aantekeningen andorra
TRANSCRIPT
ANDORRAMax Frisch
PERSONAGES
MET TEKST ZONDER TEKST
Andri Barblin Der Lehrer (Can) Die Mutter Die Señora Der Pater Der Soldat Der Wirt Der Tischler Der Doktor Der Geselle Der Jemand
Ein Idiot Die Soldaten in
schwarzer Uniform Der Judenschauer Das Andorranische Volk
ERSTES BILD
Soldaat daagt Barblin uit, maakt verloofde (Andri) belachelijk.
Barblin verft huis wit, want morgen is het Sanktgeorstag.
Veel vergelijkingen met kleuren (olivgrau, weiß, rot)
Barblin is bang voor aanvallen van de “zwarten”
ERSTES BILD
Vader Barblin (Can). Andorraners zijn net zo slecht als de zwarten. Joden worden door hen aan palen gebonden en hun bruiden worden kaalgeschoren.
Andri is Jood en wil timmerman worden. Kan volgens timmerman alleen als het in je bloed zit. Andri moet in de economie gaan werken. Mag toch cursus volgen
ERSTES BILD
Andri dolblij met gedachte dat hij timmerman wordt. Wil trouwen met Barblin
Soldaat: Ein Andorraner ist nicht feig (een Andorraner is niet laf)
VORDERGRUND: DER WIRT Het wordt bekend dat Andri geen Jood is
die gered is uit het land van de Zwarten door de leraar, maar een buitenechtelijk kind is van de leraar, verwekt bij een “Zwarte vrouw” (Die Señora)
ZWEITES BILD
Andri en Barblin liggen in bed. Barblin probeert Andri te verleiden maar zijn hoofd zit te vol met alle vooroordelen:
Joden denken enkel aan geld Joden zijn laf Joden hebben geen gevoel, zijn alleen
maar geil. Andri twijfelt over vooroordelen:
misschien bevatten ze wel een kern van waarheid.
ZWEITES BILD
Het boze (blz. 28): mensen worden door anderen vervloekt; een blik en je bent hoe ze zeggen.
VORDERGRUND: TISCHLER Timmerman gebruikt als excuus dat hij
Andri te veel liet betalen en uit de werkplaats verwijderde dat hij Joods zou zijn: “Niemand hat wissen können, daß er keiner ist.”
DRITTES BILD
In de timmerwerkplaats. Andri en het hulpje (Fedri = der Geselle) maken beide een stoel. Tischler komt deze inspecteren. Hulpje lijkt aardig met Andri om te gaan
Andri heeft betere stoel gemaakt dan Fedri. Tischler denkt dat de stoel van Andri die van Fedri is en Fedri bevestigt dit. Andri gaat de verkoop in.
DRITTES BILD
VORDERGRUND: GESELLE Geeft toe dat stoel Andri beter was Beweert sorry te willen zeggen maar
Andri is te boos; zegt niet eens meer goedendag
“Andri voelde zich te goed voor voetbalteam”
VIERTES BILD
Nationalistische dokter: laat Andri “AAAAAAAndorra” zeggen.
Blz. 38: Mensen uit Andorra zijn nuchter en eenvoudig. Zegt dat hij niets om titels geeft.
Blz. 39: Andri moet dermate hard Andorra zeggen tot dat iedere Jood in de grond weg zakt.
Blz. 40: Das schlimme am Jud ist sein Ehrgeiz Te ambitieus (ten koste van anderen). Dokter is jaloers. Heeft als professor geen baan (Lehrstuhl); deze baan is door Joden ingepikt.
VIERTES BILD
Blz. 44: Andri vraagt om hand Barblin. Leraar wordt boos, wil het niet hebben. Andri denkt dat dit is omdat hij Jood is; moeder snapt er niets van.
VORDERGRUND: geen
FÜNFTES BILD
Leraar zit boos dronken te worden De leugen laat de waarheid verdwijnenVORDERGRUND: geen
SECHTES BILD
Leraar komt in een dronken bui alles uitleggen. Andri denkt dat het niet klopt door zijn dronkenschap.
DE KRAAIENDE HAAN WIJST DE DADER AAN!!!!!!
Soldaat heeft Barblin verkrachtVORDERGRUND: DER SOLDAT Hij gelooft nog steeds dat Andri “er een
was” Ik heb puur mijn werk gedaan
SIEBTES BILD
Andri en pater spreken met elkaar. Pater wil Andri helpen.
Pater wil dat anderen gaan zitten (hiërarchie hoog-laag). Andri blijft staan.
Pater: “Je bent een prachtkerel binnen jouw soort!” en “Je bent zo super omdat je anders bent dan anderen” (je bent niet een van ons, maar je bent wel super)
Andri: “Ik ben helemaal niet anders. Pater verliest geduld
SIEBTES BILD
Pater: “Al het negatieve wijten jullie een het feit dat je Jood bent. Jullie doen alsof je zielig zijn. Jullie reageren altijd overgevoelig”
Blz 63/64: Andri, accepteer jezelf zoals je bent. Je bent anders maar dat is goed.
VORDERGRUND: Pater Enige die schuld inziet en spijt betuigt. Waarom hij schuldig is: Ook hij heeft een
beeld van Andri gemaakt; ook hij heeft hem aan de paal gebracht
ACHTES BILD
Angst voor binnenval Zwarten: Ene Señora wil een kamer in de herberg
Waard: Ik ben de eerste die de steen zal werpen (ik heb een schoon geweten)
Señora vraagt naar leraar Soldaat begint over Barblin, Andri mag
de David uit David en de Goliath gaan spelen.
Andri wordt ernstig mishandeld
ACHTES BILD: SPECIALE VORDERGRUNG Dialoog Niet vanuit toekomst
Señora vindt leraar laf. Leraar heeft niet gereageerd op brieven.
NEUNTES BILD
Señora is ervan overtuigd dat de waarheid vanzelf boven tafel zal komen.
Moeder snapt het: Can houdt van haar maar is met de moeder getrouwd omdat deze in Andorra woont
Pater moet tegen Andri gaan vertellen dat hij Andorraner is i.p.v. Jood
Moeder tegen leraar: Je mag niets zeggen over de mensen daarbuiten. Je bent zelf een Andorraner! (je bent net zo erg als zij)
NEUNTES BILD
Andri tegen pater: Ik ben anders. Ik ben Jood. Dat voel je!
De Señora is dood, ze heeft een steen tegen haar hoofd gekregen. Volgens de waard heeft Andri deze gegooid, terwijl hij bij de pater zat. Oud citaat waard: Ik ben de eerste die de steen zal werpen
VORDERGRUND: DER JEMAND Hij weet niks van wat er gebeurt is.
ZEHNTES BILD
Andri praat in zichzelf. Leraar komt vanuit bos vertellen dat hij Zwarten heeft gesignaleerd.
Andri gelooft nog steeds niet dat hij de zoon van de leraar is.
Soldaat werkt nu voor de ZwartenVORDERGRUNDTwee zwarte soldaten patrouilleren
kruislings op en neer. Orkest op achtergrond.
ELFTES BILD
Andri vraagt aan Barblin hoe vaak ze met hem (de soldaat) geslapen heeft.
Barblin wordt opgepakt door de soldaat omdat ze een Jodenhoer is.
VORDERGRUND: DOKTOR
ZWÖLFTES BILD
Judenschau. Iedereen moet met een zwart doek om en een “Judenschauer” kijkt wie er Jood is. Judenschauer lijkt op dokter
Twijfel bij Jemand, wordt gered door de rest van bevolking
Andri wordt opgepakt en vermoord aan een paal
Barblin schreeuwt verward en is kaalgeschoren na de Judenschau