การออกแบบหนังสือ ... · 2017-06-19 · การออกแบบ...

* คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

การออกแบบหนงสออเลกทรอนกส : ความคดสรางสรรคจากไมไผ

Electronic Book Design in a Topic of Creative Bamboo

อทตยา พมพาเพยร* และ ขาม จาตรงคกล*

บทคดยอ การวจยในครงนผวจยไดมแนวคดในการออกแบบหนงสออเลกทรอนกส เรองความคดสรางสรรคจากไมไผ เนองจากพบปญหาวา

ในปจจบนมการเปดสอนในสายวชาชพดานการออกแบบเพมมากขน การเรยนในสายวชาสถาปตยกรรมและการออกแบบอตสาหกรรม

พบวาวสดทน�ามาใชในการท�างานออกแบบเบองตนนนเปนวสดจากธรรมชาตทหาไดงายในทองถนคอ“ไมไผ” ซงเปนวสดพนฐานทนยม

น�ามาใชในการเรยนและท�างานออกแบบและพบวานกศกษาสวนใหญนนไมมความรในเรองของไผหรอคณสมบตของไมไผเทาทควร รวม

ไปถงเรองความคดสรางสรรคในการออกแบบดวยไมไผทแตกตางไปจากรปแบบเดมๆ ทเคยม ซงนกศกษาจ�าเปนตองศกษาตวอยางและ

ดแนวทางงานสรางสรรคใหมๆ เพอสรางแรงบนดาลใจในการสรางงานออกแบบจากไมไผใหมรปแบบทมความคดสรางสรรคมากยงขน

การออกแบบหนงสออเลกทรอนกส เรองความคดสรางสรรคจากไมไผ จงเปนสอเทคโนโลยอกประเภทหนงทจะชวยใหความรในเรองน

ใหแกนกศกษาไดศกษา โดยทวไปแลวสอทใหความรในเรองของไผมอยมากมาย ทงหนงสอและเวบไซตตางๆ แตสวนใหญจะเปนหนงสอ

ทแยกแตละเรองออกจากกน หรอเนนใหความรเปนดานๆไป อกทงจะมแตตวหนงสอเปนหลก เนอหาเยอะ ภาพประกอบนอย ซงดแลว

ไมนาสนใจ ไมนาอาน รวมไปถงหนงสอมราคาแพงจงไมนยมซอมาอาน สวนของเวบไซตกมการใหขอมลเรองของไผและการออกแบบ

ไมไผ บทสมภาษณของนกออกแบบมากมาย แตกกระจดกระจาย ตามเวบตางๆ ซงจะใชเวลาในการสบคนหาขอมลนาน งานวจยชนน

เปนหนงสออเลกทรอนกส เรองความคดสรางสรรคจากไมไผ ไดน�าเสนอผานรปแบบของภาพอนโฟกราฟก ทเปนการออกแบบเนอหา

ขอมลเนนเปนภาพกราฟก ซงจะท�าใหหนงสอดนาอาน นาสนใจมากยงขน และเขาถงไดงายดวยสออนเตอรเนต หนงสออเลกทรอนกส

เรองความคดสรางสรรคจากไมไผ เปนสอใหความร ใหกบกลมเปาหมายทเปนนกศกษาปรญญาตรสาขาออกแบบ 3 มหาวทยาลย ไดแก

มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยมหาสารคาม และมหาวทยาลยอบลราชธาน

จากผลการวจยรปแบบหนงสออเลกทรอนกสทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย คอ หนงสออเลกทรอนกสแบบมลตมเดย

(Multimedia e-book) เนองจากขอมลทตองการสอสารเปนขอมลทมการดดแปลงเปนการน�าเสนอแบบกราฟก ทมการน�าเสนอให

แปลกใหม นาสนใจ คณสมบตของสอมลตมเดย ประกอบไปดวยภาพนง ภาพเคลอนไหว วดโอ เสยง ตลอดจน กราฟก หรอ แอนเมชน

ตาง ๆ เพอชวยใหผอานเกดการเรยนร อกทงยงสามารถปรบเปลยน แกไข เพมเตมขอมลไดงายสะดวกรวดเรว ท�าใหสามารถปรบปรง

ขอมลใหทนสมยกบเหตการณไดเปนอยางด สรปเลอกใชโปรแกรม PubHTML5 เนองจากสามารถตอบโจทย การสรางหนงสอ

อเลกทรอนกส ทเปดอานแบบออนไลน ไดมากกวา รปแบบของโปรแกรมทใชงานงาย ท�างานแบบออฟไลนได และมลกเลนแบบมลตมเดย

ใหเลอกใชหลายอยาง ในสวนของการออกแบบหนงสออเลกทรอนกส สวนของเนอหาขอมล ในแตละหวขอจะออกแบบเปนภาพอนโฟ

กราฟก น�าเสนอดวยภาพกราฟฟกทเปน Illustration และภาพถายผสมผสานกน มบอกอธบายรายละเอยดประกอบภาพ นอกจากน

ในสวนขององคประกอบอนๆ เชน การใชโทนส จะใชสโทน เขยว เหลอง น�าตาล ทไดมาจากสของไผ โลโก บงบอกถงความเปนหนงสอ

อเลกทรอนกสทเกยวของกบไผ การจดหนาหนงสอ จดดวยระบบกรด เพอใหดงายและมความนาสนใจ

สวนของเนอหา ในหนงสออเลกทรอนกส แบงออกเปน 3 หมวด 11 หวขอ ไดแก หมวดท 1 ธรรมชาตของไผ แบงออกเปน

6 หวขอยอย ไดแก 1.ชนดของไผทเหมาะกบงานแตละประเภท 2.การเลอกใชไผ 3.ประโยชนของไผ 4.การจ�าแนกไผ 5.สวนตาง ๆ ของไผ

6.ถนก�าเนดของไผ ในหมวดนน�าเสนอใหรจกขอมลของไผในเบองตน ทควรร เพอน�าไผไปใชในการออกแบบใหถกตอง หมวดท 2 เทคนค

การใชไมไผ แบงออกเปน 4 หวขอยอย ไดแก 1.เทคนคการดดโคงไมไผ 2.เทคนคการตดไมไผ 3.วธการปองกนมอดแมลง 4.เทคนคการ

เชอมตอไมไผ (Joints) ในหมวดนน�าเสนอเทคนควธการตางๆในการใชไมไผ เพอใหดและเขาใจงาย สามารถท�าตามได และหมวดท 3

นกออกแบบ ม 1 หวขอยอย คอ น�าเสนอมมมองแนวคด และตวอยางผลงานสรางสรรคไมไผ ของนกออกแบบไทยทมชอเสยงดาน

1. การออกแบบผลตภณฑ 2. งานประดบตกแตง 3. โครงสรางทอยอาศย ทงหมด 5 คน ในหมวดนน�าเสนอ นกออกแบบและตวอยาง

การออกแบบหนงสออเลกทรอนกส : ความคดสรางสรรคจากไมไผอทตยา พมพาเพยร และ ขาม จาตรงคกล

406 การประชมวชาการระดบชาต “โฮมภม ครงท 3 : Wisdom to the Future : ภมปญญาสอนาคต”

คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 15 - 16 มถนายน 2560

งานออกแบบ รวมไปถงแนวคดการน�าไมไผมาใชในการออกแบบ เพอเปนตวอยางและสรางแรงบนดาลใจ จากเนอหาทงหมดทกลาวมา

ไดคดเลอกจากความตองการของกลมเปาหมายทจะไดเนอหาขอมลทครอบคลมตามความตองการ และเปนประโยชนในการศกษา

สามารถน�าไปประยกตใชได

Abstract In this research, the researcher had the concept of Bamboo Creative Ideas Electronic book (E-book). As

we found that, nowadays there are many professional design courses. In the study of Architecture and Industrial

Design, the materials that they used in the basic design work are locally natural materials which “bamboo”– the

popular basic material used in studying and designing work and found that most students do not have much

Knowledge of the bamboo or the properties of bamboo, including the creativity in designing bamboo to the

different pattern. The students need to study examples and learning new creative ways to inspire the creation

designs from Bamboo to be more creative.

Electronic book design in a topic of creative bamboo (E-book) is another type of media that will help

students to learn. In general, there are plenty of media about bamboo – both books and websites. However, most

of them are separate each topic or focus on one topic. Most of the contents are text – much of content but less

of picture, which is not interesting to read. They are also expensive so there are not many people buy them. For,

the websites they provide bamboo information and design, many interviews of many designers but it has scattered

in various websites so this take a long time for searching data. This research – Bamboo Creative Ideas Electronic

book (E-book) is presented by the infographic which design the most content in graphic picture so the book will

be more interested and easy to access through the internet.

Electronic book design in a topic of creative bamboo (E-book) is a knowledge media for the target group

of undergraduate students in the faculty of design in 3 universities – Khon Kaen University, Mahasarakrm

university and Ubon Ratchathani University

As a result, the e-book format, which suitable for the target audience is the multimedia e-book, because

the information is modified to graphical representation with new pattern presentation and more interesting.

Multimedia features composed of pictures, videos, sounds, including graphics and animations to help readers

learning. It can also be easily to modify, change and add other information, so it can be update suitable data to

new trend. The PubHTML5 program was chosen because it suitable to make E-book that can be online-reading

E-book, easy to use, can work off-line and has many multimedia features to use. In part of designing E-book, the

contents in each topic was design in infographic pictures, represent in illustration graphic pictures and integrated

pictures, describes details in each picture. Furthermore, other parts such as color – using green tone, yellow tone

and brown tone which is from bamboo color, logo – indicated about bamboo E-book, page arrangement – arrange

with grid system for easy to read and more interesting.

E-book contents are divided into 3 categories, 11 topics as follows: Category 1 The nature of bamboo is

divided into 6 topics: 1. Type of bamboo for each design work, 2. The selection of bamboo, 3. Benefits of bamboo,

4. The classification of bamboo, 5. Parts of bamboo, and 6. The origin of bamboo – This section introduces the

basic information that should know about bamboo to use in the correct design. Category 2 Techniques of bamboo

is divided into 4 topics: 1. Bamboo Bending techniques, 2. Bamboo Cutting Techniques, 3. How to prevent moths

and insects, and 4. Bamboo Connecting Techniques (Bamboo Joints) – This section presents bamboo using

techniques for easy to see and to understand, and be able to imitate. Category 3 Designers have one topic, which


407

are present concepts, points of view and bamboo creative work models of 5 famous Thai designers. 1.Product

design 2. Decoration 3. Residential Structure. In this category, there are designer and the examples of their design,

including to the idea of using bamboo in design work to be an example and to inspire. All of the above contents

were selected by the target audience to obtain comprehensive information as required and helpful in education

and be able to applied.

ค�ำส�ำคญ: หนงสออเลกทรอนกส, การสรางสรรคไมไผ

Keyword: electronic book, creative bamboo.

บทน�ำ หนงสออเลกทรอนกส หรอ e-book เปนสอเทคโนโลยอกประเภทหนงทจะชวยสรางการเรยนร เพอใหเกดประโยชนตอผท

จะศกษา ไดเขาใจเนอหาขอมลทงายและสามารถเขาถงไดงายทกททกเวลา โดยจะสรางขนดวย โปรแกรมคอมพวเตอร มลกษณะเปน

เอกสารอเลกทรอนกส ทสามารถอานขอมลผานทางหนาจอคอมพวเตอรโทรศพทหรออปกรณอเลกทรอนกสตางๆ ไดทงระบบออฟไลน

และออนไลน คณลกษณะของหนงสออเลกทรอนกสสามารถเชอมโยงไปยงสวนตางๆของหนงสอของหนงสอเวบไซดอนๆ นอกจากน

หนงสออเลกทรอนกสยงสามารถแทรกภาพ ภาพเคลอนไหว เสยง วดโอ และเชอมตอลงคไปยงเวบไซตอนๆได สามารถปรบปรงขอมล

ใหทนสมยไดตลอดเวลา แตในปจจบนเทคโนโลยมพฒนาขนเรอยๆ รปแบบของหนงสออเลกทรอนกสรวมไปถงโปรแกรมสรางหนงสอ

อเลกทรอนกส กมการพฒนาขน เพอทจะตอบโจทยความตองการของคนสมยใหมใหมากขนดวย การวจยในครงนจงมประโยชน ทจะ

ไดศกษารปแบบของหนงสออเลกทรอนกสรวมไปถงการสรางหนงสออเลกทรอนกสขนมา เพอเปนสอใหความรในเรองของไมไผไดตาม

ความตองการของผอานสามารถเพอน�าไปเปนฐานความรในการออกแบบได

วตถประสงคของบทควำม 1. เพอแสดงการวเคราะหหาเนอหาในหนงสอไมไผสรางสรรคเปนฐานขอมลส�าหรบนกศกษาดานการออกแบบ

2. เพอแสดงการวเคราะหแนวทางการออกแบบกราฟกในหนงสออเลกทรอนกส

3. เพอแสดงการวเคราะหหารปแบบและ โปรแกรมสรางหนงสออเลกทรอนกส

วธกำรวจย วเคราะหขอมลทน�ามาใชเปนเนอหาในหนงสออเลกทรอนกสความคดสรางสรรคจากไมไผ เปนขอมลทศกษาและรวบรวมจาก

แหลงขอมลเอกสารหนงสอเรองทเกยวของกบไผ การลงพนทสวนไผ และการสมภาษณผปลกไผ เพอน�าขอมล ภาพถาย ทได มาวเคราะห

และสรปเปนเนอหาในสวนของหมวดธรรมชาตของไผ และหมวดเทคนกการใชไมไผ และขอมลในหมวดของนกออกแบบ รวบรวมขอมล

โดยการสมภาษณนกออกแบบ วเคราะหรปแบบของหนงสออเลกทรอนกส โปรแกรมการสรางหนงสออเลกทรอนกส และขอมล

ภาคสนามโดยการลงพนทสมภาษณผเชยวชาญดานไมไผ 1 ทาน นกออกแบบ 3 ทาน และผเชยวชาญดานหนงสออเลกทรอนกส 1 ทาน

ผทดลองใชผลงาน แบงเปนผเชยวชาญ 3 ทาน และ นกศกษา 102 คน จาก 3 มหาวทยาลย

ผลกำรวจย หวขอเรอง และเนอหำในหนงสออเลกทรอนกส

หวขอเนอหา ในหนงสออเลกทรอนกส ไดคดเลอกมาจากความตองการของกลมเปาหมาย โดยสรปได ดงตอไปนหวขอเนอหา

ในหนงสออเลกทรอนกส ความคดสรางสรรคจากไมไผ แบงออกเปน 3 หมวด 11 หวขอ ไดแก หมวดท 1 ธรรมชาตของไผ แบงออก

เปน 6 หวขอยอย ไดแก 1. ชนดของไผทเหมาะกบงานแตละประเภท 2. การเลอกใชไผ 3. ประโยชนของไผ 4. การจ�าแนกไผ 5. สวน

ตาง ๆ ของไผ 6. ถนก�าเนดของไผ ในหมวดนน�าเสนอใหรจกขอมลของไผในเบองตน ทควรร เพอน�าไผไปใชในการออกแบบใหถกตอง

หมวดท 2 เทคนคการใชไมไผ แบงออกเปน 4 หวขอยอย ไดแก 1. เทคนคการดดโคงไมไผ 2. เทคนคการตดไมไผ 3. วธการปองกนมอด




แมลง 4. เทคนคการเชอมตอไมไผ (Joints) ในหมวดนน�าเสนอเทคนควธการตางๆ ในการใชไมไผ เพอใหดและเขาใจงาย สามารถท�า

ตามได และหมวดท 3 นกออกแบบ ม 1 หวขอยอย คอ น�าเสนอมมมองแนวคด และตวอยางผลงานสรางสรรคไมไผ ของนกออกแบบ

ไทยทมชอเสยงดาน 1.การออกแบบผลตภณฑ 2.งานประดบตกแตง 3. โครงสรางทอยอาศย ทงหมด 5 คน ในหมวดนน�าเสนอ

นกออกแบบและตวอยางงานออกแบบ รวมไปถงแนวคดการน�าไมไผมาใชในการออกแบบ เพอเปนตวอยางและสรางแรงบนดาลใจ

จากเนอหาทงหมดทกลาวมา เปนเนอหาขอมลทครอบคลมตามความตองการ และเปนประโยชนในการศกษา สามารถน�าไปประยกต

ใชได

ภำพท 1 สรปหวขอเนอหาในหนงสออเลกทรอนกส ความคดสรางสรรคจากไมไผ

กำรออกแบบหนำหนงสออเลกทรอนกสและแนวทำงกำรออกแบบกรำฟฟก ในดานของการออกแบบหนงสออเลกทรอนกส สวนของเนอหาขอมล ในแตละหวขอจะออกแบบเปนภาพอนโฟกราฟก

ซงโดยทวไปแลว การน�าเสนอเนอหาในหนงสอทวๆไป จะมแคตวหนงสอและภาพประกอบเลกนอย ท�าใหการน�าเสนอขอมลในหนงสอ

ไมนาสนใจ การน�าเสนอเนอหาในรปแบบภาพอนโฟกราฟฟกจงเปนการออกแบบภาพกราฟกในหนงสอ เพอสอสารกบผอานใหเขาใจ

งายขนและนาสนใจมากยงขน โดยน�าเสนอดวยภาพกราฟฟกทเปน Illustration และภาพถายผสมผสานกน มอธบายรายละเอยด

ประกอบภาพ ใชโปรแกรม Illustrotor ในการออกแบบ

ภำพท 2 ภาพรวมของการออกแบบหนงสออเลกทรอนกส ความคดสรางสรรคจากไมไผ


409

กำรออกแบบเนอหำในหนงสออเลกทรอนกส การออกแบบเนอหาในหนงสออเลกทรอนกสความคด หมวดท1 ธรรมชาตของไผ โดยการรวบรวมขอมล จากหนงสอทเกยว

กบไผ การลงพนทสวนไผ และการสมภาษณผปลกไผ และผเชยวชาญไผ มาวเคราะหและจ�าแนกเรองของไผ ในหมวดท1 มทงหมด 6

เรอง ดงน 1.ถนก�าเนดของไผ 2.สวนตางๆของไผ 3.การจ�าแนกไผ 4.ประโยชนของไผ 5.การเลอกใชไผ 6.ชนดขงไผทเหมาะสมกบงาน

แตละประเภท ซงจะออกแบบเปนภาพอนโฟกราฟกและผสมผสานกบภาพถาย เพอเลาเรอง แสดงความเปนมา หรออธบายสวนตางๆ

แสดงรายละเอยดทเขาถงยาก ใหเขาใจงาย เหนภาพชดเจนขน

ตวอยางการออกแบบเนอหา ในหมวดท 1 ธรรมชาตของไผ

ภำพท 3 การออกแบบเนอหาใหเปนภาพอนโฟกราฟก หวขอ ถนก�าเนดไผ

ภำพท 4 การออกแบบเนอหาใหเปนภาพอนโฟกราฟก หวขอ การจ�าแนกไผ




ภำพท 5 การออกแบบเนอหาใหเปนภาพอนโฟกราฟก หวขอ สวนตางๆของไผ

ภำพท 6 การออกแบบเนอหาใหเปนภาพอนโฟกราฟก หวขอ ประโยชนของไผ

การออกแบบเนอหาในหนงสออเลกทรอนกสความคด หมวดท 2 เทคนกการใชไมไผ โดยการรวบรวมขอมล จากเอกสสาร

หนงสอทเกยวกบไผ การลงพนทสวนไผ และการสมภาษณผเชยวชาญไผ มาวเคราะหและจ�าแนกเรองของเทคนกการใชไมไผ ในหมวด

ท2 มทงหมด 4 เรอง ดงน 1.เทคนคการดดโคงไมไผ 2.เทคนคการตดไมไผ 3.เทคนคการเชอมตอไมไผ (Joints) 4.วธการปองกนมอด

แมลง ซงะออกแบบเปนภาพอนโฟกราฟก ทน�าเสนอเทคนควธการตางๆในการใชไมไผ ใหดแลวเขาใจงาย สามารถท�าตามได และน�าไป

ประยกตใชได


411

ตวอยางการออกแบบเนอหา ในหมวดท 2 เทคนกการใชไมไผ

ภำพท 7 การออกแบบเนอหาใหเปนภาพอนโฟกราฟก หวขอ เทคนคการตดไมไผ

ภำพท 8 การออกแบบเนอหาใหเปนภาพอนโฟกราฟก หวขอ เทคนคการดดโคงไมไผ

ภำพท 9 การออกแบบเนอหาใหเปนภาพอนโฟกราฟก หวขอ วธการปองกนมอดแมลง




การออกแบบเนอหาในหนงสออเลกทรอนกสความคด หมวดท 3 นกออกแบบ โดยการรวบรวมขอมล จากการสมภาษณนก

ออกแบบ มาออกแบบ ในหมวดท 3 โดยการ น�าเสนอมมมองแนวคด และตวอยางผลงานสรางสรรคไมไผ ของนกออกแบบไทยทมชอ

เสยงในดาน 1.การออกแบบผลตภณฑ 2.งานประดบตกแตง 3. โครงสรางทอยอาศย เปนการออกแบบทใชภาพถาย ในการน�าเสนอ

เพอใหเหนตวอยางผลงานจรงของนกออกแบบ

ตวอยางการออกแบบเนอหา ในหมวดท 3 นกออกแบบ

ภำพท 10 การออกแบบเนอหาใหเปนภาพอนโฟกราฟก หวขอ นกออกแบบ

แนวทำงในกำรใชโทนสในหนงสออเลกทรอนกส ส�าหรบโทนส ทจะน�าไปใชในการออกแบบหนงสออเลกทรอนกส คอ โทนส ทไดจากสของไผ ไผแตละชวงอายจะใหสท

แตกตางกนไป โดยจะอยในโทนสระหวาง เขยว เหลอง และน�าตาล ซงเปนสทอยในโทนเยน ใหความรสกสดชน เปนธรรมชาต ดแลว

สบายตา

ภำพท 11 สของไผภาพจาก http://www.siwallpaperhd.com/bamboo-wallpaper-hd.html/bamboo-wallpaper-hd-2


413

ซงสามารถสรปเปนแทบไลโทนส ทไดจากการเทยบส จากสของไผ ไดดงน

ภำพท 12 แทบไลโทนส

แนวทำงกำรออกแบบโลโก หนงสออเลกทรอนกส โลโก บงบอกถงความเปนหนงสออเลกทรอนกสทเกยวของกบไผ โดยใช ตว B เปนรปไมไผ และตว B แทน ความหมาย

Bamboo และ Book ขางหลงโลโก ใชรปรางการเปดของหนงสอ และ รปสเหลยมทลอยอยขางบน สอใหเหนถง เทคโนโลยทสามารถ

เชอมตอกนได

ภำพท 13 การอกแบบโลโก หนงสออเลกทรอนกส ความคดสรางสรรคจากไมไผ




รปแบบของหนงสออเลกทรอนกส รปแบบของหนงสออเลกทรอนกส แบงออกเปน 4 รปแบบ ไดแก1.หนงสออเลกทรอนกสแบบเนนขอความ (Text-Based

e-book) เอกสารอเลกทรอนกสทคงรปแบบของหนงสอแบบดงเดม คอประกอบดวยขอความและภาพ แตไดดดแปลงใหอยในรปแบบ

อเลกทรอนกสเพอใหสะดวกตอการเขาถง และความยดหยนของการใชงานของผอาน 2.หนงสออเลกทรอนกสแบบมลตมเดย

(Multimedia e-book) หมายถง เอกสารอเลกทรอนกสทใชคณสมบตของสอมลตมเดยทประกอบไปดวยภาพนง ภาพเคลอนไหว

วดโอ เสยง ตลอดจน กราฟก หรอ แอนเมชนตาง ๆ เพอชวยใหผอานเกดการเรยนร อกทงยงสามารถปรบเปลยน แกไข เพมเตมขอมล

ไดงายสะดวกรวดเรว ท�าใหสามารถปรบปรงบทเรยนใหทนสมยกบเหตการณไดเปนอยางด 3.หนงสออเลกทรอนกสทเนนคณสมบต

ปฏสมพนธระหวางเอกสารและผอาน เพอชวยใหเกดการเรยนรโดยเอกสารอเลกทรอนกสเหลานมวธเกบในลกษณะพเศษ นนคอจาก

ไฟลขอมลหนง ผอานสามารถเรยกดขอมลอน ๆ ทเกยวของไดทนทหากขอมลทกลาวมานเปนขอความทเปนตวอกษรสามารถเรยกการ

เชอมโยงลกษณะนวา ขอความหลายมต (Hypertext) 4. หนงสออเลกทรอนกสแบบเนนแหลงขอมล (Resource-Based e-book) หมาย

ถง เอกสารอเลกทรอนกสทเนนคณสมบตของการรวบรวมและเชอมโยงสแหลงขอมลตาง ๆ ในเครอขายอนเทอรเนต (จนตวร คลายสงข,

2555)

รปแบบของหนงสออเลกทรอนกส รปแบบทเหมาะสมกบกลมเปาหมายมากทสด คอ หนงสออเลกทรอนกสแบบมลตมเดย

(Multimedia e-book) เนองจากขอมลทตองการสอสารเปนขอมลทมการดดแปลงเปนการน�าเสนอแบบกราฟก ทมการน�าเสนอให

แปลกใหม นาสนใจคณสมบตของสอมลตมเดยทประกอบไปดวยภาพนง ภาพเคลอนไหว วดโอ เสยง ตลอดจน กราฟก หรอ แอนเมชน

ตาง ๆ เพอชวยใหผอานเกดการเรยนร อกทงยงสามารถปรบเปลยน แกไข เพมเตมขอมลไดงายสะดวกรวดเรว ท�าใหสามารถปรบปรง

ขอมลใหทนสมยกบเหตการณไดเปนอยางด

โปรแกรมทใชในกำรท�ำหนงสออเลกทรอนกส จากการศกษา และการทดลองใชโปรแกรมท�าหนงสออเลกทรอนกส พบวาโปรแกรมทท�าหนงสออเลกทรอนกสทเปนทนยม

โดยทวไป มอย 3 โปรแกรมทนยมใชกน ไดแก 1.โปรแกรมชด FlipAlbum 2.โปรแกรม DeskTopAuthor 3.โปรแกรม Flash Album

Deluxe โดยทง 3 โปรแกรมสามารถสรางหนงสออเลกทรอนกสได แตตองมตวเปดอานโปรแกรมเฉพาะตวแตตองใชตวอานโปรแกรม

ในการเปดอาน แตถาจะใชในกรณทน�าไปเปดอานผานคอมพวเตอรทมโปรแกรมเปดอานอยแลว โปรแกรมทเหมาะสมทสด คอ โปรแกรม

Flip Album ซงตวเปดอานตองใชโปรแกรม Flip Viewer ในการเปดอาน เนองจาก เปนโปรแกรมในการสรางหนงสออเลกทรอนกสท

เปนทนยมล�าดบตนๆทเปนออฟไลน สามารถแทรกมลตมเดย ลกเลนตาง ๆ ได ครบถวน และเปนโปรแกรมทพฒนาอปเกรดหลาย

เวอรชน

แตในกรณทตองการเปดอานหนงสออเลกทรอนกส ทตองการเปดอานไดแบบออนไลน บนหนาเวบไซตได ตองเปนโปรแกรม

สรางหนงสออเลกทรอนกสทรองรบโคด Html ดวย โดยสวนมากจะเปนโปรแกรมใหบรการในระบบออนไลน ไดแก 1.Flippingbook

2. PubHTML5 3.FlipSnack เมอเปรยบเทยบทง 3 โปรแกรม โปรแกรม. PubHTML5 สามารถตอบโจทย การสรางหนงสออเลกทรอนกส

ทเปดอานแบบออนไลน ไดมากกวา เนองจากรปแบบของโปรแกรมทใชงานงาย ท�างานแบบออฟไลนได และมลกเลนแบบมลตมเดยให

เลอกใชไดมากมาย


415

ตำรำงท 1 เปรยบเทยบขอด-ขอเสยของแตละโปรแกรม

โปรแกรม ขอด ขอเสย หมายเหต

1. Flippingbook 1. สามารถท�าหนงสออเลกทรอนก แบบเปดอาน

ออนไลนได

2. สามารถใส ภาพ เสยง วดโอ และเชอมตอลงค

ได

1. ท�าหนาหนงสอไดแค 10 หนา

2. โปรแกรมใสลกเลนไดไมมาก

ตองซอโปรแกรม

2. PubHTML5 1. สามารถท�าหนงสออเลกทรอนก แบบเปดอาน


2. สามารถใสภาพเคลอนไหว สรางสไลดโชว เพม

เสยง วดโอ และเชอมตอลงคได

3. สรางอนเมชนในหนงสอได

4. ไมจ�ากดหนา

5. สรางหนงสอไดทง ออฟไลนและออนไลน


1. จ�ากดขนาดไฟล PDF ไมเกน 150 MB ตองซอโปรแกรม

3. FlipSnack 1. สามารถท�าหนงสออเลกทรอนก แบบเปดอาน


2. สามารถใสภาพเคลอนไหว เพมเสยง วดโอ และ

เชอมตอลงคได

3. มธมหนงสอใหเลอก


1. จ�ากดขนาดไฟล PDF ไมเกน 100 MB

2. สรางหนงสอในระบบออนไลนเทานน สรางแบบ

ออฟไลนไมได

ตองซอโปรแกรม

โปรแกรมในการท�าทเหมาะสมทสด คอ โปรแกรม PubHtml5 ทสามารถน�าโคดhtml จากตวหนงสออเลกทรอนกสทท�าขน

มา ไปใสในโคด เวบไซต เพอท�าการเปดอานแบบออนไลนได รวมถงตวโปรแกรมสามารถใสลกเลนตางๆแบบมลตมเดยไดมากมาย เชน

ภาพเคลอนไหว อนเมชน วดโอ เสยง และสามารถใสแบรนดโลโกทขนตรงหนาตางตอนการแสดงการเปดอานแบบออนไลนได คณสมบต

หลกของตวโปรแกรมPubHtml5 คอ1.เปดไฟล PDF ลงในตวโปรแกรม เพอท�าการปรบแตงขอมล 2.ผอานเขาถงหนงสออเลกทรอนกส

แบบออนไลน 3.ท�าใหรปแบบไฟล PDF มชวตอยโดยการใชภาพเคลอนไหวทสะดดตา 4.ท�างานไดทงออฟไลนและออนไลน

ภำพท 14 โปรแกรมท�าหนงสออเลกทรอนกส PUBHTML5

สอและอปกรณทใชในกำรเผยแพรหนงสออเลกทรอนกส รปแบบดานสอและอปกรณทใชในการเผยแพรหนงสออเลกทรอนกส การเผยแพรทเหมาะสมของหนงสออเลกทรอนกสน คอ

การเผยแพรโดยการ เปดอานแบบออนไลนบนหนาเวบไซต เนองจากเปนการเผยแพรทกระจายขอมลทสะดวก และเขาถงไดงายทสด

เพราะจากทรกนวาหนงสออเลกทรอนกส ถาตองการเปดอาน ตองลงโปรแกรมอานของคายนน ๆ หมายความวา ถาโหลดไฟลนามสกล




อะไร ตองโหลดโปรแกรมอานของโปรแกรมนน หรอ อาจมบางเวบไซตทใหดาวนโหลดหนงสออเลกทรอนกสได แตกตองดาวนโหลด

โปรแกรมอานของเวบไซตนนดวย จงมปญหาตามมาส�าหรบคนทไมเคยอานหนงสออเลกทรอนกสมากอน วาตองโหลดอะไร ท�าอยางไร

ถงจะอานหนงสออเลกทรอนกสได แมแตคนทเคยอานหนงสออเลกทรอนกสเองกยงมปญหา วาท�าไมตองโหลดโปรแกรมอานมากมาย

ท�าใหอปกรณอเลกทรอนกสสนเปลองความจ�าไปโดยใชเหต โปรแกรมเปดอานนจงเปนปญหาหลก ในการอานหนงสออเลกทรอนกส ดง

นน การเปดอานหนงสออเลกทรอนกสแบบออนไลน จงเปนอกทางเลอกหนง ส�าหรบคนทอยากอานแตไมอยากโหลดโปรแกรมเปดอาน

เพม ท�าใหงายในการเขาถงหนงสออเลกทรอนกสมากขน ในสวนของเวบไซต เมอสรางเวบไซตขนเปนเวบไซตในเรองทเกยวของกบ

หนงสออเลกทรอนกสนน บนหนาเวบไซต กสามารถทจะเขยนขอมลทเกยวของลงไปได ถอเปนการโปรโมทหนงสออเลกทรอนกสไปใน

ตว และสามารถใหความรเพมเตมในสวนทจะเชอมโยงไปยงขอมลในหนงสออเลกทรอนกสได ชวยเพมความนาสนใจใหแกผอานไดดยง

ขน และสวนของอปกรณทใชเผยแพรหนงสออเลกทรอนกส จะเปนอปกรณอเลกทรอนกส โดยเฉพาะ คอมพวเตอร และโทรศพทมอถอ

ทคนจะนยมใชตลอดและสามารถเลอกใชในการเปดอานขอมลไดตามสะดวก

กำรออกแบบหนงสออเลกทรอนกสบนโปรแกรม Pubhtml5 PUB HTML5 คอ เครองมอส�าหรบการสรางหนงสออเลกทรอนกสหรอฟลปบค (Flipbook) ในรปแบบสามมต เชน แมกกาซน

ออนไลน, อโบรชวร, อแคตตาลอค เปนตน มระบบการท�างานทกอยางอยบนเวบไซต ทสามารถสรางและเผยแพรขอมลในรปแบบ

อบคออนไลนผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถสรางไดดวยตวเองผานทางเวบไซต www.pubhtml5.com โดยการอพโหลด

ไฟล pdf และก�าหนดคารายละเอยดขอมลของเอกสารเทานน โดยมระบบการท�างานทกอยางอยบนเวบไซต ไมตองตดตงโปรแกรม

สรางและเผยแพรขอมลในรปแบบอบคออนไลนผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถสรางหนงสออเลกทรอนกส หรอฟลปบค

(Flipbook) ไดดวยตวเองผานทางเวบไซต โดยการอพโหลดไฟลหนงสอในรปแบบ PDF (ขนาดไฟลไมเกน 150 MB) แชรหนงสออเลก

ทรอนกส หรอฟลปบค (Flipbook) ใหผอนผานทางอเมลล เฟสบค หรอ ทวตเตอร เปนตน ส�าเนา “Embed Code HTML” ของหนงสอ

อเลกทรอนกส หรอฟลปบค (Flipbook) ใสในเวบไซตสวนตวได (พรรตน ลกษณสขทรพย สบคนเมอวนท ๒๙ เดอนเมษายน ๒๕๖๐,

จาก URL https://www.lib.kmutt.ac.th/wpcontent/uploads/2015/06/PUBhtml5_manual.pdf)

กอนการสรางหนงสออเลกทรอนกสลงในโปรแกรม Pubhtml5 ควรออกแบบโครงสรางของหนงสอทงหมดไวเปนรปภาพ

และSave เปนไฟล PDF เพองายในการสรางตวหนงสอ แลวจงน�ามาปรบแตงใหเปนแบบมลตมเดย หรอเพมเตมขอมลในตวโปรแกรม

Pubhtml5 อกครง

การสรางหนงสออเลกทรอนกสบนโปรแกรม Pubhtml5 โปรแกรมpubhtml5 สามารถท�าหนงสอไดเลยบนเวบไซต

ของPubhtml5 กรณท�าแบบออนไลนพรอมอปลงเวบไซต หรอ สามารถดาวนโหลดโปรแกรม เพอตดตงโปรแกรม Pubhtml5 ลงใน

เครองคอมพวเตอรได กรณสะดวกในการสรางหนงสออเลกทรอนกสแบบออฟไลน

ในกรณท�าแบบตดตงโปรแกรม Pubhtml5 ลงเครองคอมพวเตอรเพอสรางหนงสออเลทรอนกสแบบออฟไลน เรมตนดวยการ

เปดโปรแกรมขนมา สมครสมาชก และเขาสระบบ จากนนน�าเขาไฟล PDF ขอมลทตองการสรางหนงสออเลกทรอนกส

ภำพท 15 น�าเขาไฟล PDF ลงโปแกรม เพอสรางหนงสออเลกทรอนกส


417

เมอน�าเขาไฟล PDF ลงในตวโปรแกรม Pubhtml5 ตวไฟลขอมลทเปนรปภาพจะถกแปลงใหเปนรปแบบหนงสอ ขนาดรป

แบบของหนงสอ จะขนอยกบการออกแบบไฟลภาพทท�าขน

ภำพท 16 ไฟลขอมลรปภาพ ถกแปลงเปนรปแบบของหนงสอ

ท�าการแกไข ปรบแตงตวหนงสออเลกทรอนกส ไดโดยการเขาไปทเมน Edit pages

ภำพท 17 เขาไปทเมน Edit pages เพอแกไขไฟลขอมลรปภาพ

เมอเขามาทหนา Edit pages แลว เลอกท�าการแกไขขอมล หรอท�าการปรบแตง โดยโปรแกรมจะม เมนตางๆใหเลอกปรบ

แตงได เชน การเชอมตอลงค เพมวดโอ เสยง ภาพเคลอนไหว สไลด ตวอกษร ภาพอนเมชน ปม และอนๆ การแกไขหรอปรบแตง

จะเลอกปรบแตงไดทละหนาตามหนาทออกแบบไว

ภำพท 18 หนา Edit pages ท�าการแกไข ปรบแตงไฟลขอมลรปภาพ




เมอแกไขหรอปรบแตงตวหนงสออเลกทรอนกส เรยบรอยทงหมดแลว ท�าการSave และออกจากหนา Edit pages เพอเขาส

หนาโปรแกรมหลก

ภำพท 19 แกไข ปรบแตงเสรจสน ท�าการ save และกลบสหนาหลกโปรแกรม

เมอแกไขขอมล หรอปรบแตง หนงสออเลกทรอนกส เสรจเรยบรอยทงหมดแลว ท�าการ Publish to local สามารถเลอก

Publish ไปทตางๆไดตามเมน กรณจะน�าไฟลหนงสออเลกทรอนกสขนเวบไซต ใหเลอกการ Publish HTML เพอน�าโคดหนงสอ

อเลกทรอนกสทได ไปใสทโคดเวบไซตทตองการ

ภำพท 20 Publish HTML เพอน�าโคดไปใชบนเวบไซต

ท�าการใสโคด html หนงสออเลกทรอนกส และแกไขโคดการเชอมตอ ใหหนงสออเลกทรอนกสสามารถคลกเปดอานไดแบบ

ออนไลน บนระบบเวบไซตทตองการ

ภำพท 21 ท�าการแกไขโคดส�าเรจ ตรวจสอบเชคระบบอนเตอรเนตเวบไซต


419

เมอด�าเนนแกไขการใสโคด ในระบบอนเตอรเนต เสรจสน กสามารถเปดอานหนงสออเลกทรอนกสออนไลนบนหนาเวบไซต

ไดเลย สะดวกในการเปดอานไดทกททกเวลา งายในการเขาถง ทสามารถเปดอานไดในอปกรณอเลกทรอนกสตางๆ

ภำพท 22 หนาหนงสออเลกทรอนกสแบบเปดอานออนไลนบนหนาเวบไซต

กำรประเมนคณภำพ ในการประเมนคณภาพของหนงสออเลกทรอนกสความคดสรางสรรคจากไมไผ จะใหกล มเปาหมายทเปนนกศกษา

3 มหาวทยาลย เปนผทดลองใชและท�าการประเมน โดยขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามประเมนเปนกลมนกศกษา ปรญญาตร

สาขาออกแบบ ชนปท 3 ของ 3 มหาวทยาลย ไดแก 1.มหาวทยาลยขอนแกน จ�านวน 20 คน(รอยละ19.61) 2.มหาวทยาลยอบลราชธาน

จ�านวน 51 คน(รอยละ50.00) และ 3.มหาวทยาลยมหาสารคาม จ�านวน 31 คน(รอยละ30.39) รวมทงสน จ�านวน 102 คน แบงเปน

เพศหญง 43 คน (รอยละ 42.16) และเพศชาย 59 คน (รอยละ 57.84)

ซงไดผลของการประเมนดงน

ตำรำงท 2 สรปผลการประเมนการทดสอบการใชหนงสออเลกทรอนกส




สรปการประเมนคณภาพ ใชสดสวนในการวดดานตางๆทงหมด 5 ระดบดวยกนคอ ดมาก ด ปานกลาง พอใช การวเคราะห

ขอมล ความหมายคาเฉลย (Mean) ดงน 1. คาเฉลยของคะแนน 4.51 – 5.00 หมายถง ดมาก 2.คาเฉลยของคะแนน 3.51 – 4.50

หมายถง ด 3.คาเฉลยของคะแนน 2.51 – 3.50 หมายถง ปานกลาง 4.คาเฉลยของคะแนน 1.51 – 2.50 หมายถง พอใช 5.คาเฉลยของ

คะแนน 1.00 – 1.50 หมายถง ปรบปรงและปรบปรง ซงไดขอสรปดานรปแบบขอมลเนอหา และรปแบบหนงสออเลกทรอนกส

โดยรวมอยในระดบ “ด” โดยมดานทอยในเกณฑดมาก คอ ดานขอมลเนอหามประโยชนเหมาะส�าหรบการน�าไปใช คะแนนเฉลย 4.51

และในขอทอยในเกณฑระดบด มดงน มดงน 1.รปแบบการจดวางหนาหนงสอ คะแนนเฉลย 4.49 2.ความสะดวกในการใช

ปมค�าสงโดยการคลก คะแนนเฉลย 4.44 3.ความงายในการเปดอานโดยการคลก คะแนนเฉลย 4.44 4.ความเหมาะสมของรปแบบการ

จดวางเนอหา คะแนนเฉลย 4.43 5.ความสอดคลองของรปภาพกบเนอหา คะแนนเฉลย 4.42

6.การใชโทนส คะแนนเฉลย 4.4 7.ล�าดบขนตอนในการน�าเสนอเนอหา คะแนนเฉลย 4.39 8.ความเหมาะสมของเนอหากบกลม

เปาหมาย คะแนนเฉลย 4.39 9.การน�าเสนอเนอหาอานแลวเขาใจงาย คะแนนเฉลย 4.33 10.ความชดเจนและการสอความหมายของ

ภาพประกอบ คะแนนเฉลย 4.34 11.เนอหาครอบคลมตามความตองการ คะแนนเฉลย 4.39 12.ความเหมาะสมของขนาดและรปแบบ

ตวอกษรทใช คะแนนเฉลย 3.32 และ 13.รปแบบตวหนงสอทอานงาย คะแนนเฉลย 3.8

กำรอภปรำยผล ในการสรางหนงสออเลกทรอนกส ความคดสรางสรรคจากไมไผ ผลการวจยคอ หวขอเนอหา ในหนงสออเลกทรอนกส ไดคด

เลอกมาจากความตองการของกลมเปาหมาย โดยสรปได ดงตอไปน

1. หวขอเนอหา ในหนงสออเลกทรอนกส ความคดสรางสรรคจากไมไผ แบงออกเปน 3 หมวด 15 หวขอ ไดแก หมวดท 1

ธรรมชาตของไผ แบงออกเปน 6 หวขอยอย ไดแก 1. ชนดของไผทเหมาะกบงานแตละประเภท 2. การเลอกใชไผ 3. ประโยชนของไผ

4. การจ�าแนกไผ 5. สวนตาง ๆ ของไผ 6. ถนก�าเนดของไผ ในหมวดนน�าเสนอใหรจกขอมลของไผในเบองตน ทควรร เพอน�าไผไปใชใน

การออกแบบใหถกตอง หมวดท 2 เทคนคการใชไมไผ แบงออกเปน 4 หวขอยอย ไดแก 1. เทคนคการดดโคงไมไผ 2. เทคนคการตด

ไมไผ 3. วธการปองกนมอดแมลง 4. เทคนคการเชอมตอไมไผ (Joints) ในหมวดนน�าเสนอเทคนควธการตางๆในการใชไมไผ เพอใหด

และเขาใจงาย สามารถท�าตามได และหมวดท 3 นกออกแบบ ม 1 หวขอยอย คอ น�าเสนอมมมองแนวคด และตวอยางผลงานสรางสรรค

ไมไผ ของนกออกแบบไทยทมชอเสยงดาน 1. การออกแบบผลตภณฑ 2. งานประดบตกแตง 3. โครงสรางทอยอาศย

2. การออกแบบหนงสออเลกทรอนกสและแนวทางการออกแบบกราฟฟก เปนการออกแบบหนงสออเลกทรอนกสทอยใน

รปแบบของภาพอนโฟกราฟก เพอน�าเสนอเนอหาขอมลตางๆของไผ ใหสอสารผานภาพกราฟก ภาพถาย และอนๆ ใหเขาถงและเขาใจ

ไดงาย อกทงยงชวยสรางความนาสนใจในการอานมากยงขน

3. รปแบบของหนงสออเลกทรอนกส เปนรปแบบทเปนหนงสออเลกทรอนกสแบบมลตมเดย ทสามารถแสดงภาพนง

ภาพเคลอนไหว ใส แสง ส เสยง วดโอ และการเชอมตอลงคตางๆได สามารถปรบเปลยน แกไข เพมเตมขอมลไดงายสะดวกรวดเรว

ท�าใหสามารถปรบปรงขอมลใหทนสมยกบเหตการณไดเปนอยางด เหมาะสมกบกลมเปาหมายทเปนนกศกษา ทมเปนคนสมยใหม

ชอบสงทเขาใจงาย เขาถงงาย และชอบการน�าเสนอทเปนเทคโนโลย สอมลตมเดย

4. โปรแกรมทใชในการท�าหนงสออเลกทรอนกส ในกรณทตองการเปดอานหนงสออเลกทรอนกส ทตองการเปดอาน

ไดแบบออนไลน บนหนาเวบไซตได โปรแกรมในการท�าทเหมาะสมในการท�ามากทสด คอ โปรแกรม PubHtml5 ทสามารถน�าโคดhtml

จากตวหนงสออเลกทรอนกสทท�าขนมา ไปใสในโคด เวบไซต เพอท�าการเปดอานแบบออนไลนได รวมถงตวโปรแกรมสามารถใสลกเลน

ตางๆแบบมลตมเดยได เชน ภาพเคลอนไหว อนเมชน วดโอ เสยง และสามารถใสแบรนดโลโกทขนตรงหนาตางตอนการแสดงการเปด

อานแบบออนไลนได คณสมบตหลกของตวโปรแกรม PubHtml5 คอ 1. เปดไฟล PDF ลงในตวโปรแกรม เพอท�าการปรบแตงขอมล

2. ผอานเขาถงหนงสออเลกทรอนกสแบบออนไลน 3. ท�าใหรปแบบไฟล PDF มชวตอยโดยการใชภาพเคลอนไหวทสะดดตา 4. ท�างาน

ไดทงออฟไลนและออนไลน จงตอบโจทยความตองการของกลมเปาหมาย ทตองการเปดอานหนงสออเลกทรอนกสแบบออนไลน ทเขา

ถงงาย สะดวก และรวดเรว

5. การประเมนคณภาพ ของหนงสออเลกทรอนกสความคดสรางสรรคจากไมไผ ประเมนโดยใหกลมเปาหมาย ทเปน

นกศกษาสาขาออกแบบ 3 มหาวทยาลย เปนผประเมนคณภาพ ซงสรปไดวา หนงสออเลกทรอนกสความคดสรางสรรคจากไมไผ โดย


421

รวมอยในเกณฑระดบ ด จากการทใหกลมเปาหมายไดประเมนและทดสอบการใชงาน นกศกษามความพงพอใจ และใหความสนใจ ใน

หนงสออเลกทรอนกสนเปนอยางด

ขอเสนอแนะ จากการวจยพบวายงมโปรแกรมการสรางหนงสออเลกทรอนกสในรปแบบตางๆอกมาก ทสามารถตอบโจทยความตองการ

ตามยคสมยไดอยางครบถวน และมเทคโนโลยตางๆ ทเขามาเสรมเพมเตมใหกบหนงสออเลกทรอนกสมลกเลน ทสรางความนาสนใจ

และแปลกใหมมากขน ท�าใหระบบการสรางหนงสออเลกทรอนกสมพฒนาขนไปเรอยๆ จากเดมทตองเปดอานหนงสออเลกทรอนกส

ผานตวอานตางๆตามโปรแกรมนนๆ กพฒนาขนใหสามารถเปดอานไดแบบออนไลนได ตอไปหนงสออเลกทรอนกสอาจจะมการเปดอาน

หรอเขาถงผอานไดงายและสะดวกมากวาน จงควรมการศกษาเพมเตมในอนาคตตอไป

กตกรรมประกำศ ดร.ขาม จาตรงคกล ทปรกษาโครงการวจย

ดร.ไพฑรย ศรฟา อาจารยภาควชาเทคโนโลยศกษา ม.เกษตรศาสตร อนเคราะหดานขอมลการท�าหนงสออเลกทรอนกส และ

โปรแกรมการสรางหนงสออเลกทรอนกส

เอกสำรอำงองจนตวร คลายสงข (2555) สบคนเมอวนท 29 เมษายน 2560, จากURL http://www.chulapedia.chula.ac.th/index.php/หนงสอ

อเลกทรอนกส

พรรตน ลกษณสขทรพย สบคนเมอวนท 29 เมษายน 2560, จาก URL https://www.lib.kmutt.ac.th/wp-content/up-

loads/2015/06/PUBhtml5_manual.pdf

การประชมวชาการระดบชาต “โฮมภม ครงท 3 : Wisdom to the Future : ภมปญญาสอนาคต”

การออกแบบหนังสือ ... · 2017-06-19 · การออกแบบ...

Documents