28

แผนการจดการเรยนรท 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว30245 ชนมธยมศกษาปท 6 หนวยการเรยนรท 1 เรอง ความหลากหลายทางชวภาพ เวลา 21 ชวโมง เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ เวลา 3 ชวโมง ใชสอน วนท 16 พฤศจกายน พ.ศ. 2558 ชวโมงท 2-3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต มาตรฐานท ว1.2 เขาใจกระบวนการและความส าคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทม ผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสาร สงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน 1. สาระส าคญ

การจดหมวดหมของสงมชวต ใชศาสตรวชาอนกรมวธาน สงมชวตมชอเรยก 3 แบบคอ ชอทองถน ชอสามญ และ ชอทางวทยาศาสตร โดยสงมชวตมความหลากหลายแตกตางกนนกวทยาศาสตรมเครองมอทใชในการระบชนดของสงมชวต คอ ไดโคโตมสคย สงมชวตเกดขนมาไดอยางไรไมมนกวทยาศาสตรทานใดสามารถพสจน ไดอยางชดเจน มเพยงสมมตฐานเกยวกบการก าเนดของสงมชวตเทานนซงนกวทยาศาสตรในอดตหลายทานตงสมมตฐานเพออธบายถง ก าเนดของสงมชวตชนดแรกบนโลก 2. ผลการเรยนรทคาดหวง เพอใหนกเรยน สบคนขอมล อภปราย และอธบายเกยวกบการจดหมวดหมของสงมชวต ชอของสงมชวต พรอมทงระบเกณฑทใชในการจ าแนกกลมของสงมชวต การระบชนดของสงมชวตและสรปเกยวกบก าเนดของชวต ก าเนดของเซลล โพรคารโอต และ ยคารโอต 3. ผลการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายความส าคญของชอวทยาศาสตรและการตงชอวทยาศาสตรได 2. นกเรยนสามารถบอกหลกการ การเขยนชอวทยาศาสตรทถกตองได 3. นกเรยนสามารถสรางไดโคโตมสคยอยางงายในการจ าแนกสงมชวตได 4. นกเรยนสามารถอธบายก าเนดของสงมชวตได 5. นกเรยนเขาใจก าเนดของเซลลโพรคารโอต เซลลยคารโอต

29

4. สาระการเรยนร การจดหมวดหมของสงมชวต ชอของสงมชวต การระบชนดของสงมชวตและสรปเกยวกบก าเนดของชวต ก าเนดของเซลล โพรคารโอต และ ยคารโอต 5. สมรรถนะส าคญของผเรยน 1. นกเรยนเชอมโยงความรได 2. นกเรยนใหเหตผลในการแกปญหาได 3. นกเรยนน าเสนอแนวทางในการแกปญหาได 6. คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน 7. กจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน

1. นกเรยนและครสนทนาเพอทบทวนความร เรอง ความหลากหลายทางชวภาพ และการศกษาความหลากหลายทางชวภาพโดยใชตารางธรณกาล

2. นกเรยนรบแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ จากครเพอใหนกเรยนไดศกษา

ขนเรยนร

1. ใหนกเรยนแตละคนศกษาใบความรท 2 การจดหมวดหมของสงมชวต ชอของสงมชวต และการระบชนดของสงมชวต จากแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ ครคอยสงเกตพฤตกรรม และใหค าปรกษา

2. ครใหนกเรยนแบงกลมกลมละ 5 คนโดยแตละกลมจะตองมนกเรยนทมโทรศพทมอถอทสามารถสบคนขอมลจากอนเตอรเนตได

3. นกเรยนแตละกลมรวมกนสบคนเพอหาขอมลในอนเตอรเนต และลงมอท าแบบฝกท 2 ตอนท 1 จากชดแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ โดยใหนกเรยนสบคนชอวทยาศาสตรของสงมชวตทระบให เขยนใหถกตอง พรอมทงแยกสวนประกอบทง 3 สวนของชอวทยาศาสตร ครบนทกคะแนนในแบบบนทกคะแนน

30

4. ครสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนขณะท ากจกรรม พรอมบนทกผลการสงเกต 5. นกเรยนแตละกลมศกษาแบบฝกท 2 ตอนท 2 ชดแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความ

หลากหลายทางชวภาพ โดยใหนกเรยนศกษาตวอยางการสรางไดโคโตมสคยในการจ าแนกแมลง 6. นกเรยนแตละกลมแบงผเชยวชาญออกเปน 5 คนแตละคนใหสบคนเกยวกบลกษณะส าคญของ

ดอกไมแตละชนดในอนเตอรเนต เพอน าขอมลมาประกอบการสรางไดโคโตมสคย โดยผเชยวชาญคนท 1 สบคนเกยวกบ ดอกราชพฤกษ และ ดอกกลวยไมแวนดา ผเชยวชาญคนท 2 สบคนเกยวกบ ดอกซมปอร และ ดอกล าดวน ผเชยวชาญคนท 3 สบคนเกยวกบดอกกลวยไมราตร และ ดอกบว ผเชยวชาญคนท 4 สบคนเกยวกบ ดอกจ าปา และ ดอกชบา ผเชยวชาญคนท 5 สบคนเกยวกบ ดอกพดแกว และ ดอกประด

7. ผเชยวชาญแตละคนของแตละกลมมารวมกนเพอสบคนขอมลรวมกน ครสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนขณะท ากจกรรม พรอมบนทกผลการสงเกต

8. จากนนผเชยวชาญแตละคนกลบเขากลมของตวเอง เพอใหขอมลของดอกไมแตละชนดทไดรบมอบหมายใหไปสบคนใหเพอนในกลมฟง

9. นกเรยนแตละกลมชวยกนวเคราะหขอมลและจดท าไดโคโตมสคยในแบบฝกท 2 ตอนท 2จากแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ จนแลวเสรจแตละจดท าและบนทกขอมลลงในแบบฝกของตนเอง

10. นกเรยนในแตละกลมคดลอกไดโคโตมสคยของกลมสงครเพอใหครตรวจและลงคะแนนให 11. นกเรยนแตละคนศกษาใบความรท 3 เรองก าเนดของชวต ก าเนดของเซลลโพรคารโอต และยคาร

โอต จากแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 12. นกเรยนแตละคนศกษาและท าแบบฝกท 3 ตอนท 1 และตอนท 2 จากแบบฝกเลมท 1 เรอง

การศกษาความหลากหลายทางชวภาพเสรจแลวตรวจค าตอบจากแบบเฉลยในแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ ครบนทกคะแนนในแบบบนทกคะแนน ครสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนขณะท ากจกรรม พรอมบนทกผลการสงเกต

ขนสรป 1. นกเรยนและครรวมกนชวยกนสรปเรอง การจดหมวดหมของสงมชวต ชอของสงมชวต การระบ

ชนดของสงมชวตและสรปเกยวกบก าเนดของชวต ก าเนดของเซลล โพรคารโอต และ ยคารโอต โดยครใหค าแนะน าเพมเตมใหนกเรยนเขาใจเพมขน

2. นกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนจ านวน 10 ขอ ในแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลาก เสรจแลวสงตรวจค าตอบและครท าการบนทกคะแนนในแบบบนทกคะแนน

31

8. สอ/แหลงการเรยนร 8.1 ใบความรท 2 เรอง การจดหมวดหมของสงมชวต ชอของสงมชวต และการระบชนดของสงมชวต ในแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 8.2 แบบฝกท 2 ในแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 8.3 ใบความรท 3 เรอง ก าเนดของเซลลโพรคารโอต และยคารโอต จากแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 8.4 แบบฝกท 3 ในแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 8.5 แบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ ในแบบฝก เลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 8.6 หนงสอแบบเรยนรายวชาเพมเตมชววทยา เลม 5 8.7 เวบไซต จากอนเตอรเนต 9. การวดผล/ประเมนผล 9.1 การวดผล

สงทประเมน วธการ เครองมอ เกณฑการผาน 1.ดานความร (K) -นกเรยนสามารถอธบายความส าคญของชอวทยาศาสตรและการตงชอวทยาศาสตรได -นกเรยนสามารถบอกหลกการ การเขยนชอวทยาศาสตรทถกตองได - นกเรยนสามารถสรางไดโคโตมสคยอยางงายในการจ าแนกสงมชวตได - นกเรยนสามารถอธบายก าเนดของสงมชวตได - นกเรยนเขาใจก าเนดของเซลลโพรคารโอต เซลลยคารโอต

1. ตรวจแบบฝกท 2 2. ตรวจแบบฝกท 3 3. แบบทดสอบหลงเรยน

- แบบฝก เลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ

ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป

32

สงทประเมน วธการ เครองมอ เกณฑการผาน 2. ดานสมรรถนะส าคญของผเรยน (P) - นกเรยนเชอมโยงความรได - นกเรยนใหเหตผลในการ แกปญหาได - นกเรยนน าเสนอแนวทาง ในการแกปญหาได

การสงเกต การสงเกต การสงเกต

แบบสงเกตการปฏบตงาน แบบสงเกตการปฏบตงาน แบบสงเกตการปฏบตงาน

ไดคะแนนในระดบ 2 (พอใช) ขนไป ไดคะแนนในระดบ 2 (พอใช) ขนไป ไดคะแนนในระดบ 2 (พอใช) ขนไป

3. ดานคณลกษณะ อนพงประสงค (A) - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

การสงเกต การสงเกต

แบบประเมนคณลกษณะ แบบประเมนคณลกษณะ

ไดคะแนนในระดบ 2 (พอใช) ขนไป ไดคะแนนในระดบ 2 (พอใช) ขนไป

9.2 เกณฑการประเมน 1. ดานความร

รายการทประเมน คะแนน/ระดบคณภาพ

3 (ด) 2 (พอใช) 1 (ปรบปรง) 1. แบบฝกทกษะท 2 ท าถกตองสมบรณ

3 คะแนน ท าถกตองบางสวน

2 คะแนน ท าถกไมสมเหตสมผล

0 - 1 คะแนน 2. แบบฝกทกษะท 3 ท าถกตองสมบรณ

3 คะแนน ท าถกตองบางสวน

2 คะแนน ท าถกไมสมเหตสมผล

0 - 1 คะแนน 3. แบบทดสอบหลงเรยน ท าถกตองสมบรณ

3 คะแนน ท าถกตองบางสวน

2 คะแนน ท าถกไมสมเหตสมผล

0 - 1 คะแนน

33

หมายเหต 1. แบบฝกท 2 คะแนน ระดบคณภาพ คะแนน 35-47 ด 3 24-34 พอใช 2 0-23 ปรบปรง 1 2. แบบฝกท 3 คะแนน ระดบคณภาพ คะแนน 24-31 ด 3 15-23 พอใช 2 0-4 ปรบปรง 1 3. แบบทดสอบกอนเรยน คะแนน ระดบคณภาพ คะแนน 8-10 ด 3 5-7 พอใช 2 0-4 ปรบปรง 1 2. ดานสมรรถนะส าคญของผเรยน

รายการประเมน คะแนน/ระดบคณภาพ 3 (ด) 2 (พอใช) 1 (ปรบปรง)

1. นกเรยนเชอมโยง ความรได

- เชอมโยงความรตางๆ ทางชววทยา ไดสมบรณ

- เชอมโยงความรตางๆ ทางชววทยา ไดบาง

- เชอมโยงความรตางๆ ทางชววทยา ไมชดเจน

2. นกเรยนใหเหตผล ในการแกปญหาได

- น าเสนอขอมล ใหเหตผลทาง ชววทยาในการ แกปญหาไดสมบรณ

- น าเสนอขอมล ใหเหตผลทาง ชววทยาในการ แกปญหาไดบาง

- น าเสนอขอมล ใหเหตผลทาง ชววทยาในการ แกปญหาไมชดเจน

34

รายการประเมน คะแนน/ระดบคณภาพ 3 (ด) 2 (พอใช) 1 (ปรบปรง)

3. นกเรยนน าเสนอ แนวทางในการ แกปญหาได

- ปฏบตงานสรปความร ดวยตนเองไดทนตามท ก าหนดไวทกครง - ปฏบตงานสรปความร ดวยกลมไดทกครง - สามารถน าความรไปใช ในชวตประจ าวนได

- ปฏบตงานสรปความร ดวยตนเองไดทนตามท ก าหนดไวบางครง - ปฏบตงานสรปความร ดวยกลมไดบางครง - สามารถน าความรไปใช ในชวตประจ าวนได เปนบางครง

- ปฏบตงานสรปความร ดวยดวยตนเองไมได - ปฏบตงานสรปความร ดวยกลมไมได - ไมสามารถน าความร ไปใชในชวตประจ าวน ได

3. ดานคณลกษณะอนพงประสงค

รายการประเมน คะแนน/ระดบคณภาพ 3 (ด) 2 (พอใช) 1 (ปรบปรง)

1. ใฝเรยนร - กลาแสดงความคดเหน อยางมเหตผล กลายอมรบความจรง ซกถามและตอบค าถาม ไดอยางถกตอง ชดเจน

- สวนใหญ กลาแสดง ความคดเหนอยางม เหตผล กลายอมรบ ความจรงเปนสวนใหญ ซกถามและตอบค าถาม ไดอยางถกตอง แตไมชดเจน

- ไมกลาแสดง ความคดเหน ไมกลา ยอมรบความจรง ซกถามและตอบค าถาม ไมชดเจน

2. มงมนในการท างาน - ปฏบตกจกรรมตางๆ ในแบบฝก ดวยตนเอง ครบทก กจกรรม และแนะน า ผอนได รวมทง สงงานกอนหรอ ตรงก าหนดเวลา นดหมาย

- ปฏบตกจกรรมตางๆ ในแบบฝก ดวยตนเองเปนบางครง ปฏบตบางกจกรรมและ สงงานชากวาก าหนด แตไดมการชแจงเหตผล นาฟง

- ปฏบตกจกรรมตางๆ ในแบบฝก โดยอาศยการชแนะ แนะน า ปฏบตกจกรรม โดยถกบงคบ สงงานชากวาก าหนด

35

ผผานเกณฑการประเมน ตองไดคะแนนตงแต 27.20 ขนไป

รายการประเมน คะแนนเตม รอยละ คะแนน ดานความร 1. แบบฝกทกษะท 2 2. แบบฝกทกษะท 3 2. แบบทดสอบหลงเรยน

47 31 10

80 80 80

37.60 24.80

8 ดานสมรรถนะส าคญของผเรยน 80 7.20 ดานคณลกษณะอนพงประสงค 80 4.80

รวม 82.40 9.3 การประเมนผล นกเรยนไดคะแนนรวมทกรายการประเมน รอยละ 80 ถอวาผานเกณฑ 10. ความเหน/ขอเสนอแนะของผบรหาร ................................................................................................................................................... ......... ......................................................................................................................... ................................... ............................................................................................................................. ............................... ............................................................... ............................................................................................. ............................................................................................................................. ............................... .................................................................................................................................. ........................... ....................................................................................................... ..................................................... ............................................................................................................................. ............................... ลงชอ ผบรหาร (นายพชต กะมณ) ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยนปทมราชวงศา วนท 16 เดอน พฤศจกายน พ.ศ. 2558

36

11. บนทกหลงการเรยนร 11.1 ดานความร ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................ ............................................................................................................................. ............................................ ................................................................ ................................................................................. ........................ ............................................................................................................................. ............................................ ............................................................................................................................. ............................................ .................................................................. ............................................................................... ........................ ............................................................................................................................. ............................................ ............................................................................................................................. ............................................ 11.2 ดานสมรรถนะส าคญของผเรยน ............................................................................................................................. .................. .................................................................................. ....................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ ............................................................................................................................. ............................................ 11.3 ดานคณลกษณะอนพงประสงค ............................................................................................................................. ..................... ................................................................................ ......................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ ............................................................................................................................. ............................................ .................................................................................. ....................................................................................... 11.4 ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................. .................. 11.5 ขอเสนอแนะแนวทางแกไข ............................................................................................................................. .................. (ลงชอ) ผประเมน (นางสาวนนทนา ส าเภา) ต าแหนง คร วทยฐานะช านาญการ วนท 16 เดอน พฤศจกายน พ.ศ. 2558

37

ภาคผนวก แผนการจดการเรยนรท 2

ประกอบดวย 1. ใบความรท 2 เรอง การจดหมวดหมของสงมชวต ชอของสงมชวต และการระบชนดของสงมชวต ในแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 2. แบบฝกท 2 ในแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 3. ใบความรท 3 เรอง ก าเนดของเซลลโพรคารโอต และยคารโอต จากแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษา ความหลากหลายทางชวภาพ 4. แบบฝกท 3 ในแบบฝกเลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 5. แบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพในแบบฝก เลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 5. เฉลยแบบฝกท 2 ในแบบฝก เลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 6. เฉลยแบบฝกท 3 ในแบบฝก เลมท 1 เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 7. เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ 8. แบบบนทกคะแนน 9. แบบบนทกการสงเกตพฤตกรรมดานสมรรถนะส าคญของผเรยน 10.แบบบนทกการสงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะอนพงประสงค

38

ใบความรท 2

การจดหมวดหมของสงมชวต

ปจจบนนคาดวามสงมชวตชนดตางๆ ทสามารถจ าแนกชนดไดอยในโลกนถง 1.4 ลานชนด และคาดวาจะมจ านวนสงมชวตอกประมาณ 4 - 30 ลานชนดทยงไมไดรบการคนพบและจดจ าแนก การจดหมวดหมของสงมชวตจะอาศยลกษณะตางๆเปนหลกโดยเปรยบเทยบความเหมอนหรอแตกตาง ซงความเหมอนของสงมชวตเกดจากการทสงมชวตเหลานนผานขบวนการทางววฒนาการทเหมอนกน ดงนนการจดหมวดหมจงเปนการบอกวาสงมชวตแตละกลมมความสมพนธกบสงมชวตอกกลมหนงหรอไม ลกษณะของสงมชวตทน ามาใชในการจดหมวดหม เชน ลกษณะทางสณฐานวทยา (morphological characteristics) นอกจากนยงอาจใชลกษณะทางกายวภาค (anatomy) และสรรวทยา (physiology) มาใชในการจดจ าแนกสงมชวตออกเปนหมวดหมได

การจดจ าแนกสงมชวตออกเปนหมวดหมไมใชเพยงเปนการบอกชอชนดของสงมชวตเทานน แตจะตองสามารถบงบอกถงล าดบของสงมชวตและต าแหนงในการเกดขนของชนดในขบวนการววฒนาการไดดวย การศกษาชนด ความหลากหลายของสงมชวตและความสมพนธในเชงววฒนาการระหวางสงมชวตตางๆ เรยกวา อนกรมวธาน taxonomy หรออาจเรยกวา Systematics แตนกชววทยาบางสวนอาจจะแยกทงสองศาสตรนออกจากกน โดยถอวา Taxonomy เปนการศกษาเพอใหค าอธบายรายละเอยดเกยวกบสงมชวตนนๆ (description of species) สวน systematics เปนการศกษาเพอจดกลมของสงมชวตทมววฒนาการมาเหมอนกนใหอยในกลมเดยวกน ซงสามารถใชในการอธบายความสมพนธของชาตวงศวานและน ามาจดเปนประวตชาตพนธ (phylogeny) ของสงมชวตกลมตางๆ ได

อนกรมวธาน (Taxonomy) จะท าการจดจ าแนกสงมชวต (Classification) โดยการจดล าดบหมวดหมของสงมชวตเรมจด เปนกลมใหญกอน แลวจงแบงแยกออกเปนกลมยอย ๆอกหลายระดบ โดยพจารณาจาก กลมใหญสดของสงมชวต คอ อาณาจกร(Kingdom) กลมยอยรองลงมา ส าหรบสตวเรยกไฟลม (Phylum) ส าหรบพชในอดตเรยก ดวชน (Division) ปจจบนใชไฟลมเชนเดยวกบสตว ในดวชนหรอไฟลมหนง ๆ แยกออกเปนคลาส หลายคลาส (Class) หรอชน ในแตละคลาสแยกออกเปนหลายออรเดอร (Order) หรออนดบ

39

แตละ ออรเดอรแยกออกเปนหลายแฟมล (Family) หรอวงศ ในแตละแฟมลยงแยกออกเปนจนส (Genus) หรอสกล แตละจนสแบงยอยออกเปนหลายสปชส (species) หรอชนด

อาณาจกร (Kingdom) ดวชน (Division) หรอ ไฟลม (Phylum) คลาสหรอชน (Class) แฟมลหรอวงศ (Family) จนสหรอสกล (Genus) สปชสหรอชนด (species) ในระหวางกลม อาจมกลมยอยอก เชน Sub Kingdom, Sub division เปนตน พชแตละชนด อาจมลกษณะตางกนเลกนอย เรยกวา พนธ สงมชวตทจดอยในสปชส เดยวกนตองมความสมพนธ ใกลชดกนทางบรรพบรษสามารถสบพนธกนได ลกทไดจะตองไมเปนหมน ตวอยางการจะเรยกมนษยสายพนธปจจบนโดยใชหลกอนกรมวธาน จะเรยกไดดงน

Kingdom Animalia Phylum Chordata Subphylum Vertebrate Class Mammalia Subclass Theria Order Primates Family Hominidae Genus Homo Species Homo sapiens

40

ชอของสงมชวต

ภาพ คาโรลส ลนเนยส (Carolus Linnaeus)

(ทมา http://www.il.mahidol.ac.th [2558 ,กรกฎาคม 12]) ชอของสงมชวต โดยปกตแลวการเรยกชอของสงมชวต มดงน คอ 1. ชอพนเมอง (Local name) เรยกตามทองถน 2. ชอสามญ (common name) คอ ชอทเรยกกนทว ๆ ไป อาจเรยกตามลกษณะรปราง ถนก าเนดหรอสถานทอยกไดเชน ปากกาทะเล หอยมก เปนตน ซงชอดงกลาวอาจเรยกตางกน ในแตละทท าใหเกดความเขาใจผดได 3. ชอวทยาศาสตร (scientific name) คาโรลส ลนเนยส (Carolus Linnaeus) ผทไดรบการยกยองวาเปนบดา แหงอนกรมวธาน เปนคนก าหนดชอวทยาศาสตรของสงมชวตโดยใชระบบทวนาม (Binomail nomenclature) ประกอบดวยสองสวนหลก และ อกหนงสวนรอง คอ สวนแรกเปนสวนของชอสกล (generic name) สวนทสองเปนชอทระบสปชส (Specific epithet) ทงสองสวนตองท าใหเปนค าในภาษาลาตนเสมอ ชอจนสตวแรกเขยนดวยอกษรตวพมพใหญเสมอ ตวแรกของสปชสเปนชอตวพมพเลกธรรมดา ตองเขยนใหตางจากอกษรอน

41

การพมพหรอเขยนชอวทยาศาสตรจะตองขดเสนใต หรอ พมพหรอเขยนเปนตวเอนไมตองขดเสนใต ทง 2 ชอไมตดกน หรออาจมสวนทสาม กคอชอผตงหรอผคนพบสงมชวตชนดนน เรยกระบบนวา การตงชอแบบทวนาม (binomial nomenclature) ตวอยางเชน ชอวทยาศาสตรของถวลนเตา คอ Pisum sativum L. Genus คอ Pisum Species คอ sativum ผตงชอ คอ L. ยอมาจาก Linn. หรอ Carolus Linnaeus

การระบชนดของสงมชวต สงมชวตมความหลากหลายแตกตางกนนกวทยาศาสตรมเครองมอทใชในการระบชนด

ของสงมชวต คอ ไดโคโตมสคย (dichotomous) คอ เครองมอในการแบงกลมยอยสงมชวต โดยเปรยบเทยบความแตกตางทละคของโครงสรางลกษณะหนง หรอหลายลกษณะ การแบงสงมชวตทละ2 กลมท าใหพจารณาไดงาย ไมสบสน และสงมชวตแตละกลมจะมไดโคโตมสคยทเหมาะสมเฉพาะ ใชแยกกลมยอยของสงมชวตนน

ชนดของ ไดโคโตมสคย ( Dichotomous key) คมอวเคราะหเปนเพยงเครองมอทสรางขนเพอชวยในการตรวจสอบชนดและชอ

วทยาศาสตรโดยใชลกษณะส าคญเชน นสย ถนทอย และโครงสรางทางสญฐานวทยาตางๆ มาเขยนเปรยบเทยบกนเปนคๆ โดยไมมค าบรรยายลกษณะเชน แบบคขนาน (Bracketed key) การน าเอาลกษณะทแตกตางตรงขามกนอยางเดนชดมาเปรยบเทยบกนเปนคๆ จงมลกษณะเปน 2 หวขอและมหมายเลขก ากบ (นยมใชใชในงานทางดานสตววทยา) ขอดคอพมพงาย อานงาย เพราะน าลกษณะทแตกตาง ตรงขาม โครงสรางเดยวกนมาวางพมพเรยงเขาค เปรยบเทยบกน หมายเลขทอยทายสดของเสนปะ เปนเลขบอกใหตดตามพจารณาในคตอไป ซงมหมายเลขอยดานหนาเปนเลขเดยวกน

แบบสรปความ (Synoptical key) เปนการอธบายลกษณะตางๆอยางละเอยดแตเขยนเปนหวขอ แตละขอยาวหลายบรรทด (ปจจบนไมคอยนยมใช)

แบบเยองเขาขางใน Indented keyหรอ Yoked key เปนการน าเอาลกษณะทแตกตางตรงขามกนอยางเดนชดมาเปรยบเทยบกนเปนคๆเชนเดยวกบแบบคขนาน แตจะพมพ

42

เยองเขาขางในของลกษณะทแตกตางกนแตละค คทตางกนจะเรยงอยในต าแหนงตรงกน และใชอกษรหรอหมายเลขก ากบตวเดยวกนเปนแบบซงนยมใชในทางพฤษศาสตร

การใชรปวธาน (Dichotomous key) เมอไดตวอยางสงมชวตทไมรจกชอน ามาตรวจสอบหาชอตองเลอกใชรปวธานใหตรงกบจดประสงค เลอกรปวธานทเกยวของ จากนนจงน าไปตรวจสอบกบรปวธาน เมอไดชอของสงมชวตแลว ควรอานค าบรรยายลกษณะนนๆเพอตรวจสอบความถกตอง การสรางรปวธาน เมอมตวอยางสงมชวตและมความประสงคจะสรางรปวธานใหปฏบตตามขนตอนตอไปน

1. น าสงมชวตเหลานนมาศกษาลกษณะตางๆ 2. สรางตารางเปรยบเทยบสงมชวตกบลกษณะของสงมชวต 3. เขยนรปวธานนยมแบงลกษณะออกเปนคซงจะท าใหสงมชวตออกเปนสองกลม 4. เลอกลกษณะทแบงสงมชวตออกเปนสองกลมน ามาเขยนรปวธาน เชน ลกษณะนสย

ถนทอย ลกษณะโครงสรางทสงเกตไดชดเจน

แบบฝกท 2

ค าชแจงตอนท 1 ใหนกเรยนสบคนชอวทยาศาสตรของสงมชวตทระบใหตอไปน เขยนใหถกตอง พรอมทงแยกสวนประกอบทง 3 สวนของชอวทยาศาสตร

ชอสามญ ชอวทยาศาสตร จนส สปชส ผตงชอ กระเจยบแดง

ฝรง ขมน

กระเทยม ตะขบฝรง .

หางนกยงไทย มะพราว มะขาม

43

ค าชแจงตอนท 2 1.ใหนกเรยนศกษาตวอยางการสรางไดโคโตมสคยในการจ าแนกแมลงตอไปน 2.ใหลงมอสรางไดโคโตมสคยของสงมชวตทก าหนดให

แมงปอ แมลงทบ (ทมา http://pantip.com/topic/30619053 (ทมา http://www.biogang.net[2558 ,กรกฎาคม 12]) [2558 ,กรกฎาคม 12])

ผเสอ ดวง

(ทมา:https://myfreezer.wordpress.com (ทมา: http://pailampang.blogspot.com [2558 ,กรกฎาคม 12]) [2558 ,กรกฎาคม 12])

44

แมลงเตาทอง จงหรด (ทมา:http://www.newmana.com (ทมา http://www.biogang.net [2558 ,กรกฎาคม 12]) [2558 ,กรกฎาคม 12])

ขนตอนท 1 ศกษาลกษณะของแมลงแตละชนด แมลงปอ

คอ แมลงทมตวออนอาศยอยในน า ตวเตมวยมชวตอยบนบกมปกบนได แมลงปอมการเจรญเตบโตแบบเปนขนตอนประเภทไมสมบรณแบบ คอ มระยะไข ตวออน และตวเตมวย ไมมระยะดกแด โดยระยะไขและตวออนมชวตอยในน า ตวออนทอยในน ามรปรางแตกตางจากตวเตมวยมาก เมอตวออนเจรญเตบโตเตมทแลวจะลอกคราบครงสดทาย กลายเปนตวเตมวยทมปกและจะใชชวตบนบกไดตอไป อางองจาก วกพเดย,แมลงปอ,กรกฎาคม 2558,จาก https://th.wikipedia.org/wiki

แมลงทบ

เปนแมลงในอนดบแมลงปกแขง (Coleoptera) แมลงทบมรปรางโดยรวม คอ มล าตวยาวโคงนน สวนทเปนปกแขงมความแขงมาก หวมขนาดเลกซอนอยใตอกปลองแรกซงโคงมนเรยวไปทางหวเชอมกบอกปลองกลางซงกวางกวาสวนอน ๆ ทองมนเรยวไปทางปลายหาง ปกแขงหมสวนทองจนหมด มหนวดทเปนแบบใบไม มลกษณะเดน คอ มสสนทสวยงามมาก หลายชนด หลายสกลมสเงางามแวววาวราวกบ อญมณ หลายชนดเปนสทหลากหลาย ทง น าเงน, แดง, ด า และเหลอง จงท าใหแมลงทบถกมนษยจบน ามาใชท าเปนเครองประดบตาง ๆ มานานแลวในหลายชนชาต

45

แมลงทบเมอขยายพนธ จะเจาะเขาไปวางไขในตนไมหรอวางไขไวในดนใกลรากของไมทตวหนอนจะกนเปนอาหาร จงนบเปนแมลงศตรพชอกจ าพวกหนง ซงแมลงทบใชเวลาในการเปนไข-ตวหนอน-ดกแดราว 1 ป เหมอนเชนแมงคมหรอดวงกวาง อนเปนแมลงปกแขงแตตางวงศกนแมลงทบนบเปนแมลงปกแขงทบนไดเรวและสงมาก และเมอถกรบกวนจะมพฤตกรรมแกลงตาย โดยจะอยเฉย ๆ หรอหลนจากตนไมทเกาะอยเพอลวงศตรใหเขาใจผดวาตายแลว

อางองจาก วกพเดย,แมลงทบ,กรกฎาคม 2558,จาก https://th.wikipedia.org/wiki

ผเสอ มปกเปนแผนบางสองค ล าตว ปก และขาปกคลมดวยเกลดขนาดเลกมากคลายฝน เมอมองดวยตาเปลา เกลดเหลานท าใหเกดสตาง ๆ กน ปากเปนงวงยาวมวนเขาอยใตหวได มทงชนดหากนในเวลากลางวน เรยก ผเสอกลางวน, และชนดหากนในเวลากลางคน เรยก ผเสอกลางคน, มวงชวตเรมแรกตงแตระยะไข ระยะหนอน ระยะดกแด ตราบจนระยะการเปลยนสณฐานเขาสระยะการโตเตมวยทมปกหลากสตองตาผคน ในทางกฏวทยาการจดจ าแนกแมลงกลมนจะใชเสนปกในการจดจ าแนก อางองจาก วกพเดย,ผเสอ,กรกฎาคม 2558,จาก https://th.wikipedia.org/wiki

ดวง

ดวง หรอ แมลงปกแขงนน มลกษณะเดนโดยรวม คอ ในวยเตมตวจะมปก 2 ค โดยปกคหนาเปนปกทมความแขงเทากนหรอเกอบเทากนตลอดทงแผน สวนปกคหลงเปนแผนปกใหญคอนขางโปรงแสง เมอเวลาเกาะอยปกคหลงจะพบซอนกนอยางมระเบยบและซอนอยภายใตปกคหนาอยางมดชด และเมอตองการบน ปกคหลงนจะกางออก โดยการเปดกางออกของปกคหนาขนกอนทจะเหยยดกางปกคหลงนออกมาบนอยางรวดเรว ปกคหนาจงท าหนาทเสมอนเกราะปองกนตวและปกคหลง ในขณะทบนปกคหนานจะไมชวยในการบนแตจะชวยในการทรงตว

46

สวนหว มตารวม 1 ค มสวนนอยเทานนทมตาเดยว 1-2 ตาดวย มหนวด สวนของปากประกอบไปดวยสวนตาง ๆ แตสวนทแขงและมพละก าลงมากทสด คอ กรามปาก นอกจากนแลวยงมสวนของรมฝปากบน, รมฝปากลางชวยในการสงผานอาหารเขาปาก

สวนอก สวนอกของดวงสามารถแบงออกไดเปน 3 ปลอง คอ อกปลองแรก ซงมขนาดใหญอยตดกบสวนหว เปนสวนอกปลองเดยวทสามารถมองเหนไดจากดานบน ซงอกสวนนอาจดคลายสวนหวมาก แตหากสงเกตใหดจะเหนรอยตอของสวนหวกบอกปลองแรกนแยกจากกนชดเจน, อกปลองสอง และปองสาม มกถกปกแขงปดคลมดานบนไว สวนของอกปลองทง 3 มขาตดอยกบปลองละ 1 ค อกปลองกลาง หรออกปลองทสอง มปกแขงหรอปกคหนาตดอย

สวนทอง โดยปกตแลวจะม 7 ปลอง แตบางชนดกม 8 ปลอง ปลองทองแตละปลองมแผนแขงแตละแผนคลมไวทงดานบน และดานลาง สวนของทองมกถกปกแขงคหนาคลมไวจนมด แตบางครงกมสวนปลายสดโผลยนออกมา

อางองจาก วกพเดย,ผเสอ,กรกฎาคม 2558,จาก https://th.wikipedia.org/wiki แมลงเตาทอง แมลงเตาทองมชวงการเจรญเตบโตครบทง 4 ระยะ คอ ระยะตวเตมวย ระยะไข ระยะตวออน และระยะดกแด ตวเตมวยหลงจากฟกออกจากดกแดจะเปนแมลงปกแขง ล าตวยาว 3-6 มลลเมตร ล าตวมลกษณะมนวาว มหลายสตามชนด อาท สน าตาลแดง สแดง สเหลองปนน าตาลแดง และสเหลอง เปนตนสวนหว และอกมขนาดเลกมากเมอเทยบกบสวนทอง ปกแตละขางมลายหยกขวาง 2 เสน โดยสวนปกอาจมไดหลายส แตทกชนดจะมจดสด าแตมตดบนสวนปก จดนอาจม 4 จด หรอมากกวา และมกพบจดแตมสด าทแตมเชอมกนบรเวณกงกลางโคนปกทเชอมตดกบสวนอก บางชนดอาจมหนวด แตบางชนดไมมหนวด อาจมขนปกคลม และอาจไมมขนปกคลมขาม 6 ขา สด า ขาคแรกอยทสวนอก สวนขาอก 2 ค อยทตอนตนตดกบสวนอก 1 ค และตอนกลางของสวนทอง 1 ค ขามลกษณะเปนปลองตอกน 3 ปลอง แบงเปนโคนขา ขา และเทาทปลองสดทาย มระยะตวเตมวยประมาณ 55-92 วน มวงจรชวตประมาณ 71-117 วน

อางองจาก ปสสตว.คอม,แมลงเตาทองและแมลงเตาลาย,กรกฎาคม 2558,จาก http://pasusat.com/

47

จงหรด จงหรด เปนแมลงทมล าตวขนาดกลางถงขนาดใหญ ขาคหลงสวนตนมขยายใหญ และแขงแรง ใชส าหรบกระโดด ขาคหนามขนาดเลกกวาขาคหลงมาก ใชส าหรบเดน และเขยอาหาร มหนวดยาว 2 เสน ขนาดเทาเสนผมคนเรา ความยาวหนวดประมาณ 3-5 ซม. และมากกวาล าตว หนวดมหนาทรบความรสก และรบกลนอาหาร มปากเปนแบบกดกน ปกขวาทบปกซาย ปกคหนาปกคลมดวยฟลมบางๆการท าเสยงเสยงจงหรดเกดจากการใชขอบปกคหนาถเสยดสกนจนท าใหเกดเสยง เสยงทท าขนใชเพอการสอสาร และชวยดงดดเพศตรงขามเพอหาคผสมพนธ อางองจาก ปสสตว.คอม,จงหรดและการเลยงจงหรด,กรกฎาคม 2558,จาก http://pasusat.com/ ขนท 2 สรางแผนผงพจารณาความแตกตางของแมลงออกเปนรายค

48

ขนท 3 การน าเอาลกษณะทแตกตางตรงขามกนอยางเดนชดมาเปรยบเทยบกนเปนคๆ จงมลกษณะเปน 2 ใน1หวขอและมหมายเลขก ากบ 1 ก) แมลงปกแขง_________________________________________ดขอ 2 ข) แมลงปกออน_________________________________________ดขอ 3 2 ก) ขนาดตวยาวมากกวา 1 cm_______________________________ดขอ 4 ข) ตวขนาดเลกยาวไมเกน 1 cm______________________________แมลงเตาทอง 3 ก) ปากเปนงวงยาวมวนเขา__________________________________ผเสอ ข) ปากแบบกด___________________________________________ดขอ 5 4 ก) ปกสเขยวอมน าเงน _____________________________________แมลงทบ ข) ปกมสน าตาลเขม_______________________________________ดวง 5 ก) ปกสามารถท าใหเกดเสยงได_______________________________จงหรด ข) ปกแผออกและโปรงแสง__________________________________แมลงปอ ขนท 4 อธบายลกษณะของแมลงแตละชนดทไดจากการจดจ าแนก แมลงเตาทอง เปนแมลงปกแขง ล าตวขนาดเลกยาวไมเกน 1 เซนตเมตร ผเสอ เปนแมลงปกออน ปากเปนงวงมวนเขา แมลงทบ เปนแมลงปกแขง ขนาดตวยาวมากกวา 1เซนตเมตร มปกสเขยวอมน าเงน แวววาว ดวง เปนแมลงปกแขง ขนาดตวยาวมากกวา 1เซนตเมตร มปกสน าตาลเขม จงหรด เปนแมลงปกออนปากแบบกด มปกทสามารถท าใหเกดเสยงได แมลงปอ เปนแมลงปกออน ปากแบบกด มปกทแผออกและโปรงแสง

49

2.ใหนกเรยนสรางไดโคโตมสคย สงมชวตทก าหนดใหตอไปน

ดอกราชพฤกษ ดอกกลวยไมแวนดา (ทมา: http://schoolweb.eduzones.com (ทมา: https://sites.google.com/ [2558 ,กรกฎาคม 14]) [2558 ,กรกฎาคม 14])

ดอกซมปอร ดอกล าดวน (ทมา: http://mcot-web.mcot.net (ทมา:http://www.nanagarden.com [2558 ,กรกฎาคม 14]) [2558 ,กรกฎาคม 14])

ดอกกลวยไมราตร ดอกบว (ทมา: http://mablambit001.blogspot.com (ทมา: http://topicstock.pantip.com [2558 ,กรกฎาคม 14]) [2558 ,กรกฎาคม 14])

50

ดอกจ าปา ดอกชบา (ทมา: http://www.pakping.com (ทมา: http://wallpaper.thaiware.com [2558 ,กรกฎาคม 14]) [2558 ,กรกฎาคม 14])

ดอกพดแกว ดอกประด (ทมา: http://rspg.dusit.ac.th (ทมา: http://www.zabzaa.com [2558 ,กรกฎาคม 14]) [2558 ,กรกฎาคม 14])

ขนตอนท 1 สบคนลกษณะของดอกไมแตละชนด ดอกราชพฤกษ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อางองจาก ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

51

ดอกกลวยไมแวนดา

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อางองจาก ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ดอกซมปอร

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อางองจาก ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ดอกล าดวน -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อางองจาก ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ดอกกลวยไมราตร

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อางองจาก ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

52

ดอกบว

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อางองจาก ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ดอกจ าปา ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อางองจาก ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ดอกชบา

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อางองจาก ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

53

ดอกพดแกว

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ อางองจาก ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ดอกประด ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ อางองจาก ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขนท 2 สรางแผนผงพจารณาความแตกตางของแมลงออกเปนรายค ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

54

ขนท 3 การน าเอาลกษณะทแตกตางตรงขามกนอยางเดนชดมาเปรยบเทยบกนเปนคๆ จงมลกษณะเปน 2 ใน1หวขอและมหมายเลขก ากบ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ขนท 4 อธบายลกษณะของดอกไมแตละชนดทไดจากการจดจ าแนก ดอกราชพฤกษ…………………………………………………………………………………………………………………………………..…………..

ดอกกลวยไมแวนดา……………………………………………………………………………………………………………………………….…….

ดอกซมปอร…………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

ดอกล าดวน…………………………………………………………………………………………………………………………………………………....

ดอกกลวยไมราตร………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ดอกบว………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..….

ดอกจ าปา………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..

ดอกชบา…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….….

ดอกพดแกว………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ดอกประด……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

55

ใบความรท 3

ก าเนดของชวต สงมชวตเกดขนมาไดอยางไรไมมนกวทยาศาสตรทานใดสามารถพสจน ไดอยางชดเจน

มเพยงสมมตฐานเกยวกบการก าเนดของสงมชวตเทานนซงนกวทยาศาสตรในอดตหลายทานตงสมมตฐานเพออธบายถง ก าเนดของสงมชวตชนดแรกบนโลก

สงมชวตมก าเนดมาบนโลกนเมอไร และเกดขนไดอยางไร เปนความอยากรของมนษยมานานแลว ในสมยโบราณ มความเชอวาสงมชวตมก าเนดมาจากพระเจาสรางขน บางกเชอวา ชวตเกดขนเองโดยธรรมชาต แลวเปลยนแปลงมาเปนสงมชวตตามทฤษฎการเกดเองโดยธรรมชาต (Spontaneous theory) ซงมนกปราชญสมยกอนๆ สนบสนนแนวคดน เชน ทาเลส (Thales) อนาซแมนเดอร (Anaximader) หรอ Aristotle เปนตน

ในยคสมยตอมา ความรและวทยากรตาง ๆ เจรญมากขน ความคดเหนเกยวกบก าเนดของสงมชวตเรมเปลยนแปลงไปและขดแยงกบความคดเดมอยบางเชน ฟรานเซลโก เรด (Francisco Redi) หลย ปลาสเตอร (Louise Pasteur) ไดทดลองโดยออกแบบและสรางเครองมอขนมาและไดขอสรปวาสงมชวตเกดมาจากสงมชวตเสมอ แตกยงไมไดค าตอบแนชดวา สงมชวตเรมแรกเกดขนมาไดอยางไร

ความคดในยคสมยปจจบน วทยาศาสตรไดเจรญกาวหนามากขน โดยเฉพาะความรทางดานชวเคมและอนทรยเคม แนวคดเกยวกบการเกดของสงมชวตจงเปลยนไปจากเดม และพยายามพสจนใหเหนไดชดเจนวาสงมชวตมก าเนดขนมาไดอยางไร เชน

ฮลเดน (J.B.S. Haldane) 1924, มทเนอร (R. Bentner) และ โอปารน (A.I. oparin) บคคลทงสามไดกลาวท านองเดยวกนวา สงมชวตประกอบขนดวยสารอนทรยซงตองมธาตคารบอน ,ไนโตรเจน, ไฮโดรเจน และออกซเจนประกอบอย ท าใหเชอวา โลกในสมยแรกระยะหนงนนมภาวะเหมาะสมทท าใหธาตทง 4 ชนดมาประกอบกนไดแลวกลายเปนสารประกอบสวนหนงของสงมชวต ตอมาฮาโรล ซ อเรย (Harold C. Urey) และ สแทนสย แอลมลเลอร (Stanley Lo Miller) 1930 และ 1953 ไดพสจนและทดลองใหเหนวาสารอนทรยเกดจาก

56

สารอนนทรย โดยเอาไอน าแอมโมเนย มเทนและไฮโดรเจน มารวมกนโดยใชกระแสไฟฟาชวยท าใหเกดเปนสารอนทรยประเภทโปรตนขน

ค.ศ.1961 เมลวน เคลวน (Mellrin Calvin) ไดทดลองคลายกบสแทนลยมลเลอรโดยผานรงสแกมมาเขาไป ปรากฎวาไดสารประกอบหลายชนดทพบในสงมชวต จงลงความเหนวาอนทรยสารรวมถงสงมชวตอาจเกดจาก อนนทรยสารได

แนวคดเกยวกบววฒนาการทางเคม (chemical evolution) เมอพนผวโลกเรมเยนลง การรวมกลมของกลมกาซและสารตาง ๆ รอบๆ ผวโลก ซงประกอบไปดวยออกซเจน ไฮโดรเจน ไนโตรเจน คารบอนและธาตหนกอน ๆ เชน เหลก นเกล เงน ซลกอน และอลมเนยมเปนตน ซงเปนจดเรมตนของการววฒนาการทางเคมของโลก เปนการเปลยนแปลงทใชเวลานบลานป สรปเปน 4 ระยะดงน

ระยะท 1 การเกดน า แอมโมเนย และมเทน จากการรวมกนของสารตางๆ คอ ออกซเจน ไฮโดรเจน ไนโตรเจน และคารบอน ระยะท 2 การเกดน าตาล กลเซอรน กรดไขมน กรดอมโน ไพรมดนและเพยวรน ระยะท 3 การเกดแปง โปรตน ลปดและกรดนวคลอค ระยะท 4 การเกดนวคลโอโปรตน

จากพนฐานการเกดสารประกอบดงกลาว ซงเปนองคประกอบพนฐานของสงมชวต จงท าใหววฒนาการทางชวภาพถอก าเนดเปนสงมชวตขน ดงน ระยะท 5 การเกดเซลลระยะเรมแรก และบรรพบรษของพชและสตว ซงมสมมตฐานทอธบายวาอนทรยสารตาง ๆ ซงอยอยางอดมทงในทะเลและมหาสมทรจะมาจบกลมกน ซง โอปารน เรยกชอวา โคอเซอเวต (CO acervate) ไดอะเซอรเวตจะมหนวยโปรตนเปนองคประกอบ หนวยโปรตนทละลายน าจะท าใหเกดประจไฟฟา ซงพรอมทจะดงน าและอนทรยสารอน ๆ มารวมกน ท าใหมขนาดใหญและซบซอนขนและแปรสภาพกลายเปนชวตหนวยแรกขน ซงตอมาเรยกวา เซลล (Cell) ระยะท 6 เกดสงมชวตทเปนบรรพบรษของพชและสตว เมอสงมชวตเรมเพมปรมาณมากขน ท าใหตองกรอาหารและเกลอแรมากขน จนอาหารและเกลอแรทมอยเดมอยางอดมสมบรณ ไมเพยงพอตอความตองการ เซลลทขาดอาหารกตายลง ท

57

เหลอเปนเซลลทมความสามารถพเศษในการปรบตว (adapt) และน าสงแวดลอม มาท าใหเกดประโยชนตอการด ารงชวต การปรบตวมวธการตางๆ กน อนเปนสาเหตใหวถการด ารงชวตแตกตางกน ซงเปนจดเรมตนของการววฒนาการของสงมชวตมาจนถงปจจบน ถงแมวาสารอนทรยทเปนองคประกอบของสงมชวตจะเกดจากววฒนาการของสารเคม แตกยงมขอสงสยวาสารอนทรยเหลานประกอบขนเปนเซลลไดอยางไร

ตอมาซดนย ฟอกซ (Sidney Fox) นกชวเคมชาวอเมรกนและคณะ ไดแสดงใหเหนวาเซลลเรมแรกเกดจากกรดอะมโนไดรบความรอนและมการรวมกลมกน ซงมสมบตหลายประการทคลายกบเซลลของสงมชวต เชน มการเจรญเตบโต สามารถเพมจ านวนโดยการแตกหนอและมกระบวนการเมแทบอลซมเกดขน

ก าเนดของเซลลโพรคารโอต และ เซลลยคารโอต

จากแนวความคดของนกวทยาศาสตรเกยวกบก าเนด ของสงมชวต ซงเปนทยอมรบมากทสดในปจจบนกคอ สงมชวตก าเนดมาจากววฒนาการของสารเคม โดยเซลลเรมตนเกดจากโปรตนทไดรบความรอนแลวรวมตวกนกลายเปนเซลลอยางงายและเซลลเรมตนทเกดขน คอเซลลแบบโพรคารโอต (Prokaryotic cell) ซงปจจบนหลงเหลออยเพยงสงมชวตกลมเดยวคอแบคทเรย

ลกษณะส าคญของเซลลโพรคารโอตคอ ในเซลลไมพบนวเคลยส พบเพยงสารพนธกรรม ทเกาะกลมกน เรยกวานวคลออยด (Nucleoid) ภายในเซลลไมพบออรกาแนลลทมเยอหม ทกประเภท (เชน RER, SER Golgi body ,Lysosome, Vacuole, Mitochondria, Chloroplast) พบเพยงไรโบโซมขนาด 70s

มผนงเซลลทมองคประกอบแตกตางจากพช และพบเยอหมเซลล โดยเซลลจะมขนาดเลก กวาเซลลพชและเซลลสตวซงเปนเซลลทพบในปจจบนมาก

นกวทยาศาสตรเชอวาสงมชวตพวกโพรคารโอตในยคเรมแรกมการด ารงชวตอยางหลากหลายเนองโลกในยคนนมการเปลยนแปลงอยเสมอ และพวกโพรคารโอตนเองทเปนสวนส าคญทท าใหบรรยากาศบนโลกมปรมาณกาซออกซเจนเพมมากขนเนองจากบางชนดสามารถสงเคราะหแสงและปลอยกาซออกซเจนออกมาได เชนสาหรายสเขยวแกมน าเงน (Blue green algae)

58

ภาพ ววฒนาการของเซลลโพรคารโอต มาเปนเซลลยคารโอต (ทมา http://www.slideshare.net [2558 ,กรกฎาคม 12])

เมอโลกมปรมาณกาซออกซเจนเพมมากขนท าใหเซลลโพรคารโอตมการววฒนาการมา

เปนเซลลยคารโอต (Eukaryotic cell) ซงสวนใหญเซลลกลมนจะหายใจโดยใชกาซออกซเจน โดยการเปลยนแปลงจากเซลลโพรคารโอตมาเปนยคารโอตนนจะเกดจากการทเยอหมเซลลของเซลลพวกโพรคารโอตเจรญเขามาหอหมสวนของสารพนธกรรมจนเกดเปนนวเคลยส และเกดเปนออรกาเนลล ทม เยอหมเกดขน ในบรรดาออรกาเนลลตางๆของเซลลยคาร โอต นกวทยาศาสตรเชอวาไมโทคอนเดรย และ คลอโรพลาสต เปนสงมชวตพวกโพรคารโอต ซงมขนาดเซลลเลกกวายคารโอตมาก เขามาอาศยอยในเซลลยคารโอต และมววฒนาการรวมกนมายาวนานจงอยรวมกนตลอดมา โดยหลกฐานทสนบสนนแนวคดดงกลาว ม 3 ประการ คอ ประการทหนง ไมโทคอนเดรยและคลอโรพลาสต ม DNA เปนของตวเอง ประการทสอง ไมโทคอนเดรยและคลอโรพลาสตมเยอหมสองชนซงคอนขางจะแตกตางจากออรกาเนลลอนๆซงมเยอหมเพยงชนเดยว โดยนกวทยาศาสตรวเคราะหวา เยอหมชนนอกเปรยบเหมอนผนงเซลล ของเซลลพวกโพรคารโอต สวนเยอหมชนในเปรยบเสมอนเยอหมเซลลนนเอง และประการทสาม ไมโทคอนเดรยและคลอโรพลาสตสามารถเพมจ านวนตวเองได ซงทงสามประการนแสดง

59

ใหเหนวาไมโทคอนเดรยและคลอโรพลาสตเคยเปนสงมชวตพวก โพรคารโอต ทด ารงชวตแบบอสระมากอนแลวคอยมาอาศยอยในเซลลยคารโอตแบบพงพา ตารางท 1 แสดงความแตกตางของเซลลโพรคารโอต และเซลลยคารโอต

สวนประกอบของเซลล เซลลโพรคารโอต เซลลยคารโอต

1. ขนาดเซลล (ขนาดเสนผานศนยกลาง)

1-10 ไมโครเมตร 10-100 ไมโครเมตร

2. นวเคลยรบอด (nuclear body )

เรยก “นวคลออยด” เรยก “นวเคลยส”

3. นวเคลยรเมมเบรน (nuclear membrane)

ไมม ม

4. โครโมโซม เปนวงกลมประกอบดวย DNA และโปรตนทคลายฮสโตน (histone)

เปนแทงประกอบดวย DNA และโปรตนฮสโตน

5. จ านวนโครโมโซม 1 >1 6. นวคลโอลส ไมม ม 7. การแบงเซลล แบงตวจาก 1 เปน2 (binary

fission) และไมมไมโอซส (meiosis) เพราะสงมชวตเปนชนดแฮพลอยด (haploid)

ไมโทซส (mitosis) และ ม ไมโอซส ส าหรบสรางเซลล สบพนธ (sex cell) เนองจาก สงมชวตเปนชนดดพลอยด (diploid)

8. เยอหมเซลล ประกอบดวยชนฟอสโฟลพด 2 ชน (phospholipid bilayer)ทไมมคารโบไฮเดรต และ สเตอรอล (sterol) ไมสามารถเกดเอนโดไซโทซส(endocytosis) และ เอกโซไซโทซส (exocytosis)

ประกอบดวยชนฟอสโฟลพด 2 ชน (phospholipid bilayer )ทมคารโบไฮเดรต และสเตอรอล สามารถเกด เอนโดไซโทซส และเอกโซไซโทซส

60

สวนประกอบของเซลล เซลลโพรคารโอต เซลลยคารโอต

5. ไรโบโซม 70 S

(50 S และ 30 S) 80 S (60 S และ 40 S)

6. ออรแกเนลลทมเยอหม (ไมโทคอนเดรย, คลอโรพลาสต เอนโดพลาสมกเรตคลม, กอลจแอพพาราตส , แวควโอล และ ไลโซโซม)

ไมม ม

7. การสงเคราะหแสง เกดทเยอหมเซลล เกดทคลอโรพลาสต 8. สายใยไมโทตก (mitotic spindle)

ไมม ม

9.ไซโทสเกลเลตอน ไมม ม 10. เอนไซมทเกยวของ กบกระบวนการหายใจ และระบบถายทอดอเลกตรอน

อยทเยอหมเซลล อยทไมโทคอนเดรย

11.ผนงเซลล ยแบคทเรย(Eubacteria) มผนงเซลล ประกอบดวย เพปตโดไกลแคน(Peptidoglycan) อารเคยแบคทเรย (Archaebacteria) มผนงเซลล ประกอบดวยโปรตน คารโบไฮเดรตทซบซอน หรอโมเลกลทคลาย

เซลลพช สาหราย และรา ม ผนงเซลลประกอบดวย เซลลโลส (cellulose) หรอ ไคตน (chitin)เซลลสตวและ โปรโตซว ไมมผนงเซลล

61

สวนประกอบของเซลล เซลลโพรคารโอต เซลลยคารโอต

เพปตโดไกลแคน

12. ออรแกเนลลทใชส าหรบ การเคลอนท

มแฟลเจลลา ซงแตละอนไมถก หมดวยเยอหมไมมซเลย

มแฟลเจลลา และซเลย ทประกอบดวยไมโครทบล โดย ไมโครทบลมการจดเรยงตวในรปแบบจ าเพาะและถกหมดวยเยอหม

13. ชนดของสงมชวต แบคทเรย (ยแบคทเรย และอารเคยแบคทเรย)

เซลลสตว เซลลพชเซลลสาหรายเซลลโปรโตซว และเซลลรา

แบบฝกท 3 ค าชแจงตอนท 1 ใหนกเรยนอานค าสง และตอบค าถามตอไปน 1.จบคความสมพนธระหวางนกวทยาศาสตรกบแนวความคดทเกยวกบการก าเนดของสงมชวต ……………ลย ปาสเตอร (Louis Pasteur)

A) แนวความคดทแสดงใหเหนวาสงมชวตเรมแรกววฒนาการมาจากสารเคม

…………….อเลกซานดร อวาโนวช โอพารน

B) ท าการทดลองทแสดงใหเหนวากรดอะมโน และยเรยซงเปนสารสารอนทรย เกดจากการรวมตวกนของสารอยางงายเชน แอมโมเนย น า และกาซไฮโดรเจน โดยมแหลงพลงงานจากไฟฟา

……………..สแตนเลย มลเลอร (Stanley Miller)

C) แนวคดทยนยนวาสงมชวตตองเกดจากสงมชวตเทานน

……………..ซดนย ฟอกซ (Sidney Fox)

D) การทดลองทสนบสนนวา เซลลเรมแรกเกดจากการรวมตวกนของกรดอะมโนทไดรบความรอน

62

2. จากแนวความคดวาสงมชวต เกดจากววฒนาการของสารเคม จงเรยงล าดบววฒนาการของสารเคมตอไปนใหถกตอง

สารอนนทรย อะตอมธาต สารประกอบ สารอนทรย น า กาซไฮโดรเจน

DNA แอมโมเนย กรดอะมโน RNA ไขมน น าตาล

63

3. ใหนกเรยนพจารณาภาพเซลลโพรคารโอต และเซลลยคารโอตแลว ใชขอความในตารางเตมค าลงในชองวางใหถกตอง

เซลลโพรคารโอต (Prokaryotic cell) นวคลออยด ไรโบโซมขนาด 70s ไซโทรพลาซม เยอหมเซลล ผนงเซลล แฟลกเจลลา

64

เซลลยคารโอต ตวอยางซลลพช

ไรโบโซมขนาด 80s แวควโอล ผนงเซลล เอนโดพลาสมกเรตคลมชนดขรขระ ไซโทรพลาซม คลอโรพลาสต

ไมโทคอนเดรย กอลจแอพพาราตส นวเคลยส

ทมา http://www.sciencegeek.net [2558 , กรกฎาคม 14])

1) A คอ………………………………………………………………………………………………………. 2) B คอ………………………………………………………………………………………………………. 3) C คอ………………………………………………………………………………………………………. 4) D คอ………………………………………………………………………………………………………. 5) E คอ………………………………………………………………………………………………………. 6) F คอ………………………………………………………………………………………………………. 7) G คอ………………………………………………………………………………………………………. 8) H คอ………………………………………………………………………………………………………. 9) I คอ…………………………………….………………………………………………………………….

65

แบบทดสอบหลงเรยน

วชาเพมเตมชววทยาเลม5 ว30245 ชนมธยมศกษาปท 6 เรอง ความหลากหลายทางชวภาพ

เลมท 1 การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ คะแนนเตม 10 คะแนน ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ทบตวอกษร ก , ข , ค หรอ ง หนาค าตอบ ทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว 1. ไดโคโตมสคยของสตวมกระดกสนหลง สตวใดมลกษณะดงตอไปน “ไมมขน – ไมมครบค – ผวหนงไมมเกลด ” ก. เตา ข. คางคก ค. จระเข ง. จงจก 2. นกวทยาศาสตรทานใดทพสจนวาสงมชวตมก าเนดจากสงมชวต ก. Alexander Oparin ข. Stanley Miller ค. Sidney Fox ง. Louis Pasteur 3. ขอใดเรยงล าดบการจดหมวดหมของสงมชวต จากกลมใหญมาเลกไดถกตอง ก. อาณาจกร , ไฟลม , คลาส , วงศ อนดบ , สกล , สปชส ข. อาณาจกร, ดวชน, คลาส , อนดบ วงศ , สกล , สปชส ค. อาณาจกร , ไฟลม , วงศ , คลาส อนดบ , สกล , สปชส ง. อาณาจกร , ดวชน , คลาส , อนดบ วงศ , สปชส , สกล

66

4. สงมชวตในขอใดมความคลายคลงกนมากทสด ก. สงมชวตทอยในสกล(Genus) เดยวกน ข. สงมชวตทอยในวงศ (Family) เดยวกน ค. สงมชวตทอยในอนดบ (Order) เดยวกน ง. สงมชวตทอยในคลาส (Class) เดยวกน 5. ผเรยนจะตงชอมะนาวเปนชอวทยาศาสตร ผเรยนจะตองใชภาษาอะไร ก. ภาษาองกฤษ ข. ภาษาบาล ค. ภาษาละตน ง. ภาษาไทย 6. “ พชทเปนตนแบบในการศกษาชววทยาระดบโมเลกลของพชคอ A. thaliana ” ค าวา thaliana หมายถง ก. Species ข. scientific name ค. Local name ง. Genus 7. ขอใดไมจดเปนความหลากหลายของสงมชวต ก. ความหลากหลายทางพนธกรรม ข. ความหลากหลายทางวฒนธรรม ค. ความหลากหลายทางระบบนเวศ ง. ความหลากหลายทางชนดสงมชวต 8. จากหลกฐานสนบสนนวา ไมโทคอนเดรย นาจะเปนสงมชวตในกลมใด ก. พช ข. โพรโทรซว ค. เหดรา ง. แบคทเรย

67

9. เซลลโพรคารโอตแตกตางจากเซลลยคารโอต คอ ก. ไมพบนวเคลยส ข. ไมพบออรกาแนลล ค. ไมพบไรโบโซม ง. ไมพบสารพนธกรรม 10. มหายคใดทเรยกวาเปนยคของไดโนเสาร คอ ก. มหายคซโนโซอก ข. มหายคมโซโซอก ค. มหายคพาลโอโซอก ง. มหายคพรแคมเบรยน

68

เฉลยแบบฝกท 2 เฉลยตอนท 1 ใหนกเรยนสบคนชอวทยาศาสตรของสงมชวตทระบใหตอไปน เขยนใหถกตอง พรอมทงแยกสวนประกอบทง 3 สวนของชอวทยาศาสตร

ชอสามญ ชอวทยาศาสตร จนส สปชส ผตงชอ กระเจยบแดง Hibiscus sabdariffa L. Hibiscus sabdariffa Linnaeus

ฝรง Psidium guajava L. Psidium guajava Linnaeus ขมน Curcuma longa L. Curcuma longa Linnaeus

กระเทยม Allium sativum L. Allium sativum Linnaeus ตะขบฝรง Muntingia calabura L. Muntingia calabura Linnaeus

หางนกยงไทย Caesalpinia pulcherrima L. Caesalpinia pulcherrima Linnaeus มะพราว Cocos nucifera L. Cocos nucifera Linnaeus มะขาม Tamarindus indica L. Tamarindus indica Linnaeus

เฉลยตอนท 2 2. ใหนกเรยนสรางไดโคโตมสคย สงมชวตทก าหนดใหตอไปน ขนตอนท 1 สบคนลกษณะของดอกไมแตละชนด แนวค าตอบ ดอกราชพฤกษ ราชพฤกษเปนไมยนตนขนาดกลาง มความสง 10-20 เมตร ดอกขนเปนชอยาว 20-40 เซนตเมตร แตละดอกมเสนผานศนยกลาง 4-7 เซนตเมตร มกลบดอกสเหลองขนาดเทากน 5 กลบ ผลยาว 30-62 เซนตเมตร และกวาง 1.5-2.5 เซนตเมตร ใบเปนใบประกอบแบบขนนก ประกอบดวยกานใบหลก ยาวประมาณ 20-30 ซม. แตละกานใบหลกประกอบดวยใบยอย ออกเปนคเรยงสลบตรงขาม และเยองกนเลกนอย ใบยอยแตละกานมประมาณ 3-8 ค ใบยอยมกานใบยาวประมาณ 5-10 ซม อางองจาก วกพเดย,ราชพฤกษ,กรกฎาคม 2558,จาก https://th.wikipedia.org/wiki

69

ดอกกลวยไมแวนดา

แวนดา เปนกลวยไมสกล หนงในวงศกลวยไม แวนดาสวนใหญเปนกลวยไมองอาศย ในชอดอกจะมดอกลกษณะแบนรวมกนหลายดอกแผออกดานขางในหนงชอ สวนใหญมสเหลอง-น าตาล และมจดสน าตาล แตกมสขาว เขยว สม แดง และสไวนแดงดวย ทปากดอกมเดอยเลกๆ แวนดาออกดอกไดบอยทกๆ สองสามเดอน และดอกยงบานทนไดถงสองถงสามสปดาห อางองจาก วกพเดย,แวนดา,กรกฎาคม 2558,จาก https://th.wikipedia.org/wiki ดอกซมปอร

ดอกซมปอร หรอทรจก กนในชอ ดอกสานชะวา ถนก าเนดมาจากภมภาคมาเลเซย ล าตนสงไดถง 10 เมตร เปลอกสมวงด า ใบเดยวออกสลบรปรจนถงรปไข ปลายกลมหรอมน โคนมน มครบและยกตง ดอกสเหลองออก เปนชอทยอด 4-5 ดอก บางครงมถง 18 ดอก กลบเลยง 5 กลบ เปนดอกไมทมกลบดอกขนาดใหญรปชอน เมอบานเตมทกลบดอกจะบานออกคลายรมมเกสรตวผจ านวนมาก ผลเปนรปกลมแปน เมอสกสสมหรอแดงจะแตกออกเปน 6 แฉก ขยายพนธโดยการตอนกงพบทวไปตามแมน าของประเทศบรไนดารสซาลาม โดยเฉพาะแมน า Tem-burong และยงพบตามบงหรอบรเวณทมทรายสขาว อางองจาก โอเคเนชน,ดอกซมปอร ดอกไมประจ าชาต บรไนดารสซาลาม , กรกฎาคม 2558,จาก http://www.oknation.net ดอกล าดวน ล าดวนเปนไมตนขนาดกลาง สง 5 - 20 เมตร ไมผลดใบ เรอนยอดรปกรวย หนาทบ ล าตนเปลาตรง มเปลอกสน าตาล แตกขรขระเปนสะเกด ใบเดยว เรยงสลบ แผนใบรปขอบขนานหรอรปใบหอก กวาง 2.5-4 เซนตเมตร ยาว 5-11.5 เซนตเมตร ปลายใบแหลมโคนใบสอบหรอมน ดอกมสนวลกลนหอม ออกเดยวตามซอกใบทปลายกง กลบดอกหนาและแขง กลบดอก ชนนอก 3 กลบแผออก ชนใน 3 กลบ หบเขาหากน เมอบานเสนผาศนยกลางประมาณ 2 เซนตเมตร ลกษณะผลเปนผลกลม ทรงกลม เสนผาศนยกลางประมาณ 0.6 เซนตเมตร สเขยว เมอสกสด า รสหวานอมเปรยว อางองจาก วกพเดย,ล าดวน,กรกฎาคม 2558,จาก https://th.wikipedia.org/wiki

70

ดอกกลวยไมราตร

ตน ไมพมขนาดกลาง แตกกงกานจ านวนมากเปนพม กงกานเปนเหลยมโคงลง เปลอกล าตนสเทาออนปนขาว ใบ ใบเดยว เรยงเวยนสลบ ใบรปร กวาง 4-6 เซนตเมตร ยาว 8-15 เซนตเมตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรยบ ผวใบดานบนสเขยวเขม ดอก สขาวนวล ออกเปนชอแบบชอกระจะแยกแขนงตามซอกใบและปลายกง ชอดอกยาว 8-15 เซนตเมตร มดอกยอยจ านวนมาก กลบเลยงสเขยว รปถวย โคนเกลบดอกเชอมตดกนเปนหลอดแคบๆ ยาว 2-2.5 เซนตเมตร ปลายแยกเปน 5 แฉก ดอกยอยบานไมพรอมกน ดอกบานตอนกลางคนถงเชา ดอกบานเตมทกวาง 0.8-1.3 เซนตเมตร ฝก/ผล ผลสดแบบมเนอหลายเมลด คอนขางกลม สขาวขน ฉ าน า ฤดกาลออกดอก ออกดอกตลอดป อางองจาก โอเคเนชน,กลวยไมราตร , กรกฎาคม 2558,จาก http://www.oknation.net ดอกบว

บวเปนพชน าลมลก ลกษณะล าตนมทงทเปน เหงา ไหล หรอหว ใบเปนใบเดยวเจรญขนจากล าตน โดยมกาน ใบสงขนมาเจรญทใตน า ผวน าหรอ เหนอน า รปรางของใบสวนใหญกลมมหลายแบบบางชนดมกานใบตดอยทหลงใบ ดอกเปนดอก เดยว สมบรณเพศ ประกอบดวยกลบเลยง 4-6 กลบ กลบดอกมทงชนดซอนและไมซอน มสสนแตก ตางกน แลวแตชนด อางองจาก มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร, ลกษณะทวไปของบว, กรกฎาคม 2558, จาก https://suksusee.wordpress.com ดอกจ าปา ไมพม สง 3-6 เมตร ทกสวนมยางสขาว ใบ ใบเดยวออกเวยนสลบถ บรเวณปลายกง รปใบหอกหรอใบหอกกลบ กวาง 5-10 เซนตเมตร ยาว 12-30 เซนตเมตร ปลายและโคนแหลม ดอก มหลายสตงแตสขาว สสม ชมพเขม จนถงแดงเขม กลางดอกสเหลอง หรอมแถบสเหลอง ดานนอกมกมสชมพ มกลนหอมออกเปนชอตามซอกใบใกลปลายกง กลบดอกโคนเชอมกนเปนหลอด ปลายแยกเปน5 กลบ ซอนเหลอมกน ปลายกลบแหลมหรอมตงแหลม เมอบานเสนผาศนยกลางประมาณ 5 เซนตเมตร เกสรตวผ 5 อน สน ผล เปนฝกค รปยาวร กวาง 2-3 เซนตเมตรยาวประมาณ 25 เซนตเมตร

อางองจาก โครงการอนรกษพนธกรรมพช,จ าปาลาว, กรกฎาคม 2558, จาก http://www.rspg.or.th

71

ดอกชบา

ไมพม สง 2-3 เมตร เปนใบเดยวออกสลบ รปไข ปลายใบแหลม โคนใบมนขอบใบจกฟนเลอย แผนใบบางสเขยวเปนมน ดอกสแดง ออกเดยวตามซอกใบและปลายกง กลบดอกชนเดยวแผโคงไปดานหลบ ขอบกลบหยกเวาลกเปนแฉกๆ

อางองจาก โครงการอนรกษพนธกรรมพช,ดอกพระหง, กรกฎาคม 2558, จาก http://www.rspg.or.th ดอกพดแกว

ตน ไมพมหรอไมตนขนาดเลก สงไดถง 10 ม. เรอนยอดเปนพมกลมทบ สเขยวเขม เปลอกตน สขาวเทา แตกเปนรองตามยาวใบ ประกอบแบบขนนกปลายค เรยงสลบ มใบยอย 5-9 ใบ เรยงสลบกนจากเลกไปหาใหญ สเขยวเขมเปนมน ใบยอยทปลายกานใบรปไข รปร หรอรปไขกลบ ปลายแหลม โคนแหลมหรอสอบ ขอบเปนคลนหรอหยกมนตนๆ โคนใบเบยวเลกนอย ใบมตอมน ามนดอก ชอดอกสน ออกตามงามใบ ดอกสขาว กลนหอม กลบเลยง 5 กลบ กลบเลยง ขนาดเลก ปลายมน กลบดอกรปขอบขนานแกมรปไขกลบ ยาวประมาณ1.2 ซม. เรยงซอนเหลอม ฐานรองดอกรปวงแหวน เกสรเพศผ 10 อน ยาวไมเทากน ยาวประมาณกงหนงของกลบดอก กานเกสรเพศผแบน รงไขตดเหนอวงกลบ กานเกสรเพศเมยหนา ยาวประมาณ 0.7 ซม. ยอดเกสรรปโลห รวงงาย ดอกบานเตมทกวาง 2-2.5 เซนตเมตร ฝก/ผล รปรหรอรปไข กวาง 5-8 มม. ยาวประมาณ 1 ซม. ผลแกสแดงอมสม ตอมน ามนเหนไดชดเมลด รปไข มขนหนาและเหนยวหมโดยรอบเมลด

อางองจาก สวนพฤกษศาสตรโรงเรยนกะสงพทยาคม,ดอกพดแกว,กรกฎาคม 2558, จาก

https://sakonrattam26.wordpress.com ดอกประด

ไมตน ขนาดกลางถงขนาดใหญ สงถง 25 ม. ผลดใบกอนออกดอก เรอนยอดรปคลายทรงกระบอก ยอดออนมขนปกคลมเลกนอย เปลอกนอกสน าตาลเทา หนา แตกหยาบๆ เปนรองลก ใบ ใบเรยงสลบ ใบประกอบแบบขนนกปลายค ใบยอยเรยงตวแบบสลบจ านวน 7-13 ใบ ใบยอยรปไข รปรหรอรปขอบขนาน กวาง 3-6 ซม. ยาว 4-13 ซม. โคนใบมนหรอคอนขางแหลมหรอ oblique ปลายใบแหลม ขอบใบเรยบ โคนกานใบมหใบ 2 อนเปนเสนยาว ผวใบมขนสนๆ ปกคลมดานทองใบมากกวาดานหลงใบ กานใบออนมขนปกคลมเลกนอย ดอก ดอกชอ

72

แบบชอกระจะ ออกทซอกใบหรอปลายกง โคนกานมใบประดบ 1-2 อน รปร กลบเลยง 5 กลบ ตดกนเปนถวยสเขยว ปลายแยกเปน 2 แฉกอนบนจาก 2 กลบตดกน อนลางจาก 3 กลบตดกน กลบดอก 5 กลบ สเหลอง แกมแสด ลกษณะกลบเปนรปผเสอ (papilionaceous) เกสรเพศผ 10 อน กานชอบเรณตดกนเปน 2-3 กลม เกสรเพศเมย 1 อน ผล ผลแหงแบบ samaroid รปกลมหรอรแบน ขอบมปกบางคลายใบโดยรอบ แผนปกบด เปนคลน ผวมขนละเอยด เสนผานศนยกลางผล 4-8 ซม. ม 1 เมลด อางองจาก มหาวทยาลยมหดล,ประด,กรกฎาคม 2558, จาก http://www.il.mahidol.ac.th

ขนท 2 สรางแผนผงพจารณาความแตกตางของแมลงออกเปนรายค

73

ขนท 3 การน าเอาลกษณะทแตกตางตรงขามกนอยางเดนชดมาเปรยบเทยบกนเปนคๆ จงมลกษณะเปน 2 ใน1หวขอและมหมายเลขก ากบ

1. ก) ดอกเดยว_________________________ ดขอ 2 (บว , ล าดวน , ชบา) ข) ดอกชอ____________________________ดขอ 3 (ราชพฤกษ,แวนดา,ซมปอร, กลวยไมราตร ,จ าปาลาว, พดแกว, ประด) 2. ก) ไมยนตน____________________________ล าดวน ข) ไมใชไมยนตน_________________________ดขอ 4 (บว,ชบา) 3. ก) ตระกลกลวยไม________________________ดขอ 5(กลวยไมแวนดา , กลวยไมราตร) ข) ไมใชกลวยไม__________________________ดขอ 6 (ราชพฤกษ, ซมปอร, จ าปาลาว, พดแกว, ประด) 4. ก) ไมพม_______________________________ชบา ข) พชลมลก_____________________________บว 5. ก) ออกดอกตอนกลางคนถงเชา_______________กลวยไมราตร ข) การบานของดอกไมระบชวงเวลา____________กลวยไมแวนดา 6. ก) ไมยนตน______________________________ดขอ 7 (ราชพฤกษ, ซมปอร,ประด) ข) ไมพม________________________________ดขอ 8 (จ าปาลาว, พดแกว) 7. ก) มใบประกอบแบบขนนก___________________ดขอ 9 (ราชพฤกษ, ประด) ข) มใบเดยว______________________________ซมปอร 8. ก) ดอกขนาด 5 cm________________________จ าปาลาว ข) ดอกขนาด 2-2.5_________________________พดแกว 9. ก) ผลยาว________________________________ราชพฤกษ ข) ผลรและแบน___________________________ประด

74

ขนท 4 อธบายลกษณะของดอกไมแตละชนดทไดจากการจดจ าแนก ดอกราชพฤกษ ออกดอกเปนชอ ไมจดเปนกลมของกลวยไม เปนไมยนตน ทมใบประกอบแบบขนนกและมผลรปรางยาว กลวยไมแวนดา :: ออกดอกเปนชอ เปนสกลของกลวยไม การบานของดอกไมระบชวงเวลา ดอกซมปอร :: ออกดอกเปนชอ ไมใชตระกลของกลวยไม จดเปนไมยนตนทมใบเดยว ดอกล าดวน :: ดอกเปนดอกเดยว ทเปนไมยนตน

ดอกกลวยไมราตร :: ออกดอกเปนชอ เปนสกลของกลวยไม โดยดอกจะบานตอนกลางคนถงเชา ดอกบว :: ดอกเปนดอกเดยว ไมใชไมยนตน จดเปนพชลมลก

ดอกจ าปาลาว :: ออกดอกเปนชอ ไมใชตระกลของกลวยไม เปนไมพม ทมดอกทบานเตมทขนาด 5 cm

ดอกชบา :: ดอกเปนดอกเดยว ไมใชไมยนตน จดเปนไมพมชนดหนง ดอกพดแกว :: ออกดอกเปนชอ ไมใชตระกลของกลวยไม จดเปนไมพมทมดอกขนาด 2-2.5 cm

ดอกประด :: ออกดอกเปนชอ ไมใชตระกลของกลวยไม จดเปนไมยนตน ทมใบประกอบแบบ ขนนก ผลมรปรางรและแบน

เฉลยแบบฝกท 3 เฉลยตอนท 1 ใหนกเรยนอานค าสง และตอบค าถามตอไปน 1.จบคความสมพนธระหวางนกวทยาศาสตรกบแนวความคดทเกยวกบการก าเนดของสงมชวต …C…ลย ปาสเตอร (Louis Pasteur) …A….อเลกซานดร อวาโนวช โอพารน …B…..สแตนเลย มลเลอร (Stanley Miller) …D….ซดนย ฟอกซ (Sidney Fox)

75

2. จากแนวความคดวาสงมชวต เกดจากววฒนาการของสารเคม จงเรยงล าดบววฒนาการของสารเคมตอไปนใหถกตอง

3. ใหนกเรยนพจารณาภาพเซลลโพรคารโอต และเซลลยคารโอตแลว ใชขอความในตารางเตมค าลงในชองวางใหถกตอง

เซลลโพรคารโอต (Prokaryotic cell)

76

เซลลยคารโอต (Eukaryotic cell)

ทมา http://www.sciencegeek.net [2558 , กรกฎาคม 14])

1) A คอ แวควโอล 2) B คอ ผนงเซลล 3) C คอ เอนโดพลาสมกเรตคลม ชนดขรขระ 4) D คอ นวเคลยส 5) E คอ ไมโทคอนเดรย 6) F คอ คลอโรพลาสต 7) G คอ กอลจแอพพาราตส 8) H คอ ไรโบโซมขนาด 80s 9) I คอ ไซโทรพลาซม

77

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ขอ ค าตอบ 1. ข. 2. ง. 3. ข. 4. ก. 5. ค. 6. ก. 7. ข. 8. ง. 9. ก. 10. ข.

78

แบบบนทกคะแนน เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ

ค าชแจง ใหท าเครองหมาย ลงในชองรายการประเมนผาน/ไมผาน

เลขท

ดานความร

แบบท

ดสอบ

หลงเร

ยน

ผาน

ไมผา

น แบบฝ

กท 2

แบบฝ

กท 3

รวม

ผาน

ไมผา

น

10 47 31 78 1 8

41 27 68 2 9 39 26 65 3 9 40 28 68 4 8 45 29 74 5 9 42 30 72 6 9 38 29 67 7 10 40 28 68 8 9 41 26 67 9 9 42 28 70 10 9 44 27 71 11 9 45 29 74 12 8 46 31 77 13 8 45 31 76 14 9 44 30 74 15 10 44 28 72 16 9 46 29 75 17 9 43 27 70 18 8 44 28 72 19 8 43 26 69 20 9 41 29 70 21 9 40 31 71 22 9 43 31 74 23 10 44 30 74 24 10 42 30 72 25 9 44 26 70 26 9 46 27 73 27 9 39 28 67

79

เลขท

ดานความร

แบบท

ดสอบ

หลงเร

ยน

ผาน

ไมผา

น แบบฝ

กท 2

แบบฝ

กท 3

รวม

ผาน

ไมผา

น

10 47 31 78 28 8 41 28 69 29 9 45 30 75 30 10 44 27 71 31 10 46 26 72 32 10 42 28 70 33 9 43 27 70 34 9 42 31 73 35 9 43 30 73 36 8 44 26 70 37 10 44 27 71 38 9 42 28 70 39 8 42 28 70 40 9 45 29 74 รวม 359 1,714 1,134 2,848

รอยละ 89.75 91.17 91.45 91.28

ลงชอ ผประเมน (นางสาวนนทนา ส าเภา)

80

แบบประเมนดานสมรรถนะส าคญของผเรยน เรอง การศกษาความหลากหลายทางชวภาพ

เลขท

เกณฑการประเมน สรป

นกเรย

นเชอ

มโยง

ความ

รได

นกเรย

นใหเ

หตผล

ใน

การแ

กปญ

หาได

นกเรย

นน าเส

นอแน

วทาง

ใน

การแ

กปญ

หาได

รว

ม

ผาน

ไมผา

น

3 3 3 9 1 3 3 3 9 2 2 3 3 8 3 3 2 3 8 4 3 3 2 8 5 2 3 3 8 6 3 3 3 9 7 3 3 2 8 8 2 3 3 8 9 3 3 3 9 10 3 2 3 8 11 3 2 3 8 12 3 2 2 7 13 2 3 3 8 14 2 2 3 7 15 2 2 3 7 16 3 2 3 8 17 2 2 3 7 18 3 2 3 8 19 3 2 3 8 20 3 3 3 9 21 3 2 3 8 22 3 2 3 8 23 3 3 3 9 24 3 2 3 8 25 3 2 3 8 26 3 2 3 8 27 3 3 3 9 28 3 2 3 8 29 3 2 3 8

81

เลขท

เกณฑการประเมน สรป

นกเรย

นเชอ

มโยง

ความ

รได

นกเรย

นใหเ

หตผล

ใน

การแ

กปญ

หาได

นกเรย

นน าเส

นอแน

วทาง

ใน

การแ

กปญ

หาได

รว

ม

ผาน

ไมผา

น

3 3 3 9 30 3 2 3 8 31 3 3 3 9 32 3 2 3 8 33 2 3 3 8 34 3 3 3 9 35 3 3 3 9 36 3 3 3 9 37 2 3 3 8 38 3 2 3 8 39 3 3 3 9 40 3 3 3 9 รวม 111 100 117 328

รอยละ 92.50 83.33 97.50 91.11

ลงชอ ผประเมน (นางสาวนนทนา ส าเภา)

82

แบบประเมนดานคณลกษณะอนพงประสงค เรอง การศกษาความหลากหลายทาชวภาพ

เลขท

เกณฑการประเมน สรป

ใฝเรย

นร

มงมน

ในกา

รท า

งาน

รวม

ผาน

ไมผา

น

3 3 6 1 3 3 6 2 3 2 5 3 2 2 4 4 3 2 5 5 2 2 4 6 2 2 4 7 3 3 6 8 3 3 6 9 3 2 5 10 2 3 5 11 2 3 5 12 2 5 5 13 3 3 6 14 3 3 6 15 2 3 5 16 2 3 5 17 2 3 5 18 3 2 5 19 3 3 5 20 3 3 6 21 2 3 5 22 2 3 5 23 3 3 6 24 2 3 5 25 3 3 6 26 3 3 6 27 3 3 6 28 3 3 6 29 2 3 5 30 2 3 5 31 3 3 6 32 3 3 6

83

เลขท

เกณฑการประเมน สรป

ใฝเรย

นร

มงมน

ในกา

รท า

งาน

รวม

ผาน

ไมผา

น

3 3 6 33 3 3 6 34 3 3 6 35 2 3 5 36 3 2 5 37 2 3 5 38 2 2 4 39 3 3 6 40 3 3 6 รวม 103 113 213

รอยละ 85.83 94.16 88.75

ลงชอ ผประเมน (นางสาวนนทนา ส าเภา)