โครงสร้างพยางค์ค...

โครงสรางพยางคคำาซอนภาษาไทยกลาง-ลานนา l 5

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยรงสต

ปท 9-10 ฉบบท 16-17 มกราคม – ธนวาคม 2557

* อาจารยประจำาสาขาวชาภาษาจน คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยพายพ

โครงสรางพยางคค�าซอนภาษาไทยกลาง-ลานนา

Structures of Synonymous Compounds in Central

Thai and Lanna Thai

รชตพล ชยเกยรตธรรม*

บทคดยอ

ภาษาไทยกลางใชลกษณะโครงสรางพยางคคำาซอนหลากหลายกวาภาษาลานนา ซงภาษา

ลานนาไมปรากฏการใชคำาซอน แตใชเปนคำามลพยางคเดยวทเปนคำาซอนอกคำาของภาษาไทยกลาง

และถงแมวาภาษาลานนาใชลกษณะโครงสรางพยางคคำาซอนนอยกวาภาษาไทยกลาง แตกลบให

ความหมายของคำาไดกวางกวาภาษาไทยกลาง

ABSTRACT

The Thai Language (Central Thai) has more varieties of synonymous

compound structures than those of Lanna Thai, in which no evidence of existing

synonymous compounds has been found. However, findings reveal single-syllable

Lanna words used as part of Central Thai synonymous compounds. Even though

the structures of Thai Lanna synonymous compounds make use of fewer syllables

than those of Central Thai, Lanna words seem to give broader meanings than

Central Thai words in terms of semantics.

“คำาซอน” เปนวธการสรางคำาชนดหนง

ในภาษาไทย ทเกดจากการนำาคำามลตงแตสอง

คำาขนไปมาซอนกน โดยมความหมายเหมอนกน

หรอใกลเคยงกน เมอซอนกนแลวความหมายไม

เปลยนแปลง หรออาจจะเปลยนแปลงไปบาง แต

กไมผดไปจากความหมายเดมนก ดงท กำาชย

ทองหลอ (2552 : 195) กลาวถง “คำาซอน” วา

เปนคำาประสมทเกดจากคำามลซงมรปและเสยง

ตางกน แตมความหมายเหมอนกน เมอประสม

กนแลว ความหมายไมเปลยนแปลง คอคงม

ความหมายเทากบคำาเดมทยงไมไดประสมกน

เชน คดเลอก ออนวอน วากลาว พดจา ถอยคำา

รวบรวม แคนเคอง ฯลฯ และการทเอาคำาซงม

ความหมายเหมอนกนมาประสมกน กเพอจะให

คำาหนงเปนคำาไขความของอกคำาหนง หรอเพอ

กำาหนดความหมายของอกคำาหนงใหอยในกรอบ

จำากด เชน แกนสาร คชสาร, ถนฐาน หลกฐาน,

หวนเกรง หวนไหว, ผสาง เสอสาง เปนตน

คำาซอนจงเปนการประสมคำาแบบหนง

ทมความหมายใกลเคยงกนมาคกนโดยมจดมง

6 l รชตพล ชยเกยรตธรรม



หมายเพอเนนความใหชดเจนขน เชน ใหมเอยม

ละเอยดลออ และเพอทำาใหเกดความหมายใหม

ในเชงอปมาอปไมย เชน ตดสน เบกบาน

เกยวของ โดยคำาซอนทปรากฏสามารถซอนคำา

ไทยดวยกนและคำาตางประเทศ ตามท สธวงศ

พงศไพบลย (2544 : 123-124) ไดแบงลกษณะ

การใชคำาซอนภาษาตาง ๆ ดงน

1. ใชคำาไทยเดมคกบคำาไทยปจจบน

เชน วองไว ฝดเคอง เบยหอย แตกฉาน อวนพ

ออฉาว

2. ใชคำาภาษาถนค กบคำาไทยกลาง

เชน เขดหลาบ (หลาบ เปนคำาทใชอยในภาคใต

แปลวา เขด) อดทน (อด เปนคำาทใชอยในภาค

เหนอ แปลวา ทน) แปดเปอน (แปด เปนคำาทใช

อยในภาคอสาน แปลวา ตด) เสยหลาย (หลาย

ใชในภาษาไทยอาหม) เดยวดาย (ดาย ใชใน

ภาษาถนตาง ๆ)

3. ใช คำ า ไทยค ก บคำ าภาษาต า ง

ประเทศ เชน ฉบไว (ฉบ เปนคำาภาษาเขมรแปล

วา ไว) คงกระพน (กระพน เปนคำาภาษามลาย

แปลวา คง, ทน) สรางสรรค (สรรค เปนคำาภาษา

สนสกฤตแปลวา สราง) ตดแจ (แจ เปนคำาภาษา

จนแปลวา ตดไปโดยเรว)

4. ใชคำาภาษาตางประเทศกบภาษา

ตางประเทศ เชน เลอเลศ (เขมร) ขมขมน (เขมร

- ตะแลง) อทธฤทธ (บาล – สนสกฤต)

5. ใชคำาไทยปจจบนดวยกนเขาคกน

เชน ซดทอด ทกทวง โตแยง คบแคบ ยนยน

ขาดแคลน หลอกลวง ขดแยง ฯลฯ

เหนไดวาภาษาไทยมลกษณะการใชคำา

ซอนกบภาษาตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย ทงการ

ซอนคำาภาษาไทยดวยกน การซอนคำาภาษาไทย

กบภาษาถน หรอภาษาตางประเทศ ทำาใหคำา

ซอนทเปนวธการสรางคำาอยางหนงของภาษา

ไทย มจำานวนคำาศพทเพมมากขน โดยอาจจะม

ความหมายเหมอนเดม หรอใกลเคยง ดงท เรอง

เดช ปนเขอนขตย (2552 : 184) กลาววา ความ

หมายใหมในการประสมซอนเรยกวา ความ

หมายรวม ซงไมอยทคำานำาหนาหรอคำาหลง หรอ

ความหมายอาจจะอยทคำาแรกหรอคำาหลงกได

คำาซอนทใชภาษาไทยกลางกบภาษาถน

ความหมายหลกของคำาซอนนนอยทคำาภาษา

ไทยกลาง แตคำาภาษาถนสวนใหญไมไดใชเปน

คำาซอนเชนเดยวกบภาษาไทยกลาง หากแตเลอก

คำาซอนอกคำาหนง ทภาษาไทยกลางไมคอยไดใช

เปนคำามลพยางคเดยว แตภาษาถนนำามาใชเปน

คำามลพยางคเดยว เชน เขดหลาบ อดทน แปด

เปอน ขางตน

อยางไรกตาม จากลกษณะการใชคำา

ซอนภาษาไทยกบภาษาถนตามหวขอท 2 คำา

ภาษาถนคกบคำาไทยกลางดงกลาว เมอพจารณา

ลกษณะโครงสรางพยางคของคำาซอน เรองเดช

ปนเขอนขตย (2552 : 184) ใหความเหนวา คำา

ประสมซอนบางคำา คำาหลกเปนภาษาไทยกลาง

คำาหลงอาจเปนภาษาถนใดกได

นอกจากนภาษาถนในภาษาไทยไมได

ใชคำาซอนทมลกษณะหลากหลายเชนเดยวกบ

ภาษาไทยกลางขางตน เชนเดยวกบภาษาลาน

นากไมไดใชเปนคำาซอนกบภาษาลานนาดวยกน

หรอใชเปนคำาซอนกบภาษาตางประเทศอน ทวา

ใชเพยงคำามลพยางคใดพยางคหนงของคำาซอน

ภาษาไทยกลาง ทภาษาไทยกลางไมนยมใชเปน

คำามลหนงพยางค หรอถาใชคำามลหนงพยางค

นนกใชเปนคำาซอน เชน “เสอสาด” ภาษาไทย




กลางใชวา “เสอ” หรอ “เสอสาด” กได แตไม

คอยใชคำาวา “สาด” ขณะทภาษาลานนาใชเพยง

คำาวา “สาด” เทานน

ดงนน การใชคำาซอนภาษาไทยกลางกบ

ภาษาลานนา แมวาจะมความหมายเดยวกน แต

มลกษณะการใชโครงสรางพยางคคำาซอนทแตก

ตางกน โดยศกษาความหมายของคำาในภาษา

ไทยกลางตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตย-

สถาน พ.ศ. 2554 (2556) สวนภาษาลานนา

ศกษาจากพจนานกรมสถาบนภาษาศลปะและ

วฒนธรรม มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม (2550)

และพจนานกรมลานนา-ไทย ฉบบแมฟาหลวง

(2547) แบงลกษณะโครงสรางพยางคคำาซอนได

ดงน

1. โครงสรางพยางคค�าซอนAB เปน

โครงสรางพยางคคำาซอน 2 คำา ซงภาษาไทย

กลางใชโครงสรางพยางคคำาซอนคำาใดคำาหนง

หรอใชทงสองคำา รวมถงใชเปนคำาซอน ขณะท

ภาษาลานนาใชโครงสรางพยางคคำาซอนเพยงคำา

หนงทแตกตางจากภาษาไทยกลางเมอใชคำาซอน

เปนคำามลพยางคเดยว และไมไดใชเปนคำาซอน

แบบภาษาไทยกลาง ตามลกษณะตาง ๆ ดงน

1.1 โครงสรางพยางคคำาซอนแบบ A

คอ ภาษาลานนาใชโครงสรางพยางคคำาซอนคำา

แรกของโครงสรางพยางคคำาซอนภาษาไทย

กลาง ขณะทภาษาไทยกลางนยมใชโครงสราง

พยางคคำาซอนไดหลากหลายรปแบบ แยกได

ดงน

1.1.1 ภาษาไทยกลาง A และ B, ภาษา

ลานนา A

“ขบกด”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “ขบ” หมาย

ถง ก. เอาฟนเนนเพอใหแตก, เอาฟนเนนกน

(2556 : 168) “กด” หมายถง ก. เอาฟนกดไว

โดยแรง เพอไมสงทกดไวหลดไป (2556 : 104)

สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “ขบ” หมายถง

ก. กด ขบกด เอาฟนเนนเพอใหแตกหรอขาด

(2550 : 33)

“ฟอนร�า”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “ฟอน” หมาย

ถง ก. รำาของทางภาคเหนอและภาคอสาน, กราย

(2556 : 857) “รำา” หมายถง น. การแสดงทม

การเคลอนไหวรางกาย เชน แขน ขา ลำาตว

นว มอ และเทา ไปตามลลาดนตร ใชผแสดง

ตงแต 1 คนขนไป มลลาและแบบทารำาทสวยงาม

(2556 : 1001) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา

“ฟอน” หมายถง ก. รำา (2550 : 367)

“เสาะหา”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “เสาะ” หมาย

ถง ก. คน สบ แสวง (2546 : 1219) “หา” หมาย

ถง ก. มง พบ (2556 : 1330) สวนภาษาลานนา

ใชเพยงคำาวา “เสาะ” (เซาะ) หมายถง ก.

แสวงหา หา (2550 : 150)

1.1.2 ภาษาไทยกลาง A B และ AB,

ภาษาลานนา A

“เจบไข”“เจบปวย”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “เจบ”

หมายถง ก. ปวยไข, รสกทางกายเมอถกทบต

หรอเปนแผลเปนตน (2556 : 333) “ไข” หมาย

ถง น. ความเจบปวย (2556 : 220) “ปวย”

หมายถง ก. รสกไมสบายเพราะโรคหรอความไข

หรอเหตอนททำาใหรสกเชนนน (2556 : 726)

ทง “เจบไข” และ “เจบปวย” ตางหมายถง ก.

ไมสบายเพราะโรคหรอความไข หรอเหตอนท




ทำาใหรสกเชนนน (2546 : 321) สวนภาษาลาน

นาใชเพยงคำาวา “เจบ” หมายถง ก. เจบปวย ไข

รสกทางกายเมอถกทบหรอเปนแผล (2550 :

120)

“ซอตรง”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “ซอ”

หมายถง ว. ตรง ไมมเลหเหลยม ไมคดโกง (2556

: 402) “ตรง” หมายถง ว. ไมคดโคง ไมงอ

ไมเอยง ซอ ไมโกง (2556 : 456) “ซอตรง”

หมายถง ก. ประพฤตตนไมเอนเอยง (2556 :

402) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “ซอ”

หมายถง ว. ตรง ไมคด ซอสตย (2550 : 148)

“แทจรง”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “แท” หมายถง

ว. ลวน ๆ ไมมอะไรเจอปน ไมปลอม ไมเทยม

(2556 : 86) “จรง” หมายถง ว. แน แท ไม

ปลอม เปนอยางนนแนแท ไมกลบเปนอยางอน

ไมเทจ ไมโกหก ไมหลอกลวง เปนไปตามนน

(2556 : 303) “แทจรง” ว. จรงแนนอน (2556

: 586) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “แท”

(แต) หมายถง ว. จรง ลวน ๆ ไมมอะไรเจอปน

(2550 : 228)

“อดทน”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “อด” หมายถง

ก. กลน งดเวน ไมได ไมสมหวง ไมมอะไรกน ว.

ทน (2556 : 1365) “ทน” หมายถง ก. อดกลน

ได ทานอยได ไมแตกหกหรอบบสลายงาย ว.

แขงแรง มนคง อด (2556 : 539) “อดทน” หมาย

ถง ก. บกบน ยอมรบสภาพความยากลำาบาก


“อด” หมายถง ก. อดทน อดกลน งดเวน มความ

ทนทาน (2550 : 604)

1.2 โครงสรางพยางคคำาซอนแบบ B

คอภาษาลานนาใชโครงสรางพยางคคำาซอนคำา

หลงของโครงสรางพยางคคำาซอนภาษาไทย

กลาง ขณะทภาษาไทยกลางนยมใชโครงสราง

พยางคคำาซอนไดหลากหลายรปแบบ แยกได

ดงน

1.2.1 ภาษาไทยกลาง A และ B,

ภาษาลานนา B

“กาวยาง”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “ก าว”

หมายถง ก. ยกเทาเคลอนไปวางขางหนาหรอ

ขางหลง ยกเทาเคลอนไปวางขางหนาหรอขาง

หลงแลวยกอกเทาหนงตาม น. ระยะทางชวยก

เทาเคลอนไปวางขางหนาหรอขางหลงแลวยก

อกเทาหนงตาม (2556 : 120) “ยาง” หมายถง

ก. ยกเทากาวไป เดน ยางตน หรอยางเทา (2556

: 948) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “ยาง”

หมายถง ก. ยกเทากาวไป เดน น. ระยะของการ

กาว (2550 : 410)

“แกเฒา”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “แก” หมายถง

ว.มอายมาก อยในวยชรา (2556 : 151) “เฒา”

หมายถง ว. แก อายมาก เถา กใช (2556 : 481)

สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “เฒา” (เถา)

หมายถง ว. อายมาก (2547 : 243)

“ปวดเมอย”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “ปวด”

หมายถง ก. ร สกเจบตอเนองอย ในรางกาย

(2556 : 726) “เมอย” หมายถง ก.อาการเพลย

ของกลามเนอเมอทำาสงใดสงหนงซำา ๆ อยเปน

เวลานาน (2556 : 921) สวนภาษาลานนาใช

เพยงคำาวา “เมอย” หมายถง ก. เมอยเปนไข




ปวดเมอย (2550 : 393)

“ฝาดเฝอน”

ภาษาไทยกลางใช คำ าว า “ฝาด”

หมายถง ว. รสชนดหนงอยางรสหมากดบทำาให

ฝดคอ กลนไมลง นำาลายแหง (2556 : 797)

“เฝอน” หมายถง ว. รสทจดฝาดและขนอยาง

รสดเกลอ (2556 : 799) สวนภาษาลานนาใช

เพยงคำาวา “เฝอน” หมายถง น. รสทจางฝาด

และขนอยางรสดเกลอ (2550 : 340)

“หยดยง”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “หยด”

หมายถง ก. ชะงก อยนง อยกบท พก ไมกระทำา

ตอ (2556 : 1309) “ยง” หมายถง ก. หยด หยด

พกชวคราว ชะงกชวคราว เปนตน (2556 : 944)

สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “ยง” (ญง)

หมายถง ก. พกหยด เลกเปนการชวคราว (2550

: 408)

“เหมนสาบ”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “เหมน”

หมายถง ก. ไดรบกลนไมด ว. มกลนไมด

ตรงขามกบหอม (2556 : 1346) “สาบ”

หมายถง น. กลนเหมนชนดหนง เชน กลนเสอผา

ทใชแลวแตไมไดซก กลนตวทมประจำาอยกบสตว

บางชนด เชน สาบเสอ สาบแพะ กลนอน ๆ ท

คลายคลงลกษณะเชนนน (2556 : 1215) สวน

ภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “สาบ” หมายถง ก.

ดมกลน ไดกลน มกลน น. กลนเหมนชนดหนง

เชน กลนเสอผาทใชแลวแตไมไดซก กลนของ

สตว เชน แพะ (2550 : 1285)



“เกลยดชง”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “เกลยด”

หมายถง ก. ชง รงเกยจมาก ไมชอบจนรสกไม

อยากพบอยากเหนหนาอกเปนตน บางทใชคกบ

คำา ชง วา เกลยดชง (2556 : 145) “ชง” ก.

เกลยด ไมชอบ ไมรก (2556 : 369) สวนภาษา

ลานนาใชเพยงคำาวา “ชง” (จง) หมายถง เกลยด

ชง ไมชอบ ไมรก (2550 : 131)

“เขดหลาบ”

ภาษาไทยกลางใช คำ าว า “เขด”

หมายถง ก. กลวจนไมกลาทำาเชนนนอก เพราะ

เคยไดรบผลรายมาแลว หลาบจำาไมกลาส (2556

: 204) “หลาบ” หมายถง ก. เขด ขยาดกลว มก

ใชเขาคกบคำา เขด เปน เขดหลาบ (2556 : 1315)

สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “หลาบ” หมาย

ถง ก. หลาบ เขด ขยาดกลว (2550 : 564)

“โงเงา”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “โง” หมายถง

ว. เขลา ไมฉลาด ไมร (2556 : 296) “เงา” หมาย

ถง ว. โง มกใชพดเขาคกบคำา โง เปน โงเงา (2556

: 292) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “งาว”

หมายถง ว. โง (2550 : 100)

“จดจาง”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “จด” หมายถง

ว. มรสไมเคมไมเปรยวเปนตน ไมเขม ไมฝาด

ไมฉน ไมสนก ไมครนเครง หมด (2556 : 327)

“จาง” (จาง) หมายถง ว. นอยไป ลดไป ไมเขม

(โดยมากใชแกส รส กลน) (2556 : 315)

“จดจาง” หมายถง ก. คลายลง เหนหาง (2556

: 327) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “จาง”




(จาง) หมายถง ว. จด ไมสนก ไมเพราะ กรอย

(2550 : 113)

“แจมแจง”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “แจ ม”

หมายถง ว. กระจาง ไมมวหมอง “แจง”

หมายถง ว. กระจาง สวาง ชด “แจมแจง”

หมายถง ว. กระจางชด, แจมกระจาง (2556 :

340) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “แจง”

หมายถง ว. กระจาง สวาง มแสงสวาง (2550 :

1285)

“พบปะ”

ภาษาไทยกลางใช คำ าว า “พบ”

หมายถง ก. เหน ปะ ประสบ เจอะ เจอ (2556

: 805) “ปะ” หมายถง ก. มาเจอกน มาเผชญ

หนากน (2556 : 729) “พบปะ” หมายถง ก.

พบดวยความสนทสนมคนเคย (2556 : 809)

สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “ปะ” หมายถง

ก. พบ มาพบกน มาเผชญหนากน (2550 : 283)

“เลกนอย”

ภาษาไทยกลางใช คำ าว า “เลก”

หมายถง ว. มขนาดยอมกวาเมอเทยบกน ม

ขนาดไมใหญโต ไมสำาคญ สำาคญนอยกวา (2556

: 1076) “นอย” หมายถง ว. ตรงขามกบมาก ไม

มาก ตรงขามกบใหญ ไมใหญ ทไมสำาคญ (2556

: 612) “เลกนอย” หมายถง ว. นดหนอย

ไมสำาคญ (2556 : 1076) สวนภาษาลานนาใช

เพยงคำาวา “นอย” หมายถง ว. เลก รอง ไมเทา

(2550 : 238) “หนอย” ว. ไมมาก ไมใหญ ไม

บรบรณ โดยปรยายหมายถงไมสำาคญ (2550 :

540)

“สวยงาม”

ภาษาไทยกลางใช คำ าว า “สวย”

หมายถง ว. งามนาพงพอใจ มกใชเขาค กบ

คำา งาม เปน สวยงาม (2556 : 1184) “งาม”

หมายถง ว. ลกษณะทเหนแลวชวนใหชนชมหรอ

พงใจ เปนตน (2556 : 290) สวนภาษาลานนา

ใชเพยงคำาวา “งาม” หมายถง ว. สวย (2550 :

100)

“เสอสาด”

ภาษาไทยกลางใช คำ าว า “เส อ”

หมายถง น. สาด เครองสานชนดหนงสำาหรบป

นงและนอน (2556 : 1267) “สาด” หมายถง

น. เสอ มกใชประกอบคำาหลง เสอ เปน เสอสาด


“สาด” หมายถง เสอ (2550 : 513)


หรอ B คอภาษาลานนาใชโครงสรางพยางคคำา

ซอนคำาแรกหรอคำาทสองของโครงสรางพยางค

คำาซอนภาษาไทยกลาง โดยมโครงสรางพยางค

คอ ภาษาไทยกลาง A B AB และ BA, ภาษา

ลานนา A หรอ B

“หมนหมอง”“หมองหมน”

ภาษาไทยกลางใชคำาว า “หมน”

หมายถง ว. มลกษณะมว ๆ หรอคลำา ๆ (ใชแก

ส) (2556 : 1295) “หมอง” หมายถง ว. ขน มว

ไมผองใส ไมแจมใส (2556 : 1297) “หมนหมอง”

หมายถง ว. ไมผองใส ไมสบายใจ ไมเบกบาน

หมองหมน กวา (2556 : 1295) สวนภาษา

ลานนาใชเพยงคำาวา “หมน” หมายถง ว.

สเทา ๆ สมว ๆ หมอง ไมสดใส (2550 : 546)


และ B คอภาษาลานนาใชทงโครงสรางพยางค

คำาซอนคำาแรก และคำาทสองของโครงสราง

พยางคคำาซอนภาษาไทยกลาง ขณะทภาษาไทย




กลางนยมใชโครงสรางพยางคคำาซอนไดหลาก

หลายรปแบบ แยกไดดงน

1.4.1 ภาษาไทยกลาง A และ B,

ภาษาลานนา A และ B

“พดว”

ภาษาไทยกลางใช คำ าว า “พด”

หมายถง น. เครองโบกหรอกระพอลม ก. ปดไป

โบก กระพอ (2556 : 827) “ว” หมายถง ก. พด

โบก (2556 : 1127) สวนภาษาลานนาใชเพยง

คำาวา “ว” หมายถง น. พด เครองโบกหรอ

กระพอลม ก. พดโบก (2550 : 481) และหาก

ใชคำาวา “พด” (ปด) มความหมายเชนเดยวกบ

คำาวา “ว” แตมความหมายกวางออกคอ ก. ปด

ไป ฟาด ตด ฟน กน เชน อายพด (ปด) แกงหนอ

ตงวน (พกนขาวแกงหนอไมทกวน) (2550 : 353)


ภาษาลานนา A และ B

“บานเรอน”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “บาน” หมาย

ถง น. ทอย สงปลกสรางสำาหรบเปนทอยอาศย

(2556 : 618) “เรอน” หมายถง น. สงปลกสราง

ทยกพนและกนฝา มหลงคาคลมสำาหรบเปนท

อยอาศย (2556 : 1021) “บานเรอน” หมายถง

น. บานทอยอาศย (2556 : 668) สวนภาษาลาน

นาใชเพยงคำาวา “บาน” หมายถง น. ทอยบรเวณ

ทเรอนตงอย สงปลกสรางสำาหรบเปนทอยอาศย

หมบาน ถนทมนษยอย ว. ทอยตามบาน (2550

: 269) “เรอน” (เฮอน) หมายถง สงปลกสราง

สำาหรบทอย อาศย สวนทใชบรรทกของบน

เกวยน เชน เรอนลอ (2550 : 435)

“เรยกรอง”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “เรยก”

หมายถง ก. เปลงเสยงเพอใหมาหรอไปเปนตน

(2556 : 1014) “รอง” หมายถง ก. เปลงเสยง

ดง (2556 : 974) “เรยกรอง” หมายถง ก. รองขอ

แกมบงคบใหทำาหรอใหงดการกระทำา (2556 :

1014) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “รอง”

(ฮอง) หมายถง ก. เรยก เรยกวา เปลงเสยงดง

น. ชวงระยะเวลาทตะโกนถงกนได (2550 :

422) ในขณะทคำาวา “เรยก” (เฮยก) หมายถง

ก. เรยก ซงมกใชในการกระทำาทศกดสทธ

อยางเรยกขวญ (2550 : 433)

1.4.3 ภาษาไทยกลาง A B AB และ

BA, ภาษาลานนา A และ / หรอ B

“เมามว”“มวเมา”

ภาษาไทยกลางใช คำ าว า “ เมา”

หมายถง ก. อาการทมนจนลมตวขาดสตเพราะ

ฤทธเหลาหรอฤทธยาเปนตน มอาการวงเวยน

คลนเหยนอาเจยนเพราะโดยสารเรอ รถ เครอง

บน เปนตน ลมหลงจนลมตวเพราะมยศมอำานาจ

(2556 : 920) “มว” หมายถง ว. อาการทตดพน

อยละไปไมได เชน มวพด มวคด มวแต (2556 :

899) “มวเมา” หมายถง ว. หลงละเลง เมามว

กวา (2556 : 900) “เมามว” หมายถง ว. หลง

ละเลง มวเมา กวา (2556 : 920) สวนภาษาลาน

นาใชเพยงคำาวา “เมา” หมายถง ก. ลมหลง

หมกมน อาการฟนเฟอนเพราะฤทธเหลาหรอ

ฤทธยา เชน เมาเหลา ว. คำากำากบหนาคำากรยา

ใดแปลวาพะวงในกรยานน ๆ เชน เมาอ (มวพด)

(2550 : 391) คำาวา “เมา” หากใชเปนคำากรยา

ทงภาษาไทยกลางและภาษาลานนามความ

หมายเดยว แตหากใชคำาวา “มว” ทหมายถง

อาการทตดพนอยละไปไมได เชน ภาษาไทย

กลางใชวา “มวพด” “มวคด” ภาษาลานนาใช




วา “เมาอ” (มวพด) “เมากด” (มวคด) ดงกลาว

2. โครงสรางพยางคค�าซอน ABC

เปนโครงสรางพยางคคำาซอน 3 คำา แบงเปน

2.1 ภาษาไทยกลาง A B C และ ABC,


ภาษาไทยกลางใชโครงสรางพยางคคำา

ซอนทกคำา รวมถงใชเปนคำาซอนทง 3 คำา ขณะ

ทภาษาลานนาใชโครงสรางพยางคคำาซอนเพยง

หนงคำาทแตกตางจากภาษาไทยกลาง และไมได

ใชเปนคำาซอนแบบภาษาไทยกลางทง 3 คำา ดงน

“ขยนหมนเพยร”

ภาษาไทยกลางใช คำาว า “ขยน”

หมายถง ก. ทำาการทำางานอยางแขงขนไมปลอย

ปละละเลย ทำาหรอประประพฤตเปนปรกต

สมำาเสมอ ไมเกยจคราน แขงแรง เขาท (2556 :

172) “หมน” หมายถง ว. ขยน ทำาหรอประพฤต

บอย ๆ อยางปรกตสมำาเสมอ (2556 : 1299)

“เพยร” หมายถง น. ความบากบน ความกลา

แขง ก. พยายามจนกวาจะสำาเรจ บากบน (2556

: 849) สวนภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “หมน”

หมายถง ก. ขยน อตสาหะ ไมอยนง ว. บอย ๆ

เชน หมนมาแอวเนอ (มาเทยวบอย ๆ นะ) (2550

: 550)

2.2 ภาษาไทยกลาง A B C และ ABC,

ภาษาลานนา A B C และ AB


ซอนทกคำา รวมถงใชเปนคำาซอนทง 3 คำา ขณะ

ทภาษาลานนาใชโครงสรางพยางคคำาซอนเพยง

หนงคำาเชนเดยวกบภาษาไทยกลาง คอ A B C

แตมความหมายแตกตางกนเลกนอย และภาษา

ลานนาไมไดใชเปนคำาซอนแบบภาษาไทยกลาง

ทง 3 คำา ทวาใชคำาซอนแบบ AB ดงน

“ครบาอาจารย”

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “คร” หมายถง

น. ผสงสอนศษย ผถายทอดความรใหแกศษย

(2556 : 234) “บา” หมายถง น. คร อาจารย

ชายหนม (2556 : 666) “อาจารย” หมายถง น.

ผ สงสอนวชาความร คำาทใชเรยกนำาหนาชอ

บคคลเพอแสดงความยกยองวามความรในทาง

ใดทางหนง (2556 : 1402) สวนภาษาลานนาใช

คำาวา “คร” (ค) หมายถง น. ผสงสอนศษย

“(2550 : 75) บา” หมายถง น. คร อาจารย

อาจารยในทางธรรม (2550 : 264) “ครบา”

หมายถง น. เจาอาวาส คำาใชเรยกพระภกษผท

เป นผ เคารพนบถออยางยง (2550 : 75)

“อาจารย” หมายถง น. ผสงสอนวชาความร มก

หมายเอาผทจบการศกษาระดบอดมศกษาไป

แลว นอกจากน “อาจารย” ยงหมายถง น.

มรรคนายก ผทำาพธเกยวกบศาสนาหรอพธท

เนองกบความศกดสทธ โดยจะเปนตวกลาง

ระหวางผตองการทำาพธและสงศกดสทธนน

ปอาจารย ปจารยกวา (2547 : 884) แตคนเหนอ

ออกเสยงวา “ปจาน”)

2.3 ภาษาไทยกลาง A C AB และ ABC,

ภาษาลานนา A B และ AB


ซอนบางคำา รวมถงใชเปนคำาซอน 2 คำา และ 3

คำา ขณะทภาษาลานนาใชโครงสรางพยางคคำา

ซอนเพยงหนงคำาในสองพยางคแรกคอ คอ A

และ B และใชเปนคำาซอน 2 คำา เชนเดยวกบ

ภาษาไทย คอ AB แตไมใชโครงสรางพยางคคำา

ซอนเพยงหนงคำาในพยางคสดทายคอ C และไม

ใชเปนโครงสรางพยางคคำาซอน 3 คำา ABC เชน

เดยวกบภาษาไทยกลาง ดงน




“วดวาอาราม”

“วด” หมายถง น. สถานททางศาสนา

โดยปรกตมโบสถ วหาร และทอยของสงฆหรอ

นกบวชเปนตน “วดวา” “วดวาอาราม” หมาย

ถง น. วด สวนทนารนรมย (2556 : 1104)

“อาราม” หมายถง น. วด (2556 : 1409) สวน

ภาษาลานนาใชคำาวา “วด” หมายถง วดวา

(2550 : 471) “วา” หมายถง น. วด มกอยใน

ฐานะคำาสรอย เชน ไพวดไพวา คอ ไปวดไปวา

(2547 : 679) “วดวา” หมายถง น. วด อาราม

(2550 : 471)

คำาวา “วา” ภาษาถนเหนอใชเปนคำา

กรยา แปลวา วด เชน วาไม แปลวา วดไม ใน

เมอ “วา” หมายถง วด จงอาจสนนษฐานไดวา

เรานำาคำาวา “วา” ทเปนกรยามาซอนกบ “วด”

ทเปนกรยา และดวยเหตท “วด” เปนกรยา พอง

เสยงกบ “วด” ทเปนคำานาม เราจงใชคำาซอน

เปน “วดวา” เปนนามดวย (นววรรณ พนธเมธา,

2549 : 476) นอกจากน ภาษาไทยภาคกลาง ยง

ใชคำาวา “วดวา” กหมายถง น. วด และ “ไปวด

ไปวาได” เปนสำานวนหมายถง ว. มรปราง

หนาตาดพอทจะอวดเขาได (ราชบณฑตยสถาน,

2556 : 768) และหมายถง ก. พอ เทา ๆ กน

พอเสมอกน ไมไดไมเสย เปนภาษาการพนน เชน

เจามอปอก เรากปอก ตานเราวดวากนนะ

(ราชบณฑตยสถาน, 2553 : 148)

3. โครงสรางพยางคค�าซอนABCD

เปนโครงสรางพยางคคำาซอน 4 คำา ซงภาษาไทย

กลางใชโครงสรางพยางคคำาซอนทกคำา รวมถง

ใชเปนคำาซอนทง 4 คำา เชนเดยวกบภาษา

ลานนา คอคำาวา “ปยาตายาย” แตหากใชเปน

คำาสรรพนามหรอคำาหนาชอทไมไดเกยวของกบ

ความเปนญาตทางสายเลอด ภาษาไทยกลางใช

โครงสรางพยางคคำาซอนแบบ C และ D แต

ภาษาลานนาใชโครงสรางพยางคคำาซอนแบบ A

และ B ดงน


ซอนท 3 และ 4 ของคำาซอนวา “ปยาตายาย”

คอ “ตา” หมายถง น. พอของแม ผวของยาย

ชายทเปนญาตชนเดยวกบพอของแมหรอทอาย

รนคราวเดยวกบตา คำาเรยกชายสงอายทตนไม

เคารพนบถอ เชน ตาเถร ตาแก หรอเรยกชาย

รนราวคราวเดยวกนอยางเปนกนเอง เชน ตาเกน

ตาโยง หรอเดกชายทตนเอนดรกใคร เชา ตาหน

(2556 : 489) “ยาย” หมายถง น. แมของแม

เมยของตา หญงทเปนญาตชนเดยวกบแมของ

แมหรอทอายรนคราวเดยวกบยาย คำาเรยกหญง

สงอายอยางไมเคารพนบถอ เชน ยายปา ยายแก

ยายคณหญง หรอเรยกหญงรนราวคราวเดยวกน

อยางเปนกนเอง เชน ยายปก ยายกง หรอเดก

ชายทตนเอนดรกใคร เชา ยายหน (2556 : 950)

สวนภาษาลานนาใชโครงสรางพยางค

คำาซอนท 1 และ 2 ของคำาซอนวา “ปยาตายาย”

คอ “ป” น. คำาสรรพนามและคำานำาหนานาม ใช

เรยกชายสงอาย ภายหลงมกมความหมายเชงไม

เคารพ (2547 : 442) “ยา” น. คำานำาหนาชอ

สตรสงอายในเชงไมใหเกยรต (2550 : 409)

จากโครงสรางพยางคคำาซอนภาษาไทย

กลางและภาษาลานนาดงกลาว จะเหนไดวา

โครงสรางพยางคคำาซอนสองคำาแบบ AB ปรากฏ

มากทสด ซงภาษาไทยกลางใชคำาซอนไดหลาก

หลายและใช ได เกอบทกคำา ทปรากฏเป น

โครงสรางพยางคคำาซอนในรปแบบตาง ๆ ขณะ

ทภาษาลานนาสวนใหญเลอกใชเพยงคำาเดยว ท




ภาษาไทยกลางไมนยมใชคำาซอนนนเปนคำามล

พยางคเดยว นอกจากสวนใหญใชเปนคำาซอน

ตวอยาง

ภาษาไทยกลางใชทงคำาวา “ฟอนรำา”

และ “รำา” แตไมคอยใชคำาวา “ฟอน” คำาเดยว

แตภาษาลานนาใชเพยงคำาวา “ฟอน” เทานน

ภาษาไทยกลางใชคำาวา “เกลยด” มก

ใชคกบคำา “ชง” เปน “เกลยดชง” แตภาษา

ลานนาใชเพยงคำาวา “ชง” (จง) เทานน ฯลฯ

นอกจากนคำาซอนบางคำาเมอแยกเปน

คำามลแลว ภาษาไทยกลางใชในความหมายไม

แตกตางจากภาษาลานนา แตภาษาลานนาใช

ความหมายกวางกวาภาษาไทยกลาง ดงเชน

“สวยงาม” ภาษาไทยกลาง ใชทง

“สวย” “งาม” และ “สวยงาม” แตภาษา

ลานนาใชเพยงคำาวา “งาม” ซงมความหมาย

เดยวกบภาษาไทยกลางทงสามคำาดงกลาว แต

หากภาษาลานนาใชคำาวา “สวย” กลายเปน

คำานามหรอลกษณนามทหมายถง กระสวย

กรวย (2550 : 1496) เชน สวยดอก หมายถง

กรวยดอกไม

“พดว” ภาษาไทยกลางใชคำาวา “พด”

สวนคำาวา “ว” แมวาปรากฏคำานในพจนานกรม

ฉบบราชบณฑตยสถาน แตผใชภาษาไทยสวน

ใหญใชเพยงคำาวา “พด” เทานน สวน “พดว”

นยมใช เป นคำาซ อนว า “ปรนนบตพดว”

หมายถง ก. เอาใจใสอยางด ภาษาลานนากใชคำา

วา “ว” ทหมายถง พด เปนไดทงคำานามและคำา

กรยาเชนเดยวกบภาษาไทยกลาง แตหากใช

คำาวา “พด” (ปด) นอกจากมความหมายเชน

เดยวกบคำาวา “ว” แลว ยงมความหมายกวาง

ออกคอ ปดไป ฟาด ตด ฟน กน (2550 : 353)

“หนมสาว” ภาษาไทยกลางหมายถง

น. ชายหนมหญงสาว แตภาษาลานนาใชวา

“หนม” หมายถง ว. ไมแก ออนเยาว ยงไมครบ

ตามเกณฑ (2550 : 546) ซงใชไดทงผชาย ผหญง

รวมถงบางสงบางอยาง เชน นำาพรกหนม คอ

พรกทยงออนมสเขยวมาทำาเปนนำาพรก ซงเปน

อาหารขนชอของชาวลานนา

ประเดนความแตกตางอกประการหนง

ไดแก นอกจากภาษาลานนาใชโครงสรางพยางค

คำาซอนอกคำาของภาษาไทยกลางมาใชแลว ดาน

การออกเสยงคำาซอนบางคำาออกเสยงแตกตาง

จากภาษาไทยกลาง ดงน

1. เสยงสระสนยาวตางกน ดงเชนคำา

วา “โงเงา” ภาษาไทยกลางใชเสยงคำาวา “เงา”

เปนสระเกนคอ สระเอา ซงถอวาเปนเสยงสระ

สน แตภาษาลานนาใชสระอา ซงเปนสระเสยง

ยาว ประสมดวยตวสะกดมาตราแม เกอว วา

“งาว” ฉะนนคำาวา “เงา” และ “งาว” แมออก

จะออกเสยงสระสนยาวตางกน แตกมความ

หมายเดยวกน และคำาวา “โงเงา” บางครงภาษา

ไทยกลางเตมสรอยคำาเปน “โงเงาเตาตน” ซงม

ความหมายไมแตกตางจาก โง หรอ โงเงา

2. เสยงพยญชนะตนตางกน อกษร

ภาษาลานนาบางตวไมมในระบบเสยงภาษาไทย

กลาง ดงนนคำาซอนภาษาลานนา จงมเสยง

พยญชนะตนอกษรเดยวทแตกตางจากภาษา

ไทยกลาง ซงทำาใหผใชภาษารไดอยางชดเจนวา

เปนภาษาลานนา แยกเปน

2.1 เสยงพยญชนะตนอกษรเดยว

ไดแก

เสยง /ช/ ในภาษาไทยกลาง เปนเสยง

/จ/ ในภาษาลานนา เชน “ชง” เปน “จง”




เสยง /ท/ ในภาษาไทยกลาง เปนเสยง

/ต/ ในภาษาลานนา เชน “แท” เปน “แต”

เสยง /ฒ/ ในภาษาไทยกลางถอวาเปน

พยญชนะเสยงเดยวกบ /ท/ แตภาษาลานนาไม

ใชตว ฒ เขยนคำาวา “เฒา” แตเขยนเปน “เถา”

ซงหากเขยนเปน “เทา” สนนษฐานวาอาจไป

พองความหมายกบคำาวา “เทา” (เตา) หมายถง

น. ขเถา จำานวนทเพมขนตามสวนของจำานวน

เดม เชน 3 เทา (2550 : 226) หรอผใชภาษา

ไทยกลางไปเทยวเมองเหนอซอของอาจเคยถาม

คนขายวา “เตาใด” (เทาไร) ประกอบกบอกษร

ถ ในภาษาลานนาไมไดเปลยนเสยงพยญชนะ

เปน /ต/ เหมอนกบพยญชนะตนอกษรเดยว ท

ดงนนคำาวา “เถา” ทหมายถง ว. แก จง

ไมไดเปลยนเปนเสยง /ต/ เนองจากไมไดใช

พยญชนะตว ท สะกด จงอาจสนนษฐานไดวา

หากภาษาไทยกลางใชพยญชนะตนอกษรเดยว

เปน ท สวนใหญเปลยนเปนเสยง /ต/ ในภาษา

ลานนา เชน ทาง (ตาง) ท (ต) ทกข (ตก) แท

(แต) เทยง (เตยง) เปนตน

เสยง /พ/ ในภาษาไทยกลาง เปนเสยง

/ป/ ในภาษาลานนา เชน “พด” เปน “ปด”

เสยง /ร/ ในภาษาไทยกลาง เปนเสยง

/ฮ/ ในภาษาลานนา เชน “รอง” เปน “ฮอง”

“เรอน” เปน “เฮอน”

คำาวา “เฮอน” ผใชภาษาไทยสวนใหญ

คงคนหเปนอยางด เนองจากเปนสถานทเฉพาะ

ทปรากฏอยทางภาคเหนอ เชน เฮอนเพญ เฮอน

ขาเจา เฮอนสนทร เฮอนไมไทยใหญ ฯลฯ ซง

ลวนเปนชอรานอาหารในเมองเชยงใหม หรอ

“เฮอน” อาจจะปรากฏอยทางภาคอน ๆ ของ

ประเทศไทย แตสถานทแหงนนตองมสงท

เกยวของกบดนแดนลานนา

2.2 เสยงพยญชนะตนอกษรควบ ไดแก

ภาษาไทยกลางมเสยงอกษรควบแท แตภาษา

ลานนาไมมระบบเสยงอกษรควบแท จงออก

เสยงพยญชนะตนอกษรตวแรก แตไมออกเสยง

อกษรควบ เชน เสยง /คร/ ในภาษาไทยกลาง

เปนเสยง /ค/ ในภาษาลานนา เชน “คร” เปน

“ค” “ขคราน” เปน “ขคาน” เปนตน

3. เสยงวรรณยกตตางกน ดงเชนคำา

วา “เสาะหา” ภาษาไทยกลางใชวา “เสาะ”

เสยงวรรณยกตเอก ภาษาลานนาใชวา “เซาะ”

เสยงวรรณยกตตร สวนคำาวา “เลกนอย” ภาษา

ไทยกลางใช “นอย” เพยงเสยงวรรณยกตเดยว

คอ เสยงวรรณยกตตร แตภาษาลานนาใชทง

เสยงวรรณยกตทเหมอนและตางจากภาษาไทย

กลางคอ “นอย” เสยงวรรณยกตตร และ

“หนอย” เสยงวรรณยกตโท

นอกจากนยงปรากฏการใชโครงสราง

พยางคคำาซอน โดยการเลอกใชคำาซอนนนเพยง

คำาเดยว แลวเตมพยางคใดพยางคหนงหนาคำา

ซอนนน เชน “เกยจคราน” ภาษาไทยกลางใช

“เกยจ” แลวเตมพยางค “ข” ดานหนา เปน

“ขเกยจ” สวนภาษาลานนาใช “คาน” (คราน)

แลวเตมพยางค “ข” ดานหนา เปน “ขคาน”

(ขคราน) นอกจาก “ขเกยจ” แลว ภาษาไทย

กลางยงใชคำาซอนวา “เกยจคราน” ได แตภาษา

ลานนาใชเพยง “ขคาน” (ขคราน) เทานน และ

เปนทนาสงเกตวาภาษาไทยกลางกบภาษาลาน

นาตางไมไดใช คำาใดคำาหนงของคำาซอนวา

“เกยจคราน” เปน “เกยจ” หรอ “คราน” ใน

การสอสาร

คำาวา “เกลยดชง” กมโครงสรางพยางค




คำาซอนคลาย ๆ กบ “เกยจคราน” โดยการเลอก

ใชคำาซอนนนเพยงคำาเดยว แลวเตมพยางค

“น า” ข างหนาคำา ซงภาษาไทยกลางว า

“นาเกลยด” แตภาษาลานนาวา “นาจง”

(นาชง) แตภาษาไทยกลางใชคำาใดคำาหนงของคำา

ซอน “เกลยดชง” ไดคอ “เกลยด” และ “ชง”

ขณะทภาษาลานนาใชวา “ชง” ดงตวอยาง

โครงสรางพยางคหวขอ 1.2.2 ภาษาไทยกลาง

A B และ AB, ภาษาลานนา B ขางตน

เพราะฉะนน ภาษาไทยกลางใชคำาซอน

ไดหลากหลายทงคำาและโครงสรางพยางค

มากกวาภาษาลานนา ซงสวนใหญใชเพยงคำา

เดยวและเปนคำาซอนของอกคำาทภาษาไทยกลาง

ไมนยมใชเปนคำามลพยางคเดยว หากแตภาษา

ไทยกลางใชเปนคำาซอนเทานน

อยางไรกตามหากพจารณาดานความ

หมายแลว แมภาษาลานนาไดใชคำาซอนนอยกวา

ภาษาไทยกลาง แตกลบใหความหมายไมตาง

จากภาษาไทยกลาง และบางคำายงใหความ

หมายกวางกวาภาษาไทยกลาง เชน พด (ปด) ท

นอกจากหมายถง น. พด ตามภาษาไทยกลาง

แลว ยงหมายถง ก. ปดไป ฟาด ตด ฟน กน ขาง

ตน จงอาจกลาวไดวา คำาซอนภาษาลานนาม

นอยแตครอบคลมความหมายโครงสรางพยางค

คำาซอนของภาษาไทยกลางทกรปแบบ รวมถง

ความหมายกวางกวาภาษาไทยกลาง

หากผ ใชภาษาไทยกลางไมเขาใจถง

ภาษาโครงสรางพยางคคำาซอนภาษาลานนา

อาจทำาใหเกดการสอสารทไมถกตองและทำาให

เขาใจไมตรงกนได เชน คนไทยสวนใหญเขาใจวา

ภาษาเหนอไมมเสยง /ร/ หรอเขาใจวาเสยง /

ร/ ในภาษาเหนอตองเปลยนเปนเสยง /ฮ/ อยาง

เชนเมอตองการพดวา (ฟอน) “รำา” หากไมเขาใจ

โครงสรางพยางคคำาซอน กจะนำาโครงสราง

พยางคคำาซอนภาษาไทยกลางมาใช จาก “รำา”

กจะกลายเปน “ฮำา” เชนเดยวกบคำาวา “เรยก”

(รอง) กจะกลายเปน “เฮยก” เปนตน อาจทำาให

ไมเขาใจความหมายซงกนได

ถงแมวาการออกเสยงคำาซอนและการ

เลอกใชคำาซอนระหวางภาษาไทยกลางกบภาษา

ลานนามความแตกตางกน แตดานความหมาย

สวนใหญไมแตกตางกน ดงนน ผใชภาษาไทย

ตองการสอสารภาษาลานนา ควรเลอกใชคำาซอน

อกคำาทภาษาไทยกลางไมนยมใชสอสาร รวมทง

ควรออกเสยงใหถกตองตามระบบเสยงสระ

พยญชนะ และวรรณยกตของภาษาลานนา ใน

ทางกลบกน ผใชภาษาลานนากตองเลอกใชคำา

ซอนภาษาไทยกลางทมความหลากหลายทาง

ดานโครงสรางพยางคคำาซอนมาสอสารในแบบ

ฉบบภาษาไทยกลางเชนกน เพอใหการสอสาร

ดานการใชโครงสรางพยางคคำาซอนของภาษา

ไทยกลางกบภาษาลานนาไดอยางถกตองและ

เขาใจไดตรงกน




ตารางเปรยบเทยบโครงสรางพยางคค�าซอนภาษาไทยกลางกบภาษาลานนา

15

ตารางเปรยบเทยบโครงสรางพยางคคาซอนภาษาไทยกลางกบภาษาลานนา

คาซอน 2 คา 3 คา 4 คา A B AB BA A B C

ABC A B C D

ABCD

กาวยาง ท ท ล เกลยดชง (จง) ท ท ล ท แกเฒา (เถา) ท ท ล ท ขบกด ท ล ท ขยนหมนเพยร ท ท ล ท ท เขดหลาบ ท ท ล ท ครบาอาจารย ท ล ท ล ท ล ท

ล โงเงา (งาว) ท ท ล ท จดจาง (จาง) ท ท ล ท เจบปวย ท ล ท ท แจมแจง ท ท ล ท ซอตรง ท ล ท ท แทจรง (แต) ท ล ท ท บานเรอน (เฮอน) ท ล ท ล ท ปวดเมอย ท ท ล ปยาตายาย ล ล ท ท ท ล ฝาดเฝอน ท ท ล พบปะ ท ท ล ท พดว (ปด) ท ล ท ล ฟอนรา ท ล ท มวเมา, เมามว ท ล ท ล ท ท เรยกรอง (เฮยก, ฮอง) ท ล ท ล ท เลกนอย (นอย, หนอย) ท ท ล ท วดวาอาราม ท ล ล ท ท

ท ล สวยงาม ท ท ล ท เสาะหา (เซาะ) ท ล ท เสอสาด ท ท ล ท หมนหมอง, หมองหมน ท ล ท ล ท ท หยดยง ท ท ล เหมนสาบ ท ท ล




หมายเหต : อกษรยอ

น. = คำานาม

ก. = คำากรยา

ว. = คำาวเศษณ

ท. = ภาษาไทยกลาง

ล. = ภาษาลานนา

เอกสารอางอง

กำาชย ทองหลอ. 2552. หลกภาษาไทย. กรงเทพฯ : รวมสาสน.

นววรรณ พนธเมธา. 2549. รกภาษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สถาบนภาษาศลปะและวฒนธรรม, มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. 2550. พจนานกรมภาษา

ลานนา.เชยงใหม : แสงศลป.

ราชบณฑตยสถาน. 2556. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานพ.ศ.2554.กรงเทพ ฯ : ศรวฒนา

อนเตอรพรนท.

______________. 2553. พจนานกรมค�าใหมเลม1. กรงเทพฯ : ธนาเพรส.

เรองเดช ปนเขอนขตย. 2552. ภาษาศาสตรภาษาไทย. กรงเทพฯ : fast book.

สธวงศ พงศไพบลย. 2544. หลกภาษาไทย. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

อดม รงเรองศร. 2547. พจนานกรมลานนา-ไทยฉบบแมฟาหลวง. เชยงใหม : มงเมอง.

16

คาซอน 2 คา 3 คา 4 คา A B AB BA A B C

ABC A B C D

ABCD

อดทน ท ล ท ท

หมายเหต : อกษรยอ

น. = คานาม

ก. = คากรยา

ว. = คาวเศษณ

ท. = ภาษาไทยกลาง

ล. = ภาษาลานนา

เอกสารอางอง

กาชย ทองหลอ. 2552. หลกภาษาไทย. กรงเทพฯ : รวมสาสน.

นววรรณ พนธเมธา. 2549. รกภาษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สถาบนภาษาศลปะและวฒนธรรม, มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. 2550. พจนานกรมภาษาลานนา. เชยงใหม : แสงศลป.

ราชบณฑตยสถาน. 5. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 254. กรงเทพ ฯ : ศรวฒนาอนเตอร

พรนท.

______________. 2553. พจนานกรมคาใหม เลม ๑. กรงเทพฯ : ธนาเพรส.

เรองเดช ปนเขอนขตย. 2. ภาษาศาสตรภาษาไทย. กรงเทพฯ : fast book.

สธวงศ พงศไพบลย. 2544. หลกภาษาไทย. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

โครงสร้างพยางค์ค...

Documents