การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน...

23
วารสารการเมืองการปกครอง ปี ที7 ฉบับที2 ประจาเดือนพฤษภาคม – สิงหาคม 2560 48 การเปลี่ยนผ ่านสู ่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกตั ้งทั่วไปในปี 2010 ณัฐพล ตันตระกูลทรัพย์ * บทคัดย่อ การเลือกตั ้งทั่วไปที่เกิดขึ ้นในพม่าในปี 2010 แม้จะกล่าวไม่ได้ว่าเป็นการเลือกตั ้งที่มีความ บริสุทธิ ์ยุติธรรม หากแต่การเลือกตั ้งครั ้งนี ้ก็ทาให้กลุ่มการเมืองต่างๆมีพื ้นที่ในการต่อรองทาง อานาจที่มากขึ ้น หลังจากพื ้นที่ดังกล่าวถูกผูกขาดโดยกองทัพมานาน การเลือกตั ้งในครั ้งนี ้จึงกล่าว ได้ว่าเป็นจุดเปลี่ยนผ่านทางการเมืองที่สาคัญซึ ่งอาจนาการเมืองพม่าไปสู่ประชาธิปไตยที่สมบูรณ์ ได้ในอนาคต โดยบทความชิ้นนี ้ได้เสนอว่า ปัจจัยที่ส ่งผลให้เกิดการเลือกตั ้งในครั ้งนี ้ก็เนื่องมาจาก แรงกดดันในภาคประชาชนจากปัญหาเศรษฐกิจที่เรื ้อรังมานาน ความต ้องการปลดแอกตนเองออก จากมาตรการการคว ่าบาตรทางเศรษฐกิจเพื่อดึงดูดเม็ดเงินลงทุนจากต่างประเทศ ปัญหาเรื่อง เอกภาพของประเทศที่คลี่คลายลงอันเนื่องมาจากการอ่อนกาลังลงของกลุ่มชาติพันธุ์ รวมถึง ความสามารถในการรวมศูนย์อานาจทางเศรษฐกิจและการเมืองของกองทัพเพื่อผูกขาดอานาจใน การกาหนดกระบวนการแห่งการเปลี่ยนผ่าน คาสาคัญ: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตย/ พม่า/ การเลือกตั ้ง Democratic Transition in Myanmar and the 2010 Election Nattapon Tantrakoonsab * Abstract General elections that took place in Myanmar in 2010, although it is not free and fair election, lead to the new rule of the game that all parties have more bargaining power in political arena than before. Therefore, this election is said to be a major political transition, which could lead Myanmar to democracy in the future. This paper proposes that, factors that resulted in this election are public pressure from chronic economic depression, the need to leave country from economic sanctions measures to attract investments from abroad, the more unity of the country due to the weakening of ethnic groups and the ability to centralize political and economic power of the army to concentrate power in the process of transition. Keywords: Democratic Transition/ Myanmar/ Election * นักวิจัย สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย * Researcher, Institute of Asian studies, Chulalongkorn University

Upload: others

Post on 03-Sep-2019

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 48

การเปลยนผานสประชาธปไตยในพมากบการเลอกตงทวไปในป 2010 ณฐพล ตนตระกลทรพย*

บทคดยอ

การเลอกตงทวไปทเกดขนในพมาในป 2010 แมจะกลาวไมไดวาเปนการเลอกตงทมความบรสทธยตธรรม หากแตการเลอกตงครงนกท าใหกลมการเมองตางๆมพนทในการตอรองทางอ านาจทมากขน หลงจากพนทดงกลาวถกผกขาดโดยกองทพมานาน การเลอกตงในครงนจงกลาวไดวาเปนจดเปลยนผานทางการเมองทส าคญซงอาจน าการเมองพมาไปสประชาธปไตยทสมบรณไดในอนาคต โดยบทความชนนไดเสนอวา ปจจยทสงผลใหเกดการเลอกตงในครงนกเนองมาจากแรงกดดนในภาคประชาชนจากปญหาเศรษฐกจทเรอรงมานาน ความตองการปลดแอกตนเองออกจากมาตรการการคว าบาตรทางเศรษฐกจเพอดงดดเมดเงนลงทนจากตางประเทศ ปญหาเรองเอกภาพของประเทศทคลคลายลงอนเนองมาจากการออนก าลงลงของกลมชาตพนธ รวมถงความสามารถในการรวมศนยอ านาจทางเศรษฐกจและการเมองของกองทพเพอผกขาดอ านาจในการก าหนดกระบวนการแหงการเปลยนผาน ค าส าคญ: การเปลยนผานสประชาธปไตย/ พมา/ การเลอกตง

Democratic Transition in Myanmar and the 2010 Election

Nattapon Tantrakoonsab*

Abstract

General elections that took place in Myanmar in 2010, although it is not free

and fair election, lead to the new rule of the game that all parties have more

bargaining power in political arena than before. Therefore, this election is said to be a

major political transition, which could lead Myanmar to democracy in the future. This

paper proposes that, factors that resulted in this election are public pressure from

chronic economic depression, the need to leave country from economic sanctions

measures to attract investments from abroad, the more unity of the country due to the

weakening of ethnic groups and the ability to centralize political and economic power

of the army to concentrate power in the process of transition.

Keywords: Democratic Transition/ Myanmar/ Election

* นกวจย สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย * Researcher, Institute of Asian studies, Chulalongkorn University

Page 2: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 49

บทน า พมาอยในกระบวนการเปลยนผานสประชาธปไตยมานานตงแตไดรบเอกราชในป 1951

และไดจดการเลอกตงทวไปขนในปเดยวกน ซงเปนปรากฏการณทเกดขนคลายกนหลายประเทศในภมภาคจากการไดรบเอกราชจากองกฤษ เชน อนเดย และมาเลเซย ซงนบเปนประเทศคลนลกท 2 ของประเทศทเปลยนผานสระบอบประชาธปไตย ตามการอธบายของ Huntington โดยมสาเหตส าคญของการเปลยนผานหนงมาจากการเกดกระแสชาตนยมเพอเรยกรองเอกราชของเหลาประเทศอาณานคม จนประเทศเจาอาณานคมซงออนแอจากสมภมสงครามโลกตองยอมรเรมกระบวนการปลดแอก (Decolonization) และมอบเอกราชใหประเทศเหลานในทายทสด (Huntington, 1991, p.40) แตในขณะทมาเลเซยและอนเดยสามารถรกษาระบอบประชาธปไตยไวได ประชาธปไตยในพมากลบลมสลายอยางรวดเรวจากการท ารฐประหารของกองทพในป 1962 อนเนองมาจากสถานการณการสรบระหวางรฐบาลและชนกลมนอย ตลอดจนการขยายอทธพลของพรรคคอมมวนสต ซงเปนปญหาส าคญของประเทศประชาธปไตยคลนลกท 2 (Huntington, 1996, p.7) กลาวไดวาพมาหลงจากไดรบเอกราชและปกครองในรปแบบระบอบประชาธปไตยนน พมามชวงระยะเวลาประชาธปไตยเพยงราว 10 ป เทานน กอนจะกลายเปนระบอบเผดจการทหารตงแตนนมารวมระยะเวลาเกอบ 50 ป

เมอมการรางรฐธรรมนญและลงประชามตในป 2008 รวมถงการเลอกตงทวไปในป 2010 ทวโลกจงไดหนกลบมาใหความสนใจกบการเมองพมาในฐานะของประเทศทก าลงเปลยนผานสประชาธปไตย โดยมองการเลอกต งเปนหมดหมายส าคญทบงชวากระบวนการเปลยนผานสประชาธปไตยไดเรมขนอกครงในพมา โดยเฉพาะกลมประเทศตะวนตกน าโดยสหรฐฯ ทไดประเมนความเปลยนแปลงครงนในทางทดและน าไปสความพยายามกลบเขาไปสมพนธกบพมาอกครงหนง แสดงใหเหนจากการเดนทางเยอนพมาของรฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศสหรฐฯ ซงถอเปนการเยอนของผน าระดบสงในรอบกวา 50 ป (Reuters, 2011) และน าไปสการผอนคลายมาตรการคว าบาตรทางเศรษฐกจทใชเปนมาตรการลงโทษทางการเมองตอพมามาเปนเวลานาน ในขณะเดยวกน ความเปลยนแปลงดงกลาวกลบถกพจารณาจากหลายฝายวาไมไดสะทอนใหเหนถงความเปลยนแปลงใดๆในการเมองพมาเลย เนองจากการรางรฐธรรมนญและการเลอกตงลวนเกดขนภายใตการครอบง าของกองทพ กระบวนการท าประชามตรบรางรฐธรรมนญขาดการมสวนรวมจากกลมชาตพนธ หรอการเลอกตงทไมมการแขงขนอยางยตธรรมจากฝายการเมองตางๆ โดยเฉพาะการกดกน Aung San Suu Kyi คแขงคนส าคญไมใหลงสสนาม การเลอกตงครงนจงเปนแคเพยงฉากละครทถกก ากบ ซงไมสามารถสงผลคกคามตออ านาจอนมนคงของกองทพแตอยางใด (Swissinfo, 2010)

Page 3: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 50

มมมองทแตกตางกนดงกลาวนจะอยางไรกดลวนเปนมมมองทใหความส าคญกบการเลอกตงในฐานะตวชวดส าคญ ซงสามารถเรยกไดวาเปนมมมองทตงอยบนฐานกระบวนทศนแบบเปลยนผาน (Transition Paradigm) ทมองวาการเปลยนผานคอชวงของการเปลยนแปลงทางการเมองจากระบอบเกาสการเกดขนของระบอบประชาธปไตย ซงรปธรรมของการเปลยนผานทตองมกคอการมรฐธรรมนญและมการจดการเลอกตงทวไป โดยการศกษาภายใตกระบวนทศนนจะใหความส าคญกบลกษณะของการตอสทางการเมอง และเสนแบงระหวางเผดจการกบประชาธปไตยเปนส าคญ แตจะใหความส าคญนอยกวาในเรองของความย งยนและคณภาพของประชาธปไตยทเกดขน (Doorenspleet and Kopecky, 2008, p.700) โดยกระบวนทศนในลกษณะดงกลาวตงอยบนสมมตฐานทวาหากมรฐธรรมนญและการเลอกตงแลว ระบอบจะสามารถพฒนาตวเองไปสการเปนประชาธปไตยและสงคมเศรษฐกจเสรไดในทสด โดยมองการเลอกตงในฐานะของตวตดสน (Determinative) ทศทางของการพฒนาของระบอบการเมอง (Caruther, 2002, pp.6-7)

ดงนนหากมองการเลอกตงของพมาในป 2010 โดยใชกระบวนทศนของการเปลยนผาน ขอถกเถยงตางๆกจะจ ากดอยทกระบวนการรางรฐธรรมนญและความบรสทธยตธรรมของการเลอกตง มากกวามตอนๆของการเปนประชาธปไตยและน าไปสขอสรปทคอนขางคบแคบในลกษณะขวตรงขาม คอพมาก าลงพฒนามงสความเปนประชาธปไตยทสดใสในอนาคต หรอไมกมองวาการเมองพมาไมไดเปลยนแปลงไปจากเดมเลย ซงการมองในลกษณะดงกลาวจะท าใหไมเหนพลวตรทางการเมองทเกดขนในปจจบน อกทงกระบวนการเปลยนผานโดยทวไปแลวยงมลกษณะทไมแนนอน (Uncertain) อาจน าไปสความส าเรจหรอลมเหลวกได ดงนนล าพงการพจารณาการเลอกตงทเกดขนจงไมสามารถบงบอกความเปลยนแปลงในการเมองพมาไดมากนก เพราะแมจะมการเลอกตงในพมาแลวกตาม (ไมวาจะบรสทธยตธรรมหรอไม) กยงไมอาจกลาวไดชดเจนวาการเปลยนผานครงนจะน าไปสประชาธปไตยทสมบรณ หรอแมกระทงวาลกษณะการปกครองในปจจบนของพมายงคงสะทอนรปลกษณของระบอบเผดจการอยหรอไมยงเปนเรองทตองถกเถยงกนอย (Diamond, 2012, p.138)

อยางไรกด การเลอกตงในครงนกไดแสดงใหเหนแลววาไดน าไปสการเปลยนแปลงอยางมากในระดบโครงสรางทางการเมอง ทแตเดมกองทพเปนกลมอ านาจเดยวทผกขาดอ านาจทางการเมองทงหมด (Closed hegemony) กลบมการเปดพนทใหกลมอนๆเขาตอรองทางอ านาจภายใตกตกาประชาธปไตยมากขน ซงดจะขดแยงกบลกษณะการเปลยนรปของระบอบเผดจการโดยทวไป ทมกจะมการจดตงสถาบนทางการเมองตามรปแบบของประเทศประชาธปไตยโดยเฉพาะการจดใหมการเลอกตง หากแตกลมอ านาจเดมยงคงครอบง าและชกใยอยเบองหลงสถาบนตางๆ ทงรฐสภา ศาล สอ ภาคประชาสงคม และรฐบาลทองถน ซงไมไดสะทอนลกษณะใดๆของประชาธปไตยโดยสนเชง (Schedler, 2010, p.69, p.71)

Page 4: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 51

แตส าหรบประเทศพมาแลวลกษณะการครอบง าของกลมอ านาจเดม อาจไมไดมลกษณะแบบเบดเสรจเหมอนชวงกอนการเลอกตงอกตอไป ซงหากพจารณาการเมองพมาภายใตกระบวนทศนคณภาพประชาธปไตย (Quality Paradigm) ซงเปนการมองการพฒนาประชาธปไตยโดยใชเกณฑขนสงในการพจารณา ซง Rueschemeyer ไดเสนอมตทส าคญในการพจารณาคณภาพประชาธปไตยใน 3 มต คอ การมสวนรวมผานการเลอกตงอยางเทาเทยม การใหความส าคญกบสทธพลเมองโดยเฉพาะอยางยงเสรภาพในการแสดงความคดเหนและรวมตวทางการเมองทตงอยบนฐานของหลกนตธรรม (Rule of law) รวมถงความเขมแขงของภาคประชาสงคม และมตสดทายคอความสามารถและประสทธภาพของรฐในการตอบสนองตอความตองการของประชาชน (Rueschemeyer, 2012, pp.462-463) กจะพบวาการเมองพมาหลงการเลอกตงในป 2010 ไดเกดการพฒนาความเปนประชาธปไตยขนแลวในบางมต

นอกจากน การพจารณาคณภาพประชาธปไตยนนยงสามารถพจารณาจากการท างานของสถาบนทางการเมองทส าคญหรออาจเรยกไดวาระบอบยอย (Partial regimes of democracy) ตามท Markel ไดเสนอไว ประกอบไปดวย 5 ระบอบ ไดแก การเลอกตง สทธทางการเมอง สทธพลเมอง การตรวจสอบในแนวราบ และสทธอ านาจในการปกครองของตวแทนทมาจากการเลอกตง โดยมองวาการเลอกตงเปนเพยงสวนหนงของประชาธปไตยทสมบรณเทานน การเลอกต งจะ “มความหมาย” ไดกตอเมอมระบอบอนๆอก 4 ระบอบ ท างานรวมดวยเทานน ตวแทนทมาจากการเลอกตงจงจะสามารถบรรลหลกการประชาธปไตย (Democratic) และหลกการธรรมนญนยม (Constitutional) ระหวางทอยในอ านาจได (Markel, 2004, pp.36-37) ซงหากพจารณาการเมองพมาหลงการเลอกตงในป 2010 ตามขอพจารณาดงกลาวกจะเหนไดวาการเลอกตงครงนเปนจดเปลยนทางการเมองทส าคญ โดยเฉพาะการเปลยนแปลงในสถาบนเกยวกบสทธทางการเมองดงแสดงในตาราง

สทธทางการเมอง กอนการเลอกตงป 2010 หลงการเลอกตงป 2010

Oppositions ฝายตอตานรฐบาลถกควบคมตว กลมชาตพนธตอรองอ านาจผานการ

ท าสงครามและออนก าลงลง

ฝายตอตานถกปลอยตวและสามารถตงพรรคการเมองและเคลอนไหวทางการเมอง

การเจรจาหยดยง กลมชาตพนธจดตงพรรคการเมอง

Organizations กฎหมายหามรวมตวกน และหามชมนมทางการเมอง

มองคกรสายลบ (MI) เพอคอยสอดสองพฤตกรรมประชาชน

ออกกฎหมายอนญาตการชมนมทางการเมอง ออกกฎหมายอนญาตการจดตงสหภาพแรงงาน ยบเลกองคกรสายลบ มการขยายบทบาทของ NGO ทงในและนอก

Page 5: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 52

ไมอนญาตใหองคกร NGO ตางชาตเขาด าเนนงานในประเทศ

ประเทศในประเดนเรองการเมอง เชน การสญเสยทดนของชาวบาน และกระบวนการสนตภาพ

Expression สออยภายใตการควบคมของรฐทงหมดอยางเขมงวด

สอฝายตอตานรฐบาลตองด าเนนงานนอกประเทศ

ออกกฎหมายใหเสรกบสอมากขน และผอนคลายการควบคม

สอฝายตอตานรฐบาลสามารถเขามาด าเนนงานในประเทศไดอยางเสร

แนนอนวาระบอบการเมองพมาในปจจบนยงไมใชประชาธปไตยทสมบรณ แตหาก

พจารณาภายใตกระบวนทศนคณภาพประชาธปไตยดงทไดแสดงแลว กจะพบวาเกดการเปลยนแปลงทางการเมองหลงการเลอกตงในป 2010 อยางมนยส าคญ ซงแมการเปลยนแปลงดงกลาวจะเปนการเปลยนเพยงบางสวนกตาม หากแตกเปนการเปลยนแปลงทเกดขนในรอบกวาครงศตวรรษของการเมองพมา ดงนน ผเขยนจงเหนวาการพจารณาการเลอกตงในป 2010 ของพมานน สามารถพจารณาในฐานะจดเปลยนทางการเมองทส าคญทอาจน าไปสการพฒนาประชาธปไตยทสมบรณไดในอนาคต โดยบทความชนนจะพจารณาจดเปลยนดงกลาวในแงของการท าความเขาใจกบพลวตรทางการเมองของพมาทน ามาสการเลอกตงในป 2010 หรอกคอการพจารณาภายใตค าถามทวา “ท าไมจงเกดการเลอกตงทวไปในป 2010” โดยการพจารณานนจะใหความส าคญทงปจจยเชงโครงสราง (Structure) ซงถกพจารณาในฐานะ “เงอนไขน า” (Preconditions) อาท สภาพทางสงคม เศรษฐกจ และวฒนธรรม วาจะเปนตวผลกดนใหเกดการเปลยนผานไปโดยอตโนมตหรอไม และพจารณาปจจยผกระท าการ (Agency) โดยมองวาการเปลยนผานเปนผลจากการ “วางแผน” (Crafting) ของผน าทางการเมองทมความสามารถและเจตจ านงในการเปลยนแปลงการเมองของประเทศ ซงแมจะมขอถกเถยงในแวดวงวชาการวาอะไรเปนปจจยทมอทธพลตอปรากฏการณมากกวา แตกเปนทชดเจนวาทงสองตางมบทบาทส าคญและยงชวยสนบสนนซงกนและกนในกระบวนการเปลยนผานสประชาธปไตย (Huntington, 1996, p.4)

การพจารณาแบงออกเปน 4 หวขอ ไดแก 1)การพฒนาเศรษฐกจกบเสถยรภาพของระบอบเผดจการ 2)การลงทนจากตางประเทศกบการเปลยนผานทางการเมอง 3)เอกภาพของประเทศกบการเปลยนผานทางการเมอง ซงทงสามประเดนนเปนปจจยในเชงโครงสรางทน าไปสการเปลยนผาน และหวขอสดทายคอ 4)ฐานอ านาจทางการเมองและเศรษฐกจของกลมชนชนน าในชวงการเปลยนผาน ซงถกพจารณาในฐานะปจจยผกระท าการ โดยมรายละเอยดในแตละหวขอดงตอไปน

Page 6: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 53

การพฒนาเศรษฐกจกบเสถยรภาพของระบอบเผดจการ ระดบการพฒนาทางเศรษฐกจมความสมพนธอยางลกซงกบการพฒนาประชาธปไตย จาก

การส ารวจปรากฏการณทเกดขนในลาตนอเมรกา โดยเฉพาะในชวงทศวรรษท 1980 Haggard และ Kaufman ไดสงเกตเหนลกษณะความเปลยนแปลงของประเทศตางๆ 2 ลกษณะคอ ระบอบการเมองทเปลยนจากระบอบอ านาจนยมไปสประชาธปไตย และการเกดวกฤตเศรษฐกจทมกจะน าไปสการเปลยนแปลงทางการเมองและยทธศาสตรการพฒนาของรฐ โดยมกจะลดบทบาทของภาครฐลงและเนนการน าเศรษฐกจแบบตลาดมาปรบใช เกดกรรมสทธของภาคเอกชน ตลอดจนการเปดเสรทางการคาและการลงทน ขอเทจจรงทางประวตศาสตรทเกดขนนไดชกน าไปสค าถามเกยวกบความสมพนธระหวางวกฤตเศรษฐกจกบการเปลยนแปลงทางการเมองทวา “วกฤตเศรษฐกจมบทบาทอยางไรในการเปลยนผานสความเปนเสรนยมและประชาธปไตย” ซงเปนค าถามส าคญหนงทใชเปนกรอบในการอธบายการเปลยนผานสประชาธปไตย โดยเงอนไขทางเศรษฐกจมสวนส าคญ (Centrally) ในการตดสนใจในวาระทางการเมอง และความตองการของประเทศตางๆทเพมมากขนตอประชาธปไตยไมไดแยกแตกออกจากความตองการทจะมเศรษฐกจทดขน “วกฤตเศรษฐกจ” จงน าไปสความพยายามในการ “ปรบตว” ทางการเมอง และสงผลโดยตรงตอเสถยรภาพและการเปลยนผานทางการเมองของระบอบอ านาจนยม (Haggard and Kaufman, 1995, p.3, p.366) ส าหรบพมาแลว “วกฤตเศรษฐกจ” เปนสงทเกดขนและสงผลตอการเมองเสมอมา โดยเฉพาะการขนสอ านาจของกองทพในป 1962 ทไดน าประเทศเขาสความระส าระสายอยางหนกทงในทางเศรษฐกจและการเมอง เนองจากการด าเนนนโยบายปดประเทศ และน านโยบายสงคมนยมวถพมา (Burmese Way to Socialism) มาใช โดยรฐไดเขาควบคมกจการของเอกชน (Nationalized) ไมวาจะเปนกจการของชาวตางชาตหรอของชาวพมาเอง ท งภาคการผลต เกษตรกรรม ไปจนถงการคาปลกขนาดเลกและการคากบตางประเทศทกชนด ดวยการออกกฎระเบยบมาควบคมอยางเขมงวด ท าใหการคาตางประเทศหยดชะงก ขาดแคลนเงนตราตางประเทศ อนเนองจากปรมาณสงออกขาวทลดลงเพราะชาวนาขาดแรงจงใจในการผลตและนโยบายการจดสรรทดนทผดพลาด น าไปสอตราวางงานทเพมสงขน ทงในภาคเกษตรกรรมและภาคอตสาหกรรม ประชาชนจงตองพงพงสนคาน าเขาทมราคาสง และไมเพยงพอตอความตองการ คาเงนจาตในตลาดโลกตกต า และคาครองชพเพมสงขนอยางกาวกระโดด (Khin Maung Kyi, 2000, pp.10-12) สงเหลานสรางความไมพอใจและแรงกดดนอยางมากในภาคประชาชน ซงหากเปรยบเทยบรายไดตอหวในภมภาคแลว จะพบวารายไดตอหวของชาวพมาแทบจะไมเพมขนเลยนบตงแตไดรบเอกราช ในขณะทประเทศอนๆทเคยมรายไดเฉลยใกลเคยงกนในทศวรรษท 1950 กลบเพมขนหลายเทาตวแลวในทศวรรษท 1980 (ยกเวนอนโดนเซย) และแรงกดดนทางเศรษฐกจเหลาน ไดน าไปสการประทวงรฐบาลครงใหญของประชาชนในป 1988 ในทสด โดยชนวนเหต

Page 7: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 54

ส าคญกคอกรณการยกเลกธนบตรฉบบ 25/35/75 จต ในป 1987 ซงเปนธนบตรทประชาชนสวนใหญถอครอง โดยเปนหนงในนโยบายเพอแกไขปญหาเศรษฐกจ และไมมมาตรการชดเชยจากรฐแตอยางใด1 (พรพมล ตรโชต, 2551, p.110)

การประทวงดงกลาวจบลงดวยการปราบปรามประชาชนอยางรนแรง ซงแมกองทพจะสามารถยดกมอ านาจในการปกครองประเทศไวไดตอไป หากแตตองเผชญกบปญหาเสถยรภาพภายใน โดยเกดการผลดเปลยนคณะนายทหารทขนมาปกครองประเทศเปนชดใหมในนาม State law and order council (SLORC) และภายหลงไดเปลยนเปน State Peace and Development Council (SPDC) ซงจะเหนไดวาแมอ านาจทางการเมองจะยงคงอยภายใตการควบคมของกองทพ หากแตไดเกดการสบเปลยนขวอ านาจภายใน สะทอนใหเหนวาปญหาเศรษฐกจภายในประเทศสงผลกระทบตอเสถยรภาพทางการเมองของรฐบาลและน าไปสการเปลยนผานทางอ านาจ อยางไรกด ระบอบเผดจการทหารนนมแนวโนมทจะรบแรงกดดนจากปญหาเศรษฐกจไดดกวาระบอบอนโดยเฉพาะระบอบประชาธปไตย (Przeworski, 2000, pp.109-114) อกทงเงอนไขส าคญของการลมระบอบอยทความเขมแขงของภาคประชาสงคม ซงหากมการขบเคลอนอยางเปนระบบและเขมแขงเพยงพอกจะน าไปสการเปลยนผานอ านาจทางการเมองได (Acemoglu and Robinson, 2006, p.31) ซงส าหรบพมาแลวถอวาภาคประชาสงคมมความออนแอมาก ท งปญหาพนฐานในชวตประจ าวนของประชาชนตลอดรวมถงนโยบายของรฐทพยายามจ ากดการรวมตวและการพฒนาของภาคประชาสงคมมาโดยตลอด (พรพมล ตรโชต, 2551, น.107) การเปลยนผานอ านาจในครงนจงยงไมสามารถน าไปสการเปลยนแปลงระบอบการปกครองแตอยางใด

แมกองทพจะยงคงครองอ านาจตอไป หากแตกไดเหนการปรบตวในเชงนโยบายหลายประการ โดยเฉพาะการเปลยนแปลงนโยบายในทางเศรษฐกจ ทเปลยนจากแนวทางสงคมนยมทสแนวทางเศรษฐกจแบบเสรทพงพากลไกตลาดและเปดรบเศรษฐกจโลก โดยไดออกกฎหมายการลงทนทางตรงจากตางชาต (Foreign direct investment law) ในป 1988 เปดโอกาสใหเอกชนทองถนสามารถพฒนาบทบาทโดยเฉพาะในดานอตสาหกรรมเพอทดแทนการน าเขาและอตสาหกรรมดานการกอสราง อยางไรกด รฐกยงคงบทบาทของรฐวสาหกจซงเปนแกนหลกของระบบเศรษฐกจพมามาแตเดม อกทงยงไดเพมจ านวนและขยายบทบาทมากยงขน เอกชนทองถนจงตองเผชญกบความยากล าบากในการแขงขนกบวสาหกจของรฐ ประกอบกบความลมเหลวของรฐในการพฒนาโครงสรางพนฐานซงเปนฐานส าคญส าหรบการพฒนาเศรษฐกจ จงท าใหการขยายตวของเศรษฐกจโดยรวมนนเปนไปอยางจ ากด (Toshihiro, 2009, pp.72-78, pp.85-96) และดเหมอนวาการเปด

1 นโยบายการยกเลกธนบตรของรฐบาลเนวนเกดขนกอนหนานแลว 2 ครง ครงแรกในป 1964 ครงท 2 ในป 1985 ซงท าใหประชาชนขาดความเชอถอรฐบาลอยางสนเชง และน าความเดอนรอนมาใหประชาชนอยางมาก (เกยรตชย พงษพาณชย, 2536: 117)

Page 8: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 55

ประเทศดงกลาวรฐกยงคงมบทบาทในการควบคมกลไกตางๆทางเศรษฐกจในทกแงมม ท าใหดเหมอนวาจะเปนการเปดใหกบธรกจบางประเภททกองทพเขาไปมผลประโยชนรวมทงโดยทางตรงและทางออมเทานน โดยเฉพาะการสมปทานทรพยากรธรรมชาต ทงการสมปทานเหมองแร ปาไม แหลงกาซธรรมชาต เปนตน ทดดซบเมดเงนลงทนจากตางชาตเปนสวนใหญ (Khin Maung Kyi, 2000, p.2-3) โดยจะเหนไดวาสดสวนการลงทนจากตางชาต 3 ล าดบแรก ลวนเปนการสมปทานทรพยากรธรรมชาต โดยเฉพาะทรพยากรพลงงานรวมถงการลงทนเพอสรางเ ขอนผลตกระแสไฟฟา ซงรวมแลวคดเปนสดสวนกวารอยละ 90 ของการลงทนทงหมด

ผลจากนโยบายการเปดเสรในทางเศรษฐกจนไมไดกอประโยชนกบประชาชนโดยทวไป

มากนก เนองจากกจการสวนใหญโดยเฉพาะการสมปทานทรพยากรธรรมชาตเปนกจการทมการจางงานนอย และไมไดสงผลสบเนองตอการพฒนาท งภาคเกษตรกรรมและอตสาหกรรมในประเทศเทาใดนก หากแตรายไดจากเงนคาสมปทานจ านวนมหาศาลกลบหลงไหลเขาสการเพมสมรรถนะกองทพและการสรางเมองหลวงแหงใหม ซงอาจกลาวไดวาการเปดรบการลงทนจากตางประเทศนเปนไปเพอการสรางฐานเศรษฐกจของกองทพเอง เปนการปรบตวของระบอบเผดจการในลกษณะทรวมศนยอ านาจในทางเศรษฐกจเพอสรางความเขมแขงใหกบกองทพมากยงขน ในขณะทประชาชนบางสวนตองสญเสยพนทท ากนจากการขายสมปทานของรฐ ภาคการผลตกยงคงถกผกขาดโดยรฐทขาดประสทธภาพในทางการบรหาร อตราการวางงานจงยงคงเพมสงขนอยางตอเนอง จนประชาชนตองหลงไหลออกนอกประเทศเพอคาแรงงานและสงเงนกลบเปนรายไดส าคญของประเทศ ซงยงท าใหเศรษฐกจพมาตองพงพาภายนอกประเทศและเปราะบางเพมมากขน และภาคประชาสงคมกตองประสบกบอปสรรคในการพฒนาและออนแอลงอยางตอเนอง

Page 9: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 56

ความลมเหลวของนโยบายปฏรปเศรษฐกจในแงของการลดแรงกดดนทางเศรษฐกจในภาคประชาชน ท าใหความไมพอใจรฐบาลของประชาชนสวนใหญยงอยตอไป จนเมอเกดวกฤตพลงงานโลกในป 2007 ทท าใหราคาพลงงานเพมสงขนอยางรวดเรว กไดกลายเปนชนวนเหตส าคญของการลกขนประทวงของภาคประชาชนอกครง เนองจากรฐบาลไดประกาศยกเลกการอดหนนราคาพลงงาน ท าใหราคาพลงงานโดยเฉพาะกาซหงตมและน ามนดเซลมราคาขยบตวสงขนราว 5 เทาตว สงผลตอเศรษฐกจพมาอยางรนแรง โดยท าใหคาครองชพพงสงขนอยางรวดเรว ประชาชนในพมาตองเดอดรอนอยางหนกโดยถวนหนา ตลอดรวมถงพระสงฆทตองเดอดรอนจากการท าบญทลดนอยลงของประชาชน น าไปสการเดนขบวนประทวงของพระสงคทวประเทศ ทเรยกกนทวไปวาการปฏวตผาเหลอง (Saffron Revolution) (BBC News, 2007) และจบลงดวยการปราบปรามอยางเฉยบขาดจากรฐบาล และตงขอหาใหกบเหลาสงฆทออกมาเคลอนไหวในครงนวาเปนพวกนอกรต นยวาการปราบปรามดงกลาวเปนการช าระพระพทธศาสนา

การประทวงใหญในป 1988 และตามดวยการประทวงของพระในป 2007 ส าหรบคณะนายทหารแลวจงเปนการตอกย าใหเหนถงพลงของภาคประชาชนทสงผลตอเสถยรภาพของรฐบาล และชน าใหคดไดวาเหตการณเหลานสามารถเกดขนไดอกไมยากในอนาคต และเปนบทเรยนทคณะนายทหารเหลานตองคดอยางจรงจงเพอทจะด ารงสถานะของตนใหสามารถมบทบาทน าในสงคมการเมองพมาไดตอไป (Min Zin and Joseph, 2012, pp.109-110) โดยปจจยรวมส าคญอนหนงทเปนเหตของเหตการณทงสองกคอความลมเหลวในการบรหารจดการเศรษฐกจของประเทศ ซงเปนประเดนส าคญททาทายตอการปรบตวในระยะถดไปของกองทพพมาอยางยง นอกจากน ในเวทการเมองโลกสถานะของประเทศพมากตกต าลงอยางมาก ทงภาพของการเปนประเทศทมปญหาการละเมดสทธมนษยชนจากการปราบปรามประชาชน เปนประเทศดอยพฒนาทางเศรษฐกจ หรอเปนประเทศทมปญหาการพฒนาสประชาธปไตยซงเหลออยไมกประเทศในโลก ความลมเหลวเหลานลวนสงผลตอปญหาความชอบธรรมของระบอบการปกครองอยางยง ไมวาจะมองจากมมของประชาชนในประเทศหรอมองจากมมของตางประเทศกตาม และเปนเหตผลส าคญหนงทน าไปสการปรบตวของกองทพในปจจบน

ดงนน การเลอกตงของพมาในป 2010 จงเปรยบเสมอนปฐมบทของการปรบตวครงส าคญของกองทพในสงคมการเมองพมา เพออยรอดภายใตสภาวะและเงอนไขทาทายใหมๆทจะเกดขน โดยเฉพาะการรบมอกบปญหาทางเศรษฐกจซงน าไปสแรงกดดนจากประชาชน และกอตวกลายเปนปญหาเสถยรภาพของระบอบเผดจการทเรอรงมานาน กองทพจงจ าเปนทจะตองเลอกแนวทางการเปดประเทศ และหนเขาสรปแบบการปกครองในระบอบประชาธปไตย โดยเรงสงเสรมการปฏรปอยางรอบดานและรวดเรว ทงทางการเมองและเศรษฐกจซงจะไดกลาวถงในหวขอถดไป โดยเฉพาะในทางเศรษฐกจทสงผลส าคญตอเสถยรภาพของรฐบาล ซงแทจรงแลวไมวาจะปกครอง

Page 10: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 57

โดยระบอบเผดจการหรอปกครองโดยระบอบประชาธปไตย ระดบการพฒนาทางเศรษฐกจกลวนสงผลตอความมงคงและเสถยรภาพของระบอบทงสน (Przeworski, 2000, pp.109-114)

การลงทนจากตางประเทศกบการเปลยนผานทางการเมอง ปจจยภายนอกนนเปนปจจยทส าคญอนหนงในกระบวนการประชาธปไตย โดยตวแสดง

จากภายนอกเหลานมกถกพจารณาถงลกษณะความสมพนธกบตวแสดงภายใน โดยความแตกตางจะขนอยกบความเขมแขงของรฐและสงคมในแตละประเทศ โดยทวไปแลวประเทศทเปนเผดจการเบดเสรจและมภาคประชาสงคมทออนแอแบบพมา จะเปนประเทศทถกแทรกแซงทางการเมองจากตางชาตไดยากทสด (Haynes, 2005, pp.94-95) ซงเหนไดจากความพยายามในการแทรกแซงจากชาตตะวนตกผานมาตรการทางเศรษฐกจ ทงการยกเลกความชวยเหลอทางเศรษฐกจตางๆทเคยใหกบพมาเมอรฐบาลปราบปรามประชาชนในป 1988 นอกจากนยงเพมแรงกดดนดวยการคว าบาตรดานการลงทนตงแตป 1997 ตลอดจนคว าบาตรทางการคาในป 2003 (EIU, February 2011, p.6) เพอกดดนใหพมาจดการกบปญหาสทธมนษยชนในประเทศและพฒนาใหเกดประชาธปไตยขน หากแตมาตรการดงกลาวกไมสามารถสนคลอนเสถยรภาพของรฐบาลไดมากนก รฐบาลพมากลบหนไปเพมความสมพนธทางการคาและการลงทนกบจนและกลมประเทศในอาเซยนแทน ปรากฏการณเหลานจงดเสมอนวาปจจยจากภายนอกจะไมสามารถสงผลกดดนใหพมาเกดการเปลยนแปลงทางการเมองได

แมอทธพลจากปจจยภายนอกจะไมไดสงผลตอเสถยรภาพของรฐบาลมากนก หากแตการพงพงจนและอาเซยนในทางเศรษฐกจดงกลาวกด าเนนไปอยางคอนขางจ ากด สามารถเตบโตไดเฉพาะบางประเภทกจการทรฐเปดใหเทานน อกทงพมายงมขอจ ากดดานโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจทยงดอยพฒนาอยมากดวยเชนกน สงเหลานลวนเปนปจจยส าคญทท าใหรฐบาลพมายงไมสามารถพฒนาเศรษฐกจของตนจนสามารถยกระดบชวตความเปนอยภายในประเทศได อยางไรกด แรงกดดนจากตวแสดงภายนอกกลบสามารถสงผลอยางชดเจนในชวงหลงการเลอกตงในป 2010 ทรฐบาลประธานาธบด Thein Sein ไดพยายามทกวถทางเพอผลกดนใหมการยกเลกมาตรการคว าบาตรทางเศรษฐกจตางๆ โดยเฉพาะเกดการปฏรปทางการเมองทมลกษณะเปนประชาธปไตยมากยงขน ทงการเรงยกระดบสภาพทางสทธมนษยชนในประเทศโดยการปลอยนกโทษทางการเมองกวา 200 คน การเปดเสรสอทเพมมากขน และการพยายามเปดเวทเจรจาเพอสรางสนตภาพกบชนกลมนอย เปนตน อาจกลาวไดวาการปฏรปทางการเมองของพมาหลงการเลอกตงทเปนไปอยางรวดเรวนน กเพอเปาหมายในการดงดดเมดเงนลงทนจากตางประเทศเพอพฒนาเศรษฐกจในดานตางๆนนเอง หรอกลาวไดวาตวแสดงจากภายนอกซงกคอสหรฐฯและประเทศตะวนตกอนๆ

Page 11: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 58

สามารถใชแรงกดดนทางเศรษฐกจ เพอเรงใหเกดการเปลยนแปลงทางการเมองในพมาอยางประสบผล การปฏรปการเมองในพมาทเกดขน สงผลใหประเทศตางๆทยอยยกเลกมาตรการคว าบาตรพมา และเรมพจารณาการใหความชวยเหลอและเงนกยมแกพมา โดยสหภาพยโรปไดยกเลกมาตรการกดกนตางๆตอพมาชวคราวเปนเวลา 1 ป ท าใหพมากลบมาไดสทธ GSP (Generalized System of Preference) อกครง สหรฐฯไดประกาศผอนคลายมาตรการการคว าบาตรตอพมาในการเยอนพมาอยางเปนทางการของ Hillary Clinton รฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศของสหรฐฯ ในชวงกลางเดอนพฤษภาคม หลงจากการเลอกต งซอมผานไป เพอตอบสนองตอการพฒนาประชาธปไตยในพมาและยงเรยกรองระดบการพฒนาทมากขนตลอดจนความกาวหนาของการปรองดองระหวางรฐบาลและชนกลมนอยตางๆ ซงถาหากดขนกจะพจารณาทยอยยกเลกทงหมดในภายหลง (EIU, June 2011, p.5) นอกจากน ยงเรมเหนเงนชวยเหลอหลงไหลเขาสพมา อาท การทรฐบาลญปนยกหนสนมลคา 3.7 พ นลานเหรยญสหรฐใหกบรฐบาลพมา จากหนเงนกจากตางประเทศทพมามอยท งหมดราว 11.8 พนลานเหรยญสหรฐฯ โดยการปลดเปลองหนครงนท าใหยอดเงนคางช าระของรฐบาลพมาลดลง สงผลตอสถานะของผ กยมทด ขนเปนการเพมขดความสามารถในการกยมเงนจากตางประเทศใหเพมสงขน หรอการท World Bank ใหเงนกดอกเบยต าแกพมามลคา 165 ลานเหรยญสหรฐฯ และเงนใหเปลาจ านวน 80 ลานเหรยญสหรฐฯ (EIU, November 2011, p.2) เปนตน ในแงนการปฏรปทางการเมองทเกดขนในพมา สามารถมองไดวาเปนผลมาจากความตองการในการพฒนาเศรษฐกจ โดยพงพาเงนลงทนจากตางประเทศเปนกลไกส าคญในการเพมความเขมแขงใหกบโครงสรางเศรษฐกจพมาซงถกประเมนจากรฐบาลวา มจดออนทส าคญคอมภาคเกษตรขนาดใหญและดอยพฒนาในภาคอตสาหกรรม โดยผลส าคญของโครงสรางเศรษฐกจในลกษณะดงกลาวท าใหพมาเปนประเทศทตองพงพงการสงออกสนคาเกษตรและทรพยากรธรรมชาต มการใชแรงงานในภาคเกษตรอยางเขมขนและขยายตวอยางจ ากด การลงทนในอตสาหกรรมการผลตมขนาดเลกและมก าลงการผลตไมเพยงพอตอความตองการในประเทศ ตลอดจนมภาคการเงนทออนแอไมสามารถรองรบการขยายตวของเศรษฐกจได ซงแมรฐบาลพมาจะไดมความพยายามในการถายโอนทรพยากรและแรงงานจากภาคเกษตรสภาคอตสาหกรรมมาโดยตลอดตงแตป 1962 ผานกลไกของรฐโดยเฉพาะการจดต งรฐวสาหกจเพอด าเนนกจการดานอตสาหกรรมการผลต หากแตกประสบความลมเหลวมาโดยตลอด (Fujita, 2009, pp.1-14)

ดงนน การเปดเสรทางเศรษฐกจในครงนจงเปนทคาดหวงวากลไกทนนยมจะสามารถเขามารบภาระหนาทดงกลาวทรฐบาลพมาไมสามารถบรรลผลไดในอดต สะทอนใหเหนจากประเภทของธรกจทจะไดรบการสนบสนนเปนพเศษในการลงทนจากตางประเทศ ไดแก อตสาหกรรมเพอ

Page 12: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 59

การสงออก โดยเฉพาะอตสาหกรรมเพอแปรรปทรพยากรธรรมชาตและใชแรงงานเขมขน อาท อตสาหกรรมแปรรปผลผลตทางการเกษตร ผลตภณฑจากไม อาหารทะเลแปรรป อตสาหกรรมเสอผาส าเรจรป และการผลตอปกรณอเลกทรอนกส เปนตน รวมถงอตสาหกรรมเพอลดการน าเขา อาท อตสาหกรรมอาหารและเครองดม อตสาหกรรมการเกษตร (อปกรณการเกษตร ปยเคม ฯลฯ) ปนซเมนต พลาสตก และอตสาหกรรมเหลก เปนตน (Union of Myanmar Federation of Chambers of Commerce and Industry (UMFCCI): 2012) โดยรฐบาลไดตงเปาหมายการพฒนาโดยใหมอตราการเตบโตเฉลยของ GDP ทรอยละ 7.7 ในป 2015-2016 และมรายไดเฉลยตอคนเพมขนเปน 3 เทา ในป 2016 (Mmtime, 2012) หรออาจกลาวไดวารฐบาลพมาไดพยายามทจะใชกลไกทนนยม โดยเฉพาะจากทนตางประเทศในการสรางเสถยรภาพใหกบรฐบาล โดยเฉพาะการลดแรงกดดนในภาคประชาชนในทางเศรษฐกจลง

เอกภาพของประเทศกบการเปลยนผานทางการเมอง ภายหลงไดรบเอกราชไมนานพมาตองตกอยในสภาวะสงครามกลางเมองทเลวราย กอง

ก าลงกลมชาตพนธและกองก าลงของฝายคอมมวนสตมความสามารถเหนอกองทพของรฐบาล และสามารถรกคบเขายดเมองส าคญของประเทศไดหลายแหง จนในทสดกองทพจงไดเขามากสถานการณและยดอ านาจการปกครองประเทศถาวร โดยอางเหตความชอบธรรมจากเรองปญหาเอกภาพของประเทศ ปญหาเศรษฐกจ และความไรระเบยบของรฐ หลงจากกองทพเขาปกครองประเทศแลว แนวนโยบายตอกลมชาตพนธยงมแนวทางทชดเจนยงขนคอขดขวางการแยกตวเปนอสระ น าไปสการปราบปรามกลมชาตพนธอยางรนแรง ผานยทธวธทมงจ ากดการระดมทรพยากรของกลมชาตพนธทจะใชในการตอตานกองทพรฐบาล โดยมงโจมตไปทชมชนพลเรอนของกลมชาตพนธซงเปนแหลงสนบสนนหลก ท าใหกองก าลงกลมชาตพนธออนแอลงและสญเสยทมนอยางรวดเรว (พรพมล ตรโชต, 2542, น. 45-46, 189) ซงแมวาจะมการผลดเปลยนคณะปกครองประเทศในป 1988 หากแตแนวนโยบายตอกลมชาตพนธยงคงไมเปลยนแปลง คอขดขวางการแยกตวเปนอสระและพมาจะตองมเอกภาพไมสามารถแบงแยกได หากแตมการปรบเปลยนยทธวธเพอใหรบกบสถานการณทกลมชาตพนธไดออนก าลงลง โดยกองทพไดหนมาใชวธการเจรจามากขนผานรปแบบของ “ขอตกลงหยดยง” เพอบบใหกลมชาตพนธยอมรบหลกการและปฏบตตามกฎระเบยบของรฐ และท าใหกลมชาตพนธทส าคญหลายกลมตองถกบบใหยอมเขาสวงเจรจาดงกลาว (พรพมล ตรโชต, 2542, น. 175)

แนวนโยบายของกองทพต งแตป 1962 ตอปญหากลมชาตพนธ หรอทกองทพเรยกวานโยบายการสราง “เอกภาพของประเทศ” น เปนลกษณะอนเกยวพนกบปญหาความขดแยงระหวางกลมชาตพนธตางๆ ทโดยทวไปแลวมกจะเปนปญหาหลกอนหนงทสงผลตอการพฒนา

Page 13: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 60

ประชาธปไตยในประเทศประชาธปไตยใหมทมความหลากหลายของประชากร โดยเฉพาะในประเทศทมกลมชาตพนธหนงทตองการมอ านาจน าเหนอกลมอนๆ ซงจะน าไปสอดมการณทางการเมองขวาจดทมลกษณะตอตานประชาธปไตย นยมระบอบทหาร ไมยอมรบความเหนตาง นยมความรนแรง หรอถงขนเกดการฆาลางเผาพนธ (Beissinger, 2008, p.86) อยางไรกด แนวนโยบายของกองทพทไดทมเททรพยากรจ านวนมหาศาลในการปราบปรามและกดดนอยางหนกตอกลมชาตพนธเหลาน ในทสดแลวไดน าไปสความสามารถในการผกขาดความรนแรงของกองทพ และระดบความรนแรงในพนทกลดลงอยางเหนไดชดภายใตขอตกลงหยดยง และการลดลงของความรนแรงนไดกลายเปนเงอนไขส าคญหนงทจะสนบสนนใหประเทศสามารถเปลยนผานทางการเมองได เนองจากโดยทวไปแลวภาวะทขาดเสถยรภาพทางการเมองและมความรนแรงเกดขนทวไป ทงชนชนน าและประชาชนตางกมแนวโนมทจะไมยอมรบกฎระเบยบตางๆรวมกนเพราะตางตองใหความส าคญกบภยคกคามเฉพาะหนา การเสยสละอ านาจบางสวนเพอใหเกดระเบยบแบบประชาธปไตยรวมกนจงเปนไปไดยาก (Jepsen, 2013, p.279) ความรนแรงทลดลงนจงเปนเงอนไขหนงทท าใหการเปลยนผานสประชาธปไตยนนมความเปนไปไดมากขน

นอกจากน การทกลมชาตพนธตองถกจ ากดพนททางการเมองลงเนองจากไมสามารถใชความรนแรงเปนเครองตอรองไดอกตอไป กท าใหเกดความตองการในการแสวงหาพนททางการเมองใหมๆ โดยกลมชาตพนธเหลานไดหนไปเรยกรองใหเกดประชาธปไตยขนในประเทศ และกลายเปนแรงผลกดนทส าคญตอการเปลยนผานในเวลาตอมา โดยพจารณาวากระบวนการประชาธปไตยไดกลายเปนเพยงพนทเดยวทจะท าใหกลมชาตพนธสามารถเขามาตอรองในทางการเมองได ท าใหปญหาทส าคญในชวงการเปลยนผานส าหรบประเทศทมความหลากหลายของกลมชาตพนธโดยทวไป ทวากระบวนการประชาธปไตยจะสงผลกระทบตอผลประโยชนของแตละกลมอยางไร ทงในเรองการกระจายรายได โอกาสทางการศกษา และการแสดงออกของอตลกษณทางวฒนธรรม ฯลฯ (Beissinger, 2008, p.90) ไมไดเปนปญหาส าหรบพมา และไมไดสงผลตอการเปลยนผานทางการเมองในชวงกอนการเลอกตงป 2010 แตอยางใด

อยางไรกด มตของความขดแยงระหวางรฐบาลกบกลมชาตพนธไมไดจ ากดเพยงแคเรองความมนคงและเอกภาพของประเทศเทาน นหากแตมนยส าคญทางเศรษฐกจดวย ซงมตทางเศรษฐกจนไดเพมความส าคญมากขนเรอยๆ แปรผกผนกบการลดบทบาทลงของกองก าลงกลมชาตพนธทออนแอจนไมถกมองวาเปนภยคกคามตอเอกภาพของประเทศอกตอไป แสดงใหเหนถงความพยายามของรฐบาลในการเขาควบคมแหลงทรพยากรทมอยมากมายในพนทกลมชาตพนธภายใตนโยบายการพฒนาและการสงเสรมการลงทนจากตางประเทศตงแตชวงหลงป 1988 เปนตนมา ทพยายามเขาไปจดการใหเกดการสมปทานทรพยากรซงลวนกระจกตวในพนทชนกลมนอยเพอแปรเปนรายไดเขาสการสรางความเขมแขงใหกบรฐบาล ซงแนวทางดงกลาวไดรบการสานตอมาจนถง

Page 14: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 61

ปจจบน โดยนโยบายตอชนกลมนอยทส าคญของรฐบาลประธานาธบด Thein Sein คอ 1.การเจรจาท าขอตกลงหยดยงกบกองก าลงชนกลมนอย 2.การพฒนาเศรษฐกจเพอสรางงานสรางรายไดใหกบคนในพนท 3.การหาทางออกระยะยาวโดยการผลกดนใหเกดการจดตงพรรคการเมองของชนกลมนอยและรวมกนแสวงหาแนวทางแกปญหาในรฐสภา

แนวนโยบายดงกลาวมความสอดรบกบแนวนโยบายดานอนของรฐโดยเฉพาะดานการปฏรปเศรษฐกจเปนอยางด จะเหนไดวาความพยายามสรางสนตภาพในพนทชนกลมนอยนนจะสงผลโดยตรงตอการปฏรปเศรษฐกจของประเทศทตองพงพาการลงทนจากตางชาต โดยมปจจยส าคญคอทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณซงเปนจดแขงของพมาทจะสามารถดงดดการลงทนได หากแตทรพยากรเหลานลวนกระจกตวอยในพนทชนกลมนอย ดงนน การท าขอตกลงหยดยง เพอเปดใหกลไกตลาดสามารถท างานไดในพนทเหลาน จงถอเปนความจ าเปนพนฐานส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจ อกทงยงจะสงผลในการสรางงานสรางรายไดใหกบประชาชนในพนทชนกลมนอยซงจะเปนเครองรบรองสนตภาพทย งยนไดอกระดบหนง และจะสามารถแปรเปนคะแนนนยมใหกบรฐบาลไดไปโดยปรยาย ซงสงผลเปนลกโซตอเสถยรภาพทางการเมองในระยะยาวของพมาดวย

นอกจากน แนวโนมในปจจบนจะเหนไดวา ผลประโยชนของเหลาผน ากลมชาตพนธ ซงเปนเงอนไขส าคญหนงของความขดแยงไดเรมเปลยนไป โดยจะเหนไดวาผน าเหลานไดกลายเปนกลมทไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจในพนทมากขน ผานการไดรบสทธพเศษจากรฐบาลในการสมปทานการลงทนตางๆในพนท ซงเปนสวนหนงในกระบวนการสรางสนตภาพของรฐบาล (Irrawaddy [online], 2013) โดยจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงของคขดแยง จากระหวางรฐบาลกบผน าและมวลชนของกลมชาตพนธ มาเปนระหวางผน ากลมชาตพนธกบประชาชนในพนทเอง ซงไดเรมปรากฏใหเหนแลวในปจจบน เชน ในกรณของการสมปทานพนทเพอสรางโรงแรมในเมองผะอาง รฐกะเหรยง มลคาราว 15 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยเปนบรษททมหนสวนของกลมกะหรยงพทธรวมอยดวย ซงถกตอตานโดยคนกะเหรยงเองโดยกลาวอางวาพนทกอสรางนนเปนพนททมความส าคญทางประวตศาสตร ซงทดนดงกลาวไดมาโดยการขอสมปทานจากรฐบาลทองถนโดยการด าเนนการของกลมกะเหรยงพทธเอง (Mmtime [online], 2013) เปนตน

ดงนน จะเหนไดวาปญหาความขดแยงของกลมชาตพนธ หรอทเรยกวาปญหา “เอกภาพของประเทศ” ในบรบทของการเมองพมานน แมจะกลาวไดวาเปนอปสรรคส าคญส าหรบการพฒนาประชาธปไตย โดยเปนปจจยทท าใหประชาธปไตยพมาตองลมสลายไปในป 1962 หากแตการปราบปรามอยางหนกของกองทพ จนสามารถสถาปนาระเบยบแหงรฐขนมาไดในระดบหนง ตลอดจนเปนการจ ากดพนททางการเมองของกลมชาตพนธเหลานลง ท าใหความพยายามในการแสวงหาพนททางการเมองใหมๆกลายเปนแรงสนบสนนใหเกดการเปลยนผานโดยเฉพาะการ

Page 15: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 62

เลอกตงในป 2010 ทมกลมชาตพนธเขารวมไมนอย โดยในบรรดาพรรคการเมองทลงแขงขนในการเลอกตงทงหมด 37 พรรค มพรรคการเมองทมาจากกลมชาตพนธถง 22 พรรคดวยกน พรรคทใหญทสดไดแกพรรค The Shan National Democratic Party (SNDP) สงผแทนเขารบเลอกตงทงหมด 154 คน (Bangkokpost, 2010, p.15) โดยสาเหตทมพรรคการเมองจากกลมชาตพนธจ านวนมาก เพราะรฐธรรมนญระบใหมสภาทองถนซงมาจากการเลอกตง ซงถอเปนพนททางการเมองหนงในระดบทองถนทส าคญส าหรบกลมชาตพนธเหลานอยางมาก

ฐานอ านาจทางการเมองและเศรษฐกจของกลมชนชนน าในชวงการเปลยนผาน

ในชวงของการเปลยนผานนน ปจจยสงเสรมทส าคญไดแกการเปดการเจรจาเพอแสวงหา “ขอตกลง” (Pact) รวมกนของฝายตางๆ โดยหวใจทส าคญของขอสญญาคอการประนประนอม โดยทตวแสดงทเกยวของทกฝายเหนพองทจะไมใชความสามารถของตนในการท าลายลางฝายตรงขาม และการเจรจาน นจะใชวธการเสนอการรบประกนแทนทจะใชการขมข (O’Donnell and C.Schmitter, 1986, p.38) อยางไรกด ในกรณของพมาแลวอาจมความแตกตางออกไปคอนขางมาก เนองจากฝายตรงขามออนแอมากจนไมอยในสถานะทจะตอรองอะไรได ท งการจบกมคมขงนกการเมองฝายตรงขาม กลมชาตพนธทสญเสยฐานทมนและกองก าลงจนไมสามารถเปนภยคกคามไดอก ในขณะเดยวกน ฝายรฐบาลหรอกองทพกเขมแขงมากขนอยางไมเคยเปนมากอนทงการจดการอ านาจในกองทพทเปนเอกภาพ กองทพแบบสมยใหมทขยายก าลงพลเปนเกอบ 400,000 คน พรอมอาวธยทโธปกรณททนสมย ตลอดจนเมองหลวงใหมทเปนฐานทางภมศาสตรในการควบคมทงประชาชนชาวพมาและกลมชาตพนธตางๆไดอยางมประสทธภาพ ปรากฏการณทเกดขนในพมาจงไมใชการเจรจาตกลงของกลมการเมองตางๆ หากแตกลบเปนฝายกองทพทเปนผก าหนดเงอนไขและวางกตกาในชวงเปลยนผานทงหมด ซงเปนลกษณะส าคญหนงของการเปลยนผานในหลายประเทศ คอรฐบาลจะตองสามารถกระชบอ านาจจนเขมแขงมากกวาฝายตรงขาม (Huntington, 1991, p.124)

อาจกลาวไดวาการกระชบอ านาจของกลมอ านาจเดมกลายเปนกญแจส าคญในระดบตวแสดงทน าไปสการเลอกตงในป 2010 ได โดยการกระชบอ านาจดงกลาวนนเกดขนทงในมตทางการเมองและมตทางเศรษฐกจ ในทางการเมองจะเหนไดวากองทพไดจดเตรยมเพอวางสถานะของตนใหเปนสถาบนทมบทบาทน าในทางการเมองตอไปหลงการเลอกต ง ดงปรากฏชดในรฐธรรมนญทส ารองทนงรอยละ 25 ในสภาส าหรบทหาร การก าหนดใหรฐมนตรในกระทรวงส าคญบางกระทรวงตองมาจากกองทพ หรอการใหอ านาจผบญชาการทหารสงสดในการเขามามสวนรวมในการตดสนใจในเรองทส าคญของประเทศ เปนตน นอกจากน ยงอาจตงขอสงเกตไดวารฐบาลพลเรอนทจะเกดขนนนยงคงอยภายใตการน าของเหลานายพลเกษยณทพรอมจะปกปอง

Page 16: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 63

ผลประโยชนของอดตเพอนรวมงานและทหารในกองทพ ตลอดจนชอเสยง สถานะ และผลประโยชนทางเศรษฐกจตางๆ โดยกองทพจะยงคงมอทธพลในการวางแนวทางปฏบตในหลายเรอง แมจะไมไดมอ านาจอยางอสระเหมอนแตเดมกตาม โดยเฉพาะในเรองทจ าเปนตองพงพาก าลงทหาร อยางกรณของความขดแยงกบกลมชาตพนธ เปนตน (Callahan, 2012, p.123)

ในทางเศรษฐกจนนกองทพยงมอทธพลอยในโครงสรางอตสาหกรรมการผลตของประเทศ ผานรฐวสาหกจและบรษททมกองทพรวมถอหนทแมสวนใหญจะขาดประสทธภาพและเตมไปดวยการคอรปชน แตกจะยงคงครอบง าระบบเศรษฐกจของพมาอยตอไป (EIU, May 2011, p.6) ซงรฐวสาหกจตางๆในพมาโดยเฉพาะวสาหกจของกองทพจะกลายเปนตวแปรส าคญในการพฒนาเศรษฐกจของพมาในอนาคต เนองจากวสาหกจเหลานเปนองคประกอบหลกของโครงสรางเศรษฐกจพมาในปจจบน มเครอขายธรกจทกวางขวางครอบคลมอตสาหกรรมตางๆ ไดแก อญมณ เสอผาส าเรจรป แปรรปไม อาหารและเครองดม คาสง-คาปลก ธนาคาร โรงแรมและการทองเทยว ขนสงและโทรคมนาคม (ไปรษณย สายการบน รถไฟ โทรศพทเคลอนท) อปกรณอเลกทรอนกส คอมพวเตอร กอสราง อสงหารมทรพย เหลก ปนซเมนต รถยนต เครองส าอาง และเครองเขยน รวมถงอตสาหกรรมปาไม อตสาหกรรมปโตรเลยม การเพาะเลยงไขมก การเพาะเลยงปลาและกง การผลตไฟฟา และอตสาหกรรมทางการทหาร (Maung Aung Myoe, 2009, pp.178, 181)

วสาหกจของกองทพเหลานไมเพยงแตมความส าคญในโครงสรางเศรษฐกจของพมาเทานน หากแตมนยส าคญในทางการเมองดวย โดยเฉพาะรฐวสาหกจของกองทพภายใตชอ The Union of Myanmar Economic Holding Limited (UMEHL) และ Myanmar Economic Corporation (MEC) ซงถกกอตงในป 1988 เพอเปนแหลงรายไดและสวสดการใหกบบคลากรในกองทพในรปการเขาถอหน โดยในป 2007 มบคลากรของกองทพรวมถอหนอยกวา 40,000 นาย ลกษณะการลงทนมทงการลงทนโดยตรงและการรวมทนกบบรษทเอกชนทองถนและตางประเทศ โดยในป 2007 มจ านวนบรษททลงทนทงหมด 51 แหง เปนการลงทนเอง 35 แหง และรวมทน 16 แหง (Maung Aung Myoe, 2009, pp.175-184) ซงจะเหนไดวาไมเพยงแตวสาหกจเหลานจะมบทบาทส าคญในโครงสรางเศรษฐกจพมาอยางสงเทานน หากแตยงมความเกยวพนกบกองทพในฐานะแหลงทมาส าคญของรายได การเปดเสรทางเศรษฐกจในทางหนงจงเปนประโยชนตอวสาหกจเหลานอยางมาก โดยเฉพาะการรวมทนกบตางประเทศในโครงการลงทนตางๆซงปรากฏใหเหนแลวอยางมากมายในปจจบน อาท ความรวมมอระหวางสมาคมผปลกและผลตยางพาราพมากบสมาคมผคายางพาราประเทศญปนในการผลตและสงออกยางพารา โดยก าหนดพนทการปลกและการผลตในรฐมอญและญปนจะเปนผสนบสนนดานเทคโนโลยละการตลาด (Elevenmyanmar [online], 2013) เปนตน

นอกจากน ความเคลอนไหวส าคญหนงทเกดขนกอนการเลอกตงในป 2010 ซงถอไดวาเปนการกระชบอ านาจทางเศรษฐกจของกลมอ านาจเดม เพอพรอมรบมอตอการเปลยนผานของ

Page 17: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 64

ระบอบการเมองและเศรษฐกจ นนกคอนโยบายการแปรรปรฐวสาหกจ ซงแมนโยบายดงกลาวจะเปนนโยบายส าคญในการปฏรปเศรษฐกจพมาเขาสระบบตลาดทไดมการประกาศใชมาเปนเวลานานแลวตงแตป 1988 หากแตในทางปฏบตยงมการด าเนนการนอยมาก แตกลบถกด าเนนการอยางรวดเรวในชวงกอนการเลอกตง โดยรฐบาลเรมด าเนนการขายสนทรพยของรฐ อาท กจการโรงงาน คลงสนคา อาคารสงปลกสรางตางๆ ทดน โรงภาพยนตร ทาเรอ รวมถงสายการบนของรฐ ฯลฯ เฉพาะในป 2010 รฐบาลไดขายกจการของรฐรวม 110 กจการ ในจ านวนนประกอบดวยสงปลกสรางของรฐ 32 แหง สถานบรการน ามน 246 แหง ทาเทยบเรอในทาเรอยางกง 8 แหง (DVB [online], 2011) โดยมคณะกรรมการพจารณาการปฏรปกจการของรฐ (Privatization commission) เปนผด าเนนการ ขอสงเกตทส าคญคอ กจการทไดขายแกภาคเอกชนเหลาน สวนใหญเปนการขายใหกบนกธรกจทมสายสมพนธกบกลมอ านาจเดม เชน การขายสถานบรการน ามน 246 แหง ใหกบบรษทในเครอ Htoo ของ Tay Za กลมธรกจทมความใกลชดกบพลเอกอาวโส Than Shwe สายการบนเมยนมารแอรเวยอนเตอรเนชนแนล (Myanma Airways International: MAI) ซงเปนสายการบนแหงชาตของพมา ไดขายหนรอยละ 80 ใหกลมธรกจของ Aung Ko Win เจาของกจการธนาคารกนบอซา (Kanbawza Bank) และเปนเครอขายใกลชดของพลเอก Maung Aye โดยสายการบนนจะกลายเปนรฐวสาหกจสายการบนพมาโดยรฐถอหนเพยงรอยละ 20 นอกจากน รฐยงไดออกใบอนญาตธนาคารพาณชยเพม 4 แหง เพอด าเนนธรกรรมทางการเงนในเมองเศรษฐกจทส าคญของพมา โดยผ ไดรบใบอนญาตใหมลวนเปนนกธรกจมหาเศรษฐทใกลชดกบรฐบาลทหารพมาทงหมด ไดแก Htoo Group ของ Tay Za ทเปดท าการภายใตชอ Asia Green Development Bank / Max Myanmar Group ของ Zaw Zaw เปดท าการในชอ Ayeyarwady Bank / Eden Group ของ Chit Khine ท าการในชอ Myanmar Apex Bank / และ IGE Trading ของ Nay Aung เปดท าการในชอ United Amara Bank (Mmtime [online], 2010) โดยการแปรรปดงกลาวนอกจากจะเปนการขายใหกบกลมธรกจทใกลชดกบกลมอ านาจเดมแลว ยงมบคคลส าคญในคณะรฐบาลทหารเปนหนสวนส าคญอยดวย การขายกจการของรฐในครงนจงถกมองวาเปนการเออประโยชนตอกลมอ านาจเดม ทงนเพอเปนการสรางฐานอ านาจทางการเงนและเศรษฐกจใหกบกลมกอนทการเลอกตงจะมาถง และการแปรรปรฐวสาหกจนยงแสดงใหเหนถงบทบาทของชนชนน าในพมาอกกลมหนง คอกลมนกธรกจพมาทใกลชดกบกลมอ านาจเดม ซงไดมบทบาทเพมขนอยางมนยส าคญทงในทางการเมองและเศรษฐกจของพมาภายหลงการเลอกตง2 2 กลมนกธรกจเหลานไดเรมมบทบาทส าคญในทางเศรษฐกจนบตงแตป 1988 โดยรฐบาลทหารในขณะนนไดเลงเหนผลประโยชนทจะไดรบจากการรวมมอกบภาคธรกจเอกชนเพอขยายบทบาทในการเขาจดการเศรษฐกจโดยเฉพาะในเรองพนฐานเพอตอบสนองความตองการของประชาชนบางสวน อาท การสงออกผลผลตทางการเกษตร การน าเขาพลงงาน การกอสราง การขนสง

Page 18: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 65

นอกจากน นกธรกจเหลานยงจะไดรบประโยชนจากการเปดประเทศในทางเศรษฐกจอยางมาก โดยเฉพาะการเขาไปมสวนในการลงทนจากตางประเทศในโครงการตางๆทหลงไหลเขาสพมาในปจจบน อาท การรวมลงทนของ Zaw Zaw ในโครงการกอสรางโรงแรมโนโวเทลยางกง และโรงแรมเอมแกลเลอรในกรงเนยปยดอว ของกลมบรษท Accor จากฝรงเศส การรวมทนกบบรษทปนซเมนตไทย และการหาผรวมทนตางชาตเพอเขาชวยพฒนาระบบธนาคาร Ayeyarwady ทเพงเปดด าเนนการ (Yahoo News [online], 2013) หรอการรวมมอระหวาง Mitsubishi Corp. และ Mitsubishi Estate กบ Yoma Strategic ของ Serge Pun เพอพฒนาอสงหารมทรพยในยางกง บนพนทกวา 10 เอเคอร มลคากวา 350 ลานเหรยญสหรฐฯ (Irrawaddy [online], 2013) นอกจากน นกธรกจเหลานยงสามารถพฒนาโครงการตางๆเพอตอบสนองตอการขยายตวของเศรษฐกจในพมาเอง เชน โครงการพฒนาอสงหารมทรพยของบรษท Kaytumadi Development Public ของ Khin Maung Aye ทประกอบไปดวยนคมอตสาหกรรมบนพนท 4,800 เอเคอร และทอยอาศย 500 เอเคอร ในเมองตองอ ภาคพะโค (Elevenmyanmar [online], 2013) เปนตน ซงกลมธรกจเหลานลวนมหนสวนของกลมอ านาจเดมทงสน ซงจะไดรบผลประโยชนมหาศาลจากการเปดเสรเศรษฐกจ

การปฏรปทางการเมองและเศรษฐกจหลงการเลอกตงป 2010 จงสงผลดตอกลมชนชนน า นอกจากสามารถสรางหลกประกนทางอ านาจทางการเมองในระยะเปลยนผาน ทงศกยภาพของกองทพตลอดจนขอก าหนดในรฐธรรมนญแลว ในแงผลประโยชนในทางเศรษฐกจ ชนชนน าเหลานลวนไดรบประโยชนจากการเปดเสรและการลงทนจากตางประเทศ และท าใหอ านาจทางเศรษฐกจกลบยงกระจกตวมากยงขน โดยกลมนกธรกจทมสายสมพนธกบกลมอ านาจเดม ไดกลายเปนกลไกส าคญในการสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจใหกบกลมอ านาจเดม อยางนอยทสดกในชวงระยะเวลาแหงการเปลยนผาน อาจกลาวไดวาการเลอกตงทเกดขนในป 2010 นอกจากจะเปนการเปดพนทใหกบกลมการเมองอนๆแลว ยงเปนการเพมอ านาจโดยเฉพาะอ านาจทางเศรษฐกจใหกบกลมอ านาจเดม ในขณะทอ านาจในทางการเมองยงคงมทยนไดอยางมงคงตอไป อนกรม (Timing and sequencing) ของปจจยทน าไปสการเลอกตงในป 2010

ความเปลยนแปลงทางการเมองในประวตศาสตรนน เปนผลส าคญหนงมาจากแรงกดดนในทางเศรษฐกจซงสงผลตอเสถยรภาพของรฐบาลเผดจการ โดยเฉพาะการลกฮอของภาคประชาชนในป 1988 ในขณะเดยวกน การออนก าลงลงของกองก าลงกลมชาตพนธท าใหปญหาเรอง

โทรคมนาคม สาธารณปโภคพนฐาน เปนตน กลมนกธรกจเหลานจงไดเขามามบทบาทส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศและยงมความสมพนธทใกลชดกบกลมผน าระดบสงในกองทพในลกษณะของการพงพาอาศยกนระหวางสทธประโยชนทนกธรกจไดรบจากอ านาจรฐ ท าใหสามารถสะสมทนจนกลายเปนกลมธรกจขนาดใหญทมเครอขายทงในและนอกประเทศ ตลอดจนควบคมภาคสวนส าคญของเศรษฐกจประเทศ ซงนกธรกจเหลานมจ านวนนบรวมแลวราว 15-20 คน (International crisis group, 2012, p. 9)

Page 19: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 66

เอกภาพของประเทศไดรบการคลคลายลงในระดบหนง ดงนน ปญหาเสถยรภาพของรฐบาลจงไมไดเกดจากภยคกคามจากกองก าลงกลมชาตพนธอกตอไป หากแตกลบเปนปญหาเศรษฐกจและปากทองทไดสรางแรงกดดนทางเศรษฐกจใหกบภาคประชาชน กลายเปนภยคกคามหลกตอเสถยรภาพของรฐบาลนบแตป 1988 เปนตนมา ดงนน ปญหาเศรษฐกจของประเทศกบเสถยรภาพของรฐบาลจงกลายเปนกรอบในเชงโครงสรางหลกทน าพมาไปสการเลอกตงในป 2010

อยางไรกด ปจจยในเชงโครงสรางดงกลาวไมไดมอทธพลทสามารถก าหนดการเปลยนผานไดทงหมด หากแตยงเหลอพนทใหกบปจจยผกระท าการในการรวมก าหนดกรอบระยะเวลาและลกษณะแหงการเปลยนผาน โดยเมอกองทพเผชญกบแรงกดดนอนเปนผลจากวกฤตเศรษฐกจนน กองทพไมไดขาดความเปนเอกภาพและเกดการกระจายอ านาจในสายการบงคบบญชา ซงเปนลกษณะของการลมสลายของระบอบเผดจการโดยทวไป หากแตกองทพและระบอบเผดจการกลบสามารถอยรอดไดจากการพฒนาระบบการรวมศนยอ านาจ เพอจดการความขดแยงภายใน โดยเฉพาะการรวมศนยอ านาจทางการเมองและการทหารไปทบคคลเดยว (Haggard and Kaufman, 1995, p.367) โดยการขยายกองก าลงทหารประจ าการเปน 30,000 คน จกสรรงบประมาณในการเสรมสมรรถนะดานอาวธยทโธปกรณกวา 2 พนลานเหรยญสหรฐฯ นอกจากน ยงจ ากดสทธในการแสดงความเหน การรวมกลมและการเคลอนไหวทางการเมองตางๆของประชาชน โดยมศาลทหารเปนผถอกฎอยการศก และใชในการพพากษาและคมขงนกโทษการเมองจ านวนมาก (Silverstein, 1996, p. 89)

แมวาทจรงแลวกองทพไดแสดงใหเหนถงความปรารถนาในการเปลยนรปแบบสประชาธปไตยโดยจดใหมการเลอกตงในป 1990 หากแตการเปลยนผานกตองตองประสบความลมเหลว เนองจากกองทพไมสามารถควบคมการเปลยนผานได โดยตองแพการเลอกตงใหกบพรรค NLD ซงแมจะมความพยายามในการเกลยกลอมให Aung San Su Kyi และพรรค NLD เขามามสวนรวมในสภาทกองทพแตตงขนหลงจากกองทพลมการเลอกตงแลว ทงนเพอสรางความชอบธรรมทจะน าไปสเสถยรภาพของรฐบาล หากแตความไววางใจและรวมมอระหวางสองฝายกไมสามารถสรางขนมาได จนในทายทสด Aung San Su Kyi ตองถกกกบรเวณในบานพกอกครง และกองทพกหนมาจดการกบอทธพลและชอเสยงของ Aung San Su Kyi ในสงคมแทน (Silverstein, 1996, p.89)

จนกระทงกองทพสามารถรวมศนยอ านาจอยางเขมแขงแลวทงในทางการเมองและในทางเศรษฐกจ ตลอดจนความมนคงของชนชนน าในกลมอ านาจเดม ปจจยในเชงโครงสรางจงขนมามอทธพลอกครง โดยการท าใหเกดการเลอกตงในป 2010 และเกดการปฏรปทางเศรษฐกจและการเมอง ทงนเพอเปดทางใหกลไกทนนยมสามารถเขามาจดการปญหาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ ซงเปนหวใจส าคญทสงผลตอเสถยรภาพของรฐบาลมาตงแตป 1988 เปนอยางนอย โดยสามารถเขยนแผนภาพแสดงล าดบและความสมพนธของปจจยตางๆทน าไปสการเลอกตงในป 2010 ไดดงน

Page 20: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 67

ปจจยโครงสราง

ปจจยผกระท าการ

นอกจากน การเปลยนแปลงทเกดขนในพมายงสามารถตงขอสงเกตไดวาการพฒนาในทาง

เศรษฐกจทก าลงเกดขนในปจจบน โดยรฐเขามามบทบาทส าคญในการสนบสนนประสทธภาพของตลาด ผานนโยบายการพฒนาโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจตางๆ และยงสงเสรมการขยายตวของภาคอตสาหกรรม ( Industrialization) เ ปนส าคญ ตามแนวทางการพฒนาสความทนสมย (Modernization) ทเปดทางใหตลาดเขามามบทบาทในการพฒนา โดยการพฒนาตามแนวทางดงกลาวจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทงในโครงสรางทางสงคม เศรษฐกจ และการเมองในทายทสด ซงจ าไปสการเปลยนรปแบบของชวตทางสงคม การกอตวของสถาบนทางการเมอง ตลอดจนสรางการมสวนรวมในทางการเมองของประชาชนทมากขน การพฒนาตามแนวทางนจงถกมองวามสวนสงเสรมการพฒนาของระบบการเมองแบบเสรนยมประชาธปไตย (Thomas, 2000, p.30-32) (Inglehart and Welzel, 2009, p.34) ซงอาจกลายเปนตวแปรส าคญในการขยายฐานความมนคงย งยนของประชาธปไตยในพมาไดในอนาคต

เศรษฐกจตกต าตอเนอง

การลกฮอของประชาชนในป 1988

เสถยรภาพระบอบเผดจการสนคลอน

กองทพรวมศนยอ านาจอยางเขมแขง

การเลอกตงในป 2010

การปราบปรามกลมชาตพนธอยางรนแรงยคนายพลเนวน

การออนก าลงของกลมชาตพนธและการท าขอตกลงหยดยง

ผน ากลมชาตพนธไมสามารถตอรอง

Page 21: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 68

บรรณานกรม

หนงสอและวารสารวชาการ เกยรตชย พงษพาณชย. (2536). พมาผาเมอง. กรงเทพฯ: มตชน. พรพมล ตรโชต. (2551). การตางประเทศพมา: ปฏสมพนธกบเพอนบานและชนกลมนอย.

กรงเทพฯ: หนวยปฏบตการแมโขงศกษา สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พรพมล ตรโชต. (2542). ชนกลมนอยกบรฐบาลพมา. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย. Acemoglu, A. and Robinson, J.A. (2006). Economic origins of dictatorship and democracy.

USA: Cambridge University Press. Beissinger, M. R. (2008). A new look at ethnicity and democratization. Journal of Democracy,

19(3), 85-97. Callahan, M. (2012). The generals loosen their grip. Journal of Democracy, 23(4), 120-131. Carothers, T. (2002). The end of the transition paradigm. Journal of democracy, 13(1), 5-21. Diamond, L. (2012). The need for a political pact. Journal of Democracy, 23(4), 138-149. Doorenspleet,R. and Kopecky,P. Against the odds: deviant cases of democratization.

Democratization, Vol.15, No.4, August 2008, 697-713. Economist Intelligence Unit (EIU). (2012). Myanmar 2011 (country report). Fujita,K., Mieno,F. and Okamoto,I. ed. (2009). The economic transition in Myanmar after

1988. Singapore: NUS press. Haggard,S. and Kaufman,R. (1995). The political economy of democratic transitions.

Princeton: Princeton University Press, Haynes,J. (2005). Comparative politics in a globalizing world. Cambridge: Polity. Huntington, S. P. (1996). Democracy for the long haul. Journal of democracy, 7(2), 3-13. Huntington,S.,P. (1991). The third wave: Democratization in the late twenties century.

London: Oklahoma University Press. Inglehart, R., & Welzel, C. (2009). How development leads to democracy: What we know about

modernization. Foreign Affairs, 33-48. International crisis group. (2012). Myanmar: The politics of economic reform. Crisis group

Asia report.

Page 22: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 69

Jepsen,E,M. (2011). Processes of democratization. In 21st century political science: a reference handbook edited by John T. Ishiyama, Marijke Breuning, Thousand Oaks, Calif. SAGE Publications. pp.275-282

Khin Maung Kyi, (ed al.). (2000). Economic development of Burma: A vision and a strategy. Singapore: Singapore university press.

Merkel, W. (2004). Embedded and defective democracies. Democratization, 11(5), 33-58. Maung Aung Myoe. (2009). Building the Tatmadaw: Myanmar armed forces since 1948.

Singapore: Institute of Southeast Asian Studies. Zin, M., & Joseph, B. (2012). The Democrats' Opportunity. Journal of Democracy, 23(4), 104-119. O’Donnell,G. and Schmitter,P.,C. (1986). Transitions from authoritarian rule: Tentative

conclusions about uncertain democracies. Baltimore: The Johns Hopkins University press. Przeworski, A., Michael, E.A., Cheibub, J.A., Limongi, F. (2000). Democracy and

development. USA: Cambridge University Press. Rueschemeyer, D. (2012). Democratization. In The Wiley-Blackwell companion to political

sociology edited by Edwin Amenta, Kate Nash, and Alan Scott, Oxford: Wiley-Blackwell. pp.454-465

Schedler, A. (2010). Authoritarianism's last line of defense. Journal of Democracy, 21(1), 69-80. Silverstein, J. (1996). Burma's Uneven Struggle. Journal of Democracy, 7(4), 88-102. Thomas, A. (2000). Meaning and Views of development. In Allen,T. and Thomas,A. Poverty and

development into the 21st Century, Oxford: Oxford University Press. Toshihiro,K. (2009). Industrial policies and the development of Myanmar’s industrial sector in

the transition to a market economy. In The economic transition in Myanmar after 1988 edited by Fujita,K., Mieno,F. and Okamoto,I. Singapore: NUS press. pp.66-102

สออเลกทรอนกส (ขาว) BBC News. The hardship that sparked Burma's unrest. [online]. 2007. Available from:

http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7023548.stm Democratic Voice of Burma (DVB). Burma to privatize 90% of industry. [online]. 2011.

Available from: http://www.dvb.no/news/burma-to-privatise-90-of-industry/13686

Page 23: การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในพม่ากับการเลือกต้ังทั่วไปใน ... fileวารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 7 ฉบบท 2 ประจ าเดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560 70

Elevenmyanmar. Japanese firm to invest in Myanmar agribusiness. [online]. 2013. Available from: http://www.elevenmyanmar.com/business/3211-japanese-firm-to-invest-in-myanmar-agribusiness

______. Kaytumadi Development Public Co to implement projects on 5,300-acre land. [online]. 2013. Available from: http://elevenmyanmar.com/business/3860-kaytumadi-development-public-co-to-implement-projects-on-5-300-acre-land

Irrawaddy. Burma Peace Process Could Create ‘Mini-Cronies,’ Media Coalition Warns. [online]. 2013. Available from: http://www.irrawaddy.org/media/burma-peace-process-create-mini-cronies-media-coalition-warns.html

______. Japan’s Mitsubishi to Invest in downtown Rangoon development. [online]. 2013. Available from: http://www.irrawaddy.org/business/japans-mitsubishi-invest-downtown-rangoon-development.html

Mmtimes. Asia Green to expand banking network. [online]. 2010. Available from: http://www.mmtimes.com/2010/business/537/biz002.html

______.GDP growth goals spark debate. [online]. 2013. Available from: http://www.mmtimes.com/2012/news/632/news63204.html

______. Protests held over proposed hotel at speech site. [online]. 2013. Available from: http://www.mmtimes.com/index.php/business/8506-protests-held-over-proposed-hotel-at-aung-san-speech-site.html

Reuters. Clinton in Myanmar to urge reform. [online]. 2011. Available from: http://www.reuters.com/article/2011/11/30/us-myanmar-usa-idUSTRE7AT0B420111130

Swissinfo. Doubts cast on democracy of Myanmar vote. [online]. 2010. Available from: http://www.swissinfo.ch/eng/politics/foreign_affairs/Doubts_cast_on_democracy_of_Myanmar_vote.html?cid=28721534

Yahoo News. How a Burma tycoon is profiting from change. [online]. 2013. Available from: http://news.yahoo.com/myanmar-tycoon-profiting-change-041812031.html