อันตรายจากยาลดความอ้วนและผลิตภัณฑ์เสริมความงาม¹€อกสาร... ·...
TRANSCRIPT
1
อนตรายจากยาลดความอวนและผลตภณฑเสรมความงาม
นางสาวจารวรรณ ลมสจจะสกลรองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย
สมมนา “เรองอนตรายจากยาลดความอวนและผลตภณฑเสรมความงาม”ณ หองเมจก ชน 2 โรงแรมมราเคล กรงเทพมหานคร
2
3
บทบาทและผลงาน
01 0203
การเฝาระวง
• การบรณาการระหวางหนวยงาน เชน รวมกบอย. สสจ. มอกช. กรมวชาการเกษตร สคบ. และภาคประชาสงคม
• การด าเนนการเอง เชน National Surveillance
• Risk Assessment เชน การประเมนความเสยงไดรบสารตกคางและสารปนเปอนจากการบรโภคอาหารของคนไทย
• พฒนารปแบบ เชน โครงการ OTOP & SMEs
• นวตกรรม เชน การผลตชดทดสอบอยางงาย (Test kit)
วจยและพฒนาโครงสรางพนฐานคณภาพ
• Metrology (M) มาตรวทยา• Standard ization (S) การมาตรฐาน
• Testing (T) การทดสอบ• Quality management (Q) การบรหารคณภาพ
หนวยงานและพนทรบผดชอบของกรมวทยาศาสตรการแพทย
ยาแผนปจจบนทพบเจอปนในอาหาร ป 2559-2561
ประเภทอาหารปงบ 2559 ปงบ 2560 ปงบ 2561
จ านวนตวอยาง ตรวจพบ (ตวอยาง/รอยละ)
จ านวนตวอยาง ตรวจพบ (ตวอยาง/รอยละ)
จ านวนตวอยาง ตรวจพบ (ตวอยาง/รอยละ)
ผลตภณฑเสรมอาหาร 344 115 / 33.4 530 137 / 25.8 690 92 / 13.3
กาแฟ 71 10 / 14.1 83 9 / 10.8 98 15 / 15.3
เครองดม 17 0 28 1 / 3.6 8 0
วตถดบ 9 1 / 11.1 10 0 11 0
ชาสมนไพร 2 0 2 0 4 0
รวม 443 126 / 28.4 653 147 / 22.5 811 107 / 13.2
อาหาร
ยาแผนปจจบนทพบเจอปนในอาหาร ป 2559-2561
ประเภท วตถประสงครอยละทตรวจพบสารชนดเดยว / รอยละทตรวจพบสารมากกวา 1 ชนด
ป 2559 ป 2560 ป 2561
ผลตภณฑเสรมอาหาร
ควบคมน าหนก 16.5 / 1.2 (17.7%, 344 ตวอยาง)
14.0 / 2.8 (16.8%, 530 ตวอยาง)
7.2 / 1.3 (8.5%, 690 ตวอยาง)
เพมสมรรถภาพทางเพศ 14.0 / 1.7 (15.7%, 344 ตวอยาง)
7.6 / 1.5 (9.1%, 530 ตวอยาง)
3.8 / 1.0 (4.8%, 690 ตวอยาง)
กาแฟ
ควบคมน าหนก 4.2 / 0 (4.2%, 71 ตวอยาง)
1.2 / 0 (1.2%, 83 ตวอยาง)
7.1 / 0(7.1%, 98 ตวอยาง)
เพมสมรรถภาพทางเพศ 9.9 / 0 (9.9%, 71 ตวอยาง)
9.6 / 0 (9.6%, 83 ตวอยาง)
7.2 / 1.0 (8.2%, 98 ตวอยาง)
อาหาร
ยาแผนปจจบนทพบเจอปนในผลตภณฑเสรมอาหาร
ชนดยา พบ 1 ชนด พบมากกวา 1 ชนดควบคมน าหนก Sibutramine (วตถออกฤทธประเภท 1)
Orlistat (ยาแผนปจจบน)Fluoxetine (ยาอนตราย)Phenolphthalein (เพกถอนทะเบยนต ารบยา)Fenfluramine (เพกถอนทะเบยนต ารบยา)
Sibutramine + FluoxetineSibutramine + PhenolphthaleinSibutramine + OrlistatSibutramine + Orlistat + FluoxetineSibutramine + Orlistat + Phenolphthalein
เพมสมรรถภาพทางเพศชาย
Sildenafil (ยาควบคมพเศษ) Tadalafil (ยาควบคมพเศษ)
Sildenafil + TadalafilSildenafil + Vardenafil
หมายเหต Sibutramine ยาควบคมพเศษ ยกเลกทะเบยนต ารบยาโดยสมครใจ วตถออกฤทธประเภท 1
อาหาร
ยาแผนปจจบนทพบเจอปนทตรวจพบในกาแฟ
ชนดยา พบ 1 ชนด พบมากกวา 1 ชนดควบคมน าหนก Sibutramine (วตถออกฤทธประเภท 1)
Orlistat (ยาแผนปจจบน)-
เพมสมรรถภาพทางเพศชาย Sildenafil (ยาควบคมพเศษ) Tadalafil (ยาควบคมพเศษ)
Sildenafil + Tadalafil
อาหาร
อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง
9
เครองส าอางสารประกอบปรอทแอมโนเนย (Mercury compound)
ไฮโดรควโนน (Hydroquinone)
กรดเรตโนอก (Retinoic Acid)
สารสเตยรอยด (Steroids) 7 ชนด (betamethasone/betametasone17-valerate /clobetasol / dexamethasone / hydrocortisone / prednisolone และ triamcinolone acetonide )
สารอนพนธของไฮโดรควโนน 3 ชนด ( alpha-arbutin / beta-arbutin และdeoxyarbutin )
สารรบกวนระบบตอมไรทอ (Endocrine disruptors) ไดแก phthalates 7 ชนด และ parabens 6 ชนด
Skin Whitening&
Preservatives
10
อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง เครองส าอาง
สารประกอบปรอทปรอท เปนโลหะสขาวคลายเงน เปนของเหลวทอณหภมปกต สารประกอบของปรอทมหลาย
ชนดไดแก mercury chloride, red mercury oxide, ammoniated mercury กลไกการออกฤทธใหผวหนาขาว
ยบยงการท างานของเอนไซมไทโรซเนส (Tyrosinase)
หามใช คอ “ปรอท และสารประกอบของปรอท” กฎหมาย
ความเปนพษท าใหผวบางลง แพงาย ผนแดง เมอใชไปนานๆ เกดการสะสมปรอททผว ท าใหหนา
ด า ดางขาว หรอฝาถาวร ท าลายระบบประสาท และไตในระยะยาว
ตรวจพบในผลตภณฑครมหนาขาว-หนาใส รอยละ 20
https://www.slideshare.net/bingjaleco/dangers-of-hydroquinone
11
อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง เครองส าอาง
สารไฮโดรควโนน (Hydroquinone)
กลไกการออกฤทธใหผวหนาขาวยบยงการท างานของเอนไซมไทโรซเนส (Tyrosinase)
หามใชในผลตภณฑเครองส าอางตงแตป 2539กฎหมาย
ความเปนพษอาการแสบรอน ตมแดง และภาวะผวคล ามากขนในบรเวณททา
หากใชอยางตอเนองเปนเวลานานอาจท าใหเกดเปนฝาถาวร
สารเคมสงเคราะห ลกษณะเปนของแขง ผลกสขาว ละลายไดดในน า พบในผลตภณฑครมหนาขาว รอยละ 10 – 20
12
อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง เครองส าอาง
สารกรดเรตโนอก (Tretinoin; Vitamin A acid; All-trans-Retinoic acid; Trans-Retinoic acid)
กลไกการออกฤทธใหผวหนาขาวเรงการสรางเซลลและผลดเซลล มกใชรวมกบไฮโดรควโนน
หามใชในผลตภณฑเครองส าอางกฎหมาย
ความเปนพษท าใหหนาแดงและแสบรอนขนรนแรง เกดการระคายเคอง อกเสบ แพไดงาย อาจเปนมะเรงผวหนงในระยะยาว
เปนสารทถกเปลยนแปลงโครงสรางทางเคมมาจากวตามนเอ (Vitamin A)ลกษณะเปนผลกสเหลอง ไมละลายน า ละลายไดดในไขมน พบรอยละ 10
Skin Ligheningsystem
13
อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง เครองส าอาง
สารสเตยรอยด (Steroids)
กลไกการออกฤทธใหผวหนาขาวยบยง tyrosinase activity
หามใชในผลตภณฑเครองส าอางกฎหมายความเปนพษ
ผวบางลง แพระคายเคอง เปนรอยแตกผวหนง เกดสวบรเวณททา สผวเปลยนแปลง กระด ากระดาง ไมเรยบเนยน
เปนคอรตโคสเตยรอยดสงเคราะหทเลยนแบบฮอรโมนในรางกาย มวตถประสงคเพอรกษาโรคผวหนง ลดผน
แดง และการอกเสบ พบการใชสเตยรอยดในเครองส าอาง รอยละ 10 ชนดทพบมากไดแกbetamethasone17-valerate, clobetasol และ triamcinolone สเตยรอยดทตรวจในเครองส าอาง
1.Betamethasone
2.Betamethasone17-valerate
3.Clobetasol
4.Dexamethasone
5.Hydrocortisone
6.Prednisolone
7. Triamcinolone acetonide
14
เครองส าอาง
สารกลมอารบตน ม 3 ฟอรม ทไดจากธรรมชาตคอ เบตาอารบตนจากการสงเคราะหม 2 ฟอรมคอ อลฟาและดออกซอารบตนปญหาของสารกลมน คอ การเกดไฮโดรไลซไปเปนไฮโดรควโนน ในสภาวะความเปนกรด (pH < 4) และอณภมสง (>50 ℃)
การส ารวจคณภาพผลตภณฑเครองส าอางส าหรบใบหนาขาวสตรต ารบอารบตนและดออกซอารบตนป พ.ศ.2559
High temperature & Low pH
REDUCE WRINKLES AND LIGHTEN THE
SKIN
PROBLEM
TYROSINASE INHIBITION
ผลการวเคราะห ตวอยาง 88 สตรต ารบทระบวาผสมสารน -พบไฮโดรควโนน 4 ตวอยาง (รอยละ 4.6) ในปรมาณต า โดยตวอยางทพบมคา pH ต ากวา 5.1 - และตรวจไมพบอารบตนรอยละ 19.3 และดออกซอารบตนรอยละ 100 ในตวอยางขอสรปและขอเสนอแนะ
- ผบรโภคมความเสยงไดรบสารหามใชไฮโดรควโนน
- ผลตภณฑไมมคณภาพตามฉลากระบ
- เกบรกษาผลตภณฑทอณหภมต า
- ผประกอบตองควบคมคาความเปนกรด-ดางในสตรต ารบทมอารบตนและดออกซอารบตน
“naturally”
“synthetic”
Cosmetic
Personal care
Scent products
Enteric drugs
Medical devices
Toys
Automobile/Paints/Glue/Carpets/Art works
• เปนสารเคมกลมเอสเทอร ลกษณะเปนของเหลวคลายน ามน ไมมส ไมมกลน ไมระเหยงาย
• ในผลตภณฑเครองส าอางใชเพอวตถประสงคเพมความออนนม เปนตวยดเกาะ และตวท าละลาย ในขบวนการ ผลตผลตภณฑหลายชนด
Phthalate
Use
• ในอตสาหกรรมตางๆ นยมใชเปนพลาสตไซเซอร ใหคณสมบตความแขงแรง ออนนม และยดหยน
333 ตวอยางในทองตลาดในนนทบรและกรงเทพฯ
Cream (53) Lotion (53) Bath cream (56)
Facial foam (52)Treatment (59)Toner (10)
Mask (50)
สารทาเลทในผลตภณฑเครองส าอางทจ าหนายในประเทศไทย ปพ.ศ.2558 – 2560
เครองส าอาง
• ความเปนพษ : เปนสาร Endocrine DisruptorPremature birth Birth
defect
Decrease fertility
Learning disability Asthma &
allergy
Early puberty
Breast in boys
16
ผลการส ารวจสารทาเลท เครองส าอาง
• ผลตภณฑเครองส าอางทจ าหนายภายในประเทศมสวนผสมของสารทาเลท รอยละ 27ซงเปนสารหามใช รอยละ 46.7 ไดแกชนด DEHP, DBP, BBP และ DiAP
4
5
3
1
1
1
1
1
1
16
1
1
2
3
13
12
1
1
4
9
1
4
2
1 1
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
DEP
DPP
DBP*
DiAP*
DcHP
DiAP*+DEHP*
DEP+DPP
DEP+DcHP
DEP+DiAP*
DiAP*+DcHP
DEP+DPP+DiAP*
DEP+BBP*+DiAP*+DcHP
ครม โลชน ครมอาบน า โฟมลางหนา แชมพ/ทรทเมนท มาสก โทนเนอร จ านวน (ตวยาง)
90 in 333 products (27%)7 Kinds of Phthalate Use in 7 Cosmetic Products
DEP (54) > DiAP (37) > DcHP (6)
การส ารวจสารกลมพาราเบนในผลตภณฑเครองส าอาง ปพ.ศ.2560 - 2561
เครองส าอาง
พาราเบนเปนกลมสารเคมกลมเอสเทอร มฤทธยบยงการเจรญเตบโตของจลนทรยอยางแบคทเรยและเชอราไดด ราคาถก นยมใชเปนสารกนเสยในผลตภณฑเครองส าอางหลายชนด
กฎหมาย • หามใช เชน isopropylparaben (iPP) และ isobutylparaben (iBP)• ควบคมปรมาณ เชน methylparaben(MP), ethylparaben(EP), propylparaben(PP) และ
butylparaben(BP)
Endocrine disruptorผลการส ารวจ จ านวน 331 ตวอยาง ในผลตภณฑเครองส าอาง 8 ประเภท
ความเปนพษ
ผลตภณฑ จ านวน ตรวจพบ ชนดทพบ
ครมทาหนา 58 38 MP,EP,PP,BP,iPP,iBP
โลชน 59 40 MP,EP,PP,BP,iPP,iBP
ครมรองพน 40 24 MP,EP,PP,BP,iBP
ลปสตก 58 12 MP,EP,PP,BP
อายไลเนอร 32 18 MP,EP,iPP
บรชออน 24 10 MP,EP,PP
โรลออน 33 9 MP+EP+PP+BP+iBP
ทชชเปยก 27 4 MP,EP,PP
รวม 331 155 (47%)
พบพาราเบนหามใชจ านวน 19 ตวอยาง (รอยละ 12.2)
พบพาราเบนควบคมปรมาณ จ านวน 136 ตวอยาง(รอยละ 41) ตามล าดบดงนmethylparaben 0.005 – 0.347% w/w propylparaben 0.002 – 0.444% w/w ethylparaben 0.002 – 0.307% w/w butylparaben 0.014 – 0.380% w/w
พาราเบนควบคมปรมาณเกนเกณฑก าหนด
4 ตวอยาง (รอยละ 1.2)
เครองส าอางสรปผลส ารวจ
19
ผลการด าเนนการ เครองส าอาง
ล าดบท ประเภทเครองส าอาง วตถประสงคการตรวจป 2558 ป 2559 ป 2560
สาเหตตรวจพบจ านวนตวอยาง
ตรวจพบตย. (รอยละ)
จ านวนตวอยาง
ตรวจพบตย. (รอยละ)
จ านวนตวอยาง
ตรวจพบตย. (รอยละ)
1 เครองส าอางทท าใหผวขาว / ใส hydroquinone, mercury compounds และ retinoic acid
792 214(27.0)
563 116(20.6)
703 109(15.5)
สาร hydroquinone, mercury compounds และ retinoic acid
2 เครองส าอางทท าใหผวขาว / ใส hydroquinone, mercury compounds, retinoic acid และ Steroids
0 0(0.0)
106 22(20.7)
311 74(23.8)
สาร hydroquinone, mercury compounds, retinoic acid และ Steroids
3 ยอมผม / เปลยนสผสม สยอมผม 52 0(0.0)
51 13(25.5)
102 2(2.0)
พบปรมาณไมตรงตามฉลากระบ
4 ลปสตก / อายแชโดว / บลชออน / ตกแตงใบหนา
สหามใช และโละหนกหนก 149 11(7.4)
175 2(1.1)
146 2(1.4)
สหามใช และโละหนกหนก ตะกว ปรอท สารหน อารเซนค
5 เครองส าอางทอาจผสม / ปนเปอนโลหะหนก / สหามใช
โลหะหนก 118 10(8.5)
100 3(3.0)
42 0(0.0)
สารหน ตะกว และปรอท
6 เครองส าอางทกชนด / ผสมสมนไพร
จลนทรย 313 21(6.7)
279 24(8.6)
207 9(4.3)
- จลนทรยปนเปอน- Clostridium spp. และแบคทเรยเกน
มาตรฐาน
รวมทงสน 1,424 256 (18.0) 1,274 180 (14.0) 1,511 196 (13.0)
ผลการด าเนนการ เครองส าอาง
1877
2422
16081495
2620
374488
374 357
886
1503
1934
1234 1138
1734
232 254 174 125 199
15.4
13.114.1
11.0 11.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
16.0
18.0
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2556 2557 2558 2559 2560
จ านวนรวม (ตวอยาง)กอนจ าหนาย (ตวอยาง)หลงจ าหนาย (ตวอยาง)ไมไดมาตรฐาน (ตวอยาง)รอยละของตวอยางหลงจ าหนายทไมไดมาตรฐาน(%)
ป พ.ศ.
รอยละจ านวน (ตวอยาง)
ยา
จ านวนตวอยางยาคดทตรวจทงหมด และรอยละผลบวก
79% 70% 63%
408443 456
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
0
100
200
300
400
500
2559 2560 ต.ค.60 - พ.ค.61
จ านวนตวอยางยาคดทตรวจ รอยละผลบวก
131
171
99
200
123
94
184
118
110
0 100 200 300 400 500 600
สถานต ารวจ
กองก ากบการ 4 กองบงคบการปราบปราม การกระท าความผดเกยวกบการคมครองผบรโภค
ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา
อนๆ
2559 2560 2561
จ านวนตวอยางยาคด จ าแนกตามหนวยงานสงตรวจ
ผลการด าเนนการ
ยารายการยาทตรวจพบผลบวกมากทสด 10 ล าดบแรก
65
31
45
6
3
40
26
8
15
8
80
46
16
49
19
4
8
8
10
2
36
35
38
21
32
5
9
17
6
16
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
Chlorpheniramine
Tramadol
Sibutramine
Sildenafil
Diphenhydramine
Bisacodyl
Fluoxetine
Alprazolam
Paracetamol
Diazepam
2559 2560 2561
ยาDesoxy-D2PM
• สารเสพตดสงเคราะหตวใหมทตรวจพบในผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนก
• มสตรโครงสรางคลาย Sibutramineและสารในกลม Amphetamines
• มผลลดความอยากอาหาร และมผลขางเคยงตอระบบจตและประสาทและระบบหลอดเลอดและหวใจ
ยาDesoxy-D2PM
ศวก.อบลราชธาน 6 มกราคม 60 พบ เฟนฟรามน24 สงหาคม 60 พบ เฟนฟรามน22กนยายน 60 พบ Desoxy-D2PM
25
แลวท าอะไรมง ?• แจงหนวยงานทรบผดชอบ• รวบรวมขอมล วเคราะห สงเคราะหเพอแจงเตอนภย
• National Surveillances
• ประเมนความเสยงเพอสอสาร สรางความเขาใจ
• พฒนา : ขดความสามารถ คณภาพและมาตรฐาน Lab&เครอขาย คลงขอมลผลการตรวจผลตภณฑสขภาพการประเมนความเสยง
26
ขาวแจงเตอนภย
Mobile Application
จดหมายขาว
ชองทางการสอสารแจงเตอนภย
ยาแผนปจจบนทพบการน ามาใชผด (Priority Watch List)
ชนดยา ยา ประเภทควบคมน าหนก Sibutramine
OrlistatFluoxetine
PhenolphthaleinFenfluramine
Ephedrine, PseudoephedrinePhentermine
วตถออกฤทธประเภท 1ยาแผนปจจบนยาอนตราย
เพกถอนทะเบยนต ารบยาเพกถอนทะเบยนต ารบยาวตถออกฤทธประเภท 2วตถออกฤทธประเภท 2
เพมสมรรถภาพทางเพศ SildenafilTadalafil
Vardenafil
ยาควบคมพเศษยาควบคมพเศษยาควบคมพเศษ
บรรเทาอาการปวดอกเสบ DexamethasonePrednisolone
ยาควบคมพเศษยาควบคมพเศษ
ท าใหสงบ AlprazolamDiazepam
Lorazepam
วตถออกฤทธประเภท 2วตถออกฤทธประเภท 4วตถออกฤทธประเภท 4
ยาแผนปจจบน
28
สภาพการณปญหาคมครองผบรโภค• การ โฆษณาและ ชอทางก ารจ าห น า ยทหลากหลาย และ social media
• มหลายหนวยงานรบผดชอบ• ขาดการบรณาการ• ขาดขอมลทมคณภาพเพอการตดสนใจ
เชอค าโฆษณาขาดความเชอมน
ดอยประสทธผลและประสทธภาพ
การบงคบใชกฎหมายมปญหา
ขอมลทมคณภาพ ถกตองและเชอถอได
สารสนเทศ
องคความร
ปญญา
ระบบทมประสทธภาพ• ปฏบตงาน• เฝาระวง• เตอนภย• รายงานผบรโภค• พฒนาศกยภาพผบรโภค
• ฯลฯ
การเฝาระวงฯ ทงหวงโซ
ขอเสนอ
MSTQ
Risk Analysis
• Implementation of risk assessment Assess the probability and extent of adverse impacts of hazardous substances in food.
o Risk analysis is the process of preventing accidents and minimizing risk as much as possible, for protecting the health of the people, when there may be exposure to certain hazards, and not for clearing up the aftermath.
Current Government Structure in Japanbased on Risk Analysis PrinciplesRisk Analysis
1.Risk Assessment
Food Safety Commission
Food Safety Basic Law
2.Risk Management
• Set criteria for inclusion in foods.• Watches over conformity to the
criteria.
Ministry of Health, Labour and Welfare
Food Sanitation Act, etc.
• Set criteria for use agricultural chemicals and levels in feed and fertilizer.
• Control on veterinary drugs, etc.
Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries
Agricultural Chemicals Regulation Act Act on Safety Asseurance and Quality
Improvement of Feeds, etc.
• Set criteria on food labeling.• Watches over conformity to the
criteria.
Consumer Agency
Food Sanitation Act Health Promotion Law JAS Law, etc.
3.Risk Communication
• Disclosure of food safety related information• Oppotunities for the consumers to express their views
General coordination by the Consumer Agency
31
Set residual agricultural chemicals standards
Relationships between relevant ministries and agencies concerning agricultural chemicals in Japan
Registration applicant
Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries
Food and Agricultural Materials Inspection Center (FAMIC)
Set registration pending criteria (Environmental impact assessment )
Ministry of the Environment
Ministry of Health , Labor and welfare
Assesment of the Effect of Food on Health
(ADI, ARfD and other settings )
Cabinet Office Food Safety Committee
Consumer Affairs AgencyEnvironment monitoring
Guidance for agricultural chemical manufacturers,
sellers and producers
Monitoring of agricultural produce
Registration application
(Inspection instruction )
(report)
Inquiry
Response
Consultation-answer
Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries
Setting of agricultural chemical usage criteria
Registration
Reference value settings
32
สรป• งานคมครองผบรโภคมผลกระทบกบสขภาพและเศรษฐกจ
ของประเทศ• จดระบบโครงสรางพนฐานดานคณภาพ ( MSTQ)• ระบบตรวจจบปญหา ( เฝาระวง/ ส ารวจ/ อนๆ)• ขอมลทมคณภาพเพอก าหนดนโยบาย/บรหารจดการ ฯ• ปรบเปลยนแนวทางการด าเนนการ “ Risk Analysis”• กรมวทยาศาสตรการแพทย “Truth Teller & Angel”
การด าเนนคดเมอผบรโภคถกละเมดสทธ
ชองทางการด าเนนคด
3. รองขอใหสมาคม/มลนธ ท กคบ. รบรอง ด าเนนคดแทน
2. ฟองคดเองในฐานะผบรโภค
1. รองขอให กคบ. ด าเนนคดแทน
ชองทางท ๑ การด าเนนคดแทนผบรโภค
ตามมาตรา ๓๙ แหงพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.๒๕๒๒
...ในกรณทคณะกรรมการคมครองผบรโภคเหนสมควรเขาด าเนนคดเกยวกบการละเมดสทธของผบรโภค หรอเมอไดรบค ารองขอจากผบรโภคทถกละเมดสทธ ซงคณะกรรมการเหนวาการด าเนนคดนนจะเปนประโยชนแกผบรโภคเปนสวนรวมคณะกรรมการมอ านาจแตงตงพนกงานอยการโดยความเหนชอบของอธบดกรมอยการหรอขาราชการใน สคบ. ซงมคณวฒไมต ากวาปรญญาตรทางนตศาสตรเปนเจาหนาทคมครองผบรโภคเพอใหมหนาทด าเนนคดแพงและคดอาญาแกผกระท าละเมดสทธของผบรโภคในศาล...
หลกเกณฑการด าเนนคดแทนผบรโภค
3. การด าเนนคดจะเปนประโยชนแกผบรโภค เปนสวนรวม
2. ผประกอบธรกจกระท าการละเมดสทธผบรโภค
1. ผรองขอตองเปนผบรโภค
1. ผรองขอตองเปนผบรโภค“ผบรโภค” หมายความวา ผซอหรอผไดรบบรการจาก ผประกอบธรกจ หรอผซงไดรบการเสนอหรอการชกชวนจากผประกอบธรกจเพอใหซอสนคาหรอรบบรการ และหมายความรวมถง ผใชสนคาหรอผไดรบบรการจากผประกอบธรกจโดยชอบแมมไดเปนผเสยคาตอบแทนกตาม
2. เมอผประกอบธรกจกระท าการละเมดสทธผบรโภค “ผประกอบธรกจ” หมายความวา ผขาย ผผลตเพอขาย ผสงหรอน าเขามาในราชอาณาจกรเพอขาย หรอผซอเพอขายตอซงสนคา หรอผใหบรการ และหมายความรวมถงผประกอบกจการโฆษณาดวย
“การละเมดสทธของผบรโภค” หมายถง กรณผประกอบธรกจเปนฝายผดสญญาหรอกระท าละเมดเปนเหตใหผบรโภคไดรบความเสยหาย อนเปนการละเมดสทธของผบรโภค และรวมถงกรณผประกอบธรกจกระท าการละเมดสทธของผบรโภคอยางหนงอยางใด หรอหลายอยางกได
3. การด าเนนคดจะเปนประโยชนแกผบรโภคเปนสวนรวม- ลกษณะของการประกอบธรกจใดทแมวาจะกอใหเกดความ
เสยหายแกผบรโภคเพยงรายเดยว แตมพฤตการณทเหนไดวาหากผประกอบธรกจยงคงประกอบธรกจลกษณะนนตอไปอาจท าใหผบรโภครายอน ๆ ไดรบความเสยหายดวย
- ผลของการด าเนนคดแทนผบรโภครายใดนน จะเปนประโยชนแกผบรโภครายอน ๆ ทยงมไดมารองขอตามซงสามารถมายนค ารองขอใหด าเนนคดในภายหลงได
ละเมดรถหายในหางสรรพสนคาใชครมหนาเดงแลวเกดอนตรายยดรถยนตไมชอบดวยกฎหมายสงมอบปายทะเบยนรถยนตปลอมท าใหโดนต ารวจจบโทรศพทเคลอนทระเบดไดรบความเสยหายเครองปองกนภยแจงเหตอตโนมตตดตงอปกรณ NGVของหายในบาน
ตวอยางคดผบรโภค
- พนกงานอยการ- ขาราชการ สคบ. ทมคณวฒไมต ากวา
ปรญญาตรทางนตศาสตร
เจาหนาทคมครองผบรโภค
ขนตอนท ๑ ตรวจสอบ
๑ ตรวจสอบขอเทจจรง/มต/ความประสงคของผบรโภค (ใคร ท าอะไร ทไหน เมอไหร อยางไร เรยกรองอะไร)
ขนตอนการด าเนนคดแทนผบรโภค
๒ ตรวจสอบขอกฎหมาย- ผดสญญา- ละเมด- ช ารดบกพรอง- อายความ- เขตอ านาจศาล
มต/รายงาน/บนทกค ารองเรยน/หนงสอมอบอ านาจใบจอง/สญญาจะซอจะขาย/สญญาซอขาย/ใบเสรจรบเงน
หลกฐานการช าระเงน/รปถาย/เอกสารการโฆษณา/แผนผงโครงการ/แบบแปลน/ผลการพสจนโดยผเชยวชาญ
รายละเอยดเกยวกบคาเสยหาย/บนทกถอยค า/บนทกขอตกลงสญญาประนประนอมยอมความ/หนงสอโตตอบ
บนทกการเจรจา/ใบอนญาตตาง ๆ
๓ ตรวจสอบและรวบรวมเอกสารพยานหลกฐาน
ทมาของพยานหลกฐานผรองเรยน/ผประกอบธรกจ/พยานผเชยวชาญ/
หนวยงานราชการ/สคบ./ผเกยวของอน
กรณเอกสารพยานหลกฐานไมครบใหด าเนนการรวบรวมจดท าใหครบถวน
บรษท/บรษทมหาชน/หางหนสวนสามญ หางหนสวนสามญนตบคคล/หางหนสวนจ ากด/ผถอหน/หนสวน/บคคลผมอ านาจควบคมการด าเนนงาน
ของนตบคคลผรบมอบทรพยสนจากนตบคคล
๔ ตรวจสอบสถานะของผประกอบธรกจ
ผถอหน/หนสวน/บคคลผมอ านาจควบคมการด าเนนงานของนตบคคล
ผรบมอบทรพยสนจากนตบคคล มาตรา ๔๔
พรบ. วธพจารณาคดผบรโภค ๒๕๕๑
๑ คดผบรโภคทจ าเลยซงเปนผประกอบธรกจมสถานะเปนนตบคคล
๒ มขอเทจจรงปรากฏวานตบคคลดงกลาว๒.๑ ถกจดตงขนหรอด าเนนการโดยไมสจรต๒.๒ มพฤตการณฉอฉลหลอกลวงผบรโภค หรอ๒.๓ มการยกยายถายเททรพยสนของนตบคคลไป
เปนประโยชนของบคคลใดบคคลหนง๓. ทรพยสนของนตบคคลนนมไมเพยงพอตอการช าระหนตามค าฟอง
๔. เมอคความรองขอหรอศาลเหนสมควร ศาลมอ านาจเรยกบคคลดงกลาวเขามาเปนจ าเลยรวมและพพากษาใหรวมกนรบผดในหนทนตบคคลมตอผบรโภค๕. บคคลทถกเรยกเขามาเปนจ าเลยรวมไมตองรวมรบผดในหนของนตบคคลหากพสจนไดวา
๕.๑ ตนมไดมสวนรเหนในการกระท าดงกลาว ๕.๒ ตนไดรบทรพยสนมาโดยสจรตและเสย
คาตอบแทน
- จดท าหนงสอบอกกลาวทวงถามขอใหปฏบตตามสญญา/ขอบอกเลกสญญาขอใหปฏบตตามสญญาและขอบอกเลกสญญาขอใหช าระเงนคนพรอมดอกเบยขอใหชดใชคาเสยหายพรอมดอกเบย/ขอใหช าระหน
ตวอยาง 1 2 3 4 5
เพอใหเกดการโตแยงสทธตามกฎหมาย
จบการบรรยาย
ผเชยวชาญดานความปลอดภยของอาหารและการบรโภคอาหาร
ผประกอบการ ผบรโภค
ก ากบดแล คมครอง
การควบคมอาหารตาม พรบ.อาหาร พ.ศ.2522
ปลอดภย คมคา สมประโยชน
กฎหมาย
ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา
ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ กระทรวงสำธำรณสข 2
(มาตรฐานบงคบ)
ผลตภณฑเสรมอาหารคออะไร??
ผลตภณฑเสรมอาหาร จดเปนอาหารทก าหนดคณภาพ
หรอมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสข
(ฉบบท 293) พ.ศ.2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร
ผลตภณฑทใชรบประทานนอกเหนอจากการ
รบประทานอาหารตามปกต ซงมสารอาหารหรอ
สารอนเปนองคประกอบ อย ในรปแบบเมด แคปซล
ผง เกลด ของเหลวหรอลกษณะอน ซงมใชรปแบบ
อาหารตามปกต (conventional foods) ส าหรบ
ผ บรโภคทคาดหวงประโยชนทางดานสงเสรม
สขภาพ
นยามผลตภณฑเสรมอาหาร??
กรอบการด าเนนงานของ อย. (พรบ. อาหาร พ.ศ. 2522)
ประเมน ความสามารถของผประกอบการกอน ออกสตลาด
ประเมน ความสามารถของผประกอบการ
หลง ออกสตลาด
ผบรโภค
กฎหมาย
ผประกอบการสถานท
ผลตภณฑ
โฆษณา
คาดหวงอาหาร
ปลอดภย คมคา สมประโยชน
สถานท
ผลตภณฑ
โฆษณาหนาท: น ามาตรฐานมาจดการในการผลต
ผลต/น าเขา/จ าหนายอาหาร
การอนญาตกอนออกสทองตลาด การตรวจตดตามหลงออกสทองตลาด
ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ กระทรวงสำธำรณสข 5
การก ากบดแลผลตภณฑเสรมอาหาร
เพอใหมนใจวาผลตภณฑเสรมอาหาร ซงมการจ าหนายใหกบ
ผบรโภคสอดคลองตามทกฎหมายก าหนด ส านกงานคณะกรรมการ
อาหารและยา และส านกงานสาธารณสขจงหวดจงไดมการวางแผน
ด าเนนการตรวจสอบทงสวนของสถานประกอบการ ผลตภณฑ การแสดง
ฉลาก และการโฆษณา เพอเปนการคมครองผบรโภคใหรบประทาน
ผลตภณฑเสรมอาหารทปลอดภย
การก ากบดแลผลตภณฑเสรมอาหาร
สถานทจ าหนาย ใหจ าหนายอาหารทไดรบอนญาตฯและม
การแสดงฉลากซงสอดคลองตามกฎหมาย
สถานทผลต ตองใหเปนไปตามหลกเกณฑ GMP กฎหมาย
ก าหนด
สถานทน าเขา ตองปฏบตใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ
และเงอนไข ใหสอดคลองตามกฎหมาย
การตรวจสอบสถานประกอบการ อย. และสสจ. ไดมการส มตรวจตามแผนการปฏบตงาน
ทกป และในกรณสถานทผลตและสถานทน าเขาจะตองไดรบการตรวจสอบเพมเตมทก 3 ป
เพอตออายใบอนญาตผลต/น าเขา ซงตองปฏบตใหสอดคลองตามกฎหมาย ดงน
การก ากบดแลผลตภณฑผลตภณฑเสรมอาหาร ตองควบคมมคณภาพมาตรฐานตามประกาศ
กระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) พ.ศ.2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร และไมมสารหามใช
ตามทกฎหมายก าหนด
การก ากบดแลฉลากอาหาร ตองใหแสดงฉลากถกตอง และไมพยายามลวงผบรโภคใหเขาใจผดใน
เรองคณภาพ ปรมาณ ประโยชน หรอลกษณะพเศษอยางอน หรอในเรองสถานทและประเทศทผลต
การก ากบดแลผลตภณฑเสรมอาหาร
การตรวจสอบผลตภณฑ อย. และสสจ. ไดมการส มตรวจผลตภณฑเสรมอาหารตามแผนฯ
ทกป เพอวเคราะหคณภาพมาตรฐาน และสารทมฤทธทางยา รวมทงตรวจสอบการแสดง
ฉลากโดยตองใหสอดคลองตามกฎหมาย ดงน
การก ากบดแลโฆษณาอาหาร
อย. และสสจ. ไดมการส มตรวจการโฆษณาอาหาร ซงตองใหสอดคลอง
ตามกฎหมาย โดยการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารตองไมแสดง
คณประโยชน คณภาพ หรอสรรพคณอาหารอนเปนเทจหรอหรอกลวงใหเกด
ความหลงเชอโดยไมสมควร และสอดคลองตามทไดรบอนญาต
การก ากบดแลผลตภณฑเสรมอาหาร
นโยบายบรณาการการท างานรวมกบเจาหนาทต ารวจในการตรวจสอบสถานทผลตผลตภณฑสขภาพผดกฎหมาย
ขอมลผลการเฝาระวงผลตภณฑเสรมอาหารตรวจพบยาแผนปจจบนอยางตอเนอง
การก ากบดแลผลตภณฑหลงออกสตลาดเชงรก และเขมงวด
ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ
แ
นโยบายเชงรกการตรวจปราบปรามผลตภณฑอาหารทไมเปนไปตามกฎหมาย
เชน ยา วตถออกฤทธตอจตประสาท เปนตน
กรณ การกระท าการฝาฝน ความผด บทลงโทษ
สถาน ท ผล ต เ ขา
ขายเปนโรงงาน
ผลตโดยไมไดรบใบอนญาต ฝาฝนมาตรา 14 วรรคหนง มาตรา 53 จ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไม
เกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ
สถานทผลตไมเข า
ขายเปนโรงงาน
ผลตโดยไมไดรบเลขประจ าสถานท
ผลตทไมเขาขายโรงงาน
ฝาฝนประกาศฯซงออกตาม
มาตรา 6(10)
มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท
สถานทน าเขา น าเขาอาหารเพอจ าหนายโดยไมไดรบ
อนญาต
ฝาฝนมาตรา 15 วรรคหนง มาตรา 53 จ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไม
เกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ
ส ข ล ก ษณ ะ ข อ ง
สถานทผลต
ไมเปนไปตามหลกเกณฑ GMP ฝา ฝนประกาศฯซงออกตาม
มาตรา 6(7)
มาตรา 49 ปรบไมเกน 10,000 บาท
สถานทจ าหนาย จ าหนายผลตภณฑทไมมเลขสารบบ
อาหาร หรอแสดงฉลากไมถกตอง
ฝาฝนประกาศฯซงออกตาม
มาตรา 6(10)
มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท
จ าหนายผลตภณฑทฉลากแสดงเลข
สารบบอาหารของผอน หรอหรอ
แสดงฉลากเพอลวงอนๆ
ฝาฝนประกาศฯซงออกตาม
มาตรา 6(10) และ มาตรา
25(2)
มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท
และมาตรา 59 จ าคกตงแต 6 เดอนถง
10 ป หรอปรบตงแต 5,000 ถง
100,000 บาท
การพจารณาด าเนนคด ตาม พรบ. พ.ศ.2522
กรณ การกระท าการฝาฝน ความผด บทลงโทษ
ผลตภณฑ ไมไดรบเลขสารบบอาหาร ฝาฝนประกาศฯซงออกตาม
มาตรา 6(10)
มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท
ผลวเคราะหไมเขามาตรฐานตามท
กฎหมายก าหนด
ฝาฝนมาตรา 25(3) มาตรา 60 ปรบไมเกน 50,000 บาท
ผลวเคราะหตรวจพบสวนประกอบท
เปนคณคาทางอาหารขาดหรอเกน
รอยละ 30 จากเกณฑต าส ดหรอ
สงสด
ฝ า ฝ นม าต ร า 2 5 ( 2 )
อาหารปลอม
มาตรา 59 จ าคกตงแต 6เดอนถง 10 ป หรอ
ปรบตงแต 5,000 ถง 100,000 บาท
ผลวเคราะหตรวจพบสารหามใช สาร
ทเปนอนตรายตอสขภาพ เชน ยา
แผนปจจบน วตถออกฤทธตอจตและ
ประสาท
ฝาฝนมาตรา 25 (1) มาตรา 58 จ าคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน
20,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ
อาศยอ านาจตาม ม.30(2) สงใหงดผลต งดน าเขา
ม. 30(3) ประกาศผลการพสจนอาหารใหประชาชน
ทราบ
มาตรา 46 พกใชใบอนญาต เพกถอนใบอนญาต
ระเบยบเลขสารบบอาหาร ยกเลกเลขสารบบอาหาร
การพจารณาด าเนนคด ตาม พรบ. พ.ศ.2522
กรณ การกระท าการฝาฝน ความผด บทลงโทษ
ฉลาก แสดงฉลากไมถกตองตามประกาศ ฝาฝนประกาศฯซงออก
ตามมาตรา 6(10)
มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท
แสดงฉลากเพอลวงหรอพยายามลวง
ผบรโภคใหเขาใจผดในเรองคณภาพ
ปรมาณ ประโยชน หรอลกษณะพเศษ
อยางอน หรอในเ รองสถานท และ
ประเทศทผลต
ฝาฝนประกาศฯซงออก
ตามมาตรา 6(10) และ
มาตรา 25(2)
มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท และ
มาตรา 59 จ าคกตงแต 6เดอนถง 10 ป
หรอปรบตงแต 5,000 ถง 100,000
บาท
โฆษณา โฆษณาคณประโยชน คณภาพ หรอ
สรรพคณของอาหารอนเปนเทจหรอ
เ ปนการหลอกลวง ใหเก ดความ
หลงเชอโดยไมสมควร
ฝาฝนมาตรา 40 มาตรา 70 จ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไม
เกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ
ระเบยบเลขสารบบอาหาร ยกเลกเลข
สารบบอาหาร
ไมขออนญาตกอนการโฆษณา ฝาฝนมาตรา 41 มาตรา 71 ปรบไมเกน 5,000 บาท
มาตรา 42 (1) ระงบโฆษณาอาหาร
การพจารณาด าเนนคด ตาม พรบ. พ.ศ.2522
ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ
ขอขอบคณดวยควำมปรำรถนำด