พระธรรมเทศนาโดยพระอาจารยสชาต อภชาโต

วดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร

4

นอมถวายเปนอาจรยบชา

คณะศษยานศษย

พมพท : บรษท ศลปสยามบรรจภณฑและการพมพ จ�ากด๖๑ ถนนเลยบคลองภาษเจรญฝงเหนอ ซ.เพชรเกษม ๖๙แขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรงเทพมหานครโทรศพท ๐-๒๔๔๔-๓๓๕๑-๙ โทรสาร ๐-๒๔๔๔-๐๐๗๘E-mail: silpasiamprinting@hotmail.com www.silpasiam.com

ทานพระอาจารยสชาต อภชาโต

พมพแจกเปนธรรมทานหามจำ�หนาย

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 5

เรองของเดก ๖

ครงผครงคน ๑๐

คารมเปนตอ รปหลอเปนรอง ๑๒

ความทกข ๑๖

ดน น�า ลม ไฟ ๒๔

ชวตสกๆ ดบๆ ๓๐

สารบญ

6

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 7

การไดเขาวดท�าบญท�าทาน ฟงเทศนฟงธรรมอยอยางสม�าเสมอ

เปนการกระท�าทพระพทธองคทรงยกยองวาเปนมงคลอยางยงเพราะวาการฟง

เทศนฟงธรรมเปนสงทส�าคญแกจตใจถาเปรยบเทยบจตใจเปนตนไมธรรมะ

กเปนเหมอนกบน�า ถาตนไมมน�าหลอเลยงอยเสมอ ตนไมกจะไมเฉาตาย

แตจะเจรญเตบโตเปนตนไมใหญไปในทสดโดยมน�าเปนเครองหลอเลยงจตใจ

กเชนกน จะมความสขมความเจรญไดกตองมธรรมะ แสงสวางแหงธรรมเปน

เครองน�าพาไป

8

เดกในวนนจะตองเปนผใหญในวนขางหนา จะเปนผใหญทดได กตองอาศยการอบรมสงสอนในสงทดทงามตงแตยงอยในวยเดก

เรองของเดก

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 9

โบราณทานแสดงไววา ไมออนดดงาย ไมแกดดยาก เดกๆ เมอไดรบ

การอบรมสงสอนแลว สามารถน�าไปประพฤตปฏบตไดงายกวาผใหญ

เวลาโตแลวจะสงสอนล�าบาก เพราะเปนเหมอนไมแก มความแขงกระดาง

ถาไปดดมากๆ กอาจจะหกได โบราณจงใหสงสอนเดกตงแตยงเยาววย

วธทผใหญจะสงสอนเดกนน ตองสงสอนดวยวาจาและการประพฤตตนเปนตวอยาง ถาสงสอนแตวาจาอยางเดยว แตความประพฤตกลบเปนตรงกนขาม เดกจะไมเชอฟง จะไมท�าตาม เดกจะดการประพฤตเปนหลก เพราะวาการพดการสงสอนนน พดไปไมกวนกลมแลว แตการกระท�าลมยาก เวลาเหนกจะประทบตา ประทบใจไปนาน เวลาสงสอนลกหลานจงตองดตวเองเสยกอนวาตวเราเองกระท�าในสงทเราสงสอนลกหลานใหกระท�าหรอเปลา เชน อยากใหลกหลานเปน เดกด ไมของเกยวกบสงมอมเมาอบายมขทงหลาย เชน การเสพสรายาเมา การเลน การพนน การเทยวเตร ความเกยจคราน ถาเพยงแตสอนบอกลกวาอยาไปกนเหลา เมายานะ อยาไปเลนการพนนนะ อยาไปเทยวเตรนะ อยาเปนคนเกยจครานนะ แตผสงสอนกลบกลายเปนคนท�าเสยเอง เลนการพนนเสยเอง เสพสราเสยเอง เทยวเตรเสยเอง เปนคนเกยจครานเสยเอง ถาเปนเชนนจะสงสอนไปเทาไร เดกก จะไมเชอไมฟง เพราะวาเดกจะดตวอยางจากพอแมผใหญนนเอง พอแมผใหญเปรยบเหมอนเปนแมพมพของลกๆ พอแมเปนอยางไร ลกๆ มกเปนอยางนน ลกไม

หลนไมไกลตน

10

การสงสอน จงควรสงสอนทงทางวาจาและการกระท�าใหเหนเปนตวอยาง การสงสอน ทางวาจากส�าคญ ตองคอยบอกคอยอธบายถงเหตผลวาท�าไมจะตองท�าใน สงเหลาน ท�าไมถงไมใหท�าในสงเหลานน ทกสงทกอยางอธบายไดดวยเหตดวยผล การกระท�าเปนเหตน�ามาไดทงความสขความเจรญ น�ามาไดทงความทกขและความเสอมเสย ขนอยกบวาการกระท�านนกระท�าไปในทศทางใด

ถารกลก อยากจะใหลกเปนคนด ตองพยายามสงสอนทงทางวาจาและ

ประพฤตตนเปนตวอยาง ถาท�าสงเหลานไดแลว เชอไดวาลกๆ จะเปนคนดตอไป ยกเวนลกทมกรรมตดตวมามาก คอในอดตชาตไดกระท�าแตสงทไมดไมงามจนฝงลกลงไปในสนดาน ถาเปนเชนนกจะล�าบากหนอย จะสงสอนอยางไรกไมสามารถรบไปประพฤตปฏบตตามได เหมอนกบสาดน�าใสหลงสนข สาดไปเทาไหรกจะสลดทงหมด ตองยอมรบเรองของวบากกรรมวาสตวทงหลายมกรรมเปนของๆ ตน จะท�ากรรมอนใดไว ดหรอชว จะตองเปนผรบผลของกรรมนน

อยารกลกจนเกดความเศราโศกเสยใจ เวลาลกไมเปนไปตามทเรา

ตองการใหเปน เราตองท�าความเขาใจวาเปนกรรมของเขา เราไมมอ�านาจ

ไปฝน มนเปนสงทอยเหนอวสยเรา เราแกใหเขาไมได เราตองท�าใจ

เทานนเอง แตเราจะคอยดแลชวยเหลอเขาเทาทเราจะท�าได เชน ถาเขา เกดตกทกขไดยาก ไปตดคกตดตะราง เรากไปเยยมไปดแลเขา สงน�าสงอาหาร

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 11

ใหกบเขา ถาเจบไขไดปวยกดแลรกษาพยาบาลเขาไป แตไมตองใหเงนใหทอง มากมายเกนความจ�าเปน ถาเขาไมรจกใชเงนใชทองใหเปนประโยชน เงนทอง จะกลายเปนเครองท�าลายถาเขาเอาไปเลนการพนน เอาไปเทยวเตร เอาไปเสพ สรายาเมา เปนการเสยเงนเสยทองทเราอตสาหหามาไดดวยความยากล�าบากไป โดยเปลาประโยชน เวลาทเขาชวยตวเองไมได เชน ในยามเจบไขไดปวย เลยงด ปากทองของตวเองไมได กตองเปนภาระของเราทจะตองใหความเมตตากรณา ถอวาเปนการท�าบญท�ากศล แตจตตองเปนอเบกขา ตองรจกปลอยวาง ตองยอมรบความจรงวาเขาเปนอยางน เราท�าไดเทาน ถาเขาไมชวยตวเขาเอง กไมมใครจะชวยเขาได แมแตพระพทธเจา พระอรหนต กชวยเขาไมได เพราะเปนเรองของกรรม

นคอเรองของการดแลอบรมสงสอนลกๆ หลานๆ ผปกครองตองเลยงดจนกวา ลกหลานจะชวยเหลอตวเขาเองได ใหวชาความร ใหเรยนหนงสอเทาทเขาสามารถ จะเรยนได เรยนไดแคไหนกสงเขาไป ถาเขาเรยนไมได มนกเปนกรรมของเขา เขาจะเปนอยางไรกตองเปนไปตามเหตตามปจจย ท�าดกจะไดรบผลดตามมา ท�าไมดกตองรบกรรมไป พอแมตองรจกท�าใจใหเปนอเบกขา ไปเศราโศกเสยใจ ไปทกขไปกงวลกบเขา มนกไมแกปญหาของเขาได

12

คนเราถายงไมไดบวช ยงไมไดเรยน ยงไมไดปฏบตธรรม ยงถอวาเปนคนสกดบอย คอจะวาสกกไมสก จะวาดบกไมดบ จะวาเปนคนกไมใชคน จะวาเปนผกไมใชผ ลกษณะเปนแบบครงผครงคน

ครงผครงคน�

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 13

ลกษณะของคนทไมเคยเขาวดเขาวา ไมไดรบการอบรมบมนสย ไมได

ศกษา ไมไดปฏบตธรรมตามแนวทางทพระพทธเจาไดทรงสอนให

ปฏบต ชวตกเลยเปนชวตทลมๆ ดอนๆ ยงไมเปนคนทสมบรณ ยงไม

เปนมนษยทสมบรณ มรางกายเปนมนษยแตจตใจยงไมแนนอน

ยงมขนมลงตามอารมณทมาปรากฏ ถาอารมณดวนนนกจะเปนมนษย

เปนเทพ เปนพรหม เปนพระ ถาวนไหนอารมณราย อารมณไมดมาครอบง�าจตใจ

วนนนกจะกลายเปนเดรจฉาน เปนยกษ เปนมาร นคอสภาพจตใจ แตถาไดเขา

มาบวช ไดมาศกษา ไดมาปฏบตธรรม ไดลดละกระท�าสงทไมด กระท�าแตสงทด

ช�าระจตใจ ช�าระความโลภ ความโกรธ ความหลง ความอยากทงหลายทเปนเหต

ของการกระท�าบาป การกระท�าความชวทงหลาย ใหเบาบางลงไป จตใจกจะกลาย

เปนมนษยขนมาตามล�าดบ จนกลายเปนมนษยทสมบรณ

การเปนมนษยทสมบรณไมไดขนอยกบการเปนนกบวช หรอเปน

ฆราวาส แตขนอยกบจตส�านกวารหรอไมวาอะไรคอสมบตของความ

เปนมนษย อะไรคอสมบตของการเปนยกษ เปนมาร เปนเดรจฉาน

ถารแลวและปฏบตตามได กถอวาไดเปนมนษยแลว

14

มสภาษตอยบทหนงทวา คารมเปนตอ รปหลอเปนรอง เปนการเปรยบเทยบระหวางรปรางหนาตาทสวยงามกบวาจา ทสวยงาม วาสงไหนเปนสงทนาดงดดนาประทบใจมากกวากน

คารมเปนตอ�รปหลอเปนรอง

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 15

กาลเวลากไดพสจนแลววา วาจาทสวยงามนน เปนสงทมความหมาย

มากกวารปรางหนาตาทสวยงาม เพราะเหตใดจงเปนเชนนน เพราะวารปราง

หนาตาทสวยงามนน เมอเหนครงแรกกเปนทประทบใจ แตถาไดเหนบอยๆ เขา

จะเกดความเคยชน เกดความจ�าเจ แลวกเกดความเบอหนายขนมาได เหมอนกบ

อาหารทรบประทาน ชนดไหนทเราชอบแตถาตองทานซ�าซากอยทกๆ วน มนกเกด

ความเบอหนายได แตตรงกนขามกบวาจาทสวยงาม ทกครงทเราฟง เราจะเกด

ความประทบใจ ไมวาครงแรก ครงทสอง ครงทสาม หรอกครงกตาม เพราะวา

สงทพดนนเปนสงทดงาม เปนสงทนาฟง ฟงแลวกเกดความชนอกชนใจ สบายใจ

เรองของรปรางหนาตานนมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา เมออาย

มากขน หนาตาทเคยสวยงามกจะคอยๆ เสอมลง คอยๆ เหยวลง ผวหนง

กจะเหยวยน ผมกจะกลายเปนสขาว รปรางทมทรวดทรงยอมหมดไป

ตามอายขย สวนวาจานนไมไดแกไปตามวย ไมไดแกไปตามเวลา ไมได

เปลยนแปลง ไมไดทรดโทรมไปตามกาลเวลา ถาพดด ความสวยงาม

กจะปรากฏขนเปนเงาตามตว ผทมวาจาสวยงามจงเปนทชนชมยนด

ของผทไดยนไดฟงตลอดกาล

16

จงขอใหพวกเราจงรกษาความสวยงามของวาจาใหมากกวารกษาความสวยงาม

ของรางกาย รปรางหนาตาเปนสงทฝนธรรมชาตไมได จะตองเปนไปตามกาล

ตามเวลา จะคอยๆ แกลงไปเรอยๆ ความสวยงามทเคยมในวยหนมสาวกจะคอยๆ

หมดไป

วาจาทสวยงามนนไมไดเสอมไปกบกาลเวลา แตขนอยกบผพดวามสตหรอเปลา

รวาก�าลงพดอะไรอยหรอเปลา รวาเปนสงทควรพดหรอเปลา ถามสตและรจก

แยกแยะวาค�าพดทสวยงามนนเปนอยางไร ผพดจะสามารถรกษาวาจาทสวยงาม

ไปไดตลอดชวตเลยทเดยว

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 17

ค�าพดทสวยงามเรยกวาสภาษต ประกอบไปดวย ๑. สจจะ ความจรง

๒. สภาพออนโยน ๓. มคณประโยชน มสาระ ๔. ประกอบไปดวยความ

เมตตา ๕. ถกกาลเทศะ

ถาอยากจะเปนทรกทชนชมของบคคลอนๆ ไมวาจะเปนสามของเรากด ภรรยาของ

เรากด ลกของเรากด มตรสหายของเรากดนน เราตองเดนตามสภาษตทสอนวา

คารมเปนตอ รปหลอเปนรอง ไมตองพะวงถงเรองแตงหนาแตงตว เรองเสอผา

อาภรณ จะเสยเงนไปเปลาๆ กบสงทไมนาจะเสย กบสงทไมเกดประโยชน ถงแม

จะสวยดวยรปรางหนาตาเสอผาอาภรณ ถาวาจาไมสวยงาม กไมมใครอยากจะ

เขาใกลหรอก ไมมใครอยากฟงค�าหยาบคาย ค�าพดปดมดเทจ ค�าพดทออกมาจาก

อารมณโกรธแคนอาฆาตพยาบาทเหลาน ความสวยงามของรปรางหนาตาจะถก

ความไมสวยงามทางวาจาบดบงท�าลายไปหมด

จงพยายามสรางความสวยงามทวาจาเถด เพราะวาวาจาไมเสอมไปกบ

กาลกบเวลา รปรางหนาตามแตทจะเสอมลงไปเรอยๆ ผวหนงจะเหยว

ลงไปเรอยๆ ท�าศลยกรรมตกแตงกท�าไดเพยงครงสองครงเทานนเอง

แตในทสดกตองแพกาลเวลา สไมได

18

ทกวนนทตองดนรนกน อยไมเปนสขกน กเพราะความทกขนนเอง

ความทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 19

พวกเราไมรจกค�าวา พอ อยบานเฉยๆ ไมได ทงทมปจจย ๔ พอเพยง

มบาน มอาหารรบประทาน มเครองนงหม มยารกษาโรค แตจตใจยงดนรน

กวดแกวง ยงมความทะยานอยากตางๆ อย คอ กามตณหา ความอยาก

ในกาม ภวตณหา ความอยากมอยากเปน วภวตณหา ความอยากไมม

อยากไมเปน ซงเปนตนเหตทท�าใหจตใจของมนษยและสตวทงหลาย

ในโลกนไมสามารถอยเฉยๆ ได อยไมเปนสข ตองดนรนกวดแกวง

ออกไปหาสงตางๆ ทใจปรารถนา แตเมอหามาไดแลวกไมมความอม

ไมมความพอ มความสขมความดอกดใจไปชวขณะหนง หลงจากนน

กอยากจะไดใหมอกเพมขนไปเรอยๆ

นคอลกษณะของความทกขของจตใจทพระพทธองคทรงตรสรเหนวาเปนปญหา

อนส�าคญอยางยง ถาไมแกปญหานแลว ตอใหมอะไรมากมายกายกองแคไหน ตอให

เปนอะไร ฐานะสงขนาดไหนกตาม ไมวาจะเปนประธานาธบด เปนนายกรฐมนตร

เปนมหาเศรษฐ กยงจะหาความสขความสงบของจตใจไมได ตราบใดยงไมไดช�าระ

ตณหาทง ๓ นใหออกไปจากจตจากใจแลว กจะหาความสขทแทจรงไมได

พระพทธเจาทรงศกษาปฏบตธรรมดวยความอตสาหะวรยะ จนเขาถงแกนของ

ความจรงวา ความทกขทงหลายเกดจากตณหาทง ๓ น คอ กามตณหา ภวตณหา

20

วภวตณหา ความอยากในกาม ความอยากมอยากเปน ความอยากไมมอยากไมเปน

นคอตนเหตของความทกขในจตใจ และพระพทธองคยงทรงรลกเขาไปอกถง

ตนเหตของตณหา เพราะตณหาอยเฉยๆ จะเกดขนมาเองไมได ตองมเหต เหตนนคอ

อวชชา ความไมรจรง หรอความหลง หมายถงความเหนผดเปนชอบ เหนกลบตาลปตร

เหนกงจกรเปนดอกบว เชน เหนความเทยงแทแนนอนในสงทไมเทยงแทแนนอน

เหนความสขในสงทเปนทกข เหนตวตนในสงทไมมตวตน นคอความเหนผด เพราะ

มอวชชา ความไมรจรง โมหะ ความหลง ครอบง�าจตใจอย จงท�าใหเหนผดเปนชอบ

เหนความทกขเปนความสข จงหาความทกขมาใสตวเพราะคดวานนคอความสข

อะไรคอสงทเปนทกขแตกลบถกเหนวาเปนสข กลาภ ยศ สรรเสรญ กามสข

นนไงททกๆ คนปรารถนากน ไมมใครปฏเสธวาไมอยากไดกน มแต

อยากมเงนทองมากๆ มต�าแหนงสงๆ มคนสรรเสรญมากๆ มกามสข

มากๆ ดวยกนทงนน แตสงเหลานพระพทธเจากลบทรงเหนดวย

พระปญญาวา เปนทกข ทกขเพราะเหตใด ทกขเพราะวาสงเหลานเปนของ

ไมเทยง เปนของไมแนนอน มอยในวนน พรงนกอาจจะหมดไปได รวยวนน พรงน

กอาจจะจนได เปนนายกวนน พรงนกอาจจะกลบมาเปนคนธรรมดาสามญกได

วนนมคนสรรเสรญ พรงนกอาจจะมคนดาเอากได วนนมกามสขกน ไดไปเทยวกน

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 21

22

กมความสข แตพรงนอาจจะไมมกได เพราะสงทใหความสขอาจจะหายจากไปกได

เชน มความสขกบแฟน สาม ภรรยา แตพรงนแฟน สาม ภรรยา อาจจะจากไปกได

ดวยวธใดวธหนง อาจจะตายจากไป อาจจะทะเลาะเบาะแวงกน ไมเขาอกเขาใจกน

กแยกทางกนไป ทงกนไปกได นคอลกษณะของความเปนอนจจง เมอเปลยนแปลง

ไปแลว ความสขทมอยกจะกลายเปนความทกข เปนอนตตา เพราะไมไดเปนของเรา

อยางแทจรง เราไมสามารถทจะเอาสงตางๆ ไวเปนของๆ เราไดไปตลอด ถงเวลา

จะหายไปหมดไปกจะเปนไปตามเรองของเขา

ผทไมไดปฏบตธรรม ไมไดช�าระอวชชา ความมดบอด ความหลงในจตใจ

จะไมเหนสภาพทแทจรงของสภาวธรรมเหลาน แลวกจะหลงไปเรอยๆ

แลวกจะอยากไปเรอยๆ อยากไปจนกระทงวนตายเลย เมอตายไปแลว

ความอยากนกจะเปนตวผลกดนใหจตไปเกดใหม ไปหาภพใหมชาตใหม

แลวกไปอยากตอไปเรอยๆ อยางนไมมทสนสด มภพชาตมากมาย

กายกองนบไมถวน

พระพทธเจาทรงตรสไววา น�าตาทเราหลงแตละภพแตละชาตทเกดจาก

ความทกขนน ถาเอามารวมกนแลว น�าตาทหลงนจะมากยงกวาน�าใน

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 23

มหาสมทรเสยอก คดดสวาภพชาตจะมากแคไหน นคอเรองของภพชาต

เรองของความทกขทมอยในจตใจทเกดจากอวชชา ความหลง ความไมร

พระพทธจาจงตองสอนใหเราร ใหมปญญา ปญญาเทานนทเปนธรรมทดบ

ความหลง ดบอวชชาได ไมมอะไรในโลกนทจะดบความมดบอดของอวชชา โมหะ

ความหลง นได ตองปญญาเทานน ปญญากตองเปนปญญาในพระพทธศาสนา

คอรไตรลกษณ อนจจง ทกขง กบอนตตา รวาสภาวธรรมทงหลายเปนอนจจง

ทกขง อนตตา อะไรคอสภาวธรรมทงหลาย ลาภ ยศ สรรเสรญ กามสข กเปน

สภาวธรรมอยางหนง รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ กเปนสภาวธรรมอยางหนง

ตา ห จมก ลน กาย กเปนสภาวธรรมอยางหนง ขนธ ๕ คอ รป เวทนา สญญา

สงขาร วญญาณ กเปนสภาวธรรมอยางหนง ทงหมดนพระพทธองคทรงสรปวา

เปนไตรลกษณทงหมด เปนของไมเทยง เปนอนตตา ไมมตวตน ถามอปาทานไปยด

ไปตดกบสภาวธรรมเหลานกจะเกดความทกขขนมา ถาไมมอปาทานกจะไมม

ความทกข

ศาสนาสอนทตรงน สอนใหเหนไตรลกษณในทกสงทกอยางในความเปนของ

ไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา ถาเหนถาเขาใจแลวกจะไมยดไมตด ใจกจะไมทกข

ใจไมทกข ปญหาทงหลายกหมดไป เมอไมทกขแลว กจะมความสข มความอม

24

มความพอ กไมจ�าเปนจะตองไปมลาภ ยศ สรรเสรญ กามสข เพราะความสขในใจ

เลศกวาความสขทงหลายในโลกน ลาภ ยศ สรรเสรญ กามสข เทยบไมไดกบ

ความสขทมอยในใจทเกดจากปญญาทดบอวชชา ตนเหตของความทกขทงหลาย

ดงใจของพระพทธเจา ของพระอรหนตทงหลาย ใจของทานพอแลว ทานท�าลาย

อวชชา ตนเหตทท�าใหเกดความอยากตางๆ ได เมอไมมความอยาก ทานกไมตองไป

หาอะไร อยในปาอยในเขา อยตามวดตามวา อยตามล�าพงกมความสขแลว วนหนงๆ

มอาหารรบประทานไปวนละมอกอยไดแลว มไตรจวร ผา ๓ ผนไวนงหมกพอแลว

มทหลบแดดหลบฝนไดกพอแลว มยารกษาโรคตามอตภาพกพอแลว เมอถงเวลา

ทรางกายจะแตกจะสลายไปกไมเดอดรอน เพราะไมไดยด ไมไดตด เปนเหมอน

รางกายของคนอน เวลาเราเหนคนอนตายไป เราจะไมเดอดรอน ไมเจบ ไมทกขกบ

การตายของผอน ฉนใด พระพทธเจากบพระอรหนตกไมเดอดรอนกบความตาย

ของทาน เพราะทานไดพจารณาดวยปญญาอยางรอบคอบแลววารางกายนไมใช

ตวตน เปนเพยงธาต ๔ ดน น�า ลม ไฟ เทานนเอง

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 25

26

สงทพระพทธเจาและพระอรหนตสาวกทงหลายทรงรทรงเหน เมอไดศกษาและปฏบตธรรม นงสมาธ เจรญวปสสนา รกษาศล ท�าบญใหทาน กจะเหนวาทกสงทกอยางในโลกนไมไดเปนของใครเลย ทกสงทกอยางมาจากดน น�า ลม ไฟ ทงนน

ดน�น�า�ลม�ไฟ

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 27

ไมวาจะเปนรางกายของเรากด รางกายของคนอนกด สมบตขาวของ

เงนทองตางๆ กด ทมอยในโลกน ลวนมาจากดน น�า ลม ไฟ ทงสน มารวม

ตวกนเปนสงตางๆ เปนตนไม เปนตนหญา เปนสตว เปนคน มาจากดน น�า ลม ไฟ

ทงสน ถาพจารณาอยางละเอยดตงแตตนจนจบกจะเหนวาเปนอยางนนจรงๆ

เชน ตนไมมาจากไหน กจากเมลดทฝงไวในดน พอไดน�าไดอากาศไดแดด กคอยๆ

เจรญเตบโตขนมาจนเปนตนไมใหญ เมอตายไปกกลบคนสดน น�า ลม ไฟ ไมได

เปนตนไมไปตลอด ฉนใด รางกายของเรากเปนแบบเดยวกน มาจากดน น�า ลม ไฟ

เชนเดยวกน โดยผานทางอาหารทเรารบประทาน กมาจากดน น�า ลม ไฟ เชน

ขาวทเรารบประทานกมาจากตนขาว ตนขาวกตองมดน มแดด มลม มน�า จงจะโต

ขนมาเปนตนขาว แลวกออกรวงขาวเปนเมลดขาว เมอเอาเมลดขาวมารบประทาน

กเปลยนเปนอาการ ๓๒ ทมอยในรางกายของเรา มผม มขน มเลบ มฟน มหนง

เปนตน ถาไมรบประทานขาวเขาไป จะมรางกายอยางทเปนอยทกวนนไดไหม

ยอมเปนไปไมได เพราะการเจรญเตบโตของรางกายตองอาศยอาหารเปนเครอง

สนบสนนนนเอง เมอรางกายเจรญเตมทแลว ในทสดกตองตายไป กกลบคนส ดน น�า

ลม ไฟ เชนเดยวกน

28

เวลาตายไปแลว น�าทมอยในรางกายกตองไหลออกมา ลมกออกมา ไฟคอความรอน

กออกมา ถาไปจบรางกายของคนตายจะแตกตางกบคนเปน คนเปนจะมความ

อบอน เพราะยงมธาตไฟอย แตคนตายจะไมมความอนอยเลย จะมแตความเยน

เพราะธาตไฟไดออกจากรางกายไปหมด เหลอแตธาตดนคอสวนทแขง เชน

กระดก หนง เนอ ตอไปกแหงกรอบ กลายเปนขฝนขดนไปในทสด ถาพจารณา

อยางละเอยดแลว จะเหนวารางกายกเปนแค ดน น�า ลม ไฟ เทานนเอง ไมไดมตวเรา

อยในรางกายนเลย

ตวเรานมาจากอะไร กมาจากใจทมาครอบครองรางกายขณะทเรมกอตวขนมา

หลงจากทไดรบธาตของพอกบแมมาผสมกน กจะมใจทตายจากชาตกอนมา

ครอบครอง จงเกดการปฏสนธขนมาเปนรปราง เปนทารกอยในครรภ กอาศย

อาหารทอยในรางกายของคณแมมาหลอเลยงรางกายของทารกใหเจรญเตบโต

เมอโตเตมทแลวกตองคลอดออกมา กมการเกดทครบทง ๒ สวน คอ รางกายและ

จตใจ รางกายมาจากพอจากแม แตจตใจมาจากดวงวญญาณของผทตายไปแลว

จากชาตกอน อยางพวกเราเมอตายไป ดวงวญญาณกออกจากรางไปแสวงหา

รางใหม จนในทสดกไดรางกายของมนษย จงเกดเปนมนษย แลวกมาหลงมายด

มาตดวาเปนตวเรา เปนของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 29

เวลาทตองจากรางกายไป ตองตายไป กรองหมรองไหเศราโศกเสยใจ ทกขใจ

วนวายใจ เพราะไมมใครบอกวารางกายไมใชของเรา เปนของทไดรบมาจากคณพอ

คณแม แตจะไมอยกบเราไปตลอด เปนเหมอนของฝาก ธรรมชาต คอ ดน น�า ลม ไฟ

มาฝากเราไว แลวสกวนหนงกจะเอากลบคนไป

ถาเรารวาเปนอยางน กจะไดเตรยมตวเตรยมใจไวกอนลวงหนาวา

รางกายของเรานสกวนหนงตองคนเขาไป ตองคนธรรมชาต คนดน น�า

ลม ไฟไป ถารแลวกเปนเหมอนกบของทยมมา ตองคนเจาของไป เราก

ไมหลงยดตดวาเปนของเรา เรากเตรยมตวเตรยมใจ คอยวนเวลาทเจาของ

จะมาเอาคนไป กคนเขาไปเทานนเองกไมเหนมปญหาอะไร เรากอยอยาง

มความสขกบของทเขาฝากไว เรากเอามาใชมาท�าประโยชนไปเรอยๆ

พอถงวนทเขาจะมาเอาคนไปกคนเขาไป กไมเหนจะมปญหาอะไร

รางกายของเรากดหรอสมบตตางๆ ทเรามอยกด กเปนอยางนน ไมไดเปนของเรา

เปนของฝาก เรากดแลรกษาและน�าไปใชประโยชนเทาทจะสามารถท�าได ถาฉลาด

กเอามาท�าประโยชนแกจตใจใหฉลาดขน รมากขน มก�าลงมากขนทจะตอสกบ

ความหลงทจะคอยหลอกลอใหไปยดไปตดกบสงตางๆ ปญหาของพวกเรากคอ

30

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 31

ใจของพวกเราไมมก�าลงทจะสกบความหลงทหลอกใหไปยดตดอยกบสงตางๆ ให

อยากไดสงตางๆ โดยไมคดเลยวาไมไดเปนของเราอยางแทจรง เปนเพยงของฝาก

เปนของยมมา สกวนหนงกตองคนเขาไป

แตถาไดยนไดฟงธรรมะค�าสอนของพระพทธเจา แลวน�าเอามาสอนใจอยเรอยๆ

มาเตอนสตอยเรอยๆ วา ของทกสงทกอยางไมใชของเรา เปนของทยมมา สกวนหนง

กจะตองคนไป เรากจะไมกงวล ไมหวงไมหวงกบของตางๆ ทมอย เพราะรวาไมชา

กเรวจะตองจากเราไป เราจะอยอยางสบายใจ ไมวนวาย ไมเดอดรอนกบอะไร

32

สมยกอนสมยทเมองไทยไมมไฟฟา เรากไมมตเยน ไมมพดลม ไมมโทรทศน ไมมวทย ไมมเครองปรบอากาศ ปยาตายายของเรากอยกนมาไดอยางสขอยางสบาย ไมเหนมปญหาอะไร เพราะใจของเราสามารถอยไดโดยทไมมอะไร

ชวตสกๆ�ดบๆ

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 33

34

ใจของพระพทธเจากบพระอรหนตสาวก ทานกอยแบบไมมอะไร สมยกอนพระไมม

วดอยกน สวนใหญจะอยตามถ�า ตามโคนไม อยตามเรอนราง กอยกนได พอมท

หลบแดดหลบฝนกอยไดแลว มเสอผาเพยงชดเดยวกพอ คอผาไตรจวร ผา ๓ ผน

มผานง ผาหม แลวกผาหมกนหนาวอกผนหนง เทานกพอเพยงแลว

นคอความจรงทพวกเราไมคอยไดสนใจศกษากน ปลอยใหความหลงมาหลอก

ใหสรางความสขตามจนตนาการของเรา ฝนวามสงนนมสงนแลวจะมความสข

พอไดมากสขใจชวขณะหนง แลวกตดสงนนไป เหมอนคนทตดยาเสพตด คนเรา

ไมเสพยาเสพตดกอยไดและมความสขสบายกวาคนทตดยาเสยอก ฉนใด คนทตด

โทรทศน ตดวทย ตดอะไรตางๆ กเปนอยางนน คนทไมตดจะไมเดอดรอนเหมอนกบ

คนทตด คนทตดละคร พอถงเวลากไปไหนไมได ตองคอยดละคร ดแลวกไมเกด

ประโยชนอะไร ดเพอความเพลดเพลนแลวกผานไป แลวกมเรองใหมมาใหตด

มาใหดอก กเปนอยางนไปเรอยๆ จนแกตาย กยงไมหยด ยงไมเจอความสขทแทจรง

สกท ยงมความอยากมความตองการดสงนนดสงนอยเรอยๆ เพราะไมเขาใจ

ธรรมชาตของใจวาความสขของใจอยตรงไหน

แตถาไดมาพบพระพทธเจา ไดยนไดฟงพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา กจะร

วาความสขของใจไมไดอยกบสงภายนอก มมากนอยเพยงไรกไมไดใหความสขท

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 35

แทจรง มแตจะใหความทกข เพราะไปหลงไปยดไปตด ตองคอยกงวลดแลรกษา

ตองหวง ตองหวง ตองเสยอกเสยใจเวลาทจากไป พระพทธเจากบพระอรหนตสาวก

จงไมมสมบตอะไรเลย นอกจากสงจ�าเปนทดแลรกษาชวตนเทานนเอง แตสงท

ทานมทพวกเราไมมกนกคอความสขทแทจรง คอความสงบของจตของใจนเอง

ถาใจสงบเมอไร เราจะพบกบความสขเมอนน เปนความสขทแทจรงทมอยในใจ

อยแลว เพยงแตใจไมร แทนทจะพยายามท�าใจใหนง กลบไปกวนใจดวยการคด

ดวยการแสวงหา ดวยความอยากกบสงตางๆ เมอไดมาแลวกตองมาวนวายกบการ

ดแลรกษา ใจจงไมเคยสมผสความสขทแทจรงเลย

พวกเราควรลดละสงตางๆ ทมอยใหนอยลง ไมไปสะสม ไมไปแสวงให

มมากขน เพราะเปนการเดนผดทาง ไมไดเดนไปสความสข แตไปส

ความทกข ถาตองการความสข ตองลด ตองละ ตองตด ใหมนอยทสด

เทาทจ�าเปน ใหพอเพยงตอการด�ารงชวตกพอ แลวทมเทเวลามากบการ

รกษาศล กบการภาวนาดกวา มาตอสกบความโลภ ความอยากตางๆ

ความหลงตางๆ ดวยการนงสมาธและเจรญปญญา ถาท�าแบบนแลว

ตอไป ความโลภ ความอยาก ความหลงตางๆ จะเบาบางลงไปเรอยๆ

ท�าใหอยอยางสขอยางสบายมากขน ทงๆ ทเมอกอนนมอะไรมากมาย

36

กายกอง แตหาความสขไมเจอ มแตความวนวายอยตลอดเวลา แตตอนนพอไดลด ไดละ ไดตดความโลภ ความหลง ความอยาก ใหนอยลง อยเฉยๆ กมความสข ไมตองไปกดรโมทเปดดโทรทศน ไมตองออกไปดหนง ไมตองออกไปกนเลยง ไมตองไปเทยวทนน ไมตองไปเทยวทน เพราะไมมความอยากผลกใหไปนนเอง อยเฉยๆ กมความสขแลว เรองอะไรตองไปเหนอยยากกบการไปตามสถานท ตางๆ ท�าไม เวลาออกไปกดใจ เพราะความอยากไดสมอยาก แตพอกลบ

มาแลวเปนอยางไร เหนอยไหม เพลยไหม รอยางนไมออกไปดกวา แตก

อยบานไมได อยเฉยๆ ไมได เพราะไมมก�าลงทจะสกบความอยากกบ

ความหลงนนเอง แตถาเอาพระพทธเจาเปนตวอยาง พยายามปฏบตอยางท พระพทธเจาทรงปฏบต กจะมก�าลงทจะตอส ทรงมสมบตขาวของเงนทองมากนอย เพยงไรกทรงสละไปหมด ทรงบ�าเพญรกษาศล นงสมาธ เจรญปญญา พวกเรา กสามารถท�าได ไมมใครมาหาม มตวเราเทานนทหามตวเราเอง มความหลง เทานนทคอยหามเราอยเสมอ แตถาไดนงวเคราะหนงพจารณาอยาง

จรงจงแลว กจะตองเดนตามพระพทธเจา เพราะเปนทางเดยวเทานน

ทจะใหความสขทแทจรง ไมเชนนนแลว ชวตของเรากจะเปนอยางท

เปนอยทกวนน เปนแบบสกๆ ดบๆ มสขมทกขผสมกนไป เวลาทกข

กทรมานแทบตายเลยทเดยว

พระอาจารยสชาต อภชาโตวดญาณสงวรารามวรมหาวหาร จงหวดชลบร 37

เรามทางเลอกอย ๒ ทาง เมอเลอกแลวกตองยอมรบผลทตามมา อยาไปโทษใคร

ถาไมกลวความทกข ยงอยากจะไปทางทเคยไปอย เมอเกดความทกขขนมา

กอยาไปโทษใคร กตองทนไป แตถาไมอยากจะเจอกบความทกข กตองไปทางท

พระพทธเจาไดทรงด�าเนนไป เปนทางทไมมความทกขในบนปลาย แตจะมความ

ยากล�าบากในเบองตน เพราะการตอสกบความโลภ ความอยาก ความหลง เปนสง

ทยากล�าบากมาก การสละสมบตขาวของเงนทอง สามภรรยา ไปอยคนเดยว ไมใช

เปนสงทงาย แตกไมสดวสย พวกเราสามารถท�าได ถาฉลาดและมก�าลงใจพอท

จะท�า

จงอยากจะใหทานทงหลายน�าเอาสงทไดยนไดฟงในวนน ไปพนจพจารณาและ

ปฏบตตามก�าลงสตปญญา ศรทธา ความเพยร เพอความสขทแทจรงทจะตามมา

ตอไป

38

ขอใหพยายามสะสมสงทเปนสาระ เปนคณเปนประโยชน คอบญกศล คณงามความด ธรรมะทพระพทธเจาไดทรงสงสอนใหพวกเราศกษาและปฏบตกน พยายามท�าใหมากๆ ทกวนทกเวลา เวลาใดทมเวลาวางกขอใหหนเขาหาธรรมะกน เมอมธรรมะมากแลว กเลสตณหากจะนอยลงไป ความทกขความวนวายใจกจะนอยลงไป จะมแตความสขความเจรญอยางเดยว

พระอาจารยสชาต อภชาโต