ก

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

บทสรุปผูบริหาร แผนพัฒนาจังหวัดนครพนม พ.ศ. ๒๕61 – ๒๕65 เป�นการกําหนดทิศทางการพัฒนาของจังหวัด ซ่ึงจัดทําข้ึนโดยคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ (ก.บ.จ.) จังหวัดนครพนม ท้ังนี้ เป�นไปตามมาตรา ๕๓/๑ แห4งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ4นดิน พ.ศ. ๒๕๓๔ ซ่ึงแก8ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ4นดิน (ฉบับท่ี ๗) พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยจัดทําให8สอดคล8องกับแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ในระดับชาติและความต8องการของประชาชนในท8องถ่ินในจังหวัด และมาตรา ๑๙ แห4ง พระราชกฤษฎีกาว4าด8วยการบริหารงานจังหวัดและกลุ4มจังหวัดแบบบูรณาการ พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยยึดกระบวนการมีส4วนร4วมของทุกภาคส4วน ในจังหวัด จังหวัดได8ดําเนินการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการทบทวนแผนพัฒนาจังหวัดฯ เพ่ือชี้แจงนโยบาย หลักเกณฑK และวิธีการจัดทําแผนพัฒนาจังหวัดฯ รวมถึงการบูรณาการของทุกภาคส4วนในการทบทวนศักยภาพของจังหวัด (จุดแข็ง จุดอ4อน โอกาส และอุปสรรค) และเปNาหมายการพัฒนาจังหวัด จัดการประชุมคณะอนุกรรมการและคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ (ก.บ.จ.) ตลอดจนการประชุมปรึกษาหารือเพ่ือรับฟPงความคิดเห็นเก่ียวกับแผนพัฒนาจังหวัดฯ จากทุกภาคส4วนในจังหวัด ตามมาตรา ๑๙ แห4งพระราชกฤษฎีกาว4าด8วยการบริหารงานจังหวัดและกลุ4มจังหวัดแบบบูรณาการ พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยได8มีความเห็นชอบตรงกันในการกําหนดแนวทางการพัฒนาจังหวัดไว8 ดังนี้

เป�าหมายการพัฒนาจังหวัด “เมืองน4าอยู4 ประตูเศรษฐกิจสู4อาเซียนและจีนตอนใต8 – ตะวันออก”

ตัวช้ีวัดความสําเร็จตามเป�าหมายการพัฒนาจังหวัด “ประชาชนมีรายได8ต4อหัวเพ่ิมข้ึน (GPP Per Capita) ร8อยละ 3 (ฐานป] 60 = 76,000 บาทต4อคนต4อป])”

ประเด็นการพัฒนาของจังหวัด มี 6 ประเด็นการพัฒนา ได8แก4

1. การพัฒนาคุณภาพทางการท)องเท่ียวและบริการ ประกอบด8วย 4 แผนงาน คือ 1.1 พัฒนาคุณภาพ บุคลากร แหล4งท4องเท่ียว เส8นทางการท4องเท่ียว โครงสร8างพ้ืนฐาน สิ่งอํานวย

ความสะดวกและ ความปลอดภัย สินค8า และมาตรฐานบริการด8านการท4องเท่ียว 1.2 ส4งเสริมกิจกรรมการท4องเท่ียว ประเพณี ศาสนา ประวัติศาสตรK วัฒนธรรม ธรรมชาติ

เชิงกีฬา เชิงเกษตร เชิงสุขภาพ และการท4องเท่ียวชุมชน OTOP นวัตวิถี สู4การท4องเท่ียวอย4างยั่งยืน 1.3 การบริหารจัดการและบูรณาการความร4วมมือกับหน4วยงานท่ีเก่ียวข8องเพ่ือเชื่อมโยง

ในท8องถ่ิน ในประเทศและต4างประเทศ 1.4 พัฒนาการตลาดและประชาสัมพันธKการท4องเท่ียวและบริการผ4านแพลตฟอรKมดิจิทัล

2. การพัฒนาการเกษตรและอุตสาหกรรมการเกษตรเป/นมิตรกับส่ิงแวดลอม ประกอบด8วย 4 แผนงาน คือ

2.1 ผลผลิตทางการเกษตรมีคุณภาพ ได8มาตรฐานปลอดภัย และเป�นมิตรกับสิ่งแวดล8อม 2.2 การพัฒนาและส4งเสริมการประยุกตKใช8เทคโนโลยีและนวัตกรรมดิจิทัลด8านการเกษตรอัจฉริยะ 2.3 พัฒนาระบบตลาดสินค8าเกษตร 2.4 เกษตรกรมีคุณภาพชีวิตท่ีดีตามแนวทางของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

3. การพัฒนาการคาและการลงทุน ประกอบด8วย 5 แผนงาน คือ 3.1 พัฒนาโครงสร8างพ้ืนฐานเพ่ืออํานวยความสะดวกทางการค8า การลงทุน รองรับการเป�นเมือง

ศูนยKกลางการค8าชายแดน ประตูเศรษฐกิจสู4อาเซียนและจีนตอนใต8-ตะวันออก

ข

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

3.2 พัฒนาเครือข4ายและความร4วมมือทางการค8า การลงทุนในประเทศภูมิภาคอาเซียนและจีนตอนใต8-ตะวันออก

3.3 ส4งเสริมการค8าการลงทุนในเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษสู4อาเซียนและจีนตอนใต8-ตะวันออก 3.4 ส4งเสริมสนับสนุนและพัฒนาขีดความสามารถของผู8ประกอบการ SMEs สู4สากล 3.5 การพัฒนาและส4งเสริมการประยุกตKใช8เทคโนโลยีและนวัตกรรมดิจิทัล ด8านการขนส4ง

อัจฉริยะ (Smart Mobility) เพ่ืออํานวยความสะดวกทางการค8า การลงทุน และระบบขนส4ง

4. การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิตเพ่ือสรางความสุขอย)างย่ังยืน ประกอบด8วย 7 แผนงาน คือ 4.1 พัฒนาระบบการแพทยKและสาธารณสุข 4.2 ส4งเสริม พัฒนา และยกระดับคุณภาพการศึกษา 4.3 ส4งเสริมและประยุกตKใช8ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดํารงชีวิตและการแก8ไขปPญหา

ความยากจนแบบบูรณาการ 4.4 พัฒนาระบบสวัสดิการ และความม่ันคงทางสังคมเพ่ือยกระดับคุณภาพชีวิต 4.5 การพัฒนาโครงสร8างพ้ืนฐานท่ีครอบคลุมพ้ืนท่ีและได8มาตรฐานการให8บริการ 4.6 การพัฒนาและส4งเสริมด8านการดํารงชีวิตอัจฉริยะ (Smart Living) 4.7 การพัฒนาและส4งเสริมด8านพลเมืองอัจฉริยะ (Smart People)

5. การรักษาความม่ันคงและความสงบเรียบรอย ประกอบด8วย 4 แผนงาน คือ 5.1 เสริมสร8างความม่ันคงและความปลอดภัยในชีวิตและทรัพยKสินของหมู4บ8าน/ชุมชน/

ประชาชน ด8านการดํารงชีวิตอัจฉริยะ (Smart Living) 5.2 เพ่ิมศักยภาพเจ8าหน8าท่ีและอาสาสมัครให8มีประสิทธิภาพในการรักษาความม่ันคงและความ

สงบเรียบร8อยในพ้ืนท่ี 5.3 การเสริมสร8างความสัมพันธKกับประเทศเพ่ือนบ8านด8านความม่ันคง 5.4 การพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนเพ่ือเสริมสร8างความม่ันคงในพ้ืนท่ี

6. การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมอย)างย่ังยืน ประกอบด8วย 6 แผนงาน คือ 6.1 ส4งเสริมสนับสนุนการปลูกปuาในพ้ืนท่ีต4างๆ ท้ังในและนอกพ้ืนท่ีอนุรักษK 6.2 เสริมสร8างองคKความรู8 จิตสํานึกและการมีส4วนร4วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดล8อม 6.3 เสริมสร8างความม่ันคงด8านทรัพยากรน้ําเพ่ือการใช8ประโยชนKและปNองกันผลกระทบจาก

อุทกภัยและภัยแล8ง 6.4 เสริมสร8างมูลค4าและใช8ประโยชนKจากทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล8อม และพลังงาน 6.5 เสริมสร8างความรู8ด8านพลังงานและพลังงานทดแทนเพ่ือสร8างความม่ันคงด8านพลังงานของ

จังหวัด 6.6 การพัฒนาและส4งเสริมด8านสิ่งแวดล8อมอัจฉริยะ (Smart Environment) และพลังงาน

อัจฉริยะ (Smart Energy)

สารบัญ

บทสรุปผูบริหาร ก-ข

บทท่ี 1 ขอมูลเพ่ือการพัฒนา 1 1.1 ข�อมลูพ้ืนฐานทางกายภาพ 2 1.1.1 ประวัติความเป�นมา 2 1.1.2 ลักษณะทางกายภาพ 3 1.1.2.1 ท่ีตั้งและอาณาเขต 3 1.1.2.2 ลักษณะภมูิประเทศ 3 1.1.2.3 ลักษณะภมูิอากาศ 3 1.1.3 ข�อมูลการปกครอง/ประชากร 4 1.1.3.1 ข�อมูลการปกครอง 4 1.1.3.2 ข�อมูลประชากร 5 1.1.3.3 ศาสนา/ขนบธรรมเนียม/วัฒนธรรมประเพณ ี 10 1.1.4 ข�อมูลเศรษฐกิจ 13 1.1.4.1 โครงสร�างเศรษฐกิจหลัก 13 1.1.4.2 มูลค3าผลิตภัณฑ6หลักของจังหวัด 15 1.1.4.3 การผลติท่ีสําคัญ 16 1.1.4.4 อุตสาหกรรม 17 1.1.4.5 การค�าชายแดน 19 1.1.4.6 ด�านการท3องเท่ียว 21 1.1.5 ข�อมูลด�านสังคม 21 1.1.5.1 ข�อมูลคุณภาพชีวิตของประชาชนจังหวัดนครพนม ตามเกณฑ6ช้ีวัด จปฐ. 21 1.1.5.2 จํานวนประชากรจําแนกตามระดับการศึกษา ระดับจังหวัด ป? 2560 22 1.1.5.3 จํานวนประชากรจําแนกตามประเภทอาชีพ ระดับจังหวัด ป? 2560 22 1.1.5.4 ระดับความสุขเฉลี่ย ป? 2560 23 1.1.5.5 ปAญหาท่ีควรได�รับการแก�ไขของคนนครพนม ป? 2560 23 1.1.6 ข�อมูลด�านสาธารณสุข 24 1.1.6.1 ข�อมูลผู�ใช�บริการในจังหวัดนครพนม 2557-2560 24 1.1.6.2 ความเพียงพอของบุคลากรทางการแพทย6จังหวัดนครพนม 2557 – 2560 24 1.1.6.3 สาเหตุการตายของประชาชนจังหวัดนครพนม ป? 2557 – 2560 24 1.1.7 ข�อมูลด�านการศึกษา 25 1.1.7.1 จํานวนสถานศึกษาจังหวัดนครพนม 25 1.1.7.2 จํานวนนักเรียน/นักศึกษาจังหวัดนครพนม 26 1.1.7.3 จํานวนคร/ูคณาจารย6และบุคลากรทางการศึกษาจังหวัด 26 1.1.8 ข�อมูลโครงสร�างพ้ืนฐาน 27 1.1.8.1 การวางผังเมืองและพ้ืนท่ี 27 1.1.8.2 ไฟฟIา 27 1.1.8.3 ประปา 28 1.1.8.4 การคมนาคมขนส3ง 28 1.1.9 ข�อมูลทรัพยากรธรรมชาตแิละสิ่งแวดล�อม 36 1.1.9.1 ทรัพยากรนํ้า 36 1.1.9.2 ทรัพยากรดินและการใช�ท่ีดิน 39 1.1.9.3 ทรัพยากรปJาไม� 41 1.1.9.4 ทรัพยากรสัตว6ปJา 41 1.1.9.5 ทรัพยากรธรณ ี 41

สารบัญ (ต อ)

1.1.10 ข�อมูลแหล3งท3องเท่ียวท่ีสาํคัญ 43 1.1.10.1 แหล3งท3องเท่ียวทางธรรมชาต ิ 43 1.1.10.2 แหล3งท3องเท่ียวทางธรณีวิทยา 44 1.1.10.3 แหล3งท3องเท่ียวทางประวัติศาสตร6 45 1.1.10.4 แหล3งท3องเท่ียวทางวัฒนธรรม 48 1.1.10.5 แหล3งท3องเท่ียวเพ่ือการพักผ3อน 50 1.1.11 ข�อมูลการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 51 1.1.12 ข�อมูลเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษนครพนม 52 1.1.12.1 บทบาทท่ีเหมาะสมเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษนครพนม 52 1.1.12.2 กิจการเปIาหมายในเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษนครพนม 53 1.1.12.3 สิทธิประโยชน6ท่ีได�รับ 53 1.1.12.4 การสรรหาและคัดเลือกผู�พัฒนาพ้ืนท่ีเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษนครพนม 54 1.1.12.5 การเตรียมความพร�อมของจังหวัด 55 1.2 ประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี 56 1.2.1 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอเมืองนครพนม 57 1.2.2 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอธาตุพนม 59 1.2.3 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอนาแก 60 1.2.4 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอบ�านแพง 62 1.2.5 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอนาหว�า 63 1.2.6 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอท3าอุเทน 65 1.2.7 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอเรณูนคร 67 1.2.8 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอโพนสวรรค6 70 1.2.9 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอนาทม 72 1.2.10 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอศรีสงคราม 74 1.2.11 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอปลาปาก 75 1.2.12 สรุปประเด็นประเด็นปAญหาและความต�องการเชิงพ้ืนท่ี อําเภอวังยาง 76 1.3 ผลการพัฒนาและแก�ไขปAญหาจังหวัดในช3วงท่ีผ3านมา 77 1.3.1 ด�านการท3องเท่ียว 77 1.3.2 ด�านการเกษตร 78 1.3.3 ด�านการค�าและการลงทุน 79 1.3.4 ด�านสังคม 80 1.3.5 ด�านความมั่นคง 81 1.3.6 ด�านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล�อม 82

บทท่ี 2 ประเด็นการพัฒนา 83 2.1 บทวิเคราะห6 84 2.1.1 วิเคราะห6ศักยภาพจังหวัดนครพนม (SWOT Analysis) 84 2.1.2 วิเคราะห6ด�านเศรษฐกิจ 91 2.1.2.1 ภาพรวมเศรษฐกิจ 91 2.1.2.2 แนวโน�มเศรษฐกิจจังหวัดนครพนมป? 2561 93 2.1.3 วิเคราะห6ด�านการเกษตร 94 2.1.3.1 ภาพรวมการเกษตรและเศรษฐกิจจังหวัดนครพนม 94 2.1.3.2 การเพาะปลูกจังหวัดนครพนม 95 2.1.3.3 การประมง 98 2.1.3.4 การปศุสัตว6 100

สารบัญ (ต อ)

2.1.4 วิเคราะห6ด�านอุตสาหกรรม 103 2.1.4.1 โครงสร�างการผลิตภาคอุตสาหกรรม 103 2.1.4.2 การรับรองผลิตภณัฑ6มาตรฐานชุมชน 104 2.1.5 วิเคราะห6ผลติภณัฑ6สินค�า OTOP 104 2.1.5.1 ภาพรวมผลิตสินค�า OTOP จังหวัดนครพนม 104 2.1.5.2 มูลค3าทางเศรษฐกิจของสินค�า OTOP 106 2.1.5.3 ปAจจัยซ่ึงส3งผลต3อมลูค3าและความต�องการสินค�า OTOP 107 2.1.6 วิเคราะห6การค�าการลงทุน และการค�าชายแดน 108 2.1.6.1 ภาพรวมการค�าการลงทุนจังหวัดนครพนม 108 2.1.6.2 การค�าชายแดน – การค�าผ3านแดน 109 2.1.7 วิเคราะห6ด�านการท3องเท่ียว 110 2.1.7.1 ข�อมูลท่ัวไป 110 2.1.7.2 อัตลักษณ6 กับการพัฒนาการท3องเท่ียว 110 2.1.7.3 สถานการณ6การท3องเท่ียวจังหวัดนครพนม 111 2.1.7.4 ข�อท�าทายว3าด�วยการพัฒนาการท3องเท่ียวจังหวัดนครพนม 112 2.1.8 วิเคราะห6ประชากรจังหวัดนครพนม 113 2.1.9 วิเคราะห6ด�านแรงงาน 115 2.1.9.1 ภาพรวมกําลังแรงงาน 115 2.1.9.2 การใช�แรงงานต3างด�าว 117 2.1.10 วิเคราะห6ความยากจน หน้ีสินและการเปลี่ยนแปลงโครงสร�างรายได�ครัวเรือน 119 2.1.11 วิเคราะห6ด�านสาธารณสขุ 121 2.1.11.1 ความเพียงพอของบุคลากรทางการแพทย6 121 2.1.11.2 สุขภาพและการเข�ารับบริการทางสาธารณะสุข 122 2.1.12 วิเคราะห6ด�านการศึกษา 123 2.1.12.1 คุณภาพการศึกษา 123 2.1.13 วิเคราะห6ด�านความมั่นคง 124 2.1.13.1 ภาพรวมด�านความมั่นคงจังหวัดนครพนม 124 2.1.13.2 ความปลอดภัยในชีวิตในทรัพย6สินและความมั่นคง 124 2.1.13.3 ปAญหาท่ีมผีลกระทบต3อจังหวัดนครพนมด�านความมั่นคง 125 2.1.13.4 สถานการณ6ความสัมพันธ6กับประเทศเพ่ือนบ�าน 126 2.1.14 ด�านสาธารณภัย 126 2.1.14.1 อุทกภัย 126 2.1.14.2 ภัยแล�ง 129 2.1.14.3 วาตภัย 130 2.1.14.4 อัคคีภัย 131 2.1.14.5 อุบัตเิหตุทางถนน 132 2.1.15 วิเคราะห6ด�านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล�อม 133 2.1.15.1 ทรัพยากรนํ้า 133 2.1.15.2 ทรัพยากรดินและการใช�ท่ีดิน 134 2.1.15.3 ทรัพยากรปJาไม� 136 2.1.15.4 พ้ืนท่ีชุ3มนํ้า 137 2.1.15.5 คุณภาพสิ่งแวดล�อมและการบริหารจัดการ 138

สารบัญ (ต อ)

2.2 เปIาหมายการพัฒนาจังหวัด 141 2.3 ตัวช้ีวัดความสาํเรจ็ตามเปIาหมายการพัฒนาจังหวัด 141 2.4 ประเด็นการพัฒนาของจังหวัด 141 ประเด็นการพัฒนาท่ี 1 การพัฒนาคุณภาพทางการท3องเท่ียวและบริการ 142 ประเด็นการพัฒนาท่ี 2 การพัฒนาการเกษตรและอุตสาหกรรมการเกษตรเป�นมติรกับสิ่งแวดล�อม 143 ประเด็นการพัฒนาท่ี 3 การพัฒนาการค�าและการลงทุน 145 ประเด็นการพัฒนาท่ี 4 การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิตเพ่ือสร�างความสุขอย3างยั่งยืน 147 ประเด็นการพัฒนาท่ี 5 การรักษาความมั่นคงและความสงบเรียบร�อย 150 ประเด็นการพัฒนาท่ี 6 การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิง่แวดล�อมอย3างยั่งยืน 152

แบบ จ.1 และ จ.1-1 155

ภาคผนวก ก รายการตรวจสอบการดําเนินการตามพระราชกฤษฎีกาว าดวยการบริหารงานจังหวัด 352 และกลุ มจังหวัดแบบบูรณาการ พ.ศ. ๒๕๕๑

ภาคผนวก ข สรุปผลการทบทวนแผนพัฒนาจังหวัด (พ.ศ.๒๕๖๑ - ๒๕๖5) ฉบับทบทวน 354

ภาคผนวก ค รายงานการประชุมคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ (ก.บ.จ.) 356 จังหวัดนครพนม ครั้งท่ี 8/๒๕62

สารบัญตาราง

ตารางท่ี 1.1 สถิติข�อมลูด�านภูมิอากาศของอําเภอเมืองนครพนมตั้งแต3ป? พ.ศ. 2557 – พ.ศ. 2560 4 ตารางท่ี 1.2 สถิติปริมาณนํ้าฝนเฉลี่ยของจังหวัดนครพนมตั้งแต3ป? พ.ศ. 2557 – พ.ศ. 2560 4 ตารางท่ี 1.3 แสดงข�อมูลการปกครองของจังหวัดนครพนม 5 ตารางท่ี 1.4 แสดงจํานวนประชากรแยกเพศ รายอําเภอ/ท�องถ่ิน 5 ตารางท่ี 1.5 แสดงจํานวนประชากร 6 ตารางท่ี 1.6 แสดงประชากรเด็ก อายุต่ํากว3า 18 ป? 7 ตารางท่ี 1.7 แสดงประชากรเยาวชน 7 ตารางท่ี 1.8 แสดงประชากรวัยแรงงาน 8 ตารางท่ี 1.9 แสดงประชากรวัยผู�สูงอายุ 8 ตารางท่ี 1.10 แสดงคนพิการท่ีจดทะเบียนและประเภทของความพิการ 9 ตารางท่ี 1.11 แสดงร�อยละของจํานวนประชากรจังหวัดนครพนม 9 ตารางท่ี 1.12 แสดงรายช่ือหมู3บ�านวัฒนธรรมชนเผ3าจังหวัดนครพนม 12 ตารางท่ี 1.13 ผลติภณัฑ6มวลรวมจังหวัดนครพนม (GPP) ป? 2560 (ลําดับท่ี) 15 ตารางท่ี 1.14 ผลติภณัฑ6มวลรวมจังหวัดนครพนมต3อคน (รายได�เฉลี่ยต3อหัว) (GPP Per Capita) (ลําดับท่ี) 16 ตารางท่ี 1.15 แสดงสินค�าเกษตรเศรษฐกิจท่ีสําคัญป?การเพาะปลูก ป? 2560/2561 16 ตารางท่ี 1.16 แสดงจํานวนโรงงานในจังหวัดนครพนมแยกตามรายอําเภอ 17 ตารางท่ี 1.17 มูลค3าการค�าชายแดน ป? พ.ศ. 2557 – 2562 (ม.ค.-ก.ย.62) (นําเข�า + ส3งออก) 20 ตารางท่ี 1.18 มูลค3าสินค�าผ3านแดน ป? พ.ศ. 2557 – 2562 (ม.ค.-ก.ย.62) 20 จาก สปป.ลาว ไปประเทศท่ี 3 (ขาเข�า) และจาก ประเทศท่ี 3 ไป สปป.ลาว (ขาออก) ตารางท่ี 1.19 ตารางรวมมูลค3าการค�าชายแดน และผ3านแดน ป? พ.ศ. 2557 – 2562 (ม.ค.-ก.ย.62) 20 ตารางท่ี 1.20 แสดงข�อมูลสถิตดิ�านการท3องเท่ียวของจังหวัดนครพนม พ.ศ. 2559 – 2561 21 ตารางท่ี 1.21 แสดงจํานวนประชากรจําแนกตามระดบัการศึกษา ระดับจังหวัด ป? 2560 22 ตารางท่ี 1.22 แสดงจํานวนประชากรจําแนกตามประเภทอาชีพ ระดับจังหวัด ป? 2560 22 ตารางท่ี 1.23 แสดงระดับความสุขเฉลีย่ ป? 2560 23 ตารางท่ี 1.24 ปAญหาท่ีควรได�รับการแก�ไขของคนนครพนม ป? 2560 10 ลําดับแรก ตามเกณฑ6ตัวช้ีวัด จปฐ. 23 ตารางท่ี 1.25 ข�อมูลผู�ใช�บริการในจังหวัดนครพนม 2557-2560 24 ตารางท่ี 1.26 ความเพียงพอของบุคลากรทางการแพทย6จังหวัดนครพนม 2557 – 2560 24 ตารางท่ี 1.27 5 อันดับของโรคท่ีมีอัตราตายต3อประชากรแสนคน จังหวัดนครพนม 2557 – 2560 24 ตารางท่ี 1.28 จํานวนผู�รับบริการต3างชาติรับบริการในหน3วยบริการจังหวัดนครพนม ป? 2557 – 2560 25 ตารางท่ี 1.29 แสดงจํานวนสถานศึกษาจังหวัดนครพนม ป?การศึกษา 2560 จําแนกตามสังกัดและรายอําเภอ 25 ตารางท่ี 1.30 แสดงข�อมูลจํานวนสถานศึกษา/นักเรียน/หน3วยงานทางการศึกษาในจังหวัดนครพนม 26 ตารางท่ี 1.31 แสดงข�อมูลโรงไฟฟIาพลังงานแสงอาทิตย6 27 ตารางท่ี 1.32 แสดงข�อมูลโรงไฟฟIาชีวมวล 27 ตารางท่ี 1.33 สถานีไฟฟIาแรงสูงขนาด 230 kV จํานวน 1 แห3ง (กฟผ.) 27 ตารางท่ี 1.34 สถานีไฟฟIาแรงสูงขนาด 115 kV มีจํานวน 1 แห3ง (กฟผ.) 28 ตารางท่ี 1.35 สถานีไฟฟIาแรงสูง (กฟภ.) จํานวน 1 แห3ง สถานีศรสีงคราม (SSK) ระดับแรงดัน 115-22kV 28 ตารางท่ี 1.36 ระยะทางระหว3างจังหวัด 29 ตารางท่ี 1.37 ระยะทางระหว3างอําเภอ 29 ตารางท่ี 1.38 แสดงข�อมูลรถโดยสารประจําทางในจังหวัดนครพนม 31 ตารางท่ี 1.39 สถิตผิู�โดยสารของท3าอากาศยานนครพนม ป? พ.ศ. 2558 – 2561 35 ตารางท่ี 1.40 ข�อมูลสภาพแหล3งนํ้าธรรมชาติในพ้ืนท่ีจังหวัดนครพนม 37 ตารางท่ี 1.41 แสดงข�อมูลด�านโครงการชลประทานในพ้ืนท่ีจังหวัดนครพนม 38 ตารางท่ี 1.42 ผลการตรวจวัดคุณภาพนํ้าผิวดิน 39 ตารางท่ี 1.43 เน้ือท่ีกลุ3มชุดดินและพ้ืนท่ีเบ็ดเตล็ดจังหวัดนครพนม 39 ตารางท่ี 1.44 สภาพการใช�ท่ีดินของจังหวัดนครพนม ป? พ.ศ. 2556 40

สารบัญตาราง (ต อ) ตารางท่ี 1.45 แสดงสถิติข�อมูลสภาพพ้ืนท่ีปJาไม�ของจังหวัดนครพนม ย�อนหลัง 4 ป? 41 ตารางท่ี 1.46 จํานวนโครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 52 ตารางท่ี 1.47 กิจการเปIาหมายในเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษนครพนม 53 ตารางท่ี 1.48 สิทธิประโยชน6ท่ีได�รับจากสํานักงานคณะกรรมการส3งเสริมการลงทุน (BOI) 53 ตารางท่ี 2.1 การวิเคราะห6ศักยภาพจังหวัดนครพนม (SWOT Analysis) 84 ตารางท่ี 2.2 สัดส3วนมลูค3าการผลติรายสาขาระหว3างป? 2557-2559 92 ตารางท่ี 2.3 ผลิตภณัฑ6มวลรวมภาคการเกษตรแยกรายประเภทการผลิตระหว3างป? 2557 – 2559 95 ตารางท่ี 2.4 พ้ืนท่ีเพาะปลูกและปริมาณผลผลิตต3อไรของพืชเศรษฐกิจท่ีสําคัญของจังหวัดนครพนม 96 ตารางท่ี 2.5 มูลค3าของพืชเศรษฐกิจท่ีสําคัญของจังหวัด 96 ตารางท่ี 2.6 ปริมาณการเพาะเลีย้งสัตว6นํ้าจังหวัดนครพนม 2556 – 2557 99 ตารางท่ี 2.7 ปริมาณการจับสตัว6นํ้าตามธรรมชาติ 2556 – 2560 100 ตารางท่ี 2.8 จํานวนสัตว6เศรษฐกิจและเกษตรกรผู�เลียงสตัว6ประเภทต3างๆ 100 ตารางท่ี 2.9 มูลค3าปศุสตัว6ท่ีขายระหว3างป? 2558-2561 100 ตารางท่ี 2.10 ปริมาณสตัว6ส3งออกนอกราชอาณาจักร 102 ตารางท่ี 2.11 ประเภทอุตสาหกรรมของจังหวัด 103 ตารางท่ี 2.12 การเปลี่ยนแปลงประเภทโรงงานระหว3างป? 2559 – 2562 103 ตารางท่ี 2.13 การขอรับคําขอใบรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ6ชุมชน (มผช) ในป? 2557 – 2562 104 ตารางท่ี 2.14 จํานวนผู�ผลิตผลติภัณฑ6ชุมชน แลผลติภณัฑ6ระหว3างป? 2558 – 2560 105 ตารางท่ี 2.15 มลูค3าสินค�า OTOP สําคัญต3อช้ินระหว3างป? 2558-2560 105 ตารางท่ี 2.16 การจดทะเบียนแยกเป�นประเภทธุรกิจระหว3างป? 2560 – 2562 108 ตารางท่ี 2.17 การเปลี่ยนแปลงมลูค3าการค�าชายแดนระหว3างป? 2558 -2561 109 ตารางท่ี 2.18 มูลค3าการค�าชายแดนและผ3านแดนเมื่อแบ3งจุดผ3านแดนระหว3างป? 2559 -2561 109 ตารางท่ี 2.19 การคาดประมาณประชากรของจังหวัดนครพนม พ.ศ. 2553 2563 และ 2573 115 ตารางท่ี 2.20 ประชากรอายุ 15 ป?ข้ึนไป จําแนกตามสถานภาพแรงงาน จังหวัดนครพนม พ.ศ.2556-2560 115 ตารางท่ี 2.21 แรงงานต3างด�าวท่ีคงเหลือ ในจังหวัดนครพนม ระหว3างป? (2558 – 2561) 117 ตารางท่ี 2.22 ความเพียงพอของบุคลากรทางการแพทย6จังหวัดนครพนม 2557-2560 121 ตารางท่ี 2.23 5 อันดับของโรคท่ีมีอัตราตายต3อประชากรแสนคน จังหวัดนครพนม 2557-2560 122 ตารางท่ี 2.24 จํานวนผู�รับบริการต3างชาติรับบริการในหน3วยบริการจังหวัดนครพนม ป? 2557-2560 122 ตารางท่ี 2.25 ข�อมูลผู�ใช�บริการในจังหวัดนครพนม 2557-2560 122 ตารางท่ี 2.26 คะแนนเฉลี่ยการสอบ O-Net จังหวัดนครพนม 2559-2562 123 ตารางท่ี 2.27 สถิติคดีอาชญากรรมของจังหวัดนครพนม ในป? พ.ศ. 2558 – 2561 124 ตารางท่ี 2.28 คดีความผิดท่ีเก่ียวกับยาเสพตดิท่ีเกิดในจังหวัดนครพนมระหว3างป? 2558 – 2561 124 ตารางท่ี 2.29 ปริมาณการรับนํ้าของลุ3มนํ้าต3างๆ 127 ตารางท่ี 2.30 การเก็บข�อมลูปริมาณนํ้าฝนสะสมท่ีตกในจังหวัดนครพนมระหว3างป? พ.ศ. 2557 – 2562 128 ตารางท่ี 2.31 จํานวนผู�ได�รับผลกระทบจากภยัแล�ง 129 ตารางท่ี 2.32 จํานวนผู�ได�รับผลกระทบจากวาตภัย 130 ตารางท่ี 2.33 จํานวนผู�ได�รับผลกระทบจากอัคคีภยั 132 ตารางท่ี 2.34 สรุปการเกิดอุบัติเหตุในจังหวัดนครพนมระหว3างป? พ.ศ. 2557 – 2562 132 ตารางท่ี 2.35 สภาพการใช�ประโยชน6ท่ีดินในจังหวัดนครพนม 255๓-2560 134 ตารางท่ี 2.36 การเปลี่ยนแปลงพ้ืนท่ีปJาไม�ในจังหวัด 136 ตารางท่ี 2.37 การเปลี่ยนแปลงพ้ืนท่ีชุ3มนํ้าในจังหวัดนครพนม (2557-2560) 137 ตารางท่ี 2.38 คุณภาพนํ้าในจังหวัดนครพนมระหว3าง 2558-2560 138 ตารางท่ี 2.39 คุณภาพอากาศในจังหวัดนครพนมระหว3าง 2558-2560 139

ตารางท่ี 2.40 คุณภาพเสียงในจังหวัดนครพนมระหว3าง 2558-2560 139 ตารางท่ี 2.41 ปริมาณขยะในจังหวัดนครพนม 2558-2560 140

สารบัญแผนภูมิ

แผนภูมิท่ี 1.1 แสดงจํานวนประชากร 6 แผนภูมิท่ี 1.2 แสดงจํานวนประชากรเด็ก อายุ ต่าํกว3า 18 ป? 7 แผนภูมิท่ี 1.3 แสดงจํานวนประชากรวัยผู�สูงอาย ุ 8 แผนภูมิท่ี 1.4 แสดงจํานวนคนพิการท่ีจดทะเบียนและประเภทของความพิการ 9 แผนภูมิท่ี 1.5 แสดงจํานวนประชากรจังหวัดนครพนม 10 แผนภูมิท่ี 1.6 แสดงโครงสร�างผลติภัณฑ6มวลรวมจังหวัดนครพนม ป? พ.ศ. 2560 (แยกรายภาค) 13 แผนภูมิท่ี 1.7 แสดงโครงสร�างผลติภัณฑ6มวลรวมจังหวัดนครพนม ป? พ.ศ.2560 (แยกรายสาขา) 13 แผนภูมิท่ี 1.8 แสดงผลิตภัณฑ6มวลรวมจังหวัดนครพนม ป? 2560 15 แผนภูมิท่ี 1.9 แสดงผลิตภัณฑ6มวลรวมต3อหัวของจังหวัดนครพนม (บาท/คน/ป?) 15 แผนภูมิท่ี 1.10 แสดงมูลค3าการค�าชายแดน 2558 – 2562 (ม.ค.-ก.ย.) 20 แผนภูมิท่ี 1.11 แสดงข�อมูลสถิตผิู�โดยสารขาเข�า – ขาออก ป? 2558 – ปAจจุบัน 36 แผนภูมิท่ี 1.12 แสดงข�อมูลสถิตริวมผู�โดยสาร ป? 2557 – ปAจจุบัน 36 แผนภูมิท่ี 1.13 แสดงสถิติข�อมลูสภาพพ้ืนท่ีปJาไม�ของจังหวัดนครพนม ย�อนหลัง 4 ป? 41 แผนภูมิท่ี 2.1 การเปลี่ยนแปลงผลิตภณัฑ6มวลรวมจังหวัดนครพนม ระหว3างป? 2554 – 2559 91 แผนภูมิท่ี 2.2 การเปลี่ยนแปลงผลิตภณัฑ6มวลรวมต3อหัว ระหว3างป? 2554 – 2559 91 แผนภูมิท่ี 2.3 สัดส3วนภาคการผลติของจังหวัดนครพนม ป? 2559 92 แผนภูมิท่ี 2.4 มูลค3าสินค�า OTOP ระหว3างป? 2558 – 2560 106 แผนภูมิท่ี 2.5 สัดส3วนมูลค3าสินค�า OTOP ท่ีมีการจําหน3ายระหว3างป? 2558 – 2560 107 แผนภูมิท่ี 2.6 จํานวนนักท3องเท่ียวและมลูค3าการท3องเท่ียวของจังหวัดนครพนมระหว3างป? 2558-2560 111 แผนภูมิท่ี 2.7 โครงสร�างประชากรจังหวัดนครพนมป? 2550 (ซ�าย) และป? 2560 (ขวา) 114 แผนภูมิท่ี 2.8 การคาดประมาณประชากรของจังหวัดนครพนม พ.ศ. 2553 2563 และ 2573 114 แผนภูมิท่ี 2.9 อัตราการว3างงานของจังหวัดนครพนม 115 แผนภูมิท่ี 2.10 ร�อยละแรงงานนอกระบบระหว3างป? 2558-2560 116 แผนภูมิท่ี 2.11 จํานวนแรงงานตามมาตรา 59 ระหว3างป? 2558 – กรกฎาคม 2561 118 แผนภูมิท่ี 2.12 จํานวนแรงงาน 3 สัญชาติ กลุ3มพํานักตามมติ ครม. ระหว3างป? 2558–กรกฎาคม 2561 119 แผนภูมิท่ี 2.13 สัดส3วนครัวเรือนท่ีเป�นหน้ีในป? 2556-2560 120 แผนภูมิท่ี 2.14 วัตถุประสงค6ของการกูยืมเงิน ป? 2556 และ 2560 120 แผนภูมิท่ี 2.15 ร�อยละของประชาชนท่ีประกอบอาชีพเกษตรกรรมระหว3างป? 2557-2560 121

สารบัญรูปภาพ

รูปภาพท่ี 1.1 แผนท่ีแสดงปริมาณนํ้าฝนเฉลี่ยของจังหวัดนครพนม 10 ป? 4 รูปภาพท่ี 1.2 แผนท่ีท3องเท่ียวจังหวัดนครพนม 30 รูปภาพท่ี 1.3 แสดงการเช่ือมโยงโครงข3ายคมนาคมขนส3งของจังหวัดนครพนมสู3ประเทศเพ่ือนบ�านและจีนตอนใต� 34 รูปภาพท่ี 2.1 การวิเคราะห6สถานภาพทางการตลาด นักท3องเท่ียวไทย ฐานข�อมูลป? 2558-2559 112 รูปภาพท่ี 2.2 การสํารวจการย�ายถ่ินจังหวัดนครพนมระหว3างป? 2554 – 2559 113

๑

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

บทท่ี 1 ข�อมูลเพ่ือการพัฒนา

๒

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

บทที่ 1 ข�อมูลเพ่ือการพัฒนา 1.1 ข�อมูลพ้ืนฐานทางกายภาพ 1.1.1 ประวัติความเป"นมา

จังหวัดนครพนม ต้ังอยู�ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีประวัติสืบทอดยาวนานมาหลายร'อยป( เดิมเคยเป)นมหานครของ “อาณาจักรศรีโคตรบูรณ-” ท่ีรุ�งเรืองในอดีต ประมาณราวต'นพุทธศตวรรษท่ี 12 เป)นอาณาจักรอิสระไม�ข้ึนกับใคร ในช�วงประมาณพุทธศตวรรษท่ี 16 อาณาจักรศรีโคตรบูรณ- ได'เสื่อมอํานาจลงตกอยู�ภายใต'การปกครองของอาณาจักรขอมต�อมาในราวพุทธศตวรรษท่ี 18 ชื่อของ “ศรีโคตรบูรณ-” ได'กลายมาเป)นเมืองในอาณาจักรล'านช'าง มีฐานะเป)นเมืองลูกหลวง โดยพระเจ'ากรุงศรีสัตนาคนหุตล'านช'าง ทรงสร'างเมืองท่ีปากห'วยหินบูรณ- (ปากห'วยบรรจบลําน้ําโขงฝ=>งซ'ายตรงข'ามอําเภอท�าอุเทน เหนือเมืองนครพนม) และได'สืบทอดราชสมบัติต�ออีกหลายพระองค- ภายหลังย'ายเมืองมาต้ังท่ีปBาไม'รวกห'วยศรีมังริมแม�น้ําโขงฝ=>งซ'าย (คือเมืองเก�าใต'เมืองท�าแขกในป=จจุบัน) ถึงป( พ.ศ. 2297 มีพระนครานุรักษ-ครองเมืองศรีโคตรบูรณ- มีความเห็นว�าเมืองมิได'ต้ังอยู�ท่ีปากห'วยแล'วจึงได'เปลี่ยนนามเมืองใหม�ว�า “เมืองมรุกขนคร” เพราะถือว�าสร'างข้ึนในดงไม'รวก นามเมืองศรีโคตรบูรณ-จึงเปลี่ยนไปต้ังแต�ครั้งนั้น ช�วงประมาณ พ.ศ. 2309 สมัยพระบรมราชากู�แก'ว หลังจากชนะศึกกับพระนครานุรักษ- (คําสิงห-) เจ'าราชบุตรเขยผู'ไปสวามิภักด์ิต�อพระเจ'าไชยเชษฐาธิราชท่ี 2 (เจ'าองค-หล�อ) แห�งนครเวียงจันทน- พระองค-ได'ย'ายเมืองข'ามฝ=>งแม�น้ําโขงมาท่ีปากบังฮวก (ฝ=>งประเทศไทยป=จจุบันคือบริเวณวัดมรุกขนคร ตําบลดอนนางหงส- อําเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม) และต�อมาในป( พ.ศ.2321 พระเจ'ากรุงธนบุรีทรงพระกรุณาโปรดเกล'าฯ ให'สมเด็จเจ'าพระยามหากษัตริย-ศึก และเจ'าพระยาสุรสิงหนาท ยกทัพมาตีเอาหัวเมืองทางแถบแม�น้ําโขง รวมไปจนถึงนครเวียงจันทน- เมืองมรุกขนครจึงได'ข้ึนกับกรุงธนบุรีในสมัยนี้ แต�ยังคงปกครองตนเองอยู� หลังจากนั้น ราวป( พ.ศ. 2322 สมัยพระบรมราชา (พรหมา) ได'ย'ายเมืองจากปากบังฮวก มาอยู�ท่ีบ'านหนองจันทร- (ห�างจากตัวเมืองนครพนมไปทางธาตุพนม 5 กม.) แล'วสถาปนาเมืองข้ึนใหม�ชื่อว�า “นครราชธานีศรีโคตรบูรณ-” ต�อมาในช�วง พ.ศ. 2330 ได'ย'ายเมืองมาต้ังทางฝ=>งขวาแม�น้ําโขงท่ีปากห'วยบังฮวกบรรจบกับแม�น้ําโขง (ป=จจุบันอยู�ระหว�างบ'านดอนนางหงส-ท�า ตําบลดอนนางหงส- อําเภอธาตุพนม เลยลงไปถึงบ'านธาตุน'อยศรีบุญเรือง ตําบลพระกลางทุ�ง อําเภอธาตุพนม) เม่ือย'ายมาต้ังท่ีปากห'วยบังฮวกได'ประมาณ 20 ป( น้ําก็ได'กัดเซาะตลิ่งพังลงมามาก จึงได'ย'ายเมืองมาต้ังท่ีบ'านหนองจันทร- (ห�างจากตัวเมืองนครพนมไปทางทิศใต' 4 กิโลเมตร) ต้ังชื่อเมืองใหม�ว�า “นครบุรีราชธานี” ต�อมาในป( พ.ศ. 2337 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟRาจุฬาโลกมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล'าฯ ให'เปลี่ยนนามเมืองเสียใหม�ว�า “เมืองนครพนม” ข้ึนตรงต�อกรุงเทพมหานคร การท่ีพระราชทานนามว�า “เมืองนครพนม” สันนิษฐานได'ว�า อาจจะเนื่องด'วยเดิมเมืองนี้เป)นเมืองลูกหลวงมาก�อน เป)นเมืองท่ีมีความสําคัญทางประวัติศาสตร- จึงให'ใช'คําว�า “นคร” หรืออีกนัยหนึ่งคําว�า “นคร” นี้ อาจรักษาชื่อเมืองเดิมไว' คือ “เมืองนครบุรีราชธานี” ส�วนคําว�า “พนม” อาจจะเนื่องด'วยจังหวัดนี้มีองค-พระธาตุพนมประดิษฐานอยู� หรืออาจจะเนื่องจากเดิมมีอาณาเขตไกลไปถึงดินแดนฝ=>งซ'ายของแม�น้ําโขง คือบริเวณเมืองท�าแขก ซ่ึงมีภูเขาสลับซับซ'อนมากมาย ไปจนถึงดินแดนของประเทศเวียดนาม จึงใช'คําว�า “พนม” เพราะแปลว�า “ภูเขา”

๓

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

1.1.2 ลักษณะทางกายภาพ 1.1.2.1 ท่ีตั้งและอาณาเขต จังหวัดนครพนม ต้ังอยู�ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ตอนบน) ของประเทศไทย ระหว�างละติจูดท่ี 16-18 องศาเหนือ และลองติจูดท่ี 104-105 องศาตะวันออก มีระยะทางห�างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 740 กิโลเมตร อาณาเขต จังหวัดนครพนมมีเนื้อท่ีประมาณ 5,512.7 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 3,445,414.32 ไร� คิดเป)นร'อยละ 3 ของพ้ืนท่ีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีลักษณะเป)นแนวยาวตามฝ=>งแม�น้ําโขงประมาณ 153 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต�อ ดังนี้

ทิศเหนือ ติดอําเภอเซกา และอําเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ ทิศตะวันออก ติดแขวงคําม�วน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยมีแม�น้ําโขงเป)นแนวก้ันพรมแดน ทิศใต� ติดอําเภอดงหลวง และอําเภอหว'านใหญ� จังหวัดมุกดาหาร ทิศตะวันตก ติดอําเภอกุสุมาลย- อําเภออากาศอํานวย และอําเภอโพนนาแก'ว จังหวัดสกลนคร (ท่ีมา : ท่ีทําการปกครองจังหวัดนครพนม)

จังหวัดนครพนม มีจุดผ�านแดนไปประเทศลาว รวม 6 จุด เป)นจุดผ�านแดนถาวร 2 จุด และ จุดผ�อนปรน 4 จุด จุดผ�านแดนท่ีสําคัญและเป)นสากล คือ ด�านสะพานมิตรภาพไทย - ลาว แห�งท่ี 3 ซ่ึงรัฐบาลไทย - ลาว ร�วมมือกันสร'างเพ่ือเป)นประตูไปสู�อินโดจีน 1.1.2.2 ลักษณะภูมิประเทศ สภาพโดยท่ัวไปของจังหวัดนครพนมเป)นท่ีราบลุ�ม มีท่ีราบสูงและภูเขาอยู�บ'าง มีแม�น้ําสายสั้นๆ เป)นสาขาย�อยแยกจากแม�น้ําโขงมาหล�อเลี้ยงความอุดมสมบูรณ-ภายในพ้ืนท่ี พ้ืนท่ีส�วนใหญ�มีแม�น้ําโขงไหลผ�าน นครพนมจึงนับว�าเป)นจังหวัดท่ีมีแหล�งน้ําท่ีสมบูรณ-มาก ด'านตะวันออกมีแม�น้ําโขงทอดยาวก้ันพรมแดนระหว�างประเทศไทยกับลาว ตอนเหนือ สภาพพ้ืนท่ีส�วนใหญ�เป)นเนินสูงและท่ีดอน มีปBาไม'สลับกับพ้ืนท่ีราบ ทางตอนกลางและตะวันตกของพ้ืนท่ีจะเป)นท่ีราบลุ�มมีลักษณะเป)นทุ�งกว'างซ่ึงป(ใดมีฝนตกชุกจะมีสภาพน้ําท�วมขัง ตอนใต� พ้ืนท่ีบริเวณใกล'แม�น้ําโขงเป)นท่ีราบลุ�มมีน้ําท�วมถึงส�วนทางทิศตะวันตกซ่ึงอยู�ห�างออกไป พ้ืนท่ีมีลักษณะเป)นลูกคลื่น และท่ีดอนสภาพปBาเป)นไม'เต็งรัง พ้ืนดินส�วนมากเป)นหินลูกรัง และบางส�วนมีลักษณะเป)นเนินและท่ีตํ่าสลับกัน 1.1.2.3 ลักษณะภูมิอากาศ โดยท่ัวไปจังหวัดนครพนมเป)นจังหวัดท่ีมีฝนตกชุกในฤดูฝนเนื่องจากได'รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต'ท่ีพัดปกคลุม และอิทธิพลจากปBาไม'และเทือกเขาจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว รวมท้ังพายุจากทะเลจีนใต'ท่ีเคลื่อนผ�านหรือเคลื่อนเข'าใกล'ฝนตกชุกต้ังแต�กลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคม ซ่ึงในป( 2560 (ถึงเดือนสิงหาคม 2560) อําเภอเมืองนครพนม มีฝนตก 105 วัน ปริมาณฝน 2,106.8 มิลลิเมตร อุณหภูมิสูงสุด 38.5 องศาเซลเซียส เม่ือวันท่ี 14 มีนาคม 2560 และ อุณหภูมิตํ่าท่ีสุด 14.0 องศาเซลเซียส เม่ือวันท่ี 14 กุมภาพันธ- 2560 สภาพดินฟRาอากาศของจังหวัดนครพนม แบ�งออกเป)น 3 ฤดู ฤดูร�อน เริ่มต้ังแต�กลางเดือนกุมภาพันธ- - กลางเดือนพฤษภาคม ของทุกป( ฤดูร'อนจะมีอากาศร'อนอบอ'าว อุณหภูมิเฉลี่ย 25-35 องศาเซลเซียส และมีอุณหภูมิสูงสุดอยู�ระหว�าง 37 - 41 องศาเซลเซียส

๔

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

ฤดูฝน เริ่มต้ังแต�กลางเดือนพฤษภาคม - กลางเดือนตุลาคมของทุกป( ในบางส�วนของจังหวัดมีฝนตกชุก โดยเฉพาะพ้ืนท่ี อําเภอท่ีอยู�ริมฝ=>งแม�น้ําโขงจะประสบอุทกภัยได'รับความเสียหายเป)นประจําทุกป( เช�น อําเภอเมือง อําเภอท�าอุเทน และอําเภอบ'านแพง เป)นต'น ฤดูหนาว เริ่มต้ังแต�กลางเดือนตุลาคม - กลางเดือนกุมภาพันธ-ของทุกป( โดยท่ัวไปอากาศจะหนาวเย็น อุณหภูมิเฉลี่ย 16-25 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิตํ่าสุดอยู�ในช�วง 8 - 15 องศาเซลเซียส แต�ก็มีบางป(ท่ีอุณหภูมิต่ําสุดอาจจะตํ่ากว�านั้นได'

ตารางท่ี 1.1 สถิติข�อมูลด�านภูมิอากาศของอําเภอเมืองนครพนมตั้งแต1ป2 พ.ศ. 2557 – พ.ศ. 2560

รายการข�อมลู ป2 พ.ศ.

2557 2558 2559 2560(ถึง ส.ค.60) จํานวนวันท่ีฝนตก 139 130 143 105 ปริมาณนํ้าฝนรวม (ม.ม.) 2,410.2 2,142.5 2,383.1 2,106.8 อุณหภูมติ่ําสดุ (เซลเซียส) 9.4 8.7 8.2 14.0 อุณหภูมสิูงสดุ (เซลเซียส) 38.5 42.1 41.4 38.5 ความช้ืนสัมพัทธ-เฉลี่ยต่ําสุด (%) 54 53 53 54 ความช้ืนสัมพัทธ-เฉลี่ยสูงสุด (%) 88 88 86 89

ตารางท่ี 1.2 สถิติปริมาณน้ําฝนเฉล่ียของจังหวัดนครพนมตั้งแต1ป2 พ.ศ. 2557 – พ.ศ. 2560

รายการข�อมลู ป2 พ.ศ.

2557 2558 2559 2560(ถึง ส.ค.60) ปริมาณนํ้าฝนเฉลี่ย (ม.ม.) 2,410.2 2,142.5 2,383.1 2,106.8

รูปภาพท่ี 1.1 แผนท่ีแสดงปริมาณน้ําฝนเฉล่ียของจังหวัดนครพนม 10 ป2

(ท่ีมา : สถานีอุตุนิยมวิทยานครพนม)

1.1.3 ข�อมูลการปกครอง/ประชากร 1.1.3.1 ข�อมูลการปกครอง จังหวัดนครพนม แบ�งการปกครองออกเป)น 12 อําเภอ 99 ตําบล 1,131 หมู�บ'าน องค-กรปกครองส�วนท'องถ่ิน ประกอบด'วย 1 องค-การบริหารส�วนจังหวัด, 1 เทศบาลเมือง, 21 เทศบาลตําบล และ 81 องค-การบริหารส�วนตําบล

๕

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

ตารางท่ี 1.3 แสดงข�อมูลการปกครองของจังหวัดนครพนม

(ท่ีมา : ท่ีทําการปกครองจังหวัดนครพนม กันยายน 2562)

1.1.3.2 ข�อมูลประชากร จังหวัดนครพนม ประกอบด'วยกลุ�มชน 8 เผ�า ได'แก� ไทยลาวเผ�าผู'ไท, เผ�าไทยญ'อ(ญ'อ), เผ�าไทยโส'หรือไทยกะโซ�, เผ�าไทยกะเลิง, ไทยข�า, เผ�าไทแสก, และไทกวน รวมไปถึงชาวไทยเชื้อสายจีนและเวียดนาม อาศัยอยู�ร�วมกันอย�างสมานฉันท- ซ่ึงชนเผ�าต�างๆ มีความหวงแหนในศิลปวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีของตนเอง เช�น ชนเผ�าผู'ไท อําเภอเรณูนคร ยังคงรักษาเอกลักษณ-ของตนเองไว'เป)นอย�างดี จํานวนประชากรในจังหวัดนครพนมมีท้ังสิ้น 719,010 คน แยกเป)น เพศชาย 358,668 คน เพศหญิง 360,342 คน จํานวนครัวเรือน 226,624 ครัวเรือน

ตารางท่ี 1.4 แสดงจํานวนประชากรแยกเพศ รายอําเภอ/ท�องถ่ิน

อําเภอ พ้ืนท่ี (ตารางกิโลเมตร)

ตําบล หมู1บ�าน เทศบาลเมือง

เทศบาลตําบล

อบต.

1. เมืองนครพนม 853.306 15 165 1 1 12 2. ท�าอุเทน 467.983 9 111 - 2 7 3. ธาตุพนม 367.884 12 136 - 5 7 4. นาแก 539.217 12 143 - 2 11 5. บ'านแพง 284.731 6 66 - 1 5 6. ปลาปาก 547.096 8 85 - 1 8 7. ศรสีงคราม 671.371 9 109 - 5 5 8. เรณูนคร 253.952 8 91 - 1 8 9. นาหว'า 288.448 6 68 - 2 5 10. โพนสวรรค- 718.835 7 91 - 1 7 11. นาทม 398.129 3 39 - - 3 12. วังยาง 137.931 4 27 - - 3

รวม 5,528.883 99 1,131 1 21 81

อําเภอ/ท�องถิ่น ประชากร (คน)

ครัวเรือน ชาย หญิง รวม

อําเภอเมืองนครพนม 59,831 58,689 118,689 34,997 อําเภอปลาปาก 25,347 25,087 50,461 15,873 อําเภอท�าอุเทน 27,550 27,235 54,785 15,403 อําเภอบ'านแพง 13,436 13,183 26,619 7,829 อําเภอธาตุพนม 36,051 36,467 72,518 21,545 อําเภอเรณูนคร 20,882 20,677 41,559 12,547 อําเภอนาแก 35,973 36,462 72,435 21,037 อําเภอศรสีงคราม 32,289 32,455 64,744 18,763 อําเภอนาหว'า 19,887 19,923 39,810 12,593 อําเภอโพนสวรรค- 26,144 26,228 52,372 16,366 อําเภอนาทม 11,853 11,717 23,570 7,211 อําเภอวังยาง 7,793 7,678 15,471 4,597 ท'องถ่ินเทศบาลตําบลปลาปาก 1,913 2,053 3,966 1,525 ท'องถ่ินเทศบาลตําบลโพนสวรรค- 2,699 2,716 5,415 1,796 ท'องถ่ินเทศบาลตําบลนาหว'า 5,998 6,188 12,168 4,106 ท'องถ่ินเทศบาลตําบลศรสีงคราม 2,522 2,663 5,185 2,416

๖

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

(ท่ีมา : สํานักทะเบียนจังหวัด กันยายน 2562)

แผนภูมิท่ี 1.1 แสดงจํานวนประชากร

1) ข�อมูลประชากรตามฐานข�อมูลทะเบียนราษฎรG ณ เดือนกันยายน 2562 จังหวัดนครพนมมีจํานวนประชากรรวมท้ังหมด 716,873 คน แยกเป)นชาย จํานวน 358,668 คน และเป)นหญิง จํานวน 360,342 คน จากจํานวนครัวเรือนท้ังหมด 226,624 ครัวเรือน

ตารางท่ี 1.5 แสดงจํานวนประชากร เพศ จํานวน (คน) ร�อยละ ชาย 358,668 49.88 หญิง 360,342 50.12 รวม 719,010 100.00

แผนภูมิท่ี 1.1 แสดงจํานวนประชากร

358,668

360,342

357,500

358,000

358,500

359,000

359,500

360,000

360,500

ชาย หญิงจํานวน (คน)

ท'องถ่ินเทศบาลตําบลนาแก 2,088 2,336 4,424 2,291 ท'องถ่ินเทศบาลตําบลเรณูนคร 2,172 2,441 4,613 1,673 ท'องถ่ินเทศบาลตําบลธาตุพนม 4,979 5,270 10,249 4,057 ท'องถ่ินเทศบาลตําบลบ'านแพง 4,427 4,552 8,979 3,532 ท'องถ่ินเทศบาลตําบลท�าอุเทน 2,380 2,506 4,886 1,900 ท'องถ่ินเทศบาลเมืองนครพนม 12,427 13,836 26,263 14,597

รวม 358,668 360,342 719,010 226,624

๗

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

2) เด็กอายุต่ํากว1า 18 ป2 ตามฐานข�อมูลทะเบียนราษฎรG ณ เดือนกันยายน 2562 จังหวัดนครพนมมีจํานวนเด็กอายุตํ่ากว�า 18 ป(ท้ังสิ้น 165,429 คน แบ�งเป)นเพศชาย จํานวน 84,883 คน และเพศหญิง 80,546 คน โดยประกอบด'วย - เด็กแรกเกิด-ปฐมวัย (0-5 ป() จํานวน 44,008 คน แบ�งเป)นเพศชาย จํานวน 22,814คน และเพศหญิง 21,194 คน - เด็กวัยเรียนตามการศึกษาภาคบังคับ ( อายุ 6-15 ป() จํานวน 92,499 คน แบ�งเป)นเพศชาย 47,181 คน และเพศหญิง 45,318 คน - เด็กวัยเรียน (อายุ 16-18 ป() จํานวน 28,922 คน แบ�งเป)นเพศชาย 14,888 คน และเพศหญิง 14,034 คน

ตารางท่ี 1.6 แสดงประชากรเด็ก อายุต่ํากว1า 18 ป2 เด็ก ชาย หญิง รวม (คน)

1. เด็กแรกเกิด-ปฐมวัย (อายุ 0-5 ป() 22,814 21,194 44,008 2. เด็กวัยเรียนตามการศึกษาภาคบังคับ ( อายุ 6-15 ป() 47,181 45,318 92,499 3. เด็กวัยเรียน (อายุ 16-18 ป() 14,888 14,034 28,922

รวม อายุตํ่ากว1า 18 ป2 84,883 80,546 165,429

แผนภูมิท่ี 1.2 แสดงจํานวนประชากรเด็ก อายุ ต่ํากว1า 18 ป2

3) เยาวชน อายุตั้งแต1 18 – 25 ป2 ตามฐานข�อมูลทะเบียนราษฎรG ณ เดือนกันยายน 2562 จังหวัดนครพนมมีเยาวชนจํานวน 83,028 คน แบ�งเป)นเพศชาย 41,833 คน และเพศหญิง 41,195 คน

ตารางท่ี 1.7 แสดงประชากรเยาวชน เพศ จํานวน ชาย 41,833 หญิง 41,195 รวม 83,028

๘

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

4) วัยแรงงาน อายุตั้งแต1 25 – 59 ป2 ตามฐานข�อมูลทะเบียนราษฎรG ณ เดือนกันยายน 2562 จังหวัดนครพนมมีประชากรวัยแรงงานจํานวน 383,684 คน แบ�งเป)นเพศชาย 194,283 คน และเพศหญิง 189,401 คน

ตารางท่ี 1.8 แสดงประชากรวัยแรงงาน เพศ จํานวน ชาย 194,283 หญิง 189,401 รวม 383,684

5) ผู�สูงอายุ อายุตั้งแต1 60 ป2ข้ึนไป ตามฐานข�อมูลทะเบียนราษฎรG ณ เดือนธันวาคม 2559 จังหวัดนครพนมมีผู'สูงอายุจํานวน 105,538 คน แบ�งเป)นชาย 47,269 คน และเพศหญิง 58,269 คน ตามตาราง ดังนี้

ตารางท่ี 1.9 แสดงประชากรวัยผู�สูงอายุ ผู�สูงอายุ ชาย หญิง รวม(คน)

อายุ 60-69 ป( 28,709 33,035 61,744 อายุ 70-79 ป( 13,444 17,378 30,822 อายุ 80-89 ป( 4,342 6,784 11,126 อายุ 90-100 ป( 730 1033 1,763 อายุ 100 ป(ข้ึนไป 44 39 83

รวม 47,269 58,269 105,538

แผนภูมิท่ี 1.3 แสดงจํานวนประชากรวัยผู�สูงอายุ

6) สถิติข�อมูลคนพิการท่ีมีบัตรประจําตัวคนพิการจังหวัดนครพนม จําแนกตามประเภทความพิการและเพศ จํานวน 23,338 คน แบ�งเป)น ชายจํานวน 12,771 คน หญิงจํานวน 10,567 คน และได'แบ�งตามประเภทของความพิการตามตารางนี้

๙

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

ตารางท่ี 1.10 แสดงคนพิการท่ีจดทะเบียนและประเภทของความพิการ ประเภทความพิการ ชาย หญิง รวม

1) ทางการมองเห็น 1,013 1,194 2,207 2) ทางการได'ยินหรือสื่อความหมาย 1,797 1,818 3,615 3) ทางการเคลื่อนไหวหรือร�างกาย 6,010 4,959 10,969 4) ทางจิตใจหรือพฤติกรรม 2,042 1,105 3,147 5) ทางสติป=ญญา 956 837 1,793 6) ทางการเรียนรู' 120 40 160 7) ทางออทิสติก 105 32 137 พิการมากกว�า 1 ประเภท 728 582 1,310

รวม 12,771 10,567 23,338

แผนภูมิท่ี 1.4 แสดงจํานวนคนพิการท่ีจดทะเบียนและประเภทของความพิการ

ท่ีมา : ศูนย0บริการคนพิการจังหวัด สํานักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย0จังหวัดนครพนม

ข�อมูล ณ วันท่ี 30 กันยายน 2562 โทร./โทรสาร. 0 4251 1530 7) ครัวเรือน ตามฐานข�อมูลทะเบียนราษฎรG จํานวน 217,160 ครัวเรือน ข'อมูลจากสํานักงานสถิติจังหวัดนครพนม ข'อมูล ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2559 จากจํานวนประชากรท้ังหมดของจังหวัดนครพนม จํานวน 711,196 คน ด'วยแบ�งเป)นเด็ก จํานวน 175,563 คน เยาวชน จํานวน 73,875 คน วันแรงงาน จํานวน 375,449 คน ผู'สูงอายุ จํานวน 86,309 คน

ตารางท่ี 1.11 แสดงร�อยละของจํานวนประชากรจังหวัดนครพนม ประชากร รวม (คน) ร�อยละ

เด็ก 175,563 24.49 เยาวชน 73,875 10.31 วัยแรงงาน 375,449 52.37

ผู'สูงอาย ุ 86,309 12.04 รวม 711,196 99.21

01,0002,0003,0004,0005,0006,0007,000

1,0131,797

6,010

2,042959

120 105728

1,194 1,818

4,959

1,105 83740 32

582

ชาย หญิง

๑๐

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันออก

แผนภูมิท่ี 1.5 แสดงจํานวนประชากรจังหวัดนครพนม

หมายเหตุ ผู'ท่ีไม�ได'สัญชาติไทยและมีชื่ออยู�ในทะเบียนบ'าน จํานวน 1,580 คน และผู'อํานวยกลางทะเบียนกลางกําหนดให'จัดทําข้ึนสําหรับลงรายการ บุคคลท่ีไม�อาจมีชื่อในทะเบียนบ'าน จํานวน 3,097 คน และผู'ท่ีอยู�ระหว�างการย'าย (ผู'ท่ีย'ายออกแต�ยังไม�ได'ย'ายเข'า) จํานวน 993 คน และบุคคลท่ีระบุ เกิดในจันทรคติ 7 คน 1.1.3.3 ศาสนา/ขนบธรรมเนียม/วัฒนธรรมประเพณี ประชาชนในจังหวัดนครพนมส�วนใหญ�นับถือศาสนาพุทธ 95 % รองลงมาคือศาสนาคริสต- 3.9% และศาสนาอ่ืนๆ 1.1% นอกจากนี้ยังมีความเชื่อท่ีสําคัญ เช�น - พระติ้ว-พระเทียม เป)นพระคู�บ'านคู�เมืองของนครสรีโคตรบุรณ-หลวง เชื่อว�าหากมีเหตุร'ายท่ีเกิดท่ีใดเม่ืออัญเชิญพระต้ิว พระเทียมไปก็จะพ'นจากเหตุร'ายโรคภัยไข'เจ็บ ต้ังอยู� ณ วัดโอกาส ตําบลในเมือง อําเภอเมืองนครพนม - พระทอง เป)นพระพุทธรูปโบราณทองสําริด ผู'ใดได'มาสักการะกราบไหว' อธิฐานขอพรพระทอง ก็จะสมหวัง ดังปรารถนา ต้ังอยู� ณ หอพระทองวัดโพธิ์ศรี ตําบลในเมือง อําเภอเมืองนครพนม - หลวงพ1อองคGตื้อ เป)นพระพุทธรูป ปางมารวิชัย ศิลปะล'านช'าง เชื่อว�าผู'ใดได'มาสักการะไหว'หลวงพ�อองค-ต'อแล'วจะได'รับความเป)นธรรมประสบผลสําเร็จในชีวิต ต้ังอยู� ณ วัดกลาง ตําบลในเมือง อําเภอเมืองนครพนม - พระองคGแสนวัดมหาธาตุ เป)นพระพุทธรูปปางมารวิชัยหล�อด'วยโลหะหลายชนิดเป)นเนื้อเดียวกัน มีความเชื่อว�าหากได'มาสักกรบูชาจะพบแต�ความสุข ความสําเร็จ พ'นจากอุบัติเหตุอันตรายท้ังปวง ท่ีต้ัง ณ วัดมหาธาตุ ตําบลในเมือง อําเภอเมืองนครพนม - พระแสงวัดศรีเทพประดิษฐาราม สร'างโดยพระราชธิดาแห�งอาณาจักรล'านช'าง มี 4 องค- คือพระเสริม พระสุก พระใส พระแสง ในสมัยเจ'าอนุวงษ-เวียงจันทร- ต้ังอยู� ณ วัดศรีเทพประดิษฐาราม ตําบลในเมือง อําเภอเมืองนครพนม - หลวงพ1อศรีโคตรบูรวัดกกต�อง เป)นพระพุทธศักด์ิสิทธิ์เก�าแก�คู�บ'านคู�เมืองมีอายุประมาณ 400 ป( สร'างข้ึนราว พ.ศ.2144 สร'างจากไม'จันทร-แดงมาสลักเปRนพระพุทธรูปยืนลงรักปcดทอง เปcดโลก มีลวดลายอันวิจิตรสลักประดับไว'ท่ีชายจีวร สบง และประคดขององค-พระพุทธรูปด'วย หลวงพ�อศรีโคตรบูรณ-นี้เป)นศิลปะศรีโคตรบูรณ-โดยแท' - พระองคGแสนวัดพระธาตุเรณู เป)นพระพุทธรูปทองเหลืองมีน้ําหนักถึง 10 หม่ืน อายุกว�า 100 ป( เชื่อว�าผู'ท่ีได'มาสักการจะพบแต�ความเป)นสิริมงคล แคล'วคลาดจากอันตรายท้ังปวงท่ีต้ัง วัดพระธาตุเรณูนคร ตําบลเรณู อําเภอเรณูนคร - พระบางไตรภูมิ เป)นพระพุทธรูปยืนปางห'ามสมุทร เชื่อว�าหากป(ใดฝนแล'งถ'านําองค-พระบางมาบวงสรวงบูชาแห�รอบเมืองจะทําให'เกิดฝนตก ท่ีตั้ง วัดไตรภูมิ ตําบลท�าอุเทน อําเภอท�าอุเทน

๑๑

นครพนม : เมืองน�าอยู� ประตูเศรษฐกิจสู�อาเซียนและจีนตอนใต� - ตะวันอ