ความหลากหลายตามฤดูกาลของไซยาโนแบคทีเรียในกว๊านพะเยา...

ความหลากหลายตามฤดกาลของไซยาโนแบคทเรยในกวานพะเยา

Seasonal diversity of cyanobacteria in Phayao Lake

สพนธณ สวรรณภกด1* นวฒ หวงชย1 ชนกนต จตมนส1 อดมลกษณ สมพงษ1 สดาพร ตงศร1 พรพมล พมลรตน1 และ Redel Gutierrez2

Supannee Suwanpakdee1*, Niwooti Whangchai 1, Chanagun Chitmanat1, Udomluk Sompong1, Sudaporn Tongsiri 1, Pornpimol Pimolrat1 and Redel Gutierrez2

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอตรวจสอบคดแยกชนดสาหรายสเขยวแกมน าเงน (ไซยาโนแบคทเรย) ในฤดฝนและฤดหนาวทสงผลตอคณภาพน าในกวานพะเยา โดยท าการเกบตวอยางน าทงหมด 6 จด แบงเปนบรเวณเมอง 3 จด (KP1-3) และบรเวณเกษตรกรรม 3 จด (KP4-6) เกบตวอยางทกเดอน ตงแตเดอน กรกฎาคม 2555 ถง เดอนกมภาพนธ 2556 ผลการศกษาพบ สาหรายสเขยวแกมน าเงนมปรมาณสงทสดในทกๆ จดเกบตวอยาง และในฤดฝนจะมปรมาณสงกวาหนาวอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยชนดเดนทพบม 4 ชนด คอ Microcystis aeruginosa, M. wesenbergii, Anabaena sp. และ Oscillatoria sp. ในฤดฝนจด KP3 (บรเวณโรงสบน าประปา) พบ M. aeruginosa ทสามารถสรางสารพษทมผลตอตบสงกวาพนทอนๆและยงพบ Anabaena sp. และ Oscillatoria sp. ซงเปนชนดทกอใหเกดกลนโคลน ดงนนในฤดฝนจงควรมการระมดระวงและตรวจสอบคณภาพของน าประปาใหมากขน เพอปองกนปญหาในเรองของกลนโคลน/ดน รวมถงสารพษทเกดจากการเพมปรมาณของสาหรายสเขยวแกมน าเงนในกวานพะเยา

ABSTRACT This study aimed to determine the species of cyanobacteria in rainy and winter season which

affect the water quality of Phayao Lake. The study was carried out in six collection points (3, adjacent to the city; and the other 3, adjacent to the agricultural areas) across the lake. Water samples were collected monthly from July 2012 to February 2013. Results showed that cyanobacteria dominated the lake at every sampling point with significantly higher numbers (P<0.05) recorded in the rainy season than in winter. Four genera of cyanobacteria were identified as the most frequently encountered groups, namely: Microcystis aeruginosa, M. wesenbergii, Anabaena sp. and Oscillatoria sp. Furthermore, at KP3 point (water supply pumping area) the number of M. aeruginosa genera (producers of hepatotoxin compounds) and, Anabaena sp. and Oscillatoria sp. (producers of off-flavor compounds) were found to be the most dominant. Water supply from Phayao Lake in rainy season should be therefore carefully checked and monitored regularly for quality (especially for drinking purposes) due to the possibility of contamination from cyanobacterial secondary metabolites which include earthy–musty taste and odor compounds and hepatotoxins microcystins. Key Words: water quality, cyanobacteria, season, Phayao Lake *Corresponding author; e-mail address: [email protected] 1คณะเทคโนโลยการประมงและทรพยากรทางน า มหาวทยาลยแมโจ อ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม 50210 ประเทศไทย 1 Faculty of Fisheries Technology and Aquatic Resources, Maejo University, Sansai, Chiang Mai, 50210, Thailand. 2 College of Arts and Sciences, Central Luzon State University, Science City of Munoz, Nueva Ecija, 3120, Philippines.

1168

สาขาประมง การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53

ค าน า

กวานพะเยา (Phayao Lake) เปนแหลงน าส าคญของจงหวดพะเยา ทงทางดานการอปโภค บรโภค แหลงทอยของสตวน า และใชเปนแหลงน าดบส าหรบผลตน าประปาทใชในจงหวดพะเยา ในอนาคตมความตองการน าประปาจากน าดบในกวานพะเยาเพมขน แตบางครงพบวาน าในกวานพะเยามปรมาณคลอโรฟลล เอสงจากการเจรญเตบโตของแพลงกตอนพชอยางรวดเรว ท าใหน าทใชท าน าประปามความสกปรกมากขน ตองเพมสารเคมหรอขนตอนในการผลตน าสะอาด ซงหมายถงการเพมตนทนการผลตน าประปา การเจรญเตบโตอยางรวดเรวของสาหรายสเขยวแกมน าเงน และการพบสารพษและกลนโคลนจากสาหรายชนดดงกลาวเปนปรากฏการณทเกดขนบอยครง ในแหลงน าดบเพอการประปาหลายแหงของประเทศไทย (ศรพงษ, 2546) โดยจะสงผลตอคณภาพของน าประปาทผลตได เนองจากเมอน าประปาทผลตไดไมสะอาดหรอมกลนโคลนปนเปอนเกดขน ประชาชนจะรสกวาน านนไมมคณภาพและไมสะอาด สายพนธสาหรายสเขยวแกมน าเงนทสามารถผลตสารพษและกลนโคลนปนเปอนในแหลงน า ไดแก Microcystis aeruginosa, Anabaena sp., Oscillatoria sp., Lyngbya sp. และ Cylindrospermopsis sp. เปนตน (Smith et al., 2008) การเพมปรมาณอยางรวดเรวของแพลงกตอนพชในแหลงน ามหลายๆ ปจจยเขามาเกยวของ ฤดกาลและอณหภมของน ากเปนอกปจจยหนงทส าคญ โดยอณหภมของน าตามธรรมชาตจะผนแปรตามอณหภมของอากาศ (Vass et al., 2009) ดงนน เมอมการเปลยนแปลงฤดกาลหรอสภาพอากาศจงสงผลกระทบตออณหภมน าและคณภาพน าอน ๆ รวมไปถงชนดและปรมาณของแพลงกตอนพชในแหลงน าใหแตกตางกนไปในแตละฤดกาล จงควรมการตรวจสอบตดตามคณภาพน ารวมถงองคประกอบแพลงกตอนทเกดขนในกวานพะเยาอยเสมอ เพอเปนแนวทางในการจดการ ปองกน ควบคมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวของสาหรายพษทสรางสารพษในแหลงน าแหงน ดงนนวตถประสงคของการศกษาครงนเพอตรวจสอบคดแยกชนดสาหรายสเขยวแกมน าเงนในฤดฝนและฤดหนาวทสงผลตอคณภาพน าในกวานพะเยา

อปกรณและวธการ

จดเกบตวอยาง ท าการส ารวจและก าหนดจดเกบตวอยางทงหมด 6 จด แบงเปนบรเวณชมชนเมอง (KP1-3) และบรเวณเกษตรกรรม (KP4-6) (Figure 1) เกบตวอยาง 1 ครง/เดอน ตงแตเดอนกรกฎาคม 2555 ถงกมภาพนธ 2556 ซงจะแบงเปนฤดฝน (ก.ค. - ต.ค.) และฤดหนาว (พ.ย. – ก.พ.) จดเกบตวอยางมดงน KP1 บรเวณทางน าออก, KP2 บรเวณหนาเมอง, KP3 บรเวณโรงสบน าประปา, KP4 บรเวณทางน าเขา (สะพานขนเดช), KP5 บานสนปามวง และ KP6 บานรองไฮ

Figure 1 Collection points in Phayao Lake, Thailand: KP1-3 city areas, KP4-6 agricultural areas.

1169

การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53 สาขาประมง

การวเคราะหปจจยคณภาพน าทางดานกายภาพและเคม

ท าการเกบและวเคราะหตวอยางคณภาพน าทางเคมและชวภาพ ในกวานพะเยา ทกๆ 1 เดอน/ครง ไดแก อณหภมน า ความขน คาความเปนกรด – ดาง และปรมาณออกซเจนทละลายน า ใช TOA multimeter รน WQC-22A ทระดบความลก 30 เซนตเมตร และท าการเกบตวอยางน าเพอวเคราะหของแขงทละลายน า (TSS) และสารอาหารไดแก ปรมาณออรโธฟอสเฟส-ฟอสฟอรส โดยวธ Stannous chloride ปรมาณแอมโมเนย-ไนโตรเจน โดยวธ Phenate Method ปรมาณไนไตรท-ไนโตรเจน โดยวธ Colorimetric Method ปรมาณไนเตรท-ไนโตรเจน โดยวธ Cadmium Reduction Method ตามวธการของ Boyd และ Tucker (1998) การวเคราะหความหลากหลายและองคประกอบของแพลงกตอนพช

เกบตวอยางแพลงกตอนพช โดยใชถงกรองแพลงกตอน กรองน าปรมาตร 5 ลตร ปลอยน าใหไหลออกจากตาขายจนเหลอน าประมาณ 35 มลลลตร เทใสในขวดเกบตวอยางแลวเกบรกษาสภาพดวย Lugol s’ solution หลงจากนนน าไปตรวจวเคราะห จดจ าแนกชนดโดยใชหนงสอและเอกสารทเกยวของ ไดแก ลดดา (2542), ยวด (2556) และ Bold and Wynne (1978) และนบปรมาณแพลงกตอนพชโดยใชแผนกระจกสไลดธรรมดา (นบปรมาณทงแผนกระจกสไลด) ภายใตกลองจลทรรศน การวเคราะหทางสถต

การวเคราะหคาเฉลยของจ านวนชนดและปรมาณของแพลงกตอนพช ตลอดจนปจจยคณภาพน าทางดานกายภาพและเคมในกวานพะเยา น าขอมลมาวเคราะหหาคาความแตกตางทางสถต โดยวธวเคราะหความแปรปรวน (analysis of variance) แลววเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของตวแปรคณภาพน าและแพลงกตอน ระหวางฤดกาลและพนท โดยใช T-test โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS ทระดบความเชอมน 95 เปอรเซนต

ผลและวจารณ

ปรมาณแพลงกตอนของกวานพะเยาในฤดฝนและฤดหนาวในพนทตางๆ กวานพะเยานบวาเปนแหลงน านงขนาดใหญ มปรมาณน ามาก ปรมาณแสง อณหภมและลมมผลท าให

น าในแตละฤดกาลมสภาพแตกตางกนไป อนจะมผลท าใหปรมาณแพลงกตอนพชเปลยนแปลงไปดวย จากการศกษาครงนพบวาฤดกาลและพนทมผลตอปรมาณแพลงกตอนพชของกวานพะเยาอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) ปรมาณแพลงกตอนพชในฤดฝนมคาสงกวาฤดหนาวในทกพนทศกษา และพนทเขตชมชนเมองจะมแพลงกตอนพชสงกวาพนทท าเกษตรกรรม (Figure 2,3) ซงแพลงกตอนพชทพบในกวานพะเยาสามารถแบงออกไดเปน 6 ดวชน คอ Division Cyanophyta (สาหรายสเขยวแกมน าเงน) Division Chlorophyta (สาหรายสเขยว) Division Bacillariophyta (ไดอะตอม) Division Euglenophyta (สาหรายยกลนอยด) Division Cryptophyta (สาหรายครปโตโมแนด) และ Division Chromophyta (สาหรายครสโซไฟต) โดยพบแพลงกตอนพชดวชน Cyanophyta มากทสด คดเปนรอยละ 80-95 ในพนทเขตชมชนเมอง และพนทท าเกษตรกรรมจะพบรอยละ 68-95 (Figure 4,5)

1170


Figure 2. Density of phytoplankton in Phayao Lake in rainy and winter season at different collection points.

Figure 3. Density of phytoplankton in Phayao Lake in rainy and winter season at different areas.

Figure 4. Percentage of phytoplankton in Phayao Lake in rainy and winter season at city area

Figure 5. Percentage of phytoplankton in Phayao Lake in rainy and winter season at agricultural area

สาหรายสเขยวแกมน าเงนของกวานพะเยาในฤดฝนและฤดหนาวในพนทตางๆ สาหรายสเขยวแกมน าเงนเปนกลมแพลงกตอนพชทพบปรมาณสงทสดในทกๆ จดเกบตวอยางในกวานพะเยาทงในฤดฝนและหนาว (Figure 6,7) สกลเดนทมกพบในปรมาณสงประกอบไปดวย 4 ชนด คอ Anabaena sp., Microcystis sp., Oscillatoria sp. และ Phormidium sp. (Table 1) แตชนดทเดนและพบเสมอม 3 ชนด คอ Microcystis sp., Anabaena sp.และ Oscillatoria sp. (Figure 8)

ชวงฤดฝนในพนทเขตชมชนเมองโดยเฉพาะบรเวณหนาเมองและโรงสบน าประปา พบสาหรายส เขยวแกมน าเงนสงกวาฤดหนาวทงชนดและปรมาณ ทงนอาจเนองมาจากในฤดฝนมปรมาณน ามาก เกดการไหลเวยนของน า และฤดนลมมกจะพดแรงท าใหเกดการหมนเวยนน าแรธาตจากกนแหลงน ามาใหแพลงกตอนพชทชนผวบนไดใชตลอดฤดกาล แพลงกตอนพชจงมปรมาณเพมขน (ยวด,2549) ประเทศในเขตรอนอยางประเทศไทย

1171


ความแตกตางของฤดกาลไมชดเจน อณหภมของน าจงไมตางกนมากนกอยางเชนการศกษานทพบวาอณหภมของน าในฤดฝนและฤดหนาวตางกนเพยง 1-2 องศาเซลเซยส (Table 2) ท าใหแพลงกตอนพชมความแตกตางกนทางชนดและปรมาณอยบางในแตละฤดกาล แตไมชดเจนเหมอนกบประเทศในเขตอบอน (ยวด, 2549) ตลอดชวงเวลาทท าการศกษาครงนอณหภมน ามคาสงกวา 25 องศาเซลเซยส และพบวาสาหรายสเขยวแกมน าเงนมปรมาณมากกวาแพลงกตอนพชในกลมอนๆ อยางชดเจน สอดคลองกบการศกษาของ Lee (1999) พบวาอณหภมทเหมาะสมตอการสงเคราะหแสงและการเจรญเตบโตของสาหรายสเขยวแกมน าเงนจะสงกวา 20 องศาเซลเซยส และ Robarts and Zohary (1987) พบวา สาหรายสเขยวแกมน าเงนจะมอตราการเจรญสงทสดทอณหภมสงกวา 25 องศาเซลเซยส ซงเปนอณหภมทสงกวาอณหภมทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของสาหรายสเขยวและไดอะตอม

Figure 6. Density of cyanobacteria in Phayao Lake in rainy and winter season at different collection points.

Figure 7. Density of cyanobacteria in Phayao Lake in rainy and winter season at different areas.

Table 1 Amount of cyanobacteria in Phayao Lake in rainy and winter season at different areas.

Div. Cyanophyta City (x105 Unit L-1) Agricultural (x105 Unit L-1)

Rainy Winter Rainy Winter Anabaena sp. 18.08 ± 5.13 25.96 ± 7.08 3.09 ± 1.01 4.45 ± 0.97 Chroococcus sp. 4.32 ± 4.32 - - - Microcystis aeruginosa 29.95 ± 8.73 20.72 ± 4.70 7.11 ± 2.28 7.78 ± 1.37 M. wesenbergii 65.27 ± 9.76 19.40 ± 4.37 16.51 ± 2.16 6.13 ± 1.65 Oscillatoria sp. 132.45 ± 53.60 68.12 ± 33.61 20.87 ± 3.38 4.60 ± 0.53 O. princeps 10.31 ± 10.31 - - - O. cf pseudo geminata 4.90 ± 1.35 - - - Phormidium sp. 30.28 ± 7.51 14.34 ± 10.21 8.81 ± 6.88 0.54 ± 0.26 Spirulina sp. 2.00 ± 0.27 - 0.32 ± 0.20 -

การศกษาครงนพบวาจดเกบตวอยาง KP3 ซงเปนบรเวณโรงสบน าประปา จะพบแพลงกตอนชนด Microcystis sp. โดยเฉพาะสายพนธ Microcystis aeruginosa สงกวาพนทอนๆ ทงในฤดฝนและฤดหนาว และเนองจากแพลงกตอนชนดนสามารถสรางสารพษทกอใหเกดอนตรายตอมนษยและสตวน า เรยกวา microcystins

1172


สารพษชนดทมผลตอตบ กอใหเกดตบอกเสบ เรงการเกดมะเรงของตบหรอท าใหเกดสภาวะตบลมเหลว (Smith et al., 2008; ศรพงษ, 2546) นอกจาก Microcystis แลว Sivonen and Jone (1999) ยงรายงานวา microcystins ยงสามารถพบไดในแพลงกตอนพชจนส Anabaena และ Oscillatoria ซงมปรมาณสงมากและพบอยางตอเนองตลอดชวงการศกษา ทงนนอกจากจะสรางสารพษแลวสาหรายสเขยวแกมน าเงนทงสองชนดนยงสามารถสงเคราะหสารประกอบทกอใหเกดปญหากลนโคลนปนเปอนในน าประปาได โดย Anabaena จะสงเคราะหสารประกอบจออสมน (geosmin) ขณะท O. cf pseudo geminata จะสงเคราะหสารเอมไอบ (MIB) ซงเปนสารสองตวหลกทสงผลกระทบตอคณภาพน าประปาในหลายๆ ประเทศ (Ho et al., 2012; Smith et al.,2008) และจากการตรวจสอบสาร microcystins ในน าและเนอปลากวานพะเยาของ Whangchai et al. (2013) พบปรมาณสาร microcystins ในน าเฉลย 0.69 µg/L และในเนอปลาพบเฉลย 0.06 µg/g น าหนกแหง ดงนนในฤดฝนจงควรมการระมดระวงและตรวจสอบคณภาพน าประปาทผลตได ใหมากขนเพอปองกนปญหาในเรองของกลนโคลน/ดน ทกอใหเกดความไมนาดม นาใช รวมถงสารพษทมผลตอตบทอาจเกดขนจากการเพมปรมาณของสาหรายสเขยวแกมน าเงนในกวานพะเยา

Figure 8 The most dominant of division Cyanophyta group (A) Anabaena sp., (B) Oscillatoria sp. and

(C) Microcystis sp. คณภาพน าในฤดฝนและฤดหนาวของกวานพะเยา จากขอมลคณภาพน าแตละพนทและฤดกาลทแสดงในตารางท 2 พบวาคณภาพน าทางกายภาพ เชน พเอช อณหภม ความขน และคาของแขงทละลายน า ในชวงฤดฝนและฤดหนาวในแตละพนทมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.01) แตไมพบความแตกตางในสวนของธาตอาหาร (แอมโมเนย ไนไตรท ไนเตรท และออรโธฟอสเฟต) ทงในเขตพนทชมชนและเกษตรกรรม

เมอเปรยบเทยบคณภาพน าในกวานพะเยาทง 2 พนทและ 2 ฤดกาล กบมาตรฐานคณภาพน าในแหลงน าผวดนประเภท 3 (น าดบจากแหลงผวดนส าหรบการท าน าประปา) ทก าหนดให มพเอช อยระหวาง 5-9 อณหภมตองไมสงกวาอณหภมตามธรรมชาตเกน 3 องศาเซลเซยส คา DO ตองมากกวาหรอเทากบ 4 mg/L คาแอมโมเนยไมเกน 0.5 mg/L และไนเตรทไนโตรเจนไมเกน 5 mg/L (กรมควบคมมลพษ, 2557) ถอวาน าดบจากกวานพะเยายงคงมความเหมาะสมตอการน าไปผลตน าประปา ขอมลทไดจากการศกษาครงนจงนาจะมประโยชนโดยตรงกบสถานผลตน าประปาทจงหวดพะเยาในการจดการคณภาพน าดบในการผลตน าประปาให

1173


ปลอดจากกลนโคลนและสารพษจากสาหรายสเขยวแกมน าเงน น าไปสการพฒนาคณภาพน าในกวานพะเยา อกทงยงเปนขอมลทเปนประโยชนตอจงหวดพะเยาในการจดการน าเพอนนทนาการในอนาคตได Table 2 Physico-chemical and biological characteristics of monitored Phayao Lake

Parameters City Agricultural

Rainy Winter Rainy Winter pH 7.97 ± 0.31a 7.48 ± 0.17b 7.47 ± 0.29a 6.89 ± 0.17b Water temperature (°C) 28.09 ± 0.35a 27.27 ± 0.26b 29.04 ± 0.22a 27.04 ± 0.25b DO (mgL-1) 6.26 ± 1.20 5.92 ± 1.48 5.82 ± 0.67 5.65 ± 0.82 Turbidity (NTU) 60.28 ± 14.63a 29.28 ± 11.18b 38.77 ± 11.59a 22.12 ± 5.32b TSS (mgL-1) 19.39 ± 2.55a 9.83 ± 3.50b 12.94 ± 2.40a 6.06 ± 2.71b NH4-N (mgL-1) 0.057 ± 0.015 0.078 ± 0.068 0.051 ± 0.003 0.035 ± 0.022 NO 2- N (mgL-1) 0.001 ± 0.001 0.001 ± 0.001 0.002 ± 0.000 0.001 ± 0.000 NO 3- N (mgL-1) 0.007 ± 0.007 0.019 ± 0.003 0.009 ± 0.007 0.015 ± 0.005 PO 4

3— P (mgL-1) 0.029 ± 0.004 0.016 ± 0.016 0.019 ± 0.003 0.026 ± 0.007 *Mean within a row under each factors, mean followed by a same letter are not significant difference at the 95% level

สรป

สาหรายสเขยวแกมน าเงนในกวานพะเยาในพนทเขตชมชนเมองและเขตเกษตรกรรมมปรมาณแตกตางกนไปตามชวงฤดฝนและฤดหนาว โดยชวงฤดฝนจะมปรมาณสงกวาฤดหนาวทงสองพนท สายพนธเดนทพบคอ Anabaena sp. Microcystis aeruginosa M. wesenbergii และ Oscillatoria sp. จดเกบตวอยาง KP3 ซงเปนบรเวณโรงสบน าประปา จะพบสายพนธ Microcystis aeruginosa ซงสามารถสรางสารพษทกอใหเกดอนตรายตอมนษยและสตวน าสงกวาพนทอนๆ และยงพบ Anabaena sp. และ Oscillatoria sp. ซงเปนชนดทกอใหเกดกลนโคลน ดงนนการน าน าดบจากพนทบรเวณนไปท าน าประปาในฤดฝนจงควรมความระมดระวงมากขนเพอหลกเลยงปญหาน าประปามกลนดน/โคลนหรอสารพษทเกดจากสาหรายสเขยวแกมน าเงนดงทกลาวมาขางตน

กตตกรรมประกาศ

งานวจยนไดรบงบประมาณสนบสนนจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555

เอกสารอางอง

กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2557. ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 เรอง ก าหนดมาตรฐานคณภาพน าในแหลงน าผวดน ตพมพในราชกจจานเบกษา เลม 111 ตอนท 16 ง ลงวนท 24 กมภาพนธ 2537. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://www.pcd.go.th/info_serv/reg_std_water05.html (22/11/2557).

1174


ยวด พรพรพศาล. 2556. สาหรายน าจดในประเทศไทย. เชยงใหม: ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.434 หนา.

ยวด พรพรพศาล. 2549. สาหรายวทยา. ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. 497 น. ลดดา วงศรตน. 2542. แพลงกตอนพช. กรงเทพฯ: ภาควชาชววทยาประมง, คณะประมง มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร. ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 851 น. ศรพงษ เกยรตประดบ. 2546. ความหลากหลายของสาหรายพษสเขยวแกมน าเงนและคณภาพน าในอาง

เกบน าบางพระ จงหวดชลบร ป 2543-2544. วทยานพนธมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม. 111 หนา.

Bold, H.C. and M.J. Wynne. 1978. Introduction to the Algae: Structure and Reproduction. New Delhi: Prentice Hall.

Boyd, C.E. and C.S. Tucker. 1998. Pond Aquaculture Water Quality Management. Norwell: Kluwer Academic Publishers, Norwell, MA.

Ho, L., T. Tang, P.T. Monis and D. Hoefel. 2012. Biodegradation of Multiple Cyanobacterial Metabolites in Drinking Water Supplies. Chemosphere 87 (10): 1149-1154.

Lee, R.E. 1999. Phycology. Cambridge University Press, Cambridge. Robarts, R.D. and T. Zohary. 1987. Temperature Effects on Photosynthetic Capacity, Respiration,

and Growth Rates of Bloom Forming Cyanobacteria. New Zealand Journal of Marine and

Freshwater Research 21 (3): 391-399. Sivanen, K. and G. Jone. 1999. Cyanobacteria Toxin. In I. Chorus and J. Bartram, eds. Toxic

Cyanobacteria in Water. E&FN Spon, an Imprint of Routledge, London and New York. Smith, J.L., G.L. Boyer and P.V. Zimba. 2008. A Review of Cyanobacterial Odorous and Bioactive

Metabolites: Impacts and Management Alternatives in Aquaculture. Aquaculture 280 (1-4): 5-20.

Vass, K.K., M.K. Das, P.K. Srivastava and S. Dey. 2009. Assessing the Impact of Climate Change on Inland Fisheries in River Ganga and Its Plains in India. Aquatic Ecosystem Health &

Management 12 (2): 138-151. Whangchai, N., S. Wanno, R. Gutierrez, K. Kannika, R. Promna, N. Iwami and T. Itayama. 2013.

Accumulation of Microcystins in Water and Economic Fish in Phayao Lake, and Fish Ponds Along the Ing River Tributary in Chiang Rai, Thailand. Agricultural Sciences 4 (No.5B): 52-56.

1175


ความหลากหลายตามฤดูกาลของไซยาโนแบคทีเรียในกว๊านพะเยา...

Documents