ADLİ KOLLUK,ADLİ KOLLUK,ARAMA,ARAMA, ELKOYMA, TAZMİNATELKOYMA, TAZMİNAT

CMK, ARAMA VE ADLİ KOLLUK YÖNETMELİKLERİ İLE GENELGELER2010-NEVŞEHİR

SORUŞTURMASORUŞTURMA Ceza yargılama hukukunda soruşturma; Ceza yargılama hukukunda soruşturma;

suç işlendiği hususunda herhangi bir suç işlendiği hususunda herhangi bir şekilde (şikayet, ihbar veya bizzat) şekilde (şikayet, ihbar veya bizzat) izlenim edinen yetkili makamların, izlenim edinen yetkili makamların, kanunun verdiği yetki içerisinde, bu kanunun verdiği yetki içerisinde, bu izlenimin maddi bir gerçek olup izlenimin maddi bir gerçek olup olmadığının belirlenmesi -işin yargılama olmadığının belirlenmesi -işin yargılama makamı önüne götürülmesinin gerekip makamı önüne götürülmesinin gerekip gerekmediği- hususunda yaptıkları gerekmediği- hususunda yaptıkları araştırmaların bütünüdür. Burada aranan araştırmaların bütünüdür. Burada aranan maddi gerçektir maddi gerçektir

Ceza Muhakemesi Kanunu’nu Ceza Muhakemesi Kanunu’nu m.2/1/e’de soruşturma şu şekilde m.2/1/e’de soruşturma şu şekilde

tanımlanmıştırtanımlanmıştır

““Kanuna göre yetkili mercilerce Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi ifade eder”. geçen evreyi ifade eder”.

SORUŞTURMA ORGANLARISORUŞTURMA ORGANLARI

CUMHURİYET SAVCISI[CUMHURİYET SAVCISI[[1][1]]] Mahkeme kuruluşu bulunan her il merkezi ve ilçede o Mahkeme kuruluşu bulunan her il merkezi ve ilçede o

il veya ilçenin adı ile anılan bir Cumhuriyet il veya ilçenin adı ile anılan bir Cumhuriyet başsavcılığı kurulur. Cumhuriyet başsavcılığında, bir başsavcılığı kurulur. Cumhuriyet başsavcılığında, bir Cumhuriyet başsavcısı ve yeteri kadar Cumhuriyet Cumhuriyet başsavcısı ve yeteri kadar Cumhuriyet savcısı bulunur. Cumhuriyet savcısı evvela savcısı bulunur. Cumhuriyet savcısı evvela soruşturma makamını bunun yanında muhakeme soruşturma makamını bunun yanında muhakeme makamlarından olan iddia makamını temsil eder. makamlarından olan iddia makamını temsil eder. Bunun yanında Cumhuriyet savcısının esinleşmiş Bunun yanında Cumhuriyet savcısının esinleşmiş mahkeme ilamlarını infaz görevi de vardır.mahkeme ilamlarını infaz görevi de vardır.[2][2]

[1][1] Cumhuriyet Başsavcılıklarının kuruluşu ve görevleri hususu 5235 sayılı Adli Yargı İlk Cumhuriyet Başsavcılıklarının kuruluşu ve görevleri hususu 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’da düzenlenmiştir. Bu yetki ve görevlerin başında işlendiği iddia olunan suçun Kanun’da düzenlenmiştir. Bu yetki ve görevlerin başında işlendiği iddia olunan suçun soruşturulması gelmektedir.soruşturulması gelmektedir.

[2] 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m.5, 20[2] 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m.5, 20

Genel Görevleri:Genel Görevleri:

1. Kamu davasının açılmasına yer olup 1. Kamu davasının açılmasına yer olup olmadığına karar vermek üzere soruşturma olmadığına karar vermek üzere soruşturma yapmak veya yaptırmak, yapmak veya yaptırmak,

2. Kanun hükümlerine göre, yargılama 2. Kanun hükümlerine göre, yargılama faaliyetlerini kamu adına izlemek, bunlara faaliyetlerini kamu adına izlemek, bunlara katılmak ve gerektiğinde kanun yollarına katılmak ve gerektiğinde kanun yollarına başvurmak,başvurmak,

3. Kesinleşen mahkeme kararlarının yerine 3. Kesinleşen mahkeme kararlarının yerine getirilmesi ile ilgili işlemleri yapmak ve getirilmesi ile ilgili işlemleri yapmak ve izlemek,izlemek,

4. Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.4. Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Soruşturmadaki Yükümlülükleri: Soruşturmadaki Yükümlülükleri: (CMK m.160/2)(CMK m.160/2)

Maddi gerçeği araştırmakMaddi gerçeği araştırmak Adil yargılamanın yapılabilmesi için Adil yargılamanın yapılabilmesi için

çalışmak çalışmak Emrindeki adli kolluk görevlileri Emrindeki adli kolluk görevlileri

marifetiyle şüphelinin lehine ve marifetiyle şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplamak ve aleyhine olan delilleri toplamak ve muhafaza altına almak muhafaza altına almak

Şüphelinin ve mağdurun haklarını Şüphelinin ve mağdurun haklarını korumak korumak

Cumhuriyet Savcısının Yetkileri: Cumhuriyet Savcısının Yetkileri: Doğrudan doğruya veya adli kolluk yetkilileri Doğrudan doğruya veya adli kolluk yetkilileri

aracılığıyla her türlü araştırmayı yapmak.aracılığıyla her türlü araştırmayı yapmak. Bütün kamu görevlilerinden her türlü bilgiyi Bütün kamu görevlilerinden her türlü bilgiyi

istemek.istemek. Yargı yetkisi dışında bir işlem yapılması Yargı yetkisi dışında bir işlem yapılması

gerekiyorsa o işin yapılmasını o yer Cumhuriyet gerekiyorsa o işin yapılmasını o yer Cumhuriyet savcısından istemek.savcısından istemek.

Adli kolluk görevlileri soruşturma hususundaki Adli kolluk görevlileri soruşturma hususundaki tüm işlemleri derhal Cumhuriyet savcısına tüm işlemleri derhal Cumhuriyet savcısına bildirmek ve onun adliyeye ilişkin bütün bildirmek ve onun adliyeye ilişkin bütün emirlerini yerine getirmek zorundadırlar.emirlerini yerine getirmek zorundadırlar.

Cumhuriyet savcısı adli kolluk görevlilerine Cumhuriyet savcısı adli kolluk görevlilerine emirleri kural olarak yazılı ancak gecikmesinde emirleri kural olarak yazılı ancak gecikmesinde sakınca olan hallerde sözlü olarak verir. Sözlü sakınca olan hallerde sözlü olarak verir. Sözlü emir en kısa sürede yazılı olarak da bildirilir.emir en kısa sürede yazılı olarak da bildirilir.

Diğer kamu görevlileri de Cumhuriyet savcısının talep Diğer kamu görevlileri de Cumhuriyet savcısının talep ettiği bilgileri vakit geçirmeksizin temin etmek ettiği bilgileri vakit geçirmeksizin temin etmek zorundadırlar.zorundadırlar.

Cumhuriyet savcısının adliye ile ilgili talep ve Cumhuriyet savcısının adliye ile ilgili talep ve emirlerine karşı kamu görevlilerinin ihmal veya kötüye emirlerine karşı kamu görevlilerinin ihmal veya kötüye kullanma hallerinde (Vali, Kaymakam ve adli kolluk kullanma hallerinde (Vali, Kaymakam ve adli kolluk sorumlusu hariç ) Cumhuriyet savcısı bu kişiler sorumlusu hariç ) Cumhuriyet savcısı bu kişiler hakkında doğrudan doğruya soruşturma yapabilir. Bu hakkında doğrudan doğruya soruşturma yapabilir. Bu durumlarda 4483 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz. durumlarda 4483 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz.

Ağır cezayı gerektiren suçüstü hallerinde vali ve Ağır cezayı gerektiren suçüstü hallerinde vali ve kaymakamların kişisel suçlarından dolayı genel kaymakamların kişisel suçlarından dolayı genel hükümlere göre soruşturma yapılma yetkisi hükümlere göre soruşturma yapılma yetkisi kaymakamlar için görev yaptıkları ilçenin bağlı olduğu kaymakamlar için görev yaptıkları ilçenin bağlı olduğu il, Valiler için en yakın İl Cumhuriyet Başsavcılarına il, Valiler için en yakın İl Cumhuriyet Başsavcılarına aittir.aittir.

Cumhuriyet savcısı soruşturma sırasında hakim Cumhuriyet savcısı soruşturma sırasında hakim tarafından yapılması gereken ( Ör: Arama için hakim tarafından yapılması gereken ( Ör: Arama için hakim kararı alınması vs.) işlemleri o yer sulh ceza hakimine kararı alınması vs.) işlemleri o yer sulh ceza hakimine bildirir. bildirir.

CMK m.332 hükmüne göreCMK m.332 hükmüne göre “ “Suçların soruşturma ve kovuşturması sırasında Suçların soruşturma ve kovuşturması sırasında

Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından yazılı olarak istenilen bilgilere on gün tarafından yazılı olarak istenilen bilgilere on gün içinde cevap verilmesi zorunludur. Eğer bu süre içinde cevap verilmesi zorunludur. Eğer bu süre içinde istenen bilgilerin verilmesi imkânsız ise, içinde istenen bilgilerin verilmesi imkânsız ise, sebebi ve en geç hangi tarihte cevap sebebi ve en geç hangi tarihte cevap verilebileceği aynı süre içinde bildirilir. verilebileceği aynı süre içinde bildirilir. Bilgi istenen yazıda yukarıdaki fıkra hükmü ile Bilgi istenen yazıda yukarıdaki fıkra hükmü ile buna aykırı hareket etmenin Türk Ceza buna aykırı hareket etmenin Türk Ceza Kanununun 257 nci maddesine aykırılık Kanununun 257 nci maddesine aykırılık oluşturabileceği yazılır. Bu durumda haklarında oluşturabileceği yazılır. Bu durumda haklarında kamu davasının açılması, izin veya karar kamu davasının açılması, izin veya karar alınmasına bağlı bulunan kişiler hakkında, alınmasına bağlı bulunan kişiler hakkında, yasama dokunulmazlığı saklı kalmak üzere, yasama dokunulmazlığı saklı kalmak üzere, doğrudan soruşturma yapılır.”doğrudan soruşturma yapılır.”

Avrupa Konseyi’nin C. Savcılarının Rolü İle Avrupa Konseyi’nin C. Savcılarının Rolü İle İlgili (2000) 19 sayılı Tavsiye Kararına Göre:İlgili (2000) 19 sayılı Tavsiye Kararına Göre:

C.Savcısı aşağıda belirtilenleri C.Savcısı aşağıda belirtilenleri gerçekleştirebilecek durumda olmalıdır:gerçekleştirebilecek durumda olmalıdır:

Ceza siyasetinin önceliklerinin etkin bir şekilde Ceza siyasetinin önceliklerinin etkin bir şekilde uygulanması fikrini de göz önünde bulundurarak uygulanması fikrini de göz önünde bulundurarak kolluğa uygun talimatları vermekkolluğa uygun talimatları vermek

Farklı kolluk birimlerinin var olduğu durumlarda, Farklı kolluk birimlerinin var olduğu durumlarda, davaları tek tek, bu davaları en iyi şekilde ele davaları tek tek, bu davaları en iyi şekilde ele alacaklarını düşündüğü birimlere dağıtmak.alacaklarını düşündüğü birimlere dağıtmak.

C.Savcısının en önemli noktalar üzerinde C.Savcısının en önemli noktalar üzerinde yoğunlaşmasına olanak verilmelidir.yoğunlaşmasına olanak verilmelidir.

Eğer C.savcısı tüm davalarla aynı anda ilgilenecek Eğer C.savcısı tüm davalarla aynı anda ilgilenecek durumda değilse, kendisinin durumda değilse, kendisinin önemli ve hassas önemli ve hassas kararlar üzerinde yoğunlaşmasınakararlar üzerinde yoğunlaşmasına olanak olanak tanınmalıdırtanınmalıdır

. .

Hangi konunun en önemli olduğuna karar Hangi konunun en önemli olduğuna karar vermede kullanılacak vermede kullanılacak kriterlerkriterler belirlenmelidirbelirlenmelidir

Aşağıda birkaç öneri sıralanmıştırAşağıda birkaç öneri sıralanmıştır:: Suçun Suçun ciddiyeticiddiyeti Davanın Davanın hassasiyetihassasiyeti Soruşturmanın Soruşturmanın karmaşıklığıkarmaşıklığı Soruşturmanın Soruşturmanın maliyetimaliyeti Cevaplandırılması zor yasal sorularCevaplandırılması zor yasal sorular İnsan haklarına ciddi müdahalelerİnsan haklarına ciddi müdahaleler

GENEL OLARAK KOLLUKGENEL OLARAK KOLLUK

Kolluk teşkilatının görevi kamu düzeni ve Kolluk teşkilatının görevi kamu düzeni ve güvenliğini sağlamak ve bozulan kamu güvenliğini sağlamak ve bozulan kamu düzeninin yeniden tesisi için çalışmak, bunu düzeninin yeniden tesisi için çalışmak, bunu yaparken, herkesin temel hak ve hürriyetlerden yaparken, herkesin temel hak ve hürriyetlerden en iyi bir biçimde yararlanmasını temin en iyi bir biçimde yararlanmasını temin etmektir.etmektir.Bu sebeple kolluk teşkilatının temelde aynı Bu sebeple kolluk teşkilatının temelde aynı amaca hizmet eden iki ayrı yükümlülüğü amaca hizmet eden iki ayrı yükümlülüğü vardır. vardır.

Koruma ve Önleme GöreviKoruma ve Önleme Görevi

Suç Soruşturmasını Yapma GöreviSuç Soruşturmasını Yapma Görevi

Kolluğun ayrı gibi görünen bu iki görevi Kolluğun ayrı gibi görünen bu iki görevi temelde aynı kaynaktan beslenmektedir. temelde aynı kaynaktan beslenmektedir. Bu da kamu düzeninden başka bir şey Bu da kamu düzeninden başka bir şey değildir. Pratikte kolluğun suç öncesi değildir. Pratikte kolluğun suç öncesi görevi önleme olarak belirlenmekte ve görevi önleme olarak belirlenmekte ve bunu gerçekleştiren kolluğa da önleyici bunu gerçekleştiren kolluğa da önleyici kolluk denmektedir. kolluk denmektedir.

Suç soruşturması yapan kolluğa da Suç soruşturması yapan kolluğa da yaptığı işin gereği olarak adli kolluk yaptığı işin gereği olarak adli kolluk denmektedir. Bu deyimi Ceza denmektedir. Bu deyimi Ceza Muhakemesi Kanunu m.164-167’de Muhakemesi Kanunu m.164-167’de kullanmıştır. kullanmıştır.

Adli ve önleme görevleri her ne kadar bazen iç Adli ve önleme görevleri her ne kadar bazen iç içe geçse de bir kolluk biriminde kimlerin adli içe geçse de bir kolluk biriminde kimlerin adli soruşturma yapmakla görevlendirilmiş soruşturma yapmakla görevlendirilmiş olduklarının bilinmesi önemlidir. olduklarının bilinmesi önemlidir.

Bu tip bir ayrım sayesinde;Bu tip bir ayrım sayesinde; Öncelikle adli kolluk biriminde görevli olan Öncelikle adli kolluk biriminde görevli olan

kişinin bunu bir asli görev olarak görmesi ve kişinin bunu bir asli görev olarak görmesi ve benimsemesi sağlanmış olacaktır.benimsemesi sağlanmış olacaktır.

Sürekli aynı görevlilerin suç soruşturmasını Sürekli aynı görevlilerin suç soruşturmasını yapması neticesinde uzmanlaşma mümkün yapması neticesinde uzmanlaşma mümkün olacaktır.olacaktır.

Soruşturmada görevli olan kişilerin önceden Soruşturmada görevli olan kişilerin önceden tayin edilmiş olması ve sürekli görev yapmaları tayin edilmiş olması ve sürekli görev yapmaları sayesinde soruşturma esnasında görevlilerin sayesinde soruşturma esnasında görevlilerin suç işlemesi veya ihmaller durumunda suç işlemesi veya ihmaller durumunda sorumlu kişilerin belirlenmesi kolaylaşacaktır. sorumlu kişilerin belirlenmesi kolaylaşacaktır.

CMK’NA GÖRE ADLİ KOLLUKCMK’NA GÖRE ADLİ KOLLUK Adli Kolluk Kanunu Tasarısı yasalaşamamış Adli Kolluk Kanunu Tasarısı yasalaşamamış

onun yerine CMK’ya (164-167) dört madde onun yerine CMK’ya (164-167) dört madde konarak adli kolluk kurulması hususu konarak adli kolluk kurulması hususu çözülmeye çalışılmıştır. çözülmeye çalışılmıştır.

CMK, adlî kolluk görevini yürütecek CMK, adlî kolluk görevini yürütecek teşkilatları saymakla yetinmiştir. Adlî teşkilatları saymakla yetinmiştir. Adlî Kolluğun görevleri hususu Adalet ve İçişleri Kolluğun görevleri hususu Adalet ve İçişleri Bakanlıkları tarafından hazırlanan ve 1 Bakanlıkları tarafından hazırlanan ve 1 Haziran 2005 tarihli 25832 sayılı Resmi Haziran 2005 tarihli 25832 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Adli Kolluk Yönetmeliği’nde açıklanmıştır.Adli Kolluk Yönetmeliği’nde açıklanmıştır.

Ceza Muhakemesi Kanunu m.164/1 ve Adli Ceza Muhakemesi Kanunu m.164/1 ve Adli Kolluk Yönetmeliği m.3/1 ye göre Adli kolluk Kolluk Yönetmeliği m.3/1 ye göre Adli kolluk soruşturma yapmak üzere;soruşturma yapmak üzere;

Emniyet Genel Müdürlüğünce, asgarî tam Emniyet Genel Müdürlüğünce, asgarî tam teşekküllü bir polis karakolu bulunan yerlerde,teşekküllü bir polis karakolu bulunan yerlerde,

Jandarma Genel Komutanlığınca, asgarî tam Jandarma Genel Komutanlığınca, asgarî tam teşekküllü bir jandarma karakolu bulunan teşekküllü bir jandarma karakolu bulunan yerlerde,yerlerde,

Sahil Güvenlik Komutanlığınca, asgarî sahil Sahil Güvenlik Komutanlığınca, asgarî sahil güvenlik bot komutanlıklarının bulunduğu güvenlik bot komutanlıklarının bulunduğu yerlerde,yerlerde,

Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğünce, Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğünce, gümrük muhafaza müdürlüğü ile müstakil gümrük muhafaza müdürlüğü ile müstakil bölge ve kısım âmirlikleri bulunan yerlerde,bölge ve kısım âmirlikleri bulunan yerlerde,

Mevcut imkânlar ölçüsünde yeterince adlî Mevcut imkânlar ölçüsünde yeterince adlî kolluk personeli görevlendirilirkolluk personeli görevlendirilir..

Emniyet Teşkilatı Kanunu’nu incelendiğinde;Emniyet Teşkilatı Kanunu’nu incelendiğinde; Emniyet Teşkilatı Kanunu m.8/1 e göre polis; idari, siyasi Emniyet Teşkilatı Kanunu m.8/1 e göre polis; idari, siyasi

ve adli kısımlara ayrılır.ve adli kısımlara ayrılır. Aynı Kanun m.9/1/C Adli Polis: Asgari tam teşekküllü bir Aynı Kanun m.9/1/C Adli Polis: Asgari tam teşekküllü bir

polis karakolu bulunan yerlerde, adli işlerle uğraşmak polis karakolu bulunan yerlerde, adli işlerle uğraşmak üzere Emniyet Umum Müdürlüğünce kadrodan ayrılan üzere Emniyet Umum Müdürlüğünce kadrodan ayrılan kısımdır.kısımdır.

Tam teşekküllü bir kadrodan daha az kuvvette olan polis Tam teşekküllü bir kadrodan daha az kuvvette olan polis teşekküllerinin tamamı veya bir kısmı adli polis olarak teşekküllerinin tamamı veya bir kısmı adli polis olarak tefrik edilebilir.tefrik edilebilir.

M.12’de adli polisin görevlerine değinmiştir. Buna göre:M.12’de adli polisin görevlerine değinmiştir. Buna göre: Adli işlere müteallik tahkikat; salahiyetli adli otoritelerin Adli işlere müteallik tahkikat; salahiyetli adli otoritelerin

direktifleri altında ve kanunlarına tevfikan yalnız adli direktifleri altında ve kanunlarına tevfikan yalnız adli zabıtaya yaptırılır. Polis teşkilatı yapılmayan yerlerde zabıtaya yaptırılır. Polis teşkilatı yapılmayan yerlerde teşkilatı yapılıncaya kadar adli polis vazifeleri diğer teşkilatı yapılıncaya kadar adli polis vazifeleri diğer zabıtaya yaptırılır. İdari zabıta adli zabıtaya icabında zabıtaya yaptırılır. İdari zabıta adli zabıtaya icabında veya Cumhuriyet savcısının talebi üzerine yardımla veya Cumhuriyet savcısının talebi üzerine yardımla mükelleftir. mükelleftir.

İçişleri Bakanlığı Genelgesiİçişleri Bakanlığı Genelgesi Emniyet Teşkilatı Kanunu yürürlüğünden bu zamana kadar Emniyet Teşkilatı Kanunu yürürlüğünden bu zamana kadar

adli polis teşkilatını tamamlamayan İçişleri Bakanlığı’nın adli polis teşkilatını tamamlamayan İçişleri Bakanlığı’nın 6.7.2005 tarih ve 118746 sayılı genelgesi ile:6.7.2005 tarih ve 118746 sayılı genelgesi ile:

İl merkezlerinde Asayiş, Kaçakçılık, Mali, Narkotik, İl merkezlerinde Asayiş, Kaçakçılık, Mali, Narkotik, Organize, Terörle Mücadele Şube Müdürlükleri adli kolluk Organize, Terörle Mücadele Şube Müdürlükleri adli kolluk olarak tahsis edilmiştir.olarak tahsis edilmiştir.

Sayılan şube müdürlüklerinin uzantıları olan büro Sayılan şube müdürlüklerinin uzantıları olan büro amirlikleri de ilçelerde adli kolluktur.amirlikleri de ilçelerde adli kolluktur.

Adli kolluk olarak belirlenen şubelerde Şube Müdürleri adli Adli kolluk olarak belirlenen şubelerde Şube Müdürleri adli kolluk sorumlusu, diğer amir ve memurlar ise adli kolluk kolluk sorumlusu, diğer amir ve memurlar ise adli kolluk amir ve memurlarıdır.amir ve memurlarıdır.

İlçe Emniyet Müdürlüklerinde adli kolluk olarak belirlenen İlçe Emniyet Müdürlüklerinde adli kolluk olarak belirlenen bürolardan sorumlu en az başkomiser rütbesindeki İlçe bürolardan sorumlu en az başkomiser rütbesindeki İlçe Emniyet Müdür Yardımcısı; adli kolluk sorumlusudur, Emniyet Müdür Yardımcısı; adli kolluk sorumlusudur, büroların amir ve memurları ise adli kolluk amir ve büroların amir ve memurları ise adli kolluk amir ve memurlarıdır.memurlarıdır.

İl Emniyet Müdürlüklerindeİl Emniyet Müdürlüklerinde Asayiş,Asayiş, Terörle Mücadele (TEM),Terörle Mücadele (TEM), Kaçakçılık ve Organize (KOM),Kaçakçılık ve Organize (KOM), Mali,Mali, Narkotik,Narkotik, Organize,Organize, Çocuk,Çocuk, Olay Yeri İnceleme,Olay Yeri İnceleme, Yabancılar,Yabancılar, Güvenlik,Güvenlik, Özel Harekat Şube Müdürlükleri;Özel Harekat Şube Müdürlükleri; Polis Merkezleri ve KarakollarıPolis Merkezleri ve KarakollarıAdli Görevi Bulunmayan Kolluk Amirleri:Adli Görevi Bulunmayan Kolluk Amirleri: İl Emniyet Müdürü,İl Emniyet Müdürü, İl Emniyet Müdür Yardımcısıİl Emniyet Müdür Yardımcısı İlçe Emniyet Müdürüİlçe Emniyet Müdürü

Adalet Bakanlığı GenelgesiAdalet Bakanlığı Genelgesi5/1/2006 tarih ve 98 Nolu Genelge 5/1/2006 tarih ve 98 Nolu Genelge

Soruşturmanın her noktasında görev Soruşturmanın her noktasında görev yetki ve sorumluluk Cumhuriyet yetki ve sorumluluk Cumhuriyet savcılarındadır. Hiçbir merci, basın savcılarındadır. Hiçbir merci, basın yayın organlarına şüpheli kişinin yayın organlarına şüpheli kişinin lekelenmeme hakkını ve soruşturmanın lekelenmeme hakkını ve soruşturmanın gizliliğini ihlal edecek şekilde açıklama gizliliğini ihlal edecek şekilde açıklama yapamaz. yapamaz.

Cumhuriyet savcıları dışında hiç Cumhuriyet savcıları dışında hiç kimsenin adli görevleri nedeniyle adli kimsenin adli görevleri nedeniyle adli kolluk amir ve memurlarına emir ve kolluk amir ve memurlarına emir ve talimat verme yetkisi bulunmamaktadır.talimat verme yetkisi bulunmamaktadır.

Kolluk amirlerinin adli kolluk memurları Kolluk amirlerinin adli kolluk memurları üzerinde yönlendirme, disiplin ve sicil gibi üzerinde yönlendirme, disiplin ve sicil gibi gözetim ve denetim yetkileri bulunmaktadır. gözetim ve denetim yetkileri bulunmaktadır. Bu sebeple kolluğun organik bir bölünmesi söz Bu sebeple kolluğun organik bir bölünmesi söz konusu değil, sadece görevin daha etkin ve konusu değil, sadece görevin daha etkin ve verimli yapılması için bir işbölümü yapılmıştır. verimli yapılması için bir işbölümü yapılmıştır.

İdari yönden mülki amire karşı sorumlulukları İdari yönden mülki amire karşı sorumlulukları devam eden adli kolluk amir ve memurlarının devam eden adli kolluk amir ve memurlarının adli görevlerinde Cumhuriyet başsavcılarına adli görevlerinde Cumhuriyet başsavcılarına karşı sorumsuz olduklarını düşünmek Mülga karşı sorumsuz olduklarını düşünmek Mülga CMUK hükümlerinin de gerisine giderek CMUK hükümlerinin de gerisine giderek yorumlamaktır ve CMK temel esprisi ile kanun yorumlamaktır ve CMK temel esprisi ile kanun koyucunun amacı ile uzlaşmaz.koyucunun amacı ile uzlaşmaz.

Cumhuriyet başsavcıları her yılın Cumhuriyet başsavcıları her yılın sonunda, o yerdeki adlî kolluğun sonunda, o yerdeki adlî kolluğun sorumluları hakkında sorumluları hakkında değerlendirme raporları değerlendirme raporları düzenleyerek, mülkî idare düzenleyerek, mülkî idare amirlerine gönderir. amirlerine gönderir. CMK m 166 Yön m 11CMK m 166 Yön m 11

Adalet Bakanlığı Genelgesine göre Adalet Bakanlığı Genelgesine göre Adli Kolluk sorumluları illerde İl Adli Kolluk sorumluları illerde İl Jandarma Komutanı ile İl Emniyet Jandarma Komutanı ile İl Emniyet Müdürüdür. İlçelerde İlçe Emniyet Müdürüdür. İlçelerde İlçe Emniyet Amiri ile İlçe Jandarma Komutanıdır.Amiri ile İlçe Jandarma Komutanıdır.

CMK m. 158’de ihbar ve şikayetlerin CMK m. 158’de ihbar ve şikayetlerin Cumhuriyet savcısı ve adli kolluğa yapılacağı Cumhuriyet savcısı ve adli kolluğa yapılacağı belirtilmiştir. belirtilmiştir.

Adli kolluk soruşturmanın seyri bakımından Adli kolluk soruşturmanın seyri bakımından Cumhuriyet savcısının talimatlarını alacaktır. Cumhuriyet savcısının talimatlarını alacaktır.

Yani adli kolluk resen soruşturmaya Yani adli kolluk resen soruşturmaya başlayacak ancak Cumhuriyet savcısının başlayacak ancak Cumhuriyet savcısının emirlerine göre işlem yapacaktır. emirlerine göre işlem yapacaktır.

Burada kanun koyucu soruşturmanın Burada kanun koyucu soruşturmanın Cumhuriyet savcısı emir ve gözetiminde Cumhuriyet savcısı emir ve gözetiminde yapılmasını istemiştir. Bu maksatla m.160 ve yapılmasını istemiştir. Bu maksatla m.160 ve 161 de Cumhuriyet savcısına görev ve 161 de Cumhuriyet savcısına görev ve yetkiler vermiştir.yetkiler vermiştir.

Soruşturma işlemleri Cumhuriyet savcısının Soruşturma işlemleri Cumhuriyet savcısının emir ve talimatları doğrultusunda emir ve talimatları doğrultusunda öncelikle adli kolluğa yaptırılır. Adli öncelikle adli kolluğa yaptırılır. Adli Kolluk görevlileri Cumhuriyet savcısının Kolluk görevlileri Cumhuriyet savcısının adli görevlere ilişkin emirlerini adli görevlere ilişkin emirlerini gecikmeksizin yerine getirir. Adlî kolluk, gecikmeksizin yerine getirir. Adlî kolluk, bağlı bulunduğu kolluk teşkilâtının bir bağlı bulunduğu kolluk teşkilâtının bir parçası olup, öncelikli görevi, karşılaştığı parçası olup, öncelikli görevi, karşılaştığı suçun işlenmesini önlemektir.suçun işlenmesini önlemektir.

Cumhuriyet savcıları adli görevlere ilişkin Cumhuriyet savcıları adli görevlere ilişkin emir ve talimatlarını öncelikle adli kolluk emir ve talimatlarını öncelikle adli kolluk sorumlularına veya adli kolluk görevi ifa sorumlularına veya adli kolluk görevi ifa eden diğer birim amirlerine verir.eden diğer birim amirlerine verir.

Cumhuriyet savcıları tarafından adli Cumhuriyet savcıları tarafından adli görevler ile ilgili talimatlar zorunluluk görevler ile ilgili talimatlar zorunluluk bulunmadıkça kolluk biriminin aralarındaki bulunmadıkça kolluk biriminin aralarındaki iş bölümü ve kolluk teşkilatlarının görev ve iş bölümü ve kolluk teşkilatlarının görev ve yetkileri gözetilerek verilir.yetkileri gözetilerek verilir.

Cumhuriyet savcısı, adlî kolluk Cumhuriyet savcısı, adlî kolluk görevlilerine emirleri yazılı; acele hâllerde, görevlilerine emirleri yazılı; acele hâllerde, sözlü olarak verir. Sözlü emir, en kısa sözlü olarak verir. Sözlü emir, en kısa sürede yazılı hâle dönüştürülerek mümkün sürede yazılı hâle dönüştürülerek mümkün olması hâlinde en seri iletişim vasıtasıyla olması hâlinde en seri iletişim vasıtasıyla ilgili kolluğa bildirir; aksi hâlde ilgili kolluk ilgili kolluğa bildirir; aksi hâlde ilgili kolluk görevlilerince alınmasına hazır edilir. görevlilerince alınmasına hazır edilir. Ancak, kolluk görevlisi emrin yazılı hâle Ancak, kolluk görevlisi emrin yazılı hâle getirilmesini beklemeden sözlü emrin getirilmesini beklemeden sözlü emrin gereğini yerine getirir.gereğini yerine getirir.

Adlî kolluk görevlileri, kendilerine yapılan bir suça Adlî kolluk görevlileri, kendilerine yapılan bir suça ilişkin ihbar veya şikâyetleri; el koydukları ilişkin ihbar veya şikâyetleri; el koydukları olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan tedbirleri olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan tedbirleri derhâl Cumhuriyet savcısına bildirir ve derhâl Cumhuriyet savcısına bildirir ve Cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda işlem Cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda işlem yapar.yapar.

Adlî kolluk görevlileri, maddî gerçeğin araştırılması Adlî kolluk görevlileri, maddî gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, Cumhuriyet savcısının emirleri doğrultusunda Cumhuriyet savcısının emirleri doğrultusunda şüphelinin lehine veya aleyhine olan tüm delilleri, şüphelinin lehine veya aleyhine olan tüm delilleri, kanunda ön görülen koşullara uyarak toplamak, kanunda ön görülen koşullara uyarak toplamak, muhafaza altına almak ve bunları bir fezleke ile muhafaza altına almak ve bunları bir fezleke ile Cumhuriyet savcısına sunmakla yükümlüdür. Cumhuriyet savcısına sunmakla yükümlüdür.

Hukuka aykırı delil elde edildiğinin tespiti hâlinde, Hukuka aykırı delil elde edildiğinin tespiti hâlinde, fezlekede bu hususa da yer verilir. Adlî kolluk fezlekede bu hususa da yer verilir. Adlî kolluk görevlileri diğer soruşturma işlemlerini de aynı görevlileri diğer soruşturma işlemlerini de aynı titizlikle yerine getirir.titizlikle yerine getirir.

Adli kolluk görevlisi olay yerinde görev Adli kolluk görevlisi olay yerinde görev yapmasına engel olan veya aldığı tedbirlere yapmasına engel olan veya aldığı tedbirlere aykırı davranan kişileri işlemler aykırı davranan kişileri işlemler sonuçlanıncaya kadar ve gerektiğinde zor sonuçlanıncaya kadar ve gerektiğinde zor kullanarak men eder. kullanarak men eder.

Adli Kolluk görevlilerine, adli görevi Adli Kolluk görevlilerine, adli görevi bulunmayan üstleri tarafından yürütülen bulunmayan üstleri tarafından yürütülen soruşturma ile ilgili emir ve talimat verilemez.soruşturma ile ilgili emir ve talimat verilemez.

Adli kolluk adlî görevlerin haricindeki Adli kolluk adlî görevlerin haricindeki hizmetlerde üstlerinin emrindedir.hizmetlerde üstlerinin emrindedir.

Adlî kolluk görevlileri, kadrolarında yer Adlî kolluk görevlileri, kadrolarında yer aldıkları birimlere mevzuatla verilmiş ve adlî aldıkları birimlere mevzuatla verilmiş ve adlî görev kapsamı dışında kalan diğer görev ve görev kapsamı dışında kalan diğer görev ve hizmetleri de yerine getirirler.hizmetleri de yerine getirirler.

Adlî kolluk görevlilerinin özlük hakları, Adlî kolluk görevlilerinin özlük hakları, bağlı oldukları teşkilât tarafından bağlı oldukları teşkilât tarafından yürütülür. yürütülür.

Gerektiğinde veya Cumhuriyet Gerektiğinde veya Cumhuriyet savcısının talebi halinde diğer kolluk savcısının talebi halinde diğer kolluk birimleri de adli kolluk görevini yerine birimleri de adli kolluk görevini yerine getirmekle yükümlüdür. Bu durumda getirmekle yükümlüdür. Bu durumda adli kolluk görevlileri hakkında adli adli kolluk görevlileri hakkında adli görevleri dolayısıyla CMK hükümleri görevleri dolayısıyla CMK hükümleri uygulanır. uygulanır.

Cumhuriyet Savcısı ve Adli Kolluk Cumhuriyet Savcısı ve Adli Kolluk İlişkileriİlişkileri

Adli Kolluk dünyanın bir çok yerinde Adli Kolluk dünyanın bir çok yerinde olduğu gibi Ülkemiz’de de Cumhuriyet olduğu gibi Ülkemiz’de de Cumhuriyet savcısının emrinde suç soruşturmasını savcısının emrinde suç soruşturmasını yapmakla yükümlüdür. yapmakla yükümlüdür.

Bu durum CMK m. 160/2 ve 161/1 Bu durum CMK m. 160/2 ve 161/1 “emrindeki kolluk görevlileri “emrindeki kolluk görevlileri marifetiyle” ve “emrindeki kolluk marifetiyle” ve “emrindeki kolluk görevlileri aracılığıyla” ifadelerinden görevlileri aracılığıyla” ifadelerinden açıkça anlaşılmaktadır.açıkça anlaşılmaktadır.

Uygulamaya bakıldığında kolluk Uygulamaya bakıldığında kolluk görevlilerinin soruşturmakta oldukları görevlilerinin soruşturmakta oldukları suçun hukuki nitelendirmesi suçun hukuki nitelendirmesi hususundaki, Cumhuriyet savcısının da hususundaki, Cumhuriyet savcısının da delillerin toplanması vb. kriminalistik delillerin toplanması vb. kriminalistik bilimi[bilimi[[1][1]] ile ilgili bilgi eksikliği ] ile ilgili bilgi eksikliği soruşturmanın bu iki organını soruşturmanın bu iki organını birbirinden ayrılmaz şekilde birbirinden ayrılmaz şekilde bağlamaktadır. bağlamaktadır.

[1][1] Kriminalistik: Suçun ve suçlunun belirlenmesi için Kriminalistik: Suçun ve suçlunun belirlenmesi için bilimsel yöntem ve araçların kullanılması, bu yöntemlerle bilimsel yöntem ve araçların kullanılması, bu yöntemlerle suç olgusunun ispatlanmasını sağlayan bilimdir. suç olgusunun ispatlanmasını sağlayan bilimdir.

Cumhuriyet SavcısıCumhuriyet Savcısı Kanunun esas ve usulüne ilişkin yasal Kanunun esas ve usulüne ilişkin yasal

uzmanlıkuzmanlık

Mahkeme tecrübesi, tüm sürecin işleyişine Mahkeme tecrübesi, tüm sürecin işleyişine aşinalıkaşinalık

Soruşturmadan duygusal anlamda uzak Soruşturmadan duygusal anlamda uzak olma, stratejik yaklaşım olma, stratejik yaklaşım

Adli KollukAdli Kolluk

Kriminal uzmanlık ve tecrübeKriminal uzmanlık ve tecrübe

TaTaktiksel yaklaşımktiksel yaklaşım

Genellikle suçun ortamı konusunda Genellikle suçun ortamı konusunda net bir kanıya sahip olmanet bir kanıya sahip olma

İşgücü ve teçhizat kapasitesi İşgücü ve teçhizat kapasitesi

Hukukçu olan suçun temel şekli ile Hukukçu olan suçun temel şekli ile ağırlatıcı ve hafifletici sebeplerini ağırlatıcı ve hafifletici sebeplerini bilen bu sebeple hangi delilin niçin bilen bu sebeple hangi delilin niçin gerekli olduğunu belirleyen, diğer gerekli olduğunu belirleyen, diğer taraftan adil ve insan haklarına taraftan adil ve insan haklarına saygılı muhakeme yapılması ilkesi ile saygılı muhakeme yapılması ilkesi ile görevlendirilmiş olan Cumhuriyet görevlendirilmiş olan Cumhuriyet savcısının soruşturmanın başında savcısının soruşturmanın başında olması Ceza Muhakemesinde olması Ceza Muhakemesinde olmazsa olmaz şarttır.olmazsa olmaz şarttır.

Avrupa Konseyi Kriterlerine göre Avrupa Konseyi Kriterlerine göre Cumhuriyet Savcısı ve Adli KollukCumhuriyet Savcısı ve Adli Kolluk CUMHURİYET SAVCI CUMHURİYET SAVCI ADLİ KOLLUK ADLİ KOLLUK

İlk Şüpheyi Bildirmeİlk Şüpheyi Bildirme İlk Şüpheyi Değerlendirmeİlk Şüpheyi Değerlendirme Soruşturma Talimatı VermeSoruşturma Talimatı Verme

SoruşturmaSoruşturma Sonuçları BildirmeSonuçları Bildirme

Sonuçları DeğerlendirmeSonuçları Değerlendirme

C. Savcısı ve kolluk arasındaki etkileşime C. Savcısı ve kolluk arasındaki etkileşime kılavuzluk eden ilkeler: [kılavuzluk eden ilkeler: [Avrupa Konseyi’nin Savcıların Avrupa Konseyi’nin Savcıların

Rolü İle İlgili (2000) 19 sayılı Tavsiye Kararı]Rolü İle İlgili (2000) 19 sayılı Tavsiye Kararı]

İlk bilginin derhal bildirimi ilkesi, İlk bilginin derhal bildirimi ilkesi, Adli Adli Kolluk Yönetmeliği m.6 Acil önlemleri Kolluk Yönetmeliği m.6 Acil önlemleri aldıktan sonra kolluk, C. Savcısına aldıktan sonra kolluk, C. Savcısına derhal ilk şüphesini bildirir derhal ilk şüphesini bildirir

Esnek devretme ilkesi, C. Esnek devretme ilkesi, C. Savcısının Savcısının esnek bir biçimde soruşturmayı esnek bir biçimde soruşturmayı kolluğa devretme kararı vermesi kolluğa devretme kararı vermesi önem arz eder önem arz eder

Kesin yetki devri ilkesi, C. Kesin yetki devri ilkesi, C. Savcısının Savcısının yetki devrinin şartları ile ilgili kesin bir yetki devrinin şartları ile ilgili kesin bir karar alması çok önemlidir karar alması çok önemlidir

Bilme gerekliliği ilkesi, Bilme gerekliliği ilkesi, Eğer Eğer soruşturmanın bir kısmı kolluğa soruşturmanın bir kısmı kolluğa devredildiyse, kolluğun hangi koşullar devredildiyse, kolluğun hangi koşullar altında C. Savcısını bilgilendirmesi altında C. Savcısını bilgilendirmesi gerektiğini anlaması önem arz edergerektiğini anlaması önem arz eder

C.Savcısının liderliği altında soruşturma C.Savcısının liderliği altında soruşturma ekiplerinin çalışması gerekir.ekiplerinin çalışması gerekir.

Adli Kolluğun EğitimiAdli Kolluğun Eğitimi Suç hukuka aykırı bir eylem olsa da özellikle Suç hukuka aykırı bir eylem olsa da özellikle

bazı suçlar açısından belli bir zekanın ürünü bazı suçlar açısından belli bir zekanın ürünü olmak gibi bir özelliği vardır. Bu sebeple bu olmak gibi bir özelliği vardır. Bu sebeple bu suçu ve şüphelilerini soruşturacak suçu ve şüphelilerini soruşturacak görevlilerin de yeterli donanıma sahip görevlilerin de yeterli donanıma sahip olmaları gerekir. Bu donanım sadece olmaları gerekir. Bu donanım sadece kullandığı araç gereç imkanlar değil, o suç kullandığı araç gereç imkanlar değil, o suç soruşturması için gerekli başta bilgi, tecrübe soruşturması için gerekli başta bilgi, tecrübe ve uzmanlıktır. İşte adli kolluğa bunun ve uzmanlıktır. İşte adli kolluğa bunun kazandırılması için devam eden bir hizmet kazandırılması için devam eden bir hizmet içi eğitim verilmelidir.içi eğitim verilmelidir.

Adlî Kolluk Yönetmeliği’ne göre, adli kolluk Adlî Kolluk Yönetmeliği’ne göre, adli kolluk görevi yapacak personelin verilen görevleri en görevi yapacak personelin verilen görevleri en iyi seviyede yapabilmesi için bu personel iyi seviyede yapabilmesi için bu personel hizmet öncesi ve hizmet içi eğitime tâbi hizmet öncesi ve hizmet içi eğitime tâbi tutulur. tutulur.

Adlî kolluk eğitimini başarı ile bitiren Adlî kolluk eğitimini başarı ile bitiren personele, ilgili eğitim birimlerince sertifika personele, ilgili eğitim birimlerince sertifika verilir. verilir.

Adli görevlerde öncelikli olarak sertifikası olan Adli görevlerde öncelikli olarak sertifikası olan kolluk personeli görevlendirilir. kolluk personeli görevlendirilir.

Bu hükme riayet edilmesi uzmanlaşma işi olan Bu hükme riayet edilmesi uzmanlaşma işi olan suç soruşturmasının daha düzenli, hatasız ve suç soruşturmasının daha düzenli, hatasız ve bilimsel gerçeklere uygun yapılması açısından bilimsel gerçeklere uygun yapılması açısından önemli sonuçlar getirecektir. önemli sonuçlar getirecektir.

Adlî kolluk birimlerinde görev yapacak personelin Adlî kolluk birimlerinde görev yapacak personelin konusunda uzmanlaşması için mümkün olduğunca konusunda uzmanlaşması için mümkün olduğunca aynı veya benzer görevlerde çalışması için kendi aynı veya benzer görevlerde çalışması için kendi teşkilâtlarınca gerekli tedbirler alınır. teşkilâtlarınca gerekli tedbirler alınır.

Aynı suç soruşturmasını devamlı yapan kolluk Aynı suç soruşturmasını devamlı yapan kolluk görevlisinin o suçun her seferinde nasıl değişik görevlisinin o suçun her seferinde nasıl değişik şekillerde işlendiğini görüp incelemesi şekillerde işlendiğini görüp incelemesi uzmanlaşmasına sebep olacaktır.  (Mutasyon örneği)uzmanlaşmasına sebep olacaktır.  (Mutasyon örneği)

Adlî kolluk görevlileri, yürütülecek soruşturmalarla Adlî kolluk görevlileri, yürütülecek soruşturmalarla ilgili olarak, katılacakları meslek içi kurslar sonunda ilgili olarak, katılacakları meslek içi kurslar sonunda belirli branşlarda ihtisaslaşırlar. belirli branşlarda ihtisaslaşırlar.

Meydana gelen olayın özelliğine göre, kolluk âmiri, Meydana gelen olayın özelliğine göre, kolluk âmiri, soruşturma esnasında ihtiyaç duyduğu konularda soruşturma esnasında ihtiyaç duyduğu konularda ihtisaslaşmış personeli görevlendirerek ihtisaslaşmış personeli görevlendirerek soruşturmanın daha kapsamlı yapılmasını soruşturmanın daha kapsamlı yapılmasını sağlar.Yön. m.9sağlar.Yön. m.9

Adli Kolluğun Denetlenmesi:Adli Kolluğun Denetlenmesi: Cumhuriyet başsavcıları ve Cumhuriyet savcıları; Cumhuriyet başsavcıları ve Cumhuriyet savcıları; Adlî kolluk hizmetlerinin etkin ve verimli Adlî kolluk hizmetlerinin etkin ve verimli

yürütülebilmesi amacıyla, adlî kolluk yürütülebilmesi amacıyla, adlî kolluk görevlilerince ifa edilen adlî işlemleri her zaman görevlilerince ifa edilen adlî işlemleri her zaman denetler. denetler.

Yürütülen soruşturma evrakını gerektiğinde ilgili Yürütülen soruşturma evrakını gerektiğinde ilgili adlî kolluk biriminde inceleyerek, soruşturmaya adlî kolluk biriminde inceleyerek, soruşturmaya ilişkin eksik gördüğü hususların ikmalini ilişkin eksik gördüğü hususların ikmalini emredebileceği gibi, soruşturma evrakı ve emredebileceği gibi, soruşturma evrakı ve taraflarının bulunduğu hâl üzere Cumhuriyet taraflarının bulunduğu hâl üzere Cumhuriyet başsavcılığına intikal ettirilmesi talimatını da başsavcılığına intikal ettirilmesi talimatını da verebilir. verebilir.

Cumhuriyet başsavcıları veya Cumhuriyet Cumhuriyet başsavcıları veya Cumhuriyet savcıları adlî görevlerinin gereği olarak, savcıları adlî görevlerinin gereği olarak, gözaltına alınan kişilerin bulundurulacakları gözaltına alınan kişilerin bulundurulacakları nezarethaneleri, varsa ifade alma odalarını, nezarethaneleri, varsa ifade alma odalarını, bu kişilerin durumlarını, gözaltına alınma bu kişilerin durumlarını, gözaltına alınma sürelerini, gözaltına alma ile ilgili tüm kayıt sürelerini, gözaltına alma ile ilgili tüm kayıt ve işlemlerini denetler, sonucunu ve işlemlerini denetler, sonucunu nezarethaneye alınanların kaydına ait nezarethaneye alınanların kaydına ait deftere kaydeder.deftere kaydeder.

Cumhuriyet başsavcıları her yılın sonunda, Cumhuriyet başsavcıları her yılın sonunda, o yerdeki adlî kolluğun sorumluları o yerdeki adlî kolluğun sorumluları hakkında değerlendirme raporları hakkında değerlendirme raporları düzenleyerek, mülkî idare amirlerine düzenleyerek, mülkî idare amirlerine gönderir.gönderir.

ADLİ ARAMA ADLİ ARAMA Adlî arama, bir suç işlemek veya buna iştirak Adlî arama, bir suç işlemek veya buna iştirak

veyahut yataklık etmek makul şüphesi veyahut yataklık etmek makul şüphesi altında bulunan kimsenin, saklananın, altında bulunan kimsenin, saklananın, şüphelinin, sanığın veya hükümlünün şüphelinin, sanığın veya hükümlünün yakalanması ve suçun iz, eser, emare veya yakalanması ve suçun iz, eser, emare veya delillerinin elde edilmesi için bir kimsenin delillerinin elde edilmesi için bir kimsenin özel hayatının ve aile hayatının gizliliğinin özel hayatının ve aile hayatının gizliliğinin sınırlandırılarak konutunda, işyerinde, sınırlandırılarak konutunda, işyerinde, kendisine ait diğer yerlerde, üzerinde, özel kendisine ait diğer yerlerde, üzerinde, özel kâğıtlarında, eşyasında, aracında 5271 sayılı kâğıtlarında, eşyasında, aracında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile diğer kanunlara Ceza Muhakemesi Kanunu ile diğer kanunlara göre yapılan araştırma işlemidir.göre yapılan araştırma işlemidir.

Durdurma ve KontrolDurdurma ve Kontrol Bir kişiyi geçici olarak durdurmak, yakalama Bir kişiyi geçici olarak durdurmak, yakalama

sayılmaz; yakalama sayılması için kişinin fiilen sayılmaz; yakalama sayılması için kişinin fiilen denetim altına alınması gerekir. Denetim için denetim altına alınması gerekir. Denetim için araçların durdurulması da mümkündür.araçların durdurulması da mümkündür.

Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi için, Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi için, "umma" derecesinde makul şüphe "umma" derecesinde makul şüphe bulunmalıdır. Kolluk görevlisi, tecrübesine bulunmalıdır. Kolluk görevlisi, tecrübesine dayanarak, izlediği davranışlarından, o kişinin dayanarak, izlediği davranışlarından, o kişinin bir suç işleyeceği veya işlediği hususunda bir suç işleyeceği veya işlediği hususunda kanaat elde eder veya kişinin silâhlı olduğu ve kanaat elde eder veya kişinin silâhlı olduğu ve hâlen tehlike yarattığı kanaatine varırsa kişi hâlen tehlike yarattığı kanaatine varırsa kişi durdurulabilir. durdurulabilir.

Somut emarelerle desteklenen şüphe Somut emarelerle desteklenen şüphe bulunmadan, süreklilik arz edecek, fiilî bulunmadan, süreklilik arz edecek, fiilî durum ve keyfilik oluşturacak şekilde durum ve keyfilik oluşturacak şekilde durdurma ve kontrol işlemi yapılamaz.durdurma ve kontrol işlemi yapılamaz.

Sebebin oluşmasına veya şüpheye yol Sebebin oluşmasına veya şüpheye yol açan davranışları hakkında, durdurulan açan davranışları hakkında, durdurulan kişiye sorular yöneltilebilir. Kişi bu kişiye sorular yöneltilebilir. Kişi bu sorulara cevap vermekle yükümlü sorulara cevap vermekle yükümlü değildir. Durdurma yetkisinin değildir. Durdurma yetkisinin kullanılmasına neden olan şüphe, yapılan kullanılmasına neden olan şüphe, yapılan açıklama ile ortadan kalkarsa, kişinin açıklama ile ortadan kalkarsa, kişinin gitmesine engel olunmaz.gitmesine engel olunmaz.

Durdurma üzerine aşağıdaki Durdurma üzerine aşağıdaki işlemler yapılır:işlemler yapılır:

Durdurulan kişi üzerinde giysilerinden Durdurulan kişi üzerinde giysilerinden herhangi birisi çıkarılmaksızın, yoklama herhangi birisi çıkarılmaksızın, yoklama biçiminde bir kontrol yapılır. Bu işlem biçiminde bir kontrol yapılır. Bu işlem sonucunda, kişide silâh bulunduğu sonucunu sonucunda, kişide silâh bulunduğu sonucunu çıkarmaya yeterli şüphe meydana gelirse, çıkarmaya yeterli şüphe meydana gelirse, memur kendiliğinden silâh ve diğer suç eşyası memur kendiliğinden silâh ve diğer suç eşyası araması yapabilir.araması yapabilir.

Yoklama suretiyle kontrol, kişinin cinsiyetinde Yoklama suretiyle kontrol, kişinin cinsiyetinde bulunan görevli tarafından yapılır.bulunan görevli tarafından yapılır.

Yapılan kontrolün konusu ve sebepleri ilgiliye Yapılan kontrolün konusu ve sebepleri ilgiliye açıklanır.açıklanır.

Bir kişinin veya aracın durdurulma süresinin, Bir kişinin veya aracın durdurulma süresinin, şartlara göre makul olması ve kontrol için şartlara göre makul olması ve kontrol için ayrılan süreyi aşmaması gerekir.ayrılan süreyi aşmaması gerekir.

Yoklama suretiyle kontrol, kişiye en az sıkıntı Yoklama suretiyle kontrol, kişiye en az sıkıntı verici şekilde yapılır. verici şekilde yapılır.

Yapılan kontrolün neticesinde suça ilişkin iz, Yapılan kontrolün neticesinde suça ilişkin iz, eser, emare ve delil elde edilirse, kişi yakalanır.eser, emare ve delil elde edilirse, kişi yakalanır.

Uyuşturucu gibi belirli bir şeyin, kişinin herhangi Uyuşturucu gibi belirli bir şeyin, kişinin herhangi bir yerinde gizlendiği düşünülüyorsa, daha bir yerinde gizlendiği düşünülüyorsa, daha geniş çaplı kontrol yapılabilir.geniş çaplı kontrol yapılabilir.

Yoklama suretiyle kontrol, kişinin veya aracın ilk Yoklama suretiyle kontrol, kişinin veya aracın ilk durdurulduğu yerde veya o yerin yakınında, durdurulduğu yerde veya o yerin yakınında, mümkün olduğu kadar başkalarının mümkün olduğu kadar başkalarının göremeyeceği tarzda yapılır. Başka yere göremeyeceği tarzda yapılır. Başka yere götürülerek kontrol yapılamaz. götürülerek kontrol yapılamaz.

Makul sebebi oluştuğu takdirde, daha Makul sebebi oluştuğu takdirde, daha geniş kapsamlı kontrol yapılması için, geniş kapsamlı kontrol yapılması için, kolluk aracından veya yakındaki kolluk aracından veya yakındaki kapalı bir yerden yararlanılabilir.kapalı bir yerden yararlanılabilir.

Kontrolden sonra talep üzerine olay Kontrolden sonra talep üzerine olay yerinde derhâl bir tutanak yerinde derhâl bir tutanak düzenlenir.düzenlenir.

Arama SebepleriArama Sebepleri Şüpheli veya sanığın yakalanabileceği veya Şüpheli veya sanığın yakalanabileceği veya

suç delillerinin elde edilebileceği hususunda suç delillerinin elde edilebileceği hususunda makul şüphe varsa şüpheli veya sanığın üstü, makul şüphe varsa şüpheli veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir. M.116aranabilir. M.116

Eğer aranan kişinin veya suç delillerinin Eğer aranan kişinin veya suç delillerinin belirtilen yerde bulunduğunun kabul belirtilen yerde bulunduğunun kabul edilmesine olanak sağlayan olaylar varsa edilmesine olanak sağlayan olaylar varsa başka bir kişinin de üstü, eşyası, konutu, başka bir kişinin de üstü, eşyası, konutu, işyeri, veya ona ait diğer yerler aranabilir. işyeri, veya ona ait diğer yerler aranabilir. M.117/1,2M.117/1,2

Şüpheli veya sanığın bulunduğu Şüpheli veya sanığın bulunduğu yerler ile izlendiği (kaçarken takip yerler ile izlendiği (kaçarken takip edildiği) sırada girdiği yerlerin edildiği) sırada girdiği yerlerin aranabilmesi için aranan kişinin veya aranabilmesi için aranan kişinin veya suç delillerinin belirtilen yerde suç delillerinin belirtilen yerde bulunduğunun kabul edilmesine bulunduğunun kabul edilmesine olanak sağlayan olayların olanak sağlayan olayların bulunmasına gerek yoktur. M.117/3 bulunmasına gerek yoktur. M.117/3

Konutta, işyerinde veya diğer kapalı Konutta, işyerinde veya diğer kapalı yerlerde kural olarak gece arama yerlerde kural olarak gece arama yapılamaz. Ancak suçüstü hali, yapılamaz. Ancak suçüstü hali, gecikmesinde sakınca bulunan hal[gecikmesinde sakınca bulunan hal[[1][1]] ile ] ile yakalanmış veya gözaltına alınmış veya yakalanmış veya gözaltına alınmış veya tutuklanmış veyahut hükümlü kişilerin tutuklanmış veyahut hükümlü kişilerin kaçması hallerinde bunların yakalanması kaçması hallerinde bunların yakalanması amacıyla bu gibi yerlerde gece de arama amacıyla bu gibi yerlerde gece de arama yapılabilir. [yapılabilir. [[2][2]]M.118]M.118

[1][1] Gecikmesinde sakınca bulunan hal Yönetmelik m.4’te “derhâl Gecikmesinde sakınca bulunan hal Yönetmelik m.4’te “derhâl işlem yapılmadığı takdirde suçun iz, eser, emare ve delillerinin işlem yapılmadığı takdirde suçun iz, eser, emare ve delillerinin kaybolması veya şüphelinin kaçması veya kimliğinin tespit kaybolması veya şüphelinin kaçması veya kimliğinin tespit edilememesi ihtimalinin ortaya çıkması ve gerektiğinde hâkimden edilememesi ihtimalinin ortaya çıkması ve gerektiğinde hâkimden karar almak için vakit bulunmaması hâli”karar almak için vakit bulunmaması hâli”

[2] Gece vakti Yönetmelik m.4’te “Güneşin batmasından bir saat [2] Gece vakti Yönetmelik m.4’te “Güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve doğmasından bir saat evvele kadar devam eden sonra başlayan ve doğmasından bir saat evvele kadar devam eden süreyi” süreyi”

Kanunda özellikle gece vakti çalışan bar, Kanunda özellikle gece vakti çalışan bar, pavyon vb. işyerlerinin gece vakti de pavyon vb. işyerlerinin gece vakti de aranabileceğine ilişkin bir hüküm aranabileceğine ilişkin bir hüküm getirilmemesi isabetsizdir. Bu gibi getirilmemesi isabetsizdir. Bu gibi yerlerin gece aranmasına izin verilmesi yerlerin gece aranmasına izin verilmesi gerekli idi. Ancak yasanın açık gerekli idi. Ancak yasanın açık düzenlemesi karşısında, gece aramanın düzenlemesi karşısında, gece aramanın kişi haklarına yönelik bir düzenleme kişi haklarına yönelik bir düzenleme olması nedeniyle kıyas yolu ile olması nedeniyle kıyas yolu ile genişletilmesi de mümkün genişletilmesi de mümkün bulunmadığından gece çalışan yerlerde bulunmadığından gece çalışan yerlerde de ancak yukarıda sayılan üç halin varlığı de ancak yukarıda sayılan üç halin varlığı halinde arama yapılabilecektir. halinde arama yapılabilecektir.

Arama Kararı Verme YetkisiArama Kararı Verme Yetkisi Arama kural olarak hakim kararıyla yapılabilir. Arama kural olarak hakim kararıyla yapılabilir.

Ancak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Ancak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcısının yazılı emriyle kolluk Cumhuriyet Savcısının yazılı emriyle kolluk görevlileri arama yapabilirler. görevlileri arama yapabilirler.

Cumhuriyet Savcısına ulaşılamayan hallerde Cumhuriyet Savcısına ulaşılamayan hallerde kolluk amirleri de arama için yazılı emir kolluk amirleri de arama için yazılı emir verebilirler. verebilirler.

Ancak kişinin konutunda, işyerinde ve kamuya Ancak kişinin konutunda, işyerinde ve kamuya açık olmayan kapalı alanlarda arama hakim açık olmayan kapalı alanlarda arama hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcısının yazılı emri ile hallerde Cumhuriyet Savcısının yazılı emri ile yapılabilir. yapılabilir.

Bu hâllerde kolluk âmirinin yazılı emriyle Bu hâllerde kolluk âmirinin yazılı emriyle gerçekleştirilen arama ve elkoyma işlemi gerçekleştirilen arama ve elkoyma işlemi üzerine; ilgili kolluk görevlilerince neden üzerine; ilgili kolluk görevlilerince neden Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı, Cumhuriyet savcısının hangi vasıtalarla Cumhuriyet savcısının hangi vasıtalarla arandığını belirten ayrıntılı tutanak arandığını belirten ayrıntılı tutanak düzenlenerek ilgili soruşturma evrakına düzenlenerek ilgili soruşturma evrakına eklenireklenir..

Kolluk amirinin yazılı emri ile yapılan arama Kolluk amirinin yazılı emri ile yapılan arama sonuçları Cumhuriyet Başsavcılığına derhal sonuçları Cumhuriyet Başsavcılığına derhal bildirilir. CMK m.119/1 Yön.m.7bildirilir. CMK m.119/1 Yön.m.7

Kolluk âmirlerince konutta, iş yerinde ve Kolluk âmirlerince konutta, iş yerinde ve kamuya açık olmayan kapalı alanlar için kamuya açık olmayan kapalı alanlar için arama kararı verilemez.arama kararı verilemez.

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda öngörülen suçlar bakımından, Kanununda öngörülen suçlar bakımından, özel konut ve eklentilerinde hâkim kararı özel konut ve eklentilerinde hâkim kararı olmadıkça arama yapılamaz.olmadıkça arama yapılamaz.

Yazılı emir üzerine yapılan aramadan Yazılı emir üzerine yapılan aramadan sonra bunun hakim onayına sunulmasına sonra bunun hakim onayına sunulmasına gerek yoktur. gerek yoktur.

Yazılı emrin sadece verilmiş olması Yazılı emrin sadece verilmiş olması yetmez bunun arama yapacak kolluğun yetmez bunun arama yapacak kolluğun uhdesinde olması ve hakkında arama uhdesinde olması ve hakkında arama yapılacak kişiye gösterilmesi gerekir. yapılacak kişiye gösterilmesi gerekir.

Yazılı emrin altında mutlaka Cumhuriyet Yazılı emrin altında mutlaka Cumhuriyet Savcısının veya kolluk amirinin imzası Savcısının veya kolluk amirinin imzası bulunmalıdır.bulunmalıdır.

Arama talep, karar veya emrinde; Arama talep, karar veya emrinde;         Aramanın nedenini oluşturan fiil,Aramanın nedenini oluşturan fiil,         Aranılacak kişi, aramanın yapılacağı Aranılacak kişi, aramanın yapılacağı

konut veya diğer yerin adresi ya da konut veya diğer yerin adresi ya da eşya, eşya,

        Karar veya emrin geçerli olacağı Karar veya emrin geçerli olacağı zaman süresi, zaman süresi,

        Aranılacak eşyanın elde edilmesi Aranılacak eşyanın elde edilmesi hâlinde el konulup konulmayacağı, hâlinde el konulup konulmayacağı, açıkça gösterilir. CMK m.119/2 Yön. açıkça gösterilir. CMK m.119/2 Yön. m.7m.7

Karar Alınmadan Yapılacak Karar Alınmadan Yapılacak Aramalar Aramalar

Hakkında tutuklama kararı veya yakalama Hakkında tutuklama kararı veya yakalama emri veya zorla getirme kararı bulunan kişi ile emri veya zorla getirme kararı bulunan kişi ile hakkında gıyabî tutuklama kararı verilen kaçak hakkında gıyabî tutuklama kararı verilen kaçak yakalandığında üstünde, yapılacak aramada,yakalandığında üstünde, yapılacak aramada,

Bu fıkradaki “konutunda, işyerinde eklentilerinde ve aracında” kelimeleri Danıştay 10. Bu fıkradaki “konutunda, işyerinde eklentilerinde ve aracında” kelimeleri Danıştay 10. Dairesinin 13.3.2007 t. 2007/948 sayılı kararı ile iptal edilmiştirDairesinin 13.3.2007 t. 2007/948 sayılı kararı ile iptal edilmiştir

      Hâkim kararı veya Cumhuriyet savcısının yazılı Hâkim kararı veya Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile veya kolluk tarafından doğrudan emri ile veya kolluk tarafından doğrudan yakalanan kişinin, kendisine, başkalarına veya yakalanan kişinin, kendisine, başkalarına veya yakalama işlemini yapan kolluk görevlilerine yakalama işlemini yapan kolluk görevlilerine zarar vermesini önlemek amacıyla yapılacak zarar vermesini önlemek amacıyla yapılacak kaba üst aramasında,kaba üst aramasında,

        Gözaltına alınan kişinin, nezarethaneye Gözaltına alınan kişinin, nezarethaneye konmadan önce yapılan üst aramasında,konmadan önce yapılan üst aramasında,

Herhangi bir sebeple hukuka uygun şekilde Herhangi bir sebeple hukuka uygun şekilde yakalandıktan sonra kolluk güçlerinin elinden yakalandıktan sonra kolluk güçlerinin elinden kaçmakta olan kişilerin veya işlenmekte olan kaçmakta olan kişilerin veya işlenmekte olan veya henüz işlenmiş olan veya pek az önce veya henüz işlenmiş olan veya pek az önce işlendiğini gösteren belirtilerin olduğu suçun işlendiğini gösteren belirtilerin olduğu suçun failinin yakalanması amacıyla takibi sırasında failinin yakalanması amacıyla takibi sırasında girdikleri araç, bina ve eklentilerinde girdikleri araç, bina ve eklentilerinde yakalanması amacıyla yapılacak aramalarda,yakalanması amacıyla yapılacak aramalarda,

        5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 9. maddesikapsamında, kaçak Kanununun 9. maddesikapsamında, kaçak eşya, her türlü silâh, mühimmat, patlayıcı ve eşya, her türlü silâh, mühimmat, patlayıcı ve uyuşturucu maddelerin bulunduğu şüphe uyuşturucu maddelerin bulunduğu şüphe edilen her türlü kap, ambalaj veya taşımaya edilen her türlü kap, ambalaj veya taşımaya yarayan diğer araçlarda hemen yapılan yarayan diğer araçlarda hemen yapılan aramalarda,aramalarda,

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 9. maddesi kapsamında gümrük Kanununun 9. maddesi kapsamında gümrük salonları ve gümrük kapılarında kaçak eşya salonları ve gümrük kapılarında kaçak eşya sakladığından kuşkulanılan kişilerin gümrük sakladığından kuşkulanılan kişilerin gümrük kontrolü amacıyla gümrük görevlilerince kontrolü amacıyla gümrük görevlilerince aranmasında; aranmasında;

        5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 9. maddesi kapsamında, Kanununun 9. maddesi kapsamında, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu gereğince belirlenen kapı ve yollardan Kanunu gereğince belirlenen kapı ve yollardan başka yerlerden gümrük bölgesine girmek, başka yerlerden gümrük bölgesine girmek, çıkmak veya geçmek ve bu yerlerde çıkmak veya geçmek ve bu yerlerde rastlanacak kişi ve her nevi taşıma araçlarının rastlanacak kişi ve her nevi taşıma araçlarının yetkili memurlar tarafından durdurulmasında yetkili memurlar tarafından durdurulmasında ve bu kişilerin eşya, yük ve üzerleri ile varsa ve bu kişilerin eşya, yük ve üzerleri ile varsa taşıma araçlarının aranmasında,taşıma araçlarının aranmasında,

5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 24. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 24. maddesindeki kanunun hükmü ve âmirin maddesindeki kanunun hükmü ve âmirin emrini yerine getirme, emrini yerine getirme,

25. maddesindeki meşru savunma ve 25. maddesindeki meşru savunma ve zorunluluk hâli zorunluluk hâli

26. maddesindeki hakkın kullanılması ile diğer 26. maddesindeki hakkın kullanılması ile diğer kanunların öngördüğü hukuka uygunluk kanunların öngördüğü hukuka uygunluk sebepleri sebepleri

Suçüstü hâlinde yapılan aramalardaSuçüstü hâlinde yapılan aramalarda Toplum için veya kişiler bakımından hayatî Toplum için veya kişiler bakımından hayatî

tehlikeyi ortadan kaldırmak amacıyla veya tehlikeyi ortadan kaldırmak amacıyla veya kapalı yerlerden gelen yardım çağrıları üzerine, kapalı yerlerden gelen yardım çağrıları üzerine, konut, işyeri ve yerleşim yeri ile eklentilerine konut, işyeri ve yerleşim yeri ile eklentilerine girmek için.girmek için.

Bu fıkradaki ilgilinin rızası kelimeleri Danıştay 10. Dairesinin 13.3.2007 t. 2007/948 Bu fıkradaki ilgilinin rızası kelimeleri Danıştay 10. Dairesinin 13.3.2007 t. 2007/948 sayılı kararı ile iptal edilmiştirsayılı kararı ile iptal edilmiştir

Arama Sayılmayan İşlemler Arama Sayılmayan İşlemler Arama, gizli ve saklı olan bir şeyin ortaya Arama, gizli ve saklı olan bir şeyin ortaya

çıkarılması için özel hayata müdahale ile yapılan çıkarılması için özel hayata müdahale ile yapılan bir faaliyettir.bir faaliyettir.

Memurun gözle gördüğü, koklayarak, algılayarak Memurun gözle gördüğü, koklayarak, algılayarak veya işiterek varlığını anladığı suç emareleri veya işiterek varlığını anladığı suç emareleri arama kavramının dışında kalır. Mesela arama kavramının dışında kalır. Mesela otomobilin koltuğunda silah görmesi ve buna otomobilin koltuğunda silah görmesi ve buna korumaya alması arama sayılmaz. korumaya alması arama sayılmaz.

Terk edilmiş evlere girmek veya apartmanlarda Terk edilmiş evlere girmek veya apartmanlarda müşterek ortak kullanım alanlarına girmek müşterek ortak kullanım alanlarına girmek arama sayılmaz. arama sayılmaz.

Bahçeye girmek arama sayılır, girmeksizin Bahçeye girmek arama sayılır, girmeksizin dışarıdan bakmak arama sayılmaz.dışarıdan bakmak arama sayılmaz.

Yasaların izin verdiği hallerde kolluğun bir Yasaların izin verdiği hallerde kolluğun bir aracı durdurarak dışarıdan incelemesi aracı durdurarak dışarıdan incelemesi arama sayılmaz. Kolluk, içeriye bakarak arama sayılmaz. Kolluk, içeriye bakarak gördüğü emareleri değerlendirebilir. Buna gördüğü emareleri değerlendirebilir. Buna karşılık, aracın içine girerek emare elde karşılık, aracın içine girerek emare elde ederse bu bir arama işlemidir.ederse bu bir arama işlemidir.

Kişinin terk ettiği çöp vs. üzerinde delil Kişinin terk ettiği çöp vs. üzerinde delil aranması arama sayılmaz. Kolluğun aranması arama sayılmaz. Kolluğun şüphelendiği kişiyi izlemesi arama şüphelendiği kişiyi izlemesi arama sayılmaz. Kolluğun şüphelendiği kişinin sayılmaz. Kolluğun şüphelendiği kişinin bıraktığı izleri, yaptığı davranışları ve bıraktığı izleri, yaptığı davranışları ve kimlerle ilişkide bulunduğunu izlemesi kimlerle ilişkide bulunduğunu izlemesi yaygın bir araştırma metodudur. yaygın bir araştırma metodudur.

Aramanın Yapılma Şekli Aramanın Yapılma Şekli Elinde kanuna ve yönetmeliğe uygun arama Elinde kanuna ve yönetmeliğe uygun arama

emri veya kararı bulunan veya bizzat arama emri veya kararı bulunan veya bizzat arama yapabileceği hallerde kolluk görevlileri arama yapabileceği hallerde kolluk görevlileri arama yaparken aşağıda sayılan hususlara dikkat yaparken aşağıda sayılan hususlara dikkat etmek zorundadırlar.etmek zorundadırlar.

Arama esnasında aranacak yerlerin sahibi veya Arama esnasında aranacak yerlerin sahibi veya eşyanın zilyedi hazır bulunabilir. Kendisi eşyanın zilyedi hazır bulunabilir. Kendisi bulunmazsa temsilcisi, hısımlarından biri, bulunmazsa temsilcisi, hısımlarından biri, birlikte oturduğu kişi ya da komşusu aramada birlikte oturduğu kişi ya da komşusu aramada hazır bulunabilir. hazır bulunabilir.

Ancak yerin sahibi veya eşyanın zilyedi, orada Ancak yerin sahibi veya eşyanın zilyedi, orada bulunmakla beraber aramaya katılmazlar veya bulunmakla beraber aramaya katılmazlar veya çıkıp gidecek olurlarsa, diğer kişiler onlar yerine çıkıp gidecek olurlarsa, diğer kişiler onlar yerine hazır bulundurulmazlar.hazır bulundurulmazlar.

Arama esnasında kişinin avukatının hazır Arama esnasında kişinin avukatının hazır bulunmasına engel olunamaz. Bunun bulunmasına engel olunamaz. Bunun anlamı avukatın aramaya katılma yetkisi anlamı avukatın aramaya katılma yetkisi vardır, fakat avukat gelecek diyerek vardır, fakat avukat gelecek diyerek arama geciktirilemez.arama geciktirilemez.

Sanık veya şüpheli dışındaki kişilerin üstü, Sanık veya şüpheli dışındaki kişilerin üstü, eşyası, konutu, işyeri, veya ona ait diğer eşyası, konutu, işyeri, veya ona ait diğer yerler aranmadan evvel bu kişiye yerler aranmadan evvel bu kişiye aramanın amacı hakkında bilgi verilir. aramanın amacı hakkında bilgi verilir.

Kişinin Üst ve Eşyasının AranmasıKişinin Üst ve Eşyasının Aranması

Aramanın gerçekleştirileceği yerde, Aramanın gerçekleştirileceği yerde, öncelikle kişilerin kaçmasını ve öncelikle kişilerin kaçmasını ve saldırmasını engelleyecek şekilde saldırmasını engelleyecek şekilde gerekli güvenlik tedbirleri alınır. gerekli güvenlik tedbirleri alınır.

Kolluk görevlileri, kolluk görevlisi Kolluk görevlileri, kolluk görevlisi olduğunu ispatlayan kimliğini gösterir.olduğunu ispatlayan kimliğini gösterir.

Üst araması, kişinin cinsiyetinde Üst araması, kişinin cinsiyetinde bulunan görevli tarafından yapılır. bulunan görevli tarafından yapılır.

Üst ve eşya araması sırasında, yapılan Üst ve eşya araması sırasında, yapılan aramanın konusu olan eşyanın ne aramanın konusu olan eşyanın ne olduğu veya aramanın yapılmasına olduğu veya aramanın yapılmasına temel teşkil eden sebepler ilgiliye temel teşkil eden sebepler ilgiliye açıklanır.açıklanır.

Üst araması sırasında, kişinin Üst araması sırasında, kişinin beraberinde olan eşya da, mümkünse beraberinde olan eşya da, mümkünse elektromanyetik cihazlarla, değilse beş elektromanyetik cihazlarla, değilse beş duyu organı aracılığıyla aranır. Sahipsiz duyu organı aracılığıyla aranır. Sahipsiz eşya hakkında da aynı hüküm uygulanır.eşya hakkında da aynı hüküm uygulanır.

Kişi direndiği takdirde üst ve eşya Kişi direndiği takdirde üst ve eşya araması orantılı güç kullanılarak araması orantılı güç kullanılarak gerçekleştirilir.gerçekleştirilir.

Üst ve eşya araması, kişinin veya aracın Üst ve eşya araması, kişinin veya aracın ilk durdurulduğu yerde veya o yerin ilk durdurulduğu yerde veya o yerin yakınında, mümkün olduğu kadar yakınında, mümkün olduğu kadar başkalarının göremeyeceği tarzda yapılır.başkalarının göremeyeceği tarzda yapılır.

Başka yere götürülerek arama Başka yere götürülerek arama yapılamaz. Gerektiğinde kolluk aracından yapılamaz. Gerektiğinde kolluk aracından veya yakındaki kapalı bir yerden veya yakındaki kapalı bir yerden yararlanılabilir.yararlanılabilir.

Üst araması sırasında, kişinin üstünde Üst araması sırasında, kişinin üstünde veya eşyasında rastlanan özel kâğıt ve veya eşyasında rastlanan özel kâğıt ve zarflar, içinde müsadereye tâbi bir eşya zarflar, içinde müsadereye tâbi bir eşya bulunması ihtimali dışında açılmaz; açıksa bulunması ihtimali dışında açılmaz; açıksa dahi yazılı bilgiler okunamaz. dahi yazılı bilgiler okunamaz.

Giysiler Çıkartılmak Suretiyle Üst Giysiler Çıkartılmak Suretiyle Üst AramasıAraması

Kişinin kanunlara göre izin verilmeyecek bir Kişinin kanunlara göre izin verilmeyecek bir şeyi taşıdığına ilişkin makul şüphenin şeyi taşıdığına ilişkin makul şüphenin bulunması ve aramanın amacına başka türlü bulunması ve aramanın amacına başka türlü ulaşılamaması hâlinde, üst araması aşağıda ulaşılamaması hâlinde, üst araması aşağıda belirtilen şekilde giysiler çıkartılmak suretiyle belirtilen şekilde giysiler çıkartılmak suretiyle yapılabiliryapılabilir

Arama yapılmadan önce, bu aramayı Arama yapılmadan önce, bu aramayı yapmanın neden gerekli görüldüğü ve nasıl yapmanın neden gerekli görüldüğü ve nasıl yapılacağı, o birimde görevli en üst kolluk yapılacağı, o birimde görevli en üst kolluk âmiri tarafından ilgiliye bildirilir.âmiri tarafından ilgiliye bildirilir.

Arama, aynı cinsiyetten görevliler tarafından Arama, aynı cinsiyetten görevliler tarafından yapılır; arama işlemi kimsenin görmemesini yapılır; arama işlemi kimsenin görmemesini sağlayacak tedbirler alınarak gerçekleştirilir.sağlayacak tedbirler alınarak gerçekleştirilir.

Arama, kişinin utanma duygusunu en Arama, kişinin utanma duygusunu en az ihlâl edecek bir şekilde yapılır; az ihlâl edecek bir şekilde yapılır; önce bedenin üst kısmındaki giysiler önce bedenin üst kısmındaki giysiler çıkarttırılır; bedenin alt kısmındaki çıkarttırılır; bedenin alt kısmındaki giysiler, üst kısmındaki giysiler giysiler, üst kısmındaki giysiler giyildikten sonra çıkarttırılır. Bu giyildikten sonra çıkarttırılır. Bu giysiler mutlaka aranır.giysiler mutlaka aranır.

Arama sırasında bedene Arama sırasında bedene dokunulmaması için gerekli özen dokunulmaması için gerekli özen gösterilir.gösterilir.

Arama, mümkün olduğunca kısa bir Arama, mümkün olduğunca kısa bir süre içinde bitirilir.süre içinde bitirilir.

Araçlarda arama Araçlarda arama Araçlarda aramanın gerçekleştirileceği Araçlarda aramanın gerçekleştirileceği

yerde, öncelikle kişilerin kaçmasını ve yerde, öncelikle kişilerin kaçmasını ve saldırmasını engelleyecek şekilde gerekli saldırmasını engelleyecek şekilde gerekli güvenlik tedbirleri alınır.güvenlik tedbirleri alınır.

Araç araması sırasında, yapılan aramanın Araç araması sırasında, yapılan aramanın konusu olan eşyanın ne olduğu veya konusu olan eşyanın ne olduğu veya aramanın yapılmasına temel teşkil eden aramanın yapılmasına temel teşkil eden sebepler ilgiliye açıklanır.sebepler ilgiliye açıklanır.

Araç araması, kişiye en az sıkıntı verici Araç araması, kişiye en az sıkıntı verici şekilde ve makul olan en kısa sürede yapılır. şekilde ve makul olan en kısa sürede yapılır.

Araç araması, aracın ilk durdurulduğu yerde Araç araması, aracın ilk durdurulduğu yerde veya o yerin yakınında, mümkün olduğu veya o yerin yakınında, mümkün olduğu kadar başkalarının göremeyeceği tarzda kadar başkalarının göremeyeceği tarzda yapılır. Detaylı inceleme yapılması gereken yapılır. Detaylı inceleme yapılması gereken hâllerde, başka yere götürülerek arama hâllerde, başka yere götürülerek arama yapılabilir.yapılabilir.

Deniz şartları sebebiyle aramanın denizde Deniz şartları sebebiyle aramanın denizde mümkün olmaması veya deniz aracının ayrıntılı mümkün olmaması veya deniz aracının ayrıntılı aranmasının gerektiği hâllerde şüpheli deniz aranmasının gerektiği hâllerde şüpheli deniz aracı en yakın ve uygun limana çekilerek arama aracı en yakın ve uygun limana çekilerek arama limanda yapılabilir.limanda yapılabilir.

Araç araması sırasında rastlanan özel kâğıt ve Araç araması sırasında rastlanan özel kâğıt ve zarflar, içinde müsadereye tâbi bir eşya zarflar, içinde müsadereye tâbi bir eşya bulunması ihtimali dışında açılmaz; açılsa dahi bulunması ihtimali dışında açılmaz; açılsa dahi yazılı bilgiler okunamaz. yazılı bilgiler okunamaz.

Yapılan aramanın neticesinde bir suça ilişkin iz, Yapılan aramanın neticesinde bir suça ilişkin iz, eser, emare ve delil elde edilirse, kişi yakalanır.eser, emare ve delil elde edilirse, kişi yakalanır.

Boş araçların aranmasında, arama yapıldığını Boş araçların aranmasında, arama yapıldığını belirten bir not bırakılır. Bu notta, arama belirten bir not bırakılır. Bu notta, arama tutanağının bir kopyasının alınabileceği yer tutanağının bir kopyasının alınabileceği yer belirtilir.belirtilir.

Konut, işyeri ve eklentilerinde Konut, işyeri ve eklentilerinde aramanın yapılmasıaramanın yapılması

Kolluk, arama yapılacak kapalı yerlerde ve Kolluk, arama yapılacak kapalı yerlerde ve eklentilerinde gerekli güvenlik önlemlerini eklentilerinde gerekli güvenlik önlemlerini alarak kapıyı çalar.alarak kapıyı çalar.

Hâkim kararı veya kanunla yetkili kılınmış Hâkim kararı veya kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emriyle yapılan aramalarda merciin yazılı emriyle yapılan aramalarda veya karar alınmasını gerektirmeyen veya karar alınmasını gerektirmeyen işlemlerde, mümkünse o yere girme izni işlemlerde, mümkünse o yere girme izni verme yetkisine sahip kişilerle iletişim verme yetkisine sahip kişilerle iletişim kurulmasına çalışılır, kolaylık gösterilmesi kurulmasına çalışılır, kolaylık gösterilmesi istenir.istenir.

Aşağıdaki hâllerde iletişim kurmadan arama Aşağıdaki hâllerde iletişim kurmadan arama amacıyla kapalı yerlere ve eklentilerine giriliramacıyla kapalı yerlere ve eklentilerine girilir Arama yapılacak olan yerin konut veya Arama yapılacak olan yerin konut veya

yerleşim yeri olarak kullanılmadığının bilinmesi,yerleşim yeri olarak kullanılmadığının bilinmesi, Arama esnasında bu yerlerde kimsenin Arama esnasında bu yerlerde kimsenin

olmadığının anlaşılması,olmadığının anlaşılması, Bu yerlerde oturan veya izin vermeye yetkili Bu yerlerde oturan veya izin vermeye yetkili

kişinin arama öncesinde bilgilendirilmesinin, kişinin arama öncesinde bilgilendirilmesinin, delil karartmasına yol açarak aramanın amacını delil karartmasına yol açarak aramanın amacını tehlikeye sokacak veya kolluk memurlarını tehlikeye sokacak veya kolluk memurlarını veya diğer bireyleri tehlikeye düşürebilecek veya diğer bireyleri tehlikeye düşürebilecek olması.olması.

Gecikmesinde sakınca veya tehlike bulunması Gecikmesinde sakınca veya tehlike bulunması hâlinde, bilgilendirme içeri girildikten sonra da hâlinde, bilgilendirme içeri girildikten sonra da yapılabilir.yapılabilir.

Aramayla görevlendirilenler, aramaya karşı Aramayla görevlendirilenler, aramaya karşı çıkılması hâlinde, durumun haklı kıldığı çıkılması hâlinde, durumun haklı kıldığı ölçüde güç kullanarak direnci ortadan ölçüde güç kullanarak direnci ortadan kaldırabilirler. Bilgilendirme yapıldıktan kaldırabilirler. Bilgilendirme yapıldıktan sonra, kapı açılmadığı takdirde güç sonra, kapı açılmadığı takdirde güç kullanılacağı ihtar edilir ve buna rağmen kapı kullanılacağı ihtar edilir ve buna rağmen kapı açılmazsa zorla eve girilir ve arama açılmazsa zorla eve girilir ve arama gerçekleştirilir. Güç, kademeli bir şekilde gerçekleştirilir. Güç, kademeli bir şekilde artarak kullanılabilir.artarak kullanılabilir.

Bulundurulması suç teşkil eden eşyanın Bulundurulması suç teşkil eden eşyanın arandığı evde bulunan kişilerin üstü, güvenlik arandığı evde bulunan kişilerin üstü, güvenlik veya suç eşyasının elde edilmesi amacıyla veya suç eşyasının elde edilmesi amacıyla aranır.aranır.

Arama, bulunması istenen şeyin boyutu ve Arama, bulunması istenen şeyin boyutu ve niteliği göz önüne alınarak, amaca ulaşmak niteliği göz önüne alınarak, amaca ulaşmak için gerekli olan ölçüde gerçekleştirilir.için gerekli olan ölçüde gerçekleştirilir.

Aranacak yerde bulunan kişilerin özel Aranacak yerde bulunan kişilerin özel hayatlarına ve mallarına gereken azamî özen hayatlarına ve mallarına gereken azamî özen gösterilir gösterilir

Kasa gibi, açılması özellik isteyen eşya, Kasa gibi, açılması özellik isteyen eşya, kolluk tarafından veya masrafları kollukça kolluk tarafından veya masrafları kollukça karşılanmak üzere bu konudaki meslek karşılanmak üzere bu konudaki meslek erbabına açtırılır. Bu işlemin o yerde erbabına açtırılır. Bu işlemin o yerde yapılmasının masraflı, külfetli veya oraya yapılmasının masraflı, külfetli veya oraya zarar verebilecek nitelikte olması zarar verebilecek nitelikte olması durumunda, eşya kolluk tarafından muhafaza durumunda, eşya kolluk tarafından muhafaza edilen başka bir yere götürülerek de edilen başka bir yere götürülerek de açılabilir.açılabilir.

Arama sırasında rastlanan özel kâğıt ve Arama sırasında rastlanan özel kâğıt ve zarflar, içinde müsadereye tâbi bir eşya zarflar, içinde müsadereye tâbi bir eşya bulunması ihtimali dışında açılmaz; açılsa bulunması ihtimali dışında açılmaz; açılsa dahi yazılı bilgiler okunamaz. dahi yazılı bilgiler okunamaz.

Aramada hazır bulundurulacaklarla ilgili olarak Aramada hazır bulundurulacaklarla ilgili olarak aşağıdaki hükümler uygulanır:aşağıdaki hükümler uygulanır:

Aranacak yerlerin sahibi veya eşyanın zilyedi Aranacak yerlerin sahibi veya eşyanın zilyedi aramada hazır bulunabilir; kendisi bulunmazsa aramada hazır bulunabilir; kendisi bulunmazsa temsilcisi veya ayırt etme gücüne sahip temsilcisi veya ayırt etme gücüne sahip hısımlarından biri veya kendisiyle birlikte hısımlarından biri veya kendisiyle birlikte oturmakta olan bir kişi veya komşusu hazır oturmakta olan bir kişi veya komşusu hazır bulundurulur.bulundurulur.

Şüphelinin veya sanığın yakalanabilmesi veya Şüphelinin veya sanığın yakalanabilmesi veya suç delillerinin elde edilebilmesi amacıyla, diğer suç delillerinin elde edilebilmesi amacıyla, diğer bir kişinin konutu, işyeri veya ona ait diğer bir kişinin konutu, işyeri veya ona ait diğer yerlerde yapılacak aramalarda, zilyet ve yerlerde yapılacak aramalarda, zilyet ve bulunmazsa yerine çağrılacak kişiye, aramaya bulunmazsa yerine çağrılacak kişiye, aramaya başlamadan önce aramanın amacı hakkında başlamadan önce aramanın amacı hakkında bilgi verilir. bilgi verilir.

Kişinin avukatının aramada hazır Kişinin avukatının aramada hazır bulunmasına engel olunamaz.bulunmasına engel olunamaz.

Konut, işyeri veya diğer kapalı alanlarda Konut, işyeri veya diğer kapalı alanlarda arama yapabilmek için o yer ihtiyar arama yapabilmek için o yer ihtiyar heyetinden yahut komşulardan iki kişi hazır heyetinden yahut komşulardan iki kişi hazır bulunmalıdır. CMK 119/4) Yönetmelikte bu bulunmalıdır. CMK 119/4) Yönetmelikte bu kural düzenlenmemiş.kural düzenlenmemiş.

Geceleyin herkesin girip çıkabileceği lokanta, Geceleyin herkesin girip çıkabileceği lokanta, bar, pavyon, gazino, meyhane gibi yerler ile bar, pavyon, gazino, meyhane gibi yerler ile kıraathane ve oyun oynatılan benzeri yerlerin kıraathane ve oyun oynatılan benzeri yerlerin aranmasında tanık bulundurulması aranmasında tanık bulundurulması gerekmez.gerekmez.

Arama Tutanağı Arama Tutanağı CMK 119 Yön. M.11CMK 119 Yön. M.11

Arama sonunda aramayı gerçekleştiren Arama sonunda aramayı gerçekleştiren kolluk tarafından bir arama tutanağı kolluk tarafından bir arama tutanağı düzenlenir. Bu tutanakta;düzenlenir. Bu tutanakta;

Arama kararının tarih ve sayısı, hâkim Arama kararının tarih ve sayısı, hâkim kararı yoksa verilmiş olan yazılı emrin kararı yoksa verilmiş olan yazılı emrin tarih ve sayısı ile emri veren merci, tarih ve sayısı ile emri veren merci,

Aramanın yapıldığı yer, tarih ve saat,Aramanın yapıldığı yer, tarih ve saat, Aramanın konusu,Aramanın konusu, Aranan kişinin kimlik bilgileri, adını Aranan kişinin kimlik bilgileri, adını

söylemediği takdirde eşkâl bilgileri,söylemediği takdirde eşkâl bilgileri,

Araçta, konutta, işyeri ve eklentilerinde Araçta, konutta, işyeri ve eklentilerinde arama yapılmışsa, aracın plaka numarası, arama yapılmışsa, aracın plaka numarası, markası, konutun, işyerinin ve markası, konutun, işyerinin ve eklentilerinin açık adresi, su üstü aracının eklentilerinin açık adresi, su üstü aracının aranmasında su üstü aracının cinsi, ismi, aranmasında su üstü aracının cinsi, ismi, sahibi ve kullananı, deniz aracının sahibi ve kullananı, deniz aracının aranması hâlinde ise deniz aracının cinsi, aranması hâlinde ise deniz aracının cinsi, ismi, donatanı, bağlama limanı, tonajı, ismi, donatanı, bağlama limanı, tonajı, acentesi, kaptanı ve arama mevkiî,acentesi, kaptanı ve arama mevkiî,

Aramanın sonuçları, el konulan suç Aramanın sonuçları, el konulan suç eşyasına ilişkin belirleyici bilgiler,eşyasına ilişkin belirleyici bilgiler,

Aramada yakalanan kişiler varsa kimlik Aramada yakalanan kişiler varsa kimlik bilgileri, kimliği belirlenemiyorsa eşkâl bilgileri, kimliği belirlenemiyorsa eşkâl bilgileri,bilgileri,

Arama sonucunda yaralanma veya maddî bir Arama sonucunda yaralanma veya maddî bir zarar meydana gelip gelmediği,zarar meydana gelip gelmediği,

Arama işlemini yapanların adı, soyadı, sicili Arama işlemini yapanların adı, soyadı, sicili ve unvanı, yer alır.ve unvanı, yer alır.

Tutanak arama işlemine katılmış olanlar ve Tutanak arama işlemine katılmış olanlar ve hazır bulunanlarca imzalanır. Tutanağın bir hazır bulunanlarca imzalanır. Tutanağın bir sureti ilgiliye verilir.sureti ilgiliye verilir.

Arama Sonunda İlgiliye Verilecek Arama Sonunda İlgiliye Verilecek Belge Belge CMK m120 Yön. M 12CMK m120 Yön. M 12

Arama sonunda, hakkında arama işlemi uygulanan Arama sonunda, hakkında arama işlemi uygulanan kişiye talebi hâlinde; kişiye talebi hâlinde;

Aramanın, şüpheli veya sanık olması ve Aramanın, şüpheli veya sanık olması ve yakalanabileceği veya suç delillerinin elde yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda makul şüphe bulunması edilebileceği hususunda makul şüphe bulunması sebebiyle mi,sebebiyle mi,

Şüphelinin veya sanığın yakalanabilmesi veya suç Şüphelinin veya sanığın yakalanabilmesi veya suç delillerinin elde edilebilmesi amacıyla mı yapıldığını,delillerinin elde edilebilmesi amacıyla mı yapıldığını,

Yakalanabileceği veya suç delillerinin elde Yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda makul şüphe bulunan edilebileceği hususunda makul şüphe bulunan şüphelinin veya sanığın üstünün, eşyasının, şüphelinin veya sanığın üstünün, eşyasının, konutunun, işyerinin veya ona ait diğer yerlerin konutunun, işyerinin veya ona ait diğer yerlerin aranması hâlinde, soruşturma veya kovuşturma aranması hâlinde, soruşturma veya kovuşturma konusu fiilin niteliğini, konusu fiilin niteliğini,

Aramada el konulan veya koruma altına Aramada el konulan veya koruma altına alınan eşyanın listesini,alınan eşyanın listesini,

Aramada şüpheyi haklı kılan bir şey elde Aramada şüpheyi haklı kılan bir şey elde edilmemiş ise bunu, edilmemiş ise bunu,

Hakkında arama işlemi uygulanan Hakkında arama işlemi uygulanan kimsenin, el konulan eşyanın mülkiyetine kimsenin, el konulan eşyanın mülkiyetine ilişkin görüş ve iddialarını, içeren belge ilişkin görüş ve iddialarını, içeren belge veya belgeler verilir. veya belgeler verilir.

Koruma altına alınan veya el konulan Koruma altına alınan veya el konulan eşyanın tam bir listesi yapılarak resmî eşyanın tam bir listesi yapılarak resmî mühürle mühürlenir. Bu eşyanın resmî mühürle mühürlenir. Bu eşyanın resmî mühürle mühürlendiğine dair tutanak mühürle mühürlendiğine dair tutanak tanzim edilerek, bir sureti ilgilisine verilir.tanzim edilerek, bir sureti ilgilisine verilir.

Aramada ele geçen belge ve Aramada ele geçen belge ve kâğıtlar hakkında yapılacaklarkâğıtlar hakkında yapılacaklar

Hakkında arama işlemi uygulanan kimsenin Hakkında arama işlemi uygulanan kimsenin belge veya kâğıtlarını inceleme yetkisi, belge veya kâğıtlarını inceleme yetkisi, Cumhuriyet savcısı ve hâkime aittir. Cumhuriyet savcısı ve hâkime aittir.

Kolluk, arama sırasında ele geçen belge Kolluk, arama sırasında ele geçen belge veya kağıtlara, suçla ilgisi olup olmadığını veya kağıtlara, suçla ilgisi olup olmadığını tespit amacıyla, incelemeksizin bakabilir. tespit amacıyla, incelemeksizin bakabilir. Suçla ilgisi olabileceğinden şüphelendiği Suçla ilgisi olabileceğinden şüphelendiği anda Kanunun öngördüğü şekilde anda Kanunun öngördüğü şekilde incelenecek belge ve kâğıtları incelenecek belge ve kâğıtları ambalajlayarak mühürler.ambalajlayarak mühürler.

Belge ve kâğıtların zilyedi veya temsilcisi kendi Belge ve kâğıtların zilyedi veya temsilcisi kendi mührünü de koyabilir veya imzasını atabilir. mührünü de koyabilir veya imzasını atabilir. İleride mührün kaldırılmasına ve kâğıtların İleride mührün kaldırılmasına ve kâğıtların incelenmesine karar verildiğinde bu işlemin incelenmesine karar verildiğinde bu işlemin yapılmasında hazır bulunmak üzere, zilyedi veya yapılmasında hazır bulunmak üzere, zilyedi veya temsilcisi ya da müdafiî veya vekili çağrılır.temsilcisi ya da müdafiî veya vekili çağrılır.

İnceleme sonucu soruşturma veya kovuşturma İnceleme sonucu soruşturma veya kovuşturma konusu suça ilişkin olmadığı anlaşılan belge konusu suça ilişkin olmadığı anlaşılan belge veya kâğıtlar ilgilisine geri verilir.veya kâğıtlar ilgilisine geri verilir.

Şüpheli veya sanık ile 5271 sayılı Ceza Şüpheli veya sanık ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 45 ve 46 ncı Muhakemesi Kanununun 45 ve 46 ncı maddelerine göre tanıklıktan çekinebilecek maddelerine göre tanıklıktan çekinebilecek kimseler arasındaki mektuplara ve belgelere; bu kimseler arasındaki mektuplara ve belgelere; bu kimselerin nezdinde bulundukça elkonulamaz kimselerin nezdinde bulundukça elkonulamaz

Tesadüfen elde edilen bulgular ve Tesadüfen elde edilen bulgular ve ele geçirilen kişilerele geçirilen kişiler

Usulüne uygun yapılan aramada; Usulüne uygun yapılan aramada; Yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla Yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla

ilgisi olmakla birlikte, karar veya yazılı emirde konu ilgisi olmakla birlikte, karar veya yazılı emirde konu edilmeyen,edilmeyen,

Yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla Yapılmakta olan soruşturma veya kovuşturmayla ilgisi olmayan ancak, diğer bir suçun işlendiği ilgisi olmayan ancak, diğer bir suçun işlendiği şüphesini uyandırabilecek bir delil elde edilirse; bu şüphesini uyandırabilecek bir delil elde edilirse; bu delil koruma altına alınır ve durum Cumhuriyet delil koruma altına alınır ve durum Cumhuriyet başsavcılığına derhâl bildirilerek el koyma işlemini başsavcılığına derhâl bildirilerek el koyma işlemini gerçekleştirmek için Cumhuriyet savcısından yeni gerçekleştirmek için Cumhuriyet savcısından yeni bir yazılı emir istenir. Cumhuriyet savcısına bir yazılı emir istenir. Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hâllerde ise kolluk âmirinin yazılı ulaşılamadığı hâllerde ise kolluk âmirinin yazılı emriyle kolluk görevlileri elkoyma işlemini emriyle kolluk görevlileri elkoyma işlemini gerçekleştirebilir. gerçekleştirebilir.

ELKOYMA ELKOYMA CMK m.123-127 ve Arama Yönetmeliği m.15CMK m.123-127 ve Arama Yönetmeliği m.15

Soruşturmada delil olabilecek veya ilerde Soruşturmada delil olabilecek veya ilerde müsaderesine hükmedilebilecek türdeki müsaderesine hükmedilebilecek türdeki eşyanın zilyedinin rızası dışında elinden eşyanın zilyedinin rızası dışında elinden alınarak tasarruf yetkisinin kaldırılmasıdır alınarak tasarruf yetkisinin kaldırılmasıdır

Elkoyma ve muhafaza altına alma Elkoyma ve muhafaza altına alma kavramları ancak eşya için kullanılan kavramları ancak eşya için kullanılan kavramlardır. Özel hukuk kurallarına göre kavramlardır. Özel hukuk kurallarına göre eşya sayılamayacak şeyler için bu eşya sayılamayacak şeyler için bu tedbirlerden bahsedilemez. Özellikle tedbirlerden bahsedilemez. Özellikle zilyedi için herhangi bir değer ifade zilyedi için herhangi bir değer ifade etmeyen şeyler eşya sayılmaz. Örneğin: etmeyen şeyler eşya sayılmaz. Örneğin: Parmak veya ayak izleri. Parmak veya ayak izleri.

Elkoyma Karar Verme Yetkisi Elkoyma Karar Verme Yetkisi Hakim kararı üzerine veya gecikmesinde Hakim kararı üzerine veya gecikmesinde

sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde kolluk amirinin yazılı ulaşılamadığı hallerde kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri, ispat aracı olarak emri ile kolluk görevlileri, ispat aracı olarak yararlı görülen ya da eşya veya kazanç yararlı görülen ya da eşya veya kazanç müsaderesine konu olabilecek malvarlığı müsaderesine konu olabilecek malvarlığı değerlerine elkoyabilir. CMK m.127/1değerlerine elkoyabilir. CMK m.127/1

Hakim kararı olmaksızın yapılan elkoyma Hakim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi 24 saat içinde hakim onayına işlemi 24 saat içinde hakim onayına sunulur. Hakim kararını elkoymadan sunulur. Hakim kararını elkoymadan itibaren 48 saat içinde açıklar aksi halde itibaren 48 saat içinde açıklar aksi halde elkoyma kendiliğinden kalkar. CMK m.127/3elkoyma kendiliğinden kalkar. CMK m.127/3

Elkoyma UsulüElkoyma Usulü Arama sonucunda veya başka türlü Arama sonucunda veya başka türlü

tesadüf olunan ve ispat aracı olarak yararlı tesadüf olunan ve ispat aracı olarak yararlı görülen ya da eşya veya kazanç görülen ya da eşya veya kazanç müsaderesine konu olabilecek malvarlığı müsaderesine konu olabilecek malvarlığı değerlerine usulüne uygun kararla değerlerine usulüne uygun kararla yetkilendirilmiş kolluk görevlileri muhafaza yetkilendirilmiş kolluk görevlileri muhafaza altına alabilirler, altına alabilirler,

Bu eşyaları yanında bulunduran kişi bunları Bu eşyaları yanında bulunduran kişi bunları rızasıyla teslim etmezse eşyalara rızasıyla teslim etmezse eşyalara elkonulabilir. İstem üzerine kişi bu eşyaları elkonulabilir. İstem üzerine kişi bu eşyaları teslim etmek zorundadır. Buna muhalefet teslim etmek zorundadır. Buna muhalefet etmesi halinde eşyanın zilyedi hakkında etmesi halinde eşyanın zilyedi hakkında m.60 daki disiplin hapsi uygulanır. m.60 daki disiplin hapsi uygulanır.

Ancak bu şahıs şüpheli veya sanık ya da Ancak bu şahıs şüpheli veya sanık ya da tanıklıktan çekinme hakkı olan bir kişi ise tanıklıktan çekinme hakkı olan bir kişi ise disiplin hapsi uygulanamaz. disiplin hapsi uygulanamaz.

Elkoyma TutanağıElkoyma Tutanağı Elkoyma tutanağında bu işlemi yapan kolluk Elkoyma tutanağında bu işlemi yapan kolluk

görevlisinin açık kimliği yer alır. görevlisinin açık kimliği yer alır. Bu hükümden elkoymanın mutlaka bir Bu hükümden elkoymanın mutlaka bir

tutanağa bağlanması gerektiği anlaşılır. tutanağa bağlanması gerektiği anlaşılır. Ancak bir arama neticesinde eşya elde Ancak bir arama neticesinde eşya elde edilmişse iki işlemin de unsurlarını içeren edilmişse iki işlemin de unsurlarını içeren tek tutanak tutulur. tek tutanak tutulur.

Elkoyma işlemi suçtan zarar gören mağdura Elkoyma işlemi suçtan zarar gören mağdura gecikmeksizin bildirilir.gecikmeksizin bildirilir.

Zilyedliğinde bulunan eşya veya diğer Zilyedliğinde bulunan eşya veya diğer malvarlığı değerlerine elkonulan kimse bu malvarlığı değerlerine elkonulan kimse bu işleme karşı hakime başvurabilir işleme karşı hakime başvurabilir

Askeri Mahallerdeki Suç Eşyasına Askeri Mahallerdeki Suç Eşyasına ElkoymaElkoyma

Askeri mahallerde yapılacak elkoyma Askeri mahallerde yapılacak elkoyma işlemi hakim veya Cumhuriyet savcısının işlemi hakim veya Cumhuriyet savcısının istem ve katılımı ile askeri makamlar istem ve katılımı ile askeri makamlar tarafından yerine getirilir.tarafından yerine getirilir.

Askeri Mahal : Anayasa m.145 ve Askeri Mahkemeler Askeri Mahal : Anayasa m.145 ve Askeri Mahkemeler Kuruluş Kanunu m.9 da geçen ve bu zamana kadar Askeri Kuruluş Kanunu m.9 da geçen ve bu zamana kadar Askeri Yargıtay ve Uyuşmazlık Mahkemesi kararları ile oturmuş bir Yargıtay ve Uyuşmazlık Mahkemesi kararları ile oturmuş bir deyimdir.[deyimdir.[[1][1]] ]

Arama işlemi sonunda kişiden elde edilen Arama işlemi sonunda kişiden elde edilen belge ve kağıtları inceleme yetkisi belge ve kağıtları inceleme yetkisi Cumhuriyet savcısı veya hakime aittir.Cumhuriyet savcısı veya hakime aittir. [1][1] 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu m.21 de tarif edilen 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu m.21 de tarif edilen kıt’a, taktik birlik, idari birlik, karargah ve askeri kurumlar ile m.51 de kıt’a, taktik birlik, idari birlik, karargah ve askeri kurumlar ile m.51 de açıklanan kışla ve benzeri yerler bu nitelikleri bakımından askeri açıklanan kışla ve benzeri yerler bu nitelikleri bakımından askeri mahallerdir. Aynı kanun m.100 e göre orduevleri, askeri gazinolar ve kışla mahallerdir. Aynı kanun m.100 e göre orduevleri, askeri gazinolar ve kışla gazinoları da askeri mahal niteliğindedir. Sahil güvenlik komutanlığına bağlı gazinoları da askeri mahal niteliğindedir. Sahil güvenlik komutanlığına bağlı askeri mahaller de bu kapsamdadır.askeri mahaller de bu kapsamdadır.

Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelere Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelere ElkoymaElkoyma

İçeriği devlet sırrı olduğu gerekçesi ile bir İçeriği devlet sırrı olduğu gerekçesi ile bir suç olgusuna ilişkin bilgileri içeren belgeler suç olgusuna ilişkin bilgileri içeren belgeler mahkemeye karşı gizli tutulamaz. Bir mahkemeye karşı gizli tutulamaz. Bir belgenin devlet sırrı olup olmadığını ancak belgenin devlet sırrı olup olmadığını ancak hakim takdir edebilir. Böyle bir iddia var ise hakim takdir edebilir. Böyle bir iddia var ise bu durumda mahkeme hakimi veya heyeti bu durumda mahkeme hakimi veya heyeti bu belgeleri inceleyecektir. Bu inceleme bu belgeleri inceleyecektir. Bu inceleme esnasında hakim veya heyet dışında hiç esnasında hakim veya heyet dışında hiç kimse bulunmaz. Hakim bu belgelerde yer kimse bulunmaz. Hakim bu belgelerde yer alan ve sadece yüklenen suçu açıklığa alan ve sadece yüklenen suçu açıklığa kavuşturabilecek nitelikteki bilgileri kavuşturabilecek nitelikteki bilgileri tutanağa kaydettirir. tutanağa kaydettirir.

(Suç için öngörülen cezanın alt sınırı 5 yıl olmalıdır)(Suç için öngörülen cezanın alt sınırı 5 yıl olmalıdır) Devlet Sırrı: Ancak belirli devlet görevlileri tarafından bilinen, Devlet Sırrı: Ancak belirli devlet görevlileri tarafından bilinen,

Türkiye Cumhuriyeti Devletinin güvenliği ve milli savunma Türkiye Cumhuriyeti Devletinin güvenliği ve milli savunma bakımından yetkisiz kişilere karşı gizli tutulması gereken bilgilerdir bakımından yetkisiz kişilere karşı gizli tutulması gereken bilgilerdir

Postada Elkoyma (m.129)Postada Elkoyma (m.129) Suç delillerini oluşturduğundan şüphe edilen Suç delillerini oluşturduğundan şüphe edilen

ve gerçeğin ortaya çıkarılması için ve gerçeğin ortaya çıkarılması için soruşturma ve kovuşturmada adliyenin eli soruşturma ve kovuşturmada adliyenin eli altında bulundurulması gereken ancak posta altında bulundurulması gereken ancak posta hizmeti veren her türlü resmi ve özel hizmeti veren her türlü resmi ve özel kuruluşta bulunan gönderilere hakimin veya kuruluşta bulunan gönderilere hakimin veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının kararı ile elkonulabilir. Cumhuriyet savcısının kararı ile elkonulabilir.

Cumhuriyet savcısının yazılı emri yerine, Cumhuriyet savcısının yazılı emri yerine, kararı kelimesi kullanılmıştır. Bu durumda kararı kelimesi kullanılmıştır. Bu durumda Cumhuriyet savcısı bu hususta şifahi emir Cumhuriyet savcısı bu hususta şifahi emir verebilecektir. Bu karar üzerine gönderilere verebilecektir. Bu karar üzerine gönderilere elkoyan kolluk görevlileri bu paket veya elkoyan kolluk görevlileri bu paket veya zarfları açamazlar. İlgili posta görevlilerinin zarfları açamazlar. İlgili posta görevlilerinin de huzurunda mühürleyerek derhal hakim de huzurunda mühürleyerek derhal hakim veya Cumhuriyet savcısına getireceklerdir. veya Cumhuriyet savcısına getireceklerdir.

Avukat Bürolarında Arama, Elkoyma Avukat Bürolarında Arama, Elkoyma veya Postada Elkoyma (m.130)veya Postada Elkoyma (m.130)

Avukat bürolarının aranmasında ayrı Avukat bürolarının aranmasında ayrı ve istisna hükümler getirilmiştir. ve istisna hükümler getirilmiştir. Bunun temel nedeni savunma Bunun temel nedeni savunma hakkını korumaktır. Avukat ile hakkını korumaktır. Avukat ile müvekkili arasındaki ilişkilerin tam müvekkili arasındaki ilişkilerin tam bir gizlilik içinde yürütülmesi, bir gizlilik içinde yürütülmesi, savunma hakkını korumanın ve savunma hakkını korumanın ve avukatın mesleki sırlarını korumanın avukatın mesleki sırlarını korumanın temel koşuludur. temel koşuludur.

Şartları:Şartları:

Arama için hakim kararı zorunludur.Arama için hakim kararı zorunludur. Kararda belirtilen olayla ilgili olarak Kararda belirtilen olayla ilgili olarak

arama yapılabilir.arama yapılabilir. Arama ancak Cumhuriyet savcısının Arama ancak Cumhuriyet savcısının

denetiminde yapılabilir.denetiminde yapılabilir. Arama sırasında Baro başkanı veya Arama sırasında Baro başkanı veya

onu temsil eden bir avukat hazır onu temsil eden bir avukat hazır bulunur.bulunur.

Arama UsulüArama Usulü Bürosunda arama yapılan avukat, baro başkanı Bürosunda arama yapılan avukat, baro başkanı

veya onu temsil eden avukat tarafından, arama veya onu temsil eden avukat tarafından, arama sonucunda elkonulmasına karar verilen şeylerin, sonucunda elkonulmasına karar verilen şeylerin, avukat ile müvekkili arasındaki mesleki ilişkiye ait avukat ile müvekkili arasındaki mesleki ilişkiye ait olduğu ileri sürülerek elkoymaya karşı çıkılması olduğu ileri sürülerek elkoymaya karşı çıkılması halinde bu şeyler ayrı zarf veya paket yapılarak halinde bu şeyler ayrı zarf veya paket yapılarak mühürlenir ve soruşturma aşamasında sulh ceza, mühürlenir ve soruşturma aşamasında sulh ceza, kovuşturma aşamasında yetkili hakimden bu kovuşturma aşamasında yetkili hakimden bu hususta karar vermesi istenir. İddianın doğru hususta karar vermesi istenir. İddianın doğru olduğuna karar verilmesi halinde elkonulan şey olduğuna karar verilmesi halinde elkonulan şey avukata iade edilir ve tutanaklar ortadan kaldırılır. avukata iade edilir ve tutanaklar ortadan kaldırılır. Hakim bu kararı 24 saat içinde vermek zorundadır.Hakim bu kararı 24 saat içinde vermek zorundadır.

Avukat aleyhine postada elkoyma halinde de böyle Avukat aleyhine postada elkoyma halinde de böyle bir iddia var ise aynı usul uygulanır.bir iddia var ise aynı usul uygulanır.

Bilgisayarda, Bilgisayar Programlarında ve Bilgisayarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma

(m.134)(m.134) Bir suçtan dolayı soruşturmada başka türlü delil Bir suçtan dolayı soruşturmada başka türlü delil

elde etme imkanının bulunmaması halinde elde etme imkanının bulunmaması halinde Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hakim Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hakim kararı ile şüphelinin kullandığı bilgisayar, kararı ile şüphelinin kullandığı bilgisayar, bilgisayar programları ve kütüklerinde arama bilgisayar programları ve kütüklerinde arama yapılabilir, kopya çıkarılabilir ve bu kayıtlar yapılabilir, kopya çıkarılabilir ve bu kayıtlar çözülerek metin haline dönüştürülebilir. Kopyası çözülerek metin haline dönüştürülebilir. Kopyası alınan bu veriler kağıda yazdırılarak bu husus alınan bu veriler kağıda yazdırılarak bu husus tutanağa kaydedilir ve ilgililer imzalar.tutanağa kaydedilir ve ilgililer imzalar.

Bu araçlara şifre sebebiyle girilememesi halinde, Bu araçlara şifre sebebiyle girilememesi halinde, bu sayılan araç ve gereçlere elkonulabilir. bu sayılan araç ve gereçlere elkonulabilir. Şifrenin çözülmesi ve gerekli kopyaların alınması Şifrenin çözülmesi ve gerekli kopyaların alınması halinde bunlar gecikmeden iade edilirhalinde bunlar gecikmeden iade edilir

KORUMA TEDBİRLERİ KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNATNEDENİYLE TAZMİNAT

Bir suça ilişkin soruşturma ve kovuşturma Bir suça ilişkin soruşturma ve kovuşturma sırasında koruma tedbirlerine sırasında koruma tedbirlerine hükmedilebilmektedir. Bu koruma hükmedilebilmektedir. Bu koruma tedbirlerinin uygulanması kişilerin bir tedbirlerinin uygulanması kişilerin bir takım haklarına müdahale içermektedir. takım haklarına müdahale içermektedir.

Bazen olayın gerektirdiği ve kanunun Bazen olayın gerektirdiği ve kanunun amaçladığından fazla mağduriyetlere de amaçladığından fazla mağduriyetlere de sebep olabilmektedir. Yasa koyucu bu sebep olabilmektedir. Yasa koyucu bu mağduriyetin belirli boyutlara ulaşması mağduriyetin belirli boyutlara ulaşması durumunda tazminat verilmesi gerektiğini durumunda tazminat verilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. hükme bağlamıştır.

CMK m.141/1’de hangi durumlarda kişiye CMK m.141/1’de hangi durumlarda kişiye tazminat verilmesi gerektiği sayılmıştır.tazminat verilmesi gerektiği sayılmıştır.

Tazminatı gerektiren haller: Tazminatı gerektiren haller: m.141/1m.141/1

Kanunlarda belirtilen koşullar dışında Kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun devamına karar verilen,devamına karar verilen,

Kanunî gözaltı süresi içinde hâkim önüne Kanunî gözaltı süresi içinde hâkim önüne çıkarılmayan,çıkarılmayan,

Kanunî hakları hatırlatılmadan veya Kanunî hakları hatırlatılmadan veya hatırlatılan haklarından yararlandırılma isteği hatırlatılan haklarından yararlandırılma isteği yerine getirilmeden tutuklanan,yerine getirilmeden tutuklanan,

Kanuna uygun olarak tutuklandığı hâlde Kanuna uygun olarak tutuklandığı hâlde makul sürede yargılama mercii huzuruna makul sürede yargılama mercii huzuruna çıkarılmayan ve bu süre içinde hakkında çıkarılmayan ve bu süre içinde hakkında hüküm verilmeyen,hüküm verilmeyen,

(e)Kanuna uygun olarak yakalandıktan veya (e)Kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandıktan sonra haklarında tutuklandıktan sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilen,beraatlerine karar verilen,

(f) Mahkûm olup da gözaltı ve tutuklulukta (f) Mahkûm olup da gözaltı ve tutuklulukta geçirdiği süreleri, hükümlülük sürelerinden geçirdiği süreleri, hükümlülük sürelerinden fazla olan veya işlediği suç için kanunda fazla olan veya işlediği suç için kanunda öngörülen cezanın sadece para cezası öngörülen cezanın sadece para cezası olması nedeniyle zorunlu olarak bu cezayla olması nedeniyle zorunlu olarak bu cezayla cezalandırılan,cezalandırılan,

Yakalama veya tutuklama nedenleri ve Yakalama veya tutuklama nedenleri ve haklarındaki suçlamalar kendilerine, yazıyla haklarındaki suçlamalar kendilerine, yazıyla veya bunun hemen olanaklı bulunmadığı veya bunun hemen olanaklı bulunmadığı hâllerde sözle açıklanmayan,hâllerde sözle açıklanmayan,

Yakalanmaları veya tutuklanmaları Yakalanmaları veya tutuklanmaları yakınlarına bildirilmeyen,yakınlarına bildirilmeyen,

Hakkındaki arama kararı ölçüsüz bir şekilde Hakkındaki arama kararı ölçüsüz bir şekilde gerçekleştirilen, gerçekleştirilen,

Eşyasına veya diğer malvarlığı değerlerine, Eşyasına veya diğer malvarlığı değerlerine, koşulları oluşmadığı halde el konulan koşulları oluşmadığı halde el konulan

Elkonulan eşyasının korunması için gerekli Elkonulan eşyasının korunması için gerekli tedbirler alınmayan tedbirler alınmayan

Eşyası veya diğer malvarlığı değerleri amaç dışı Eşyası veya diğer malvarlığı değerleri amaç dışı kullanılan kullanılan

Eşyası veya diğer malvarlığı değerleri zamanında Eşyası veya diğer malvarlığı değerleri zamanında geri verilmeyen kişiler maddî ve manevî her türlü geri verilmeyen kişiler maddî ve manevî her türlü zararlarını devletten isteyebilirler.zararlarını devletten isteyebilirler.

Buradaki önemli husus maddenin 2. fıkrasında Buradaki önemli husus maddenin 2. fıkrasında yer almıştır. Buna göre; tazminatı gerektiren yer almıştır. Buna göre; tazminatı gerektiren hallerden (e) ve (f) bendinde sayılan hallerin hallerden (e) ve (f) bendinde sayılan hallerin varlığı halinde kararı veren mahkeme kişiye varlığı halinde kararı veren mahkeme kişiye tazminat hakkının olduğunu bildirir ve bu bildirimi tazminat hakkının olduğunu bildirir ve bu bildirimi yaptığını kararına yazar. yaptığını kararına yazar.

Tazminatın Kamu Görevlisine Rücu Tazminatın Kamu Görevlisine Rücu m.143/2 m.143/2

Devlet uygulanan koruma tedbiri Devlet uygulanan koruma tedbiri nedeniyle tazminat ödemiş olmalıdır.nedeniyle tazminat ödemiş olmalıdır.

Kamu görevlisinin, koruma tedbiri ile ilgili Kamu görevlisinin, koruma tedbiri ile ilgili olarak, görevinin gereklerine aykırı hareket olarak, görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanarak etmek suretiyle görevini kötüye kullanarak tazminata yol açmış olmalıdır.tazminata yol açmış olmalıdır.

Bu durumda kamu görevlisinin devletin Bu durumda kamu görevlisinin devletin ödediği tazminata rücuen mahkum ödediği tazminata rücuen mahkum edilebilmesi için görevi kötüye kullanmak edilebilmesi için görevi kötüye kullanmak suçundan mahkum olması gerekir.[suçundan mahkum olması gerekir.[[1][1]] ]

[1][1] Zira görevi kötüye kullanma deyimi teknik bir hukuk terimi olarak Zira görevi kötüye kullanma deyimi teknik bir hukuk terimi olarak Adalet Komisyonu’nda özellikle seçilmiştir. (Doç Dr. Adem Sözüer)Adalet Komisyonu’nda özellikle seçilmiştir. (Doç Dr. Adem Sözüer)

Başarılı bir ifade almanın esaslarıBaşarılı bir ifade almanın esasları

En temel kural, sanığın ruhi En temel kural, sanığın ruhi durumunu tespit etmek ve sonra durumunu tespit etmek ve sonra ona, onun seviyesinde yaklaşmak, ona, onun seviyesinde yaklaşmak, yani sanığı kendine çekmektir. yani sanığı kendine çekmektir.

İfade alan, sanık ile devamlı olarak İfade alan, sanık ile devamlı olarak bakışları ile bağlantı kurmak bakışları ile bağlantı kurmak zorundadır.zorundadır.

..

İfade alma, acele ile bitirilmek zorunda İfade alma, acele ile bitirilmek zorunda olmadan,sakin gerçekleştirilmeli ve olmadan,sakin gerçekleştirilmeli ve sinirlenilmemelidir. Sorular sanık sinirlenilmemelidir. Sorular sanık tarafından değil ifade alan memur tarafından değil ifade alan memur tarafından sorulmalıdır.tarafından sorulmalıdır.

İfade alan, sanık karşısında ihtiyatlı İfade alan, sanık karşısında ihtiyatlı olmak zorundadır. O, bütün gerçekleri olmak zorundadır. O, bütün gerçekleri bilmeden ve tanımadan, sanığın bilmeden ve tanımadan, sanığın ifadesini acele bir şekilde ifadesini acele bir şekilde özetlemekten kaçınmalıdır.özetlemekten kaçınmalıdır.

Başarılı bir ifade alma için diğer bir ilke Başarılı bir ifade alma için diğer bir ilke ise, ifade alanın ifade almayı iyi bir ise, ifade alanın ifade almayı iyi bir şekilde sevk ve kullanılan dilde şekilde sevk ve kullanılan dilde açıklıktır.açıklıktır.

İfade alanın, sanığın kişiliği ve fiil İfade alanın, sanığın kişiliği ve fiil konusunda, mümkün olduğu kadar çok konusunda, mümkün olduğu kadar çok bilgi sağlanmasının ayrıca önemi vardır.bilgi sağlanmasının ayrıca önemi vardır.

Belki de en önemli koşul, ifade Belki de en önemli koşul, ifade almadaki güven unsurunu harekete almadaki güven unsurunu harekete geçirici bir atmosfer yaratılmasıdırgeçirici bir atmosfer yaratılmasıdır

Bilgi istemeBilgi istemeMADDE 332. - MADDE 332. - (1) Suçların soruşturma ve kovuşturması (1) Suçların soruşturma ve kovuşturması

sırasında Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme sırasında Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından yazılı olarak istenilen bilgilere on gün tarafından yazılı olarak istenilen bilgilere on gün içinde cevap verilmesi zorunludur. Eğer bu süre içinde cevap verilmesi zorunludur. Eğer bu süre içinde istenen bilgilerin verilmesi imkânsız ise, içinde istenen bilgilerin verilmesi imkânsız ise, sebebi ve en geç hangi tarihte cevap verilebileceği sebebi ve en geç hangi tarihte cevap verilebileceği aynı süre içinde bildirilir. aynı süre içinde bildirilir.

(2) Bilgi istenen yazıda yukarıdaki fıkra hükmü ile buna (2) Bilgi istenen yazıda yukarıdaki fıkra hükmü ile buna aykırı hareket etmenin Türk Ceza Kanununun 257 nci aykırı hareket etmenin Türk Ceza Kanununun 257 nci maddesine aykırılık oluşturabileceği yazılır. Bu maddesine aykırılık oluşturabileceği yazılır. Bu durumda haklarında kamu davasının açılması, izin durumda haklarında kamu davasının açılması, izin veya karar alınmasına bağlı bulunan kişiler hakkında, veya karar alınmasına bağlı bulunan kişiler hakkında, yasama dokunulmazlığı saklı kalmak üzere, doğrudan yasama dokunulmazlığı saklı kalmak üzere, doğrudan soruşturma yapılır.soruşturma yapılır.

Türkiye Cumhuriyeti Türkiye Cumhuriyeti AnayasasıAnayasası

Konusu suç teşkil eden emir, Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.sorumluluktan kurtulamaz.