แนวทางการจดัการสานักงานยุค...

แนวทางการจดการส านกงานยคใหมทใสใจตอสงแวดลอม Ways to Create a Green Office

สนทรารตน เขอนควบ / Soontrarat Khueankuab1

สาระสงเขป

บทความนมจดประสงคเพอนาเสนอใหเหนถงแนวทางในการสรางสานกงานสเขยว (Green

office) ซงเปนลกษณะของสานกงานทเปนมตรกบสงแวดลอม ผลการศกษาพบวาการสรางสานกงาน สเขยวมแนวทางทสาคญ 2 แนวทาง ไดแก 1) การบรหารจดการสานกงานใหสมพนธกบสงแวดลอม โดยแนวทางนมหลกการทสาคญคอ การเลอกใชวสดอปกรณใหสมพนธกบธรรมชาต มอายการใชงานยาวนาน รวมทงการบรหารจดการสานกงานใหลดการใชพลงงานตาง ๆ 2) การสรางพนทสเขยวขนในสานกงาน ซงแนวทางนมความสาคญทงในดานการเพมพนทสเขยว และยงเปนการสรางแรงจงใจใหบคลากรในสานกงานไดตระหนกถงความสาคญของธรรมชาตและสงแวดลอม จากการไดอยใกลชดกบธรรมชาต อกทงตนไม หรอ พนธไมตาง ๆ ยงมสวนในการดดซบสารพษภายในสานกงานไดอกดวย

ค าส าคญ : การจดการสานกงาน สานกงานสเขยว

Abstract

This article aims to present the way to create a “Green Office” which means the office that is friendly with the environment. The study found that there were 2 important ways to create the “Green Office”. Firstly, to manage the office relatively with the environment. The important principle of this way was to use office equipments relatively with the nature. These equipments must be last for a long time. In addition, manage the office by reducing an electrical power using. Secondly, create green area in the office. This way also motivated the staff to be aware in the importance of the nature and the environment by staying close to the nature. Besides, trees or plants can absorb toxin in the office well.

Keyword : Office Management, Green office 1 อาจารยประจาสาขาวชาสารสนเทศศาสตรและบรรณารกษศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร

26 วารสารมนษยสงคมปรทศน ปท 16 ฉบบท 2 กรกาคม – ธนวาคม 2557

บทน า ในปจจบนปญหาสงแวดลอมเปนปญหา

ทส งคมใหความสนใจอยางมาก เพราะระบบ

นเวศมความเสอมโทรมอยางรนแรง และปญหา

ดานสงแวดลอมไดสงผลกระทบหลายอยางตอ

โลกของเรา เชน สงผลใหเกดความแปรปรวน

ของฤดกาล สภาพภมอากาศทรอนขน ภาวะ

นาทวม ภยพบตทางธรรมชาตทเกดขนถและ

ทวความรนแรง เปนตน ดวยความตระหนกตอ

ปญหาเหลานทาใหสงคมหนมาใหความสนใจ

เกยวกบธรรมชาตและสงแวดลอมมากยงขน

และไดขยายไปสภาคสวนตาง ๆ แมแตใน

ศาสตรการจดการสานกงานกใหความสนใจ

แนวคดการอยรวมกบธรรมชาต ดงนนผเขยน

บทความจง สน ใ จแนวคด ในการจดก า ร

สานกงานทเปนมตรกบสงแวดลอม เพราะ

ทศทางของโลกในศตวรรษท 21 นมแนวโนมให

ความสาคญกบสงแวดลอมอยางมาก ดงนน

บทความน จะพยายามรวบรวมขอมล เพ อ

นาเสนอใหเหนวาการบรหารจดการสานกงาน

ให ส าน ก ง าน เ ปนมต รกบธ ร รมชาตแ ล ะ

สงแวดลอมมวธการอยางไรบาง

ความส าคญของส านกงาน สานกงาน (Off ice) เ ปนศนยรวม

ทรพยากรบคคลและเปนสถานทรวบรวม

อปกรณและเครองมอตาง ๆ ดงท เนตรพณณา

ยาวราช (2556, หนา 1) กลาวถงสานกงานวา

เปนสถานทท ใชสาหรบปฏบตงานในดาน

เอกสาร หนงสอหรอขอมลขาวสารสานกงาน

ถอเปนเสมอนหวใจและสมองของการบรหาร

งานทว ๆ ไป นอกจากนสานกงานยงมบทบาท

ทสาคญในหลาย ๆ ดาน ดงน

1. สานกงานเปนศนยกลางในการดาเนน

กจกรรมตาง ๆ เพออานวยความสะดวกในการ

ปฏบตงานแกบคลากรของหนวยงาน หรอ

องคการทกฝายทกระดบ สงเสรมและสนบสนน

การดาเนนงานขององคการใหเปนไปตาม

เปาหมายทกาหนด อาท งานสารบรรณ งาน

การเงนและการบญช งานบรการ

2. สานกงานเปนศนยกลางขอมลขาวสาร

ทงภายในและภายนอกหนวยงานหรอองคการ

เพอการปฏบตงานและการบรหารจดการ ซง

รวมถงการวางแผน การจดองคการ การ

อานวยการ และการควบคม สานกงานดแล

รบผดชอบการผลต จดหา รวบรวม จาแนก

จดเกบ และเผยแพรประชาสมพนธขอมล

ขาวสารทกประเภทตามความตองการของ

บคลากรและหนวยงาน

3. สานกงานเปนศนยกลางทสนบสนน

การปฏบตงานของสายงานหลก ซงเปนสายงาน

ทสรางรายไดและมผลกาไรแกองคการ แมการ

ดาเนนงานของสานกงานอาจไมไดสรางรายได

และผลกาไรใหกบองคการโดยตรงดงเชน สาย

การตลาด สายการผลต แตการดาเนนงานทม

ประสทธผลและประสทธภาพของสานกงาน

วารสารมนษยสงคมปรทศน ปท 16 ฉบบท 2 กรกาคม – ธนวาคม 2557 27

ยอมสงผลใหการปฏบตงานของสายงานหลก

เปนไปดวยความราบรน บรรลตามวตถประสงค

และเปาหมายขององคการไดเปนอยางด

จะเหนวาสานกงานเปนสถานททม

ค ว ามส า คญห ลายด า นท ง ใ นด านท เ ป น

ศนยกลางของการบรหารงาน เปนสถานท

ปฏบตงาน และสถานทจดเกบเอกสารตาง ๆ

ดงนนการจดการสานกงานจงเปนศาสตรทม

ความสาคญเพราะการจดการและบรหาร

สานกงานใหดกยอมจะสงผลใหการบรหารงาน

ประสบความสาเรจไดอกทางหนง สวนลกษณะ

ของสานกงานทดนน มาล ลาสกล และเสนห

จยโต (2555, หนา 3-5-3-6) ไดกลาวไวดงน

1. ดานการจดการ มการจดการทปรบ เปลยน

แนวคด กระบวนทศนและวธการททนสมย ทน

สภาพการดาเนนงานของสานกงานและองคการ

โดยรวมอยเสมอ

2. ดานบคลากร มบคลากรทมคณภาพ

ทงในระดบบรหารและระดบปฏบตการ บคลากร

มความรบผดชอบ มทศนคตทดและพงพอใจใน

งานตาง ๆ มมนษยสมพนธ มจตวญญาณของ

การใหบรการ

3. ดานเทคโนโลย มระบบเทคโนโลย

ตลอดจนอปกรณตาง ๆ ทเปนเครองมอในการ

ทางาน ซงจะชวยใหระบบงานสานกงานมความ

ถกตองแมนยา ประหยด และสรางสรรคงาน

ใหมทมคณคา และมลคา สนบสนนใหเกด

ผลสมฤทธตามวตถประสงคและเปาหมายของ

สานกงาน

4. ดานการปฏบตงาน มการปฏบตงาน

อยางเปนระบบ รวดเรว ถกตอง มประสทธภาพ

โดยมผลงานและการบรการทมคณภาพ ได

มาตรฐาน ตอบสนองความตองการของ

ผรบบรการ

ดงน นหากสานกงานมการบรหาร

จดการสานกงานใหดกยอมจะมสวนสาคญใน

การเพมประสทธภาพในการบรหารงานของ

หนวยงานตางๆ ไมวาจะเปนประสทธภาพการ

ทางานดานการบรหารบคคลและทรพยากรอนๆ

สภาพแวดลอมของส า นกงานกบ

ประสทธภาพการท างาน ปจจยหนงทมผลตอการปฏบตงานและ

นบวามสวนสาคญตอผลสมฤทธของการทางาน

คอ สภาพแวดลอมของสานกงาน เพราะสภาพ

แวดลอมมผลกระทบโดยตรงกบปรมาณและ

คณภาพของงาน รวมทงเปนขวญและกาลงใจ

ใหกบพนกงานในสานกงาน ถาหากพนกงาน

ไมไดรบความสะดวกสบายขณะทางานกอาจจะ

ทาใหเจบปวยสะสมอยางชา ๆ และอาจจะ

นาไปสปญหาสขภาพในระยะตอไป ในทาง

ตรงกนขามหากมการจดการสานกงานให

สะดวกปลอดภย พนกงานกยอมมสขภาพท

แขงแรงพรอมทจะทมเททางานเพอหนวยงาน


เนองดวยสภาพแวดลอมมผลตอการ

ทางาน ทาใหมแนวคดในการศกษาเกยวกบ

ความสมพนธระหวางคนกบงานททาอย โดย

พจารณาจากองคประกอบตาง ๆ เชน ปจจย

ทางกายภาพ ซงจะเกยวพนกบขนาดพนทของ

สานกงาน และทาทางของบคคลขณะปฏบตงาน

ป จจยด านสภาพแวดลอมทางแสงสว า ง

คณภาพของอากาศและเสยง ปจจยดาน

จตวทยาทางสงคม หรอปจจยดานอารมณ

ความเครยดในการทางาน เปนตน

แนวทางในการจดสภาพแวดลอมของ

สานกงานนมศพทเฉพาะทใชคอคาวา “เออรโก

โนมกส” (Ergonomics) ซงหมายถงกฎในการ

ทางานการใชพนท เฟอรนเจอรและอปกรณ

สานกงาน ตลอดจนปจจยทางกายภาพทสาคญ

เชน แสง ส เสยง และอณหภม โดยมลกษณะ

ของสภาพแวดลอมหลกทสงผลกระทบตอการ

ทางาน เชน การมองเหน การไดยน และการ

สมผส เปนตน สวนปจจยอน ๆ ไมวาจะเปน

เรองความปลอดภยจากการทางานในสถานทท

ปลอดภยกจะสงผลใหรสกสบายใจในการทางาน

ปจจยเหลานมผลชวยสรางบรรยากาศทดใน

สานกงาน (สรสวด ราชกลชย, 2554, หนา 133-134)

แตอยางไรกตามแนวทางในการจดสภาพแวดลอมของสานกงานดงทกลาวถงขางตนกอาจจะไมเพยงพอสาหรบการจดการสานกงานในยคปจจบน เพราะมปจจยหนงทตองคานงถงนนคอ ปจจยดานธรรมชาตและสงแวดลอมในสานกงาน

ส านกงานสเขยวแนวคดใหมในการจดการส านกงาน

แมจะมแนวทางในการจดการสานกงาน

ทมการวางมาตรฐานและระบบตางๆ ไวแลวก

ตาม แตในปจจบนไดมรปแบบการจดการ

สานกงานอกแนวคดหนงทไดร บความสนใจ

แนวคดทวาน คอแนวคดการจดการสานกงานท

เปนมตรกบสงแวดลอม โดยศพททใชเรยก

แนวคดนคอสานกงานสเขยว

สานกงานสเขยว (Green office) หมายถง ลกษณะของสานกงานและกจกรรมตางๆ ภายในสานกงานทสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด มการใชทรพยากรและพลงงานอยางรคณคา มแนวทางในการจดการของเสยอยางมประสทธภาพ รวมไปถงการเลอกใชวสดอปกรณ เครองใชสานกงานท เ ปนมตรกบสงแวดลอม และทสาคญจะตองปลอยกาซเรอนกระจกออกมาในปรมาณต า (กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม, 2557, หนา 1)

หากพจารณาจากความหมายของแนวคดสานกงานสเขยวทไดกลาวถงขางตนกอาจจะสรปไดวา สานกงานสเขยว เปนแนวคดทตระหนกตอความยงยนของธรรมชาต ซงแ น ว ท า ง น ก ส อ ด ค ล อ ง ก บ แ น ว ค ด ข อ งเศรษฐศาสตรยคใหมทใหความสาคญของการอยรวมกนระหวางมนษยกบธรรมชาตและสงแวดลอม ดงท วทยากร เชยงกล (2556, หนา 175 - 177) กลาวถงหลกในการอยรวมกนระหวางมนษยกบธรรมชาตสรปไดวา อาจใชหลกการของธรรมชาต มาสรางกระบวนการ


ปฏสมพนธ ท า ง สง ค มแ ล ะย ง ยน (Social metabolism) ของสงคมมนษยซงจะทาให อารยธรรมมนษยอยไดอยางยงยน มากกวาปฏสม พน ธ ท า ง ส ง ค ม ใ น ร ะ บ บ ท น น ย มอตสาหกรรม ทมองประสทธภาพในแงของการควบคมตนทนแรงงานและทรพยากรพลงงาน เพอผลตสนคาและบรการไปขายใหไดกาไรสงสด มนษยตองพฒนาวถชวตในการทางานและกจกรรมแบบรวมมอกบมนษยคนอน แทนการแขงขนแบบม งประโยชนสวนตวของ ปจเจกชนทมองตนเองแปลกแยกจากสงคม มนษยตองรวมมอกนในการหาทางอยรวมกบธรรมชาต แทนความพยายามทจะเอาชนะและครอบงาธรรมชาต สงคมควรใชหลกการออกแบบทคานงถงการอนรกษและฟนฟระบบน เ ว ศ ท ง ใ น ก า ร เ ก ษ ต ร ก า ร ก อ ส ร า ง อตสาหกรรมขนสง การใชพลงงาน สงคมทมการออกแบบพฒนาใหมความจาเปนตองใชรถยนตสวนตวลดลง จะสามารถประหยดพลงงาน ประหยดทงทดนและคากอสรางถนน อาคารจอดรถ อซอมรถ สถานบรการเชอเพลง ฯลฯ ซงแยงพนทธรรมชาตไปอยางมากโดยหลกการสรางปฏสมพนธทางสงคมของมนษยกบสงแวดลอม รวมทงมนษยและสงมชวตอนนจะชวยพฒนาใหอารยธรรมมนษยอยไดอยางยงยน จงกล าวไดว าลกษณะของการอยรวมกบธรรมชาตอยางเปนมตรนจงเปนทศทางของกระแสสงคมในยคปจจบน ทมนษยไดหนหนาเขาหาธรรมชาตและสรางความกลมกลนกบธรรมชาต แมแตการจดการสานกงานกพยายามปรบตวเขากบธรรมชาต มงสการจดการสานกงานในลกษณะของสานกงาน

สเขยวมากขน จงอาจกลาวไดวาในศตวรรษท 21 น เปนศตวรรษทมงความสนใจไปทกระแสของแนวคดสเขยวคอการปรบตว เขาหาธรรมชาตมากกวาการกดขและถอยหางจากธรรมชาต สาหรบแนวทางในการสรางสานกงาน สเขยว สามารถสรปไดเปน 2 แนวทางทสาคญนนคอ แนวทางแรกเปนลกษณะของการบรหารจด ก า รส าน ก ง าน ใ ห มค ว ามสมพนธ กบสงแวดลอม แนวทางทสองคอการสรางพนท สเขยวในสานกงาน โดยแตละแนวทางมลกษณะทสาคญ ดงน

1. การบรหารส านกงานใหมความ สมพนธกบสงแวดลอม

หลก ในการบรหารส านกงานใหมความสมพนธกบสงแวดลอม จะเนนไปทการเลอกใชวสด อปกรณใหมความสมพนธกบธรรมชาตไมวาจะเปนความคงทนของวสด รวมทงการบรหารจดการภายในสานกงานใหลดการใชพลงงานตางๆ ใหมากทสด แนวทางการบรห า ร ส า น ก ง าน ให มค ว ามสมพ น ธกบสงแวดลอมสามารถทาได ดงน (สมพงษ บญเฟรอง, 2553) 1.1. การบรหารอปกรณส านกงาน ตรวจสอบการใชอปกรณตาง ๆ ในสานกงานใหเกดประโยชนสงสด และตองใชวสด อปกรณแตละชนใหมอายการทางานยาวนานทสด เชน อปกรณคอมพวเตอรกควรเลอกใชอปกรณทประหยดพลงงาน หรอเปนมตรกบสงแวดลอม ตงแตขบวนการผลต การขนสง การใชงานและการกาจดเมอหมดอายการ


ใชงาน รวมทงเรยนรการใชคาสงตาง ๆ ของแตละโปรแกรมใหไดมากทสดเพอเปนการพฒนานสยการใชอปกรณใหเกดประโยชนสงสด การใชเกาอหรอโตะสานกงานกควรใชอยางทะนถนอม ไมวาจะเปนอปกรณทมราคาถกหรอแพงเพอ ใหมอายการใชงานยาวนานแทนการซอใหมในระยะเวลาอนสน และตองทงเปนขยะไป นอกจากนสานกงานแตละแหงควรปรบเปลยนพฤตกรรมและวธการจดซอจดจางแบบเดมทไมคานงถงสงแวดลอมมาเปนการจดซอจดจางสเขยว (Green procurement) หรอ การจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม หมายถง การจดซอ การจดจา ง สนค า แล ะบรก ารท ส ง ผลกระทบ ต อสงแวดลอมนอยกวา เมอเทยบกบสนคาและบรการประเภทเดยวกน โดยพจารณาตลอดทกขนตอน นบตงแตขนตอนการจดหาวตถดบ การผลต การเลอกใชพลงงานและเทคโนโลยทเหมาะสม การบรรจหบหอ การขนสง การใชงาน และการจดการกบซากผลตภณฑหลงหมดอายการใชงาน โดยมการนาเครองมอทางดานสงแวดลอมมาปรบใชในการพฒนาผลตภณฑ และบรการ ไดแก เทคโนโลยสะอาด (Clean technology : CT) การประเมน วฏจกรชวตผลตภณฑ (Life cycle assessment: LCA) และการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ (Eco-design) หรอสงเกตสนคาทกรมควบคมมลพษไดใหความหมายของสนคาท เ ปนมตรกบสงแวดลอมไว เชน ฉลากเขยว (Green label หรอ eco-label) ซงเปนฉลากทมอบใหแกผลตภณฑทมผลกระทบตอสงแวดลอมนอยกวา เมอนามาเปรยบเทยบกบผลตภณฑททาหนาทอยาง

เดยวกน โดยทคณภาพยงอยในระดบมาตรฐานทกาหนด

ภาพท 1 ฉลากเขยว

ทมา : (สานกเลขานการโครงการฉลากเขยว, 2556, หนา 3)

ภาพท 2 วสดทเปนมตรกบสงแวดลอม

1.2 ลดการใชพลงงานน า และไฟฟา การลดการใชพลงงานนบวามความสาคญเชนกน เพราะพลงงานนาและไฟฟาลวนแตมขนตอนการผลตทใชพลงงานจากธรรมชาตและสงผลกระทบตอธรรมชาต ซงวธการททาไดงาย ๆ เชน กาหนดเวลาในการปด-เปดเครองปรบอากาศ ตงอณหภมไวท 25 องศา ตรวจสอบจดรวซมของนาประปาเปลยนอปกรณทชารดเพอประหยดการใชนา ลดการ


ก อ ใ ห เ ก ด น า เ ส ย ส ว น อ ป ก ร ณ ไ ฟ ฟ า กปรบเปลยนมาเปนอปกรณไฟฟาทเปนมตรกบสงแวดลอม และประหยดไฟโดยพจารณาเลอกจากฉลากไฟเบอร 5 ทแสดงถงการใชพลงงานทประหยด

ภาพท 4 ฉลากประหยดไฟเบอร 5 ทมา : (กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม, 2557, หนา 100)

1.3 การจดการวสดทใชแลว เมอมวสดทใชแลวหรอขยะตาง ๆ

และเตรยมทจะกาจดทงไปจากสานกงาน กควรลองพจารณาวาจะนาสงนนไปใชประโยชนอะไรไดบาง เชน การคดแยกขยะอนทรยเพอนาไปหมกทาป ยชวภาพและในสานกงานควรมการจดการขยะใหถกวธ โดยสงเสรมการคดแยกขยะ ณ แหลงกาเนดเพอลดปรมาณขยะใหเกดขยะนอยทสดและนาขยะกลบมาใชประโยชนใหม โดยใชแนวทางดงน

การใชซา (Reuse) คอ การใชวสดซา ๆ จนกวาจะใชไมไดอก เชน นากระดาษมาใชทง 2 หนา ซงกระดาษทใชแลวหนาเดยวกนาหนาท เหลอมาใช ในการพมพงานภายใน

สานกงานหรอการใชถายเอกสารและการรบแฟกซ การนาวสดเหลอใชมาประดษฐเปนวสดใชในสานกงานโดยการนาแกนกระดาษชาระ หรอแกนกระดาษกาวทาเปนทใสดนสอ ปากกา กลองใสของ ตนครสมาสประดบโตะทางาน ใชทาเปนทเกบสายไฟ การนาแผนซด-รอมทชารดมาประดษฐเปนกรอบรป จานรองแกว โมบายตกแตงสานกงาน ปกสมดโนตทรงกลม กระปกออมสน รวมทงถงพลาสตกตางๆ กอาจจะใชซา นามาประดษฐเปนโบวประดบกลองของขวญ, ดอกไมประดษฐจากถงพลาสตก เปนตน

ภาพท 5 ทใสดนสอ ปากกา กลองใสของ

ทาจากแกนกระดาษชาระ


ภาพท 6 กลองใสของอเนกประสงค ทาจากลงกระดาษ

ภาพท 7 แจกนดอกไมพรอมทใสดนสอ ทาจากขวดแกวเครองดมและแผนซด

การปฏเสธหรอหลกเลยงไมใช

(Refuse) เปนลกษณะของการปฏเสธไมใชวสดทเปนอนตรายตอสงแวดลอม รวมทงการไมทงวสดอนตรายในถงขยะทวไป

การนากลบมาใชใหม (Recycle) คอ การลดการใชทรพยากรใหมากทสด มการคดแยกขยะเพอนาไปสการผลตและกลบมาใชใหม ไมวาจะเปนถงพลาสตก ขวดแกลลอน นายาทาความสะอาด ขวดนา กลองนม กลองนาผลไม เปนตน

ภาพท 8 ขยะรไซเคล ทมา : (กรมควบคมมลพษ, 2555)

การซอมบารง (Repair) คอการซอมแซมใหม ของใดเสยสามารถซอมไดกซอมเพอนามาใชประโยชนตอไป

การลด (Reduce) คอการลดการใชทรพยากรใหมากทสด ประหยดไฟและนา ลดพลงงาน ลดใชกระดาษ เชน ใชอเมลแทนการสงจดหมายดวยกระดาษ เปนตน

การแทนท (Replace) คอการแทนทว สดททาใหโลกรอนดวยวสดทเปนมตรตอสงแวดลอม หรอการทดแทนการใชผลตภณฑ


หรอสารเคมทอาจเปนอนตรายตอสขภาพ เชน ใชหลอดประหยดไฟ เปนตน

การเลอกและใชวสดทจะใชไดนานทสด(Remain) เปนลกษณะของการเลอกและใชวสดทจะใชไดนานทสด จดซอเลอกของดใชนาน ราคาถกและใชงานอยางถกวธเพอลดการซอวสดใหม

การลดและใชวสดตวเดม (Replenish & refill) หมายถงการทงลดและทงใชวสดตวเดม เชน เตมหมกเครองพมพ (Printer) ในตลบหมกเกา เปนตน

ภาพท 9 หมกเครองพมพชนดเตม หากสานกงานแตละแหงทาไดตามวธการนกยอมทจะชวยลดปรมาณขยะและของเสยไปไดอยางมาก และเปนการลดการใชทรพยากรไดเปนอยางด 1.4 ปรบสภาพแวดลอมทท างานให เปนมตรตอสงแวดลอม

การปรบสภาพททางานใหเปนมตรตอสงแวดลอมน นสามารถทาไดในหลายลกษณะไมวาจะเปนการเปดชองแสงของอาคาร

ใหมากขนกวาปกตเพอจะไดใชแสงธรรมชาตเปนการชวยลดการใชไฟฟาภายในสานกงานใหนอยลง นอกจากนกควรมการออกแบบแสงสว างภายในโดยเลอกใช อปกรณไฟฟาทประหยดไฟ เชน ใชหลอดตะเกยบแทนหลอดไส ลดจานวนดวงโคมและกาหนดใหแสงสวางนอยลงกวามาตรฐานทวไป เลอกใชโคมไฟตงโตะแทน สาหรบใชเปด-ปดตามการใชงานจรง เปดเฉพาะบรเวณทใชงาน และปดในสวนทไมไดใชงาน การตดตงอปกรณตรวจจบความเคลอนไหว เพอเปด-ปดเครองใชไฟฟา ในสวนทเปนพนทใชงานรวมกน เชน หองประชม หองเกบเอกสาร หรอสวนอน ๆ แลวแตความเหมาะสมของสานกงานแตละแหง

การนาฉนวนกนความรอนมาใชตดตงกบฝาเพดาน และผนงอาคารทกระทบกบความรอนโดยตรง นอกจากนกอาจออกแบบใหมหองประชมแบบเอาทดอร (Outdoor meeting) ไวในสวนพกผอนของสานกงาน เพอลดการใชไฟฟาและเครองปรบอากาศ และเปนการเปลยนบรรยากาศของการประชมทไมเปนทางการนก

1.5 การปรบปรงอาคารส านกงาน เพอชวยประหยดพลงงาน

การปรบปรงอาคารของสานกงานเปนวธการหนงทหนวยงานตาง ๆ สามารถนามาประยกตใชเพอการประหยดพลงงาน และดวยลกษณะภมอากาศแบบเมองรอนของประเทศไทย การปรบปรงสานกงานกจาเปนทจะตองมการปรบปรงใหสานกงานลดความรอนจากภายนอกอาคาร

การปรบปรงสามารถทา ได ในหลายลกษณะ ไมวาจะเปนการเปลยนฉนวน


กนแสง (Insulation) เพอลดปรมาณความรอนทดดซบผานหลงคา ผนงพนและหนาตาง ซงจะชวยลดภาระการระบายความเยนของระบบปรบอากาศวธการนทาใหประหยดพลงงานไดประมาณ 5 – 10 เปอรเซนต

การตดตงฉนวนกนความรอนทงภายในและภายนอกอาคาร เพอชวยปกปองความรอนจากแสงแดด ทาสหลงคาและกาแพงดานนอกดวยสขาวจะสะทอนความรอนและรกษาความเยนภายในตกได นอกจากน การตดตงผามานหนาตางแบบตอบสนองตอ (ปรบมมตาม) แสงแดดและการเปลยนแปลงอณหภมทงภายในและภายนอกอาคารทาการจดวางตาแหนงของหนาตางในต าแหนงท ไม ร บแสงแดดโดยตรง เชน ใตรมเงาไมจะปองกนการดดซบความรอนโดยตรงและภาระเครองปรบ อากาศภายในหอง

การปรบปรงระบบหมนเวยนของอากาศ และระบบไฟสองสวาง ควรมการระบายอากาศทด และใชประโยชนจากแสงอาทตย ใหไดมากทสดซงจะชวยใหไมตองใชไฟฟาและเครองปรบอากาศมากเกนไป และเปนการประหยดพลงงาน ลกษณะท ก ล า วมาน เ ป นการบรหา รจดก ารส าน ก ง าน ให เ ปนมต รกบสงแวดลอม โดยสานกงานตาง ๆ สามารถนาไปประยกตใชไดตามความเหมาะสม

2. การสรางพนทสเขยวในส านกงาน นอกจากระบบการบรหารจดการใน

สานกงานแลวอกแนวทางหนงทถอวามความนาสนใจไมแพกน นนกคอการสรางพนทสเขยวขนในสานกงาน แนวทางนนอกจากจะเปนประโยชนในดานการสรางพนทสเขยวใน

สานกงานใหมบรรยากาศทสดชนแลว การปลกตนไม หรอพนธไมในสานกงานกยงมผลดในดานการสนบสนนและสงเสรมใหพนกงานตระหนกในความสาคญของธรรมชาตจากการไดอยใกลชดกบธรรมชาตอกดวย

ประโยชนทางตรงทไดจากการปลกพชในสานกงานคอพนธไมทเราปลกไวในสานกงานจะชวยดดสารพษตาง ๆ เพราะสานกงานมกจะมการปลอยสารพษจากวสดอปกรณสานกงาน ซงในทางชวภาพแลวพนธไมทกประเภทสามารถดดซบกาซคารบอนได ออกไซดไดทกประเภท แตอาจจะมากหรอนอยตางกนขนอยกบประเภทและชนดของพนธไม

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม (2557, หนา 86-87) ไดกลาวถงตนไมทมคณสมบตในการดดสารพษในสานกงานไววาม ดงน

1. สารฟอรมาลดไฮด พบไดจากวสดบผวเฟอรนเจอร พารตเคลบอรด พรมสงเคราะห กระดาษทชช และนายาทาความสะอาด พนธไมทเหมาะสาหรบการดดสารฟอรมาลดไฮด ไดแก เฟรน วาสนา เศรษฐเรอนในปาลมไผ ฟโลทอง มรกตแดง

2. แอมโมเนย พบไดจากเครองถายเอกสาร นายาทาความสะอาด เครองถายพมพเขยว พนธไมทเหมาะสาหรบการดดสารแอมโมเนย ไดแก จง พลดาง วาสนา เดหล เสนหจนทรแดง

3. ไซลน/โทลอน พบไดจากพารตเคลบอรด ไมอด นายาเคลอบไม เครองถายเอกสาร เครองพมพ สทาอาคาร พนธไมทเหมาะสาหรบการดดสารไซลน/โทลอน ไดแก วาสนา เฟรน เสนหจนทรแดง หมากเหลอง สาวนอยประแปง


นอกจากการเลอกพนธไมทสามารถดดสารพษแลวควรคานงถงลกษณะพเศษของพนธไม เชน หมากเหลอง เปนไมประดบภายในอาคารทมความทนตอสภาพแวดลอม ภายในอาคารและคายความชนใหแกอากาศภายในหองไดมาก และยงมประสทธภาพสงสดในการดดสารพษจากอากาศ สวนเดหล กมความ สามารถสงในการดดสารพษในอาคารเปนพชทคายความชนสง ทาใหอากาศ ภายในอาคารชมชน เปนไมกระถางทไดความนยมสงสดในการฟอกอากาศภายในอาคาร เศรษฐเรอนในเหมาะแกการนามาปลกในหองทมเฟอรนเจอรใหม

สวนภายนอกอาคารสามารถเลอกพนธไมไดตามความตองการ ขนอยกบขนาดของพนทสานกงานวาจะมพนทมากนอยเพยงใด หากมพนทวางพอสมควรกอาจจะปลกตนไมมากขนได โดยหลกในการจดวางตนไมนนกอาจจะใชหลกในการวางตนไมและไมประดบประมาณ 8 ตนตอสานกงานขนาดกลาง และการปลกตนไมในสานกงานน นกควรเพมปรมาณใหมากขนในอาคารสานกงานทมคนอยมากและมสารเคมในอากาศทเกดจากเครองถายเอกสาร เคร อ ง ใชส านกงานตาง ๆ และเฟอรนเจอรในปรมาณทคอนขางมาก

ภาพท 10 พลดาง ปลกเพอดดสารแอมโมเนย จากเครองถายเอกสาร

ภาพท 11 ปาลมไผ ปลกเพอดดสาร ฟอรมาลดไฮด ทมา : (กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม, 2557, หนา 86)

ภาพท 12 วาสนาปลกเพอดดสารไซลน/โทลอน ทมา : (กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม, 2557, หนา 87) ความทาทายสการเปนส านกงานสเขยว

แมวาปจจบนสานกงานหลายแหงจะมความตระหนกและตนตวตอความสาคญของธรรมชาตมากขน แตการนาไปสรปธรรมอยางจรงจงกยงเปนความทาทายอยางมาก เพราะ


เปนกจกรรมทตองอาศยความรวมไมรวมมอจากหลายฝ าย ซ งการท จะใหประสบความสาเรจ ไดนนสานกงานแตละแหงกอาจจะใชวธการทหลากหลายเพอใหเกดการมสวนรวมและสรางวฒนธรรมองคกรเพอปรบเปลยนพฤตกรรมใหเปนองคกรทมหวใจสเขยวหรอวฒนธรรมสเขยว (Green culture) คอ การททกคนในองคกรใหความรวมมอรวมใจดาเนนงานอยางเปนมตรกบสงแวดลอมในทกดานของการประกอบกจการ จนกลายเปนสวนหนงของวฒนธรรมองคกร (กระทรวงอตสาหกรรม, 2554, หนา 2)

ในทนผเขยนบทความขอนาเสนอใหเหนแนวทางในการสรางความรวมมอเพอสรางสานกงานสเขยว ดงน

1. การจดอบรมใหความรแกบคลากรในองคกร เพอใหเกดความเขาใจและสรางวฒนธรรมลดการใชทรพยากรสนเปลองตาง ๆ ในองคกร

2. การรณรงคใหพนกงานไดตระหนกในคณค าและความส าคญของธรรมชาต สานกงานแตละแหงอาจจะใชวธการรณรงคผานแผนปายตาง ๆ ซงการรณรงคนควรจะมความตอเนองเพอใหเกดผลทเปนรปธรรม

3. การตงเปาหมายในการลดการใชทรพยากรสนเปลองทงระดบบคคล เชน การลดใชกระดาษ ลดปรมาณขยะพลาสตก การลดการใชไฟฟา เปนตน สวนในระดบองคกร เชน การเลอกใชเครองมออปกรณสานกงานทเปนมตรกบสงแวดลอม เปนตน

4. การแจงขอมลปรมาณการปลอยคารบอนไดออกไซดทงในระดบโครงการและบ ค ค ล เ พ อ ใ ห บ ค ล าก ร พ ยาย า มล ด ก า รปลดปลอยคารบอนไดออกไซด

5. การสรางแรงจงใจใหกบบคลากร เชน การใหรางวล มอบของขวญหรอโบนส รวมทงลกษณะของการจดประกวดเกยวกบการลดใชทรพยากรของแตละแผนก เปนตน ซงแรงจงใจสามารถมไดทงดานบวกและลบ เชน ใหรางวลกบคนหรอแผนกตาง ๆ ทชวยลดปรมาณขยะและลดการใชทรพยากรอยางสนเปลอง สวนดานลบกอาจลงโทษสาหรบคนทมพฤตกรรมทใชทรพยากรอยางสนเปลอง เปนตน 6. การรณรงคใหบคลากรเลอกใชบรการท เปนมตรตอสงแวดลอม เชน โรงพยาบาล รานอาหาร โรงแรมทไดรบ “เกยรตบตรใบไมเขยว” ซงเปนสญลกษณ ทไดรบการยอมรบถงประสทธภาพของโรงแรม หรอสถานประกอบการ ดานมาตรฐานสงแวดลอม เพอเปนการประกาศเกยรตคณแกโรงแรมทผานเกณฑประเมนตามมาตรฐานใบไมเขยว เปนการระบความสามารถของโรงแรม ทไดดาเนนการธรกจโรงแรมเพอเพมประสทธภาพการใชพลงงาน ทรพยากร ธรรมชาต และรกษาสงแวดลอมโรงแรม ทผานการตรวจสอบจะไดรบเกยรตบตรใบไมเขยวจากมลนธใบไมเขยว

ภาพท 13 โลโกมลนธใบไมเขยว ทมา : (มลนธใบไมเขยว, 2552)


การขอความรวมมอจากทกคนในสานกงานนนบวาเปนความทาทายอยางยงสาหรบสานกงานทกแหง แตอยางไรกตามหากทกคนทกฝายมเปาหมายทตรงกนวาการสรางสานกงานสเขยวนนไมใชเพอผลประโยชนของใครคนใดคนหนงแตเพอธรรมชาตและเพอความยงยนของระบบนเวศแลวการรวมใจกนเพอไปสเปาหมายนกคงจะไมใชเรองยากอยางแนนอน บทสรป ในการจดการสานกงานแตละแหง ควรสรางมาตรฐานของสถานททางานและสภาพแวดลอมในททางานนบแต สถานท เครองใช อปกรณ ระบบสองสวาง อณหภมใหไดมาตรฐานเพราะเปนสงทสงผลตอสขภาพและความปลอดภยของผปฏบตง าน การจดสภาพแวดลอมในททางานทดและเหมาะสม มความปลอดภย ถกสขลกษณะ ซงจะมสวนชวยทาใหพนกงานทางานไดอยางมประสทธภาพ ลดโอกาสในการเกดอบตเหต และเปนการสรางบรรยากาศทดในการทางาน นอกจากนกควรคานงถงการใชทรพยากรอยางยงยน โดยการบรหา รจดก ารส าน ก ง าน ให เ ปนมต รกบธรรมชาตหรอทเรยกกนวา สานกงานสเขยว แตอยางไรกตามการสรางสานกงานสเขยวขนมานลวนแตตองอาศยความรวมมอจากทกฝายทต อ ง มส า น ก ต ร ะ ห น ก ว า ธ ร ร ม ช า ต แ ล ะส ง แ ว ด ล อ มน น มค ว ามส า คญ ต อ ม นษ ย ทรพยากรตาง ๆ ลวนมอยอยางจากด การใชทรพยากรจงตองใชอยางระมดระวงและจาเปน ตระหนกถงความยงยนของระบบนเวศ เพราะ

หากทรพยากรธรรมชาตของโลกหมดไปกยอมหมายถงการลมสลายขององคกรเชนเดยวกน

บรรณานกรม

กรมควบคมมลพษ. (2555). ความรดานการ ลดคดแยก และน าขยะมลฝอย กลบมาใชใหม. คนขอมล 26 ตลาคม 2557, จาก http://www.pcd.go.th/ info_serv/waste_3R.htm. กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม. (2557). คมอการประเมนส านกงานสเขยว.

คนขอมล 20 ตลาคม 2557, จาก http://www.op.mahidol.ac.th/orpr /Newhrsite/hr_green/images/Docu ment/Present/4.pdf.

กระทรวงอตสาหกรรม. (2554). อตสาหกรรม สเขยว = Green industry. กรงเทพฯ: ผแตง. เนตรพณณา ยาวราช. (2556). การจด การส านกงาน = Office management (พมพครงท 12). กรงเทพฯ: ทรปเพล กรป. มาล ลาสกล, และ เสนห จยโต. (2555).

หลกการและระบบการจดการสานกงาน. ใน เอกสารการสอนชดวชาการจดการงานส านกงาน = Office work management. (ฉบบปรบปรงครงท 2). หนวยท 3 (หนา 3-1-3-31) นนทบร: มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช.

http://www.op.mahidol.ac.th/orpr

http://www.op.mahidol.ac.th/orpr


มลนธใบไมเขยว. (2552). มลนธใบไมเขยว. คนขอมล 20 ตลาคม 2557, จาก

http://www. greenleafthai.org/ th/green_found/

วทยากร เชยงกล. (2556). เศรษฐศาสตร แนวใหม : เพอชวตและระบบนเวศท สนตสข. กรงเทพฯ: กรงเทพธรกจ มเดย. สมพงษ บญเฟรอง. (2553). Green office

ส านกงานทเปนมตรกบสงแวดลอม. คนขอมล 20 ตลาคม 2557, จาก http://www.reo11.net/download/ news/Green%20office.pdf.

สานกเลขานการโครงการฉลากเขยว. (2556). คมอแนะน าโครงการฉลากเขยว. คนขอมล 25 ตลาคม 2557, จาก http://www.tei.or.th/greenlabel/pdf/2013-GreenLabel-Guide.pdf.

สรสวด ราชกลชย. (2554). การบรหารส านกงาน = Office management (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

http://www/

http://www.reo11.net/download/

http://www.reo11.net/download/

แนวทางการจดัการสานักงานยุค...

Documents