มหศจรรย ดเอนเอ (DNA) ภาค 2 ตอนจบ

ความเปนสากลของดเอนเอลกษณะสำคญอกประกรหนง ซงเปนลกษณะอนนมหศจรรยใจของดเอนเอ ทมนษยเรไดเรยนรแลวกคอ “ความเปนสากล” ของดเอนเอในสงมชวตชนดตงๆ บนโลกใบน

เคยนกสงสยกนบงไหมครบว ในบรรดผคนเผพนธ เชอชตตงๆ กนทอยกนทวโลกน มอะไรบงทนบไดวเปนสงท เปนสกล ระหวงกนบง“ ” ? ลองไลเรยงดสครบ คณจะเหนไดเองวเปนเรองทยกเสยเหลอเกนทจะตอบ ด…

เหมอนไมมอะไรเลยทเหมอนกน ถงระดบทเรยกไดว เปนสกล อยงแทจรงสำหรบ คนทกคนบนโลกน ไมวจะ“ ” “ ”เปนเรองทง รปธรรม หรอ นมธรรม กตม“ ” “ ”

บงคนอจจะนกถงเรองของ ธนบตร หรอ เหรยญ “ ” “ ” (รปธรรม) ซงใชแทน เงน “ ” (นมธรรม) หรอ อนทจรงควรจะบอกวเปน มลคของเงน มกกว ซงกจะเหนขอยกเวนว ในสงคมชวปบงแหงกยงไมไดม เงน ใชกนแต“ ” “ ”อยงใด บงคนอจจะนกถงเรองของนมธรรมอยง ควมรก ซงดอยงเผนๆ ทกคนกนจะมควมรกไดไมตงกน “ ”ไมขนกบเชอชตเผพนธ แตคณแนใจหรอว ควมรก ทคณมอยในใจจะเปน ควมรก อนเดยวกบทคนอนๆ คด“ ” ?

ลองคดถง ควมรกทมมกจนทวมทนลนหวอกของ ศลปนนกวดภพระดบโลกอยง แวน โกะห (เหนผรบงทนบอกว อนทจรงนจะอนออกเสยงชอทนเปน ฟน กอกห มกกวนะครบ) กระทงสมรถตดห ไปมอบเปนของขวญใหกบคนรกได

คราวนลองถามตวเองใหมดนะครบวา ความรก “ ” นอนทจรงแลว มนเปนอยางไรกนแน?

ควมจรงไมใชแตเรองของควมรกนะครบ นกปรชญเคถกเถยงกนมเปนรอยเปนพนปมแลวว เวลทคณคดถงนมธรรมอะไรสกอยง สงทปรกฏใน ควมคดคำนง ของคณแตละคนแตกตงหรอเหมอนกนหรอ“ ”ไม และ จะทรบไดอยงไร

ถเปนเรองของ ดนตร “ ” (นมธรรม) ละครบ แนนอนครบว เรสมรถซมซบดนตรหลยๆ อยงไดว ไพเระ “ ” (นมธรรม) โดยทไมตองมพนฐนควมรใดๆ เกยวกบมนเลย แตดนตรนน เมอดในรยละเอยดแลวกมควมแตกตง หลกหลยอยมกนะครบ อยงเชน ไมวจะในเรองของชนดของดนตร (หรอ จงหวะ) เครองดนตร ประเภทของดนตร ลกษณะของตวโนตทใชแทนเสยง (รปธรรม)

คณเคยรสกว ดนตรบงอยงไพเระ แตบงอยงฟงอยงไรกไมไพเระหรอไม? ทำไมคนในรนรวครวเดยวกนจะรสกว ดนตรแบบเดยวกนไพเระ (และไพเระกวดนตรแบบอนทรนอนมองวไพเระ) นยงไมรวมถงภษ กฎหมย รวมไปถง ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรมตงๆ ฯลฯ ซงกมองเหนควมแตกตงและหลกหลยไดชดเจนมก

กลบมทคำถมอกท ไมมอะไรเลยหรอท เปนสกล สำหรบมนษยทกผทกนมบนโลกน“ ” ?

คำาตอบกคอ มครบ ดเอนเอ ไงครบ …

แตทวเศษไปกวนนกคอ นอกจกคนเรทกคน มดเอนเอเปนสรพนธกรรมเหมอนกนแลว สงมชวต "แทบจะทงหมด" ทเรรจกแลวบนโลกน ตงกมดเอนเอเปนสรพนธกรรมทงสน

[รป 1- ซายบน] ดเอนเอ (ซาย) และ อารเอน มความแตกตางกนเพยงหนงอะตอมออกซเจนตอหนงหนวยพนธกรรม

[รป 2 - ขวาบน] เบส T ทใชในดเอนเอ (ซาย) กบ เบส U ทใชในอารเอนเอ

[รป 3 - ลาง] เบส A C และ G ทเปนองคประกอบทงในดเอนเอ และ อารเอนเอ

สงเกตนะครบว ผมใชคำว แทบจะทงหมด “ ” เพระว เรองนมขอยกเวนอยเหมอนกน นนกคอ มกลมของไวรสบงชนด ซงใชสรอกชนดหนงทมชอว อารเอนเอ (RNA) เปนสรพนธกรรม แทนทจะเปนดเอนเอ แบบเดยวกบสงมชวตทวๆ ไป แตวอนทจรงแลว หกไปดโครงสรงของอรเอนเอ กจะพบวมลกษณะแทบจะเปน “ฝแฝด กบ ดเอนเอ เลยทเดยว ยกเวนแตว อรเอนเอม จำนวนอะตอมออกซเจน มกกวดเอนเออยหนง” “ ”อะตอม ทกๆ หนวยยอยทงพนธกรรม [รป 1] และ มกจะอยเปนสยเดยว แทนทจะจบกนเปนสยคแบบดเอนเอ

จะเหนไดนะครบว เรองของ สารพนธรรมสายเดยว “ ” นกนสนใจเชนกน อยงนอยสำหรบนกวทยศสตรบงคน อจจะนสนใจไมนอยกว เสอสายเดยว “ ” เลยกเปนได!

นอกจกนแลว กมขอแตกตงสำคญอกเพยงอยงเดยวระหวงอรเอนเอกบดเอนเอ นนกคอ อรเอนเอใชเบสทมชอยอว U แทนทจะใชเบส T แบบเดยวกบ ดเอนเอ [รป 2] แมวจะใชเบสอก 3 ชนดเหมอนกบดเอนเอไมผดเพยนคอ A C และ G [รป 3]

แตถสงเกตใหดๆ จะเหน (อก) ว โครงสรางของเบส T และเบส U นนคลายกนมากครบ

ถคดอยงถถวนสกนด กอจจะสงเกตเหนธรรมชตทแปลกประหลดเพมขนมอกอยงหนงกคอ แมวจะมไวรสไมมกนกทเปนขอยกเวนดงกลว (คอ มอรเอนเอเปนสรพนธกรรม) แตดเหมอนว จะเปนกลมทเรตองสรบปรบมอดวยเปนพเศษ และ ทสำคญกคอ เรยงแพอยเปนประจำสำหรบสมรภมน นะครบ

[รป 4] ไวรสสาเหตของโรคหวด (ซาย) และ โรคไขหวดใหญ

ไมวจะเปน ไวรสทเปนสเหตของโรคหวด (ธรรมด) ไวรสของโรคไขหวดใหญ [รป 4] บงคนอจจะพอทรบอยแลวว ยทเรทนกนเมอตอนทเปนหวดนน ลวนแลวแตเปนยทใชบรรเท ลด หรอ รกษ อกร หรอ ผลขงเคยง “ ” “ ”ของโรคหวด แตไมใชยทเขไปตอส หรอ กวดลงไวรสทเปนสเหตของโรคหวดแตอยงใด

ภยหลงกรพกผอนสกระยะหนงจนรงกยแขงแรงมกยงขน ระบบภมคมกนของรงกยเรนนเอง ทจะทำหนทเปนผกวดลงไวรสเหลนใหหมดไป

[รป 5 - บน] ไวรสชนด HIV ทเปนสาเหตของเอดส

[รป 6 - ซาย] ไวรสทเปนสาเหตของ SARS

[รป 7 - ขวา] กลวย ผลไมทอาจจะใชเปนวคซนในอนาคต

ไวรสในกลมทใชอรเอนเอ เปนสรพนธกรรมน ยงรวมไปถง ไวรสทกอใหเกดโรคเอดส หรอ ทรจกกนดในชอยอว HIV นนเอง ชอเตมๆ ของไวรสตวน คอนขงจะยวสกนดหนง นนกคอ Human Immunodeficiency Virus [รป 5] นอกจกนแลว ยงมไวรสอกชนดหนงในกลมนทควรจะตองกลวถงเชนกน นนกคอ ไวรสชนดใหมทเปนดวรงพงแรง และ เพงระบด กอควมโกลหลไปเมอไมนนน นนกคอ ไวรสทกอใหเกดโรคซรส (SARS, Severe Acute Respiratory Syndrome) หรอ ในชอทสอตงใหว โรคไขหวดมรณะ นนเอง “ ” [รป 6] หกจะพดใหถกตองตมหลกวชกร ทงเอดสและซรส น ตงกไมใชชอของโรค (disease) แตอยงใดนะครบ แตถอวเปนกลมอกรของโรค (syndrome)

นอกจกทกลวไปแลวกยงมไวรสบงชนดทหลยคนอจจะไมเคยรจกมกอนเลย แตกนบวเปนไวรสทมผลกระทบตอประเทศไทย และ คนไทยโดยตรง เชน ไวรสทกอโรคหวเหลองในกง (Yellow Head Virus, YHV) และ ไวรสทกอใหเกดโรคใบดงจดวงแหวนในมะละกอ (Papaya Ringspot Virus, PRSV) เปนตน ซงกนบวเปน ไวรสชนดทกอใหเกดผลกระทบในทงเศรษฐกจของประเทศไมนอย

พดถงเรองนแลวกรสกว ยงกบเปนพลอตเรองของนยยวทยศสตรแนะครบ ทำไมสงมชวตทเรรจกกนแลวในปจจบน จงแบงตมชนดของสรพนธกรรมไดเปนสองคย (เทนน?) และ ทำไมจงตองเปนสองคยทดเหมอนกบจะเกดมเพอสรบปรบมอกนโดยเฉพะเสยอกแนะ

ธรรมชาตกมเรองมหศจรรยแบบน มาใหมนษยเรารบรกนอยเสมอนะครบ

คำถมทสำคญมกอนหนงทนกวทยศสตรถมกนกคอ เมอรบรว ดเอนเอ เปนสรพนธกรรมทเปนสกลมกๆ เรจะสมรถนำควมรตรงนมใชประโยชนไดอยงไร?

นำมใชไดหลยอยงทเดยวละครบ ยกตวอยงเชน เมอควมรดนเทคโนโลยชวภพ พฒนมถงจดทเรมสมรถตดและตอ (รวมไปถงออกแบบสรง) ดเอนเอ ใหม รหส “ ” (หรอ กรเรยงลำดบเบสในสยดเอนเอ) ตมตองกรในรว 30 ปกอน ดวยกระบวนกรพเศษทคดกนขนมใหมเรยกว พนธวศวกรรม (Genetic Engineering)

จากนนมา มนษยเรากสามารถทำาในสงทกอนหนานน แมแตจะฝนถงกยงทำาไมไดเลยครบ

ตวอยงทเหนไดชดเจนอนหนงกคอ ในปจจบนน ยรกษโรคเบหวน (บงประเภท)นน ซงเปนโปรตนชนดหนงทรงกยสรงขน และ ทำหนทเปนฮอรโมน คอ อนซลน นน สกดแยกมจกแบคทเรยและยสต เปนสวนใหญ “ ”วธกรกคอ นกวทยศสตรนำ ยนอนซลน “ ” (ซงกคอ สยดเอนเอทใชเปนแบบในกรสรงโปรตนอนซลน)

ของคน ไปใสไวในสงมชวตขนดกระจอยรอยเหลน เมอกระตนใหแบคทเรยและ ยสตพนธพเศษเหลน ใหสรงโปรตนอนซลนไดมกๆ แลว กจดกรนำมผนกระบวนกรทำใหบรสทธ และ นำมใชเปนยรกษโรคเบหวน ไดในทสด

เรองนจะเปนไปไมไดเดดขด หกมนษยเรและสงมชวตเซลลเดยวอยง แบคทเรย และ ยสต ใชสรพนธกรรม หรอ ระบบในกรถยทอดลกษณะทงพนธกรรมทแตกตงกนอยงสนเชง (หรอ แมแตแตกตงกนมกๆ) แตเนองจก สงมชวตทกชนดทกลวม ตงกลวนแลวแตใชดเอนเอเปนสรพนธกรรม (เรยกวา ดเอนเอเปน ภาษา“สากล แบบหนงของสงมชวตบนโลกกไดกระมงครบ” )

ดงนน ดเอนเอของคนเร จงสมรถนำไปใชเปนตนแบบในกรสรงโปรตน ภยในสงมชวตทมโครงสรง และ ระบบกรทำงนทซบซอนนอยกวมกๆ ได นอกจกน ยงสมรถนำกลบมใชงนในรงกยมนษยเรไดอก เนองจก โปรตนทไดมลกษณะทไมผดเพยนไปจกโปรตนทสรงขนภยในรงกยของมนษยเรเองแตอยงใด

ในระยะหลง กรสรงโปรตนในรงกยของสงมชวตอน กยงทวควมสลบซบซอนมกยงขนไปอก (ซงกหมยควมในทงออมว สมรถนำไปประยกตใชไดอยงวจตรพสดรมกยงขนไปอก) ยกตวอยง เชน มควมพยยมทจะสรงโปรตนบงอยงของคนเรในอวยวะของหม เพอทจะพรงตวอวยวะหมจกระบบภมคมกนของรงกยของคน ซงหกทำไดสำเรจ ในอนคตเรกจะม อวยวะสำรอง ทมจกหมพนธพเศษเหลน “ ”

สเหตหลกๆ ทนกวทยศสตรเลอกหมมใชเพอกรนกคอ หมมขนดของอวยวะทใกลเคยงกบคนเร และ มกรนำหมมใชเปนอหรกนเปนเรองปกตอยทกวนทวโลก

อกตวอยงหนง กคอ มควมพยยมในกรสรง วคซนชนดใหม โดยกรนำยนทสรงโปรตนบงอยงของเชอ “ ”(ทกอใหเกดโรค) เชน โรคทองรวง เปนตน ไปใสไวในพชบงชนดโดยเฉพะพชในกลมทปลกและเตบโตไดงยในธรรมชต เชน กลวย [รป 7] หกแนวคดนทำไดจรง ในอนคต เรกจะใชวธ กนวคซน ชนดตงๆ เพอสรง“ ”ภมคมกนตอโรครยแรงนนชนด แทนทจะตองฉดดวยเขมฉดยในปจจบนอจจะกลวไดว

ในอนาคต กระบวนการกระตนภมคมกนโรคในรางกายมนษยจะงายดายมาคอ เพยงแค ปลอกกลวยเขาปาก “ ”เทานนเอง!

โดยปกตแลวโปรตนทนำมใชเปนวคซนดงกลว จะไมเกยวของกบกระบวนกรกอโรคแตอยงใดนะครบ ยกตวอยงเชน เปนโปรตนทบรเวณผวของเซลล จงถอไดวคอนขงเปนวคซนทปลอดภยแบบหนง

ในอกแงมมหนงของควมเปนสกลของดเอนเอ ทนจะไดกลวถงในทนกคอ เมอมนษยเรมขอมลเกยวกบจโนมมกขนๆ เรกเหนไดชดเจนว ภยใตรปแบบภยนอกทแตกตงกน จนกระทงจนตนกรไมออกวจะเกยวพนกนไดอยงไรนน (เชน ลกษณะของปก, เท และ ครบในสตว หรอ ใบไมในพช) มนษยและสงมชวตชนดตงๆ มลกษณะทงพนธกรรม (คอ ลำดบเบสในดเอนเอ) ทเหมอนกนมกจนเหลอเชอ ดงทจะเหนไดจกใน ตรง 5.1

ทนสงเกตเปนพเศษกคอ ควมแตกตงทงพนธกรรมเพยง 1 – 2 เปอรเซนตเทนน กเพยงพอสำหรบกรทำใหมนษยเรตงจกลงชมแปนซ (ซงเปนสตวทมลกษณะคลยมนษยมกทสด) และ มนษยสองคนใดๆ นน มควมแตกตงของยนอยเพยง 0.1 เปอรเซนตเทนน แตควมแตกตงเพยงเทน เมอรวมกบกรอบรมเลยงดแลวกทำใหไดผลลพธเปน คนสองคนทมรปรง ตลอดจนนสยใจคอทแตกตงกนโดยสนเชงไดเชนกน

พอจะมองเหนสจธรรม และ ควมอศจรรยของดเอนเอตมธรรมชตไดใชไหมครบว แมแตในระดบทลกทสด

ณ ตรงปลยทงของ ความมชวต“ ” นน (คอ ในระดบของดเอนเอทเปน สรพนธกรรมของสงมชวตชนดตงๆ) กยงมลกษณะรวมกน หรอ มความเปนสากล (universality) ระหวงสงมชวตชนดตงๆ อยงงดงม และ ลกซงเปนทสด

นแหละครบ อกหนงควมมหศจรรยของดเอนเอ ครวหนเรจะมดกนตอนะครบว ยงมควมมหศจรรยอนใดของดเอนเอใหเรไดเรยนรไดอก

ตาราง 5.1 ความคลายคลงกนของยน* ในสงมชวตชนดตางๆ (เมอเทยบกบยนของมนษยคนใดคนหนง)

สงมชวตเปอรเซนตของยน

ทคลายกบยนในมนษยมนษยคนอน 99.9 %ลงชมแปนซ 98 – 99 %หน 90 %ปลมลย 85 %แมลงหว 36 %ยสตทำขนมปง 23 %หนอนตวกลม 21 %

อะรบดอบสส (Arabidopsis) ** 15 %

แบคทเรยในลำไส (Escherichia coli) 7 %

* ยน กคอ ดเอนเอสวนทสมรถถอดรหสนำไปสรงเปนโปรตนได** พชชนดหนง

แนะนำาหนงสออานเพมเตมครวน ขอแนะนำอกสองเลมครบ ทนทสนใจตองกรหเรองรวเกยวกบดเอนเอ ในแงมมของกรทำหนทเปน “จโนม ของสงมชวตชนดตงๆ ตลอดจนกระบวนกรศกษทเกยวของ สมรถหอนไดจกหนงสอ จโนมกส ภษ”แหงชวต (ยงยทธ ยทธวงศ และ ศรศกด เทพคำ บรรณธกร) ในเลมนอกจกจะมเรองของ จโนมของสงมชวตหลยชนดแลว กยงมวทยกรใหมถอดดมอยง ชวสรสนเทศ รวมอยดวย (ถยงไมทรบวคออะไร กลองไปหมอนดนะครบ) เรองของทรพยสนทงปญญและจรยธรรม กเปนเรองใหมทนสนใจเปนอยงยงและรวมอยในหนงสอเลมนครบ

สวนอกเลมหนงคอ สชวตอมตะ (นำชย ชวววรรธน, สำนกพมพซเอดยเคชน) เหมะสำหรบผทตองกรทรบว เทคโนโลยชวภพสมยใหมกบกรแพทย มควมเกยวของสมพนธกนอยงอยงไร และจะมผลกระทบกบชวตเรมกนอยเพยงใด เชน ใครอยกรว มนษยเรจะมอยยนยวมกขนไปไดเรอยๆ อยงไมมขดจำกดหรอไม กรทำยนบำบดคออะไร อวยวะสงเคระห และ อวยวะเพะเลยง จะกวหนไปไดอกไกลเพยงใด กรแชแขงรงกยเพอฟ นคนชพใหม มเหตผลทงวทยศสตรสนบสนนอยมกนอยเพยงใด ฯลฯ

ความเทยงตรงของดเอนเอจะเหนไดวเพยงแคคณสมบตอนเปนเอกลกษณเฉพะ 2 อยงของดเอนเอ คอ เรองของขนด กบ รปทรง (ซงรวมเอควมเปนระเบยบไวดวย) และ เรองของควมเปนสกลของดเอนเอ กมเรองรวใหเลสกนฟงไดยดยวถงเพยงนกนแลว มดกนตอเลยดกวนะครบว นอกจกสองเรองทกลวถงไปแลว ยงมลกษณะพเศษอะไรอนอกของดเอนเอทนสนใจ และ ควรคแกกรนำมกลวถง ความเทยงตรงของดเอนเอ

ยงคงกนจำไดนะครบ สงมชวตทกชนดอศยดเอนเอชดหนง (ซงมขนดสน ยวแตกตงกนไป) ซงเรยกรวมๆ วเปน จโนม ของมน ในกรเกบขอมลทงพนธกรรม และ เปนตนแบบในกรสรงรนลกรนหลนสงมชวตชนดเดยวกนขน“ ”

ม

สำหรบมนษยเรนน ขนดของดเอนเอทเปนจโนมดงกลว ยวมกถง 3 พนลนหนวย โดยทงหมดทวน บรรจอยในโครโมโซมจำนวน 23 แทง (แตจะใหครบถวนจรงๆ กตองมสองชด รวมเปน 6 พนลนหนวย) แตกดงทกลวไปบงแลวในตอนกอนๆ คอ บงครงกมควมผดปกตซงทำใหจำนวนโครโมโซมมก หรอ นอยกวนได ซงกกอใหเกดผลลพธคอ เกดเปนโรคพนธกรรมบงอยง

ขวดกคอ ควมผดปกตทกลวมเกดไดไมบอยนกนะครบ เพระว กลไกควบคมกรสรง และ ตรวจสอบควมถกตองมควมแมนยำสงมก แตขวรยกคอ ยงมควมผดปกตอนๆ ทอจจะเกดขนได และ ทแยไปกวนนกคอ ความผดปกตทเรายงไมไดกลาวถงน เกดไดงายและบอยกวาเสยอกครบ

ตวอยงของควมผดปกตในแบบหลงทวน กเชน กรเปลยนแปลงหนวยพนธกรรมเพยง 1 หนวย (หรอ 1 เบส) เชน เปลยนจก A ไปเปน T แลวไปมผลทำใหโปรตนทเกดจกกรอนรหสในชวงดงกลว มลกษณะผดปกตไป ซงหกจะเปรยบเทยบใหเหนภพแบบงยๆ กคงคลยๆกบ กรทเปลยนตวอกษรในประโยคแลว เสยควมหมย ของทง“ ”ประโยค (หรอ ทงยอหน หรอ ทงบทควม) ไป เชน หกรหสพนธกรรมถอดเปนโปรตนทมรหสเทยบเทกบ ทำด“ ไดด ทำชวไดชว แตระหวงกรคดลอกขอมล เกดกรเปลยนรหสไปหนงตำแหนงกลยเปนโปรตนทแตกตงจกเดมเลก”นอยคอ ทำด“ ไมด ทำชวไดชว ”

ผลกคอ กรเปลยนแปลงดงกลวทำให เสยควมหมย ของขอควมขงตนไป “ ” (เทยบเทกบเสย “โครงสรง และ หนท ของโปรตนตวดงกลวไป” “ ” ) นนเอง

กรเปลยนแปลงดงกลวเกดขนจรงๆ ในรงกยของคนเรตลอดเวล ศพททงวชกรเรยกว เกดมกรกลยพนธ หรอ มวเตชนแบบเฉพะตำแหนง (หรอ point mutation) นอกจกนแลว กยงมควมผดปกตชนดทเกดจกกรเตมเบสเขมหรอตดเบสบงตวทงไป รวมไปถงกรสลบเบสบงตำแหนงไปมอกดวย

[รป 1- บน] ระบบกรตรวจสอบควมผดปกตและซอมแซมดเอนเอ เปนระบบในรงกยสงมชวตทมประสทธภพสงมก

[รป 2 - ลาง] กรซอมแซมดเอนเออศยเอนไซมหลยชนดทำงนรวมกน

แตรงกยม ระบบตรวจสอบ ทมประสทธภพดมก จงมกจะสมรถแกไขควมผดพลดดงกลวไดทนทวงทเปน“ ”สวนใหญ นบเปนระบบตรวจสอบคณภพทยอดเยยมมกนะครบ ดๆ ไปแลวกคลยกบ ระบบควบคมคณภาพหรอ ควซ (QC, Quality Control) ตมโรงงนอตสหกรรม นนเองนะครบ

แตในกรณของดเอนเอน เปนควซทธรรมชตสรงขนอยงพถพถนนนเอง [รป 1]

ทผมวตองเปนระบบควซทยอดเยยมเนองจกว กรทจะตรวจสอบพบควมผดปกตเพยง 1 หนวยพนธกรรมในสยพนธกรรมทยวถง 3 พนลนหนวยไดนน เรยกไดว ยากกวาการตรวจสอบขอความในสารานกรมทงชด (ทหนาราวกบสมดโทรศพทและมนบสบๆเลม) แลวเจอทผดสกทหนงทเดยว!

ระบบตรวจสอบทวมประสทธภพดขนดทเชอไดว หกสงคมไทยสมรถตรวจสอบกรฉอรษฎรบงหลวง

หรอ คอรรปชน ในแวดวงตงๆ (โดยเฉพะอยงยงในวงกรเมอง) ไดดเทระบบทว ประเทศไทยคงจะกลยเปนประเทศพฒนแลวในเวลเพยงไมกปเทนน ระบบทวน ประกอบดวยกรทำงนของเอนไซม (ซงกคอ โปรตนซงทำหนทเปนตวเรงปฏกรยทงชวเคม) จำนวนมกมยหลยชนดททำงนรวมกนโดยจะมขนตอนครวๆ คอ แรกสดกมกรตรวจหตำแหนงซงเกดควมผดปกตขน เมอพบแลวกมกรคลยเกลยวดเอนเอ และ ตดหนวยพนธกรรมทผดปกตนนออก จกนนจงมกรนำหนวยพนธกรรมทถกตองมใสแทนท ขนตอนสดทย กจะเปนกรเชอมตอสยดเอนเอ และ พนสยกลบเขทเขทงดงเดม [รป 2]

“ระบบบำารงรกษาขอมลพนธกรรม ” ซงพฒนมนนนบลนๆ ปไมไดมเพยงทวมเทนน ธรรมชตยงไดเตรยม แผนสำรอง“ ” ไวอก กลวคอ ในรงกยของสงมชวตชนสงจะมระบบตรวจสอบควมผดปกตอกชดหนง

ซงคอยตรวจสอบอย ระบบทวนกทำงนดวยโปรตนและเอนไซม อกนนแหละครบ

ในกรณทควมผดปกตทเกดขนมมกเกนกวจะเยยวยได ระบบสำรองทวนกจะ สงสญญณ บงอยงออกมว“ ”ถงจดวกฤตแลว และ ทำกรเปด โปรแกรมฆาตวตายของเซลล “ ” (Programmed Cell Death) ขน สถนทซงชดเจนทสดทเรพบกรทำงนของระบบสำรองดงกลวกคอ ภยในเซลลเนองอก หรอ เซลลมะเรงของผปวย นนเอง

นเองทเปนคำอธบยว เหตใดคนในแถบศนยสตร จงไมเปนมะเรงตยกนไปหมด ทงๆ ทโดนแดดจดๆ เลนงนอยตลอดทงปและตลอดชวต

อกตวอยงหนงซงแสดงถงประสทธภพระบบทวนเปนอยงด กคอ ในรงกยของทรกในครรภมรด ซงมกรสรงและพฒนอวยวะตงๆ ในอตรเรวทเหลอเชอ ในระหวงกระบวนกรดงกลว กรทำลยเซลลเกทไมตองกรแลวเพอนำสรตงๆ มรไซเคลหรอใชซำ เปนเรองจำเปนยงยวดเลยทเดยว หกไมมกรยอยสลยเซลลเกอยงถกตองตมขนตอน กจะทำใหกรพฒนเซลล เนอเยอ และ อวยวะตงๆ ผดปกตไปได

เกอบลมไป โปรแกรมฆตวตยของเซลลทวนมชอเรยกอกอยงว อะโพโทซส (apoptosis) ครบ ศพทคำนมจกคำว apo (แยกออก, ตงหกจกกน) รวมกบคำในภษกรกว ptosis (อนว โทซส, ตว p ไมออกเสยง) ทหมยถง ตกลง (falling) ดงนน หกแปลโดยรวมๆ แบบลกทงหนอยกตองว คำนมควมหมยโดยรกศพทวเปนกร “การตกสสภาพทแยกสลายออกจากกน ” หรอ แปลไทยเปนไทย (อกท) ใหเขใจไดงยๆ กคอ เปนภวะของกร ตย แบบหนง “ ” (ซงกคอ การตายของเซลล “ ” ) เพระ เมอตยแลวกจะเปลยนสภพจกทเคยเปนอย แตกสลยแยกยยกนไปเปนธตดน นำ ลม ไฟ ดงเดมนนเอง

แตอยเพงนกไปว กรเปลยนแปลงรหสพนธกรรมเลกๆ นอยๆ เหลนจะมแตขอเสยเสมอไปนะครบ อนทจรงคงตองบอกว กรทมสงมชวตมกมยจนนบแทบไมถวนปรกฏอยบนโลกใบน ลวนแตเปนผลพวงจกกรทมกระบวนกรเปลยนแปลงรหสพนธกรรมเลกๆ นอยๆ พวกนนเอง

ทำาไมจงเปนเชนนนหรอครบ?

ตม ทฤษฎววฒนกร ของ ชรลส ดรวน นน ววฒนกรของสงมชวตชนดตงๆ เกดขนจกกรทสงมชวตตอส“ ”ดนรนกบสภพธรรมชตรอบตว สงมชวตทปรบตวไดทนกบกรเปลยนแปลง เชน ถมวกฤตกรณเรองอหรเกดขนดวยสเหตใดกตม ไมวจะเปนอณหภมทเปลยนแปลงไปแบบปบปบ เชน รอนขนกวเดมหรอหนวลงกวเดมมกๆ ฯลฯ พวกทตองกรอหรนอยๆ กจะไดเปรยบมกกวในเรองกรปรบตว จงมโอกสทจะอยรอดมกว กระบวนกรคดสรรดวยสงแวดลอมดงกลวน ดรวน เรยกวเปน การคดเลอกตามธรรมชาต “ (Natural Selection)”

นกวทยศสตรตงสมมตฐนว สงมชวตแรกเรมนจะเปนสงมชวตทมโครงสรงงยมกๆ (คอ อจจะคลยกบพวกแบคทเรยในปจจบน) แตหกเปนไปตมแนวคดของดรวน ขงตน กอจจะเปนไดว กรทระบบกรคดลอกสรพนธกรรมของพวกแบคทเรยซงมประสทธภพไมดเทในสงมชวตชนสง ทำใหเกดมชดพนธกรรมทหนตแปลกออกไปจกเดมเกดขนอยงมกมยและรวดเรว (เพระแบคทเรยแบงตวเพมจำนวนไดรวดเรว)

ซงนนกยอมหมยควมว เกดมแบคทเรยซงมรปรงหนต และ ลกษณะตงๆ แตกตงกนออกไปเลกๆ นอยๆ เตมไปหมด แตธรรมชตจะคดเลอกไวแตพวกทมลกษณะเขกนไดกบสภวะแวดลอมตมธรรมชต “ในขณะนนๆ ไว สวนพวกทไมเหมะสมเทกอจจะลดจำนวนลง หรอ แมแตจะสญพนธไปจนหมดสน ”แตเนองจกระยะเวลของววฒนกรทยวนนนบพนๆ ลนป ในทสด กเกดเปนสงมสงมชวตทหลกหลย รวมทงสงมชวตทมลกษณะซบซอน และ มสตปญญอยงมนษยเรดวย

[รป 3-ซาย] มนษย ยง และ มลเรย มควมเกยวของกนอยงลกซง ผนกรเปลยนแปลงลำดบเบสในดเอนเอ [รป 4 - ขวา] ลกษณะของเมดเลอดแดงปกต (คลยซลเป) และ เมดเลอดแดงทเปนรปเคยว

ในผปวยทเปนโรคโลหตจงชนดซกเคล เซลล (sickle cell anemia)

นอกจกควมแตกตงเลกๆ นอยๆ จะสะสมตมกลเวลอนยวนนจนมผลกอเกดเปนสงมชวตตงๆ มกมยนบแทบไมถวนบนโลกใบนแลว ยงเปน สงทกำาหนดความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ หลายชนด “ ” จนไมสมรถแยกออกจกกนได เชน ยงตวเมยหลยชนดทจะวงไขไดกตองไดสรอหรจกเลอดของสตวเลยงลกดวยนมบงชนดเสยกอน ซงกรวมทงคนดวย ทำใหปรสตบงชนดเชน ปรสตซงกอใหเกดโรคมลเรยพฒนตวเองจนมวงจรชวตทอศยอยไดในยงชวงหนง กอนทจะยยมอยในรงกยของคนเรอกชวงหนง [รป 3]

ในถนทมมลเรยกระจยอยชกชม มแพทยสงเกตพบว มจำนวนผปวยจกโรคโลหตจงชนดทเปนผลมจกพนธกรรม เชน โรคโลหตจงแบบทมเมดเลอดแดงรปเคยว (sickle cell anemia) [รป 4] หรอ โรคธาลสซเมย (Thalassemia) มกกวในบรเวณอนๆ ทไมมมลเรย

ตอมนกวทยศสตรกพบเหตผลว ทเปนเชนนน เพระวผปวยเหลนไมคอยเปนมลเรย หรอ เมอเปนมลเรยแลวมอกรทไมรนแรงเทกบคนทวไป ซงเมอศกษลกลงไปอกกพบว ทเปนเชนนกเปนผลเนองมจก มกรเปลยนแปลงรหสพนธกรรมเพยงบงตำแหนงในยนทใชสรงโปรตนซงอยในเมดเลอดแดง พดอกอยงกคอ โรคมลเรย (ซงบงชนดอจจะรนแรงถงเสยชวต) เปน กรคดเลอกตมธรรมชต “ ”ททำใหผทมโลหตจงแบบนมโอกสรอดชวตมกกวในบรเวณทมมลเรยชกชม

นเองทเปนเหตผลว ทำไมผมจงกลวว มวเตชนเปนสงทกำาหนดความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ

หลายชนดจนไมสามารถแยกออกจากกนได เรยกวเปนตวกำหนด ชะตชวต แบบหนงกคงไดกระมงครบ“ ”

ลองนกถงตวอยงอนๆ ดบงสครบ ไมวจะเปน พชเศรษฐกจ หรอ สตวเศรษฐกจหรอรคแพง (เชน สนข ปล ม ฯลฯ) กบกคดเลอกพนธโดยมนษย หรอ ควมสมพนธระหวงพชดอกกบกรผสมพนธทตองอศยแมลงบงชนดเทนน เปนตน ฯลฯ

[รป 5] กรเพมปรมณดเอนเอดวยเทคนคพซอร มประสทธภพมก เพระ เพมขนแบบทวคณตลอดเวล

ทกลวมขงตนเปนระบบกรรกษ ควมเทยงตรงของดเอนเอ ภยในรงกยของสงมชวตชนสงโดยทวไป “ ”รวมทงมนษยเรดวย แตทนทงไมยงหยอนไปกวกนกคอ เรสมรถจำลองกลไกกรเพมจำนวนสรพนธกรรม และ กรสรงมวเตชนแบบตงๆ ใหเกดขนไดงยๆ ในหลอดทดลองไดอกดวย กระบวนกรทวนมชอเรยกว “ปฏกรยาลกโซโพลเมอเรส หรอ พซอาร ” “ ” (PCR, Polymerase Chain Reaction) [รป 5] ซงคนพบ

โดยนกวทยศสตรชอ แคร มลลส [รป 6] ในป 2526

[รป 6] แคร มลลส นกวทยศสตรรงวลโนเบล ผคนพบวธกรเพมปรมณดเอนเอในหลอดทดลอง

พซอร มสวนชวยเปลยนโลกของนกวทยศสตร และ นกวจยทงชวภพไปมกมย ควมสำเรจของพซอรอยทควมรวดเรวและประสทธภพของเทคนคดงกลว เนองจกพซอรชวยใหเรสมรถเพมปรมณดเอนเอไดแบบทวคณในเวลเพยงไมกนท ดงนน ในชวงระยะเวลเพยง 2-3 ชวโมง เรอจจะเพมปรมณดเอนเอไดมกถงนบลนๆ เทไดอยงงยดย

ตวอยงกรใชงนพซอรทอจจะใกลตว แตคนไทยสวนใหญไมรกน กคอ กรใชงนดนนตเวช เชน กรตรวจสอบดเอนเอในเลอด, เซลลผวหนง, อสจ ฯลฯ ในบรเวณทเกดเหตของกรฆตกรรม หรอ กรขมขน นนเอง ดวยประสทธภพของพซอรนเองททำให หยดเลอดเพยงหยดเดยวในทเกดเหตอาจจะใชเปนหลกฐานมดตวคนรายได

ควมสำคญและประโยชนของเทคนคพซอรดงกลว สงผลใหมลลสไดรบรงวลโนเบลจกผลงนกรคนพบดงกลวในป 2536 บรษทซตส (Cetus) ซงมลลสทำงนอยขณะทคนพบพซอร เปลยนแปลงจกบรษทเลกๆ โนเนมกลยเปนบรษทยกษใหญในวงกรวทยศสตรชวภพ

ตอมบรษทซตสถกซอกจกรในป 2535 โดยบรษทยยกษใหญคอ ฮอฟฟแมนนน-ล โรช ดวยรคถง 300 ลนเหรยญอเมรกนเลยทเดยว คงจะเหนไดไมยกนะครบว ควมรจกกรคนพบทงวทยศสตรบงอยง มมลคในทงกรคสงจนแทบจะเหลอเชอเลยทเดยว

ครวหนมดควมมหศจรรยดนอนๆ ของดเอนเอกนตอนะครบ

แนะนำาหนงสออานเพมเตม

ครวนจะขอแนะนำหนงสอ Dancing Naked in the Mind Field (ตพมพปกแขงครงแรกป 2541 และมฉบบปกออนออกมในป 2543, สำนกพมพ Vintage) เปนหนงสออตชวประวตของนกวทยศสตรรงวลโนเบล แคร มลลส ผคนพบเทคนคพซอร (ทเลใหฟงในมหศจรรยดเอนเอตอนท 6 น) นนเอง หนงสอเลมนนสนใจไมนอยทเดยว เพระคณมลลส แกมนสยทคอนขงจะหวๆ เฮยวๆ ตงแตตอนเปนเดกแลว แมเมอโตแลวกยงมนสยหมๆ ทกอเหตใหประหลดใจไดเนองๆ

ในหนงสอเลมนจะมบทแรกทกลวถงนทประวตศสตรทเขคนพบหลกกรของเทคนคพซอรไวดวย รบรองวสนกและอนไมยกครบ ลองไปหมอนกนด

ความยงยนคงทนของดเอนเอในตอนทแลวผมไดเลใหฟงแลวว เนองจกดเอนเอมควมสำคญมก สงมชวตจงมระบบกรซอมบำรงดเอนเอทมประสทธภพสงเยยม แตในทงตรงกนขม กรเปลยนแปลงเบส (หรอหนวยพนฐนทงพนธกรรม) ในลำดบดเอนเอกยงเกดขนตลอดเวลในสงมชวต และ เปนพนฐนของกระบวนกรววฒนกรของสงมชวตตงๆ นนเอง นอกจกน มนษยยงไดคดคนจนหวธสรงดเอนเอในหลอดทดลองไดอยงงยๆ และรวดเรว ซงทำใหเกดกรเปลยนแปลงขนนใหญทงเทคโนโลยชวภพในเวลตอม

ครวน เรจะมดกนว ดเอนเอมชวตทยนยวคงทนเพยงไร เมอเทยบกบอยของมนษยเร

[รป 1] มนษยกบกลเวลมหลยแงมมทชวนใหฉงน

ปจจบนน มนษยเรมอยเฉลยมกกว 70 ปแลว และมผเฒผแกทวโลกจำนวนไมนอยทอยยนกว 100 ป ซงกมกกระทงประเทศพฒนแลวหลยประเทศเรมจะเปนหวงว ประเทศของตนจะมผสงอยมกเกนไปในอนคตอนใกลน เรองของอยขยทยดยวขนนนบวเปนผลโดยตรงจกควมกวหนดนวทยศสตรกรแพทย เพระเมอศตวรรษทแลวนเอง มนษยเรกยงมอยเฉลยไมถง 50 ปเลย [รป 1]

แตทนประหลดใจไปกวนนกคอ เวลาสวนใหญในประวตศาสตรของมนษยชาตนน มนษยมอายเฉลยเพยงราว 20-30 ปเทานน สเหตหลกกเนองจกเสยชวตจกโรคภยไขเจบและภยพบตตมธรรมชตทมอยมกและในสมยกอนยงไมอจปองกนได เนองจกยงไมเขใจทมของโรคหรอภยพบตเหลนนนนเอง

ครวนลองมดประวตศสตรของคนไทยกนบง กจะเหนไดว กรงรตนโกสนทรนนอยยนยวกว 200 ปแลว ในขณะทกรงศรอยธยกนบยอนไปไดอก 400 กวป หกเปนสมยสโขทยกเรมตนทรวพทธศตวรรษท 17 หรอรว 800 กวปทแลว ซงหกเทยบกบประเทศเกดใหมอยงสหรฐอเมรก (อยเทๆ กบรชสมยรตนโกสนทรของเรเทนน)

ประเทศไทยหรอสยมของเรกเกแกกวหลยเทอย แตหกไปเทยบกบประเทศทเปนออรยธรรมเกแกของโลกอยงประเทศจน อนเดย อรก อยปต ฯลฯ ประเทศไทยกอจจะ ดใหม ไปถนดต เพระประเทศเหลนมอรยธรรมท“ ”ององถงไดกลบไปอยงนอยกรว 4-5 พนปเลยทเดยว

[รป 2] ชวตแรกและมนษย มความสมพนธตอกนอยางลกซงผานดเอนเอ

แตไมวจะเปนหลยรอยหรอหลยพนปกคงกลยเปนเรองเลกนอยไป เมอนำมเทยบกบอยของดเอนเอ เพระ ดเอนเอนนมกำเนดมแลวไมนอยกว 3 พนลนป หรอ กลวอกนยหนงคอ ธรรมชตเรมบนทก ประวตศาสตรของ“ชวตบนโลก ” เอไวเปนครงแรกในรปของดเอนเอ กอนทมนษยเรมบนทกประวตศสตรของตนเปนลยลกษณอกษร (รว 4 พนปทแลว) นบหลยแสนเทนนเอง! [รป 2]

จะคยเรองนใหชดเจน คงตองยอนเวลกลบไปดประวตศสตรโลก และ ประวตศสตรจกรวลกนสกเลกนอย จกนนเมอนำมเปรยบเทยบกบดเอนเอและมนษยกจะเหนไดอยงชดเจนว ดเอนเอนนมประวตควมเปนมทเกแกจนเหลอเชอเลยทเดยว

[รป 3] ปฏทนจกรวาลทครอบคลมเวลาจากแรกกำาเนดจกรวาลจนถงปจจบน

เพอเปรยบเทยบใหเขใจไดงยขน ผมจะขอยมวธทคณครล เซแกน 1 เคเคยคดเอไวอยงยอดเยยมกระเทยมดอง นนกคอ เรจะใช ปฏทนจกรวาล “ ” (Cosmic Calendar) มเปนเครองมอในกร ซมซบ และ รบร อย“ ” “ ”ของสงตงๆ โดยในปฏทนดงกลวจะกำหนดใหชวงเวลวนทแรกของวนท 1 มกรคม เปนชวงกรเกดจกรวลตมทฤษฎบกแบง (Big Bang Theory) ณ เวลดงกลวนเองททกสงทกอยงในจกรวลเรมเกดขนจกกรระเบดครงใหญทสด ครงแรกและครงเดยว (เททมนษยจะรบรได) ของจกรวล จกนนเวลกดำเนนไปและเกดเหตกรณตงๆ ดงปฏทนจกรวลใน [รป 3]

จกปฏทนจกรวลจะเหนไดนะครบว ภยหลงกรกอกำเนดของจกรวลหรอเอกภพนน สภพโดยทวไปกคอยงไรชวตอยเนนนน เพระจนลวงเขวนกรรมกร (1 พฤษภคม) ซงกเกอบจะกลงปเขไปแลว กยงเพงจะสรงกแลกซทงชงเผอก หรอ ทฝรงเคเรยกวกแลกซธรนำนม (The Milky Way Galaxy) เสรจเทนน กแลกซนเองทโลกเรเปนสมชกอย ในสภพดงกลวนไมอจจะมชวตเกดขนไดนะครบ

ลวงเลยตอมจนถงวนท 9 เดอน 9 (กเดอนกนยยนนนแหละครบ) ระบบสรยะของเรทมดวงอทตยเปนประธนอยตรงกลงกเรมเปนรปเปนรงมกขน ซงกยงไมมชวตเกดขนอยนนเอง (แตทอนในจกรวลน ... ไมอจจะทรบไดเหมอนกนนะครบ) ตอมอกหวน โลกจงเกดมลกษณะเปนโลกอยงทเรคนเคยกนในปจจบน (อนนกลวโดยรวมๆ ถงลกษณะโดยทวไปนะครบ เพระ ถดรยละเอยดกนกอจจะเปนอกโลกหนงทอจจะกลวไดวตงกบโลกปจจบนกน

คนละเรองไดเหมอนกน เชน ปรมณของกซทเปนองคประกอบของอกศกตงกน ลกษณะทวปกเปนทวปขนดใหญเพยงทวปเดยว ฯลฯ)

จกจดนเองทโลกคอยๆ เปลยนแปลงไปจนมลกษณะทเกอหนนตอกรกอกำเนดของชวตได ซงนกวทยศสตรกประมณกนวชวตแรกบนโลกนจะเกดขนในรววนท 25 กนยยน กลวไดว กรเปลยนแปลงสำคญๆ ทนำไปสกรเกดชวตเกดขนในชวงตน กลง และปลยเดอนกนยยนนเอง

นหกวเปนทงโหรศสตรกอจจะผกดวงว ระบบสรยะ โลก และ ชวตบนโลกนนาจะ ดวงแขง และ เจรญ“ ” “กาวหนา ในชวตเปนอยางด” เพระธรรมชตสงมเกดในเดอนเก (9) นเอง โดยเฉพะอยงยง ระบบสรยะทกำเนดในวนท 9 เดอน 9 เลยทเดยว

ในปฏทนจกรวลน มนษยกำเนดทเวลไหนหรอครบ?

โนนเลยครบ วนสกดบกอนปใหม 31 ธนวคม จงไดมมนษยเผพนธเรทนทมชอวทยศสตรว Homo sapiens เกดขน แถมเวลตกฟกกประมณสทมครงเขไปโนนแลว เรยกวมนษยน หกถอตมสเกลจกรวลแลว กเอยองควมเกแกไมไดเอเสยเลย

กลบไปทวนท 25 กนยยน ซงเปนชวงเวลทประเมนกนว สงมชวตงยๆ แรกสดนจะเกดขน ในตอนท 5 ผมเคยเลใหฟงแลวว ดเอนเอเปนภษสกลของสงมชวตบนโลกใบน (ชนดทแทบจะไมมขอยกเวน) ดงนน หกสงมชวตทเปนตนกำเนดของสงมชวตทงมวลทเรพบเหนกนอยในปจจบนเกดขนในชวงน กยอมหมยควมในทงออมว

ดเอนเอกนาจะเกดในชวงระยะเวลาไรเรยกนนเอง!

แตเรองนกยงไมมขอยต และกยงเปนทถกเถยงกนอยเหมอนกนนะครบว ปฐมชวต ทแรกเกดขนนน “ ”อจจะใช อารเอนเอ“ ” หรอ โปรตน “ ” หรอ สรพนธกรรมแบบอนๆ (ซงกนาสนใจวา จะเปนอะไรไดบาง) ทตอมเปนผพยแพตอเกมชวตบนโลก และ สบสญไปแลวจนหมดสนกเปนไดเชนกน

แตเนองจกซกฟอสซลของแบคทเรยในยคแรกเรมทคนพบแลววทงรองรอยอยในแผนหน มลกษณะคลยกนมกกบแบคทเรยบงชนดทพบไดในปจจบน ควมคดทวสรพนธกรรมทแบคทเรยเหลนนใชกนจะเปนดเอนเอเชนกน กเลยมควมเปนไปไดไมนอย

[รป 4] ปฏทนจกรวาลเฉพาะเดอนธนวาคม (ดคำาอธบายในเนอเรอง)ครวน หกเรเปดปฏทนจกรวลตอไปเพอดรยละเอยดของเดอนธนวคม [รป 4] เรกจะพบเรองนประหลดใจมกยงขนไปอก นนกคอ สงมชวตทมควมซบซอนและมจำนวนเซลลมกกวหนงเซลลเพงเรมเกดมมกขน (ทงชนดและจำนวน) กในชวงหลงของเดอนธนวคมแลว ซงกเปนไปไดว เปนผลสบเนองจกกรเปลยนแปลงของบรรยกศทมกซออกซเจนมกขนตงแตวนท 1 ธนวคม ซงกเปนผลจกกรทสงมชวตเซลลเดยวในทะเลเรมเพมจำนวนมกขน จงปลอย ของเสย จกกรสงเคระหแสงของมนออกม “ ”

ของเสยทวนกคอ กซออกซเจน“ ” ทมนษย (และสงมชวตอนๆ อกจำนวนมก โดยเฉพะอยงยง พวกสตวตงๆ ทสรงอหรเองไมได) ใชในกรดำรงชวต นนเอง

หกไลเรยงกรกำเนดของบรรดสงมชวตตงๆ ในเดอนธนวคม กจะพบว พวกหนอนเรมปรกฏตวขนกอนในรววนท 16 จกนนจงตมมดวยสตวมกระดกสนหลงพวกแรกๆ คอบรรดปลกระดกแขงทงหลย (วนท 19) ตอมจงเกดมพวกพชบนดนทงหลย (วนท 20) ซงตมมตดๆ ดวยแมลง (วนท 21) ซงหลยชนดกชวยพชเหลนในกรผสมเกสรและแพรพนธ ในเวลไรเรยกนนนเองกมสตวครงบกครงนำเกดขน และหนจกแหลงนำทแออดขนทกท โดยตมขนมรบประทนแมลงและพชพนธอนอดมสมบรณบนผนดน

กระทงวนครสตมสอฟ (24 ธนวคม) นเองท ไดโนเสรชนดแรกถอกำเนดขนบนโลก จกนนมนกประสบควมสำเรจเปนอยงสงในกรปรบตวใหเขกบสงแวดลอมบนผนดนและในผนนำบนโลก ไดโนเสรบงชนดถงกบสมรถเหนรอนและบนไปในอกศไดดวยซำไป จนกลยเปนบรรพบรษของสตวจำพวกนกไปในทสด

ไดโนเสรครองโลกอยนนถง 5 วนจกรวล แตตอมกตองพกนลมตยจนสญพนธไปแทบหมดสนในวนโลก (เกอบ) แตก เนองจกมดวเคระหนอยหรออกกบตขนดมหมพงชนโลกในวนท 28 ธนวคมของปฏทนจกรวล หรอ เทกบรว 65 ลนปกอนในยคทงธรณวทยทเรยกว ครเตเชยส (Cretaceous) นนเอง

ในยคทพบเหนไดโนเสรไดทกหนแหงบนโลกนเอง หลงวนครสตมสหนงวน (วนท 26) กมสตวเลยงลกดวยนมขนดเลก (คดวนจะขนดเทๆ กนหนเทนน) ทไมสลกสำคญอะไรชนดหนงเกดขน แตสตวขนดจวทวงหวซกหวซนหนไดโนเสรทจะมจบพวกมนกนเปนอหรนเองทกลยมเปนตนตระกลของมนษยตอไป

ภยหลงกรสญพนธครงยงใหญทสดครงหนงบนโลก (มหลกฐนทอจเชอไดวเคยเกดเหตกรณคลยคลงกนกอนหนนเชนกน) ทกวดลงเอไดโนเสรไปจนจวนเจยนจะหมด สงมชวตทหลงเหลออยกตอสดนรนเพมจำนวนกนขนนใหญ สตวเลยงลกดวยนมเปนกลมทประสบควมสำเรจสงสดในเรองน

แตตองรอกระทงวนท 29 ธนวคมจงไดม ไพรเมต (primate) ชนดแรกเกดขน คำว ไพรเมต กคอกลมของ“ ”สตวทมลกษณะรวมกนบงประกร ทสำคญกคอ มขนดสมองทใหญและมประสทสมผสในกรมองพฒนจนมควมสำคญมกกวกรดมกลน นอกจกนน ยงมลกษณะเฉพะอกหลยอยง เชน มมอทมควมสมรถในกรหยบจบ, มนวหวแมมอซงพบแนวขวงกบนวอนๆ ทเหลอได, มเลบ, มนวเทขนดใหญ ฯลฯ

ไพรเมตทใกลชดกบมนษยมกทสดกคอ ลง (monkey) และ เอป (ape) ลกษณะสำคญของเอปทตงจกลงกคอ เอปมขนดรงกยทใหญกวและไมมหง ตวอยงของเอปกคอ ชะน, อรงอตง, กอรลล และ ชมแปนซบงคนจงมกเรยกเอปวเปน ลงใหญ “ ” หรอ ลงไรหาง “ ” ซงกไมผดแตอยงใด (เพระบงเอญวเอปทกชนดมลกษณะดงกลวพอด) แตกอาจจะไมใชคำาแทนทดนก เพระ ดงทกลวแลวขงตนคอ กรทจะจดวสงมชวตนนๆ เปนเอปหรอไม พจรณจกลกษณะหลยประกรดวยกน ไมใชเพยงดจกขนดของรงกย หรอ วดเพยงวมหงหรอไมเทนน

ควมจรงทบศพทไปเลยว เอป นจะสอไดตรงกวกระมงครบ“ ” !

ตองรอกระทงวนท 30 ธนวคมแนะครบ จงจะเกดตนตระกลบรรพบรษของมนษย (ทเรยกว โฮมนด (hominid)) ซงแยกสยพนธออกมจกสยพนธของเอปชนดอนๆ พดงยๆ อกอยงวเกดม มนษยวานร “ ” หรอ วานร“มนษย ” เกดขน เพระบรรดโฮมนดนยงมลกษณะหลยอยง ทกำกงระหวงลงกบคน และ ดงทไดเกรนไวแลวคอ สยพนธมนษยปจจบนนนปรกฏโฉมบนโลกในวนสดทยของปในปฏทนจกรวลนเอง

แครอลส ลนเนยส ปรมจรยดนอนกรมวธน ซงเปนผ จดระเบยบชอของสงมชวต และเปนผตงชอสงมชวตไวเปน“ ”จำนวนมก ซงกยงใชกนอยจนปจจบน เปนผทตงชอสปชสมนษยว Homo sapiens ซงมควมหมยว มนษย“ผชาญฉลาด ” (man the wise)ชอดงกลวเปนทยอมรบและใชกนจวบจนกระทงปจจบน แตกมกจะมผตงขอสงเกตอยเสมอๆ ว เปนชอทชวนเขาใจผดหรอไม, อยางใด

[รป 5] กรเพมจำนวนดเอนเอเปนแบบกงอนรกษ

กลบมทดเอนเอกนอกทนะครบ หกชวตเมอสมยแรกเรมกใชดเอนเอเชนเดยวกบสงมชวตในปจจบนคงจะเปนเรองทนสนใจเปนอยงยงสำหรบนกวทยศสตร เนองจกกลไกกรเพมจำนวนตวเองของดเอนเอนนเปนแบบ กง“อนรกษ ” (semiconservative) ดง [รป 5] นนกคอ ทกครงทจะมกรสรงสยดเอนเอขนใหม สยดเอนเอเดมจะแยกออกจกกนและทำหนทเปน ตนแบบ หรอ แมพมพ ในกรสรงสยดเอนเอสยใหม ดงนน เมอเสรจสน“ ” “ ”กระบวนกร สยดเอนเอคใหมกจะประกอบดวยดเอนเอหนงสยทสรงขนใหม กบอกหนงสยทเปนสยดเอนเอทมอยเดม นเองจงเปนทมของชอวธกรเพมจำนวนวเปนแบบ กงอนรกษ “ ”

ดงนน สายดเอนเอตนฉบบเกาแกสมยหลายพนลานปทแลว กอาจจะอยในเซลลทลองลอยอย ณ มมใดมมหนงของโลกนกเปนได

แตทนเสยดยกคอ คงจะเปนกรยกเสยเหลอเกนทจะแยกควมแตกตงหรอระบบอกอยของสงทเลกจวอยงดเอนเอแตละเสนจกเซลลสงมชวตแตละเซลล

สงทนสนใจอกเรองหนงของกรเพมจำนวนดเอนเอแบบอนรกษขงตนกคอ ผทเสนอเรองนกคอ เจมส วตสน และ ฟรนซส ครก นนทำนยกลไกดงกลวไดอยงแมนยำ จกโครงสรงของดเอนเอทพวกเขเปนผพสจนวเปนแบบ

เกลยวค (ในป 2496) โดยทพวกเขาไมไดทำาการทดลองใดๆ ในเรองนเลย

ตอมภยหลงจงมผพสจนดวยกรทดลองว พวกเขทำนยไดถกตอง นบวเปนคหนกคดทมวสยทศนยอดเยยมกระเทยมดองเลยทเดยว

ครวหนจะเปนตอนสดทยในบทควมชดมหศจรรยดเอนเอกนแลวนะครบ เรจะมดกนวดเอนเอชวยให “รเชนเหนชาต ” มนษยเรเองและ เปลยนโลกทศนเกยวกบชวต “ ” ของพวกเรไดอยงไร

แนะนำาหนงสออานเพมเตม

ครวนจะขอแนะนำหนงสอของครล ซแกน (Carl Sagan) เรอง Cosmos ครบ เปนหนงในหนงสอท ตองอน ครบ เนอเรองเกยว“ ”กบภพรวมของจกรวล (รวมทงควมเกยวของกบมนษย) ในแงมมตงๆ บนฐนของควมรและปรชญทงวทยศสตร ทงจกอดตจนปจจบน

แมวหนงสอเลมนจะตพมพครงแรกเมอยสบปทแลว แตวเนอหสวนใหญยงรวมสมยอยมกและทสำคญอนสนกมกจนไมเหมอนสรคดทงวทยศสตร (ยงกบเปนนยยอยงไรอยงนน) เคยเปนหนงสอวทยศสตร (ภษองกฤษ) ทขยดทสดในประวตศสตรอยหลยป เกดจกกรเรยบเรยงเนอหจกสรคดทงโทรทศนในชอเดยวกน ทโดงดงเปนอยงยงเชนกน มจำนวนผชมสรคดชดดงกลวใน 60 ประเทศทวโลก รวมกนมกถง 500 ลนคน

จำไดวเคยมฉบบแปลไทยอยมกกวหนงสำนวน (แปลกนตงแตสมยทคนไทยยงไมนยมจยคลขสทธหนงสอเพอนำมแปล) อจลองมองหดไดตมแผงหนงสอเก แตถจำไมผด รสกวจะแปลกนไมคอยครบทกบทสกเทไหรแลวกพมพเปนภพขวดำเทนน เหนมฉบบภษองกฤษวงขยอยในรนหนงสอภษตงประเทศบงรนเหมอนกน

เลอกฉบบทมรปสประกอบ จะไดอรรถรสมกยงขนครบ

1 คณครล เซแกน นกดรศสตรชอดงทเขยนหนงสอดๆ ทงวทยศสตรไวจำนวนมก นอกจกนเขยงไดเขยนนยยวทยศสตรชอดงเกยวกบกรตดตอกบมนษยตงดว ซงมผเอไปทำเปนภพยนตร (ซงกโดงดงไมแพกน) คอเรอง Contact นนเอง ครล เซแกนเสยชวตดวยโรคปอดบวมในป พ. ศ. 2539 ขณะอย 62 ป

ภพปก DVD ภพยนตรเรอง Contact

ดเอนเอกบกำาเนดและกำาพดมนษยในทสดเรกเดนทงกนมถงตอนสดทยของบทควมในชดนกนแลวนะครบ ครวน ผมจะเลใหฟงว ดเอนเอจะสอนใหเรไดรเกยวกบประวตควมเปนม และ สถนะของมนษยชตในโลกของชวตทงมวลไดอยงไร รวมไปถงวมนษยเรแตละคนเกยวของสมพนธกนมกนอยเพยงไรและอยงไร มดกนเลยดกวนะครบ

ดเอนเอกบกำาเนดและกำาพดมนษย ควมรและกรคนพบทงวทยศสตรพนฐน ในบงเรองนน บงครงกสมรถนำไปใชประโยชนในดนอนๆ ไดอยงนมหศจรรยใจ ยกตวอยง เชน ใครเลยจะคดวกรศกษเรองรวของโครงสรงขนดเลกจวอนหนงในเซลลทมชอว

ไมโตคอนเดรย “ (mitochondria)”1 จะสมรถโยงใยไปสควมรและควมจรงเกยวกบ กำเนด และ กำพด“ ” “ ”2 ของมนษยเรได

[รป 1- ซาย] เซลลของสงมชวตชนสงมโครงสรงทสลบซบซอน ไมโตคอนเดรยกเปนหนงในองคประกอบเหลนน

[รป 2 - ขวา] ดเอนเอของไมโตคอนเดรยเปนสยครปวง มยนทใชสรงโปรตนไดรวม 13 ชนด

ไมโตคอนเดรยเปน ออรแกเนล (organelle)3 ในเซลลทมรปรงลกษณะภยนอกคลยกบเมดถว แตหกผออกดจะมหนตดง [รป 1] คอมโครงสรงภยในขดและยนไปมคลยกบเปนเขวงกต ไมโตคอนเดรยเปนองคประกอบสำคญอนหนงทเซลลขดไมได เพระเปนแหลงตนกำเนดของพลงงนในเซลล

ทฤษฎทเกยวกบกำเนดของไมโตคอนเดรยกคอนขงพเศษพสดรไมธรรมดเลย กลวคอ มนกวทยศสตรเสนอสมมตฐนไววอจจะเกดจกกรทเซลลอนเปนตนตระกลของเซลลสงมชวตชนสง เกดไป กน เซลลขนดเลกกว“ ”ชนดหนงเข แตเมอกนเขไปแลว แทนทจะยอยสลยนำสวนประกอบตงๆ มใชงนดงทเซลลทวๆ ไปทำกนอย (แมแตในปจจบน) กลบมกรปรบตวจนอศยกนอยในแบบนนได

เมอผนชวงเวลแหงกรววฒนกรรวมกนอนยวนน เซลลทงคกยงปรบตวจนเปนสวนหนงของกนและกนจนไมอจะแยกขดจกกนไดอก กรปรบตวทวกเชน กรทเซลลขนดเลกเคลอนยยถยเทดเอนเอสวนใหญในเซลลของมนไปไวทโครโมโซมของเซลลทใหญกวจนแทบหมดสน เปนตน

เซลลขนาดเลกทวานกคอสวนทกลายมาเปน ไมโตคอนเดรย นนเอง“ ” !

ในเซลลมนษยนน ไมโตคอนเดรยมดเอนเอรปวง ดง [รป 2] ซงมยนทใชสรงโปรตนไดเพยง 13 ยน เทนน แมวไมโตคอนเดรยจะตองกรโปรตนทองคประกอบของมนมกถงหลยพนโปรตน (อจจะมกถงหมนโปรตนกเปนได) ดเอน

เอของไมโตรคอนเดรยนเองทกลยมเปน กญแจ สำคญในกรไขควมลบเกยวกบกำเนดและกำพดของมนษยเรได“ ”อยงนพศวงทสด

ทำาไมจงเปนเชนนนไปได?

ตามลาหาอฟในอเดนเรองนมสเหตหลกมจกลกษณะทสำคญประกรหนงของดเอนเอในไมโตคอนเดรยนนเอง กลวคอ ดเอนเอในไมโตคอนเดรยมกรเปลยนแปลงลำดบเบสทรวดเรวมกเปนพเศษ ซงมกกวดเอนเอสวนทอยในโครโมโซมของคนเร

ดงนน เมอมกรพฒนเทคนคพซอรขน (ยงจำกนไดนะครบว เทคนคพซอรเกยวของกบกรเพมปรมณดเอนเอในหลอดทดลอง) กทำใหนกวทยศสตรสมรถหลำดบเบสในซกสงขรของมนษยสมยโบรณไดงยขนเปนอนมก ลกษณะสำคญประกรหนงททำใหดเอนเอในไมโตคอนเดรยเหมะเปนอยงยงในกรใชสบหกำเนดของมนษยกคอ ดเอนเอดงกลวมลกษณะเปนเพยงสยสนๆและอยในชวงทใชเทคนคพซอรไดอยงเหมะสมทสด ซงตงกบดเอนเอในโครโมโซมซงมควมยวมกกว และ มควมเรวในกรเปลยนแปลงลำดบเบสในแตละสวนของสยดเอนเอไมเทกน

นอกจกนแลว เหตผลสำคญอกประกรหนงกคอ กรทเซลลมไมโตคอนเดรยอยจำนวนมกในแตละเซลล ยงเปนเซลลทตองกรใชพลงงนมกเทใด กยงจะมจำนวนไมโตคอนเดรยมกขนเทนน ทวมกในทนกคอ โดยเฉลยแลวมนบรอยไมโตคอนเดรยเลยทเดยว!

[รป 3-ซาย] แผนทแสดงเสนทงและระยะเวลของกรอพยพของมนษยยคปจจบน ซงเรมตนจกทวปแอฟรก[รป 4-ขวา] หนปกหนงสอ ลกสวทงเจดของอฟ ของไบรอน ไซคส“ ”

ผลกคอ สมรถใชกรตรวจสอบ กรเปลยนแปลงลำดบเบสในดเอนเอ ของไมโตคอนเดรยในกลมมนษยปจจบนทวโลก มประกอบกบขอมล ทไดจกดเอนเอของมนษยดกดำบรรพ4 นกวทยศสตรพบว ลกษณะดเอนเอในไมโตคอนเดรยบงระบว ดเอนเอของไมโตคอนเดรยทม เกแกทสด นจะมอยอยในรว “ ” 130,000 ปและอยในทวปแอฟรก ในภยหลงจงมกรเปลยนแปลงทชไปในทงทว มกรอพยพครงใหญนอยกนหลยระลอกออกไปยงสวนอนๆ ของโลก ทำใหมกรขนนนมทฤษฎดงกลววเปน ทฤษฎออกจากแอฟรกา “ (Out of Africa theory)" 5 ขนดงใน [รป 3]

แตเนองจกไมโตคอนเดรยจะไดรบเปน มรดกทางพนธกรรม “ ” ทถยทอดผนทงผเปนมรด 6 เทนน เนองจกไมโตคอนเดรยจะไปกบเซลลไขจกมรด ในขณะทเซลลอสจจะไมนำไมโตคอนเดรยของตนเขไปรวมผสมดวยกบเซลลไขในขณะเกดกรปฏสนธ กรตรวจสอบดเอนเอในไมโตคอนเดรยจงเปนกรตรวจสอบ ทยททง“พนธกรรม ” ทสบสยทงมรดเทนน จงมผขนนนมเชงเปรยบเทยบว ดเอนเอในไมโตคอนเดรยชวยใหเรไดทรบ

มรดคนแรกสดของมนษยชต ซงหกเรยกขนตมพระคมภรไบเบลกมชอว อฟ “ ” “ ” (Eve) นนเอง

จนกลยเปนทมของคำว ไมโตคอนเดรยล อฟ “ (Mitochondrial Eve)” ในทสด

กลวสรปงยๆ แบบภษชวบนกตองว คณแมของมนษยทงปวงทมอยในโลกปจจบนน (ไมวจะเปนคนผวขว ผวดำ หรอผวเหลองกตม) เปนหญงสวแอฟรกนงหนง (ซงนจะเปนคนผวดำ)

กลวไดว เปนอกครงนะครบทกรคนพบทงวทยศสตรทำใหเหน ควมเปนตวตน ของคนเรไดอยงชดเจนยง “ ”วทยศสตรชวยใหเรทรบถงตนกำเนดของเผพนธเรเอง (แมวหลยคนไมอจยอมรบควมจรงเรองนไดกตม!) นเสยดยทยงไมมใครคดหวธทจะระบมนษยชยคนแรกหรอ อดม “ (Adam)” ตมพระคมภรไบเบลไดจกดเอนเอแบบเดยวกบททำไดในกรณของไมโตคอนเดรยลอฟ หกมใครคดหวธได คงจะตองลนกนนดนะครบว จะไดผลทสอดคลองกนกบผลของไมโตคอนเดรยลอฟหรอไมและอยงไร 7

แตเรองรวเกยวกบกำเนดของมนษยไมไดจบลงแตเพยงแคนนนะครบ

หกพจรณเฉพะในกลมชวยโรป เมอใชวธกรตรวจสอบดเอนเอจกไมโตคอนเดรยในแบบน กไดผลกรทดลองทนสนใจมก กลวคอ คนยโรปทงหลยทงปวงทเหนกนอยในปจจบนน มกำเนดมจกผหญงเพยง 7 คนเทนน หนงในนกวจยเรองดงกลวคอ ดร. ไบรอน ไซคส (Bryan Sykes) ถงกบเขยนหนงสอชอ ลกสาวทงเจดของอฟ “ (The Seven Daughters of Eve)” 8(ดงภพปกใน [รป 4]) อธบยรยละเอยดในเรองดงกลวนไวอยงนสนใจ

ฝงชนกำาเนดคลายคลงกนเรองรวเกยวกบกร สบสวนสอบสวน กำเนด“ ” , ประวตควมเปนมและสยสมพนธของมนษยเรยงไมไดจบทเพยงแคดเอนเอจกไมโตคอนเดรย ดงททรบกนแลวนะครบว ดเอนเอสวนใหญของมนษยเรอยในโครโมโซม และมนษยชยหญงมโครโมโซมทตงกนอยคอ โครโมโซมเพศ (sex chromosome) โดยทผหญงจะมโครโมโซมเพศเปน XX ในขณะทผชยจะมโครโมโซมเพศเปน XY โครโมโซมเพศนเองทนกวทยศสตรบงคนเลอกมใชในกรศกษควมสมพนธระหวงกลมคนหลยเชอชต, เทอกเถเหลกอ และเผพนธ (race) หรอทผมเรยกวเปนกรห กำพด ของคนเรนนเอง“ ”

[รป 5] แผนภพแสดงควมคลยคลงกนของดเอนเอของผหญงแอฟรก เอเชย และยโรป

เรมจกทคณผหญงกอนกแลวกนนะครบ

เมอนกวทยศสตรศกษลำดบเบสของดเอนเอบงสวน ทปรกฏอยในโครโมโซม X จกเพศหญงสมกลมใหญคอ ผหญงชวแอฟรก ชวเอเชย และชวยโรป กตองประหลดใจไปตมๆ กน เนองจก ลำดบของเบสในดเอนเอทพบสมรถนำมจบกลมยอยไดเปนแบบตงๆ ดง [รป 5] แตไมวจะมลกษณะกลมยอยเปนเชนไร เมอนำมจบกลมทใหญขนกจะพบวมควมคลยคลงกนจนไมสมรถแยกออกจกกนได

กลวสรปใหเขใจงยๆ กคอ ภยใตรปลกษณภยนอกทดแตกตงกนอยงมกมยของหญงสวทงสมกลมดงกลวนน กลบไมมควมแตกตงเพยงพอทจะแยกจกกนได หกมองดไปท รหสพนธกรรม หรออจจะกลวโดยกวงๆ ได“ ”อกอยงหนงไดว มนษยเรนมพนฐนของ ความเปนมนษย“ ” ทไมแตกตงกนเลย แมวจะมรปรงลกษณะภยนอกทดแตกตงกนรวกบเปนคนละสปชสกตมท!

ดงนน ควมรสกเหยยดชต หยมเผ (พนธ) รงเกยจ (ส) ผว กลวนแลวแตเปน มย ทมนษยสรงขนมเอง “ ”เพระโดนหลอกจกประสทสมผสภยนอก (คอกรมองเหน) อนตนเขน โดยมหลกฐนพยนทหนกแนนทสดคอ ดเอนเอทเปนสรพนธกรรมอยในเซลลแตละเซลลของคนเรนเองเปนเครองยนยน

[รป 6 - บน] เจงกสขน กษตรยนกรบผยงใหญของโลกในยคครสตศตวรรษท 13

[รป 7- ลาง] แผนทโลกแสดงอณจกรของเจงกสขน ซงกนอณบรเวณไปคอนโลก

ดเอนเอเหลาน ทานไดแตใดมาเมอสมรถใชโครโมโซม X ในกรสบเสะหกำพดของตนได เหตไฉนจะใชโครโมโซม Y ในกรสบเสะแบบเดยวกนไมได ... เชอวคงมนกวทยศสตรหลยคนทคดเชนน และเมอมผทคดเชนน กยอมจะมผตองกรพสจนควมคดของตนวจรง เทจประกรใด ซงผลลพธทไดกนสนใจไมนอยครบ

แตกอนทจะตอบคำถมขงตน ผมขอถมคำถมสกขอหนงกอนนะครบ ... เมอกลวถงกษตรยยอดนกรบสมยโบรณ (ของทงโลก) คณคดถงใครบงครบ?

ผมเชอวหกมไลนบกนด ในกลมทอปเทนของบรรดกษตรยทมฝมอเยยมยอดทสดตลอดกล คงจะมชอของ เจ“งกสขาน ” [รป 6] ปะปนอยดวยเปนแนแท เจงกสขนนไมธรรมดเลยจรงๆ นะครบ เพระ แมวจะเปนเพยงนกรบมองโกลทคนจนมองอยงดแคลนว เปนผเรรอนทไรอรยธรรม และเรยกอยงเหยยดหยมวเปนพวก ฮวน หรอ “ ”

คนป แตนอกจกจะสมรถไลตมหอณจกรจนไดทงประเทศแลว ยงไลตดะไปเรอยจนไปจรดยโรปตะวนออกเลย“ ”ทเดยว หกดจกแผนทใน [รป 7] กจะเหนไดวตไปจนจรดประเทศอซเบกสถน (ทเคยเปนสวนหนงของประเทศสหภพโซเวยต) เลยทเดยว

อดไมไดทจะเชอนะครบว ถไมดวนจกไปเสยกอน อจจะมโอกสเปนกษตรยเอเชยพระองคแรกทยดครองทวปยโรปไดทงทวป กเปนได!

ควมดงของเจงกสขนนตรงอยในควมคดของฝรงมงคไมนอยนะครบ ลองสงเกตดดๆ แมแตภพยนตรวทยศสตรสมยใหมบงเรองกยงสรงภพนกรบตงดวใหมลกษณะคลยๆ กบกษตรยนกรบชวมองโกลทนนเลย ไมวจะเปนเรอง แฟลช กอรดอน “ ” (ใครททนดคงพอนกออ d) หรอมหกพยอวกศทไมยอมจบ (สกท) อยง ส“ตร เทรค นนกดวยเชนกน ”

แมแตเพลงภษองกฤษชอ เจงกสขน กยงมเลยนะครบ“ ” !

เจงกสขน ทนกเหมอนกบกษตรยนกรบสมยโบรณทนอนๆ คอ ตไปถงเมองใด กมสนมทเมองนน (คงประมณวทำสญลกษณว ไปถงแลวจรงๆ กระมงครบ“ ” ) ดวยสเหตนเองจงมนกวทยศสตรทอยกรว นกรบทนนได ทง“รองรอยทางพนธกรรม ” ทสมรถตรวจสอบไดดวยเทคนคทงวทยศสตรสมยใหมบงหรอไม ผลลพธทไดทำใหผคนไมนอยงงงวยไปตมๆกน

กลวคอ เมอนกวทยศสตรจำนวน 23 คนจกทงในเอเชยและยโรป ซงนำทมโดยครส ไทเลอร-สมธ แหงมหวทยลยออกฟอรด สมตรวจทลำดบเบสของดเอนเอในโครโมโซม Y ของผชยจำนวน 2123 คนทอศยอยในอณบรเวณเอเชยกลงในปจจบน กพบว 8 เปอรเซนตของผชยเหลนมลำดบเบสในโครโมโซม Y ทเกอบจะเหมอนกนทกประกรเลยทเดยว ซงเมอใชหลกสถตคำนวณกลบไปกมอนตองตะลง (ตงๆ) ว คทไดหมยควมว นจะมผชยอยรว 16 ลนคนทอศยอยในประเทศอฟกนสถนและทงตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศจน (ซงกเทกบรว 0.5 เปอรเซนตของประชกรชยทงหมด) อยในกลมสยเลอดเดยวกน

กลวใหชดๆ กคอ เปนผชยทมควมเกยวของอยงใกลชด และนจะเปนผลผลตของเจงกสขนกบลกหลนของทนนนเอง!

นสนใจนะครบว สยเลอดควมเปนนกรบทำใหลกหลนของเจงกสขนเอตวรอด ขยยเผพนธไดด หรอ ควมท

บรรดนงสนมทเจงกสขนเลอกมหนตด กเลยพลอยมผลใหลกหลนแพรพนธไดดตมไปดวย ยงคดกยงนสนใจนะครบ

สยสมพนธของเจงกสขนทตรวจพบน เทกบเรสมรถโยงใยควมสบเนองทงสยเลอด (ผนดเอนเอ) กลบไปยคทเจงกสขนเรองอำนจคอในรวครสตศตวรรษท 13 หรอ 800 ปกอน (ซงกเกแกจนเหลอเชอคอตรงกบรวๆ สมยพอขนรมคำแหงมหรชของไทยเรโนนแนะครบ!)

จะเหนไดว ควมรเกยวกบดเอนเอชวยใหเรร กำเนด และ กำพด ของเรเองไดอยงชดเจนและแจมแจวเพยงใด“ ” “ ”

ดเอนเอเพอชวตดเอนเอนนยงมควมมหศจรรยทสำคญและไมพดถงคงไมไดอกอยงหนง นนกคอ ควมงดงม ของรปทรงของมน“ ”ครบ ครวหน หกไดเหนรปดเอนเออกกลองสงเกตดนะครบว โมเลกลทสวยสดงดงมทสดแบบหนงเททมนษยเคยรจกกนมมรปรง หนตชวนอภรมยเพยงใด

ดเอนเอนนนอกจกเปนโมเลกลทสวยแลว ยงเปนควมสวยททนสมยเปนอยงยง กลวคอ เปน ควมงมอยงม“คณค อกดวย คงไมมใครกลเถยงผมในประเดนนกระมงครบ เพระดเอนเอเปนโมเลกลทธรรมชตคดสรรเปนอยง”ดแลวว เหมะสมกบกรเปนตวเกบขอมลทงพนธกรรม ซงยอมตองมคณคอยงมหศลจนไมอจะประเมนคได

[รป 8 - บน] สงมชวตชนดตงๆ มกำเนดมจกเซลลตนกำเนดแรกสดชนดเดยวกน[รป 9 - ลาง] ธตซงเปนองคประกอบในรงกยมนษยลวนแลวแตมกำเนดมจกธตในดวฤกษทงสน

ดงทผมเคยกลวไปแลวนะครบว ดเอนเอเปนตวเชอมโยงชวตทงมวลบนโลกเขดวยกน มนษยกเปนหนงในทยททงดเอนเอของเซลลชวตชนสงแรกสด ซงสบยอนกลบไปไดไมนอยกว 1,400 ลนปกอน ดงแผนภพงยๆใน [รป 8] ดงนน เรจงเปนญตหงๆ และเปนเพอนรวมโลกกบสงมชวตทกอยงนนแหละครบ ไมวจะเปนพช, สตว หรอแมแตไดโนเสร (และลกหลนหงยวของพวกมน) กไมใชขอยกเวนแตอยงใด ทำใหอดนกไปถงบทสวดแผเมตตทว

สตวทงหลายผเปนเพอนทกขเกด แก เจบ ตายดวยกนทงหมดทงสน“ ” นะครบ

หกพจรณลกลงไปกวนนทระดบอะตอม สงมชวตทกชนดตงกลวนแลวแตมธตครบอน (C) เปนองคประกอบดวยกนทงสน (รวมทงในดเอนเอดวย!) แตวธตครบอนนทกโมเลกลไมเคยเกดขนเองบนโลกนะครบ พวกมนลวนแลวแตเกดขนทใจกลงดวฤกษ และเปนผลมจกกรปฏกรยทงฟสกสทตงตนมจกธตทงยทสดคอ ไฮโดรเจน (H) ซงเปนองคประกอบหลกในดวฤกษทกดวงนนเอง

กลวใหงยเขดงแผนภพใน [รป 9] มนษยชตและสงมชวตทงหลยทงปวงตงมกำเนดมจกดวงดวหรออจจะเรยกไดวเปน ทรกแหงดวงดว ไดอยงเตมภคภมนนเอง ไมทรบวจะเปนสงนหรอเปลนะครบททำใหยมทเร“ ”แหงนมองทองฟในยมคำคน หลยคนคงจะรสกไดถง ควมผกพน ตอดวงดวเหลนน คลยกบมองกลบไปยง“ ”อดตชตของเรกไมปน

ในรปเดยวกนน หกพจรณดๆ กจะเหนว ชวตทงมวลลวนเกดจก ควมไรชวต เปนเบองตน ทงยงชวนใหนกตอ“ ”ไปถงขอบเขต และ คำถมทพนฐนทสดทงชววทยทว ชวตคออะไร“ ?” และ สงมชวตตงกบสงไมมชวตทตรงไหน“กนแน?” ชงเปนคำถมทตอบไดยกเยนเสยนกระไร ... แตนกยงอจจะไปไดไมไกลเทคำถมทงฟสกสทว จกรวลหรอเอกภพทเรเปนองคประกอบอยนเกดมไดอยงไร? เปนไปไดหรอททกสงทกอยงในเอกภพน จะเกดจกควมวงเปลทจๆ กไมยอมวงเปลอกตอไป และเกดเปนสงตงๆ ขนมเฉยๆ เสยอยงนน? ซงพอโยงใยเรองทงสองเขดวยกนกทำทว ชวตจะเกดจกควมวงเปลแบบเดยวกบจกรวลหรออยงไร?

คงจะปลอยใหเปนคำถมคงคไวใหทกทนเหนจรงว ชงเปนเรองทนอศจรรยใจทเรองรวทงหลยทงปวงทผมเลใหฟงนน ลวนแลวแตเกยวของและโยงใยถงกนผนโมเลกลมหศจรรยชนดหนงททำหนทเกบงำควมลบแหงชวตทมชอว ดเอนเอ ซงเรเพงจะรจกโครงสรงของมนเมอครงศตวรรษทผนมนเอง“ ”

ควมมหศจรรยของดเอนเอคงไมไดมเพยงเทน แตผมจะขอยตหนทมคคเทศกนำชมแตเพยงนกอน ขอควมสข สงบ สวสดจงมทนผอนทกทน และสงมชวตชวตทงมวล เพระเรทงหมดตงกเกยวของสมพนธกนอยงลก ซงลงไปถงระดบพนธกรรม

ดงท ดเอนเอ แอบกระซบบอกเรไว “ ” นนแหละครบ? :)

1 คำว ไมโตคอนเดรย “ (mitochondria)” เปนรปพหพจนของโครงสรงชนดน รปเอกพจนคอ ไมโตคอนเดรยน “(mitochondrion)” ในทน เลอกใชรปพหพจนเพระคนไทยคนเคยกบคำนมกกว

2 พจนนกรมรชบณฑตสถน พ.ศ. 2542 ใหคำจำกดควมของคำว กำพด ไวว น“ ” . เทอกเถ, เผพนธ, (มกใชเปนทำนองหยม) เชน รกำพด

3 คำว ออรแกเนล (organelle) มรกศพทมจกคำว organum ในภษละตนทแปลว เครองมอ “ (tool)” รวมกบ (รปยอของ) คำว -ellus ซงโดยนยกหมยถง เครองมอทเซลลใชทำงนตงๆ นนเอง ควมหมยหนงของคำว “Organ” ในภษองกฤษกคอ อวยวะ ซงกคอ เครองมอซง สงมชวต “ ” “ ” (หรอ “Organism”) ใชทำงนนนเอง

4 ดเอนเอทวไดจกซกมมมตงๆ ทงจกทมนษยทำขน (เชน มมมทอยปต) หรอ มมมทเกดขนเองตมธรรมชต เชน มมมของคนทถกแชแขงไวในกอนนำแขงหรอ แมแตตมซกฟอสซลตงๆ เปนตน

5 ชอ Out of Africa มจกชอหนงสอดงเลมหนงทมผนำไปสรงเปนภพยนตรในชอเดยวกน ซงกประสบควมสำเรจทงทงรยไดและรงวล

6 มรยงนวมผตรวจสอบพบบงในบงกรณ (แตกนอยมก) ว เซลลอสจอจสงผนไมโตคอนเดรยไปยงเซลลไข

ในขณะปฏสนธไดดวยเชนกน

7 ดร. สตฟ โจนส เคยใหควมเหนไวในปฐกถเนองในโอกสกรฉลองครบรอบ 50 ปของกรคนพบโครงสรงดเอนเอเมอวนท 20 พ.ย. 2546 ทผนมนว เนองจกปจจยหลยๆ อยงทแตกตงกนระหวงเพศชยและเพศหญง (เชน ควมสมรถในกรมลก, ภระในกรเลยงดลก, จำนวนเซลลเพศ, ชวงเวลและโอกสในกรมเพศสมพนธ ฯลฯ) ทำใหมโอกสเปนอยงมก (เมอดจกหลกฐนคอดเอนเอ) ทผชยคนแรกของมนษยชตปจจบนหรอ อดม “ ”นจะเกดภยหลง อฟ หลยชวอยคน “ ”

8 มกรตงชอลกสวของอฟทง 7 นงไวดวยดงนคอ คณหนเฮเลน (Helena), แคทรน (Katrine), ทร (Tara), เออรซล (Ursula), เวลด (Velda), ซเนย (Xenia) และสดทยกคอ คณหนมะล (Jasmine)!

เกยวกบผเขยน

ดร.นำาชย ชวววรรธน จบ ม.ปลย จกโรงเรยนเตรยมอดมศกษา และรบทนกรศกษโครงกร พสวท เพอศกษตอ ป.ตร ดนชววทย ทคณะวทยศสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ ป.โท ดนชวเคม จกมหาวทยาลยมหดล และสำเรจปรญญเอก Molecular Genetics จก Kumamoto University ประเทศญปน

ดร.นำชย ชวววรรธน ไมเพยงแคเปนหนงในนกวทยศสตรฝมอดของศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภพแหงชต แตยงเปนคนทถยทอด เรองรววทยศสตรไดอยงดเยยม สนกสนน ฟงงย เขใจงย นอกเหนอจกผลงนวจย ดร.นำชย มผลงนดนกรเขยน เรองวทยศสตรดวยเชนกน ดงเชน สชวตอมตะ

( เทคโนโลยชวภพและกรแพทยศตวรรษท 21), ดเอนเอ ปรศนลบรหสชวต, จกอณถงอนนต วทยศสตรตองร, วทยศสตรในสตร วอรส เปนตน

ดร.นำชย เปนอกหนงทน ทขอเปนอกแรง ชวยผลกดน กรเผยแพรเรองรววทยศสตรดๆ สประเทศไทย ผนวชาการ.คอม

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ขอบคณทมบทควม: ผเขยนโดย ดร.นำาชย ชวววรรธน และ website วชาการ.คอม