1

Screening and prevention of

Diabetes Mellitus type 2

Ekgaluck Wanothayaroj, MD

Diabetes and Thyroid Center

Theptarin Hospital

โครงการอบรมผใหความรโรคเบาหวาน หลกสตรพนฐานป 2558 Topic contents

มผเปนเบาหวานมากแคไหน

เบาหวานคอความตอเนอง

วธคนหาผมความเสยงอยางเปนระบบ

ปองกนเบาหวานท าไดจรงไหม และท าอยางไร ?

บทบาทของทมสหสาขาวชาชพในการดแลเบาหวาน

IDF-WPR update 2014

IDF diabetes atlas 6th edition, 2014 update

Thai

Adult population 49,435,800

Diabetes cases 4,175,550

Undiagnosed diabetes 2,223,480

Diabetes national prevalence 8.45%

Diabetes related deaths 84,347.71

Mean diabetes-related expenditure per

person with diabetes (USD)

285.43

Unique “Asian Phenotype” of Diabetes

• Chinese people develop

T2D at lower BMI (23.7

kg/m2) compared with > 27

kg/m2 in Caucasian

• Increase risk of T2D at

lower BMI was partly

attributed to the tendency of

visceral adiposity in east

Asian populations which

have the largest

accumulation of visceral fat

Ma R, et al. Diabetes in China. Lancet Diabetes Endocrinol, published online Sep 2014.

Trends of DM complications

Data from National Health Interview Survey, the National Hospital

Discharge Survey, the U.S. Renal Data System, and the U.S.

National Vital Statistics System

Funded by Center of Disease Control and Prevention

2

Trends of DM complications: 1990 2010

Rates of Complications

• MI -67.8%

• Stroke -52.7%

• Amputation -51.4%

• ESRD -28.3%

Rates of diabetes-related complications have declined

substantially in the past two decades,

but a large burden of disease persists because of the

continued increase in the prevalence of diabetes

เบาหวานคอยๆ เปลยนไปจากในอดต

เบาหวานเปลยนจากโรคทเกดความพการเรอรงมาเปนการดแลในเชงปองกนโรคแทรกซอน : “Living with diabetes”

สรปสถานการณเบาหวานในไทย

จ านวนผเปนเบาหวานสงขนเรอยๆ เชนเดยวกบประเทศอนๆ ทวโลก

มผปวยอกจ านวนมากทยงไมทราบวาตนเองเปนเบาหวาน ท าอยางไรจะน าคนกลมนมาตรวจคดกรองหาเบาหวานใหไดเรวทสด

มประชากรอกจ านวนมากๆ ทอยในระยะเสยงทจะเปนเบาหวาน ท าอยางไรจงจะชะลอหรอปองกนเบาหวานในคนกลมนใหไดมากทสด

ท าอยางไรจงจะสรางการตระหนกรใหแกประชาชน

เขาใจเบาหวานอยางถกตอง

เบาหวาน เบา = ถายเบาหมายถงปสสาวะ

เบาหวานจงมความหมายวาปสสาวะหวาน เกดจากมน าตาลในปสสาวะ

พบโรคเบาหวานประมาณ 10% ในคนอายตงแต 35 ปขนไป

เนองจากวฒนธรรมการบรโภคแบบฝรงและการใชชวตทสะดวกสบายขน

ท าใหเกดภาวะอวนลงพงซงกอใหเกดโรคเบาหวานตามมา

ววฒนาการของมนษยยคใหม

อวนลงพงเปนปญหาส าคญระดบโลกรอบเอวชายไทยควรนอยกวา 90 เซนตเมตรรอบเอวหญงไทยควรนอยกวา 80 เซนตเมตร

Teen diabetes

the prevalence of pre-diabetes and diabetes jumped

significantly, from 9 percent of teens in 1999-2000

to 23 percent in 2007-2008 in U.S.

Pediatrics 2012; online first

3

United Nations: Non-communicable diseases

• Sugar consumption is linked to a rise in non-communicable disease

• Sugar’s effects on the body can be similar to those of alcohol

• Regulation could include tax, limiting sales during school hours and

placing age limits on purchase

Nature 2012; 482: 27

Fructose : same health problems as alcohol

Nature 2012; 482: 27

ผแทนเครอขายเดกไทยไมกนหวาน เปดเผยขอมลขององคการอนามยโลก(World Health Organization : WHO ) ทระบวา คนไทยรบประทานน าตาลสงกวาเกณฑของฮถง 3 เทา โดยเฉพาะกลมเยาวชน ฮจงแนะน าใหพจารณาใชมาตรการทางภาษอาหาร เพอจดการกบวกฤตโรคอวนและโรคเรอรง

ส านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ เปดเผยวาเทยบกบประเทศอนๆ แลว น าอดลมในประเทศไทยมราคาถก และหวานมากกวาอกหลายประเทศ โดยยหอทหวานมากจะครองตลาดสงสดในแตละกลม หากขนราคาน าอดลมจะท าใหการบรโภคลดลง โดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชน

Denmark introduces world's first food fat tax

October 2011

Butter, milk, cheese, pizza, meat, oil and processed food are now subject to the tax

if they contain more than 2.3% saturated fat

some scientists think saturated fat may be the wrong target

They say salt, sugar and refined carbohydrates are more detrimental to health

and should be tackled instead

อนตรายของโรคเบาหวาน ระดบน าตาลในเลอดทสงท าใหหลอดเลอดเสอม อวยวะตาง ๆ ท างาน

ผดปกต

ขนตา ลงไต ไปเสนประสาท เปนประตเปดไปสความเจบปวยอน

อกมากมายในอนาคต

หมอเบาหวานจงเปนดานหนา

ส าคญในการดแลกอนหมอเฉพาะทางแผนกอน

หมอไต

หมอหวใจ

หมอตา

หมอเบาหวาน

เบาหวานขนตา

ตาบอด

เบาหวานลงไต

ไตวาย

โรคหลอดเลอดหวใจตบ

หลอดเลอดสมองตบอมพาต อมพฤกษ

เบาหวานทเสนประสาท

ถกตดขา

ตองท าบอลลน, บายพาส

เบาหวาน: น าตาลท าใหหลอดเลอดเสอมทวราง

4

ระยะของโรคเบาหวาน

ระยะกลาง

เรมพบรองรอยหลอดเลอดเสอมตามรางกาย

มไขขาวรวออกมาในปสสาวะ

ระยะทาย

เกดโรคแทรกซอนตางๆ ขน

เกดความพการ ทพพลภาพ

ระยะแรก

น าตาลสงเลกนอยจากการตรวจเลอด

สบายด ไมมอาการผดปกต

Macro

vasc

ula

rco

mp

lica

tio

ns

ล ำดบกำรเกดโรคแทรกซอนในเบำหวำน:โรคหวใจและหลอดเลอดอำจเกดขนนำนตงแตกอนทจะวนจฉยวำเปนเบำหวำน

0

5

10

15

20

25

30

Type 2 diabetes

Micro-

vascular

disease

Macro-

vascular

disease

Impaired glucose tolerance

Pla

sm

a g

lucose (

mm

ol/L

)

Normal

IGT

Undiagnosed

diabetes

Type 2

diabetes

Up to 10 years

NHANES: National Health and Nutrition Examination Survey

www.cdc.gov/nchs/products/elec_prods/subject/nhanesii.htm

Janka HU. Fortschr Med 1992;110:637–41

เปาหมายในการดแลผเปนเบาหวาน

เมอพบผเปนเบาหวาน เปาหมายการรกษาคอตองการใหคงระยะของเบาหวานนนไวใหนานทสด หากเปนในระยะแรก จะไมมอาการเจบปวยใดๆ

เบาหวานในระยะทายจะมความเจบปวยจากโรคแทรกซอนตางๆ ทเกดขนอนเปนผลจากความเสอมของหลอดเลอด

วธรกษาทไดผลดทสดคอ ตองตรวจพบและรกษาตงแตในระยะแรก ซงยงไมมอาการ และควรเรมตงแตในระยะเสยงเบาหวานไดเลยไมตองรอใหเปนเบาหวานกอน

สาเหตของโรคเบาหวาน

ประวตในครอบครว

ญาตสายตรง : พอแม พนอง

ภาวะดออนซลน

โรคอวน

กรรมพนธ พฤตกรรม&

หากใครมทงสองขอ ยงเสยงมากขน

เสยงเบาหวานปกต เบาหวาน

การดออนซลนการท างานของตบออนวนจฉย

เบาหวานเปนโรคทรางกายเสอมลงไปเรอยๆ โรคในลกษณะ “เปน/ไมเปน”

โรคตดเชอ

โรคมะเรง

ไมเปนโรค เปนโรค

5

โรคในลกษณะทสะสม “ตอเนอง”

โรคเบาหวาน

โรคความดนเลอดสง

เกณฑในการวนจฉย

ถนนแหงความเสยง

มครอบครวเปนเบาหวาน : เสนทางเดยวกน “ถนนเดยวกน”

มภาวะดออนซลน : เรงใหไปถงปลายทางเรวขน

เบาหวาน

ถงเราอยบนถนน แตเราเปนคนเลอกเองวาจะเดนไป หรอหยด หรอถอยหลงกลบได

เบาหวานไมใชโรคทเปน/ไมเปน แตสะสมไปเรอยๆ

แกไขความเขาใจใหประชาชน

เกณฑการวนจฉยโรคเปนเพยงตวเลขททางการแพทยขดเสนก าหนดเอาไวเพอใชในการวนจฉยเทานน

การดแลสขภาพเรมตนไดทนทโดยไมตองรอใหเปนเบาหวานหรอเสยงกอน

การปรบพฤตกรรมชวตในแตละวนคอหวใจของการดแลสขภาพ

ระยะเสยงเบาหวาน : ดานตรวจเตอนใหรตว

ดานท 1 : IGT ไดจากการตรวจทดสอบความทนตอน าตาล (OGTT)

ดานท 2 : IFG ไดจากการตรวจน าตาลแบบอดอาหาร

เบาหวาน

IGT IFG

Increased risk of diabetes (Prediabetes)

IGT (Impaired glucose tolerance) :

75 g OGTT = 140-199 mg/dL

* จะวนจฉยภาวะนได ตองมาจากการตรวจ OGTT เทานน

IFG (Impaired fasting glucose) :

FPG = 100-125 mg/dL

A1C 5.7-6.4%

(ในประเทศไทย สมาคมยงไมแนะน าใหใชการตรวจน)

หวใจส าคญของการปองกนเบาหวาน 2 ประการ

1. ตรวจคดกรองคนหาเบาหวานอยางมประสทธภาพ(Effective screening)

2. วางแผนปองกนเบาหวานในผมความเสยงแตละรายอยางเหมาะสม__(Individualized prevention program)

6

ผทควรไดรบการคดกรองคนหาเบาหวาน

ผทอวน (BMI > 25) และมประวตครอบครวญาตสายตรงเปนเบาหวาน

เปนโรคความดนโลหตสง

มระดบไขมนในเลอดผดปกต (TG > 250 or HDL-C < 35 mg/dL)

มประวตเปนเบาหวานระหวางตงครรภ หรอเคยคลอดบตรทน าหนกตวแรกเกดเกน ๔ กก.

มโรคหวใจและหลอดเลอด

มกลมอาการถงน าในรงไข (PCOS)

เคยตรวจพบน าตาลในเลอด สงในระยะเสยงเบาหวาน (IGT or IFG)

อายตงแต 35 ปขนไป

แนวทางเวชปฏบตส าหรบโรคเบาหวาน พ.ศ.2557

เมอรวามความเสยง จะตรวจคดกรองอยางไรด ?

เนองจากวธการตรวจคดกรองเบาหวานมมากมายหลายแบบ

Plasma glucose : fasting or random

Capillary blood glucose : fasting or random

OGTT

A1C

Metabolic syndrome

Diabetes risk score

ในชวตจรง ทานใชวธใดในการตรวจคดกรองเบาหวาน และเพราะอะไรจงใชวธนน ??

ทกคนมความเสยง

โรคเบาหวานเปนโรคทรางกายสะสมปจจยทท าใหเกดการดออนซลนไปเรอยๆ ทละนอยทกวน

ทกคนมความเสยง

ตองจดกลมใหเหมาะสมเพอเขาใจภาพรวมของโรคและเขาใจสถานการณของตนเองอยางถกตอง

การแบงระยะของเบาหวานจะท าใหเขาใจโรคไดงายขน

ตรวจคดกรองเบาหวานอยางไรด

ท าเปนระบบ แบงเปนขนตอน

Ste

p 1 ประเมนความ

เสยงในคนทวไป

Ste

p 2 ตรวจเลอด

เพอคดกรองในคนทมความเสยงสง

Ste

p 3 ตรวจเลอด

เพอยนยนการวนจฉยเบาหวาน

Step 1 : ประเมนความเสยงในคนทวไป

ใชในการประเมนขนแรกสดในประชากรทวไปซงมขนาดใหญ

วตถประสงคเพอคดกรองหาคนทมความเสยงสง เพอน ามาตรวจเลอดเพมเตมตอไป

การประเมนตองท าไดงาย ทนท สะดวก และไมตองตรวจเลอด

ไมตองเตรยมตวอดอาหารหรอเจบตวเจาะเลอด ประเมนไดทกเวลา ทกสถานท เชน ทท างาน มหาวทยาลย หางสรรพสนคา ศนยแสดงสนคา

ควรเปนขอมลการศกษาทมทมาจากประชากรไทย

Step 1 : Thai Diabetes Risk Score

ขอมลงานวจยทศกษาในคนไทยโดย วชย เอกพลากรและคณะ

เกบขอมลเพศ อาย ดชนมวลกาย เสนรอบเอว ระดบความดนโลหตและประวตญาตสายตรงเปนเบาหวาน

น ามาค านวณเปนคาคะแนนความเสยง

เมอค านวณไดคะแนนความเสยงแลวสามารถท านายโอกาสในการเปนเบาหวานในอนาคตไดและควรแนะน าการปฏบตตวใหเหมาะสมในแตละระดบขนความเสยงตามตาราง

7

คะแนน > 6 ตรวจเลอด

Step 1 : Innovative model for DM

ขอมลงานวจยทศกษาในคนไทยภาคอสานโดย ฉตรเลศและคณะ

ใสขอมลเพศ อาย น าหนก สวนสง เสนรอบเอว ระดบความดนโลหตลงในเวปไซต http://www.health-checkup.org/health_checkup.php

โปรแกรมจะค านวณความเสยงในการเปนเบาหวานในอนาคตไดทนท

ท าผานระบบออนไลน สามารถใชผานทางคอมพวเตอร แทบเลต สมารทโฟน

http://www.health-checkup.org/health_checkup.php

ตรวจสขภาพออนไลนเพยงปลายนว

Step 2 : Do the simple blood test (DTX)

เมอไดผทมความเสยงสงแลว ควรตรวจเลอดเพอคดกรองคนหาเบาหวานซงวธทท าไดดทสดคอ ตรวจเลอดหลงอาหาร หรอจะตรวจแบบสมกได ดงนนจงสามารถตรวจปลายนวไดทนท เมอไรกได รผลทนท กนขาวมาหรอไมกสามารถตรวจได

การวนจฉยภาวะ Metabolic syndrome (MetS) กมประโยชนเพราะภาวะนเปนความเสยงในการเกดโรคเบาหวานและโรคหวใจและหลอดเลอดในอนาคต

ล าดบการเกดโรคเบาหวาน

อนซลน

น าตาลหลงอาหาร

น าตาลอดอาหาร

ระยะเวลาการเกดโรค

เบาหวานในระยะแรกพบไดโดยการตรวจน าตาลหลงอาหาร

8

เสยงเบำหวำนปกต เบำหวำน

น ำตำลหลงอำหำร

น ำตำลกอนอำหำร

อดอาหารขนชา

ตรวจเจอกอน

ตรวจเลอดแบบไมตองอดอาหาร

ตรวจเวลาใดกได

หลกการ : คนปกตกนอาหารมากเทาใด น าตาลกไมสงเกน 140 มก./ดล.

เกณฑ : ตงแต 140 มก./ดล. ขนไปถอวาการตรวจคดกรองเปนบวก

ความไวสง พบความผดปกตไดตงแตในระยะแรก

ตองไดรบการตรวจยนยนการวนจฉยตอไป เชน OGTT หรอ A1C

“รกอน ปองกนแตแรก ลดปจจยเสยง”

24 hr blood sugar pattern

in normal person

RPG for screen DM

Harmonizing the metabolic syndrome

ปพ.ศ.2552 องคกรตางๆ ไดมมตรวมกนใหใชเกณฑเดยวกนเพอใชเปนมาตรฐานเดยวกนทวโลก

เกณฑในการวนจฉยโรคจะตองมความผดปกตอยางนอย 3 ใน 5 ขอตอไปน ไดแก

อวนลงพงโดยเสนรอบเอวซงแตกตางกนตามขอมลของแตละเชอชาตหรอประเทศ ในประเทศไทยใชเกณฑมากกวาหรอเทากบ 90 ซม. หรอ 36 นวในผชายหรอมากกวาหรอเทากบ 80 ซม.หรอ 32 นวในผหญง

ระดบไตรกลเซอไรดในเลอด > 150 มก./ดล.*

ระดบไขมนเอชดแอล คอเลสเตอรอลในเลอด < 40 มก./ดล.ในชาย หรอ < 50 มก./ดล.ในหญง*

ความดนโลหต > 130/85 มม.ปรอท*

ระดบน าตาลในเลอดขณะอดอาหาร > 100 มก./ดล.*

*หากผปวยไดรบยาทรกษาความผดปกตนนอยแลวสามารถนบเขาเกณฑได

โดยความรวมมอระหวาง International Diabetes Federation (IDF), National Heart Lung and Blood Institutes (NHLBI), American Heart Association (AHA), World Heart Federation, International Atherosclerosis Society และ International Association for the Study of Obesity

9

Step 3 : ตรวจเพอวนจฉยเบาหวาน ท าได 3+1 วธ

• ตรวจเลอดแบบอดอาหาร 8 ชวโมง : ชาแตชวร

โรงพยาบาลทวไปยงใชการตรวจวธน ซงกวาจะรตวกชา

• ตรวจเลอดแบบไมตองอดอาหาร : รกอน รบปองกน

สะดวก ไมตองอดอาหาร ตรวจเมอไรกได และยงรเรวกวาดวย

• ตรวจเลอดโดยการทดสอบความทนตอน าตาล (OGTT) :

ละเอยดแมนย า แตมข นตอนการตรวจ ตองกลนน าตาลหนงแกว และรอเจาะเลอดซ า 2 ชวโมง

• ตรวจคาน าตาลเฉลย (A1C) : เปนวธใหม

ในไทยยงไมแนะน าใหใชทวไปเนองจากมปจจยเรองมาตรฐานการตรวจและปจจยรบกวนผลหลายอยาง และราคาสงกวาตรวจน าตาล

สรปการวนจฉยโรคเบาหวาน

น ำตำล FPG

งดอาหาร 8 ชวโมง

> 126 mg/dl ตรวจซ าเพอยนยน

น ำตำล OGTT

หลงกลนกลโคส75 กรม

> 200 mg/dl ตรวจซ าเพอยนยน

สมเจำะน ำตำล RPG

ในผ มอาการชดเจน

> 200 mg/dl

A1C

ยอมรบในตางประเทศ

> 6.5% ตรวจซ าเพอยนยน

ถาก ากง ?

ADA standard of care 2015

Diagnosis of DM: FPG and/or PPG

40.4% 28.4% 31.2%

The DECODE Study Group

เจาะน าตาลแบบอดอาหารพลาดเจอเบาหวานกวาครง !!

สรปการตรวจคดกรองและวนจฉยเบาหวาน

รอผมารบการตรวจสขภาพ

ตรวจเลอดแบบอดอาหาร เบาหวาน

แบบเดม

สรปการตรวจคดกรองและวนจฉยเบาหวาน

คนหาผมความเสยงดวยการประเมน score

ตรวจเลอดแบบไมตองอดอาหาร

เบาหวานระยะแรก

แบบใหม : เชงรก

10

หวใจส าคญของการปองกนเบาหวาน 2 ประการ

1. ตรวจคดกรองคนหาเบาหวานอยางมประสทธภาพ(Effective screening)

2. วางแผนปองกนเบาหวานในผมความเสยงแตละรายอยางเหมาะสม__(Individualized prevention program)

การปองกนหรอชะลอเบาหวาน

ในผทอยในระยะเสยงตอเบาหวาน (increased risk of DM eg. IGT, IFG,

Metabolic syndrome) สงทส าคญทสดคอวางเปาหมายในการดแลเพอปองกนไมใหกลายเปนเบาหวาน หรออกนยหนงคอชะลอการกลายเปนเบาหวานใหนานออกไปมากทสดเทาทจะท าได

การลดภาวะดออนซลนคอหวใจส าคญ

การปองกนเบาหวานแบงไดเปนหลายระดบ

ภาพรวมการปองกนเบาหวาน

ระดบนโยบายชาต

ระดบชมชน

ระดบครอบครว

ชาต• รณรงคสอ• นโยบาย มาตรการ

ชมชน• สรางสงคม สภาพแวดลอม• จตส านก ตระหนก

ครอบครว• บรรยากาศ ทศนคตใสใจสขภาพ• ตรวจสขภาพ

การปองกนเบาหวานในระดบตวบคคล

Lifestyle modification

Medication

Summary of diabetes prevention study Lifestyle modification

จากงานวจยตางๆ พบวามประโยชนชดเจน

ในชวตจรง ท าไดยาก โดยเฉพาะการท าใหตอเนอง

หากไมเปลยน “mind-set” กไมสามารถท าไดยงยน

การใหค าแนะน าในการปรบพฤตกรรมแบบทวไป : มกลมเหลวในเวลาอนสน

We need more than simple advice:

• Structured education

• Intensive Lifestyle Intervention (ILI)

11

Lifestyle modification

1• Lifestyle advice• General concept advice by doctor

2• Structured education• Multidisciplinary-approach content

3

• Intensive Lifestyle Intervention• Course for strictly control with scheduled

program

Structured education

MNT [Medical Nutrition Therapy]

Recommended for all diabetes as an effective component of the

overall treatment plan [A]

Preferably provided by registered dietitian familiar with the

components of diabetes MNT [A]

Because MNT can result in cost savings [B] and improved

outcomes such as reduction in A1C [A], MNT should be adequately

reimbursed by insurance or other payers [E]

American Diabetes Association. Diabetes Care 2014;37(Suppl 1)

Structured education

DSME [Diabetes Self-Management Education]

Patient with DM should receive DSME and DSMS (support)

according to National Standards for DSME and DSMS [B]

Effective self-management and quality of life are the key outcomes

of DSME and DSMS and should be measured and monitored as part

of care [C]

DSME and DSMS should address psychological issue, since

emotional well-being is associated with positive diabetes outcome

[C]

American Diabetes Association. Diabetes Care 2014;37(Suppl 1)

Intensive Lifestyle Intervention (ILI)

Intensive lifestyle intervention (ILI) : การปรบพฤตกรรมอยางเขมงวด

ขอมลการศกษาพบวาไดผลดไมตางจากการรบประทานยา

ท างานรวมกนเปนทม ทงแพทย พยาบาล วทยากรเบาหวาน นกก าหนดอาหาร ผเชยวชาญการออกก าลงกาย

ก าหนดเปาหมายในการปรบพฤตกรรม เชน น าหนก ระดบน าตาล การตรวจองคประกอบรางกาย เปนตน

วางแผนรวมกบผปวย ก าหนดกรอบการประเมนในแตละชวงตามความเหมาะสมส าหรบผปวยในแตละราย

Limitation of intensive lifestyle intervention

ตองใชบคลากรมาก ทงพยาบาล วทยากรเบาหวาน นกก าหนดอาหารผเชยวชาญการออกก าลงกาย

ใชทรพยากรมาก มคาใชจายสง

ตองใชเวลามากในการด าเนนการ

ขาดความเชยวชาญและการประสานงานทด

ตองอาศยความรวมมอจากผปวยเปนอยางมาก

Lifestyle modification in real-world practice

การปรบเปลยนพฤตกรรมคอหวใจของการรกษา

กนอาหารทดตอสขภาพ

ควบคมน าหนกใหอยในเกณฑทเหมาะสม

ตงเปาลดน าหนกลงใหไดรอยละ 7

เพมกจกรรมทางกาย

อยางนอยเทยบเทากบการเดนเรวๆ 150 นาทตอสปดาห

12

Healthy eating : 2 อยางทตองเนนในคนไทย ออกก าลงกายอยางไรดในชวตจรง

เคลดการปรบเปลยนพฤตกรรมชวต

อาหาร จ ากดอาหารหวานและคารโบไฮเดรต

หลกเลยงน าสทกชนด

ผลไมบางชนดมน าตาลสง

ควรกนครบสามมอ เชาส าคญมาก

เรยนรเรองการนบคารโบไฮเดรต

เรยนรการอานฉลากอาหาร

ออกก าลงกาย เพมกจกรรมทางกาย ควรเปนแบบทมการเคลอนไหวรางกาย

ครงละ 30-50 นาท สปดาหละ 150 นาท

ไมควรเวนตดกนเกนสองวน

การเคลอนไหวรางกายในชวตประจ าวน เชน ทท างานหองนงเลน หองนอนกมประโยชน

การนงนานๆ เชนท างาน ดทวหรอใชคอมพวเตอรสงผลเสยกบสขภาพ

Lifestyle modification in real-world practice

การ “วางแผน” ก าหนดเปาปรบเปลยนพฤตกรรมคอหวใจ

กนอาหารทดตอสขภาพ

ควบคมน าหนกใหอยในเกณฑทเหมาะสม

ตงเปาลดน าหนกลงใหไดรอยละ 7

เพมกจกรรมทางกาย

อยางนอยเทยบเทากบการเดนเรวๆ 150 นาทตอสปดาห

ปรบสมดลอารมณ : แจมใส ไมเครยด

Lifestyle building @Theptarin: more than medications

Lifestyle modification: Refresh the mind

13

Evidence-based of diabetes prevention

Trial Intervention Years RRR vs.

placebo

DPP Lifestyle 3 58%

Metformin 3 31%

Troglitazone 1 75%

STOP-NIDDM Acarbose 3 25%

XENDOS Orlistat 4 37%

DREAM Rosiglitazone 3 64%

NAVIGATOR Valsartan 5 14%

ACT NOW Pioglitazone 2.4 72%

ADA Recommendations:Prevention/Delay of Type 2 Diabetes

Consider metformin for prevention of type 2 diabetes if

IGT (A), IFG (E), or A1C 5.7–6.4% (E)

Especially for those with BMI >35 kg/m2,

age <60 years, and women with prior GDM (A)

In those with prediabetes, monitor for development of

diabetes annually (E)

Screen for and treat modifiable risk factors for CVD (B)

ADA. IV. Prevention/Delay of Type 2 Diabetes. Diabetes Care 2013;36(suppl 1):S16.

DPP Outcome Study (DPPOS)

Perreault L, et al. Lancet 2012;379(9833): 2243-2251.

ไมส าคญวาจะเลอกวธไหน Lifestyle หรอ metformin

สงทเปนหวใจของการปองกนเบาหวานใหไดผลคอการตรวจ “ตดตาม”

หลงจากไดเรมตนลงมอปองกนไปแลวตางหาก

หากระดบน าตาลยอนกลบมาเปนปกตไดถอวามาถกทาง หากไมลดลงตองรบหาแนวทางอนตอไป

Carlsson L, et al. N Engl J Med 2012;367:695-704.

ปจจย 4 ในการปองกนเบาหวาน

Emotion

Eating

Exercise

Drugs

DM

ยา

อารมณออกก าลงกาย

อาหารอย = 3อ+1ย

โมเดลปฏรปการปองกนเบาหวาน

คดกรองโรคเบาหวานอยางสมบรณใหคนในชาต

โครงการอบรมผใหความรโรคเบาหวาน หลกสตรพนฐานป 2558 สมาคมผใหความรโรคเบาหวาน

14

ประกาศ คสช. ท 1 : การตรวจคดกรองเบาหวาน

ไมแนะน าใหตรวจเลอดแบบอดอาหารเพยงอยางเดยว

สนบสนนการตรวจทมประสทธภาพ = มการตรวจอยางเปนระบบเชงรกสงเสรมระบบสาธารณสขดานการปองกนโรค

Step 1 : คนหาผทมความเสยงดวย Thai diabetes risk score

Step 2 : ตรวจเลอดดวยวธทงายและสะดวกทสดคอ random DTX

Step 3 : ไดผทมความเสยงมาตรวจอยางละเอยดดวย OGTT

ประกาศ คสช. ท 2 : การปองกนเบาหวาน

การปรบพฤตกรรมชวตอยางเขมงวดคอหวใจของการปองกนโรค ตองวางแผนรวมกบผปวยเพอก าหนดเปาหมายในการลดน าหนกและเพมกจกรรมทางกาย

การใหค าแนะน าเพยงอยางเดยวโดยไมมวธการอนสนบสนน ถอเปนการปองกนทดอยประสทธภาพ ไมสามารถปองกนเบาหวานไดดพอ

ไมวาจะเลอกปองกนดวยวธใด สงส าคญคอการตรวจตดตามผลอยางตอเนองหากระดบน าตาลไมดขน จ าเปนตองหามาตรการเพมเตมชวยเหลอตอไป

แนวทางการดแลรกษาเบาหวาน 4

องคประกอบ

• แพทยและทมงาน

• ผปวย

อาหาร ค าแนะน า

ยาออกก าลงกาย

จกษแพทยอายรแพทยไตอายรแพทยประสาท

การดแลเบาหวานตองท ารวมกนเปนทม

นกก าหนดอาหาร

ผปวย

แพทย

ศลยแพทยผเชยวชาญการดแลเทา

ผเชยวชาญการออกก าลงกาย

มผปวยเปนศนยกลาง

พยาบาลวทยากรเบาหวาน

Conclusions

เบาหวานกลายเปนโรคระบาดทวโลก

เบาหวานไมใชโรคทเปน/ไมเปน แตเปนความเสยงตอเนองทสะสมไปเรอยๆ

การคดกรองเบาหวานควรท าอยางเปนระบบ มขนตอน เรมจากความสะดวกจนถงการตรวจเพอยนยนโรค

การตรวจเลอดแบบไมตองอดอาหารจะสามารถคนพบเบาหวานไดตงแตในระยะแรก

การปองกนหรอชะลอเบาหวานสามารถท าไดโดนการปรบพฤตกรรมชวต ไดแกอาหาร ออกก าลง อารมณและการใชยาโดยเลอกวธทเหมาะสมกบผปวยแตละรายและมระบบตดตามอยางตอเนอง

Thank you for your attention