adobe pdf, job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-tbilisi-jeihanis (btj) ziritadi...

32
baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadeni miwis SeZenisa da kompensaciis procesis mimoxilva Sualeduri angariSi mwvane alternativa saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia centraluri da aRmosavleT evropis bankebze damkvirvebelta qseli Tbilisi, 2003 w.

Upload: others

Post on 03-Jul-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadeni

miwis SeZenisa da kompensaciis procesis

mimoxilva

Sualeduri angariSi

mwvane alternativa

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

centraluri da aRmosavleT evropis bankebze damkvirvebelta qseli

Tbilisi, 2003 w.

Page 2: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

1

winamdebare dokumenti warmoadgens baqo-Tbilisi-jeihanis

navTobsadenis problemebze momuSave organizaciaTa erTobliv naSroms.

dokumenti gamoicema proeqtis “baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenis

socialuri monitoringi zegavlenis qveS myofi adgilobrivi

Temebis mier” farglebSi.

“mwvane alternativa” madlobas uxdis didi britaneTis saqvelmoqmedo

organizacia “oqsfam”-is saqarTvelos warmomadgenlobas gaweuli

finanasuri daxmarebisaTvis.

avtorebi: qeTi kvinikaZe, qeTi gujaraiZe, beso abaSiZe, vasil titviniZe,

eka favleniSvili, nino gujaraiZe

Page 3: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

2

”TiToeuli saxelmwifo acxadebs da iZleva imis garantias, rom:

(I) ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqti ar iTvaliswinebs momsaxureobis

gawevas Tavis teritoriaze farTo sazogadoebis sasargeblod, mosaxleobis

zogad an saerTo moTxovnebis dasakmayofileblad;

(II) ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqti ar isaxavs miznad, an ar

moiTxovs Tavis teritoriaze mcxovrebi mosaxleobis interesebis

dakmayofilebas, an mis sasargeblod muSaobas.”

amonaweri “saqarTvelos, azerbaijanis reqspublikasa da TurqeTis

respublikas Soris azerbaijanis respublikis, saqarTvelosa da

TurqeTis respublikis teritoriebis gavliT baqo-Tbilisi-jeihanis

ZiriTadi saeqsporto milsadeniT navTobis transportirebis

Sesaxeb” xelSekrulebis II muxlis me-8 punqtidan

”baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenis proeqti kisrulobs

valdebulebas, rogorc milsadenis mSeneblobis, ise misi

eqspluataciis ganmavlobaSi moutanos sargebeli

milsadenis marSrutis gaswvriv mcxovreb mosaxleobas

da daamyaros masTan xangrZlivi urTierToba . . .

[Cven] avanazRaurebT miwasa da sakuTrebaze miyenebul

zarals kanonieri, gamWvirvale da eTikuri gziT,

romelic gulisxmobs monawile pirTa interesebis dacvas”

amonaweri baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenis proeqtis

socialuri miznebis Taobaze gancxadebidan

baqo-Tbilisi-jeihanis proeqti,

bunebriv da socialur garemoze zemoqmedebis Sefaseba,

saqarTvelo, angariSis proeqti sajaro ganxilvisTvis,

Tavi 14. marTva da monitoringi

Page 4: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

3

a n o t a c i a

baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba

dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis sistemis saSualebiT moxdeba

weliwadSi 50 milion tonamde nedli navTobis gadaqaCva q. baqos maxloblad mdebare

sangaCalis gafarToebuli terminalidan (azerbaijani), saqarTvelos teritoriis

gavliT, jeihanis axal sazRvao terminalamde, xmelTaSua zRvis sanapiroze TurqeTSi,

saidanac navTobi tankerebis meSveobiT gadaizideba saerTaSoriso bazrebamde.

saqarTveloSi milsadenis mSeneblobasa da eqspluatacias uZRveba baqo-Tbilisi-

jeihanis milsadenis kompania (BTC Co), romelic 2002 wlis agvistoSi dafuZnda.

saqarTveloSi navTobsadeni gadakveTs 7 raions _ gardabnis, marneulis,

TeTriwyaros, walkis, borjomis, axalcixisa da adigenis da aseve, q. rusTavis

administraciuli sazRvris nawils. aRniSnul raionebSi navTobsadenma unda

gadakveTos, rogorc kerZo sakuTrebaSi, ise saxelmwifo sakuTrebaSi arsebuli

miwebi.

miwaze uflebis mopovebis mizniT, bTj milsadenis kompaniis mier, teritoriis

mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis da saqarTvelos

kanonmdeblobis safuZvelze, SemuSavebul iqna sami saxis xelSekruleba:

• nasyidobis xelSekruleba (formdeba bTj milsadenis kompaniasa da miwis

nakveTis mesakuTres Soris);

• milsadenTan dakavSirebuli aucilebeli gzis uflebis miniWebis Sesaxeb

xelSekruleba (formdeba bTj milsadenis kompanias, gamgeobasa da moijares

Soris); da

• milsadenTan dakavSirebuli aucilebeli gzis uflebis miniWebis Sesaxeb

xelSekruleba (formdeba bTj milsadenis kompaniasa da gamgeobas Soris).

cnobilia, rom aRniSnuli xelSekrulebebis safuZvelze, navTobsadenis

mSeneblobisaTvis saWiro miwis nakveTebis Sesyidvisa da kompensaciis procesi bTj

milsadenis kompaniam 2003 wlis ianvarSi axalcixis raionidan daiwyo. amJamad,

axalcixis raionis garda, miwis Sesyidvisa da kompensaciis procesi mimdinareobs

adigenisa da borjomis raionebSi. navTobsadeni saqarTveloSi gadakveTs

sakuTrebaSi da sargeblobaSi myof daaxloebiT 3 000 miwis nakveTs.

warmodgenil dokumentSi ganxilulia saqarTveloSi bTj ZiriTadi saeqsporto

milsadenis proeqtis ganxorcielebasTan dakavSirebiT miwis Sesyidvisa da

kompensaciis procesis mimdinareoba. dokumenti asaxavs miwis nakveTebis Sesyidvisa da

kompensaciebis gacemis dros warmoqmnil problemur sakiTxebs da samSeneblo

derefanSi moqceul miwis nakveTebTan dakavSirebiT gamovlenil darRvevebs.

saqarTveloSi miwis SeZenisa da kompensaciis procedura xorcieldeba proeqtis

sponsoris mier momzadebuli dokumentebis “saqarTveloSi miwis SeZenisa da

kompensaciis saxelmZRvanelo baqo-Tbilisi-jeihanisa da samxreT kavkasiis

milsadenebisaTvis” da “gansaxlebis samoqmedo gegmis” mixedviT. proeqtis sponsori

xazgasmiT aRniSnavs, rom dokumentebi SemuSavebul iqna msoflio bankis O.D 4.30 “iZulebiTi gadasaxlebis politikis” Sesabamisad.

informaciis xelmisawvdomoba da konsultaciebi

proeqtis sponsorma miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo raionebSi

sakmaod dagvianebiT, mxolod miwis nakveTebis inventarizacia/Semowmebis Catarebis

Page 5: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

4

Semdeg gaavrcela, ris Sedegadac, miwis mesakuTreebi da mosargebleebi ar flobdnen

informacias mimdinare procesSi maTi uflebebisa da movaleobebis Sesaxeb.

arasakmarisi informaciis (kompensaciis, dacvis zonaSi arsebuli SezRudvebis da sxv.

Sesaxeb) gamo, mosaxleoba sakmaod xSirad mimarTavda da amJamadac mimarTavs bTj

milsadenis kompanias. Tumca, aRsaniSnavia isic, rom samwuxarod, mosaxleobis

umravlesobas dRemde ar miuRia pasuxebi Tavis werilebze, rac cxadyofs, rom

saxelmZRvaneloSi aRwerili rogorc konsultaciebis Catarebis, ise e.w. saCivrebis

miRebisa da konfliqtebis gadawyvetis meqanizmi sakmaod arasrulyofilia.

bTj milsadenis kompaniis mier miwis SeZenisa da kompensaciis gacemis dawyebasTan

erTad gairkveva, rom garkveul SemTxvevebSi miwis mesakuTreebi ar arian kmayofili

kompaniis mier maTTvis SeTavazebuli miwis safasuriT, romelic gansazRvrulia

saxelmZRvanelos danarTiT. mosaxleobisTvis dRemde gaugebaria, Tu rogor iqna

dadgenili miwis safasuri, saxelmZRvanelosa da “gansaxlebis samoqmedo gegmaSi” ki

aRniSnulis Sesaxeb Zalze mwiri informaciaa warmodgenili.

amasTan erTad, mosaxleobis sul ufro met SeSfoTebas iwvevs is faqti, rom

nasyidobis xelSekrulebis safuZvelze, baqo-Tbilisi-jeihanis milsadenis kompania

(saqarTvelo) xdeba miwis Sesabamisi nakveTis sruluflebiani mesakuTre. marTalia,

kompanias saxelmZRvanelos Tanaxmad, aRebuli aqvs valdebuleba, romlis mixedviTac:

“mSeneblobis damTavrebis Semdeg, im miwis garda, romelic saWiro iqneba mudmivi

miwiszeda nagebobebisaTvis, garkveuli usafrTxoebis SezRudvebis dacvis moTxovniT,

Tavdapirvel mesakuTreebs da mosargebleebs miecemaT im miwiT sargeblobis ufleba,

romelic maT manamde hqondaT dakavebuli”, saxelmZRvaneloSi aRniSnuli sakiTxi

Zalze zogadadaa ganxiluli, xolo bTj milsadenis kompaniis mier momzadebuli

nasyidobis xelSekruleba ar Seicavs debulebebebs miwis nakveTis garkveuli

SezRudvebiT sargeblobis uflebiT mesakuTrisaTvis dabrunebis Sesaxeb.

miwis kerZo mesakuTreebTan nasyidobis xelSekrulebis dadebis mizezad “gansaxlebis

samoqmedo gegmaSi” dasaxelebulia is faqti, rom “qarTul kanonmdeblobaSi ar

arsebobs iseTi iuridiuli reJimi, romelic proeqts mianiWebs sakuTrebis uflebebze

nakleb uflebebs da uzrunvelyofs dacvis im xarisxs, romelic “baqo-Tbilisi-

jeihanis milsadenis kompaniis” mier milsadenis usafrTxo eqsploataciis da

teqnikuri momsaxurebisTvis moiTxoveba”. amasTan, gegmaSi aRniSnulia, rom “amJamad

mimdinareobs qarTul kanonmdeblobaSi cvlilebebis Setana, romelic proeqts

mianiWebs aucilebeli kontrolis xarisxs da amave dros Tavdapirvel mesakuTreebs

daubrunebs miwaze sakuTrebis da sargeblobis uflebas”.

sakiTxisadmi amgvari midgoma arasworia da miuRebelia, ramdenadac, Tu yoveli

proeqtis ganxorcielebisas daismeba saqarTvelos kanonmdeblobaSi cvlilebebis

Setanis sakiTxi, mxolod da mxolod imitom, rom proeqtis ganmaxorcielebel

kompanias, garkveuli mizezebis gamo, ar surs gamoiyenos kanonmdeblobiT dadgenili

moTxovnebi, es namdvilad ar migviyvans saxarbielo Sedegebamde. miTumetes, rom

saqarTvelos samoqalaqo kanonmdebloba, sakmarisad srulyofilia imisaTvis, rom

masSi moiZebnos bTj milsadenis kompaniisTvis misaRebi samarTlebrivi reJimi.

aRsaniSnavia isic, rom miwis mesakuTreebsa da mosargebleebs ar gaaCniaT informacia

imis Taobaze, Tu ras niSnavs eqspropriacia da rogor xdeba am proceduris

ganxorcieleba. amis Sedegia is, rom adgili aqvs SemTxvevebs, rodesac proeqtis miwis

SeZenis jgufis warmomadgenlebi miwis mesakuTreebs uweven rCevas Tavidanve

daTanxmdnen SeTavazebul Tanxas im argumentiT, rom “saxelmwifo mainc gaimarjvebs,

sadac ar unda uCivlon”.

Page 6: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

5

araregistrirebul mosargebleTa interesebis Selaxva

teritoriis mflobeli qveynis xelSekruleba ZiriTadi saeqsporto milsadenis

proeqtis monawileebs aniWebs “eqskluziur da SeuzRudav” uflebas saxelmwifo

miwasTan mimarTebaSi yovelgvari anazRaurebis gareSe. amavdroulad, proeqtis

monawileebs ekisrebaT anazRaurebis gadaxdis valdebuleba im sasoflo-sameurneo

daniSnulebis saxelmwifo miwasTan mimarTebaSi, romelic samSeneblo derefnis an

mudmivi miwis nawils warmoadgens da romlis Sesabamisi mizniT gamoyeneba “proeqtis

saqmianobis Sedegad SeuZlebeli gaxda”. aqve unda aRiniSnos, rom imave teritoriis

mflobeli qveynis xelSekrulebisa da saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad,

sanacvlo miwis aTvisebis Tanxa gadaexdeba saqarTvelos miwis marTvis saxelmwifo

departaments, xolo sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis nakveTis gamoyofis

Sedegad gamowveuli zianis xarjebi aunazRaurdeba mesakuTres, anu saxelmwifos.

“gansaxlebis samoqmedo gegmis” Tanaxmad, amgvari saxelmwifo miwebisTvis

gaTvaliswinebulia sami wlis sakompensacio Tanxis gadaxda adgilobrivi

TviTmmarTvelobis organoebisTvis.

kompensaciis gacemis amgvari meqanizmiT ilaxeba im araregistrirebul mosargebleTa

interesebi, romlebic wlebis ganmavlobaSi sargebloben saxelmwifo sakuTrebaSi

arsebuli sasoflo-sameurneo daniSnulebis saTibi da saZovari miwis nakveTebiT,

ixdidnen gadasaxads, magram ar aqvT adgilobrivi mmarTvelobis organoebTan

gaformebuli ijaris xelSekruleba. aRniSnuli ewinaaRmdegeba msoflio bankis

saoperacio direqtivis O.D 4.30 erT-erT mTavar moTxovnas, romlis Tanaxmad,

“miwaze samarTlebrivi titulis ar floba amgvari jgufebis mier ar unda iyos

Seferxeba kompensaciisaTvis”.

saTibi da saZovari miwebiT mosargebleebs Tavad surT bTj milsadenis kompaniis

mier saTib da saZovar miwebze xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli Tanxis miReba,

radgan maT eWvi eparebaT, rom sakrebuloebis angariSze Tanxis Caricxvis

SemTxvevaSi, is miznobrivad iqneba gamoyenebuli.

miwis kompensaciis gacemis procesSi miwis mesakuTreTa usafrTxoebasTan

dakavSirebuli problemebi

baqo-Tbilisi-jeihanis milsadenis kompaniis mier samSeneblo derefanSi moqceul

miwis nakveTebze kompensaciis gacemis procesis dawyebasTan erTad marSrutis

gaswvriv raionebSi Tavi iCina kriminaluri saxis problemebma.

problemis arsi imaSi mdgomareobs, rom ar iqna saidumlod daculi im miwis

mesakuTreebisa da mosargebleebis vinaoba, romlebmac miiRes an uaxloes momavalSi

miiReben bTj milsadenis kompaniisagan kompensacias. praqtikulad, mTeli

raionisaTvis cnobilia maTi vinaoba. miwis mesakuTreTa da mosargebleTa Sesaxeb

informacias bTj milsadenis kompaniis garda, floben xelisuflebis adgilobrivi

organoebi da Sesabamisi raionis policia. aRsaniSnavia, rom maTi sia aseve, qveyndeba

gazeTebSi.

Cveni azriT, aRniSnuli daudevrobebis Sedegia is, rom milsadenis marSrutis

gaswvriv mdebare raionebSi amJamad moqmedebs kriminaluri dajgufebebi,

romelTaTvisac cnobilia kompensacias daqvemdebarebuli miwis nakveTebis

mesakuTreTa zusti sia. aRniSnuli dajgufebebi miwis mesakuTreebs bankSi misvlamde

an Semdeg muqariT sZalaven maT mier miRebuli Tanxis 10 procents. informaciis sxva

wyaros mixedviT, kriminaluri dajgufebebi mosaxleobas sZalaven miRebuli

sakompensacio Tanxis 20 procents. yuradsaRebia is garemoebac, rom dazaralebul

miwis mesakuTreTa umravlesobas, mosalodneli saSiSroebis gamo, ar surT aRniSnul

sakiTxze sajarod saubari.

Page 7: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

6

saqarTveloSi bTj navTobsadenis mSeneblobisaTvis saWiro miwis nakveTebis

Sesyidvisa da kompensaciis procesi sakmaod mtkivneulad mimdinareobs, rac pirvel

rigSi, gavlenas axdens miwis mesakuTreTa da mosargebleTa interesebze.

procesis am saxiT warmarTvis mraval mizezTagan Tavdapirvelad, unda dasaxeldes

teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekruleba, romelic

xelSekrulebis mxareebs araTanabar pirobebSi ayenebs. meore mizezad SesaZloa,

ganxilul iqnes saqarTveloSi arsebuli arasrulyofili miwis kanonmdebloba,

romlis naklovanebebmac miwis SeZenisa da kompensaciis procesTan dakavSirebiT

iCina Tavi da xeli Seuwyo korufciuli saqmianobis gaRrmavebas. mesame mizezad ki

SesaZloa dasaxeldes is, rom samwuxarod, TviT bTj milsadenis kompaniis, aseve misi

kontraqtorebisa da saqarTvelos xelisuflebis Sesabamisi organoebis mier miwis

SeZenisa da kompensaciis gacemis procesi aradamakmayofileblad iqna warmarTuli,

rac dasturdeba warmodgenil dokumentSi moyvanili faqtebiT.

Page 8: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

7

sarCevi

1. baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis

mokle mimoxilva

2. miwis SeZena da kompensacia

3. uflebaTa miniWeba miwasTan dakavSirebiT da araregistrirebul

mosargebleTa uflebebi

4. saTemo organizaciebi

5. darRveviT gacemuli miwebi

6. “miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo baqo-Tbilisi-

jeihanisa da samxreT kavkasiis milsadenebisTvis”

7. miwis inventarizacia/Semowmeba

8. “darCenili nakveTi” da “narCeni miwa”

9. 500-metriani dacvis zona

10. miwis Sesyidvis fasi

11. miwis SeZenisa da kompensaciis xelSekrulebebi

12. eqspropriacia (sakuTrebis CamorTmeva)

13. uflebis mopoveba saxelmwifo miwaze

14. sakompensacio Tanxebis miRebasTan dakavSirebuli problemebi

15. bolosityvaoba

danarTi: sanotaro aqti miwis nakveTis nasyidobis Sesaxeb

gamoyenebuli masala

Page 9: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

8

1. baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis

mokle mimoxilva

baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis

ganxorcielebis samarTlebrivi moTxovnebi ganisazRvreba ori xelSekrulebiT:

• “saqarTvelos, azerbaijanis reqspublikasa da TurqeTis respublikas Soris

azerbaijanis respublikis, saqarTvelosa da TurqeTis respublikis

teritoriebis gavliT baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadi saeqsporto milsadeniT

navTobis transportirebis Sesaxeb” xelSekrulebiT (samTavroboTaSoriso

xelSekruleba), romelsac xeli moewera 1999 wlis 18 noembers stambolis

samitze; da

• saqarTvelos mTavrobasa da ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis

monawileebs Soris dadebuli xelSekrulebiT “teritoriis mflobeli qveynis

mTavrobasTan”, romelic sabolood SeTanxmebul iqna 2000 wlis 28 aprils da

romelic warmoadgens zemoaRniSnuli samTavroboTaSoriso xelSekrulebis

danarTs da mis ganuyofel nawils.

samTavrobaTaSoriso xelSekruleba gansazRvravs xelmomwer saxelmwifoTa mier

erTmaneTis winaSe nakisr zogad valdebulebebs, xolo xelSekruleba “teritoriis

mflobeli qveynis mTavrobasTan” gacilebiT ufro detaluria da aregulirebs

teritoriis mflobel saxelmwifosa da navTobsadenis proeqtis investorebs Soris

urTierTobas. zemoaRniSnuli xelSekrulebebi ratificirebul iqna saqarTvelos

parlamentis mier 2000 wlis 31 maiss.

bTj ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtSi saqarTvelos mxaris

warmomadgenlad, saqarTvelos prezidentis 2000 wlis 17 oqtombris #455

brZanebulebis Tanaxmad, daniSnulia saqarTvelos navTobis saerTaSoriso

korporacia.1 saqarTvelos prezidentis sagangebo rwmunebuls, saqarTvelos navTobis

saerTaSoriso korporaciis prezidents giorgi Wanturias, imave brZanebulebis

safuZvelze mieniWa samTavroboTaSoriso xelSekrulebis danarTebze saqarTvelos

saxeliT xelis moweris uflebamosileba.

bTj ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis sponsorebis Tanaxmad, agebuli

milsadenis sistemis saSualebiT moxdeba dReSi 1 milion barelamde, an weliwadSi 50

milion tonamde nedli navTobis gadaqaCva q. baqos maxloblad mdebare sangaCalis

gafarToebuli terminalidan (azerbaijani), saqarTvelos teritoriis gavliT,

jeihanis axal sazRvao terminalamde, romelic mdebareobs xmelTaSua zRvis

sanapiroze TurqeTSi, saidanac navTobi tankerebis meSveobiT gadaizideba

saerTaSoriso bazrebamde.

bTj ZiriTadi saeqsporto milsadenis saerTo sigrZe samive qveyanaSi iqneba 1 750 km.

milsadenis monakveTebis sigrZeebi azerbaijanSi, saqarTvelosa da TurqeTSi iqneba

Sesabamisad 442, 248 da 1060 km. 42 duimis (1,066.8 mm) diametris milsadeni azerbaijanis

teritoriidan saqarTveloSi gadasvlisas gardaiqmneba 46 duimis (1,168.4 mm) diametris

milsadenad, romlis diametri TurqeTSi gadasvlisas kvlav 42 duimi gaxdeba.

milsadenis daproeqtebisa da winaswari Seswavlis samuSao daiwyo 2000 wels.

1 saqarTvelos navTobis saerTaSoriso korporacia Seiqmna saqarTvelos saxelmwifo

meTauris 1995 wlis 11 noembris #477 brZanebulebis safuZvelze. misi organizaciul-

samarTlebrivi forma ganisazRvra saqarTvelos prezidentis 1996 wlis 20 Tebervlis #178

brZanebulebiT, romlis Tanaxmad, saqarTvelos navTobis saerTaSoriso korporacia

Camoyalibda saaqcio sazogadoebis formiT da misi yvela sawyisi aqcia gadaeca saxelmwifos.

Page 10: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

9

saqarTveloSi navTobsadeni gadakveTs 7 raions - gardabanis, marneulis,

TeTriwyaros, walkis, borjomis, axalcixisa da adigenis da aseve, q. rusTavis

administraciuli sazRvris nawils. proeqtis sponsorebis Tanaxmad, milsadenis

mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wlis gazafxulze,2 dasruleba – 2004 wlis

bolosaTvis, amoqmedeba ki 2005 wlis dasawyisSi.

proeqtis sainJinro-saproeqto samuSaoebs awarmoebs navTobis kompaniaTa jgufi,

romelic cnobilia, rogorc bTj milsadenis mflobelebi, romelTa Soris wamyvani

pozicia ukavia kompania "briTiS petroleum"-s (BP). baqo-Tbilisi-jeihanis

milsadenis mflobelebs aseve miekuTvnebian: azerbaijanis respublikis saxelmwifo

navTobkompania (SOCAR), "iunokali" (Unocal), "statoili" (Statoil), "tpao" (TPAO),

"agif" (Agip), "Ti-ef-i" (TFE), "itoCu" (Itochu), "infeqs" (Inpex) da "delta hesi" (Delta Hess). mflobelTa sias 2002 wlis oqtomberSi daemata “konoko filipsi” (Conoco Phillips), romelmac kompania "briTiS petroleum”-isgan SeiZina aqciebis 2.5%.

2002 wlis agvistoSi dafuZnda bTj milsadenis kompania (BTC Co), romelic uZRveba

milsadenis mSeneblobasa da eqspluatacias saqarTvelosa da azerbaijanSi, xolo 2002

wlis ivlisSi SerCeul iqna mSeneblobis kontraqtori, franguli kompania “spi

kapagi” (Spie Capag) da amerikuli kompania “petrofaki” (Petrofac).

2. miwis SeZena da kompensacia

milsadenis mSeneblobisaTvis saWiro miwis nakveTebis Sesyidvisa da kompensaciis

procesis ganxorcieleba, bTj milsadenis kompaniis mier gamocemuli “gansaxlebis

samoqmedo gegmis”3 Tanaxmad, dagegmili iyo 2003 wlis ianvris Sua ricxvebidan amave

wlis aprilis Sua ricxvebamde.4

aRniSnuli procesis dawyebamde, nakveTebis Sesyidvasa da kompensaciasTan

dakavSirebiT bTj milsadenis kompaniis mier gamoica da navTobsadenis marSrutis

gaswvriv mdebare dasaxlebebSi gavrcelda Semdegi saxis dokumentebi:

• “saqarTveloSi miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo baqo-Tbilisi-

jeihanisa da samxreT kavkasiis milsadenebisaTvis”5 (2002 w. noemberi);

• “gansaxlebis samoqmedo gegma”6 (2002 w. dekemberi).

bTj milsadenis kompaniam navTobsadenis mSeneblobisaTvis saWiro miwis nakveTebis

Sesyidva da kompensaciebis gacema saqarTveloSi 2003 wlis ianvarSi axalcixis

raionidan daiwyo.

miwis sakiTxebTan dakavSirebiT, bTj milsadenis kompania TanamSromlobs “miwis

mesakuTreTa uflebebis dacvis asociaciasTan”.7 asociacia navTobsadenis zegavlenis

2 bTj ZiriTadi saeqsporto milsadenis saqarTvelos monakveTis mSeneblobis dawyebisadmi miZRvnili

sazeimo ceremoniali Sedga 2003 wlis 23 maiss TeTri wyaros raionSi. 3 BTC Co, Resettlement Action Plan: Baku Tbilisi Ceyhan Oil Pipeline: Georgia, December 2002 4 dReis mdgomareobiT, miwis Sesyidvis procedura saqarTveloSi ar dasrulebula.

5 BP, Guide to Land Acquisition and Compensation in Georgia for BTC and South Caucasus Pipeline (gamocemis TariRi

ucnobia) 6 aRsaniSnavia, rom gaugebari mizezebis gamo, inglisuri sityva “resettlement”, romelic Seesatyviseba

qarTul sityvas “gadasaxleba”, gegmis saTaurSic da Semdgom mTel teqstSic moixsenieba rogorc

“gansaxleba”. 7 “bTj milsadenis kompania daiqiravebs adgilobriv doneze miwis mesakuTreTa uflebebis damcav

arasamTavrobo organizacias, romelic TemebSi gaavrcelebs informacias da gaaTviTcnobierebs

adamianebs TviT proeqtis Taobaze, miwis SesaZenad da kompensaciis gadasaxdelad miRebul procesebze,

agreTve maT uflebebze miwis sakuTrebasTan da ijarasTan dakavSirebiT. bTj milsadenis kompania da

arasamTavrobo organizacia pasuxismgebeli iqneba Temis momzadebaze miwis SeZenis procesis dawyebamde,

uSualo gavlenis qveS moxvedrili miwis mesakuTreebisa da mosargebleebis gafrTxilebasa da

Page 11: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

10

qveS myof mosaxleobas awvdis informacias proeqtisa da misi etapebis Sesaxeb,

daxmarebas uwevs bTj milsadenis kompanias miwis mesakuTreebTan da

mosargebleebTan urTierTobaSi, monawileobas iRebs kompaniasa da miwis

mesakuTreebs/mosargebleebs Soris gamarTul molaparakebebSi da daxmarebas uwevs

bTj milsadenis kompanias sajaro reestrSi miwaze mopovebuli uflebis

registraciaSi.8

3. uflebaTa miniWeba miwasTan dakavSirebiT da araregistrirebul

mosargebleTa uflebebi

saqarTvelos xelisuflebam, teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli

xelSekrulebis mixedviT, ZiriTadi saproeqto milsadenis proeqtis monawileebs

mianiWa garkveuli uflebamosilebebi miwasTan dakavSirebiT.

arasaxelmwifo miwasTan mimarTebaSi, proeqtis monawileebs aqvT ufleba miiRon is

sakuTrebaSi, mxolod im pirobiT, Tuki maTi mxridan Sesabamis pirebze (igulisxmeba

miwis mesakuTre/mosargeble) gaicema “gonivruli anazRaureba”.9 rac Seexeba

saxelmwifo miwas, ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs,

xelSekrulebis 4.1 (ii) muxliT mieniWa “eqskluziuri da SeuzRudavi” ufleba.

aRniSnuli xelSekrulebis danarTi 2-is 1.5 muxlis Tanaxmad, isini “ar arian

valdebulni, gadauxadon saxelmwifo xelisuflebas raime anazRaureba miwasTan da

miwaze uflebebTan dakavSirebiT”.

xelSekrulebis danarTi 2-is 1.5 muxlis Tanaxmad, proeqtis monawileebs anazRaurebis

gadaxdis valdebuleba daekisraT mxolod im sasoflo-sameurneo daniSnulebis

saxelmwifo miwasTan mimarTebaSi, romelic samSeneblo derefnis10 an mudmivi miwis11

nawils warmoadgens da romlis Sesabamisi mizniT gamoyeneba “proeqtis saqmianobis

Sedegad SeuZlebeli gaxda”. amave muxliT, saxelmwifosaTvis gadasaxdeli im Tanxis

odenoba, romelic sanacvlo miwis nakveTis aTvisebisaTvis iqneba gamoyenebuli,

ganisazRvreba “sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis arasasoflo-sameurneo mizniT

gamoyofisas sanacvlo miwis aTvisebis Rirebulebisa da miyenebuli zianis

anazRaurebis Sesaxeb” saqarTvelos 1997 wlis 2 oqtombris kanoniT da unda Caericxos

“saxelmwifo xelisuflebis Sesabamis organos”, romelsac amave kanonis me-13 muxlis

mixedviT, warmoadgens saqarTvelos miwis marTvis saxelmwifo departamenti, xolo

mesakuTre (anu saxelmwifo) amgvar SemTxvevaSi, Rebulobs sasoflo-sameurneo

daniSnulebis miwis nakveTis gamoyofis Sedegad gamowveuli zianis xarjebs.

“gansaxlebis samoqmedo gegmis” Tanaxmad, amgvari saxelmwifo miwebisTvis

gaTvaliswinebulia sami wlis sakompensacio Tanxis (gamoiTvleba weliwadSi Tivis

erTi mosavlis safuZvelze) gadaxda adgilobrivi TviTmmarTvelobis

organoebisTvis.

instruqtaJze. garda amisa, arasamTavrobo organizacia ganaxorcielebs uwyvet monitorings proeqtis

gavlenis qveS moqceul Temebze.”; baqo-Tbilisi-jeihanis proeqti: bunebriv da socialur garemoze

zemoqmedebis Sefaseba: saqarTvelo: angariSis proeqti sajaro ganxilvisTvis, Tavi 11. socialur

garemoze zemoqmedeba da Semarbilebeli zomebi, qveTavi 11.4.9 TemebTan urTierToba 8 interviu “miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis asociaciis” direqtorTan baton jaba ebanoiZesTan, 2003

w. 16 maisi 9 ix. teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekruleba, muxli 4.1 (iii) 10 teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis danarTi 2-is me-6 muxlis 6.1

punqtis Tanaxmad, “samSeneblo derefani” niSnavs ocdaori (22) metri siganis saxmeleTo zols”, sadac

ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis monawileebs eniWebaT am saxmeleTo zolis zemoT arsebuli

sivrcis eqskluziuri kontrolisa da miwis qveda fenebiT sargeblobis ufleba. 11 teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis danarTi 2-is me-6 muxlis 6.1

punqtis Tanaxmad, “mudmivi miwa” ganimarteba, rogorc “adgilebi, romlebzedac an romelTa qveSac aris

ganTavsebuli saSualebebi proeqtis ganxorcielebis mTel manZilze”.

Page 12: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

11

Cveni azriT, kompensaciis gacemis amgvari meqanizmiT ilaxeba im araregistrirebul

mosargebleTa interesebi, romlebic wlebis ganmavlobaSi sargebloben saxelmwifo

sakuTrebaSi arsebuli sasoflo-sameurneo daniSnulebis saTibi da saZovari miwis

nakveTebiT, ixdidnen gadasaxads, magram ar aqvT adgilobrivi mmarTvelobis

organoebTan gaformebuli ijaris xelSekruleba. ijaris xelSekrulebis

ararsebobis gamo, isini ar ganixilebian kanonismier mosargebleebad, rac ar

aZlevT maT saTibi da saZovari miwebisaTvis kompensaciis miRebis saSualebas.

aRsaniSnavia, rom “gansaxlebis samoqmedo gegmis” avtorTa Tanaxmad, gegma

momzadebul iqna msoflio bankis saoperacio direqtivis O.D 4.30 mixedviT, Tumca,

araregistrirebul mosargebleTa interesebis dacvis TvalsazrisiT, is

ewinaaRmdegeba amave direqtivis erT-erT mTavar moTxovnas, romlis Tanaxmad,

“miwaze samarTlebrivi titulis ar floba amgvari jgufebis mier ar unda iyos

Seferxeba kompensaciisaTvis”.

sagulisxmoa, rom araregistrirebul mosargebleTa interesebis dacvis mizniT,

proeqtis sponsoris mier momzadebuli azerbaijanis respublikis “gansaxlebis

samoqmedo gegmis” mixedviT, ufro srulyofili meqanizmia gaTvaliswinebuli, romlis

mixedviTac, proeqtis miwis SeZenis jgufis mier dagegmilia araregistrirebul

mosargebleebTan xelSekrulebis dadeba, romlis safuZvelzec isini uflebrivad

gauTanabrdebian registrirebul mosargebleebs. aRniSnuli xelSekruleba

araregistrirebul mosargebleTa mier kompensaciis miRebis garantiad ganixileba.12

qvemoT magaliTisTvis warmodgenilia is SemTxvevebi, romelmac Tavi iCina bTj

milsadenis kompaniis mier navTobsadenis 44-metrian samSeneblo derefanSi moqceuli,

saxelmwifo sakuTrebaSi myofi saTibi da saZovari miwebis kompensaciasTan

dakavSirebiT. vinaidan miwis nakveTebis Sesyidva axalcixisa da borjomis

raionebidan daiwyo, problemebmac pirvel rigSi aq iCina Tavi.

magaliTad, axalcixis raionis sofel sayuneTSi, romelic agaris sakrebulos

SemadgenlobaSia, bTj navTobsadenis mSeneblobisaTvis saWiro miwebis Sesyidvaze

saubris dawyebis Semdeg, kompensaciis miRebaze pretenzia gamoTqves 44-metrian

samSeneblo derefanSi moqceuli soflis saTibi da saZovari miwebiT mosargebleebma,

romlebsac ar aqvT gaformebuli ijaris xelSekruleba adgilobrivi mmarTvelobis

organosTan. analogiuri moTxovniT gamovida aseve, axalcixis raionis sofel

Tiselis da borjomis raionis soflebis sakiresa da taZrisis mosaxleoba.

gamokiTxvebma cxadyo, rom saTibi da saZovari miwebiT mosargebleebi rogorc zemoT

xsenebul, ise yvela sxva dasaxlebebSi, romelsac kveTs navTobsadeni, gaurkvevel

situaciaSi imyofebian. soflebis mosaxleobas saTib da saZovar miwebze sakompensacio

Tanxis miReba Tavad surT, radgan maT eWvi eparebaT, rom sakrebuloebis angariSze

Tanxis Caricxvis SemTxvevaSi, is miznobrivad iqneba gamoyenebuli.

4. saTemo organizaciebi

rogorc dadginda, zemoaRniSnuli sakompensacio Tanxis miRebas soflebis mosaxleoba

imedovnebs saTemo organizaciebis Seqmnis saSualebiT.

magiliTisaTvis, unda aRiniSnos axalcixis raionis sofel sayuneTis mosaxleobis

mier 2003 wlis ianvarSi baqo-Tbilisi-jeihanis proeqtis menejeris ed jonsonis

saxelze gagzavnili werili, sadac soflis mosaxleoba iTxovs saTibi da saZovari

miwebisaTvis gasacemi kompensaciis Caricxvas saTemo organizaciis angariSze.

12 Resettlement Action Plan, Part B, Azeraijan, Compensation Framework and Land Acquisition in Azerbaijan; Chapter 5.2.3.2

Page 13: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

12

saTemo organizaciebis Seqmnaze saubari aseve dawyebulia walkis raionis im

soflebSi, sadac baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenis 44-metrian samSeneblo

derefanSi moqceulia saerTo sargeblobis saTibi da saZovari miwebi.

sakiTxis Seswavlam aCvena, rom mosaxleobas, xSir SemTxvevaSi, saTib da saZovar

miwebze kompensaciis miRebis mizniT saTemo organizaciebis Seqmnas sTavazoben

rogorc adgilobrivi mmarTvelobis organoebis, ise saqarTvelos navTobis

saerTaSoriso korporaciis warmomadgenlebi, Tumca, Cveni azriT, saTib da saZovar

miwebTan dakavSirebiT probleba am gziT ver mogvardeba, radgan rogorc

gamokvleviT dadginda, es miwebi kvlav rCeba saxelmwifos sakuTrebaSi da ar

warmoadgens kavSiris organizaciuli formiT Seqmnili saTemo organizaciebis

kuTvnilebas. teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis

mixedviT ki, imis gamo, rom saTemo organizacia ar aris am miwis mesakuTre, is bTj

milsadenis kompaniisagan ver miiRebs kompensacias.

5. darRveviT gacemuli miwebi

saTemo organizaciebis SeqmnasTan erTad, Tavi iCina miwasTan dakavSirebiT

Cadenilma iseTma darRvevebma, romelic manamde ucnobi iyo saTibi da saZovari

miwebiT mosargebleTaTvis.

aRmoCnda, rom is saTibi da saZovari miwebi, romelTa sanacvlodac, kompensaciis

miRebis mizniT iqmneba saTemo organizaciebi, saqarTvelos kanonmdeblobis

darRveviT ijariT iqna gacemuli kerZo pirebze.

axalcixis raionis sofeli sayuneTi

axalcixis raionis sofel sayuneTSi Seqmnili situacia sakmaod sagangaSoa. soflis

mosaxleobisaTvis saTemo organizaciis Seqmnis procesSi cnobili gaxda, rom is

saTibi da saZovari miwebi, romlis sanacvlodac sofeli iTxovs kompensaciis miRebas,

maTgan malulad ijariT aqvs aRebuli Tavad agaris sakrebulos Tavmjdomares.

soflisaTvis aseve naTeli gaxda, rom teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan

dadebuli xelSekrulebis mixedviT, mxolod agaris sakrebulos Tavmjdomare

(rogorc miwis mosargeble) miiRebda bTj milsadenis kompaniisagan mosavlis

kompensacias.

aRniSnul darRvevasTan dakavSirebiT, soflis mosaxleobam Tavisi uaryofiTi

damokidebuleba 2003 wlis 22 ianvars centraluri magistralis gadaketviT gamoxata.

aRniSnuli sakiTxis Seswavlam aCvena, rom sofel sayuneTis saTibi da saZovari

miwebis ijariT gacema 1999 wels moxda “saxelmwifo sakuTrebaSi arsebuli sasoflo-

sameurneo miwis ijariT gacemis wesis Sesaxeb” saqarTvelos prezidentis 1998 wlis 2

agvistos # 446 brZanebulebis moTxovnebis darRveviT.

darRvevis arsi imaSi mdgomareobs, rom saqarTvelos prezidentis 1998 wlis 2

agvistos # 446 brZanebulebis Tanaxmad, miwis ijariT gacema unda momxdariyo

sajarod, konkursis wesiT, ris Sesaxebac adgilobrivi mmarTvelobis organos

informacia unda miewodebina soflis mosaxleobisaTvis. aRniSnul faqts, soflis

mosaxleobis mier mowodebuli informaciis Tanaxmad, adgili ar hqonia.

Cadenili darRvevis gaxmaurebis Tavidan acilebis mizniT, agaris sakrebulos

Tavjdomarem Tavad SesTavaza sofel sayuneTis mosaxleobas saTemo organizaciis

Seqmna da dapirda bTj milsadenis kompaniisagan miRebuli Tanxis am organizaciis

sabanko angariSze Caricxvas.

Page 14: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

13

sofel sayuneTis mosaxleobam, didi sixaruliT miiRo agaris sakrebulos

Tavmjdomaris winadadeba da sofelSi umokles vadaSi Seiqmna saTemo organizacia,

Tumca unda aRiniSnos, rom sakrebulos Tavjdomaris mier valdebuleba danapirebis

Sesrulebis Taobaze werilobiT ar iqna aRebuli, ris gamoc, ar arsebobs misi

mxridan valdebulebis Sesrulebis garantia.

axalcixis raionis sofeli Tiseli

analogiuri darRvevis faqti dafiqsirebul iqna axalcixis raionis sofel TiselSi,

sadac soflis saTibi da saZovari miwebi, romliTac soflis mosaxleoba wlebis

ganmavlobaSi sargeblobda da ixdida gadasaxads (risi damadasturebeli

dokumentebic maT gaaCniaT), soflisagan malulad, ijariT iqna gacemuli kerZo

pirebze adgilobrivi mmarTvelobis organos mier.

borjomis raionis soflebi sakire da taZrisi

adgilobrivi mmarTvelobis organos mier soflisagan malulad saTibi da saZovari

miwebis ijariT gacemis faqti aseve, aRmoCenil iqna borjomis raionis soflebSi

sakire da taZrisi. aRniSnuli faqti soflebis mosaxleobisaTvis cnobili mxolod mas

Semdeg gaxda, rodesac maT aRniSnul miwebTan dakavSirebiT gamoTqves kompensaciis

miRebis survili da Tanxis miRebis mizniT, daiwyes saTemo organizaciis Seqmna.

gardabnis raionis sofeli axali samgori

darRveviT gacemul miwebTan dakavSirebiT, unda aRiniSnos gardabnis raionis sofel

axal samgorSi Seqmnili situaciis Taobazec. Cvens xelT arsebuli informaciiT, baqo-

Tbilisi-jeihanis navTobsadeni gaivlis soflis saZovrebze, romliTac soflis

mosaxleoba wlebis ganmavlobaSi sargeblobda.

imisaTvis, raTa gaerkviaT, Tu sad Cairicxeboda bTj milsadenis kompaniis mier

saxelmwifo sakuTrebaSi arsebuli saZovari miwebisaTvis gacemuli kompensacia,

soflis mosaxleobam werilobiT mimarTa gardabnis raionis gamgeobas. aRniSnuli

sakiTxis Taobaze soflis mosaxleobam, 2002 wlis 7 noembers raionis gamgeobisagan

miiRo pasuxi, romlis Tanaxmadac: “saZovrebze gatarebuli milsadenebisaTvis

anazRaurebis Tanxebi Caricxuli iqneba soflis sakrebulos gamgeobis biujetSi da

misi gamoyenebis miznobrioba gadawydeba soflis mosaxleobasTan SeTanxmebiT”.

soflis mosaxleoba yuradRebas amaxvilebs miwis gamoyofis darRvevebis Sesaxeb,13 da

acxadebs rom soflis saZovrebi ijariT gacemulia kerZo pirebze. sakiTxis garkvevis

mizniT, sofel axali samgoris mosaxleobam 2003 wlis 10 Tebervals gancxadebiT

mimarTa qvemo qarTlSi saqarTvelos prezidentis saxelmwifo rwmunebuls baton

levan mamalaZes, gardabnis raionis gamgebels baton nugzar feriaSvils da sofel

axali samgoris gamgebels baton guram qavTaraZes, Tumca gancxadebaze maT dRemde ar

miuRiaT pasuxi.

soflis aRSfoTebulma mosaxleobam sakiTxis garkvevis mizniT 2003 wlis 14

Tebervals soflis centraluri gza gadaketa. maT aseve, gancxadeba Seitanes

saqarTvelos parlamentSi. sakiTxi 2003 wlis 10 aprils ganxilul iqna fraqcia “XXI

saukunis” mier, romlis warmomadgeblebi, sakiTxis adgilze Seswavlis mizniT,

sofelSic brZandebodnen.

aqve unda aRiniSnos, rom sofel axali samgoris saZovari miwebis kerZo pirebze

ijariT gacemis faqts kategoriulad uaryofs soflis gamgebeli. is aRniSnavs, rom

13 Path of Pipeline, Part Three:Disgust, Distrust and Death Threats, March 5-11, 2003, Village Voice, www.villagevoice.com

Page 15: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

14

saZovari miwebi kvlav saxelmwifos sakuTrebaSia da Tanxa, romelic bTj milsadenis

kompaniis mier gaicema saZovar miwebze, Cairicxeba sakrebulos angariSze da

moxmardeba soflis saWiroebebs. amJamad mimdinareobs sakiTxis Seswavla

saparlamento fraqciis mier.

gardabnis raionis sofeli qarTagla

aseve, unda aRiniSnos gardabnis raionis sofel qarTaglaSi miwasTan dakavSirebiT

wamoWrili problemis Taobaze. rogorc gairkva, sofel qarTaglas sasoflo-

sameurneo daniSnulebis 131 heqtari miwis nakveTi moqceulia gardabnis raionis

sofel jandaris administraciul sazRvarSi. nakveTi moqceulia baqo-Tbilisi-

jeihanis 44-metrian samSeneblo derefanSi.

sofel qarTaglas adgilobrivi mmarTvelobis organo didi imediT elodeboda bTj

milsadenis kompaniis mier maTdami daqvemdebarebul miwis nakveTze gamoyofili

sakompensacio Tanxis adgilobriv biujetSi Caricxvas, raTa miRebuli Tanxa

moxmareboda soflis problemebis mogvarebas. samwuxarod, sofel qarTaglas

gamgeobis mier gamorkveul iqna, rom aRniSnuli nakveTi kerZo pirebze ijariT iqna

gacemuli sofel jandaris adgilobrivi mmarTvelobis organos mier, risi uflebac

sofel qarTaglas adgilobrivi mmarTvelobis organos azriT, maT ar hqondaT,

radgan aRniSnuli miwis nakveTi sofel qarTaglas adgilobrivi mmarTvelobis

organos daqvemdebarebaSia.

borjomis raionis daba andeziti

saxelmwifo miwebis ijariT ukanonod gacemasTan dakavSirebiT wamoWrili sakiTxebis

SeswavliT aseve gamoirkva, rom saxelmwifos mier ar iqna Sesrulebuli teritoriis

mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis danarTi 2-is 1.4 muxliT

aRebuli valdebuleba, romlis Tanaxmad, xelSekrulebis ZalaSi Sesvlis dRidan

TxuTmeti (15) Tvis ganmavlobaSi ar unda momxdariyo miwebis ijariT gacema.

amgvar SemTxvevas adgili hqonda borjomis raionis daba andezitSi, sadac gairkva,

rom borjom-bakurianis satyeo meurneobis mier saxelmwifo tyis fondis sasoflo-

sameurneo daniSnulebis miwa, romelic amJamad moqceulia baqo-Tbilisi-jeihanis

navTobsadenis 44-metrian samSeneblo derefanSi, 2001 wels ijariT iqna gacemuli

sofelze xuTi wlis vadiT, risi uflebac teritoriis mflobeli qveynis

mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis danarTi 2-is 1.4 muxlis Tanaxmad, mas ar

hqonda.

daba andezitis mosaxleoba, romelic ar flobs srulad informacias navTobsadenTan

dakavSirebiT, Civis, rom navTobsadenze saubris dawyebis Semdeg, borjom-bakurianis

satyeo meurneobam arsebuli ijaris xelSekruleba gaauqma im mizeziT, rom

xelSekruleba ar iyo registrirebuli sajaro reestrSi da aseve ar iyo

damowmebuli notariusis mier, rac Cveni azriT, saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis

593-e muxlis Tanaxmad,14 ar SeiZleba ganixilebodes sasoflo-sameurneo daniSnulebis

miwis ijaris xelSekrulebis gauqmebis safuZvlad.

dabis mosaxleobam, romelic ijaris xelSekrulebis gauqmebis Semdeg saZovari miwis

gareSe darCa, problemis mogvarebis mizniT, 2003 wlis 3 aprils mimarTa

saqarTvelos navTobis saerTaSoriso korporaciis prezidents, baton giorgi

Wanturias. aRniSnuli gancxadebiT 2003 wlis 4 aprils aseve mimarTa borjomis

14 ix. sa qarTvelos samoqalaqo kodeqsi; wigni mesame “kerZo nawili”, kari pirveli, nawili meore, Tavi

meeqvse “sasoflo-sameurneo miwis ijara”

Page 16: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

15

raionis gamgebels baton zaza joxaZes. daba andezitis mier wamoWrili sakiTxi

amJamad Seswavlis stadiaSia.

6. “miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo baqo-Tbilisi-

jeihanisa da samxreT kavkasiis milsadenebisaTvis”

miwis SeZenisa da kompensaciis procesis warmarTvis mizniT, bTj milsadenis kompaniis

mier momzadebul iqna “saqarTveloSi miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo

baqo-Tbilisi-jeihanisa da samxreT kavkasiis milsadenebisaTvis” (SemdgomSi

saxelmZRvanelo). masSi mokled aris aRwerili navTobsadenis mSeneblobisaTvis

saWiro miwis nakveTebis SeZenisa da kompensaciis procesi da sakompensacio Tanxis

gamoTvlis meqanizmi da odenoba. dokumenti efuZneba teritoriis mflobeli qveynis

mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis danarTi 2-iT gansazRvrul debulebebs.

kerZod, saxelmZRvanelos mixedviT:

• mesakuTres gadaecema kompensacia, romelic Seicavs miwis Sesasyid fassa da

erTi wlis mosavlis Rirebulebas; xolo

• mosargebles (moijareebs) aunazRaurdeba, im sami wlis mosavlis Rirebuleba,

romelsac is dakargavs proeqtis mSeneblobis gamo.

unda aRiniSnos, rom saxelmZRvaneloSi Zalze arasrulyofilad da mkiTxvelisaTvis

naklebad gasagebi eniT aris aRwerili miwis SeZenisa da kompensaciis procedura, ris

gamoc igi ver awvdis miwis mesakuTreebsa da mosargebleebs detalur informacias

mimdinare procesSi maTi uflebebisa da movaleobebis Sesaxeb.

amavdroulad, yuradsaRebia is garemoebac, rom saxelmZRvanelos gavrceleba baqo-

Tbilisi-jeihanis milsadenis gaswvriv ganlagebul dasaxlebebSi moxda dagvianebiT,

miwis nakveTebis inventarizacia/Semowmebis Catarebis Semdeg. saxelmZRvanelos

arqonis gamo, arc mosaxleobas da arc adgilobrivi mmarTvelobis organoebs

aranairi warmodgena ar hqondaT Casatarebeli procesis miznisa da daniSnulebis

Taobaze (rac dadasturda savele gasvlebisas) da rac mTavaria, miwis mesakuTreebi

da mosargebleebi ar flobdnen informacias mimdinare procesSi maTi uflebebisa da

movaleobebis Sesaxeb. aRsaniSnavia isic, rom “gansaxlebis samoqmedo gegma”

gamoqveynebul iqna mxolod 2003 wlis ianvarSi. is daurigda mxolod adgilobrivi

xelisuflebis organoebs da misi sajaro ganxilvebi ar Catarebula.

7. miwis inventarizacia/Semowmeba

aRsaniSnavia, 44-metrian samSeneblo derefanSi moqceuli miwis nakveTebis

inventarizacia/Semowmeba navTobsadenis marSrutis gaswvriv mdebare yvela raionSi

darRvevebiT Catarda.

magaliTisaTvis, ganvixiloT, Tu rogor ganxorcielda TeTri wyaros raionSi 44-

metrian samSeneblo derefanSi moqceuli miwis nakveTebis inventarizacia/Semowmeba.

miwis sakiTxebze momuSave proeqtis miwis SeZenis jgufis mier, romlis

SemadgenlobaSic aseve Sedian saqarTvelos miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis

asociaciis wevrebi, inventarizacia/Semowmeba Semdegnairad Catarda - mesakuTre da

mosargeble jgufis TxovniT gadioda mis miwis nakveTze, mas nakveTis fonze uRebdnen

suraTs da SemdgomSi, xels awerinebdnen misTvis ucnob dokumentze.

dokumentis Sinaarsi gamokiTxul miwis mesakuTreTa da mosargebleTa

umravlesobisaTvis ucnobi iyo, radgan rogorc sakiTxis Seswavlam aCvena, proeqtis

miwis SeZenis jgufma maT ar misca am dokumentis anu sainventarizacio SeTanxmebis

Page 17: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

16

gacnobis saSualeba, im mizeziT TiTqos: “masSi araferi ewera iseTi, rac maT

daainteresebdaT!”.15

aseve unda aRiniSnos, rom miwis SeZenis jgufma, arcerT miwis mesakuTres da

mosargebles ar dautova sainventarizacio SeTanxmebis asli, romelic

saxelmZRvanelos Tanaxmad, kompensaciis gamoTvlis safuZvels warmoadgens.

aRniSnul faqtTan dakavSirebiT, asociacia “mwvane alternativa”-s mier werilebi

gaegzavnaT saqarTvelos miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis asociacias, baqo-

Tbilisi-jeihanis milsadenis proeqtis menejers baton ed jonsons da saqarTvelos

navTobis saerTaSoriso korporaciis prezidents baton giorgi Wanturias, sadac

daisva 44-metrian samSeneblo derefanSi moqceuli miwis nakveTebis mesakuTreebisa da

mosargebleebisaTvis sainventarizacio SeTanxmebis aslis datovebis sakiTxi.

samwuxarod, asociaciis werils mxolod miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis

asociacia gamoexmaura. asociaciis mier sainventarizacio SeTanxmebis aslis

datovebis moTxovna “saintereso azrad” iqna Sefasebuli da yuradReba iqna

gamaxvilebuli mesakuTrisaTvis gagzavnili “SeTavazebis paketisa” da miRweuli

SeTanxmebis aslebis datovebaze. Tumca unda aRiniSnos, rom axalcixis raionSi

darigebuli “SeTavazebis paketebi” ar moicavda mesakuTreTa mier xelmoweril

sainventarizacio SeTanxmebis asls. xelmowerili dokumentis asli miwis

mesakuTreebs mxolod mogvianebiT daurigdaT.

miwis nakveTebis inventarizacia/SemowmebasTan dakavSirebiT, unda aRiniSnos

borjomis raionis sofel cixisjvarSi Seqmnili situaciis Taobazec. soflis

mosaxleobis garkveuli nawilisaTvis gaurkvevelia, Tu rogor ganxorcielda

inventarizaciis procedura maSin, roca miwis mesakuTreTa didma nawilma, saerTod

ar icis misi miwis nakveTis realuri adgilmdebareoba da eWvs gamoTqvams procesis

darRvevebiT Catarebis Taobaze.

inventarizaciis procesis darRvevebiT Catarebis faqts adasturebs borjomis

raionis yofili gamgebelic,16 romelic aRniSnavs rom “miwis mflobelTa siaSi iseTi

xalxi¥aRmoCnda, romelic saerTod ar unda yofiliyo iq”. misi gancxadebiT, amJamad

miwasTan dakavSirebuli maqinaciebis gamo, prokuraturaSi saqmea aRZruli sami

sakrebulos Tavmjdomaris mimarT.17

mosavlis kompensacia

miwis nakveTebis inventarizacias ukavSirdeba aseve mosavlis kompensaciasTan

dakavSirebuli problema. magaliTisaTvis unda aRiniSnos TeTri wyaros raionSi

arsebuli situacia. imdenad, ramdenadac miwis inventarizaciis procesi am raionSi

Catarda 2002 wels, xolo miwis SeZenis procesi jer kidev sawyis stadiazea (anu miwis

inventarizaciasa da mis realur SeZenas Soris sakmaod didi dro gavida), 44-metrian

samSeneblo derefanSi moqceuli miwis nakveTebis mesakuTreebisaTvis gaugebaria,

miiReben, Tu ara kompensacias inventarizaciis Semdeg daTesil sagazafxulo

xorbalze.

15 interviuebi 2002 wlis 18 noembers q. TeTri wyaros macxovreblebTan 16 borjomis raionis gamgebeli batoni zaza joxaZe 2003 wlis 28 maiss gaTavisuflebul iqna dakavebuli

Tanamdebobidan. misi gaTavisuflebis oficialur mizezad dasaxelebul iqna is garemoeba, rom raionis

gamgebeli ewinaaRmdegeboda bTj navTobsadenis gatarebas borjomis raionSi. 17 gazeTi “24 saaTi”, 2003 wlis 30 maisis #146(358), “kabinetianma kriminalebma majobes: gamgeblobidan

gaTavisufleba ki damarcxebad ar mimaCnia”

Page 18: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

17

sakiTxis Seswavlam aCvena,18 rom arsebuli situaciis gamomwvevi mizezi gaxda is, rom

miwis SeZenis jgufma ar Cautara saTanado konsultacia miwis mesakuTreebs

inventarizaciis procesis daniSnulebis Taobaze da ar ganumarta maT, rom “im

mesakuTres, romelzedac moxdeba zegavlena, erTjeradad gadaexdeba erTi sezonis

mosavlis gadasaxadi, vinaidan mesakuTres gadaexdeba Tanxa miwis SesyidvisaTvis

xolo, kompensacia moxdeba mxolod im kulturisaTvis, romelic dafiqsirebuli iqna

inventarizaciis dros”.19

8. “darCenili nakveTi” da “narCeni miwa”

bTj milsadenis kompaniis mier gamocemuli saxelmZRvanelo ganasxvavebs miwis e.w.

“darCenil nakveTs” da “narCen miwas”. imdenad, ramdenadac samSeneblo derefani miwis

zogierT nakveTs Suaze kveTs, SesaZlebelia, rom samSeneblo derefanis orive mxares

darCes miwis mcire zomis nakveTebi, romelic ar gamoiyeneba navTobsadenis

mSeneblobisas. “darCenili nakveTi” saxelmZRvanelos mixedviT, ganimarteba rogorc

miwis is nakveTi, romelzec sasoflo-sameurneo saqmianoba SesaZlebelia gagrZeldes.

“narCeni miwa” ki ganmartebulia, rogorc araekonomiuri nakveTi, romelic “SesaZloa

metismetad mcire iyos misi kultivirebis ekonomikuri RirebulebisTvis, an

samSeneblo derefnis gadakveTiT misasvleli SesaZloa gaumarTlebad SezRuduli

iyos”. bTj milsadenis kompania iTvaliswinebs amgvari “narCeni miwisTvis”

kompensaciis gacemas, Tumca dasZens, rom “esa Tu is nakveTi “narCenia” Tu ara

gadawydeba yovel konkretul SemTxvevaSi”.20 aRsaniSnavia, rom saxelmZRvaneloSi

araferia naxsenebi imis Taobaze, Tu ra meTodebiT da vin (miwis

mesakuTrem/mosargeblem, Tu miwis SeZenis jgufma) unda daadginos an daamtkicos

miwis nakveTi “narCenia” Tu “darCenili”.

yuradsaRebia is garemoeba, rom “SeTavazebis paketis” miRebis Semdeg miwis

mesakuTreebisa da mosargebleebisaTvis yvelaze mwvave sakiTxi gaxda 44-metrian

samSeneblo derefnis orive mxares darCenili “narCeni” Tu “darCenili” miwis

nakveTze kompensaciis miRebis sakiTxi. magaliTisaTvis unda aRiniSnos, rom TeTri

wyarosa da axalcixis raionebSi miwis mesakuTrebi dRemde uSedegod cdiloben

gaarkvion, ekuTvniT, Tu ara maT kompensacia 44-metrian samSeneblo derefanis gareT

darCenili nakveTis umniSvnelo nawilze.

aRsaniSnavia isic, rom zogierTi miwis mesakuTre/mosargeble, gaurkveveli wyarodan

miRebuli informaciis safuZvelze, imedovnebs, rom “narCeni” Tu “darCenili” miwis

nakveTis sakiTxs sabolood gadaWris bTj milsadenis kompaniis mSeneblobis

kontraqtori navTobsadenis mSeneblobis procesSi. Tumca, unda aRiniSnos, rom arc

saxelmZRvanelo da arc “gansaxlebis samoqmedo gegma” ar iTvaliswinebs amgvari

valdebulebis bTj milsadenis kompaniidan mSeneblobis kontraqtorze gadakisrebas.

9. 500-metriani dacvis zona

miwis Sesyidvisa da kompensaciis dawyebamde bTj milsadenis kompanias kompensaciis

miRebasTan dakavSirebiT araerTxel mimarTa navTobsadenis 500-metrian dacvis

zonaSi moqceulma mosaxleobam. maTTvis saxelmZRvanelodan cnobili gaxda, rom

navTobsadenis 44-metrian samSeneblo derefnis orive mxares vrceldeba 500-metriani

dacvis zona, sadac sxvadasxva saxis saqmianobis ganxorcielebaze wesdeba mTeli rigi

SezRudvebi.

18 interviu 2003 wlis 18 marts q. TeTri wyaros macxovreblebTan 19 “saqarTveloSi miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo baqo-Tbilisi-jeihanisa da samxreT

kavkasiis milsadenebisaTvis”; Tavi 3 “kompensaciis gamoangariSeba”, qveTavi “kompensacia sasoflo-

sameurneo kulturebisaTvis”. 20 “saqarTveloSi miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo baqo-Tbilisi-jeihanisa da samxreT

kavkasiis milsadenebisaTvis”; Tavi “miwis sakuTreba da gamoyeneba”

Page 19: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

18

dacvis zonaSi moqceul mosaxleobasTan arasakmarisi konsultaciis Sedegia is, rom

isini dRemde imyofebian gaurkvevel situaciaSi. maT ar ician ekuTvniT, Tu ara raime

saxis kompensacia zonaSi dawesebuli SezRudvebis gamo. aRniSnul sakiTxTan

dakavSirebiT gardabnis raionis sofel axali samgoris mosaxleobam 2003 wlis 8

Tebervals werilobiT mimarTa rogorc saqarTvelos navTobis saerTaSoriso

korporacias, ise kompania briTiS petroliums, magram maT dRemde ar miuRia pasuxi

maTTvis saWirboroto sakiTxze.

10. miwis Sesyidvis fasi

bTj milsadenis kompaniis mier miwis SeZenisa da kompensaciis gacemis dawyebasTan

erTad irkveva, rom miwis mesakuTreebi ar arian kmayofili kompaniis mier maTTvis

SeTavazebuli miwis safasuriT, romelic gansazRvrulia saxelmZRvanelos danarTiT.

saxelmZRvanelos Tanaxmad, saqarTveloSi miwis fasi dadgenil iqna Semdegi saxis

informaciis safuZvelze:

• proeqtebis mier mopovebuli “informacia, miwis yidva-gayidvebis Sesaxeb, bolo

drois garigebebis safuZvelze im raionebSi, sadac milsadeni gaivlis”;

• proeqtebis mier daqiravebuli auditoruli firmebis mier dadgenili miwis

nakveTebis Rirebulebis fasebi;

• “sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis arasasoflo-sameurneo mizniT

gamoyofisas sanacvlo miwis aTvisebis Rirebulebisa da miyenebuli zianis

anazRaurebis Sesaxeb” saqarTvelos 1997 wlis 2 oqtombris kanonSi mocemuli

cxrilebi.

imis gamo, rom saxelmZRvanelo ar Seicavs im auditorul firmaTa CamonaTvals,

romlebmac monawileoba miiRes miwis fasis dadgenaSi, miwis mesakuTreebs eWvi

eparebaT dadgenili miwis fasis sisworeSi. miwis mesakuTreebi aseve miuTiTeben miwis

SesyidvasTan dakavSirebiT, maTTan Catarebul arasakmaris konsultaciaze.

magaliTisaTvis, unda aRiniSnos q. rusTavSi Seqmnili situaciis Taobaze, sadac bTj

milsadenis kompania cdilobs binaTmSeneblobisaTvis gankuTvnili miwis nakveTebi

SeiZinos sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis TiTqmis Tanabar fasSi. 44-metrian

samSeneblo derefanSi moqceuli binaTmSeneblobisTvis gankuTvnili nakveTebis

mesakuTreebi SeSfoTebulni arian SeTavazebuli miwis safasuriT. maTTvis

absoluturad gaugebaria, Tu rogor iqna dadgenili kompania “briTiS petroleumis”-

is mier saxelmZRvaneloSi warmodgenili q. rusTavis binaTmSeneblobis

nakveTebisaTvis gansazRvruli tarifi 1 kv. m - 7,82 lari. maT miaCniaT, rom kompania

“briTiS petroleumis”-is mier warmodgenili miwis fasiT, xdeba maTi, rogorc miwis

mesakuTreebis, “uflebebis abuCad agdeba da maT diskriminaciul mdgomareobaSi

Cayeneba”.21

q. rusTavis binaTmSeneblobis nakveTebis mesakuTreebi iTxoven miwis fasis gazrdas.

aRniSnuli moTxovniT 2003 wlis 29 aprils maT werilobiT mimarTes baqo-Tbilisi-

jeihanis milsadenis proeqtis menejers baton ed jonsons da saqarTvelos navTobis

saerTaSoriso korporaciis prezidents baton giorgi Wanturias.

21 q. rusTavSi mcxovreb miwis mesakuTreTa 2003 wlis 29 aprilis gancxadeba baqo-Tbilisi-jeihanis

navTobsadenis proeqtis menejeris baton ed jonsonis saxelze

Page 20: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

19

11. miwis SeZenisa da kompensaciis xelSekrulebebi

miwis SeZenisa da kompensaciis procesSi bTj milsadenis kompania iyenebs sami saxis

xelSekrulebas:

• nasyidobis xelSekruleba (formdeba bTj milsadenis kompaniasa da miwis

nakveTis mesakuTres Soris);

• milsadenTan dakavSirebuli aucilebeli gzis uflebis miniWebis Sesaxeb

xelSekruleba (formdeba bTj milsadenis kompanias, gamgeobasa da moijares

Soris); da

• milsadenTan dakavSirebuli aucilebeli gzis uflebis miniWebis Sesaxeb

xelSekruleba (formdeba bTj milsadenis kompaniasa da gamgeobas Soris).

nasyidobis xelSekrulebis safuZvelze (ix. danarTi), baqo-Tbilisi-jeihanis

milsadenis kompania (saqarTvelo)22 xdeba miwis Sesabamisi nakveTis sruluflebiani

mesakuTre, magram mas saxelmZRvanelos Tanaxmad, aRebuli aqvs valdebuleba, romlis

mixedviTac: “mSeneblobis damTavrebis Semdeg, im miwis garda, romelic saWiro iqneba

mudmivi miwiszeda nagebobebisaTvis, garkveuli usafrTxoebis SezRudvebis dacvis

moTxovniT, Tavdapirvel mesakuTreebs da mosargebleebs miecemaT im miwiT

sargeblobis ufleba, romelic maT manamde hqondaT dakavebuli”. amasTan

“usafrTxoebis SezRudvebi romlebic exeba 44-metrian samSeneblo derefans, Setanili

iqneba im xelSekrulebebSi romelic daideba miwis

mesakuTreebTan/mosargebleebTan”.23

aqve unda aRiniSnos, rom miwis mesakuTreebi ar floben informacias aRniSnulTan

dakavSirebiT imdenad, ramdenadac saxelmZRvaneloSi aRniSnuli sakiTxi Zalze

zogadadaa ganxiluli da arc bTj milsadenis kompaniis mier momzadebuli nasyidobis

xelSekruleba ar Seicavs debulebebebs miwis nakveTis garkveuli SezRudvebiT

sargeblobis uflebiT mesakuTrisaTvis dabrunebis Sesaxeb.

zemoaRniSnuli sakiTxi SedarebiT vrclad aris ganxiluli “gansaxlebis samoqmedo

gegmaSi”, magram masSi warmodgenili informacia xelSekrulebis Taobaze

miuwvdomeli aRmoCnda miwis mesakuTreebisaTvis, radgan, rogorc gairkva

“gansaxlebis samoqmedo gegma” bTj milsadenis kompaniis mier darigebul iqna

mxolod adgilobrivi mmarTvelobis organoebisaTvis.

miwis kerZo mesakuTreebTan nasyidobis xelSekrulebis dadebis mizezad gegmaSi

dasaxelebulia is faqti, rom Turme, “qarTul kanonmdeblobaSi ar arsebobs iseTi

iuridiuli reJimi, romelic proeqts mianiWebs sakuTrebis uflebebze nakleb

uflebebs da uzrunvelyofs dacvis im xarisxs, romelic “baqo-Tbilisi-jeihanis

milsadenis kompaniis” mier milsadenis usafrTxo eqsploataciis da teqnikuri

momsaxurebisTvis moiTxoveba”.24 amasTan, “gansaxlebis samoqmedo gegmaSi”

aRniSnulia, rom “amJamad mimdinareobs qarTul kanonmdeblobaSi cvlilebebis

Setana, romelic proeqts mianiWebs aucilebeli kontrolis xarisxs da amave dros

Tavdapirvel mesakuTreebs daubrunebs miwaze sakuTrebis da sargeblobis uflebas”.25

22 baqo-Tbilisi-jeihanis milsadenis kompania (saqarTvelo) saqarTveloSi registraciaSi gatarebulia q.

Tbilisis vake-saburTalos raionuli sasamarTlos mier 2002 wlis 27 seqtembers, registraciis #5/8-138. 23 “saqarTveloSi miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo baqo-Tbilisi-jeihanisa da samxreT

kavkasiis milsadenebisaTvis”; Tavi “miwis sakuTreba da gamoyeneba”, qveTavi “kerZo miwiT sargeblobis

ganaxleba”. 24 “gansaxlebis samoqmedo gegma: baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadeni: saqarTvelo” nawili 2 “proeqtis

aRwera”, Tavi 2.7 “miwaze moTxovnebis Sejameba” 25 “gansaxlebis samoqmedo gegma: baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadeni: saqarTvelo” nawili 2 “proeqtis

aRwera”, Tavi 2.7 “miwaze moTxovnebis Sejameba”

Page 21: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

20

sakiTxisadmi amgvari midgoma arasworad da miuRebelad migvaCnia. imdenad

ramdenadac, Tu yoveli proeqtis ganxorcielebisas daismeba saqarTvelos

kanonmdeblobaSi cvlilebebis Setanis sakiTxi, mxolod da mxolod imitom, rom

proeqtis ganmaxorcielebel kompanias, garkveuli mizezebis gamo, ar surs gamoiyenos

kanonmdeblobiT dadgenili moTxovnebi, es namdvilad ar migviyvans saxarbielo

Sedegebamde. miTumetes, rom saqarTvelos samoqalaqo kanonmdebloba, sakmarisad

srulyofilia imisaTvis, rom masSi moiZebnos bTj milsadenis kompaniisTvis misaRebi

samarTlebrivi reJimi.

kerZod, nacvlad saqarTvelos kanonmdeblobaSi cvlilebebis Setanisa, baqo-Tbilisi-

jeihanis milsadenis kompanias, 44-metrian samSeneblo derefanSi moqceul miwaze

uflebis mosapoveblad SeeZlo gamoeyenebina saqarTvelos samoqalaqo kodeqsiT

gaTvaliswinebuli aRnagobis forma. aRnagobis safuZvelze, samSeneblo derefanSi

moqceuli miwis nakveTebi bTj milsadenis kompanias sargeblobaSi gadaecemoda 59

wlis vadiT ise, rom mas eqneboda “am nakveTebze an mis qveS raime nagebobis

aRmarTvis ufleba, aseve am uflebis gasxvisebis, memkvidreobiT gadacemis, Txovebis,

gaqiravebis ufleba”.26 problema, am SemTxvevaSi, SesaZloa yofiliyo is, rom

aRnagobis uflebis vada (59 weli) erTi wliT naklebia teritoriis mflobeli qveynis

mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis moqmedebis vadaze (60 weli),27 magram

saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi, mxareTa Soris gaformebuli aRnagobis

xelSekrulebis vadis gasvlis Semdeg ar krZalavs imave mxareebs Soris analogiuri

Sinaarsis mqone xelSekrulebis gaformebas.

aRniSnulidan gamomdinare, Cveni azriT, aRnagobis ufleba sruliad xelsayreli unda

yofiliyo bTj milsadenis kompaniis mier proeqtis ganxorcielebis miznebis

misaRwevad. Cvens gansakuTrebul gancvifrebas iwvevs is garemoebac, rom azerbaijanis

respublikaSi bTj milsadenis kompania 44-metrian samSeneblo derefanSi moqceul

nakveTebze uflebis mopovebis mizniT, kerZo mesakuTreebTan aformebs ijaris

xelSekrulebas.28 amdenad, gaugebaria, saqarTvelos SemTxvevaSi, ratom ver moiZebna

miwis nakveTebis Sesyidvis nacvlad miwaze uflebis mopovebis sxva ufro Sesaferisi

forma. aRniSnulTan dakavSirebiT, yuradsaRebia isic, rom miwis mesakuTreTa

uflebebis dacvis asociaciis gancxadebis Tanaxmad,29 bTj navTobsadenis

mSeneblobisaTvis miwis nakveTebis Sesyidva (da ara sxva formis gamoyeneba) iyo

saqarTvelos mTavrobis, maT Soris saqarTvelos navTobis saerTaSoriso

korporaciis kategoriuli moTxovna.

12. eqspropriacia (sakuTrebis CamorTmeva)

im SemTxvevaSi, Tu miwis mesakuTresa da bTj milsadenis kompanias Soris

molaparakeba miwis nakveTis Sesyidvis Taobaze warumateblad damTavrdeba, bTj

milsadenis kompanias ufleba aqvs gamoiyenos eqspropriaciis ufleba, romelic mas

teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekrulebis 4.1 (iii)

muxlis safuZvelze mieniWa. qonebis eqspropriaciis meqanizmi da savaldebulo

moTxovnebi saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis safuZvelze, gansazRvrulia

“aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb”

saqarTvelos 1999 wlis 23 ivlisis organuli kanoniT, romlis Tanaxmad,

eqspropriaciis uflebis miniWeba xdeba saqarTvelos prezidentis brZanebulebiTa da

sasamarTlos gadawyvetilebiT. amavdroulad, saqarTvelos konstituciiTa da

26 ix. saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi, muxli 233 27 ix. teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan dadebuli xelSekruleba, muxli 3 28 Resettlement Action Plan, Part B Azeraijan, Compensation Framework and Land Acquisition in Azerbaijan; Chapter 5.4.2 – Private Land Acquisition 29 interviu miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis asociaciis direqtorTan baton jaba ebanoiZesTan, 2003

w. 16 maisi

Page 22: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

21

organuli kanoniT sakuTrebis CamorTmeva gaTvaliswinebulia mxolod kanonis

safuZvelze dadgenili saTanado anazRaurebiT.

gamokiTxvebma cxadyo, rom miwis mesakuTreebsa da mosargebleebs ar gaaCniaT

informacia imis Taobaze, Tu ras niSnavs eqspropriacia da rogor xdeba misi

ganxorcieleba, rac kidev erTxel miuTiTebs wina TavebSi xsenebuli

saxelmZRvanelos arasrulyofilebaze. Cveni azriT, saxelmZRvaneloSi

eqspropriaciis sakiTxi iseve detalurad unda yofiliyo ganxiluli, rogorc es

mocemulia magaliTad TurqeTSi miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvaneloSi30,

ris safuZvelzec Tavidan iqneboda acilebuli 2002 wlis 18 noembers q. TeTriwyaroSi

dafiqsirebuli, qvemoT moyvanili faqti.

proeqtis miwis SeZenis jgufsa da miwis mesakuTreebs Soris 2002 wlis 18 noembers

Semdgar Sexvedraze, jgufis warmomadgenlebma aRniSnes, rom Tu mesakuTre ar

daTanxmdeba bTj milsadenis kompaniis mier SeTavazebul Tanxas da xels ar moawers

xelSekrulebas, mas saxelmwifos ZaliT CamoerTmeva miwa da Sesabamisad, isini

miiReben nakleb kompensacias. amdenad, miwis mesakuTreebs proeqtis miwis SeZenis

jgufis warmomadgenlebma gauwies rCeva Tavidanve daTanxmebodnen SeTavazebul

Tanxas im argumentiT, rom “saxelmwifo mainc gaimarjvebs, sadac ar unda uCivlon”.

zemoaRniSnuli ewinaaRmdegeba “aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis

sakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb” saqarTvelos 1999 wlis 23 ivlisis organuli

kanoniT gansazRvrul sakuTrebis CamorTmevis wess, romlis Tanaxmadac, bTj

milsadenis kompania valdebulia miwis mesakuTres SesTavazos nakveTis is sabazro

Rirebuleba, rasac am mizniT daqiravebuli eqsperti daadgens, xolo fasTan

dakavSirebiT SeuTanxmeblobis SemTxvevaSi, mxareebs ufleba aqvT mimarTon

sasamarTlos.

13. uflebis mopoveba saxelmwifo miwaze

rac Seexeba saxelmwifo miwas, masze uflebis mopovebis mizniT, bTj milsadenis

kompaniis mier SemuSavebul iqna “milsadenTan dakavSirebuli aucilebeli gzis

uflebis miniWebis Sesaxeb xelSekruleba”. xelSekrulebis Sinaarsi gansxvavdeba imis

da mixedviT, miwa ijariT aris gacemuli, Tu ara. Tu saxelmwifo miwa ijariT aris

gacemuli, xelSekruleba formdeba bTj milsadenis kompanias, gamgeobasa da moijares

Soris, xolo Tu miwa ar aris ijariT gacemuli, maSin xelSekruleba ideba bTj

milsadenis kompanias da gamgeobas Soris.

upirveles yovlisa, unda aRiniSnos, rom “gansaxlebis samoqmedo gegma”

iTvaliswinebs proeqtis monawileebsa da moijares Soris “sakonqtraqto

SeTanxmebis” dadebas, romlis safuZvelzec garkveuli droiT da rac mTavaria,

garkveuli kompensaciis sanacvlod, droebiT SeCerdeba saijaro urTierToba

saxelmwifosa da moijares Soris.

saqarTvelos iusticiis saministros mier asociacia “mwvane alternativa”-sTvis

mowodebuli masalebidan Cans, aRniSnuli “sakonqtraqto SeTanxmeba” mxareTa Soris

dadebuli xelSekrulebis pirvel danarTs warmoadgens. magram imdenad, ramdenadac

iusticiis saministros mier mowodebul xelSekrulebis formas ar axlavs aRniSnuli

danarTi, “sakontraqto SeTanxmebis” Sinaarsze msjeloba amjerad SeuZlebelia.31

marTalia, orive SemTxvevaSi, xelSekrulebis safuZvelze saxelmwifo kvlav rCeba

miwis mesakuTred, magram mas erTmeva sakuTrebis Tavisuflad gankargvis ufleba.

30 BTC Project:Ressettlement Action Plan: Turkey: Final Report, Annex 7.1 Guide to Land Acquisition and Compensation, November 2002 31 savaraudoa, rom aRniSnuli danarTi ar iqna wardgenili bTj milsadenis kompaniis mier saqarTvelos

iusticiis saministrosTvis.

Page 23: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

22

kerZod, Tu saxelmwifo daapirebs “miwis gasxvisebis zolis” anu im nakveTis gayidvas,

romelzedac ideba xelSekruleba, xelSekrulebis safuZvelze is valdebulia:

• 30 dRiT adre Seatyobinos bTj milsadenis kompanias dagegmili gayidvis

Sesaxeb da miawodos detaluri informacia savaraudo myidvelis Sesaxeb;

• uzrunvelyos, rom nasyidoba moxdes maT Soris ukve gaformebuli

xelSekrulebis safuZvelze; da

• nasyidobis xelSekrulebis xelmoweridan 7 dRis ganmavlobaSi miawodos bTj

milsadenis kompanias xelSekrulebis asli.

unda aRiniSnos, rom Cveni azriT, naklebad savaraudoa, rom xelSekrulebaSi

Cadebuli SezRudvebiT, vinmem gamoTqvas miwis yidvis survili.

amave xelSekrulebebis Tanaxmad, saxelwifo xelisuflebasa da moijares ufleba

aqvT, rom xelSekrulebebis vadis ganmavlobaSi, sxva pirs mianiWon miwaze ijaris an

sargeblobis sxva nebismieri ufleba, mxolod im uflebebis farglebSi, romelic maT

miniWebuli aqvT “miwis gasxvisebis zolze” xelSekrulebiT. Tumca, am SemTxvevaSic,

saxelmwifo xelisufleba an moijare valdebulni arian:

• 30 dRiT adre Seatyobinon bTj milsadenis kompanias dagegmili ijaris,

sargeblobis uflebis an sxva uflebebis miniWebis Sesaxeb da miawodon

detaluri informacia im piris Sesaxeb, visac unda mieniWos ufleba;

• uzrunvelyon, rom uflebis miniWeba moxdes maT Soris ukve gaformebuli

xelSekrulebis safuZvelze; da

• Sesabamisi xelSekrulebis xelmoweridan 7 dRis ganmavlobaSi uzrunvelyon

bTj milsadenis kompaniisaTvis xelSekrulebis aslis miwodeba.

aqac unda aRiniSnos, rom xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli SezRudvebis pirobebiT

miwis ijariT an sxva uflebiT datvirTva naklebad savaraudoa.

bTj milsadenis kompanias, gamgeobasa da moijares Soris dasadeb xelSekrulebasTan

dakavSirebiT, aseve unda aRiniSnos, rom xelSekruleba ar moicavs debulebebs,

romlis safuZvelzec bTj milsadenis kompania xelSekrulebis vadis gasvlis Semdeg

moijares daubrunebs miwaze sargeblobis uflebas, rac Tavis mxriv, eWvqveS ayenebs

kompaniis mier aRniSnuli valdebulebis Sesrulebas.

14. sakompensacio Tanxis miRebasTan dakavSirebuli problemebi

dasasruls, unda gamaxvildes yuradReba im problemebze, romelmac Tavi iCina miwis

kompensaciebis gacemasTan dakavSirebiT.

rogorc aRiniSna, 44-metrian samSeneblo derefanSi moqceul miwis nakveTebze

kompensaciis gacema baqo-Tbilisi-jeihanis milsadenis kompaniam 2003 wlis ianvarSi

axalcixis, adigenisa da borjomis raionebidan daiwyo, xolo cota mogvianebiT

Tanxebis gacema walkis raionSic daiwyo. rogorc mogvianebiT gairkva, miwaze

kompensaciebis gacemasTan erTad aRniSnul raionebSi Tavi iCina kriminaluri saxis

problemebma.

problemis arsi imaSi mdgomareobs, rom ar iqna saidumlod daculi im miwis

mesakuTreebisa da mosargebleebis vinaoba, romlebmac miiRes an uaxloes momavalSi

miiReben bTj milsadenis kompaniisagan kompensacias. praqtikulad, mTeli

raionisaTvis cnobilia maTi vinaoba. Cvens xelT arsebuli informaciiT, mesakuTreTa

da mosargebleTa Sesaxeb informacias bTj milsadenis kompaniis garda, floben

xelisuflebis adgilobrivi organoebi da Sesabamisi raionis policia. aRsaniSnavia,

Page 24: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

23

rom sia aseve, qveyndeba gazeTebSi. magaliTad, saqarTvelos miwis mesakuTreTa

asociaciis gazeT “miwis mesakuTre”32 2003 wlis #3(14)-is CanarTSi gamoqveynda im

miwis mesakuTreTa sia, romlebTanac ver moxerxda miwis nakveTis gasxvisebis Sesaxeb

Tanxmobis notarialurad damowmeba.

Cveni azriT, aRniSnuli daudevrobebis Sedegia is, rom samcxe-javaxeTSi amJamad

moqmedeben kriminaluri dajgufebebi, romelTaTvisac cnobilia kompensacias

daqvemdebarebuli miwis nakveTebis mesakuTreTa zusti sia. aRniSnuli dajgufebebi

miwis mesakuTreebs bankSi misvlamde an Semdeg muqariT sZalaven maT mier miRebuli

Tanxis 10 procents. informaciis sxva wyaros mixedviT, kriminaluri dajgufebebi

mosaxleobas sZalaven miRebuli sakompensacio Tanxis 20 procents.33 yuradsaRebia is

garemoebac, rom dazaralebul miwis mesakuTreTa umravlesobas, mosalodneli

saSiSroebis gamo, ar surT aRniSnul sakiTxze sajarod saubari.

axalcixis raionis sofel Tiselis mosaxleobis mier mowodebuli informaciis

Tanaxmad, dayaCaRebis msxverpli gaxda erT-erTi miwis mesakuTre, romelsac

kriminalurma dajgufebam 7 000 aSS dolari waarTva.

analogiur SemTxvevas hqonda adgili walkis raionSic, sadac SeiaraRebulma

niRbianma yaCaRebma sofel axalikis sakrebulos Tavmjdomares sonia Tanasovas

wamebiT waarTves 38 aTasi lari, romelic man miiRo im miwis sakompensaciod, sadac

unda aSendes bTj navTobsadenis sasawyobo meurneoba.34

mZarcvelebis msxverpli gaxda axalcixis raionis sofel awyurSi mcxovrebi

gvirjiSvilebis ojaxic. xuTma niRbianma mZarcvelma sastikad scema moxuc col-qmars

imis gamo, rom maT saxlSi miwis sakompensaciod miRebuli 10 000 aSS dolaris

nacvlad, mxolod 1 400 lari daxvdaT. mosaxleoba eWvobs, rom axalcixis raionSi

amJamad arsebuli kriminaluri viTarebis SeqmnaSi samarTaldamcav organoebsac

miuZRviT wili.35

saagento “interpresi”-s mier gavrcelebuli informaciis Tanaxmad, samcxe-javaxeTSi

adgilobriv mosaxleobasa da kriminalur dajgufebas Soris konfliqts erTi

adamianis sicocxlec Seewira. borjomisa da axalcixis raionis mosaxleoba

kriminalur dajgufebebsa da xelisuflebis organoebis warmomadgenlebs

adanaSaulebs yaCaRobasa da ZarcvaSi.36

15. bolosityvaoba

dokumentSi warmodgenili masalidan naTelia, rom saqarTveloSi bTj navTobsadenis

mSeneblobisaTvis saWiro miwis nakveTebis Sesyidvisa da kompensaciis procesi

sakmaod mtkivneulad mimdinareobs, rac pirvel rigSi, gavlenas axdens miwis

mesakuTreTa da mosargebleTa interesebze. procesis am saxiT warmarTvis mraval

mizezTagan Tavdapirvelad, unda dasaxeldes teritoriis mflobeli qveynis

mTavrobasTan dadebuli xelSekruleba, romelic xelSekrulebis mxareebs

araTanabar pirobebSi ayenebs. meore mizezad SesaZloa, ganxilul iqnes

saqarTveloSi arsebuli arasrulyofili miwis kanonmdebloba, romlis

naklovanebebmac miwis SeZenisa da kompensaciis procesTan dakavSirebiT iCina Tavi.

32 gazeTi “miwis mesakuTre” vrceldeba milsadenis derefnis gaswvriv ganlagebul dasaxlebebSi 33 Caucasus Environmental NGO Network (CENN), Daily Digest of 21 April 2003, Protest Actions May Start in Borjomi and Akhaltsikhe Regions 34 ix. gazeTi “xvalindeli dRe”, 2003 wlis 20 marti, “navTobsadenis motanili yaCaRebs miaqvT” 35 telekompania “rusTavi 2”-is dilis sainformacio gadacema, 2003 w. 21 maisi 36 Caucasus Environmental NGO Network (CENN), Daily Digest of 21 April 2003, Protest Actions May Start in Borjomi and Akhaltsikhe Regions

Page 25: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

24

dasasruls, SeuZlebelia ar aRiniSnos bTj saeqsporto milsadenis

ganmaxorcieleblis – bTj milsadenis kompaniis, aseve misi kontraqtorebisa da

saqarTvelos xelisuflebis Sesabamisi organoebis mier miwis SeZenisa da

kompensaciis gacemis procesis aradamakmayofileblad warmarTvis Taobazec, rac

dasturdeba warmodgenil dokumentSi moyvanili faqtebiT. swored maTi

valdebulebaa saqarTveloSi bTj ZiriTadi saeqsporto milsadenis proeqtis

warmatebiT ganxorcieleba da adgilobrivi mosaxleobis interesebisa da

usafrTxoebis dacva.

Page 26: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

25

danarTi

saqarTvelo

sanotaro aqti

miwis nakveTis

nasyidobis Sesaxeb

________________________ 2003 w.

(TariRi ivseba xeliT)

notariusi (saxeli da gvari – ivseba xeliT)

misamarTi (ivseba winaswar)

Page 27: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

26

sanotaro aqti

miwis nakveTis nasyidobis Sesaxeb

reestrSi registraciis # (ivseba xeliT)

saqarTvelo

oriaTassami wlis (TariRi – ivseba xeliT) me, (ivseba xeliT) notariuss (ivseba

winaswar) raionSi, romlis sanotaro biuro mdebareobs misamarTze: (ivseba winaswar)

mommarTes Semdegma srulwlovanma da qmedunarianma pirebma:

1) batonma/qalbatonma (saxeli, gvari – ivseba xeliT), saqarTveloSi registrirebuli

baqo – Tbilisi – jeihanis milsadenis kompaniis (Semdgom wodebuli rogorc

`kompania~) filialis - `baqo – Tbilisi – jeihanis milsadenis kompania (saqarTvelo)~

(Semdgom wodebuli rogorc `myidveli~) uflebamosilma warmomadgenelma,

dabadebuli (dabadebis adgili da TariRi – ivseba xeliT), mcxovrebi (ivseba xeliT),

gancxadebuli profesia (ivseba xeliT), warmodgenili piradobis damadasturebeli

dokumenti – piradobis mowmoba/pasporti/pasportis Semcvleli sxva dokumenti #

(ivseba xeliT) gacemuli (ivseba xeliT) mier;

2) `kompania~ registraciaSi gatarda kaimanis kunZulebis kompaniaTa reestrSi 2001

wlis 5 seqtembers, saregistracio nomriT CR – 112708, iuridiuli misamarTi: aglend

hauzi, safosto yuTi 309, CerC sauT striti, gorgTauni, grand kaimani, kaimanis

kunZulebi, britanuli vest indebi.

3) `myidveli~, romelic am nasyidobis garigebis miznebisaTvis warmoadgens mxares,

gamodis `kompaniis~ saxeliT da saqarTveloSi registraciaSi gatarebulia q.

Tbilisis vake-saburTalos raionuli sasamarTlos mier 2002 wlis 27 seqtembers,

registraciis #5/8-138. iuridiuli misamarTi: q. Tbilisi, 380094, saburTalos quCa 338.

4) batonma/qalbatonma (ivseba xeliT) ganacxada, rom igi warmoadgens `myidvelis~

uflebamosil warmomadgenels da moqmedebs `myidvelis~ debulebis Sesabamisad.

5) batonma/qalbatonma (ivseba avtomaturad) (SemdgomSi moxsenebuli, rogorc

`gamyidveli~), dabadebuli (dabadebis adgili da TariRi ivseba winaswar) mcxovrebi

(ivseba avtomaturad), gancxadebuli profesia (ivseba winaswar), warmodgenili

piradobis damadasturebeli dokumenti – piradobis mowmoba/pasporti/pasportis

Semcvleli sxva dokumenti # (ivseba winaswar) gacemuli (ivseba winaswar) mier.

6) batonma/qalbatonma (ivseba xeliT) ganacxada, rom `myidvels~ milsadenis

proeqtebis ganxorcielebisaTvis `kompaniis~ saxeliT surs `gamyidvelisgan~ iyidos

`gamyidvelis~ sakuTrebaSi arsebuli miwis nakveTi da masTan myarad dakavSirebuli

qoneba (Semdgom moxseniebuli rogorc `miwis nakveTi~), xolo `gamyidvelma~

ganacxada, rom mas surs Tavis sakuTrebaSi arsebuli `miwis nakveTi~ miyidos

`myidvels~.

7) `gamyidveli~ da `myidveli~ Semdgom winamdebare aqtSi erToblivad moxseniebulni

arian rogorc `mxareebi~.

Page 28: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

27

8) `mxareebs~ ganvumarte, rom `myidveli~ sakuTrebis uflebas `miwis nakveTze~ iZens

sajaro reestrSi registraciis momentidan, risTvisac aucilebelia sajaro reestrs

waredginos wanamdebare aqtis erTi egzemplari ara ugvianes 30 (ocdaaTi) dRisa misi

Sedgenidan. Tu winamdebare sanotaro aqti (Semdgom wodebuli rogorc `aqti~)

warmodgenili iqneba registraciisaTvis misi Sedgenidan 30 (ocdaaTi) dRis Semdeg,

maSin `myidvelis~ mier gadaixdeba Tanxa yovel gadacilebul dReze arsebuli wesiT

dadgenili normiT.

9) `miwis nakveTis~ nasyidobis garigebis pirobebis Taobaze SeTanxmebis miRwevis

Sesaxeb gancxadebis gakeTebis Semdeg, `mxareebma~ dades winamdebare xelSekruleba

(Semdgom wodebuli rogorc `xelSekruleba~) Semdegze:

`1) `gamyidvelma~ gayida xolo `myidvelma~ `kompaniis~ saxeliT iyida `miwis nakveTi~

saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis 149 muxlis, 150 muxlis 2-punqtisa da 171 muxliT

gaTvaliswinebuli pirobebis Sesabamisad.

2) `miwis nakveTis~ saregistracio da sakadastro monacemebia: saregistracio zona –

(ivseba avtomaturad), seqtori - (ivseba avtomaturad), kvartlis # (ivseba

avtomaturad), nakveTis # (ivseba avtomaturad), funqcia - (ivseba avtomaturad),

farTobi - (ivseba avtomaturad) heqtari, misamarTi: (ivseba avtomaturad).

3) `myidvelis~ qmedunarianoba da misi uflebamosili warmomadgenlis

uflebamosileba unakloa da igi Semowmebulia Semdegi dokumentebiT:

a) amonaweri samewarmeno reestridan, gacemuli (ivseba winaswar) q. Tbilisis vake-

saburTalos raionuli sasamarTlos mier:

b) `myidvelis~ debuleba (asli, damowmebuli (ivseba winaswar) notarius (ivseba

winaswar) mier, reestrSi registraciis # (ivseba winaswar);

g) `myidvelis~ warmomadgenlis mindobiloba (ivseba winaswar);

4) `gamyidvelis~ uflebamosileba unakloa: `miwis nakveTi~ sakuTrebis uflebiT

ekuTvnis `gamyidvels~, rac Semowmebuli da dadasturebulia saqarTvelos miwis

marTvis saxelmwifo departamentis zonis No (ivseba winaswar) registraturis mier

(gacemis TariRi – ivseba winaswar), gacemuli amonaweriT sajaro reestridan miwis

(uZravi qonebis) Sesaxeb (danarTi – sakadastro ruka) (Semdgom wodebuli rogorc

amonaweri): uZravi qonebis saregistracio # (ivseba avtomaturad), ganacxadis

registraciis # (ivseba avtomaturad) TariRi (ivseba avtomaturad).

5) `mxareTa~ gancxadebiT `miwis nakveTi~ gaiyida (ivseba avtomaturad) (ivseba

avtomaturad) larad (Semdgom moxseniebuli rogorc `nasyidobis fasi~). `nasyidobis

fasi~ moicavs miwasTan myarad dakavSirebuli yvela obieqtis Rirebulebas. ufro

vrclad `nasyidobis fasi~ ganmartebulia milsadenis sakompensacio winadadebebis

dokementaciis paketSi, romelic Tan erTvis `xelSekrulebas~.

6) notariusis TandaswrebiT `myidvelma~ `gamyidvels~ sruli odenobiT gadauxada,

xolo `gamyidvelma~ `myidvelisagan~ sruli odenobiT miiRo `nasyidobis fasi~.

7) `gamyidveli~ valdebulia dauyovnebliv daiwyos `miwis nakveTis~ gaTavisufleba

notariusis mier winamdebare `aqtis~ damowmebis dRidan. `nasyidobis fasis~ gadaxdis

dRidan erT kviraSi `myidveli~ iZens uflebas moaxdinos `miwis nakveTze~ Sesvla,

saWiroebisdamixedviT.

8) `miwis nakveTi~ uflebrivad unakloa:

Page 29: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

28

a) `miwis nakveTi~ ar aris yadaRadadebuli, rac dasturdeba Semdegi dokumentebiT:

- notariusis mier (ivseba winaswar) gacemuli cnobiT # (ivseba winaswar);

- winamdebare aqtis 4-muxlSi moxseniebuli `amonaweriT~;

b) `miwis nakveTi~ ar aris gayiduli sxva pirze, an datvirTuli ipoTekiT, an gacemuli

ijariT, an sxagvarad datvirTuli mesame piris/ebis nebismieri uflebiT/ebiT, rac

dasturdeba winamdebare `aqtis~ 4-muxlSi moxseniebuli `amonaweriT~;

g) `gamyidvelis~ gancxadebiT, `miwis nakveTi~ ar aris sadavo, mesame pirs ar SeiZleba

raime pretenzia hqondes `miwis nakveTis~ mimarT;

9) `myidvelma~ ganacxada, rom `miwis nakveTi~ vargisia `myidvelis~ miznebis

ganxorcielebisaTvis.

10) winamdebare `aqti~ Sedgenilia 4 (oTx) egzemplarad qarTul enaze, romelTac

gaaCniaT Tanabari iuridiuli Zala. winamdebare `aqtis~ erTi egzemplari

danarTebiTurT Seinaxeba notariusis sanotaro arqivSi, xolo danarCeni

egzempliarebi gadaecema `mxareebs”.

11) `myidvels~ ekisreba Semdegi sanotaro xarjebis gadaxda:

notariusis sazRauri (ivseba xeliT) laris odenobiT gadaixdeba Tanaxmad sanotaro

moqmedebaTa SesrulebisaTvis sazRauris Sesaxeb saqarTvelos kanonis me-5, 22-e da 31

(punqti 3) muxlebisa.

12) dokumentebis CamonaTvali, romlebic Tan erTvis `xelSekrulebas~:

1) `amonaweri~-s asli sajaro reestridan TandarTuli sakadastro rukiT;

2) `myidvelis~ debuleba (damowmebuli asli);

3) milsadenis sakompensacio winadadebis dokumentaciis paketi;

4) amonaweri samewarmeo reestridan `myidvelis~ q. Tbilisis vake-saburTalos

raionuli sasamarTlos mier registraciis Sesaxeb;

5) mindobiloba (damowmebuli asli);

6) cnoba gacemuli notariusis mier `miwis nakveTze~ yadaRis arsebobis Sesaxeb;

7) sakrebulodan cnoba gamyidvelis ojaxis Semadgenlobis Sesaxeb;

8) sanotaro aqti Tanxmobis gacemis Sesaxeb.

13) `xelSekruleba~ warmoadgens erTaderT dokuments, romelic gansazRvravs srul

da saboloo SeTanxmebas `mxareTa~ Soris `miwis nakveTis~ mimarT.

14) `xelSekruleba~ ZalaSi Sedis `mxareTa~ mier misi xelmoweris momentidan.

winamdebare `xelSekruleba~ `mxareebs~ wavukiTxe me, notariusma (ivseba winaswar).

`mxareebma~ waikiTxes `xelSekruleba~ da mkafiod da naTlad ganacxades, rom

`xelSekruleba~ zustad da srulad gamoxatavs maT nebas da Cemi TandaswrebiT xeli

moaweres `xelSekrulebas~. yovelive zemoTqmuls vamowmeb Cemi xelmoweriT da

beWdis dasmiT.

Page 30: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

29

gamoyenebuli masala

BTC, “gansaxlebis samoqmedo gegma”: baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadeni:

saqarTvelo, dekemberi 2002;

BP, “saqarTveloSi miwis SeZenisa da kompensaciis saxelmZRvanelo”, (gamocemis

TariRi ucnobia);

saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi, Tbilisi, 1997 weli;

“aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis wesis Sesaxeb”

saqarTvelos 1997 wlis 23 ivlisis organuli kanoni;

xelSekruleba “teritoriis mflobeli qveynis mTavrobasTan” dadebuli saqarTvelos

mTavrobasa da ZiriTadi saeqsporto milsadenis monawileebs Soris;

“saqarTvelos navTobis saerTaSoriso korporaciis Seqmnis Sesaxeb” saqarTvelos

saxelmwifo meTauris 1995 wlis 11 noembris # 477 brZanebuleba;

“saqarTvelos navTobis saerTaSoriso korporaciis Sesaxeb” saqarTvelos

prezidentis 1996 wlis 20 Tebervlis # 178 brZanebuleba;

“saxelmwifo sakuTrebaSi arsebuli sasoflo-sameurneo miwis ijariT gacemis wesis

Sesaxeb” saqarTvelos prezidentis 1998 wlis 2 agvistos # 446 brZanebuleba;

merab barbaqaZe, “saqarTvelos, azerbaijanis respublikasa da TurqeTis respublikas

Soris azerbaijanis respublikis, saqarTvelosa da TurqeTis respublikis

teritoriis gavliT baqo-Tbilisi-jeihanis ZiriTadi saeqsporto milsadeniT

bavTobis transportirebis Sesaxeb” xelSekrulebis analizi, asociacia “mwvane

alternativa”, Tbilisi, dekemberi 2002;

asociacia “mwvane alternativa”, “mokle saxelmZRvanelo baqo-Tbilisi-jeihanis

navTobsadenis mimdebare teritoriaze mcxovrebi mosaxleobisaTvis”, 2003;

“kabinetianma kriminalebma majobes: gamgeblobidan gaTavisufleba ki damarcxebad ar

mimaCnia”; gazeTi “24 saaTi”, 2003 wlis 30 maisis #146(358);

“navTobsadenis motanili yaCaRebs miaqvT”; gazeTi “xvalindeli dRe”, 2003 wlis 20

marti;

gazeTi “miwis mesakuTre”, 2003 wlis #3(14)

q. rusTavSi mcxovreb miwis mesakuTreTa 2003 wlis 29 aprilis gancxadeba baqo-

Tbilisi-jeihanis navTobsadenis proeqtis menejeris baton ed jonsonis saxelze

axalcixis raionis sofel sayuneTis mosaxleobis 2003 wlis ianvaris werili baqo-

Tbilisi-jeihanis proeqtis menejeris ed jonsonis saxelze

telekompania “rusTavi 2”-is dilis sainformacio gadacema, 2003 w. 21 maisi

interviuebi 2002 wlis 18 noembers q. TeTri wyaros macxovreblebTan

interviu miwis mesakuTreTa uflebebis dacvis asociaciis direqtorTan baton jaba

ebanoiZesTan, 2003 w. 16 maisi

BTC Project: Resettlement Action Plan: Turkey: Final Report, Annex 7.1 Guide to Land Acquisition and Compensation, November 2002;

Resettlement Action Plan, Part B, Azerbaijan, Compensation Framework, November 2002;

Path of Pipeline, Part Three:Disgust, Distrust and Death Threats, March 5-11, 2003, Village Voice, available at: www.villagevoice.com

Protest Actions May Start in Borjomi and Akhaltsikhe Regions, Caucasus Environmental NGO Network (CENN), Daily Digest of 21 April 2003

Page 31: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

30

Page 32: Adobe PDF, Job 3 · 2013-05-08 · 3 a n o t a c i a baqo-Tbilisi-jeihanis (bTj) ZiriTadi saeqsporto milsadenis mSeneblobis dawyeba dagegmilia 2003 wels. winaswari SefasebiT, milsadenis

31

SeniSvnebisa da winadadebisaTvis

gTxovT mogvamarToT Semdeg misamarTze:

asociacia “mwvane alternativa”

q.Tbilisi. rusTavelis gamz 1, I sadarbazo, IV sarTuli

tel: 22 38 74 / 99 04 72

faqsi: 93 24 03

el.fosta: [email protected]

www.greenalt.wanex.net