ทาร์าร - tdri: thailand development research institute · 2019-03-27 ·...

17

Upload: others

Post on 29-May-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ
Page 2: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

3ท า

ท า รง าร า นย า ร ารย าน านร ย

ง ร าร น นนน ย า าน งาน ง น น นน ารย

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) ไดเผยแพร “รายงานทดอารไอ” (ชอเดมวา “สมดปกขาวทดอารไอ”) มาตงแตเดอนสงหาคม 2536 โดยคดสรรกลนกรองงานวจยตางๆ มาน�าเสนออยางเรยบงายเพอจดประกายใหเกดการวพากษวจารณ “รายงานทดอารไอ” มโอกาสรบใชสงคมไทยมาตลอด ทงเปนรายสะดวก และปรบมาเปนรายเดอนในระยะตอมา อยางไรกตาม ตงแตฉบบท 118 เปนตนไป “รายงานทด อารไอ” จะมาพบผ อ านเปนรายสะดวก พรอมทงยงคงน�าเสนอเรองราวตางๆ อยางเรยบงายแบบเปนมตรตอความสนใจใครรของผอานทวไปเชนเดม

น า ย าร าน ย

ย รง

รร า าร ร ารรา ร ยง ย งอ รร า ารนา า นาน

ออwrongdes ign

รายงานทดอารไอ ทา

ท า ร ารดา อ ทาร

สบเนองจากทแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของ

ประเทศ ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560-2564) มเปาหมายเพอการยกระดบระบบ

โลจสตกสของประเทศไปสการเปนศนยกลางทางการคา การบรการ และ

การลงทนในภมภาค ดวยการขบเคลอนผาน 3 ยทธศาสตรหลก ไดแก

(1) การพฒนาเพมมลคาระบบหวงโซอปทาน (2) การพฒนาโครงสราง

พนฐานและสงอ�านวยความสะดวก และ (3) การพฒนาปจจยสนบสนนดาน

โลจสตกส โดยการวจยและพฒนาทเกยวของกบนวตกรรมและเทคโนโลย

ดานโลจสตกสไดถกก�าหนดเปนกลยทธหนงในการตอบสนองเปาหมาย

การพฒนาระบบโลจสตกสและโซอปทานของประเทศ โดยอาศยการพฒนา

วทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม ผานกระบวนการสงเสรมการ

ลงทนวจยเพอพฒนาองคความรในกลมเทคโนโลยทประเทศไทยสามารถ

พฒนาไดเอง และกลมเทคโนโลยแหงอนาคตส�าหรบเปนฐานเศรษฐกจใหม

พรอมทงสรางกระบวนการถายทอดเทคโนโลยสผประกอบการใหสามารถ

ประยกตใชเทคโนโลยไดอยางมประสทธภาพ เพอทดแทนการน�าเขา และ

เพมประสทธภาพระบบโลจสตกสและโซอปทานของประเทศ

นอกจากน ในชวงทผานมากมนกวชาการหลายทานไดสงเคราะห

งานวจยดานโลจสตกสและโซอปทานเปนระยะๆ ดงนนเพอใหเกดความตอ

เนองของการสงเคราะหองคความรดานโลจสตกสและโซอปทาน ส�านกงาน

กองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ซงเปนหนวยงานน�ารองบรหารจดการงาน

วจยแบบมงเปาในกลมเรองโลจสตกสมาตงแตป พ.ศ. 2554 จงยงคงตอง

ศกษาทบทวนวรรณกรรมตอไป รวมทงบรณาการงานวจยระหวางนกวจย

และหนวยงานผใชประโยชน เพอใหทราบถงสถานภาพของงานวจยดาน

โลจสตกสและโซอปทาน ตลอดจนความสอดคลองกบความตองการใช

ประโยชนจากงานวจย เพอน�าไปสการวางกรอบการวจยดานโลจสตกส

และโซอปทานใหสามารถรองรบการเปลยนแปลงไดอยางสอดคลองกบ

Page 3: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

4 รายงานทดอารไอ

สถานการณในปจจบน และสามารถใชเปนฐานขอมลประกอบ

การตดสนใจในการก�าหนดประเดนการวจยตอไปในอนาคต

รวมถงจดท�าแผนยทธศาสตรการวจยดานโลจสตกสและ

โซอปทานทสามารถตอบสนองเปาหมายของการพฒนา

ประเทศได

การศกษาเพอจดท�าแผนยทธศาสตรการวจยดาน

โลจสตกสและโซอปทานระยะ 3 ป (พ.ศ. 2562-2564)

ครอบคลม (1) การรวบรวมและทบทวนผลงานวจยดาน

โลจสตกสและโซอปทานในชวงป พ.ศ. 2555-2561 จาก

ฐานขอมลของ สกว. ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหง

ชาต (วช.) และส�านกงานนโยบายและแผนการขนสงและ

จราจร (สนข.) (2) การรวบรวมนโยบายและแผนยทธศาสตรท

เกยวของกบดานโลจสตกสและโซอปทาน และ (3) การจดท�า

แผนยทธศาสตรการวจยดานโลจสตกสและโซอปทาน ระยะ

3 ป (พ.ศ. 2562-2564)

าร า

คณะผวจยไดวเคราะหประเดนความทาทายดาน

โลจสตกสและโซอปทาน ทบทวนสถานการณโลจสตกสและ

โซอปทานของประเทศ วเคราะหนโยบายและแผนยทธศาสตร

ทเกยวของ วเคราะหชองวางงานวจยดานโลจสตกสและ

โซอปทาน และก�าหนดกรอบทศทางการพฒนางานวจยใน

อนาคต โดยอาศยกระบวนการมสวนรวมของผใชประโยชน

จากงานวจยจากภาครฐ ภาคเอกชน และนกวชาการ ในระดบ

ภมภาค และสวนกลาง โดยสามารถสรปสาระส�าคญไดดงน

(1) ปจจยทมผลตอความทาทายดานระบบโลจสตกส

ของประเทศไทยประกอบดวยปจจยภายนอก และปจจย

ภายใน

ปจจยภายนอกไดแก 1) การกดกนสนคาน�าเขา

ของสหรฐอเมรกา (Trump War) โดยเฉพาะจากจน ผล

กระทบจากก�าแพงภาษดงกลาวจะท�าใหเกดการเบนทศทาง

การไหลของสนคาไปยงประเทศอนแทนเพอระบายสตอก

สนคา ซงอาจสงผลกระทบตอสนคาไทยทอยในโซอปทาน

ของสหรฐอเมรกาและจน เชน สนคาแผงวงจร ชนสวน

คอมพวเตอร และพลาสตกขนตนทจนใชเปนสวนประกอบ

ในการผลตสนคาทสงออกไปสหรฐอเมรกา แตสหรฐอเมรกา

กอาจน�าเขาสนคาอเลกทรอนกสและอปกรณไฟฟาจากไทย

โดยตรง จงเปนประเดนทาทายส�าหรบผประกอบการทอยใน

โซอปทานดงกลาวในการเตรยมพรอมรบการเปลยนแปลงท

อาจจะเกดขน 2) การออกจากสหภาพยโรปของสหราช

อาณาจกร (Brexit) (ตามทรฐบาลสหราชอาณาจกรไดออก

แถลงการณวา สหราชอาณาจกรจะออกจากสหภาพยโรปใน

วนท 29 มนาคม พ.ศ. 2562) คาดวาการเจรจาการคาระหวาง

ไทยกบสหราชอาณาจกรจะมอปสรรคหรอขอจ�ากดนอยลง

เนองจากระดบของขอตกลงทางการคาอาจลดลงเหลอเพยง

ระดบของลกษณะตลาดรวมคอ ยงคงไวซงการท�าการคา

เสรการคาสนคา บรการ และเงนทน แตสหราชอาณาจกร

สามารถด�าเนนนโยบายและมาตรการทางการคากบประเทศ

ทสามไดเอง จงอาจเปนโอกาสของไทยในการเจรจาสงออก

สนคาเกษตรไดเพมขน ซงจากเดมถกจ�ากดปรมาณน�าเขา

โดยสหภาพยโรป รวมทงสนคาอตสาหกรรมทอาจมโอกาส

สงออกเพมขน 3) การเปดเสรทางการคาและรวมกลม

ทางเศรษฐกจของประเทศตางๆ อาจท�าใหประเทศไทย

มโอกาสทางการคาและการลงทนมากขน ในขณะเดยวกน

กอาจท�าใหเกดมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษดวย

เชน การออกระเบยบมาตรฐานสนคาและบรการ มาตรฐาน

ดานสงแวดลอมและสทธมนษยชน เปนตน 4) การกอสราง

เสนทางการคา Belt and Road Initiative (BRI) เสน

ทางการคานจะท�าใหจนมบทบาทส�าคญดานเศรษฐกจและ

โลจสตกสของโลก เนองจากจนเปนประเทศคคาทส�าคญของ

ไทย โดยในระหวางป พ.ศ. 2555-2559 ประเทศไทยมการสง

ออกไปยงประเทศจนคดเปนรอยละ 11.05 ของมลคาการสง

ออกทงหมด และมการน�าเขาจากประเทศจนคดเปนรอยละ

20.25 ของมลคาการน�าเขาทงหมด การกอสรางเสนทางดง

กลาวยอมสงผลตอประเทศไทยอยางหลกเลยงไมได 5) การ

เขาสยคดจทล (Digital era) โดยปจจยส�าคญทสงผลตอ

การพฒนาดานโลจสตกสและโซอปทานคอ การเตบโตของ

การพาณชยอเลกทรอนกส (E-commerce) ระหวางป พ.ศ.

2557-2560 ตลาดการพาณชยอเลกทรอนกสขยายตวเฉลย

สงถงรอยละ 11.4 ตอป (ศนยวจยกสกรไทย, 2560) การ

เตบโตของการพาณชยอเลกทรอนกสท�าใหความตองการ

ขนสงแบบถงมอผรบ (Door-to-Door) เพมสงขน โดยปรมาณ

Page 4: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

5ท า

การขนสงสนคาทางไปรษณยและอนๆ ระหวางประเทศเพม

จาก 1 พนตนในป พ.ศ. 2556 เปน 3 พนตนในป พ.ศ. 2559

และการขนสงสนคาภายในประเทศทางถนนมแนวโนมเพม

ขนอยางตอเนองระหวางป พ.ศ. 2556-2559 (สศช. 2561)

6) การน�าเทคโนโลยมาใชในเชงโลจสตกส ปจจบนมการ

ใชเทคโนโลยในการผลตและขนสงสนคา เชน ระบบอตโนมต

(Automation) หนยนต (Robotic) การประมวลผลแบบกลม

เมฆ (Cloud Computing) อนเทอรเนตของสรรพสง (Internet

of Things: IOT) อากาศยานไรคนขบ (Drone) เปนตน และ 7)

การก�าหนดใหระบบโลจสตกสและโซอปทานทเปนมตร

ตอสงแวดลอม (Green logistics/Green supply chain)

เปนขอก�าหนดทางการคาระหวางประเทศ การท�าตามขอ

ตกลงดงกลาวจงเปนหนงในประเดนทาทายของประเทศไทย

ในสวนปจจยภายในทตองพจารณาคอ 1) Thai-

land 4.0 ทม งเนนการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจ

เพอเปลยนผานประเทศไทยจากการขบเคลอนเศรษฐกจ

ดวยอตสาหกรรมหนกไปส “Value-based Economy” หรอ

“เศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม” 2) การสงเสรม

10 อตสาหกรรมเปาหมาย เปนกลไกขบเคลอนเศรษฐกจ

ประเทศในอนาคตเพอใหหลดพนจากกบดกประเทศรายได

ปานกลาง (Middle Income Trap) ซงประกอบดวยการตอยอด

5 อตสาหกรรมเดมทมศกยภาพ (First S-Curve) ไดแก

อตสาหกรรมยานยนตสมยใหม อตสาหกรรมอเลกทรอนกส

อจฉรยะ อตสาหกรรมการทองเทยวกลมรายไดดและการ

ทองเทยวเชงสขภาพ อตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลย

ชวภาพ และอตสาหกรรมการแปรรปอาหาร รวมถงพฒนา 5

อตสาหกรรมอนาคต (New S-Curve) ซงไดแก อตสาหกรรมหน

ยนตเพอการอตสาหกรรม อตสาหกรรมการบนและโลจสตกส

อตสาหกรรมเชอเพลงชวภาพและเคมชวภาพ อตสาหกรรม

ดจทล และอตสาหกรรมการแพทยครบวงจร 3) การพฒนา

ระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (Eastern Eco-

nomic Corridor: EEC) เปนการตอยอดการพฒนาพนท

บรเวณชายฝงทะเลภาคตะวนออกใหเปนเขตเศรษฐกจชนน�า

ของอาเซยน และยกระดบการพฒนาประเทศไปสประเทศไทย

4.0 โดยมการวางแผนลงทนดานโครงสรางพนฐานเชอมโยงการ

เดนทางทงทางถนน ทางราง ทางน�า และทางอากาศ 4) การ

พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนในพนท 10 จงหวด

ไดแก ตาก มกดาหาร สงขลา สระแกว ตราด หนองคาย

นราธวาส เชยงราย นครพนม และกาญจนบร เพอเปนชอง

ทางส�าคญในการเชอมโยงทางการคากบประเทศเพอนบาน

และกระจายความเจรญสภมภาค และ 5) การปรบเปลยน

โครงสรางองคกรดานงานวจย คอการออกแบบและจดตง

กระทรวงการอดมศกษา วจย และนวตกรรม โดย สกว. เปน

องคกรจดสรรเงนทนวจย/ส�านกงานคณะกรรมการนโยบาย

วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)

เปน Think Tank/การตงสถาบนวทยาศาสตร เทคโนโลยและ

นวตกรรมแหงชาต (องคกรมหาชน) โดยเนนการวจยและ

นวตกรรมเพอตอบโจทย 10 อตสาหกรรมเปาหมาย1

(2) สถานการณโลจสตกสและโซอปทานของไทย จ�าแนก

เปน 4 ดานหลกๆ คอ

(2.1) การพฒนาโครงสรางพนฐานดานโลจสตกส

ไดแก 1) การพฒนาการขนสงทางราง อาท การพฒนา

โครงสรางพนฐานรถไฟทางค 5 เสนทาง การกอสรางทางรถไฟ

สายใหม 2 เสนทาง และการจดหาหวรถจกร/ลอเลอน/แคร

บรรทก 2) การพฒนาการขนสงทางอากาศ อาท การพฒนา

โครงสรางพนฐานของทาอากาศยานสวรรณภมระยะท 2 เพอ

เพมขดความสามารถในการใหบรการการขนสงทางอากาศ รวม

ถงการพฒนาสนามบนอตะเภาเพอสนบสนนโครงการพฒนา

พนทเขตเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก 3) การพฒนาระบบ

โครงสรางพนฐานการขนสงทางถนน อาท โครงสรางพนฐาน

ซงแมจะมความสมบรณแตกยงพบวาขาดขอมลทใชในการ

บรหารจดการและตดสนใจในระดบนโยบาย โดยเฉพาะอยาง

ยงการขนสงทางถนนระหวางประเทศทก�าลงจะเกดขนและการ

เปลยนรปแบบการขนสง (Modal Shift) และ 4) การขนสงทาง

ล�าน�า ซงการพฒนายงไมสามารถท�าใหเกดการเปลยนรปแบบ

การขนสงมายงทางล�าน�าได

(2.2) การเพมขดความสามารถในการบรหารจดการ

โซอปทาน ไดแก 1) การพฒนาโครงสรางพนฐานและสง

อ�านวยความสะดวกดานโลจสตกสการเกษตร อาท การสง

1 การปรบองคกรการวจยใหมอยในขนตอนครม.เหนชอบในหลกการจงยง

ไมสามารถระบ Agenda-based Research และผลกระทบตอการวจยดาน

โลจสตกส และ โซอปทาน

Page 5: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

6 รายงานทดอารไอ

เสรมและพฒนาสถาบนการเกษตรอยางตอเนองทงในรปแบบ

สหกรณ กลมเกษตรกร และวสาหกจชมชน เพอใหมองคความ

รดานการบรหารจดการและเทคโนโลยสารสนเทศ 2) การเพม

ขดความสามารถใหแกผประกอบการอตสาหกรรมไทยและ

ธรกจบรการทมศกยภาพสง อาท การพฒนาประสทธภาพ

โลจสตกสอตสาหกรรมในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย เชน

อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมปโตรเคมและพลาสตก

อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต อตสาหกรรม

เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส และอตสาหกรรมภาค

การขนสง (Logistics Service Provider: LSP) เปนตน และ 3)

การสงเสรมใหภาคอตสาหกรรมประยกตใชระบบเทคโนโลย

สารสนเทศ (ICT) ในการด�าเนนงาน อาท Enterprise Re-

source Planning (ERP), Warehouse Management Sys-

tems (WMS), Barcode และ RFID

(2.3) การเชอมโยงขอมลระบบโลจสตกสและโซ

อปทานระหวางประเทศ ซงปจจบนไทยมระดบการพฒนาการ

เชอมโยงขอมลในระดบ 2 (เชอมโยงขอมลระหวางหนวยงาน

ภาครฐดวยกนทเปนผใหบรการออกใบอนญาต/ใบรบรองน�า

เขาและสงออกสนคาในลกษณะ G2G (Government to Gov-

ernment) ซงยงคงมความจ�าเปนในการยกระดบการเชอมโยง

ขอมลระบบโลจสตกสและโซอปทานระหวางประเทศใหสงขน

(G2B/B2B)

(2.4) การพฒนาบคลากรดานโลจสตกสและโซ

อปทาน ในระยะทผานมา พบวาสถาบนการศกษาตางๆ ม

การผลตบคลากรดานการบรหารจดการทวไปเปนสวนใหญ

และเมอบคลากรเขาสตลาดแรงงานแลวพบวา สวนใหญ

เปนการพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานในแรงงานระดบปฏบต

การ (Operator) เทานน อาท คนขบรถบรรทก หรอคนขบรถ

ยกสนคา (Fork Lift) หรอบคลากรในคลงสนคา (Warehouse)

ในขณะทการด�าเนนงานดานโลจสตกสตองการแรงงานท

มทกษะสงและมความรเฉพาะทาง (Advance Skill) เชน

บคลากรในทาอากาศยาน บคลากรทาเรอ บคลากรในระบบ

ราง บคลากรในคลงสนคาสมยใหม เปนตน โดยตองการ

บคลากรทมความรและสามารถใชอปกรณอตโนมตดาน

Software รวมถงบคลากรระดบ Supervisor ผบรหารระดบ

กลางและระดบสง

(3) ยทธศาสตรชาต แผนพฒนาประเทศ และนโยบายท

เกยวของ

แผนภาพท 1 แสดงการสงเคราะหยทธศาสตรชาต

แผนพฒนาประเทศ และนโยบายทเกยวของกบการพฒนา

ดานการขนสง โลจสตกสและโซอปทานของประเทศไทย

อนประกอบดวยยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2561-2580)

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.

2560-2564) แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของ

ประเทศไทย ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560-2564) นโยบาย Thailand

4.0 เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zones:

SEZs) และระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (EEC)

แผนยทธศาสตรกระทรวงคมนาคมเพอสนบสนนการพฒนา

ระบบโลจสตกสของประเทศ ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560-2564)

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 20 ป (พ.ศ. 2560-

2579) แผนยทธศาสตรวจยดานโลจสตกสและโซอปทานแหง

ชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2554-2555) และแผนยทธศาสตรวจย

ดานโลจสตกสและโซอปทานแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555-

2559) ซงพบวา มแนวทางส�าคญในการพฒนาดานโลจสตกส

และโซอปทานของประเทศไทย ดงน

· การจดการโซอปทานเพอเพมมลคา

· การพฒนาโครงสร างพนฐานด านขนส งและ

โลจสตกสเพอเพมประสทธภาพการขนสง

· การจดการโลจสตกสและโซอปทานทเปนมตรกบ

สงแวดลอมเพอใหเกดความมนคงและยงยน

· การเชอมโยงดานโลจสตกสและโซอปทานระหวาง

ประเทศอยางเปนระบบ

· การสรางนวตกรรมเพอการออกแบบและปรบ

เปลยนโซอปทาน

· การพฒนาบคลากรดานโลจสตกสและโซอปทาน

(4) การวเคราะหชองวางงานวจยดานโลจสตกสและโซ

อปทาน

การวเคราะหชองวางงานวจยดานโลจสตกสและโซ

อปทานไดมาจากการสงเคราะหผลงานวจยดานโลจสตกส

และโซอปทานในชวงป พ.ศ. 2555-2561 จ�านวน 247 เรอง

จากฐานขอมลของ สกว. วช. และ สนข. ซงสามารถชใหเหน

ถงแนวทางการพฒนาหวของานวจยดานโลจสตกสและโซ

Page 6: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

7ท า

าท

ารรา

ทา

รา

ออ

รด

ทอาร

อทา

ทม

า: ส

งเค

ราะห

โดย

คณ

ะผวจ

Page 7: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

8 รายงานทดอารไอ

าท

ทา

ราร

ดา

อทา

Page 8: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

9ท า

อปทานในอนาคต เพอใหงานวจยมความสมบรณมากยง

ขน และสามารถน�ามาปฏบตไดจรงอยางมประสทธภาพ ซง

จ�าแนกกลมงานวจยได 5 กลมงานวจย คอ 1) โครงสรางพน

ฐานดานโลจสตกส (Logistics Infrastructure) 2) การจดการ

หวงโซอปทาน (Supply Chain Management) 3) การเชอม

โยงระหวางประเทศ (Connectivity) 4) การออกแบบและ

ปรบเปลยนโซอปทาน (Supply Chain Disruption) และ 5)

บคลากรดานโลจสตกสและโซอปทาน (Human Resource)

ซงแตละกลมงานวจยตางมชองวางงานวจยทมความจ�าเปน

ตองพฒนาเปนโจทยวจยตอไป

(5) กรอบทศทางการพฒนางานวจยในอนาคต

กรอบทศทางการพฒนางานวจยในอนาคตไดมาจาก

การน�าผลการวเคราะหชองวางงานวจยดานโลจสตกสและ

โซอปทานในขอ (4) มาสงเคราะหรวมกบผลทไดรบจากการ

ประชมรบฟงความคดเหนจากผทรงคณวฒ นกวจย เจาหนาท

ทเกยวของ และผใชประโยชนงานวจย (User) ตามหลกการ

วเคราะห PESTEL โดยกรอบทศทางการพฒนางานวจยใน

อนาคตประกอบดวยโจทยวจย 3 ดานหลก คอ 1) โจทยวจย

เพอรองรบการเปลยนแปลงและความทาทายในอนาคต หมาย

ถง ประเดนวจยทยงไมมการศกษาในอดต แตมความจ�าเปนตอ

การรองรบการเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคต 2) โจทย

วจยเพอลดชองวางของงานวจย หมายถง ประเดนวจยทยงไมม

การศกษาในอดตแตมความจ�าเปนส�าหรบการแกปญหาทเกด

ขนในปจจบน และ 3) โจทยวจยทมความจ�าเปนและตองการ

พฒนาตอเนอง หมายถง ประเดนวจยทมการศกษาแลวในอดต

แตยงมความจ�าเปนเพอการพฒนาทตอเนอง

(6) การจดท�าแผนยทธศาสตรการวจยดานโลจสตกส

และโซอปทาน ระยะ 3 ป (พ.ศ. 2562-2564)

จากการศกษาทบทวน การสงเคราะห และการ

วเคราะหขอมลทเกยวของตามกระบวนการจดท�าแผนจนได

ผลการศกษาตามขอ (1) ถง (5) ดงกลาวขางตน น�ามาสการ

จดท�าแผนยทธศาสตรการวจยดานโลจสตกสและโซอปทาน

ระยะ 3 ป (พ.ศ. 2562-2564) ทมสาระส�าคญตามทปรากฏ

ในแผนภาพท 2

ทงน แตละยทธศาสตรมรายละเอยดดงตอไปน

Page 9: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

10 รายงานทดอารไอ

ท ท าร อ รา า า า ร

ยทธศาสตรท 1: การวจยเพอสรางและพฒนาบคลากร และการปรบปรงกฎหมายดานโลจสตกสและโซอปทาน

วตถประสงค: เพอศกษาปจจยพนฐานทสนบสนนการด�าเนนการดานโลจสตกสและโซอปทานและการอ�านวยความสะดวก

ทางการคา น�าไปสการเพมประสทธภาพและประสทธผลของการบรหารจดการโลจสตกสและโซอปทาน

ตวชวด: 1.1 จ�านวนงานวจยทเกยวของกบการสรางและพฒนาบคลากร

1.2 จ�านวนแรงงานทมทกษะตรงตามความตองการในแตละสาขาอาชพเพมขน

1.3 จ�านวนงานวจยทเกยวของกบการปรบปรงกฎหมาย

1.4 จ�านวนกฎหมายทควรไดรบการปรบปรง

Page 10: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

11ท า

ท ท าร อ าร ร ร า ารอา า ด

หมายเหต: ล�าดบความส�าคญ มากทสด หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2562

มาก หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2563

ปานกลาง หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2564

Page 11: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

12 รายงานทดอารไอ

ท ท าร อ าร ด าร อ ทา

ยทธศาสตรท 2: การวจยเพอจดการหวงโซคณคาทมงเนนการสรางมลคาเพมและการเพมผลตภาพ

วตถประสงค: เพอยกระดบศกยภาพการจดการโลจสตกสและโซอปทานของผประกอบการรายยอย เชน เกษตรกร และ

ผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม น�าไปสการเพมความสามารถในการแขงขน

ตวชวด: 2.1 จ�านวนงานวจยทเกยวของกบการจดการหวงโซคณคา

2.2 จ�านวนงานวจยทเกยวของกบการพฒนาศกยภาพผประกอบการรายยอย

2.3 ตนทนทางเศรษฐกจและสงแวดลอมทลดลงจากการจดการโลจสตกส

2.4 จ�านวนผลงานวจยทเกยวของกบการพฒนาศกยภาพผประกอบการรายยอยถกน�าไปใชประโยชน

Page 12: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

13ท า

ท ท าร อ า า ร อ ารรา อ

หมายเหต: ล�าดบความส�าคญ มากทสด หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2562

มาก หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2563

ปานกลาง หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2564

Page 13: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

14 รายงานทดอารไอ

ยทธศาสตรท 3: การวจยเพอเพมประสทธภาพโครงขายโลจสตกสภายในประเทศและระหวางประเทศ

วตถประสงค: เพอยกระดบศกยภาพระบบโลจสตกสและโซอปทาน น�าไปสการลดตนทนโลจสตกสของประเทศโดยเฉพาะ

ตนทนการขนสงสนคา

ตวชวด: 3.1 จ�านวนงานวจยทเกยวของกบการพฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสงและโลจสตกส

3.2 จ�านวนงานวจยทเกยวของกบการเชอมโยงดานโลจสตกสและโซอปทานระหวางประเทศ

3.3 จ�านวนงานวจยเชงนโยบายเพอการวางแผนระบบการขนสงและโลจสตกส

3.4 ตนทนในการเดนทางของประชาชนต�าลง

3.5 จ�านวนอบตเหตจากการเดนทางลดลง

3.6 ปรมาณการน�าเขา-สงออกสนคาเพมขน

3.7 มฐานขอมลตนทนโลจสตกสทแทจรง

Page 14: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

15ท า

ท ท าร อ าร า ร รา า ดา

Page 15: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

16 รายงานทดอารไอ

ท ท าร อ าร อ ดา อ ทา ร า ร ท

ท ท าร า อ าร า ร าร

หมายเหต: ล�าดบความส�าคญ มากทสด หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2562

มาก หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2563

ปานกลาง หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2564

Page 16: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

17ท า

ท ท าร อ าร รา รร อ ารออ ร อ ทา

ยทธศาสตรท 4: การวจยเพอพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานโลจสตกสและโซอปทาน

วตถประสงค: เพอเพมประสทธภาพการจดการโลจสตกสและโซอปทานดวยเทคโนโลยและนวตกรรม รองรบการ

เปลยนแปลง (Disruption) มงสความยงยน

ตวชวด: 4.1 จ�านวนงานวจยทเกยวของกบการสรางนวตกรรมเพอการออกแบบและปรบเปลยนหวงโซอปทาน

4.2 จ�านวนงานวจยทเกยวของกบการจดการโลจสตกสและโซอปทานทเปนมตรกบสงแวดลอม

4.3 จ�านวนผลงานวจยทเกยวของกบนวตกรรมทถกน�าไปใชประโยชน

4.4 จ�านวนผลงานวจยทเกยวของกบการจดการโลจสตกสและโซอปทานทเปนมตรกบสงแวดลอมถกน�า

ไปใชประโยชน

Page 17: ทาร์าร - TDRI: Thailand Development Research Institute · 2019-03-27 · โลจิสติกส์และโซ่อุปทานระยะ 3 ปี (พ.ศ

18 รายงานทดอารไอ

ท ท าร อ าร ด าร อ ทา ท ร ด อ

หมายเหต: ล�าดบความส�าคญ มากทสด หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2562

มาก หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2563

ปานกลาง หมายถง ประเดนการวจยทควรศกษาวจยในป พ.ศ. 2564

อ ารอา อ

ณรงค ปอมหลกทอง และคณะ. 2554. โครงการศกษาทบทวนผลงานวจยดานโครงสรางพนฐานและการบรหารจดการระบบการขนสงและโลจสตกสของประเทศไทย. กรงเทพฯ: ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ยงยทธ แฉลมวงษ และกฤษณะ แพทยจะเกรง. 2557. โครงการปรทศนสถานภาพความรโครงสรางพนฐานและการบรหารจดการระบบการขนสงและโลจสตกสของประเทศไทย. กรงเทพฯ: ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

ราชกจจานเบกษา. 2561. ประกาศ เรอง ยทธศาสตร (พ.ศ. 2561-2580). เขาถงไดท http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/A082/T_0001.PDF

รธร พนมยงค และคณะ. 2556. โครงการสงเคราะหผลกระทบตอประเทศไทยจากการจดการโครงสรางพนฐานดานโลจสตกสและการปรบรปแบบโซอปทานภายใตบรบทประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. กรงเทพฯ: ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

วลยลกษณ อตธรวงศ และคณะ. 2554. โครงการสงเคราะหงานวจยดาน โลจสตกสและโซอปทานภาคอตสาหกรรม. กรงเทพฯ: ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ศนยวจยกสกรไทย. 2560. “E-commerce แรงไมตก ดนโลจสตกสโต.” K SME Analysis, เขาถงไดท https://www. kasikornbank.com/th/business/sme/KSMEKnowledge/article/KSMEAnalysis/Docu-ments/E-Commerce_Logistic.pdf

สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต. 2561. (ราง) ยทธศาสตร การวจยและนวตกรรม 20 ป (พ.ศ. 2560-2579). เขาถงไดท http://www2.nrct.go.th/portals/0/downloads/ราง-ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 20 ป 60-79

สมพงษ ศรโสภณศลป และคณะ. 2554. โครงการสงเคราะหงานวจยดานโลจสตกสสนคาเกษตรและอาหาร. กรงเทพฯ: ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.). 2559. แผนงานพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (พ.ศ. 2560-2564).

__________. 2560ก. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564). เขาถงไดท http://www.nesdb.go.th/ewt_news.php?nid=6420&filename= develop_issue

__________. 2560ข. ยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศ ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560-2564). เขาถงไดท http://www.nesdb.go.th/ewt_dl_ link.php?nid=6923

__________. 2561. รายงานโลจสตกสของประเทศไทยประจ�าป 2560. เขาถงไดท https://www.nesdb.go. th/ewt_dl_link.php?nid=7756

ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต และส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย. 2554ก. แผนยทธศาสตรวจยดานโลจสตกสและโซอปทานแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555-2559).กรงเทพฯ: บรษท จรลสนทวงศการพมพ จ�ากด.

__________. 2554ข. แผนยทธศาสตรวจยดานโลจสตกสและโซอปทานแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2554-2555).

ส�านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร. 2560. แผนยทธศาสตรกระทรวงคมนาคมเพอสนบสนนการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศ ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560-2564).

Porter, M. E. 1979. “How Competitive Forces Shape Strategy.” Harvard Business Review 59 (2): 137-145.