ง

ปญหาการคนหาความจรงกรณจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณา

กาญจนา นวไตรลาภ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรนตศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชานตศาสตร คณะนตศาสตรปรด พนมยงค มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2556

DPU

จ

The problems of examining the truth in cases where the accused has confessed in the trial court

Kanchana Navatrailarp

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements For the Degree Master of Laws

Department of Law Pridi Banomyong Faculty of Law, Dhurakij Pundit University

2013

DPU

ง

คงค

หวขอวทยานพนธ ปญหาการคนหาความจรงกรณจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณา ชอผเขยน กาญจนา นวไตรลาภ อาจารยทปรกษา ศาสตราจารย ดร.อดม รฐอมฤต สาขาวชา นตศาสตร ปการศกษา 2556

บทคดยอ เนองจากหลกการด าเนนคดอาญาของไทยเปนหลกการด าเนนคดโดยรฐทศาลมบทบาทเชงรกในการคนหาความจรงในเนอหาแหงคด ประกอบกบปญหาความนาเชอถอของการรบสารภาพในคดอาญาทปรากฏในปจจบนสะทอนใหเหนวา ค ารบสารภาพวากระท าความผดอาจไมเปนความจรงเสมอไป แตอาจมเหตผลอนแอบแฝงอยเบองหลงของการรบสารภาพกเปนได ดงนน การรบสารภาพในความผดทมโทษรายแรงจงสมควรไดรบการกลนกรองตรวจสอบอยางรอบคอบจากศาลกอนทจะรบฟงเพอพพากษาลงโทษ ซงปจจบนบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ซงบญญตวา “ในชนพจารณา ถาจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟอง ศาลจะพพากษาโดยไมสบพยานหลกฐานตอไปกได เวนแตคดทมขอหาในความผดซงจ าเลยรบสารภาพนนกฎหมายก าหนดอตราโทษอยางต าไวใหจ าคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง ” ยงไมมความเหมาะสมเพยงพอ เนองจากการก าหนดใหศาลจะตองสบพยานประกอบค ารบสารภาพตามบทบญญตดงกลาวไมครอบคลมกรณความผดทกฎหมายไมไดก าหนดอตราโทษขนต า หรอก าหนดอตราโทษขนต าไวไมถง 5 ป แตเปนความผดทรายแรงและมอตราโทษสง อกทง ในกรณทตองสบพยานประกอบค ารบสารภาพในความผดทมความรายแรงและมอตราโทษสง มาตรา 176 วรรคแรก บญญตใหศาลรบฟงพยานโจทกจนกวาจะ “พอใจ” วาจ าเลยกระท าความผดจรง ไมสอดคลองกบมาตรฐานการพสจนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 227 ทก าหนดใหศาลตองรบฟงพยานหลกฐานทงปวงอยาพพากษาลงโทษจนกวาจะแนใจวาจ าเลยกระท าความผดจรงและจ าเลยเปนผกระท าความผดนน ดงนน จงเหนควรใหมการแกไขบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรกใหม เพอใหความผดอาญารายแรงและมโทษสงไดรบการกลนกรองตรวจสอบเพอคนหาความจรงจากศาลในมาตรฐานเดยวกนอนเปนไปตามเจตนารมณทแทจรงของกฎหมาย

ฆ

DPU

ง

งงง

Thesis Title The problems of examining the truth in cases where the accused has confessed in the trial court. Author Kanchana Navatrailarp Thesis Advisor Professor. Dr. Udom Rat-amarit Department Law Academic Year 2013

ABSTRACT The criminal proceedings by the State is the principle of criminal proceedings in Thailand, the Court has an active role on examining the truth in criminal case and there are problems regarding reliability in confession of criminal cases at the present. These indicate that the confession of offence may not always be true as there might be other reasons behind. Thus the confession should be carefully examined by the Court before render its judgment. According to the first paragraph of Section 176 in the Criminal Procedure Code stating that “In the trail of a case, if the accused pleads guilty to the charge, the Court may give judgment without taking any further evidence, provided that if the minimum punishment in the case where the accused pleads guilty to the charge is imprisonment from five years upwards or heavier, the Court must hear the witness for the prosecution until it is satisfied that the accused is guilty.” is not suitable, this is because this Section is not applicable to the violent offence and the high imprisonment which the legislation does not specify the minimum punishment or the minimum punishment is less than five years imprisonment. Furthermore, in case of the violent offence and the high punishment, the Court shall take collateral evidence together with the confession as specified in the first paragraph of Section 176 in the Criminal Procedure Code stating that “The Court must hear the witness for the prosecution until it is satisfied that the accused is guilty.” is inconsistent with the standard of proof as specified in Section 227 in the Criminal Procedure Code stating that “The Court shall exercise its discretion in considering and weighing all the evidence taken. No judgment of conviction shall be delivered unless and until the Court is fully satisfied that and offence has actually been perpetrated and that the accused has committed that offence” Consequently, in my opinion, the first paragraph of Section 176 should be amended in order to standardize the

DPU

ง

จงจ

scrutinization and examination of the truth in the violent offence and high imprisonment made by the Court to be in compliance with the spirit of law.

DPU

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดอยางสมบรณ โดยไดรบความชวยเหลอและการสนบสนนจาก ศาสตราจารย ดร. อดม รฐอมฤต อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผใหความร ค าแนะน า ตลอดจนแงคดตางๆ อนเปนประโยชนอยางยงตอการศกษาคนควาในครงน ผวจยขอกราบขอบพระคณในความกรณาของทานอาจารยเปนอยางยง

ผวจยขอกราบขอบพระคณคณะกรรมการทกทาน อนประกอบดวย ศาสตราจารย ดร. คณต ณ นคร อาจารย ดร. อทย อาทเวช และรองศาสตราจารยอจฉรยา ชตนนทน ททานอาจารยทกทานกรณาใหความร ค าแนะน า ใหแงมมความคดเพมเตม ตลอดจนชแนะแนวทางอนเปนประโยชนในการแกไขปรบปรงวทยานพนธฉบบนใหมคณคาและสมบรณมากยงขน

ผวจยขอกราบขอบพระคณ คณพอบญประเสรฐ นวไตรลาภ และคณแมบษราพร นกแสง บคคลส าคญผอยเบองหลงความส าเรจในครงน ผคอยใหการสนบสนนและเปนก าลงใจอยางดยงมาโดยตลอด

ขอขอบคณ คณอนชต องคกบลย บคคลส าคญอกหนงคนทมสวนชวยเหลอท าใหความส าเรจในครงนเกดขน และเปนก าลงใจทดเสมอมา

คณคาและประโยชนใด ๆ ทอาจเกดขนจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนเครองบชาพระคณของบดามารดาผใหก าเนด เลยงด และใหการศกษา ครบาอาจารยทกทานทมสวนในการวางรากฐานการศกษา ตลอดจนผมพระคณทกทานทใหความชวยเหลอและสนบสนนแกผวจย

กาญจนา นวไตรลาภ

DPU

ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย …………………………………………………………………………. ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ………………………………………………………………………. ง กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………….. ฉ บทท 1. บทน า…………………………………………………………………………….… 1 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา……………………………………………..... 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา………………………………………………...…. 1.3 สมมตฐานของการศกษา………………………………………………...……. 1.4 ขอบเขตของการศกษา………………………………………………………… 1.5 วธการศกษา………………………………………………………………...… 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษา…………………………………..…

10 10 11 11 12

2. แนวคดและววฒนาการเกยวกบค ารบสารภาพ และความสมพนธระหวางระบบ กฎหมาย หลกการคนหาความจรงและการรบฟงค ารบสารภาพในคดอาญาของไทย

13

2.1 แนวคดและววฒนาการเกยวกบค ารบสารภาพของจ าเลยในคดอาญา ……….. 2.1.1 แนวคดและววฒนาการโดยทวไป………………………………..…….. 2.1.2 แนวคดและววฒนาการตามกฎหมายไทย……………………………… 2.2 ความสมพนธระหวางระบบกฎหมาย หลกการคนหาความจรงและการรบฟง ค ารบสารภาพในคดอาญาของไทย …………………………………………… 2.2.1 ระบบกฎหมาย…………………………………..………..……………. 2.2.2 หลกการคนหาความจรงในคดอาญา………………………..………..… 2.2.3 ความสมพนธระหวางระบบกฎหมาย หลกการคนหาความจรง และการ รบฟงค ารบสารภาพในคดอาญาของไทย ………………………………

13 13 20

24 25 30

34

3. หลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณา…………………….………. 3.1 หลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาตามกฎหมายไทย …….. 3.1.1 ค ารบสารภาพทรบฟงได………………………………………………... 3.1.2 ความเชอถอไดในค ารบสารภาพ………………………………………...

39 39 39 49

DPU

ซ

สารบญ (ตอ)

บทท 3.1.3 การรบสารภาพในชนพจารณา………………………………………….. 3.1.4 การคนหาความจรงในค ารบสารภาพ…………………………………… 3.2 หลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในคดอาญาตามกฎหมายของ ตางประเทศ………………………………………………………………….… 3.2.1 ประเทศสหรฐอเมรกา……………………………………………..……. 3.2.2 ประเทศองกฤษ………………………………………………………..... 3.2.3 ประเทศฝรงเศส………………………………………………………….

4. บทวเคราะห……………………………………………………………………...… 4.1 ปญหาความจ าเปนและเหมาะสมของเจตนารมณในการบญญตมาตรา 176

วรรคแรก……………………..………………………………………………... 4.2 ปญหาความเหมาะสมของการก าหนดอตราโทษในความผดทรบสารภาพ ตามมาตรา 176 วรรคแรก…………………………………………………….. 4.3 ปญหาความเหมาะสมส าหรบการใชดลยพนจในการชงน าหนกพยาน หลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย……………………………….…… 4.4 ปญหาการคนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพ………………….….… 5. บทสรปและขอเสนอแนะ………………………………………………………….. 5.1 บทสรป………………………………………………………………….…….. 5.2 ขอเสนอแนะ…………………………………………………………….…….. บรรณานกรม……………………………………………………………………………….. ภาคผนวก…………………………………………………………………………………… ก บนทก เรอง การด าเนนคดอาญาโดยรวดเรวและรวบรด………………………... ข บนทก เกยวกบการไมตองน าพยานมาสบในกรณทจ าเลยรบสารภาพ……….…. ค บนทก การรบสารภาพของจ าเลยในกฎหมายตางประเทศ…………………….... ประวตผเขยน………………………………………………………………………………..

หนา 55 67

78 78 85 91

103

108

112

120 123 129 129 137 141 147 148 153 160 163

DPU

บทท 1

บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

“คารบสารภาพของจาเลย เปนพยานหลกฐานทดทสด” 1 เพราะในทางทฤษฎและ

จตวทยารวมถงวงการศาสนา เชอวาหากผใดใหถอยคาอนเปนปรปกษตอประโยชนของตนเองแลว

กนาเชอวาถอยคาเหลานนจะตองเปนจรง 2 ดวยความเชอในหลกการดงกลาวน เองวาเมอจาเลย

ยอมรบสารภาพแลวนาเชอไดวาเขาคงเปนผกระทาความผดนนจรง มเชนนนคงไมยอมรบสารภาพ

ในความผดซงมโทษในทางอาญาอนเปนผลรายตอตนเอง จงเปนทมาของหลกการยอมใหรบฟงคา

รบสารภาพของจาเลยในชนพจารณาของศาลเพอลงโทษจาเลยได ดงทบญญตไวประมวลกฎหมาย

วธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ความวา “ในชนพจารณา ถาจาเลยใหการรบสารภาพ

ตามฟอง ศาลจะพพากษาโดยไมสบพยานหลกฐานตอไปกได เวนแตคดทมขอหาในความผดซง

จาเลยรบสารภาพนนกฎหมายกาหนดอตราโทษอยางตาไวใหจาคกตงแตหาปขนไปหรอโทษ

สถานทหนกกวานน ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจาเลยไดกระทาผดจรง”

จะเหนไดวา กฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทย มความเชอในหลกการทวา คารบ

สารภาพของจาเลยสามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานได จงไดบญญตใหอานาจศาลในการใชดลย

พนจในการรบฟงคารบสารภาพเพอลงโทษจาเลยไดทนทโดยไมตองสบพยานตอไปกได แตถง

กระนนกตาม ในความเปนจรงแลวคารบสารภาพของจาเลยในคดอาญาทปรากฏในปจจบน ไมได

สะทอนซงความจรงเสมอไป มหลายกรณทปรากฏสสงคมวาจาเลยยอมรบสารภาพโดย ทไมได

1 จาก รวมหมายเหตทายค าพพากษาฎกากฎหมายลกษณะพยาน ของศาสตราจารยจตต ตงศภทย (น. 425),

โดย สมชาย รตนชอสกล, 2546, กรงเทพฯ: เดอนตลา. ลขสทธ 2546 โดยสานกพมพเดอนตลา. 2 จาก “กฎหมายวาดวยคารบสารภาพ : บทนา และความสาคญของคารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ,

2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 132.

DPU

2

กระทาความผดจรง เปนเพราะไมมความสามารถในการตอสคด ยอมรบสารภาพผดแทนผอน ถก

จางใหรบสารภาพผดแทนผอน หรอถกบบบงคบใหรบสารภาพโดยไมสมครใจ เปนตน ดงนน

ความนาเชอถอในคารบสารภาพดงคากลาวทวา “คารบสารภาพของจาเลย เปนพยานหลกฐานทด

ทสด เพราะไมมผใดจะพดในสงท เปนผลรายตอตนเอง ” ในความเปนจรงแลวหาใช เปน

พยานหลกฐานทดทสดแตอยางใดไม แตในทางตรงกนขามกลบเปนพยานหลกฐานทมความนา

สงสยอยางยงทศาลสมควรจะเขามากลนกรองและคนหาความจรงในเนอหาของคารบส ารภาพอก

ชนหนง เนองจากหลกการดาเนนคดอาญาของไทย ใชระบบการดาเนนคดอาญาโดยรฐ ซงมงเนนท

การรวมมอกนคนหาความจรงในเนอหา ศาลจงตองกระตอรอรนในการตรวจสอบคนหาความจรง

ในเนอหาดวยตนเอง ศาลจะวางเฉยแลวปลอยใหเปนเรองของคความในคดทจะพสจนความจรงเอง

ไมได ดงคากลาวของ J.L. Sauron ทวา “Deux demi-vérités ne feront pas une vérité entière” (ความ

จรงเพยงครงเดยวทงสองไมกอความจรงทงหมด)3 เพอหาตวผกระทาความผดทแทจรง แลวนาตวผ

นนมาลงโทษหรอปรบปรงแกไขใหเหมาะสม อนเปนการรกษาความยตธรรมและความสงบ

เรยบรอยของสงคม อนเปนหลกประกนใหแกประชาชนไดวาความชอบธรรมทบคคลพงดารงชวต

อยในสงคมไดอยางปกตสขนนยอมไดรบความคมครองจากรฐ4

อยางไรกด แมกฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทย จะเชอในคารบสารภาพวา

สามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานไดกตาม แตในครงทมการบญญตมาตรา 176 วรรคแรกเปนครง

แรก (ประกาศใชในป พ.ศ. 2478)5 กยงมความกงวลในความนาเชอถอของคารบสารภาพอย

เชนเดยวกน จงไดบญญตในลกษณะทใหเปนดลยพนจของศาลสาหรบคดทมอตราโทษไมสงนก

3 จาก ระบบกลาวหาและระบบไตสวนในวธพจารณาความอาญา (น. 119), โดย ปกปอง ศรสนท, 2552,

กรงเทพฯ: เดอนตลา. ลขสทธ 2552 โดยสานกพมพเดอนตลา. 4 จาก ค ากลาวเปดการเสวนาทางวชาการ เรอง กระบวนการยตธรรมจะรวมมอกนคนหาความจรงในคดอาญา

ไดอยางไร (น. ค-ง), โดย สถาบนกฎหมายอาญา สานกงานอยการสงสด, 2540, กรงเทพฯ: นตธรรม. ลขสทธ 2540 โดยสานกพมพนตธรรม.

5 “บทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 ไมปรากฏในรางชนตนของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ค.ศ. 1930-1934) แตกรรมการไทยแหงคณะกรรมาธการสภาผแทนราษฎรทพจารณากฎหมายน (ค.ศ. 1935) เสนอขน โดยอาศยขอเทจจรงวาเปนวธปฏบตอยในปจจบนน และวาเปนการสมควรจะคงมบทบญญตไวในประมวลใหม” (จาก บนทกเกยวกบการไมตองน าพยานมาสบในกรณทจ าเลยรบสารภาพ, โดย สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา).

DPU

3

กบทบงคบใหศาลหามใชดลยพนจโดยจะตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพเสมอในคด

ทมอตราโทษสง กลาวคอ ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ประกาศใชในป พ.ศ. 2478)

มาตรา 176 บญญตวา “ในชนพจารณา ถาจาเลยรบสารภาพตามฟองกใหศาลพพากษาได เวนแตคด

ซงมอตราโทษจาคกอยางสงตงแตสบปขนไป ศาลจะตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจาเลยได

กระทาผดจรง” แตการแกไขบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก ในป พ.ศ. 2499 (ซงมผลใชบงคบ

ในปจจบน) นน กลบเปลยนแปลงวตถประสงคไปเปนเพอใหคดเสรจไปโดยรวดเรวยงขน6 จงทา

ใหลกษณะของการกาหนดอตราโทษในความผดทจาเลยรบสารภาพอนเปนเกณฑทศาลจะตอง

กลนกรองและตรวจสอบเพอคนหาความจรงในคารบสารภาพโดยการสบพยานหลกฐานประกอบ

คารบสารภาพเสยกอนทจะพพากษาลงโทษนนเปลยนแปลงไปดวย กลาวคอ มาตรา 176 (แกไขป

พ.ศ. 2499) บญญตวา “คดทมขอหาในความผดซงจาเลยรบสารภาพนน กฎหมายกาหนดอตราโทษ

อยางตาไวใหจาคกตงแตหาปขนไป หรอโทษสถานทหนกกวานน ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวา

จะพอใจวาจาเลยไดกระทาผดจรง” ซงกรณเกยวกบมาตรา 176 วรรคแรกในปจจบน ไดเคยมคา

พพากษาฎกาท 202/2536 วนจฉยไววา “คดมอตราโทษอยางสงจาคกไมเกน 10 ป และปรบไมเกน

20,000 บาท โดยไมมอตราโทษอยางตา การทศาลลงโทษจาคก 6 ป ลดแลวเหลอ 3 ป เปนกรณท

ศาลใชดลพนจในการกาหนดโทษทจาเลยจะตองรบ มใชเปนโทษทกฎหมายกาหนดวาจาคกตงแต

หาปขนไป ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก เมอจาเลยใหการรบ

สารภาพ ศาลจงพพากษาลงโทษจาเลยไดโดยไมตองสบพยานโจทก”

6 “คณะกรรมการอาชญากรรมวจยมมตวา ในการดาเนนคดอาญาสาหรบความผดบางประเภททมอตราโทษ

อยางสงตงแต 10 ปขนไป เชน ความผดตอพระราชบญญตฝน พระราชบญญตควบคมเครองอปโภคบรโภคในภาวะคบขนฯ ซงในบางกรณทจานวนของกลางมเพยงเลกนอย และสวนมากจาเลยมกรบสารภาพ แตตามบทบญญตของมาตรา 176 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ศาลจะตองสบพยานโจทกประกอบคารบสารภาพของจาเลยนน เปนเหตใหศาลตองเสยเวลาในการดาเนนคดและเปนการกอความเดอนรอนใหแกจาเลยอกดวย จงเหนเปนการสมควรทจะไดแกไขความมาตรา 176 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาวา ถาจาเลยรบสารภาพกใหอยในดลยพนจของศาล ควรจะใหโจทกสบพยานหลกฐานประกอบหรอไม” (จาก บนทกรายงานการประชม เรอง การด าเนนคดอาญาโดยรวบรดและรวดเรว , โดย สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ; หมายเหตทายพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ. 2499 ; พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ.2499 (และบนทกประกอบ).

DPU

4

ดงนนจะเหนไดวา แมวากฎหมายไดบญญตบงคบใหศาลรบฟงพยานหลกฐานของ

โจทกเพอประกอบคารบสารภาพของจาเลยไวดวย แตกจากดเฉพาะคดในขอหาความผดทมอตรา

โทษจาคกอยางตาไวตงแต 5 ปขนไป หรอโทษสถานทหนกกวานน สวนคดในขอหาความผดทม

อตราโทษอยางตาไมถง 5 ป หรอไมมอตราโทษอยางตา ไมวาจะมอตราโทษขนสงมากสกเพยงไรก

ตาม กฎหมายไมไดบงคบใหตองรบฟงพยานหลกฐานอน ๆ ประกอบดวย แตปลอยใหเปนอานาจ

ของศาลในการใชดลยพนจพพากษาลงโทษจาเลยทรบสารภาพไดโดยไมตองสบพยานกได 7

จากการพจารณาฐานความผดตามประมวลกฎหมายอาญา ปรากฏวาความผดทมอตราโทษจาคกอยางตาตงแต 5 ป ขนไป ทจะตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพจนกวาจะเปนทพอใจแกศาล ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ไดแกความผดดงตอไปน ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 5-10 ป ไดแก ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339

วรรคหนง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 5-15 ป ไดแก ความผดตอความมนคงของรฐภายนอก

ราชอาณาจกร ตามมาตรา 122 วรรคหนง มาตรา 124 วรรคสอง มาตรา 128 และมาตรา 129

ความผดเกยวกบเงนตรา ตามมาตรา 246 ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา 312 ทว (1) ความผดฐานลก

ทรพย ตามมาตรา 335 ทว วรรคสอง และมาตรา 336 วรรคส ความผดฐานรบของโจร ตามมาตรา 357

วรรคสาม

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 5-20 ป ไดแก ความผดเกยวกบดวงตรา ตามมาตรา

250 และมาตรา 252 ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา 280 (1) มาตรา 282 วรรคสาม และมาตรา 283

วรรคหนง ความผดฐานทาใหแทงลก ตามมาตรา 303 วรรคสาม ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา

317 วรรคสาม

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 10-15 ป ไดแก ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา

339 วรรคสาม และมาตรา 339 ทว วรรคหนง ความผดฐานปลนทรพย ตามมาตรา 340 วรรคหนง

7 จาก ค าอธบายกฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 2 ภาค 3 -4 (มาตรา 157-245) (น. 341),โดย ธานศ

เกศวพทกษ, 2556, กรงเทพฯ: เนตบณฑตยสภา. ลขสทธ 2556 เนตบณฑตยสภา.

DPU

5

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 10-20 ป ไดแก ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339

วรรคส และมาตรา 339 ทว วรรคสอง ความผดฐานปลนทรพย ตามมาตรา 340 ทว วรรคหนง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 12-20 ป ไดแก ความผดตอองคพระมหากษตรย พระ

ราชน รชทายาท และผสาเรจราชการแทนพระองค ตามมาตรา 109 วรรคสาม และมาตรา 110 วรรค

ส ความผดฐานปลนทรพย ตามมาตรา 340 วรรคสอง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 15-20 ป ไดแก ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339

วรรคหา และมาตรา 339 ทว วรรคสาม

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 16-20 ป ไดแก ความผดตอองคพระมหากษตรย พระ

ราชน รชทายาท และผสาเรจราชการแทนพระองค ตามมาตรา 108 วรรคส

ความผดทมอตราโทษจาคกอยางตาตงแต 5 ปขนไปดงกลาวขางตน ลวนแลวแตเปน

ความผดทมอตราโทษจาคกในอตราทสง กลาวคอ เปนความผดทศาลสามารถลงโทษจาคกไดสงสด

ถง 10 ป 15 ป และ 20 ป แตในขณะท อกหลายฐานความผดทไมมอตราโทษจาคกอยางตา (มแต

อตราโทษจาคกขนสง) หรอในความผดทมอตราโทษจาคกอยางตาไมถง 5 ป แมจะเปนความผดท

ศาลสามารถลงโทษจาคกไดสงสดถง 10 ป หรอมากกวานน ซงเปนความผดทมอตราโทษสง

เชนเดยวกน กฎหมายกลบไมไดก าหนดใหศาลตองตรวจสอบความจรงโดยการรบฟง

พยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพในมาตรฐานเดยวกนแตอยางใด ยกตวอยางเชน

(1) ความผดทศาลสามารถลงโทษไดสงสดถง 10 ป กลาวคอ

ความผดทมอตราโทษจาคกไมเกน 10 ป ไดแก ความผดตอความมนคงของรฐภายใน

ราชอาณาจกร ตามมาตรา 115 วรรคสอง ความผดตอความมนคงของรฐภายนอกราชอาณาจกร ตาม

มาตรา 123 มาตรา 124 วรรคหนง มาตรา 125 มาตรา 127 วรรคหนง มาตรา 128 และมาตรา 129

ความผดตอสมพนธไมตรกบตางประเทศ ตามมาตรา 131 ความผดตอตาแหนงหนาทราชการ ตาม

มาตรา 161 และมาตรา 166 วรรคสอง ความผดเกยวกบความสงบสขของประชาชน ตามมาตรา 209

วรรคสอง ความผดเกยวกบเงนตรา ตามมาตรา 245 ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา 278 และ

มาตรา 279 วรรคหนง ความผดตอชวต ตามมาตรา 291 ความผดฐานทาใหแทงลก ตามมาตรา 302

วรรคสาม ความผดฐานทาใหเสยทรพย ตามมาตรา 360 ทว

DPU

6

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 6 เดอนถง 10 ป ไดแก ความผดเกยวกบการกอใหเกด

ภยนตรายตอประชาชน ตามมาตรา 237 ความผดตอรางกาย ตามมาตรา 297 ความผดฐานรบของ

โจร ตามมาตรา 357 วรรคสอง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 1 ปถง 10 ป ไดแก ความผดตอความมนคงของรฐ

ภายนอกราชอาณาจกร ตามมาตรา 126 และมาตรา 129 ความผดตอตาแหนงหนาทราชการ ตาม

มาตรา 152 มาตรา 153 และมาตรา 157 ความผดเกยวกบการกอใหเกดภยนตรายตอประชาชน ตาม

มาตรา 238 วรรคสอง ความผดเกยวกบดวงตรา แสตมปและตว ตามมาตรา 255 ความผดเกยวกบ

เอกสาร ตามมาตรา 266 ความผดเกยวกบบตรอเลกทรอนกส ตามมาตรา 269/4 วรรคสอง ความผด

เกยวกบเพศ ตามมาตรา 282 วรรคหนง และมาตรา 284 ความผดฐานทาใหแทงลก ตามมาตรา 303

วรรคสอง ความผดฐานรดเอาทรพย ตามมาตรา 338

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 2 ปถง 10 ป ไดแก ความผดเกยวกบการกอการราย

ตามมาตรา 135/2 และมาตรา 135/3 ความผดตอเจาพนกงาน ตามมาตรา 140 วรรคสอง ความผด

เกยวกบความสงบสขของประชาชน ความผดตอตาแหนงหนาทในการยตธรรม ตามมาตรา 204

วรรคสอง ตามมาตรา 210 วรรคสอง มาตรา 211 มาตรา 212 และมาตรา 213 ความผดตอรางกาย

ตามมาตรา 298 ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา 318 วรรคหนง มาตรา 319 และมาตรา 320

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 3 ปถง 10 ป ไดแก ความผดเกยวกบอเลกทรอนกส

ตามมาตรา 269/3 ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา 312 ทว วรรคหนง ความผดฐานลกทรพยและ

วงราวทรพย ตามมาตรา 335 วรรคส มาตรา 335 ทว วรรคหนง และมาตรา 336 วรรคสาม

(2) ความผดทศาลสามารถลงโทษไดสงสดถง 15 ป กลาวคอ

ความผดทมอตราโทษจาคกไมเกน 15 ป ไดแก ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา 279

วรรคสอง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 1 ปถง 15 ป ไดแก ความผดตอสมพนธไมตรกบ

ตางประเทศ ตามมาตรา 130 ความผดตอเจาพนกงานในการยตธรรม ตามมาตรา 181(2) ความผด

เกยวกบเงนตรา ตามมาตรา 244

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 3 ปถง 15 ป ไดแก ความผดตอองคพระมหากษตรย

พระราชน รชทายาท และผสาเรจราชการแทนพระองค ตามมาตรา 112 ความผดตอความมนคงของ

DPU

7

รฐภายในราชอาณาจกร ตามมาตรา 114 ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา 282 วรรคสอง ความผด

ตอชวต ตามมาตรา 290 วรรคหนง ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา 317 วรรคหนง มาตรา 318 วรรค

สาม และมาตรา 320 วรรคสอง

(3) ความผดทศาลสามารถลงโทษไดสงสดถง 20 ป กลาวคอ

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 3 ปถง 20 ป ไดแก ความผดตอชวต ตามมาตรา 290

วรรคสอง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 4 ปถง 20 ป ไดแก ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา

276 วรรคหนง และมาตรา 277 วรรคหนง

จะเหนไดวา ความผดดงกลาวขางตน ไมวาจะเปนความผดทไมไดกาหนดอตราโทษ

อยางตา หรออตราโทษอยางตาไมถง 5 ปกตาม แตกเปนความผดทมอตราโทษจาคกขนสงในระดบ

เดยวกนกบความผดทมอตราโทษจาคกอยางตาตงแต 5 ปขนไปดงทไดกลาวมาแลวขางตน ดงนนจง

สมควรทจะไดรบการพจารณากลนกรองจากศาลในมาตรฐานเดยวกน นอกจากนแลว หากพจารณา

เปรยบเทยบในอกลกษณะหนงจะเหนไดอยางชดเจนวา กรณความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 5-10

ป เชน ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339 วรรคหนง ซงเปนความผดตอ “ทรพย” กฎหมาย

กาหนดใหตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพ แตความผดฐานทารายรางกายจนเปนเหต

ใหไดรบอนตรายสาหส ตามมาตรา 297 ทมอตราโทษจาคกตงแต 6 เดอน ถง 10 ป ซงเปนความผด

ทมโทษจาคกขนสงในระดบเดยวกน อกทงลกษณะการกระทาความผดยงมความฉกรรจเนองจาก

เปนการละเมดตอคณธรรมทางกฎหมายคอ “รางกาย” กฎหมายกลบไมกาหนดใหศาลกลนกรอง

ความถกตองของคารบสารภาพเสยกอน นอกจากน หากเปรยบเทยบความผดฐานชงทรพย ตาม

มาตรา 339 วรรคหนง กบความผดทศาลสามารถลงโทษไดสงสดถง 15 ป หรอ 20 ป เชน ความผด

ฐานทารายผอนจนเปนเหตใหถงแกความตาย ตามมาตรา 290 แลว จะเหนไดชดเจนวา ความผดตาม

มาตรา 290 มความฉกรรจมากกวาเนองจากลกษณะของการกระทาความผดเปนการละเมดคณธรรม

ทางกฎหมาย คอ “ชวตและรางกาย” และมอตราโทษจาคกขนสงทสงกวาดวยซา แตกฎหมายกลบ

ไมกาหนดใหศาลกลนกรองความถกตองของคารบสารภาพแตอยางใด เปนการแสดงใหเหนได

อยางชดเจนวา บทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก ทใชจานวนอตราโทษจาคกอยางตา (ขนตา) เปน

เกณฑในการพจารณาวาความผดใดทศาลสมควรจะตองกลนกรองความถกตองของคารบสารภาพ

DPU

8

เสยกอน โดยไมพจารณาถงอตราโทษขนสง หรอความฉกรรจของความผดประกอบดวยนนยงไมม

ความเหมาะสมเพยงพอนนเอง

นอกจากน แมวาบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก กรณจาเลยรบสารภาพในขอหาทม

อตราโทษจาคกอยางตาไมถง 5 ป ไมไดบงคบศาลทจะตองเชอในคารบสารภาพของจาเลยเสมอไป8

หากศาลมความสงสยในคารบสารภาพของจาเลย ศาลอาจจะสบพยานเพม เตมไดเองตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 228 แตในความเปนจรงแลว การสบพยานเพมเตมโดยการ

ใชอานาจตามมาตรานเกดขนไมมากนก สวนหนงมสาเหตมาจากประมวลจรยธรรมขาราชการตลา

การ บทบญญต ขอ 9 บญญตวา “ผพพากษาพงระลกวาการนาพยานหลกฐานเขาสบและการซกถาม

พยานควรเปนหนาทของคความและทนายความของแตละฝายทจะกระทา ผพพากษาพงเรยก

พยานหลกฐานหรอซกถามพยานดวยตนเองกตอเมอจาเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรมหรอม

กฎหมายบญญตไวใหศาลเปนผกระทาเอง” ดวยเหตนเอง ศาลจงคอนขางวางตนเปนกลางและ

ระมดระวงตนเปนพเศษ โดยปลอยใหการตอสคดในศาลเปนหนาทของคความเปนหลก 9 จะมกแต

เพยงการสงใหสบเสาะพฤตกรรม ความประพฤตและภมหลงความเปนมาของจาเลยหลงจากทรบ

สารภาพแลว เพอประกอบการใชดลยพนจในการกาหนดโทษเทานน

จะเหนไดวา เหตผลของการแกไขเปลยนแปลงบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรกในป

พ.ศ. 2499 ทตองการจะใหคดเสรจไปจากศาลไดโดยรวดเรวนน ไดบดเบอนไปจากวตถประสงค

เดมในครงทยกรางมาตรา 176 ซงประกาศใชในป พ.ศ. 2478 ไปโดยสนเชง ทาใหการบญญต

กาหนดอตราโทษอนเปนเกณฑทศาลจะตองตรวจสอบและคนหาความจรงในคารบสารภาพกอนท

จะพพากษาลงโทษเปนไปอยางไมเหมาะสม เปนเหตใหความผดรายแรงทมอตราโทษจาคกทสงใน

หลายกรณกลบไมอยในเงอนไขทกฎหมายบงคบใหศาลตองรบฟงพยานหลกฐานอนประกอบดวย

แตอยางใด ทงทเปนความผดทรายแรงและมโทษสงในระดบเดยวกนหรอมากกวา ประกอบกบโทษ

จาคกถอวาเปนโทษทางอาญาทรายแรง เนองจากเปนโทษทกระทบตอเสรภาพและชวตของมนษย

คนหนง โดยเฉพาะอยางยงในความผดทมอตราโทษสง การทศาลจะพพากษาลงโทษดงกลาวจงยง

8 คาพพากษาฎกาท 2944/2544 และคาพพากษาฎกาท 2484/2520 9 จาก บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (น. 112), โดย วภา ปนวระ, 2551, กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ลขสทธ 2551 โดยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

DPU

9

สมควรตองใชความไตรตรองใหมากเพอมใหผบรสทธตองรบบาปเคราะห หรอแมแตเปนกรณท

จาเลยยอมรบสารภาพโดยสมครใจกตาม ศาลกยงไมควรเชอวาจาเลยเปนผกระทาความผดนนจรง

ศาลควรทาหนาทตรวจสอบและคนหาความจรงโดยรอบคอบเสยกอน โดยเฉพาะอยางยง ในการเรง

พจารณาพพากษาคดเพอมใหคดคาง ศาลกจะมองขามหลกการคนหาความจรงในเนอหานไปไมได 10 ดงภาษตกฎหมายทกลาวไววา “ปลอยคนผดสบคน ดกวาเอาคนไมผดคนเดยวมาลงโทษ”11 แต

ในทางปฏบต กอนจาเลยใหการในชนพจารณา ศาลจะอานและอธบายคาฟองใหจาเลยฟง และเม อ

จาเลยใหการรบสารภาพโดยไมปรากฏขอเทจจรงตอศาลวาเปนคารบสารภาพทไดมาโดยไมสมคร

ใจ หรอเปนคารบสารภาพทมขอตอสในตว12 กมกจะนาไปสการพพากษาลงโทษจาเลยตอไป กรณ

ดงกลาวจงเปนเพยงการตรวจสอบทมลกษณะเปนการคนหาความจรงในทางรปแบบ 13 ไมใชการ

คนหาความจรงในทางเนอหาของคารบสารภาพวาจาเลยเปนผกระทาความผดจรงตามทรบสารภาพ

หรอไมแตอยางใด ดงนน การลงโทษผบรสทธเพราะยงมไดทาหนาทในการพยายามคนหาความ

จรงในเนอหาอยางเพยงพอแลว ยอมเปนผลรายตอความนาเชอและความศรทธาของสงคมต อ

กระบวนการยตธรรมในทสด บทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรกในปจจบนจงเปนสาเหตสาคญท

ทาใหศาลมไดทาหนาทคนหาความจรงในเนอหาของคารบสารภาพอยางเพยงพอกอนพพากษา

ลงโทษในความผดทรายแรงเทาทควร จนอาจเปนเหตใหลงโทษผบรสทธโดยไมไดตงใจ ซงยอม

ไมอาจผดงความเปนธรรมใหเกดขนตอสงคมทคาดหวงวากระบวนการยตธรรมจะสามารถนาตว

ผกระทาความผดทแทจรงมาลงโทษเพอรกษาความสงบเรยบรอยในสงคมได

10 จาก กฎหมายวธพจารณาความอาญา ( น. 69), โดย คณต ณ นคร, 2555, กรงเทพฯ: วญญชน. ลขสทธ 2555

โดยสานกพมพวญญชน. 11 จาก “ยกประโยชนแหงการสงสยใหจาเลย,” โดย บญญต สชวะ ก, 2507, ดลพาห, 11 (9), น. 2. 12 จาก ค ารบสารภาพกบการชงน าหนกพยานหลกฐานในคดอาญา (น. 88), โดย สรชย เชาวลต, 2552,

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ลขสทธ 2552 โดยมหาวทยาลยธรรมศาสตร. 13 บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (น. 25-28). เลมเดม.

DPU

10

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาแนวคดและววฒนาการเกยวกบคารบสารภาพ ความสมพนธของระบบกฎหมาย

หลกการคนหาความจรงและการรบฟงคารบสารภาพในคดอาญาของไทย

2. เพอศกษาเปรยบเทยบหลกการรบฟงคารบสารภาพในชนพจารณา รปแบบและวธการ

เกยวกบการคนหาความจรงในคารบสารภาพตามกฎหมายไทยกบกฎหมายตางประเทศ

3. เพอศกษาวเคราะหเจตนารมณและความเหมาะสมของประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

อาญา มาตรา 176 วรรคแรก และผลกระทบของกฎหมายทมตอบทบาทของศาลในการคนหาความ

จรงในคารบสารภาพ

4. เพอหาแนวทางแกไขประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ให

เหมาะสมและเปนไปตามเจตนารมณอนแทจรงของกฎหมาย

1.3 สมมตฐานของการศกษา

เนองจากหลกการดาเนนคดอาญาของไทย ศาลมหนาทจะตองคนหาความจรงในเนอหา

ประกอบกบปญหาความนาเชอถอในคารบสารภาพของจาเลยในคดอาญาทปรากฏในปจจบนแสดง

ใหเหนวา คารบสารภาพไมไดแสดงวาจาเลยไดกระทาความผดจรงเสมอไป ดงนน การรบสารภาพ

ในความผดทมโทษรายแรงจงควรไดรบการกลนกรองอยางรอบคอบจากศาลมากขนกอนทจะใช

ดลยพนจลงโทษ ซงการกาหนดอตราโทษอยางตา (ขนตา) ในความผดทจาเลยรบสารภาพตาม

มาตรา 176 วรรคแรก ทบญญตใหศาลตองกลนกรองคารบสารภาพโดยการรบฟงพยานหลกฐานอน

ๆ ประกอบกอนลงโทษนน ยงไมมความเหมาะสมเพยงพอ ไมครอบคลมอกหลายฐานความผดท

รายแรงและมอตราโทษทสงกวา จงอาจทาใหศาลลงโทษจาเลยโดยทยงไมไดทาหนาทคนหาความ

จรงในเนอหาอยางเพยงพอ และการทกฎหมายกาหนดใหศาลรบฟงพยานโจทกจนกวาจะ “พอใจ”

วาจาเลยกระทาความผดจรงในความผดทมอตราโทษสง ยงไมเหมาะสมเพยงพอและไมสอดคลอง

กบประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 227 ทกาหนดใหศาลตองรบฟงพยานหลกฐาน

ทงปวงอยาพพากษาลงโทษจนกวาจะแนใจวาจาเลยกระทาความผดจรงและจาเลยเปนผกระทา

ความผดนน ดงนน จงเหนควรใหมการแกไขบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก เพอใหความผดท

DPU

11

จาเลยรบสารภาพทศาลจะตองตรวจสอบและคนหาความจรงมความเหมาะสมมากขน และเปนไป

ตามเจตนารมณอนแทจรงของกฎหมาย

1.4 ขอบเขตของการศกษา

ในการศกษาหวขอวทยานพนธเรอง “ปญหาการคนหาความจรงกรณจาเลยรบสารภาพ

ในชนพจารณา” จะศกษาเพอทาความเขาใจเกยวกบการรบฟงคารบสารภาพของจาเลยตามกฎหมาย

ไทยวามแนวคดและววฒนาการความเปนมาอยางไร รวมถงจะไดศกษาและวเคราะหวาการรบฟงคา

รบสารภาพตามกฎหมายไทยมความสอดคลองกบระบบกฎหมายรวมถงหลกการดาเนนคดอาญา

ของไทยในปจจบนหรอไม รวมถงจะไดวเคราะหการรบฟงคารบสารภาพของจาเลยในชนพจารณา

ตามกฎหมายของตางประเทศดวยวามความเหมอนหรอตางกบประเทศไทยมากนอยเพยงใด

นอกจากนจะมงศกษาและวเคราะหกฎหมายวาดวยการรบฟงคารบสารภาพของไทย ตามบทบญญต

ในมาตรา 176 วรรคแรก อนเปนกฎหมายทสะทอนใหเหนถงบทบาทของศาลในการคนหาความ

จรงในเนอหาของคารบสารภาพวาในปจจบนบทบญญตในมาตรานไดเปลยนแปลงวตถประสงคไป

และทาใหบทบาทของศาลในการคนหาความจรงในเนอหาของคารบสารภาพถกมองขามหรอลด

ความสาคญลงไปหรอไม และจะไดวเคราะหวาการบญญตใหศาลตองรบฟงพยานหลกฐานอนของ

โจทกประกอบกบคารบสารภาพเฉพาะในขอหาทมอตราโทษจาคกอยางตาตงแต 5 ปขนไป หรอ

โทษสถานหนกกวานน และการบญญตใหศาลใชดลยพนจในการชงนาหนกพยานหลกฐานของ

โจทกประกอบคารบสารภาพ จนกวาจะ “พอใจ” วาจาเลยกระทาความผดจรง มความเหมาะสมแลว

หรอไม รวมถงจะไดศกษาวเคราะหถงปญหาทเกดขนจากการสบพยานหลกฐานประกอบคารบ

สารภาพวาเปนเชนไร ทงน จะยกตวอยางและวเคราะหคาพพากษาฎกาสาคญ ๆ ของไทยทเกยวของ

ในประเดนตาง ๆ เพอประกอบการศกษาในครงนดวย

1.5 วธการศกษา

ใชวธการวจยแบบคนควาเอกสาร โดยมการคนควาจากบทบญญตของกฎหมายท

เกยวของ อนไดแก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา ตารากฎหมาย บทความ วารสาร เอกสารทางวชาการ และงานวจยของผทรงคณวฒ ทง

DPU

12

ของประเทศไทยและตางประเทศ การคนควาจากเอกสารรายงานการประชมทใชประกอบการยก

รางกฎหมายจากฐานขอมลของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ขอมลทางสออนเตอรเนต

การศกษาวเคราะหคาพพากษาฎกาทเกยวของ รวมถงการเกบรวมรวมขอมลจากการสอบถามพดคย

เพอแลกเปลยนความคดเหนกบผมประสบการณในเรองทศกษา โดยศกษาขอมลแลวทาการ

วเคราะหเปรยบเทยบ เพอบรรลผลแหงขอสรปสดทาย

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษา

1. เพอทราบและเขาใจ แนวคดและววฒนาการเกยวกบคารบสารภาพ ความสมพนธของระบบ

กฎหมาย หลกการคนหาความจรงและการรบฟงคารบสารภาพในคดอาญาของไทย

2. เพอทราบและเขาใจ ความแตกตางของการรบฟงคารบสารภาพในชนพจารณา รปแบบและ

วธการเกยวกบการคนหาความจรงในคารบสารภาพตามกฎหมายไทยกบกฎหมายของตางประเทศ

3. เพอทราบและเขาใจ เจตนารมณและความเหมาะสมของประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

อาญา มาตรา 176 วรรคแรก และผลกระทบของกฎหมายทมตอบทบาทของศาลในการคนหาความ

จรงในคารบสารภาพ

4. เพอแกไขประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ใหเหมาะสมและ

เปนไปตามเจตนารมณอนแทจรงของกฎหมาย

DPU

บทท 2

แนวคดและววฒนาการเกยวกบค ารบสารภาพ และความสมพนธระหวาง

ระบบกฎหมาย หลกการคนหาความจรงและการรบฟงค ารบสารภาพ

ในคดอาญาของไทย

ในบทนจะกลาวถงแนวคดและววฒนาการเกยวกบ “ค ารบสารภาพ” อนเปนทมาของ

การรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในคดอาญาทงในตางประเทศและประเทศไทย รวมถงจะได

วเคราะหใหเหนวาการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาคดตามกฎหมายและในทาง

ปฏบตของประเทศไทยในปจจบนมความสมพนธสอดคลองกบระบบกฎหมาย และหลกการ

ด าเนนคดอาญาของประเทศไทยหรอไมเพยงใด

2.1 แนวคดและววฒนาการเกยวกบค ารบสารภาพของจ าเลยในคดอาญา

2.1.1 แนวคดและววฒนาการโดยทวไป “การรบสารภาพ” นน มมาตงแตยคตะวนออกโบราณ ซงการรบสารภาพวากระท า

ความผด ไดถกอางไวในพระคมภรไบเบลฉบบดงเดม (Old Testament)16 แนวความคดเกยวกบค า

รบสารภาพของชาวครสเตยน เหนวา ค ารบสารภาพตอ “พระ” ซงเปนบคคลผมอ านาจ เปน

พธกรรมและเปนขนบธรรมเนยมประเพณทโบสถชกชวนใหบคคลรบสารภาพเพอขจดความชว

โบสถในสมยนนจงเปน "ศาลส าหรบการส านกผด"17 และถอวา ค ารบสารภาพเปนสงจ าเปน

16 กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ (น. 145). เลมเดม. 17 จาก หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 16), โดย กอเกยรต เอยมบตรลบ, 2527, กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลขสทธ 2527 โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

DPU

14

เพอทจะไดรบการอภยโทษ18 ซงประเพณเกยวกบการรบสารภาพความผด ยงไดสบทอดมาถงใน

สมยปจจบนและปรากฏหลกฐานอยในพระคมภรไบเบลฉบบใหมดวย (New Testament)

การรบสารภาพบาปและการส านกผดในทางศาสนาดงกลาวน ตามประเพณของ

โรมนคาทอลก ถอเปนพธกรรมอนศกดสทธตงแตครสตศตวรรษท 5 เปนตนมา และตอมาในป

ค.ศ. 1215 การรบสารภาพบาปถอเปนหนาททจะตองกระท าอยางนอยปละ 1 ครง โดยไมจ าเปนตอง

กระท าโดยเปดเผยตอหนาสาธารณะ ประเพณการรบสารภาพผดจงเปนทนยมกระท าดวยความเตม

ใจอยางแพรหลายในบรรดาชาวครสตนกายโรมนคาทอลก รวมไปถงนกายอน ๆ ดวยนอกจากน

การรบสารภาพยงปรากฏใหเหนในประเทศจนและอนเดยโบราณ รวมทงยงเปนทยอมรบตงแตครง

สมยพทธกาล โดยจะถอปฏบตเฉพาะในหมคณะสงฆทเรยกวา “การปลงอาบต” ซงพระสงฆม

หนาทตองสารภาพการกระท าทเปนการผดพระวนยเลก ๆ นอย ๆ ตอพระภกษรปอน ๆ ทกวน ซง

แนวปฏบตเกยวกบการมความละอายตอบาปและการแกไขการกระท าความผดของคณะสงฆใน

ลกษณะของการปลงอาบตน ไดถายทอดมาสเหลาฆราวาสทเคยผานการบวชเปนพระภกษดวย19

ดวยเหตทค ารบสารภาพในทางศาสนา เกดจากความเชอของผนบถอศาสนาทตองการ

จะสารภาพบาปทตนเคยกระท าผดมา เพอตองการจะไดรบการอภยและถอเปนการปลดปลอยทกข

จากใจของพวกเขาหลงจากทรบสารภาพความผดแลว ค ารบสารภาพในทางศาสนาจงมกจะมาจาก

ความสมครใจและมความนาเชอถอ เนองจากมาจากแรงผลกดนทางจตใจและศลธรรมทเปนตว

ขบเคลอนจตส านกในทางใฝดของผรบสารภาพ จงอาจกลาวไดวา ค ารบสารภาพบาปในทางศาสนา

ในอดตถอเปนทมาและเปนบอเกดส าคญของหลกการยอมรบใหมการรบฟงค ารบสารภาพของ

จ าเลยเปนพยานหลกฐานในเวลาตอมานนเอง20

จากแนวคดของการรบฟงค ารบสารภาพความผดในทางศาสนาในอดตดงกลาวมา

ขางตน ในเวลาตอมาไดพฒนาเปนการรบฟงค ารบสารภาพในทางกฎหมาย กลายมาเปนกฎหมายวา

ดวยการรบฟงค ารบสารภาพ ซงมวฒนาการดงน

18 “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ”. หนาเดม. 19 แหลงเดม. หนา 145-146. 20 แหลงเดม. หนา 146.

DPU

15

กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพของประเทศ Common law จะใหความส าคญกบหลกการ

2 ประการ คอ “หลกเอกสทธทจะไมปรกปร าตนเอง” (The privilege against self-incrimination)

และ “หลกการหามมใหรบฟงค ารบสารภาพทเกดจากความไมสมครใจ” (Involuntariness)21 โดยทง

สองหลกการดงกลาวมทมาดงน

“หลกการหามมใหรบฟงค ารบสารภาพทเกดจากความไมสมครใจ” (Involuntariness)

สบเนองมาจากยคจกรวรรดโรมน (Roman Empire) ทกระบวนการพจารณาเพอใหไดขอเทจจรง

รวมถงค ารบสารภาพเพอใชพสจนความผดของผถกกลาวหานน ลวนแลวแตเกดจากการใชวธ

ทรมานรางกายผถกกลาวหาทงสน22 ในครสตศตวรรษท 13 ถง 18 ประเทศทงหลายในยโรปทรบ

อทธพลมาจากกฎหมายโรมน ไดยอมรบเอาหลกกฎหมายวาดวยการทรมาน (Law of Torture) มาใช

เพอใหไดมาซงค ารบสารภาพโดยใชวธการทรมานรางกาย23 และค ารบสารภาพทไดมาไมวาจะดวย

วธการใดนน ถอเปนองคประกอบส าคญในการพสจนความผดของผถกกลาวหา 24 ซงหลกการน

ไดรบการยอมรบแพรหลายในชวงเวลาดงกลาวทงในกลมประเทศทไดรบเอาหลกกฎหมายของ

ประเทศองกฤษและประเทศสหรฐอเมรกา แมวาในชวงครสตศตวรรษท 16 และ 17 ในประเทศ

องกฤษจะมการจดตงศาล Star Chamber ขนเพอตรวจสอบและปองกนมใหค ารบสารภาพนนไดมา

21 From A peculiar privilege in historical perspective: The right to remain (p. 313), by Albert W. Alschuler,

1996. (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 147).

22 From The admissibility of confession in criminal matters (p. 13), by Fred Kaufman, 1974. (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 147).

23 “กฎหมายวาดวย การทรมาน (The Torture Law) จะถกประยกตในกรณทครบองคประกอบเหลาน (1) กรณทเปนความผดทจะมค ารบสารภาพไดกตอเมอมการทรมาน (2) ค ารบสารภาพทไดมาจากการทรมาน จะถกรบฟงเมอมความชดเจนดจดงเสยงตะวนยามเทยงคน (3) กรณทค ารบสารภาพไมชดแจงพอตองมพยานอยางนอย 1 คน ยนยนพฤตการณการกระท าความผด และ (4) หากไมมค ารบสารภาพ พยานอยางนอยสองคนเปนสงทจ าเปน” (จาก “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 147).

24 From The Australian & New Zealand of Criminalogy (p. 13), by Allen A. Bartholomew, 1980. (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 148).

DPU

16

โดยใชก าลงทรมานกตาม25 แตการรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานกไมไดมขอจ ากดใด ๆ

แตศาลจะพจารณาวาค ารบสารภาพนนมคณคาและมน าหนกนาเชอถอ โดยไมไดค านงวาจะไดมา

จากการทรมานหรอไม26 ตอมาในครสตศตวรรษท 18 เกดการปฏรประบบกฎหมายทงในประเทศ

องกฤษและฝรงเศส โดยมสาระส าคญคอ ยกเลกกระบวนการสอบสวนและทรมานผตองหาในทลบ

หลบตา เปนการสอบสวนโดยต ารวจอยางเปดเผยโดยใชวทยาศาสตรคนหาตวผกระท าความผด

เชน การพสจนรอยนวมอ การซกถามพยานตาง ๆ นบเปนกาวส าคญทางประวตศาสตรกฎหมายวธ

พจารณาความทเปลยนจากยคศาสนาเปนยคกฎหมายอยางแทจรง ซงไดเชอมโยงมาถงแนวคด

เกยวกบการรบสารภาพของผตองหาดวย การแสวงหาพยานหลกฐานในคดอาญาตามแนวคดของ

สมยนมงทจะแสวงหาพยานหลกฐานตาง ๆ โดยไมแตะตองเนอตวของผตองหาเลย หากแตจะ

แสวงหาพยานหลกฐานจากภายนอกเพอยนยนการกระท าความผดของผตองหา ค ารบสารภาพตาม

ระบบกฎหมายใหมจงลดความส าคญลงไปมาก โดยถอวาค ารบสารภาพเปนเพยงพยานหลกฐาน

อยางหนง เทานน มใชพยานเดดขาดอนมผลถงกบใชลงโทษจ าเลยไดดงสมยกอน 27 ใน

ครสตศตวรรษท 18 น ประเทศองกฤษจงไดหามการทรมาน หรอการใชสภาวะกดดน รวมทงการ

ใชกลอบายในการโกหกของเจาหนาทเพอใหไดมาซงค ารบสารภาพ ซงหากฝาฝนค ารบเหลานนก

อาจจะถกตดออกจากการรบฟงเปนพยานหลกฐาน28 ซงหลกเกณฑทถกสรางขนมาใหมนอยบน

พนฐานของ หลกความสมครใจ และหลกความนาเชอถอ (Voluntariness and Trustworthiness) ซง

ตอมาไดรบการยอมรบจากกลมประเทศ Anglo-American ซงตามหลกการน ค ารบสารภาพท

นาเชอถอเทานนทถอวามคณคา แตถาค ารบสารภาพทไดมาจากการลอลวง เชน การใหความหวง

25 From Criminal Justice (p. 153), by A. Fagin, 2005, (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า

และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 148). 26 From The Psychology of Confession: A Review of the Literature and Issues, 5 J. Am. PSYCHOLOGICAL

SOC’Y (p. 36), by Saul M. Kassin, 2004. (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 148).

27 จาก “ค ารบสารภาพชนสอบสวน,” โดย ธสทธ พนธฤทธ, 2538, วารสารอยการ, 18 (206), น. 128. 28 Criminal Justice. Loc.cit. (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบ

สารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 148).

DPU

17

การทรมาน หรอดวยวธการอนใดอนไมสมควร ค ารบสารภาพนนเปนค ารบสารภาพทไมมคณคาซง

ศาลจะไมรบฟง

สวน “หลกเอกสทธทจะไมกลาวถอยค าอนเปนปรปกษตอตนเอง” (The privilege

against self-incrimination) ไดถกพฒนาควบคมากบหลกความสมครใจ มทมาสบเนองมาจากการ

ตอตานกฎหมายศาสนาสมยยคกลางของยโรป (Medieval European canon law) ซงหลกนมพนฐาน

มาจากสภาษตกฎหมายทวา “ไมมผใดทจะพดในสงทจะเปนปรปกษกบตนเอง” (nemo teneture

seipsum prodere หรอ no one is bound to inform against himself) อนเปนการโตแยงวา จ าเลยไมม

หนาททจะตองสาบานวาตนจะเบกความดวยความสตยจรง โดยเฉพาะตอค าถามทอาจท าใหตนตอง

รบผดในคดอาญา ซงหลกเอกสทธทจะไมปรกปร าตนเองดงกลาวนไดขดแยงกบหนาท ของชาว

ครสตทจะตองไมกลาวเทจ เพราะการกลาวเทจเปนบาป อยางไรกตาม ในทางศาลและศาสนาตาง

มองวา หนาททจะไมกลาวเทจมความส าคญกวาเสมอมาจนกระทงถงครสตศตวรรษท 18 เลย

ทเดยว29

ตอมากอนจะเรมตนยคครสตศตวรรษท 19 ศาลสวนใหญไดตงขอระแวงสงสยเกยวกบ

ค ารบสารภาพมากยงขน การยอมรบฟงค ารบสารภาพจงเปนไปดวยความระมดระวงมากขน ซงศาล

จะพจารณาวาค ารบสารภาพนนเปนไปโดยความสมครใจหรอไมเปนส าคญ และตอมาบางประเทศ

ไดยดหลก Procedural Due Process ส าคญยงไปกวาหลกความสมครใจ ซงหลก Procedural Due

Process นไดพฒนาขนมาภายหลง และคอนขางเปนหลกทแขงตวเกนไป เนองจากจะตดค ารบ

สารภาพออกไปทนทหากมการละเมดขนตอนการสอบสวนและการแสวงหาพยานหลกฐาน โดยไม

ค านงวาค ารบสารภาพนนจะมความนาเชอถอและมคณคาหรอไมเพยงใด30

อยางไรกตาม หลกกฎหมายวาดวยการรบฟงค ารบสารภาพ โดยสวนใหญศาลจะมง

พจารณาวา ค ารบสารภาพนนมความเชอถอเพยงใด กล าวคอ ค ารบสารภาพโดยสมครใจอยาง

แทจรงนนนาเชอถอเพราะวาเปนเสยงสะทอนทางจตใจฝายคณธรรมทตองการส านกผด 31 อนเปน

29 “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” (น. 149). เลมเดม. 30 แหลงเดม. 31 From The Psychology of Confession (p. 183), by Erik Berggren, 1975, and The Psychology of

Confession: A Review of the Literature and Issues, 5 J. Am. PSYCHOLOGICAL SOC’Y (p. 36), by Saul M.

DPU

18

แนวคดทไดรบการยอมรบมาชานานตงแตโบราณกาลทเชอวาไมมมนษยคนใดจะกลาวค าใหราย

ตนเองนนเอง ประกอบกบการพจารณาปจจยอน ๆ เชน ความออนวยของผรบสารภาพ วธการท

ต ารวจใชในกระบวนการสอบสวน เพอพจารณาวาค ารบสารภาพนนนาเชอถอหรอไม32 เปนตน

ในปจจบนค ารบสารภาพกยงเปนเครองมอทรงพลานภาพของการบรหารกระบวน

ยตธรรมทวโลก33 ดงค ากลาวทวา "ค ารบสารภาพทไดใหในระหวางกระบวนการพจารณาของศาล

ยอมมน าหนกมากกวาการพสจนอนใด" (confessio facta in judio omni probetione majors หรอ A

confession made in judicial proceedings is of greater force than all proof)34 ซงนานาอารยประเทศ

ตางกไมไดหามรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานในคดอาญา แตจะสรางหลกประกนการ

ไดมาซงค ารบสารภาพขนมาแทน35 หลายประเทศจงพจารณาเพยงวา ค ารบสารภาพนน ผรบ

สารภาพใหถอยค าดวยความสมครใจหรอไม หากรบสารภาพดวยความเตมใจยอมนาเชอถอและม

คณคา สามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานไดเสมอ แตในบางประเทศ เชน ประเทศสหรฐอเมรกาได

เพมหลกประกน (due process of law) โดยจะพจารณากอนวาวธการสอบสวนเพอไดมาซงค ารบ

สารภาพนนถกละเมดหรอไมโดยไมพจารณาวาค ารบสารภาพนนมความนาเชอถอเพยงใดเลย แต

เพอความมนใจวา ผบรสทธจะไมถกลงโทษ หรอมความผดพลาดใหนอยทสด เกอบทกประเทศจง

ก าหนดหลกการทวา ค ารบสารภาพโดยล าพงจะอาศยเปนฐานในการพพากษาลงโทษไมได รฐ

จะตองเสนอพยานหลกฐานอน ๆ เพอแสดงใหเหนวาค ารบสารภาพนนนาเชอถอ ศาลจงจะลงโทษ

ได36

Kassin, 2004. (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 150).

32 “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” (น. 151). เลมเดม. 33 From Criminal Procedure in Germany, in Comparative Criminal Procedure (p. 152), by Babara Huber,

1996. (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 141).

34 จาก ค าอธบายประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาวาดวยการพจารณา การมค าพพากษาและค าสงในศาลชนตน และอทธรณ ฎกา ฯลฯ มาตรา 172 ถงมาตรา 267 (น. 68), โดย อนมต ใจสมทร, 2514, กรงเทพฯ: นตบรรณการ. ลขสทธ 2514 โดยส านกพมพนตบรรณการ.

35 “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” (น. 137). เลมเดม. 36 แหลงเดม. หนา. 137-138.

DPU

19

อยางไรกตาม ในแตละประเทศมมาตรการอนเปนหลกประกนในการคมครองผถก

กลาวหาไวแตกตางกนออกไป เชน ประเทศสหรฐอเมรกาไดประกาศหลกเกณฑตาม Miranda rule

ในป ค.ศ. 1966 ทประกาศเจตนารมณวา ค ารบสารภาพ นอกจากไมอาจไดมาโดยวธการทรมาน

ขมข การสอบสวนทยาวนาน แลวเจาหนาทจะตองปฏบตตามกฎเกณฑทก าหนดไวดวย ซงได

ก าหนดใหมทนายในขณะสอบสวนดวย เวนแตผตองหาจะสละสทธ มฉะนนค ารบยอมไมอาจรบ

ฟงได ในขณะทประเทศแคนนาดาไดก าหนด Canadian Charter of Rights and Freedoms ในป ค.ศ.

1982 โดยประเทศแคนนาดา มความเชอทวาตวผตองสงสยเปนแหลงขอมลอนส าคญทเกยวของกบ

อาชญากรรมทต ารวจจะตองด าเนนการสอบปากค าอยางเรงดวน ซงปกตการไดค ารบสารภาพใน

แคนนาดาจงเกดขนเสมอ โดยทไมมทนายเขาฟงการสอบสวนแตอยางใด

สวนในประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอว รวมถงประเทศองกฤษ กฎหมายวาดวยค า

รบสารภาพมความแตกตางกนไป เชน ในประเทศฝรงเศส เยอรมน เกาหล และญปน ค ารบสารภาพ

มความส าคญมาก ๆ เชนกน37 แมในปจจบนค ารบสารภาพจะไมถอวาเปน "queen of evidence"

ดงเชนในอดตกตาม38 หรอแมวานกปราชญบางทานจะเหนวาค ารบสารภาพมจดดอยอยางมากก

ตาม39 ในประเทศเยอรมน แมวาค ารบสารภาพจะถกพจารณาเหมอนเปนพยานหลกฐานประเภทอน

ๆ แตระบบกฎหมายเยอรมนเองทใหอ านาจอสระแกศา ลในการพจารณารบหรอไม รบ

พยานหลกฐานกยงใหน าหนกแกค ารบสารภาพมาก หากเปนค ารบสารภาพทมคณคา ซงบางครง

รวมถงกรณทไดมาโดยขดกฎหมายหรอหลกรฐธรรมนญ40 เชนเดยวกบประเทศองกฤษทผพพากษา

37 แหลงเดม. หนา. 142. 38 “Russel ใหความเหนวา ค ารบสารภาพ มคณคาสงสดและเปนสงทท าใหการพสจนนาเชอถอทสด

เนองมาจากวา มนเปนการยตธรรมทจะสรปวา ไมมมนษยคนใด จะกลาวถอยค าอนเปนผลรายตอตนเอ ง ถาถอยค าเหลานนไมเปนความจรง” (จาก “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 142).

39 “Sir William Blackstone มความเหนตรงขามกบ Russel โดยกลาววา ถอยค ารบสารภาพนน เปนพยานหลกฐานทออนทสด และนาสงสยทสด” (จาก “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 142).

40 “ใน German Code of Criminal Procedure มาตรา 136a ก าหนดใหต ารวจจะตองแจงสทธในการไมพด และก าหนดหนาทอกหลายประการแกต ารวจในการด าเนนการตามกฎหมายอน ๆ เชน พยานทมาจากการดกฟงจะถกตดออกไป เฉพาะกรณทเปนการฝาฝนรายแรงเทานน เชน การรบฟงพยานหลกฐานทจะกอใหเกดความเสยหาย

DPU

20

จะไมใชบทตดพยานหลกฐาน แมวาค ารบสารภาพนนจะไดมาโดยขดตอประมวลระเบยบการ

ต ารวจเกยวกบคด (Codes of Practice) ทตราขนภายใตกฎหมาย Police and Criminal Evidence Act

of 1984 (PACE.) กตาม41 เปนตน

2.1.2 แนวคดและววฒนาการตามกฎหมายไทย วธพจารณาความอาญาในสมยกอนนน ผถกกลาวหาถอวาเปนผกระท าความผดจนกวาผ

ถกกลาวหาจะน าพยานหลกฐานมาพสจนไดวาตนเปนผบรสทธ อนเปนผลท าใหเจาพนกงานใน

กระบวนการยตธรรมทางอาญาในสมยนนปฏบตตอผกระท าผดอยางทารณโหดราย เชน การ

ทรมานผตองหา การสอบสวนหรอการพจารณาคดกใชวธแสวงหาพยานหลกฐานเอามาจากตวผถก

กลาวหา ในการสอบสวนขอเทจจรงในคดอาญาทเรยกวา “คดนครบาล” จะใชมาตรการบงคบพเศษ

เพอใหไดตวผถกกลาวหา หรอเพอใหไดค ารบสารภาพ วธการเพอใหไดมาซงค ารบสารภาพ42

มกจะมาจากวธการทรมานตาง ๆ อนไดแก (1) การเฆยนถามโจรและจ าคกเพอใหรบ43 (2) การมด

โยงคความ ตบปากคความ ทวนคนกลาง จ าผละเมดกลางคน จ าขอคาผขาดนด จ าขอผไมลงเลบ

ส านวน จ าขอผไมไปสบ จ าขอผขดหมาย มดแชน าตากแดด ตบปากผอทธรณเกนก าหนด มดแชน า

ตากแดดผไมยอมท าผด จ าขอผขาดนด จ าขอและทวนลกความไมยอมแกความ ลบเสยงผฟองใหสง

ลกสาว44 (3) ตบปากลกความเมอเถยง จ าขอผรายทยงไมรบ45 (4) เฆยน 3 ยก น าตวจ าน าไว ณ คก

รายแรงตอประเทศชาตเยอรมน หรอท าลายศกดศรความเปนมนษยของประชาชนชาวเยอรมน เปนตน” (จาก “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 143).

41 From Judicial Discretion in Relation to Confessions. 3 Oxford J. of LEGAL STUD (p. 222,250), by C.R. Williams, 1983. (อางถงใน “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” โดย ศรพล กศลศลปวฒ, 2550, บทบณฑตย, 63 (1), น. 143).

42 จาก “พยานตามกฎหมายเกาสยาม,” โดย อดม รฐอมฤต, 2542, วารสารนตศาสตร, 29 (1), น. 134. 43 จาก พระอยการลกษณะโจรฯ มาตรา 27,28,29,31,34,35,36,41. (อางถงใน หลกการรบฟงค ารบสารภาพ

ของผตองหา (น. 16), โดย กอเกยรต เอยมบตรลบ, 2527, กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลขสทธ 2527 โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย).

44 จาก กฎหมายลกษณะตระลาการ มหาศกราช 1900 มาตรา 8,17,20,21,31,37,39,41,48,52,54,67,89,109. (อางถงใน หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 47), โดย กอเกยรต เอยมบตรลบ, 2527, กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลขสทธ 2527 โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย).

DPU

21

จ าตากแดดผขาดผด46 ซงการใชอาญาจารตนครบาลดงกลาวนด าเนนการกบผตองหาในคด เปนเหต

ใหผตองหาไดรบความเดอดรอนเปนอยางมาก47

ตอมาสมเดจในกรมหลวงราชบรไดทรงมพระราชด ารเหนวา หลกฐานในทางพจารณา

อรรถคดโดยยตธรรม กยอมอาศยพยานหลกฐานเปนใหญยงกวาสงอน การใชอาญาจารตนครบาล

จะเปนเหตใหเกดความเสอมเสยในกระบวนการพจารณาไดมาก เพราะเหตทผพพากษาอาจพลง

พลาดลงอาญาแกผไมมผดได และถอยค าทไดจากผตองหาในคดอาญาไมวาจะใหการดวยประการ

ใด ๆ กจะรบฟงเอาเปนพยานหลกฐานอนถองแทในทางยตธรรมไมได เนองจากถอยค าเชนนนอาจ

เปนค าสตยจรงหรอเทจซงจะตองกลาวเพอใหพนทกขเวทนากเปนได 48 อาญาจารตนครบาลจงได

ถกยกเลกโดยพระราชบญญตยกเลกวธพจารณาโจรผรายตามอาญาจารตนครบาล ร.ศ. 115 ซงมผล

บงคบใชเมอ 1 มนาคม 243949 ซงในพระราชบญญตฉบบนยงไดบงคบตอไปวา “หามมให

ขาราชการผหนงผใดลงอาญาดวยเครองเฆยนเครองจ าหรอเครองทรมานอยางอนแกรางกาย

ผตองหาวาเปนโจรผราย เพอจะฟอกซกเอาค าใหการดวยประการหนงประการใด ฯลฯ ในการทจะ

พพากษาคดมโทษนนใหผพพากษานนพเคราะหเอาตามหลกฐานและสกขพะยานบรรดามในคด

นน ๆ ถาเหนมหลกฐานมนคงวาผตองหาเปนโจรผ ราย ฯลฯ กใหพพากษาลงโทษไปตาม

พระราชบญญตลกษณะพะยาน”50

45 จาก กฎหมายสามสบหกขอ จลศกราช 1048 กฎ 7 และ 36. (อางถงใน หลกการรบฟงค ารบสารภาพของ

ผตองหา (น. 47), โดย กอเกยรต เอยมบตรลบ, 2527, กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลขสทธ 2527 โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย).

46 จาก พระราชก าหนดเกา จลศกราช 1095 กฎ 4,6 และ 52. (อางถงใน หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 47), โดย กอเกยรต เอยมบตรลบ, 2527, กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลขสทธ 2527 โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย).

47 จาก ค าสอนชนปรญญาตร พทธศกราช 2501-2502 ประวตศาสตรกฎหมายไทย (น. 231-235), โดย นตศาสตรไพศาลย, 2502, กรงเทพฯ.

48 แหลงเดม. หนา 233-234. 49 จาก พระราชบญญตยกเลกวธพจารณาโจรผรายตามอาญาจารตนครบาล ร.ศ. 115 (พ.ศ. 2439) มาตรา 1.

(อางถงใน หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 47), โดย กอเกยรต เอยมบตรลบ, 2527, กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลขสทธ 2527 โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย).

50 ค าสอนชนปรญญาตร พทธศกราช 2501-2502 ประวตศาสตรกฎหมายไทย (น. 234). เลมเดม.

DPU

22

นบแตวนทพระราชบญญตยกเลกวธพจารณาโจรผรายตามอาญาจารตนครบาล ร.ศ.

115 มผลบงคบใชนน เปนการเปลยนแปลงแนวความคดเกยวกบการรบฟงค ารบสารภาพเปน

พยานหลกฐานทส าคญไปสแนวความคดใหมทวา ใหสนนษฐานไวกอนวาทกคนบรสทธจนกวาจะ

พสจนไดวาเขาเปนผกระท าผด อนมผลท าใหเจาพนกงานในกระบวนการยตธรรมจะปฏบตกบผถก

กลาวหาดงผกระท าผดมได จนกวาจะมค าพพากษาถงทสดวาเขากระท าผด ค ารบสารภาพทไดมา

โดยการบงคบ ขเขญ ลอลวง ใหสญญา หรอจงใจ ดวยประการใด ๆ อนมชอบแลวจะน ามาอางเปน

พยานหลกฐานยนเขาในการพจารณาคดชนศาลมได ดงในปจจบน

ส าหรบค ารบสารภาพทเกดขนในชนพจารณาของศาลนน ในววฒนาการของกฎหมาย

พยานหลกฐานในยคทเรยกวา "ยคกฎหมาย" ไดมการรบรองกนวา ค ารบสารภาพของผกระท าผด

ในทางอาญา ถอวาเปนพยานหลกฐานทดทสด และค ารบสารภาพตามปกตแลวจะตองเกดจากการ

ตงขอถาม และซกเอาความจรงใหประจกษจากปากค าของผรบสารภาพนนเอง 51 ดงนน แตเดมการ

พจารณาคดทางอาญาของประเทศไทย เมอจ าเลยรบสารภาพตามขอกลาวหา โดยมไดยกขอตอส

หรอการยกเหตบรรเทาโทษแลวศาลยอมมอ านาจพพากษาลงโทษไดโดยไมตองฟงพยานหลกฐาน

อน ไมวาจะเปนความผดประเภทใดกตาม 52 ตอมาศาลจะพพากษาลงโทษไดโดยไมตองฟง

พยานหลกฐานอนมแตเฉพาะในความผดทมทไมรายแรงเทานน ถาความผดทมอตราโทษจ าคก

อยางสงตงแตสบปขนไปแลว ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง

เสมอ53 และตอมาประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 (ฉบบปจจบน) ได

เปลยนเปนความผดทมอตราโทษอยางต าใหจ าคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน

ทกฎหมายก าหนดใหศาลฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจว าจ าเลยไดกระท าผดจรงกอนมค า

51 แหลงเดม. หนา 238. 52 จาก ค าบรรยายวธพจารณาความอาญา (น. 247 – 248), โดย วฒศาสตรเนตญาณ. (2477). (อางถงใน

หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 48), โดย กอเกยรต เอยมบตรลบ, 2527, กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลขสทธ 2527 โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย).

53 จาก ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176. (ฉบบประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 52 หนา 598 วนท 10 มถนายน 2478)

DPU

23

พพากษา54 เปนทนาสงเกตวาศาลมกจะปฏบตเชนนเสมอ แมวาตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา จะก าหนดใหเปนดลพนจของศาลทจะใหน าสบพยานหลกฐานหรอไมกไดกตาม55

อยางไรกตาม กฎหมายลกษณะพยานไมมการบญญตถงการรบฟงค ารบสารภาพไว

อยางชดเจน เพยงแตบญญตไวเปนหลกโดยทวไปส าหรบการรบฟงพยานหลกฐานทงหลายใน

คดอาญา โดยใหศาลสามารถใชดลยพนจไดอยางเตมท ในการรบฟงพยานหลกฐานทงปวงเพอ

พสจนความผดหรอความบรสทธของจ าเลยในคดอาญา ดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญา มาตรา 226 ความวา

"พยานวตถ พยานเอกสาร หรอพยานบคคล ซงนาจะพสจนไดวาจ าเลยมผด หรอ

บรสทธใหอางเปนพยานหลกฐานได แตตองเปนพยานชนดทมไดเกดขนจากการจงใจ มค ามน

สญญา ขเขญ หลอกลวง หรอโดยมชอบประการอน ... "

จะเหนไดวาบทบญญตของกฎหมายไดเปดโอกาสใหศาลรบฟงพยานหลกฐานไดอยาง

กวางขวาง ทงในกรณทเปนการพสจนความผดหรอความบรสทธของจ าเลย เพยงแตพยานทไดมา

นน ตองไมไดเกดจากการจงใจ มค ามนสญญา ขเขญ หลอกลวง หรอโดยมชอบประการอน ดงนน

ในทางกฎหมายลกษณะพยาน ค ารบสารภาพหรอค ากลาวทท าใหตนเองเสยประโยชนในคดอาญา

จงถอวารบฟงได56 ทงนมาจากเหตผลทวา ผกลาวไมสมควรทจะกลาวค าใด ๆ ทเปนปรปกษตอ

ตนเองและท าใหตนเองตองเสยหาย ดงนน การทผกลาวไดกลาวออกไปในทางทท าใหตนเองเสย

ประโยชนถอวาเปนการกลาวทเปนความจรงทศาลสามารถรบฟงได57

54 จาก พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ. 2499 มาตรา

11. (ฉบบประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 73 ตอนท 16 หนา 126 วนท 21 กมภาพนธ 2499) 55 หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น.49). เลมเดม. 56 จาก “ค ารบทท าใหตนเองเสยประโยชนในทางอาญา,” โดย จตต เจรญฉ า, 2537, วารสารอยการ, 17 (193),

น. 29-35. 57 “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ” (น.132). เลมเดม.

DPU

24

นอกจากน ตามกฎหมายอาญาของไทยถอวา ค ารบสารภาพจดอยในลกษณะของการให

ความรแกศาล อนเปนเหตบรรเทาโทษ58 ค ารบสารภาพทเปนประโยชนแกการพจารณาคดของศาล

ศาลจะลดโทษให59 แตถารบสารภาพเพราะจ านนตอหลกฐานยอมไมไดรบการลดโทษ 60 เนองจาก

การจ านนตอหลกฐานถอวาศาลมขอเทจจรงพอฟงวาผดอยแลวโดยไมตองอาศยค ารบสารภาพของ

จ าเลย61 และค ารบสารภาพทเปนเหตบรรเทาโทษถอเปนเหตสวนตว62 และใชกบเฉพาะคดทก าลง

พจารณาอยเทานน63 และในกรณทขอเทจจรงทไดรบจากค ารบสารภาพปรากฎวาการกระท านนไม

เปนความผดกไมอาจน ามาเปนเหตบรรเทาโทษเพราะเมอการกระท าไมเปนความผดกไมอาจ

ลงโทษไดอยแลวนนเอง64

2.2 ความสมพนธระหวางระบบกฎหมาย หลกการคนหาความจรงและการรบฟงค ารบสารภาพใน

คดอาญาของไทย

กอนทจะวเคราะหวา การรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาคดตามกฎหมาย

และในทางปฏบตของประเทศไทยในปจจบนมความสมพนธสอดคลองกบระบบกฎหมาย และ

หลกการด าเนนคดอาญาของประเทศไทยหรอไมเพยงใด 65 จ าเปนตองศกษาใหเขาใจถงระบบ

กฎหมาย และหลกการคนหาความจรงในคดอาญาเสยกอน ดงตอไปน

58 จาก ค าอธบายประมวลกฎหมายอาญา (น. 823 – 833), โดย จตต ตงศภทย, 2529, กรงเทพฯ: ส านกอบรม

ศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา. ลขสทธ 2529 โดยส านกพมพส านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา.

59 ค าพพากษาฎกาท 1209/2521, 1790/2521, 2548/2525 60 ค าพพากษาฎกาท 557/2471, 423/2472, 90/2476

61 จาก กฎหมายอาญา 1 (น. 259), โดย สงา ลนะสมต, 2525, กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง. ลขสทธ 2525 โดยส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง. และค าพพากษาฎกาท 7/2525

62 ค าพพากษาฎกาท 345/2477 63 ค าพพากษาฎกาท 305/2471 64 ค าพพากษาฎกาท 2067/2514, 2765/2522 65 โปรดดในหวขอ 2.2.3 (หนา 34-38).

DPU

25

2.2.1 ระบบกฎหมาย

การด าเนนคดอาญาลวนอยบนพนฐานของระบบกฎหมาย ซงระบบกฎหมายสามารถ

แบงออกไดเปน 2 ระบบคอ ระบบกลาวหาและระบบไตสวน โดยระบบการด าเนนคดทงสอง

รปแบบไดรบการยอมรบทงประเทศตนก าเนดรวมทงประเทศทไดรบอทธพลจากระบบกฎหมาย

หมายตางประเทศจนมผกลาววา ระบบกลาวหาและระบบไตสวนไมใชเปนเพยงแค Principle แต

เปน Dogma ทยอมรบนบถอกนทวไป66 การแบงแยกความแตกตางกนของระบบกลาวหาและระบบ

ไตสวนนน ขนอยกบมมมองทตางกนในการพจารณาแบงแยก หากพจารณาจากแนวคดของกลม

ประเทศคอมมอนลอว กจะมความเขาใจในระบบกลาวหาและระบบไตสวนแบบหนง ในขณะท

กลมประเทศซวลลอว กจะมความเขาใจในระบบกลาวหาและระบบไตสวนในทางทแตกตางกน

ออกไป ซงหลกเกณฑในการอธบายระบบกลาวหาและระบบไตสวนมมากมายหลายแบบ

ตวอยางเชน แนวคด วธพจารณา ทมาของผพพากษา ผเรมคด 67 และระบบกฎหมายลกษณะ

พยานหลกฐานหรอระบบการคนหาความจรงในทางคด

2.2.1.1 ระบบกลาวหา

แนวคดของระบบกลาวหา ตงอยบนพนฐานของการประกนสทธเสรภาพของผถก

กลาวหา (Due process) ระบบกลาวหามแนวคดทวา หากศาลวางตวเปนกลางและเปดโอกาสให

คความไดตอสกนเตมทแลว ความจรงจะปรากฏมาใหเหนเอง ดงนน คกรณทงสองฝายตองอยใน

ฐานะทเทากนพอทจะตอสคดอยางเตมท68

1) วธพจารณาในระบบกลาวหา

วธพจารณาในระบบกลาวหา มลกษณะส าคญ 3 ประการ69 ดงน

66 ระบบกลาวหาและระบบไตสวนในวธพจารณาความอาญา. หนาเดม. 67 แหลงเดม. หนา 120-131. 68 แหลงเดม. หนา 122 69 “เกณฑการแบงแยกระบบกลาวหาและระบบไตสวนดงกลาวปรากฏในต าราวชาการฝรงเศส เชน Serge

GUINCHARD et Jacques, op.cit., 46, 53; Jean Pradel, Droit pénal général, op.cit., pp. 84-85 ; Jaques Borricand et Anne-Marie Simon, Droit pénal et Procédure pénale, 3e édition, Sirey, 2002, pp, 315, 380-381” (อางถงใน ระบบกลาวหาและระบบไตสวนในวธพจารณาความอาญา (น. 122), โดย ปกปอง ศรสนท, 2552, กรงเทพฯ: เดอนตลา. ลขสทธ 2552 โดยส านกพมพเดอนตลา.)

DPU

26

(1) ระบบกลาวหามวธพจารณาแบบเปดเผย (Procédure publique) วธพจารณาแบบ

เปดเผยนน ตรงขามกบวธพจารณาโดยลบ (Secrète) ในระบบกลาวหา ประชาชนทกคนยอมมสทธ

ทจะเขาฟงการพจารณา กระบวนการพจารณาแบบเปดเผยนนท าใหประชาชนสามารถควบคม

องคกรรวมทงควบคมการด าเนนคด

(2) ระบบกลาวหามวธพจารณาดวยวาจา (Procédure orale) หลกการด าเนนคดดวย

วาจาเปนผลมาจากการพจารณาแบบเปดเผย ในระบบกลาวหาใชการด าเนนคดแบบเปดเผย เมอการ

พจารณาเปนแบบเปดเผย วธการเดยวทจะท าใหประชาชนผเขาฟงการพจารณารบทราบเนอหาสาระ

ของคดพรอมกนนนคอการใชวาจาในการด าเนนคด

(3) ระบบกลาวหามการพจารณาแบบคพพาท (Precédure contradictoire) หลกการนตอ

เนองมาจากสองหลกแรก กลาวคอ เมอมการพจารณาแบบเปดเผยและใชวาจา ผตดสนจะวางตวเปน

กลางและรบฟงฝายผกลาวหาและผถกกลาวหาซงวางตวเปนคพพาทกน

2) ทมาของผพพากษา

ในระบบกลาวหาศาลทท าหนาทโดยมากจะไมใชผพพากษาอาชพ เนองจากระบบ

กลาวหามแนวคดจากการด าเนนคดโดยเปดเผยตอสาธารณะโดยใหประชาชนเขาตรวจสอบ ดงนน

ระบบลกขนซงเปนประชาชนธรรมดาทมใชผพพากษาอาชพจงถกพฒนาขนมาจากระบบกลาวหาน

ค าถามทใชถามจ าเลยกเปนค าถามงาย ๆ ทมใชค าถามเชงเทคนคทางกฎหมายทซบซอน เชน ถามวา

จ าเลยกระท าความผดจรงหรอไม จ าเลยมเจตนาหรอไม เปนตน อยางไรกด แมจะมลกขนในการ

พจารณาคดอาญาในระบบกลาวหา ศาลซงเปนผพพากษาอาชพกยงท าหนาทควบคมการพจารณา

แตจะไมรวมออกเสยงดวย

3) ผเรมคดในระบบกลาวหา

ผเรมคดจะเปนองคกรอนทมใชศาลผตดสนคด ผเรมคดจะเปน “ผกลาวหา” หรอ

เรยกวา Accusateur อาจกลาวไดวาระบบกลาวหายดหลกการแยกอ านาจฟองคดออกจากอ านาจ

ตดสนคด (Principe de la séparation de la porusuite et du jugement) เพอเปนหลกประกนอคตของ

ผพพากษา หากปลอยใหผพพากษาตดสนคดเปนผเรมคดดวยตนเองแลว คงจะเปนการยากทศาลจะ

ยกฟองโดยใหเหตผลวาค าฟองของตนนนไมมน าหนก และคงจะเปนการยากยงทผพพากษาคน

เดยวนนจะยกฟองคดทตนเรมฟองเองโดยใหเหตผลวาค าฟองของตนผดพลาดหรอตนเขาใจ

DPU

27

ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายผดในตอนแรก ระบบการแบงแยกอ านาจฟองออกจากอ านาจพพากษา

คดแสดงใหเหนถงลกษณะของระบบกลาวหา กลาวคอ ศาลจะวางตนเปนกลางในการด าเนนคด ผ

เรมคดจะตองเปนบคคลอนทมใชศาลทตดสนคด ซงอาจเปนพนกงานอยการหรอผเสยหาย

4) ระบบกฎหมายลกษณะพยานหลกฐานหรอระบบการคนหาความจรงในทางคด

ระบบกลาวหาเปนระบบวธพจารณาคดทมลกษณะเปนการตอสของบคคลสองฝาย

ภายใตกฎระเบยบทแนนอนตายตว โดยผพพากษาจะวางตวอยางเครงครด (Neutrality) ดงนน ผ

พพากษาจงมดลยพนจเกยวกบการด าเนนคดอยางจ ากด ศาลจะไมรเรมคนหาขอเทจจรงดวยตวเอง

แตปลอยใหเปนหนาทของคความทจะเปนผน าพยานหลกฐานเขาสบ เมอถงขนสดทาย ศาลจะเปนผ

ตดสนไปตามกระบวนการหรอเนอหาแหงพยานหลกฐานทคความไดน าเสนอตอศาล นอกจากน

คความคความจะมสทธเทาเทยมกน กลาวคอ คความฝายทกลาวหาฟองรองเพอใหมการเยยวยา

ความเสยหายทเกดขนจากการกระท าความผดหรอเพอน าตวผกระท าความผดมาลงโทษตาม

กระบวนการของกฎหมาย ในขณะทคความอกฝายหนงกมสทธเสนอพยานหลกฐานเพอหกลางขอ

กลาวนน ขอเทจจรงทศาลสรปหรอรบฟงเปนขอยตจงอาจเปนเพยงความจรงตามแบบพธเทานน70

5) การรบฟงค ารบสารภาพ

เนองจากระบบกลาวหา ศาลจะวางตวเปนกลางและเปดโอกาสใหคความไดตอสกน

เตมท ซงคความจะเปนผรวบรวมพยานหลกฐานเพอน าเสนอตอศาลเอง ดงนนเมอศาลเรม

กระบวนการพจารณา ศาลจะถามจ าเลยดวยค าถามวาจ าเลยยอมรบสารภาพหรอปฏเสธ ในกรณท

จ าเลยปฏเสธกจะด าเนนการสบพยานกนตอไป แตหากจ าเลยรบสารภาพ ศาลกจะลงโทษจ าเลยได

โดยไมด าเนนการสบพยานกนอก ดงนนในระบบดงกลาว “การตอรองค ารบสารภาพ” (Plea-

bargaining) จงถกน ามาใชอยางแพรหลายเพอหลกเลยงการพจารณาสบพยานแบบเตมรปแบบ71

70 จาก ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (น. 2), โดย อดม รฐอมฤต, 2555, กรงเทพฯ: เดอนตลา.

ลขสทธ 2555 โดยส านกพมพเดอนตลา. 71 ระบบกลาวหาและระบบไตสวนในวธพจารณาความอาญา (น. 128). เลมเดม.

DPU

28

2.2.1.2 ระบบไตสวน

แนวคดของระบบไตสวนตงอยบนพนฐานของประโยชนสาธารณะในการทจะ

ด าเนนคดและลงโทษผกระท าความผด เพอเปนการปองปรามอาชญากรรม (Crime control) ดงนน

ในระบบไตสวน บทบาทของศาลจะมมากในการถามพยานและคนหาความจรง โดยศาลจะเปนผน า

ความยตธรรมมาใหกบคความ

1) วธพจารณาในระบบไตสวน

วธพจารณาในระบบไตสวน ลกษณะส าคญ 3 ประการทแตกตางจากระบบกลาวหา

ดงน 72

(1) ระบบไตสวนมวธพจารณาดวยลายลกษณอกษร (Procédure écrite) กระบวน

พจารณาท าในส านวนสอบสวน ซงส านวนดงกลาวจะเสรจสนบรบรณเมอมการบงคบใชโทษ

(2) ระบบไตสวนมวธพจารณาแบบไมเปนคพพาท (Procédure non contradictoire)

ส านวนการสอบสวนจะด าเนนการฝายเดยว (unilatérale) บทบาทของผถกไตสวนทถกด าเนนคดจะ

เปนลกษณะตงรบ (passive) กระบวนการทงหมดมทมาจากผไตสวน ดงนนจงไมมคความทวางตว

เปนคพพาทกนตอหนาศาล ในวธพจารณาจงมเพยงผไตสวนและผถกไตสวนเทานน

(3) ระบบไตสวนมวธพจารณาลบ (Procédure secrète) กระบวนการพจารณาลบของ

ระบบไตสวนสะทอนใหเหนบทบาทสองประการ คอ ประการทหนง กระบวนการไตสวนจะไม

ด าเนนการในทสาธารณะ ประการทสอง ผมสวนเกยวของในกระบวนการไตสวนจะไมทราบอะไร

มากนกถงกระบวนพจารณาของผไตสวน พยานกไมทราบวาศาลก าลงไตสวนคดอะไรและใครเปน

ผตองหา เชนเดยวกนกบผตองหากไมทราบถงขอหาทศาลท าการไตสวน

2) ทมาของผพพากษา

ในระบบไตสวนจะใชผพพากษาอาชพ ลกษณะการด าเนนคดในระบบไตสวนจ าเปน

อยางยงทจะตองใชผพพากษาอาชพเพราะวธการไตสวนนนใชเทคนคมากกวาการด าเนนคดใน

ระบบกลาวหา การตงค าถามในการไตสวนจงไมใชค าถามปกต นอกจากนศาลในระบบไตสวนยง

ตองคนหาพยานหลกฐาน ความเปนมออาชพของผพพากษาจงมความส าคญตอการปฏบตหนาท

อยางไรกตาม ระบบกลาวหาบางแหงกใชผพพากษาอาชพ เชน ประเทศไทย แตบางแหงกใช

72 แหลงเดม. หนา 123.

DPU

29

ผพพากษาผสมกน เชน ในศาลอาญาทพจารณาคดโทษขนสงในประเทศฝรงเศส ทใชทงผพพากษา

อาชพรวมกบลกขนทมาจากประชาชนรวมกนพจารณาทงขอเทจจรงและขอกฎหมาย

3) ผเรมคดในระบบไตสวน

ผเรมคดจะเปนศาลไตสวนเอง ดงสภาษตเกาของฝรงเศสทวา “Tout juge est procureur

général” หรอ “ผพพากษาทกคนคอพนกงานอยการ” ซงหมายความวา ผพพากษาในระบบไตสวน

ทกคนสามารถเรมท าการไตสวนคดไดเองหากผพพากษาพบการกระท าความผด รวมทงผพพากษา

ไตสวนอาจเรมไตสวนคดจากค ารองทกขของผเสยหาย โดยไมตองผานองคกรทมอ านาจฟองคด

อยางไรกด หลกการใหผพพากษาไตสวนสามารถเรมคดไดเองในฝรงเศสไดถกยกเลกไปหมดแลว

เมอประกาศใชประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ค.ศ.1958 ดงนน ศาลฝรงเศสในปจจบนไม

อาจเรมคดไดเอง โดยตองใหอยการหรอผเสยหายเปนผเรมคด แตศาลไตสวนในฝรงเศสกยงคงใช

ระบบไตสวนอย

4) ระบบกฎหมายลกษณะพยานหลกฐานหรอระบบการคนหาความจรงในทางคด

ในระบบไตสวนนน ศาลในระบบไตสวนจะมหนาทในการรวบรวมพยานหลกฐานทง

ปวง ตวอยางเชน ผพพากษาไตสวน (Judge d'instruction หรอ Investigating judge) ในประเทศ

ฝรงเศส ซงไตสวนคดบนพนฐานแนวคดของระบบไตสวนจะเปนผมหนาทรวบรวมพยานหลกฐาน

ทงปวงเพอพสจนมลฟองคดอาญาวาคด มมลเพยงพอทจะสงฟองคดตอศาลตดสนหรอไม โดยการ

รวบรวมพยานหลกฐานของผพพากษาไตสวนนจะรวบรวมพยานหลกฐานทงปวงทงทางฝายผ

กลาวหาและทางฝายผตองหา นอกจากนศาลไตสวนยงท าหนาทอยางเปนกลางเพอรกษาประโยชน

สาธารณะทพนกงานอยการเปนผดแลและในขณะเดยวกนกจะดแลประโยชนของผถกด าเนนคด

อ านาจของผพพากษาไตสวนเพอรวบรวมพยานหลกฐานมมากมาย ตวอยางเชน การสอบปากค า

ผตองหา (Interrogatoires du mis en examen) การสอบปากค าผเสยหายและพยาน (Audition de la

partie civile et des témoins) การคมขงผตองหาระหวางพจารณา (Détention provisoire) การคน

(Perquisition) การยด (Saisies) การออกหมายเรยกหมายจบ (Mandat de comparution ou Mandat

d'amener) นอกจากน หากศาลไตสวนเรมด าเนนการไตสวนคดใด คกรณกไมมภาระหนาทใด ๆ

หนาทรวบรวมพยานหลกฐานทงหมดจะอยทศาลไตสวน ศาลจงเปนผมบทบาทส าคญในการคนหา

DPU

30

ความจรงไดอยางกวางขวาง เปนระบบวธพจารณาและสบพยานหลกฐานทมงการคนหาความจรง

เปนส าคญ ซงแตกตางจากระบบกลาวหา

5) การรบฟงค ารบสารภาพ

เนองจากศาลในระบบไตสวนจะมหนาทในการรวบรวมพยานหลกฐานทงปวงไมวาจะ

เปนพยานหลกฐานของฝายผกลาวหาหรอผตองหา ดงนน ในระบบไตสวน แมจ าเลยจะรบสารภาพ

ศาลกยงคงตองด าเนนการไตสวนหาความจรงตอไป เพอใหไดความจรงอยางถกตองและสมบรณ

ทสด อนสอดคลองกบค ากลาวของ J.L. Sauron ทวา “Deux demi-vérités ne feront pas une vérité

entière” (ความจรงเพยงครงเดยวทงสองไมกอความจรงทงหมด)73 อยางไรกด การพจารณากจะไม

เตมรปแบบเหมอนกบกรณจ าเลยปฏเสธ74

2.2.2 หลกการคนหาความจรงในคดอาญา การคนหาความจรงในคดอาญา คอ กระบวนการหรอวธการเพอใหไดขอเทจจรงแหง

คดมาพจารณาวนจฉยขอพพาทตาง ๆ เพอใหไดตวผกระท าความผดมาลงโทษ75 จากการพจารณา

บทบาทของศาลและคความในการแสวงหาพยานหลกฐานเพอน าเขามาสการพจารณา ท าให

สามารถแบงแยกรปแบบของการคนหาความจรงในคดอาญาไดเปน 2 ประเภท คอ การคนหาความ

จรงในทางรปแบบ และการคนหาความจรงในทางเนอหา76

2.2.2.1 การคนหาความจรงในทางรปแบบ

การคนหาความจรงในทางรปแบบ หมายถง การทศาลมบทบาทในการคนหาความจรง

ในลกษณะของการควบคมกระบวนการพจารณาใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนดไว เชน การ

ตรวจสอบวาพยานหลกฐานของคความนนยนตอศาลโดยชอบดวยกฎหมายหรอไม และ

พยานหลกฐานทน าเสนอตอศาลนนเพยงพอทจะวนจฉยไดวาจ าเลยนาจะเปนผกระท าความผดได

หรอไม เปนตน การคนหาความจรงในทางรปแบบดงกลาวน พยานหลกฐานอาจไดมาโดยการ

ยอมรบของคความทงสองฝายใหน ามาใชเปนพยานหลกฐานในคดได ซงเปนไปตามหลกการตกลง

73 แหลงเดม. หนา 119. 74 แหลงเดม. หนา. 128. 75 จาก “รายงานการเสวนาทางวชาการ เรอง กระบวนการยตธรรมจะรวมมอกนคนหาความจรงในคดอาญา

ไดอยางไร,” โดย กมลชย รตนสกาววงค, 2539, บทบณฑตย, 52 (1), น. 88. 76 บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (หนา 25). เลมเดม.

DPU

31

นนเอง77 สวนคความจะมบทบาทในการคนหาความจรงมากกวาศาล โดยจะเนนหลกการตอสกน

ระหวางคความในท านองเดยวกบในคดแพง

การคนหาความจรงในทางรปแบบ เปนวธการคนหาความจรงในประเทศทใชระบบ

กฎหมายคอมมอนลอวและใชระบบกลาวหาในกระบวนพจารณาคด เชน ประเทศองกฤษ และ

ประเทศสหรฐอเมรกา เปนตน ดงนน ในการคนหาความจรงจงเนนการปฏบตตามหลกเกณฑและ

กตกาอยางเครงครดมาก โดยทผช าระความตองวางตวเปนกลางและการพสจนขอเทจจรงเปนหนาท

ของคความ ศาลจะวางเฉยในการคนหาขอเทจจรงและมบทบาทจ ากด78 ศาลมบทบาทจ ากด โดยเปน

เพยงผตดสนคดเทานน ไมมอ านาจในการสบพยานเพมเตมหรอชวยคความฝายใดฝายหนงแสวงหา

พยานหลกฐาน โจทกกบจ าเลยมบทบาทส าคญเปนคตอสซงกนและกนอยางเหนไดชด ในคดอาญา

ศาลจะไมชวยโจทกแสวงหาพยานหลกฐานเพมเตมแตอยางใด และหนาทในการพสจนการกระท า

ความผดเปนหนาทของโจทกโดยเฉพาะ79 ในชนพจารณาคด คความจะมฐานะเทาเทยมกน เพอมให

ทงสองฝายไดเปรยบเสยเปรยบกน ศาลจะท าหนาทควบคมใหทงสองฝายด าเนนกระบวนพจารณา

ของตนไปตามกฎเกณฑเทานน ศาลจะไมมหนาทสบพยานหลกฐานหาขอเทจจรงในคด80 เพราะถอ

วาเปนหนาทของคความในการน าพยานหลกฐานเขาสบเพอสนบสนนขออางหรอขอเถยงของตน

และศาลจะตดสนคดไปตามพยานหลกฐานทคความน าสบเทานน ศาลจะไมถามพยานเพอคนหา

ความจรงจากพยานนอกเหนอจากทพยานไดเบกความตอบค าถาม ซกถาม ถามคานและถามตง81

เวนแตเพอประโยชนแหงความยตธรรม ซงศาลกจะซกถามพยานเทาทไมเปนการสบพยาน

77 แหลงเดม. หนา 25. 78 จาก English Legal System (p. 237), by Catherine Elliott and Frances Quinn, 2000. (อางไวใน บทบาท

ของศาลในการพจารณาคดอาญา (น.25), โดย วภา ปนวระ, 2551, กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ลขสทธ 2551 โดยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.)

79 จาก “ผลของขอสนนษฐานตามกฎหมายตอการก าหนดหนาทน าสบในคดอาญา,” โดย อดม รฐอมฤต, 2538, วารสารนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 25 (2), น. 306.

80 จาก Law Enforcement and Criminal Justice : An Introduction (p.70-71), by Paul B. Weston and Kenneth M. Wells, 1972. (อางไวใน บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (น.26), โดย วภา ปนวระ, 2551, กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ลขสทธ 2551 โดยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.)

81 จาก “การคนหาความจรงโดยพยานหลกฐาน,” โดย ประมล สวรรณศร, 2511, บทบณฑตย, 25, น. 754-755.

DPU

32

นอกเหนอจากทคความในคดน าสบไว82 นอกจากน กระบวนการพจารณาคดของประเทศคอม

มอนลอว ทใชระบบลกขน ศาลมหนาทจะตองใหค าแนะน าแกลกขนดวย หากศาลเขาไปมสวนรวม

ในการสบพยานหลกฐานเสยเอง กอาจจะท าใหการใหค าแนะน าแกลกขนเปนไปดวยความล าเอยง

หรออาจเปนทครหาส าหรบคความหรอบคคลอนได ในกรณน Lord Howert ซงเคยเปน Lord Chief

Justic ของประเทศองกฤษ เคยใหค าแนะน าแกศาลวา "ผพพากษามหนาทสงบปากสงบค า

จนกระทงถงวนาทสดทาย และพยายามทจะใหฉลาดเทาทตนไดรบจางใหวางทา"83

จงอาจสรปไดวา ศาลในระบบคอมมอนลอวมหนาทตรวจสอบความถกตองของเนอหา

ในคดจากพยานหลกฐานทคความน าเสนอตอศาลเปนหลก โดยศาลจะซกถามหรอน าพยานเขาสบ

ไดเฉพาะเพอความเปนธรรมและเปนกรณยกเวนเทานน ศาลจะวางตวเปนกลางอยางเครงครด

ดงนน บทบาทของศาลในประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอวจงมบทบาทในการคนหาความ

จรงแตเพยงในทางรปแบบเทานน

2.2.2.2 การคนหาความจรงในเนอหา

การคนหาความจรงในเนอหา หมายถง การคนหาความจรงในคดทมลกษณะการ

ด าเนนคดระหวางศาลและจ าเลย ในประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอว หรอประเทศในภาคพน

ยโรป มวธการช าระความทมงเอาผลทจะรขอเทจจรงทเกดขนเปนส าคญโดยไมเครงครดตอ

หลกเกณฑ84 และใชหลกการด าเนนคดอาญาโดยรฐ โดยมแนวคดวา การกระท าความผดทางอาญา

ท าใหรฐตกเปนผเสยหายดวย เพราะการกระท าความผดอาญาเปนการท าลายความสงบสขของการ

อยรวมกนในสงคม รฐจงตองเขามาเปนผด าเนนการเกยวกบความผดนน ๆ85 เนองจากการรกษา

ความสงบเรยบรอยใหเกดขนในสงคมถอวาเปนภารกจอยางหนงของรฐนนเอง นอกจากน

82 จาก The Judicial Process (p. 104), by Henry J. Abraham, 1980. (อางไวใน บทบาทของศาลในการ

พจารณาคดอาญา (น.27), โดย วภา ปนวระ, 2551, กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ลขสทธ 2551 โดยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.)

83 จาก รวมบทความทางวชาการของส านกงานศาลรฐธรรมนญ ชดท 3 ศาลรฐธรรมนญกบการพฒนาประชาธปไตยในระบบนตรฐ (หนา 398), โดย กลพล พลวน, 2547, กรงเทพฯ: ส านกงานศาลยตธรรม. ลขสทธ 2547 โดยส านกพมพส านกงานศาลยตธรรม.

84 “ผลของขอสนนษฐานตามกฎหมายตอการก าหนดหนาทน าสบในคดอาญา.” (น. 306). เลมเดม. 85 บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (น. 24). เลมเดม.

DPU

33

เจาหนาทของรฐและศาลจะรวมมอกนในการคนหาความจรง โจทกมหนาทชวยเหลอศาลในการ

คนหาพยานหลกฐาน ศาลจะคนหาขอเทจจรงจากพยานหลกฐานทงทคความน าเสนอตอศาลหรอ

ศาลเหนสมควรเรยกมาสบเอง ดงนนหลกการคนหาความจรงในเนอหา ในชนพจารณาของศาล จง

ไมมหลกเกณฑทเครงครดในการรบฟงพยานหลกฐานอยางในระบบกลาวหา ศาลเปนผมบทบาท

ส าคญในการพจารณาคด มอ านาจทจะสบพยานเพมเตมนอกเหนอจากทคความไดน าเสนอตอศาล

ได เพอคนหาขอเทจจรงใหไดใกลเคยงความจรงมากทสด86 การพจารณาคดอาญาของศาลในระบบ

กฎหมายซวลลอว จะไมเนนการตอสระหวางคความอยางเครงครดดงเชนประเทศทใชระบบ

กฎหมายคอมมอนลอว โจทกมบทบาทเปนเพยงผชวยเหลอศาลคนหาพยานหลกฐาน สวนศาลม

หนาทจะตองคนหาความจรงดวยตนเองดวย87 อยางไรกตามโจทกยงมหนาทจะตองน าสบกอน

เชนเดยวกบในระบบกลาวหา เพอสนบสนนขออางของตนวาจ าเลยเปนผกระท าผด เพราะจ าเลย

ไดรบการสนนษฐานตามหลกสากลวาเปนผบรสทธจนกวาจะพสจนไดวากระท าผดอาญา

(Presumption of innocence) และการรวบรวมพยานหลกฐานเพอวนจฉยความผดของจ าเลยในกรณ

นจงไมไดขนอยกบพยานหลกฐานของโจทก หรอของคความทน าสบเขาสส านวนของศาลเทานน

แตหมายรวมถงพยานหลกฐานของศาลเองดวย88

ดงนน จงอาจสรปไดวา ศาลในระบบซวลลอวมบทบาทเชงรกในการคนหาความจรง

ในทางเนอหาแหงคดดวย เนองจากพยานหลกฐานทคความน าสบยงไมชดเจน ศาลกสามารถ

สบพยานเพมเตมไดเองโดยจะเขาไปซกถามหรอน าพยานเขาสบเพอใหไดขอเทจจรงทใกลเคยง

ความจรงมากทสด มไดใชบทบาทในลกษณะการควบคมกระบวนการพจารณาใหเปนไปตาม

หลกเกณฑตามกฎหมายดงเชนบทบาทของศาลในประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอวทม

ลกษณะการคนหาความจรงในทางรปแบบเทานน

จะเหนไดวา หลกการคนหาความจรงในคดอาญา เปนหลกการทแทรกซมอยในทก

ระบบกฎหมาย ไมวาจะเปนประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอว หรอระบบกฎหมาย

86 “ผลของขอสนนษฐานตามกฎหมายตอการก าหนดหนาทน าสบในคดอาญา.” (น. 306). เลมเดม. 87 จาก Comparative Criminal procdure : Germany (p 1), by John H. Langbein, 1977. (อางไวใน บทบาท

ของศาลในการพจารณาคดอาญา (น.28), โดย วภา ปนวระ, 2551, กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ลขสทธ 2551 โดยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.)

88 บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (น. 28-29). เลมเดม.

DPU

34

ซวลลอว แตกตางกนแตเพยงบทบาทของศาลในการคนหาความจรงในคดอาญา ซงในประเทศทใช

ระบบคอมมอนลอว ศาลจะมบทบาทในการคนหาความจรงไปในทางรปแบบ เนองจากยงคงยดมน

ในหลกการรวบรวมพยานหลกฐานของระบบกลาวหาทศาลจะตองวางตนเปนกลางอยางเครงครด

เพราะการรวบรวมพยานหลกฐานเปนหนาทของคความเปนผน าเสนอตอศาล ไมใชหนาทศาล

สวนในประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอว ศาลจะมบทบาทในการคนหาความ

จรงไปในทางเนอหา แมในปจจบนการเรมคดเปนหนาทของคความไมใชศาล และลกษณะของการ

แบงแยกอ านาจฟองรองและการด าเนนคดออกจากกนอยางชดเจน ซงเปนลกษณะการพจารณาคด

ในระบบกลาวหากตาม แตเมอพจารณาจากลกษณะของวธการรวบรวมพยานหลกฐานในคดอาญา

แลวนน ศาลในประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอว จะมหนาทในการรวบรวมพยานหลกฐานทง

ปวงตามหลกการของระบบพจารณาแบบไตสวน ดงนน แมในกรณทจ าเลยรบสารภาพ ศาลกยง

สามารถด าเนนการไตสวนหาความจรงตอไปได มไดวางตนเปนกลางดงเชนศาลในระบบกลาวหา

นนเอง ยกตวอยางเชน ประเทศฝรงเศส แมระบบการพจารณาคดอาญาในศาลฝรงเศสจะมลกษณะ

เปนระบบผสม กลาวคอ ศาลไตสวนของฝรงเศสใชระบบไตสวน สวนศาลตดสนใชระบบกลาวหา

แตประเทศฝรงเศสใชระบบกฎหมายซวลลอวโดยใชหลกการด าเนนคดอาญาโดยรฐ ดงนน

หลกการคนหาความจรงในคดอาญาจงเปนการคนหาความจรงในเนอหา ในขณะทประเทศไทย ใช

ระบบกฎหมายซวลลอวเชนเดยวกบฝรงเศส และระบบการพจารณาคดในศาลเปนระบบกลาวหา89

ซงหลกการด าเนนคดอาญาของไทยใชหลกการด าเนนคดอาญาโดยรฐเชนเดยวกบฝรงเศส ดงนน

ศาลไทยจงมบทบาทเชงรกในการคนหาความจรงในเนอหาเชนกน

2.2.3 ความสมพนธระหวางระบบกฎหมาย หลกการคนหาความจรงและการรบฟงค ารบสารภาพในคดอาญาของไทย

ส าหรบระบบกฎหมายของประเทศไทยนน ศาสตราจารย ดร.คณต ณ นคร กลาววา

ตงแตประกาศใชพระราชบญญตวธพจารณาความมโทษส าหรบใชไปพลางกอน ร.ศ. 115 และ

ประกาศพระราชบญญตยกเลกวธพจารณาจารตนครบาล ร.ศ. 115 ท าใหประเทศไทยยกเลกระบบ

ไตสวนและมาใชระบบกลาวหาเชนเดยวกบนานาอารยประเทศ 90 และเมอพจารณาจากหลก

89 โปรดดในหวขอ 2.2.3 (หนา 34-38). 90 คณต ณ นคร. เลมเดม. น. 56.

DPU

35

แบงแยกระบบกลาวหาและระบบไตสวนของประเทศคอมมอนลอว และซวลลอว เฉพาะใน

ประเดนทเกยวกบวธพจารณาแบบคพพาท (Contradictoire)91 เมอน ามาพจารณากบระบบการ

ด าเนนคดอาญาของไทย จะพบวา ระบบการด าเนนคดอาญาในศาลไทยนนอยในระบบกลาวหา

ดวยเหตผลหลายประการดงน92

ประการแรก การพจารณาคดอาญาในศาลไทยมการแยกอ านาจตดสนคดออกจากอ านาจ

ฟองคดอาญา โดยก าหนดอ านาจฟองคดอาญาใหกบพนกงานอยการและผเสยหายในประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 28 โดยศาลไทยไมอาจเรมคดเองไดแมเปนผทราบ

ขอเทจจรงนน ๆ ดวยตนเองกตาม

ประการทสอง การพจารณาคดอาญาในศาลไทยมคความทเปนคพพาทกนสองฝาย คอ

“ผกลาวหา” ไดแก พนกงานอยการหรอผเสยหาย กบ “ผถกกลาวหา” ไดแก จ าเลย และศาลวางตว

เปนกลางในการตดสนขอพพาททงสอง ดงจะเหนไดจากประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา 174 ไดก าหนดล าดบการพจารณาสบพยานในชนศาลไวเปนล าดบ คอ ล าดบแรกใหโจทก

แถลงเปดคดแลวน าพยานเขาสบกอน จากนนจงใหจ าเลยแถลงเปดคดแลวน าพยานเขาสบ ซงมาตรา

174 แสดงใหเหนถงลกษณะการพจารณาแบบคพพาท (Contradictoire) ในศาลไทยไดอยางชดเจน

ประการทสาม กระบวนการพจารณาในศาลไทยนนจะตองกระท าโดยเปดเผย ตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 172 ซงสอดคลองกบระบบกลาวหาทวาการ

ด าเนนคดตองเปดเผย เพอใหสาธารณชนตรวจสอบได

ประการทส การเบกความในศาลตองกระท าดวยวาจา กลาวคอ การเบกความในศาล

ตองกระท าดวยวาจาเปนหลก โดยศาลอาจเรยกส านวนการสอบสวนจากพนกงานอยการมา

ประกอบการพจารณาไดเมออยการสบพยานเสรจตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา 175

อยางไรกตาม แมศาลไทยจะใชระบบกลาวหาในวธพจารณาความอาญา แตในประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทย กมบทบญญตทสอดคลองกบหลกการคนหาความจรง

หลายประการ เชน มาตรา 174 วรรคทาย ก าหนดใหศาลสามารถสงงดสบพยานได มาตรา 228

91 ระบบกลาวหาและระบบไตสวนในวธพจารณาความอาญา (น. 123,129-131). เลมเดม. 92 แหลงเดม. หนา 138-141.

DPU

36

ก าหนดใหศาลเปนมอ านาจสบพยานเพมเตม และมาตรา 229 ก าหนดใหศาลเปนผสบพยานไดดวย

ตนเอง ดงนน การสบพยานในคดอาญาจงเปนหนาทของศาล โดยมโจทกและจ าเลยเปนผกระตนให

มการสบพยาน93 จะเหนไดวา ลกษณะการพจารณาของศาลไทยสอดคลองกบวธพจารณาในชนศาล

ตดสนของฝรงเศส แตอยางไรกตามในทางปฏบตศาลไทยยงคงใหคความเปนผสบพยานอยด

นนเอง94

ดงนน จงสรปไดวา แมระบบกฎหมายทใชในการด าเนนคดอาญาของศาลไทย จะเปน

ระบบกลาวหา แตหลกการด าเนนคดอาญาในประเทศไทยเปนการด าเนนคดอาญาโดยรฐ ททกฝาย

มหนาทคนหาความจรง กลาวคอ ในชนเจาพนกงานมหนาทคนหาความจรงโดยไมผกมดกบค าขอ

หรอค ารองขอของผใด และในชนศาล ศาลมหนาทตองกระตอรอรนในการคนหาความจรง ศาลเอง

จะวางเฉยไมได ในการท าหนาทคนหาความจรงของศาลนนศาลไมผกมดกบแบบหรอค ารองขอ

ของผใดเชนเดยวกนศาลมหนาท ตองคนหาความจรงจนเปนทพอใจซงการคนหาความจรงใน

ลกษณะนเรยกวา "หลกการคนหาความจรงในคดอาญา (Inquisitionsprinzip)"95 และการคนหา

ความจรงในคดอาญา ตามระบบกฎหมายไทยนน เปนการคนหาความจรงในทางเนอหา มใชแต

เพยงการคนหาความจรงในทางรปแบบ ซงแตกตางกบการคนหาความจรงในบางประเทศทใช

ระบบกฎหมาย คอมมอนลอว เชนประเทศองกฤษ และสหรฐอเมรกา ทยดตดเพยงแครปแบบ

เทานน

ส าหรบหลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลย ตามมาตรา 176 ซงก าหนดใหศาลตอง

ฟงพยานหลกฐานจนกวาจะพอใจวาจ าเลยกระท าความผดจรงในกรณทจ าเลยรบสารภาพในคดทม

โทษจ าคกอยางต าตงแต 5 ปขนไปนน ถอวาเปนแนวคดทมาจากหลกการคนหาความจรงใน

คดอาญาอกประการหนงทก าหนดไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทย ซ งเรยก

อกอยางหนงวา เปนหลกของ “การสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพ” ซงเปนหลกทมมา

ตงแตการประกาศใชประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาครงแรก (ประกาศใชในป พ.ศ. 2478)

93 จาก “วธพจารณาความอาญาของไทย หลกกฎหมายกบทางปฏบตทไมตรงกน,” โดย คณต ณ นคร, 2528,

วารสารนตศาสตร, 5 (3), น. 1-17. 94 ระบบกลาวหาและระบบไตสวนในวธพจารณาความอาญา (น. 138-139). เลมเดม. 95 กฎหมายวธพจารณาความอาญา (น. 69). เลมเดม.

DPU

37

ซงมาตรา 176 เดมนน ไดบญญตใหคดซงมอตราโทษจ าคกอยางสงตงแต 10 ปขนไป ศาลจะตองรบ

ฟงพยานโจทกประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยจนกวาจะพอใจวาจ าเลยกระท าความผดจรง 96 ซง

ตอมาในป พ.ศ. 2499 ไดแกไขเปลยนแปลงเปนคดทมอตราโทษจ าคกอยางต าตงแต 5 ปขนไป

ก าหนดใหศาลยงตองฟงพยานหลกฐานจนกวาจะพอใจวาจ าเลยกระท าความผดจรง

จะเหนไดวา หลกการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทย มมาตงแตสมยยกรางประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

อาญาเปนครงแรก (ประกาศใชในป พ.ศ. 2478) แลว ซงหลกการดงกลาวน ไมพบในกฎหมายของ

ตางประเทศแตอยางใด เนองจากในหลาย ๆ ประเทศ การรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยเปน

พยานหลกฐานไดเพยงใดนน ถอวาเปนหลกกฎหมายทวไป ยกตวอยางเชน ประเทศฝรงเศส กเปนท

ยอมรบวาค ารบสารภาพของจ าเลยเปนพยานหลกฐานทศาลสามารถรบได จงไมไดมบญญตไวใน

กฎหมายแตอยางใด แตในทางปฏบตศาลสงจะยอมรบวาในกรณความผดทมโทษสถานเบา เมอ

จ าเลยรบสารภาพแลวศาลงดสบพยานเสยได แตถาเปนความผดรายแรง ในทางปฏบตศาลกจะไมงด

การสบพยานตอไป สวนในประเทศเยอรมน ค ารบสารภาพของจ าเลยถอเปนพยานหลกฐานทรบฟง

ไดไมวาจะเปนความผดประเภทใด เปนตน97

ดงนนจงนบไดวาการบญญตหลกเกณฑการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพ

ในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 ของไทย เปนหลกกฎหมายของไทยโดยแท

เลยกวาได และแนวความคดซงอยเบองหลงของบทบญญตดงกลาว กคอมความมงหมายทจะใหศาล

ท าหนาทในการคนหาความจรงในค ารบสารภาพ โดยจะตองมงเนนทจะคนหาความจรงในเนอหา

ดวยนนเอง อนเปนหลกส าคญของหลกการด าเนนคดอาญาโดยรฐนนเอง กลาวคอ แมวาค ารบ

สารภาพจะเปนพยานหลกฐานอยางหนงทสามารถรบฟง แตกไมควรละเลยทจะคนหาความจรง

ตามค ากลาวของ J.L. Sauron ทวา “Deux demi-vérités ne feront pas une vérité entière” (ความจรง

96 จาก ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176. (ฉบบประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 52 หนา

598 วนท 10 มถนายน 2478) 97 จาก บนทก เรอง การรบสารภาพของจ าเลยในกฎหมายตางประเทศ, โดย ส านกงานคณะกรรมการ

กฤษฎกา.

DPU

38

เพยงครงเดยวทงสองไมกอความจรงทงหมด)98 ดงนนจงไดมการบญญตหลกเกณฑในมาตรา 176

วรรคแรก นนเอง

98 ระบบกลาวหาและระบบไตสวนในวธพจารณาความอาญา (น. 119). เลมเดม.

DPU

บทท 3

หลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณา

ในบทน เปนการเปรยบเทยบหลกการรบฟงค ารบสารภาพในชนพจารณาตามกฎหมาย

ไทยและกฎหมายตางประเทศ เกยวกบลกษณะของค า รบสารภาพทสามารถรบฟง เปน

พยานหลกฐานในชนพจารณาคดไดและผลของการรบสารภาพในชนพจารณา รวมถงจะได

วเคราะหเปรยบเทยบบทบาทของศาลไทยและศาลตางประเทศเกยวกบการคนหาความจรงในค ารบ

สารภาพวามความแตกตางกนมากนอยเพยงไร

3.1 หลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาตามกฎหมายไทย

3.1.1 ค ารบสารภาพทรบฟงได 3.1.1.1 ความหมายของค ารบสารภาพ

ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน “ค ารบสารภาพ” หมายถง “ค าพดอนเปนการ

ยอมรบผด” ค ารบสารภาพในภาษาองกฤษตรงกบค าวา “confession” สวนในภาษาลาตนตรงกบค า

วา “confessio” ค ารบสารภาพในคดอาญา คอ การทบคคลซงถกกลาวหาวากระท าผด99 ไดกลาว

ถอยค าอนเปนการยอมรบขอเทจจรงอนเปนปฏปกษหรอเปนผลรายตอตนเอง ไมวาจะเปนการ

ยอมรบขอเทจจรงโดยตรงวาตนเปนผกระท าความผดทางอาญา หรอการยอมรบขอเทจจรงซงอาจ

น าไปสการวนจฉยไดวาบคคลนนเปนผกระท าความผดทางอาญากตาม 100 ค ารบสารภาพใน

คดอาญานนอาจเปนค ารบสารภาพทใหไวตอเจาพนกงานต ารวจผจบกม พนกงานสอบสวน หรอ

การรบสารภาพตอศาล

99 จาก กฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (น. 90), โดย แวว ยอดพยง, 2509, กรงเทพฯ: สทธการพมพ.

ลขสทธ 2509 โดยส านกพมพสทธการพมพ. 100 แหลงเดม. หนา 12.

DPU

40

3.1.1.2 ลกษณะของค ารบสารภาพทรบฟงได

1) พจารณาจากรปแบบของการรบสารภาพ

การรบสารภาพของจ าเลย อาจท าได 2 รปแบบ คอ การรบสารภาพดวยวาจา และ

การรบสารภาพเปนลายลกษณอกษร ส าหรบค ารบสารภาพดวยวาจา อาจมไดทงโดยตรงและโดย

ปรยาย ค ารบสารภาพโดยปรยายมกเกดจากค าพดทไมไดเปนการรบสารภาพโดยตรงเสยทเดยว แต

พออนมานถงขอเทจจรงได ค ารบสารภาพโดยปรยายมกไมใครจะเกดขนบอยนก โดยมากมกจะ

เปนค ารบสารภาพโดยตรง เชน ผตองหาในคดอาญารบสารภาพตอพนกงานสอบสวนวาไดกระท า

ความผด เปนตน สวนค ารบสารภาพเปนลายลกษณอกษร อาจเกดจากค าใหการของผตองหาในชน

สอบสวนทถกบนทกขอความเปนลายลกษณอกษรในลกษณะของบนทกค าใหการของผตองหา

โดยพนกงานสอบสวนจะตองอานบนทกค าใหการของผตองหาและใหผตองหาอานเองอกครงหนง

กอนใหผตองหาลงลายมอชอไวในบนทกค าใหการดงกลาว 101 สวนในชนพจารณาคดของศาลนน

จ าเลยจะยนค าใหการรบสารภาพเปนวาจาหรอลายลกษณอกษรกได ซงตามกฎหมายแลว เมอจ าเลย

มาอยตอหนาศาล และศาลเชอวาเปนจ าเลยจรง ศาลจะตองอานและอธบายฟองใหจ าเลยฟง และ

ถามวาไดกระท าผดจรงหรอไม จะใหการตอสอยางไรบาง ซงศาลจะตองจดค าใหการของจ าเลยไว

แตถาจ าเลยไมยอมใหการ ศาลกจะตองจดรายงานกระบวนพจารณาไวและด าเนนการพจารณา

ตอไปเชนกน ซงในกรณนแมวาจ าเลยจะยนค าใหการรบสารภาพเปนหนงสอไวกอนกตาม ศาลก

จะตองถามค าใหการจ าเลยอกครงหนง แลวจดรายงานกระบวนการพจารณาใหจ าเลยลงชอใน

รายงานกระบวนการพจารณาไวดวย ตามบทบญญตในมาตรา 172102

2) พจารณาจากเนอหาของค ารบสารภาพ

ก. จะตองยอมรบวากระท าความผด กลาวคอ “ค ารบสารภาพ” จะตองมลกษณะเปน

การยอมรบวาตนไดกระท าความผดอาญาตามทโจทกฟอง มใชเปนการให “ค ารบ” ทเปนแตเพยง

101 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/4 วรรคสอง บญญตวา “เมอผตองหาเตมใจใหการ

อยางใดกใหจดค าใหการไว ถาผตองหาไมเตมใจใหการเลยกใหบนทกไว” 102 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 172 วรรคสอง บญญตวา “เมอโจทกหรอทนายโจทกและ

จ าเลยมาอยตอน.ศาลแลว และศาลเชอวาเปนจ าเลยจรง ใหอานและอธบายฟองใหจ าเลยฟง และถามวาไดกระท าผดจรงหรอไม จะใหการตอสอยางไรบาง ค าใหการของจ าเลยใหจดไว ถาจ าเลยไมยอมใหการ กใหศาลจดรายงานไวและด าเนนการพจารณาตอไป

DPU

41

การยอมรบในขอเทจจรงบางประการตามทปรากฏในค าฟองของโจทกเทานน ยกตวอยางเชน กรณ

ทโจทกฟองวาจ าเลยกระท าโดยประมาทเปนเหตใหผเสยหายไดรบบาดเจบเปนอนตรายสาหส

ทพพลภาพขาเป และปวยเจบดวยอาการทกขเวทนาเกนกวา 20 วน ซงจ าเลยยอมรบขอเทจจรงท

เกดขนวา ผ เสยหายมอาการเจบปวยดงกลาวจรง แตไมไดยอมรบสารภาพวาเปนผกระท าให

ผเสยหายไดรบบาดเจบ ผลคอ ขอเทจจรงวาผเสยหายเจบปวยดวยอาการสาหสตามกฎหมาย เปนท

ยตแลวตามค ารบของจ าเลย สวนจ าเลยจะเปนผกระท าความผดตามฟองหรอไมยงไมเปนทยต

ผเขยนเหนวา กรณ “ค ารบ” ในขอเทจจรงในบางกรณกอาจจะน าไปสการยอมรบ

สารภาพวากระท าความผดตามฟองไดเชนกน หากมความชดเจนเพยงพอ เชน กรณโจทกฟองวา

จ าเลยมความผดฐานฆาผอนเปนเหตใหผอนถงแกความตายและฐานครอบครองอาวธปนโดยมได

รบอนญาต จ าเลยใหการปฏเสธวามไดฆาผอน แตยอมรบวาปนของกลางซงไมมทะเบยนนนเปน

ของตนจรง ดงน จงถอไดวา การรบขอเทจจรงตนเปนเจาของปนของกลางซงไมมทะเบยน เปนการ

รบสารภาพในความผดฐานครอบครองอาวธปนโดยมไดรบอนญาตไดเชนกน

ข. จะตองชดเจนไมเคลอบคลม กลาวคอ “ค ารบสารภาพ” จะตองชดเจนและไมเคลอบ

คลม ยกตวอยางเชน กรณทโจทกฟองจ าเลยโดยขอใหศาลเลอกลงโทษในความผดฐานใดฐานหนง

ในหลายฐานความผดทฟองตามทพจารณาไดความ เชน ฟองวาจ าเลยลกทรพยหรอมฉะนนกรบ

ของโจร ดงน ค ารบสารภาพของจ าเลยจะตองไดความชดเจนวา จ าเลยรบวาไดกระท าความผดฐาน

ใดในระหวางสองฐานความผดทโจทกฟอง มฉะนน ไมถอวาเปนค ารบสารภาพทชดแจง และตอง

สบพยานตอไปจนกวาจะไดความวาไดกระท าความผดฐานใดกนแน 103

ค. จะตองรบสารภาพตลอดขอกลาวหา กลาวคอ “ค ารบสารภาพ” จะตองเปนการรบ

สารภาพตลอดขอกลาวหาตามฟองโดยไมมเงอนไข หรอขอตอสใด ๆ แอบแฝง ยกตวอยางเชน

กรณการรบสารภาพ โดยมขอตอสอยในตว เชน ยอมรบวากระท าความผดตามฟองจรง แตกระท า

เพอปองกนตวหรอมความจ าเปน หรอเปนการบนดาลโทสะ เปนตน ตองถอวาปฏเสธ มใชการรบ

สารภาพผด (ค าพพากษาฎกาท 955/2480)104 จ าเลยใหการรบสารภาพฐานลกทรพยตามค าฟอง และ

แถลงตอศาลวา กระท าโดยรเทาไมถงการณนน การทจ าเลยแถลงตอศาลวา กระท าไปโดย

103 ค าพพากษาฎกาท 819/2513 ประชมใหญ 2513 ฎ.1189 104 หมายเหตทายค าพพากษาฎกาท 1475/2550 และค าพพากษาฎกาท 330/2491 ประชมใหญ 2491 ฎ. 457

DPU

42

รเทาไมถงการณกเพอใหศาลบรรเทาโทษ คอ ลงโทษจ าเลยสถานเบา ไมใชเปนค าใหการวามไดม

เจตนากระท าผด ศาลพพากษาลงโทษจ าเลยได (ค าพพากษาฎกาท 2274/2525) กรณนถอวาจ าเลยรบ

สารภาพตามฟองแลวนนเอง

สวนการรบสารภาพตองรบตลอดขอหานน เพราะเหตวา ค าขอของโจทกอาจมการ

ขอใหศาลลงโทษในความผดใดฐานหนง แตขอใหเพมโทษเพราะเหตกระท าความผดอก การรบ

สารภาพของจ าเลยทศาลจะน ามาพจารณาเพอท าค าพพากษานน จะตองเปนค ารบสารภาพใน

ความผด คอ ตลอดขอหา แตถาจ าเลยรบสารภาพตลอดฟอง หมายความวา ยอมรบวาไดกระท า

ความผดอนเปนเหตทโจทกขอใหเพมโทษดวย ซงถาจ าเลยรบสารภาพในกรณหลงน ศาลกจะเพม

โทษใหได (ค าพพากษาฎกาท 1017/2507 ประชมใหญ 2507 ฎ.1692 ค าพพากษาฎกาท 387/2525

ประชมใหญ 2525 ฎ. 237)105

3) พจารณาจากวธการไดมาซงค ารบสารภาพ

ก. ค ารบสารภาพในชนจบกมหรอชนรบมอบตว กอนทผตองหาทถกน าตวมาสการ

สอบสวนของพนกงานสอบสวน อาจจะผานขนตอนการถกจบกมตวมากอน ซงผตองหาอาจจะให

ถอยค าตอเจาพนกงานผจบในชนจบกม หรอในชนรบมอบตว โดยยอมรบสารภาพวาตนกระท า

ความผดตามขอกลาวหา ซงในกรณดงกลาวน ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 84

วรรคทาย ไดบญญตไววา “ถอยค าใด ๆ ทผถกจบใหไวตอเจาพนกงานผจบ หรอพนกงานฝาย

ปกครองหรอต ารวจในชนจบกมหรอรบมอบตวผถกจบ ถาถอยค านนเปนค ารบสารภาพของผถกจบ

วาตนไดกระท าความผดหามมใหรบฟงเปนพยานหลกฐาน แตถาเปนถอยค าอน จะรบฟงเปน

พยานหลกฐานในการพสจนความผดของผถกจบไดตอเมอไดมการแจงสทธตามวรรคหนง หรอ

ตามมาตรา 83 วรรคสอง แกผถกจบแลวแตกรณ” ดงนน แมวาเจาพนกงานผจบกมจะไดกระท าการ

แจงสทธตามวธการทกฎหมายก าหนดจนครบถวนแลวกตาม ค ารบสารภาพของผตองหากมอาจรบ

ฟงเปนพยานหลกฐานได

ข. ค ารบสารภาพในชนสอบสวน ส าหรบค ารบสารภาพของผตองหาชนสอบสวน ไม

ตองหามรบฟงเปนพยานหลกฐานในชนศาล หากไดกระท าตามขนตอนและวธการตามกฎหมาย

105 จาก หลกกฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 2 (น. 111), โดย ณรงค ใจหาญ, 2550, กรงเทพฯ: วญญชน.

ลขสทธ 2550 โดยส านกพมพวญญชน.

DPU

43

กอนทจะไดมาซงค ารบสารภาพโดยถกตองและครบถวนแลวกลาวคอ ในกรณทไดตวผตองหามาส

การสอบสวนของพนกงานสอบสวน ไมวาจะไดผานการจบกมมากอนหรอไม กฎหมายไดก าหนด

มาตรการและขนตอนใหพนกงานสอบสวนตอง ด าเนนการตาง ๆ ตามกฎหมายใหครบถวนกอนท า

การสอบสวน ตามทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาอาญา ดงน

(1) การจดหาทนายใหแกผตองหาในชนสอบสวน กลาวคอ ในคดทมอตราโทษ

ประหารชวต หรอในคดทผตองหามอายไมเกนสบแปดป ในวนทพนกงานสอบสวนแจงขอหา กอน

เรมถามค าใหการ พนกงานสอบสวนจะตองถามผตองหาเสยกอนวามทนายความหรอไม ถา

ผตองหาไมมทนายความ จะตองด าเนนการจดหาทนายความใหกบผตองหาเสยกอนจะด าเนนการ

สอบสวนตอไป สวนในคดทมอตราโทษจ าคก กอนเรมถามค าใหการใหพนกงานสอบสวนถาม

ผตองหาวามทนายความหรอไมดวยเชนกน ซงถาผตองหาไมมทนายความและตองการทนายความ

จะตองจดหาทนายความใหดวย106

(2) การสอบสวนผตองหาทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป ประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา มาตรา 134/2 ไดบญญตใหน าบทบญญตในมาตรา 133 ทว มาใชบงคบโดยอนโลมแก

การสอบสวนผตองหาทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป กลาวคอ ในคดความผดเกยวกบเพศ ความผด

เกยวกบชวตและรางกายอนมใชความผดทเกดจากการชลมนตอส ความผดเกยวกบเสร ภาพ

ความผดฐานกรรโชก ชงทรพยและปลนทรพยตามประมวลกฎหมายอาญา ความผดตามกฎหมายวา

ดวยการปองกนและปราบปรามการคาประเวณ ความผดตามกฎหมายวาดวยมาตรการในการ

ปองกนและปราบปรามการคาหญงและเดก ความผดตามกฎหมายวาดวยสถานบรการ หรอคด

ความผดอนทมอตราโทษจ าคก ซงผเสยหายหรอพยานทเปนเดกอายไมเกนสบแปดปรองขอ การ

ถามปากค าผเสยหายหรอพยานทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป พนกงานสอบสวนจะตองแยกกระท า

เปนสวนสดในสถานททเหมาะสมส าหรบเดก และใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคล

ทเดกรองขอ และพนกงานอยการรวมอยดวยในการถามปากค าเดกนน และในกรณทนกจตวทยา

หรอนกส งคมสง เคราะห เหนว าการถามปากค า เดกคนใดหรอค าถามใด อาจจะมผล

กระทบกระเทอนตอจตใจเดกอยางรนแรง ใหพนกงานสอบสวนถามผานนกจตวทยาหรอนกสงคม

สงเคราะหเปนการเฉพาะตามประเดนค าถามของพนกงานสอบสวน โดยมใหเดกไดยนค าถามของ

106 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/1

DPU

44

พนกงานสอบสวนและหามมใหถามเดกซ าซอนหลายครงโดยไมมเหตอนสมควร นอกจากน ให

เปนหนาทของพนกงานสอบสวนทจะตองแจงใหนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคลทเดก

รองขอ และพนกงานอยการทราบ รวมทงแจงใหผเสยหายหรอพยานทเปนเดกทราบถงสทธตาม

กฎหมายดงกลาวนดวย

นอกจากนพนกงานสอบสวนจะตองจดใหมการบนทกภาพและเสยงการถามปากค า

ดงกลาวซงสามารถน าออกถายทอดไดอยางตอเนองไวเปนพยาน และในกรณจ าเปนเรงดวนอยางยง

ซงมเหตอนควรไมอาจรอนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคลทเดกรองขอ และพนกงาน

อยการเขารวมในการถามปากค าพรอมกนได ใหพนกงานสอบสวนถามปากค าเดกโดยมบคคลใด

บคคลหนงตามวรรคหนงอยรวมดวยกได แตตองบนทกเหตทไมอาจรอบคคลอนไวในส านวนการ

สอบสวน107

(3) สทธในการมทนายความและผทไววางใจเขารบฟงการสอบปากค าของผตองหา

กลาวคอ พนกงานสอบสวนจะตองอนญาตใหทนายความของผตองหาหรอผทตองหาไววางใจเขา

ฟงการสอบปากค าผตองหาไดดวย108

(4) การแจงสทธตาง ๆ ใหผตองหาทราบกอนทจะใหถอยค าใด ๆ แกพนกงานสอบสวน

กลาวคอ ในการถามค าใหการผตองหา กฎหมายก าหนดใหพนกงานสอบสวนตองแจงใหผตองหา

ทราบกอนวาผตองหามสทธทจะใหการหรอไมกได และถาผตองหาใหการ ถอยค าทผตองหาใหการ

นนอาจใชเปนพยานหลกฐานในการพจารณาคดได รวมถงจะตองแจงสทธเกยวกบการทผตองหาม

สทธทจะใหทนายความหรอผซงตนไววางใจเขาฟงการสอบปากค าตนไดดวย109

ในกรณทพนกงานสอบสวนไมไดด าเนนการตามกฎหมายดงทไดกลาวมาขางตน

จะสงผลใหถอยค าใด ๆ ทผตองหาใหไวตอพนกงานสอบสวนกอนทจะมการด าเนนการดงกลาว

จะรบฟงเปนพยานหลกฐานในการพสจนความผดของผนนมได 110 ดงนน จงเทากบวาค ารบ

สารภาพของผตองหาในชนสอบสวนทจะสามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานในชนศาลได จะตอง

107 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 133 ทว 108 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ตามมาตรา 134/3 109 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/4 วรรคแรก 110 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/4 วรรคทาย

DPU

45

ผานการด าเนนการและการแจงสทธใหผตองหาทราบกอนสอบสวนตามทกฎหมายก าหนดไว

เสยกอน

ส าหรบในกรณตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาในมาตรา 134 ท

ก าหนดใหตองมการแจงขอหาใหผตองหาทราบในเวลาแรกทผตองหามาปรากฏตวตอพนกงาน

สอบสวนนน ในกรณทไมกระท าตามทกฎหมายบญญตจะมผลอยางไรนน กฎหมายมไดบญญตผล

ไวอยางชดเจน แตในกรณนไดมความเหนของนกกฎหมายทแตกตางกนอย กลาวคอ ฝายหนงเหน

วา ถาไมไดแจงขอหาไมถอวาคดนนไดมการสอบสวนในความผดตามขอหานนส าหรบตวผตองหา

นน เปนเหตใหพนกงานอยการไมมอ านาจฟองผตองหาเปนจ าเลยในความผดตามขอหานนตาม

มาตรา 120111 สวนนกกฎหมายอกฝายหนงเหนวา การไมแจงขอหาไมท าใหการสอบสวนเสยไป ไม

ถงกบท าใหการสอบสวนเสยไป อยการยงคงมสทธฟองผตองหาเปนจ าเลยได ผลของการไมแจง

ขอหาคงเปนแตจะใชค าใหการนน (รวมถงค ารบสารภาพในชนสอบสวน) ยนผตองหาในชน

พจารณาไมไดเทานน112

(5) ค ารบสารภาพจะตองไดมาโดยความสมครใจ กลาวคอ ค ารบสารภาพในชน

สอบสวนทจะสามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานในชนศาลไดจะตองเปนการรบสารภาพดวยความ

สมครใจ ซงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 135 บญญตไววา “ในการถาม

ค าใหการผตองหา หามมใหพนกงานสอบสวนท าหรอจดใหท าการใด ๆ ซงเปนการใหค ามนสญญา

ขเขญ หลอกลวง ทรมาน ใชก าลงบงคบ หรอกระท าโดยมชอบประการใด ๆ เพอจงใจใหเขาใหการ

อยางใด ๆ ในเรองทตองหานน” ค ารบสารภาพโดยไมสมครใจตามแนวคดของกฎหมายไทย อาจ

เกดจากการกระท าอยางหนงอยางใดดงตอไปน

การหลอกลวงเพอจงใจใหรบสารภาพ หมายถง การกระท าใด ๆ กตามทท าเพอให

ผตองหาเกดความหลงผดและเปนเหตใหผตองหารบสารภาพ อาจะเปนการกระท าทางรางกาย วาจา

หรอการปกปดความจรงทควรบอกแกผตองหา โดยอาจจะไมไดแสดงออกโดยตรงกได เพยงแต

111 จาก กฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 1 (น. 291), โดย คนง ฦๅไชย, 2543, กรงเทพฯ: พมพลกษณ.

ลขสทธ 2543 โดยส านกพมพพมลกษณ. 112 จาก หมายเหตทายค าพพากษาฎกาท 1250/2521, โดย จตต ตงศภทรย. (อางไวใน “ค ารบสารภาพชนสอบสวน,” โดย ธสทธ พนธฤทธ, 2538, วารสารอยการ, 18 (206), น. 111.)

DPU

46

เปนการกระท าทท าใหผตองหาเขาใจไดกพอ และไมจ าเปนตองเปนการบอกกลาวโดยตรงกบ

ผตองหา เพยงแตกลาวกบผใดโดยเจตนาใหผนนบอกผตองหาอกตอหนงกได 113 ยกตวอยางเชน

ผตองหาใหการรบสารภาพเพราะถกต ารวจหลอกลวงวา มพยานรเหนวาจ าเลยเปนผราย ถาไมรบจะ

ตกหนกคนเดยว ถารบสารภาพบางทศาลอาจจะกรณาเพยง 4-5 ป ค ารบสารภาพฟงไมได114 จ าเลย

รบสารภาพวาฆาคนตายโดยเจตนา เพราะพนกงานสอบสวนกลาวแกจ าเลยวา ไตสวนพยานโจทก

สม พยานจ าเลยไมสม จรงอยางไรขอใหรบสารภาพเสยจะไดรบความกรณาจากศาล จ าเลยวา เหน

จะถกตดหว พนกงานสอบสวนวา พงท าผดครงแรกศาลคงกรณาไมถกตดหว ค ารบสารภาพรบฟง

ไมได115 จ าเลยรบสารภาพเพราะพนกงานสอบสวนใหค าแนะน าวา “ใหรบเสยโดยดจะกนไวเปน

พยาน” ค ารบสารภาพของจ าเลยรบฟงไมได116 จ าเลยรบสารภาพเพราะพนกงานสอบสวนพดวา “ถา

รบเสยคงจะไดรบความกรณาจากศาล เพราะเรองนมหลกฐานอนยนความผดของจ าเลย” ซงความ

จรงไมม ค ารบสารภาพจงมาจากการหลอกลวงรบฟงไมได117 เปนตน

แตอยางไรกตามค าพดของเจาพนกงานทกลาวตอผตองหา หากกระท าโดยความชอบ

ธรรมมไดมเจตนาหลอกลวงหรอจงใจกยอมรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานได เชน

พนกงานสอบสวนพดกบผตองหาวา ฝายโจทกมพยานหลกฐานมนคง ถาใหการรบสารภาพกจะ

ไดรบความปรานจากศาล ไมถอวาเปนการขเขญหลอกลวง118 พนกงานสอบสวนพดกบผตองหาวา

ถาท าผดจรงกรบสารภาพเสย โทษจะไดเบา ไมเปนค าหลอกลวง ค ารบสารภาพรบฟงเปน

พยานหลกฐานได 119 เปนตน

การขเขญเพอใหรบสารภาพ หมายถง การท าใหผตองหาหวนวตกหรอกลววาจะเกด

ภยนตรายแกตนเองหรอแกผอนทมความสมพนธใกลชดกบผตองหา120 อาจเปนการกระท าดวยวาจา

113 “ค ารบสารภาพชนสอบสวน,” (น. 119). เลมเดม. 114 ค าพพากษาฎกาท 542/2460, 543/2460 115 ค าพพากษาฎกาท 98/2463 116 ค าพพากษาฎกาท 500/2474 117 ค าพพากษาฎกาท 218/2474 118 ค าพพากษาฎกาท 518/2464 119 ค าพพากษาฎกาท 157/2467 120 กฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 1 (น. 297). เลมเดม.

DPU

47

หรอพฤตกรรมท าใหเกดความกลวกได เชน การขเขญดวยการดาวาจะทบต ท ารายรางกาย หากไม

รบสารภาพ หรอถาไมรบสารภาพจะถกจ าคก 20 ป สวนการกระท าในลกษณะของการบบบงคบก

ถอเปนการขมข เชน พนกงานสอบสวนรบตวผตองหาแลวขงไว วนรงขนเบกตวมาสอบสวน ถาม

วา “รบไหม” จ าเลยไมรบจงน าไปขงตอ รงเชากเบกตวมาสอบสวนเชนเดยวกนนอกทกวน จนใน

ทสดผตองหาจงยอมรบสารภาพ เปนตน การขดวยวาจาไมจ าเปนตองใชถอยค าทรนแรง อาจขมข

ดวยความสภาพกได เชน ในคดองกฤษเรองหนง ค าพดของพนกงานสอบสวนทวา “หากทานไม

บอกทานจะล าบาก และผลรายจะเกดแกทาน” ถอวาเปนค าขมขใหรบสารภาพรบฟงไมได121

การใหสญญาแกผตองหาเพอจงใจผตองหาใหรบสารภาพ อาจเปนการสญญาใหสงของ

ตอบแทน หรอจะใหประโยชนหรอการตอบแทนอยางอน ยกตวอยางเชน ใหสญญาวาจะปลอยตว

สญญาวาจะใหญาตเยยมได หรอใหสญญาวาถาใหรบสารภาพแลวใหจะกนตวออกมาเปนพยาน122

แมผตองหาจะรดวาตนมไดกระท าผดกตาม แตการเสยงสคดไปกไมแนวาคดจะชนะหรอไม การท

เขาปลอยออกจากการเปนผตองหามาเปนพยานนนแนนอนทจะไดพนทกขไดทนท จงยอมรบตามท

พนกงานสอบสวนตองการ หรอใหสญญาวาถารบสารภาพแลวจะสงไมฟอง123 เปนตน

การกระท าอนมชอบประการใด ๆ เพอจงใจใหรบสารภาพ ค านเปนค าทกวาง ๆ

หมายความรวมถง การกระท าทกอยางของพนกงานสอบสวนซงท าใหผตองหาจ าตองรบสารภาพ

อนเปนค ารบสารภาพทเกดขนโดยไมบรสทธใจ และเพยงใดจะถอวาเปนการกระท าอนมชอบน

ยอมอยในดลพนจของศาลทพจารณาไดอยางเตมท ยกตวอยางเชน พนกงานสอบสวนแกลงทรมาน

ผตองหาโดยปลกขนมาท าการสอบสวนทก ๆ ชวโมง จนไมมเวลานอน หรอแกลงสองไฟสวางจา

ไปยงผตองหาเปนเวลานาน ๆ หรอผลดเปลยนกนมาสอบสวนผตองหาตลอดวนตลอดคน จนท าให

ผตองหาเกดความร าคาญและหมดก าลงใจ จงยอมรบสารภาพ ยอมถอวาเปนการกระท าอนมชอบ

หรอการฉดยาหรอใหยากนท าใหผตองหาพดหรออยากพด และท าใหพดจนรบสารภาพเชนน ยอม

ถอวาเปนค ารบสารภาพทไดมาโดยมชอบ124

121 “ค ารบสารภาพชนสอบสวน,” (น. 120-121). เลมเดม. 122 ค าพพากษาฎกาท 500/2474, 974/2474 123 ค าพพากษาฎกาท 1039/2482 124 “ค ารบสารภาพชนสอบสวน,” (น. 121). เลมเดม.

DPU

48

ดงนน หากพนกงานสอบสวนท าการสอบสวนผตองหาโดยฝาฝนบทบญญตในมาตรา

135 ดงกลาวขางตน จะสงผลใหค ารบสารภาพของผตองหาในชนสอบสวนเปนพยานหลกฐานท

เกดขนโดยไมชอบ และตองหามรบฟงเปนพยานหลกฐาน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

อาญา มาตรา 226125 ส าหรบกรณทบคคลอนทมใชพนกงานสอบสวนเปนผใหค ามนสญญา ขเขญ

หลอกลวง ทรมาน ใชก าลงบงคบ หรอกระท าโดยมชอบประการใด ๆ เพอจงใจใหผตองหาหรอ

จ าเลยรบสารภาพในทน ค ารบสารภาพดงกลาวกจะรบฟงไมได ตามบทบญญตในมาตรา 226

เชนกน 126

ค. ค ารบสารภาพในชนพจารณาของศาล

ดงทไดกลาวมาแลวขางตนวา การรบสารภาพของผตองหาหรอจ าเลยสามารถกระท าได

2 รปแบบ คอ การใหการรบสารภาพดวยวาจา และการใหการรบสารภาพเปนลายลกษณอกษร ซง

ในชนพจารณาคดของศาลในคดอาญา ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามไดก าหนดให

จ าเลยตองยนค าใหการเปนหนงสอดงเชนในคดแพง ในกรณทจ าเลยประสงคจะใหการรบสารภาพ

และขอใหศาลลดหยอนผอนโทษให หรอขอใหรอลงโทษจ าเลยไวกอน จ าเลยกมกจะใหการเปน

หนงสอรบสารภาพผดตามฟองตอศาล และในขณะเดยวกนกจะไดกลาวถงขอเทจจรงตาง ๆ ซงอาจ

เปนเหตขอลดหยอนผอนโทษหรอรอลงโทษมาพรอมกนดวย

ค ารบสารภาพทสามารถรบฟงไดในชนพจารณาของศาล เปนไปตามบทบญญตใน

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 172 วรรคสอง ซงบญญตวา “เมอโจทกหรอทนาย

โจทกและจ าเลยมาอยตอหนาศาลแลว และศาลเชอวาเปนจ าเลยจรง ใหอานและอธบายฟองให

จ าเลยฟง และถามวาไดกระท าผดจรงหรอไม จะใหการตอสอยางไรบาง ค าใหการของจ าเลยใหจด

ไว ถาจ าเลยไมยอมใหการ กใหศาลจดรายงานไวและด าเนนการพจารณาตอไป ”

ดงนน ในชนพจารณาของศาล เมอจ าเลยมาอยตอหนาศาลแลว ศาลมหนาทจะตอง

ด าเนนการตาม มาตรา 172 ขางตนกอนเสมอ ไมวาจ าเลยจะไดยนค าใหการเปนหนงสอตอศาลแลว

125 มาตรา 226 บญญตวา “ พยานวตถ พยานเอกสาร หรอพยานบคคลซงนาจะพสจนไดวาจ าเลยมผดหรอบรสทธ ใหอางเปนพยานหลกฐานได แตตองเปนพยานชนดทมไดเกดขนจากการจงใจ มค ามนสญญา ขเขญ หลอกลวงหรอโดยมชอบประการอน และใหสบตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายนหรอกฎหมายอนอนวาดวยการสบพยาน ”

126 ค าพพากษาฎกาท 102/2474

DPU

49

กตาม ศาลกตองสอบถามค าใหการจ าเลยดวยวาจาอกครงหนงเสมอ สวนกรณศาลสอบค าใหการ

จ าเลยแลว จ าเลยไมยอมใหการใด ๆ กเปนสทธของจ าเลยในทางทจะอยเฉยอยางสมบรณ กลาวคอ

มสทธทจะไมใหการใด ๆ เลยกได และในกรณน ศาลกจะท าแตเพยงการจดรายงานและด าเนนการ

พจารณาตอไปเทานน ศาลไมมอ านาจทจะบงคบจ าเลยได

นอกจากน ในคดทมอตราโทษประหารชวต หรอในคดทจ าเลยมอายไมเกนสบแปดป

ในวนทถกฟองตอศาล กอนเรมพจารณาใหศาลถามจ าเลยวามทนายความหรอไม ถาไมมกใหศาล

ตงทนายความให สวนในคดทมอตราโทษจ าคก กอนเรมพจารณาใหศาลถามจ าเลยวามทนายความ

หรอไม ถาไมมและจ าเลยตองการทนายความ กใหศาลตงทนายความให อนเปนไปตามทบญญตไว

ในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 173

3.1.2 ความเชอถอไดในค ารบสารภาพ แมวาค ารบสารภาพของจ าเลย จะเปนค ารบสารภาพทรบฟงเปนพยานหลกฐานไดแลวก

ตาม127 แตค ารบสารภาพทรบฟงไดนน กเปนเพยงพยานหลกฐานทเขามาสส านวนของศาลทศาล

จะตองน ามาพเคราะหกลนกรองในล าดบตอไปวา ค ารบสารภาพนน มความนาเชอถอไดมากนอย

เพยงใด กอนทจะน าไปสการท าพพากษาตอไป ดงนน แมวาค ารบสารภาพจะเปนพยานหลกฐานท

สามารถรบฟงไดตามกฎหมายแลว แตอาจจะไมไดสามารถเชอถอได เสมอไป ทงนเนองจาก

ขอพจารณาทวา “พยานหลกฐานทรบฟงได” กบ “พยานหลกฐานทเชอถอได” เปนคนละกรณกน128

กลาวคอ พยานหลกฐานทรบฟงได เปนขอพจารณาในเรอง “การรบฟงพยานหลกฐาน” ทศาล

จะตองพจารณาวาพยานหลกฐานดงกลาวเปนพยานหลกฐานทรบฟงไดตามกฎหมายวาดวยการรบ

ฟงพยานหลกฐานหรอไม129 ดงนน หากพจารณาแลวปรากฏวาพยานหลกฐานเหลานนเปน

พยานหลกฐานทกฎหมายหามมใหรบฟง ศาลยอมไมอาจน าพยานหลกฐานเหลานนมาใชในการ

พจารณาพพากษาคดได กรณจงไมมปญหาทจะตองพจารณาวาพยานหลกฐานเหลานนมน าหนก

นาเชอถอมากนอยเพยงใด130

127 โปรดดรายละเอยดในหวขอ 3.1.1.2 (หนา 40-49). 128 จาก “การรบฟงพยานหลกฐานและการวนจฉยขอเทจจรงในคดอาญา (ตอนท 1),” โดย กรต กาญจนรนทร

, 2547, วารสารศาลยตธรรม, 4 (5). น. 35-36. 129 โปรดดรายละเอยดในหวขอ 3.1.1.1 (หนา 39) และหวขอ 3.1.1.2 (หนา 40-49). 130 ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (น. 187-188). เลมเดม.

DPU

50

สวนการพจารณาวาพยานหลกฐานเหลานนเชอถอไดหรอไม เปนการพจารณาวา

พยานหลกฐานทไมตองหามมใหรบฟงซงไดเขามาสส านวนความโดยชอบ และเปนพยานหลกฐาน

ทศาลจะน ามาวนจฉยตดสนคดนน เปนพยานหลกฐานทมน าหนกนาเชอถอมากนอยเพยงใด ซงเปน

ขอพจารณาในเรองของ “มาตรฐานการพสจน” และ "การชงน าหนกพยานหลกฐาน" ดงน

3.1.2.1 มาตรฐานการพสจน “มาตรฐานการพสจน” หมายถง มาตรฐานหรอระดบขนต าในการพสจนขอเทจจรงของ

คความฝายทมภาระการพสจนในคดประเภทตาง ๆ ทจะตองพสจนใหศาลเชอวาขอเทจจรงเปนดงท

ตนกลาวอางหรอโตแยง มาตรฐานการพสจนมหลายระดบดวยกนทงนขนอยกบประเภทของคดวา

เปนคดแพงหรอคดอาญา การตอสคดของคความ และสถานะของคความในคดวาเปนคความฝาย

โจทกหรอฝายจ าเลยส าหรบในคดอาญา131

ส าหรบระดบมาตรฐานการพสจนในคดอาญา คอ “การพสจนใหไดความชดแจงโดย

ปราศจากขอสงสยตามสมควรหรอปราศจากเหตอนควรสงสย” (beyond reasonable doubt) 132 คอ

การทโจทกตองพสจนใหศาลเหนโดยปราศจากเหตอนควรสงสยวาจ าเลยเปนผกระท าความผดราย

น ถามเหตอนควรสงสยอยางใดอยางหนงวาจ าเลยอาจจะไมใชผกระท าความผดใหยกประโยชน

แหงความสงสยนนใหแกจ าเลย คอ การยกฟอง ซงเทากบเปนการฟงขอเทจจรงวาจ าเลยไมได

กระท าความผด อยางไรกตามโจทกไมจ าเปนตองพสจนใหศาลเหนถงขนาดปราศจากขอสงสยจน

สนเชง (beyond any doubt) มาตรฐานการพสจนระดบนเปนมาตรฐานการพสจนทสงทสดในระบบ

กฎหมายปจจบนและใชเฉพาะกบคดอาญาทโจทกเปนฝายพสจนความผดของจ าเลยเทานน หาก

เปนกรณบคคลอนในคดตองพสจนหรอเปนการพสจนในกรณอนทไมใชกรณโจทกพสจนความผด

ของจ าเลยกไมจ าเปนตองพสจนใหศาลเหนจนปราศจากเหตอนควรสงสย เชน กรณจ าเลยพสจน

พยานหลกฐานเพอหกลางพยานหลกฐานโจทก หรอกรณจ าเลยกลาวอางขอเทจจรงขนใหม จ าเลย

เพยงแตน าพยานหลกฐานเขาสบเพอใหศาลเกดความสงสยวาจ าเลยอาจจะไมใชผกระท าความผด

131 แหลงเดม. หนา 181. 132 จาก ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (น. 243), โดย จรญ ภกดธนากล, 2551, กรงเทพฯ: จรรช

การพมพ. ลขสทธ 2551 โดยส านกพมพรบการพมพ.

DPU

51

หรอพสจนใหเหนถงความโนมเอยงหรอความนาจะเปนของขอเทจจรงตามทตนกลาวอางมากกวา

อกฝายหนงกเปนการเพยงพอแลว133

3.1.2.2 การชงน าหนกพยานหลกฐาน

การชงน าหนกพยานหลกฐาน หมายถง การทศาลน าพยานหลกฐานตาง ๆ ทคความน า

สบ ไมวาจะเปนพยานเอกสาร พยานวตถ หรอพยานบคคล มาพเคราะหวาพยานหลกฐานนนคความ

ไดน าสบใหเชอไดตามขออางขอเถยงในประเดนขอพพาทหรอไม การชงน าหนกพยานหลกฐานใน

คดอาญา กฎหมายไดก าหนดหลกเกณฑเกยวกบการใชดลพนจในการชงน าหนกพยานหลกฐานไว

คอนขางชดเจนในมาตรา 227134 และมาตรา 227/1135

ส าหรบการชงน าหนกพยานหลกฐานในคดอาญา ตามมาตรา 227 แหงประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญา ก าหนดใหศาลใชดลพนจชงน าหนกพยานหลกฐานทงปวง อยา

พพากษาลงโทษจนกวาจะแนใจวามการกระท าผดจรงและจ าเลยเปนผกระท าความผดนน เมอม

ความสงสยตามสมควรวาจ าเลยไดกระท าผดหรอไม ใหยกประโยชนแหงความสงสยนนใหจ าเลย

ซงหลกเกณฑการชงน าหนกพยานหลกฐานในคดอาญาดงกลาวเปนหลกสากลทใชในอารยประเทศ

ทวไป โดยถอกนวา "ปลอยคนผดสบคนดกวาลงโทษคนบรสทธเพยงคนเดยว" จากหลกเกณฑ

ดงกลาว ในคดอาญาโจทกจงมภาระหนกในการทจะตองน าสบพสจนความผดของจ าเลยใหไดแจง

ชดจนศาลแนใจและปราศจากขอสงสยวาจ าเลยท าผดจรง ศาลจงจะลงโทษได โดยศาลจะพจารณา

133 แหลงเดม. หนา 185. 134 มาตรา 227 ใหศาลใชดลพนจวนจฉยชงน าหนกพยานหลกฐานทงปวง อยาพพากษาลงโทษจนกวาจะ

แนใจวามการกระท าผดจรงและจ าเลยเปนผกระท าความผดนน เมอมความสงสยตามสมควรวาจ าเลยไดกระท าความผดหรอไม ใหยกประโยชนแหงความสงสยนนให

จ าเลย 135 มาตรา 227/1 ในการวนจฉยชงน าหนกพยานบอกเลา พยานซกทอด พยานทจ าเลยไมมโอกาสถามคาน

หรอพยานหลกฐานทมขอบกพรองประการอนอนอาจกระทบถงความนาเชอถอของพยานหลกฐานนน ศาลจะตองกระท าดวยความระมดระวง และไมควรเชอพยานหลกฐานนนโดยล าพงเพอลงโทษจ าเลย เวนแตจะมเหตผลอนหนกแนน มพฤตการณพเศษแหงคด หรอมพยานหลกฐานประกอบอนมาสนบสนน

พยานหลกฐานประกอบตามวรรคหนง หมายถง พยานหลกฐานอนทรบฟงไดและมแหลงทมาเปนอสระตางหากจากพยานหลกฐานทตองการพยานหลกฐานประกอบนน ทงจะตองมคณคาเชงพสจนทสามารถสนบสนนใหพยานหลกฐานอนทไปประกอบมความนาเชอถอมากขนดวย

DPU

52

พยานหลกฐานของโจทกกอน หากพยานหลกฐานของโจทกฟงไมไดชดเจนวาจ าเลยกระท า

ความผดศาลกจะมค าพพากษาใหยกฟองโจทกโดยไมไปพจารณาพยานหลกฐานของจ าเลย แตหาก

พยานหลกฐานของโจทกฟงไดช ดเจนวาจ า เลยเปนผกระท าความผด ศาลจงจะพจารณา

พยานหลกฐานของจ าเลยตอไปวาพยานหลกฐานของจ าเลยสามารถหกลางพยานหลกฐานของ

โจทกไดหรอไม หรอพยานหลกฐานของจ าเลยท าใหศาลสงสยในพยานหลกฐานของโจทกหรอไม

หากพยานหลกฐานของจ าเลยสามารถหกลางพยานหลกฐานของโจทกไดหรอพยานหลกฐานของ

จ าเลยท าใหศาลสงสยในพยานหลกฐานของโจทกหรอท าใหศาลมขอสงสยตามสมควรวาจ าเลย

อาจจะมใชผกระท าความผดนน ศาลกจะมค าพพากษาใหยกฟองโจทก136 และเหตสงสยตามสมควร

จะตองมเหตผลอนสมควรทจะใหเกดความสงสย137 ขอสงสยทหางไกลตอเหตผลไมเปนเหตใหยก

ฟอง138 ทงนความสงสยอนเปนเหตยกฟองโจทกนนหมายถง สงสยในพยานหลกฐานทโจทกน าสบ

นนเอง ซงหมายถงพยานหลกฐานทน าสบนนเปนพยานหลกฐานทมขอต าหนหรอไมมน าหนกให

เชอฟงหรอมน าหนกนอยนนเอง139 ดงนนการใชดลพนจในการชงน าหนกพยานหลกฐานของศาล

ในคดอาญา ศาลจงตองตรวจดใหแนใจวาพยานหลกฐานตาง ๆ นนจะสมเหตสมผลพอทวญญชน

จะลงความเหนวาเปนความจรงหรอไม ถามเหตผลพอแลวกนบวาเปนความจรง แตถายงอยในความ

คาดหมายวาอาจจะเปนความจรงดงนไมพอ และความเชอนนจะตองเกดจากขอเทจจรงทเลอกเฟน

โดยสขมรอบคอบประกอบดวยเหตผลทงปวงแลวโดยค านงถงหลกวชาจตวทยา วทยาศาสตร และ

ความกาวหนาทางวชาการสมยใหมประกอบขนเปนเหตผลดวย140

เกยวกบกรณการชงน าหนกพยานหลกฐานในคดอาญา ทานอาจารยจตต ตงศภทย ไดเคยใหขอสงเกตไววา “การตดสนปญหาขอเทจจรงอาศยความนาจะเปน (probability) ในระดบ

136 ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (น. 290-291). เลมเดม. 137 ค าพพากษาศาลฎกาท 572/2500 วนจฉยไววา อนประโยชนแหงความสงสยทจะยกใหเปนผลดแกจ าเลย

ตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 227 นนมหลกอยวาจะตองมเหตผลอนสมควรทจะท าใหเกดความสงสย

138 จาก ขอสงเกตในการชงน าหนกพยานหลกฐานและการเขยนค าพพากษา (น. 7), โดย บญญต สชวะ, 2518. (สบคน 21 มถนายน 2555 จากหองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม)

139 จาก “การรบฟงพยานหลกฐานและการวนจฉยขอเทจจรงในคดอาญา (ตอนท 4),” โดย กรต กาญจนรนทร, 2548, วารสารศาลยตธรรม, 5 (2). น. 70.

140 ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (น. 291). เลมเดม.

DPU

53

จตใจคนธรรมดาจะเชอเปนพนฐานของการตดสน ความนาจะเปนคลายคลงกบความเปนจรงซงตองสอดคลองกบความร ความสงเกต และความช านาญ ความนาจะเปนน จะเปนความแนนอน (certainty) ขนเมอใดยอมแลวแตน าหนก ยงนาจะเปนอยางนนอยางนมากขน หรอคลายคลงใกลเคยงความจรงมากเทาใดกยงนาเชอวาเปนความจรงแนนอนยงขนเทานน ทวาแนนอนยงขนกเพราะทจะหาความแนนอนอนสมบรณจรง ๆ นนหาไมได ความแนนอน ทฟงเปนความจรงไดกตอเมอความนาจะเปนนนมน าหนก ไดแก ความแนนอนตามความรสกของจตใจ (moral certainty) ความแนนอนเดดขาดเชนอยางในการค านวณ (absolute or mathematical certainty หรอ mathematical probability) นนหาไมไดในการฟงค าพยานหลกฐาน141

3.1.2.3 ความเชอถอไดในค ารบสารภาพ เนองจากตามกฎหมายไทย ถอวา “ค ารบสารภาพ” เปนพยานหลกฐานทศาลสามารถรบ

ฟงเพอลงโทษจ าเลยได หากรปแบบของค ารบสารภาพ เนอหาของค ารบสารภาพ และวธการกอนการไดมาซงค ารบสารภาพชอบดวยกฎหมาย142 แตถงแมวาค ารบสารภาพจะเปนพยานหลกฐานทสามารถรบฟงไดตามกฎหมายแลวกตาม การพจารณาวาค ารบสารภาพจะมความนาเชอถอไดมากนอยเพยงใดนน ถอเปนขอพจารณาในล าดบถดมาทศาลจะตองพจารณาเพอวนจฉยวา ค ารบสารภาพดงกลาวเปนขอเทจจรงอนเปนพยานหลกฐานทศาลจะเชอไดหรอไมวาจ าเลยเปนผกระท าความผดนนจรง ในความคดเหนของผเขยน กรณการรบฟง “ค ารบสารภาพ” เปนพยานหลกฐาน เพอพพากษาลงจ าเลย ตามมาตรา 176 นน กควรเปนไปตามหลกมาตรฐานการพสจนในคดอาญาอนเปนหลกทวไป ตามมาตรา 227 ขางตนดวยเชนกน กลาวคอ ศาลจะตองพจารณาวา ค ารบสารภาพทรบฟงไดตามกฎหมายนน สามารถพสจนใหไดความชดแจงจนแนใจไดวา มการกระท าความผดเกดขนจรงและจ าเลยซงรบสารภาพนนเปนผกระท าความผดนนจรงโดยปราศจากขอสงสยตามสมควรหรอไม หากค ารบสารภาพของจ าเลยยงมขอนาต าหน หรอมความบกพรองทท าใหเกดความสงสยไดอย ค ารบสารภาพดงกลาวถอเปนพยานหลกฐานทยงไมมความนาเชอถอไดมากพอ ศาลกจะรบฟงเพยงค ารบสารภาพของจ าเลยเพอลงโทษจ าเลยไมได นอกจากน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก วางหลกไววา การรบสารภาพในคดทมขอหาในความผดซงกฎหมายก าหนดอตราโทษอยางต าไวใหจ าคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน ใหศาลฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง อนเปนหลกการทสะทอนใหเหนวา แมค ารบสารภาพจะเปนพยานหลกฐานทรบฟง

141 จาก ขอสงเกตในการชงน าหนกพยานหลกฐานและการเขยนค าพพากษา (น. 4-5), โดย จตต ตงศภทย. (สบคน 15 มถนายน 2555 จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม)

142 โปรดดรายละเอยดในหวขอท 3.1.1.2 (หนา 40-49).

DPU

54

ไดแลวกตาม แตถาเปนความผดทมโทษสง ค ารบสารภาพของจ าเลยแตเพยงอยางเดยวไมอาจเชอถอไดเพยงพอ ศาลจะพพากษาลงโทษจ าเลยไดกตอเมอมพยานหลกฐานอน ๆ ประกอบจนกวาจะเปนทพอใจแกศาลดวย ซงพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพกจะตองเปนพยานหลกฐานทสามารถรบฟงไดและมน าหนกนาเชอถอดวยเชนกน กลาวคอ เปนพยานหลกฐานทมแหลงทมาเปนอสระตางหากจากค ารบสารภาพของจ าเลย143 ทสามารถน ามาประกอบกบค ารบสารภาพแลวท าใหค ารบสารภาพของจ าเลยนาเชอถอมากขนนนเอง อยางไรกตาม เครองมอส าคญทจะท าใหศาลสามารถวนจฉยและชงน าหนกค ารบสารภาพหรอพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพไดอยางถกตอง และไมใหเกดขอผดพลาด คอ การทผพพากษาทเปนผตดสนชขาดในคดเปนผซงนงพจารณาในคดทตดสนดวยตนเองตลอดกระบวนการพจารณา เนองจากการไดประจกษซงพยานหลกฐานตาง ๆ ดวยตนเอง ไดเหนพฤตการณแวดลอม เชน การไดสอบถามพยานตาง ๆ ดวยตนเอง การไดรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยตอหนาศาล จะท าใหศาลไดเหนอากปกรยาทาทางของจ าเลยและพยานอน ๆ เชน ในขณะทจ าเลยใหการรบสารภาพ ผพดแสดงกรยาอยางไร การพดมจงหวะประการใด มความพรธหรอมความนาสงสยหรอไม เปนตน การพเคราะหถงเหตแวดลอมกรยาทาทางของผพดและพฤตการณตาง ๆ ประกอบใหถถวน จะท าใหศาลชงน าหนกความนาเชอถอ และวนจฉยชขาดไดอยางถกตอง การวนจฉยชขาดขอเทจจรงวาเปนประการใดนน อยทความเชอของผวนจฉย ซงจะวนจฉยไดถกตองหรอไมอยทความพนจพเคราะหและรอบคอบของผนน144 เกยวกบกรณดงกลาว ในประกาศฉบบแรกตงกระทรวงยตธรรม ลงวนท 25 มนาคม ศก

110 ไดปรากฏพระบรมราชโองการของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ความวา “มพระ

บรมราชโองการมาพระบณฑรสรสงหนาท ด ารสเหนอเกลาฯ สงวา ฯลฯ ประการหนง ศาลกจะ

พจารณาคดของราษฎรนน กแยกยายอยหลายกระทรวงทงผพจารณาและผพพากษากอยในทตางกน

143 ค าพพากษาฎกาท 7562/2537 พยานหลกฐานประกอบตาม ป.ว.อ. มาตรา 176 จะตองไมใชเปนสวนหนง

ของค ารบสารภาพ การรบฟงค ารบชนสอบสวนซงจ าเลยปฏเสธในชนพจารณามาใชลงโทษจ าเลยโจทกตองมพยานหลกฐานประกอบวาจ าเลยกระท าผดจรงโดยพยานหลกฐานประกอบนนตองมใชค าของเจาพนกงานต ารวจผสอบสวนค ารบนน สวนบนทกการจบกม ค าใหการชนสอบสวนของจ าเลย บนทกการน าชทเกดเหตประกอบค ารบสารภาพและภาพถายประกอบการน าชทเกดเหตแมจะมภาพจ าเลยและมขอความระบวาจ าเลยใชอาวธปนยงผตายแตกเปนสวนหนงของค ารบสารภาพของจ าเลยในชนจบกมและชนสอบสวนไมใชพยานหลกฐานทจะน ามารบฟงประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยในชนจบกมและชนสอบสวนเพอใหเหนวาจ าเลยกระท าความผด

144 จาก “แนวความคดในการปรบปรงราชการศาลยตธรรม,” โดย หลวงจ ารญเนตศาสตร, 2549, วารสารกฎหมายธรกจบณฑตย, 6 (1), น. 6.

DPU

55

ผพพากษาจะบงคบความชขาดปรบสตยตดสนกอาศยแตในถอยค าส านวนทในกระดาษสมด ไมได

เหนดวยจกษในการพจารณาเลย จงเปนชองอบายทางทจรตของตระลาการและคความ ฯลฯ” 145

นอกจากนแลว ผเขยนยงมความเหนวา ศาลจะตองมบทบาทเชงรกในการคนหาความ

จรงในคด จะอาศยแตเพยงขอเทจจรงทวา จ าเลยไดยอมรบสารภาพแลว ดงนนจงเชอไดวาจ าเลย

เปนผกระท าความผดนนจรงไมได ศาลจะตองชงน าหนกค ารบสารภาพกอนดวยวามความนาเชอถอ

มากนอยเพยงใดดวย อยางไรกตาม “ความเชอ” กเปนดลยพนจทยากแกการตรวจสอบ ดงนน การ

ใชดลยพนจโดยปราศจากหลกเกณฑทแนนอน และมไดผานการไตรตรองอยางรอบคอบ ความเชอ

นนยอมขาดความนาเชอถออยางยง

3.1.3 การรบสารภาพในชนพจารณา

การรบสารภาพของจ าเลยนน อาจเกดขนไดตลอดระยะเวลาของกระบวนการยตธรรม

ทางอาญา เชน กรณรบสารภาพในชนจบกม หรอการรบสารภาพในชนสอบสวน กรณรบสารภาพ

ในชนสอบสวน หากพนกงานสอบสวนไดปฏบตหนาทของตนโดยครบถวนกอนการรบสารภาพ

จะมผลท าใหค ารบสารภาพสามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานชนหนงในคดนนได 146 สวนกรณทค า

รบสารภาพของจ าเลยมขนในชนศาล หากอยในขนตอนการไตสวนมลฟอง ในบางกรณศาลอาจจะ

ประทบฟองไวพจารณา147 แตในกรณทค ารบสารภาพของจ าเลยปรากฏในชนพจารณาของศาล

หลงจากทศาลประทบรบฟองไวแลว อาจจะสงผลตอการพพากษาลงโทษจ าเลยไดทนทโดยมตอง

สบพยานหลกฐานอน ๆ อกตอไป ตามบทบญญตของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา 176 วรรคแรก บญญตวา

“ในชนพจารณา ถาจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟอง ศาลจะพพากษาโดยไมสบ

พยานหลกฐานตอไปกได เวนแตคดทมขอหาในความผดซงจ าเลยรบสารภาพนนกฎหมายก าหนด

145 แหลงเดม. หนา 7. 146 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/4 147 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 162

DPU

56

อตราโทษอยางต าไวใหจ าคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน ศาลตองฟงพยานโจทก

จนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง ”148

3.1.3.1 คดทอยในบงคบตองสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย

จากบทบญญตในมาตรา 176 ดงกลาวขางตน จะเหนไดวาโดยหลกแลวเมอจ าเลยให

การรบสารภาพตามฟอง ศาลจะพพากษาโดยไมสบพยานตอไปกได สวนคดทตองสบ

พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย คอ คดทมขอหาในความผดซงจ าเลยรบสารภาพ

นนกฎหมายก าหนดอตราโทษอยางต าไวใหจ าคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน ซง

มหลกเกณฑจากแนวค าพพากษาฎกาวางบรรทดฐานไว ดงตอไปน

1) มาตรา 176 ไมสนใจโทษขนสง

มาตรา 176 วรรคแรก ไมสนใจโทษขนสง หากแตบงคบใหศาลจ าตองสบประกอบ

เฉพาะกรณทเปนคดอาญาซงกฎหมายก าหนดอตราโทษอยางต าไวใหจ าคกตงแต 5 ปขนไป หรอ

หากไมมอตราโทษอยางต า (ขนต า) กตองเปนขอหาทมโทษในสถานทหนกกวานน อนไดแกคดทม

โทษจ าคกตลอดชวต หรอ ประหารชวต เพยงสถานเดยว เปนตน เพราะคดประเภทน แมจะไมม

โทษขนต า แตโทษสถานเดยวนนถอวาเปนโทษสถานทหนกกวานน149 ดงนน หากเปนคดทไมม

โทษขนต าและมใชเปนคดทมโทษในสถานทหนกกวานน ไมวาคดนนจะมอตราโทษขนสงหนก

เทาใดกตาม ยอมไมเขาหลกเกณฑทศาลจะตองสบพยานโจทกประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย

ตามมาตรา 176 วรรคสอง150 และเมอเปนคดทมอตราโทษอยางต าไมถง 5 ป หรอไมมอตราโทษขน

148 ขอความทใชอยปจจบนน ไดรบการแกไขโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ.2499 มาตรา 11 เดม ซงบญญตวา “ในชนพจารณาความอาญา ถาจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟอง กใหศาลพพากษาได เวนแตคดซงมอตราโทษจ าคกอยางสงตงแตสบปขนไป ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง”

149 “ หากมกฎหมายอาญาใด บญญตก าหนดโทษความผดฐานหนงฐานใด ตองระวางโทษจ าคกโดยไมมอตราโทษขนต าและขนสง แตก าหนดโทษแนนอนเชน ใหจ าคก 5 ป หรอ 6 ป เปนตน กนาจะตองถอวาเปนโทษในสถานทหนกกวานนเชนกน” (อางไวใน ค าอธบายประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 2 ภาค 3 -4 (มาตรา 157-245) (น. 340),โดย ธานศ เกศวพทกษ, 2556, กรงเทพฯ: เนตบณฑตยสภา.)

150 “ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา176 วรรคแรกมไดถอเอาอตราโทษอยางสงตามทกฎหมายบญญตเปนขอส าคญแตถอเอาอตราโทษอยางต าจ าคกตงแต 5 ปขนไปเปนเกณฑกลาวคอในความผดฐานใดทมอตราโทษอยางต าจ าคกตงแต 5 ปขนไปหรอความผดทมโทษจ าคกตลอดชวตหรอโทษประหารชวตสถาน

DPU

57

ต า ยอมเปนคดทไมตองน าสบประกอบกได แมในทสดเมอพจารณาแลว ศาลจะลงโทษจ าคกจ าเลย

เกนกวา 5 ปกตาม การทศาลพพากษาคดไปโดยไมสบพยานโจทกประกอบกเปนการชอบดวย

มาตรา 176 วรรคแรก151

2) คดทจ าเลยเปนเดกถออตราโทษตามกฎหมายโดยไมตองลดมาตราสวนกอน

กรณทจ าเลยเปนผกระท าความผดเปนเดกนน การพจารณาวาเปนคดทมอตราโทษอยาง

ต าจ าคกตงแต 5 ป ขนไป ตองพจารณาอตราโทษตามกฎหมายก าหนดไวส าหรบความผดนน โดย

ไมตองลดมาตราสวนโทษกอน152 แมวาจ าเลยทถกฟองจะเปนผทมอายกวา 15 ป แตต ากวา 18 ป

ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 75 หรอ ผทมอายตงแต 18 ปขนไป แตไมเกน 20 ป ตาม

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 76153 กตาม

เดยวแมจ าเลยใหการรบสารภาพกฎหมายกบงคบใหศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรงจงจะพพากษาลงโทษจ าเลยไดคดนเมอขอหาความผดตามทโจทกฟองมอตราโทษอยางสงจ าคกตลอดชวตหรอจ าคกตงแต 2 ปถง 20 ปโทษจ าคกตลอดชวตนถงแมจะเปนโทษทหนกกวาโทษจ าคก 5 ปแตกเปนอตราโทษอยางสงสวนอตราโทษอยางต าในความผดฐานนใหจ าคกตงแต 2 ปขนไปซงศาลอาจลงโทษจ าคกจ าเลยต ากวาโทษจ าคกตลอดชวตลงมาจนถงจ าคก 2 ปไดดงนนเมอจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟองศาลจงพพากษาลงโทษจ าเลยไดโดยไมจ าตองสบพยานหลกฐานประกอบค าใหการรบสารภาพของจ าเลยอก” (อางไวใน ค าอธบายประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 2 ภาค 3-4 (มาตรา 157-245) (น. 340-341),โดย ธานศ เกศวพทกษ, 2556, กรงเทพฯ: เนตบณฑตยสภา.) , ค าพพากษาฎกาท 1214/2529 และค าพพากษาฎกาท 8320/2549.

151 ค าพพากษาฎกาท 202/2536 คดนมอตราโทษอยางสงจ าคกไมเกน 10 ป และปรบไมเกน 20,000 บาท โดยไมมอตราโทษอยางต า การทศาลลงโทษจ าคก 6 ป ลดแลวเหลอ 3 ป เปนกรณทศาลใชดลพนจในการก าหนดโทษทจ าเลยจะตองรบ มใชเปนโทษทกฎหมายก าหนดวาจ าคกตงแตหาปขนไป 2536 ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก เมอจ าเลยใหการรบสารภาพ ศาลจงพพากษาลงโทษจ าเลยไดโดยไมตองสบพยานโจทก

152 ค าพพากษาฎกาท 94/2538 โจทกฟองวาจ าเลยกระท าผดฐานมไวในครอบครองเพอขายและขาย เมทแอมเฟตามนอนเปนวตถออกฤทธในประเภท 2 ขอใหลงโทษตามพระราชบญญตวตถทออกฤทธตอจตและประสาท พ.ศ.2518 มาตรา 13 ทว, 62, 89, 106 ทว ซงมระวางโทษจ าคกตงแตหาปถงยสบปและปรบตงแตหนงแสนบาทถงสแสนบาท เมอจ าเลยใหการรบสารภาพศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคหนง แมจ าเลยมอาย 16 ปเศษ และถาศาลเหนวาสมควรพพากษาลงโทษกใหลดมาตราสวนโทษทก าหนดไวส าหรบความผดลงกงหนงตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 75 กตามกยงคงเปนน.ทของโจทกทจะตองสบพยานใหไดความถงการกระท าผดของจ าเลย

153 มาตรา 75 แกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 21) พ.ศ. 2551 และ มาตรา 76 แกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 21) พ.ศ. 2551

DPU

58

3) ถาฟองฐานพยายามหรอฐานเปนผสนบสนนตองคดลดอตราโทษลงมากอน

กรณทโจทกฟองขอใหจ าเลยรบผดฐานพยายามกระท าความผด ตามประมวลกฎหมาย

อาญา มาตรา 80 หรอ ฟองใหรบผดฐานเปนผสนบสนนตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 86 ซง

ขอหาความผดฐานพยายามหรอผสนบสนนนน กฎหมายก าหนดใหผกระท าความผดตองรบโทษ

เพยงสองในสามของความผดเทานน ในกรณเชนน การพจารณาอตราโทษอยางต าตามกฎหมายวา

อยในเกณฑตองสบประกอบตามมาตรา 176 หรอไม จะตองค านวณลดมาตราสวนลงกงหนงใน

สามสวนกอน ทงนเพราะมาตรา 176 ก าหนดเกณฑคดทตองสบประกอบโดยใชถอยค าทวา “ ... คด

ทมขอหาในความผดซงจ าเลยรบสารภาพ ... ” ยอมแสดงใหเหนอยในตววา อตราโทษอยางต าของ

ขอหาพยายามกระท าความผดนนต ากวาขอหากระท าความผดส าเรจ 154 ขณะเดยวกนขอหาเปน

ผสนบสนน ยอมมอตราโทษอยางต าต ากวาขอหาเปนผกระท าความผดเองหรอขอหาเปนผใชหรอ

ตวการเชนกน

4) หากภายหลงจากทจ าเลยกระท าผดมกฎหมายแกอตราโทษใหมเปนไมตองสบ

ประกอบกไมตองสบประกอบ

หากกฎหมายใหมก าหนดอตราโทษอยางต าไวไมถง 5 ป หรอไมมอตราโทษขนต าเปน

คณกวากฎหมายเกา ตองบงคบตามกฎหมายใหมทเปนคณ ยอมเปนคดทไมตองสบพยานหลกฐาน

ประกอบ155

154 ค าพพากษาฎกาท 529/2496 แมความผดฐานขมขนช าเราตามกฎหมายลกษณะอาญามาตรา 244 วรรคตน

มอตราโทษจ าคกอยางสงถง 10 ปแตความผดฐานพยายามตามมาตรา 244 นน อยางสงศาลจะพพากษาโทษได 6 ป 8 เดอนเทานนจงเปนคดทไมจ าเปนตองฟงพยานโจทกตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 กอน เมอจ าเลยรบสารภาพศาลกยอมพพากษาลงโทษจ าเลยไดทเดยว (มาตรา 176 เดม กอนแกไขเพมเตมวางหลกเกณฑวา คดทตองสบพยานหลกฐานประกอบวาเปนคดทมอตราโทษอยางสงถง 10 ป โดยกฎหมายบญญตวา “ในชนพจารณา ถาจ าเลยรบสารภาพตามฟองกใหศาลพพากษาได เวนแตคดซงมอตราโทษจ าคกอยางสงตงแตสบปขนไป ศาลจะตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง”)

155 ค าพพากษาฎกาท 1303/2503 (ประชมใหญ) ความผดฐานเปนพนกงานปลอมหนงสอตามกฎหมายลกษณะอาญา มาตรา 229 และ 230 ก าหนดโทษจ าคกตงแต 5 ป ขนไปจนถง 10 ป แตตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 161 ก าหนดโทษจ าคกไมเกน 10 ป ซงไมมก าหนดโทษขนต า จงถอวาประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 161 เปนคณแกผกระท าผด ศาลตองใชกฎหมายทเปนคณแกจ าเลยเมอจ าเลยรบสารภาพ ศาลยอมพพากษาลงโทษจ าเลยไปไดโดยไมตองน าสบพยานหลกฐานประกอบ

DPU

59

5) ขณะยนฟองคดมอตราโทษตองสบพยานโจทกประกอบค ารบสารภาพหากใน

ระหวางพจารณากฎหมายใหมแกไขอตราโทษไมอยในเกณฑตองสบประกอบศาลยอมพพากษาโดย

ไมสบพยานหลกฐานตอไปกได156

3.1.3.2 ผลของการด าเนนกระบวนการพจารณาไมชอบดวยมาตรา 176 วรรคแรก

หากเปนคดอาญาทมอตราโทษอยในเกณฑตองสบพยานโจทกประกอบค ารบสารภาพ

แตศาลชนตนพพากษาลงโทษจ าเลยตามค ารบสารภาพ โดยมไดสบพยานหลกฐานโจทกประกอบ

ศาลอทธรณจะพพากษากลบใหยกฟองโจทก หรอพพากษายกค าพพากษาศาลชนตน แลวยอน

ส านวนมาใหศาลชนตนพจารณาพพากษาใหมตามรปคด ขนอยกบวาการไมสบพยานโจทก

ประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยนน เปนความผดของโจทกหรอเปนความผดของศาลชนตน ดงน

1) โจทกเปนฝายแถลงวาไมตดใจสบพยานโจทกประกอบค ารบสารภาพ

ถอวาโจทกไมมพยานหลกฐานมาสบจนเปนทพอใจแกศาลวาจ าเลยไดกระท าความผด

จรง การทศาลชนตนพพากษาลงโทษจ าเลยยอมเปนการไมชอบดวยมาตรา 176 วรรคแรก และ

ปญหาขอนแมจ าเลยจะมไดยกขนตอส ศาลอทธรณมอ านาจยกขนวนจฉยเองได เพราะเปนปญหา

ขอกฎหมายเกยวกบความสงบเรยบรอยตามมาตรา 195 วรรคสอง

ยกตวอยางเชน ความผดขอหาพรากผเยาวตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 317 วรรค

สามมอตราโทษอยางต าจ าคกตงแต 5 ป ขนไป แมจ าเลยใหการรบสารภาพกเปนหนาทของโจทกท

156 ค าพพากษาฎกาท 3465/2548 การทจ าเลยท 1 ใหการรบสารภาพตามฟองในความผดฐานมเมทแอมเฟตา

มนไวในครอบครองเพอจ าหนายนน แม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ มาตรา 66 ทใชบงคบในขณะทจ าเลยท 1 กระท าผดและถกฟองเปนคดตอศาลจะก าหนดอตราโทษอยางต าใหจ าคกตงแตหาปขนไป ซงศาลจะพพากษาลงโทษจ าเลยท 1 ไดตอเมอไดสบพยานหลกฐานและฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยท 1 ไดกระท าผดจรงตามทบญญตใน ป.ว.อ. มาตรา 176 แตเมอในระหวางพจารณาของศาลชนตนไดม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษ (ฉบบท 5) ฯ มาตรา 19 ยกเลกความในมาตรา 66 แหง พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษฯ และใหใชขอความใหมแทน โดยมาตรา 66 วรรคหนง และวรรคสอง ทแกไขใหม มระวางโทษจ าคกอยางต าตงแตสป ลดลงจากมาตรา 66 วรรคหนง ตามกฎหมายเดมทมระวางโทษจ าคกตงแตหาป และคดนเมทแอมเฟตามนมปรมาณค านวณเปนสารบรสทธ 17.448 กรม ซงไมเกน 20 กรม ดงนน โทษจ าคกตามกฎหมายทแกไขใหมเปนคณมากกวา จงตองใชกฎหมายทแกไขใหมในสวนทเปนคณบงคบแกจ าเลยท 1 ตาม ป.อ. มาตรา 3 ขอหาในความผดซงจ าเลยท 1 รบสารภาพจงมอตราโทษอยางต าจ าคกไมถงหาป ศาลยอมมอ านาจพพากษาโดยไมสบพยานหลกฐานตอไปไดตาม ป.ว.อ. มาตรา 176

DPU

60

จะตองน าสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยและศาลจะตองฟงพยานหลกฐาน

โจทกจนกวาจะพอใจวา จ าเลยไดกระท าผดจรงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา

176 เมอโจทกแถลงไมตดใจสบพยาน โจทกจงไมมพยานหลกฐานทจะใหศาลฟงลงโทษจ าเลยใน

บทมาตราดงกลาวได แตความผดในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 317 วรรคแรก มอตราโทษ

จ าคกอยางต าตงแต 3 ป ขนไป ไมอยในบงคบทโจทกจะตองสบพยานหลกฐานประกอบค ารบ

สารภาพของจ าเลย หากศาลจะพพากษาลงโทษจ าเลยตามค ารบสารภาพศาลกคงลงโทษจ าเลยในบท

มาตราดงกลาวไดเฉพาะในวรรคแรกเทานน เมอศาลอทธรณวางโทษจ าเลยไมถกตอง ศาลฎกาชอบ

ทจะยกขนวนจฉยและแกไขเสยใหถกตองได เนองจากปญหานเปนปญหาอนเกยวดวยความสงบ

เรยบรอยของประชาชน (ค าพพากษาฎกาท 591/2536)

2) ศาลชนตนสงงดสบพยานหลกฐานประกอบ

กรณทศาลชนตนสงงดสบพยานโจทก แลวพพากษาลงโทษจ าเลยโดยไมไดใหโจทก

สบพยานหลกฐานประกอบตามมาตรา 176 โดยผดหลงไป เมอมใชเปนกรณทโจทกทราบแลววา

จ าเลยใหการปฏเสธ แตโจทกไมตดใจสบพยานเสยเอง หากในภายหลงความปรากฏตอศาลอทธรณ

จะพพากษาใหยกฟองโจทกไมได แตตองพพากษายกค าพพากษาศาลชนตนแลวยอนส านวนใหศาล

ชนตนพจารณาพพากษาใหมตามรปคด157

157 ค าพพากษาฎกาท 2596/2541 โจทกฟองขอใหลงโทษจ าเลยฐานลกทรพยหรอรบของโจรจ าเลยยน

ค าใหการรบสารภาพฐานรบของโจร เมอศาลชนตนสอบจ าเลย จ าเลยกลบแถลงเพมเตมวา จ าเลยไมรวาทรพยทเอามาเปนทรพยทถกลกมา แมถอวาจ าเลยใหการปฏเสธฟองโจทกกตาม แตเมอโจทกยงไมทราบค าแถลงเพมเตมทเปนการใหการปฏเสธฟองโจทกแตเปนกรณทศาลชนตนพพากษาลงโทษจ าเลยฐานรบของโจรไปโดยผดหลง เพราะเหนวาจ าเลยใหการรบสารภาพฐานรบของโจร ศาลชนตนจงมไดเปดโอกาสใหโจทกสบพยานเชนน เมอมใชเปนกรณทโจทกทราบแลววาจ าเลยใหการปฏ เสธ แตโจทกไมตดใจสบพยานการทศาลชนตนพพากษาคดลงโทษจ าเลยไป จงเปนการทศาลชนตนมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายวธพจารณาความวาดวยค าพพากษาและค าสง ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 243(1) ประกอบดวย ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 15 เมอความปรากฏแกศาลอทธรณจงชอบทศาลอทธรณจะพพากษายกค าพพากษาศาลชนตน และใหศาลชนตนด าเนนกระบวนพจารณาระหวางโจทกกบจ าเลย แลวพจารณาพพากษาใหมตามรปคด

DPU

61

3.1.3.3 ค ารบสารภาพของจ าเลยทไมเพยงพอจะรบฟงเพอลงโทษจ าเลยได

ค ารบสารภาพของจ าเลย แมวากฎหมายจะบญญตใหสามารถรบฟงเพอลงโทษจ าเลยได

ตามมาตรา 176 กตาม แตในบางกรณ ค ารบสารภาพอาจไมเพยงพอทจะรบฟง เปนพยานหลกฐาน

ได ซงลกษณะของค ารบสารภาพทไมสามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานไดนน กฎหมายมไดบญญต

ไวอยางชดเจน แตปรากฏจากค าพพากษาฎกาทไดเคยวางบรรทดฐานเอาไวในหลายกรณ สรปได

ดงตอไปน

1) การรบสารภาพทไมชดแจง เชน กรณทโจทกฟองวาจ าเลยกระท าความผดฐานลก

ทรพยหรอรบของโจร จ าเลยใหการรบสารภาพโดยมไดระบใหชดวารบสารภาพในขอหาใดแน ถอ

วาเปนค ารบสารภาพทไมชดเจน โจทกจงยงมหนาทจะตองน าสบการกระท าผดของจ าเลยตอไป

เมอโจทกไมสบพสจนความผดของจ าเลยกยอมลงโทษจ าเลยไมได 158 หรอในกรณทโจทกฟองวา

จ าเลยกระท าความผดฐานน าพาของกลางเขามาในราชอาณาจกรโดยหลกเลยงการเสยภาษอากร

และฐานซอ รบไว ซงของกลางดงกลาว อนเปนความผดคนละฐานกน ค าใหการจ าเลยกตองชดแจง

วารบสารภาพฐานใด เมอจ าเลยทใหการรบสารภาพตามฟองโจทกทกประการจงไมชดเจน วาจ าเลย

กระท าความผดฐานใด โจทกจงมหนาทตองน าสบพยานตอไปใหไดวาจ าเลยกระท าความผดฐาน

ใด159

158 ค าพพากษาฎกาท 819/2513 (ประชมใหญ) โจทกฟองจ าเลยในขอหาฐานลกทรพยหรอรบของโจรมาใน

ฟองเดยวกนจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟองโดยไมระบวา รบสารภาพในขอหาฐานความผดใด เชนนถอวาเปนค ารบสารภาพทไมชดเจน เปนน.ทโจทกจะตองน าสบการกระท าผดของจ าเลย เมอโจทกไมสบพสจนความผดของจ าเลยกยอมลงโทษจ าเลยไมได ศาลตองพพากษายกฟองและถามอทธรณฎกามาสศาลสง กไมมเหตทจะใหยอนส านวนไปใหศาลชนตนด าเนนกระบวนพจารณาใหม

159 ค าพพากษาฎกาท 3969/2541 โจทกฟองขอใหลงโทษจ าเลยในความผดฐานลกลอบ น าพาของกลางเขามาในราชอาณาจกรโดยหลกเลยง การเสยภาษอากร หรอจ าเลยไดซอ รบไว และชวยพาเอาไปเสย ชวยจ าหนาย ชวยซอนเรน ซงของกลางดงกลาวโดยรอยแลววา เปนของผอนลกลอบเขามาในราชอาณาจกรโดยหลกเลยงภาษ ขางตน ซงความผดดงกลาวเปนคนละฐานกน และโจทกมความประสงคขอใหลงโทษจ าเลยในขอหาหนงเพยงฐานเดยว จะลงโทษจ าเลยในเรองเดยวกนทงสองฐานไมได ค าใหการ ของจ าเลยทใหการรบสารภาพตามฟองโจทกทกประการยงไมชดเจน พอทจะชขาดวาจ าเลยกระท าความผดฐานใด ยอมเปนน.ท ของโจทกทจะตองน าสบพยานตอไปใหไดความถงการกระท าผด ของจ าเลยวาไดกระท าความผดฐานใดแนหาใชเปนน.ทของศาลทจะสอบถามจ าเลยวาจะใหการรบสารภาพในฐานความผดใดเมอโจทกแถลงไมสบพยาน ค าใหการรบสารภาพของ

DPU

62

2) การรบสารภาพเพอมใหเกดความยงยากแกคด กลาวคอ เปนค ารบสารภาพทเกดม

เหตผลทแทจรงอยเบองหลงเปนสาเหตใหรบสารภาพทง ๆ ทมไดเปนผกระท าความผดทแทจรง

เพอมใหเกดความยงยากแกคด160 เปนตน

3) การรบสารภาพโดยเขาใจผดคดวาการกระท าของตนผดกฎหมาย เชน การรบ

สารภาพโดยเขาใจไปเองวาการกระท าของตนเปนการกระท าทผดกฎหมายทงทความจรงแลวไมผด

กฎหมาย เมอปรากฏขอเทจจรงสศาล แมจ าเลยจะรบสารภาพดวยความสมครใจกไมสามารถ

ลงโทษจ าเลยได เนองจากการกระท าของจ าเลยไมเปนความผดนนเอง161

4) การรบสารภาพในลกษณะทเปนการยอมรบวาตนมสวนเกยวของกบเหตการณทโจทกฟองจรง ถาเปนความผดกยอมรบสารภาพ162

5) การรบสารภาพทขดกบรายงานชนสตรบาดแผล163

จ าเลยดงกลาว จงไมอาจฟงลงโทษจ าเลยได ศาลตองพพากษายกฟองและคด ไมมเหตทจะยอนส านวนไปใหศาลชนตนด าเนนการพจารณา สอบถามค าใหการของจ าเลยใหม

160 ค าพพากษาฎกาท 1318/2523 ค าใหการของจ าเลยทยนตอศาลมความวา "คดนขอเทจจรงจ าเลยเปนลกจางตดไม ไดอาศยรถยนตคนเกดเหตไป ในระหวางจบกมวตถระเบดมผตองหา 3 คนผตองหาอก 2 คนบอกใหจ าเลยรบสารภาพแลวจะชวยเหลอเรองเงนทอง ดวยความไมรเทาถงการจ าเลยจงไดรบสารภาพ ความจรงแลวระเบดทงสองลกไมใชของจ าเลย แตเพอไมใหยงยากแกคดจ าเลยขอรบสารภาพตลอดขอหาไมขอตอสคด" ดงน ยงฟงไมไดวาเปนค าใหการทรบสารภาพวาจ าเลยไดกระท าความผดจรงตามทโจทกฟอง เมอโจทกไมสบพยานจงลงโทษจ าเลยตามฟองไมได

161 ค าพพากษาฎกาท 1077/2529 ขอเทจจรงทวาจ าเลยทง สามไดใหการรบสารภาพวาไดขมขนกระท าช าเราผเสยหายตอเจาพนกงาน ต ารวจ ผจบกม และพนกงาน สอบสวน พเคราะหแลวเหนวานาเชอวาทจ าเลยใหการรบสารภาพเพราะคดวา ขมขน หมายถง การรวมประเวณโดยหญงยนยอม จ าเลยทงสามรวมประเวณกบผเสยหาย จรงจงรบสารภาพไป ค าใหการรบสารภาพโดยเขาใจผดดงกลาว จงไมอาจน ามารบฟงลงโทษจ าเลยทงสามได

162 ค าพพากษาฎกาท 5114/2531 ค าใหการของจ าเลยทยนตอศาลมความวา "จ าเลยไดมาอาศยอยกบ ม.ซงหลบหนไปแลว วนเกดเหตผเสยหายมาสมครไปท างานตางประเทศกบ ม. ม.ใหจ าเลยเขยนใบรบเงนใหเนองจากเหนวาจ าเลยมความรและขณะนนเสมยนไมมาท างาน แลวผเสยหายมอบเงนให ม.จ าเลยไมรวาการกระท าดงกลาวเปนความผด แตเมอเปนความผดจ าเลยกรบสารภาพ ... " ดงนยงฟงไมไดวาเปนค าใหการทรบสารภาพวาจ าเลยไดกระท าผดตามทโจทกฟองเมอโจทกไมสบพยาน จงลงโทษจ าเลยตามฟองไมได

163 ค าพพากษาฎกาท 833/2495 โจทกฟองหาวา จ าเลยท ารายรางกายผเสยหายเมอวนท 8 แตตามรายงานชนสตรบาดแผลทโจทกสงพรอมกบฟองปรากฏวา ผบาดเจบมบาดแผลวนท 5 ดงนยอมขดกนเองฟงไมไดวา จ าเลยท าผดตามวนทโจทกฟอง แมจ าเลยจะรบสารภาพตามฟอง กลงโทษจ าเลยไมได ตองยกฟอง

DPU

63

6) การบรรยายฟองและน าสบไดไมชดเจนวาจ าเลยกระท าวนผดวนเวลาใด164

อยางไรกตาม บทบญญตตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 176 ทวา

ถาจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟองใหศาลพพากษาไปไดโดยไมตองสบพยานนนมไดหมายความ

วาเมอจ าเลยรบสารภาพแลวจะตองพพากษาลงโทษจ าเลยเสมอไปถาศาลเหนวาจ าเลยมไดกระท า

ความผดหรอการกระท าของจ าเลยไมเปนความผดศาลยอมพพากษายกฟองไดตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 185 (ค าพพากษาฎกาท 2879/2540) นอกจากน

พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 ทม

ลกษณะเปนสวนหนงของค ารบสารภาพนนเอง กจะรบฟงประกอบค ารบสารภาพเพอลงโทษจ าเลย

ไมได165

3.1.3.4 การสบพยานจนกวาศาลจะ “พอใจ” วาจ าเลยกระท าความผดจรง

คดอาญาเปนคดเกยวกบชวตและเสรภาพของจ าเลย ดงนนการพสจนความผดของจ าเลย

ในคดอาญาจงมหลกทตงอยบนขอสนนษฐานทวา “ทกคนเปนผบรสทธ” (presumption of

innocence) การลงโทษผบรสทธถอเปนเรองรายแรง ดงนน การชขาดไดวาจ าเลยกระท าความผด

ตามฟองดงทโจทกกลาวอางหรอไม โจทกจงตองพสจนจนปราศจากขอสงสยตามสมควรวาจ าเลย

164 ค าพพากษาฎกาท 848/2545 การทโจทกบรรยายฟองและน าสบเพยงวา ม ส. มาเบกความวาไดซอเมทแอม

เฟตามนจากจ าเลยเมอตนเดอนกมภาพนธ 2543 โดยมไดระบวนทหรอเวลาทกระท าความผดใหแนนอน เปนการบรรยายฟองและน าสบไดไมชดเจน แมจ าเลยจะใหการรบสารภาพ กไมอาจรบฟงไดวาจ าเลยไดกระท าความผดตามฟองจรง

165 ค าพพากษาฎกาท 6370/2539 พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 ตองไมใชเปนสวนหนงของค ารบสารภาพนนเอง การรบฟงค ารบชนสอบสวนของจ าเลยทงสซงปฏเสธในชนพจารณา โจทกและโจทกรวมตองมพยานหลกฐานประกอบวาจ าเลยทงสกระท าความผดจรงโดยพยานหลกฐานประกอบนนตองไมใชค าของเจาพนกงานต ารวจผสอบสวนค ารบนนเอง สวนบนทกการจบกม ค าใหการชนสอบสวนของ จ าเลยทงส บนทกการน าชทเกดเหตประกอบค ารบสารภาพ และภาพถายประกอบนนแมมภาพจ าเลยทงสและมขอความวา จ าเลยท 4 ใชอาวธปนยงผตาย กเปนสวนหนงของค ารบสารภาพ ของจ าเลยทงสในชนจบกมและชนสอบสวนเทานนไมใชพยานหลกฐานทจะน ามารบฟงประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยทงสในชนจบกมและชนสอบสวน เพอใหเหนวากระท าความผดตามฟองโจทกและโจทกรวมไมมพยานหลกฐานอนมาสบประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยทงสอยางใดอกเมอจ าเลยทงสใหการปฏเสธในชนพจารณาและน าสบปฏเสธวา พนกงานสอบสวนไดค ารบสารภาพมาโดยไมชอบดวยกฎหมาย พยานหลกฐานของโจทกและโจทกรวมเพยงเทาทน าสบมาจงไมพอฟงลงโทษจ าเลยทงสได

DPU

64

เปนผกระท าความผด หากมขอสงสยตามสมควรวาจ าเลยเปนผกระท าความผดหรอไม จะตองยก

ประโยชนแหงความสงสยใหจ าเลย ซงหลกการดงกลาวนเปนหลกสากล 166 ทเปนทยอมรบทงใน

ประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอว (Civil law) และระบบกฎหมายคอมมอนลอว (Common law)

ซงในกฎหมายไทยกไดมการบญญตรองรบหลกการนไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พ.ศ.2550 ในมาตรา 39 วรรคสอง และในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 227 เพอ

เปนการประกนสทธเสรภาพของผตองหาหรอจ าเลย ดงน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550 มาตรา 39 วรรคสอง บญญตวา “ใน

คดอาญา ตองสนนษฐานไวกอนวาผตองหาหรอจ าเลยไมมความผด”

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 227 บญญตวา “ใหศาลใชดลพนจ

วนจฉยชงน าหนกพยานหลกฐานทงปวง อยาพพากษาลงโทษจนกวาจะแนใจวามการกระท าผดจรง

และจ าเลยเปนผกระท าความผดนน

เมอมความสงสยตามสมควรวาจ าเลยไดกระท าผดหรอไมใหยกประโยชนแหงความ

สงสยนนใหจ าเลย”

อยางไรกตามในคดทจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟอง มาตรา 176 วรรคแรก ได

บญญตหลกการใหศาลใชดลพนจวนจฉยชงน าหนกพยานหลกฐานไวแตกตางจากหลกการใน

มาตรา 227 เนองจาก มาตรา 176 วรรคแรกไดบญญตวา “ ... คดทมขอหาในความผดซงจ าเลยรบ

สารภาพนนกฎหมายก าหนดอตราโทษอยางต าไวใหจ าคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนก

กวานน ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง”

ค าวา “จนกวาจะพอใจ” ไมมบทบญญตกฎหมายทใหค าจ ากดความไว แตเมอพจารณา

จาก มาตรฐานการพสจนตามมาตรา 227 ทวาอยาพพากษาลงโทษจนกวาจะแนใจวามการกระท าผด

จรงและจ าเลยเปนผกระท าความผดนน เมอมความสงสยตามสมควรวาจ าเลยไดกระท าผดหรอ

ไมใหยกประโยชนแหงความสงสยนนใหจ าเลย แสดงใหเหนวามาตรฐานการพสจนในกรณทวไป

ตามมาตรา 227 คอ โจทกจะตองพสจนใหศาลเหนวาจ าเลยกระท าความผดในระดบทปราศจากขอ

166 ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ขอ 11 (1) “ ทกคนทถกกลาวหาวาท าผดทางอาชญา มสทธทจะไดรบ

การสนนษฐานไวกอนวาบรสทธจนกวาจะพสจน ไดวามผดตามกฎหมายในการพจารณาเปดเผย ซงตนไดรบหลกประกนบรรดาทจ าเปนส าหรบการตอสคด ”

DPU

65

สงสยอนสมควร ซงการพสจนในระดบน ไมตองใหถงขนาดวาจ าเลยตองเปนผกระท าความผด

อยางสนเชง กลาวคอไมตองถงกบตองสนขอสงสยดวยประการทงปวง167 แตใหพสจนจนถงขนท

ไมมขอสงสยตามสมควรกเพยงพอแลว ซง “ขอสงสยตามสมควร” ในทนควรเปนเหตอนควรสงสย

ทเปนผลดตอจ าเลย ทเปนเหตผลอนสมควรท าใหเกดความสงสยวาจ าเลยอาจไมไดเปนผกระท า

ความผด ดงนนเหตอนควรสงสยทหางไกลตอเหตผลยอมไมเปนเหตใหศาลพพากษายกฟอง168 ซง

การพจารณาวาปราศจากเหตอนควรสงสยตามควรหรอไมนน ตองพจารณาวาขอสงสยนนเปน

สาระส าคญทวญญชนควรสงสยหรอไม169

ดงนน เมอ มาตรฐานการพสจนในกรณจ าเลยรบสารภาพ ในมาตรา 176 ใชค าวา

“จนกวาจะพอใจ” ซงตางจากมาตรฐานการพสจนในกรณทวไปตามมาตรา 227 ทใชค าวา “จนกวา

จะแนใจ” มาตรฐานการพสจนในมาตรา 176 วรรคแรก จงนาจะต ากวามาตรา 227 ซงในกรณน ศาล

ฎกาไดเคยวนจฉยไววา ป.ว.อ. มาตรา 176 วรรคหนง มความหมายวา ในคดทมอตราโทษขนต า

ตงแตหาปขนไปหรอโทษทหนกกวานน แมจ าเลยใหการรบสารภาพตอศาลวากระท าความผดตาม

ฟอง ศาลกไมอาจพพากษาลงโทษจ าเลยตามค ารบนนได แตตองฟงพยานหลกฐานทโจทกน าสบ

ประกอบค ารบสารภาพใหเปนทพอใจกอนวาจ าเลยกระท าความผดจรงจงจะพพากษาลงโทษจ า เลย

ได สวนปญหาวาพยานหลกฐานทโจทกน าสบประกอบค ารบเชนวานตองมน าหนกมนคงเพยงใด

นน เหนไดวา ในกรณเชนนโจทกไมจ าตองน าสบใหไดความชดแจงปราศจากขอสงสยดงเชนคดท

จ าเลยใหการปฏเสธ เพยงแตมพยานมาสบใหเปนทพอใจศาลวาจ าเลยกระท าความผดจรงตามค ารบ

กเปนการเพยงพอทจะลงโทษจ าเลยโดยอาศยพยานหลกฐานนน (ค าพพากษาฎกาท 314/2551)

ส าหรบการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพ ตามมาตรา 176 นน ศาลฎกาของ

ไทยไดเคยวางบรรทดฐานวา “พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพ” ในทน มความหมายเฉพาะ

พยานหลกฐานทรบฟงไดตามกฎหมาย และเปนพยานหลกฐานทมแหลงทมาเปนอสระตางหากจาก

167 จาก ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (น. 243), โดย จรญ ภกดธนากล, 2551, กรงเทพฯ: จรรช

การพมพ. ลขสทธ 2551 โดยส านกพมพรบการพมพ. 168 จาก ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยาน (น. 106), โดย พรเพชร วชตชลชย, 2542, กรงเทพฯ: เกรนโกรว.

ลขสทธ 2542 โดยส านกพมพเกรนโกรว. 169 จาก ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยาน (น. 462), โดย โสภณ รตนากร, 2549, กรงเทพฯ: นตบรรณการ.

ลขสทธ 2549 โดยส านกพมพนตบรรณการ.

DPU

66

ค ารบสารภาพของจ าเลย170 สวนกรณทวาจะตองพสจนในระดบไหน จงจะเรยกวาเปนทพอใจแก

ศาลนน ยงไมมหลกเกณฑทก าหนดไวอยางชดเจน แตเปนดลยพนจของศาลทจะพจารณาชง

น าหนกพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพนน ๆ เองวา โจทกสบไดจนเปนทพอใจแกศาลแลว

หรอไม ซงในกรณนเคยมตวอยางจากค าวนจฉยของศาลฎกาทไดวนจฉยวาในกรณททโจทกตอง

สบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพใหเปนทพอใจวาจ าเลยไดกระท าความผดจรงเสยกอนนน

โจทกตองน าพยานเขาสบยนยนวามการกระท าความผดตามฟองและจ าเลยเปนผกระท าความผดนน

จรง มใชเปนเพยงการรบสมอางวาเปนผกระท าความผดนนแทนบคคลอน การน าพยานบคคลซงร

เหนการกระท าความผดของจ าเลยหรอพยานบคคลทรเหนเกยวของกบเหตการณทเกดข นมาเบก

ความยนยนขอเทจจรงดงกลาวโดยเปดเผยตอหนาจ าเลยจงเปนเรองส าคญและจ าเปนอนจะแสดงให

ศาลเหนวาจ าเลยมไดใหการรบสารภาพโดยไมเขาใจอยางถองแทหรอเสแสรงเพอใหผกระท า

ความผดอนพนผด ดงนน การทโจทกมแตเพยงพยานบอกเลามาแสดงตอศาลโดยไมมบคคลใดมา

เบกความยนยนขอเทจจรงทปรากฏในเอกสารอนเปนพยานบอกเลาดงกลาวเลย ล าพงเพยงแตพยาน

เอกสารดงกลาวจงยงไมเพยงพอใหเชอไดวาจ าเลยเปนผกระท าความผดตามฟองจรง (ค าพพากษา

ฎกาท 4824/2553)

อยางไรกตาม เมอพจารณาถอยค าในบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก อาจท าใหเขาใจไป

ไดวา การวนจฉยขอเทจจรงขนอยกบความพงพอใจของผวนจฉยแตละคนทจะกลาวอางวา

ขอเทจจรงเพยงเทาทโจทกน ามาสบนนเพยงพอทจะรบฟงไดแลว กลาวอกนยหนง ถอยค าดงกลาว

อาจเปดทางใหผวนจฉยสามารถใหเหตผลหลากหลายระดบ ขนอยกบดลยพนจของผวนจฉยในแต

ละทานวาจะมความพอใจพยานหลกฐานนน ๆ ในระดบใด

170

ค าพพากษาฎกาท 7562/2537 พยานหลกฐานประกอบตาม ป.ว.อ. มาตรา 176 จะตองไมใชเปนสวนหนงของค ารบสารภาพ การรบฟงค ารบชนสอบสวนซงจ าเลยปฏเสธในชนพจารณามาใชลงโทษจ าเลยโจทกตองมพยานหลกฐานประกอบวาจ าเลยกระท าผดจรงโดยพยานหลกฐานประกอบนนตองมใชค าของเจาพนกงานต ารวจผสอบสวนค ารบนน สวนบนทกการจบกม ค าใหการชนสอบสวนของจ าเลย บนทกการน าชทเกดเหตประกอบค ารบสารภาพและภาพถายประกอบการน าชทเกดเหตแมจะมภาพจ าเลยและมขอความระบวาจ าเลยใชอาวธปนยงผตายแตก เปนสวนหนงของค ารบสารภาพของจ าเลยในชนจบกมและชนสอบสวนไมใชพยานหลกฐานทจะน ามารบฟงประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยในชนจบกมและชนสอบสวนเพอใหเหนวาจ าเลยกระท าความผด

DPU

67

3.1.4 การคนหาความจรงในค ารบสารภาพ

ดงทไดกลาวมาแลวในบทท 2 วา หลกการด าเนนคดอาญาของประเทศไทย คอ

หลกการด าเนนคดอาญาโดยรฐ ทเนนหลกการคนหาความจรงในเนอหา ในคดอาญาศาลไทยจงม

บทบาทเชงรกทจะตองกระตอรอรนในการตรวจสอบคนหาความจรงในเนอหา จะวางเฉยไมได

การท าหนาทตรวจสอบคนหาความจรงของศาลไมผกมดกบแบบหรอค ารองของผใด ศาลมหนาท

ตองตรวจสอบคนหาความจรงในเนอหา171 เพอใหไดตวผกระท าความผดทแทจรงมาลงโทษเพอให

เกดความเปนธรรมแกผเสยหายและสงคมสวนรวม แมแตในค ารบสารภาพเอง ศาลกจะตองมหนาท

คนหาความจรงในค ารบสารภาพของจ าเลยดวยเชนกน จะเชอค ารบสารภาพแตเพยงล าพงแลว

พพากษาลงโทษจ าเลยทนทเพยงเพราะกฎหมายใหอ านาจไวไมได ส าหรบในทางปฏบตของศาล

ไทย ในปจจบนศาลไทยมบทบาทในการคนหาความจรงในค ารบสารภาพใน 2 ลกษณะ กลาวคอ

การคนหาความจรงในทางรปแบบ และการคนหาความจรงในเนอหาดงตอไปน

3.1.4.1 การคนหาความจรงในทางรปแบบ

การคนหาความจรงในทางรปแบบในทนคอการคนหาความจรงในรปแบบของการ

ไดมาซงค ารบสารภาพ เปนการคนหาความจรงทมไดมงเนนถงความถกตองแทจรงของค ารบ

สารภาพ กลาวคอมใชเปนการคนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพ แตเปนการคนหาโดย

มงเนนไปทความถกตองของรปแบบและวธการไดมาซงค ารบสารภาพ ซงบทบาทของศาลไทยใน

ปจจบนเกยวกบการคนหาความจรงในทางรปแบบของการไดมาซงค ารบสารภาพนน จากการศกษา

วเคราะหแลวสามารถแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ การคนหาความจรงเกยวกบกระบวนการกอนการ

ไดมาซงค ารบสารภาพ และการคนหาความจรงเกยวกบความสมครใจในการรบสารภาพ ดงตอไปน

1) การคนหาความจรงเกยวกบกระบวนการกอนการไดมาซงค ารบสารภาพ

ในชนพจารณาของศาล กอนทศาลจะรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลย ไมวาจะเปนกรณ

จ าเลยเคยใหการรบสารภาพไวในชนสอบสวน หรอในกรณทจ าเลยใหการรบสารภาพเปนครงแรก

ตอหนาศาลในชนพจารณากตาม ศาลจะตองพจารณาดวยวา การรบสารภาพของจ าเลยไดมาโดย

ชอบดวยกฎหมายหรอไม สามารถน ามารบฟงเปนพยานหลกฐานในชนพจารณาคดของศาลได

171 กฎหมายวธพจารณาความอาญา (น. 68-69). เลมเดม

DPU

68

หรอไม โดยจะตองพจารณาถงกระบวนการกอนการไดมาซงค ารบสารภาพทงในชนสอบสวนและ

ในชนพจารณา ดงน

ในชนสอบสวน กอนทจะไดมาซงค ารบสารภาพ ประมวลกฎหมายพจารณาความอาญา

ไดก าหนดหนาทใหพนกงานสอบสวนจะตองกระท าในกรณตาง ๆ เชน การจดหาทนายใหแก

ผตองหาในชนสอบสวนในคดทมอตราโทษประหารชวต หรอในคดทผตองหามอายไมเกนสบแปด

ป หรอคดทมอตราโทษจ าคก172 การสอบสวนผตองหาทเปนเดกอายไมเกนสบแปดปจะตองปฏบต

ตามทกฎหมายก าหนด173 ในการสอบสวนจะตองอนญาตใหผตองหามทนายความและผทไววางใจ

เขารบฟงการสอบปากค าได174 และกอนการสอบสวนพนกงานสอบสวนจะตองแจงสทธตาง ๆ ตาม

กฎหมายใหกบผตองหาทราบดวย175

ดงนน กอนทจ าเลยจะใหการรบสารภาพ หากพนกงานสอบสวนยงไมไดด าเนนการ

ตามทกฎหมายก าหนดหรอพนกงานสอบสวนด าเนนการไมครบถวน ศาลจะรบฟงค ารบสารภาพ

ในชนสอบสวนเปนพยานหลกฐานเพอพสจนความผดของจ าเลยในชนพจารณาไมได 176

ในชนพจารณาของศาล กอนทศาลจะตองถามค าใหการของจ าเลย ศาลจะตองอานและ

อธบายฟองใหจ าเลยฟงกอนเสมอ177 ไมวาจ าเลยจะไดยนค าใหการเปนหนงสอตอศาลแลวกตาม

ศาลกตองสอบถามค าใหการจ าเลยดวยวาจาอกครงหนงเสมอ สวนกรณศาลสอบค าใหการจ าเลย

แลว จ าเลยไมยอมใหการใด ๆ กเปนสทธของจ าเลยในทางทจะอยเฉยอยางสมบรณ กลาวคอ มสทธ

ทจะไมใหการใด ๆ เลยกได และในกรณน ศาลกจะท าแตเพยงการจดรายงานและด าเนนการ

พจารณาตอไปเทานน ศาลไมมอ านาจทจะบงคบจ าเลยได ตามบทบญญตในประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญา มาตรา 172 วรรคสอง นอกจากน ในคดทมอตราโทษประหารชวต หรอในคด

ทจ าเลยมอายไมเกนสบแปดปในวนทถกฟองตอศาล กอนเรมพจารณาใหศาลถามจ าเลยวาม

ทนายความหรอไม ถาไมมกใหศาลตงทนายความให สวนในคดทมอตราโทษจ าคก กอนเรม

172 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/1 วรรคหนงและวรรคสอง 173 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/2 และมาตรา 133 ทว 174 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ตามมาตรา 134/3 175 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/4 วรรคแรก 176 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 134/4 วรรคทาย 177 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 172

DPU

69

พจารณาใหศาลถามจ าเลยวามทนายความหรอไม ถาไมมและจ าเลยตองการทนายความ กใหศาลตง

ทนายความให อนเปนไปตามทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 173

ดงนน หากศาลมไดปฏบตใหเปนไปตามมาตรา 172 วรรคสอง หรอไมไดสอบถามการม

ทนายความของจ าเลยตาม มาตรา 173 ดงกลาว กจะสงผลใหเปนกระบวนการพจารณาไมชอบดวย

กฎหมาย อนสงผลใหค ารบสารภาพของจ าเลยทไดมาไมสามารถรบฟงไดดวยนนเอง

ดงนน จะเหนไดวา กระบวนการทพนกงานสอบสวนและศาลจะตองกระท ากอน

เพอใหไดมาซงค ารบสารภาพทรบฟงเปนพยานหลกฐานไดโดยชอบดวยกฎหมายดงทไดกลาวมา

นน เปนเปนไปตามหลกการประกนสทธขนพนฐานของตวผตองหาหรอจ าเลยในกระบวนการ

ยตธรรมทางอาญา แตกมไดหมายความวา เมอไดกระท าตามขนตอนและวธการตามกฎหมายอยาง

ครบถวนแลว ค าใหการของจ าเลยจะเปนสงทถกตองแทจรงและเชอถอไดเสมอไป เพราะกรณ

ดงกลาว เปนเพยงการคนหาความจรงในทางรปแบบของวธการไดมาซงค ารบสารภาพเทานน

2) การคนหาความจรงเกยวกบความสมครใจในการรบสารภาพ

เรองความสมครใจของผใหการรบสารภาพ ถอวาเปนสงซงเปนสาระส าคญอยางยง

ประการหนงของการคนหาความจรงในค ารบสารภาพ เนองจากค ารบสารภาพทไมไดมาจากความ

สมครใจแลวยอมไมนาเชอไดวาจะเปนสงทถกตองแทจรง ตรงกนขาม ค ารบสารภาพทเกดขนจาก

ความสมครใจของผใหค ารบสารภาพยอมมความนาเชอถอไดมากกวาและสนนษฐานในเบองตนได

วาอาจจะเปนสงทถกตองแทจรง จะเหนไดวาในชนสอบสวน กฎหมายไดบญญตหามมใหพนกงาน

สอบสวนท าหรอจดใหท าการใด ๆ ซงเปนการลอลวง หรอขเขญ หรอใหสญญากบผตองหา เพอจง

ใจใหเขาใหการอยางใด ๆ ในเรองทตองหานน โดยพยานหลกฐานทไดรบอนเกดจากการจงใจ ม

ค ามนสญญา ขเขญ หลองลวง หรอโดยมชอบดวยประการอน จะรบฟงเปนพยานหลกฐานมได 178

ดงนน ค ารบสารภาพทเกดขนจากการจงใจ มค ามนสญญา ขเขญ หลอกลวงหรอโดยมชอบประการ

อน179 จงเปนค ารบสารภาพท เกดขนโดยไมชอบดวยกฎหมาย และตองหามรบฟงเปน

พยานหลกฐาน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 226

178 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 135 และ มาตรา 226 179 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 226

DPU

70

อยางไรกตาม ในความเหนของผเขยน ค ารบสารภาพทไดมาดวยความสมครใจกมได

หมายความวา ค ารบสารภาพทเกดขนดวยความสมครใจจะมความถกตองแทจรงเสมอไป หากแต

ศาลควรจะตองคนหาความจรงในเนอหาอกชนหนงวา เนอหาของค ารบสารภาพถกตองตามความ

เปนจรงหรอไมดวย เพราะบางกรณค ารบสารภาพทเกดขนดวยความสมครใจโดยไมไดมสาเหตมา

จากการจงใจของผใด ไมมใครใหค ามนสญญา ไมมการขเขญหลอกลวงหรอโดยมชอบดวยประการ

ใด ๆ แตเปนเทจเนองจากมปจจยบางอยางแอบแฝงกม เชน การรบสารภาพเพอชวยเหลอผอนให

พนผด เนองจากความเปนคนสนทใกลชด คนรก เปนลก หรอเปนสามภรรยาเปนตน และใน

ขณะเดยวกน ค ารบสารภาพทไดมาโดยความไมสมครใจ แตอาจเปนความจรงกไดเชนเดยวกน เชน

ต ารวจหลอกจ าเลยวามพยานหลกฐานเพยงพอทจะเอาผดกบจ าเลยไดทงทความจรงแลวยงไมม

พยานหลกฐานใด ๆ จะเอาผดกบจ าเลย ซงจ าเลยจงยอมรบสารภาพ ซงกรณน แมวาจ าเลยจะเปน

ผกระท าความผดจรง แตถาปรากฏขอเทจจรงวาถกหลอกลวงใหรบสารภาพ กจะเปนค ารบสารภาพ

ทเกดขนโดยมชอบ ตองหามรบฟงเปนพยานหลกฐาน ตามมาตรา 226 นนเอง

ดงนนผเขยนจงเหนวา การคนหาความจรงโดยพจารณาทความสมครใจของการรบ

สารภาพในกรณดงกลาวขางตน เปนเพยงการคนหาความจรงในทางรปแบบเทานนยงไมถงกบเปน

การคนหาความจรงในเนอหาเพอใหไดมาซงความถกตองแทจรงของค ารบสารภาพ แตเปนเรอง

ของการคมครองสทธของจ าเลยจากการปฏบตจากเจาหนาทรฐอยางถกตองตามหลกสากล (Due

Process) แตอยางไรกตาม การคนหาความจรงในทางรปแบบบางกรณกน าไปสการท าใหไดมาซง

ความจรงในเนอหาไดเชนกน เชน การคนหาความจรงจากความสมครใจในการรบสารภาพของศาล

โดยการถามค าใหการและซกค าใหการของจ าเลยโดยละเอยดแมจ าเลยจะรบสารภาพ กอาจจะท าให

ไดเหนขอพรธถงความไมสมครใจได อนน าไปสความจรงไดเชนกน

อยางไรกตาม ในทางปฏบตในชนพจารณาของศาล การตรวจสอบขอเทจจรงในเรอง

กระบวนการไดมาซงค ารบสารภาพของพนกงานสอบสวน และความสมครใจในการรบสารภาพ

ของจ าเลยนนไมมหลกเกณฑการตรวจสอบทชดเจน ในทางปฏบตของศาลจะมเพยงแคการอาน

และบรรยายค าฟองใหจ าเลยฟง การถามค าใหการจ าเลย ถาจ าเลยใหการรบสารภาพกจะใหจ าเลย

ยนยนค ารบสารภาพเทานน กรณทปรากฏขอเทจจรงดงกลาวจนเปนเหตใหศาลไมรบฟงค ารบ

สารภาพของจ าเลยนน สวนใหญจะเปนเพราะขอเทจจรงปรากฏขนสศาลโดยคความเองมากกวา

DPU

71

เชน จ าเลยตอสวาค าใหการรบสารภาพในจ าเลยเกดขนไมชอบ เปนตน มเชนนน ศาลแทบไมได

คนหาความจรงในกรณดงกลาวนไดเองเลย

3.1.4.2 การคนหาความจรงในทางเนอหา

การคนหาความจรงในเนอหาในการด าเนนคดอาญา คอ กระบวนการหรอวธการเพอให

ไดมาซงขอเทจจรงมาพจารณาวนจฉยขอพพาทตาง ๆ คอ เพอใหไดตวผกระท าความผดมาลงโทษ

ซงถากระบวนการนไมมประสทธภาพ คอ ไมอาจท าใหการคนหาความจรงไดมาซงความจรงไมวา

ความจรงทจะเอาตวผกระท าความผดมาลงโทษหรอความจรงทจะพสจนความบรสทธของผทตก

เปนจ าเลย การบงคบใชกฎหมายยอมไมเกดประโยชนสงสด

ดงนน ผเขยนจงเหนวา การคนหาความจรงในเนอหา เปนการการคนหาความจรงโดย

มงเนนถงความถกตองแทจรงของสงทก าลงคนหาเปนส าคญ “การคนหาความจรงในเนอหาของค า

รบสารภาพ” จงเปนกระบวนการหรอวธการเพอใหไดมาซงความถกตองแทจรงทวา ค ารบสารภาพ

เปนความจรงหรอไม จ าเลยไดกระท าความผดจรงดงทไดรบสารภาพมาหรอไม อนเปนการคนหา

ความจรงทแอบแฝงในค ารบสารภาพนนวามนยเปนอยางอนหรอไม 180 ดงนน จะเหนไดวา การ

คนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพมความแตกตางจากการคนหาความจรงในทางรปแบบ

ในกระบวนการยตธรรมทางอาญา การคนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพนน ยงมไดม

รปแบบทชดเจนเมอเทยบกบ การคนหาความจรงในทางรปแบบ ซงมกฎหมายก าหนดวธปฏบต

และผลทางกฎหมายไวอยางชดเจน181

อยางไรกด แมวาบทบญญตของกฎหมายทเกยวของกบหลกการคนหาความจรงใน

เนอหาของค ารบสารภาพจะไมไดมบญญตไวอยางชดเจน แตในบทบญญตของประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญา กไดมบทบญญตทเกยวของกบบทบาทของศาลในการท าหนาทคนหาความจรง

ในเนอหาเชนกน ดงตอไปน

มาตรา 228 บญญตวา “ ระหวางพจารณาโดยพลการหรอคความฝายใดรองขอ ศาลม

อ านาจสบพยานเพมเตม จะสบเองหรอสงประเดนกได ”

180 ค ารบสารภาพกบการชงน าหนกพยานหลกฐานในคดอาญา (น. 23). เลมเดม. 181 โปรดดรายละเอยดในหวขอ 3.1.4.1 (หนา 67-71).

DPU

72

มาตรา 185 วรรคแรก บญญตวา “ ถาศาลเหนวาจ าเลยมไดกระท าผดกด การกระท า

ของจ าเลยไมเปนความผดกด คดขาดอายความแลวกด มเหตตามกฎหมายทจ าเลยไมควรตองรบ

โทษกด ใหศาลยกฟองโจทกปลอยจ าเลยไป แตศาลจะสงขงจ าเลยไวหรอปลอยชวคราวระหวางคด

ยงไมถงทสดกได ”

ดงนน มาตรา 176 วรรคหนง ซงวางหลกเกณฑไววา กรณจ าเลยใหการรบสารภาพตาม

ฟองทมใชคดทกฎหมายก าหนดอตราโทษอยางต าใหจ าคกตงแต 5 ปขนไป หรอโทษสถานทหนก

กวานน กฎหมายใหเปนดลยพนจของศาลทจะพพากษาโดยไมสบพยานหลกฐานของโจทกตอไปก

ไดนน มไดหมายความวา เมอจ าเลยใหการรบสารภาพแลวศาลจะตองพพากษาลงโทษจ าเลยเสมอ

ไป เมอศาลเหนวาจ าเลยมไดกระท าความผด ศาลยอมยกฟองไดโดยอาศยอ านาจตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 185 จะเหนไดวา กอนทศาลจะวนจฉยและมค าสงตาม

มาตรา 185 ไดนน จะตองอาศยมาตรา 228 เปนเครองมอของศาลในการใชอ านาจตามกฎหมายเพอ

คนหาความจรงในค ารบสารภาพของจ าเลย

ในกรณทจ าเลยรบสารภาพตามฟอง แตศาลยงมขอสงสย ศาลสามารถสงใหโจทกน า

พยานหลกฐานมาสบตอไป แมวาจะเปนคดทไมเขาเงอนไขตามมาตรา 176 วรรคแรกทตองสบ

ประกอบกตาม โดยอาศยอ านาจตามบทบญญตในมาตรา 228 ดงกลาวขางตน ถอวากฎหมายได

บญญตใหอ านาจศาลมบทบาทเชงรกในการคนหาความจรงในเนอหาแหงคด 182 รวมถงการคนหา

ความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพดวยเชนกน ดงทเคยมค าวนจฉยของศาลฎกาวางหลกเกณฑไว

ดงน

ค าพพากษาฎกาท 2944/2544 วนจฉยวา แมจ าเลยจะใหการรบสารภาพ แตหากยงไม

แนใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรงแลวศาลจะใหสบพยานหลกฐานตอไปกไดตามมาตรา 176 และ

มาตรา 228 ดงนน เมอปรากฏจากรายงานของพนกงานคมประพฤตวาการกระท าของจ าเลยขดแยง

กบค าฟองของโจทกและค าใหการรบสารภาพของจ าเลย ดงนนจงสมควรสบพยานหลกฐานเพมเตม

ตอไปเพอใหขอเทจจรงกระจางแจง

หรอในกรณทคดทไมอยในเกณฑตองสบพยานหลกฐานประกอบตามมาตรา 176 หาก

ค ารบสารภาพของจ าเลยยงไมชดแจงวาจ าเลยยอมรบสารภาพผดจรงตามฟอง เชน

182 บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (น. 103). เลมเดม.

DPU

73

ค าพพากษาฎกาท 5114/2531 วนจฉยวา ค าใหการของจ าเลยทยนตอศาลมความวา

"จ าเลยไดมาอาศยอยกบ ม.ซงหลบหนไปแลว วนเกดเหตผเสยหายมาสมครไปท างานตางประเทศ

กบ ม. ม.ใหจ าเลยเขยนใบรบเงนใหเนองจากเหนวาจ าเลยมความรและขณะนนเสมยนไมมาท างาน

แลวผเสยหายมอบเงนให ม.จ าเลยไมรวาการกระท าดงกลาวเปนความผด แตเมอเปนความผดจ าเลย

กรบสารภาพ ... " ดงนยงฟงไมไดวาเปนค าใหการท รบสารภาพวาจ าเลยไดกระท าผดตามทโจทก

ฟองเมอโจทกไมสบพยาน จงลงโทษจ าเลยตามฟองไมได

จะเหนไดวา ในคดทจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟองทมใชกฎหมายก าหนดอตราโทษ

อยางต าใหจ าคกตงแต 5 ปขนไป หรอโทษสถานทหนกกวานน ศาลไดเคยวางหลกเกณฑโดยการใช

บทบญญต ในมาตรา 228 และ มาตรา 185 มาเปนเครองมอทชวยใหการคนหาความจรงในเนอหา

ของค ารบสารภาพเปนไปอยางถกตองและเปนธรรมอยางยง เนองจากศาลไดเลงเหนถงความไมเทา

เทยมกนของคความ และจ าเลยจ านวนมากยงดอยความรทางกฎหมายหรออาจจะรบสารภาพเพอให

คดจบไป ทงนเพอเปนการประกนสทธของจ าเลยในคดอาญา มใหตองรบโทษเกนไปกวาความผดท

ตนกระท าหรอมไดเจตนากระท าความผดตามฟอง183 ศาลจงตองกระตอรอรนในการคนหาความ

จรงหากยงไมแนใจวาจ าเลยกระท าผดตามฟองหรอไม

อยางไรกตามแมวาจะมบทบญญตในมาตรา 228 ใหอ านาจศาลท าหนาทคนหาความ

จรงในค ารบสารภาพ แตในความเปนจรงแลว กรณทศาลจะเรยกใหสบพยานหลกฐานเพมเตมโดย

พลการตามมาตรา 228 นน มเพยงเลกนอย เนองจากประมวลจรยธรรมขาราชการตลาการ ขอ 9

บญญตวา

“ผพพากษาพงระลกวาการน าพยานหลกฐานเขาสบและการซกถามพยานควรเปน

หนาทของคความและทนายความของแตละฝายทจะกระท า ผพพากษาพงเรยกพยานหลกฐานหรอ

ซกถามพยานดวยตนเองกตอเมอจ าเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรมหรอมกฎหมายบญญตไว

ใหศาลเปนผกระท าเอง”

อยางไรกด แมวาประมวลจรยธรรมขาราชการตลาการดงกลาวจะมใชกฎหมาย แตก

เปนแบบแผนซงเปนธรรมเนยมปฏบตทมอทธพลตอผพพากษามากเชนกน เพราะแมจะไมมผล

บงคบในทางกฎหมายแตกมผลบงคบในทางวนย และมความส าคญไมยงหยอนไปกวากฎหมายเลย

183 แหลงเดม. หนา 104.

DPU

74

กวาได การพจารณาคดของศาลจงมกค านงถงประมวลจรยธรรมดงกลาวประกอบดวยอยาง

เครงครด เมอพจารณาจากขอความทก าหนดไวในประมวลจรยธรรมขอ 9 ทไดเปดชองใหศาล

สามารถเรยกพยานหลกฐานหรอซกถามพยานดวยตนเองใน 2 กรณดวยกน คอ กรณ เมอมความ

จ าเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรม และกรณทมกฎหมายบญญตไวใหศาลเปนผกระท าเอง ซง

จะเหนไดวา กรณทมความจ าเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรมนน คอนขางจะเปนหลกทกวาง

มาก และไมชดเจนวา แคไหนเพยงไรจงจะมความจ าเปนและเพอประโยชนแหงความยตธรรม

แตกตางจากในกรณทสอง คอ เมอมกฎหมายบญญตไวใหศาลเปนผกระท าเองทคอนขางจะมความ

ชดเจนมากกวา คอ ถามกฎหมายบญญตใหศาลเปนผกระท าเรยกพยานหลกฐานหรอซกถามพยาน

ดวยตนเองอยางชดเจนในเรองใด ๆ แลว กจะไมมปญหาในการตความอกวามความจ าเปนเพอ

ประโยชนแหงความยตธรรมแลวหรอไม และเมอพจารณาประกอบกบบทบญญตในมาตรา 176

วรรคแรก กรณทจ าเลยรบสารภาพในความผดทไมมอตราโทษจ าคกอยางต า หรอ อตราโทษจ าคก

อยางต าไมถง 5 ป แมบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก จะบญญตวา “ศาลจะพพากษาลงโทษโดย

ไมสบพยานตอไปกได” ซงเปนการเปดทางเลอกใหศาลสามารถใชดลยพนจเลอกได แตหากศาล

เลอกทจะสบพยานตอไป กอาจจะเปนทครหานนทาไดวา เหตใดจงไมยอมพพากษาลงโทษ

เนองจากกฎหมายกไดใหอ านาจศาลพพากษาลงโทษไดเชนกน ซงแตกตางจาก กรณทมอตราโทษ

อยางต าตงแต 5 ปหรอมโทษสถานทหนกกวานน กฎหมายบญญตวา “ศาลตองฟงพยานโจทก

จนกวาจะพอใจวาจ าเลยกระท าความผดจรง” จะเหนไดวา การบญญตกฎหมายในลกษณะน

คอนขางชดเจนวา กฎหมายบงคบศาลใหตองสบพยานตอไปทกคดโดยหามเชอเพยงค ารบสารภาพ

แตเพยงล าพงและพพากษาลงโทษจ าเลยในทนท บทบญญตในประมวลจรยธรรมขาราชการตลา

การขอ 9 นเอง เปนเหตใหการด าเนนการพจารณาคดของศาล มกจะวางตนเปนกลางและระมดระวง

ตนเปนพเศษ และปลอยใหการตอสคดในศาลเปนหนาทของคความเปนหลก184 เพอปองกนตนมให

ถกครหานนทาไดวามใจล าเอยงเขาขางฝายใดฝายหนง การสงใหสบพยานหลกฐานเพมเตม ตาม

มาตรา 228 จงไมคอยจะเกดขนมากนก จะมกแตเพยงการสงใหสบเสาะพฤตกรรม ความประพฤต

และภมหลงความเปนมาของจ าเลยหลงจากทรบสารภาพแลว เพอประกอบการใชดลยพนจในการ

ก าหนดโทษเทานน ท าใหเปนอปสรรคตอศาลส าหรบการคนหาความจรงในค ารบสารภาพ ซงใน

184 แหลงเดม. หนา 112.

DPU

75

ความเปนจรง อ านาจการสบพยานเพมเตมโดยพลการเปนอ านาจทศาลสามารถกระท าไดโดยชอบ

ดวยกฎหมาย ตามมาตรา 228 อกทงยงเปนหนาทของศาลทจะตองกระตอรอรนในการคนหาความ

จรงในคดอาญาอกดวย

ส าหรบในกรณ “การสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพ” ทไดบญญตไวใน

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก กลาวคอ การก าหนดใหศาลตองฟง

พยานหลกฐานจนกวาจะพอใจวาจ าเลยกระท าความผดจรงในกรณทจ าเลยรบสารภาพในคดทม

โทษจ าคกอยางต าตงแต 5 ปขนไปนน ผเขยนเหนวาบทบญญตในมาตราน แฝงไปดวยแนวคดของ

หลกการคนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพอยดวย โดยมนยส าคญทวาศาลตองคนหา

ความถกตองแทจรงของค ารบสารภาพของจ าเลย สวนในความผดมใชคดทกฎหมายก าหนดอตรา

โทษอยางต าใหจ าคกตงแต 5 ปขนไป หรอโทษสถานทหนกกวานน กฎหมายมไดบงคบใหศาลตอง

พพากษาลงโทษโดยทนท เนองจากกฎหมายยงใหความส าคญและเลงเหนวาค ารบสารภาพของ

จ าเลยไมไดนาเชอถอเสมอไปจงไดก าหนดใหเปนดลยพนจของศาลสามารถเรยกใหมการสบ

พยานหลกฐานอนประกอบดวยกได ตามมาตรา 228 และเมอสบพยานหลกฐานตอไปแลวพบวาวา

จ าเลยมไดกระท าความผด ศาลยอมยกฟองไดโดยอาศยอ านาจตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา มาตรา 185 แตถงกระนนกด หากเปนคดทไมอยในเงอนไขตามมาตรา 176 วรรคแรก ท

ก าหนดใหศาลตองสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพดวยแลวนน ในทางปฏบตเมอจ าเลย

รบสารภาพในชนพจารณาโอกาสทศาลจะใชดลยพนจคนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพ

เพมเตมดวยตนเองโดยการเรยกใหสบพยานเพมเตมตามมาตรา 228 มนอยมาก เพราะศาลมกใชดลย

พนจทจะพพากษาลงโทษโดยไมสบพยานตอไป เนองจากกฎหมายใหอ านาจไวในมาตรา 176

วรรคแรกไวอยางชดเจน ท าใหเปนปญหาในปจจบนทพบวา จ านวนนกโทษประมาณ 25

เปอรเซนต ของผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษทอยในเรอนจ าเปนผบรสทธ เพราะวาไม

มการคนหาความจรง ไมมการไตสวน เมอจ าเลยรบสารภาพ ศาลกตดส นทนท จงท าให

กระบวนการคนหาความจรงดอยไป185

185 ค ากลาวเปดการเสวนาทางวชาการ เรอง กระบวนการยตธรรมจะรวมมอกนคนหาความจรงในคดอาญาได

อยางไร (น. 24). เลมเดม.

DPU

76

ส าหรบในกรณทศาลใชอ านาจตามมาตรา 228 เรยกใหสบพยานเพมเตมตอไปดวย

ตนเองนน จากการศกษาแลวพบวามกจะเปนกรณทขอเทจจรงวาค ารบสารภาพของจ าเลยอาจไม

เปนความจรงนน ปรากฏขนสศาลเอง ดงเชนในกรณตามค าพพากษาศาลฎกาท 2944/2544 กลาวคอ

ความไดปรากฏสศาลฎกา จากรายงานของพนกงานคมประพฤตวาการกระท าของจ าเลยขดแยงกบ

ค าฟองของโจทกและค าใหการรบสารภาพของจ าเลยในความผดฐานพรากผเยาวไปเพอการอนาจาร

ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 319 วรรคแรก ซงตองระวางโทษจ าคกตงแตสองปถงสบป โดย

หลกแลวกฎหมายตามมาตรา 176 วรรคแรกมไดบงคบใหศาลตองสบพยานหลกฐานเพมเตมแต

อยางใด แตในคดน ปรากฏวาศาลฎกาสงใหยอนส านวนไปใหศาลชนตนด า เนนการสบ

พยานหลกฐานกนตอไป หรอดงเชนในกรณตามค าพพากษาศาลฎกาท 376/2533 ทจ าเลยถกฟองใน

ความผดฐานพรากผเยาว แตผเสยหายแถลงตอศาลเองวา จ าเลยไมไดเปนคนพรากไป ศาลจงได

เรยกใหสบพยานหลกฐานเพมเตม เปนตน

จะเหนไดวา การสงใหมการสบเสาะพฤตกรรมของจ าเลย ไมใชกรณของการสงใหสบ

พยานหลกฐานตอไป ตามมาตรา 228 และไมไดบงคบศาลทจะตองกระท าทกคด แตเปนดลยพนจ

ทศาลจะสงใหสบเสาะประวตหรอพฤตกรรมของจ าเลยตามทเหนสมควรเพอประโยชนในการ

ก าหนดโทษเทานน ดงนน หากในคดน ศาลมไดสงใหมการสบเสาะพฤตกรรมของจ าเลยกอน หรอ

หากมการสบเสาะแตพนกงานคมประพฤตมไดรายงานเหตสงสยเกยวกบการกระท าความผดของ

จ าเลย ในคดนกอาจจะท าใหศาลตองตดสนลงโทษจ าเลยทงทจ าเลยไมไดเปนผกระท าความผดท

แทจรงนนเอง

ดงนน จงสามารถสรปไดวา ในทางปฏบตของศาลไทยนน การรบฟงค ารบสารภาพของ

จ าเลย ศาลไทยใหความสนใจกบการคนหาความจรงในทางรปแบบมากกวาการมงคนหาความจรง

ในทางเนอหาของความถกตองแทจรงของค ารบสารภาพวาจ าเลยเปนผทกระท าความผดจรงหรอไม

กลาวคอไมวาจะเปนในค ารบสารภาพทเกดขนในชนสอบสวนหรอในชนพจารณากตาม การ

พจารณาวาค ารบสารภาพดงกลาวนนสามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานไดหรอไม จะพจารณาเพยง

แคกระบวนการกอนการไดมาซงค ารบสารภาพวาเปนไปตามหลกทกฎหมายก าหนดไวหรอไม

หรอการใหค ารบสารภาพของจ าเลยกระท าดวยความสมครใจหรอไม เปนพยานหลกฐานทเกดขน

โดยชอบและไมตองหามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 226 หรอไม เปนตน

DPU

77

ซงบทบาทของการในการตรวจสอบกระบวนการกอนการไดมาซงค ารบสารภาพดงกลาวเหลาน

ผเขยนเหนวาเปนเพยงแคการคนหาความจรงในทางรปแบบเทานน 186 มใชการคนหาความจรงใน

เนอหาเพอใหไดมาซงความถกตองแทจรงของค ารบสารภาพแตอยางใด187

นอกจากนในกรณทศาลใชอ านาจตามมาตรา 176 วรรคแรก ประกอบมาตรา 228 ใน

การคนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพ กยงมขอบกพรอง เนองจากในความผดรายแรงใน

บางกรณ กฎหมายบญญตใหเปนเพยงดลยพนจของศาลวาจะใหมการสบพยานเพมเตมหรอไม ซง

ในความเปนจรงแลว การใชอ านาจสบพยานหลกฐาน ตามมาตรา 228 นน ในทางปฏบตมกเกดขน

นอย สาเหตประการแรก กเปนเพราะกฎหมายมไดบงคบใหสบพยานหลกฐานประกอบการรบ

สารภาพ ประการทสอง มประมวลจรยธรรมขอ 9 ทท าใหผพพากษามกระมดระวงตนในการท า

หนาทเพอปองกนมใหถกครหา บทบาทของศาลในการคนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพ

จงมใชบทบาทเชงรกอยางแทจรง แตมบทบาทในเชงรบมากกวา กลาวคอ ศาลมไดเรมตนทจะ

คนหาความจรงเอง แตมกเปนกรณทขอเทจจรงกรณความไมถกตองแทจรงดงกลาวไดปรากฏให

เหนตอศาลเองดงทปรากฏตามค าพพากษาศาลฎกาท 2944/2544 ทไดกลาวมาแลวขางตน ดงนน จะ

เหนไดวา เจตนารมณทดงามอนอย เบองหลงบทบญญตมาตรา 176 วรรคแรก ทตองการใหผ

พพากษาคนหาความจรงในค ารบสารภาพดวยนน ในทางปฏบตแลวกลบม อปสรรคท าใหผ

พพากษาไมอาจท าหนาทคนหาความจรงในค ารบสารภาพของจ าเลยไดอยางมประสทธภาพ

เทาทควร

นอกจากนมขอสงเกตวา ไมวาจะเปนในชนสอบสวนคด หรอในชนสบพยานในศาล

เจาพนกงานและศาลมกจะใหความส าคญเฉพาะเรอง “ขอเทจจรงในการกระท าความผด” เปน

ส าคญ แตไมไดใหความส าคญกบขอเทจจรงทเกยวของกบตวผตองหาหรอจ าเลยทจะน ามาใชใน

คดอาญา กลาวคอ กรณทวาผกระท าความผดมประวตอยางไร มอาชพอะไร มความรบผดชอบของ

สงคม ของครอบครวเขาอยางไรบางท เราจะไปลงโทษเขา ซงในความเปนจรงนน การสบ

ขอเทจจรงในการคนหาความจรงนนควรจะตองคนหาทง 2 สวน คอ สวนแรก คอ สวนทเกยวของ

กบการกระท าความผด กบสวนทเปนประวตของผกระท าความผดเพอลงโทษผนนใหถกตองและ

186 โปรดดรายละเอยดในหวขอ 3.1.4.1 (หนา 67-71). 187 โปรดดรายละเอยดในหวขอ 3.1.4.2 (หนา 71-78).

DPU

78

เปนธรรม188 ซงในกรณน ผเขยนเหนวา หลกการคนหาความจรงทงสองประการดงกลาวขางตน

สามารถน ามาใชกบหลกการคนหาความจรงในค ารบสารภาพไดเชนกน เนองจาก ขอเทจจรงท

เกยวของกบประวตของผกระท าความผด อาจจะท าใหพบขอเทจจรงเพอสนบสนนไดวาค ารบ

สารภาพของเขาเปนความจรง หรอพบขอพรธบางประการทชใหเหนไดวา ค ารบสารภาพของเขา

นนอาจเปนเทจ เชน ในกรณเหตการณซงมผขบรถยนตเฟอรราร ชนดาบต ารวจเสยชวต และตอมา

ไดบคคลมารบสมอางวาเปนผขบรถคนเกดเหต แตเมอมการสอบปากค า บคคลดงกลาวไดใหการ

ตอพนกงานสอบสวนวาท าหนาทเปนพอบาน โดยมหนาทคอยดแลรถทกคนและสตารทเพอรถอน

เครองกอนใหเจานายน าออกไปเทานน พนกงานสอบสวนจงไดน าตวบคคลผสมอางดงกลาวมา

ตรวจสอบรองรอยคาดเขมขดนรภยและรองรอยทถกแรงอดกระแทกแตกลบไมพบแตอยางใด ท า

ใหเจาตวยอมรบในทสดวาไมใชคนขบรถทแทจรง เปนตน จะเหนไดวา หากพนกงานสอบสวนเชอ

ในค าใหการครงแรกของผตองหาทนทโดยไมพยายามคนหาความจรงในค ารบสารภาพกอนแลว

นน กจะท าใหผกระท าความผดทแทจรงลอยนวล สวนผทตองถกด าเนนคดกลบไมใชผทกระท า

ความผดจรง อนถอวาเปนความผดพลาดอยางรายแรงของกระบวนการยตธรรมนนเอง

3.2 หลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในคดอาญาตามกฎหมายของตางประเทศ

3.2.1 ประเทศสหรฐอเมรกา 3.2.1.1 การรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐาน

ประเทศสหรฐอเมรกายดหลกตาม Common law โดยในสมยแรก ๆ ค ารบสารภาพ

สามารถรบฟงไดโดยไมมขอจ ากด แมวาจะไดมาโดยวธการอนทรมานกตาม จนกระทงในศตวรรษ

ท 18 จงมหลกวา ค ารบสารภาพจากจตใจทคาดหวงในความหวงอนเลอนลอย หรอความกลวจาก

การทรมาน เปนสงทไมนาเชอถอ ซงค ารบสารภาพในสมยแรก ๆ น ถอวาเปนพยานหลกฐานทม

น าหนกมากทสดในการพสจนความผด แตค ารบสารภาพทไดมาโดยการใหสญญาหรอการบงคบ

188 ค ากลาวเปดการเสวนาทางวชาการ เรอง กระบวนการยตธรรมจะรวมมอกนคนหาความจรงในคดอาญาได

อยางไร. หนาเดม.

DPU

79

รบฟงไมได189 ตอมาถอวา ค ารบสารภาพจะรบฟงไดเมอกระท าโดยสมครใจ ซงหลกการเรองความ

สมครใจไดกลายเปนหลกทส าคญประการหนงของกฎหมายวธพจารณาความอาญาของ

สหรฐอเมรกา ทปองกนผถกกลาวหาจากการถกบงคบหรอโดยการชกชวนทไมสมควร ไมวาโดย

ทางตรงหรอทางออม เพอใหไดมาซงค ารบสารภาพ ซงหลกเรองค ารบสารภาพจะตองกระท าโดย

ความสมครใจน ศาลของสหรฐอเมรกาไดวางหลกไววา ค ารบสารภาพจะรบฟงเปนพยานหลกฐาน

ไดจะตองกระท าโดยสมครใจ โดยมไดมาจากการบงคบหรอการใหสญญาใด ๆ ค ารบสารภาพทไม

สมครใจจะถกปฏเสธการรบฟงเปนพยานหลกฐาน แมวาขอเทจจรงตามค ารบสารภาพนนจะ

เพยงพอในการลงโทษกตาม โดยศาลถอวา ค ารบสารภาพทไมสมครใจไมไดรบการเชอถอทงหมด

แมวาจะเปนความจรงกตาม190

นอกจากน การรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานในสหรฐอเมรกาไดเพยงใดนน

ยอมขนอยกบปจจยตาง ๆ ทเกยวของ กลาวคอ ความบกพรองทางกายของผใหค ารบสารภาพอาจ

น าไปสค ารบสารภาพทรบฟงไมได เชน ค ารบสารภาพทไดจากผออนอาย แมอาย จะไมใชสงทรบ

ฟงไมไดกตาม แตปจจยดานอาย ศาลถอวาอยในพฤตการณแวดลอมทไมนาไววางใจ นอกจากน ถา

ผใหค ารบสารภาพกระท าในขณะทวกลจรต ค ารบสารภาพนนยอมรบฟงเปนพยานหลกฐานไมได

เชนกน นอกจากความบกพรองทางกายดงกลาว ยงมปจจยอกหลายอยางทศาลก าหนดใหเปนสงท

จะพจารณาประกอบการรบฟงค ารบสารภาพ เชน ความชรา การศกษา สตปญญา ภาษาทใช

ประสบการณในการยตธรรม ความพการ เปนตน ซงความบกพรองทางกายและทางจตใจของผให

ค ารบสารภาพน ถอวาเปนปจจยทศาลใชก าหนดความสมครใจของการใหค ารบสารภาพเพอการรบ

ฟงเปนพยานหลกฐานอกดวย191

นอกจากความสมครใจในการใหค ารบสารภาพในชนศาลแลว ประเทศสหรฐอเมรกา

ยงไดใหความส าคญกบหลก Due process of law อกดวย กลาวคอ ศาลจะพจารณากอนวา

หลกประกนทก าหนดวธการสบสวนสอบสวนเพอใหไดมาซงค ารบสารภาพนนถกละเมดหรอไม

189 From The Law of Criminal Procedure (p. 196), by David A. Jones, 1981. (อางไวใน หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 19), โดย กอเกยรต เอยมบตรลบ, 2527, กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ลขสทธ 2527 โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย.)

190 หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 21,62-73). เลมเดม. 191 แหลงเดม. หนา 54.

DPU

80

โดยไมพจารณาวาค ารบสารภาพนนนาเชอถอเพยงใดเลย 192 และศาลสหรฐอเมรกาไดประกาศ

หลกเกณฑ ตาม Miranda rule ในป ค.ศ.1966 โดยประกาศเจตนารมณวา ค ารบสารภาพ นอกจากไม

อาจไดมาโดยวธการทรมาน ขมข การสอบสวนทยาวนานแลว เจาหนาทจะตองปฏบตตาม

กฎเกณฑทก าหนดไวดวย กลาวคอ ใน Miranda rule ไดก าหนดใหต ารวจจะตองแจงสทธแกผถกจบ

เกยวกบเรองหลกประกนตามกฎหมาย โดยเฉพาะหลกการมสทธทจะมทนายความและสทธทจะไม

พด (Right to counsel and right of silence)193 ดงนน ในกรณทเจาหนาทต ารวจในชนจบกมไดใหค า

เตอนเกยวกบสทธดงกลาว แลวไดมาซงค ารบสารภาพอนเปนค ารบสารภาพนอกศาลดวยความ

สมครใจ โดยปราศจากการขมขหรอจงใจใด ๆ จงสามารถรบฟงค ารบสารภาพในชนจบกมเปน

พยานหลกฐานในชนศาลได194

จะเหนไดวา ประเทศสหรฐอเมรกา ไดใหความส าคญเกยวกบการรบฟงค ารบสารภาพ

เปนพยานหลกฐาน เนองจากสหรฐอเมรกามไดปฏเสธทจะรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐาน

อกทงยงไดยอมรบถงความจ าเปนทจะตองใชค ารบสารภาพ หรอ ความจ าเปนทจะตองไดรบความ

รวมมอจากผถกกลาวหา แตดวยความทสหรฐอเมรกากไดใหความส าคญกบหลกการ Due process

อนเปนหลกประกนสทธและเสรภาพของผถกกลาวหาดวยเชนกน จงไดสรางขอจ ากดเกยวกบการ

รบฟงค ารบสารภาพของผตองหาขนมา รวมถงยงไดพฒนาใหค ารบสารภาพในชนจบกมสามารถ

รบฟงไดหากไดปฏบตตาม Miranda rule อกดวย195

3.2.1.2 การคนหาความจรงในค ารบสารภาพ

กฎหมายวธพจารณาความอาญาของประเทศสหรฐอเมรกาไมมบทบญญตเกยวกบการ

สบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพ อยางเชนบทบญญตในมาตรา 176 แหงประมวลกฎหมาย

วธพจารณาความอาญาของไทย ดงนน ในกรณทจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณาของศาล หากเปน

ค ารบสารภาพทไดมาโดยความสมครใจ และผานกระบวนการในชนจบกมและชนสอบสวนทชอบ

ดวยกฎหมายแลว ศาลสามารถพพากษาลงโทษจ าเลยไดทนทโดยไมตองสบพยานหลกฐานอน ๆ

192 “กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ : บทน า และความส าคญของค ารบสารภาพ,” (น. 137-138). เลมเดม. 193 แหลงเดม. หนา 134. 194 แหลงเดม. หนา 134-137. 195 แหลงเดม. หนา 144.

DPU

81

ประกอบอกไมวาความผดทรบสารภาพจะมอตราโทษเทาใดกตาม ดงนน บทบาทของศาลในการ

คนหาความจรงในค ารบสารภาพตามกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกา เมอพจารณาแลวจงเปน

เพยงการคนหาความจรงในทางรปแบบอยางชดเจน

อยางไรกตาม หากพจารณาจากกระบวนการยตธรรมทางอาญาของประเทศ

สหรฐอเมรกาโดยภาพรวมแลวจะพบวา ดวยเหตทระบบกฎหมายสหรฐอเมรการวมถงระบบ

กฎหมายของมลรฐตาง ๆ ไดจ าแนกประเภทความผดอาญาไวอยางชดเจน โดยแบงออกเปน 2

ประเภทใหญ ๆ คอ felony และ misdemeanor (บางรฐอาจจ าแนกประเภทความผดเลกนอยซงไมม

โทษจ าคกโดยเรยกวา infraction, violation หรอ petty offense) ซงการจ าแนกประเภทความผด

อาญาดงกลาวจะอาศยอตราโทษตามกฎหมายของความผดนน ๆ เปนส าคญ กลาวคอ โดยสวนใหญ

felony จะหมายถงความผดทมอตราโทษประหารชวตหรอจ าคกเกนกวา 1 ป (คอ ตงแต 1 ป 1 วน

ขนไป) สวนความผดทมอตราโทษจ าคกตงแต 1 ปลงมาหรอมอตราโทษทเบากวาจ าคก เชน ปรบ

เปนตน จะเรยกวา misdemeanor 196 ซงการจ าแนกประเภทความผดอาญาออกเปนความผดเลกนอย

กบความผดรายแรงดงกลาวนน มความสอดคลองกบกฎหมายวธพจารณาความอาญาในขนตอน

ตางๆ กลาวคอ

ตามหลกกฎหมายวธพจารณาความอาญาของสหรฐอเมรกา เมอเจาหนาทต ารวจหรอเจา

พนกงานผมอ านาจไดจบกมบคคลซงตองหาวาไดกระท าผดจะตองน าตวผถกจบไปยงสถานต ารวจ

หรอหนวยงานทมอ านาจเกยวของเพอท าสารบบคดอาญา หรอทเรยกวา “Booking” หลงจากนน

เจาหนาทต ารวจกจะตองรายงานการจบกมและการกลาวหาผตองหาวากระท าความผดไปยงอยการ

(หรอในบางคดอาจมการประสานงานกบอยการมากอนตงแตชนสบสวนเพอหาพยานหลกฐาน

กอนทจะมการจบกม) ในชนนพนกงานอยการกจะพจารณาตงขอหาทถกตองแกผตองหา หากเหน

วาพยานหลกฐานไมเพยงพอทจะสนบสนนค าฟองไดกอาจสงปลอยผตองหาไปจากขนตอนทถก

คมขงอยทโรงพกไดเลย แตถาพนกงานอยการเหนวาคดมมลทจะตงขอกลาวหาแกผตองหานน ก

จะตองเตรยมท าค ารองเพอยนตอศาล ทเรยกวา complaint ในค ารองดงกลาวจะระบชอผตองหาและ

196 จาก รายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการวจย เรอง ศกษาความเปนไปไดในการก าหนดช นโทษและ

การน าไปปรบใ ชในประมวลกฎหมายอาญา (น . 107-108) , โดย สถาบน วจ ยและใหค าปร กษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2549.

DPU

82

ขอกลาวหาทวาเขากระท าความผดฐานใดบาง ซงในชนนยงไมใชการพจารณาสงฟองหรอไมฟอง

เนองจากจะตองสงตวผถกจบไปปรากฏตวตอหนาผพพากษาศาลแขวงมลรฐหรอศาลแขวง

สหพนธรฐ (state magistrate หรอ federal magistrate)โดยไมชกชา และเมอปรากฏตวตอหนาศาล

ผพพากษาจะแจงใหผถกจบกมทราบถงขอหาทเขาถกกลาวหาจนถกจบกมเปนคด และแจงให

ผตองหาทราบถงสทธตาง ๆ ของเขา เชน สทธทจะมทนายความแกตาง เปนตน ซงขนตอนนเรยกวา

“การชสองสถานเมอถกสงตวตอศาลครงแรก” (arraignment on the warrant) ซงในชนน หาก

ความผดทถกกลาวหาเปนความผดเลกนอย (misdemeanor) ผตองหามสทธใหการได และหาก

ผตองหาจะแถลงใหการรบสารภาพในขนตอนน ผพพากษากจะพพากษาลงโทษไดเลยตงแตในชน

น หรอในบางกรณอาจสงใหพนกงานคมประพฤตสบเสาะขอมลกอนตดสนกได สวนในคด

ความผดรายแรง (felony) ผตองหาไมตองใหการในชนน แตจะใหการไดกตอเมออยการไดยนค า

ฟองตอศาลในรปของ indictment หรอ information ภายหลงจากทไดรบอนญาตจากศาลแลว

เทานน197 กลาวคอ โดยปกตแลวพนกงานอยการจะฟองคดไดใน 2 รปแบบ คอ การฟองคดแบบ

indictment ซงหมายถง การฟองคดโดยไดรบค าสงอนญาตใหฟองคดโดยคณะลกขนใหญ กบการ

ฟองคดแบบ information ซงหมายถง ค าฟองทเตรยมโดยพนกงานอยการหลงจากทมการไตสวน

เบองตน (preliminary hearing) โดยผพพากษาศาล magistrate และผพพากษามค าสงวาคดมมลทจะ

ฟองรอง (probable cause) ซงเปนมาตรการทกฎหมายก าหนดขนเพอคมครองสทธของผตองหาใน

คดอาญาวาคดท เขาจะถกฟองรองนน จะตองมพยานหลกฐานสนบสนนใหเหนถงมลคด

พอสมควร198 ซงอ านาจในการสงฟองหรอไมฟองในคดอาญาเปนของพนกงานอยการเทานน

บคคลธรรมดาถงแมจะเปนผเสยหาย กไมมสทธทจะน าคดไปฟองรองตอศาลไดโดยตรงไดแตแจง

197 จาก“การชสองสถานหรอการสอบค าใหการจ าเลยในคดอาญา (Arraignment) ตามหลกกฎหมายอเมรกน,”

โดย พรเพชร วชตชลชย, 2536, ดลพาห, 40 (5). น. 103-111. 198 From Modern Criminal Law (p. 84), by Le Fave, 1978. (อางไวใน “การชสองสถานหรอการสอบ

ค าใหการจ าเลยในคดอาญา (Arraignment) ตามหลกกฎหมายอเมรกน,” โดย พรเพชร วชตชลชย, 2536, ดลพาห, 40 (5). น. 108.)

DPU

83

ความรองทกขตอเจาหนาทต ารวจหรอเจาพนกงานทเกยวของและในบางกรณอาจน าพยานหลกฐาน

ไปเสนอตอคณะลกขนใหญ (grand jury) เพอใหมค าสงฟองทเรยกวา indictment ได 199

นอกจากน ในกฎหมายอเมรกน ยงมหลกกฎหมายในเรองการตอรองค าใหการของ

จ าเลย (Plea bargaining) ทใหอ านาจพนกงานอยการโจทกกบจ าเลย (โดยปกตมทนายจ าเลยเปนผ

ตอรองแทน) มอ านาจในการตอรองในเรองค าใหการของจ าเลย เมอพนกงานอยการพรอมทจะน า

ตวจ าเลยมาเพอใหศาลสอบค าใหการ (ซงโดยปกตกระท าหลงจากทไดมการยนค าฟองไมวาในรป

ของ indictment หรอ information และไดมการตอรองค าใหการจ าเลยกบทนายจ าเลยแลว) ในการ

สอบค าใหการจ าเลย (Arraignment) กฎหมายก าหนดวา ผพพากษาจะตองสอบค าใหการจ าเลยโดย

เปดเผยในศาล และผพพากษาจะตองมนใจวาจ าเลยไดเขาใจถงสงตาง ๆ ดงน200

(ก) ขอกลาวหาทจ าเลยถกฟองรอง จ าเลยจะตองทราบถงขอกลาวหาทถกฟองรองเรอง

อะไร ผดตอกฎหมายอะไร ถกฟองกกระทง กขอหา

(ข) โทษทก าหนดไวส าหรบความผดทถกฟองรอง ทงโทษขนสงและขนต าตามกฎหมาย

(ค) จ าเลยมสทธใหการปฏเสธ จ าเลยจะตองไดรบแจงเสมอวาจ าเลยมสทธทจะปฏเสธ

เพอตอสคด และเปนหนาทของโจทกในการพสจนความผดของจ าเลย

(ง) การรบสารภาพมผลเปนการสละสทธการพจารณาคดในศาลชนตน จ าเลยจะตอง

ไดรบแจงใหทราบวาเมอจ าเลยใหการรบสารภาพแลว ศาลจะพจารณาลงโทษไดเลยโดยไมตอง

พจารณาคด ไมวาคดนนจะมอตราโทษขนสงและขนต าอยางไร

(จ) ในบางกรณเชนในศาลของรฐบาลกลาง Federal Rules of Criminal Procedure ขอ

11 (c)(1) ก าหนดวาถาศาลมยตอกในการลงโทษส าหรบความผดนน ๆ (sentencing guidelines) และ

199 “กฎหมายของมลรฐตางๆ จะแตกตางกนไป สวนใหญแลวมความคลายคลงกบกฎหมายของรฐบาลกลาง แตคอนขางจะใหอสระแกพนกงานอยการในการทจะเลอกวธการฟองโดย indictment หรอ information กได จากสถตพบวาค าฟองสวนใหญท าในรปของ information แตส าหรบศาลรฐบาลกลาง ค าสงฟองในคดรายแรงจะตองท าในรปของ indictment สวนคดไมรายแรง พนกงานอยการจะฟองในรปของ indictment หรอ information กได” (อางไวใน “การชสองสถานหรอการสอบค าใหการจ าเลยในคดอาญา (Arraignment) ตามหลกกฎหมายอเมรกน,” โดย พรเพชร วชตชลชย, 2536, ดลพาห, 40 (5). น. 108.) 200 Federal Rules of Criminal Procedure ขอ 11. คด Mc. Carthy v. U.S.,394 U.S. 459 (1969) และคด Henderson v. Morgan 426 U.S. 637 (1979). (อางไวใน “การชสองสถานหรอการสอบค าใหการจ าเลยในคดอาญา (Arraignment) ตามหลกกฎหมายอเมรกน,” โดย พรเพชร วชตชลชย, 2536, ดลพาห, 40 (5). น. 111.)

DPU

84

การก าหนดเงอนไขการชดเชยแกผเสยหาย (restitution to a victim) ศาลจะตองแจงใหจ าเลยทราบ

ดวย

(ฉ) ในกรณทมการตกลงระหวางโจทกกบจ าเลยตามกระบวนการ (plea bargaining)

Federal Rules of Criminal Procedure ขอ 11 (e)(2) ก าหนดวาจะตองเปดเผยขอตกลงนนตอศาล

และถาศาลเหนวาศาลไมอาจรบขอตกลงเชนวานนได ศาลจะตองแจงใหจ าเลยทราบวาศาลไมอาจ

รบขอตกลงนน และจ าเลยมสทธทจะถอนค าใหการรบสารภาพนนเสยได

(ช) ถาฝายโจทกผดขอตกลงทใหไวกบจ าเลยใน plea bargaining เชนนจ าเลยมสทธท

จะถอนค าใหการรบสารภาพของตนได201

หลกกฎหมายในเรองการตอรองค าใหการของจ าเลย (Plea bargaining) ดงกลาว ท าให

สถตคดอาญาทงของศาลสหรฐฯ และศาลมลรฐ ปรากฏวาคดกวารอยละ 80-90 จบลงโดยไมมการ

พจารณาคดเนองจากจ าเลยใหการรบสารภาพ

กลาวโดยสรป บทบญญตเกยวกบการสอบค าใหการจ าเลยในคดอาญาตามทไดกลาวมา

ใหความคมครองในสทธเสรภาพของบคคลอยางมาก เนองจากประเทศสหรฐอเมรกา ไมปฏเสธ

การรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลย แตจะตองเปนไปตามหลกความสมครใจและหลก Due process

ดงทไดกลาวมาในตอนตน และถงแมวากฎหมายอเมรกนจะมกระบวนการยตธรรมเกยวกบการรบ

ฟงค ารบสารภาพของจ าเลยเพอใหศาลชนตนพพากษาลงโทษไดเลย202 และไมมกฎหมายบญญต

เกยวกบการคนหาความจรงในค ารบสารภาพในลกษณะเดยวกบบทบญญตเกยวกบการสบ

พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพตามกฎหมายไทย แตวธพจารณาความอาญาตามหลก

กฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาดงทไดกลาวมาแลวขางตนไดก าหนดใหมการตรวจสอบการใช

อ านาจหนาทของเจาพนกงานของรฐโดยศาลในทก ๆ ขนตอนของกระบวนการยตธรรมทางอาญา

อยางเขมงวดกอนทจะมการฟองคดในศาลชนตน ไมวาจะเปนขนตอนการจบกมของต ารวจ หรอ

201 คด Santobello v. New York, 404 U.S. 257 (1971) และคด Ricketts v. Adamson, 483 U.S. 1 (1987). (อาง

ไวใน “การชสองสถานหรอการสอบค าใหการจ าเลยในคดอาญา (Arraignment) ตามหลกกฎหมายอเมรกน,” โดย พรเพชร วชตชลชย, 2536, ดลพาห, 40 (5). น. 112.)

202 Federal Rules of Criminal Procedure Rule II (c)(4). (อางไวใน “การชสองสถานหรอการสอบค าใหการจ าเลยในคดอาญา (Arraignment) ตามหลกกฎหมายอเมรกน,” โดย พรเพชร วชตชลชย, 2536, ดลพาห, 40 (5). น. 89.)

DPU

85

ขนตอนการฟองคดของพนกงานอยการนนเอง กลาวคอ ในคดความผดทมโทษรายแรง การท

พนกงานอยการจะสงฟองผหนงผใดในคดอาญา พนกงานอยการจะตองไดรบความเหนชอบจาก

คณะลกขนใหญในรปของ indictment หรอมฉะนนพนกงานอยการตองน าคดไปใหผพพากษาศาล

แขวง ท าการไตสวนเบองตนเพอใหผพพากษามค าสงวาคดมมลทจะฟองรองในรปของ information

ดงนนจงเทากบวา ในคดความผดรายแรง กอนทจะไดรบการพจารณาคดในศาลชนตน จะตองผาน

ขนตอนการไตสวนมลฟองของอยการมารอบหนงกอนแลววา พยานหลกฐานของอยการมเพยง

พอทจะฟองผถกกลาวหาเปนคดตอศาลหรอไม เมอศาลเหนชอบดวยกบพยานหลกฐานในเบองตน

ของพนกงานอยการวาคดมมลแลว พนกงานอยการจงจะสามารถยนค าฟองตอศาลได ดงนน จงถอ

วาค ารบสารภาพของจ าเลยในความผดรายแรงจะผานการคนหาความจรงโดยศาลจากการไตสวน

มลฟองจากพยานหลกฐานอน ๆ มากอนแลวเสมอ แมวาศาลสามารถพพากษาลงโทษไดทนทหาก

จ าเลยรบสารภาพในชนพจารณาคดกตาม

นอกจากนแลวแมวา ประเทศสหรฐอเมรกาจะยอมรบหลกการตอรองค ารบสารภาพ

ของจ าเลย แตกมหลกการส าคญทก าหนดใหศาลจะตองท าการตรวจสอบความถกตองแนนอนของ

ค าใหการรบสารภาพ ถาหากศาลยอมรบทจะรบฟงค ารบสารภาพนน ๆ ซงศาลจะไมพพากษาตาม

ค าใหการรบสารภาพนน จนกวาจะไดมการไตสวนคความจนเปนทพอใจวาค าใหการรบสารภาพ

นนไดกระท าดวยความสตยจรง ซงหลกการดงกลาวไดก าหนดไวใน ใน The Rules of Criminal

Procedure ขอ 11 (f) 203

3.2.2 ประเทศองกฤษ 3.2.2.1 การรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐาน

กอนศตวรรษท 14 ในประเทศองกฤษถอวา ค ารบสารภาพสามารถรบฟงเปน

พยานหลกฐานได และเปนพยานหลกฐานทมน าหนกมาก ไมวาค ารบสารภาพนนจะไดมาดวย

วธการใด ๆ กตาม ตอมาศตวรรษท 16 ไดเปลยนแปลงเปนวา ค ารบสารภาพทสามารถรบฟงเปน

พยานหลกฐานไดนน จะตองมใชค ารบสารภาพทไดมาโดยการใชความรนแรง ตอมาในศตวรรษท

18 ถอวา ค ารบสารภาพจะรบฟงไมไดเมอไดรบมาโดยการชกชวนทไมสมควร ซง Sir Thomas

203 จาก แนวคดการตอรองค ารบสารภาพมาใชในกระบวนการยตธรรม (น. 15-18), โดย สรจตร ศรบญมา,

2553. (สบคน 15 กนยายน 2555 จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม)

DPU

86

Smith และ Sir Edward Coke กลาววา การทรมานอนเปนเหตใหไดมาซงค ารบสารภาพจะไมไดรบ

การยอมรบตามกฎหมาย จนกระทงในศตวรรษท 19 จนถงปจจบน การรบฟงค ารบสารภาพได

เปลยนแปลงแนวคดเปนวา ค ารบสารภาพทรบฟงเปนพยานหลกฐานไดจะตองมาจากความสมคร

ใจ204 ค ารบสารภาพทไดโดยความไมสมครใจนนไมมคณคาพอแกการรบฟงเปนพยานหลกฐาน

ในประเทศองกฤษ เชอวาค ารบสารภาพของจ าเลยมความส าคญกบกระบวนการยตธรรมทางอาญามากและจะเปนพยานหลกฐานทดทสดทสามารถรบฟงได ถากระท าดวยความสมครใจและปราศจากการชกน า จงใจ เนองจากความกลวใด ๆ หรอความคาดหวงใด ๆ ซงความขดแยงระหวางประโยชนในการรกษาความสงบเรยบรอยของรฐและการคมครองสทธมนษยชนสวนบคคลนนไดเปนปญหาส าหรบการพจารณาคดอยางมาก ในทางปฏบตของศาลองกฤษจะพจารณาตดพยานหลกฐานทเปนค ารบสารภาพทไดรบมาโดยการบบบงคบขเขญ การหลอกลวง หรอการใหค ามนสญญา โดยไมไดยดหลกเกณฑทเกยวกบการกระท าของพนกงานเจาหนาทเปนส าคญ แตจะมงพจารณาวาค ารบสารภาพนนมความนาเชอถอหรอไม และจ าเลยจะตองไดรบความเปนธรรมในการด าเนนกระบวนพจารณา ดงนน ค ารบสารภาพทกระท าโดยความสมครใจแตไดรบมาโดยการกระท าทฝาฝนกฎเกณฑทก าหนดไว เชน Home Officer Circular 31/1964205 (หรอ Judge’s Rules) หรอ the Codes of Practice206 จงยงคงเปนทยอมรบวาเปนพยานหลกฐานทสามารถรบฟงได ตอมาในป 1984 ไดออก Police and Criminal Evidence Act 1984 (PACE 1984) ทไดวางหลกเกณฑเกยวกบการอนญาตใหศาลรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยเปนพยานหลกฐาน สรปไดดงน 1) ค ารบสารภาพจะตองไดมาโดยสมครใจมใชไดมาโดยการบบบงคบของบคคลใด207 ซงรวมถงการทรมาน ทารณอยางไรมนษยธรรม การกระท าทรนแรงดวย 208 ซงศาลองกฤษได

204 หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 38-39). เลมเดม. 205 From The admissibility of confessions in criminal matters (p. 269-277), by FRED KAUFMAN, 1984.

(as cited in A comparative study of confession law : The lesson for Thailand regarding the exclusionary rule and confession admissibility standard (p. 141), by Siriphon Kusonsinwut, 2008, Singapore; University of Illinois. Copyright 2008 by University of Illinois.)

206 From Judicial Discretion in Relation to Confession (p. 250), by C.R. Williams, 1983. (as cited in A comparative study of confession law : The lesson for Thailand regarding the exclusionary rule and confession admissibility standard (p. 141), by Siriphon Kusonsinwut, 2008, Singapore; University of Illinois. Copyright 2008 by University of Illinois.)

207 Police and Criminal Evidence Act 1984 มาตรา 76 (2) (a)

DPU

87

ตความค าวา “บบบงคบ” ไวอยางกวางขวาง โดยขยายความไปถงการทต ารวจทกระท าการโดยมชอบสงผลตอคณคาของการรบฟงค ารบสารภาพและสงผลตอความยตธรรมในการพจารณาคด กลาวคอ ถาคณคาของค ารบสารภาพมมากกวาการกระท าอนมชอบของพนกงานเจาหนาท กจะไมเปนการ “บบบงคบ”209 2) จะตองเปนการรบสารภาพในเกยวกบเนอหาแหงประเดนทอยในกระบวนพจารณา

และจะตองไมไดถกตดพยานหลกฐานออกไปโดยศาล210

3) ศาลจะตองปฏเสธพยานหลกฐานทอยการน าเสนอ หากจะเปนผลเสยตอความ

ยตธรรมและกระบวนพจารณา โดยศาลจะตองพจารณาถงพฤตการณแวดลอม รวมถงพจารณาวา

พยานหลกฐานไดมาอยางไร และถายอมรบฟงจะมผลตออยางไรตอจ าเลย ศาลจะยอมรบฟงค ารบ

สารภาพของจ าเลยเปนพยานหลกฐานกตอเมออยการไดพสจนใหศาลเหนโดยปราศจากขอสงสยวา

ค ารบสารภาพสามารถรบฟงไดและไดมาโดยความสมครใจ มไดมาจากการบบบงคบหรอเปนสงท

พนกงานเจาหนาทเปนผสรางขนมาเอง211 กฎเกณฑเหลานทปรากฏอยในกฎหมายฉบบนแสดงให

เหนถงความกงวลเกยวกบการชงน าหนกคณคาของค ารบสารภาพและความอคตทไมเปนธรรมตอ

จ าเลยหากจะยอมรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานนนเอง212

อยางไรกตาม ในกรณทเจาพนกงานไมไดปฏบตตาม PACE ศาลองกฤษจะเปนผ

พจารณาวาควรจะตดพยานหลกฐานโดยไมรบฟงค ารบสารภาพหรอไม โดยมไดตดค ารบสารภาพ

ออกจากการรบฟงเปนพยานหลกฐานทนท โดยจะพจารณาจากพฤตการณทเกดขนเปนรายกรณไป

วา การกระท าของเจาพนกงานทไมชอบตาม PACE นน สงผลใหค ารบสารภาพของของจ าเลยทได

รบมาไมมความนาเชอถอหรอไม จะมผลตอความไมยตธรรมในกระบวนการพจารณาคดหรอไม213

208 Police and Criminal Evidence Act 1984 มาตรา 76 (8) 209 A comparative study of confession law : The lesson for Thailand regarding the exclusionary rule and

confession admissibility standard (p. 138), by Siriphon Kusonsinwut, 2008, Singapore; University of Illinois. Copyright 2008 by University of Illinois.

210 Police and Criminal Evidence Act 1984 มาตรา 76 (1) 211 Police and Criminal Evidence Act 1984 มาตรา 76 (2) และ (3) 212 A comparative study of confession law : The lesson for Thailand regarding the exclusionary rule and

confession admissibility standard (p. 139). Op.cit. 213 Police and Criminal Evidence Act 1984 มาตรา 78

DPU

88

ซงศาลจะท าการชงน าหนกเปรยบเทยบกนระหวางความนาเชอถอในค ารบสารภาพกบผลกระทบ

ตอความไมเปนธรรมในกระบวนการยตธรรมทางอาญาวาสงไหนจะมมากกวากนเปนส าคญ ดงนน

ดลยพนจเกยวกบการรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานขององกฤษจงคอนขางทจะพจารณา

บนพนฐานของขอเทจจรงเปนรายกรณไปมากกวา มไดตดค ารบสารภาพทไดมาโดยการกระท าของ

เจาพนกงานอนฝาฝนกฎหมายโดยอตโนมตดงเชนกรณของ Miranda Rule ของประเทศ

สหรฐอเมรกา214 นอกจากน ค ารบสารภาพทถกตดมใหรบฟงแลวนนจะไมสงผลกระทบตอ

ขอเทจจรงใด ๆ ทคนพบหรอไดรบมาจากค ารบสารภาพนนดวย215

3.2.2.2 การคนหาความจรงในค ารบสารภาพ

ตามกฎหมายวธพจารณาความอาญาของประเทศองกฤษกไมมบทบญญตเกยวกบการ

สบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพดงเชนในมาตรา 176 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญาของไทย ดงนน ศาลจงสามารถรบฟงค ารบสารภาพในเพอลงโทษจ าเลยหากไดกระท า

ตามเงอนไขทไดกลาวมาแลวในหวขอ 3.2.2.1 ดงนน บทบาทของศาลในการคนหาความจรงในค า

รบสารภาพตามกฎหมายของประเทศองกฤษ เมอพจารณาแลวจงมลกษณะเดยวกบบทบาทของศาล

ในประเทศสหรฐอเมรกา กลาวคอ ศาลมบทบาทในการคนหาความจรงในทางรปแบบเทานน

อยางไรกตาม หากพจารณาจากกระบวนการยตธรรมทางอาญาของประเทศองกฤษโดย

ภาพรวมแลวจะพบวา ประเทศองกฤษมการแบงแยกประเภทความผดอาญาทถอเอาตามวธพจารณา

ซงสามารถแบงไดเปน216

1) Offences Triable Only Indictment คอ ความผดอกฉกรรจ จะเปนคดทมการพจารณา

ในศาล Crown Court เชน ความผดฐานฆาคนตายโดยเจตนา (murder) ความผดฐานฆาคนตายโดย

ไมเจตนา (manslaughter) ขมขนกระท าช าเรา (rape) ชงทรพย (robbery) เปนตน ซงความผด

214 A comparative study of confession law : The lesson for Thailand regarding the exclusionary rule and

confession admissibility standard (p. 141-142). Op.cit. 215 Ibid. p. 143. 216 รายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการวจย เรอง ศกษาความเปนไปไดในการก าหนดช นโทษและการ

น าไปปรบใชในประมวลกฎหมายอาญา (น. 63). เลมเดม. และ จาก ระบบกฎหมายองกฤษ (น. 180), โดย สนย มโนมยอดม, 2552, กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

DPU

89

ประเภทน จะตองพจารณาคดในศาล Crown Court และมคณะลกขนเปนผพจารณาปญหา

ขอเทจจรง

2) Offences Triable Summarily เปนความผดเลกนอยและเปนความผดทไมมโทษจ าคก

เปนความผดทมการพจารณาโดยรวบรดในศาล Magistrates' Court ทเรยกวา offences triable

summarily อยางไรกตามจ าเลยทกระท าความผดในประเภทนกมสทธทจะขอพจารณาโดยคณะ

ลกขนไดเชนกน

3) Offences Triable either way ความผดทอาจพจารณาโดยรวบรดหรอโดยลกขน กได

ความผดในกรณนจะเปนความผดมความรายแรง แตมใชเปนความผดอกฉกรรจในประเภท

indictable offences เชน ความผดฐานลกทรพย (Theft) ลกทรพยในเคหสถานในเวลากลางคน

(burglary) เปนตน ซงอาจพจารณาโดยรวบรดได หากจ าเลยยนยอม

ในความเปนจรงแลวคดประเภท indictable offences สวนใหญจะไดรบการพจารณา

โดยรวบรด

โดยทการพจารณาคดอาญาไมวาจะเปนประเภททตองพจารณาโดยลกขน (indictment)

หรอโดยรวบรด จะเรมโดยการยนค าฟองตอศาล Magistrate217 เมอศาล Magistrateไดรบค าฟองแลว

โดยปกต ศาล Magistrate กจะออกหมายเรยกใหจ าเลยมาทศาล เมอจ าเลยมาอยตอหนาศาล

Magistrate แลว กระบวนพจารณาตอไปขนอยกบวาจ าเลยจะไดรบการพจารณาโดยรวบรด หรอโดย

ลกขน (indictment) ทงนเพราะในกรณหลง ศาล Magistrate จะท าหนาทเพยงเปนผไตสวนมลฟอง

(preliminary examination) วาคดโจทกมมลความผดหรอไม ศาล Magistrate ไมมอ านาจพจารณา

พพากษาคดดงกลาวเอง

การไตสวนมลฟองคดอาญาทตองพจารณาโดยลกขน (indictment) ปกตจะกระท าโดย

ศาล Magistrate ฝายเดยว ปจจบนยกเวนคดทพจารณาโดย London police magistrate หรอ

provincial tipendiaries จะตองมผพพากษาอยางนอย 2 คน รวมนงพจารณา ในศตวรรษท 17 และ

18 การไตสวนมลฟองยงไมเปนระบบ ศาล Magistrate ถอวาตนเองมสวนรวมในการไตสวนวาคดม

มล (prima facie case) หรอไม มากกวาทจะปลอยใหเปนหนาทของโจทกเทานน ดงนน การ

217 ในประเทศองกฤษ ในคดอาญาผยนค าฟองจะเปนบคคลใดกได ไมจ าเปนตองเปนผเสยหายเสมอไป

อาจจะเปนผทรขอเทจจรงในคดหรอเปนเจาพนกงานต ารวจหรอประชาชนทท าการจบกมผตองหากได

DPU

90

สบพยานในชนนจงไมถอเปนขอส าคญทจะตองกระท าตอหนาจ าเลย และหากจ าเลยมาศาลกไมเหน

ความส าคญวาจ าเลยควรมสทธทจะถามคานพยานโจทก นอกจากน ศาล Magistrate ยงท าการ

สอบถามขอเทจจรงกบจ าเลยเองดวย เมอศาล Magistrate เหนวาคดมมลและรบค าฟองของโจทกไว

แลว คดทตองพจารณาโดยลกขน (indictment) ศาล Magistrate กจะตองพจารณาวาจะสงคด

ดงกลาวไปพจารณาในศาล Assizes หรอ Quarter Sessions หรอควรจะปลอยตวจ าเลยชวคราวโดยม

ประกนหรอไม เมอคดมาอยตอหนาศาลทมอ านาจพจารณาแลว ล าดบตอไปกคอการเสนอค าฟอง

ตอศาล (preferment of a bill of indictment)

เมอจ าเลยมาอยตอหนาศาลทมอ านาจพจารณาแลว ศาลจะอานค าฟอง (the indictment)

ใหจ าเลยฟง และสอบถามวาจ าเลยไดกระท าความผดตามฟองหรอไม จ าเลยจะใหการรบสารภาพ

หรอปฏเสธ หรอจะไมยอมใหการใด ๆ (stand mute) กได218 กรณจ าเลยใหการรบสารภาพ (Plea of

Guilty) กไมจ าเปนทจะตองพสจนใหศาลเหนวาจ าเลยไดกระท าผดจรงดงฟอง และศาลจะพพากษา

ไปไดเลยทเดยว แตกอนทศาลจะพพากษา ศาลจะตองฟงประเดนขอเทจจรงทส าคญจากอยการ

เสยกอนรวมทงค าแถลงของตวจ าเลยและทนายจ าเลยดวย และฝายโจทกและจ าเลย ตางกมสทธทจะ

น าเสนอขอเทจจรงตาง ๆ แหงคดตอศาลเพอใหศาลใชประกอบดลยพนจในการก าหนดโทษหนก

เบาแกจ าเลย เชนโจทกอาจน าเสนอขอเทจจรงเกยวกบการจบกมวาจ าเลยยอมใหจบกมแตโดยด

หรอไม หรอจ าเลยกอาจจะเสนอขอเทจจรงวาตนกไดรบบาดเจบจากการท ารายจากผเสยหาย

เชนเดยวกน219 นอกจากนในคดอกฉกรรจ ถาปรากฏวาจ าเลยไดใหการรบสารภาพโดยทตนเอง

เขาใจผดในปญหา ขอกฎหมายหรอในปญหาขอเทจจรงแลว ศาลจะเปดโอกาสใหจ าเลยถอน

ค าใหการรบสารภาพได และด าเนนการพจารณาคดตอไปเสมอนหนงวาจ าเลยไดใหการปฏเสธ 220

ส าหรบในกรณทจ าเลยปฏเสธหรอถอวาไดปฏเสธ ศาลกจะเรยกคณะลกขนเขาหองพจารณา และ

218 กระบวนพจารณาในชนนเรยกวา arraignment 219 จาก เหตผลและความจ าเปนในการสบพยานโจทกประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย ศกษาเฉพาะคด

จ าหนายและมไวครอบครองเพอจ าหนายซงยาเสพตดใหโทษในประเภท 1 (น. 13), โดย พศล พรณ, 2541, กรงเทพฯ: กระทรวงยตธรรม.

220 จาก การด าเนนคดอาญาในศาลองกฤษ (น. 598), โดย ปรชา สมาวงศ. (สบคน 10 กนยายน 2555 จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม)

DPU

91

เรมท าการพจารณาโดยโจทกแถลงเปดคดแลวน าพยานเขาเบกความแตละปากจนเสรจ221 หลงจาก

นน จ าเลยกน าพยานของตนเขาสบ

จะเหนไดวา ในประเทศองกฤษ ความผดอาญาในคดอกฉกรรจ กไดผานการไตสวนมล

ฟองจากพยานหลกฐานอน ๆ มากอน ซงในชนไตสวนมลฟองจ าเลยจะใหการหรอไมใหการกได

การรบสารภาพในชนนจงไมมผลแตอยางใดเพราะยงไมใชชนพจารณาคด และหากศาล Magistrate

พจารณาจากพยานหลกฐานแลวเหนวาคดมมลจงจะสงฟองตอศาลทมอ านาจตอไป ดงนน แมวา

กรณทจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณา ศาลสามารถพพากษาลงโทษจ าเลยไดโดยไมตองสบพยาน

ตอไปไดกตาม แตกไดผานการตรวจสอบและคนหาความจรงเบองตนมาแลวในขนตอนการไตสวน

มลฟองโดยศาล Magistrate มากอนแลวเชนกน ซงกระบวนการพจารณาคดอาญาของประเทศ

องกฤษในลกษณะดงกลาวนมลกษณะคลายคลงกบกระบวนการพจารณาคดอาญาของประเทศ

สหรฐอเมรกานนเอง

3.2.3 ประเทศฝรงเศส

3.2.3.1 การรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐาน

ส าหรบกฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ ในประมวลกฎหมายวธพจารณาความในปจจบน ไดวางหลกในเรองการชงน าหนกพยานหลกฐานจากค ารบสารภาพไวใน มาตรา 428 วา “ค ารบสารภาพ ซงคลายกบองคประกอบอน ๆ ในการพสจนความผดทใหศาลมดลยพนจในการรบฟง”222 ซงตรงกนขามกบอ านาจหนาทของศาลแพงฝรงเศส ผพพากษาในคดอาญาอาจจะตดสนยอมรบฟงค ารบสารภาพแตเพยงบางสวนหรอไมยอมรบฟงกได นอกจากนน ค ารบสารภาพอาจถกกลบไดในเวลาใด ๆ กไดตราบเทาทยงไมสนสดกระบวนการพจารณา อยางไรกตาม เนองจากในประเทศฝรงเศสมหลก “intime conviction”223 คอ หลกการพสจนจนปราศจากขอสงสยจากพยานหลกฐาน

221 เปนหลกทยอมรบกนมานานแลววาน.ทของผฟองคด (prosecuting counsel) มใชเพยงเพอใหจ าเลยไดรบ

การลงโทษเทานน แตมน.ทดแลใหคดด าเนนไปโดยเทยงธรรมตอศาล 222 A comparative study of confession law : The lesson for Thailand regarding the exclusionary rule and

confession admissibility standard (p. 200). Op.cit. 223 “Intime Conviction” is a French term that means “reasonable conviction; reasonable certainly; stute of

being satisfied beyond reasonable doubt (personally convinced); personal conviction of the court (after considering all the evidence). F.H.S. Bridge, the Council of Europe”. (French-English Legal Dictionary. (2002). p. 173.

DPU

92

ทงปวง ภายใตหลกการดงกลาวแลว ศาลอาจจะพพากษาลงโทษโดยพจารณาจากค ารบสารภาพทถกกลบได หรออาจจะตดสนใหจ าเลยพนจากขอกลาวหาแมวาจ าเลยจะรบสารภาพตลอดกระบวนการพจารณากตาม อยางไรกตาม แมวาค ารบสารภาพจะมคณคาในเชงพสจนกตาม แตกไมมกฎหมายบญญตไวเปนทแนนอนวาค ารบสารภาพจะเปนพยานหลกฐานทสามารถพสจนความจรงได การไตสวนจ าเลยในฝรงเศส ศาลจะพจารณาถงการคมครองสทธของจ าเลยเกยวกบการปฏบตตามกฎหมายในการออกค าสงเกยวกบการสอบสวนหรอการพจารณา ในเบองตนผตองหาไมตองใหค าสาบาน และในการท าส านวน ต ารวจหรออยการจะตองรวบรวมหาพยานหลกฐานอน ๆ มาสนบสนนถอยค าใด ๆ รวมถงค ารบสารภาพของจ าเลยดวย ซงถอยค าทงหมดของจ าเลยจะถกรบฟงกอนพยานหลกฐานอนใด ซงผตองหาหรอจ าเลยสามารถแสดงความคดเหนเกยวกบการไดมาซงพยานหลกฐานไดโดยตลอด และจะถอวาผตองหาเปนประธานแหงการสอบสวนซงไมไดเปนเพยงแคผมหนาทในการใหถอยค าเทานน ดงนน จงเปนหลกประกนไดวาผตองหาหรอจ าเลยจะรบสารภาพโดยปราศจากการผดหลง ค ารบสารภาพของจ าเลยดวยความสมครใจในชนศาลไดรบการพจารณาวาเปน

องคประกอบทส าคญของการพสจน แมวาในปจจบน ค ารบสารภาพ จะไมไดถอวาเปน Queen of

Evidence ดงเชนในอดตกตาม224 อยางไรกตาม ค ารบสารภาพทไดมาดวยการทรมานหรอการ

กระท าททารณโหดราย ไรมนษยธรรม หรอการปฏบตทเสอมทรามจะไมสามารถรบฟงเปน

พยานหลกฐานได หลกการน ถอวาเปนหลกการในแบบพธ และถอเปนหลกการทส าคญตอคณคา

ของค ารบสารภาพทจะรบฟงเปนพยานหลกฐาน แมวาหลกการดงกลาวนยงไมสามารถอธบายได

อยางชดเจน แตสามารถพบเหนไดจากตวอยางทเคยปรากฏ เชน การปฏบตทรนแรงทกประการ

รวมถงการสอบสวนทยดเยอเกนสมควร อาจน าไปสการไมยอมรบฟงค ารบสารภาพเปน

พยานหลกฐานได หรอแมกระทงการสะกดจต หรอการเสพยาเสพตด แมวาจะเปนการรองขอของ

จ าเลยกตาม รวมทงการใชเครองจบเทจ กไมสามารถรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานได

เชนกน เนองจากวธการไดมาซงค ารบสารภาพดงกลาวเหลาน เปนวธการท ไมถกตอง ค ารบ

สารภาพทไดมาดวยวธการทไมถกตองน จะไมสามารถน าไปอางองได และหากศาล อยการ หรอ

224 A comparative study of confession law : The lesson for Thailand regarding the exclusionary rule and

confession admissibility standard (p. 142). Op.cit.

DPU

93

ทนายฝายจ าเลยคนใดทไดน าค ารบสารภาพทไมชอบดวยกฎหมายนไปอางองกจะตองไดรบโทษ

ทางวนยดวย เปนตน225

3.2.3.2 การคนหาความจรงในค ารบสารภาพ

ตามกฎหมายวธพจารณาความอาญาของประเทศฝรงเศสยอมรบใหศาลสามารถใชดลย

พนจรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานเพอลงโทษจ าเลยในชนพจารณาคดไดโดยทไมม

บทบญญตเกยวกบการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพดงเชนในมาตรา 176 แหงประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทยแตอยางใด แตอยางไรกตาม เมอพจารณาจากกระบวนการ

ยตธรรมทางอาญาของประเทศฝรงเศสแลวพบวาบทบาทของศาลในการคนหาความจรงในค ารบ

สารภาพของศาลฝรงเศสมลกษณะทเขมขนและมบทบาทมากกวาศาลไทย กลาวคอ

ในประเทศฝรงเศสเปนประเทศทมการแบงประเภทความผดอาญาไวอยางมเอกลกษณ

และเปนระบบ เรยกวา การแบงประเภทความผดแบบไตรภาค (Tripartite Classification) โดยแบง

ประเภทความผดออกเปนกลม 3 กลมใหญดวยกน ดงน226

1) ความผดอกฤษฏโทษ (Les crimes) ซงตามประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส ค.ศ.

1993 มาตรา 131-1 ไดแก ความผดทมบทระวางโทษ227 (1) จ าคกตลอดชวตหรอกกขงตลอดชวต (2)

จ าคกหรอกกขงสามสบป (3) จ าคกหรอกกขงยสบป (4) จ าคกหรอกกขงสบหาป (ซงระยะเวลา

จ าคกหรอกกขงส าหรบความผดอกฤษฏโทษทต าทสดก าหนดไวสบป)

แมประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส มาตรา 131-1 วรรคแรกจะแบงล าดบชนโทษจ าคก

หรอกกขงไวเปน 4 ล าดบ แตในวรรคสองของมาตราดงกลาวกไดก าหนดระยะเวลาจ าคกหรอกกขง

ส าหรบความผดอกฤษฏโทษทต าทสดไว 10 ป กฎหมายใหศาลลกขนมอ านาจพพากษาลงโทษ

จ าคกหรอกกขงจ าเลยต ากวาสบหาปได ทงนขนอยกบพฤตการณของการกระท าความผด แตอตรา

โทษจ าคกหรอกกขงทต าทสดทจะอยในเกณฑของความผดอกฤษฏโทษคอ 10 ป อตราโทษจ าคก

225 Ibid. p. 201-202. 226 จาก รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษในกฎหมายอาญาฝรงเศส (น. 6-28),

โดย อทย อาทเวช, 2554, กรงเทพ: ว. เจ. พรนตง. ลขสทธ 2554 โดยส านกพมพว.เจ.พรนตง. 227 Le Code Penal, Article 131-1. (อางไวใน รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษ

ในกฎหมายอาญาฝรงเศส (น. 7), โดย อทย อาทเวช, 2554, กรงเทพ: ว. เจ. พรนตง. ลขสทธ 2554 โดยส านกพมพว.เจ.พรนตง.)

DPU

94

หรอกกขงของความผดอกฤษฏโทษดงกลาวเทากบอตราโทษจ าคกสงสดของความผดมชฌมโทษ

ตามทบญญตไวในประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส มาตรา 131-4 นอกจากโทษจ าคกและกกขงแลว

ยงมโทษปรบและโทษเสรมอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางตามทบญญตไวในมาตรา 131-10

ดวย228 ซงศาลลกขนสามารถพพากษาลงโทษดงกลาวแกจ าเลยควบคไปกบโทษจ าคกหรอกกขงได

2) ความผดมชฌมโทษ (Les délits) ซงประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส ค.ศ. 1993

มาตรา 131-4 ไดก าหนดชนของโทษจ าคกไวส าหรบความผดมชฌมโทษ ดงน229 (1) โทษจ าคกสบป

(2) โทษจ าคกเจดป (3) โทษจ าคกหาป (4) โทษจ าคกสามป (5) โทษจ าคกสองป (6) โทษจ าคกหนง

ป (7) โทษจ าคกหกเดอน (8) โทษจ าคกสองเดอน230

ขอสงเกตส าหรบการก าหนดโทษจ าคกส าหรบความผดอกฤษฏโทษ และความผด

มชฌมโทษตามกฎหมายฝรงเศสกคอ ประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศสฉบบปจจบนไมไดก าหนด

อตราโทษจ าคกขนต าไว ซงแตกตางจากการก าหนดโทษตามประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส ค.ศ.

1810 แสดงใหเหนวาฝายนตบญญตตองการใหการลงโทษอยในดลพนจของผพพากษาอยางเตมท

ในการก าหนดโทษทจะลงแกผกระท าความผด ซงสอดคลองกบหลกการพจารณาลกษณะของการ

กระท าความผดและพฤตกรรมของผกระท าความผดเพอใชประกอบการลงโทษ

3) ความผดลหโทษ (Les contraventions) เมอไดมการประกาศใชประมวลกฎหมาย

อาญาฉบบใหม ค.ศ. 1993 ไดมการยกเลกโทษจ าคกส าหรบความผดลหโทษตามประมวลกฎหมาย

228 Le Code Penal, Article 131-2. (อางไวใน รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษ

ในกฎหมายอาญาฝรงเศส (น. 8), โดย อทย อาทเวช, 2554, กรงเทพ: ว. เจ. พรนตง. ลขสทธ 2554 โดยส านกพมพว.เจ.พรนตง.)

229 Le Code Penal, Article 131-4. (อางไวใน รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษในกฎหมายอาญาฝรงเศส (น. 13), โดย อทย อาทเวช, 2554, กรงเทพ: ว. เจ. พรนตง. ลขสทธ 2554 โดยส านกพมพว.เจ.พรนตง.)

230 เปนบทบญญตทแกไขเพมเตมโดยรฐบญญตเลขท 2003-239 ลงวนท 18 มนาคม ค.ศ. 2003 มาตรา 48. (อางไวใน รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษในกฎหมายอาญาฝรงเศส (น. 13), โดย อทย อาทเวช, 2554, กรงเทพ: ว. เจ. พรนตง. ลขสทธ 2554 โดยส านกพมพว.เจ.พรนตง.)

DPU

95

อาญา คงมแตโทษสองประเภทตามทบญญตไวในมาตรา 131-14231 คอ โทษปรบ และ โทษทหาม

หรอจ ากดสทธบางประการ

การแบงประเภทความผดอาญาในประมวลกฎหมายฝรงเศสดงกลาวขางตน นอกจากจะ

ท าใหสามารถจดกลมประเภทความผดตามความรายแรงของโทษอยางเปนระบบแลว ยงม

ความสมพนธอยางสอดคลองกบการด าเนนกระบวนวธพจารณาคดของเจาหนาทในกระบวนการ

ยตธรรมทางอาญา ตงแตชนเจาหนาทต ารวจ พนกงานสอบสวน พนกงานอยการ และศาล กลาวคอ

การแบงประเภทความผดอาญาจะท าใหทราบวาการด าเนนคดดงกลาวจะเรมตนทใคร และม

กระบวนการด าเนนคดอยางไร ศาลไหนเปนศาลทมอ านาจพจารณาคดนน ๆ และมกระบวน

พจารณาคดในศาลอยางไร ซงในทนจะขอกลาวแตเฉพาะกรณประเภทความผดอาญาทม

ความสมพนธกบบทบาทของศาลในการคนหาความจรง ดงน

ศาลในฝรงเศสแบงออกเปน ศาลไตสวนกบศาลตดสน ซงศาลไตสวนจะท าหนาทใน

การไตสวนมลฟองเทานน ไมมอ านาจในการพจารณาตดสนคด ผพพากษาไตสวนของฝรงเศส แม

จะมสถานะเปนตลาการ แตเปนผพพากษาทกฎหมายใหมอ านาจหนาทในการสอบสวนหรอ

มอบหมายการสอบสวน (Commission Rogatoire) ใหเจาพนกงานต ารวจฝายคด (La police

judiciaire) ด าเนนการภายใตการก ากบดแลของผพพากษาไตสวนได การสอบสวนโดยผพพากษา

ไตสวนน ผถกไตสวนจะไดรบการประกนความยตธรรมในการด าเนนคด และในกรณทผพพากษา

ไตสวนลงมอท าการสอบสวนคดดวยตนเองน จงมฐานะเปนทงพนกงานสอบสวนและผท าหนาท

ตลาการดวยในการคนหาความจรง โดยการแสวงหาและรวบรวมขอเทจจรงและพยานหลกฐานทง

ในทางทเปนผลรายและเปนคณแกผถกไตสวน ศาลไตสวนจงเปนศาลทมอ านาจแตพจารณา

รวบรวมหลกฐานทงหมดและตดสนในเบองตนวามมลพอทจะสงฟองศาลหรอไม โดยไมมอ านาจ

พพากษา

บทบาทของศาลในฝรงเศส มบทบาทในการคนหาความจรงในคดอาญาคอนขางสง แต

อาจจะมเขมขนมากนอยแตกตางกนไปในแตละประเภทความผดอาญา กลาวคอ การไตสวนมลฟอง

231 ประมวลกฎหมายอาญาฝรงเศส มาตรา 131-13. (อางไวใน รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญา

ฝรงเศส เรอง โทษในกฎหมายอาญาฝรงเศส (น. 24), โดย อทย อาทเวช, 2554, กรงเทพ: ว. เจ. พรนตง. ลขสทธ 2554 โดยส านกพมพว.เจ.พรนตง.)

DPU

96

(I'instruction preparatoire) ทกระท าในศาลไตสวน มกจะกระท าในคดความผดอกฤษฏโทษ แมวา

พนกงานอยการจะรวบรวมพยานหลกฐานอยางดแลวเพยงใดกตองสงศาลไตสวนเสมอ สวนคด

ความผดมชฌมโทษ อยการจะสงใหศาลไตสวนมลฟองหรอไมกได เวนแตเปนความผดมชฌมโทษ

ทรายแรงและยงยากซบซอน เชน คดความมนคงแหงรฐ คดทจรตทางการเมองหรอทางการเงน คด

ความปลอดภยสาธารณะหรอสาธารณสข คดคายาเสพตด เปนตน นน จงตองมการไตสวนมลฟอง

กอน232 สวนคดลหโทษ โดยหลกแลวไมตองมการไตสวนมลฟอง อยางไรกตาม แมคดทมไดผาน

การไตสวนมลฟองศาล กตองผานการควบคมตรวจสอบและการสอบสวนรวมกบพนกงานอยการ

มากอนแลวเชนกน

เมอศาลไตสวน ๆ เสรจส านวนแลว จะสงส านวนไปใหอยการพรอมดวยความเหนวา

ฟองหรอไมฟอง ซงความเหนของอยการอาจจะแยงความเหนศาลไตสวนกได233 หากมการยนฟองก

จะตองยนฟองคดตอศาลตดสนตอไป

นอกจากบทบาทของศาลไตสวนในการคนหาความจรงทมความเขมขนดงทไดกลาวมา

ขางตนแลว กระบวนการยตธรรมทางอาญาของฝรงเศสยงมความนาเชอถอ เนองจากหลกการฟอง

คดตามระบบฝรงเศส ภายใตแนวคดทวา รฐเปนผรกษาความสงบเรยบรอย ดงนน อ านาจในการ

ฟองคดอาญาจงเปนของรฐโดยมอยการในฐานะตวแทนของรฐเปนผใชอ านาจ อยการจะเปนผ

พจารณาสงฟองคดตอศาล และเปนผดแลกระบวนการพจารณาในศาลเพอสนบสนนค าฟองไปจน

สนสดการพจารณาคด234 นอกจากน การสอบสวนคดอาญาของฝรงเศส ยงเปนการท างานรวมกน

ระหวางเจาพนกงานต ารวจฝายคด อยการ และศาล กลาวคอ จะมความสมพนธระหวางพนกงาน

อยการและต ารวจฝายคด ทจะตองท างานรวมกนและมลกษณะเปนการบงคบบญชาในการ

ปฏบตงาน ต ารวจฝายคดจะปฏบตหนาทภายใตการอ านวยการของพนกงานอยการ และอยภายใต

การสอดสองดแลของอธบดอยการประจ าศาลชนตนและภายใตการควบคมของศาลไตสวน และ

232 รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษในกฎหมายอาญาฝรงเศส (น. 186). เลม

เดม. 233 จาก การพจารณาคดอาญาในศาลฝรงเศส (น. 10), โดย สมคด ณ นคร. (สบคน 20 สงหาคม 2555 จาก

หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม) 234 “การฟองคดอาญา,” (น. 64). เลมเดม.

DPU

97

เมอเปดการไตสวนคดขนแลว ต ารวจฝายคดจะปฏบตหนาทในฐานะตวแทนของผพพากษาไตสวน

และสงขอมลและพยานหลกฐานทแสวงหาและรวบรวมไดใหกบผพพากษาไตสวน235

ดงนน การรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในฝรงเศส ในคดความผดอกฤษฏโทษ จ ง

แตกตางจากไทยตรงทจะตองผานการไตสวนมลฟองโดยผพพากษาไตสวนมาชนหนงกอนทกคด

แลวนนเอง ซงการไตสวนมลฟองโดยศาลไตสวน เปนลกษณะของการรวบรวมพยานหลกฐาน

ทงหมด และไมปรากฏวาศาลฝรงเศสถอเอาค ารบสารภาพของจ าเลยในชนไตสวนมลฟองน มาเปน

หลกส าคญในการสงวาคดมมลหรอไมดวยเชนกน เนองจากศาลไตสวนของฝรงเศสท าหนาท

เสมอนเปนผสอบสวนดงเชนพนกงานสอบสวน การรวบรวมพยานหลกฐานในชนน จงไมใชการ

รวบรวมพยานหลกฐานเพอพสจนความผดของจ าเลยเทานน แตรวมถงพยานหลกฐานทงปวงท

พสจนความบรสทธของจ าเลยดวยนนเอง

นอกจากน หากคดขนสศาลตดสนแลว จ าเลยใหการรบสารภาพ ในทางปฏบตแลว ศาล

สามารถใชดลยพนจใหมการสบพยานหลกฐานกนตอไป หรอจะพพากษาลงโทษจ าเลยทนทโดยไม

ตองมการสบพยานหลกฐานตอไปกได แตกระนนกตามการกระท าความผดอกฤษฏโทษ กจะตอง

ผานการกลนกรองมาชนหนงกอนแลวในชนไตสวนมลฟองนนเอง สวนในคดความผดทไมไดผาน

การไตสวนมลฟอง และจ าเลยไดใหการรบสารภาพในชนศาลตดสน แมวาศาลตดสนอาจจะ

พพากษาลงโทษจ าเลยจากค ารบสารภาพนนได แตการกระท าความผดของจ าเลยก ไดผานการ

กลนกรองมาในระดบหนงในชนสอบสวนเชนกน เนองจากกระบวนการยตธรรมในชนสอบสวน

ของฝรงเศสมความสมพนธระหวางพนกงานอยการและต ารวจฝายคด ทจะตองท างานรวมกนและม

ลกษณะเปนการบงคบบญชาในการปฏบตงาน กลาวคอ คอ ต ารวจฝายคดจะปฏบตหน าทภายใต

การอ านวยการของพนกงานอยการ และอยภายใตการสอดสองดแลของอธบดอยการประจ าศาล

ชนตนและภายใตการควบคมของศาลไตสวน จงอาจกลาวไดวา ในชนสอบสวน พนกงานสอบสวน

พนกงานอยการ ไดท าการรวบรวมพยานหลกฐานมาอยางรอบคอบรวมกนแลว เมอพนกงานอยการ

เหนวาพยานหลกฐานเพยงพอทจะชไดวาจ าเลยเปนผกระท าความผดจงไดใชดลยพนจฟองคดตอ

ศาลตดสน กระบวนการในชนสอบสวนทอยการและต ารวจไดท างานรวมกนมาโดยตลอดเชนน

235 รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษในกฎหมายอาญาฝรงเศส (น. 81-84). เลม

เดม.

DPU

98

จงมความนาเชอถอวาของประเทศไทย เพราะระบบกฎหมายไทย ไดแบงแยกการสอบสวนฟองรอง

ออกจากกน พนกงานสอบสวนเปนผด าเนนการสอบสวนแตเพยงผเดยว พนกงานอยการไมใชผม

อ านาจสอบสวนโดยตรง มอ านาจเพยงการสงใหมการสอบสวนเพมเตม หรอ เรยกใหสงพยานมา

เพอซกถามเพอมค าสงตอไป ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 143 เทานน

ดงนนส านวนการสอบสวนของพนกงานสอบสวนทสงตอมายงพนกงานอยการเพอใชดลยพนจ

ฟองคดตอศาลจงมไดผานการกลนกรองมาอยางรอบคอบเพยงพอดงเชนในประเทศฝรงเศส

จะเหนไดวา กระบวนการยตธรรมในฝรงเศส ตงแตในชนสอบสวนจนถงชนพจารณา

ของศาลท าหนาทตามหลกของการด าเนนคดอาญาทมงเนนการคนหาความจรงในคดอาญาเปน

ส าคญ แมกระทงศาลในฝรงเศส ซงจะเหนไดชดเจนในศาลไตสวนกไดเขามามบทบาทเชงรกใน

การท าหนาทคนหาความจรงในเนอหาแหงคดดวยตนเอง มไดวางตนเปนกลางเพอวนจฉย

ขอเทจจรงจากพยานหลกฐานทคความเสนอเทานน กระบวนการในชนไตสวนมลฟองของฝรงเศส

จงถอวามบทบาทส าคญอยางมากส าหรบการท าหนาทของศาลตามหลกการคนหาความจรงใน

เนอหา ซงระบบการไตสวนมลฟองในประเทศไทยพบวาทางปฏบตของวธพจารณาความอาญาของ

ไทยจ ากดการไตสวนมลฟองไวเฉพาะกรณทผเสยหายฟองคดอาญาตอศาลโดยตรงเทานน หาก

อยการฟองศาลไมวาจะเปนคดใดกจะไมจ าเปนตองไตสวนมลฟองกอน การไตสวนมลฟองของ

ไทยจงเปนเรองเฉพาะระหวางผเสยหายกบศาลเทานน นอกจากนบทบาทของผพพากษาในชนไต

สวนมลฟองแตกตางจากฝรงเศส แมไทยจะมชนไตสวนมลฟองและชนพจารณาเชนเดยวกน แต

บทบาทการท าหนาทของผพพากษานน ไมไดแตกตางกนมากนก ศาลยงคงวางตนเปนกลาง

โดยเฉพาะอยางยง ในคดทอยการเปนโจทก หากจ าเลยรบสารภาพในชนไตสวนมลฟอง ศาลกจะ

ประทบรบฟองไวทนท การไตสวนมลฟองตามกฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทยจงเปนการ

ไตสวนเพยงเพอตองการรวาคดมมลหรอไมเทานน236 และใหความส าคญกบค ารบสารภาพของ

จ าเลยเปนส าคญส าหรบการวนจฉยวาคดมมลในคดทอยการเปนโจทก โดยไมไดมความมงหมายท

จะรวบรวมพยานหลกฐานทงปวงอยางเชนการไตสวนมลฟองของศาลไตสวนในประเทศฝรงเศส

และเมอจ าเลยยนยนค ารบสารภาพในชนพจารณาในศาลไทย กจะน าไปสกระบวนการตามประมวล

236 การพจารณาคดอาญาในศาลฝรงเศส (น.143). เลมเดม.

DPU

99

กฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 จะเหนไดวาการคนหาความจรงในเนอหาของค ารบ

สารภาพโดยศาลไทยนน มบทบาทคอนขางนอยมากเมอเปรยบเทยบกบประเทศฝรงเศส

อยางไรกตาม แมวาประเทศฝรงเศส จะยอมรบมาตรการเรอง “ความตกลงทางอาญา”

(La composition pénale) ซงมความคลายคลงกบการตอรองค ารบสารภาพ (Plea Bargaining) ของ

สหรฐอเมรกาในแงของการตดกระบวนพจารณาเพอพสจนความผดของจ าเลยในชนศาลออกไป

โดยมวตถประสงคเพอลดปรมาณคดขนสศาล แตขอบเขตของการบงคบใชมาตรการความตกลง

ทางอาญานนไมไดกวางขวางเหมอนกบมาตรการตอรองค ารบสารภาพในระบบกฎหมายอเมรกน

ซงใชกบคดเกอบทกประเภท แตมาตรการเรอง “ความตกลงทางอาญา” จะใชกบคดความผดทม

อตราโทษจ าคกไมเกนหาป237 และการใชมาตรการดงกลาวจะตองอยในขนตอนกอนทพนกงาน

อยการจะฟองคด และหามมใหพนกงานอยการยนขอเสนอในระหวางเวลาทผตองหายงถกควบคม

ตวอยโดยเจาหนาทต ารวจ เพอเปนหลกประกนวา ความยนยอมตามขอตกลงทางอาญานน จะตอง

ไดมาโดยความยนยอมของผตองหาโดยชอบ ไมไดเกดจากการบงคบ ขเขญ หรอขมขโดยประการ

ใด ๆ 238 นอกจากนมาตรการความตกลงทางอาญา ใหอ านาจพนกงานอยการแตเพยงใชวธการตามท

กฎหมายก าหนดเทานน โดยไมมการลงโทษจ าคก ซงวธการดงกลาวไดแก 239

1) การช าระเงนจ านวนหนงแกคลงแผนดน คลายกบโทษปรบ

2) การยอมใหทรพยสนทใชหรอมงหมายทจะใชในการกระท าความผดหรอทไดมาโดย

การกระท าความผดตกเปนของรฐ คลายกบโทษรบทรพยสน

3) การสงมอบใบอนญาตขบขรถยนตหรอใบอนญาตลาสตวใหแกเจาหนาท ของศาล

ชนตน คลายกบโทษยดใบอนญาตขบขหรอลาสตว

4) การท างานเพอประโยชนชมชนโดยไมมคาตอบแทน คลายกบโทษการท างานบรการ

สาธารณะ

237 รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษในกฎหมายอาญาฝรงเศส. หนาเดม. 238 แหลงเดม. หนา 180. 239 จาก คมอกฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 1 ความรเบ องตนเกยวกบระบบกฎหมายวธพจารณาความ

อาญา (น. 62), โดย อทย อาทเวช, 2554, กรงเทพ: ว. เจ. พรนตง. ลขสทธ 2554 โดยส านกพมพว. เจ. พรนตง.

DPU

100

ดงนนจะเหนไดวา แมประเทศฝรงเศสจะยอมรบหลกการเรองความตกลงทางอาญามา

ใชในลกษณะคลายกบหลกการตอรองค ารบสารภาพของสหรฐอเมรกา แตกจะใชกบคดความผดท

มอตราโทษจ าคกไมเกนหาปซงไมใชความผดอกฤษฏโทษนนเอง

จากการศกษาหลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาเพอพพากษา

ลงโทษจ าเลย ทงตามกฎหมายวธพจารณาความอาญาของประเทศไทยและของตางประเทศ จะเหน

ไดวาไมวาจะตามกฎหมายไทย หรอ ตางประเทศ ยกตวอยางเชน ประเทศสหรฐอเมรกา และ

ประเทศองกฤษ ซงเปนประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอว ไดใหความส าคญกบค ารบ

สารภาพ และตางกถอวาค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานส าคญทศาลสามารถรบฟงเพอลงโทษ

จ าเลยได และสงททก ๆ ประเทศตางเหนเหมอนกนกคอ การรบสารภาพ จะตองไดมาโดยความ

สมครใจ และกระบวนการกอนการไดมาซงค ารบสารภาพของจ าเลยกตองชอบดวยกฎหมายอน

เปนไปตามหลกการประกนสทธและเสรภาพของจ าเลยในกระบวนการยตธรรมทางอาญานนเอง

แตกระบวนวธพจารณาความอาญาของแตละประเทศมความแตกตางขนอยระบบ

กฎหมายของประเทศนน ๆ ดงจะเหนไดวา ประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศองกฤษ เปนประเทศ

ทใชระบบกลาวหา ซงยดถอหลกการตอสระหวางคความเปนหลก ดงนน บทบาทของศาลจะ

คอนขางวางตนเปนกลาง ผมหนาทสบพยานคอคความไมใชศาล ดงนน บทบาทของศาลในการ

คนหาความจรงในคดอาญาจงไมใชเรองทส าคญ ดงนน เมอจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณาคด

และไมปรากฏวากระบวนการไดมาซงค ารบสารภาพนนไมชอบดวยกฎหมาย ศาลกจะพพากษา

ลงโทษจ าเลยโดยไมมการสบพยานโจทกตอไป แตในเรองของการไตสวนมลฟองของประเทศ

สหรฐอเมรกา แมวาอยการจะเปนผฟองคด แตในความผดรายแรง กตองผานการไตสวนมลฟองมา

กอนจนกวาศาลจะเหนวาคดมมลเพยงพอจงจะอนญาตใหอยการฟองคดตอศาลในชนพจารณา

ตอไป สวนในประเทศองกฤษ ในคดความผดอาญา ไมวาผใดจะเปนคนฟองคดกตาม โดยหลกแลว

จะตองผานการไตสวนมลฟองโดยศาล magistrate กอนทจะสงฟองตอศาลทมอ านาจตอไป และ

นอกจากนในชนไตสวนมลฟองของประเทศสหรฐอเมรกา กจะไมมการถามค าใหการ และถงแมวา

จะมการรบสารภาพในชนไตสวนมลฟอง กฎหมายวธพจารณาความของสหรฐอเมรกากมได

ก าหนดเปนเงอนไขวาค ารบสารภาพของผถกกลาวหาในชนนเปนเหตใหคดของโจทกมมล แตศาล

จะเพงเลงและใหความส าคญไปทการไตสวนมลฟองจากพยานหลกฐานของโจทกมากกวา ดงนน

DPU

101

จงอาจกลาวไดวา แมวาในทางปฏบต เมอจ าเลยใหการรบสารภาพในชนพจารณาคดของศาลไมวา

จะในประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศองกฤษ ศาลจะพพากษาลงโทษจ าเลยโดยไมมการ

สบพยานโจทกตอไป แตในประเทศองกฤษ ส าหรบความผดอาญา โดยหลกกจะตองผานการไต

สวนมลฟองโดยศาล magistrate กอน หรอความผดรายแรงตามกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกา

กตองผานการไตสวนมลฟองโดยคณะลกขนหรอศาลกอนอนญาตใหอยการฟองคดตอศาล ซงการ

ไตสวนมลฟองดงกลาวกคอการพจารณาจากพยานหลกฐานอน ๆ นอกเหนอจากค ารบสารภาพมา

กอนแลวนนเอง

สวนประเทศฝรงเศส เปนประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอว และวธพจารณาในศาล

มงเนนการไตสวนเพอคนหาความจรงในคด ดงนนศาลในฝรงเศสจงคอนขางมบทบาทมากในการ

คนหาความจรง ซงกรณทจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณา แมวากฎหมายวธพจารณาความอาญา

ของฝรงเศสจะมไดมบทบญญตในลกษณะเดยวกนกบมาตรา 176 ของไทย แตกเปนหลกทวไปทวา

ศาลจะรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาเพอลงโทษจ าเลยโดยไมตองสบพยานตอไปก

ได หรอจะใชดลยพนจใหมการสบพยานหลกฐานตอไปกได แตอยางไรกตามบทบาทของศาลไต

สวนในการไตสวนมลฟองความผดอาญาอกฤษฏโทษ ทศาลไตสวนจะท าหนาทรวบรวม

พยานหลกฐานทงปวงเหมอนกบพนกงานสอบสวน กอนทจะวนจฉยวาคดมมลหรอไมนน ได

แสดงใหเหนถงบทบาทเชงรกของศาลฝรงเศสเปนอยางยงส าหรบการคนหาความจรงในคดอาญา

ในชนกอนฟอง ดงนน แมวากฎหมายวธพจารณาความอาญาของฝรงเศสจะมไดมบทบญญตใน

ลกษณะเดยวกนกบมาตรา 176 ของไทย แตการกระท าความผดอกฤษฏโทษของจ าเลยกไดผานการ

กลนกรองมาชนหนงกอนแลวในชนไตสวนมลฟองนนเอง สวนในคดความผดทไมไดผานการไต

สวนมลฟอง และจ าเลยไดใหการรบสารภาพในชนศาลตดสน แมวาศาลตดสนอาจจะพพากษา

ลงโทษจ าเลยจากค ารบสารภาพนนได แตการกระท าความผดของจ าเลยกไดผานการกลนกรองมา

ในระดบหนงในชนสอบสวนโดยการสอบสวนรวมกนระหวางต ารวจและอยการภายใตการควบคม

ของศาลไตสวนนนเอง

เมอเปรยบเทยบกบการรบฟงค ารบสารภาพของไทย ตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญาของไทย มาตรา 176 วรรคแรก จะพบวา แมกฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทยจะ

ก าหนดใหคดความผดอาญาทรบสารภาพหากมอตราโทษจ าคกตงแต 5 ปขนไป หรอโทษสถานท

DPU

102

หนกกวานน ศาลจะพพากษาลงโทษจ าเลยทนทไมได ตองสบพยานหลกฐานประกอบค ารบ

สารภาพจนกวาจะพอใจวาจ าเลยกระท าความผดจรงเสยกอน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา มาตรา 176 แตเมอพจารณาประกอบกบกระบวนการไตสวนมลฟองของไทยนน พบวา

กฎหมายวธพจารณาความอาญา ของไทยมาตรา 162 ก าหนดบงคบใหมการไตสวนมลฟองกตอเมอ

ราษฎรเปนโจทกฟองคดเทานน นอกจากน กฎหมายยงไดบญญตวา หากไดไตสวนมลฟองในคดท

อยการเปนโจทกแลวจ าเลยรบสารภาพกใหศาลประทบรบฟองไวพจารณาตอไปได ค ารบสารภาพ

ของจ าเลยในคดทอยการเปนโจทกถอเปนเงอนไขส าคญทศาลจะวนจฉยไดทนทวาคดของโจทกม

มลมากกวาพยานหลกฐานอน ๆ ของโจทก ดงนนจงท าใหการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชน

พจารณาของศาลตางประเทศมความนาเชอถอมากกวาของไทย เนองจากผานการกลนกรองอยาง

รอบคอบมากอนแลวนนเอง ดงนน จงอาจกลาวไดวา แมวากฎหมายไทยจะมหลกการสบ

พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพในชนพจารณาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา 176 ซงก าหนดใหคดความผดอาญาทรบสารภาพหากมอตราโทษจ าคกตงแต 5 ปขนไป หรอ

โทษสถานทหนกกวานน ศาลจะพพากษาลงโทษจ าเลยทนทไมได ตองสบพยานหลกฐานประกอบ

ค ารบสารภาพจนกวาจะพอใจวาจ าเลยกระท าความผดจรงเสยกอน แตในคดความผดอาญารายแรง

ทไมมอตราโทษอยางต า (ขนต า) แตศาลอาจพพากษาจ าคกขนสงสดไดถง 10 ป หรอ 20 ป ซง

กฎหมายไมไดบญญตบงคบใหมการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพจ าเลยกอนแตอยาง

ใด และเปนความผดอาญาทมโทษสง ซงศาลสามารถพพากษาลงโทษจ า เลยทรบสารภาพไดทนท

นน หากอยการเปนโจทกฟองคด กมกจะไมมการไตสวนมลฟองโดยศาลมากอน หรอแมแตหากม

การไตสวนมลฟองมากอน หากมการรบสารภาพในชนไตสวนมลฟองในคดทอยการเปนโจทก

ศาลกจะประทบรบฟองไวทนทตาม มาตรา 162 โดยมไดท าหนาทคนหาความจรงในค ารบสารภาพ

หรอการพจารณาจากพยานหลกฐานอน ๆ ของโจทกประกอบการสงคดอกเชนกน

DPU

บทท 4

บทวเคราะห

จากการศกษาในบทท 2 เกยวกบแนวคดของการรบฟงคารบสารภาพเพอลงโทษ

ผกระทาความผดนน จะเหนไดวา นานาอารยประเทศตางกใหความสาคญการยอมรบเรองการรบ

ฟงคารบสารภาพเพอลงโทษผกระทาความผดไดมาตงแตอดตจนถงปจจบน ซงในอดตถอวา คารบ

สารภาพเปนพยานหลกฐานทดทสดในการพสจนความผดของจาเลยเลยกวาได (Queen of

Evidence)240 และในยคตอมากไดใหความสาคญกบการรบฟงคารบสารภาพโดยคานงถงหลกสทธ

มนษยชนควบคกนไปดวยมากขน จากการศกษาหลกการรบฟงคารบสารภาพของจาเลยในชน

พจารณาเพอพพากษาลงโทษจาเลย ทงตามกฎหมายวธพจารณาความอาญาของประเทศไทยและ

ของตางประเทศ ในบทท 3 จะเหนไดวา ประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอว เชน ประเทศ

สหรฐอเมรกา และประเทศองกฤษ รวมถงประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอว เชน ประเทศ

ฝรงเศส ตางไดใหความสาคญกบคารบสารภาพ และถอวาคารบสารภาพเปนพยานหลกฐานสาคญท

ศาลสามารถรบฟงเพอลงโทษจาเลยได โดยแตละประเทศตางกคานงถงเรองการกระทาอนเปนการ

ละเมดสทธของผถกกลาวหา จงไดสรางหลกประกนความผดพลาดในการรบฟงคารบสารภาพ

ขนมาเพอคมครองสทธของผถกกลาวหาดวย โดยใหความสาคญกบเรองของความสมครใจในการ

รบสารภาพ และกระบวนการกอนการไดมาซงคารบสารภาพจะตองชอบดวยกฎหมาย อนเปนไป

ตามหลกการประกนสทธและเสรภาพของจาเลยในกระบวนการยตธรรมทางอาญาททวโลกตางให

การยอมรบนนเอง

240 “กฎหมายวาดวยคารบสารภาพ : บทนา และความสาคญของคารบสารภาพ,” (น. 131). เลมเดม.

DPU

104

สาหรบประเทศไทยนน คารบสารภาพหรอคากลาวททาใหตนเองเสยประโยชนในทาง

อาญานน ในทางของพยานหลกฐานถอวารบฟงได241 ทงนมาจากเหตผลทวา ผกลาวไมสมควรทจะ

กลาวคาใด ๆ ทเปนปรปกษตอตนเองและทาใหตนเองตองเสยหาย ดงนน การทผกลาวไดกลาว

ออกไปในทางททาใหตนเองเสยประโยชนถอวาเปนการกลาวทเปนความจรง ศาลรบฟงได ดงนน

ตงแตอดต จนกระทงถงในปจจบน คารบสารภาพของจาเลย เปนสงทกฎหมายไทยไดใหการยอม

รบมาโดยตลอดวาสามารถรบฟงได แตในยคทหลกสทธมนษยชนและหลกศกดศรความเปนมนษย

ไดรบความสาคญในสายตาของชาวโลก ประเทศไทยกไดใหความสาคญกบการรบฟงคารบ

สารภาพโดยคานงถงหลกสทธมนษยชนควบคกนไปดวยเชนเดยวกบนานาอารยประเทศ

โดยเฉพาะหลกการไดมาซงคารบสารภาพจะตองไดมาโดยความสมครใจ กระบวนการกอนการ

ไดมาจะตองถกตองตามกฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทย คารบสารภาพจงสามารถรบฟง

เปนพยานหลกฐานในชนศาลได

อยางไรกด เนองจากหลกการดาเนนคดอาญาของแตละประเทศมความแตกตางกน ทงน

ขนอยระบบกฎหมายของประเทศนน ๆ จะเหนไดวา ประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศองกฤษ

เปนประเทศทใชระบบกลาวหา ซงยดถอหลกการตอสระหวางคความเปนหลก ดงนน บทบาทของ

ศาลจะคอนขางวางตนเปนกลาง ผมหนาทสบพยานคอคความไมใชศาล ดงนน หลกการคนหาความ

จรงในเนอหาของคารบสารภาพจงไมใชเรองทศาลในระบบกลาวหาใหความสาคญมากนก ดงนน

เมอจาเลยรบสารภาพในชนพจารณาคด และไมปรากฏวากระบวนการไดมาซงคารบสารภาพนนไม

ชอบดวยกฎหมาย ศาลกจะพพากษาลงโทษจาเลยโดยไมมการสบพยานโจทกตอไป อยางไรกตาม

เมอพจารณาการไตสวนมลฟองในคดอาญาของประเทศสหรฐอเมรกา กยงแสดงใหเหนไดถง

หลกการคนหาความจรงเพมเตมโดยศาลในคดอาญาความผดรายแรงเชนกน เนองจากในประเทศ

สหรฐอเมรกาอยการจะเปนผฟองคด แตกอนจะฟองคดไดจะตองผานการไตสวนมลฟองมากอน

จนกวาศาลจะเหนวาคดมมลเพยงพอจงจะอนญาตใหอยการฟองคดตอศาลในชนพจารณาตอไปได

และในชนไตสวนมลฟองของประเทศสหรฐอเมรกากจะไมมการถามคาใหการจาเลย และกฎหมาย

วธพจารณาความของสหรฐอเมรกากมไดกาหนดเปนเงอนไขวาคารบสารภาพของผถกกลาวหาใน

ชนนเปนเหตใหคดของโจทกมมลดงเชนในกฎหมายไทย แตศาลจะเพงเลงและใหความสาคญไปท

241 “คารบททาใหตนเองเสยประโยชนในทางอาญา.” (น. 29-35). เลมเดม.

DPU

105

การไตสวนมลฟองจากพยานหลกฐานของโจทกมากกวา สวนในประเทศองกฤษ โดยหลกแลวจะม

การไตสวนมลฟองทกคดไมวาผใดจะเปนคนฟองคดกตาม ดงนนจงอาจกลาวไดวา แมวาในทาง

ปฏบตเมอจาเลยใหการรบสารภาพในชนพจารณาคดไมวาจะในประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศ

องกฤษ ศาลจะพพากษาลงโทษจาเลยโดยไมมการสบพยานโจทก แตในประเทศองกฤษ โดยหลก

แลวความผดอาญากจะตองผานการไตสวนมลฟองโดยศาล magistrate กอนทจะสงฟองตอศาลทม

อานาจพจารณาตอไป สวนในประเทศสหรฐอเมรกา ความผดอาญารายแรงจะตองผานการไตสวน

มลฟองโดยคณะลกขนหรอศาลกอนอนญาตใหอยการฟองคดตอศาล ซงการไตสวนมลฟองคอการ

พจารณาจากพยานหลกฐานอน ๆ มากอนทจะพจารณาคารบสารภาพในชนพจารณานนเอง

สาหรบประเทศฝรงเศส เปนประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอวและวธพจารณาใน

ศาลเปนระบบไตสวนทมงเนนการคนหาความจรงในคดเปนสาคญ ดงนนศาลในฝรงเศสจง

คอนขางมบทบาทมากในการคนหาความจรง ซงกรณทจาเลยรบสารภาพในชนพจารณา แมวา

กฎหมายวธพจารณาความอาญาของฝรงเศสจะมไดมบทบญญตในลกษณะเดยวกนกบมาตรา 176

ของไทย แตบทบาทของศาลไตสวนในการไตสวนมลฟองความผดอาญาอกฤษฏโทษทศาลไตสวน

จะทาหนาทรวบรวมพยานหลกฐานทงปวงเหมอนกบพนกงานสอบสวนกอนทจะวนจฉยวาคดมมล

หรอไมนน ไดแสดงใหเหนถงบทบาทเชงรกของศาลฝรงเศสเปนอยางยงสาหรบการคนหาความ

จรงในคดอาญาในชนกอนฟอง สวนในคดความผดทไมไดผานการไตสวนมลฟอง และจาเลยไดให

การรบสารภาพในชนศาลตดสน แมวาศาลตดสนอาจจะพพากษาลงโทษจาเลยจากคารบสารภาพ

นนได แตการกระทาความผดของจาเลยกไดผานการกลนกรองมาอยางดในชนสอบสวนโดยการ

ทางานรวมกนระหวางตารวจและอยการภายใตการควบคมของศาลไตสวนมากอนแลว

สาหรบประเทศไทย เปนประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอวเชนเดยวกบประเทศ

ฝรงเศส ทยอมรบฟงคารบสารภาพของจาเลยเปนพยานหลกฐานเชนเดยวกนกบตางประเทศ ดงท

ไดกลาวมาแลวขางตน แตเมอพจารณาถงบทบาทของศาลในการคนหาความจรงในคารบสารภาพ

ของจาเลยแลว พบวาบทบาทของศาลทเกยวกบการคนหาความจรงในคารบสารภาพของจาเลยเปน

เพยงการใชบทบาทคนหาความจรงในทางรปแบบเทานน กลาวคอในทางปฏบตของศาลไทยใน

ปจจบนพบวาในความเปนจรงแลวไมวาจะเปนในคารบสารภาพทเกดขนในชนสอบสวนหรอใน

ชนพจารณากตาม การพจารณาวาคารบสารภาพดงกลาวนนสามารถรบฟงเปนพยานหลกฐานได

DPU

106

หรอไม จะพจารณาเพยงแคกระบวนการกอนการไดมาซงคารบสารภาพวาเปนไปตามหลกท

กฎหมายกาหนดไวหรอไม หรอการใหคารบสารภาพของจาเลยกระทาดวยความสมครใจหรอไม

เปนพยานหลกฐานทเกดขนโดยชอบและไมตองหามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา 226 หรอไม เปนตน บทบาทของการในการตรวจสอบกระบวนการกอนการไดมาซงคารบ

สารภาพดงกลาวเหลาน ผเขยนเหนวาเปนเพยงแคการคนหาความจรงในทางรปแบบ มใชการคนหา

ความจรงในเนอหาเพอใหไดมาซงความถกตองแทจรงของคารบสารภาพแตอยางใด

นอกจากนโครงสรางของกระบวนการยตธรรมทางอาญาของไทย รวมถงบทบญญต

ของกฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทยทเกยวของกบการรบฟงคารบสารภาพ ลวนแลวแตเปน

ตนเหตททาใหคารบสารภาพของจาเลยในชนพจารณาเตมไปดวยความนาสงสยหลายประการ

ประการทหนง เนองจากบทบญญตเกยวกบการไตสวนของไทย ตามทไดบญญตไวใน

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 162 บญญตวา

“ ถาฟองถกตองตามกฎหมายแลว ใหศาลจดการสงตอไปน

(1) ในคดราษฎรเปนโจทก ใหไตสวนมลฟอง แตถาคดนนพนกงานอยการไดฟองจาเลย

โดยขอหาอยางเดยวกนดวยแลว ใหจดการตามอนมาตรา (2)

(2) ในคดพนกงานอยการเปนโจทก ไมจาเปนตองไตสวนมลฟอง แตถาเหนสมควรจะ

สงใหไตสวนมลฟองกอนกได

ในกรณทมการไตสวนมลฟองดงกลาวแลว ถาจาเลยใหการรบสารภาพใหศาลประทบ

ฟองไวพจารณา”

จากบทบญญตดงกลาวจะเหนไดวา กฎหมายกาหนดบงคบใหมการไตสวนมลฟองก

ตอเมอราษฎรเปนโจทกฟองคดเทานน นอกจากน กฎหมายยงไดบญญตวา หากไดไตสวนมลฟอง

ในคดทอยการเปนโจทกแลวจาเลยรบสารภาพกใหศาลประทบรบฟองไวพจารณาตอไปได จง

เทากบวา คดทอยการเปนโจทกแมวาจะมการไตสวนมลฟอง แตหากมการรบสารภาพในชนไตสวน

มลฟอง ศาลกจะพจารณาจากคารบสารภาพของจาเลยเปนเงอนไขสาคญวาคดของโจทกมมล และ

รบฟองไวทนทโดยไมทนไดไตสวนพยานหลกฐานของโจทกแตอยางใด และหากความผดทฟอง

ไมใชความผดทมอตราโทษอยางตาตงแต 5 ปขนไป หรอโทษสถานทหนกกวานน ซงกฎหมาย

บญญตบงคบใหมการสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพจาเลยในชนพจารณา ตามประมวล

DPU

107

กฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ดงนน ในคดทอยการเปนโจทก แมศาลจะให

มการไตสวนมลฟองแลวกตาม แตหากคความสมรรวมคดกนใหจาเลยยอมรบสารภาพตงแตในไต

สวนมลฟองตลอดจนในชนพจารณา และหากในชนพจารณาศาลไดใชดลยพนจลงโทษจาเลยทนท

ตามมาตรา 176 คดในลกษณะเชนนกจะไม เคยผานการไตสวนหรอคนหาความจรงจาก

พยานหลกฐานอนใดโดยศาลเลย นอกจากการรบฟงคารบสารภาพทมาจากการคบคดกนแตเพยง

อยางเดยวและพพากษาลงโทษไปตามชองทางทกฎหมายไดใหอานาจไว ซงผเขยนมความเหนวา

กฎหมายเกยวกบการรบฟงคารบสารภาพของไทยตงแตกระบวนการไตสวนมลฟองกมชองวางท

เปนปญหาททาใหบทบาทของศาลในการคนหาความจรงในคดลดนอยลงไปเชนกน

ดงนน เมอเปรยบเทยบกบการรบฟงคารบสารภาพของจาเลยในชนพจารณาของศาลใน

ตางประเทศ จะเหนไดวา ดวยกระบวนการทผานการไตสวนมลฟองโดยไมไดยดตดทคารบ

สารภาพเปนสาระสาคญทจะถอวาคดมมลหรอไม ทงยงไมยดตดวาผใดจะเปนโจทก แมในชน

พจารณาศาลจะยอมรบฟงคารบสารภาพของจาเลยเพอลงโทษไดทนทโดยไมมบทบญญตใน

ลกษณะเดยวกบมาตรา 176 ของไทย แตคารบสารภาพในชนพจารณาของศาลในตางประเทศกยง

เรยกไดวามความนาเชอถอมากกวาของไทย เนองจากผานการกลนกรองอยางรอบคอบมากอนจาก

พยานหลกฐานอน ๆ ประกอบมากอนแลวนนเอง

ประการทสอง เนองจากการรบฟงคารบสารภาพในชนพจารณาคดอาญาของไทย ไดม

การบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ความวา

“ในชนพจารณา ถาจาเลยใหการรบสารภาพตามฟอง ศาลจะพพากษาโดยไมสบ

พยานหลกฐานตอไปกได เวนแตคดทมขอหาในความผดซงจาเลยรบสารภาพนนกฎหมายกาหนด

อตราโทษอยางตาไวใหจาคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน ศาลตองฟงพยานโจทก

จนกวาจะพอใจวาจาเลยไดกระทาผดจรง”

บทบญญตดงกลาวไดใหอานาจศาลสามารถรบฟงคารบสารภาพเพอลงโทษจาเลยได

ทนท หากเปนไปตามเงอนไขทกฎหมายไดกาหนดไว ซงตางจากในตางประเทศทการรบฟงคารบ

สารภาพเปนหลกทวไป มไดบญญตรบรองไวในกฎหมายอยางชดเจนดงเชนกฎหมายของไทย สวน

หลกเกณฑเกยวกบการสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพนน ไมมในบทบญญตของ

กฎหมายในตางประเทศแตอยาง อยางไรกตาม จากการศกษาบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก

DPU

108

ขางตน พบวามประเดนทเปนปญหาเกยวกบการรบฟงคารบสารภาพของจาเลยในชนศาลเพอ

ลงโทษจาเลยตามกฎหมายวธพจารณาความของไทยในหลายประเดน ดงจะไดวเคราะหในแตละ

ประเดน ดงน

4.1 ปญหาความจ าเปนและเหมาะสมของเจตนารมณในการบญญต มาตรา 176 วรรคแรก

แตเดมนนการพจารณาคดทางอาญาของประเทศไทย เมอจาเลยรบสารภาพตามขอ

กลาวหา โดยมไดยกขอตอสหรอการยกเหตบรรเทาโทษแลว ศาลยอมมอานาจพพากษาลงโทษได

โดยไมตองฟงพยานหลกฐานอน ไมวาจะเปนความผดประเภทใดกตาม 242 แตตอมาประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญา (ประกาศใชในป พ.ศ. 2478) มาตรา 176 บญญตวา

“ในชนพจารณาถาจาเลยใหการรบสารภาพตามฟอง กใหศาลพพากษาได เวนแตคดซง

มอตราโทษจาคกอยางสงตงแตสบปขนไป ศาลตองฟงพยานโจทก จนกวาจะพอใจวาจาเลยได

กระทาผดจรง”

จากบทบญญตดงกลาว แสดงใหเหนวา ในสายตาของนกกฎหมายไมอาจเชอไดโดย

สนทใจวา คนทรบสารภาพวาไดกระทาความผดตามฟองนน จะเปนผกระทาความผดจรง เสมอไป

เนองจากการรบสารภาพอาจจะมาจากหลายสาเหต เชน จาเลยบางคนอาจจะรบสารภาพโดย

รเทาไมถงการณ อาจจะรบสารภาพเพอจะชวยเหลอผมอปการคณ เชน บดา มารดา หรอเพราะเหต

ความใกลชดรกใครสนทสนม เชน รบผดแทนลก สาม ภรรยา ญาตพนอง เปนตน หรออาจจะรบผด

เพอชวยเหลอผอนโดยเหนแกอามสสนจาง เปนตน สงเหลานลวนเปนเหตทเกดขนไดในความเปน

จรง เนองจาก คนบางคนอาจคดวาการตดคกไมใชเรองใหญโต และมโอกาสมากทจะไดรบการลด

โทษ บรรเทาโทษ หรอการอภยโทษในทสด243

ดงนน ในสายตาของนกกฎหมายแลว เมอการรบสารภาพของจาเลย ยงเปนทเคลอบ

แคลงใจดวยเหตผลหลายประการเหลาน กฎหมายจงไดบญญตบงคบใหศาลจะตองกลนกรองและ

คนหาความจรงเพมเตมจากพยานหลกฐานอน ๆ นอกเหนอจากคารบสารภาพ เพอปองกนความ

242 หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (น. 247 – 248). เลมเดม. 243 จาก การสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย (น. 39), โดย วชาภรณ แสงมณ. (สบคน 10

กนยายน 2555 จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม)

DPU

109

ผดพลาดอกไวอกชนหนง กลาวคอ ในคดทมโทษสง (คดซงมอตราโทษจาคกอยางสงตงแตสบปขน

ไป) แมจาเลยจะใหการรบสารภาพแลวกตาม ศาลกยงคงจะตองฟงพยานหลกฐานตอไป เพอเปน

การใหความยตธรรมทงกบผตองตกเปนแพะรบบาปจากความจาใจตองรบสารภาพเพราะมเหต

จาเปนทอยเบองหลง เพอใหความเปนธรรมแกผทเสยหายทถกผกระทาความผดลวงละเมด และเพอ

เปนการลงโทษผกระทาความผดทแทจรงมใหตองลอยนวลอนเปนการทาใหเกดความเปนธรรมขน

ในสงคมอนเปนภารกจทสาคญของกฎหมายวธพจารณาความอาญานนเอง

ตอมาพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท6 )

พ.ศ. 2499 กไดยกเลกความในมาตรา 176 เดม และไดบญญต มาตรา 176 ขนใหม (ฉบบปจจบน)

ความวา

“ในชนพจารณา ถาจาเลยใหการรบสารภาพตามฟองศาลจะพพากษาโดยไมสบ

พยานหลกฐานตอไปกได เวนแตคดทมขอหาในความผดซงจาเลยรบสารภาพนนกฎหมายกาหนด

อตราโทษอยางตาไวใหจาคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน ศาลตองฟงพยานโจทก

จนกวาจะพอใจวาจาเลยไดกระทาผดจรง

ในคดทมจาเลยหลายคน และจาเลยบางคนรบสารภาพ เมอศาลเหนสมควรจะสง

จาหนายคด สาหรบจาเลยทปฏเสธเพอใหโจทกฟองจาเลยทปฏเสธนน เปนคดใหมภายในเวลาท

ศาลกาหนดกได”

จะเหนไดวา ใน มาตรา 176 วรรคแรก ไดแกไขเปลยนแปลงในสวนของอตราโทษ

กลาวคอ ในมาตรา 176 เดม คดซงมอตราโทษจาคกอยางสงตงแตสบปขนไป ศาลจงจะตองฟง

พยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจาเลยไดกระทาผดจรง สวนในกรณอน ๆ ถาจาเลยใหการรบสารภาพ

ตามฟอง กใหศาลพพากษาได แตในมาตรา 176 แกไขใหมเปน โดยคดทมขอหาในความผดซง

จาเลยรบสารภาพนนกฎหมายกาหนดอตราโทษอยางตาไวใหจาคกตงแตหาปขนไปหรอโทษ

สถานทหนกกวานน ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจาเลยไดกระทาผดจรง สวนในกรณ

อน ๆ ถาจาเลยใหการรบสารภาพตามฟอง กใหเปนดลยพนจของศาลจะพพากษาโดยไมสบ

พยานหลกฐานตอไปกได ซงบทบญญตนไดมผลบงคบใชมาจนถงปจจบน

DPU

110

จากการศกษาพบวา เหตผลในการแกไขเปลยนแปลงบทบญญตใน มาตรา 176 วรรค

แรก ในป พ.ศ.2499 นน มวตถประสงคเพอใหคดลลวงไปโดยโดยเหมาะสมและรวดเรวยงขน244

เนองจากในขณะนน คดบางคดศาลจะลงโทษจรง ๆ เพยงเลกนอยกยงตองฟงพยานโจทกเสยกอน

การพจารณาพพากษาคดแทนทจะเสรจไดโดยรวดเรวและไมเสยความยตธรรมกไมอาจจะเสรจได

คดจงชกชาโดยไมจาเปน245

อยางไรกตาม ผเขยนเหนดวยกบหลกการทนกกฎหมายในอดตไดใหความสาคญวาการ

รบฟงคารบสารภาพและลงโทษจาเลยทนทมความเสยงทจะเกดความผดพลาดอยางยง เพราะคารบ

สารภาพไมไดมความนาเชอถอเสมอไป จงไดบญญตหลกการรบฟงพยานหลกฐานประกอบคารบ

สารภาพขนเปนครงแรกในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 (ประกาศใชในป

พ.ศ. 2478) นอกจากนผเขยนเหนดวยกบการแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

(ฉบบท 6) พ.ศ. 2499 ทบญญตมาตรา 176 ขนมาใหม จากเดมคอ ความผดอนทไมใชความผดทม

โทษสง หากจาเลยรบสารภาพในชนพจารณาแลวศาลจะตองพพากษาลงโทษทนท เปลยนเปนเปด

โอกาสใหเปนดลยพนจทศาลอาจใหมการสบพยานตอไปหรอไมกไดในความผดทมอตราโทษไม

สง

อยางไรกตามผเขยนเหนวา การบญญตกาหนดอตราโทษในสวนของโทษจาคกทบงคบ

ใหศาลตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพในคดทมขอหาในความผดซงจาเลยรบ

สารภาพนนกฎหมายกาหนดอตราโทษอยางตาไวใหจาคกตงแตหาปขนไป แทนการใชบทบญญต

เดมซงกาหนดอตราโทษจาคกอยางสงตงแตสบปขนไป เพราะเหตผลทวา “เพอใหคดลลวงไปได

โดยรวดเรวยงขน เนองจากในขณะนน คดบางคดศาลจะลงโทษจรง ๆ เพยงเลกนอยกยงตองฟง

พยานโจทกเสยกอน การพจารณาพพากษาคดแทนทจะเสรจไดโดยรวดเรวและไมเสยความยตธรรม

กไมอาจจะเสรจได คดจงชกชาโดยไมจาเปน” ดงทไดกลาวมาขางตนนน ผเขยนไมเหนดวยอยางยง

เนองจากการบญญตหลกการเกยวกบการสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพใน มาตรา 176

244 หมายเหตทายพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ. 2499

(ฉบบประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 73 ตอนท 16 หนา 126 วนท 21 กมภาพนธ 2499) 245 พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ.2499. (และบนทก

ประกอบ)

DPU

111

เปนครงแรกซงประกาศใชในป พ.ศ. 2478 นน กเพราะตองการใหศาลใหความสาคญกบคดทมโทษ

สง ซงในสายตาของกฎหมายในขณะนน โทษจาคกทกฎหมายถอวาเปนโทษทสงแลวกคอ การ

จาคกเปนเวลาตงแต 10 ปขนไป ดงนนจงไดกาหนดวาในกรณทจาเลยรบสารภาพในความผดทม

โทษสงสดทศาลจะสามารถลงโทษไดถง 10 ปขนไปนน ศาลสมควรจะตองกลนกรองใหดเสย

กอนทจะพพากษาลงโทษจาเลย มใหเชอคารบสารภาพจาเลยในทนทนนเอง แตการแกไข

บทบญญตใหมโดยมวตถประสงค เพยงเพอใหคดลลวงไปโดยโดยรวดเรวยงขน ไมมความ

สมเหตสมผลเทาใดนก เนองจากแมวากระบวนการยตธรรมทางอาญาทลาชาจะทาใหเสยความ

ยตธรรมกจรง เนองจากหากมการนาตวผตองหามาไวในอานาจรฐในระหวางรอการพจารณาคดท

ยาวนานและไมไดรบการประกนตว จะทาใหเกดการละเมดสทธผถกกลาวหา โดยเฉพาะอยางยง

หากผถกกลาวหาเปนผบรสทธ มไดกระทาความผด กจะยงเปนการละเมดสทธของผบรสทธ แต

อยางไรกตาม หากกระบวนการยตธรรมทไมไดกลนกรองและคนหาความจรงอยางรอบคอบกอน

มงแตจะใหเกดความรวดเรวจนละเลยไมทนไดคนหาความจรงเพอใหไดตวผกระทาความผดท

แทจรงมาลงโทษการลงโทษผบรสทธโดยผดพลาดไป ยอมไมอาจบรรลวตถประสงคของการ

ลงโทษไปได เชนนแลว ผบรสทธหากตองถกลงโทษจาคกและตกเปนผตองขงเดดขาดทงทตน

ไมไดกระทาความผดยอมเปนการละเมดสทธของผบรสทธ อกทงยงทาความยตธรรมเสยไปยงกวา

ดงนนผเขยนจงเหนวา การชงนาหนกประโยชนทกฎหมายสมควรคมครองประกอบกบเจตนารมณ

ทแทจรงทกฎหมายมงจะคมครองนาจะเปนสงทสาคญทควรตองคานงถงเปนเบองตน ซงในทน

ผเขยนเหนวาการบญญตมาตรา 176 ซงประกาศใชในป พ.ศ. 2478 มเจตนารมณทตองการใหศาล

กลนกรองคดความผดอาญาทมโทษสงและรายแรงใหเกดความชดเจนกอนลงโทษจาเลย แมวา

จาเลยจะใหการรบสารภาพกตามมากกวา มไดตองการใหคดเสรจไปโดยรวดเรว

สาหรบในประเดนทวา การพจารณาคดทรวดเรวจะสงผลใหเกดความเปนธรรม ความ

ยตธรรมทลาชายอมไมทาใหเกดความยตธรรมไปไดนน ผเขยนกเหนดวยอยางยง เพยงแตวาผเขยน

เหนวา ความรวดเรวของกระบวนการยตธรรม เปนเรองของการบรหารจดการกระบวนการยตธรรม

จงไมควรนาเอา มาตรา 176 ซงเปนเรองการคนหาความจรงจากคารบสารภาพ มาเปนเครองมอใน

การสรางความรวดเรวในกระบวนการยตธรรม เพราะยงมชองทางอน อกมากมายทเหมาะสม

มากกวา เชน การกาหนดใหความผดอาญาเลกนอยใชวธพจารณาคดอาญาในศาลแขวง การบรหาร

DPU

112

จดการกระบวนการยตธรรมโดยการกาหนดใหสบพยานตอเนอง การกาหนดหลกเกณฑมใหมการ

เลอนนดพจารณาเกน 2 ครง เวนแตจะมเหตจาเปนอนมอาจกาวลวงได เปนตน จะเหนไดวา ยงมอก

หลายวธการทสามารถทาใหเกดความรวดเรวในกระบวนการพจารณาไดอยางเหมาะสมมากกวา

โดยทจะไมกระทบตอหลกความเปนธรรมทจาเลยสมควรจะไดรบอกดวย

4.2 ปญหาความเหมาะสมของการก าหนดอตราโทษในความผดทรบสารภาพ ตามมาตรา 176

วรรคแรก

เนองจาก การบญญตมาตรา 176 ไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบ

ประกาศใชในป พ.ศ. 2478) กเพราะตองการใหศาลใหความสาคญกบคดทมโทษสง ซงในสายตา

ของกฎหมายในขณะนน โทษจาคกทกฎหมายถอวาเปนอตราโทษทสงกคอ ระวางโทษจาคกตงแต

10 ปขนไป ดงนนจงไดกาหนดวาในกรณทจาเลยรบสารภาพในความผดทมโทษสงสดทศาลจะ

สามารถลงโทษไดถง 10 ปขนไปนน ศาลจะตองกลนกรองใหดเสยกอนทจะพพากษาลงโทษจาเลย

มใหเชอคารบสารภาพจาเลยในทนทนนเอง แตการแกไขบทบญญตใหมเพยงเพอใหคดเสรจไปโดย

รวดเรว โดยใชหลกเกณฑพจารณาจากความผดทมโทษอยางตาตงแต 5 ปขนไปนน ทาใหในทาง

ปฏบตของศาลในปจจบน หากความผดทจาเลยรบสารภาพเปนความผดทมอตราโทษจาคกอยางตา

ไมถง 5 ป หรอเปนความผดทไมมโทษอยางตา ไมวาจะมโทษขนสงทศาลสามารถลงโทษไดเทาใด

กตาม246 ไมอยในบงคบทศาลจะตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพตามมาตรา 176

วรรคแรกแตอยางใด ซงจากการศกษาวเคราะหลกษณะการกาหนดอตราโทษอยางตาตงแต 5 ป

ตามทไดบทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก เหนวาบทบญญตดงกลาวไมมความเหมาะสมเพยงพอ

โดยจะขอยกตวอยางเปรยบเทยบเฉพาะความผดตามประมวลกฎหมายอาญา ดงน

ความผดตามประมวลกฎหมายอาญา ทมอตราโทษจาคกอยางตา (ขนตา) ตงแต 5 ป ขนไป ทจะตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพจนกวาจะเปนทพอใจแกศาล ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ไดแกความผดดงตอไปน ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 5-10 ป ไดแก ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339

วรรคหนง

246 ธานศ เกศวพทกษ. เลมเดม. น. 340-341. และคาพพากษาฎกาท 1214/2529, 202/2536

DPU

113

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 5-15 ป ไดแก ความผดตอความมนคงของรฐภายนอก

ราชอาณาจกร ตามมาตรา 122 วรรคหนง มาตรา 124 วรรคสอง มาตรา 128 และมาตรา 129

ความผดเกยวกบเงนตรา ตามมาตรา 246 ความผดตอเสรภาพ ตามาตรา 312 ทว (1) ความผดฐานลก

ทรพย ตามมาตรา 335 ทว วรรคสอง และมาตรา 336 วรรคส ความผดฐานรบของโจร ตามมาตรา 357

วรรคสาม

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 5-20 ป ไดแก ความผดเกยวกบดวงตรา ตามมาตรา

250 และมาตรา 252 ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา 280 (1) มาตรา 282 วรรคสาม และมาตรา 283

วรรคหนง ความผดฐานทาใหแทงลก ตามมาตรา 303 วรรคสาม ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา

317 วรรคสาม

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 10-15 ป ไดแก ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา

339 วรรคสาม และมาตรา 339 ทว วรรคหนง ความผดฐานปลนทรพย ตามมาตรา 340 วรรคหนง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 10-20 ป ไดแก ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339

วรรคส และมาตรา 339 ทว วรรคสอง ความผดฐานปลนทรพย ตามมาตรา 340 ทว วรรคหนง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 12-20 ป ไดแก ความผดตอองคพระมหากษตรย พระ

ราชน รชทายาท และผสาเรจราชการแทนพระองค ตามมาตรา 109 วรรคสาม และมาตรา 110 วรรค

ส ความผดฐานปลนทรพย ตามมาตรา 340 วรรคสอง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 15-20 ป ไดแก ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339

วรรคหา และมาตรา 339 ทว วรรคสาม

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 16-20 ป ไดแก ความผดตอองคพระมหากษตรย พระ

ราชน รชทายาท และผสาเรจราชการแทนพระองค ตามมาตรา 108 วรรคส

จะเหนไดวา ความผดทมอตราโทษจาคกอยางตาตงแต 5 ปขนไปดงกลาวขางตน ลวน

แลวแตเปนความผดทมอตราโทษจาคกในอตราทสง กลาวคอ เปนความผดทศาลสามารถลงโทษ

จาคกไดสงสดถง 10 ป 15 ป และ 20 ป แตในขณะท อกหลายฐานความผดทไมมอตราโทษจาคก

อยางตา (มแตอตราโทษจาคกขนสง) หรอในความผดทมอตราโทษจาคกอยางตาไมถง 5 ป แมจะ

เปนความผดทศาลสามารถลงโทษจาคกไดสงสดถง 10 ป 15 ป หรอ 20 ซงเปนความผดทมอตรา

DPU

114

โทษสงเชนเดยวกน กฎหมายกลบไมไดกาหนดใหศาลตองตรวจสอบความจรงโด ยการรบฟง

พยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพเสยกอนแตอยางใด ยกตวอยางเชน

(1) ความผดทศาลสามารถลงโทษไดสงสดถง 10 ป กลาวคอ

ความผดทมอตราโทษจาคกไมเกน 10 ป ไดแก ความผดตอความมนคงของรฐภายใน

ราชอาณาจกร ตามมาตรา 115 วรรคสอง ความผดตอความมนคงของรฐภายนอกราชอาณาจกร ตาม

มาตรา 123 มาตรา 124 วรรคหนง มาตรา 125 มาตรา 127 วรรคหนง มาตรา 128 และมาตรา 129

ความผดตอสมพนธไมตรกบตางประเทศ ตามมาตรา 131 ความผดตอตาแหนงหนาทราชการ ตาม

มาตรา 161 และมาตรา 166 วรรคสอง ความผดเกยวกบความสงบสขของประชาชน ตามมาตรา 209

วรรคสอง ความผดเกยวกบเงนตรา ตามมาตรา 245 ความผดเกยวกบเพศตามมาตรา 278 และมาตรา

279 วรรคหนง ความผดตอชวต ตามมาตรา 291 ความผดฐานทาใหแทงลก ตามมาตรา 302 วรรค

สาม ความผดฐานทาใหเสยทรพย ตามมาตรา 360 ทว

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 6 เดอนถง 10 ป ไดแก ความผดเกยวกบการกอใหเกด

ภยนตรายตอประชาชน ตามมาตรา 237 ความผดตอรางกาย ตามมาตรา 297 ความผดฐานรบของ

โจร ตามมาตรา 357 วรรคสอง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 1 ปถง 10 ป ไดแก ความผดตอความมนคงของรฐ

ภายนอกราชอาณาจกร ตามมาตรา 126 และมาตรา 129 ความผดตอตาแหนงหนาทราชการ ตาม

มาตรา 152 มาตรา 153 และมาตรา 157 ความผดเกยวกบการกอใหเกดภยนตรายตอประชาชน ตาม

มาตรา 238 วรรคสอง ความผดเกยวกบดวงตรา แสตมปและตว ตามมาตรา 255 ความผดเกยวกบ

เอกสาร ตามมาตรา 266 ความผดเกยวกบบตรอเลกทรอนกส ตามมาตรา 269/4 วรรคสอง ความผด

เกยวกบเพศ ตามมาตรา 282 วรรคหนง และมาตรา 284 ความผดฐานทาใหแทงลก ตามมาตรา 303

วรรคสอง ความผดฐานรดเอาทรพย ตามมาตรา 338

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 2 ปถง 10 ป ไดแก ความผดเกยวกบการกอการราย

ตามมาตรา 135/2 และมาตรา 135/3 ความผดตอเจาพนกงาน ตามมาตรา 140 วรรคสอง ความผด

เกยวกบความสงบสขของประชาชน ความผดตอตาแหนงหนาทในการยตธรรม ตามมาตรา 204

วรรคสอง ตามมาตรา 210 วรรคสอง มาตรา 211 มาตรา 212 และมาตรา 213 ความผดตอรางกาย

ตามมาตรา 298 ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา 318 วรรคหนง มาตรา 319 และมาตรา 320

DPU

115

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 3 ปถง 10 ป ไดแก ความผดเกยวกบอเลกทรอนกส

ตามมาตรา 269/3 ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา 312 ทว วรรคหนง ความผดฐานลกทรพยและ

วงราวทรพย ตามมาตรา 335 วรรคส มาตรา 335 ทว วรรคหนง และมาตรา336 วรรคสาม

(2) ความผดทศาลสามารถลงโทษไดสงสดถง 15 ป กลาวคอ

ความผดทมอตราโทษจาคกไมเกน 15 ป ไดแก ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา 279

วรรคสอง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 1 ปถง 15 ป ไดแก ความผดตอสมพนธไมตรกบ

ตางประเทศ ตามมาตรา 130 ความผดตอเจาพนกงานในการยตธรรม ตามมาตรา 181(2) ความผด

เกยวกบเงนตรา ตามมาตรา 244

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 3 ปถง 15 ป ไดแก ความผดตอองคพระมหากษตรย

พระราชน รชทายาท และผสาเรจราชการแทนพระองค ตามมาตรา 112 ความผดตอความมนคงของ

รฐภายในราชอาณาจกร ตามมาตรา 114 ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา 282 วรรคสอง ความผด

ตอชวต ตามมาตรา 290 วรรคหนง ความผดตอเสรภาพ ตามมาตรา 317 วรรคหนง มาตรา 318 วรรค

สาม และมาตรา 320 วรรคสอง

(3) ความผดทศาลสามารถลงโทษไดสงสดถง 20 ป กลาวคอ

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 3 ปถง 20 ป ไดแก ความผดตอชวต ตามมาตรา 290

วรรคสอง

ความผดทมอตราโทษจาคกตงแต 4 ปถง 20 ป ไดแก ความผดเกยวกบเพศ ตามมาตรา

276 วรรคหนง และมาตรา 277 วรรคหนง

จะเหนไดวา ความผดดงกลาวขางตน แมจะไมไดกาหนดโทษอยางตา (ขนตา) หรอ

อตราโทษขนตาไมถง 5 ปกตาม แตกเปนความผดทมอตราโทษจาคกขนสงในระดบเดยวกนกบ

ความผดทมอตราโทษจาคกอยางตาตงแต 5 ปขนไปดงทไดกลาวมาแลวขางตน ดงนนจงสมควรท

จะไดรบการพจารณากลนกรองจากศาลในมาตรฐานเดยวกน นอกจากนแลว หากพจารณา

เปรยบเทยบในอกลกษณะหนงจะเหนไดอยางชดเจนวา กรณความผดทมอตราโทษอยางตาตงแต

5-10 ป เชน ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339 วรรคหนง ซงเปนความผดตอทรพย กฎหมาย

กาหนดใหตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพ แตความผดฐานทารายรางกายจนเปนเหต

DPU

116

ใหไดรบอนตรายสาหส ตามมาตรา 297 ทมอตราโทษจาคกตงแต 6 เดอน ถง 10 ป ซงเปนความผด

ทมโทษจาคกสงสดในระดบเดยวกน อกทงลกษณะการกระทาความผดยงมความฉกรรจเนองจาก

เปนการละเมดตอคณธรรมทางกฎหมายคอ “รางกาย” กฎหมายกลบไมกาหนดใหศาลกลนกรอง

ความถกตองของคารบสารภาพเสยกอน นอกจากน หากเปรยบเทยบความผดฐานชงทรพย ตาม

มาตรา 339 วรรคหนง กบความผดทศาลสามารถลงโทษไดสงสดถง 15 ป หรอ 20 ป เชน ความผด

ฐานทารายผอนจนเปนเหตใหถงแกความตาย ตามมาตรา 290 แลว จะเหนไดชดเจนวา ความผดตาม

มาตรา 290 มความฉกรรจมากกวาเนองจากลกษณะของการกระทาความผดเปนการละเมดคณธรรม

ทางกฎหมาย คอ “ชวตและรางกาย” และมอตราโทษจาคกสงสดทสงกวาดวยซา แตกฎหมายกลบ

ไมกาหนดใหศาลกลนกรองความถกตองของคารบสารภาพแตอยางใด เปนการแสดงใหเหนได

อยางชดเจนวา บทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก ทใชจานวนอตราโทษจาคกอยางตา (ขนตา) เปน

เกณฑในการพจารณาวาความผดใดทศาลสมควรจะตองกลนกรองความถกตองของคารบสารภาพ

เสยกอน โดยไมพจารณาถงอตราโทษขนสง หรอความฉกรรจของความผดประกอบดวยนนยงไมม

ความเหมาะสมเพยงพอนนเอง

นอกจากน นกกฎหมายเคยใหเหตผลเรองการกาหนดอตราโทษอยางตา (ขนตา)ใน

มาตรา 176 วรรคแรก ไววา ความผดอาญาทมระวางโทษจาคกอยางตา ตงแต 5 ปขนไปนน ศาลจะ

ลงโทษจาเลยนอยกวา 5 ปไมได เพราะกฎหมายไดบงคบใหศาลลงโทษจาคกจาเลยไดนอยทสด คอ

5 ป แตถากรณกฎหมายไมไดกาหนดอตราโทษจาคกอยางตาไว แมวาจะมโทษจาคกขนสงสก

เพยงใดกตามแตศาลกสามารถใชดลยพนจลงโทษจาเลยไดตากวา 5 ป คอ อาจจะลงโทษจาเลยได

นอยทสดคอ 1 วนกได ซงมคาพพากษาฎกาทตดสนไปในทางเดยวกนกบความเหนน ดงน

คาพพากษาฎกาท 1214/2529 วนจฉยวา ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา176 วรรคแรก มไดถอเอาอตราโทษอยางสงตามทกฎหมายบญญตเปนขอสาคญ แตถอเอา

อตราโทษอยางตาจาคกตงแต 5 ปขนไปเปนเกณฑ กลาวคอในความผดฐานใดทมอตราโทษอยางตา

จาคกตงแต 5 ปขนไปหรอความผดทมโทษจาคกตลอดชวตหรอโทษประหารชวตสถานเดยวแม

จาเลยใหการรบสารภาพกฎหมายกบงคบใหศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจาเลยได

กระทาผดจรงจงจะพพากษาลงโทษจาเลยไดคดนเมอขอหาความผดตามทโจทกฟองมอตราโทษ

อยางสงจาคกตลอดชวตหรอจาคกตงแต 2 ปถง 20 ป โทษจาคกตลอดชวตนถงแมจะเปนโทษท

DPU

117

หนกกวาโทษจาคก 5 ป แตกเปนอตราโทษอยางสงสวนอตราโทษอยางตาในความผดฐานนให

จาคกตงแต 2 ปขนไป ซงศาลอาจลงโทษจาคกจาเลยตากวาโทษจาคกตลอดชวตลงมาจนถงจาคก 2

ปได ดงนนเมอจาเลยใหการรบสารภาพตามฟองศาลจงพพากษาลงโทษจาเลยไดโดยไมจาตองสบ

พยานหลกฐานประกอบคาใหการรบสารภาพของจาเลยอก

คาพพากษาฎกาท 202/2536 วนจฉยวา ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา 176 วรรคแรกถอเอาอตราโทษอยางตาตามทกฎหมายบญญตไวใหจาคกตงแตหาปขนไป

หรอโทษสถานทหนกกวานน เปนเกณฑทศาลจะตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจาเลยได

กระทาผดจรงจงจะพพากษาลงโทษจาเลยได คดนมอตราโทษอยางสงจาคกไมเกน 10 ป และปรบ

ไมเกน 20,000 บาท โดยไมมอตราโทษอยางตา การทศาลลงโทษจาคก 6 ป ลดแลวเหลอ 3 ป เปน

กรณทศาลใชดลพนจในการกาหนดโทษทจาเลยจะตองรบ มใชเปนโทษทกฎหมายกาหนดวาจาคก

ตงแตหาปขนไป เมอจาเลยใหการรบสารภาพ ศาลจงพพากษาลงโทษจาเลยไดโดยไมตองสบพยาน

โจทก

การใหเหตผลของนกกฎหมาย ประกอบกบแนวคาวนจฉยของศาลฎกาดงกลาวขางตน

ทาใหเขาใจไดวา กฎหมายมองความรนแรงของโทษจาคกตามอตราโทษตาสดทศาลจะลงได มได

มองทความรนแรงจากอตราโทษจาคกทกฎหมายบญญตไวเปนความผดทศาลสามารถจะลงได

สงสด และมองวาการทศาลลงโทษจาคกจาเลย 5 ปนน ถอวาเปนโทษทสงและรนแรงสมควรท

จะตองไดรบการกลนกรองโดยการสบพยานหลกฐานอน ๆ ตอไปกอนทจะพพากษาลงโทษ แตใน

ความเปนจรงแลวเหตผลดงกลาวนดจะขดแยงกนเองในทางปฏบตจรงโดยสนเชง เนองจากหาก

เปนความผดทไมมโทษอยางตา (ขนตา) แตมโทษขนสง 10 ป ซงไมตกอยภายใตการสบ

พยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพตอไปแลวนน หากสดทายแลวศาลพพากษาใหลงโทษจาเลย

เกนกวา 5 ป หรอแมกระทงหากศาลจะลงโทษจาเลยโดยใชอตราโทษขนสงทศาลสามารถลงโทษ

ไดในความผดฐานนนคอ 10 ป หรอแมแตถามอตราโทษอยางตาไมถง 5 ป แมวาโทษขนสงจะ

ถงกบจาคกตลอดชวต ดงทไดเคยวนจฉยไวใน คาพพากษาฎกาท 1214/2529 ขางตน ศาลกสามารถ

พพากษาลงโทษจากคารบสารภาพของจาเลยไดโดยไมตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบ

สารภาพอกเชนกน เพราะถอวาไมผดและไมตองหามตามกฎหมายมาตรา 176 วรรคแรก247

247 แหลงเดม. หนา 250.

DPU

118

จะเหนไดวา เหตผลของนกกฎหมายบางคนทวาการบญญตโทษขนตานนเปนการ

คมครองจาเลยแลวเนองจาก เหนวาหากกฎหมายกาหนดโทษจาคกขนตาไวท 5 ป ศาลจะลงโทษ

จาเลยนอยกวา 5 ปไมได จงไมอาจฟงไดอยางสมเหตผลเพยงพอ เพราะหากเหนวาการทศาลจะ

ลงโทษจาเลยนอยกวา 5 ปไมได โทษทศาลจะลงไดนอยทสดและหลกเลยงไมไดกคอ 5 ป จงม

ความจาเปนตองกลนกรองโดยการสบพยานใหชดเจนเสยกอนจะลงโทษจาเลย แลวเหตใดใน

ความผดทมโอกาสทศาลอาจลงโทษไดถง 10 ป 15 ป หรอ 20 ป หรอแมกระทงโทษจาคกตลอด

ชวต (ดงทไดเคยวนจฉยไวตามคาพพากษาฎกาท 1214/2529) จงไมจาเปนตองไดรบการกลนกรอง

โดยการสบพยานตอไปใหเกดความชดเจนเสยกอน

นอกจากนแลว ผเขยนยงมขอสงเกตเพมเตมวา การพจารณาความรายแรงของความผด

ทสมควรจะตองไดรบการกลนกรองจากศาลโดยพจารณาจากความสงตาของอตราโทษแตเพยง

อยางเดยว อาจยงไมเพยงพอ ควรตองพจารณาจากความฉกรรจของความผดฐานนน ๆ ประกอบกน

ไปดวย ทงนเนองจากพบวาในปจจบน การกาหนดโทษทางอาญาของไทยวาความผดใดควรจะม

อตราโทษเทาใดนน ยงไมมหลกเกณฑทชดเจน จงเปนเหตใหชนโทษในความผดตามประมวล

กฎหมายอาญาในปจจบน กระจดกระจายไมมความเปนสดสวน แมวาการกาหนดอตราโทษจะไดม

การศกษาเปรยบเทยบกบกฎหมายตางประเทศแลวกตาม แตคณะกรรมการยกรางจะพจารณาถง

ความเหมาะสมของการกาหนดโทษทจะนามาใชในสภาพบานเมองของประเทศไทยในขณะนน

เปนเกณฑดวย ซงมกจะคานงถงแนวนโยบายของรฐในขณะนนดวยวาใหความสาคญกบความผด

นนเพยงใด248 นอกจากนกรณทมการกาหนดอตราโทษขนตาไวในฐานความผดนน ผยกราง

ประมวลกฎหมายอาญาเคยใหเหตผลไววา ความผดบางฐานไมตองการใหศาลใชดลยพนจมาก และ

เพอมใหมการรอลงอาญาหรอรอการกาหนดโทษจงตองกาหนดโทษขนตาไว249 ดงนน จานวนอตรา

โทษ หรอกรณฐานความผดทมอตราโทษขนตาจงมไดแสดงใหเหนถงความรายแรงของความผดใน

ฐานนน ๆ เสมอไปแตอยางใด แตอาจแสดงใหเหนวาความผดทมโทษสงฐานนน ๆ ตามนโยบาย

ของรฐในขณะทมการบญญตหรอแกไขกฎหมาย เหนวาเปนความผดสาคญทมผลกระทบตอสงคม

248 รายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการวจย เรอง ศกษาความเปนไปไดในการก าหนดชนโทษและการ

น าไปปรบใชในประมวลกฎหมายอาญา (น. 60). เลมเดม 249 แหลงเดม.

DPU

119

และเศรษฐกจสมควรแกการปราบปรามการกระทาดงกลาว หรอเปนความผดทไมตองการใหศาล

กาหนดโทษตากวาทกฎหมายกาหนด นอกจากนเมอพจารณาจากเหตผลในการแกไขเพมเตม

ประมวลกฎหมายอาญา250 จะเหนไดวา สวนใหญจะเปนการแกไขเพมเตมโทษใหสงขนเพอใหคน

เกรงกลว และสอดคลองกบความเสยหายทสงคมไดรบ อนเปนแนวคดทสอดคลองกบวตถประสงค

ของการลงโทษโดยการขมขยบยง ในขณะเดยวกนกมแนวคดในการเพมโทษเพราะยงไมสาสมกบ

การกระทาความผดทถอวารายแรงหรอทเกดขนมากในสงคมไทยในขณะนน 251 ดงนน บางฐาน

ความผดทมอตราโทษสงในปจจบน อาจมาจากการแกไขอตราโทษใหสงขนเนองจากเปนความผด

ทตามนโยบายของรฐตองการปราบปราม หรอในความผดทมความฉกรรจในตวเองบางฐาน

ความผดอาจจะยงไมไดรบการแกไขเปลยนแปลงอตราโทษใหมความเหมาะสมกเปนได 252 ดงนน

การพจารณาวาความผดใดมโทษสงหรอรายแรงหรอไม นอกเหนอไปจากการพจารณาในมตของ

จานวนอตราโทษแลว ควรจะตองพจารณา ความรายแรงของความผดในมตของความฉกรรจของ

ความผดนนจาก “คณธรรมทางกฎหมาย”253 ทอยเบองหลงของการกระทาทเปนความผดนนรวม

ดวย ทงนยอมขนอยทฝายนตบญญตเปนสาคญ กลาวคอ ในความผดทมความฉกรรจในตวเองกบ

ความผดตามนโยบายของรฐทตองการปราบปราม หากฝายนตบญญตพจารณากาหนดจานวนอตรา

โทษสาหรบความผดดงกลาวใหเปนไปในมาตรฐานเดยวกน การพจารณาความจาเปนในการ

ตรวจสอบกลนกรองคารบสารภาพในความผดทมความรายแรง โดยพจารณาจากจานวนอตราโทษ

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก กจะมความเหมาะสมและ

250 ตามหมายเหตแนบทายพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา 251 รายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการวจย เรอง ศกษาความเปนไปไดในการก าหนดชนโทษและการ

น าไปปรบใชในประมวลกฎหมายอาญา (น. 61). เลมเดม. 252 แหลงเดม. หนา 286. 253 “คณธรรมทางกฎหมาย” คอ ประโยชนหรอคณคาของการอยรวมกนทกฎหมายคมครอง หรอ ประโยชนท

กฎหมายคมครอง ซงเปนสงทอยเบองหลงความผดอาญาในแตละฐานความผดเสมอ ซงแบงออกเปนสองประเภท คอ คณธรรมทางกฎหมายทเปนสวนรวม (universalrechtsgut) และ คณธรรมทางกฎหมายทเปนสวนบคคล (individualrechtsgut)

DPU

120

ครอบคลมมากขน เนองความผดทรายแรงเพราะมความฉกรรจ กบความผดทรายแรงเพราะม

จานวนอตราโทษสง จะเปนไปในลกษณะเดยวกนนนเอง254

4.3 ปญหาความเหมาะสมส าหรบการใชดลยพนจในการชงน าหนกพยานหลกฐานประกอบค ารบ

สารภาพของจ าเลย

หลกการชงนาหนกพยานหลกฐานคดอาญา ในประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

อาญามาตรา 227 บญญตวา

“ใหศาลใชดลพนจวนจฉยชงนาหนกพยานหลกฐานทงปวง อย าพพากษาลงโทษ

จนกวาจะแนใจวามการกระทาผดจรงและจาเลยเปนผกระทาความผดนน

เมอมความสงสยตามสมควรวาจาเลยไดกระทาผดหรอไม ใหยกประโยชนแหงความ

สงสยนนใหจาเลย”

บทบญญตดงกลาวถอวาเปนหลกทวไปสาหรบการชงนาหนกพยานหลกฐานใน

คดอาญาซงกฎหมายกาหนดใหศาลจะตองชงนาหนกพยานหลกฐานทงปวง จนกวาจะแนใจวา

จาเลยเปนผกระทาความผดจรง หากมความสงสยตามสมควรวาจาเลยอาจมใชผกระทาความผดจรง

จะตองยกประโยชนแหงความสงสยใหจาเลย ซงเปนแนวคดทสอดคลองกบหลกการชงนาหนก

พยานหลกฐานตามหลกสากล และสอดคลองกบภาษตกฎหมายทวา “ปลอยคนผดสบคน ดกวา

ลงโทษคนบรสทธแมเพยงคนเดยว”255 ดงนน ในชนพจารณาคดของศาล จะตองมการสบ

พยานหลกฐานอยางเพยงพอจนทาใหศาลแนใจวาจาเลยเปนผกระทาความผดจรงโดยปราศจากขอ

สงสยตามสมควร จงจะสามารถพพากษาลงโทษจาเลย อนเปนหลกการทนานาประเทศตางใหการ

ยอมรบ

อยางไรกตาม ในกรณทจาเลยใหการรบสารภาพในชนพจารณา ถาในคดทมขอหาใน

ความผดซงจาเลยรบสารภาพนนกฎหมายกาหนดอตราโทษอยางตาไวใหจาคกตงแตหาปขนไป

หรอโทษสถานทหนกกวานน บทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176

254 รายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการวจย เรอง ศกษาความเปนไปไดในการก าหนดชนโทษและการ

น าไปปรบใชในประมวลกฎหมายอาญา (น. 287). เลมเดม. 255 จาก “ยกประโยชนแหงการสงสยใหจาเลย.” โดย บญญต สชวะ, 2507, ดลพาห, 11 (9). น. 2.

DPU

121

วรรคแรกบญญตให “ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจาเลยไดกระทาผดจรง” ดงนน การ

ชงนาหนกพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพของจาเลยจงเปลยนไป โจทกจงมหนาทจะตองสบ

พยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพของจาเลยในระดบทเปนทพอใจแกศาลเทานน ไมตองถงขน

ทาใหศาลแนใจจนปราศจากขอสงสยตามสมควรดงเชนในมาตรา 227

ดงนน การรบสารภาพของจาเลยในชนพจารณาตามบทบญญตในประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก จงสงผลสาคญอยางยงตอภาระการพสจนของโจทกใน

คดอาญา เนองจากคารบสารภาพของจาเลย นอกจากจะสงผลใหศาลสามารถใชดลยพนจพพากษา

ลงโทษจาเลยทนทโดยไมสบพยานตอไปกได และจะสงผลตอภาระการพสจนของโจทก เพราะ

โจทกจะไมตองสบพยานหลกฐานตอไป นอกจากน หากเปนกรณทกฎหมายบญญตใหโจทกตอง

สบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพ ภาระการพสจนของโจทก กไมตองถงขนทจะตองพสจน

จนเปนทแนใจและปราศจากขอสงสยตามสมควรตามทบญญตในมาตรา 227 เนองจากบทบญญต

ในมาตรา 176 กาหนดใหพสจนจนเปนทพอใจแกศาลกเพยงพอทจะลงโทษจาเลยไดแลว256

จะเหนไดวา คารบสารภาพของจาเลยตามกฎหมายไทย ทบญญตไวในประมวล

กฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 นน ในดานหนงแฝงดวยนยททาใหการพจารณาของ

ศาลลลวงไปไดโดยรวดเรวมากขน โดยอาศยคารบสารภาพของจาเลยเปนเครองมอททาใหคดเสรจ

ไปโดยไมตองสบพยานหลกฐานกนตอไปอก257 อกนยหนงกมผลประโยชนตอโจทก เนองจากทา

ใหโจทกไมมภาระการพสจนอกตอไปดวยนนเอง จะเหนไดวาการบงคบใชมาตรา 176 วรรคแรก

ในปจจบนเปนไปในลกษณะเชนนอยางเหนไดชด การแกไขเปลยนแปลงบทบญญตมาตรา 176 ใน

ป พ.ศ. 2499 ดวยวตถประสงคทอย เบองหลงและลกษณะของการบญญตกฎหมายในลกษณะ

ดงกลาวมาขางตน เปนสาเหตใหวตถประสงคทแทจรงของการบญญตมาตรา 176 ครงแรก ซงกคอ

การคนหาความจรงในเนอหาของคารบสารภาพโดยศาลไดถกมองขามและถกลดความสาคญลงไป

ในทสด

นอกจากนแลว สาหรบเรองมาตรฐานการพสจนในมาตรา 176 วรรคแรก ทตางกบ

มาตรา 227 ขางตน ทาใหเกดความไมชดเจนในทางปฏบต กลาวคอ แมวาจะเปดชองใหศาลใชดลย

256 คาพพากษาฎกาท 7399/2544, 8021/2544 257 โปรดดรายละเอยดในหวขอ 4.1 (หนา 108-112).

DPU

122

พนจสบพยานหลกฐานตอไปแมวาจาเลยจะใหการรบสารภาพในความผดทกฎหมายมไดบงคบให

ตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพนน แตกฎหมายมไดบญญตมาตรฐานการพสจนวา

โจทกจะตองสบพยานตอไปในระดบทจะตองเปนทแนใจอยางปราศจากขอสงสยแกศาล ตาม

มาตรา 227ซงเปนหลกทวไป หรอจะตองพสจนจนกวาจะเปนทพอใจแกศาล เชนเดยวกบกรณท

กฎหมายบงคบใหตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพ ตามมาตรา 176 วรรคแรกกนแน

จงมปญหาวา โจทกจะตองสบพยานหลกฐานถงขนในระดบไหน และศาลจะตองชงนาหนก

พยานหลกฐานของโจทกอยางไร ซงในกรณนไดเคยปรากฏในคาพพากษาฎกาท 2944/2544 ซงเปน

กรณทจาเลยรบสารภาพในความผดฐานพรากผเยาวไปเพอการอนาจาร ตามประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 319 วรรคแรก ซงตองระวางโทษจาคกตงแตสองปถงสบป จงไมอยภายใตบงคบของ

กฎหมายทจะตองสบพยานหลกฐานเพมเตมแตอยางใด แตในคดน เมอความปรากฏตอศาลฎกาวา

ขอเทจจรงตามรายงานของพนกงานคมประพฤตปรากฏเหตอนควรสงสยวาการกระทาของจาเลย

อาจจะไมเปนความผดตามทโจทกฟอง จงไดสงใหยอนสานวนไปใหศาลชนตนดาเนนการสบ

พยานหลกฐานกนตอไปโดยศาลไดวนจฉยใหเหตผลไววา “เมอศาลเหนวาขอเทจจรงตามรายงาน

ปรากฏวาการกระทาของจาเลยไมเปนความผดตามทโจทกฟอง ศาลยอมไมอาจแนใจไดวาจาเลยได

กระทาผดจรงหรอไม ศาลจงไมอาจพพากษาลงโทษจาเลยไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา มาตรา 227 และแมจาเลยจะใหการรบสารภาพ แตหากยงไมแนใจวาจาเลยไดกระทาผด

จรงแลวศาลจะใหสบพยานหลกฐานตอไปกไดตามมาตรา 176 และมาตรา 228”

จากคาพพากษาฎกาดงกลาว จะเหนไดวา เมอกฎหมายไมไดบญญตมาตรฐานการ

พสจนไวอยางชดเจน ศาลจงไดกลบไปใชมาตรฐานการพสจนตามหลกทวไปในมาตรา 227 จงกลบ

กลายเปนวา ในความผดอาญาทมอตราโทษจาคกขนตาตงแต 5 ปขนไป ซงในสายตาของกฎหมาย

เหนวาเปนความผดรายแรงทตองผานการกลนกรองโดยการสบพยานหลกฐานอนประกอบกบคา

รบสารภาพของจาเลยดวยนน โจทกกลบมหนาทสบพยานแคเปนทพอใจแกศาลกเพยงพอทจะ

ลงโทษจาเลยไดแลว แตในกรณทศาลใหสบพยานหลกฐานตอไปในความผดทไมมอตราโทษจาคก

ขนตา หรอมอตราโทษจาคกขนตาไมถง 5 ปซงในสายตาของกฎหมายเหนวามความรายแรงนอย

กวา โจทกกลบตองสบพยานจนกวาจะเปนทแนใจแกศาลตามมาตรา 227 จะเหนไดวา บทบญญต

DPU

123

ในมาตรา 176 วรรคแรก นอกจากอตราโทษจะไมไดสดสวน258 ยงมความไมไดสดสวนในเรอง

มาตรฐานในการพสจนความผดทจาเลยรบสารภาพในกรณทศาลใชดลยพนจใหสบพยานหลกฐาน

ตอไปกบในกรณทกฎหมายกาหนดใหตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพตอไป ดง

ตวอยางคาพพากษาฎกาท 2944/2544 ทไดกลาวมาแลวขางตน

4.4 ปญหาการคนหาความจรงในเน อหาของค ารบสารภาพ

สาหรบกรณ “การสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพ” ทไดบญญตไวใน

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก กลาวคอ การกาหนดใหศาลตองฟง

พยานหลกฐานจนกวาจะพอใจวาจาเลยกระทาความผดจรงในกรณทจาเลยรบสารภาพในคดทม

โทษจาคกอยางตาตงแต 5 ปขนไปนน ผเขยนเหนวาบทบญญตในมาตราน แฝงไปดวยแนวคดของ

หลกการคนหาความจรงในเนอหาของคารบสารภาพอยดวยเชนกน โดยมนยสาคญทวาศาลตอง

คนหาความถกตองแทจรงของคารบสารภาพของจาเลย สวนในความผดมใชคดทกฎหมายกาหนด

อตราโทษอยางตาใหจาคกตงแต 5 ปขนไป หรอโทษสถานทหนกกวานน กฎหมายมไดบงคบให

ศาลตองพพากษาลงโทษโดยทนทเสมอไป เนองจากกฎหมายยงใหความสาคญและเลงเหนวาคารบ

สารภาพของจาเลยไมไดนาเชอถอเสมอไปจงไดกาหนดใหเปนดลยพนจของศาลสามารถเขาไปม

บทบาทในการคนหาความจรงในเนอหาของคารบสารภาพเพมเตมไดหากศาลยงมขอสงสย โดย

การเ รยกใหมการสบพยานหลกฐานอนประกอบดวยกได ตามมาตรา 228 และเมอสบ

พยานหลกฐานตอไปแลวพบวาจาเลยมไดกระทาความผด ศาลยอมยกฟองไดโดยอาศยอานาจตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 185 ซงในกรณนเคยปรากฏใหเหนในคาวนจฉย

ของศาล ตามคาพพากษาฎกาท 2944/2544 วนจฉยวา “แมจาเลยจะใหการรบสารภาพ แตหากยงไม

แนใจวาจาเลยไดกระทาผดจรงแลวศาลจะใหสบพยานหลกฐานตอไปกไดตามมาตรา 176 และ

มาตรา 228 ดงนน เมอปรากฏจากรายงานของพนกงานคมประพฤตวาการกระทาของจาเลยขดแยง

กบคาฟองของโจทกและคาใหการรบสารภาพของจาเลย ดงนนจงสมควรสบพยานหลกฐานเพมเตม

ตอไปเพอใหขอเทจจรงกระจางแจง”

258 โปรดดรายละเอยดในหวขอ 4.2 (หนา 112-120).

DPU

124

กรณตามคาพพากษาฎกาขางตน ถอวาเปนกรณทศาลไดใชบทบญญตในมาตรา 228

เปนเครองมอทชวยใหการคนหาความจรงในเนอหาของคารบสารภาพใหเปนไปอยางถกตองและ

เปนธรรมอยางยง เนองจากศาลไดเลงเหนถงความไมเทาเทยมกนของคความ และจาเลยจานวนมาก

ยงดอยความรทางกฎหมายหรออาจจะรบสารภาพเพอใหคดจบไป ทงนเพอเปนการประกนสทธ

ของจาเลยในคดอาญา มใหตองรบโทษเกนไปกวาความผดทตนกระทาหรอมไดเจตนากระทา

ความผดตามฟอง259 ศาลจงตองกระตอรอรนในการคนหาความจรงหากยงไมแนใจวาจาเลยกระทา

ผดตามฟองหรอไมนนเอง

อยางไรกตาม เมอวเคราะหจากคาพพากษาศาลฎกาท 2944/2544 ดงกลาว จะสงเกตเหน

ไดวา การทศาลใชอานาจตามมาตรา 228 เรยกใหสบพยานเพมเตมตอไปดวยตนเองในกรณทจาเลย

รบสารภาพนน เนองจากไดปรากฏขอเทจจรงขนสศาลฎกาจากรายงานของพนกงานคมประพฤตวา

การกระทาของจาเลยขดแยงกบคาฟองของโจทก ศาลฎกาจงสงใหยอนสานวนไปใหศาลชนตน

ดาเนนการสบพยานหลกฐานกนตอไป จะเหนไดวา การสงใหมการสบเสาะพฤตกรรมของจาเลย

ไมใชกรณของการสงใหสบพยานหลกฐานตอไป ตามมาตรา 228 และไมไดบงคบศาลทจะตอง

กระทาทกคด แตเปนดลยพนจทศาลจะสงใหสบเสาะประวตหรอพฤตกรรมของจาเลยตามท

เหนสมควรเพอประโยชนในการกาหนดโทษเทานน ดงนน หากในคดน ศาลมไดสงใหมการ

สบเสาะพฤตกรรมของจาเลยกอน หรอหากมการสบเสาะแตพนกงานคมประพฤตมไดรายงานเหต

สงสยเกยวกบการกระทาความผดของจาเลยตอศาล ในคดนกอาจจะทาใหศาลตองตดสนลงโทษ

จาเลยทงทจาเลยไมไดเปนผกระทาความผดทแทจรงนนเอง

ในทางปฏบตสวนใหญ เมอจาเลยรบสารภาพในชนพจารณาในคดทไมอยในเงอนไขท

กฎหมายบงคบใหตองสบพยานหลกฐานประกอบคารบสารภาพ ตามมาตรา 176 วรรคแรก โอกาส

ทศาลจะใชดลยพนจคนหาความจรงในเนอหาของคารบสารภาพเพมเตมดวยตนเองโดยการเรยกให

สบพยานเพมเตมตามมาตรา 228 มนอยมาก สวนใหญศาลมกใชดลยพนจทจะพพากษาลงโทษโดย

ไมสบพยานตอไป เนองจากเปนการใชดลยพนจโดยชอบดวยกฎหมายตามทไดเปดชองไวในมาตรา

176 วรรคแรกอยางชดเจน ทาใหเปนปญหาในปจจบนเชนกน เนองจากพบวา จานวนนกโทษ

ประมาณ 25 เปอรเซนต ของผกระทาความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษทอยในเรอนจาเปน

259 บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (น. 104). เลมเดม.

DPU

125

ผบรสทธ เพราะวาไมมการคนหาความจรง ไมมการไตสวน เมอจาเลยรบสารภาพ ศาลกตดสนทนท

จงทาใหกระบวนการคนหาความจรงดอยไป260

จากการวเคราะหในประเดนเรองการคนหาความจรงในคารบสารภาพของจาเลยในชน

พจารณานน จะเหนไดวา ในทางปฏบตของศาลไทยนน การรบฟงคารบสารภาพของจาเลย ศาล

ไทยใหความสนใจกบการคนหาความจรงในทางรปแบบมากกวา เนองจากมบทบญญตของ

กฎหมายทกาหนดผลของการทไมไดกระทาตามรปแบบและกระบวนการกอนการไดมาซงคารบ

สารภาพไวอยางชดเจน แตสาหรบกรณการคนหาความจรงในทางเนอหาของความถกตองแทจรง

ของคารบสารภาพวาจาเลยเปนผทกระทาความผดจรงหรอไมนน บทบาทของศาลในการใชดลย

พนจตามมาตรา 176 วรรคแรก ประกอบมาตรา 228 ในการคนหาความจรงในเนอหาของคารบ

สารภาพ กมความบกพรองอย เนองจากกฎหมายเปดชองใหศาลสามารถพพากษาลงโทษจาเลยซง

รบสารภาพในความผดทมอตราโทษทไมเขาเงอนไขทกฎหมายบงคบใหตองสบพยานตอไป ซง

ในทางปฏบตแลวพบวามจานวนไมมากนกทศาลจะเลอกใหมการสบพยานตอไป ประกอบกบ

แนวคดตามนโยบายสมานฉนทและสนตวธในการเรงพจารณาคดเพอมใหคดคางศาลโดยใชวธการ

ทใหศาลอธบายถงสทธและประโยชนของการยอมรบสารภาพใหกบจาเลยตดสนใจกอนทจะให

การตอศาล261 ยงเปนการตอกยาถงการใหความสาคญกบความสะดวกและรวดเรวทจะไดรบจากคา

รบสารภาพมากกวาการใหความสาคญกบการตรวจสอบคนหาความจรง สาหรบในกรณทเคย

ปรากฏวาศาลใชดลยพนจเลอกทจะสบพยานตอไป กมกจะเปนกรณทขอเทจจรงทวาคารบสารภาพ

นนไมนาเชอถอวาเปนความจรงไดปรากฏใหเหนตอศาลเอง ดงทปรากฏตามคาพพากษาศาลฎกาท

2944/2544 ทไดกลาวมาแลวขางตน ไมใชเปนกรณทศาลใชบทบาทเชงรกทจะคนหาความจรงในคา

รบสารภาพไดดวยตนเองอยางแทจรง แตมลกษณะเปนการใชบทบาทในเชงรบมากกวา

นอกจากน ประมวลจรยธรรมขาราชการตลาการ ขอ 9 ไดบญญตวา “ผพพากษาพง

ระลกวาการนาพยานหลกฐานเขาสบและการซกถามพยานควรเปนหนาทของคความและ

260 ค ากลาวเปดการเสวนาทางวชาการ เรอง กระบวนการยตธรรมจะรวมมอกนคนหาความจรงในคดอาญาได

อยางไร (น. 24). เลมเดม. 261 จาก คมอปฏบตงานศนยสมานฉนทและสนตวธ (น. 12-15), โดย สานกระงบขอพพาท สานกงานศาล

ยตธรรม. (สบคนเมอวนท 30 มถนายน 2556 จาก เวบไซตของสานกระงบขอพพาท สานกงานศาลยตธรรม)

DPU

126

ทนายความของแตละฝายทจะกระทา ผพพากษาพงเรยกพยานหลกฐานหรอซกถามพยานดวย

ตนเองกตอเมอจาเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรมหรอมกฎหมายบญญตไวใหศาลเปนผกระทา

เอง” ดวยเหตน ศาลจงคอนขางระมดระวงตนและมกจะวางตนเปนกลาง โดยปลอยใหการตอสคด

ในศาลเปนหนาทของคความเปนหลก262 เพอปองกนมใหถกครหานนทาไดวามใจลาเอยงเขาขาง

ฝายใดฝายหนง และถงแมวาประมวลจรยธรรมขาราชการตลาการดงกลาวจะมใชกฎหมาย แตกเปน

แบบแผนซงเปนธรรมเนยมปฏบตทมอทธพลตอผพพากษามากเชนกน

ผเขยนมความเหนวา หากศาลไมใชบทบาทเชงรกในการคนหาความจรงในเนอหาแหง

ความถกตองแทจรงของคารบสารภาพเสยกอน อาศยเพยงขอเทจจรงทวา จาเลยไดยอมรบสารภาพ

แลว จงใชดลยพนจรบฟงคารบสารภาพของจาเลย และเชอวาจาเลยเปนผกระทาความผดนนจรง

โดยไมสบพยานหลกฐานอน ๆ ประกอบดวยนน จะทาใหศาลไมมโอกาสไดสมผสพยานหลกฐาน

อน ๆ เพอใชในการพเคราะหความนาเชอถอในคารบสารภาพของจาเลยอยางรอบคอบและถ ถวน

เสยกอนทจะมคาวนจฉย และอาจทาใหเกดขอผดพลาดขนได ซงในกรณนผเขยนมความเหนวา

แมวาดลยพนจและการชงนาหนกพยานหลกฐานทตงอยบนพนฐานจากความเชอของศาลนนเปน

สงทยากแกการตรวจสอบ แตหากศาลไดใชบทบาทเชงรกในการคนหาความจรงแทอยางเพยงพอ

แลวพเคราะหดวยความรอบคอบจงใชดลยพนจชงนาหนกความนาเชอถอของพยานหลกฐานทง

ปวงกอนมคาวนจฉย ประกอบกบสามารถอธบายใหเหตผลไดวาเหตใดจงมความเชอเชนวานน กจะ

ทาใหคาวนจฉยของศาลเปนทยอมรบไดโดยปราศจากขอกงขามากขน

ผเขยนยงมขอสงเกตเพมเตมวา นอกจาก “การสบพยานหลกฐานประกอบคารบ

สารภาพ” ซงถอวาเปนการคนหาความจรงทเกยวกบ “ขอเทจจรงในการกระทาความผด” ทม

ความสาคญแลว การคนหาความจรงทเกยวกบ “ขอเทจจรงทเกยวของกบตวผตองหาหรอจาเลย” ก

เปนสงทสาคญไมแพกน แตในทางปฏบตแลวไมวาจะในชนสอบสวนคด หรอในชนสบพยานใน

ศาล เจาพนกงานและศาลมกจะใหความสาคญเฉพาะเรอง “ขอเทจจรงในการกระทาความผด” เปน

สาคญ แตไมไดใหความสาคญกบขอเทจจรงทเกยวของกบตวผตองหาหรอจาเลยทจะนามาใชใน

คดอาญา กลาวคอ กรณทวาผกระทาความผดมประวตอยางไร มอาชพอะไร มความรบผดชอบของ

สงคม ของครอบครวเขาอยางไรบางท เราจะไปลงโทษเขา ซงในความเปนจรงนน การสบ

262 บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (น. 112). เลมเดม.

DPU

127

ขอเทจจรงในการคนหาความจรงนนจะตองคนหาทง 2 สวน คอ สวนแรก คอ สวนท เกยวของกบ

การกระทาความผดกบสวนทเปนประวตของผกระทาความผดเพอลงโทษผนนใหถกตองและเปน

ธรรม263 ซงในกรณน ผเขยนเหนวา หลกการคนหาความจรงทงสองประการดงกลาวขางตน มความ

จาเปนอยางยงสาหรบการคนหาความจรงในเนอหาของคารบสารภาพ เนองจาก ขอเทจจรงท

เกยวของกบประวตของผกระทาความผด อาจจะทาใหพบขอเทจจรงเพอสนบสนนไดวาคารบ

สารภาพของเขาเปนความจรง หรอพบขอพรธบางประการทชใหเหนไดวา คารบสารภาพของเขา

นนอาจเปนเทจ เชน ในกรณเหตการณซงมผขบรถยนตเฟอรราร ชนดาบตารวจเสยชวต และตอมา

ไดบคคลมารบสมอางวาเปนผขบรถคนเกดเหต แตเมอมการสอบปากคา บคคลดงกลาวไดใหการ

ตอพนกงานสอบสวนวาทาหนาทเปนพอบาน โดยมหนาทคอยดแลรถทกคนและสตารทเพอรถอน

เครองกอนใหเจานายนาออกไปเทานน พนกงานสอบสวนจงไดนาตวบคคลผสมอางดงกลาวมา

ตรวจสอบรองรอยคาดเขมขดนรภยและรองรอยทถกแรงอดกระแทกแตกลบไมพบแตอยางใด ทา

ใหเจาตวยอมรบในทสดวาไมใชคนขบรถทแทจรง เปนตน จะเหนไดวา หากพนกงานสอบสวนเชอ

ในคาใหการครงแรกของผตองหาทนทโดยไมพยายามคนหาความจรงในคารบสารภาพกอนแลว

นน กจะทาใหผกระทาความผดทแทจรงลอยนวล สวนผทตองถกดาเนนคดกลบไมใชผทกระทา

ความผดจรง อนถอวาเปนความผดพลาดอยางรายแรงของกระบวนการยตธรรมนนเอง

ดงนน จงอาจสรปไดวา ในความผดทไมมอตราโทษจาคกอยางตา หรอ อตราโทษจาคก

อยางตาไมถง 5 ป ซงกฎหมายกาหนดใหศาลสามารถใชดลยพนจพพากษาไดโดยไมตองสบพยาน

แมในความเปนจรงจะเปนความผดรายแรงทมอตราโทษจาคกสงสดถง 10 หรอ 20 ป กตาม264 แตท

ไดกลาวมาแลวขางตนวา การใชอานาจสบพยานหลกฐาน ตามมาตรา 228 นน ในทางปฏบตมก

เกดขนนอย สาเหตประการแรก กเปนเพราะกฎหมายมไดบงคบใหสบพยานหลกฐานประกอบการ

รบสารภาพ ประการทสอง มประมวลจรยธรรมขอ 9 ททาใหผพพากษามกระมดระวงตนในการทา

หนาทเพอปองกนมใหถกครหา ดงนน เจตนารมณทดงามอนอยเบองหลงบทบญญตมาตรา 176

วรรคแรก ทตองการใหผพพากษาคนหาความจรงในคารบสารภาพในความผดทมโทษรายแรงนน

263 ค ากลาวเปดการเสวนาทางวชาการ เรอง กระบวนการยตธรรมจะรวมมอกนคนหาความจรงในคดอาญาได

อยางไร. หนาเดม. 264 โปรดดรายละเอยดในหวขอ 4.2 (หนา 112-120).

DPU

128

กลบถกบดเบอนไป ความไมชดเจนและความไมไดสดสวนของลกษณะการบญญตในมาตรา 176

วรรคแรกในปจจบน ดงทไดกลาวมาขางตน จงเปนปญหาในทางปฏบตททาใหศาลมไดทาหนาท

คนหาความจรงในคารบสารภาพของจา เลย โดยเฉพาะในคดอาญาทมโทษสง ไดอยางม

ประสทธภาพเทาทควร

DPU

บทท 5

บทสรปและขอเสนอแนะ

5.1 บทสรป

ส าหรบประเทศไทยนน “ค ารบสารภาพ” ในชนพจารณาคด ถอวาเปนพยานหลกฐาน

ส าคญทศาลจะอาจรบฟงและพพากษาลงโทษจ าเลยไดทนทโดยไมตองใหโจทกสบพยานหลกฐาน

อนตอไป เวนแตจ าเลยจะถกฟองในขอหาความผดทมอตราโทษจ าคกอยางต าตงแต 5 ปขนไป หรอ

โทษสถานทหนกกวานน ศาลจะตองใหมการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย

จนกวาจะเปนทพอใจวาจ าเลยกระท าความผดจรงจงจะพพากษาลงโทษจ าเลยได อนเปนไปตาม

บทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ซงจากการศกษา

เปรยบเทยบกบวธพจารณาคดอาญาของประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศองกฤษ ซงเปนประเทศ

ใชระบบกฎหมายคอมมอนลอว และมวธพจารณาคดอาญาทเปนระบบกลาวหา ปรากฏวา ในชน

พจารณาคดของศาลสหรฐอเมรกา และศาลองกฤษตางกยอมรบฟงค า รบสารภาพวาเปน

พยานหลกฐานทส าคญในการพพากษาลงโทษจ าเลยไดโดยไมมการสบพยานหลกฐานตอไปได

เชนกน สวนบทบาทของศาลคอมมอนลอวเกยวกบการคนหาความจรงในค ารบสารภาพนน จาก

การศกษาพบวา เปนไปในลกษณะของการคนหาความจรงในทางรปแบบเปนสวนใหญ กลาวคอ

ในประเทศสหรฐอเมรกา ค ารบสารภาพทจะสามารถรบฟงไดจะตองเปนไปตามกฎเกณฑทก าหนด

ไวใน Miranda Rule หากเจาพนกงานละเมดกฎเกณฑดงกลาวจะท าใหค ารบสารภาพไมสามารถรบ

ฟงเปนพยานหลกฐานได สวนในประเทศองกฤษ กมหลกเกณฑในการรบฟงค ารบสารภาพเปน

พยานหลกฐานทก าหนดไวใน Police and Criminal Evidence Act 1984 ทมลกษณะคลายคลงกบท

ก าหนดไวใน Miranda Rule จะแตกตางกนกแตเพยงค ารบสารภาพทไดมาโดยฝาฝนหลกเกณฑใน

PACE 1984 ศาลองกฤษจะมไดตดค ารบสารภาพออกจากการรบฟงเปนพยานหลกฐานทนท แตจะ

พจารณาจากพฤตการณทเกดขนเปนรายกรณไปวา การกระท าของเจาพนกงานทไมชอบตาม PACE

DPU

130

นน สงผลใหค ารบสารภาพของของจ าเลยทไดรบมาไมมความนาเชอถอหรอไม จะมผลตอความไม

ยตธรรมในกระบวนการพจารณาคดหรอไม นอกจากน PACE 1984 ยงก าหนดใหเปนหนาทของ

อยการในการพสจนใหศาลเหนโดยปราศจากขอสงสยวาค ารบสารภาพสามารถรบฟงไดและไดมา

โดยความสมครใจ มไดมาจากการบบบงคบหรอเปนสงทพนกงานเจาหนาทเปนสรางขนมาเองดวย

เสมอ อยางไรกด ในกรณทปรากฏตอศาลวาการกระท าของเจาพนกงานทไมชอบดวย PACE 1984

ศาลจะท าการชงน าหนกเปรยบเทยบกนระหวางความนาเชอถอในค ารบสารภาพกบผลกระทบตอ

ความไมเปนธรรมในกระบวนการยตธรรมทางอาญาวาสงไหนจะมมากกวากนเปนส าคญ ดงนน

ดลยพนจเกยวกบการรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานขององกฤษจงคอนขางทจะพจารณา

บนพนฐานของขอเทจจรงเปนรายกรณไปมากกวา นอกจากนแลวทงประเทศสหรฐอเมรกาและ

ประเทศองกฤษ ตางกมกระบวนการไตสวนมลฟองจากพยานหลกฐานทงปวง ในคดทจ าเลยไดถก

ฟองในความผดรายแรงและมโทษสงอยางรอบคอบมากอนทจะรบฟงค ารบสารภาพในชนพจารณา

อนสะทอนใหเหนถงบทบาทของศาลในการคนหาความจรงในเนอหาของค ารบสารภาพทแอบแฝง

ไวในระบบกฎหมายของประเทศคอมมอนลอวอยบางเชนกน

สวนประเทศฝรงเศสซงเปนประเทศทใชระบบกฎหมายซวลลอว เชนเดยวกบประเทศ

ไทย แตส าหรบหลกการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาของศาลฝรงเศส กไมได

บญญตกฎหมายเกยวกบการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพในลกษณะเดยวกบกฎหมาย

ไทยในมาตรา 176 วรรคแรก ซงในทางปฏบต หากจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณาของศาลตดสน

ในฝรงเศส ศาลสามารถรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาเปนพยานหลกฐานเพอ

พพากษาลงโทษจ าเลยไดโดยไมสบพยานหลกฐานตอไปไดเชนกน แตอยางไรกตาม เนองจาก

หลกการด าเนนคดอาญาของประเทศฝรงเศส เปนหลกการด าเนนคดอาญาโดยรฐทศาลเปนผม

บทบาทส าคญในการคนหาความจรงในคดดวยตนเอง ดงนน แมจ าเลยจะรบสารภาพตอหนาศาล ก

ไมไดบงคบวาศาลจะตองเชอในค ารบสารภาพของจ าเลยและพพากษาลงโทษจ าเลยเสมอไป แต

ศาลสามารถสบใหโจทกสบพยานหลกฐานอน ๆ ตอไปได นอกจากน บทบาทของศาลไตสวนใน

การไตสวนมลฟองความผดอาญาอกฤษฏโทษทกคด กอนทจะวนจฉยวาคดมมลหรอไมนน ศาลไต

สวนจะท าหนาทรวบรวมพยานหลกฐานทงปวงเหมอนกบพนกงานสอบสวนโดยมไดรบฟงค ารบ

สารภาพในชนไตสวนมลฟองเปนสาระส าคญในการวนจฉยวาคดมมลหรอไม จงแสดงใหเหนถง

DPU

131

บทบาทเชงรกของศาลฝรงเศสเปนอยางยงส าหรบการคนหาความจรงในคดอาญาในชนกอนฟอง

ดงนน แมประเทศฝรงเศสจะไมมกฎหมายบญญตเรองการรบฟงค ารบสารภาพในชนพจารณาแบบ

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก ของไทย แตในทางปฏบตเกยวกบ

การรบฟงค ารบสารภาพในชนพจารณาของศาลฝรงเศสนนถอวาไดมการคนหาความจรงในค ารบ

สารภาพของจ าเลยมากอนแลวนนเอง

เมอพจารณาระบบกฎหมายและหลกการด าเนนคดอาญาของไทยในบทท 2 ปรากฏวา

ระบบกฎหมายทใชในการด าเนนคดอาญาของศาลไทย เปนระบบกลาวหา แตหลกการด าเนน

คดอาญาในประเทศไทยเปนการด าเนนคดอาญาโดยรฐ ททกฝายมหนาทคนหาความจรง และในชน

ศาล ศาลมหนาทตองกระตอรอรนในการคนหาความจรง ศาลเองจะวางเฉยไมได ตองคนหาความ

จรงจนเปนทพอใจซงการคนหาความจรงในลกษณะนเรยกวา "หลกการคนหาความจรงในคดอาญา

(Inquisitionsprinzip)" และการคนหาความจรงในคดอาญา ตามระบบกฎหมายไทยนน เปนการ

คนหาความจรงในทางเนอหา มใชแตเพยงการคนหาความจรงในทางรปแบบ ซงแตกตางกบการ

คนหาความจรงในบางประเทศทใชระบบกฎหมาย Common law เชนประเทศองกฤษ และ

สหรฐอเมรกา ทกระบวนการคนหาความจรงจะคอนไปในเชงรปแบบมากกวา แตจากการศกษา

พบวา ในทางปฏบตของศาลไทยในปจจบน บทบาทของศาลในการคนหาความจรงในค ารบ

สารภาพของจ าเลยนน เปนไปในเชงรปแบบมากกวาทจะมบทบาทเชงรกกบการคนหาความจรงใน

เนอหาแหงค ารบสารภาพวา เนองจากการรบฟงค ารบสารภาพเปนพยานหลกฐานในทางปฏบตของ

ศาลไทยจะพจารณาวาค ารบสารภาพไดมาโดยความสมครใจหรอไม ตามมาตรา 226 และผาน

กระบวนการแจงสทธตาง ๆ โดยชอบดวยกฎหมายในชนสอบสวนหรอไมเปนส าคญ ซง

ขอพจารณาเหลานตามกฎหมายไทยไมไดก าหนดใหเปนหนาทในการพสจนของโจทกดงเชนทได

ก าหนดใหเปนหนาทของอยการตามกฎหมายของประเทศองกฤษ (PACE 1984) แตอยางใด ดงนน

ขอพจารณาดงกลาวจงมกเกดขนกตอเมอมการตอสของฝายจ าเลยในกรณทจ าเลยกลบค ารบ

สารภาพในชนพจารณาเทานน ซงหากเปนกรณทจ าเลยยนยนรบสารภาพตลอดกระบวนการ

พจารณา ขอพจารณาเหลานอาจจะไมมทางเกดขนไดเลยกเปนได

นอกจากน กระบวนการยตธรรมทางอาญาทเกยวกบการคนหาความจรงในเนอหาของ

ค ารบสารภาพของไทยนน เมอพจารณาเปรยบเทยบกบประเทศฝรงเศสเกยวกบการคนหาความจรง

DPU

132

ในชนไตสวนมลฟองแลวจะพบวา กฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทย ตามมาตรา 162 คดท

ราษฎรเปนโจทกเทานนกฎหมายจงบงคบใหศาลตองไตสวนมลฟอง สวนค ารบสารภาพในชนไต

สวนมลฟองในคดทอยการเปนโจทกจะถอเปนเงอนไขตามกฎหมายทศาลจะวนจฉยวาคดมมลและ

ก าหนดใหศาลประทบรบฟองไวพจารณาตอไป ดงนนในกรณนหากจ าเลยรบสารภาพมาตงแตชน

ไตสวนมลฟองตลอดจนชนพจารณาหากเปนคดทเขาเงอนไขทศาลสามารถพพากษาลงโทษไดตาม

มาตรา 176 ค ารบสารภาพของจ าเลยในกรณนจงแทบจะไมไดผานการคนหาความจรงโดยศาลเลย

แมแตนอย สวนหลกการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยตามประมวลกฎหมาย

วธพจารณาความอาญาของไทยตามมาตรา 176 วรรคแรกนน เปนหลกการทมมาตงแตสมยยกราง

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาครงแรก (ประกาศใชในป พ.ศ. 2478) หลกการนไมพบใน

กฎหมายของตางประเทศแตอยางใด จงนบไดวาการบญญตหลกเกณฑการสบพยานหลกฐาน

ประกอบค ารบสารภาพในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 ของไทย เปนหลก

กฎหมายของไทยโดยแทเลยกวาได และแนวความคดซงอยเบองหลงของบทบญญตดงกลาวในยค

เรมแรก กคอมความมงหมายทจะใหศาลท าหนาทในการคนหาความจรงในค ารบสารภาพ กลาวคอ

แมวาค ารบสารภาพจะเปนพยานหลกฐานอยางหนงทสามารถรบฟง แตกไมควรละเลยทจะคนหา

ความจรงในความถกตองแทจรงของค ารบสารภาพวาจ าเลยกระท าความผดจรงหรอไมเสยกอน อน

เปนเอกลกษณของการคนหาความจรงในเนอหา และเปนหลกส าคญของหลกการด าเนนคดอาญา

โดยรฐนนเอง

อยางไรกตาม จากการศกษาการรบฟงค ารบสารภาพของจ าเลยในชนพจารณาคดของ

ศาลตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 ของไทย ปรากฏวาแนวความคดซงอย

เบองหลงของบทบญญตดงกลาว กลาวคอมความมงหมายทจะใหศาลท าหนาทในการคนหาความ

จรงในการรบสารภาพในความผดอาญาทมโทษสงนน ไดถกบดเบอนและลดความส าคญลงไป

กลาวคอ ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบประกาศใชในป พ.ศ. 2478) มาตรา 176

บญญตวา “ในชนพจารณาถาจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟอง กใหศาลพพากษาได เวนแตคดซงม

อตราโทษจ าคกอยางสงตงแตสบปขนไป ศาลตองฟงพยานโจทก จนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท า

ผดจรง” เนองจากนกกฎหมายเหนวา แมค ารบสารภาพจะเปนพยานหลกฐานส าคญทสามารถรบฟง

ไดกตาม แตกไมอาจเชอไดโดยสนทใจวา คนทรบสารภาพวาไดกระท าความผดตามฟองนน

DPU

133

จะตองเปนผกระท าความผดเสมอไป เนองจากการรบสารภาพอาจจะมาจากหลายสาเหต เชน จ าเลย

บางคนอาจจะรบสารภาพโดยรเทาไมถงการณ อาจจะรบสารภาพเพอจะชวยเหลอผมอปการคณ

หรอเพราะเหตความใกลชดรกใครสนทสนม หรออาจจะรบผดเพอชวยเหลอผอนโดยเหนแกอามส

สนจาง หรอ อาจคดวาการตดคกไมใชเรองใหญโต และมโอกาสมากทจะไดรบการลดโทษ บรรเทา

โทษ หรอการอภยโทษในทสด265 เปนตน กฎหมายจงไดบญญตไววาในคดทมโทษสง (ซงใน

สายตาของกฎหมายในขณะนนคอความผดทมโทษจ าคกถง 10 ป) แมจ าเลยจะใหการรบสารภาพ

แลวกตาม ศาลกยงคงจะตองฟงพยานหลกฐานตอไป แตตอมาพระราชบญญตแกไขเพมเตม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 6 ) พ.ศ. 2499 กไดยกเลกความในมาตรา 176 เดม

และไดบญญต มาตรา 176 ขนใหมเปนคดทมขอหาในความผดซงจ าเลยรบสารภาพนนกฎหมาย

ก าหนดอตราโทษอยางต าไวใหจ าคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน ศาลตองฟง

พยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง สวนในกรณอน ๆ ถาจ าเลยใหการรบสารภาพ

ตามฟอง กใหเปนดลยพนจของศาลจะพพากษาโดยไมสบพยานหลกฐานตอไปกได เหตผลในการ

บญญต มาตรา 176 วรรคแรก ใหมในป พ.ศ.2499 นมวตถประสงคเพอใหคดลลวงไปโดยโดย

เหมาะสมและรวดเรวยงขน266

การแกไขบทบญญตในมาตรานโดยการเปลยนแนวคดทอยเบองหลงจากวตถประสงค

เดมทตองการใหศาลคนหาความจรงในคดทมโทษสงเปลยนไปเปนเพอใหคดลลวงไปไดโดย

รวดเรวยงขนนน ถอวาไมมความสมเหตสมผลเทาใดนก หากกระบวนการยตธรรมทไมได

กลนกรองและคนหาความจรงอยางรอบคอบกอน มงแตจะใหเกดความรวดเรวจนละเลยไมทนได

คนหาความจรงเพอใหไดตวผกระท าความผดทแทจรงมาลงโทษ การลงโทษผบรสทธโดยผดพลาด

ไป ยอมไมอาจบรรลวตถประสงคของการลงโทษไปได ดงนน การบญญตมาตรา 176 (ประกาศใช

ในป พ.ศ. 2478) ซงมเจตนารมณทตองการใหศาลกลนกรองคดความผดอาญาทมโทษสงและ

รายแรงใหเกดความชดเจนกอนลงโทษจ าเลย แมวาจ าเลยจะใหการรบสารภาพกตามจงไดถก

บดเบอนและลดความส าคญลงไป

265 การสบพยานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย (น. 39). เลมเดม. 266 หมายเหตทายพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ. 2499

(ฉบบประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 73 ตอนท 16 หนา 126 วนท 21 กมภาพนธ 2499)

DPU

134

นอกจากน บทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก ซงไดแกไขใหม ภายใตแนวคดและ

เหตผลในการบญญต คอ เพอใหคดลลวงไปโดยโดยเหมาะสมและรวดเรวยงขนน และไดมผล

บงคบใชมาจนถงปจจบน นอกจากจะบดเบอนไปจากประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา 176 (ฉบบประกาศใชในป พ.ศ. 2478) แลว บทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก (ฉบบบงคบ

ใชในปจจบน) ยงเปนอปสรรคตอบทบาทของศาลในการคนหาความจรงในเนอหาของค ารบ

สารภาพ ในหลายประการดงน

ประการแรก การก าหนดอตราโทษในความผดทรบสารภาพ ตามมาตรา 176 วรรคแรก

ไมมความเหมาะสม กลาวคอ การบญญตมาตรา 176 (ประกาศใชในป พ.ศ. 2478) กเพราะตองการ

ใหศาลใหความส าคญกบคดทมโทษสง ซงในสายตาของกฎหมายในขณะนน โทษจ าคกทกฎหมาย

ถอวาเปนอตราโทษสงกคอ ระวางโทษจ าคกตงแต 10 ปขนไป ดงนนจงไดก าหนดวาในกรณท

จ าเลยรบสารภาพในความผดทมโทษสงสดทศาลจะสามารถลงโทษไดถง 10 ปขนไปนน ศาล

จะตองกลนกรองใหดเสยกอนทจะพพากษาลงโทษจ าเลย มใหเชอค ารบสารภาพจ าเลยในทนท

นนเอง แตการแกไขบทบญญตใหมโดยใชเกณฑพจารณาทความผดทมโทษอยางต าตงแต 5 ปขน

ไปนน เมอตความตามตวบทกฎหมายแลว เทากบวา หากเปนกรณทเปนความผดอาญาทมโทษอยาง

ต า (ขนต า) ไมถง 5 ป หรอในความผดอาญาทไมมโทษขนต า ไมวาจะมโทษขนสงสดทศาลสามารถ

ลงโทษไดเทาใดกตาม267 ยกตวอยางเชน ในประมวลกฎหมายอาญา ความผดเกยวกบการกอการราย

ตามมาตรา 135/2มระวางโทษจ าคกตงแต 2 ป ถง 10 ป ความผดฐานท ารายรางกาย ตามมาตรา 297

มระวางโทษจ าคกตงแต 6 เดอน ถง 10 ป ความผดฐานกรรโชกทรพย ตามมาตรา 338 มระวางโทษ

จ าคกตงแต 1 ป ถง 10 ป ความผดฐานอนาจารเดกอายไมเกน 15 ป ตามมาตรา 279 วรรคแรก ม

ระวางโทษจ าคกไมเกน 10 ป แตถาเปนการกระท าโดยขเขญดวยประการใด ๆ โดยใชก าลง

ประทษราย ตามวรรคสอง มระวางโทษจ าคกตงแต 15 ป ความผดฐานขมขนกระท าช าเรา ตาม

มาตรา 276 วรรคแรก มระวางโทษจ าคกตงแต 4 ป ถง 20 ป) ความผดฐานท ารายจนเปนเหตใหถง

แกความตาย มาตรา 290 มระวางโทษจ าคกตงแต 3 ป ถง 20 ป เปนตน หากจ าเลยรบสารภาพศาล

สามารถใชดลยพนจพพากษาลงโทษจ าเลยทรบสารภาพไดโดยไมตองสบพยานกได เพราะไมเขา

เงอนไขตามกฎหมายทบงคบใหศาลจ าตองสบพยานตอไป ดงนน จ าเลยทถกฟองในความผดเหลาน

267 ค าพพากษาฎกาท 1214/2529, 202/2536

DPU

135

ซงในทสดแลวอาจจะไดรบการลงโทษจ าคกไดสงสดถง 10 ปหรอ 20 ป แตกฎหมายกลบมได

บงคบใหศาลตองรบฟงพยานหลกฐานอนประกอบค ารบสารภาพกอนทจะพพากษาลงโทษ ทงท

เปนความผดทรายแรงและมโทษสงเชนกน แตกฎหมายกลบใหความส าคญกบการคนหาความจรง

นอยกวา นอกจากน การใหเหตผลวา ความผดในขอหาทจ าเลยรบสารภาพซงศาลจะลงโทษจ าเลย

นอยกวา 5 ปไมไดเพราะโทษทศาลจะลงไดนอยทสดและหลกเลยงไมไดกคอ 5 ป จงมความ

จ าเปนตองกลนกรองโดยการสบพยานใหชดเจนเสยกอนจะลงโทษจ าเลย แลวเหตใดในความผดทม

โอกาสทศาลอาจลงโทษไดถง 10 หรอ 20 ป หรอแมกระทงโทษจ าคกตลอดชวต จงไมจ าเปนตอง

ไดรบการกลนกรองโดยการสบพยานตอไปใหเกดความชดเจนเสยกอน ดงนน บทบญญตในเรอง

อตราโทษจงมความขดแยงกนเองและไมมความชดเจนในเหตผลทจะรบฟงได

นอกจากนแลว หากพจารณาเปรยบเทยบในอกลกษณะหนงจะเหนไดอยางชดเจนวา

กรณความผดทมอตราโทษอยางต าตงแต 5-10 ป เชน ความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339 วรรค

หนง ซงเปนความผดตอทรพย กฎหมายก าหนดใหตองสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพ

แตความผดฐานท ารายรางกายจนเปนเหตใหไดรบอนตรายสาหส ตามมาตรา 297 ทมอตราโทษ

จ าคกตงแต 6 เดอน ถง 10 ป ซงเปนความผดทมโทษจ าคกสงในระดบเดยวกน อกทงลกษณะการ

กระท าความผดยงมความฉกรรจเนองจากเปนการละเมดตอคณธรรมทางกฎหมายคอ “รางกาย”

กฎหมายกลบไมก าหนดใหศาลกลนกรองความถกตองของค ารบสารภาพเสยกอน นอกจากน หาก

เปรยบเทยบความผดฐานชงทรพย ตามมาตรา 339 วรรคหนง กบความผดทศาลสามารถลงโทษได

สงสดถง 15 ป หรอ 20 ป เชน ความผดฐานท ารายผอนจนเปนเหตใหถงแกความตาย ตามมาตรา

290 แลว จะเหนไดชดเจนวา ความผดตามมาตรา 290 มความฉกรรจมากกวาเนองจากลกษณะของ

การกระท าความผดเปนการละเมดคณธรรมทางกฎหมาย คอ “ชวตและรางกาย” และมอตราโทษ

จ าคกสงสดทสงกวาดวยซ า แตกฎหมายกลบไมก าหนดใหศาลกลนกรองความถกตองของค ารบ

สารภาพแตอยางใด เปนการแสดงใหเหนไดอยางชดเจนวา บทบญญตในมาตรา 176 วรรคแรก ทใช

จ านวนอตราโทษจ าคกอยางต า (ขนต า) เปนเกณฑในการพจารณาวาความผดใดทศาลสมควร

จะตองกลนกรองความถกตองของค ารบสารภาพเสยกอน โดยไมพจารณาถงอตราโทษขนสง หรอ

ความฉกรรจของความผดประกอบดวยนนยงไมมความเหมาะสมเพยงพอนนเอง

DPU

136

ประการทสอง แมวากรณทจ าเลยรบสารภาพในชนพจารณา กฎหมายไมไดบงคบวา

ศาลจะตองพพากษาลงโทษจ าเลยเสมอไป ดงนนความผดทมอตราโทษจ าคกสงถง 10 หรอ 20 ป

ศาลสามารถใชดลยพนจใหมการสบพยานหลกฐานตอไป ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

อาญา มาตรา 228 ประกอบกบมาตรา 185 กตาม แตเนองจากประมวลจรยธรรมขอ 9 ทก าหนดวา

“ผพพากษาพงระลกวาการน าพยานหลกฐานเขาสบและการซกถามพยานควรเปนหนาทของคความ

และทนายความของแตละฝายทจะกระท าผพพากษาพงเรยกพยานหลกฐานหรอซกถามพยานดวย

ตนเองกตอเมอจ าเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรมหรอมกฎหมายบญญตไวใหศาลเปนผกระท า

เอง” จงเปนเหตในทางปฏบตการด าเนนการพจารณาคดของศาล ศาลมกจะวางตนเปนกลางและ

ระมดระวงตนเปนพเศษ และปลอยใหการตอสคดในศาลเปนหนาทของคความเปนหลก การสงให

สบพยานหลกฐานเพมเตม ตามมาตรา 228 จงไมคอยจะเกดขนมากนก ประกอบกบเมอความผดใน

ขอหาทจ าเลยรบสารภาพไมเขาเงอนไขทกฎหมายบงคบใหตองสบพยานหลกฐานประกอบการรบ

สารภาพ ดงทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรกดวยแลว ยง

ท าใหศาลคอนขางระมดระวงตวในการจะใชดลยพนจใหมการสบพยานหลกฐานตอไป นอกจากน

ตามแนวคดของนโยบายการสมานฉนทและสนตวธในการเรงพจารณาคดเพอมใหคดคางศาลโดย

ใชวธการทใหศาลอธบายถงสทธและประโยชนของการยอมรบสารภาพใหกบจ าเลยตดสนใจ

กอนทจะใหการตอศาล268 ยงเปนการตอกย าถงการใหความส าคญกบความสะดวกและรวดเรวทจะ

ไดรบจากค ารบสารภาพมากกวาการใหความส าคญกบการตรวจสอบคนหาความจรง

นอกจากน ในกรณทจ าเลยใหการรบสารภาพในชนพจารณา ถาในคดทมขอหาใน

ความผดซงจ าเลยรบสารภาพนนกฎหมายก าหนดอตราโทษอยางต าไวใหจ าคกตงแตหาปขนไป

หรอโทษสถานทหนกกวานน บทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176

วรรคแรกบญญตให “ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะพอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง” ดงนน การ

ชงน าหนกพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยจงเปลยนไป โจทกจงมหนาทจะตองสบ

พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยในระดบทเปนทพอใจแกศาลเทานน ไมตองถงขน

ท าใหศาลแนใจจนปราศจากขอสงสยตามสมควรดงเชนในมาตรา 227 บทบญญตในมาตรา 176

วรรคแรก ท าใหเกดความไมชดเจนในทางปฏบต กลาวคอ ในกรณทศาลใชดลยพนจสบ

268 คมอปฏบตงานศนยสมานฉนทและสนตวธ. หนาเดม.

DPU

137

พยานหลกฐานตอไปแมวาจ าเลยจะใหการรบสารภาพในความผดทกฎหมายมไดบงคบใหตองสบ

พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพนน กฎหมายไมไดบญญตมาตรฐานการพสจนไวอยาง

ชดเจน ดงนน ศาลจงไดกลบไปใชมาตรฐานการพสจนตามหลกทวไปในมาตรา 227 ตามนยของค า

พพากษาฎกาท 2944/2544 จงกลบกลายเปนวา ในความผดอาญาทมอตราโทษจ าคกอยางต าตงแต 5

ปขนไป ซงในสายตาของกฎหมายเหนวาเปนความผดรายแรงทตองผานการกลนกรองโดยการสบ

พยานหลกฐานอนประกอบกบค ารบสารภาพของจ าเลยดวยนน โจทกกลบมหนาทสบพยานแคเปน

ทพอใจแกศาลกเพยงพอทจะลงโทษจ าเลยไดแลว แตในกรณทศาลใหสบพยานหลกฐานตอไปใน

ความผดทไมมอตราโทษจ าคกอยางต า (ขนต า) หรอมอตราโทษจ าคกอยางต าไมถง 5 ปซงในสายตา

ของกฎหมายเหนวามความรายแรงนอยกวา หากมการสบพยานกนแลว ภาระการพสจนของโจทก

จะตองสบพยานจนกวาจะเปนทแนใจแกศาลตามมาตรา 227 จะเหนไดวา บทลกษณะการบญญต

กฎหมายในมาตรา 176 วรรคแรก นอกจากอตราโทษจะไมไดสดสวนดงทไดกลาวมาแลวขางตน

ยงมความไมไดสดสวนในเรองมาตรฐานในการพสจนความผดทจ าเลยรบสารภาพในกรณทศาลใช

ดลยพนจใหสบพยานหลกฐานตอไปอกดวย

5.2 ขอเสนอแนะ

เนองจากในปจจบนบทบาทของศาลในการคนหาความจรงในค ารบสารภาพของจ าเลย

คอนขางลดนอยลง อนเปนผลมาจากบทบญญตของกฎหมายตามมาตรา 176 วรรคแรก ซงบญญต

วา “ในชนพจารณา ถาจ าเลยใหการรบสารภาพตามฟองศาลจะพพากษาโดยไมสบพยานหลกฐาน

ตอไปกได เวนแตคดทมขอหาในความผดซงจ าเลยรบสารภาพนน กฎหมายก าหนดอตราโทษอยาง

ต าไวใหจ าคกตงแตหาปขนไปหรอโทษสถานทหนกกวานน ศาลตองฟงพยานโจทกจนกวาจะ

พอใจวาจ าเลยไดกระท าผดจรง” บทบญญตดงกลาวไดเปดชองใหศาลใชดลยพนจทมากเกนไป

ประเภทของคดทกฎหมายบงคบใหศาลท าหนาทกลนกรองและคนหาความจรงโดยการสบ

พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพนนยงไมมความเหมาะสมเพยงพอ ท าใหคดความผดรายแรง

ทมอตราโทษจ าคกสงไมไดรบการกลนกรองเทาทควร มาตรฐานในการชงน าหนกพยานหลกฐาน

กรณสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพอาจไมสอดคลองกบหลกทวไปตามมาตรา 227

ผเขยนจงมความเหนวาควรเสนอใหมการแกไขบทบญญตทเกยวของกบบทบาทของศาลเพอใหศาล

DPU

138

ไดท าหนาทกลนกรองและคนหาความจรงในค ารบสารภาพของจ าเลยในคดทมบทก าหนดโทษ

จ าคกในระดบสงใหมากขนกอนทจะพพากษาลงโทษจ าเลย ดงน

(1) ควรแกไขบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาตรา 176 วรรค

แรก ใน 2 ประการ ดงน

ประการแรก ควรก าหนดใหศาลตองสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพใน

ความผดความผดทมโทษสงซงเปนความผดรายแรงทมความฉกรรจ โดยใน “มตของอตราโทษ”

ควรใชอตราโทษอยางสง (ขนสง) เปนเกณฑในการบญญตกฎหมาย ไมควรใชเกณฑอตราโทษ

อยางต า (ขนต า) โดยไมสนใจวาจะมโทษขนสงเทาใดกตามเหมอนดงบทบญญตมาตรา 176 วรรค

แรกในปจจบน269

นอกจากน เมอพจารณาความรายแรงในมตของอตราโทษ ท าใหพบวา อตราชนโทษ

ตามประมวลกฎหมายอาญาของไทยในปจจบน จะมอตราโทษจ าคกขนสงในแตละฐานความผด

ไดแก จ าคกตลอดชวต จ าคก 20 ป จ าคก 15 ป จ าคก 10 ป จ าคก 7 ป จ าคก 5 ป จ าคก 4 ป จ าคก 3 ป

จ าคก 2 ป จ าคก 1 ป จ าคก 6 เดอน จ าคก 3 เดอน จ าคก 1 เดอน จ าคก 10 วน อนมความคลายคลง

กบการแบงชนโทษตามกฎหมายฝรงเศส270 ทงนเนองจากการบญญตก าหนดความผดและโทษทาง

อาญาของไทยสวนหนงไดเทยบเคยงมาจากกฎหมายของประเทศฝรงเศส ท าใหการแบงชนอตรา

269 เพอใหสอดคลองกบการแกไขชนโทษในประมวลกฎหมายอาญาใหมความเหมาะสม ผวจยไดเสนอแกไข

กฎหมายทเกยวของคอประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วา “แกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 เรองการสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพทปจจบนยดโยงกบโทษขนต า โดยแกเปนอตราโทษขนสงเหมอนกอนป พ.ศ. 2499 คอ ความผดทมอตราโทษขนสงเกน 10 ป จงจะตองสบพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพ”

270 การแบงแยกประเภทความผดอาญาของประเทศฝรงเศส เรยกวา “ระบบไตรภาค” (tripartite classification) ล าดบโทษจ าคกตามกฎหมายฝรงเศส แบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก

(1) ความผดอกฤษฏโทษ มล าดบชนโทษจ าคก 5 ชน คอ จ าคกตลอดชวต จ าคกสามสบป จ าคกยสบป จ าคกสบหาป จ าคกสบป

(2) ความผดมชฌมโทษ มล าดบชนโทษจ าคก 8 ชน คอ จ าคกสบป จ าคกเจดป จ าคกหาป จ าคกสามป จ าคกสองป จ าคกหนงป จ าคกหกเดอน จ าคกสองเดอน

(3) ความผดลหโทษ เปนความผดทไมมโทษจ าคก

DPU

139

โทษจ าคกมความคลายคลงกนอยางมากนนเอง271 ซงความผดทมอตราโทษจ าคก 10 ป ตามกฎหมาย

ฝรงเศส ถอวาเปนอตราโทษของความผดอกฤษฏโทษ- มชฌมโทษ (Crime-Délits) อนเปนความผด

รายแรงทจะตองใชวธด าเนนการโดยผพพากษาไตสวนจะตองเขามาท าหนาทไตสวนและรวบรวม

พยานหลกฐานทงหมดกอนทจะท าความเหนสงคดตอไป272

ดงนน ผเขยนจงมความเหนวา ในมตของอตราโทษทถอวาเปนโทษทรายแรงตาม

กฎหมายไทย อาจบญญตใหความผดทมอตราโทษจ าคกอยางสง (ขนสง) ตงแต 10 ป ขนไป เปน

ความผดทศาลตองกลนกรองความถกตองของค ารบสารภาพในความผดดงกลาวเสยกอน

(เทยบเคยงความผดอกฤษฏโทษตามกฎหมายของประเทศฝรงเศส)

ผเขยนมขอสงเกตเพมเตมวา นอกจากการพจารณาความรายแรงของความผดใน “มตของอตราโทษ” แลว ควรพจารณาใน “มตของความฉกรรจ” ของความผดนนจาก “คณธรรมทางกฎหมาย” ทอยเบองหลงของการกระท าทเปนความผดนนรวมดวย ทงนยอมขนอยทฝายนตบญญตเปนส าคญ กลาวคอ ในความผดทมความฉกรรจในตวเองกบความผดตามนโยบายของรฐทตองการปราบปราม หากฝายนตบญญตพจารณาก าหนดจ านวนอตราโทษส าหรบความผดดงกลาวใหเปนไปในมาตรฐานเดยวกน การพจารณาความจ าเปนในการตรวจสอบกลนกรองค ารบสารภาพในความผดทมความรายแรง โดยพจารณาจากจ านวนอตราโทษ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก กจะมความเหมาะสมและครอบคลมมากขน เนองความผดทรายแรงเพราะมความฉกรรจ กบความผดทรายแรงเพราะมจ านวนอตราโทษสง จะเปนไปในลกษณะเดยวกนนนเอง273 ประการทสอง ส าหรบมาตรฐานในการชงน าหนกพยานหลกฐาน กรณทตองสบ

พยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพในความผดรายแรง หรอทมโทษสง ควรก าหนดใหใช

มาตรฐานการพสจนเชนเดยวกบการพสจนความผดในกรณทวไป ตามประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญา มาตรา 227 วรรคแรก กลาวคอ “ใหศาลใชดลพนจวนจฉยชงน าหนก

พยานหลกฐานท งปวง อยาพพากษาลงโทษจนกวาจะแนใจวามการกระทาผดจรงและจาเลยเปน

ผกระทาความผดน น” ไมควรบญญตใหศาลรบฟงพยานหลกฐานประกอบค ารบสารภาพเพยงแค

271 รายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการวจย เรอง ศกษาความเปนไปไดในการก าหนดชนโทษ และการน าไปปรบใชในประมวลกฎหมายอาญา (น. 60). เลมเดม.

272 แหลงเดม. หนา 268. 273 แหลงเดม. หนา 287.

DPU

140

เปนท “พอใจ” ดงทไดบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 176 วรรคแรก

ในปจจบน ซงผเขยนมความเหนวา ค ารบสารภาพของจ าเลยเปนเพยงสวนหนงของพยานหลกฐาน

ทงหมดทศาลจะตองน าไปรบฟงประกอบกบพยานหลกฐานอนแลวชงน าหนกพยานหลกฐาน

ทงหมดจนกวาจะแนใจวาจ าเลยกระท าความผดจรงจงจะสามารถพพากษาลงโทษจ าเลยไดนนเอง

(2) กรณการไตสวนมลฟองในคดทพนกงานอยการโจทก ตามประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญา มาตรา 162 ซงบญญตวา

“ถาฟองถกตองตามกฎหมายแลว ใหศาลจดการสงตอไปน

(2) ในคดพนกงานอยการเปนโจทกไมจ าเปนตองไตสวนมลฟอง แตถาเหนสมควรจะ

สงใหไตสวนมลฟองกอนกได

ในกรณทมการไตสวนมลฟองดงกลาวแลว ถาจ าเลยใหการรบสารภาพใหศาลประทบ

ฟองไวพจารณา”

ผเขยนมความเหนวา ควรแกไขบทบญญตในมาตรา 162 ดงกลาว โดยการตดขอความ

ในวรรคทายซงบญญตวา “ในกรณทมการไตสวนมลฟองดงกลาวแลว ถาจาเลยใหการรบสารภาพ

ใหศาลประทบฟองไวพจารณา” ออกไป เพอทศาลจะไดไตสวนมลฟองจากพยานหลกฐานอน ๆ

ของโจทกอยางเตมท มใหเพงเลงในค ารบสารภาพของจ าเลยเปนเงอนไขส าคญทศาลจะตองประทบ

รบฟองไวเสมอไป

DPU

142

บรรณานกรม

ภาษาไทย หนงสอ

กลพล พลวน. (2547). การพจารณาคดระบบกลาวหา และระบบไตสวนในกฎหมายไทยทม

ผลกระทบตอการคมครองสทธมนษยชน ใน รวมบทความทางวชาการของส านกงานศาลรฐธรรมนญ ชดท 3 ศาลรฐธรรมนญกบการพฒนาประชาธปไตยในระบบนตรฐ. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

คณต ณ นคร. (2555). กฎหมายวธพจารณาความอาญา (พมพครงท 8). กรงเทพฯ: วญญชน. คนง ฦๅไชย. (2543). กฎหมายวธพจารณาความอาญา เลม 1 (พมพครงท3). กรงเทพฯ: พมพ

ลกษณ.

จรญ ภกดธนากล. (2551). ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: จรรชการพมพ.

จตต ตงศภทย. (2529). ค าอธบายประมวลกฎหมายอาญา. กรงเทพฯ: เนตบณฑตยสภา. ณรงค ใจหาญ. (2550). หลกกฎหมายวธพจารณาความอาญา (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: วญญ

ชน. ธานศ เกศวพทกษ. (2556). ค าอธบายประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ภาค 3-4 (เลม 2) (พมพครงท 10). กรงเทพฯ: เนตบณฑตยสภา. นตศาสตรไพศาลย, พระยา. (2502). ค าสอนชนปรญญาตร พทธศกราช 2501-2502 ประวตศาสตร

กฎหมายไทย (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: ม.ป.พ. ปกปอง ศรสนท. (2552). ระบบกลาวหาและระบบไตสวนในวธพจารณาความอาญา ใน

สรศกด ลขสทธวฒนกล (บ.ก.), ยนหยดบนหลกนตธรรม (119-146). กรงเทพฯ: เดอนตลา.

ฝายวจย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2525). รายงานผลการวจย ววฒนาการกฎหมายไทยในรอบ 200 ป ภาคกฎหมายวธสบญญต. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

พรเพชร วชตชลชย. (2542). ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยาน (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: เกรนโกรว.

พศล พรณ. (2541). เหตผลและความจ าเปนในการสบพยานโจทกประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย ศกษาเฉพาะคดจ าหนายและมไวครอบครองเพอจ าหนายซงยาเสพตดใหโทษ

DPU

143

ประเภท 1. งานวจยการอบรมหลกสตร ผบรหารกระบวนการยตธรรมระดบสง (บ.ย.ส.) รนท 3 วทยาลยการยตธรรม กระทรวงยตธรรม. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

แวว ยอดพยง. (2509). กฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน. กรงเทพมหานคร: สทธการพมพ. สงา ลนะสมต. (2525). กฎหมายอาญา 1 (พมพครงท 4). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง.

สถาบนกฎหมายอาญา ส านกงานอยการสงสด. (2540). ค ากลาวเปดการเสวนาทางวชาการ เรอง กระบวนการยตธรรมจะรวมมอกนคนหาความจรงในคดอาญาไดอยางไร. กรงเทพฯ: นตธรรม.

สถาบนวจยและใหค าปรกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร. (2549). รายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการวจย เรอง ศกษาความเปนไปไดในการก าหนดชนโทษ และการน าไปปรบใชในประมวลกฎหมายอาญา. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

สมชาย รตนชอสกล. (2546). รวมหมายเหตทายค าพพากษาฎกากฎหมายลกษณะพยาน ของศาสตราจารยจตต ตงศภทย (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: เดอนตลา.

สญญา ธรรมศกด. (2530). ค าอธบายประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ภาค 3 ถงภาค 7 (มาตรา 172 – 267) แกไขเพมเตมโดยประภาศน อวยชย (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: เนตบณฑตยสภา.

สน ย มโนม ย อดม . (2552 ) . ระบบกฎหมาย องกฤษ (พ มพค ร งท 3) . ก รง เทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

โสภณ รตนากร. (2549). ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยาน (พมพครงท 8). กรงเทพฯ: นตบรรณการ.

ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. (2476-2477). บนทกเรองการด าเนนคดอาญาโดยรวบรดและรวดเรวและเอกสารประกอบ. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

อนมต ใจสมทร. (2514). ค าอธบายประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาวาดวยการพจารณา การมค าพพากษาและค าสงในศาลชนตน และอทธรณ ฎกา ฯลฯ มาตรา 172 ถงมาตรา 267 (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: นตบรรณการ.

อดม รฐอมฤต. (2555). ค าอธบายกฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: เดอนตลา.

อทย หรญโต. (2525). พจนานกรมศพทกฎหมาย : องกฤษ – ไทย. กรงเทพ: ทพยอกษร. อทย อาทเวช. (2554). รวมบทความกฎหมายวธพจารณาความอาญาฝรงเศส เรอง โทษใน

กฎหมายอาญาฝรงเศส. กรงเทพ: ว. เจ. พรนตง.

DPU

144

บทความ

กมลชย รตนสกาววงศ. (2539, มนาคม). รายงานการเสวนาทางวชาการ เรอง กระบวนการยตธรรมจะรวมมอกนคนหาความจรงในคดอาญาไดอยางไร. บทบณฑตย, 52 (1), 85-136.

กรต กาญจนรนทร. (2547, เมษายน-พฤษภาคม). การรบฟงพยานหลกฐานและการวนจฉยขอเทจจรงในคดอาญา (ตอนท 1). วารสารศาลยตธรรม, 4 ( 5), 32-39.

คณต ณ นคร. (2528, กนยายน). วธพจารณาความอาญาของไทย หลกกฎหมายกบทางปฏบตทไมตรงกน. วารสารนตศาสตร, 5 (3), 1-17.

คณต ณ นคร. (2548, กมภาพนธ-มนาคม). การรบฟงพยานหลกฐานและการวนจฉยขอเทจจรงในคดอาญา (ตอนท 4). วารสารศาลยตธรรม, 5 (2), 68-71.

จตต เจรญฉ า. (2537, มนาคม). ค ารบทท าใหตนเองเสยประโยชนในทางอาญา. วารสารอยการ, 193, 29-35.

จ ารญเนตศาสตร, หลวง. (2549, มกราคม – มถนายน). แนวความคดในการปรบปรงราชการศาลยตธรรม. วารสารกฎหมายธรกจบณฑตย, 6 (1), 3-19.

ถาวร เชาววชารตน. (2541, มถนายน). ขอสงเกตเรองการสบพยานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย. วารสารอยการ, 21 (244), 17-28.

ธสทธ พนธฤทธ. (2538, เมษายน). ค ารบสารภาพชนสอบสวน. วารสารอยการ, 18 (206), 105-

128.

บญญต สชวะ. (2507, กนยายน). ยกประโยชนแหงการสงสยใหจ าเลย. ดลพาห, 11 (9), 2-9. ประมล สวรรณศร. (2511). การคนหาความจรงโดยพยานหลกฐาน. บทบณฑตย, 25, 754-755. พรเพชร วชตชลชย. (2536, กนยายน-ตลาคม). การชสองสถานหรอการสอบค าใหการจ าเลยใน

คดอาญา (Arraignment) ตามหลกกฎหมายอเมรกน. ดลพาห, 40 (5), 103-111. พรเพชร วชตชลชย. (2538, เมษยน-มถนายน). การพจารณาคดอาญาโดยลกขนตามกฎหมาย

อเมรกน. ดลพาห, 42 (2), 89-111. วงษ วระพงศ. (2500). ค ารบสารภาพในคดอาญา. ดลพาห, 14 (2), 22-30. ศรพล กศลศลปวฒ. (2550, มนาคม). กฎหมายวาดวยค ารบสารภาพ บทน า และความส าคญของ

ค ารบสารภาพ. บทบณฑตย, 63 (1), 131-159. อดม รฐอมฤต. (2542, มนาคม). พยานตามกฎหมายเกาสยาม. วารสารนตศาสตร, 29 (1), 121-

140

DPU

145

อดม รฐอมฤต. (2538, มถนายน). ผลของขอสนนษฐานตามกฎหมายตอการก าหนดหนาทน าสบในคดอาญา. วารสารนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 25 (2), 304-319.

อดม รฐอมฤต. (2555, มนาคม – เมษายน). การฟองคดอาญา. จลนต, 9 (2), 59-67.

วทยานพนธ

กอเกยรต เอยมบตรลบ. (2527). หลกการรบฟงค ารบสารภาพของผตองหา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วภา ปนวระ. (2551). บทบาทของศาลในการพจารณาคดอาญา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สรชย เชาวลต. (2546). ค ารบสารภาพกบการชงน าหนกพยานหลกฐานในคดอาญา (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อทธ มสกะพงษ. (2536). การด าเนนคดความผดเลกนอย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สารสนเทศจากสออเลกทรอนกส

จตต ตงศภทย. ขอสงเกตในการชงน าหนกพยานหลกฐานและการเขยนค าพพากษา. สบคน 15

มถนายน 2555, จาก http://elib.coj.go.th/Article/d20_6_2.pdf บญญต สชวะ. ขอสงเกตในการชงน าหนกพยานหลกฐานและการเขยนค าพพากษา. สบคน 21

มถนายน 2555, จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรมhttp://www.openbase.in.th/http:/%252Fwww.panyathai.or.th/wiki/index.php/

ปรชา สมาวงศ. การด าเนนคดอาญาในศาลองกฤษ. สบคน 10 กนยายน 2555, จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม http://elib.coj.go.th/Article/d3_8_4.pdf

พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 6) พ.ศ. 2499 (และบนทกประกอบ). สบคน 25 มถนายน 2555, จาก หองสมดอเลกทรอนกสศาลยตธรรม http://elib.coj.go.th/Article/d3_5_4.pdf

วชาภรณ แสงมณ. การสบพยานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลย. สบคน 10 กนยายน 2555, จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม http://elib.coj.go.th/Article/d20_6_6.pdf

DPU

146

สมคด ณ นคร. การพจารณาคดอาญาในศาลฝรงเศส. สบคน 20 สงหาคม 2555, จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม http://elib.coj.go.th/Article/d11_5_3.pdf

สมศกด ปาลวฒนวไชย. ถกปญหา ป.ว.อ. มาตรา 176. สบคน 15 มถนายน 2555, จาก http://elib.coj.go.th/Article/d4_1_9.pdf , http://elib.coj.go.th/Article/d3_5_4.pdf

สรจตร ศรบญมา. (2553). แนวคดการตอรองค ารบสารภาพมาใชในกระบวนการยตธรรม. สบคน 15 กนยายน 2555, จาก หองสมดอเลคทรอนกสศาลยตธรรม

http://elib.coj.go.th/Ebook/data/judge_report/2553-36.pdf ส านกงานศาลยตธรรมรวมกบศาลยตธรรมทวประเทศ. คมอค าแนะน าโครงการ “รวมใจไกลเกลย

และสมานฉนท ประจ าป พ.ศ. 2556”. สบคน 30 มถนายน 2556, จาก ส านกงานศาลยตธรรม http://www.adro.coj.go.th/userfiles/file/M"ed_efforts.pdf

ส านกระงบขอพพาท ส านกงานศาลยตธรรม. คมอปฏบตงานศนยสมานฉนทและสนตวธ. สบคน 30 มถนายน 2556, จาก เวบไซตส านกระงบขอพพาท ส านกงานศาลยตธรรม http://www.adro.coj.go.th/news_view.php?id_news=177#

ภาษาองกฤษ

DISSERTATION

Siriphon Kusonsinwut. (2008). A comparative study of confession law : The lesson for Thailand

regarding the exclusionary rule and confession admissibility standard (Doctoral

dissertation). United States: University of Illinois at Urbana-Champaign.

DPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

DPUDPU

163

ประวตผเขยน ชอ-นามสกล นางสาวกาญจนา นวไตรลาภ ประวตการศกษา นตศาสตรบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2552 เนตบณฑตไทย สมย 62 ส านกอบรมศกษากฎหมายแหง

เนตบณฑตยสภา พทธศกราช 2553 ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน นตกร ธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) DPU