adhyay 06 final - inflibnetshodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/6401/10/10_chapter...
TRANSCRIPT
vt{ftNt HtKt
«k« btthu n
vt{ftNt
vt{ftNt
vt{ftNt
gttk u
u Dt wMgt
vt{ftNt
krdtf
Ct
y
vt{ftNt
_rbt;t
ti vt{ftNt
;Jt
mtkct}
321
1. vtwm;tf-Jtt;tto, bttato-yvt{ijt 2003
2. nkmt, stltJthe 2006
3. Jttn > bt"gtvt{'uNt, rmt;tbcth - 2008
mtntgtf mtk'Cto vtr*tftgtuk
Wvtmtknth
btqjt dt{k:ttku fe mtqate
_bt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
vtwm;tf ft lttbt
'rhgttEo Dttuzt
r;trhA
ytih yk;t btuk vt{t:toltt
vtejte A;the Jttjte jtzfe
vttjtdttubtht ft mfqxh
';;tt*tugt fu 'w&Ft
bttunlt'tmt
btukdtturmtjt
yhuctt vthuctt
dt'hnt cttctt fe ;tjtJtth
vttkat fntrltgttuk ft mtkdt{n
(~³fw, btXt"teNt, ytJthKt, ylttJthKt, ytattgto ft fw@tt)
vt{ftNtlt ftjt
1982
1990
1998
2001
2002
2002
2006
2006
2008
fntlte mtkdt{n
frJt;tt mtkdt{n
_bt
1
2
3
4
5.
6.
vtwm;tf ft lttbt
ht;t btuk nthbtturltgtbt
mtwlttu fthedth
yctq;th -fctq;th
Bf CttMtt nwyt fh;te nik
vtattmt frJt;ttBk
frJt;tt ytih Ntnh mtu 'hct'h
vt{ftNtlt ftjt
1998
2001
2002
2009
NtetDt{ vt{ftNgt
jtuFtf
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
frJt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
vt{ftNtf
ht"ttf]MKt vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
vtukrdJtlt vt{ftNtlt
NteDt{ vt{ftNgt
NteDt{ vt{ftNgt
vt{ftNtf
JttKte vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
rf;ttctDth vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
NtetDt{ vt{ftNgt
_bt
1
2
vtwm;tf ft lttbt
ateltt cttctt
yhurFt;t r*tftuKt
vt{ftNtlt ftjt
NteDt{ vt{ftNgt
NteDt{ vt{ftNgt
Wvtlgttmt
_bt
1
2
3
4
5
vtwm;tf ft lttbt
EoNJth fe ytpkFt
yvtlte Wltfe ctt;t
ltgte mt'e ft vtkat;tk*t
rvtAjtu r'lttuk btuk
³gttukrf steJtlt Bf Jtt³gt ni
vt{ftNtlt ftjt
1998
2008
2008
-
-
rltctk"t, mttHtt;fth BkJt ytjttuatltt;btf - jtuFt mtkdt{n
vt{ftNtf
JttKte vt{ftNtlt
vtukrdJtlt vt{ftNtlt
JttKte vt{ftNtlt
NteDt{ vt{ftNgt
NteDt{ vt{ftNgt
dt$fth
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
vt{ftNtf
JttKte vt{ftNtlt
NteDt{ vt{ftNgt
f:ttfth
W'gt vt{ftNt
W'gt vt{ftNt
cttjt mttrn;gt
_bt
1
vtwm;tf ft lttbt
atfbtf
vt{ftNtlt ftjt
NteDt{ vt{ftNgt
f:ttfth
W'gt vt{ftNt
vt{ftNtf
NteDt{ vt{ftNgt
fntrltgttuk ft ftjt _bt yltwmtth vt*t vtr*tftytuk btuk vt{ftNtlt
1. rctstjte ft ctjct ytih btti;t ft Vtmtjtt - 1967 ftpjtust vtr*tft %JttKte^ -16 JtMto fe ytgtw btuk
2. bttimtt ste - 16 VhJthe 1979 mttrhft
3. vtw;tjtt -1980 EmtrjtB
4. ltujtfxh, yvtht"t (yt;btf:tt) -23 VhJthe - bttato1981 vtekdt
5. xuvtatw - 1 ydtm;t 1981, mttrhft
6. btkqdtt, "ttdtt ytih ytbt ft cttih - bttato 1982, mttHtt;fth
7. ''T'q r;tJtthe -dtKtlttr"tfthe -stltJthe -bttato 1983, W@thdtt:tt
8. nehtjttjt ft Ctq;t - y³;twcth -r'mtbcth-1983, W@thdtt:tt
9. rnl'wm;ttlte EJttlt 'trltm;tturJtat fe rstk'dte ft Bf r'lt - yvt{ijt 1985, mttHtt;fth
10. htbtmtsteJtlt fe vt{ubtf:tt - rmt;tbcth 1986, nkmt
11. r;trhA - stwjttEo 1987, nkmt
12. ....ytih yl;t btuk vt{t:toltt - ydtm;t - rmt;tbcth 1992 (nkmt fu 'tu ykftu btuk vt{ftrNt;t)
13. rVjbt, mtntgtf (yt;btf:tt) - yvt{ijt -stqlt 1993, mttFte
14. Atuxu-Atuxu rfmmtu (rmth, 'eJtth, dtkdtq, lthf, lttifhe, ytattgto fe fhtn, mttgthlt, mtne W@th,
'tuvtnh, zh, Dth, rat*t, Nttkr;t, yrCtltgt) -r'mtbcth 1993, nkmt
15. :tzo rzdt{e- ElYvt{m:t Ctth;te -
16. vttpjtdttubtht ft mfqxh - mttrn;gt JttrMtofe 1995, Ekrzgtt xwzu
17. A;trhgttk - ydtm;t 1996, nkmt
18. CttEo ft mt;gttdt{n - W'TCttJtltt (fntlte btntrJtNtuMttkf)
19. Jtthult nurmxkdmt ft mttkz - mttrn;gt JttrMtofe 1996, Ekrzgtt xwzu
20. W'gt vt{ftNt fu rfmmtu - VhJthe 1997, nkmt
(r'jjte, ytattgto fe hsttEo, btt³mto ft Jtt³gt, `ebttlt CttJtJtt'e, vtpqA btuk vtxtFtt,
Fthtct fjtbt, rJtlttgtf ft yfujttvtlt, Er;tntmt ytih mtbttstNttm*t, yt"twrltf WvtCttu³;ttJtt',
'@tt*tugt ft 'w&Ft, rbtjtltt-stwjtltt)
21. vtejte A;the Jttjte jtzfe - ydt., rmt;t., y³xw., ltJtk., r'mtk.- 2000, nkmt fu vttkat
ykftuk btuk vt{ftrNt;t
22. r'jjte fe 'eJtth - r'mtbcth 2001, nkmt
23. btikdtturmtjt -vtnjt (82 Jtuk ykf btuk )
24. bttunlt'tmt - ydtm;t 2005, nkmt
25. ytattgto ft fw@tt - stltJthe bttato 2007 (vt{JtuNttkf) JttfT
26. ~³fw - stqjttEo -rmt;tbcth 2009 %vtwhJttEo^
27. btXt"teNt - y³xwcth 2009, %ytWxjtwf^
28. ytJthKt - yvt{ijt -stqlt 2009 %vtwJtodt{n^
29. ylttJthKt -
30 dt'hnt cttctt fe ;tjtJtth - jtbcte fntlte -vt{ftNtltt"telt
jtdtCtdt mtCte vt{btwFt Ctth;tegt CttMttytuk BJtk rJt'uNte CttMttytuk btuk Wltfe frJt;ttBk ytih
fntrltgttk yltqr';t ntu atwfe ni ytih Wlt vth ftgto stthe ni > W'gt vt{ftNt fu f:tt
mttrn;gt fu rJtrCtllt CttMttytuk btuk nwB yltwJtt' ft y$;tlt vtrhatgt&
bttunlt'tmt fntlte ft ylgt CttMttytuk btuk yltwJtt'
W'qo - ni'h sttVhe mtiggt'
flltz CttMtt - yt.vte. nudtzu
Wrzgtt CttMtt - btltw'tmt
ykdt{uste CttMtt - vt{;tef ftkstejttjt
;tujtwdtw CttMtt - JtuKtwdttuvttjt
vtksttcte CttMtt - hrJtlY rmtkn Ct·
bthtXe CttMtt - Jtrlt;tt mttJtk;t
%r;trhA^ fntlte mtkdt{n ft yltwJtt'
bthtXe CttMtt - stgtvt{ftNt mttJtk;t
%vtejte A;theJttjte jtzfe^ ft yltwJtt'
stbtolt CttMtt - Spmtlt dt{wltcttpbt
Emt f]r;t ft ykdt{uste CttMtt Jt btjtgttjtbt CttMtt btuk Cte yltwJtt' nwyt ni >
Emtfu yjttJtt gtn f]r;t 26 frzgttuk btuk "tthtJttrnf ~vt btuk ytgt. xe.Jte. vth yt atwfe
ni >
%yhuctt-vthuctt^ fntlte mtkdt{n ft bthtXe CttMtt btuk yltwJtt' stgtvt{ftNt mttJtk;t ltu
rfgtt ni >
r;trhA, bttunlt'tmt ytih yk;t btuk vt{t:toltt, vtejte A;the Jttjte jtzfe, Jtthult
nprmxkdmt ft mttkz ytr' fntrltgttuk ft 'uNt-rJt'uNt fu vt{Fgtt;t hkdtfrbtogttuk, htMx[egt
lttxTgt rJt$tjtgt ;t:tt fEo rJtNJtrJt$tjtgttuk > fu At*ttuk «tht mtVjt btkatlt ntu atwft ni >
Nttpx NttpxTmt jttkdt NttpxTmt -htpctxo ngtw³mxuz
hust rhJtujthe htubttkmt -yrbt;t r*tvtwhltigtlte
stbtolt CttMtt btuk mtwrJtFgtt;t Ctth;trJt' jttuXth jtw;Nt «tht mtkvttr';t ytih yltqr';t mJt;tk*t mtkdt{n
NteDt{ vt{ftNgt
bttunlt'tmt vth rVjbt ctlt atwfe ni Emtu atth yl;thtoMx[egt vtwhmfth vt{tv;t ntu atwfu ni >
vtwhmfth Jt mtlbttlt
1. Ctth;t CtqMtKt ydt{Jttjt vtwhmfth - 1980 %r;tcct;t^ frJt;tt vth
2. ytubtvt{ftNt mttrn;gt vtwhmfth - 1984 %'rhgttEo Dttuzt^ fntlte mtkdt{n
(1980-82 fu vt{ftNtlttuk btuk `uMX f]r;t)
3. JtMto ft mtJto`uMX jtuFtf vtwhmfth - 1989 gtwrltgtlt ctikf ytpV Ekrzgtt «tht
4. `eftk;t Jtbtto mbt]r;t vtwhmfth -1989 -%r;trhA^
(vthk;tw 1990 btuk bt"gtvt{'uNt mttrn;gt vtrhMt' «tht r'gtt dtgtt >)
5. btwr³;tcttu"t mtbbttlt - 1994-96 %.... ytih yl;t btuk vt{t:toltt^ - htMx[egt vtwhmfth
6. mt'TCttJtltt vtwhmfth - 1998 vt*tftrh;tt btuk mtngttudt
7. mttrn;gtfth mtbbttlt vtwhmfth - 1999 rnl'e yft'bte
8. Ctth;t mthfth fu mtkmf]r;t btk*ttjtgt «tht mttrn;gt fu Htu*t btuk 'tu JtMttuO fu rjtgtu
y³xwcth 1999 ;tf rmtltegth VijtturNtvt 'e dtEo
9. vtnjt mtbbttlt - 2003 mttrn;gt btuk r'gtu gttudt'tlt nu;tw -21 VhJthe 2004 lttdtvtqh
10. ytltk' mttdth mbt]r;t f:tt_bt mtbbttlt - 2005 - 17 r'mtbcth 2005 jtFtltQ
W@thvt{'uNt «tht rnl'e f:tt mttrn;gt btuk r'gtu dtgtu bttirjtf Jt btqjgtJttlt gttudt'tlt nu;tw >
11. %vtult^ yk;thtoMx[egt vtwhmfth - %vtejte A;the Jttjte jtzfe^
%r' dtjto rJt' dttujzlt vtuhtmttujt^ ftu ybturhft ft rJtFgtt;t
vtult vtwhmfth Emtft yltwJtt'f stimtlt dt{wltcttolt ni >
12. vtwrmflt mtbbttlt -2007 -
13. r«st'uJt mtbbttlt - rJtbtjtt VtWlzuNtlt lgttmt «tht - 9 r'mtbcth 2007 ftu ygttu"gtt
14. Jtltbttjte mbt]r;t f:tt vtwhmfth -2008, Jtltbttjte mbt]r;t f:tt vtwhmfth mtrbt;te,
Cttuvttjt, 23 -24 VhJthe 2008
15. mttfo mtbbtujtlt - 2009 btuk gtn vtwhmfth W'gtvt{ftNt ftu Wltfu mttrn;gt ft
rJt'uNte yltwJtt' ntultu fu fthKt r'gtt dtgtt ni >
mtntgtf mtk'Cto dt{k:ttku fe mtqate
_.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29
30.
vtwm;tf ft lttbt
Nt;ttc'e fe frJt;tt
rnl'e fntlte fe rJtftmt vt{r_gtt
ykr;tbt 'tu 'Ntftuk ft rnl'e mttrn;gt
mtbtftjtelt fntlte
stltJtt'e fntlte vt]MXCtwrbt mtu vtwltorJtatth ;tf
ltEo frJt;tt
ltEo frJt;tt fu vt{ctk"t ftJgt rNtjvt ytuih
steJtlt 'Ntolt
mttXtu;;the rnl'e frJt;tt btuk stltJtt'e atu;tltt
mtbtftjtelt frJt;tt ytih mttik'gto cttu"t
mtbtftjtelt frJt;tt fu ctthu btuk
ltgte frJt;tt fe ratl;tlt Ctqrbt
rnl'e fntlte & mthkatltt ytih mtkJtu'ltt
W;;th yt"twrltf mttrnr;gtf rJtbtNto
mtkmf]r;t fe W;;th f:tt
W;;th gt:tt:toJtt'
CttMtt, gtwdtcttu"t ytih frJt;tt
hatltt ytih ytjttuatltt
~vt;tkhdt ytih vt{dtr;tNtejt frJt;tt
fe Jtiattrhf vt]MXCtqbte
rnl'e mttrn;gt ft Er;tntmt
yt"twrltf rnk'e mttrn;gt ft Er;tntmt
rnk'e ft dt$ mttrn;gt
mttrn;gt fu rJtatth
fntlte fe ctt;t
fntlte ltgte fntlte
Jttzbtgt rJtbtNto
mttrn;gt mtnath
mtbtftjtelt frJt;tt ft gt:tt:to
rnl['e fntlte& yrmbt;tt fe ;tjttNt
rnl'e dt$ - E"th fe Wvtjtrc"tgttpk
fntlte fu ltgtu vt{r;tbttlt
jtuFtf /mtkvtt'f
ltk'rfNttuh ltJtjt
ytltk' vt{ftNt
bteht dtti;tbt
vtwMvtvttjt rmtkn
hbtuNt Wvtt"gttgt
ztp. 'uJthtst
--
Wbttftk;t dtwv;t
lthukkY rmtkn
hturn;ttNJt
lthuklY bttunlt
WMtt attintlt
ztp. mtt"tltt Nttn
mtw"teNt vtattihe
ztp. NtbCtwltt:t
mtw"teNt vtattihe
ztp. htbtrJtjttmt Ntbtto
'uJteNtkfh yJtm:te
ztp. htbtrJtjttmt Ntbtto
ztp. ltdtulY
ctaatlt rmtkn
htbtatkYT r;tJtthe
'uJteNtkfh yJtm:te
bttfoKzugt
lttbtJth rmtkn
ytattgto rJtNJtltt:t vt{mtt' rbt`.
nstthe vt{mtt' r«Jtu'e
ztp. vthbttltk' `eJttm;tJt
bt"twhuNt
vtwMvtvttjt rmtkn
fwbtth f]MKt
mtntgtf mtk'Cto dt{k:ttku fe mtqate
_.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
vtwm;tf ft lttbt
mtbtftjtelt frJt;tt ft ctestdtrKt;t
fwA fntrltgttk& fwA rJtatth
mttrn;gt mtbteHtt ytih Er;tntmt cttu"t
ytjttuatf ytih ytjttuatltt
frJt;tt vtnattlt ft mtkfx
ltgte frJt;tt fe Ctqrbtft
mttXtu@the frJt;tt
mttXtu@the rnl'e frJt;tt& vtrhJtr;to;t r'NttBk
frJt;tt fe btwr³;t
mthmttbttrgtf rnk'e frJt;tt& rJtrJt"t vtrh']Ngt
yt"twrltf frJt;tt fu ltgtu btqjgt
yt"twrltf frJt;tt& ltgtu mtl'Cto
mtbtftjtelt frJt;tt fe Bf ctnmt
mtbtftjtelt mttrn;gt - rJtrJt"t mtl'Cto
rnl'e frJt;tt fe mtbtftjtelt atu;tltt
yt"twrltf mttrn;gt ft vtrhJt;tolt
rnl'e fntlte
fntlte mJt~vt ytih mtkJtu'ltt
ltEo fntlte fe Ctqrbtft
ctemtJtek Nt;ttc'e ft W@tht'"to
ltgte fntlte vtwltrJtoatth
mtbtftjtelt rnl'e ftJgt 'Ntt ytih r'Ntt
yt"twrltf rnl'e frJt;tt -
mttbttrstf ']rMx ytih mtkhatltt
mt'e fu yk;t btuk frJt;tt
Nttu"t vt{rJtr"t
Ctth;tegt ftJgt Nttm*t
vttNatt;gt ftJgt Nttm*t
mttrnr;gtf rltkct"t
jtuFtlt fe ytm:tt
jtuFtlt ft 'trgt;Jt -
jtuFtf /mtkvtt'f
f]btth f]MKt
rJtNJtltt:t r*tvttXe
«trhft vt{mtt' att~rbt*t
ztp. ctaatlt rmtkn
ztp. vt{ubtNtkfh rbt`
ltk'rfNttuh ltJtjt
ztp. atkYftk;t ctkr'Jtzufh
rJtstgt fwbtth
ltk'rfNttuh ltJtjt
dtturJtk' hstlteNt
btnulY ftr;tofugt
JtehulY rmtkn
stdt'eNt ltthtgtKt `eJttm;tJt
f]btth f]MKt
mtwFtcteh rmtkn
lttbtJth rmtkn
ztp. lthulYbttunlt
htstulY gtt'Jt
fbtjtuNJth
-Ntc'fth
bt"twhuNt
ztp. stgtvt{ftNt Ntbtto
--
ztp. fwmtwbt rmtn
rJtstgt fwbtth
ztp. rJtstgtbttunlt Ntbtto
ztp. gttudtukY vt{;ttvt rmtkn
ztp. Nttkr;t mJt~vt dtwv;t
dtKtvtr;t atkYdtwv;t
y|tugt
rltbtojtJtbtto
mtntgtf mtk'Cto dt{k:ttku fe mtqate
_.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69
70
71
72
73
74
75
vtwm;tf ft lttbt
W'gtvt{ftNt ft frJt;tt mtkmtth
vtqht Dth ni frJt;tt
ftJgt CttMtt& hatltt;btf mthtufth
"tqrbtjt ytih vthJt;teo stltJtt'e frJt;tt
yt"twrltft rnl'e ftJgt btuk steJtlt 'Ntolt
vtrhJtr;to;t mt]stltNtejt;tt fu frJt
ctnmt st~he ni
ytXJtuk 'Ntf fe rnl'e frJt;tt
ftJgtCttMtt ytih hatltt;btf mthtufth
ratk;ttbtrKt Cttdt -1,2,3
ltEo frJt;tt ft yt;bt mtkDtMto
CttMtt ytih mtbttst
Bf mttrnr;gtf fe ztgthe
CttMtt rJt|ttlt BJtk ftJgtNttm*t fe mtbteHtt
nstthe vt{mtt' r«Jtu'e dt{k:ttJtjte -10
btwr³;t cttu"t dt{k:ttJtjte - 1
jtuFtf /mtkvtt'f
ztp. nrh Ntbtto
ltejttCt
ztp. htstbtrKt Ntbtto
`ehtbt r*tvttXe
ztp.btnulY vttjt ftirNtf
rJtltgt 'wctu
'uJtulY fwbtth
rJtNJtltt:t vt{mtt' r;tJtthe
-ztp.htstbtrKt Ntbtto
- ytattgto htbtatkY Ntw³jt
-btwr³;t cttu"t
- htbtrJtjttmt Ntbtto
-btwr³;t cttu"t
76
77
78
79
80
81
mtk'Cto mtbttatth vt*ttuk fe mtqate
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
_tultefjt
k
mtkmfhKt
mtkmfhKt
mtkmfhKt
mtkmfhKt
mtkmfhKt
mtkmfhKt
ykf
bttato, ltJtbcth,
ltJtbcth, r'mtbcth
mtk'Cto vtr*tftytuk fe mtqate
stqjttEo rmt;tbcth 1969
2.
vtjt vt{r;tvtjt - stqlt 1998
9.
vtjt vt{r;tvtjt - bttato 2004
15.
16.
hatltt mtbtgt -VhJthe
mttHtt;fth -stltJthe -bttato 1987
5. ltgtt vt:t -rmt;tbcth 1987
6. ltgtt f'bt -stltJthe bttato 1988
7. r'ltbttlt - bttato 1998