afxazuri zepirmetyvelebis gakvetilebicgar.tsu.ge/img/afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebsi...

180
afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

Upload: others

Post on 10-Jul-2020

13 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri

zepirmetyvelebis

gakveTilebi

Page 2: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,
Page 3: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti

qarTul-afxazur urTierTobaTa samecniero-kvleviTi centri

leila aviZba, esma kokoskeria

afxazuri

zepirmetyvelebis

gakveTilebi

sawyisi kursi

Page 4: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

saxelmZRvanelo gankuTvnilia afxazuri enis Seswavlis

msurvelTaTvis

sagamomcemlo jgufi:

leila aviZba, nino berZniSvili, Teo gicba, genadi gulbani,

vaJa imnaiSvili, esma kokoskeria, ivane leJava,

arCil osiZe, zurab Sengelia

© ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis

saxelmwifo universitetis gamomcemloba, 2014

ISBN 978-9941-13-388-6

Page 5: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

5

Sinaarsi

Sesavali 13

gakveTili 1 anbani 15 Fy,fy Tema — misalmeba 15 Fntvf — F9ci`f]`fhf leqsikoni 17 F;`fh

gakveTili 2 gavlili masalis gameoreba 18

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf anbani — gameoreba, axali asoebi 18

Fy,fy — fb0fu`fkfhi`fhf, fy,fy =sw6`f Tema — misalmeba 20

Fntvf — F9ci`tb,s]`fhf leqsikoni 20

F;`fh

gakveTili 3 gavlili masalis gameoreba 21

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf anbani — gagrZeleba 21

Fy,fy — fyfuofhf afxazuri sityvebis saleqsikono forma 22

F9cef ;`f6`f h;`fhn` ajhvf Tema — gacnoba 23

Fntvf — Fb,flshhf leqsikoni 24

F;`fh

gakveTili 4 gavlili masalis gameoreba 25

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf anbani 25

Fy,fy piris nacvalsaxelebi mx.r. 25

F[f=sn` [msowsy[`hf6`f> fpfq` [s9[mfofhf

Page 6: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

6

Tema — gacnoba 27 Fntvf — Fb,flshhf

leqsikoni 28 F;`fh

gakveTili 5 gavlili masalis gameoreba 29

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf piris nacvalsaxelebi mr.r. 29

F[f=sn` [msowsy[`hf6`f> fhfw`f [s9[mfofhf Tema — Sexvedra 30

Fntvf — Fb9skfhf leqsikoni 31

F;`fh gakveTili 6 gavlili masalis gameoreba 35

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf arsebiTi saxeli — adamianis da nivTTa klasi 35

F[mso7f — fef8sn`s8cfn` rkfccb fvf0`fh rkfccb Tema — Cemi ojaxi 36

Fntvf — Cfhf c0ffw`fhf leqsikoni 37

F;`fh

gakveTili 7 gavlili masalis gameoreba 38

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf arsebiTi saxeli — mravlobiTi ricxvi 38

F[mso7f — fhfw`f [s9[mfofhf Tema — afxazeTi 40

Fntvf — F9cys leqsikoni 40

F;`fh gakveTili 8 gavlili masalis gameoreba 42

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis struqtura 42

F7fqfh,f fbkfpffimf Tema — bodiSis moxda

Fntvf — F0fvpffhf leqsikoni 45

F;`fh

Page 7: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

7

gakveTili 9 gavlili masalis gameoreba 47

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis struqtura (gagrZeleba) 47

F7fqfh,f fbkfpffimf (fyfuofhf) Tema — bodiSis moxda (gagrZeleba) 49

Fntvf — F0fvpffhf (fyfuofhf) leqsikoni 49

F;`fh gakveTili 10 gavlili masalis gameoreba 51

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro: awmyo statikuri 51

F7fqfh,f ffv0f: ef;`n`b fcnfnbrfn` Tema — Cemi dila 53

Fntvf — Cfhf csims;m leqsikoni 54

F;`fh

gakveTili 11 gavlili masalis gameoreba 55

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro — awmyo (dinamikuri zmna) 55

F7fqfh,f ffv0f — ef;`n`b (flbyfvbrfn` 7fqfh,f) Tema — dRe 57

Fntvf — Fvi leqsikoni 58

F;`fh

gakveTili 12 gavlili masalis gameoreba 62

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro — namyo sruli 62

F7fqfh,f ffv0f — bbfc[mje byfuoje Tema — swavla 64

Fntvf — Fqfhf leqsikoni 65

F;`fh

gakveTili 13 gavlili masalis gameoreba 66

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

Page 8: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

8

zmnis dro — namyo usruli 66 F7fqfh,f ffv0f — bbfc[mje byfuofv

Tema — Cemi sofeli 68 Fntvf — Cfhf c6s0f

leqsikoni 68 F;`fh

gakveTili 14 gavlili masalis gameoreba 69

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro — namyo ganusazRvreli 69

F7fqfh,f ffv0f — bbfc[mje byfuofv Tema — dasvenebis dRe 71

Fntvf — F9cimfhfvi leqsikoni 71

F;`fh

gakveTili 15 gavlili masalis gameoreba 72

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro — myofadi 72

F7fqfh,f ffv0f — b7fkfif Tema — gzis kiTxva 75

Fntvf — Fv8f fbkrffhf leqsikoni 76

F;`fh

gakveTili 16 gavlili masalis gameoreba 77

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro — myofadis kategoriuli forma 77

F7fqfh,f ffv0f — b7fkfif frfntujhbfn` ajhvf Tema — transportSi 79

Fntvf — Fnhfycgjhn f=s leqsikoni 79

F;`fh

gakveTili 17 gavlili masalis gameoreba 83

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf arsebiTi saxelis formebi da kategoriebi —

gardaqceviTobis forma 83 F[mso7f fajhvf6`tb frfntujhbf6`tb –

fbfufhfn` rfntujhbf

Page 9: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

9

Tema — profesia 84 Fntvf — Fpfyff0

leqsikoni 85 F;`fh

gakveTili 18 gavlili masalis gameoreba 86

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf arsebiTi saxelis formebi da

kategoriebi — instrumentalisi 86 F[mso7f fajhvf6`tb frfntujhbf6`tb – fbycnhevtynfkbc

Tema — Semodgoma 87 Fntvf — )fufkfy

leqsikoni 88 F;`fh

gakveTili 19 gavlili masalis gameoreba 89

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi — raodenobiTi: nivTTa klasi 89

F9[mfofhf [mos — f[s9[mfofhfn` (f9[mfofhfn`): fvf0`fh frkfcc

Tema — Cemi biografia 91 Fntvf — C,bjuhfabf

leqsikoni 92 F;`fh

gakveTili 20 gavlili masalis gameoreba 93

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi — raodenobiTi: adamianis klasi 93

F9[mfofhf [mos — f[s9[mfofhfn` (f9[mfofhfn`): fef8sn`s8cf frkfcc

Tema — Tvla 95 Fntvf — F9[mfofhf

leqsikoni 95 F;`fh

gakveTili 21 gavlili masalis gameoreba 96

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi— rigobiTi 96

F9[mfofhf [mos — fbim0fuskfhfn`

Page 10: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

10

Tema — Cemi saxli 97 Fntvf — Cs8ys

leqsikoni 98 F;`fh

gakveTili 22 gavlili masalis gameoreba 99

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi — jerobiTi 99

F9[mfofhf [mos — fpsh]fhfn` Tema — eqimTan 100

Fntvf — F]f6msv b7ys leqsikoni 101

F;`fh

gakveTili 23 gavlili masalis gameoreba 104

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi — miaxloebiTi 104

F9[mfofhf [mos — fpffbu`fhfn` Tema — soxumi 105

Fntvf — F7`f leqsikoni 106

F;`fh

gakveTili 24 gavlili masalis gameoreba 107

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi — krebiTi 107

F9[mfofhf [mos — fbpufn` Tema — dro, saaTi 109

Fntvf — fcff0> ffv0f leqsikoni 110

F;`fh

gakveTili 25 gavlili masalis gameoreba 111

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zedsarTavi saxeli — viTarebiTi 111

F7fpimfh,f [mos — f[f0fimfn` Tema — telefoniT saubari 113

Fntvf — )tkkf fbw`f;`fhf

Page 11: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

11

leqsikoni 114 F;`fh

gakveTili 26 gavlili masalis gameoreba 115

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zedsarTavi saxeli — mimarTebiTi 115

F7fpimfh,f [mos — fps7fimfn` Tema — weliwadis dro, Tveebi 116

Fntvf — Fis6`c ffv0f6`f> fvpfh leqsikoni 117

F;`fh

gakveTili 27 gavlili masalis gameoreba 118

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf Tandebulebi 119

Fim0syuskf6`f Tema — qeifi 120

Fntvf — F6mfaehf leqsikoni 121

F;`fh gakveTili 28 gavlili masalis gameoreba 126

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf Tandebulebi — gagrZeleba 126

Fim0syuskf6`f — fyfuofhf Tema — mwerlis biografiidan 128

Fntvf — Fi`7`s88s b,bjuhfabf f7syn` leqsikoni 129

F;`fh gakveTili 29 gavlili masalis gameoreba 130

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis brZanebiTi forma 130

F7fqfh,f flqfhfn` ajhvf Tema — dabadebis dReze 131

Fntvf — Fvibhf leqsikoni 132

F;`fh

Page 12: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

12

gakveTili 30 gavlili masalis gameoreba 134

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis kiTxviTi forma 134

F7fqfh,f fpqffhfn` ajhvf Tema — bazarSi 136

Fntvf — F\mfhvsrmf= leqsikoni 137

F;`fh gakveTili 31 gavlili masalis gameoreba 139

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis uaryofiTi forma 139

F7fqfh,f fvfgrhfn` ajhvf Tema — stumar-maspinZlobis wesebi 140

Fntvf — Fcfclrskfhf fqfc6`f leqsikoni 141

F;`fh gakveTili 32 gavlili masalis gameoreba 142

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf kiTxviTi sityvebi 142

Fpqffhfn` ;`f6`f Tema — kviris dReebi 144

Fntvf — Fvxs,;m fvi6`f leqsikoni 146

F;`fh gakveTili 33 gavlili masalis gameoreba 147

}fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf kiTxviTi sityvebi — gagrZeleba 147

Fpqffhfn` ;`f6`f Tema — sastumroSi 149

Fntvf — Fcfcffbh0f=s leqsikoni 150

F;`fh

danarTi — ricxviTi saxelebi 155 damatebiTi sakiTxavi 156 mokle afxazur-qarTuli leqsikoni 160

Page 13: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

13

Sesavali

afxazeTSi afxazur enas, qarTulTan erTad, saqarTvelos konstituciiT saxelmwifo statusi aqvs gansazRvruli, ami-tom afxazuri enis SenarCuneba, damuSaveba da ganviTareba Cveni saxelwifo valdebulebaa, rac sxva romelime qveyanas ar ekisreba.

meore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba, davelaparakoT da gavugoT erTmaneTs, unda Seviswav-loT da gaviTavisoT afxazuri eTnokulturuli sivrce, Cav-wvdeT maTi azrovnebis wess, gaviazroT maTi sulieri samyaro — afsuara. swored amisTvisaa saWiro, rom SeviswavloT afxa-zuri ena, radganac mxolod enaSia yvelaze srulad asaxuli eTnosis arsebobisa da cxovrebis kodi.

winamdebare saxelmZRvanelo am procesis sawyisi etapia, anu `enis gatexvis~ safuZvelia. afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi Sedgenilia 1999 wels gamocemuli qarTul-afxazuri sasaubros safuZvelze da eyrdnoba im gamocdi-lebas, romelic dagrovda qarTul-afxazur urTierTobaTa institutSi TiTqmis 10 wlis ganmavlobaSi moqmedi da amJamad ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universi-tetis qarTul-afxazur urTierTobaTa samecniero-kvleviT centrTan arsebuli afxazuri zepirmetyvelebis kursebze.

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi (sawyisi kursi) Sedgeba 33 gakveTilisagan. TiToeuli maTgani Seicavs saswav-lo teqsts, savarjiSoebs, frazeologiur masalas, leqsi-konsa da audio (mosasmen) Canawerebs.

saxelmZRvanelos Tan erTvis 6 sakiTxavi teqsti da 6 sakontrolo samuSao. agreTve 450-sityviani leqsikoni da audio varianti (diskis saxiT).

Page 14: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

14

gansakuTrebuli daxmareba gagviwia batonma Teimuraz gvancelaZem. misi SeniSvnebi da rCevebi, rogorc yovelTvis, amjeradac sasikeTod waadga saxelmZRvanelos.

aRsaniSnavia, agreTve, humanitaruli fakultetis eqspe-rimentuli fonetikis laboratoriis xelmZRvanelis baton ivane leJavas Rvawli audio gakveTilebis SeqmnaSi.

gasagebi mizezebis gamo ver vasaxelebT afxazuri mxaris Tanamonawileebs soxumidan. maTTan aqtiurma konsultaciebma mniSvnelovani wvlili Seitana gamocemis momzadebaSi.

dabolos, imeds vitovebT, rom saxelmZRvanelos momxma-reblebi da specialistebi aqtiurad dagvexmarebian, mogvawo-deben TavianT SeniSvnebs, saxelmZRvanelos Semdgomi srulyo-fisaTvis.

zurab Sengelia

qarTul-afxazur urTierTobaTa samecniero-kvleviTi centris xelmZRvaneli

24.12.2014w.

Page 15: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

15

gakveTili 1

anbani Fy,fy Tema — misalmeba Fntvf — F9ci`f]`fhf leqsikoni F;`fh

anbani Fy,fy

afxazuri anbani 64 asosgan Sedgeba.

o F < D U Um U` ? ?m ?` L L` T : :m :` P O O` B R Rm R` ^ ^M ^` & &m &` K V Y J G ( H C N N` ) )` E A { {m {` } }` W W` Q Q` X Z _ + I Im I` S * | |m M ~

dRes viswavloT ramdenime SedarebiT rTuli aso-bgera. davimaxsovroT, rom Tu asoebs u / r 7 6 [ mivumatebT ` (u) niSans, miviRebT asoebs u`> /`> r`> 7`> 6`> [`> romlebic gamo-iTqmeba erTad.

o mousmineT da gaimeoreT:

u u` [gG] fu`skf mezobeli / /` [RG ] f,f/`fpf navsadguri r r` [kG] fr`fw xorci 6 6` [qG] f6`f, brtyelZiriani qvabi7 7` [yG] f7`fylf Tbili [

+ `

[` [xG ] f[` fasi

Page 16: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

16

o mousmineT da gaimeoreT:

Fu`skf ,pbf kargi mezobeli

F,f/`fpf le didi navsadguri

Fr`fw f[` xorcis fasi

Fos 7`fylf Tbili wyali

F6`f', le didi qvabi

savarjiSo 1. CaamateT gamotovebuli asoebi da TargmneT

f,f..fpf

f…skf f..

f.. fw

f..f,

f..fylf

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT:

ims;m,pbf> vis,pbf> [`ks,pbf>

o misalmeba F9ci`f]`fhf

viswavloT misalmeba afxazurad:

- Ims;m,pbf> Lf 0f - Vis,pbf> Vfrnbyf.

- {`ks,pbf> Rfvf.

Page 17: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 1

17

o leqsikoni F;`fh

f,f/`fpf navsadguri

f,pbf kargi

fu`skf mezobeli

fle didi

fr`fw xorci

f6`f, brtyelZiriani qvabi

fvi dRe

f[` fasi

f[`sk9f saRamo

fims;m dila

f7`fylf Tbili

Page 18: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

18

gakveTili 2

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf anbani — axali asoebi Fy,fy — fy,fy =sw6`f

Tema — misalmeba Fntvf – F9ci`tb,s]`fhf leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

anbani — axali asoebi Fy,fy — fy,fy =sw6`f

Cven ukve viswavleT afxazuri anbani.

o F < D U Um U` ? ?m ?` L L` T : :m :` P O O` B R Rm R` ^ ^M

^` & &m &` K V Y J G ( H C N N` ) )` E A { {m {` } }` W W`

Q Q` X Z _ + I Im I` S * | |m M ~

agreTve viswavleT, rom M da ~ ar warmoadgenen damouki-

debel bgerebs da sxva TanxmovnebTan kombinaciaSi warmoq-

mnian axal bgerebs. xolo Tu asoebs u / r 7 6 [ mivumatebT

` (u) niSans, miviRebT u`> /`> r`> 7`> 6`> [`> romlebic gamo-

iTqmeba erTad.

` niSani sxva asoebTanac warmoqmnis axal bgerebs: l` 0`> n`> o`> w`> q`> ;`> i`> ]`

Page 19: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 2

19

o mousmineT da gaimeoreT:

l l` [dG] fl`s ezo, mindori 0 0` [TG] fvf0`f tansacmeli n n` [tG] fn`skf qveyana o o` [ZG] fo`s viRaca (adamiani) w w` [cG] fw` xari q q` [wG] fq`f vaSli ; ;` [JG] f;` Zroxa; Zveli i i` [SG] fi` kari; yveli ]

+ `

]` [hG] f]`f Rori

o mousmineT da gaimeoreT:

Fl` le didi ezo

Fvf0`f ,pbf kargi tansacmeli Fn`skf 9iof lamazi qveyana Fw` le didi xari Fq`f [ff gemrieli vaSli F;` le didi Zroxa Fi` ,pbf kargi yveli F]`f le didi Rori

savarjiSo 1. CaamateT gamotovebuli asoebi da TargmneT

f...f fvf…f

f …iof

f...skf

f...s f...s

Page 20: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

20

o misalmeba F9ci`tb,s]`fhf

savarjiSo 2. kidev erTxel mousmineT da gaimeoreT:

,pbfhf ,,ffbn> ,pbf e,ffbn> ,pbfkf i`ff,tbn> ei9f7je>

i`si9f7je> [fh csvfv> b0f,eg

- Vis,pbf ([`ks,pbf)> Kfyf - <pbf e,ffbn> Lfeh.

- Ei9f7je> Lf0f?

- B0f,eg> [fh csvfv.

- <pbfkf i`ff,tbn> f[`sz6`f.

o leqsikoni F;`fh

fl`s ezo, mindori f;` Zroxa; Zveli fo`s viRaca, vinme (adamiani) fvf0`f tansacmeli f9iof lamazi fn`skf qveyana f[ff gemrieli, tkbili fw` xari fq`f vaSli f]`f Rori f[`szs bavSvi fi` kari; yveli f7fpffhf yofna, arseboba [fh csvfv ara miSavs

b0f,eg madloba

Page 21: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

21

gakveTili 3

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf anbani — gagrZeleba Fy,fy — fyfuofhf sityvebis saleqsikono F9cef ;`f6`f h;`fhn`

forma ajhvf Tema — gacnoba Fntvf — Fb,flshhf leqsikoni F;`fh

masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

anbani — gagrZeleba Fy,fy — fyfuofhf

dRevandel gakveTilze viswavloT afxazuri anbanis Sem-degi asoebi: rogorc viciT aso M ar aRniSnavs damoukidebel bgeras, xolo sxva TanxmovnebTan Serwymisas warmoqmnis axal bgerebs. Tu asoebs u / r 7 6 [ i ; mivumatebT m niSans, miviRebT um> /m> rm> 7m> 6m> [m> im da ;m. o mousmineT da gaimeoreT:

u um [g˜] u` fumfvf gemo

/ /m [R˜] /` f/msx qurdi r rm [k˜] r` frmfrmf magari 6 6m [q˜] 6` f6mffl qaRaldi, fl`6mfy maRazia

Page 22: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

22

7 7m [y˜] 7` f7mfvcfh nagavi

[ [m [x˜] [` f[m0f sicive

i im [S] i` fim[`f qusli

; ;m [J] ;` f;m yurZeni

afxazuri sityvebis F9cef ;`f6`f saleqsikono forma h;`fhn` ajhvf

viswavloT saxelis saleqsikono forma. afxazur enaze yve-la sazogado arsebiTi da zedsarTavi saxelis, agreTve,

masdarisa da mimReobis da saxelebis forma iwyeba а‐ Tav-sarTiT:

f + . . . .

o mousmineT da gaimeoreT:

f-,f/`fpf> f-u`skf> f-le> f-l`s> f-;`> f-o`s> f-r`fw> f-6`f,> f-vf0`f> f- 9iof> f-n`skf> f-[`> f-[ff> f-]`f> f-w`> f-q`f> f-i`> f-i`7`s….

gamonaklisi: f – TavsarTis gareSe iwyeba yvela sxva metyve-lebis nawilebi

bf[mf — dRes> efq`s — xval> bfws — guSin> bhkfcys — Cqara>

yfyle — bebia> yfofof — mudam> y[sq — gadaRma> yshw` — gaRma>

[fhf — Sors….

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

…. didi ezo

…. kargi nivTi

…… lamazi qveyana

….. didi xari

Page 23: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 3

23

….. gemrieli vaSli ….. didi Zroxa

… kargi yveli

savarjiSo 2. CaamateT gamotovebuli asoebi da TargmneT

f...[`f f...fvf

f...sx f...

f...0f

f...fvcfh

f...f...f

f...ffl f...6mfy

savarjiSo 3. gansazRvreT, romel sityvebSi ikiTxeba niSa-ni `, rogorc `u~. miuwereT sityvebs mniSvnelobebi

f]`f> f6`f,> fo`s, fvf0`f> fu`skf, f[`> fw`> fn`skf> f,f/`fpf>

fq`f, fi`> f7`fylf, fr`fw > f;`> fl`6mfy

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 4. mousmineT da gaimeoreT:

lfh,fy? lspec0flf? cjeg> kjeg> bjeg

o gacnoba Fb,flshhf

Fhb lfh,fy? // Fhb lspec0flf?

Fhb Yfyf kjeg.

Page 24: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

24

Ims;m,pbf> Yb yj.

<pbfhf ,,ffbn> Yfyf.

Fhb lfh,fy? Fhb Ubdb bjeg.

o

leqsikoni F;`fh fumfvf gemo

f/msx qurdi fl`6mfy maRazia frmfrmf magari f6mffl qaRaldi f7mfvcfh nagavi f[m0f sicive

fim[`f qusli f;m yurZeni bf[mf dRes

efq`s xval

bfws guSin

b hkfcys Cqara yfyle bebia yfofof mudam

y[sq adgili raRacis iqiT, gadaRma (mag.: mTis) yshw` gaRma [fhf Sors lfh,fy? vin?

lspec0flf? vinaa? fhb es

feg aris fi`7`s wigni

Page 25: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

25

gakveTili 4

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf anbani Fy,fy

piris nacvalsaxelebi mx.r. F[f=sn` [msowsy[`hf6`f> fpfq`

[s9[mfofhf

Tema — gacnoba (gagrZeleba) Fntvf – Fb,flshhf (fyfuofhf) leqsikoni F;`fh

masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

anbani Fy,fy

o mousmineT da gaimeoreT:

dRevandel gakveTilze viswavloT afxazuri anbanis danar-

Ceni rTuli asoebi

_ [CP] f-s cxeni

+ [WP] f=s piri

* [L] f8ys saxli f8s Rvino

| [jP] f\si niori |m [j] f\mvf Txa S [M] frs raRac, rame; erTi

Page 26: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

26

piris nacvalsaxelebi, mx.r. F[f=sn` [msowsy[`hf6`f>

fpfq` [s9[mfofhf o

mousmineT da gaimeoreT:

piris nacvalsaxelebi

I piri cfhf - me

II piri efhf - Sen (mamakaci) ,fhf - Sen (qali)

III piri bfhf - is (kaci) kfhf - is (qali) bfhf - is (yvelaferi, adamianis garda)

Cfhf c+imfgs Cemi fexi Efhf e+ imfgs Seni (kacis) fexi <fhf ,+ imfgs Seni (qalis) fexi

Bfhf b+ imfgs imis (kacis) fexi

Kfhf k+ imfgs imis (qalis) fexi

Fkf (bfhf) f+imfgs ZaRlis fexi

savarjiSo 1. daakavSireT erTmaneTs swori formebi, ise rogorc cxrilSia naCvenebi

,fhf cfhf

bfhf (fr`fw) kfhf efhf cfhf kfhf bfhf

c]`s]` k6`f, ksvf0`f f[` ew` ,n`skf csi` bl`6mfy

Page 27: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 4

27

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

]fb,flshg> cs[moeg> c6sh0ejeg> cf9cejeg> csy[jbn> be;`kjb? epvbkf0lf?

o mousmineT da gaimeoreT:

gacnoba (gagrZeleba) Fb,flshhf (fyfuofhf)

- Vis,pbf.

- <pbfhf e,ffbn.

- }fb,flshg. Cfhf Lfe0 cs[moeg. <fhf?

- Cfhf Kfyf cs[moeg.

- B,s;`kjb> Kf yf?

- Cfhf bcs;`kjeg Frf,f. Efhf be;`kjb> Lfe0?

- Cfhf bcs;`kjeg Fuh,f. <spvbkf0lf> Kf yf?

- Cfhf cf9cejeg (c6sh0ejeg). Ef,fy[jb?

- Cfhf ^fh0 csy[jbn.

savarjiSo 3. TargmneT afxazurad

me . . . mqvia.

me qarTveli var.

Sen ra gqvia?

ra gvari xar?

Page 28: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

28

o

leqsikoni F;`fh

f-s cxeni

f=s piri

f8ys saxli

f8s Rvino

f\si niori f\mvf Txa fkf ZaRli

fksv]f yuri

fvbkf0 erovneba fy[fhf cxovreba

f;`kf gvari

f6sh0ef qarTveli

f9cef afxazi

f[mo saxeli fqs[`f kudi

cfhf me efhf Sen (mamakaci) ,fhf Sen (qali) bfhf is (kaci) kfhf is (qali) bfhf is (yvelaferi, adamianis garda)

Page 29: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

29

gakveTili 5

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf piris nacvalsaxelebi mr.r. F[f=sn` [msowsy[`hf6`f>

fhfw`f [s9[mfofhf Tema — Sexvedra Fntvf — Fb9skfhf

leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

TargmneT afxazurad

ra gvari xar? sad cxovrob? Cemi wigni. Seni saxli. misi cxeni.

piris nacvalsaxelebi, mr.r. F[f=sn` [msowsy[`hf6`f>

fhfw`f [s9[mfofhf

o mousmineT da gaimeoreT:

I piri ]fhf – Cven

II piri i`fhf – Tqven

III piri lfhf – isini

}fhf ]+u`skf Cveni mezobeli

I`fhf i`+u`skf Tqveni mezobeli

Lfhf h+u`skf maTi mezobeli

Page 30: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

30

savarjiSo 1. daakavSireT erTmaneTs swori formebi

]fhf

lfhf

i`fhf

i`u`skf

]q`f

hsi`7`s

savarjiSo 2. TqvenTvis cnobili sityvebiT awarmoeT kuT-vnilebiTi forma da TargmneT

fq`f – bq`f

f]`f> f6`f,> fvf0`f> fu`skf, fw`> fn`skf> f,f/`fpf fq`f, fi`>

fr`fw> f;`> fl`6mfy

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

i`[s i9f;`,j? i`f,fwj? ]fhums> cwfg> i`wfg

o mousmineT da gaimeoreT:

Sexvedra Fb9skfhf

dialogi 1:

- Vis,pbf Fckfy> f8ys i`si9f7je?

- <pbfhf e,ffbn> Umfhum. B0f,eg> [fh ]fvfv. Efhf e[s i9fe,j?

- Cfhums [fh csvfv. Ef;`s ef,fwj?

- Feybdthcbnt n f[m cwjbn.

- Cfhums.

- Ec fyfr`[f> ]wfg.

Page 31: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 5

31

dialogi 2:

- {`ks,pbf> Vflbyf. Lffhf ctbu`sh/mtbn ,,fhf? <ec6`f i9f7je?

- <pbfhf ,,ffbn> Yffkf. Cfhums lffhfof cu`s bff[`tbn

,f[msp,fp. Cec6`f b,pbfys bwjbn.

- Lffhfof b,pbjeg. F8ys fcfkfv csphs0.

- B0f,eg. Fh0 fvi6`f hps ]fb,f,fg.

- B,pbjeg> f,pbfhfp.

- F,pbfhf ,ps7fkffbn.

savarjiSo 4. daasruleT winadadebebi da gaeciT kiTxvebze pasuxi

Lf0f .... f[m lwjbn.

Kfyf> ,ec6`f ... ?

Lfeh> ef;`s ... ? Yfnf> [fh ....

<fhf ,[s ... ?

o

leqsikoni F;`fh

fcfkfv mokiTxva; misalmeba

fu`sh/mfhf sixaruli

]fhf Cven

i`fhf Tqven

fe c saqme

lfhf isini

ec fyfr`[f Tu asea, maSin

f,fhf naxva, danaxva

fwfhf wasvla

f[s Tavi

Page 32: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

32

testi I

savarjiSo 1. daasruleT winadadebebi da gaeciT kiTxvebze pasuxi

Lf0f .... f[m lwjbn.

Kfyf> ,ec6`f ... ?

Lfeh> ef;`s ... ? Yfnf> [fh ....

savarjiSo 2. CaamateT gamotovebuli asoebi da TargmneT

f,f..fpf

f…skf f..

f.. fw

f..f,

f..fylf f..fylf

savarjiSo 3. gansazRvreT, romel sityvebSi ikiTxeba niSa-ni `, rogorc `u~. miuwereT sityvebs mniSvnelobebi

f]`f> f6`f,> fo`s, fvf0`f> fu`skf, f[`> fw`> fn`skf> f,f/`fpf>

fq`f, fi`> f7`fylf, fr`fw > f;`> fl`6mfy

savarjiSo 4. daakavSireT erTmaneTs swori formebi.

]fhf lfhf i`fhf

i`u`skf ]q`f hsi`7`s

savarjiSo 5. CaamateT gamotovebuli asoebi da TargmneT

f...f fvf…f

f …iof

Page 33: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

testi I

33

f...skf

f...s... f...s

savarjiSo 6. TargmneT afxazurad

…. didi ezo

…. kargi nivTi

…… lamazi qveyana

….. didi xari

….. gemrieli vaSli ….. didi Zroxa

… kargi yveli

savarjiSo 7. TqvenTvis cnobili sityvebiT awarmoeT kuT-vnilebiTi forma da TargmneT

fq`f – bq`f

f]`f> f6`f,> fvf0`f> fu`skf, fw`> fn`skf> f,f/`fpf fq`f, fi`>

fr`fw > f;`> fl`6mf y

savarjiSo 8. CaamateT gamotovebuli asoebi da TargmneT

f...[`f f...fvf

f...sx f...

f...0f

f...fvcfh

f...f...f

f...ffl f...6mfy

Page 34: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

34

savarjiSo 9. daakavSireT erTmaneTs swori formebi, ise rogorc cxrilSia naCvenebi

,fhf cfhf

bfhf (fr`fw) kfhf efhf cfhf kfhf bfhf

c]`s]` k6`f, ksvf0`f f[` ew` ,n`skf csi` bl`6mfy

savarjiSo 10. TargmneT afxazurad

me . . . mqvia. me qarTveli var. Sen ra gqvia? ra gvari xar?

Page 35: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

35

gakveTili 6

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

arsebiTi saxeli: adamianis F[mso7f: fef8sn`s8cfn` rkfccb

da nivTTa klasi fvf0`fh rkfccb

Tema — Cemi ojaxi Fntvf — Cfhf c0ffw`fhf

leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

awarmoeT kuTvnilebiTi forma mravlobiT ricxvSi:

fu`skf, fn`skf> f,f/`fpf> fi`7`s, fl`6mfy> f[s

arsebiTi saxeli: adamianis F[mso7f: fef8sn`s8cfn` da nivTTa klasi rkfccb fvf0`fh rkfccb

arsebiTi saxeli ganarCevs klasebs: adamianis klass da nivTTa klass. adamianis klasSi Sedis:

1. adamianis aRmniSvneli sazogado arsebiTi saxelebi

f9]`sp,f qaliSvili, fh9sc vaJi, f9]`sc qali, f[fqf kaci da a.S;

2. adamianis sakuTari saxelebi Lfe0> Lfeh> Kfyf> Kbfyf;

3. eTnonimebi — f9cef afxazi, f6sh0ef qarTveli. yvela am

saxels daesmis kiTxva lfh,fy? vin? danarCeni saxelebi, miuxedavad imisa suliers aRniSnaven

isini Tu usulos, Sedis nivTTa klasSi: fkf ZaRli, f-s

cxeni, ^fh0 Tbilisi, frfhgs;` sazamTro... yvela am saxels

daesmis kiTxva bfh,fy? ra?

Page 36: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

36

o mousmineT da gaimeoreT:

adamianis klasi nivTTa klasi

lfh,fy? bfh,fy?

fo/f, fkf fzr`sy fl`6mfy

fu`skf f,f/`fpf

fcfc fq`f

savarjiSo 1. daasruleT winadadebebi Fhb bfh,fy? - Fhb f6`f, feg.

Fhb lfh,fy? – Fhb. . . kjeg.

Fhb bfh,fy? - Fhb … feg.

Fhb lfh,fy? – Fhb. . . bjeg.

Fhb bfh,fy? - Fhb … feg.

savarjiSo 2. daajgufeT sityvebi adamianis da nivTTa kla-sebis mixedviT

f,f/`fpf> fu`skf> f;`> fo`s> fr`fw> f6`f,> fn`skf> f]`s]`> fw`>

fq`f> fi`> fcfc> f/msx> fo/f,> f;m> f6mffl> f6sh0ef> f7mfvcfh>

fkf, f9cef> fzr`sy> f\mvf

Lfh,fy? Bfh,fy? fo/f, fkf

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

f0ffw`fhf> fy> f,> fbfimf> f bf]`imf> fyle> f,le

Page 37: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 6

37

o Cemi ojaxi Cfhf c0ffw`fhf

- Fhb lfh,fy?

- Fhb cf, bjeg.

- Fhb lfh,fy?

- Fhb cfy kjeg.

- Fhb lfh,fy?

- Fhb cfimf bj eg.

- Fhb lfh,fy?

- Fhb cf]`imf kjeg. Cfhf c0ffw`fhf leeg. Cfhf bcsvjeg fy> f,>

fbfimf> fbf]`imf> fyle> f,le . (Cfhf c0ffw`fhf [`szeg. Cfhf

bcsvjeg fy> f,> fyle.)

o

leqsikoni F;`fh

fvfpffhf qona, yola f[`szs patara, bavSvi fo/f, gogo

fzr`sy biWi frfhgs;` sazamTro

f9]`sp,f qaliSvili fh9sc vaJi

f[fqf kaci fhb > f,hb es

f9]`sc qali f0ffw`fhf ojaxi fy deda f, mama fbfimf Zma fbf]`imf da fyle bebia

f,le babua

Page 38: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

38

gakveTili 7

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

arsebiTi saxeli — F[mso7f – fhfw`f [s9[mfofhf mravlobiTi ricxvi

Tema — afxazeTi Fntvf — F9cys leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

daajgufeT sityvebi klasebis mixedviT:

fu`skf> f]`f> fq`f> f/msx> f6mffl> fzr`sy> f\mvf

arsebiTi saxelis mravlobiTi ricxvi. F[mso7f: fhfw`f [s9[mfofhf. adamianis klasi nivTTa klasi

. . . + w`f . . . + 6`f

. . . + ff (krebiTi) . . . + hf (krebiTi)

o mousmineT da gaimeoreT

f o/f, + w`f gogoebi fkf + 6`f ZaRlebi f zr`sy + w`f biWebi fl`6mf y + 6`f maRaziebi fu`s kf + w`f mezoblebi f,f/`f pf + 6`f navsadgurebi f cfc + w`f stumrebi fq`f + 6`f vaSlebi fef8s - fe+ff adamianebi fk+hf Txmelnari f hef8 — f he+ ff jariskacebi, f\m+hf muxnari

samxedroebi

Page 39: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 7

39

Fuh,f — Fuh+ff agrbebi

f9]`s c – f ]`cf qalebi

f h9sc — f h9+fh(w`f) vaJebi

f 9cef — f 9ceff afxazebi

gamonaklisi:

f[`szs — f[`sz+ 6`f bavSvebi

f9]`sc — f]`cf+ 6`f qalebi

savarjiSo 1. TqvenTvis nacnobi sityvebiT awarmoeT mrav-lobiTi ricxvi

f,f/`fpf

fu`skf

f;`

f6`f,

fn`skf

f]`f

fw`

fq`f fi`

fcfc

f/msx

fo/f,

f6mffl

fkf fzr`sy

f\mvf

Page 40: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

40

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

f9cimfh0f 8ys> fcfcffbh0f> f,yf> fim[f> fobfc> fobf> f]f9s>

f]0ys6fkf6m> f6s0f> f6fkf6m

o afxazeTi F9cys

F9cys lffhf b9iojeg. Fhf bhfw`jeg f9cimfh0f 8y6`f>

fcfcffbh0f6`f> fgfycbjyfn6`f. F9cys ,tbjeg f,yf6`f> fim[f6`f>

fobfc6`f> fobf6`f> f]f96`f hskf. F7`f F9cys f]0ys6fkf6m feg.

F9cys bhfw`jeg f6s0f6`f. F9cysn`b f6fkf6m6`f hjeg: Ufk>

N7`fhxfk> Jxfvxshf> Fajy +sw ((csho[f)> U`lje0f> Gbweylf>

Ufuhf. Cfhf F9cys f8spw`f hfw`fys bcsvjeg.

o

leqsikoni F;`fh

f9cimfhf dasveneba

fcfcffbh0f sastumro

f,yf tye

fim[f mTa

fobfc mdinare

fobf tba

f]f9s gamoqvabuli

f]0ys6fkf6m dedaqalaqi

f6s0f sofeli

f6fkf6m qalaqi

Page 41: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 7

41

fh jari

fhef8 samxedro, jariskaci f\m muxa fk Txmela

fef8s adamiani

f8spf megobari

bhfw`jeg bevria

fhf aq

f,tbf mdidari

Page 42: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

42

gakveTili 8

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis struqtura F7fqfh,f fbkfpffimf Tema — bodiSis moxda Fntvf — F0fvpffhf leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

awarmoeT mravlobiTi ricxvi:

f8ys> f9]`sc> fo/f,> fcfcffbh0f> f,yf> fzr`sy> fobfc> f6s0f>

f6fkf6m> fu`skf> f[fqf

zmnis struqtura F7fqfh,f fbkfpffimf

afxazur enaSi gvxvdeba erTpiriani, orpiriani, sampiriani da xandaxan oTxpiriani zmnebi. erTpiriani zmnis forma Se-darebiT martivia. afxazur zmnas aqvs ori — mxolobiTi da mravlobiTi ricxvi. zmna gamoxatavs klass, agreTve pirs: pirvels, meores da mesames.

zmnis uRleba martivad rom davimaxsovroT, gavecnoT af-xazuri zmnis struqturas. afxazuri zmna SeiZleba iyo ma-rtivi (mag.: f-n`f-hf> f-uskf-hf> f-,f-hf> f-uf-hf) da Sedgenili (mag.: f-,pbf-,f-hf> f-9fne-6`qf-hf> f-9ci`f-]`f-hf).

gavecnoT martivi zmnis agebulebas:

f-wf-hf wasvla f-uf-hf aReba f-uskf-hf dgoma

Page 43: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 8

43

а- saleqsikono (zogadi) formis prefiqsi, wf (uf> uskf) — fuZe, -hf — sufiqsi. uRlebis dros prefiqsi f- da sufiqsi — hf ikargeba.

Cfhf cwjbn – me mivdivar. aq zmna cwjbn Sedgeba c(f) -me, w (f) —

fuZe `wasvla~ da awmyos sufiqs — jbn-isgan. Cfhf cuskjeg me vdgavar

Cfhf cn`jeg me vzivar

Cfhf cwjbn – me mivdivar Efhf ewjbn – Sen (kaci) midixar

<fhf ,wjbn – Sen (qali) midixar Bfhf lwjbn – is (kaci) midis Kfhf lwjbn – is (qali) midis Bfhf (b)wjbn – is (nivTi) midis }fhf ]wjbn – Cven mivdivarT

I`fhf i`wjbn – Tqven midixarT

Lfhf bwjbn – isini midian

miaqcieT yuradReba imas, Tu rogor aisaxeba zmnaSi piris niSnebi:

Cfhf cwjbn Efhf ewjbn <fhf ,wjbn

sayuradReboa, rom erTpirian (gardauval) zmnas mesame pirSi eqneba Semdegi formebi:

Bfhf lwjbn – is (kaci) midis Kfhf lwjbn – is (qali) midis

Bfhf (b)wjbn – is (usulo) midis

afxazuri zmnis klasovan-pirovan prefiqsebSi gamoiyofa prefiqsebis ori rigi: d-s rigis da l-s rigis. d-s rigis

Page 44: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

44

niSani (c> e> ,> l> b) zmnis dasawyisSi dgas, xolo l-s rigis piris niSani (c> e> ,> b> k> b(f) d-s rigis mere, an d-sa da l-s Soris SeiZleba sxva gramatikuli elementebi iyos ganla-gebuli:

1) Tu obieqti usuloa

Bfhf (b)b,jbn – is (kaci) xedavs raRacas

Kfhf bk,jbn – is (qali) xedavs raRacas

Bfhf bf,jbn – is (usulo) xedavs raRacas

2) Tu obieqti adamianis klass ganekuTvneba

Bfhf lb,jbn – is (kaci) xedavs viRacas

Kfhf lsk,jbn – is (qali) xedavs viRacas

rogorc aRvniSneT, afxazurSi arsebobs sampiriani da oTx-piriani zmnebi. maT Sesaxeb cota mogvianebiT visaubrebT.

savarjiSo 1. CasviT Sesabamisi nacvalsaxeli sworad magaliTi: cfhf cf9[mjbn — me vkiTxulob

…….. cf9[mjbn …….…..,wjbn

………....lwjbn ………..bkujbn

…………b,jbn ……....effetbn

…………]wjbn ……...b;`ujbn

………bh0f[eg ………lsw`jeg

………..cn`jeg ………,uskjeg

…….ew`f;`jbn ……....bk]`jbn

Page 45: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 8

45

savarjiSo 2. TargmneT afxazurad

Sen midixar. is (qali) xedavs. bavSvi zis. bebia dgas.

o mousmineT da gaimeoreT:

bodiSis moxda F0fvpffhf

Cf0fvpffbn. ukacravad, bodiSi.

B7fkjpfh cf0fevqfy (cf0f,svqfy). Tu SeiZleba, mapatie.

Cf0fi`svqfy. mapatieT.

C,s]`jbn> cf0f,svqfy> gTxov, mapatie,

cbfifvspn. ar viyavi marTali.

Cf0fi`svqfy> feflf8 i`fkfcqtbn. ukacravad, rom SegawuxeT.

}f0fi`svqfy> [`szsr ]fu[tbn. ukacravad, cota davagvianeT.

Cf0fvsp> cswwfretbn> ffv0f csvfv. ukacravad, meCqareba, dro ar maqvs.

Cf0fvpffbn> f[f efhf ebfifv. ukacravad, magram cdebi (marTali ar xar).

Cf0fvpffbn> f[f fhb vweg. ukacravad, magram es tyuilia.

o leqsikoni F;`fh

f,pbf,fhf siyvaruli

f9fne6`qfhf pativiscema

fimhf mokvla

f,fhf naxva, danaxva

Page 46: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

46

fwfhf wasvla, svla

fufhf waReba; aReba; wayvana fuskfhf adgoma, dgoma

fn`fhf jdoma, dajdoma

fwwfrhf siCqare, aCqareba

fbfif simarTle

ffv0f dro

fu[fhf dagvianeba

b7fkjpfh Tu SeiZleba

f9[mfhf kiTxva, wakiTxva

f]`fhf Txovna

ffhf mosvla

f0f[hf survili, mondomeba

fw`fhf Zili, daZineba

fw`f;`fhf saubari, laparaki

Page 47: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

47

gakveTili 9

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis struqtura (gagrZeleba) F7fqfh,f fbkfpffimf

(fyfuofhf) Tema — bodiSis moxda (gagrZeleba) Fntvf — F0fvpffhf (fyfuofhf) leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

me mivdivar. Sen (mamr.) midixar. Tqven sxedxarT. isini midian.

zmnis struqtura (gagrZeleba) F7fqfh,f fbkfpffimf

(fyfuofhf) unda gvaxsovdes, rom Tu zogierT zmnaSi nacvalsaxelis piris niSnebi c> i`>] dganan ,> u> l> ;> ;`> o> 8 Tanxmovnebis win, isini mJRerdebian da gadadan p> ;`> ff-Si.

o mousmineT da gaimeoreT zmnebi. daimaxsovreT isini.

sworia ar aris swori

bp,tbn vnaxe bc,tbn

b;`,tbn naxeT bi`,tbn

bff,tbn vnaxeT b],tbn

Page 48: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

48

sworia ar aris swori

bputbn aviRe bcutbn

b;`utbn aiReT bi`utbn

bplshetbn vici bclshetbn

]f;`lshetbn gvicnobT ]fi`lshetbn

bp;bn amovTxare bc;bn

bff;bn amovTxareT bf];bn

bp;`bn movxarSe; davlie bc;`bn

bpobn Sevwvi bcobn

b;`8bn dawereT bi`8bn

bff8bn davwereT bf]8bn

savarjiSo 1. daakavSireT nacvalsaxelebi Sesabamis zmneb-Tan, rogorc magaliTzea naCvenebi

cfhf ewjbn efhf cf9[mjbn cfhf ew`f;`jbn ]fhf i`w`f;`jbn

bfhf ,wjbn kfhf ef9[mjbn kfhf cw`f;`jbn lfhf ]w`f;`jbn

]fhf lwjbn ,fhf lf9[mjbn efhf lw`f;`jbn i`fhf bw`f;`jbn

,fhf ]wjbn bfhf ,f9[mjbn bfhf ,w`f;`jbn

efhf cwjbn cfhf lf9[mjbn ,fhf lw`f;`jbn

Cven mier ganxiluli zmnebi micemulia awmyoSi, romelic iwarmoeba Semdegnairad:

piris niSani + zmnis Ziri + -jbn//-etbn

da

piris niSani + zmnis Ziri + -eg

dawvrilebiT amis Sesaxeb Semdeg gakveTilze visaubrebT.

Page 49: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 9

49

savarjiSo 2. sityvaSi Sinaarsis mixedviT CasviT gamotove-buli aso da TargmneT winadadebebi: }fhf fntfnh f[m ]wjbn.

Cfhf fi`7`s ...f9[mjbn. Efhf feybdthcbntn f[m ...wjbn.

<fhf fr`fw …0f[eg.

Kfhf fhf …uskjeg.

I`fhf fyf …n`jeg.

savarjiSo 3. TargmneT afxazurad

me vnaxe. wigni aiReT. Rvino davlie. saxli vnaxeT. xorci movxarSeT.

o mousmineT da gaimeoreT:

bodiSis moxda (gagrZeleba) F0fvpffhf (fyfuofhf)

- Cf0fvpffbn…Cfhf pqffhfr csvjeg. Fvisy f[m cwfh c0f[eg>

f[f fv8f cw`tbkfutbn ]`f cs7jeg.

- Tumfehsv> ef;`sq`7mf bi`csh,jbn. Fhfyn`b fvisy psyof

bffbu`jeg. I`sibfije i`wfh> b;`,j bn fvisy.

- B0f,eg.

TargmneT zemoT mocemuli teqsti.

o leqsikoni F;`fh

fi`7`s wigni

f0f[hf survili fbkfufhf Secdoma, SeSla

fv8f gza

fpqffhf kiTxva

Page 50: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

50

fhfyn` aqedan

ffbu`f axlo

tumfehsv arauSavs

ef;`sq`7mf axlave psyof sul

ffbu`fhf axlos

fbfif pirdapiri, swori; simarTle;

flshhf codna

fohf Sewva

f;hf gaTxra, amoTxra;

f;hf ormo

f;`hf daleva

f;`hf moxarSva

Page 51: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

51

gakveTili I0

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

zmnis dro: awmyo statikuri F7fqfh,f ffv0f: ef;`n`b fcnfnbrfn`

Tema — Cemi dila Fntvf — Cfhf csims;m

leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

CasviT gamotovebuli aso:

Cfhf fi`7`s ...f9[mjbn. <fhf feybdthcbntn f[m ...wjbn. Kfhf fhf ...uskjeg.

zmnis dro: awmyo F7fqfh,f ffv0f: ef;`n`b fcnfnbrfn` afxazur enaSi zmnebi iyofa statikur da dinamikur zmne-bad. mdgomareobis da kuTvnilebis aRmniSvneli zmnebi statikuria, xolo moqmedebis da moZraobis — dinamikuri.

statikuri zmnis fuZed xSirad gamoiyeneba arsebiTi an zedsarTavi saxeli:

f[`szs bavSvi l[`szeg is bavSvia

f9iof lamazi ls9iojeg is lamazia

f,pbf kargi ls,pbjeg is kargia

zmnis droebi F7fqfh,f ffv0f6`f

gavecnoT afxazuri zmnis droebs. dinamikur da statikur zmnebSi awmyo sxvadasxvanairad iwarmoeba.

Page 52: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

52

awmyo (statikuri zmna) Ef;`n`b ffv0f (fcnfnbrfn`

7fqfh,f) statikuri zmnebis awmyos formas sufiqs -eg-is meSveobiT

vawarmoebT

piris niSani + zmnis Ziri + -eg

fw`fhf Zili, daZineba

cs"+w`+jeg csw`jeg me mZinavs, ,s w`jeg gZinavs (qals)

cs7jeg me var

bcsvjeg – maqvs, b,svjeg – gaqvs (qals), be vjeg – gaqvs (kacs) Tu fuZe mTavrdeba xmovan f-ze, iqneba f + eg= jeg, Tu Tanx-

movanze an xmovan s-ze, maSin j ar iqneba.

o Cfhf f,fhqf= cuskjeg (cuskf+ feg) – me aivanze vdgavar. F[`sz6`f fl`f[ms bn`jeg bavSvebi ezoSi sxedan.

Fcf,b lsw`jeg Cvils Zinavs.

Bfhf lash[fqjeg is vaJkacia.

magram:

Cfhf fq`f c0f[eg (bc0f[ + eg) – me minda vaSli.

Kfhf l7`sieg. is (qali) Wkviania.

ramdenime zmnis fuZisgan SeiZleba vawarmooT rogorc

statikuri, ise dinamikuri zmnebi. es zmnebia: fw`fhf Zili,

daZineba fn`fhf dajdoma, fuskfhf dgoma, adgoma.

Page 53: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 10

53

o mousmineT da gaimeoreT:

sazepiro frazebi

f9cef – afxazi. Cfhf cf9cejeg. – me afxazi var. F9cys – afxazeTi. Cfhf

cf9cejeg> F9cys csy[jbn. – me afxazi var, vcxovrob afxa-zeTSi.

sityvaSi cf9cejeg Cven sinamdvileSi gvaqvs forma cf9csejeg, magram wesisamebr e-s gverdiT s ar iwereba.

f9ihf – yureba. Cfhf cs9iet bn – me viyurebi. Bfhf fl`f[ms ls9ietbn – is

(kaci) gareT iyureba. Bfhf kfhf kf[m ls9iet bn — is (kaci) mas (qals) uyurebs (misken iyureba).

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 1. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

f0ffksv> fi`qfhf> frhsafhf> fo`o`fhf> f=s > fyfgs

o mousmineT da gaimeoreT:

Cemi dila Cfhf csims;m

Cfhf fcff0 ff,f hps cuskjbn> f0ffksv 7fcqjbn> c=b cyfgb cso`o`jbn> csvf0`f6`f ci`scqjbn> frhscajbn> yfc feybdthcbntn

f[m cwjbn.

gadmoeciT zemoT mocemuli teqsti mesame pirSi.

Page 54: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

54

savarjiSo 2. TargmneT afxazurad

me pirs viban. diliT 8 saaTze vdgebi. universitetSi mivdivar. tansacmels vicvam da vWam. vvarjiSob, Semdeg xelebs viban.

o leqsikoni F;`fh

fuskfhf adgoma; dgoma

f7fqfhf keTeba

fw`fhf Zili

fvfpffhf qona

f7`si Wkviani

fash[fqf vaJkaci

f9ihf yureba, cqera; xedi

fi`qfhf Cacma

f,fhqf aivani

fcf,b Cvili

ef;`s axla

fcff0 saaTi

ff,f rva

f0ffksv varjiSi, moTelva

fyfgs xeli

fo`o`fhf recxva, xelis dabana

frhs afhf Wama

Page 55: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

55

gakveTili 11

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

zmnis dro: awmyo (dinamikuri zmna) F7fqfh,f ffv0f: ef;`n`b

(flbyfvbrfn` 7fqfh,f)

Tema — dRe Fntvf — Fvi

leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

TargmneT afxazurad

bavSvebi ezoSi sxedan. is vaJkacia. Cvils sZinavs. me vaSli minda.

zmnis dro: awmyo F7fqfh,f ffv0f: ef;`n`b

(dinamikuri zmna) (flbyfvbrfn` 7fqfh,f)

rogorc wina gakveTilze gavigeT, afxazur enaSi zmnebi iyofa statikur da dinamikur zmnebad. mdgomareobis da kuTvnilebis aRmniSvneli zmnebi statikuria, xolo moqmedebis da moZraobis — dinamikuri. Cven viciT, rom dinamikur da statikur zmnebSi awmyo sxvadasxvanairad iwarmoeba. dRes viswavloT dinamikuri zmnis awmyos warmoeba.

awmyo (dinamikuri zmna) Ef;`n`b ffv0f (flbyfvbrfn`

7fqfh,f) dinamikuri zmnebis awmyo iwarmoeba -jbn //-etbn sufiqsis meSveobiT:

Page 56: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

56

piris niSani + zmnis Ziri + -jbn//-etbn

fufhf – aReba, waReba be + u + jbn bpujbn – viReb, b,ujbn – iReb (qali), beuj bn – iReb (kaci)

es forma SeiZleba gamoviyenoT momavali drois mniSvnelo-bis gadmosacemad:

Efq`s bpujbn – xval aviReb, waviReb. f]`fhf Tqma bc + ]` + jbn bc]`jbn – vambob, b,]`jbn – ambob (qali), be]`jbn – ambob (kaci)

Fhf f9if fcetbn – aq qari qris. Cfhf cr`fijbn – me vcekvav. F[`sz6`f fl`f[ms b[`vfhetbn – bavSvebi ezoSi TamaSoben.

zmnis es dro SeiZleba gamoviyenoT momavali drois mniSv-nelobis gadmosacemad:

Efq`s bpujbn – xval aviReb, waviReb.

Tu afxazuri zmnis fuZe mTavrdeba xmovanze, maSin gveqneba

jbn daboloeba: f9[mfhf - lf9[mjbn. Tu Tanxmovanze, ff-ze

an ]f-ze — etbn: fwwfrhf —lswwfretbn> f]fhf — bcf]fetbn>

fbkrffhf — tbkscrffetbn.

o sazepiro frazebi

f9[mfhf – kiTxva. Cfhf cf9[mjbn – me vkiTxulob. Bfhf

fi`7`s lf9[mjbn – is (kaci) wigns kiTxulobs. Yffkf ef;`s

fufpt0 lf9[mjbn – naala axla gazeTs kiTxulobs. Kfhf ef;`s

fi`7`s ,pbf lf9[mjbn – is (qali) axla karg wigns kiTxulobs.

Page 57: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 11

57

fwwfrhf – aCqareba. Yffkf lswwfretbn – naalas eCqareba.

Ef;`s lffhf cswwfretbn – axla Zalian meCqareba. Cfy ef;`s

fe cehf[m lswwfretbn – dedaCems axla samsaxurSi eCqareba.

Sdr. statikuri zmna f0f[hf – ndoma, survili. Cfhf bc0f[eg – me minda, msurs. Lfe0 fq`f b0f[eg – daviTs vaSli unda.

Lfe0 fq`f 7f9im b0f[eg – daviTs wiTeli vaSli unda.

savarjiSo 1. SeadgineT winadadebebi. gamoiyeneT droebis cxrili 1. fchf fhf f9if. 2. f=s> fuskfhf> f,fhqf> cfhf. 3. fn`fhf> fl`s>

f[`sz6`f. 4. F9cys> cfhf> fy[fhf> f9cef.

savarjiSo 2. TargmneT winadadebebi Kfhf bfhf bf[m ls9ietbn. Cfhf ef;`s fi`7`s ,pbf cf9[mjbn.

<fhf ef;`s fecehf[m ,swwfretbn. Cfhf fq`f 7f9im bc0f[eg.

Efhf fvisy f[m e9ietbn.

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

fvi> fvhf> 9[jbn> f9cf,fhf =s[tbn> fec betbn> f0ffw`fhf tbptbn>

,pbf bp,jbn

o mousmineT da gaimeoreT:

dRe Fvi

Bf[mf fvi ,pbjeg. Fvhf 9[jbn. F9cf,fhf =s[tbn. Cfhf lffhfof ,pbf bp,jbn ff9syhf. F[`sz6`f fl`f[ms b[`vfhetbn. Cfy f8ys

Page 58: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

58

ls7jeg. Cf, fec betbn. C8sptb cfhtb firjk f[m ]wtbn. {`sk,s--[fy f0ffw`fhf ptums f8ys tbptbn.

o leqsikoni F;`fh

f,pbf,fhf siyvaruli

f9cf,fhf buneba

fe cehf samsaxuri

fbpfhf kreba, Sekreba

ff9syhf gazafxuli

f=s[fhf gaRviZeba

fr`fifhf cekva

f]`fhf Tqma

f]`fhf Txovna

f[`vfhhf TamaSi

lffhf Zalian

fw`f;`fhf saubari

b7fkjpfh Tu SeiZleba

fbkrffhf garkveva, gageba

fchf qrola, berva; dartyma

f9[f Tbili

f[mi`fi`f civi f9[mfhf kiTxva

f0fhf micema

f0s9 adgili

f9[mf win

Page 59: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

59

testi II

savarjiSo 1. SeadgineT winadadebebi. gamoiyeneT droebis cxrili 1. fchf fhf f9if. 2. f=s> fuskfhf> f,fhqf> cfhf. 3. fn`fhf> fl`s> f[`sz6`f. 4. F9cys> cfhf> fy[fhf> f9cef.

savarjiSo 2. TargmneT afxazurad

me pirs viban. diliT 8 saaTze vdgebi. universitetSi mivdivar. tansacmels vicvam da vWam. vvarjiSob, Semdeg xelebs viban.

savarjiSo 3. daakavSireT nacvalsaxelebi Sesabamis zmneb-Tan, rogorc magaliTzea naCvenebi

cfhf ewjbn efhf cf9[mjbn cfhf ew`f;`jbn ]fhf i`w`f;`jbn

bfhf ,wjbn kfhf ef9[mjbn kfhf cw`f;`jbn lfhf ]w`f;`jbn ]fhf lwjbn ,fhf lf9[mjbn efhf lw`f;`jbn i`fhf bw`f;`jbn ,fhf ]wjbn bfhf ,f9[mjbn bfhf ,w`f;`jbn

efhf cwjbn cfhf lf9[mjbn ,fhf lw`f;`jbn

savarjiSo 4. TqvenTvis nacnobi sityvebiT awarmoeT mrav-lobiTi ricxvi

f,f/`fpf

fu`skf f;`

f6`f,

fn`skf

f]`f fw`

Page 60: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

60

fq`f fi`

fcfc

f/msx

fo/f,

f6mffl

fkf fzr`sy

f\mvf

savarjiSo 5. CasviT Sesabamisi nacvalsaxeli sworad:

magaliTi: cfhf cf9[mjbn — me vkiTxulob

…….. cf9[mjbn …….…..,wjbn

………....lwjbn ………..bkujbn

…………b,jbn ……....effetbn

…………]wjbn ……...b;`ujbn

………bh0f[eg ………lsw`jeg

………..cn`jeg ………,uskjeg

…….ew`f;`jbn ……....bk]`jbn

savarjiSo 6. sityvaSi Sinaarsis mixedviT CasviT gamotove-buli aso da TargmneT winadadebebi: }fhf fntfnh f[m ]wjbn.

Cfhf fi`7`s ...f9[mjbn. Efhf feybdthcbntn f[m ...wjbn.

<fhf fr`fw …0f[eg.

Kfhf fhf …uskjeg.

I`fhf fyf …n`jeg.

Page 61: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

testi II

61

savarjiSo 7. TargmneT afxazurad

me vnaxe. wigni aiReT. Rvino davlie. saxli vnaxeT. xorci movxarSeT.

savarjiSo 8. daasruleT winadadebebi Fhb bfh,fy? – Fhb f6`f, feg.

Fhb lfh,fy? – Fhb. . . kjeg.

Fhb bfh,fy? – Fhb … feg.

Fhb lfh,fy? – Fhb. . . bjeg.

Fhb bfh,fy? – Fhb … feg.

savarjiSo 9. daajgufeT sityvebi adamianis da nivTTa klasebis mixedviT

f,f/`fpf> fu`skf> f;`> fo`s> fr`fw> f6`f,> fn`skf> f]`s]`> fw`>

fq`f> fi`> fcfc> f/msx> fo/f,> f;m> f6mffl> f6sh0ef> f7mfvcfh>

fkf, f9cef> fzr`sy> f\mvf

Lfh,fy? Bfh,fy? fo/f, fkf

savarjiSo 10. TargmneT afxazurad

Sen midixar. is (qali) xedavs. bavSvi zis. bebia dgas.

savarjiSo 11. TargmneT winadadebebi Kfhf bfhf bf[m ls9ietbn. Cfhf ef;`s fi`7`s ,pbf cf9[mjbn. <fhf ef;`s fecehf[m ,swwfretbn. Cfhf fq`f 7f9im bc0f[eg. Efhf fvisy f[m e9ietbn.

Page 62: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

62

gakveTili 12

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro: namyo sruli F7fqfh,f ffv0f: bbfc[mje byfuoje Tema — swavla Fntvf — Fqfhf leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

me vcekvav. bavSvebi ezoSi TamaSoben. aq qari qris.

zmnis dro: namyo sruli F7fqfh,f ffv0f: bbfc[mje byfuoje

namyo sruli dro iwarmoeba -bn sufiqis meSveobiT.

piris niSani + zmnis Ziri + -bn

fw`fhf Zili, daZineba cs+w`+tbn

fn`fhf dajdoma, jdoma c+n`+tbn

csw`tbn – me daviZine, ,sw`tbn – Sen daiZine (qalma)

Cfhf f,fhqf= cusktbn – me aivanze davdeqi. F[`sz6`f fl`f[ms bn`tbn – bavSvebi ezoSi dasxdnen.

Fcf,b lsw`tbn – Cvilma daiZina.

Fi`7`s putbn – me wigni aviRe. Fr`fw catbn – me xorci SevWame.

Page 63: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 12

63

Tu zmnis fuZe bolovdeba f xmovanze, f + namyo srulis su-

fiqsi -bn mogvcems -tbn daboloebas.

ar SegeSaloT awmyos sufiqs -etbn //-jbn -Tan!

o mousmineT da gaimeoreT:

f9ihf – yureba, cqera Cfhf cs9ibn – me gavixede. Bfhf kfhf kf[m ls9ibn — man (kacma)

mas (qals) Sexeda.

f9[mfhf – kiTxva Cfhf cf9[mtbn – me wavikiTxe. Bfhf fi`7`s lf9[mtbn – man

(kacma) wigni waikiTxa. Yffkf fufpt0 lf9[mtbn> yfc lsw`tbn –

naalam gazeTi waikiTxa da mere daiZina.

frhs afhf – Wama

Yffkf frhskatbn – naalam Wama. F[`szs b,pbfys frhbatbn –

bavSvma kargad SeWama. Frhscatbn> yfc fecehf[m cwtbn – SevWame

da Semdeg samsaxurSi wavedi.

o Cemi dila — namyo sruli

Cfhf csims;m

Cfhf bfws fcff0 ff,f hps cusktbn> f0ffksv 7fcqtbn> c=b

cyfgb cso`o`tbn> csvf0`f6`f ci`scqtbn> frhscatbn> yfc

feybdthcbntn f[m cwtbn.

Page 64: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

64

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

qalma mas (kacs) gaxeda. me wigni wavikiTxe. lanam wigni waikiTxa. wigni wavikiTxe da mere avdeqi. naalam saWmeli SeWama. SevWame da mere gareT gavedi.

savarjiSo 2. SeadgineT winadadebebi. gamoiyeneT naswavli zmnis dro 1. fkf> fl`s> fn`fhf. 2. frhsafhf> f[`szs> f8ys 3. fecehf> fwfhf> Ybrj> bfws> f[m. 4. fps> ff,f> cfhf> fcff0> fuskfhf 5. fl`6mfy> f9]`sc> f[m> fwfhf.

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 4. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

fqfhf> feybdthcbntn c0jeg> f9cef ,spi`f cqjbn> feybdthcbntn

cfkutbn> cshqf8[tbn> c0ffw`fhjeg

o mousmineT da gaimeoreT: swavla Fqfhf

dialogSi zogierTi zmna mocemulia namyo usrulSi. zmnis am dros gavivliT momdevno gakveTilSi. Vfrf> ,fhf fqfhf f,f,qjp?

Cfhf <f0svn`b f]`sy06fhhfn` eybdthcbntn c0fy (f=s fqfhf cqjy).

Bfh,fy afrekmntne ,fhf ,sp0fp?

Fabkjkjubfn` afrekmntn c0fy. Rfdrfpn`b f,spi`f6`f cqjy.

Page 65: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 12

65

Feybdthcbnt n ,fyfkuf fecehf ,f,fkfutb?

Feybdthcbnt n cfyfkuf cshqf8[t bn.

<fhf ,0ffw`fhjevf?

Vfg> c0ffw`fhfofv.

gadmoeciT zemoT mocemuli teqsti mesame pirSi.

O leqsikoni F;`fh

f[m -Si; -ken

yfc mere

ffhf mosvla

fqfhf swavla

fkfufhf dawyeba

fkufhf dasruleba

f,spi`f ena

fhqf8s maswavlebeli

f0ffw`fhf[fhf daqorwineba

Page 66: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

66

gakveTili 13

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro: namyo usruli F7fqfh,f ffv0f: bbfc[mje byfuofv Tema — Cemi sofeli Fntvf — Cfhf c6s0f leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala SeadgineT winadadebebi namyo srulSi 1. fkf> fl`s> fn`fhf. 2. frhsafhf> f[`szs> f8ys 3. fps> ff,f> cfhf> fcff0> fuskfhf 4. fl`6mfy> f9]`sc> f[m> fwfhf.

zmnis dro: namyo usruli F7fqfh,f ffv0f: bbfc[mje

byfuofv

namyo usruli dro iwarmoeba -jy/-efy sufiqsebis meSveobiT.

piris niSani + zmnis Ziri + -jy/-efy

f,fhf naxva, danaxva

b + , + jy bp,jy – vxedavdi, be,jy – xedavdi (Sen mamr.), b,,jy – xedavdi (Sen mdedr.)

f]`fhf Tqma

bc + ]` + jy bc]`jy – vambobdi, b,]`jy – ambobdi (mdedr.), be]`jy – am-bobdi (mamr.)

f[`vfhhf – TamaSi, ,s[`vfhefy – TamaSobdi (mdedr.),

e[`vfhefy — TamaSobdi (mamr.).

Page 67: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 13

67

Tu afxazuri zmnis fuZe mTavrdeba xmovanze, maSin gveqneba jy daboloveba: f9[mfhf - lf9[mjy. Tu Tanxmovanze, ff-ze an

]f-ze — efy: fwwfrhf — lswwfrefy> f]fhf — bcf]fefy> fbkrffhf

— tbkscrffefy> fchf —lfcefy.

o mousmineT da gaimeoreT:

sazepiro frazebi

Fi`f c]`jy – me vmRerodi; Fi`f ,]`jy – mRerodi (Sen mdedr.);

Fi`f e]`jy – mRerodi (Sen mamr.).

Fqfhf cqjy – vswavlobdi. Fims;m pff cuskjy – diliT adre

vdgebodi. F[`szs firjk f[m lwjy – bavSvi skolaSi midioda.

Lfvtb fl`f[ms ls[`vfhefy – damei gareT TamaSobda. Bfws f9if fcefy – guSin qari qroda.

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

deda samsaxurSi midioda. bavSvebi ezoSi TamaSobdnen. ZaRli Wamda. Cemi Zma moskovSi swavlobda.

savarjiSo 2. SeadgineT winadadebebi gakveTilze gavlili Temis mixedviT 1. f[`szs> f9[mfhf> fi`7`s. 2. fi`qfhf> fo/f,> fqrs. 3. fl`s> fkf> fn`fhf. 4. cfhf> f]`fhf> fbfif. 5. fwfhf> bhkfcys> fvf-imsyf.

o Cemi dila — namyo usruli

Cfhf csims;m

Cfhf fcff0 ff,f hps cuskjy> f0ffksv 7fcqjy> c=b cyfgb cso`o`jy>

csvf0`f6`f ci`scqjy> frhscajy> yfc feybdthcbntn f[m cwjy.

Page 68: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

68

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

c6s0f> tc9[syhf> cwfkjy> f9ty\msh6`f> bh[fy> c[s9iskjy>

fobfc ]0fkjy> f9csorhf

o Cemi sofeli Cfhf c6s0f

Cfys[`szsp tc9[syhf f6s0fi7f cwfkjy. Ef cfyleb cf,leb by[jy.

F6s0f= f8ys le ]fvfy. Ceflf f9ty\msh6`f fvisy f[m bh[fy.

Efyn` fvisy c[s9iskjy> fysim6`tb f/,f6`tb p,jy. F6s0f=

fi`sh ,f]xf ]fvfy. },f]xf=s tb0f]fy f]f> fq`f> fkf]f> fvfylf-hbyf> fgfnsh6fk> f,]`f> fqsqsylhf e]`f fi`sh6`f hfw`fys.

F9[syhfp f[`sz6`f ptums fobfc ]0fkjy> 9csorhf ]wfkj y. Cfhf lffhf ,pbf bp,j y f6s0f=s f9cimfhf.

o leqsikoni F;`fh

f9ty\msh fanjara fh[fhf mimarTva, mibruneba, miSvera f[s9is kfhf rame zedapirze yureba f0f kfhf Sesvla f9cs orhf Tevzaoba f]f msxali fkf]f leRvi fvfylfhbyf mandarini fgfnsh6fk forToxali f,]`f qliavi fqsqs ylhf xendro, marwyvi fi`s h xili f9cimf hf dasveneba

Page 69: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

69

gakveTili 14

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro: namyo ganusazRvreli F7fqfh,f ffv0f: bbfc[mje

byfuofv Tema — dasvenebis dRe Fntvf — F9cimfhfvi

leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

diliT adre vdgebodi. vswavlobdi. vxedavdi. deda samsaxu-rSi midioda. ZaRli Wamda.

zmnis dro: namyo ganusazRvreli F7fqfh,f ffv0f: bbfc[mje byfuofv

namyo ganusazRvreli dro iwarmoeba — y- sufiqsis meSveobiT.

piris niSani + zmnis Ziri + - y

f,fhf naxva, danaxva

bk + ,f + y

bp,fy davinaxe da..., be,fy dainaxe da ... (Sen mamr.), bk,fy

dainaxa da ... (mdedr.)

bc + ]`f + y

Fi`f c]`fy f8ys7f cwtbn – me vimRere da saxlSi wavedi.

Fi`f ,]`fy f8ys7f ,wtbn – imRere da saxlSi waxvedi (mdedr.).

Page 70: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

70

Bfws f9if fcsy> fvi w`umf[tbn – guSin qarma daubera da amindi gafuWda. Frhskafy> lusktbn – SeWama (mdedr.) da adga.

o mousmineT da gaimeoreT:

sazepiro frazebi

Frhscafy> fecehf[m cwtbn – SevWame da samsaxurSi wavedi. Cf,

f8ys7f lffby> b9cs bimtbn – mama saxlSi movida da daisvena.

Yffkf fufpt0 lf9[mfy> lsw`tbn – naalam gazeTi waikiTxa da

daiZina. Kfhf fi`7`s ,pbf lf9[mfy> bku`f9[tbn – man (qalma)

kargi wigni waikiTxa da moewona. Lfeh f8s ,pbf b;`sy> lfimbn –

daurma kargi Rvino dalia da daTvra. Bfhf fl`f[ms ls9isy>

f[`sz6`f b,tbn – man gareT gaixeda da bavSvebi dainaxa.

o mousmineT da gaimeoreT:

Cemi dila — namyo ganusazRvreli

Cfhf csims;m

Cfhf fcff0 ff,f" hps cuskfy> f0ffksv 7fcqfy> c=b cyfgb

cso`o`fy> csvf0`f6`f ci`scqfy> frhscafy> feybdthcbntn f[m

cwtbn.

savarjiSo 1. CasviT zmnebi sxvadasxva droSi

cfhf fw`fhf efhf fn`fhf ]fhf fw`f;`fhf bfhf fuskfhf kfhf ffhf i`fhf f,fhf ]fhf fwfhf ,fhf f0f[hf Lfhf fn`fhf ,fhf f9[mfhf bfhf fbkrffhf efhf fwwfrhf cfhf f,pbf,fhf

Page 71: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 14

71

savarjiSo 2. TargmneT afxazurad

gogo maRaziaSi mivida da puri iyida. bavSvma wigni waikiTxa da moewona. qarma daubera da wvima daiwyo.

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi

9cimfhf visy> fbi`f fh[bfhf> f,sc0f key> f7`sl xf9fys> fi`

h8f> ]fpsyn`ums> ffv0f v8f9ffutbn.

o dasvenebis dRe F9cimfhfvi

Bfws 9cimfhf visy. }0ffw`fhf ptums f8ys b7fy. Ims,;mjy

fcfcw`f ]pffby> fbi`f fh[bfhf ]fkfutbn.

Cf, pff fl`6mfy f[m lwfy> fxf> fi`> fimf6fh> f8s> f[`if

ffbutbn. Cfy f,sc0f key> fi` h8f fkfkqtbn. Yfc f7`sl xf9fys

b 6`kshuskfy> fr`fw oys bffkutbn. }fpsyn`ums fbi`f ]yf[fn`fy>

ffv0f b,pbfys v8f9ffutbn.

o

leqsikoni F;`fh

f9cimfhfvi dasvenebis dRe

fcfcw`f stumrebi

fbi`f magida, sufra

fh[bfhf momzadeba, galamazeba (sufris gaSla)

fkfufhf dawyeba

pff winaswar

fxf puri

Page 72: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

72

fimf6f h Saqari

f[`if karaqi

f7`sl lobio

f,sc0f Romi

fh8f Sebolili, gamxmari

fkfqfhf raRacaSi CarWoba, SerWoba

fxf9f Sekmazuli

fxf9f keJera-fxalisgan damzadebuli nigvziani kerZi

f[fn`fhf Semojdoma

fv8f9ufhf Catareba, organizeba

Page 73: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

73

gakveTili 15

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro: myofadi F7fqfh,f ffv0f: b7fkfif Tema — gzis kiTxva Fntvf – Fv8f fbkrffhf leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

TargmneT afxazurad

SevWame da samsaxurSi wavedi. imRere da saxlSi waxvedi (mdedr.). daurma kargi Rvino dalia da daTvra. guSin qarma daubera da amindi gafuWda.

zmnis dro: myofadi F7fqfh,f ffv0f: b7fkfif

zmnis myofadi iwarmoeba sufiqs –g-s meSveobiT.

piris niSani + zmnis Ziri + -g //-in

fafhf Wama

bc + af + g

bcafg//bcafin me SevWam, beafg//beafin Sen (mamr.) SeWam

fw`fhf Zili, daZineba

cs+w`f+g//cs+w`f+in

fn`fhf dajdoma

c+n`f+g//c+n`f+in

Page 74: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

74

Csw`fg daviZineb. <sw`fg daiZineb (mdedr.)

Cfhf f,fhqf= cuskfg. me aivanze davdgebi; F[`sz6`f fl`f[ms bn`fg. bavSvebi ezoSi dasxdebian

Fcf,b lsw`fg. Cvili daiZinebs.

Fi`7`s cf9[mfg. wigns wavikiTxav. Fr`fw cafg. xorcs SevWam.

zmnis am drois formebTan xSirad gamoiyeneba zmna effb

`modi~. magaliTad, modi wavideT — effb ]wfg> modi waviki-

TxoT — effb ]f9[mfg da a.S.

myofadi

Cfhf csims;m

Cfhf fcff0 ff,f hps cuskfg> f0ffksv 7fcqfg> c=b cyfgb cso`o`fg> csvf0`f6`f ci`scqfg> frhscafg> feybdthcbntn f[m cwfg.

o mousmineT da gaimeoreT:

sazepiro frazebi

f[`vfhhf – TamaSi

Pys ]ehjr6`f ]qfg> yfc [`vfhhf [wfg – jer gakveTilebs vis-

wavliT, mere saTamaSod wavalT. <ffb fehjr6`f ]qfg> yfc [`vfhhf [wfg – modi gakveTilebi

viswavloT da mere saTamaSod wavideT.

fb6`i`fhf – Sexvedra

Efq`s ]fb6`i`fg> [fbw`f;`fg – xval SevxvdeT, davilaparakoT//movilaparakoT.

Page 75: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 15

75

Effb efq`s ]fb6`i`fg> [fbw`f;`fg – modi xval SevxvdeT da

davilaparakoT//movilaparakoT.

Efq`s firjk f[m ]fbwwfg – xval skolaSi erTad wavideT.

Fl`f[ms fvgsk ]fcsg – gareT burTi viTamaSoT.

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

modi gakveTilebi viswavloT da mere saTamaSod wavideT. xel-pirs daviban.

tansacmels Cavicvam.

o mzadeba axali TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

ef;`n`b ffyuskfh0f; fyf8cn`b ffyuskfh0f; i`sk,ffefvf? fv8f

cw`tbkfutbn; f\mfhvsrmf (f9fhftb0ys9cf[kfh0f> f9jim0f> fl`6mfy>

fufpt00bbh0f> frhsafh0f) [fhj evf?

o mousmineT da gaimeoreT:

gzis kiTxva Fv8f fbkrffhf

Ff0uskfhf=. Fnehbcn tbkbrffetbn f\mfhvsrmfyof bfh,fy

fdnj,ece bwj.

- Frs ci`fpqffh c0f[eg. Fhfyn`b f\mfhvsrmf [fhj evf?

- Efyof rbkjvtnhr ,;mj eg.

- Bfh,fy fdnj ,ece f\mfhvsrmfyof bwj?

- Efyof bwjbn f;`,fn`b> ;`b,;mn`b fdnj,ec6`f.

- B0f,eg.

Page 76: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

76

savarjiSo 3. daasruleT winadadebebi da waikiTxeT Ef;`n`b ... f[moeg ""F\mfhvsrmf"".

Fhfyn`b f\mfhvsrmf ...?

Bfh,fy fdnj,ece ... bwj?

Effyof rbkjvtnhr .....

o

leqsikoni F;`fh

fk,ffhf Casvla

fyf8c Semdeg

ffyuskfh0f gaCereba

fl`s6`kfhf gamgzavreba

f[f6`b0hf Tavisufleba

fv8f gza

f9fhftb0ys9cf[kfh0f fulis gadasaxurdavebeli punqti

f9jim0f fosta

fufpt00bbh0f gazeTebis jixuri

frhs afh0f sasadilo

f\mfhvsrmf bazari

fw`tbkfufhf uneburad areva, SeSla

efyof iqamde

[fhf Sors, Sori

Page 77: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

77

gakveTili 16

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis dro: myofadis F7fqfh,f ffv0f: b7fkfif

kategoriuli forma frfntujhbfn` ajhvf Tema — transportSi Fntvf — Fnhfycgjhn f=s leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

gareT burTi viTamaSoT. modi gakveTilebi viswavloT da

mere saTamaSod wavideT. xorcs SevWam. modi xval SevxvdeT da davilaparakoT. modi wavikiTxoT.

zmnis dro: myofadis F7fqfh,f ffv0f: b7fkfif

kategoriuli forma frfntujhbfn` ajhvf

zmnis myofadis kategoriuli forma iwarmoeba ase:

piris niSani + zmnis Ziri + -h + feg fafhf Wama

bc + af + -h + feg unda SevWamo

daimaxsovreT, Tu fuZe mTavrdeba xmovan f-ze, iqneba f + eg

= jeg. bcafhjeg unda SevWamo, beafhjeg Sen (mamr.) unda Se-Wamo {sv9flf beafhjeg aucileblad unda SeWamo

Page 78: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

78

fw`fhf Zili, daZineba cs+w`f+hjeg

fn`fhf dajdoma c+n`f+hjeg

Csw`fhjeg – unda daviZino. <sw`fhjeg – unda daiZino (mdedr.) Cfhf f,fhqf= cuskfhjeg – me aivanze unda davdge. F[`sz6`f fl`f[ms bn`fhjeg – bavSvebi ezoSi unda dasxdnen. Fcf,b lsw`fhjeg – Cvilma unda daiZinos. Fi`7`s cf9[mfhjeg – me wigni unda wavikiTxo. Fr`fw cafhjeg – me xorci unda SevWamo.

o mousmineT da gaimeoreT : myofadis kategoriuli forma Cfhf csims;m

Cfhf fcff0 ff,f hps cuskfhjeg> f0ffksv 7fcqfhjeg> c=b cyfgb"

cso`o`fhjeg> csvf0`f6`f ci`scqfhjeg> frhscafhjeg>

feybdthcbntn f[m cwfhjeg.

savarjiSo 1. SeadgineT winadadebebi. gamoiyeneT dRevan-del gakveTilze naswavli zmnis dro

f,fhqf cfhf fuskfhf — Cfhf f,fhqf= cuskfhjeg.

1. f[`szs> fl`s> fn`fhf. 2. fvgsk> fchf> fl`s> cfhf 3. fecehf> fwfhf> Ybrj> efq`s> f[m. 4. fps> ff,f> cfhf> fcff0> fuskfhf 5. f[m> ]fhf> fl`s> f[`vfhhf !. yfc> fwfhf> fehjr6`f> fqfhf> pys>

f[`vfhhf @. f0ffksv> kfhf> f7fqfhf> efq`s.

savarjiSo 2. TargmneT afxazurad xval universitetSi unda wavide. diliT rva saaTze unda avdge, SevWamo. bavSvebma ezoSi unda iTamaSon.

Page 79: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 16

79

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

ef;`s i`sk,ffefvf? cfhf csk,ffhjeg> fv8f cw`tbkfutbn>

cf0fi`svqfy

o mousmineT da gaimeoreT:

transportSi Fnhfycgjhn f=s

Fnehbcn f\mfhvsrmfyof bwj fdnj,ec lf 6`n`tbn.

- Cf0fi`svqfy> ef;`s i`sk,ffefvf?

- Vfg> cfhf fyf8cn`b ffyuskfh0f= csk,ffetbn.

- Bf[moeptb ef;`n`b ffyuskfh0f?

- «F/vfityt,tkb bv8f». I`fhf i`f,fl`s6`kj?

- Fv8f cw`tbkfutbn ]`f cs7jeg. Cfhf csk,ffhjeg «F\mfhvsrmf=».

- Eb fyf8cn`b ffyuskfh0jeg.

- B0f,eg.

savarjiSo 4. daasruleT winadadebebi da waikiTxeT Fv8f ... ]`f cs7jeg.

Eb fyf8cn`b ....

Cf0fi`svqfy> ef;`s ....?

Bf[moeptb ef;`n`b ...?

... i`f,fl`s6`kj?

Page 80: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

80

o

leqsikoni F;`fh

ffyuskfh0f gaCereba

fl`s6`kfhf gamgzavreba

f6`n`fhf zed jdoma

fk,ffhf Camosvla

fyf8cn`b Semdegi

f\mfhvs"rmf bazari

Page 81: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

81

testi III

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad qalma mas (kacs) gaxeda. me wigni wavikiTxe. lanam wigni waikiTxa. wigni wavikiTxe da mere avdeqi. naalam saWmeli SeWama. SevWame da mere gareT gavedi.

savarjiSo 2. SeadgineT winadadebebi. gamoiyeneT dRevan-del gakveTilze naswavli zmnis dro. f,fhqf cfhf fuskfhf — Cfhf f,fhqf= cuskfhjeg.

1. f[`szs> fl`s> fn`fhf. 2. fvgsk> fchf> fl`s> cfhf 3. fecehf> fwfhf> Ybrj> efq`s> f[m. 4. fps> ff,f> cfhf> fcff0> fuskfhf 5. f[m> ]fhf> fl`s> f[`vfhhf !. yfc> fwfhf> fehjr6`f> fqfhf> pys>

f[`vfhhf @. f0ffksv> kfhf> f7fqfhf> efq`s.

savarjiSo 3. TargmneT afxazurad

deda samsaxurSi midioda. bavSvebi ezoSi TamaSobdnen. ZaRli Wamda. Cemi Zma moskovSi swavlobda.

savarjiSo 4. SeadgineT winadadebebi gakveTilze gavlili Temis mixedviT 1. f[`szs> f9[mfhf> fi`7`s. 2. fi`qfhf> fo/f,> fqrs. 3. fl`s> fkf> fn`fhf. 4. cfhf> f]`fhf> fbfif. 5. fwfhf> bhkfcys> fvfimsyf.

savarjiSo 5. CasviT zmnebi sxvadasxva droSi

cfhf fw`fhf efhf fn`fhf ]fhf fw`f;`fhf bfhf fuskfhf kfhf ffhf i`fhf f,fhf

]fhf fwfhf ,fhf f0f[hf lfhf fn`fhf ,fhf f9[mfhf bfhf fbkrffhf efhf fwwfrhf cfhf f,pbf,fhf

Page 82: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

82

savarjiSo 6. TargmneT afxazurad

gogo maRaziaSi mivida da puri iyida. bavSvma wigni waikiTxa da moewona. qarma daubera da wvima daiwyo.

savarjiSo 7. daasruleT winadadebebi da waikiTxeT

Ef;`n`b ... f[moeg “F\mfhvsrmf”. Fhfyn`b f\mfhvsrmf ...?

Bfh,fy fdnj,ece ... bwj?

Effyof rbkjvtnhr .....

savarjiSo 8. SeadgineT winadadebebi. gamoiyeneT dRevan-del gakveTilze naswavli zmnis dro

f,fhqf cfhf fuskfhf — Cfhf f,fhqf= cuskfhjeg

1. f[`szs> fl`s> fn`fhf. 2. fvgsk> fchf> fl`s> cfhf 3. fecehf> fwfhf> Ybrj> efq`s> f[m. 4. fps> ff,f> cfhf> fcff0> fuskfhf 5. f[m> ]fhf> fl`s> f[`vfhhf !. yfc> fwfhf> fehjr6`f> fqfhf> pys> f[`vfhhf @. f0ffksv> kfhf> f7fqfhf> efq`s.

savarjiSo 9. TargmneT afxazurad

xval universitetSi unda wavide. diliT rva saaTze unda avdge, SevWamo. bavSvebma ezoSi unda iTamaSon.

savarjiSo 10. daasruleT winadadebebi da waikiTxeT Fv8f ... ]`f cs7jeg. Eb fyf8cn`b ....

Cf0fi`svqfy> ef;`s ....?

Bf[moeptb ef;`n`b ...?

... i`f,fl`s6`kj?

Page 83: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

83

gakveTili 17

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf arsebiTi saxelis formebi da F[mso7f fajhvf6`tb kategoriebi — gardaqceviTobis frfntujhbf6`tb – forma fbfufhfn` rfntujhbf

Tema — profesia Fntvf — Fpfyff0 leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala. SeadgineT winadadebebi myofadis kategoriul formaSi. 1. f[`szs> fl`s> fn`fhf. 2. fvgsk> fchf> fl`s> cfhf 3. fecehf> fwfhf> Ybrj> efq`s> f[m. 4. f[m> ]fhf> fl`s> f[`vfhhf 5. f0ffksv>

kfhf> f7fqfhf> efq`s.

arsebiTi saxelis formebi F[mso7f fajhvf6`tb

da kategoriebi — frfntujhbf6`tb – gardaqceviTobis forma fbfufhfn` rfntujhbf

afxazur enaSi arsebiT saxels e.w. gardaqceviTobis forma gaaCnia. aRniSnuli forma iwarmoeba Semdegi formulis mi-xedviT:

f -. . . . + c

f9]`sc qali f-9]`sc + c qalad

f8spf megobari f-8spf + c megobrad

f9f Svili (vaJi) f-9f + c Svilad

Page 84: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

84

Lfeh Kfyf 9]`scc lbutbn. daurma lana colad (qalad) iTxova.

Rfvf 8spfc lcsvjeg. kama megobrad myavs (kama Cemi megobaria).

(fc l7fbqtbn. iSvila (Svilad aqcia).

o mzadeba axali TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 1. moismineT da gaimeoreT sityvebi da frazebi:

}fb,flshg. Ef,fy[j? Pfyff0c b,svjb? Ccf[mf0s[8eg.

C]f6msveg. Fec petbn. B,ptb/mfcimjbn.

savarjiSo 2. TargmneT afxazurad

nikam nana colad iTxova. minda eqimi gavxde. daurma gogona iSvila.

o mousmineT da gaimeoreT:

profesia Fpfyff0

- Vis,pbf> effb ]fb,flshg. Cfhf Umfhum cjeg.

- <pbfhf e,ffbn. Cfhf Ybrf cs[moeg. - Yb rf> ef,fy[j?

- Cfhf ^fh0 csy[jbn. Efhf?

- Cfhf F7`f csy[jbn. Pfyff0c bevjb?

- Pfyff0kf ccf[mf0s[8eg (cby\mysheg> cshqf8eg> cfh[bnt6njheg). Fntfnh f=s cf[mf0s[8sc fe c petbn. Efhf?

- Cfhf vfrmfyf fqfhf cqjbn. }f6msvc c7fkfh c0f[eg.

- F6`=bfhf6`f eptb/mfcimjbn.

- B0f,eg.

Page 85: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 17

85

savarjiSo 3. CasviT gamotovebuli asoebi

Cfhf Umfhum …jeg. <pbfhf …,ffbn. …fhf Ybrf cs[moeg. Pfyff0... b... vjb? …fhf vfrmfyf fqfhf cqjbn. }f6msvc

…7fkfh …0f[eg. F6`=bfhf6`f …ptb/mfcimjbn.

savarjiSo 4. daasruleT winadadebebi

Lfeh Kfyf ... lbutbn. Rfvf ... lcsvjeg ... l7fbqtbn. Cf[mf0s[8sc ... petbn

Pfyff0c ...?

o

leqsikoni F;`fh

f9f vaJiSvili

ffhf mosvla

f9]`scffufhf colis moyvana

fby\mysh inJineri

fhqf8s maswavlebeli

fcf[mf0s[8s mxatvari

f]f6ms v eqimi

fpfyff0 profesia

f6`=bfhf warmateba

fptb/mimhf vinmesTvis rames surveba, survili

Page 86: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

86

gakveTili 18

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf arsebiTi saxelis formebi da F[mso7f fajhvf6`tb

kategoriebi — frfntujhbf6`tb – instrumentalisi fbycnhevtynfkbc

Tema — Semodgoma Fntvf — )fufkfy

leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala. CasviT gamo-tovebuli asoebi.

Pfyff0... b...vjb? ...cf[mf0s[8eg. …. l7fbqtbn

arsebiTi saxelis formebi F[mso7f fajhvf6`tb

da kategoriebi – frfntujhbf6`tb –

instrumentalisi fbycnhevtynfkbc wina gakveTilze Cven viswavleT afxazuri arsebiTi saxelis e.w. gardaqceviTobis forma. unda vicodeT, rom afxazur arsebiT saxels agreTve aqvs e.w. instrumentalisi, romelic iwarmoeba ase:

f -. . . . + kf

fefhlsy uremi f-efhlsy + kf urmiT

fvfimsyf manqana f-vfimsyf + kf manqaniT

fl`s/,f matarebeli f-l`s/,f + kf matarebliT

Efhlsykf (vfimsyfkf> urmiT (manqaniT,

l`s/,fkf) cwtbn. matarebliT) wavedi

Page 87: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 18

87

Efhlsykf (vfimsyfkf> urmiT (manqaniT,

l`s/,fkf) cffbn. matarebliT) movedi.

mravlobiTi ricxvSi kf—s win emateba mr. r. mesame piris prefiqsi hs-, arsebiTi saxelis mravlobiTi ki Cveulebrivi wesiT iwarmoeba:

f - …6`f + hskf

fefhls y6`f urmebi f -efhls y6`f + hs kf urmebiT

fvfimsyf6`f manqanebi f -vfims yf6`f + hs kf manqanebiT

fl`s /,f6`f matareblebi f -l`s /,f6`f + hs kf matareblebiT

Fefhlsy6`f hskf (fvfimsyf6`f hskf> fl`s/,f6`f hskf) ]wtbn

urmebiT (manqanebiT, matareblebiT) wavediT

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

manqaniT wavedi. jer vswavlob. matarebliT movedi. profesiiT maswavlebeli var.

mzadeba TemisTvis

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

0fufkfhf> f-f8hf> f,/ms> f0ffhf> fy[fw`f> fhf[`> fv=s> fosy

O mousmineT da gaimeoreT:

Semodgoma )fufkfy

Fks6mcf Zjzef

)fufkfy f,s/m6`f 8tb;m[jbn. )fufkfy fvfylfhbyf6`tb> fgfnsh-6fk6`tb> fkbvjy6`tb 7fkj bn. Fy[fw`f f;m h0ffetbn. Bh0ffef

f;m efhlsykf (vfimsyfkf) f8wfhf[ms byfhujbn.

Page 88: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

88

F9[sy fim[f bwfp fhf[`> 0fufkfy bk,ffetbn. Fy[fw`f fosy fps

fv=s ffufys bim0fhqjbn.

savarjiSo 3. upasuxeT kiTxvebs

Bptb9ihf[jptb 0fufkfy f,s/m6`f?

B7fhqjptb 0fufkfy fy[fw`f? Bf,fhuj bh0ffef f;m?

o

leqsikoni F;`fh

f,/ms foToli

fy[f8s glexi

f0ffhf mokrefa

0fufkfy//0fufkfhf Semodgoma

f-f8hf mosavali

fhf[` pirutyvi

fv=s SeSa

fefhlsy uremi

fvfimsyf manqana

fl`s/,f matarebeli

f8wfhf marani

Page 89: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

89

gakveTili 19

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

ricxviTi saxelebi — F9[mfofhf [mos - f[s9[mfofhfn`

raodenobiTi: nivTTa klasi (f9[mfofhfn`): fvf0`fh frkfcc

Tema — Cemi biografia Fntvf — C,bjuhfabf

leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

manqaniT wavedi. jer vswavlob. matarebliT movedi.

profesiiT maswavlebeli var.

ricxviTi saxelebi — F9[mfofhf [mos –

raodenobiTi: nivTTa klasi f[s9[mfofhfn` (f9[mfofhfn`): fvf0`fh frkfcc

afxazurSi raodenobrivi ricxviTi saxeli or jgufad

iyofa: adamianis da nivTTa klasi.

nivTTa klasis raodenobiTi ricxviTi saxeli iwarmoeba

Semdegi modelis mixedviT:

f + fuZe + — ,f (oridan aTis CaTvliT)

anu CamoSorebulia f- prefiqsi da ricxviTi saxelis fuZes

erTvis — ,f sufiqsi.

Page 90: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

90

o frs erTi

8,f ori

[9f sami

9im,f oTxi

[`,f xuTi

a,f eqvsi

,;m,f Svidi

ff,f rva

;`,f cxra

;`f,f aTi

TerTmetidan cxrametamde raodenobiTi ricxviTi saxele-bi iwarmoeba sxvagvarad: aTis ;`f,f aRmniSvnel Zirs ;`f emateba ricxviTi saxele-bis aRmniSvneli Zirebi (pf> 8f> [f> 9im> [`> a> ,;m> ff> ;`f). ocis aRmniSvneli ricxviTi saxeli aris 8f+;`f (orjer aTi).

o ;`tbpf TerTmeti

;`f8f TorTmeti

;`f[f cameti

;`b9im ToTxmeti

;`j[` TxurTmeti

;`fa Teqvsmeti

;`b,;m Cvidmeti

;`ff Tvrameti

ptb;` cxrameti

Page 91: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 19

91

8f;`f oci i`rs asi p6ms aTasi

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

20, 16, 13, 12, 19, 1, 4, 17, 100, 18, 1000

savarjiSo 2 TargmneT afxazurad Fi`7`6`f [9f. Cfhf ;`f8f is6`cf c[sqetbn. Rfvf 8f;`b [`,f is6`cf k[sqetbn.

Fl`6mfy f=s [-i`7`sr ffc[`tbn.

*-cff0r fl`s/,f cfps9isy.

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

c[sqetbn> cbbn> hf9[mf> c0fktbn> fb[fuskf> ceflf> ef0f[r> c0so0s9

o mousmineT da gaimeoreT:

Cemi biografia C,bjuhfabf

Cfhf Lfe0 F\msy\mfk cj eg. *f;`f is6`cf c[sqetbn> 1$$4

is6`cfps cbb n. Cfhf F7`f csy[jbn. *sis6`cf hf9[mf firj k

cfkufy> feybdthcbntn c0fktbn. }f6msvc c7fkfh c0f[e g.

Cs8ys ff—tb[fuskfr fvjeg. Ceflf [—ef0f[r f vjeg: fcfcffbh0f>

fim0fkfh0f> frhsafh0f. Bfhf e,fc b]fvjeg f-sr`f,fh0tb

fvfqe h0tb. C0so0s9 feg: f6fkf6m F7`f> Ti,f bv8fle> f8ys

#15> feflf #5. Cfhf c0tk fyjvth: 2623452

Page 92: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

92

o

leqsikoni F;`fh

fcfcffbh0f sastumro (aq oTaxi)

fim0fkfh0f saZinebeli

f-sr`f,fh0f abazana

f[sqhf asakis Sesruleba

fb[fuskf sarTuli

f0so0s9 misamarTi

fv8fle gamziri

f0fkfhf Sesvla; Cabareba (umaRlesSi)

fvfqe h0f samzareulo

f0tk telefoni

Page 93: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

93

gakveTili 20

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi — F9[mfofhf [mos – f[s9[mfofhfn` raodenobiTi: adamianis klasi (f9[mfofhfn`): fef8sn`s8cf frkfcc Tema — Tvla Fntvf — F9[mfofhf leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala. TargmneT (nivTTaklasi):

13, 15, 100, 9, 4, 6, 17, 1000, 18, 14

ricxviTi saxelebi — F9[mfofhf [mos –

raodenobiTi: f[s9[mfofhfn` (f9[mfofhfn`): adamianis klasi fef8sn`s8cf frkfcc

rogorc viciT afxazurSi raodenobrivi ricxviTi saxeli or jgufad iyofa: adamianis da nivTTa klasi. dRes viswavloT rogor iwarmoeba adamianis klasis ricxviTi saxeli:

f+ fuZe + — 8s

anu CamoSorebulia f- prefiqsi da ricxviTi saxelis fuZes erTvis — 8s sufiqsi.

o mousmineT da gaimeoreT

1 fo`s erTi adamiani 2 8s\mf ori adamiani 3 [8sr sami adamiani

Page 94: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

94

4 9im8sr oTxi adamiani

5 [`8sr xiTi adamiani

! a8sr eqvsi adamiani

@ ,;m8sr Svidi adamiani

# ff8sr rva adamiani

$ ;`8sr cxra adamiani

1% ;`f8sr aTi adamiani

11 ;`tbpf8sr TerTmeti adamiani

12 ;`f8f8sr Tormeti adamiani

13 ;`f[f8sr cameti adamiani

14 ;`b9im8sr ToTxmeti adamiani

15 ;`j[`8sr TxuTmeti adamiani

1! ;`fa8sr Teqvsmeti adamiani

1@ ;`b,;m8sr Cvidmeti adamiani

1# ;`ff8sr Tvrameti adamiani

1$ ptb;`8sr cxrameti adamiani

2% 8f;`f8sr oci adamiani

savarjiSo 1. TargmneT da daimaxsovreT *s\mf fzr`syw`f. Cfhf [8sr f9]fw`f csvjeg. Fxfhf=s [si`8sr fcfcw`f b7fy. (im8sr c8spw`tb cfhtb i`fhswfhf ]wtbn. Cfchf fo` lsc0ffbn.

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi: pf7f8s i`s7flf? bu`fc0jbn> bfulf? i`cs9[mfojbn> tcyfum

cfu[jbn> cf0fi`svqfy cf[mf u[fp

Page 95: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 20

95

o mousmineT da gaimeoreT:

Tvla F9[mfofhf

— F8spw`f> i`fhf pf7f8s i`s7flf?

— }fhf ;`f8f8sr ]f7jeg.

— Cfhf bu`fc0jbn ef;`s pf7f8s i`s7je. Cfhf ef;`s

i`cs9[mfojbn: fo`s> 8s\mf> [8sr> 9im8sr> [`8sr> a8sr>

,s;m8sr> ff8sr> ;`8sr> ;`f8sr> ;`tbpf8sr. I`fhf ;`tbpf8sr

i`jeg b7je! Fo`s l]fueg. Bfulf?

— F,fh eb lf[mffp.

— Cf0fvsp> cfhf tcyfum cfu[jbn. Cf0fi`svqfy cf[mf u[fp. — Tumfehsv. Ef;`s fdnj,eckf Ufuhf ]wj bn. I`ffkf fdnj,ec f[m. Ptums i`s7jevf?

— Ffb> ptums ]ff bn.

savarjiSo 3. TargmneT afxazurad

sami da. xuTi megobari. ori qali. me sami Zma myavs. klasSi oci bavSvi swavlobs.

o

leqsikoni F;`fh

pf7f8s ramdeni (adamiani)

fu[fhf dagvianeba; dakleba

fu`f0fhf Semowmeba; SeniSvna (SevniSne)

f9[mfofhf daTvla

tcyfum yovelTvis, mudam

fxfhf qorwili

ptums yvela

i`ffkf! wamodiT!

Page 96: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

96

gakveTili 21

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi: rigobiTi F9[mfofhf [mos: fbim0fuskfhfn` Tema — Cemi saxli Fntvf — Cs8ys leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

TargmneT (adam.klasi):

23, 66, 43, 12, 99, 1, 4, 70, 100, 400, 800, 18, 34

ricxviTi saxeli F9[mfofhf [mos: fbim0fuskfhfn` gavagrZeloT ricxviTi saxelis swavla. dRes gavecnoT ri-gobiT ricxviT saxels afxazur enaSi.

rigobiTi ricxviTi saxeli iwarmoeba raodenobiTi ricx-viTi saxelis safuZvelze. amisaTvis erTdroulad gamoiye-neba prefiqsi f- da daniSnulebis sufiqsi -n`b. es exeba -,f-ze damTavrebul ricxviT saxelebs.

f +…+n`b

f+r+n`b> f+8,f+n`b> f+ [9f+n`b> f+9im,f+n`b> f+ [`,f+n`b ...

magaliTebi:

Frn`b fehjr – pirveli gakveTili.

Ff,fn`b fb[fuskf – merve sarTuli.

F9im,fn`b fh[`0f — meoTxe nawili (sajariso).

Page 97: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 21

97

savarjiSo 1. dawereT ricxviTi saxelebi da gaimeoreT

me-5, me-10, 51-e, me-6, me-9, 29-e, 87-e.

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi: fu`0fys> b0,ffeg> bleeg> b0fuskjeg> fi`shqkf6`f> fi`imshf=

o mousmineT da gaimeoreT:

Cemi saxli Cs8ys

Cfhf csy[jbn ^fh0 f6fkf6m fu`0fys. }fhf ]f8ys [-tb[fuskfr

fvjeg. Frn`b fb]fuskf= b7jeg fcfcffbh0f> frhsafh0f> frf,bytn.

Fcfcffbh0f le eg> b0,ffeg. Fcfcw`f fhf ]fh9s kjbn.

F8,fn`b fb[fuskf= b7jeg fcfcffbh0tb fim0fkfh0f6`f [9tb.

F[9fn`b fb[fuskf= b7jeg fim0fkfh0tb f[`sz6`f hefltb.

}fhf b]fvjeg fi0f> f,f]xf [`szs. F,f]xf b0fuskjeg

fi`shqkf6`f. F9[syn`b fijehffy ],f]xf fi`imshf= ]f9cs

]imj bn.

savarjiSo 3. upasuxeT SekiTxvebs

Efhf ef,fy[j?

I`,f]xf b0fuskjb?

If7f tb[fuskfr fvjeptb i`s8ys?

savarjiSo 4. TargmneT afxazurad

baRSi visvenebT. saZinebeli didia. Cveni saxli orsarTuliania. Cven gvaqvs didi baRi. me vcxovrob soxumSi.

Page 98: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

98

o

leqsikoni F;`fh

fu`0f Suaguli, Sua

f0,ff ganieri

f0fuskfhf Cadgma

fi`shqkf xilis xe, xexili

f9cimfhf dasveneba

fi`imshf Crdili

frhs afh0f sasadilo oTaxi

fim0fkfh0f saZinebeli

fb]fuskf sarTuli

fh[`0f samxedro nawili

fij ehf sicxe

Page 99: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

99

gakveTili 22

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi: jerobiTi F9[mfofhf [mos: fpsh]fhfn` Tema — eqimTan Fntvf — F]f6msv b7ys leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

TargmneT ricxviTi saxelebi:

me-5, me-10, 51-e, me-6, me-9, 29-e, 87-e.

ricxviTi saxelebi: jerobiTi F9[mfofhf [mos: fpsh]fhfn`

gavagrZeloT ricxviTi saxelis swavla. dRes gavecnoT jerobiT ricxviT saxels afxazur enaSi.

jerobiTi ricxviTi saxeli iwarmoeba ase: raodenobiTi

ricxviTi saxeli + yn`

[s+yn` samjer

9ims+yn` oTxjer

8f;`f+yn` ocjer

magaliTebi:

Fi`7`s [syn` cf9[mtbn — wigni samjer wavikiTxe.

Frjywthn f=s 8syn` fi`f c]`tbn — koncertze orjer vimRere.

Bf[mf [`syn` fl`6mfy f[m cwtbn — dRes maRaziaSi xuTjer wavedi.

Page 100: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

100

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

wigni oTxjer wavikiTxe. bebia ezoSi orjer gavida. gakveTilze samjer vimRere.

o mzadeba axali TemisTvis Fntvf fec flekfhf savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi: csxvfpf8[fpfh 7fkfg; f[m0f cskfktbn; c[s cs[metbn; c9syqf

tb[fxeg; ctbvcjbn; fijehf csvjeg

o mousmineT da gaimeoreT:

eqimTan F]f6msv b7ys

- Vis,pbf?

- <pbfhf ;`,ffbn! I`n`f!

- Cu`s ,pbfv> csxvfpf8[fpfh 7fkfg. F[m0f cskfktbn ]`f cs7jeg.

Fij ehf csvjeg. (*syn`- [syn` cs9cs vfz[tbn.) - Yfc bf]i`fg. Bfkrffys bi`s[metb?

- C[s (cyfgs> cimfgs> cs,/f> cs,kf> cksv]f> cimfv[s> csvu`f>

cu`s> c[f9sw) cs[metbn> c9syqf tb[fxe g> ctbvcjbn.

- 3# uhflec fij ehf i`svjeg. {sv9flf i`sim0fpfhjeg.

Bi`sc0j f[`i`6`f vsirs [`syn` b;`;`kf.

- Ce c6`f psyof b,ff9cevf?

- Vfg> bhkfcys i`s,pbf[jbn> f[f f0f0sy f[fhtb fhs;`n`b

psyof b7fkjv. I`[s i`f[skf9ihjeg. Vsi6`fr hsim0f[m

i`tb0ff!

- B0f,eg> ef;`sq`7mf f8ys cwfys csim0fkjbn. F,pbfhfp.

- Fu`f,pbfhf i`jeffbn.

Page 101: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 22

101

savarjiSo 3. dawereT afxazurad ricxviTi saxelebi 10-jer, 6-jer, 65-jer, 16-jer, 92-jer, 35-jer, 90-jer, 8-jer

savarjiSo 4. TargmneT da gaimeoreT wamali dReSi orjer unda dalioT. fexi mtkiva. sicxe maqvs. male gamojanmrTeldebiT. me mgoni gavcivdi.

o

leqsikoni F;`fh

fxsvfpfhf avadmyofoba f[m0f fkfkfhf gacieba fw`tb;m[`0f sxeulis nawili f[s Tavi f9syqf cxviri fyfgs   xeli fimfgs fexi f,/f zurgi f,kf Tvali fksv]f yuri fimfv[s muxli fvu`f muceli fu`s guli f[f9sw kbili [sv9flf uTuod

fim0fkfhf Cawola f[`i` wamali f0f0sy f[fhf sigaretis moweva fhs;`n` f;`hf alkoholuri sasmelis daleva f[skf9ihf movla, mixedva fi`f]`fhf simRera fu`f,pbfhf janmrTeloba

Page 102: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

102

testi IV

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

nikam nana colad iTxova. minda eqimi gavxde. daurma gogona iSvila.

savarjiSo 2. CasviT gamotovebuli asoebi

Cfhf Umfhum …jeg. <pbfhf …,ffbn. …fhf Ybrf cs[moeg. Pfyff0... b... vjb? …fhf vfrmfyf fqfhf cqjbn. }f6msvc

…7fkfh …0f[eg. F6`=bfhf6`f …ptb/mfcimjbn.

savarjiSo 3. TargmneT afxazurad

baRSi visvenebT. saZinebeli didia. Cveni saxli orsarTuliania. Cven gvaqvs didi baRi. me vcxovrob soxumSi.

savarjiSo 4. daasruleT winadadebebi

Lfeh Kfyf ... lbutbn. Rfvf ... lcsvjeg ... l7fbqtbn. Cf[mf0s[8sc ... petbn

Pfyff0c ...?

savarjiSo 5. dawereT ricxviTi saxelebi da gaimeoreT

me-5, me-10, 51-e, me-6, me-9, 29-e, 87-e.

savarjiSo 6. TargmneT afxazurad

manqaniT wavedi. jer vswavlob. matarebliT movedi. profesiiT maswavlebeli var.

Page 103: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

testi IV

103

savarjiSo 7. dawereT afxazurad ricxviTi saxelebi

10-jer, 6-jer, 65-jer, 16-jer, 92-jer, 35-jer, 90-jer, 8-jer

savarjiSo 8. TargmneT qarTulad Fi`7`6`f [9f. Cfhf ;`f8f is6`cf c[sqetbn. Rfvf 8f;`b [`,f is6`cf k[sqetbn.

Fl`6mfy f=s [-i`7`sr ffc[`tbn.

*-cff0r fl`s/,f cfps9isy.

savarjiSo 9. TargmneT qarTulad *s\mf fzr`syw`f. Cfhf [8sr f9]fw`f csvjeg.

Fxfhf=s [si`8sr fcfcw`f b7fy. (im8sr c8spw`tb cfhtb i`fhswfhf ]wtbn. Cfchf fo` lsc0ffbn.

savarjiSo 10. TargmneT da gaimeoreT

wamali dReSi orjer unda dalioT. fexi mtkiva. sicxe maqvs. male gamojanmrTeldebiT. me mgoni gavcivdi.

Page 104: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

104

gakveTili 23

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi: miaxloebiTi F9[mfofhf [mos: fpffbu`fhfn` Tema — soxumi Fntvf — F7`f leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT ricxviTi saxelebi:

10-jer, 6-jer, 65-jer, 16-jer, 92-jer, 35-jer, 90-jer, 8-jer

ricxviTi saxelebi F9[mfofhf [mos: fpffbu`fhfn`

gavagrZeloT ricxviTi saxelis swavla. dRes gavecnoT mi-axloebiT ricxviT saxels afxazur enaSi.

Tu igulisxmeba nivTebisa da cxovelebis daaxloebiTi ra-odenoba, miaxloebiTi ricxviTi saxeli iwarmoeba Semdeg-nairad:

raodenobiTi + 7f

[9f+7f samiode

9im,f+7f oTxiode

8f;`f+7f ociode

xolo miaxloebiTi ricxviTi saxeli adamianTan mimarTebaSi iwarmoeba Semdegnairad:

[8sr hf7fhf samiode adamiani

9im8sr hf7fhf oTxiode adamiani

8f;`f8sr hf7fhf ociode adamiani

Page 105: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 23

105

savarjiSo 1. sityvieraT dawereT ricxviTi saxelebi (nivTTa klasi)

5, 6, 10, 25, 56, 20, 36 9, 19, 45, 60, 96, 100

o mzadeba axali TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

fimfgs hrbn> bhs9[mfojbn> ]fhf ]thf 7fkffyof> btbwbbp

fbimw`f> f,shpty 0e\mfhw`f> f0jehs[n` 0s96`f> h0jehs[

ffpsh9ief> f0s 9 9iofhf6`f

o mousmineT da moyeviT:

soxumi F7`f F7`f F9cys f]0ys6fkf6m feg. F7`f fimfgs hrbn 25%%—7f is6`cf

hf9[mf> IV-n`b fi`sis6`cfps ]fhf ]thf 7fkffyof> btbwbbp fbimw`f>

Vbkt0n`b f,shpty 0e\mfhw`f. F;`sn`fy F7`f tbetb9isv f[mo6`f

fvfy: Ct,fcnjgjkbc> Lbjcrehbf> W[`svb e]`f e,. tum Fhf7f bhfw`j eg f0s9 9iofhf6`tb f0jehs[n` 0s96`tb: F9cys fb]f,shf hs8ys> F7`f f6fkf6m f[flfhf> f,jnfybrfn` ,f]xf>

Cfvcj y Zfy,f b[mo p[e F9cef ]`sy06fhhfn` lhfvfn` ntfnh>

F9cef ]`sy06fhhfn` veptb. Eb ffhnsy 1$13 is6`cfps. Fhf7f

b 7je f9ceff hrekmnehf> hs9c0fpffhf> h0jehs[ ffpsh9ief

fvf0`fh6`f h[s9[mfofhf 1%% ysp6m h7syof byfojbn.

savarjiSo 3. gaimeoreT teqsti soxumi~ da upasuxeT SekiTxvebs

Bfy,fflshnb F9cysn`b f]`sy06fhhfn` veptb?

Bi`]`f F7`f f0s9 9iof6`f hs[mo6`f.

If7f is6`cf f[sqetb F7`f?

Page 106: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

106

savarjiSo 4. dawereT ricxviTi saxelebi (adamianis klasi)

25, 46, 22, 3, 19, 45, 24, 9, 11

savarjiSo 5. TargmneT afxazurad

xuTiode dRe minda davisveno. koncertze ociode bavSvi mReroda. Cemi megobris babua daaxloebiT 70 wlisaa.

o

leqsikoni F;`fh

f,shpty berZeni

f0e\mfh Zv. vaWari

btbwbbp tyupebi

fbfimf Zma

f]0ys6fkf6m dedaqalaqi

ffhnhf gaxsna, gaReba

f7`fhf sanapiro

fimfgrhf safuZvelis Cayra, daarseba f]`sy06fhhfn` saxelmwifo, saxelmwifosi

f0jehs[ istoria

f0s9 adgili

f9c0fpffhf cxovreba, sicocxle

fi`sis6`cf saukune

f;`f sityva

fb]f,shf mTavroba

f[flfhf aq: meria

ffh9ihf gamoxatva

fyfofhf miRweva, miwvdoma

Page 107: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

107

gakveTili 24

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf ricxviTi saxelebi: krebiTi F9[mfofhf [mos: fbpufn` Tema — dro, saaTi Fntvf — Fcff0> ffv0f leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

dawereT miaxloebiTi ricxviTi saxelebi (adamianis klasi):

25, 46, 6, 22, 3, 19, 45, 24, 9, 11

ricxviTi saxelebi: krebiTi F9[mfofhf [mos: fbpufn` gavagrZeloT ricxviTi saxelis swavla. dRes gavecnoT krebiT ricxviT saxels afxazur enaSi. krebiTi ricxviTi saxeli iwarmoeba Semdegnairad:

f + raodenobiTi + ums

f+ [9f+ums samive (nivT.) hs + [8sr+ums samive (adam.)

f+9im,f+ ums oTxive (nivT.) hs +9im8sr+ums oTxive (adam.)

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

maRaziaSi xuTi wigni viyide. maRaziaSi xuTive wigni viyide. maRaziaSi xuTiode wigni viyide. me ori vaJiSvili myavs. me orive vaJiSvili miyvars. Cemi Svili meore sarTulze cxovrobs.

Page 108: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

108

mas rva mezobeli hyavs. Cemi samive Svili meore sarTulze cxovrobs. wigni orjer wavikiTxe.

o mzadeba axali TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

Fcff0 (ffv0f) if7f s7jeptb? – Fcff0 [`,f s7jeg.

romeli saaTia? — xuTi saaTi gaxda.

fcff0 ff,f rva saaTi

fcff0 ff,f hps rva saaTisTvis, rva saaTze

fcff0 ff,f ;`f vbye0r fueg rva saaTs aTi wuTi aklia

fcff0 ff,f hf[m [`-vbye0r fec rvis xuTi wuTia

fe[mtbn

fcff0 ;`f,f hf[m a-vbye0r aTis eqvsi wuTia

fec fetbn cff0r fim0f[m cffetbn erT saaTSi moval

cff0rb ,;frb saaTnaxevari

cff0r fkf cfkujbn erT saaTSi davamTavreb

fcff0 frfps lffbn pirvel saaTze movida

cff0r f8yeq7fkf erTi saaTis ganmavlobaSi

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT frazebi:

fcff0 i`svjevf? fcff0 if7f s7jeptb? fcff0 if7f s7je u`f0b!

;`f-vbye0r fe[mtbn ;`f8f hf[m; i`cff0 bbfifofv; fcff0

bffy[jbn; fcff0 bwwfretbn.

Page 109: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 24

109

o mousmineT da gaimeoreT:

dro, saaTi Fcff0> ffv0f

- I`fhf fcff0 (b)i`svjevf?

- Bcsvjeg> f[f ccff0 fec feojv.

- Fcff0 (b)pvflf?

- Cfhf bcsvjeg fcff0.

- Ffv0f pf7f s7jb?

- Ef;`sq`7mf bi`fc]`jbn. Cfhf ccff0 fkf fcff0 ;`f8f b7jeg.

- I`cff0 bbfijevf?

- Vfg> ccff0 [`-vbye0r bwwfretbn.

- B0f,eg> fcff0 8,f hps fecehf= cs7fpfhjeg.

savarjiSo 4. sworad dawereT winadadebebi 11 fqf8w`f firjk f[m bwjy. Fv8f= 5 f8ys uskjeg. Fecehf= 3 fcff0 cffyuskfhjeg. Fcff0 $ ,ffetbn.

savarjiSo 5. afxazurad TargmneT suraTze naCvenebi dro

Page 110: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

110

o

leqsikoni F;`fh

fu`f0fhf Semowmeba fcff0 saaTi

fvbye0 wuTi

f,;f naxevari

if7f?/pf7f? ramdeni?

ffy[fhf darCena

ffyuskfhf gaCereba, gavCerdi

fehf aq: svla

Page 111: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

111

gakveTili 25

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zedsarTavi saxeli: viTarebiTi F7fpimfh,f [mos: f[f0fimfn` Tema — telefoniT saubari Fntvf — )tkkf fbw`f;`fhf leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

saaTnaxevari. erTi saaTis ganmavlobaSi. rvis xuTi wuTia. rva saaTze. xuTi saaTi gaxda.

zedsarTavi saxeli F7fpimfh,f [mos: f[f0fimfn`

afxazur enaSi zedsarTavi saxeli SeiZleba iyos viTare-biTi da mimarTebiTi.

viTarebiTi zedsarTavi saxeli momdinareobs sxva metyve-lebis nawilebisagan afiqsebis darTvis gareSe: f[mi`fi`f>

fqfh> fbq,s> fir`fr`f> f7f9im da a.S. viTarebiTi zedsarTa-vi saxeli SesityvebebSi msazRvrelia da mosdevs sazRv-ruls (arsebiT saxels an metyvelebis sxva nawils): fo/f,

9iof> fq`f [ff> f[fqf /`/`f> f[is8 qfh…

zedsarTavi saxelis kiTxvebia: lptb9ihjeptb? rogori? (su-

lieri, adamiani); bptb9ihjeptb? rogori? (usulo sagnebi da cxovelebi)

Fq`f 7f9imeg. - Bptb9ihjeptb fq`f?

Fq`f 7f9im fcnjk b6`eg. - Bptb9ihjeptb fcnjk b6`e fq`f?

Page 112: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

112

mravlobiTis warmoebis dros viTarebiT zedsarTav saxels SeiZleba daerTos mxolod sufiqsi -6`f:

f8ys ]fhfr-6`f> fbvff ,pbf-6`f> fqrs 9iof-6`f magram: fo/f,-w`f ,pbf-6`f> f[f-w`f /`/`f-6`f

f9iof b9iojeg

SedarebiTi xarisxi bf]f b9ioje> bf]f b9iojeg> aRmatebiTi xarisxi ptum htb]f b 9ioje> ptum

ht b]f b9iojeg>

b 9iofoje> b9iofojeg

fle bleeg

SedarebiTi xarisxi bf]f blee> bf]f bleeg

aRmatebiTi xarisxi ptum htb]f blee> ptum htb]f

bleeg> bleooje> bleoojeg

savarjiSo 1. daasruleT winadadebebi. gamoiyeneT damxma-re sityvebi F9if ... fcefy. Fhqf8s .... ptums lshu`f9[jbn. Fo/f, fqrs ...

(b)ki`sy. ^fh0 f8ys ... (b)hfw`jeg. F;`8fy f7syn` fcs ...

ffetbn (ktbetbn).

f7f9im> f,pbf> fir`fr`f> f]fhfr> f[mi`fi`f

savarjiSo 2. mocemuli zedsarTavi saxelebiT awarmoeT Se-darebiTi da aRmatebiTi xarisxi f9iof> f[ff> f/`/`f> f]fhfr> f[mi`fi`f> f,pbf

savarjiSo 3. awarmoeT zedsarTavi saxelis mravlobiTi ricxvi

fu`skf ,pbf - fu`skfw`f ,pbf6`f

fo/f, 9iof; fq`f 7f9im; fvi ,pbf; firjk le; fzr`sy [`szs; fqf8 7`si

Page 113: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 25

113

o movemzadoT axali TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 4. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

cosh8etbn> i`s,;ms cpsvlshbn, i`s,;ms bfhfpyfr bplshbn,

f0tk lscpfcsh, fnhe,rf s6`i`svqfy> vbye0r i`ff9is",

fnhe",rf ryf"i`sv]fy.

o mousmineT da gaimeoreT:

telefoniT saubari )tkkf fbw`f;`fhf

- Fkkj! Csi`psosh8etbn.

- Vis,pbf Yfyf. <si9f7j?

- <pbfhf ;`,ffbn. Bp]`j i`fh,fye? I`scpsvlshbn.

- Vfrf cjeg bp]`j.

- Cf0fvsp> Vfrf. <s,;ms cps vlshbn.

- Eb tumfehsv. Lf0f f8ys ls7jevf?

- Vfg> Lf0f fecehf= ls7jeg> vfrmfyf lvffofwn. F[f kfccs

lffbhfys ls7jeg.

- Yfyf> cfhf bf[mf fecehfi7f cpsvwtbn> csxvfpf8eg. Lf0f

bcspbf]`f> lfyffef f0tk lscpfcshw. Fr cbfpqffh c0f[eg.

- B,pbjeg> bfc]`fg!

- B0f,eg> Yfyf.

- Fu`f,pbfhf ,j effbn> Vfrf!

- Lsh8tums[> b0f,eg> Yfyf. F,pbfhfp!

- F,pbfof> Vfrf!

Page 114: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

114

savarjiSo 5. gaimeoreT dialogi da upasuxeT SekiTxvebs

Tbw`f;`jlfp 0tkkf?

Vfrf bk0f[slfp?

Lpsvwtb Vfrf fecehf[m?

Vfrf Lf0f lpsk0f[sptb?

o

leqsikoni F;`fh

fosh8hf mosmena

f0tk telefoni

f7f9im wiTeli

fryf]fhf dakideba

fnhe,rf yurmili

fqf8s moswavle

lsh8tums[ kidev erTxel, xelaxla, xelmeored, kvlav

fh9iofhf galamazeba

fu`f,pbfhf janmrTeloba

vfrmfyf jer

fpqffhf kiTxva, SekiTxva

f0tk fchf telefoniT darekva

Page 115: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

115

gakveTili 26

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zedsarTavi saxeli — F7fpimfh,f [mos: fps7fimfn`

mimarTebiTi Tema — weliwadis dro, Tveebi Fntvf — Fis6`c ffv0f6`f> fvpfh leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

awarmoeT zedsarTavi saxeli mravlobiT ricxvSi.

fo/f, 9iof; fq`f 7f9im; fvi ,pbf; firjk le; fzr`sy [`szs; fqf8 7`si

zedsarTavi saxeli — mimarTebiTi F7fpimfh,f [mos –

fps7fimfn`

rogorc viciT, afxazur enaSi zedsarTavi saxeli SeiZleba iyos viTarebiTi da mimarTebiTi.

mimarTebiTi zedsarTavi saxeli iwarmoeba sxva metyvelebis

nawilis fuZeze n`(s)/n`b sufiqsebis darTviT: fh/mfhfn`b>

fhvfhfn`b> 9[mf7fn`b> fim0f[mn`b> qf7fn`b> [s[mn`b

[s[m — [s[mn`b zeda

efq`s — efq`n`b xvalindeli

firjk — firjkn`b saskolo

f,yf — f,yfn` gareuli

f8ys — f8ysn` Sinauri

Page 116: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

116

savarjiSo 1. qvemoT mocemuli sityvebis meSveobiT awar-moeT mimarTebiTi zedsarTavi saxelebi da SeadgineT mar-tivi winadadebebi fecehf> bfws> fb[f> f[ms> f8ys> f,yf> bf[mf

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

fosy> ff9sy> f 9[sy> 0fufkfy> fvpf6`f> 0fhufkjbn> b8tb;m[jbn>

i`0etbn> fvisy b0fkjbn> ijehjeg.

o mousmineT da gaimeoreT:

weliwadis dro, Tveebi Fis6`c ffv0f6`f> fvpfh

Fis6`c bfvjeg 9im-ffv0frb ;`f8f vpb. Eh0 bhs[moeg: fosy>

ff9sy> f9[sy> 0fufkfy.

Fosy vpf6`f hj eg: 9[syzr`sy> f;mshys]`f, ;`f,hfy. Fosy

[m0jeg> f[f cfhf ,pbf bp,j bn fcs fyfef.

Ff9sy vpf6`f hjeg: [`f;`rshf> vif9s> kfqfhf. Ff9sy

f9cf,fhf i`0etbn> fvhf b[ffof b9[jbn.

F9[sy vpf6`f hjeg: hfi`fhf> 9[syu`s> yfy]`f. F9[sy

ij ehjeg> feff hs9cs himjbn> fvisy b0fkjbn.

)fufkfy vpf6`f bhs[moeg: w`s,,hf > ;m0ffhf> f,qfhf. )fufkfy

f9cf,fhf 8t;m[jbn. Fy[fw`f f-f8hf 0fhufkjbn.

savarjiSo 3. gaimeoreT dialogi da upasuxeT SekiTxvebs

Fis6`c if7f ffv0f fvjeptb? Bhs[moeptb eh0?

Is6`csr if7f vpf fvjeptb?

Bhs[moeptb eh0?

Page 117: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 26

117

savarjiSo 4. TargmneT afxazurad

Semodgomaze buneba fers icvlis. zafxulSi xalxi zRvaSi banaobs. weliwadSi oTxi droa. me miyvars rodesac Tovs. gazafxulze buneba ifurCqneba.

o

leqsikoni F;`fh

f[ms oqro

fh/mfhfn`b marjvena

fhvfhfn`b marcxena

9[mf7fn`b wina

fim0f[mn`b ukana

qf7fn`b qveda

[s[mn`b zeda

fosy zamTari

ff9sy gazafxuli

f9[sy zafxuli f;mshys]`f ianvari

;`f,hfy Tebervali

[`f;`rshf marti

vif9s aprili

kfqfhf maisi

hfi`fhf ivnisi

9[syu`s ivlisi

yfy]`f agvisto

w`s,,hf seqtemberi

;m0ffhf oqtomberi

f,qfhf noemberi

9[syzr`sy dekemberi

Page 118: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

118

gakveTili 27

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf Tandebulebi Fim0syuskf6`f Tema — qeifi Fntvf — F6mfaehf leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala. TargmneT afxazurad Semodgomaze buneba fers icvlis. zafxulSi xalxi zRvaSi banaobs. weliwadSi oTxi droa. me miyvars rodesac Tovs. gazafxulze buneba ifurCqneba.

Tandebulebi Fim0syuskf6`f

afxazur enaSi Tandebulebi SedarebiT cotaa. iseve, rogorc qarTulSi isini adgils, dros, mimarTulebas aRniSnaven. warmogidgenT zogierT afxazur Tandebuls: - f[m (Si, ken) — fecehf[m — samsaxurSi (mag., mivdivar)>

fl`6mfy f[m — maRaziaSi - =s (Si) – firjk f=s — skolaSi (mag. var) - 7f (ken) — f8ys7f — saxlisaken

- yof (mde) — f[s,hfyof — Senobamde - 7ys (Tan, Si) – cfhf c7ys — CemTan. f6s0f7ys — sofelSi - ps (Tvis) – firj k fps — skolisTvis. aRniSnuli Tandebuli SeiZleba Segvxvdes zmnis Semadgen-lobaSic: Cfy kps bffc[`tbn – dedaCemisTvis viyide. Cfy

bkpffc[`tbn – dedaCems vuyide. Cf, bps bffputbn – mamaCemis-Tvis viyide. Cf, bpffputbn – mamaCems vuyide.

Page 119: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 27

119

- i7f (ken) – fe cehfi7f — samsaxurisaken

- yn`(b) (dan) — fecehfyn` — samsaxuridan> ^fh0syn` — Tbili-sidan. zogierTi maTgani SinaarsiT msgavsia, magaliTad: =s-7ys> f[m -i7f fi0f=s-fi0f7ys> f6s0f[m - f6s0fi7f

mniSvnelobiT msgavsia Semdegi Tandebulebi: -f[m - -i7f; -=s- -7ys

o mousmineT da gaimeoreT:

sazepiro frazebi

Firjk fps fntnhfl6`f ffc[`tbn – skolisTvis rveulebi vi-yide.

Rfvf fecehf[m (fecehfi7f> fl`6mfy f[m) lwj bn – kama samsaxu-rSi (maRaziaSi) midis.

Lfe0 f8ys7f l[sy]`bn – dauTi saxlSi dabrunda.

Cfb lf f6s0f=s lsy[jbn – saida sofelSi cxovrobs.

Cfhf fyb f[s,hfyof cytbn – me im Senobamde mivedi.

Cfy k7ys cs7jeg – dedaCemTan var.

Cf, fecehf7syn` lffbn – mamaCemi samsaxuridan movida.

^fh0 vfimsyfkf cwtbn – TbilisSi manqaniT wavedi.

savarjiSo 1. daasruleT winadadebebi

Fntfnh f[m fqfhf cqjbn. Vjcrdf7f lswwfretbn. F6s0f=s f]fv0f ffc[`tbn. Fim[fyof lffbn. Feybdthcbntn f7ys ll`s6`ktbn. Cfy kps l`s/,fkf cwjbn. F6fkf6m fi7f ]ytbn. Fecehf7syn` cfyle lsy[jbn.

Page 120: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

120

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT: fys]`f le> f0e,f h> bi`slscys]`fkfh c0f[eg> -ffy,pbfkf>

Fis6`c +sw> fw`umfhf> fu`f,pbfhf> fu`sh/mfhf>

bi`ptb/mfcimjbn> f9cef xsc6`f> fhs;`n`> Fyw`f b k9[f> Fyw`f i`bys]`ffbn.

o mousmineT da gaimeoreT:

saaxalwlo qeifi Fis6`c +sw fpu`f0fhf

- <pbfkf i`ff,tbn> fcfcw`f. Cfhf cf[m i`f[mffbp b0f,eg ]`f

i`fc]`jbn. Bf[mfn`b fys]`f le bi`slscys]`fkfh c0f[eg.

_ffy,pbfkf i`ytbffbn. Fhb Fis6c +sw fps w`umfhfr

i`sv,fr`f> fu`f,pbfhtb fu`sh/mfhtb i`svfys i`7fkffbn.

- B0f,eg> e[fqrs ]wffbn. Efhums ,pbfhfc b 7je ptums

eptb/mf]imjbn.

- Fn`sv ]fcfcw`f> f9cef xsc6`f humfvf l]fh,fhjeg. F,fh

f,sc0f> f;mqff> fhfis[ (f0e,fh> fbkf\m> fi`tbkfqf> fr`ns;m>

fi`sh7`sz> fi` h8f> f7`slxf9f> fcso,fk> f[`skhq`s>

f[fhq`s> f\msrf 7f9im> f7`sl). Hs;`n`c b]fvjeg f8s> fefnrf

(fefhfi> foq`q`s> fxfb> frf]ef).

- Ef;`s cfhf ]f9i`vfw`f i`scys]`fh (i`ys]`f=f ffysc-rskfh) c0f[e g. Bf[mfn`b ]fb9skfhf lffhfof ]u`s bff[etbn.

Fyw`f bk9[f i`svfp. }fp0je Fyw`f i`bys]`ffbn.

Fu`sh/mfhf i`susv[ffbn. <pbfhfc b 7je ptums i`ptb/mf]- imjbn.

- }fpys]`fp Fyw`f ebys]`ffbn.

Page 121: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 27

121

savarjiSo 3. wertilebis magivrad CasviT Tandebulebi da TargmneT winadadebebi F[`sz6`f firjk fi0f... b[`vfhetbn. Fvisy ... imfgskf ]wtbn. Cfhf

cfyle f6s0f.... lsy[jbn. F[mxf … fi` ff[`fys bffputbn. )tvsh fl`f.... ln`fys> f,f]xf... ls9iefy. Lfe0 vfimsyf... fecehfi7f lwjbn. Fl`s/,f ^fh0 ... F7`f... bwjbn. Tishf... F7`f.... imfgskf

cffbn. Kfyf f8ys... lswwfretbn. F[`ff[`08s … f0e,fh ffc[`tbn.

savarjiSo 4. TargmneT afxazurad

ucxoel stumrebs afxazuri kerZebi gavasinjoT. RmerTma daglocos. maspinZeli minda davloco. sasmelebidan gvaqvs Rvino. axal wels gilocavT.

o

leqsikoni F;`fh

_ffy,pbfkf dalocva: momavali weli bednieri, kargi gqonodeT!

Fis6c +sw axali weli fw`umfhf boroteba, ubedureba fys]`fhf dalocva fptb/mfimfhf survili (gisurveb, vusurveb) fu`f,pbfhf janmrTeloba fu`sh/mfhf sixaruli fxsc kerZi, saWmeli f,sc0f Romi f;mqff Sebolili xorci fcso,fk tyemlis wveni f7`sl lobio

fbkf\m elarji fi`tbkfqf suluguni fr`ns;m qaTmis xorci

Page 122: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

122

fi`sh7`sz dafSvnili yveli sunelebiT fi` h8f Sebolili yveli f7`slxf9f lobios fxali fhfis[ baJe f[`skhq`s keJera fxalis mwnili f[fhq`s mawoni f\msrf 7f9im ajika f\msrf[si marili f8s Rvino

fefnrf arayi fefhfi ludi foq`q`s mineraluri wyali fxfb Cai frf]ef yava

f[`ff[`08s vaWari f0e,fh afxazuri Zexvi

fys]`fhf dalocva

f[fqrs Sen genacvale, Seni Wirime f[mxf mwyemsi f]`je winadadeba

f[`s Tma

fi`f simRera

fr`flsh unagiri

f7fh7s xorxi

fh,f/m mamali fn`sv ucxo, ucxoeli f,/ms foToli

f0ffhf (]fp0je) stumrad misvla (visTanac stumrad varT) fys]`f=f ffyrskfhf sadRegrZelos Tqma

Fyw`f bk9[f i`svfp! RvTis madli gqondeT! RmerTi gfaravdeT!

Page 123: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

123

testi V

savarjiSo 1. daasruleT winadadebebi. gamoiyeneT damxmare sityvebi F9if ... fcefy. Fhqf8s .... ptums lshu`f9[jbn. Fo/f, fqrs ...

(b)ki`sy. ^fh0 f8ys ... (b)hfw`jeg. F;`8fy f7syn` fcs ...

ffetbn (ktbetbn). f7f9im> f,pbf> fir`fr`f> f]fhfr> f[mi`fi`f

savarjiSo 2. daasruleT winadadebebi

Fntfnh f[m fqfhf cqjbn.

Vjcrdf7f lswwfretbn.

F6s0f=s f]fv0f ffc[`tbn.

Fim[fyof lffbn.

Feybdthcbntn f7ys ll`s6`ktbn.

Cfy kps l`s/,fkf cwjbn.

F6fkf6m fi7f ]ytbn.

Fecehf7syn` cfyle lsy[jbn.

savarjiSo 3. qvemoT mocemuli sityvebis meSveobiT awar-moeT mimarTebiTi zedsarTavi saxelebi da SeadgineT mar-tivi winadadebebi fecehf> bfws> fb[f> f[ms> f8ys> f,yf> bf[mf

savarjiSo 4. TargmneT afxazurad

ucxoel stumrebs afxazuri kerZebi gavasinjoT. RmerTma daglocos. maspinZeli minda davloco. sasmelebidan gvaqvs Rvino. axal wels gilocavT.

Semodgomaze buneba fers icvlis. zafxulSi xalxi zRvaSi banaobs. weliwadSi oTxi droa. me miyvars rodesac Tovs. gazafxulze buneba ifurCqneba.

Page 124: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

124

savarjiSo 5. sityvierad dawereT ricxviTi saxelebi (nivT-Ta klasi)

5, 6, 10, 25, 56, 20, 36 9, 19, 45, 60, 96, 100

dawereT ricxviTi saxelebi (adamianis klasi):

25, 46, 22, 3, 19, 45, 24, 9, 11

savarjiSo 6. TargmneT afxazurad

xuTiode dRe minda davisveno. koncertze ociode bavSvi mReroda. Cemi megobris babua daaxloebiT 70 wlisaa.

savarjiSo 7. mocemuli zedsarTavi saxelebiT awarmoeT SedarebiTi da aRmatebiTi xarisxi f9iof> f[ff> f/`/`f> f]fhfr> f[mi`fi`f> f,pbf

savarjiSo 8. TargmneT afxazurad

maRaziaSi xuTi wigni viyide. maRaziaSi xuTive wigni viyide. maRaziaSi xuTiode wigni viyide. me ori vaJiSvili myavs. me orive vaJiSvili miyvars. Cemi Svili meore sarTulze cxovrobs. mas rva mezobeli hyavs. Cemi samive Svili meore sarTulze cxovrobs. wigni orjer wavikiTxe.

savarjiSo 9. wertilebis magivrad CasviT Tandebulebi da TargmneT winadadebebi

F[`sz6`f firjk fi0f... b[`vfhetbn. Fvisy ... imfgskf ]wtbn.

Cfhf cfyle f6s0f.... lsy[jbn. F[mxf … fi` ff[`fys bffputbn. )tvsh fl`f.... ln`fys> f,f]xf... ls9iefy. Lfe0 vfimsyf... fecehfi7f lwjbn. Fl`s/,f ^fh0 ... F7`f... bwjbn. Tishf...

F7`f.... imfgs.... cffbn. Kfyf f8ys... lswwfretbn. F[`ff[`08s … f0e,fh ffc[`tbn.

Page 125: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

testi V

125

savarjiSo 10. sworad dawereT winadadebebi 11 fqf8w`f firjk f[m bwjy. Fv8f= 5 f8ys uskjeg. Fecehf= 3 fcff0 cffyuskfhjeg. Fcff0 $ ,ffetbn.

savarjiSo 11. afxazurad TargmneT suraTze naCvenebi dro

savarjiSo 12 awarmoeT zedsarTavi saxelis mravlobiTi ricxvi

fu`skf ,pbf - fu`skfw`f ,pbf6`f

fo/f, 9iof; fq`f 7f9im; fvi ,pbf; firjk le; fzr`sy [`szs; fqf8 7`si

Page 126: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

126

gakveTili 28

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf Tandebulebi — gagrZeleba Fim0syuskf6`f - fyfuofhf Tema — mwerlis biografiidan Fntvf — Fi`7`s88s

b,bjuhfabf f7syn`

leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

daviTi saxlSi dabrunda. saida sofelSi cxovrobs. Tbi-lisSi manqaniT wavedi. rveulebi viyide.

Tandebulebi — gagrZeleba Fim0syuskf6`f — fyfuofhf 1. Tandebulebi -f[m> -7f> -=s> -ps> -kf> -yn`> -yn`b> -yof arse-

biT saxelTan SerwymiT iwereba: f,yf[m> f8ys7f> f8ysyof>

f,fhqf=s> fl`f7ys> fecehfps> -skf> firj kf[mn`> f6s0fyn`b>

Ufuhfyof> Ufuhf7f

aris SemTxvevebi, rodesac mimarTulebis Tandebulebi wi-nadadebebSi ar gamoiyeneba, magram mimarTulebis mniSvne-

loba igulisxmeba: Kfyf kf, F7`f lwtbn.

2. Tu sityva mTavrdeba Tanxmovanze an e> b> o> t-ze, Tan-

debulebi -fi7f> -=s> -f=syof> -f[m> -f7syof> -7syn`> -f7ys

calke iwereba: f6fkf6m fi7f> f6fkf6m f7syn`b> fvf[` f=s>

fim[f fimfgs f7syof…

Page 127: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 28

127

3. Tandebulebi -7ys> -7syn`b> -7syof> -f[m> -f[mn`> -f[msyn`>

-=s f da s-s Semdeg sityvasTan SerwymiT iwereba: fos

- fof7ys> fof=s> fl`s - fl`f7ys> fl`f=s> f,yf - f,yf=>

f,yf7ys

SeadareT: firj k - firjk f=s> firjk f7ys> fntfnh - fntfnh f=s>

fntfnh f7ys.

4. Tu arsebiTi saxeli mravlobiT ricxvSia, ar aqvs mniSvne-

loba xmovanze mTavrdeba Tu Tanxmovanze, Tandebulebi

-i7f> -f=s> - -f=syof> -f[mn`> -f7syof> -7syn`> -f7ys calke

iwereba: f6fkf6m6`f h=s> f8y6`f hsi7f> firj k6`f hf[m>

”|mfhf biytbefp ,uf[`szsr Fqkf f[msyn` bf]fbn ,;msr.” <.Imsy6`,f.

5. adamianis klasis arsebiT saxelebTan Tandebulebi > -f=s>

- -f=syof> -f[mn`> -f7syof> -7syn`> -f7ys yovelTvis calke

iwereba: f, b7ys> fy k7syof> f,le bf[m.

savarjiSo 1. TargmneT afxazurad

daviTi xval sofelSi wava. manana skolaSi diliT midis. so-

xumSi matarebliT wavediT. guSin baRSi Zalian cioda. mTa-

Si qari qris. diliT yvelas samsaxurSi eCqareba. dedaCemi-

sTvis lamazi kaba viyide. Cvens soflamde Soria.

savarjiSo 2. SeadgineT winadadebebi, SearCieT swori Tan-debulebi 

fwwfrhf> fo/f,> firjk> bf[mf.

fecehf> f,> ffhf> f[`sk9f.

fl`6mfy> fi`7`s> f,pbf> fzr`sy> ff[`fhf.

fvfimsyf> f6s0f> fwfhf.

Page 128: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

128

o mzadeba TemisTvis. Fntvf fec flekfhf savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi: ysksc[ffyof> fhhfvfqehf= cfys7fp> fwfhf cs6`i`tbn> kso,f[`

ffw`shbufkjy> b[s b0fp> cbphs9[mfkjy f;`tbyhffkf6`f>

bcvf]fofwspn.

o mousmineT da gaimeoreT:

mwerlis biografiidan Fi`7`s88s b,bjuhfabf f7syn`

Ifvbk (kbf

“F9c0fpffhf fw`6`sh9f6`f”

….Fhtlfrwbf[m w6mf cs v8f ysksc[ffyof> fhhfvfqehf[m fwfhf cs6`i`tbn. ^fh0 fhhfvfqehf= cfys7fp> F9cysn`b c8spfrb

cfhtb ]fbwsy. Eb tumf ltbkf[fpfhums> tcyfum ,pbf bb,jp fo/f,

kso,f[` ffw`shbufkjy> kfhf kfr`sy b[s b0fp. Cbphs9[mfkjy

f,pbf,fhfn` ;`tbyhffkf6`f… Cffbn fhhf[msyn`b 8s-is6`cf

fyffq. Cl`s6`shqtbn CCCH fcf[mf0s[hfn` ajyl F9cysn`b

f7`if[ms. Bcvf]fofwspn eb f8spf! Cf[mf0s[8sc? Vfg> lbhtrnjhc!

savarjiSo 4. TargmneT afxazurad

jarSi wasvla momiwia. ar gamigia aseTi ram! vukiTxavdi sasiyvarulo leqsebs. jaridan or weliwadSi davbrundi.

savarjiSo 5. aRniSneT, romel sityvebTan iwereba Tande-bulebi erTad da romelTan — calke

)tvsh Lfeh (bf[m) b[s bh[tbn. Fn`fh0f (f=s) fi`7`s

cs9iffbn. F[`sz6`f fi0f (f=s) b[`vfhetbn. Fim[f fimfgs

(f7syof) vfimsyfkf lwtbn. Cwtbn :`shums0 (7f).

Page 129: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 28

129

o

leqsikoni F;`fh

fk[hf arCeva

fvf[` toti

fhhfvfqehf samxedro samsaxuri

fw6mf sufTa

f6`i`fhf aq. Sexvedra, damarTeba, moweva (mouwia)

fbkf[fhf dakavebuloba; moucleloba

fo,f[` ambavi fw`shufhf gamotana, gamoCena

f;`tbyhffkf leqsi

f,pbf,fhf siyvaruli

fl`s6`qfhf gagzavna

fl`s6`kfhf gamgzavreba

fcf[mf0s[hf mxatvroba

f7`if ganyofileba

Page 130: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

130

gakveTili 29

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis brZanebiTi forma F7fqfh,f flqfhfn` ajhvf Tema — dabadebis dReze Fntvf — Fvibhf leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

daviTi xval sofelSi wava. soxumSi matarebliT wavediT.

baRSi Zalian cioda. mTaSi qari qris. diliT yvelas sam-

saxurSi eCqareba. dedaCemisTvis lamazi kaba viyide.

zmnis brZanebiTi forma F7fqfh,f flqfhfn` ajhvf afxazur enaSi zmnis brZanebiTi kilo sufTa fuZis (sufi-

qsebis gareSe) meSveobiT iwarmoeba:

fwfhf wasvla <wf! wadi (Sen, qalo)

fufhf aReba Buf! aiRe (Sen)

ffhf mosvla Effb! modi (Sen, kaco)

savarjiSo 1. ivarjiSeT brZanebiTi formis warmoebaSi

fwfhf — <wf! fafhf> fw`fhf> fwwfrhf> fn`fhf> fuskfhf> f9ihf> f9[mfhf>

fo`o`fhf> fqfhf> f;`hf> f]`fhf

Page 131: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 29

131

savarjiSo 2. wertilebis adgilas CasviT saWiro sityvebi da awarmoeT brZanebiTi kilo

Rfvf fecehf[m lwtbn. – Rfvf> fecehf[m ,wf.

... fntfnh f[m i`wjbn.

... fi`7`s lf9[mjbn.

... fxf ffb[`tbn.

... fqfhf bqjbn.

... byfg6`f bo`o`jbn.

savarjiSo 3. TargmneT afxazurad

adeqi! wadi! modi! Tqvi! waikiTxe!

savarjiSo 4. TargmneT winadadebebi

Kfyf> fi`7`s gfne f6`qf! Vfrnbyf efq`s l`s/,fkf lffetbn.

F9if /`/`f fcetbn. Bf[mf fvi w`umjeg. Lf0f> fi`7`s ef9[mf>

fqfhf ,pbfys bqf! Bf[mf vfimsyfkf eff! Fo/f, 9iof fqrs

7f9im ffk[`tbn.

mzadeba axali TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 5. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi: fvibhf> elf]ys]`fkjbn> i`s8yfk> f] fv0f6`f epff]ut bn> fbi`f

fh[bfhf> fumfvf ;`,fh c0f[e g> bi`af> f6`=bfhf6`f

,ptb/mf]imjbn> Fyw`f ebys]`ffbn

o mousmineT da gaimeoreT:

dabadebis dReze Fvibhf

- Vis,pbf6`f! - <pbfhf ;`,ffbn> frsh qetbn csi`ps9ieb;m0tb.

- <svibhf ,slf]ys]`fkjbn> Yfyf. If7f is6`cf ,[sqb? - Bf[mf 8f;`f is6`cf chskutbn.

Page 132: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

132

- F]fv0f6`f ,pff]utbn! - B0f,eg> c8spw`f. If7f bhfw`jeptb: fi`06`f> f[ffvs[ff6`f.

}fhf fbi`f fh[bfhf ]f=eg. I`s8yfk! - {fhums ],sw[hffetbn.

- B,pbjeg> fcffy6`f b6`i`shusk> f]`sp,f6`tb> fv]fq`6`tb>

fx6ms96`tb flekf9 b0jeg.

- Cfhf f,sc0f fyscqjbn. Rfvf> ,fhf fxfi` 97f> fq`wf6`f

b 6`shusk.

- Fbi`f fu`0fys b6`uskjeg cfhf c[fkf b7fcqfp fnjhn. Eb

fumfvf ;`,fh c0f[eg.

- Lffhf b[ffeg.

- Bi`u`f9[fpfh> bi`af. Cfyle b7fkqfp fxf i` fumfvf ;`,f.

- Ef;`s ,f]ys]`fhjeg. F6`=bfhf6`tb fu`f,pbfhtb ,ptb/mf]imjbn>

,u`f[`n`6`f ptums ,hs[moffbn. Fyw`f ,bys]`ffbn.

- B0f,eg> c8spw`f!

savarjiSo 6. upasuxeT kiTxvebs

Yfyf if7f is6`cf k[sqb?

F8spw`f ]fv0fc bkpffhutb?

o

leqsikoni F;`fh

fvibhf dabadebis dRe

flys]`fkfhf milocva

f8yfkfhf Sesvla

f]fv0f saCuqari

fbi`f magida, sufra

fw[hffhf daxmareba

fafhf Wama

Page 133: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 29

133

frhs afhf Wama fi`0 yvavili

f[ffvs[ff tkbileuli

f]`sp,f dana

fv]fq` kovzi

fx6ms9 Cangali

flekf9 karada

fcffy TefSi

fq`wf Wiqa

fxfi` xaWapuri

f[mofhf miswreba; daweva

fu`f[`n`s survili

Page 134: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

134

gakveTili 30

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis kiTxviTi forma F7fqfh,f fpqffhfn` ajhvf Tema — bazarSi Fntvf — f\mfhvsrmf= leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

adeqi! wadi! modi! Tqvi! waikiTxe! aiRe!

zmnis kiTxviTi forma F7fqfh,f fpqffhfn` ajhvf afxazurSi zmnis kiTxviTi forma iwarmoeba sufiqsebis vf>

lf da b meSveobiT.

sufiqs vf-s meSveobiT Fhb ,fhf b,]`fvf? es Sen (qalma) Tqvi? (f-]`f-hf `Tqma~ +

sufiqsi vf)

Bf[mf effvf? dRes moxvedi (Camoxvedi)?

<ps9[mfp tbks,rffvf? wakiTxuli gaige (qalma)?

Fkf iefvf? ZaRli yefs?

I`fhf ^fh0 i`sy[jvf? Tqven TbilisSi cxovrobT?

Fxf ffbufvf? puri moitana (man)?

sufiqs b-s meSveobiT <fhf b,]`tb? Sen (qalma) ra Tqvi? (f-]`f-hf "Tqma" + sufiqsi b)

Bf[mf b7feqtb? dRes ra gaakeTe (Sen kacma)?

Page 135: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 30

135

Fkf bfatb? ZaRlma ra Wama?

Fehj r f=s tbks,rffb? gakveTilze ra gaige (qalma)?

sufiqs lf-s meSveobiT kiTxviTi forma iwarmoeba maSin, rodesac SeiZleba davsvaT kiTxvebi vin? ra? vis? (sulierTa, adamianTa klasTan mimarTebaSi)

Fhb p]`flf? es vin Tqva? (f-]`f-hf `Tqma~ + sufiqsi lf)

Bf[mf bfflf? dRes vin movida (Camovida)?

}ps9[mfp tbksprfflf? wakiTxuli vin gaigo?

^fh0 by[jlf? TbilisSi vin cxovrobs?

Fxf ffpuflf? puri vin moitana?

Fi`7`s ps,0flf? wigni vis mieci?

savarjiSo 1. TargmneT qarTulad

Bfhf bf[mf lffetbn. Bfhf bf[mf lffefvf? Bf[mf bfflf? Bf[mf

effb! Kfyf efq`s [fqf lwjbn. Kfyf efq`s [fqf lwjvf? Efq`s

[fqf bwjlf? Lfe0 firjk f7syn` lffbn. Lfe0 firjk f7syn`

lffvf? Firjk f7syn` bfflf? Lfe0> firjk f7syn` bhkfcys effb!

savarjiSo 2. CasviT saTanado nacvalsaxeli an sakuTari saxeli

... fi`7`s lf9[mfvf? ... frhs,afvf? ... fos ffkufvf? ... firjk

f[m lwfvf? ... fafn` ffb[`fvf? ... fcfcw`f lsh9skfvf?

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi: f\mfhvsrmf ffbu`jeg> bfh,fy fdnj,ece> rmskfr fgfnsh6fk> [`-

kfhr bf9cjeg

Page 136: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

136

o mousmineT da gaimeoreT:

bazarSi F\mfhvsrmf=

- Fe0hf0s[6`f (fi`sh) f,fh0betb? Cfhf fe0hf0s[6`f ffc[`fh

c0f[eg. B[fhj evf f\mfhvsrmfyof?

- F\mfhvsrmf le [fhjeg> f\mfhvsrmf [`szs ffbu`jeg.

- Bfh,fy fdnj,ece f\mfhvsrmf le f[m bwj?

- F\mfhvsrmf le f[m bwjbn frn`b> f8,fn`b> ff,fn`b fdnj,ec6`f.

- B0f,eg.

(F\mfhvsrmf=)

- Rmskfr f9i (f\ms6`htb) (f7`sl> fyfif> fgshgsk> f\msvims>

f\si> fhf]fyf> fr`kfylsh> fwswf> f;m> f,b f> fgfnsh6fk> f]f>

fwf> fq`f> fkf]f> fnfvf> fvsqvs\m> fvfylfhbyf) csi`0.

- Fi` if7f bf9cjeptb?

- Fi` [`-kfhr bf9cjeg.

- Vfzr bfush[f. Fumfvf p,fh 7fkjvf?

- Bi9f7fvkj!

- Fi` fumfvf cu`f9[tbn.

- Pf7f i`0f[eptb?

- *-rmskfr csi`0.

savarjiSo 4. awarmoeT sxvadasxva saxis kiTxviTi winadade-bebi

magaliTi: }f, fxf ffbutbn. }f, bffbutb? Fxf ffpuflf? }f, fxf ffbufvf? Fhxbk fecehf[m lwtbn. }fhf fehjr6`f ]qjbn.

Page 137: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 30

137

Yfyf fi`7`s lf9[mjbn. Fo/f, fqrs 9iof ffk[`tbn. F9]`sc f\mfhvsrmf= fi` ffk[`tbn. Cfhf fcff0 ff,f hps cuskjbn. }fhf ^`0tim ]fy[jbn.

savarjiSo 5. TargmneT afxazurad

ra Rirs? didi bazari Sorsaa. momeciT sami kilo vaSli. ra Rirs kitri? SeiZleba yvelis gemo gavsinjo? bostneuls sad yidian? patara bazari axlos aris?

o

leqsikoni F;`fh

fe0hf0s[ bostneuli

fi`sh xili

f\mfhvsrmf bazari vfz cota

f[fhf (b[fhj eg) Sori (Soria)

f9cfhf (bf9cj eptb) fasi (ra Rirs) fush[fhf dakleba, gamokleba

[fhf Sors

ffbu`f (bffbu`jeg) axlo (axloa) f9i simindi

f7`sl lobio

fyfif kitri

fgshgsk pilpili

f\msvims xaxvi

f\si niori

fhf]fyf rehani

Page 138: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

138

fr`kfylsh qinZi

fwswf boloki f;m yurZeni

f,b f komSi

fgfnsh6fk forToxali

f]f msxali

fwf bali

fq`f vaSli

fkf]f leRvi

fnfvf atami

fvsqvs\m broweuli

fvfylfhbyf mandarini

Page 139: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

139

gakveTili 31

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf zmnis uaryofiTi forma F7fqfh,f fvfgrhfn` ajhvf Tema — stumar-maspinZlobis Fntvf – Fcfclrskfhf fqfc6`f

wesebi leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

TargmneT afxazurad

patara bazari axlos aris? ra Rirs puri? ra Rirs kitri? SeiZleba yvelis gemo gavsinjo? bostneuls sad yidian?

zmnis uaryofiTi forma F7fqfh,f fvfgrhfn` ajhvf afxazur enaSi zmnis uaryofiTi forma iwarmoeba uaryo-fiTi nawilaki v-s meSveobiT. xandaxan mas SeiZleba daer-Tos nawilaki -of(-oj) (mniSvnelobiT `Zalian~). afiqsis ad-gilmdebareoba drois formazea damokidebuli.

uaryofiTi nawilaki v daismis moqmedebis aRmniSvneli zmnis boloSi ZiriTadad awmyos, momavali drois da namyo usrulis formebSi.

yvela danarCen SemTxvevaSi nawilaki v daismis zmnis dasaw-yisSi piris niSnis axlos.

awmyo b7jeg — b7fv> b7fofv; cn`jeg — cn`fv> cn`fofv;

euskjeg - euskfv> euskfofv; ef9[mjbn – ef9[mjv>

ef9[mfojv;

Page 140: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

140

namyo b7fy — b7fvspn> b7fofvspn; cn`tbn — csvn`tbn>

csvn`fotbn; cn`fy — cn`fvspn> cn`fofvspn; luskjy — luskjvspn> luskfojvspn; ef9[mtbn — efvs9[mtbn>

efvs9[mfotbn; myofadi I b7fkfg — b7fkfhsv; cn`fg – cn`fhsv; cf9[mfg –

cf9[mfhsv. myofadi II lbufin — lbufifv; b7fbqfin – b7fbqfifv;

bk]`fin – bk]`fifv.

savarjiSo 1. awarmoeT uaryofiTi winadadebebi da Targm-neT isini Kfhf lwjbn. Cfhf fims;m fcff0 ff,f hps cuskjbn. Rfvf fecehf[m lswwfretbn. Cfhf fqfhf cqjbn. Efhf fvfimsyf bffe[`jbn. Fuhff fxfhf hejbn. Dfyj f8spw`f hfw`fys bvjeg. C8spw`tb cfhtb fntfnh f[m ]wjbn.

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi: f9i`vf> fbi`f bf[fn`j v> tbln`fkfojv> hsvfq kekfhjeg>

f8syf]f fbi`f lf[fn`jv> b[mxfn`eg.

o stumar-maspinZlobis wesebi Fcfclrskfhf fqfc6`f F9ceff b,pb fys fcfc lhslshrs kjbn> fcfclrskfhf bzslje

fqfc6`f hsvjeg. F9i`vf ptum hf 9[mf byfgs bo`o`fhjeg.

F[`sz6`f fb]f,fw`f bhswys fbi`f bf[fn`jv. Eh0 [fps bn`fys frhshaj bn. {fqtb 9]`scb feff bfysh,j tbln`fkfojv.

Page 141: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 31

141

F9i`vf9]`sc fcfcw`f lhsln`fkjv> kfhf fcfcw`f hsvfq

kekfhjeg. Bfhf e,fc> fcfcw`f hsvfq betbn f8syf]f> ebums

fbi`f lf[fn`jv.

Fcfclrskfhf fqfc6`f b[mxfn`eg.  

savarjiSo 3. awarmoeT uaryofiTi forma

b,tbn - bv,tbn> bv,fotbn

butbn batbn b]`tbn lwtbn lffbn lf9[mtbn

savarjiSo 4. TargmneT

afxazi diasaxlisi stumrebs emsaxureba. maspinZeli pir-veli ibans xelebs. meriqife sufrasTan ar jdeba. bavSvebi calke Wamen.

o leqsikoni F;`fh

f9i`vf maspinZeli

fqfc wesi

bzslje gansakuTrebuli

f9i`vf9]`sc diasaxlisi

fb]f,s ufrosi

fvfqehf msaxureba

fvfqehf samsaxuri

f8syf]f meriqife

fcfclrskfhf stumar-maspinZloba

f[mxfhf dacva

Page 142: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

142

gakveTili 32

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf kiTxviTi sityvebi Fpqffhfn` ;`f6`f Tema — kviris dReebi Fntvf — Fvxs,;m fvi6`f leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala

awarmoeT uaryofiTi winadadebebi Cfhf fims;m fcff0 ff,f hps cuskjbn. Rfvf fecehf[m lswwfretbn. Efhf fvfimsyf bffe[`jbn. Dfyj f8spw`f hfw`fys bvjeg. C8spw`tb cfhtb fntfnh f[m ]wjbn.

kiTxviTi sityvebi Fpqffhfn` ;`f6`f

bfy,f? rodis? Cfhf cffetbn. – Bfy,f? – Efq`s (bf[mf> efq`fim0f[m)

Tu kiTxviTi sityvebis da zmnis SeerTebisas iwarmoeba axa-li sityvebi.

Tu afxazurad gvinda vikiTxoT: rodis moxvedi (kaci)? — Efy,ffb?

Efhf Sen + bfy,f? rodis? — kiTviTi nacvalsaxeli + ffhf mosvla + b kiTxviTi nawilaki = efy,ffb?

fn`fhf – jdoma, dajdoma Efy,fn`tb? — rodis dajeqi? (Sen kaci) I`fy,fn`tb? — rodis dasxediT?

f]`fhf – Tqma Bfy,fc]`tb? — rodis vTqvi?

Page 143: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 32

143

bf,f? — sad?

Cfhf ^fh0 Ybrf lsp,tbn. – Ybrf lf,fp,tb?

fn`fhf – jdoma, dajdoma

Ef,fn`tb? — sad dajeqi? (Sen kaci)

I`f,fn`tb? — sad dasxediT?

f,fhf – naxva, danaxva

Bf,fe,tb? — sad naxe? (is usulo)

Lf,fe,tb? — sad naxe? (is sulieri, adamiani)

fwfhf – wasvla

Lf,fwtb? — sad wavida? (is sulieri, adamiani)

savarjiSo 1. SearCieT swori Targmani

Efhf ef,fwwfretb? rodis aviReb? sad midixar? swavlas rodis amTavreb?? sad geCqareba? rodis moxvalT?

Fqfhf ,fy,fkujb? rodis aviReb? sad midixar? swavlas rodis amTavreb?? sad geCqareba? rodis moxvalT?

<fhf ,f,fwjb? rodis aviReb? sad midixar? swavlas rodis amTavreb?? sad geCqareba? rodis moxvalT?

Page 144: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

144

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf

savarjiSo 2. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

fkfufv0f> -sykf bkfijeg> ims,;mjyeg> ef[srb -yfrb

o kviris dReebi Fvxs,;m fvi6`f

Vxs,;msr ,;m-vis fvjeg. Fvi fkfufv0f fims;m ]`f

bfim0jeg> fyq`fv0f — f[`sk,s-[f. _sykf bkfij eg> ef[sykf

bkfimwjeg. Fcff0 ;`f8f hyf8c — ims,;mj yeg. Ef[srb--yfrb

8f;`b 9im,f cff0 s7jeg.

samuSao dReebia: orSabaTi

Ecehf vi6`jeg:

fi`f[mf samSabaTi f8fif

oTxSabaTi f[fif

xuTSabaTi f9imfif

paraskevi f[`fif

dasvenebis dReebia: SabaTi

(cimfhf vi6`jeg:

fcf,if

kvira fv-sif

Fvxs,;m if7f vis fvjeptb? Bhs[moeptb eh0?

Fvi fkfufv0tb fyq`fv0tb bhs[moeptb?

savarjiSo 3. TargmneT qarTulad

cfy,fwtb?

lf,f9ietb?

lf,ffbutb?

ef,fn`tb?

Page 145: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 32

145

bfy,ffetb? ]f,fw`j?

bf,fpuj?

bfy,fpuj?

bfy,fbutb?

lf,ffetb?

o mousmineT da iswavleT: sasursaTo maRaziaSi Fafn`0bh0f=s

R`sva Kjvbf

Vflbyf Vb[f [`szs bfr`sy [ifhfc bksvfp. Fims;m f9fhf

yfbk0fy> xffufhf lksim0bn.

Fy lu`sh/mjy> kszr`sy [`szs bf[mbp]f p> fxf ff[`fys bffbufhn`

lf[ms7fkfp. Ec Vb[f [`szs b,;ms utbn. Vflbyf lsyl`sk7mtbn:

- B 7fkfptb> fxf pffevufptb?!

- Fxf ffhsvufw vfrmfyf>

- <csim0fkfh ]`f cfhf ci`fy>

Cffbn b,fc]`fhw> c-yfyf> c-yfyf>

Csy[fh> u`sh8fc b7f,svqfy!..

savarjiSo 4. gaimeoreT teqsti `sasursaTo maRaziaSi~ da upasuxeT SekiTxvebs

B[moeptb Vflbyf k9f?

Lf,fksim0b Vb[f [`szs?

Ef,fwjb fxf ffe[`fhw fye0f[e?

Bf,fh0betb fxf?

Bh0befptb fl`6mfy f=s?

Bh0befptb f\mfhvsrmf f=s?

Page 146: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

146

o leqsikoni F;`fh

bf,f? sad? bfy,f? rodis? fvxs,;m kvira (7 dRe) fvi dRe

fims;m dila fkfufv0f dasawyisi fyq`fv0f dasasruli f[`sk,s-[f saRamo

-sykf dRisiT

fkfif naTeli ef[sykf saRamos

fkfimwf bneli f,;f naxevari ims,;mj y SuadRe

ef[srb--yfrb dRe-Rame

fi`f[mf orSabaTi f8fif samSabaTi f[fif oTxSabaTi f9imfif xuTSabaTi f[`fif paraskevi fcf,if SabaTi fv-sif kvira fp]fhf gazrda fu`sh/mfhf gaxareba, sixaruli fl`sk7mfhf gavardna fim0fkfhf gayola fu`sh8f dardi

Page 147: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

147

gakveTili 33

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf kiTxviTi sityvebi - gagrZeleba Fpqffhfn` ;`f6`f Tema — sastumroSi Fntvf — Fcfcffbh0f=s leqsikoni F;`fh

gavlili masalis gameoreba }fp[sc[mje fb0fu`fkfhi`fhf

gavimeoroT wina gakveTilze gavlili masala.

TargmneT:

cfy,fwtb? lf,f9ietb? lf,ffbutb? ef,fn`tb? bfy,ffetb? ]f,fw`j? bf,fpuj? bfy,fpuj? bfy,fbutb? lf,ffetb?

kiTxviTi sityvebi Fpqffhfn` ;`f6`f

Cven viswavleT, rom kiTxviTi sityvebis da zmnis SeerTebi-sas iwarmoeba axali sityvebi.

Cven viciT, rogor iwarmoeba kiTxiviTi sityva Efy,ffb? — rodis moxvedi (mamr)?

Efhf Sen + bfy,f? rodis? — kiTviTi nacvalsaxeli + ffhf mosvla + b kiTxviTi nawilaki = efy,ffb?

aseTive principiT SeiZleba vawarmooT sxva kiTxviTi sityvebi. magaliTad:

bi9f? rogor?

fn`fhf jdoma, dajdoma

Ei9fn`tb? rogor dajeqi? (Sen kaci)

I`si9fn`tb? rogor dasxediT?

Page 148: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

148

f,fhf naxva, danaxva

Lsi9fe,tb? rogor naxe is? (is sulieri, adamiani)

fwfhf wasvla

Lsi9fwtb? rogor wavida? (is sulieri, adamiani)

bp,fy? ratom?

fn`fhf jdoma, dajdoma

Epn`tb? ratom dajeqi? (Sen kaci)

I`spn`tb? ratom dasxediT?

f,fhf naxva, danaxva

Lpse,tb? ratom naxe is? (is sulieri, adamiani)

fwfhf wasvla

Epwtb? ratom waxvedi? (Sen kaci)

f9[mfhf kiTxva

<pf9[mtb? ratom waikiTxe? (Sen qalma)

savarjiSo 1. magaliTis mixedviT SearCieT swori kiTxva da gaeciT pasuxi

Efhf frbyj f[m ewjbn. – Bfy,f? – Efhf frbyj f[m efy,fwj? – Efq`s.

Cfhf fi`7`s ,pbf cf9[mtbn. – Bfy,f? – F8,fn`b fehjr bfkfujbn. – Bfy,f? – F6s0f= cs7fy. – Bf,f? –

Lfeh U`lje0f lsy[jbn. – Bf,f? – Tcvf b,pbfys lr`fijbn. – Bi9f? – F[szs fehjr6`f bhkfcys b7fbqjbn. – Bi9f? –

Cfyle lsp,fhw fps f6s0f[m cwtbn. – Bp,fy? –

Vfrf ksvf0`f6`f kso`o`fhw fps fos ffkutbn. – Bp,fy? –

Page 149: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gakveTili 33

149

savarjiSo 2. gaxseniT frCxilebi, awarmoeT swori forma da TargmneT qarTulad magaliTad:

Efhf (bfy,f+fn`fhf) — Efhf efy,fn`tb?

<fhf (bfy,f+fwfhf)? I`fhf (bp,fy+f9[mfhf)? }fhf (bf,f+fufhf)? Kfhf (bf,f+f]`fhf)? Efhf (bfy,f+f9[mfhf)? Cfhf (bfy,f+f,fhf)? Bfhf (bi9f+f,fhf)? Cfhf (bi9f+f]`fhf)? Efhf (bp,fy+fwfhf)?

o mzadeba TemisTvis Fntvf fec flekfhf savarjiSo 3. mousmineT da gaimeoreT axali sityvebi:

feflf yrskfy> [fh0`ffn`eg> bi9f7fcqj> feflf ps9cjb> ceflf[m

c[fkjbn.

o mousmineT da gaimeoreT:

sastumroSi Fcfcffh0f=s

- Vis,pbf> cfhf cps 0s9r pvje feflf yrs kfy.

- <pbfkf i`ff,tbn. F,hb f,kfyr [fh0`ffn`eg.

- Bi9f7fcqj?

- Cfhf ci`sw[hffetbn. Fhf fh0 fpqffhf6`f hps f0fr 7fqfn`eg:

bi`s;`kjb? Bi`s[moeb? I`f, b[moeb? I`fy,fbb? I`f,f bb?

I`spvbkf0lf? I`f,fy[j? F9]`sc lff;`uf[mjevf//levjevf?

Pfyff0c bi`svjb?

- F,fh> fyrtnf [fcsh0`ffbn.

- Ec fr`pfh> ptum 7fqjeg. F,fh fef lf fwf9[f6`f.

- B0f,eg. Feflf ps9cjb?

- Feflf 15% kfhb bf9cjeg.

- Lffhf b,pbjeg. Ef;`s ceflf[m c[fkjbn.

Page 150: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

150

savarjiSo 4. TargmneT:

epwtb?

bi9f,0f[e?

bpe]`tb? lsi9ffbutb?

epn`tb?

epffetb? i`pffb? bi9f7fbqtb?

o leqsikoni F;`fh

feflf oTaxi

ffyrskfhf dakaveba; dajavSna; gaCereba

f[fh0`ffhf Sevseba

fw[shffhf daxmareba

f[fkfhf asvla, aZroma

fwf9[f gasaRebi

Page 151: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

151

testi VI

savarjiSo 1. CasviT saTanado nacvalsaxeli an sakuTari saxeli

... fi`7`s lf9[mfvf? ... frhs,afvf? ... fos ffkufvf? ... firjk

f[m lwfvf? ... fafn` ffb[`fvf? ... fcfcw`f lsh9skfvf?

savarjiSo 2. awarmoeT sxvadasxva saxis kiTxviTi winadade-bebi

magaliTi: }f, fxf ffbutbn. }f, bffbutb? Fxf ffpuflf? }f, fxf ffbufvf?

Fhxbk fecehf[m lwtbn.

}fhf fehjr6`f ]qjbn.

Yfyf fi`7`s lf9[mjbn.

Fo/f, fqrs 9iof ffk[`tbn.

F9]`sc f\mfhvsrmf= fi` ffk[`tbn.

Cfhf fcff0 ff,f hps cuskjbn.

}fhf ^`0tim ]fy[jbn.

savarjiSo 3. TargmneT qarTulad

cfy,fwtb?

lf,f9ietb?

lf,ffbutb?

ef,fn`tb?

bfy,ffetb? ]f,fw`j?

bf,fpuj?

bfy,fpuj?

bfy,fbutb?

lf,ffetb?

Page 152: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

152

savarjiSo 4. TargmneT afxazurad

afxazi diasaxlisi stumrebs emsaxureba. maspinZeli pir-veli ibans xelebs. meriqife sufrasTan ar jdeba. bavSvebi calke Wamen. daviTi xval sofelSi wava. manana skolaSi di-liT midis. soxumSi matarebliT wavediT. guSin baRSi Za-lian cioda. mTaSi qari qris. diliT yvelas samsaxurSi eCqareba. dedaCemisTvis lamazi kaba viyide. Cvens sofla-mde Soria. jarSi wasvla momiwia. ar gamigia aseTi ram! vu-kiTxavdi sasiyvarulo leqsebs. jaridan or weliwadSi dav-brundi. Ra Rirs? didi bazari Sorsaa. momeciT sami kilo vaSli. ra Rirs kitri? SeiZleba yvelis gemo gavsinjo? bostneuls sad yidian? patara bazari axlos aris?

savarjiSo 5. SeadgineT winadadebebi, SearCieT swori Tan-debulebi fwwfrhf> fo/f,> firjk> bf[mf. fecehf> f,> ffhf> f[`sk9f. fl`6mfy> fi`7`s> f,pbf> fzr`sy> ff[`fhf. fvfimsyf> f6s0f> fwfhf.

savarjiSo 6. ivarjiSoT brZanebiTi formis warmoebaSi

fwfhf — <wf! fafhf> fw`fhf> fwwfrhf> fn`fhf> fuskfhf> f9ihf> f9[mfhf> fo`o`fhf> fqfhf> f;`hf> f]`fhf

savarjiSo 7. TargmneT afxazurad

adeqi! wadi! modi! Tqvi! waikiTxe!

savarjiSo 8. TargmneT winadadebebi

Kfyf> fi`7`s gfne f6`qf! Vfrnbyf efq`s l`s/,fkf lffetbn.

F9if /`/`f fcetbn. Bf[mf fvi w`umjeg. Lf0f> fi`7`s ef9[mf>

fqfhf ,pbfys bqf! Bf[mf vfimsyfkf eff! Fo/f, 9iof fqrs

7f9im ffk[`tbn.

Page 153: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

testi VI

153

savarjiSo 9. aRniSneT, romel sityvebTan iwereba Tande-bulebi erTad da romelTan — calke

)tvsh Lfeh (bf[m) b[s bh[tbn. Fn`fh0f (f=s) fi`7`s cs9iffbn.

F[`sz6`f fi0f (f=s) b[`vfhetbn. Fim[f fimfgs (f7syof) vfimsyfkf lwtbn. Cwtbn :`shums0 (7f).

savarjiSo 10. awarmoeT uaryofiTi winadadebebi da Targ-mneT isini Kfhf lwjbn. Cfhf fims;m fcff0 ff,f hps cuskjbn. Rfvf fecehf[m lswwfretbn. Cfhf fqfhf cqjbn. Efhf fvfimsyf bffe[`jbn. Fuhff fxfhf hejbn. Dfyj f8spw`f hfw`fys bvjeg. C8spw`tb cfhtb fntfnh f[m ]wjbn.

savarjiSo 11. wertilebis adgilas CasviT saWiro sityvebi da awarmoeT brZanebiTi kilo

Rfvf fecehf[m lwtbn. – Rfvf> fecehf[m ,wf.

... fntfnh f[m i`wjbn.

.... fi`7`s lf9[mjbn.

... fxf ffb[`tbn.

... fqfhf bqjbn.

... byfg6`f bo`o`jbn.

savarjiSo 12. awarmoeT uaryofiTi forma

b,tbn — bv,tbn> bv,fotbn

butbn batbn b]`tbn lwtbn lffbn lf9[mtbn

Page 154: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

154

savarjiSo 13. magaliTis mixedviT SearCieT swori kiTxva da gaeciT pasuxi

Efhf frbyj f[m ewjbn. – Bfy,f? – Efhf frbyj f[m efy,fwj? – Efq`s.

Cfhf fi`7`s ,pbf cf9[mtbn. – Bfy,f? – F8,fn`b fehjr bfkfujbn. – Bfy,f? – F6s0f= cs7fy. – Bf,f? –

Lfeh U`lje0f lsy[jbn. – Bf,f? – Tcvf b,pbfys lr`fijbn. – Bi9f? – F[szs fehjr6`f bhkfcys b7fbqjbn. – Bi9f? –

Cfyle lsp,fhw fps f6s0f[m cwtbn. – Bp,fy? –

Vfrf ksvf0`f6`f kso`o`fhw fps fos ffkutbn. – Bp,fy? –

savarjiSo 14. TargmneT qarTulad

Bfhf bf[mf lffetbn. Bfhf bf[mf lffefvf? Bf[mf bfflf? Bf[mf

effb! Kfyf efq`s [fqf lwjbn. Kfyf efq`s [fqf lwjvf? Efq`s

[fqf bwjlf? Lfe0 firjk f7syn` lffbn. Lfe0 firjk f7syn`

lffvf? Firjk f7syn` bfflf? Lfe0> firjk f7syn` bhkfcys effb!

savarjiSo 15. gaxseniT frCxilebi, awarmoeT swori forma da TargmneT qarTulad magaliTad:

Efhf (bfy,f+fn`fhf) — Efhf efy,fn`tb?

<fhf (bfy,f+fwfhf)? I`fhf (bp,fy+f9[mfhf)? }fhf (bf,f+fufhf)? Kfhf (bf,f+f]`fhf)? Efhf (bfy,f+f9[mfhf)? Cfhf (bfy,f+f,fhf)? Bfhf (bi9f+f,fhf)? Cfhf (bi9f+f]`fhf)? Efhf (bp,fy+fwfhf)?

Page 155: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

155

danarTi — ricxviTi saxelebi

8f;`b frs ocdaerTi 8f;`b 8,f ocdaori 8f;`b [9f ocdasami 8f;`b 9im,f ocdaoTxi 8f;`b [`,f ocdaxuTi 8f;`b a,f ocdaeqvsi 8f;`b ,;m,f ocdaSvidi 8f;`b ff,f ocdarva [sy8f;`b ;`f,f samocdaaTi 9imsy8f;`f oTxmoci 9imsy8f;`b ;`f,f oTxmocdaaTi i`rs asi 8si` orasi [si` samasi 9imsi` oTxasi [`i` xuTasi asi` eqvsasi ,s;mi`s Svidaci ffi`s rvaasi ;`i`s cxraasi p6ms aTasi

Page 156: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

156

damatebiTi sakiTxavi

o

F[ifhf

Fyw`f le b k9[f-bu`s9[f bf,pjehfys > f8yf0f=s lbb n f[0skq. Fyle b

f,leb fhb fu`sh/mf=]`f if hfp]`fp b h0jbn f]f v0f.

Bb p f cf,b lszr`s ypfh> f, bfimf lsyl`s kqys f ;`8fy lyfqf9'

ietbn> “Ef> Fyw`f Le> ]f ;`kf fpsh]f!” ]`f [s yn` tb0t b]`jbn> yfc

l[s cetbn.

Bb p f cf,b lso/f ,pfh> fyle lsyl`skqys> krfcs ffk[s [ys f ;`8fy

lyf qf9ietbn> “<0s9]f vsi[f fbn! }f ;`kf fps ]`f ,s[mosh]`f uf' [ffbn!” ]`f lys ]`f-ys9[mfys l[s y]`etbn> fo`ums l[s cojv.

Fcf,b bb p vxs,;ms r b[s qffyof f[mo b h0jbn. F cf,b ;`j [` vis

b[s qffyof lspr`f,jums> luf hsp[efums> luf hfpqjeums fyle kj eg.

F[ifhf fef[`fvf[m lyfufys lshyf0etbn> lps[ifp 6mshcbfyw`fpfh.

Fcfclrskfhf

Fcfclrskfhf f9cef ;`kfh ;`sn`-yf n` ff[s cums hs9c0fpffhf lfw-9f i`kf bf kfhce h6mf ,p6`f bhef reg. “F cfc lf[myt bef ,s;m-yfcs9r

ytbujbn> lfywj hefr f9i`vf bpsyb;metbn”> fhb f;`f97f ,f if

yf9shsvqtbn ]f ;`kfh.

_sykfp> ef[sykfp> q[s,;mjysp> fcfc lfysv8f[sqkfrums lf6`b0eg.

Fcfc lf kfw`f;`ojv lf[msv8f[sqsp f8yf0f=s pf7f f fv0f lsy=f cshw

bu`s b0j e.

Page 157: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

damatebiTi sakiTxavi

157

Vbye 06`fr hf r`pfhums f cfc b[f kf bffys ;mhf 7fkj v> ef ls 7fpfhjeg

f 9i`vfums.

F9i`vf bu`fi` lfy0fkf yf[sc> fcfc bu`s 0syxeg> b8ys ls7jei`f b[s b,jbn.

Fcfc lsp0f fp f0ffw`f bfhfpyfr himfgs b 6`uskjbn> f 9i`vfw`f

hu`s kfw`f fls hhf hs h0jbn> e h0ums ff bys f cfc “<pb fkf eff,t bn!” ]`f bf h]`jbn.

Afn`s kf-;`n`s kf fbi`f fylsh[bfkf r> tb]f,s -tbq,s hyfg6`f hso`o`j bn. Hf 9[mf byfgs bo`o`j bn f 9i`vfw`f 6`hf kf bhtb]f,e > eb

b im0f[m – f cfc> yfc tums h0ums.

F9i`vfw`f bht beje f zr`syw`f f bi`f bf[fn`foj v> eh0 himfgs b r`uskfys> f vfq het bn.

F9cs;hf

F9chf fys 7fkf f-ys byfhrys f[s vi hps> bfyfveof f9ims vi hps>

b7fkf hjeg f9cs ;hf. Eb f=]`fhf yf [f-f f[fimf pvfv 97f hfys

bimf6`shuskfn`eg.

F9chf fys 7fkf f-ys q`7mf> f;`kfys n` f=s tb]f,sr> vf f ]f,kf=s

]f0sh p6`e fo`s [fps lffhs 9[mjbn fk9cff lpfep f0ffw`f > eh0

bhs lbhn`fkjbn f9cs;hf tb=s prffif f ]f,kf t beje ]`ct b-[fw`tb.

F,hf 7f b9s hq`jbn f9cs ;hf f=]`fhf . F9cs ;hf f-ys > \mfhf -\mf hf bif9e tb9i> fq`sefw`f bf fbef ptums hn`fys rhsh=fqfhtb rshls h;`htb – “fbys [hf f v8f9ufhf” —

f 9cefhf tbkf puj frs f r`ys b9[mfofn`e g.

B9cs p l[f qfpfh> f\m,fhf=s b 6`lshuskjbn f-s r`fls hys> f-s fp6`f b 6`lshi`etbn fi`s tb6`fq`f . B9cs p ls9]`s cpfh> e c7fyums f-s s 6`lshuskjbn> f[f bf 6`shqjeums f9]`s c r`fls h f eg.

F,le vffy le f 6`hf hs vfys hs9c0fpffhf bf kqpfh> f0f]w`f vsi8s y8f;`f f9c[`s hef fyof fi`s hi`eg> yfc bhi`s h[etbn.

Fy> f,> f timf> f t]`imf 6`hf ler hs vfvr`f hs9c0f pffhf bf kqpfh>

fi`s hi`eg b9csp b is6`c-w`svpf im0s h[ffyof> yfc bhi`s h[etbn.

Page 158: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

158

F9cef vf0`f F9cef ;`kfh hs vf0`f bfys 9ietbn f 9ceff h7f pfhf> humf vf>

hleytb[`f9isimf. F 9cef [f w`f vf0`f hj eg: fr`sv;`s > frf ,f> fef gf> f b6`f> f[0sh9f > f[s k9fhx> fegw`f > f[s k9f> f bvcf6`f>

fcf[0fy tbvff . F9cef f ]`cf vf0`f hj eg: frfcs > fqrs > f bvff. F ]`cf f;`s n` htbvff6`f f7f97f 96`tb flshu`s y6`tb hj eg.

Fis6`c =sw

Hf 9[mfof F is6`c =sw fps f9cf qkf fh[bfhf bf kfutbn Uthvfyn`s kf.

Ec7fy f9cf qkf f vf[`6`f bh[s himefy fq`f6`f > f [ff-vs [ff6`f. 1@-n`b fi`s is6`cfps bw`s hqbn f9cf qkf fh[bfhfps f [`vfhuf6`f.

Bf[mf f9cf qkf6`f lsh[bj bn fcf hrmtb f6mff lb bhs k[e t betb9isv

f [`vfhuf6`f hs kf.

F;`s n`fy osyums-9[syums tcyfum bbfq`j e fqb ff6`f f kf9ib

fxs vfpfhtb ehw`s hs[mxjbn ]`f hs9[mfojy.

Fi`7`s88w`f

Lshvb n U` kbf F9cys ;`kfh hgjt n> f 9cef kbnthfne hf f imf0fhr8s>

hf 9[mfofn`b f 9cef i`7`s 88s> fqfhf ef8> f0jehs [0qff8> f b0fuf8

bj eg. Bt bwshlshef b8s v0f6`f bht bejeg fhjvf y “Rfvfzs z”> flh fvf

“Fyfeh6`f”. Lshvb n U` kbf f6s h0ef ,spi`f7s yn` tb0t buf[mtbn

Imj0f Hec0fdtkb bgjt vf “F,;mf c-w`f pi`e”> Frf rb Qtht0t kb

bgjt vf “F ,footb”> bhfw`fofys f ehsc gjt n le F. Ge irby

bf ;`tbyhffkf6`tb> b8s v0f6`tb.

Cfvcj y Zf y,f hf 9[mfofn`b f 9cef lhfvfne hu bj eg. Bt bwshlshef

b8s v0f6`f bhtbejeg “Fv]f\ms h”> “F9cys }fys v”. Cfvcj y Zf y,f

b[mo f[e g F 7`fn`b f]`sy06fhhfn` lhf vfn` ntf nh. Cfvcj y Zf y,tb

Lshvb n U` kbtb hs [mo6`f bhs l]`fkjeg f 9cef F y,fy fimf6`us kfhf.

Page 159: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

damatebiTi sakiTxavi

159

F9cef gjt n Bef Rj/jyb f b9c0f pffhf lf kqbn 24 is6`cf fyb[s qefp>

f[f bh=bfhf n` v8f rmf= bf kfuofys bf9bqtbn f8s v0f6`f hfw`fys . Bgjt vf6`f bhtbejeg “F ,f0ff <tckf y”.

Vb [f Kf rh,f hf 9[mfofn`b f 9cef yjdtkkbcn> flhfvfne hu bj eg. Vb [f Kf rh,f byjdt kkf6`f tb0f ujeg f ehscb f6s h0etb ,spi`f6`f hf[m.

F9cef ;`kfh hgjt n <fuhf n Ims y6`,f b8s v0f6`f (F=fhgs y>

Fwsyq`fhf [> F [`hfi`f e,. tum.) tb0f ujeg frs h ,spi`f6`f hf[m.

Bf ;`tbyhffkf6`f bhs k[ys b8e g f i`f6`f hfw`fys .

Btbwshlshef f9cef i`7`s88w`tb fgjtnw`tb bhtbejeg Nfba F\m,f>

Fks 6mcf Uj u`ef> Yt kkb )fh-9]f > Be fy Gfgfc6ms h> e,. tum.

Page 160: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

160

o mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

F

ff,f rva

ffbu`f (bffbu`jeg) axlo

f fyuskfh0f gaCereba (transportis)

f fyrskfhf dakaveba

f fy[fhf darCena

f f9sy gazafxuli

ffhf mosvla

f fh9ihf gamoxatva

f f[`fhf yidva f, mama

f,le babua, papa

f fbu`fhf axlos

f bkfufhf Secdoma, SeSla

f bfimf Zma

f bf]`imf da

f bkrffhf garkveva

f bkf\m elarji

fbkf[f hf dakavebuloba, moucleloba f b9ihf msgavseba fy deda

fyle bebia, dideda

Page 161: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

161

fb[fus kf sarTuli

fb]f,shf mTavroba

fb]f,s ufrosi

f bi`f magida, sufra

<

f‐,f/`f pf navsadgomi

,fhf Sen (mded.)

f‐,fhf danaxva, naxva

f-,f hqf aivani

f-,/ms foToli

f-,b f komSi

f -,/f zurgi

f ‐,;f naxevari

f‐,pb f kargi

f-,pbf,fhf siyvaruli

f ‐,kf Tvali

f -,yf tye

f-,hb es

f-,]`f qliavi

f‐,qfhf noemberi

f-,sc0f Romi

U

f‐ufpt00bb h0f gazeTebis jixuri

f-ufhf waReba; aReba; wayvana

f -u[fhf dagvianeba; dakleba

f‐us kfhf adgoma, dgoma

Page 162: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

162

Um

f‐umf vf gemo

U`

f‐u`f,pb fhf janmrTeloba

f-u`f 0fhf Semowmeba

f-u`f[`n`s’ survili f-u`0f Suaguli, Sua

f‐u` s guli

f‐u`s kf mezobeli

f-u`sh8f dardi

f-u`s h/mfhf gaxareba, sixaruli

?m

f‐/ms x qurdi

?`

f-/`s ficari

L

f‐le didi

lspe c0flf vin aris lsh8t ums[ kvlav, isev, xelaxla, kidev erTxel

lfhf isini

lf h,fy vin

lf fhf Zalian

f -lys]`fkfhf milocva

f‐ls hhf codna

f-lekf 9 karada

Page 163: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

163

L`

f-l`6mf y maRazia

f‐l`s ezo, mindori

f-l`s /,f matarebeli

f-l`s k7mfhf gavardna (gareT)

f-l`s 6`qfhf gamgzavreba, gagzavna

f-l`s 6`kfhf gamgzavreba

T

tumfehs v ara uSavs ra

tcyfum yovelTvis, mudam

:

f -;hf ormo

f-;hf gaTxra, amoTxra

:m

;m0ffhf oqtomberi

f ‐;mshys]`f ianvari

f-;mqff Sebolili xorci

f-;m yurZeni

:`

f -;` Zroxa; Zveli

f -;`f sityva

;`f,hf y Tebervali

f -;`tbyhffkf leqsi

f -;`kf gvari

f ‐;`hf daleva; moxarSva

Page 164: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

164

P

pf f winaswar

pf7f8s ramdeni (adamiani)

f-pfyff0 profesia

f-ptb/mfimhf surveba survili (gisurveb)

f‐pqff hf kiTxva

f -p]fhf gazrda

psyof sul, mTlad

O

f -o,f[` ambavi

f ‐o/f, gogo

f-ob f tba

f-ob fc mdinare

f -ohf Sewva

f-oq`q`s mineraluri wyali

f ‐osy zamTari

O`

f -o`o`fhf recxva

f‐o`s viRaca

B

bf,f? sad?

bfy,f rodis

bfhf is (usulo)

bfhf is (mamr.) bf[mf dRes

bfws guSin

Page 165: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

165

bf if pirdapir, pirdapiri, swori

b7fkj pfh Tu SeiZleba

b hkfcys Cqara

b0f,eg madloba

bzs lje gansakuTrebuli

R

f‐rfkf v sawerkalami

f‐rfhfylf im fanqari

f-rfhgs;` sazamTro

f-rf]ef yava

f-ryf ]fhf dakideba

f‐rhs afhf Wama

f‐rhs afh0f sasadilo

Rm

f‐rmf rmf magari

R`

f-r`fls h unagiri

f- r`fifhf cekva

f‐r`f w xorci

f-r`kfyls h qinZi

f-r`ns;m qaTmis xorci

^

f‐6mff l qaRaldi

f‐6`f , brtyelZiriani qvabi

f -6`n`fhf zed jdoma

Page 166: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

166

f -6`i`fhf aq: Sexvedra, damarTeba, moweva (mouwia)

f-6`=bf hf warmateba

f-6sh0ef qarTveli

f-6s0f sofeli

&

f -7fpffhf yofna, arseboba

f-7fh7s xorxi

f -7fqfhf keTeba

&m

f‐7mfvcf h nagavi

&`

f-7`fhf sanapiro

f-7`if ganyofileba

f-7`s l lobio

f-7`s lxf9f mwvane lobios fxali

f-7`s i Wkviani

K

f-k muryani, Txmela

f-kf ZaRli

f ‐kfufhf dawyeba

f ‐kfufv0f dasawyisi

f -kfufhf dawyeba

f-kf]f leRvi

f -kfqfhf raRacaSi CarWoba, Sesoba

f ‐kfif naTeli

Page 167: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

167

f ‐kfimwf bneli

kfqfhf maisi

kfhf is (qali)

f -k,ffhf Camosvla

f-ks v]f yuri

V

f ‐vfpffhf qona, yola

f-vfylfhb yf mandarini

f ‐vf0`f tanisamosi; nivTi

f -vf[` toti

f -vfqehf msaxuroba; samsaxuri

f-vfims yf manqana vfzr cota

f ‐vu`f muceli

f-vbkf 0 erovneba

f-vbye 0 wuTi

f‐vi dRe

vif9s aprili

f vibhf dabadebis dRe

f-v]f q` kovzi

f ‐vxs,;m kvira (7 dRe)

f-v-s if kvira f-v=s SeSa

f ‐v8f gza

f-v8fle gamziri

f v8f9ufhf Catareba

f-vsqvs \m broweuli

Page 168: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

168

Y

f-ys]`fhf dalocva, milocva

f-ys]`f=f ffyrs kfhf sadRegrZelos Tqma

f‐ys [uf saSleli

f‐yq`f v0f dasasruli

f-yf if kitri

f-yfgs xeli

f -yfofhf miRweva, miwvdoma

f-yf 8cn`b Semdegi

f‐yf 8c Semdeg

f‐y[fhf cxovreba

f-y[f8s glexi yshw` gaRma

yf y]`f agvisto

yfof of mudam

f-y\mys h inJineri yfc mere

y[sq gadaRma (mTis)

G

f ‐gfne6`qfhf pativiscema

f-gfnsh6fk forToxali

f-gshgs k pilpili, wiwaka

(

f ‐9iof lamazi

9[syzr`sy dekemberi

9[syu`s ivlisi

9[mf7fn`b wina

f‐9t y\msh fanjara

Page 169: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

169

f‐9s yqf cxviri

f‐9j im0f fosta

f-9imf if xuTSabaTi

f-9ihf yureba

f ‐9i`vf9]`sc diasaxlisi

f ‐9i`vf maspinZeli

f-9i simindi

f-9f hf fuli f‐9f hftb0ys9cf[kfh0f fulis gadasaxurdavebeli punqti

f-9f Svili (vaJi)

f‐9cs orhf Tevzaoba f-9cimf hfvi dasvenebis dRe

f-9cimf hf dasveneba

f -9cef afxazi

f-9c0fpffhf cxovreba, sicocxle

f‐9]`s c qali

f-9]`s p,f qaliSvili

f-9]`s cffufhf colis moyvana, colis SerTva

f ‐9[sy zafxuli

f -9[mfofhf daTvla

f -9[mfhf kiTxva

f -9[mf win

f ‐9[fimfhf sircxvili

f -9[f Tbili

H

f -hf[` pirutyvi

hfi`fhf ivnisi

f -hef8 samxedro

f -h9sc vaJi

Page 170: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

170

f -h9iofhf galamazeba

f -h[`0f samxedro nawili

f-h jari

f -hvfhfn`b marcxena

f‐hs ;`n` f ;`hf alkoholuri sasmelis daleva

f-hqf8s maswavlebeli

f -hhfvfqehf samxedro samsaxuri

f-hfis [ baJe (Txilis sousi)

f‐hf yn` aqedan

f-hf]f yf rehani

f-hb es

f-h8f Sebolili, gamxmari

f-h[bfhf momzadeba, galamazeba (sufris gaSla)

f -h/mfhfn`b marjvena

f -h,f/m mamali

C

f-cff y TefSi

f-cff 0 saaTi

f -cf,b Cvili (bavSvi)

f-cf ,if SabaTi

cfhf me

f -cfc stumari

f-cfcf fbh0f sastumro; sastumro oTaxi

f ‐cfclrskfhf stumar-maspinZloba

f-cf[mf0s[hf mxatvroba

f-cf[mf0s[8s mxatvari

f -chf qrola, berva

f-cso,f k tyemlis sawebeli

Page 171: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

171

N

f-nfvf atami

f‐ntnhf l rveuli

f-nhe,rf yurmili

N`

f‐n`fhf dajdoma, jdoma

f‐n`s kf qveyana

)

f-0ffks v varjiSi, moTelva

f -0ffhf mokrefa

f‐0f[hf mondomeba, survili f‐0ffw`fhf ojaxi

f‐0f0s y f [fhf sigaretis moweva

f -0,ff ganieri, farTo

0fuf kfy//0fuf kfhf Semodgoma

f-0fus kfhf Cadgma

f‐0f r pasuxi

f0f kfhf Sesvla; Cabareba (umaRlesSi) f 0fhf micema

f‐0t k f chf telefoniT darekva

f-0tk telefoni; mavTuli

f-0jehs [ istoria

f-0e,fh afxazuri Zexvi

f-0so0s9 misamarTi

f-0s9 adgili

Page 172: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

172

E

ef fyof manamde; iqamde

f-ef lf oTaxi

ef;`s axla

ef;`s q`7mf axlave efhf Sen (mamakaci)

f-efhf i ludi

f-efhls y uremi

f-ef nrf arayi

efq`s xval

f-ef8s adamiani

f -eg aris (nivTi)

f-e0hf0s[ bostneuli

ef[s ykf saRamos

ef[s rb--yf rb dRe-Rame

ec fyf r`[f Tu asea

A

f -afhf Wama

f-ash[f qf vaJkaci, gmiri

{

f ‐[ff gemrieli, tkbili

f -[ff-vs [ff6`f tkbileuli

f-[fn`fhf raimeze dajdoma, Semojdoma

f-[flf hf aq: meria; xelmZRvaneloba

f‐[f6`b 0hf Tavisufleba

f-[f kfhf asvla, aZroma

Page 173: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

173

f-[f if oTxSabaTi

f‐[f9s w kbili

[fhf (b[fhjeg) Sori, Sors (Soria, Sorsaa)

f-[f h0`ffhf Sevseba

[fhf Sors

[fh cs vfv ara miSavs

f-[fhq`s mawoni

f-[f qf kaci

f-[sqhf asakis Sesruleba

f‐[f i0hf daviwyeba

[s v9flf uTuod

f‐[s9is kfhf wylis zedapirze yureba

f-[s Tavi

[s [mn`b zeda

{m

f[m -Si

f -[mo saxeli

f ‐[m0f sicive

f ‐[m0f f kfkfhf gacieba

f -[mxf mwyemsi

f -[mi`fi`f civi f-[ms oqro

{`

f‐[` fasi

f-[`ff[`s 08s gamyidveli

[`f;`rs hf marti

f -[`fif paraskevi

Page 174: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

174

f ‐[`sk,s-[f saRamo

f ‐[`sk9f saRamo

f -[`if karaqi

f ‐[`i` wamali

f-[`s Tma

f‐[`szs patara, bavSvi

f-[`skhq`s keJera fxalis mwnili

}

]fhf Cven

f-]f v0f saCuqari

f-]f9s gamoqvabuli

f-]f6msv eqimi

f ‐]f0sh pativiscema

f-]f msxali

f-]0ys6fkf6m dedaqalaqi

}`

f‐]`fhf Tqma

f ‐]`fhf Txovna

f-]`j e winadadeba

f -]`sp,f dana

f-]`sy06f hhfn` saxelmwifo (saxelmwifos kuTvnili)

f‐]`s ]` mtredi

W

f -wf bali; alubali

f-wf9[f gasaRebi f‐wfhf wasvla, svla

Page 175: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

175

f -w6mf sufTa, wminda

f-w[shffhf daxmareba, miSveleba

f-wswf boloki

W`

f ‐w` xari

f ‐w`fhf Zili, daZineba

f -w`umfhf boroteba, ubedureba

f-w`f ;`fhf saubari

f‐w`t b;m[`0f sxeulis nawili

f‐w`t bkfufhf uneburad areva, SeSla w`s,,hf seqtemberi

f-w`shufhf gamotana, gamoyvana, gamoCena

Q

qf7fn`b qveda

f‐qfhf swavla

f‐qf c wesi

fqf8s moswavle

f-qsqs ylhf xendro, marwyvi

f -q`wf Wiqa

f-qs[`f kudi, bolo

Q`

f-q`f vaSli

X

f-xf puri

f-xf b Cai

Page 176: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

176

f-xf9f Sekmazuli

f-xf i` xaWapuri

f-x6ms 9 Cangali

f‐xs vfpfhf avadmyofoba

f-xs c kerZi

Z

f ‐zr`sy biWi

_

_ffy,pb fkf dalocva: momavali weli bednieri, kargi gqonodeT!

f--f8hf mosavali

f--sr`f,fh0f abazana; sabanao adgili

-s ykf dRisiT

f--s cxeni

+

f-=s piri; -Si

I

if7f /pf7f ramdeni

f-ij ehf sicxe

Fis6`c +sw axali weli

Im

f-imf6f h Saqari

f‐imfv[s muxli

f‐imfgs fexi

Page 177: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

mokle afxazur-qarTuli leqsikoni

177

f-imfgrhf safuZvelis Cayra, daarseba f‐imhf mokvla, dakvla

f -im0fkfh0f saZinebeli

f -im0fkfhf gayola

f ‐im0fkfhf Cawola

f -im0fkfh0f saZinebeli

f -im0f[mn`b ukana

f -im[f mTa

f -im[`f qusli

f ‐ims;m dila

ims,;mj y SuadRe

I`

f ‐i` kaeri; yveli

i`ffkf wamodiT f -i`f simRera

f -i`qfhf Cacma

f -i`tbkfqf suluguni

f‐i`s hf saskolo CanTa

i`fhf Tqven

f-i`f[mf orSabaTi

f‐i`7`s wigni

f-i`h8f Sebolili yveli

f-i`s h xili

f-i`sh7`s z dafSvnili yveli sunelebiT

f-i`s hqkf xilis xe, xexili

f -i`0 yvavili

f-i`ims hf Crdili

f-i`s is6`cf saukune

Page 178: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebi

178

*

f-8f if samSabaTi

f -8yfkfhf Sesvla (SenobaSi)

f-8ys saxli

f-8s Rvino

f‐8s yf]f meriqife

|

f-\s i niori

|m

f-\m muxa

f‐\mfhvs rmf bazari

f -\mvf Txa

f-\msrf[s i marili

f-\ms rf 7f 9im ajika

f-\msvims xaxvi

Page 179: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

gamomcemlobis redaqtori maia ejibia

garekanis dizaini nino ebraliZe

komp. uzrunvelyofa lali kurdRelaSvili

Page 180: afxazuri zepirmetyvelebis gakveTilebicgar.tsu.ge/img/Afkhazuri_new.pdfmeore mxriv, bolo xanebSi garTulebul qarTul-afxazur urTierTobaTa fonze, imisTvis, rom aRvadginoT urTierT-ndoba,

0179 Tbilisi, i. WavWavaZis gamziri 14

14 Ilia Chavchavadze Avenue, Tbilisi 0179 Tel 995(32) 225 14 32

www.press.tsu.ge