สร้างevidence-based policyสร้างevidence-based policy community...

สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial

www.abridged.pier.or.th 1


“ถงเวลาแลวทเราจะตองใสใจกบการประเมนผลนโยบายสาธารณะอยางจรงจง และดวยเครองมอทเหมาะสม”

ISSUE 2 / 2018 17 Jan 2018

โสมรศม จนทรตน ณฐวฒ เผาทว สถาบนวจยเศรษฐกจปวย องภากรณ Warwick Business School

Randomised controlled trials (RCTs) หรอ การทดลองเเบบสมเเละมกลมควบคม เปนเครองมอทดทสดในการประเมนผลวานโยบายสาธารณะทจะนำออกมาใชกบประชาชนนนมประสทธภาพ (efficiency) เเละประสทธผล (effectiveness) มากนอยเเคไหน บทความนจะสะทอนใหเหนถงความสำคญของเครองมอนในการทำ evidence-based policy making ผานเลนสและประสบการณจากตางประเทศ และชวนผอานมารวมคดตอ ในการนำเครองมอนมาชวยใหการวางนโยบายของประเทศไทยดยงขน

บอยครงทนโยบายสาธารณะในประเทศของเรามกจะ

ถกนาออกมาใชจรง ๆ กบประชาชนโดยท ไมเคยผานการ

พสจนจากผทกาหนดนโยบายมากอนเลยวาสามารถใชไดผล

กบการเปลยนพฤตกรรมเเละคณภาพชวตของประชาชนจรง

หรอไม ทงน กเปนเพราะวาผกาหนดนโยบายสวนใหญมกจะ

ใหความไววางใจในความเชอทตวเองมตอประสทธภาพเเละ

ประสทธผลของนโยบายทคดขนมามากจนเกนไป หรอไมกเชอ

ในทฤษฎท มขอสนนษฐานวามนษยทกคนมเหตผลในการ

ตดสนใจมากจนเกนไป ซงกอาจสงผลใหนโยบายทออกมานน

ไดผลลพธทไมคมคากบงบประมาณทลงไป1

ประเทศของเรายงไมมการวางแผนการศกษาเพอ

ประเมนผลของนโยบายอยางจรงจง การประเมนผลของ

นโยบายของบานเรา สวนใหญมงเปาไปทการวด ‘input’ หรอ

‘immediate output’ เสยมากกวา เชน วดผลวานโยบายนใช

งบประมาณไปเทาไร หรอมประชาชนเขารวมโครงการกคน

ขอคดเหนทปรากฏในบทความนเปนความเหนของผเขยน ซงไมจาเปนตอง

สอดคลองกบความเหนของสถาบนวจยเศรษฐกจปวย องภากรณ

เราจงไมคอยไดคาตอบวานโยบายนน ๆ ประสบความสาเรจใน

ผลลพธทม งเปาไวหรอไม และคมคาหรอไม นเปนเหตผลท

บอยครงเราจะเหนนโยบายทใชงบประมาณมาก แตกลบไมได

ทาใหเกดการเปลยนแปลงไปสผลลพธทดขนอยางยงยน

การประเมนผลของนโยบายเปนหวใจสาคญในการ

ทา evidence-based policy making เพราะจะชวยใหผวาง

นโยบายตดสนใจทจะขยายผลนโยบายตอไปในวงกวาง แกไข

ขอบกพรองของนโยบาย และตดสนใจทจะเลอกทานโยบาย

เพอใหเกดประโยชนสงสดตองบประมาณทม

แตการประเมนผลของนโยบายอยางถกตองไมใช

เรองงาย ยกตวอยางนโยบายเเรงงานทพยายามผลกดนใหคน

ทตกงานกลบไปมงานทา สมมตวาหลงจากการออกนโยบาย

ไปเเลวทางภาครฐมองเหนวาคนทตกงานสวนใหญเรมกลบไป

ทางาน มนกอาจจะเปนเรองงายททางภาครฐจะสรปวานโยบาย



คนทไมมงานทำ คนทกลบไปมงานทำ

ทออกไปนมประสทธภาพเเละประสทธผลในการชวยใหคนตก

งานกลบไปมงานทา

ปญหาของวธทวานกคอเราไมสามารถบอกไดเลยวา

สาเหตทคนตกงานสวนใหญกลบไปทางานนนเปนผลลพธของ

นโยบายทออกไปหรอเปนเพราะสาเหตอน ๆ ทอยนอกเหนอ

การควบคมของเรา ยกตวอยางเชน ถาในขณะเดยวกนท

นโยบายนถกนาออกมาใชน น เศรษฐกจในประเทศของเรา

กาลงเจรญเตบโตไดด คนทตกงานกอาจจะกลบไปมงานทาตอ

ไมวาจะมนโยบายนหรอไมมนโยบายนถกนาออกมาใชกตาม

ยงไปกวานนการประเมนผลของนโยบายทไมไดผาน

การทดลองเเบบสมเเละมกลมควบคมมากอนกอาจสงผลทาให

เกดการตความงานวจยเเบบผด ๆ ได ยกตวอยางผลการวจย

ชนหนง ทพบวาคนไขทถอบตรทองนนมความเสยงตอการ

เสยชวตจากโรคบางโรคมากกวาขาราชการหลายเทาตว ซงทา

ใหคนสวนใหญดวนสรปวานโยบายการประกนสขภาพถวน

หนานเปนนโยบายทไมด ทง ๆ ทจรงเเลวกลมของคนทใชบตร

ทองนนตงเเตเดมเเลวมกมการศกษาทดอยกวา มอาชพทม

ความเส ยงต อโรคภยไข เจ บท ส งกว า และอาศ ยอย ไกล

โรงพยาบาลมากกวากลมทถกเปรยบเทยบดวย (กลมราชการ)

ซงทงหมดนลวนเเลวเเตเปนปจจยเเตกตางทสาคญททาให

กลมของคนทถอบตรทองมความเสยงทจะเสยชวตจากโรค

บางประเภทมากกวากลมราชการ ซงความเสยงทมากกวาตวน

จะยงคงอยไมวาพวกเขาจะถอบตรทองหรอไมกตาม

ทางเศรษฐศาสตรเรามกเรยกผลลพธทมาจากความเเตกตาง

ดงเดมของคนในสองกลมนวา “selection effects”

การประเมนผลนโยบายททาหลงจากออกนโยบายไป

แลว1 ตางกประสบกบปญหา selection effects ทงสน ซง

หากไมไดใหความสาคญกอาจสงผลทาใหการประเมนผลของ

นโยบายนน ๆ คลาดเคลอนได (Ravallion 2001)

RCT: Gold standard ในการประเมนผลของนโยบาย

RCT หรอ การทดลองเเบบสมเเละมกลมควบคม เปน

เคร องม อทางเศรษฐศาสตร ท น าหล กการทดลองทาง

วทยาศาสตรมาประเมนผลของนโยบาย RCT สามารถขจด

ปญหา selection effects โดยการทาใหเเนใจวาคนทงสอง

กลม – กลมทไมไดเขารวมในนโยบายเเละกลมทเขารวมใน

นโยบาย – นนมคณลกษณะทเหมอนกนใหมากทสด

RCT จะประเมนผลของนโยบายตอกลมผทถกมงเปา

ท จะให ร วมนโยบาย (beneficiary) โดยการส มแบงกล ม

beneficiary ออกเป น 2 กล ม คอ treatment group คอ

กลมทจะไดเขารวมในนโยบาย และ control group คอกลมท

จะไมไดเขารวมในนโยบาย ซงตามหลกการ การสมจะทาให

โดยเฉลยแลวทงสองกลมไมแตกตางกน ทงคณลกษณะท

สงเกตได (observables) และสงเกตไมได (unobservables)

แลวทาการเกบขอมลของทงสองกลมเพอทาการเปรยบเทยบ

ความเปลยนแปลงของผลลพธ (outcome) ของทงสองกลม

รปท 1 หลกการทา RCT ของนโยบาย “back for work”

ทมา: Haynes at al. (2012)



ยกตวอยางของนโยบายทชวยผลกดนใหคนตกงาน

กลบไปมงานทา (นโยบาย “back for work”) ตามรปท 1 ใน

การทา RCT น นเรากอาจจะเลอกคนท ตกงานอย มาศกษา

2,000 คน หลงจากนนเรากทาการสมเพอทจะเเบงคน 2,000

คนนออกมาเปนสองกลม กลมละ 1,000 คน กลมเเรกกคอ

กลมทไดเขารวมในนโยบาย (หรอ treatment group) สวน

1,000 คนในกลมท สองกจะเปนกล มท ไมไดเขารวม (หรอ

control group) หลงจากนนเรากเอาตวผลลพธหรอดชนท

เราสนใจของคนจากทงสองกล ม (ซ งในกรณของนโยบาย

“back for work” นอาจเปนอตราของคนทหางานทาได) มา

ทาการเปรยบเทยบกนเพ อใชในการพส จนว าการอย ใน

โครงการนนมประสทธภาพเเละประสทธผลกบการมงานทา

ของคนยงไงบาง เเละดวยเหตผลทวาคนใน control group

น นม ค ณสมบ ต ท โดยเฉล ยเเล วไม เ เตกต างจากคนใน

treatment group เราจงสามารถสรปไดวานโยบาย “back

for work” เปนสาเหตเดยวทสงผลใหผลลพธทออกมาระหวาง

คนทงสองกลมไมเหมอนกน

ขนตอนหลกในการทำ RCT เพอประเมนผลนโยบาย

1) ทาความเขาใจนโยบายท ต องการประเมนหรอ

เปรยบเทยบผล คดหาผลลพธทตองการวด และตงสมมตฐาน

ถงผลลพธทจะไดจากนโยบาย

2) ตดสนใจหนวยและขนาดของ beneficiary เชน

ระดบคน สถาบน หรอพนท ใหมความเหมาะสมกบนโยบาย

3) เลอก sample ของ beneficiary มาทาการศกษา

ในจานวนท เหมาะสมตามหลกการทางเศรษฐศาสตร โดย

คานงถงงบประมาณ และขอจากดตาง ๆ

4) ทาการสมหนวย (ซงอาจจะเปนคน หรอสถาบน

หรอพนทกได) ใหไปอยในกลม control เเละ treatment2

5) เกบขอมล Baseline ของ beneficiary ทกหนวย

ในทงสองกลมทจะศกษา

6) ทาการลงนโยบายทเเตกตางกนไปยงเเตละหนวย

7) เกบขอมลของทกหนวยในทงสองกลมทจะศกษา

หลงจากททานโยบาย

8) ทาการเปร ยบเท ยบผลของท งสองกล มเเละ

ประเมนผล3

ข นตอนเหลาน แสดงใหเห นว าการทา RCT เพ อ

ประเมนผลนโยบายจะตองมการวางแผนลวงหนา ไปพรอม ๆ

กบการวางแผนการทานโยบาย และตองทารวมกนระหวาง

นกวจยและผวางนโยบายทมอานาจในการตดสนใจรปแบบ

ของการออกนโยบาย

ปจจ บ น RCT ได ถ กน ามาใช อย างแพรหลายใน

ตางประเทศทวโลก ทงในการ (1) ประเมนผลของนโยบาย (2)

เปรยบเทยบผลและความคมคา (หรอ cost effectiveness)

ระหวางนโยบายตาง ๆ และ (3) ทดลองแนวคดเชงนโยบายใหม

ๆ โดยหลกฐานเชงประจกษจากการประเมนผลของนโยบาย

ตาง ๆ กได ถ กนามาถายทอดในชมชนนโยบาย เพ อการ

ตดสนใจทานโยบายอยางรอบดาน และคมคาทสด

ตวอยาง 1: RCT เพ อประเมนผลของ Conditional Cash Transfer Program ทสงผลทำใหนโยบายชนดนแพรหลายไปทวโลก

ตงแตป ค.ศ. 1996 รฐบาลเมกซโกไดออกนโยบาย

Conditional Cash Transfer ทชอ “Progresa”4 มงหวงทจะ

สรางแรงจงใจใหครอบครวทยากจนทวประเทศลงทนในบตร

หลานมากขน โดยการใหเงนชวยเหลอรายเดอนกบครอบครว

ทสงลกหลานไปโรงเรยนและไปตรวจสขภาพอยางสมาเสมอ

และไดรวมมอกบนกวจยตงแตตนในการทา RCT ไปพรอม ๆ

กบการออกนโยบาย โดยสม 2 ใน 3 ของชมชนทวประเทศเพอ

เขารวมนโยบายนในปแรก และทเหลอในอก 18 เดอนใหหลง5

และเกบขอมลในระดบครวเรอนและชมชนทงกอนและหลง

โครงการอยางตอเนอง

การทา RCT ครงนทาใหเกดงานศกษามากมายซง

สะทอนถงผลอนนาพงพอใจของนโยบายน เช น Gertler

(2004) พบวานโยบายนลดการเจบปวยของเดกไดถง 23%

Behrman and Hoddinott (2001) พบวานโยบายนลดอตรา

การเกดปญหาแคระแกรนในเดกเลกชวงอาย 12-36 เดอนได

ถง 1 เซนตเมตรตอป และรปท 2 แสดงผลการศกษาของ

Behrman et al. (2005) ทเปรยบเทยบอตราการเขาเรยนใน



36

Ex2) Conditional cash transfer program - PROGRESABehrman, Sengupta and Todd (2005) found positive impact on enrolment rate

Overview Return to edu Edu investment model Policies

แต ละช วงอาย ของเด กประถมและม ธยมระหว างกล ม

treatment และ control และพบวาอตราการเขาเรยนไมได

แตกตางกนระหวางสองกลมในป 1997 กอนทนโยบายจะออก6

แตจะเหนไดชดวาอตราการเขาเรยนของกลมท เขารวมใน

นโยบายสงกวากลม control ในป 1998 และ 1999 ภายหลงท

นโยบายไดออกไปแลว โดยเฉพาะกลมเดกผหญง นอกจากน

Schultz (2004) ยงพบวานโยบายน เพ มจานวนปท ไดร บ

การศกษาของเดกเฉลยถง 0.7 ป และสงผลบวกในระยะยาว

ตอคาตอบแทนจากตลาดแรงงานในอนาคตอกดวย

ผลการศกษาขางตนและอกหลาย ๆ งานทาใหแนวคด

ของนโยบาย Conditional Cash Transfer เปนบทเรยนทาง

นโยบายทสาคญทไดถกถายทอด และแพรหลายไปทวโลก

ตวอยาง 2: RCT เพ อเปรยบเทยบความค มคาของนโยบายการศกษา

Miguel and Kremer (2004) ร วมม อก บร ฐบาล

ประเทศเคนยาในการทา RCT เพอประเมนโครงการถายพยาธ

ครงใหญในโรงเรยน 75 แหง โดยการสมโรงเรยนใหทยอยเขา

รวมโครงการไมพรอมกนในชวงป ค.ศ. 1998 ถง 20007 โดย

โรงเรยนทถกสมเขารวมโครงการจะมนกเรยนบางชนเรยนท

ไดรบยาถายพยาธไปรบประทานทกเทอม งานวจยนพบวา

โครงการนสามารถลดอตราการขาดเรยนของเดกในโรงเรยน

ทอยในโครงการไดถง 25% และพบวาผลบวกดงกลาวยงได

แพรไปสนกเรยนทไมไดรบประทานยาในโรงเรยนทเขารวม

โครงการอ กด วย (positive externality) ซ งเม อรวมผล

ทงหมดเขาดวยกน พบวาตนทนตอการเพมการศกษาของเดก

อก 1 ป โดยโครงการถายพยาธนจะใชงบประมาณเพยง $3.5

ซ งก ท าให โครงการถายพยาธ เป นโครงการท ค มค าต อ

งบประมาณทสดในการเพมการไดรบการศกษาของนกเรยน

ในประเทศเคนยา เมอเปรยบเทยบกบโครงการอน ๆ

รปท 3 แสดงผลจาก Dhaliwal et al. (2013) ทได

ศกษาเปรยบเทยบความคมคาของนโยบายสงเสรมการศกษา

โดยเปรยบเทยบจานวนปของการศกษาของเดกทเพมขนจาก

ตนทนทก ๆ $100 ของนโยบายตาง ๆ กวา 11 โครงการทวโลก

ซ งได รวบรวมจากงานวจ ยของนกว จ ยจาก Abdul Latif

Jameel Poverty Action Lab (หรอ JPAL) ท MIT ซ งเป น

องคกรทางวชาการทจดตงขนเพอสรางและรวบรวมผลของ

นโยบายจากการทา RCT โดยเฉพาะ ซ งผลเหลาน ท าให

รปท 2 ผลของ Conditional Cash Transfer Program ‘Progresa’ ตออตราการเขาเรยนของเดกประถมและมธยม (%)

ทมา: Behrman et al. (2005)



8

นโยบายการถายพยาธไดกลายเปน National Priority ของ

ประเทศเคนยา อนเดย และอกหลายประเทศกาลงพฒนา

งานวจยดงกลาวแสดงใหเหนวา ถงแมวาอาจตองใช

งบประมาณบางในการทา RCT ในชวงเเรก เเตหากนามาซง

หลกฐานเชงประจกษทจะชวยใหผวางนโยบายสามารถเลอก

ทานโยบายทคมคาทสด การทา RCT กอนทจะลงนโยบายจรง

กอาจสามารถชวยลดคาใชจายระยะยาวใหกบรฐบาลไดมาก

ตวอยาง 3: RCT เพอทดลองแนวคดใหม ๆ เชนนโยบายการ “ดน” หรอ Nudge

ในป ค.ศ. 2010 Behavioural Insights Team หรอ

BIT8 ไดถกจดตงขนภายใตรฐบาลของประเทศองกฤษ โดยมง

ทจะใชหลกการทางจตวทยาและเศรษฐศาสตรพฤตกรรมมา

ชวยสรางแนวคดใหม ๆ โดยอาศยนโยบายการ “ดน” หรอ

Nudge ในการเปลยนพฤตกรรมหลาย ๆ พฤตกรรมของคน

เพอเพมความคมคาในการทานโยบายของประเทศ (ซงผเขยน

จะเลารายละเอยดในบทความตอนหนา) โดยตงแตเรมกอตง

BIT มการทา RCT เพอทดลองแนวคดนโยบายใหม ๆ ไปแลว

กวา 150 โครงการ

โครงการ RCT ครงแรก ๆ ของ BIT พวกเขาไดรวมมอ

กบกรมสรรพากรในการผลกดนใหคนทจายภาษรายไดชา ให

จ ายภายในเวลาท ก าหนดไว โดยการส มเพ มข อความใน

จดหมายเรยกเกบภาษ เพอใหผเสยภาษรบรถงบรรทดฐาน

ของสงคมทเเทจรงวา “9 ใน 10 คนเสยภาษตรงเวลา” เเละจาก

การทา RCT ของนโยบายน (ซงเปนนโยบายทเเทบไมไดใช

คาใชจายอะไรเพมขนเลย) BIT พบวาสามารถเพมอตราของคน

ทจายภาษชากลบมาจายภาษตรงเวลาถง 4.5% ดวยกน

และโครงการท ถ อไดว าเปน RCT ท ใหญท ส ดใน

ประเทศองกฤษ คอการใช RCT ทดลองขอความทขนบนเวป

ไซตของกรมขนสง เพอรณรงคใหคนบรจาคอวยวะ โดยม 8

ขอความทถกสลบสบเปลยนกนไปเมอพบวามคนเขามาใชเวป

ไซตไปแลวทก ๆ 135,000 คน รปท 4 แสดงขอความทง 8

ขอความทใชทา RCT ในครงน และพบวา (รปท 5) ขอความท

ใหผลดท ส ดคอขอความใชแนวคดการพ งพาอาศย (หรอ

Reciprocity) ทวา “If you needed an organ transplant,

would you have one? If so, help others.”

RCT จงเปนเคร องมอท ส าค ญท จะชวยใหผ วาง

นโยบายไดประโยชนจากหลกคดใหม ๆ เชน นโยบายการ “ดน”

ทสามารถเพมประสทธภาพและประสทธผลของนโยบาย โดย

ไมตองใชงบประมาณจานวนมาก

Evidence-based Policy Making จากการประเม นนโยบายดวย RCT

ในหลายทศวรรษท ผ านมาการประเม นผลของ

นโยบายดวย RCT ไดร บความนยมเพ มข นในทกมมโลก

กอใหเกดองคกรทดแลดานนขนมากมาย ทงในแวดวงวชาการ

เช น JPAL, Innovation for Poverty Action และ Centre

for Effective Global Action และองค กรอ สระอย างเช น

International Initiative for Impact Evaluation (3ie)

ทมา: Dhaliwal et al. (2013)

รปท 3 เปรยบเทยบจานวนปของการศกษาทเพมขนของเดกจากตนทนทก ๆ $100 ของนโยบายตาง ๆ



6

6

6

6

Control Norm Norm & Picture Norm & Logo

Three die Nine lives Reciprocity Action

7

0.0%

0.5%

1.0%

1.5%

2.0%

2.5%

3.0%

3.5%

Control People Photo Take Action People 9 lives People Logo 3 Die Reciprocity

Percentage of People Registering as Organ Donors, by Variant

Results

The results of our trial can be seen in the fig-

ure below, with confidence intervals shown.

Almost all of the variants significantly in-

creased registration rates compared to the

control group. There is one exception: the

social norms message “Every day thou-

sands...” paired with the picture of a group

of people (Variant 3, labelled People Photo

below) actually significantly reduced the

number of people signing up.

The most successful variant, highlighted in

green on the graph, is Variant 7—the mes-

sage that draws on reciprocity by asking: “If

you needed an organ transplant would you

have one? If so please help others.” This per-

forms significantly better than all other vari-

ants except for the loss –framed “Three peo-

ple die every day...” message (in yellow).

These top two results are not statistically sig-

nificantly different from one another.

Aside from the main result that most test

messages increased registrations, there are

two other particularly interesting findings.

First, the impact of the loss frame (Variant

5—“Three people die every day...”) is signifi-

cantly greater than the gain frame (Variant

6—“You could save or transform up to 9

lives...”). Although these messages are not

exactly equivalent, this result suggests that

some kind of third party loss aversion is tak-

ing place.

1.PrPPreliminary Results

หลายประเทศกไดมการจดตงหนวยงานเฉพาะทดแลดานน

โดยตรง9 หรอองคกรอยาง BIT กไดมการขยายไปในหลาย

ประเทศ เชน ออสเตรเลย และโดยเฉพาะสหรฐอเมรกาทไดม

การจดตง Social and Behavioural Science Initiative ใน

ทาเนยบขาวในป ค.ศ. 2015

และเม อการประเมนผลของนโยบายดวย RCT ม

เพมขนและในหลากหลายบรบทมากขน กไดเปดมตใหมใน

การทานโยบายทสามารถอางองจากหลกฐานเชงประจกษท

สามารถบ งถ ง “what works” ในบร บทต าง ๆ จากการ

รวบรวมและเปรยบเทยบผลของนโยบายตาง ๆ ทวโลกทม

จดมงหมายไปสผลลพธทางนโยบายเดยวกน

ยกตวอยางเช น Kremer et al. (2013) ทา Meta-

analysis เพอเปรยบเทยบความคมคาของนโยบายการศกษา

จาก RCT กวา 30 โครงการท วโลก และในรปท 6 พบวา

นโยบายท เก ยวก บการปฏร ปว ธ การสอน (Pedagogical

innovations) และการสงเสรมแรงจงใจและความรบผดชอบ

รปท 4 ขอความทง 8 ขอความทใชทา RCT เพอรณรงคใหคนบรจาคอวยวะ

ทมา: Halpern (2016)

รปท 5 เปอรเซนของผทเขาใชเวปไซตทตดสนใจบรจาคอวยวะแบงตามขอความทปรากฏบนหนาเวป

ทมา: Halpern (2016)



ของคร (Teacher Accountability) เป นนโยบายท ค มค า

ทสดเมอเทยบกบนโยบายอน ๆ

หลกฐานเชงประจกษเหลาน หากไดรบการถายทอด

ทางนโยบายอยางเหมาะสม กจะชวยใหผวางนโยบายสามารถ

ตดสนใจเลอกทานโยบายทคมคาทสดได

ในการน รฐบาลองกฤษจงไดจดตงกลมองคกรทรจก

กนในนาม “what work institutions” ซงมหนาทโดยตรงใน

การรวบรวมและสรางหลกฐานเชงประจกษจากทวโลกเพอบง

ถงนโยบายทคมคาทสดในดานตาง ๆ ถายทอดและสงเสรมให

ผวางนโยบายไดนาไปใช ไมวาจะเปนนโยบายการศกษา

(The Education Endowment Foundation) น โ ย บ า ย

กระต นเศรษฐก จท องถ น (Centre for Local Economic

Growth) นโยบายเพ อ เด กปฐมว ย (Early Intervention

Foundation) หรอนโยบายเพ อส งคมสงว ย (Centre for

Ageing Better) เปนตน โดยองคกรเหลานเปนองคกรอสระท

ไดรบงบประมาณทงจากภาครฐและเอกชน

รปท 6 เปรยบเทยบการพฒนาผลการเรยนของนกเรยนตองบประมาณ $100 ของนโยบายการศกษาทวโลก

ทมา: Kremer et al. (2013)



Challenges: อปสรรคและขอควรระวงของ RCT

งานเขยนอยาง Banerjee et al. (2017), Barrett and Carter

(2010) และ Deaton (2009) ไดชถงขออปสรรคและควรระวง

ในการใช RCT ในการประเมนผลของนโยบาย ซ งหลก ๆ

ประกอบไปดวย

(1) External validity and scalability บางคร ง

การทา RCT อาจทากบกลมคนขนาดเลก ในพนทและความ

หลากหลายทจากด ผลการศกษาจงอาจไมสามารถนามาขยาย

ผลไปในพนทอน ๆ หรอกบคนกลมอน ๆ ในบรบททแตกตาง

ออกไป และประกอบกบความเปนไปไดท จะเกด General

equilibrium effects และ Spillover effects ในการขยาย

ผลในวงกวาง กอาจไมสามารถสะทอนจากการทา RCT ขนาด

เล กได การออกแบบและการขยายผลของ RCT จ งต อง

คานงถงดานนเปนสาคญ

(2) Political feasibility ในบางบรบท การสมกลม

คนบางกลมใหเขารวม หรอไมใหเขารวมนโยบายอาจทาไมได

ดวยเหตผลทางการเมอง หรออาจนาไปสความขดแยง ซงกทา

ใหไมสามารถทา RCT ไดกบทก ๆ นโยบาย

(3) Ethics issues การทา RCT เพอประเมนผลของ

นโยบายควรคานงถงผลประโยชนและผลกระทบกบประชาชน

ผถกทดลองเปนสาคญ ควรเล ยง RCT ทอาจทาใหเกดผล

กระทบรนแรงตอผ ถ กทดลอง เช น Karlan and Zinman

(2017) และงานวจยทเกยวของ ทศกษาความยดหยนของอป

สงคของเงนกตออตราดอกเบย โดยใหธนาคารทาการสมสง

จดหมายปลอยกใหกบประชาชนในอตราดอกเบยตาง ๆ ซงผล

ของการทา RCT ครงนทาใหคนจานวนมากทถกชกจงใหมาก

เงนครงนไมสามารถจายหนคนได เปนตน

Opportunities: เร มอย างไรก บการใช RCT เพ อประเมนผลของนโยบาย

เร มจาก low-hanging fruits: ประสบการณจาก

BIT และ JPAL ได แสดงให เห นแล วว า การท า RCT ไม

จาเปนตองทาขนาดใหญ หรอใชงบประมาณมากเสมอไป BIT

เรมจาก RCT ทแทบจะไมไดใชงบประมาณเลย เพราะทาการ

ทดลองโดยอาศย “platform” ของกรมศลกากรทมการสงจด

หมายเรยกเกบภาษและเกบขอมลผ เสยภาษอย แลว หรอ

แมกระทงการทา RCT บทเวปไซตของกรมขนสงเพอรณรงค

ใหคนบรจาคอวยวะทไมตองมการลงทนในการทดลองและเกบ

ข อม ลใหม แต อย างใด การเร มท า RCT จ งควรเร มจาก

infrastructure ทมอยแลว

การเขาส Digital economy ไดเออใหการทา RCT

งายขน ถกลง และขนาดใหญขนได: “platform” ตาง ๆ ท

เกดข นมากมายในปจจบน ไมว าจะเปน web based หรอ

mobile based ไดเปดมตใหมในการทา RCT โดยสามารถทา

หนาทเปนทงสนามทดลอง และทเกบขอมลในลกษณะตาง ๆ

อยางละเอยดและโดยอตโนมต ซงจะเหนไดวา ในภาคธรกจ

“platform” อยาง Google, Facebook หรอ Line กทาการ

ทดลองกบเราอยตลอดเวลาอยแลว และเมอรฐบาลเปลยนเปน

รฐบาลอเลคโทรนคมากขน กสามารถใช “platform” ทตวเอง

ม เชน เวปไซต หรอ Mobile Applications ในการทา RCT

กบนโยบายสาธารณะไดดยงขนไปดวย

สการทำ evidence-based policy ในประเทศไทยดวย RCT

บทความนสะทอนถงคณคา โอกาสและอปสรรคในการใช RCT เพอทา evidence-based policy โดยใชประสบการณ

จากทวโลกทตางใหความสาคญกบการประเมนนโยบายอยางถกตองเหมาะสม และการใช RCT เพอบรรลวตถประสงคดงกลาว

ถงเวลาแลวทประเทศไทยจะตองเรมใหความสาคญกบการประเมนผลของนโยบายอยางจรงจง และไมมเวลาไหนเหมาะสมเทากบ

เวลาน (1) ทรฐบาลกาลงใหความสาคญกบการปฏรปนโยบายครงสาคญ ซงจะทาใหมนโยบายใหม ๆ ออกมาเปนจานวนมาก (2)

ทรฐบาลกาลงกาวไปสการเปนรฐบาลอเลคโทรนค ซงกเปดโอกาสใหเรมทา RCT ไดงาย ถก และขนาดใหญได และ (3) ทเรากาลง

คดถงการปฏรปหนวยงานราชการ ซงกเปนโอกาสดทจะไดพจารณาจดตงหนวยงานภาครฐทจะทางานรวมกบนกวจย และ



รบผดชอบโดยตรงในการสราง เผยแพร และใชหลกฐานเชงประจกษในการวางนโยบายของประเทศอยางมประสทธภาพและ

ประสทธผลสงสด ถงเวลาแลวทประเทศเราจะม “Policy Lab” เปนของตวเอง

เอกสารอางอง

Banerjee A., R. Banerji, J. Berry, E. Duflo, H. Kannan, S. Mukerji, M. Shotland and M. Walton (2017). From Proof

of Concept to Scalable Policies: Challenges and Solutions, with an Application. Journal of Economic

Perspectives 31 (4): 73-102.

Barrett, C.B. and M. Carter (2010). The Power and Pitfalls of Experimentsin Development Economics: Some

Non-random Reflections. Applied Economic Perspectives and Policy 32 (4): 515–548.

Behrman, J.R. and J. Hoddinott (2001). An Evaluation of the Impact of PROGRESA on Pre-school Child Height.

FCND Briefs 104, International Food Policy Research Institute, Washington, DC.

Behrman, J.R., P. Sengupta and P. Todd (2005). Progressing through PROGRESA: An Impact Assessment of a

School Subsidy Experiment. Economic Development and Cultural Change 54 (1): 237-275.

Bruhn, M. and D. McKenzie (2009). In Pursuit of Balance: Randomization in Practice in Development Field

Experiments. American Economic Journal: Applied Economics 1 (4): 200–232.

Deaton, A. (2009). Instruments of Development: Randomization in the Tropics, and the Search for the

Elusive Keys to Economic Development. NBER Working Paper No. 14690.

Dhaliwal, I., E. Duflo, R. Glennerster and C. Tulloch (2013). Comparative Cost-Effectiveness Analysis to Inform

Policy in Developing Countries: A General Framework with Applications for Education in Education

Policy in Developing Countries. University of Chicago Press.

Duflo, E., R. Glennerster and M. Kremer (2008). Using Randomization in Development Economic Research: A

Toolkit. Handbook of Development Economics, Volume 4.

Gertler, P.J (2004). Do Conditional Cash Transfers Improve Child Health? Evidence from PROGRESA’s Control

Randomized Experiment. American Economic Review 94 (2): 336–41.

Gertler, P.J, S. Martinez, P. Premand, L.B. Rawlings and C.M.J. Vermeersch (2016). Impact Evaluation in

Practice. The World Bank.

Halpern, D (2016). Inside the nudge unit: How small changes can make a big difference. Random House.

Haynes, L., B. Goldacre and D. Torgerson (2012). Test, Learn, Adapt: Developing Public Policy with

Randomised Controlled Trials. Cabinet Office.



Imbens, G. and J.M. Wooldridge (2009). Recent Developments in the Econometrics of Program Evaluation

Journal of Economic Literature 47:1, 5–86

Karlan, D. and J. Zinman (2017). Long-Run Price Elasticities of Demand for Credit: Evidence from a

Countrywide Field Experiment in Mexico. Working Paper. Dartmouth University.

Kremer, M. and E. Miguel (2004). Worms: Identifying Impacts on Education and Health in the Presence of

Treatment Externalities. Econometrica 72 (1): 159–217.

Kremer, M., C. Brannen, and R. Glennerster (2013). The Challenge of Education and Learning in the

Developing World. Science 340 (6130): 297–300.

Ravallion, M. (2001). The Mystery of the Vanishing Benefits: An Introduction to Impact Evaluation. The World

Bank Economic Review 15 (1): 115–140.

Schultz, P (2004). School Subsidies for the Poor: Evaluating the Mexican Progresa Poverty Program. Journal

of Development Economics 74 (1): 199–250.

Topics: Development, Fiscal Policy, Education and Health

Tags: Randomised Controlled Trial, Policy Impact Evaluation, Evidence-based Policy, Cost Effectiveness,

Nudge

1 วธการประเมนผลของนโยบายททาหลงจากออกนโยบายไปแลว รวมถง Instrumental variable, Difference in difference, Regression

discontinuity และ Propensity score matching ซงแตละวธมสมมตฐานและหลกการทใชแกไข selection effects ทแตกตางกน ผอานสามารถ

อานเพมเตมไดจาก Imbens and Wooldridge (2009) Gertler et al. (2016) 2 ซงในทางปฏบตอาจทาไดโดยตรง แตหากในบางกรณทตองใหสทธในการเขารวมโครงการกบ beneficiary อยางเทาเทยมกน อาจทาการสมใหบาง

หนวยเขารวมโครงการกอน แลวใหบางหนวยทยอยเขารวมโครงการทหลง หรอทเรยกวา Randomised Phase in ทใชกนอยางแพรหลาย 3 อานรายละเอยดของแตละขนตอนเพมเตมไดจาก Gertler et al. (2016), Bruhn and McKenzie (2009) และ Duflo et al. (2008). 4 ซงตอมาไดเปลยนชอเปน “Oportunidades” และ ในปจจบนเปน “Prospera” 5 ซงวธนทาใหกลมหลงกลายเปน control group ใหกบกลมแรก ในชวง 18 เดอนแรก และทาใหเกดความหลากหลายของเวลาการเขารวมโครงการ

ระหวางชมชน เพอไปทาการศกษา 6 ซงกแสดงใหเหนวาการสมแบงกลม treatment และ control มความเหมาะสม 7 สาเหตท Miguel and Kremer (2004) ทาการสมระดบโรงเรยนกเพราะการตดเชอมผลแพรกระจายในวงกวาง (หรอ spillover effect) และ so is

the potential impact of the program ดงนนหากสม control และ treatment groups ในระดบนกเรยนในโรงเรยนเดยวกน แลวเปรยบเทยบ

ผล อาจทาใหการศกษา underestimate the impact เพราะนกเรยนทอยใน control group อาจไดผลประโยชนจากการถายพยาธของเพอนไปดวย

จงไมสามารถเปน control group ทด 8 ศกษารายละเอยดตอท Halpern (2016) และ http://www.behaviouralinsights.co.uk 9 เชน National Council for Evaluation of Social Development Policy ใน Mexico หรอ Department of Performance Monitoring and

Evaluation ในประเทศแอฟรกาใต เปนตน

สร้างevidence-based policyสร้างevidence-based policy community...

Documents