห และ ชาง ออกจากกนได (อญชล สงหนอย, 2548, น. 135-136)
3. สมาชกคานามประสมไมอาจเชอมกบคาอนได คาประสมโดยทวไปไมมคาเชอม เชน และ หรอ แต ฯลฯ ปรากฏระหวางหนวยสมาชก ดงนนขอความทขดเสนใต เชน บานเลกแตเกาคอหาน และเปด หมหน หรอยาง ฯลฯ จงไมนาพจารณาวาเปนคานามประสม (อญชล สงหนอย, 2548, น. 138)
4. อรรถความสมพนธพนฐานของคานามประสมมอรรถสมพนธพนฐานได 2 รปแบบ (อญชล สงหนอย, 2548, น. 81-83)
1. X-x = Xx/x ซง X เปน superordinate สวน x เลกคอ subordinate เมอนามาผสมกนจะไดความสมพนธดงภาพท 2.2
ปลา = X ดก = x
ภาพท 2.2 superordinate-subordinate
2. X-Y = Xy ซง X และ Y เปนคาสองคาทนามาผสมกนและทาใหเกด
unrelated meaning เมอนามาผสมกนจะไดดงภาพ 2.3
ปลา = X ตน = Y
ภาพท 2.3 unrelated meaning
ปลาดก
ปลาตน
ตนย
15
2.2 งานวจยทเกยวของ
2.2.1 Downing and Levi (2520) On the creation and use of English compound nouns. Language
เปนการจาแนกอรรถสมพนธพนฐาน โดยพนฐานความเชอทเกยวกบถาวร และ ความเปนปกตวสยของสงตางๆ จากการศกษาคาประสมของ Downing แสดงใหเหนวาคานามประสม ชนดคานามลวน สามารถจาแนกออกเปนอรรถสมพนธรปแบบตางๆ บนพนฐานของความคดหรอความเชอเกยวกบ ความถาวร และ ความเปนปกตวสยนเองทกลาวกนวาสรรพสงธรรมชาตอนไดแก มนษย สตว พช มกถกจาแนกตามลกษณะพนฐานของสงนนๆ เชน มนษย มกมการจาแนกโดยแบงตามรปลกษณ และ ถนฐาน สวนวตถธรรมชาตมกจาแนกตามสวนประกอบทมาและแหลง ตวอยางเชน กรงนก จะถกตความ โดยอาศยหลกความเปนปกตวสยบนพนฐานของวฒนธรรมไดวาเปนทอยอาศยทเตรยมไวสาหรบนกอยมากกวาทจะมใครตความวา สถานททเตรยมไวสาหรบนกบนผานเปนตนดงภาพท 2.4
,
ภาพท 2.4 ความถาวร
16
2.2.2 ณฐกานต เพงผล (2545) การวเคราะหนามวลภาษาไทยโดยอางองขอมลสถตและขอสนเทศทางภาษา
งานวจยฉบบนเปนการคนหาแนวทางและพฒนาโปรแกรมวเคราะหนามวลทสามารถแยกแยะและกาหนดขอบเขตของแกนนามวล รวมทงสามารถระบตาแหนงของคาหลกแทของนามวล ซงแบงกระบวนการทางานแบงออกเปน 4 ขนตอน ไดแก การรวมคาใหเปนหนวยความหมายทใหญขน การวเคราะหขอบเขตนามวล การแบงนามวลยอย และ การหาตาแหนงคาหลกแทของนามวล ซงในแตละขนตอนจะประมวลโดยองขอมลสถตหรอขอสนเทศทางภาษา โดยนาขอมลจากนตยสารกนนรจานวน 100 เอกสาร และ นตยสาร อ.ส.ท. จานวน 100 เอกสาร โดยใหนกวจยทางภาษาสรางกฎนามวลและกฎการรวมคาจากเอกสาร ซงมทงหมด 83 กฎ และกฎการรวมคา 90 กฎ
จากผลการทดลองพบวา การรวมคาใหเปนหนวยความหมายทใหญขนสามารถเพมความถกตองของการกาหนดขอบเขตของนามวลจาก 78% เปน 90% และ โปรแกรมสามารถหาคาหลกแทใหนามวลไดถกตอง 55% แตยงพบปญหาในเรองของผลการวเคราะหคาประสมและนามวลสาหรบเอกสารทระบบยงไมไดเรยนร ซงมความถกตองไมมากนกเนองจากฐานความรภาษาทรวบรวมไดจากเอกสาร 200 เอกสารไมครอบคลมไวยากรณในภาษาไทยทงหมดและการวเคราะห การทดลองจากดอยเฉพาะเอกสารททาการทดลอง 2 กลมเอกสาร ทาใหไมสามารถจดการกบเอกสารประเภทอนไดดเทาทควร
2.2.3 C. Hansakunbutheung, A. Thangthai, C. Wutiwiwatchai and R.Siricharoenchai (2548) Learning Methods and Features for Corpus-Based Phrase Break Prediction on Thai
บทความนาเสนอโปรแกรม 5 ชนด ทมชอเสยงในการหาขอบเขตของวล ไดแก POS Sequence Model, CART, RIPPER, SLIPPER และ Neural Network ซงการทดลองเปนการเปรยบเทยบวธการ 5 ชนด เพอทใชในการการหาขอบเขตของวล โดยขอความทนามาใชในการทดสอบจะไมมคาทไมมความหมาย ซงการทดลองและการเรยนรแตละวธการมาจากการ Train เพอหาจานวนสงสดของขอมลจากใน Leaf node และ จานวนของพาทชนสาหรบคาทดทสด โดยลาดบแรกเปนการนาขอความภาษาไทยมาแบงเปนหลายกลมตามประเภทของ Thai Character, Digit หรอ สญลกษณจากนน Thai Character จะถกแบงเปนคา และ ตดแทกดวย POS จากนนจงจะเขาสการวเคราะหการทานายหาขอบเขตของวลดงแสดงในภาพท 2.5
17
ภาพท 2.5 กระบวนการหาขอบเขตของวล, โดย C. Hansakunbutheung, A. Thangthai, C.
Wutiwiwatchai and R.Siricharoenchai, 2548, NECTEC, Thailand
จากผลการทดลองวธการทดทสดคอ CART โดยสามารถแบงไดถกตอง 80.14% และมชดเชอมตอทถกตอง 94.40% และไมสามารถแบงไดถกตอง 2.37% เพอเพมประสทธภาพในการเรยนรตองเลอกลกษณะขอมลใหเหมาะสมกบคณลกษณะทจะนามาใชในการทดสอบและจากการทดลองพบวา โครงสรางของ Part of Speech ไดรบการพสจนแลววาใหประสทธภาพสงสดในการแยกคา ซงเปนปจจยหนงทสงผลตอการทานายขอบเขตของวลในภาษาองกฤษ ดงนน ถาโครงสรางของ Part of Speech มความถกตองมากขนจะเปนปจจยหนงททาใหการทานายหาขอบเขตของวลมประสทธภาพมากขน
2.2.4 Kanyanut Kriengket, Krit Kosawat, Sunant Anchaleenukul (2550) A Computation Linguistics Study of Compound Nouns in Thai
เปนงานวจยททาการแบงคาประสมตามลกษณะทางความหมายซงสามารถแบงเปน 2 ประเภทดงน
1. คาประสมแบบเขาศนย ( endocentric compound) คอคาประสมทแสดงชนดของสวนประกอบหลก สวนประกอบของคาประสมประเภทนมหนวยหลกและหนวยขยายทาหนาทรวมกนดงภาพท 2.6
18
ภาพท 2.6 คาประสมแบบเขาศนย (endocentric compound)
โดย Kanyanut Kriengket, KritKo Sawat, Sunant Anchaleenukul, 2550, NECTEC, Thailand
2. คาประสมแบบออกนอกศนย ( exocentric compound) คาประสมทมสวนความหมายแตกตางไปจากสวนประกอบ สวนประกอบแตละสวนทประกอบกนเปนคาประสมไมมสวนหนงสวนใดเปนสวนหลก แตทงสองสวนจะทาหนาทรวมกนเปนคาๆ เดยว แสดงความหมายใหมดงภาพท 2.7
ภาพท 2.7 คาประสมแบบออกนอกศนย (exocentric compound)
โดย Kanyanut Kriengket, KritKo Sawat, Sunant Anchaleenukul, 2550, NECTEC, Thailand
19
2.2.5 กญญาณฐ เกรยงเกต (2550) การศกษาค านามแสดงอปกรณดาน วทยาศาสตรแนวภาษาศาสตรคอมพวเตอร
งานวจยฉบบนเปนการนาคานามแสดงอปกรณดานวทยาศาสตรมาวเคราะหโครงสรางความสมพนธระหวางคาทมตอกนทง วล คาประสม และ คามล เปนการศกษาวเคราะหโครงสรางหลายระดบของคานามแสดงอปกรณดายวทยาศาสตร ไดแก โครงสรางผวซงประกอบดวยโครงสรางระดบชนดของคาและระดบหนาท โครงสรางระดบตรรกะหรอโครงสรางระดบกลางและโครงสรางระดบลก ไดแก โครงสรางระดบความหมายเปนการทาการทดลอง โดยใชโปรแกรม Unitex มาสรางโครงสรางความสมพนธระหวางสวนประกอบของคานามแสดงอปกรณดานวทยาศาสตร เพอทดสอบการตรวจจบคาจากโครงสรางทประยกตมาจากโปรแกรม Unitex การทดลองเปนการตรวจจบคานามแสดงอปกรณดานวทยาศาสตรโดยแบงออกเปน 2 สวน คอ กราฟหลกสาหรบทดสอบการตรวจจบโครงสรางกบคลงขอมลทเปนรายการคาศพทจากพจนานกรม และ กราฟหลกสาหรบการตรวจจบโครงสรางกบคลงขอมลทไดจากการรวบรวมบทความในนตยสารทเผยแพรทางอนเตอรเนต
ผลการทดสอบรายการคาศพทจากพจนานกรมพบวา เครองคอมพวเตอรสามารถตรวจจบคาได 974 คา เปนคาทถกตอง 973 คา และ ตรวจจบคาผดอก 1 คา และ มคาความครบถวนเปนรอยละ 100 และ คาความแมนยาเปนรอยละ 99.90
ผลการทดสอบจากคลงขอมลทเปนบทความแบงออกเปน 2 ประเภท คอ คานามแสดงอปกรณดานวทยาศาสตร จานวน 815 คา และ คานามแสดงอปกรณทอยนอกสาขาวทยาศาสตร จานวน 1209 คา
จากการทดสอบของคานามแสดงอปกรณดานวทยาศาสตรพบวา มคา ความครบถวนเปน 71.41% และ คาความแมนยาเปน 30.62% สวนคานามทอยนอกสาขามคา ความครบถวนเปน 81.47% และ คาความแมนยาเปน 51.81% สวนปญหาทพบจากการทดสอบ เกดจากคาทมาจากคลงขอมล ไมไดปรากฏเปนรายการคาศพทโดดๆ เชนเดยวกบในพจนานกรมแตปรากฏในประโยคทมบรบทแวดลอม ทาใหเครองคอมพวเตอรตรวจจบคาเกนความยาวทตองการ อกทงยงเกดความผดพลาดอนๆ คอ เครองคอมพวเตอรตรวจจบคา วล หรอ หนวยสรางอน ทมการเวนวรรคระหวางสวนประกอบเขามาดวย จงจาเปนตองอาศยเงอนไขอนๆ เพมเตมเพอชวยในการ คดกรอง
20
2.2.6 ณรงคกรรณ รอดทรพย (2554) โครงสราง และ วากยสมพนธของนามวลภาษาไทยในปายรณรงคหาเสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร
เพอวเคราะหโครงสราง วากยสมพนธ และอรรถสมพนธของหนวยสมาชกนามวลภาษาไทย ซงปรากฏในปายรณรงคหาเสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร 2554 ผลการศกษาพบวา นามวลภาษาไทยตองประกอบดวยอยางนอยคานามและอาจมหนวยขยายนามอยทางซายของคานามโดยหนวยขยายนามปรากฏไดตงแต 1 หนวยขนไปถงมากทสดคอ 6 หนวย ไดแก ประโยคคณศพท วลแสดงปรมาณ วลแสดงเจาของ บพบทวล คานามขยาย หรอ คาชเฉพาะ สวนขยายเหลานอาจปรากฏอยางใดอยางหนงและ/หรออาจประกอบกนเปนสวนขยายของคานามหลก แนวคดซงใชวเคราะหและอธบายภาษาในบทความวจยน คอ ทฤษฎไวยากรณหนาทนยมแบบลกษณภาษา (Functional-Typological Approach) ของ Talmy Givón โดยการวจยแยงออกเปนสองประเดน คอ โครงสราง และ วากยสมพนธนามวลภาษาไทย กบ อรรถสมพนธของนามวลภาษาไทยโดยใชกรณศกษาเปนนามวลทปรากฏในปายรณรงคหาเสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร
จากผลการทดลองโครงสราง และ วากยสมพนธของนามวลภาษาไทยปรากฏในปายรณรงคหาเสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร 2554 ปรากฏทงรปแบบโครงสรางคานาม คาเดยว และ รปแบบโครงสรางคานามกบสวนขยาย สวนอรรถสมพนธของหนวยสมาชกนามวลภาษาไทยซงปรากฏในปายรณรงคหาเสยงเลอกตงปรากฏออกมา 6 ลกษณะ คอ สงทถกครอบครอง-เจาของ ประเดน-สรรพสง สรรพสง-จดประสงค สรรพสง-แหลง สรรพสง-ลาดบ ผชานาญ-สงทชานาญ
21
ตารางท 2.4 การเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของ
ผเขยน เทคนคทใช จดเดน จดดอย Downing and Levi (2520)
เปนการจาแนกอรรถสมพนธพนฐาน โดยพนฐานความเชอทเกยวกบถาวร และ ความเปนปกตวสยของสงตางๆ
จาแนกคานามประสมดวย อรรถสมพนธพนฐานจากพนฐานความเชอทเกยวกบความถาวร และ ความเปนปกตวสย
การศกษาไมใช เปนการวจยแบบทดลองเปนเพยงแนวคดพนฐานทใชในการคดแยกคานามประสม
ณฐกานต เพงผล (2545)
การวเคราะหขอบเขตนามวล การแบงนามวลยอย และ การหาตาแหนงคาหลกแทของนามวล
การรวมคาใหเปนหนวยความหมายทใหญขนสามารถเพมความถกตองของการกาหนดขอบเขตของนามวล
ฐานความรภาษาทรวบรวมไดจากเอกสาร 200 เอกสารไมครอบคลมไวยากรณในภาษาไทยทงหมด
C.Hansakunbutheung, A. Thangthai, C.Wutiwiwatchai and R.Siricharoenchai (2548)
การทดลองเปนการเปรยบเทยบวธการ 5 ชนดเพอทใชในการการหาขอบเขตของวลไดแก POS Sequence Model, CART, RIPPER, SLIPPER และ Neural Network
- วธการทดทสดคอ CART - โครงสรางของ Part of Speech ไดรบการพสจนแลววาใหประสทธภาพสงสดในการแยกคา
การเรยนรตองเลอกลกษณะขอมลใหเหมาะสมกบคณลกษณะทจะนามาใชในการทดสอบ
22
ตารางท 2.4 (ตอ) การเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของ
ผเขยน เทคนคทใช จดเดน จดดอย Kanyanut Kriengket, KritKo Sawat, Sunant Anchaleenukul (2550)
งานวจยททาการแบงคาประสมตามลกษณะทางความหมาย คอ คาประสมแบบเขาศนย และ คาประสมแบบออกนอกศนย
สามารถแบงประเภทของคานามประสมออกเปนสองประเภท คอ คาประสมแบบเขาศนย และ คาประสมแบบออกนอกศนย
การศกษาไมใช เปนการวจยแบบทดลองเปนหลกการทใชในการแบงประเภทคานามประสม
กญญาณฐ เกรยงเกต (2550)
งานวจยฉบบนเปนการนาคานามแสดงอปกรณดานวทยาศาสตรมาวเคราะหโครงสรางความสมพนธระหวางคาทมตอกนทง วล คาประสม และ คามล
การทดสอบรายการคาศพทจากพจนานกรมเครองสามารถตรวจจบได 974 คา เปนคาทถกตอง 973 คา และ ตรวจจบคาผดอก 1 คา และ มคาความครบถวนเปนรอยละ 100
การทดสอบคานามทมาจากคลงขอมลจะไมไดปรากฏเปนรายการคาศพทโดดในพจนานกรมแตปรากฏในประโยคทมบรบทแวดลอมทาใหเครองคอมพวเตอรตรวจจบคาเกนความยาวทตองการ
23
ตารางท 2.4 (ตอ) การเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของ
ผเขยน เทคนคทใช จดเดน จดดอย ณรงคกรรณ รอดทรพย (2554)
วเคราะหโครงสราง วากยสมพนธ และ อรรถสมพนธของหนวยสมาชก นามวลภาษาไทย
สวนอรรถสมพนธของหนวยสมาชกนามวลภาษาไทยซงปรากฏในปายรณรงค หาเสยงเลอกตงปรากฏออกมา 6 ลกษณะ คอ สงทถกครอบครอง-เจาของ ประเดน-สรรพสง สรรพสง-จดประสงค สรรพสง-แหลง สรรพสง-ลาดบ ผชานาญ-สงทชานาญ
ขอมลทใชในการทดลองอาจยงไมครอบคลมอรรถสมพนธของหนวยสมาชกนามวลภาษาไทยลกษณะอนๆ
24
บทท 3 วธการด าเนนงานวจย
งานวจยฉบบนนาเทคนควทยาการคอมพวเตอร ซงเปนการนาโครงสรางของคานาม
ประสมมาใชในการตรวจสอบ เพอคดแยกคานามประสมออกจากประโยค ดวยวธทางอลกอรทมจากนนจงแตกคาแตละคาทอยภายในประโยคออกมาทละลาดบชน โดยอางองจากลาดบของคาจากซายไปขวาเพอจดกลมของคากอนนาไปวเคราะห เพอใชในการตดแยกคานามประสมออกจากประโยค ดวยวธการสองขนตอนคอ การตรวจสอบคานามประสมและการพจารณาคานามประสม ทาใหคอมพวเตอรสามารถนาขอมลทผานการตรวจสอบไปใชงานไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยมขนตอนการดาเนนการ ดงตอไปน
ขอบเขตการทดลอง แนวคดพนฐาน ขนตอนการทางานของระบบ องคประกอบภาพรวมของระบบ ขนตอนการทดลอง และผลการทดลอง พรอมทงอธบายถงปญหาตางๆ ทเกดขนในการทดลอง เครองมอทใชสาหรบพฒนาระบบ การฝกฝนทดลอง และการวดผล การทดลอง 3.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา
การทดลองสาหรบงานวจยน จะทาการทดลองกบคลงขอมล 5 Million Words For BEST2010 ประเภท encyclopedia ทมการหา Part of speech จากโปรแกรม Swath 2.0.1 เรยบรอยแลว ซงบทความทใชในการคดแยกคานามประสมออกจากประโยคเปนบทความทมประโยคไมยาวมากนก มการเวนวรรคของแตละประโยคอยางชดเจนและไมสามารถตรวจสอบคาท Swath ไมสามารถแบงคา หรอ หา Part of Speech ออกมาได ดงแสดงในภาพท 3.1 โดยโปรแกรม Swath มองคาวาสตวเลยงเปนคาเดยวกน ทาใหระบบไมสามารถนาคาวา สตวเลยง ไปวเคราะหเพอคดแยกคานามประสมออกจากประโยคในขนตอนตอไปได
ภาพท 3.1 คาทตรวจสอบไมได
25
3.2 แนวคดพนฐาน
แนวคดทเสนอในงานวจยนไดทาการศกษาเกยวกบการวเคราะหและคดแยกคานามประสมออกจากประโยค โดยใชโครงสรางของคานามประสม เพอเปนคดแยกคานามประสมออกจากประโยค จากนนจงแตกคาแตละคาทอยภายในประโยคออกมาทละลาดบชน ดวยวธการจบคความสมพนธของคา กอนนาไปวเคราะห เพอใชในการคดแยกคานามประสมออกจากประโยค ซงคาทเกดอาจมตงแตสองพยางคขนไปจนถงสพยางค จากนนจงนาผลลพธทไดมาตรวจสอบดวยวธการทางอลกอรทมเพอคดแยกคานามประสมออกจากประโยค
ภายในประโยคของภาษาไทย ประกอบดวย หนวยยอยภายในประโยค ซงประกอบดวยคาหลายประเภททาใหการหาโครงสรางของคานามประสมคอนขางมความซบซอนและเกดความคลมเครอในการกาหนดขอบเขตของคานามประสม การนาโครงสรางของคานามประสมมาชวยในการคดแยกคานามประสมออกจากประโยคเปนสวนหนงในการชวยลดความซบซอนนลงได แตกยงไมใชทงหมดจงตองมการแยกสวนประกอบยอยๆ ออกมา เพอนาไปวเคราะหตอในอกสองขนตอนคอ การตรวจสอบคานามประสม และ การพจารณาคานามประสม 3.3 ขนตอนการท างานของระบบ
การทางานของระบบเปนการนาบทความภาษาไทยจากคลงขอมล 5 Million Words For BEST2010 ประเภท encyclopedia มาผานโปรแกรม swath เพอคดแยกและตดปาย Part of Speech ของคาแตละคา จากนนจงนาโครงสรางของคานามประสมมาคดแยกคานามประสมออกจากประโยค เพอคดแยกคาแตละคาทอาจจะเปนสวนประกอบของคานามประสมออกจากประโยคจากนนจงแตกคาแตละคาทอยภายในประโยคออกมาทละลาดบชน โดยอางองการจบคความสมพนธของคา เพอจบกลมของคากอนนาไปวเคราะห เพอใชในการคดแยกคานามประสมออกจากประโยคดวยวธการสองขนตอนคอ การตรวจสอบคานามประสมและการพจารณาคานามประสม
26
ภาพท 3.2 องคประกอบภาพรวมของระบบ
3.3.1 Thai Input Sentence
การนาบทความเขาสระบบดงภาพท 3.3 เปนการเตรยมขอมลกอนทาการ extract compound noun ซงเปนสวนหนงทอยในขนตอนการทางานของระบบดงภาพท 3.2 โดยการตดประโยคออกจากบทความทละหนงบรรทด เพอนาเขาสระบบและตรวจสอบหาคาเชอมภายในประโยค ซงจะเปนสวนชวยในการแบงกลมคาออกจากกนกอนทจะนาประโยคไปประมวลผลในลาดบถดไป
ภาพท 3.3 การนาบทความเขาสระบบ
27
3.3.2 Word Segmentation Pos Tagging เปนการหาโครงสรางของคาแตละคาภายในประโยค โดยใชหลกการดงน 1. เปนการหาโครงสรางของคาแตละคาซงเปนสวนหนงทอยในขนตอนการ
ทางานของระบบดงภาพท 3.2 โดยใช Part of Speech ของโปรแกรม swath ดงภาพท 3.4 (POS = Part of Speech ของ swath, Description = คาอธบายกลมของ POS) เปนตวตดปายแบงแยกโครงสรางของคาแตละคาดงแสดงในภาพท 3.6 โดยเปนการแบงแยกโครงสรางของคาแตละคา (POSW = Part of Speech ของ swath, ConvertSw = Convert Part of Speech ของ Swath เพอใหเขากบกฎคานามประสมของงานวจยฉบบน , PosLex = Pos of Speech ของ Lexitron, ConvertLW = Convert Part of Speech ของ Lexitron เพอใหเขากบกฎคานามประสมของงานวจยฉบบน)
ภาพท 3.4 Part of Speech ของ swath
2. เปนการหาโครงสรางของคาแตละคาซงเปนสวนหนงทอยในขนตอนการทางาน
ของระบบดงภาพท 3.2 โดยใชพจนานกรม Lexitron ดงภาพท 3.5 (POS Lexitron = POS ของพจนานกรม Lexitron) เปนตวตดปายแบงแยกโครงสรางของคาแตละคา ดงภาพท 3.6 เปนการแบงแยกโครงสรางของคาแตละคาโดย (POSW = Part of Speech ของ swath, ConvertSw = Convert Part of Speech ของ Swath เพอใหเขากบกฎคานามประสมของงานวจยฉบบน , PosLex = Pos of Speech ของ Lexitron, ConvertLW = Convert Part of Speech ของ Lexitron เพอใหเขากบกฎคานามประสมของงานวจยฉบบน)
POS Lexitron
ADV,ADJ
V
CLAS,CLTV
CONJ
N,PRON
ภาพท 3.5 Part of Speech ของ Lexitron
28
ภาพท 3.6 แบงแยกโครงสรางของคาแตละคา
3.3.3 Pattern-based Compound Noun Analysis เปนการแตกคาแตละคาทอยภายในประโยคออกมาทละลาดบชนซงเปนสวนหนง
ทอยในขนตอนการทางานของระบบดงภาพท 3.2 โดยอางองจากความสมพนธของคาดวยวธการจบคความสมพนธของคาตงแต 2-4 Gram ดงแสดงในภาพท 3.7 และ ภาพท 3.8 (ID = จากภาพหมายเลข 1 หมายถง คา 1 คา, Word = คาแตละคาทถกจบคความสมพนธใหกลายเปนคา 1 คา)
ภาพท 3.7 วธการจบคความสมพนธของคา
29
ภาพท 3.8 ตวอยางการจบคความสมพนธของคา
3.3.4 Thai Linguistic Rules
เปนการจบกลมจากโครงสราง Part of Speech ของคานามประสมซงเปนสวนหนงทอยในขนตอนการทางานของระบบดงภาพท 3.2 โดยเปนการใชโครงสรางคานามประสม เพอรวมคาทจะเปนนามประสมออกจากประโยคซงกฎทนามาใชนามาจากเอกสารตางดงน
1. หนงสอคานามประสม ศาสตรและศลปในการสรางคาไทย (อญชล สงหนอย, 2548)
2. หนงสอระบบคาภาษาไทย (สนนท อญชลนกล, 2546) 3. การศกษาคานามแสดงอปกรณ ดานวทยาศาสตรแนวภาษาศาสตร
คอมพวเตอร (กญญาณฐ เกรยงเกต, 2550) 4. คานามประสม (Compound Nouns) สบคนจาก (Guessing the
Meanings of Compound Words, 2555) 5. COMPOUND NOUNS IN ENG สบคนจาก (Edufind, Parts of speech of
Compound nouns)
30
ตารางท 3.1 กฎคานามประสม
จ านวนค าทผสมกนแลวเปนค านามประสม
เอกสาร ล าดบท
2-Gram กฎ คาทพบ 1 น+น ปากกา ปาก+กา 2,3,4,5
พวงมาลย พวง+มาลย 2 น+ก ตราช ตรา+ช 1,2,3,5
ปากคบ ปาก+คบ หวเผา หว+เผา
3 ก+น พดลม พด+ลม 1,2,3,4,5
4 ก+ก ไขควง ไข+ควง 3,2
กนชน กน+ชน ว=วเศษณ 5 น+ว นาแขง นา+แขง 5
6 ว+น หวานใจ หวาน+ใจ 4,5
จน=ล าดบท,ลนลกษณะนาม 7 จน+ลน สามขา สาม+ขา 3
8 น+บ ไฟขาง ไฟ+ขาง 1,2,4
3,4-Gram 9 น+น+น เกจหวเทยน เกจ+หว+เทยน 3
แผงแปนอกษร แผง+แปน+อกษร กระปกเกยรธรรมดา กระปก+เกยร+ธรรมดา ปมเชอเพลงไฟฟา ปม+เชอเพลง+ไฟฟา 10 น+ก+น เครองพมพเลเซอร เครอง+พมพ+เลเซอร 1,2,3
เครองฟอกไอเสย เครอง+ฟอก+ไอเสย 11 น+น+ก สายไฟพวง สาย+ไฟ+พวง 3
12 น+น+น+น ลอคแกนพวงมาลย ลอค+แกน+พวง+มาลย 3
13 น+จน+ลน ขวดสามคอ ขวด+สาม+คอ 3
31
3.3.5 Permanent Compound Noun Analysis การตรวจสอบคานามประสม เมอผานกฎคานามประสมแลว ขนตอนตอไปเปน
การนาคาทผานกฎมาเขาขนตอนการตรวจสอบคานามประสม ดงแสดงในภาพท 3.9 โดยจะทาการตรวจสอบดงน
1. พบคาทคนหาในพจนานกรม Lexitron (Check_Lexitron) และ ทาหนาทเปนคานามสาหรบกรณทพบ และคาทไมใชคานามจะถกนาเขาสขนตอนการพจารณาคานามประสม
2. พบคาทคนหาในพจนานกรมฉบบราชบณทตยสถาน ( Check_RadChaBudit) และทาหนาทเปนคานามกรณทพบ และ คาทไมใชคานามจะถกนาเขาสขนตอนการพจารณาคานามประสม
ภาพท 3.9 การตรวจสอบคานามประสม
3.3.6 Semantic-based Compound Noun Analysis
การพจารณาคานามประสม กรณทไมพบคานามประสมในพจนานกรมตอง พจารณาความแตกตางระหวางคานามประสม นามวล และประโยค ดงภาพท 3.10
1. กรณทพบวาเปนคา superordinate-subordinate จะถอวาเปนคานามประสม โดยใชความหมายของ subordinate เปนตวตงจากนนจงนา superordinate เขาไปคนหาในความหมายของ subordinate วาม superordinate อยในความหมายของ subordinate นนหรอไม ถาพบวาเปนสวนหนงของ subordinate และ ทง superordinate และ subordinate ม Part of Speech เปนคานาม (NN) จะถอวาเปนคานามประสมตวอยางเชน superordinate = ปลา(N), subordinate = ดก(N) โดยการตรวจสอบ ดก หมายถง ชอ ปลานาจดทกชนดในสกล clarias จากการตรวจสอบขางตนจะเหนวามคาวา ปลา คอสวนทขดเสนใตอยในสวนความหมายของคาวา ดก และ คาวา ปลา และ ดกตางทาหนาทเปนคานาม จงสามารถสรปไดวา ปลาดก คอคานามประสม
2. อรรถศาสตร อางองเรองโครงสรางการแสดงความเปนเจาของ (Owner) เปนการนาคาทตองการคนหาเตมคาวา “ของ” ลงไปจากนนจงนาไปคนในคลงขอมล ถามความเปนเจาของจะถกคดออก
32
3. ลาดบการเรยงคา เนองจากคานามประสมจะไมสามารถสลบท (Swap) และแยกคาได (Sperate) เปนการนาคาทตองการคนหามาทดลองสลบทหรอแยกคา จากนนจงนาไปคนหาในคลงขอมล เพอใชในการตรวจสอบ กรณทพบวา สามารถสลบทหรอแยกคาไดจะถกคดออก
ภาพท 3.10 พจารณาคานามประสม
3.3.7 ค านวณเปอรเซนโอกาสทจะเปนค านามประสม
แบงเปนสองสวนคอ สวนตรวจสอบคานามประสม และ สวนพจารณาคานามประสมโดยคดเปนเปอรเซนดงน
3.3.7.1. ตรวจสอบค านามประสม 1. กรณพบคาทคนหาในพจนานกรม Lexitron จะใหคาคะแนนเปน 1
กรณทไมพบ จะใหคาคะแนนเปน 0 2. กรณพบคาทคนหาในพจนานกรมฉบบราชบณทตยสถาน จะใหคา
คะแนนเปน 1 กรณทไมพบ จะใหคาคะแนนเปน 0 กรณทพบขอใดขอหนงจะถอวามโอกาสทจะเปนคานามประสม 100%
และจะไมมการนามาตรวจสอบในสวนพจารณาคานามประสม 3.3.7.2. พจารณาค านามประสม
1. กรณทพบวาเปน superordinate-subordinate จะถอวาเปนคานามประสม 100%
2. กรณทไมมโครงสราง การแสดงความเปนเจาของ จะใหคาคะแนนเปน 1
3. ลาดบการเรยงคา 3.1 ไมสามารถสลบทได จะใหคาคะแนนเปน 1 3.2 ไมสามารถแยกคาได จะใหคาคะแนนเปน 1 จากขอ 2, 3.1, 3.2 สามารถนามาคดเปนเปนเปอรเซนไดดงน
33
1. กรณทพบทง 3 ขอ สามารถสรปไดวามโอกาสทจะเปน คานามประสม 100%
2. กรณทพบทง 2 ขอ สามารถสรปไดวามโอกาสทจะเปน คานามประสม 0%
3. กรณทพบ 1 ขอ สามารถสรปไดวามโอกาสทจะเปน คานามประสม 0% 3.4 เครองมอทใชส าหรบพฒนาระบบ
เครองมอและซอฟทแวรคอมพวเตอรทใชในงานวจยฉบบนแสดงในตารางท 3.2 ตารางท 3.2 เครองมอทใชสาหรบงานวจย
Hardware - Intel Core i7 Operating System
Microsoft Windows XP Professional
Software - Swath 2.0.1 - Paint - Notepad -Microsoft visual studio 2010 -MySql
3.5 การฝกฝนทดลอง
ผลการทดลองในการคดแยกคานามประสมออกจากประโยค จากการทดลองไดนา ประโยค 100 ประโยค มาทาการคดแยกคานามประสมออกจากประโยค พบวาสามารถคดแยกคานามประสมออกจากประโยคไดด เมอโปรแกรม swath สามารถแบงคาออกจากประโยคไดถกตอง เพราะถาแบงคาผดตงแตเรมตน จะทาใหกระบวนการอนๆ มความผดพลาดตามไปดวย
34
3.6 การวดผลการทดลอง
ขอมลดบไดมาจากคลงจากคลงขอมล 5 Million Words For BEST 2010 ประเภท encyclopedia จานวน 100 บรรทด เปนบทความทางดานสารานกรม เพอใชทดสอบคดแยกคานามประสมออกจากประโยคจานวน 130 คา ประกอบดวย ตวอกษรจานวน 1013 ตว นามาคดแยกคานามประสมออกจากประโยค
การวดผลความถกตองของการคดแยกคานามประสมออกจากประโยคของงานวจยนเปนการคานวณคาความครบถวน (recall) และ คาความแมนยา (precision) ของเครองคอมพวเตอร
3.6.1 คาความครบถวน (Recall) คอ คาทไดจากการนาคาทเครองคอมพวเตอรมา คดแยกคานามประสมออกจากประโยคไดและตรวจสอบแลววาเปนคาทถกตอง ซงในทนคอจานวนคานามประสมทคอมพวเตอรสามารถคดแยกออกมาไดถกตอง หารดวยจานวนคานามประสมทถกตองทงหมด แลวคณดวย 100 เพอใหคาความครบถวนเปนเปอรเซนต ดงภาพท 3.11
ภาพท 3.11 คาความครบถวน (Recall)
3.6.2 คาความแมนย า (Precision) คอ คาทไดจากการนาคาทเครองคอมพวเตอร คดแยกคานามประสมออกจากประโยคไดถกตอง ซงในทนคอจานวนคานามประสมทคอมพวเตอรสามารถคดแยกออกมาไดถกตอง หารดวยจานวนคาทเครองคอมพวเตอรสามารถบอกขอบเขตคานามประสมออกจากประโยคไดทงหมด แลวคณดวย 100 เพอใหไดคาความแมนยาเปนเปอรเซนต ดงแสดงในภาพท 3.12
ภาพท 3.12 คาความแมนยา (Precision)
35
บทท 4 ผลการวจย
ในบทนจะกลาวถงการทดลองและผลการทดลองคดแยกคานามประสมออกจาก
ประโยคโดยวเคราะหการคดแยกคานามประสมออกจากประโยคดวยเครองคอมพวเตอรเปรยบเทยบความถกตองกบการคดแยกคานามประสมจากผเชยวชาญ พรอมทงอธบายถงผลความผดพลาดทเปนปญหากอนการประมวลผลขนตน และลกษณะปญหาตางๆทเกดขนในการทดลอง
การคดแยกคานามประสมออกจากประโยคเปนการนาโครงสรางของคานามประสม มาใชในการตรวจสอบ เพอคดแยกคานามประสมออกจากประโยค ดวยวธทางอลกอรทม จากนนจงแตกคาแตละคาทอยภายในประโยคออกมาทละลาดบชน โดยอางองจากลาดบของคาจากซายไปขวาเพอจดกลมของคากอนนาไปวเคราะห เพอใชในการคดแยกคานามประสมออกจากประโยค โดยดวยวธการสองขนตอนคอ การตรวจสอบคานามประสม และการพจารณาคานามประสม 4.1 การเตรยมขอมล (Preprocessing)
เปนการเตรยมขอมลกอนทาการสกดคานามประสมออกมาจากประโยค โดยการตดประโยคออกจากบทความทละหนงบรรทด จากนนจงตรวจสอบ Part of Speech (POSW = POS ทไดมาจากโปรแกรม swath, PosLex = POS ทไดมาจากฐานขอมล Lexitron) ของคาแตละคาทอยภายในประโยคดงภาพท 4.1 เพอเปนการเตรยมขอมลกอนทจะนาเขาสระบบ แลวจงตรวจสอบคาเชอมภายในประโยค เพอจะเปนสวนชวยในการแบงกลมคาออกจากกน จากนนจงแตกคาแตละคาทอยภายในประโยคออกมาทละลาดบชน โดยอางองจากความสมพนธของคาดวยวธการจบคความสมพนธของคาดงภาพท 4.2
4.1.1 เครองมอทใชส าหรบการทดสอบระบบ 1. คดประโยค 100 ประโยคออกมากจากคลงขอความภาษาไทย BEST Corpus
Training Set 1 Release 3 ของ NECTEC ซงประกอบดวยคา 1013 คาจากประโยคทงหมด 100 บรรทด
2. เตรยมพจนานกรม Lexitron ซงประกอบดวย คาศพททงหมด 81,708 คาเพอใชเปนพจนานกรมทใชสาหรบตรวจสอบคานามประสม
3. เตรยมพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ประกอบดวยคาศพท 37,000 คา เพอใชเปนพจนานกรมทใชสาหรบตรวจสอบคานามประสม
36
ภาพท 4.1 การแบงกลมคาออกจากกน
ภาพท 4.2 การจบคความสมพนธของคา
4.2 การทดลอง
4.2.1 Permanent Compound Noun Analysis (การตรวจสอบค านามประสม) เปนการนาคาทไดจากการจบคความสมพนธของคามาผานกฎของคานามประสม
ทง 13 กฎ จากนนจงนามาตรวจสอบกบพจนานกรม เพอเปนขนตอนแรกในการสกดคานามประสมออกจากประโยคซงประกอบดวยขนตอนตางๆ ดงน
37
1. Pattern-based Compound Noun Analysis (การจบคความสมพนธของคา) จากการทดลองจะใชประโยค หมพนธตางประเทศทนยมเลยงกน มาใชในการทดลอง โดยจะแบงการแตกคาแตละคาทอยภายในประโยคออกมาทละลาดบชน โดยอางองจากความสมพนธของคา ดวยวธการจบคความสมพนธของคาตงแต 2-4 Gram ดงภาพท 4.3
ภาพท 4.3 ตวอยางการจบคความสมพนธของคา
2. Thai Linguistic Rules (ตรวจสอบกฎคานามประสม ) เปนการนาคาทไดจาก
การจบคความสมพนธของคามาตรวจสอบกบกฎคานามประสมทง 13 กฎ ซงจะไดผลลพธดงภาพท 4.4 ตวอยางการตรวจสอบกฎคานามประสม (Predit = สวน POS ของ swath ตรวจสอบกบกฎคานามประสม, PredicLw = สวน POS ของ Lexitron ตรวจสอบกบกฎคานามประสม)
38
ภาพท 4.4 ตวอยางการตรวจสอบกฎคานามประสม
3. Permanent Compound Noun Analysis เมอผานกฎคานามประสมแลว
ขนตอนตอไปจงนามาตรวจสอบคาพจนานกรมทงสองฉบบดงภาพท 4.5 ตวอยางการตรวจสอบกบพจนานกรม (Check_Lexitron = ตรวจสอบกลมคากบ Lexitron, Check_RadChaBudit = ตรวจสอบกลมคากบพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542)
ภาพท 4.5 ตวอยางการตรวจสอบกบพจนานกรม
จาก 3 ขนตอนขางตนจะสามารถสรปไดวา ตางประเทศ เปนคานามประสม
เนองจากพบในพจนานกรม Lexitron และทาหนาทเปนนาม สวนกลมคาอนๆ ทม Score (คะแนน ) ไมใช 100 จะตองนาไปพจารณาในสวนการพจารณาคานามประสมเปนลาดบถดไป
39
4.2.2 Semantic-based Compound Noun Analysis (การพจารณาค านามประสม)
กรณทไมพบคานามประสมในพจนานกรม ตองพจารณาความแตกตางระหวางคานามประสมและนามวล และประโยคประกอบดวย 3 ขนตอนดงน
ประโยคทใชในการทดสอบระบบ คอ ภมอากาศในเขตพนทแหงแลงของโลกจะมหมเปนจานวนนอย โดยประโยคขางตนจะตองผานการตรวจสอบคานามประสมมากอนถงจะนา สวนกลมคาทเหลอมาเขาสขนตอนการพจารณาคานามประสมดงภาพท 4.6 โดยจะยกตวอยางการพจารณาในสวนของกลมคาทมแถบสเขยว เขต|พนท|แหงแลง|
ภาพท 4.6 ตวอยางคาทใชในการพจาณา
1. superordinate-subordinate ขนตอนการตรวจสอบจะใชความหมายของ
subordinate เปนตวตงจากนนจงนา superordinate เขาไปคนหาในความหมายของ subordinate วาม superordinate อยในความหมายของ subordinate นนหรอไม ถาพบวาเปนสวนหนงของ subordinate และ ทง superordinate และ subordinate ม Part of Speech เปนคานามจะถอวาเปนคานามประสม จากกลมคาทนามาทดสอบจะไมพจารณา superordinate-subordinate เนองจากคาทนามาทดสอบไมเขาเงอนไขของ superordinate-subordinate (สามารถดคาอธบายเพมเตมไดจากบทท 3)
2. อรรถศาสตร เปนการอางองเรองโครงสรางการแสดงความเปนเจาของ (Owner) โดยนาคาทตองการคนหาเตมคาวา “ของ” ลงไปจากนนจงนาไปคนในคลงขอมล ถามความเปนเจาของจะถกคดออก จากกลมคาทนามาทดสอบสามารถพจารณาลกษณะทาง อรรถศาสตรไดดงภาพท 4.7
40
ภาพท 4.7 โครงสรางการแสดงความเปนเจาของ
3. ลาดบการเรยงคา เปนการนาคาทตองการคนหามาทดลองสลบทหรอแยกคา
จากนนจงนาไปคนหาในคลงขอมลเพอใชในการตรวจสอบ จากกลมคาทนามาทดสอบสามารถพจารณาเรองของลาดบการเรยงคาไดดงภาพท 4.8 ลาดบการเรยงคา (Swap = การสลบท , Separate = การแยกคา) กรณทพบวาสามารถสลบทหรอแยกคาไดจะถกคดออก
ภาพท 4.8 ลาดบการเรยงคา
จาก 3 ขนตอนขางตนจงสามารถสรปไดวา เขตพนทแหงแลง เปนคานาม
ประสมเนองจากผานเงอนไขของการพจารณาคานามประสม 4.2.3 ตารางสรปผลการทดลอง
จากการทดสอบประโยค 100 ประโยคจากคาทงหมด 1,013 คาสามารถสรปออกมาเปนไดดงตารางท 4.1 โดยสามารถอธบายไดดงน
41
4.2.3.1 Permanent Compound Noun Analysis 1. Table1 เปนสวนตรวจสอบกบพจนานกรม 2. Permanent เปนสวนของการตรวจสอบกบฐานขอมลความถาวรท
ไดมาจากการเรยนรในการทดสอบระบบ 4.2.3.2 Semantic-based Compound Noun Analysis
1. sup-sub เปนสวนการพจารณา superordinate-subordinate 2. Check3 เปนสวนของการพจารณาลกษณะทางอรรถศาสตร และ
ลาดบการเรยงคา ตารางท 4.1 ตารางสรปผลการทดลอง
4.3 วธวดผลการทดลอง
4.3.1 ตรวจสอบโดยผเชยวชาญ รายชอผเชยวชาญ 1. คณ นศาชล ลนวงษา ปรญญาตร วทยาศาสตรสงแวดลอม และ
ประกาศนยบตร อาชพ คร 2. คณ ณฐพล พนดวง ปรญญาตร ครศาสตรเอกภาษาไทย อาชพ คร 3. คณ จฑามาศ นกนอย ปรญญาตร ครศาสตรบณฑต อาชพ คร
42
1. Permanent Compound Noun Analysis สวนการตรวจสอบคานามประสมใชผเชยวชาญจานวนสามทาน มาชวยตรวจสอบคานามประสมทไดออกมาจากระบบ ซงพบวาระบบสามารถตรวจสอบคานามประสมไดถกตอง 60 คา 2. Semantic-based Compound Noun Analysis สวนการพจารณาคานามประสมใชผเชยวชาญจานวนสามทาน มาชวยตรวจสอบคานามประสมทไดออกมาจากระบบ ซงพบวาระบบสามารถตรวจสอบคานามประสมไดถกตอง 49 คา 4.3.2 การวดผลการทดลอง
การวดผลความถกตองของการคดแยกคานามประสมออกจากประโยคจะใช คาความครบถวนและคาความแมนยาในการวดผลการทดสอบระบบโดยไดผลลพธดงน คาทถกตอง 72 คาทใชในการทดสอบทงหมด 130 คาทพบทงหมด 174 คาความครบถวน (Recall) 72/130 * 100 = 55.38 % คาความแมนยา (Precision) 72/174*100 = 41.38 %
43
บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ
5.1 สรปผลการทดลอง
จากผลการทดลองจากประโยค 100 ประโยค จากขนตอนการตรวจสอบจากคานามประสมและการพจารณาคานามประสมระบบสามารถจบกลมคาไดมากสด 4 คา โดยอางองตามโครงสรางคานามประสมของงานวจยฉบบน ซงจะจบกลมคาแตละคา เรมตนตงแต 2 คาไปจน 4 คา จากการทดลองสามารถตรวจสอบคานามประสมทมความยาวมากสดไดถง 4 คา และสามารถสรป ผลการทดลองออกเปนดงน
5.1.1 สวนท 1 ตรวจสอบค านามประสม สามารถแยกคานามประสมออกมาจากประโยคได 57 คาและมความถกตอง 41
คา ไมถกตอง 12 คาและพบคานามประสมเพมขนมาอก 4 คา 5.1.2 สวนท2 สวนพจารณาค านามประสม
5.1.2.1 Superordinate-Subordinate สามารถแยกคานามประสมออกจากประโยคได 11 คาและมความถกตอง
3 คา ไมถกตอง 5 คาและพบคานามประสมเพมขนมาอก 3 คา 5.1.2.2 Permanent
สามารถแยกคานามประสมออกจากประโยคได 12 คาและมความถกตอง 12 คา
5.1.2.3 ตรวจสอบการสลบทการแยกค าและการแสดงความเปนเจาของ สามารถคดแยกคานามประสมออกจากประโยคได 94 คา มความถกตอง
16 คาไมถกตอง 51 คาและพบคานามประสมเพมขนมาอก 27 คา 5.1.3 การวดผลการทดลอง
5.1.3.1 การวดผลจากผเชยวชาญ จากการทดลองโดยใชการวดผลการทดลองจากผเชยวชาญสามารถสกด
คานามประสมออกมาไดจากประโยค 130 คา ซงพบในพจนานกรม 74 คา และไมพบในพจนานกรม 56 คา
44
5.1.3.2 การวดผลจากการทดลอง จากการทดลองโดยใชการสกดคานามประสมออกมาจากผเชยวชาญ
สามารถคดคานามประสมออกมาจากประโยค 174 คา และ ตรงกบการวดผลจากผเชยวชาญจานวน 72 คา และตรงกบคาในพจนกรม 41 คา และไดเพมมากกวาผเชยวชาญ 4 คา
5.2 การอภปรายผลการทดลอง
ภาษาไทยเปนภาษาทมความซบซอนทงทางดานไวยากรณ ความหมาย รวมถงลาดบ
การเรยงคาซงภาษาไทยจะเขยนตดตอกนเปนสายอกขระ โดยไมมเครองหมายเวนวรรค ตอนแสดงการแบงคาเหมอนภาษาองกฤษ ทาใหเปนความยากในการศกษาและพฒนาในเรองของการทจะทาใหคอมพวเตอรสามารถคานวณและวเคราะหคาแตละคาทประกอบอยในประโยคได ซงจากการทดลอง สามารถสรปปญหาทไดมาจากการทดลองไดดงน
5.2.1 ความผดพลาดทเปนปญหากอนการประมวลผลขนตน 1. ปญหาจากการแบงคา เนองจากความซบซอนของคาในภาษาไทย ซงภายใน
ประโยคของภาษาไทย ประกอบดวยหนวยยอย ภายในประโยคทประกอบดวยคาหลายประเภท ทาใหในบางกรณ การหาโครงสรางของคานามประสม คอนขางมความซบซอนและเกดความคลมเครอในการกาหนดขอบเขตของคาดงภาพท 5.1 ซงโปรแกรมแบงคาไมสามารถแบงคาออกมาไดเปน หยวก|กลวย
ภาพท 5.1 ความคลมเครอในการกาหนดขอบเขตของคา
2. ปญหาจากโปรแกรมแบงคาไมสามารถแบงคาออกเปนคายอยๆ ได ทาใหการ
คดแยกคานามประสมมความผดพลาดตามไปดวยจากภาพท 5.2 ความตองการของระบบ คอคาวา สตว|เลยงแตโปรแกรมแบงคามองคาวาสตวเลยงเปนคาหนงคา
45
ภาพท 5.2 ไมสามารถแบงคาออกเปนคายอยๆได
5.2.2 ลกษณะปญหาตางๆทเกดขนในการทดลอง
1. แบงคานามประสมปะปนกบคาอน จากการทดลองพบวาโปรแกรมแบงคา แบงคาจากประโยคโดยมคานามประสม สตวเลยง ตดไปกบคาอนทาใหไมสามารถคดแยกคานามประสมออกจากประโยคไดดงตารางท 5.1 ตารางท 5.1 การแบงคาจากประโยคโดยมคานามประสมตดไปกบคาอน Word Predic Rule Check PredicLw RSwatch RLexi
หมเปน NV NS T T
เปนสตวเลยง VN SN T T
สตวเลยงท NO NN F T
ทรจก OV NV F T
2. โปรแกรมแบงคาแบงคาไมถกตอง จากการทดลองพบวาโปรแกรมแบงคา
แบงคาจากประโยคไดไมถกตอง ทาใหไมสามารถคดแยกคานามประสมออกจากประโยคไดถกตองดงแสดงในตารางท 5.2 ซงโปรแกรมแบงคาไมสามารถแบงคาออกมาไดเปน พนธ|ดรอก
46
ตารางท 5.2
แบงคาไมถกตอง Word Predic Rule Check PredicLw RSwatch RLexi พนธลารจไวต NN NO T F ลารจไวตพนธ NN ON T F พนธด NV NV T T ดร VN VO T F รอก NN ON T F พนธลารจไวตพนธ NNN NON T F
3. คาทไมใชคานามประสม จากการทดลองพบวามการพบคาทไมใชคานาม
ประสมและเปนไปตามเงอนไขของการตรวจสอบคานามประสมและการพจารณาคานามประสม เนองจากภาษาไทยมความซบซอนมาก ทาใหในบางกรณจงไมสามารถคดแยกคานามประสมออกจากประโยคไดหรอคดแยกออกมาไดถกตองดงภาพท 5.3
ภาพท 5.3 คดแยกออกมาไมถกตอง
4. จากการทดลองเรองการสลบท การแยกคา และความเปนเจาของ ระบบคด
แยกออกมาไดไมถกตองด งตารางท 5.3
47
ตารางท 5.3 สลบทแบงคาไมถกตอง
สลบท,แยกค า,ความเปนเจาของ คาทตรงกน ลาดบคาอน คาอน
16 ลกผสม|ตางๆ| 17 ยง|นา| 18 นา|เอา|
5. การวเคราะห superordinate-subordinate ยงมความผดบางอยในบางกรณ
เนองจากคา superordinate-subordinate สามารถใชตรวจสอบไดในบางกรณและมอกหลายกรณทยงเกดความผดพลาดซงสบเนองมาจากความซบซอนของภาษาไทยดงตารางท 5.4 ตารางท 5.4 Superordinate-Subordinate (sup-sub) แบงคาไมถกตอง
sup-sub id Word Sup-Sub
1 ประเทศ|เดนมารก| 1 3 ของ|ซาก| 1 4 ท|ด| 1 9 รส|ด| 1
11 หม|ประเภท| 1
48
5.3 สรปผลการวจย
จากงานวจยฉบบนทาใหสามารถ เรยนรวธการพฒนาอลกอรทมเพอใชสาหรบในเรองของการสกดคานามประสมออกจากประโยคในภาษาไทย ซงจากผลการทดลองของการพจารณาคานามประสม ทาใหสามารถสกดคาประสมออกมาจากประโยคไดอยนอกเหนอจากสวนทอยในพจนานกรมและไดคาประสมชนดอนออกมารวมอยดวย จากผลลพธดงกลาวทาใหสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการเรยนร เพอศกษาในเรองของการสกดคาประสมออกจากประโยคชนดอนๆ ได ในอนาคตและควรจะหาวธการทเหมาะสม เพอมาปรบปรงในเรองของการแบงคาและ การคดแยกคา เนองจากโปรแกรมการสกดคานามประสมออกจากประโยคยงไมสามารถคดแยกคาออกมาไดถกตองตามลกษณะปญหาตางๆ ทอธบายในสวนขางตน การนาไปพฒนาตอจงจาเปนตองใหความสาคญในเรองของการแบงคาเพอเปนสวนเสรมทาใหระบบมประสทธภาพเพมมากขน
49
รายการอางอง
หนงสอและบทความในหนงสอ
อญชล สงหนอย, คานามประสม : ศาสตรและศลปในการสรางคาไทย , (กรงเทพมหานคร : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548)
สนนท อญชลนกล, ระบบคาภาษาไทย, (กรงเทพมหานคร : โครงการเผยแพรผลงานทางวชา การ, คณะอกษรศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546) วทยานพนธ
Downing and Levi (2520). On the creation and use of English compound nouns
Language. ณฐกานต เพงผล (2545). การวเคราะหนามวลภาษาโดยอางองขอมลสถตและขอสนเทศทางภาษา.
วศวกรรมสาสตรมหาบณฑต (วศวกรรมคอมพวเตอร). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร . C. Hansakunbutheung, A. Thangthai, C. Wutiwiwatchai and R.Siricharoenchai (2548).
Learning Methods and Features for Corpus Based. NECTEC, Thailand. Kanyanut Kriengket, KritKo Sawat, Sunant Anchaleenukul (2550). A Computation
Linguistics Study of Compound Nouns in Thai. NECTEC, Thailand. กญญาณฐ เกรยงเกต (2550). การศกษาค านามแสดงอปกรณดานวทยาศาสตรแนวภาษา
ศาสตรคอมพวเตอร. อกษรศาสตรมหาบณฑต. จฬาลงกรณมหาวทยาลย . ณรงคกรรณ รอดทรพย (2554). โครงสราง และ วากยสมพนธของนามวลภาษาไทยในปายรณรงคหา
เสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร. วารสารปารชาต (ฉบบพเศษ), ผลงานวจยจากการ ประชมวชาการ ครงท 22.
50
สออเลกทรอนกส
Edufind, “Parts of speech of Compound nouns,” Accessed October 28, 2014,
http://www.edufind.com/english-grammar/compound-nouns/ โรงเรยนมหดลวทยานสรณ, “เอกสารประกอบการเรยน รายวชา ท๔๐๑๐๕ หลก
ภาษาไทยในชวตประจาวน,” สบคนเมอวนท 28 ตลาคม 2557, http://www.mwit.ac.th /~saktong/learn6/79.pdf
Trueplookpanya, “หลกภาษาไทย,” สบคนเมอวนท 28 ตลาคม 2557, http://www.trueplookpanya.com/new/cms_detail/knowledge/1673-00/
Guessing the Meanings of Compound Words, “คานามประสม” สบคนเมอวนท 28 ตลาคม 2557, https://compoundwords4.wordpress.com/2012/01/02/ คานามประสม-compound-nouns/
ภาคผนวก
51
ภาคผนวก ก ประวตผเชยวชาญคนท 1
ชอ นางสาวนศาชล ลนวงษา วนเดอนปเกด วนท 27 ธนวาคม พ.ศ. 2529 วฒการศกษา ปการศกษา: 2551 วทยาศาสตรสงแวดลอม และ
ประกาศนยบตรอาชพคร มหาวทยาลยศลปากร
อาชพ คร ท โรงเรยนจนทรกระจาง
52
ภาคผนวก ข ประวตผเชยวชาญคนท 2
ชอ นายณฐพล พนดวง วนเดอนปเกด วนท 19 พฤศจกายน พ.ศ. 2531 วฒการศกษา ปการศกษา: 2557 ครศาสตรเอกภาษาไทย
มหาวทยาลยรามคาแหง
อาชพ คร ท โรงเรยนจนทรกระจาง
53
ภาคผนวก ค ประวตผเชยวชาญคนท 3
ชอ นางสาวจฑามาศ นกนอย วนเดอนปเกด วนท 7 ธนวาคม พ.ศ. 2531 วฒการศกษา ปการศกษา: 2555 ครศาสตรบณฑต
มหาวทยาลยจฬาลงกรณ
อาชพ ครอาสา ท วดพทธานสรณ
54
ประวตผเขยน
ชอ นางสาวณชชา บารง วนเดอนปเกด วนท 10 เมษายน พ.ศ. 2530 วฒการศกษา ปการศกษา: 2551 เทคโนโลยบณฑต
(เทคโนโลยสารสนเทศ) มหาวทยาลยเทคโนโลย พระจอมเกลาพระนครเหนอ ปราจนบร
ตาแหนง Senior Programmer บรษท กรงไทยธรกจลสซง จากด
ผลงานทางวชาการ
ณชชา บารง, และ รชฎา คงคะจนทร. (ธนวาคม 2558). ระบบอตโนมตสาหรบสกดคานามประสมในประโยคภาษาไทย. The Eleventh International Symposium on Natural Language Processing (SNLP 2016), พระนครศรอยธยา.
ประสบการณทางาน 2557-ปจจบน : Senior Programmer บรษท กรงไทยธรกจลสซง จากด 2552-2556 : Programmer บรษท สพรมโพรดกส จากด