„akademia liderów samorządowych” · ppt file · web view2014-02-13 · przywództwo...
TRANSCRIPT
„Akademia Liderów Samorządowych” Podstawy władzy i
przywództwa w organizacjiDoc. dr W.Piotrowski
18.04.2010
„Akademia Liderów Samorządowych” – Działanie 5.2 Program Operacyjny Kapitał LudzkiWydział Prawa i Administracji Uniwersytet WarszawskiKrakowskie Przedmieście 26/27, 00-927 Warszawae-mail: [email protected]
Literatura zalecana1. Avery G.C. (2009). Przywództwo w organizacji.
Paradygmaty i studia przypadków. Warszawa: PWE.2. Bacharach S.B. (2010a). Przeciągnij ich na swoja
stronę. Zdobądź poparcie, przekonaj sceptyków, wykonaj swój projekt. Warszawa: MT Biznes.
3. Bacharach S.B. (2010b). Zatrzymaj ich po swojej stronie. Motywuj, monitoruj i doprowadź swój projekt do pomyślnego końca. Warszawa: MT Biznes.
4. Blanchard K. (2008). Jednominutowy menedżer i przywództwo. Warszawa: MT Biznes.
5. Blanchard K., Miller M. (2008). Sekret. Tajemnica wielkich liderów. Warszawa: Studio EMKA
PRZYWÓDZTWO jest to• stosunek społeczny („LIDER-INNI”; poziom
mikro: diadyczny i grupowy, poziom mezo: organizacyjny, poziom makro: globalny),
• innych przyciąganie/pociąganie,• zwolenników zdobywanie, wiązanie,
aktywizowanie, • angażowanie/motywowanie by inni robili to, co
lider chce dlatego, że sami tego chcą.PRZYWÓDCA - czasowo uprzywilejowany uczestnik stosunków społecznych. Jego zwolennicy (naśladowcy) podążają za nim bo chcą, „uprawniając” do wpływania na nich.
Wybrani liderzy transformacyjni w polityce i administracji
Na świecie:• A. Lincoln, • J. F. Kennedy, • G.S. Patton, • D. MacArthur, • R. W. Guiliani (burmistrz
Nowego Jorku), • W. Branton (szef
nowojorskiej policji, NYPD),
• W. Churchill, • M. Thatcher
Wielcy Polacy: • Józef Piłsudski, • Stefan Starzyński, • Jan Paweł II, • Lech Wałęsa • Jerzy Owsiak.
Przywódcy Naśladowcy• Żyją swoimi planami • Ich terminarze
odzwierciedlają ich pragnienia i aspiracje
• Inicjują • Przewidują problemy i
tworzą alternatywy • Podnoszą słuchawkę i
nawiązują kontakt • Inwestują swój czas w
kontakty z ludźmi
• Żyją z dnia na dzień• Ich terminarze
odzwierciedlają konieczności życiowe
• Reagują lub odpowiadają• Odpowiadają na
problemy i je rozwiązują• Czekają aż zadzwoni
telefon• Spędzają czas z ludźmi.
Kierownicze przywództwo
polega, na takim kreowaniu przez menedżera różnych („rozumowych” i emocjonalnych) aspektów społecznej sytuacji organizacyjnej, które prowadzi do utrzymania lub zwiększenia liczby jego zwolenników, działających tak jak on chce, dlatego, że sami tego chcą.
(W.Piotrowski).
Cechy osobowości i umiejętności lidera [Na podst. K.Obłój, 1994. Mikroszkółka zarządzania. Warszawa: PWE, s.118]
• Pewność siebie• Ambicja • Motywacja osiągnięć• Asertywność• Zdolność do
dominacji nad innymi• Tolerancja na stres• Wytrwałość• Inteligencja • Odwaga
• Umiejętność tworzenia wizji• Kreatywność i
innowacyjność• Takt, talenty
dyplomatyczne• Umiejętność
perswazyjnego mówienia i słuchania
• Szybkie podejmowanie decyzji
• Umiejętność stawiania zadań i organizowania pracy
Komponenty inteligencji emocjonalnej wg D. Golemana
• Samoświadomość • Samokontrola• Motywacja• Empatia • Umiejętności społeczne
Peter F. Drucker – „człowiek, który wymyślił zarządzanie” (19.11.1909-11.11.2005)
"... ‘osobowość kierownicza’, ‘styl kierowania’ i ‘cechy charakterystyczne przywódcy’ w zasadzie nie istnieją (...) Jedyną cechą charakteru, którą dostrzegłem u wszystkich najlepszych liderów bez wyjątku było to, że brakowało im lub mieli bardzo niewiele charyzmy”.
Charles Handy Cechy przywódcy odnoszącego sukcesy:
1) wiara we własne siły i uzasadnione wątpliwości;
2) praca z pasją i świadomość innych światów;3) kochanie ludzi ("bycia wśród ludzi„) i
samotność "frontowego dowódcy"
Kluczowe cechy lidera wg J.Welcha (model „4 E”)
Energy (energia)
Energizer (aktywator pobudzający innych do
działania)
Edge (zacięcie, determinacja)
Execution (realizacja: wynik=cel)
[Krames, J.A. (2003). Jacka Welcha leksykon przywództwa. Warszawa: Studio EMKA, s. 123)
POTRZEBYZADANIA
POTRZEBYJEDNOSTKI
POTRZEBYZESPOŁU
Model przywództwa J. Adaira[Źródło: Adair J. (2000)., Anatomia biznesu. Przywództwo. Warszawa: Studio Emka, s.47]
Funkcje związane z zadaniami
• Formułowanie zadań.• Określanie celów (formuła ZMORA)• Tworzenie planu.• Rozdzielenie pracy i zasobów.• Kontrolowanie jakości i tempa pracy.• Kontrolowanie realizacji planu.• Korygowanie wykonania i/lub planu.
Cel zgodnie z formuła ZMORA powinien być
• Zrozumiały• Mierzalny• Określony w czasie• Realny• Ambitny(Odpowiednik angielski to formuła SMART: specific, measurable, ambitious, realistic, time framed. Zob. Reinfuss R. 2009. MBO. Prosta i skuteczna technika zarządzania Twoją firmą. Gliwice: HELION, One Press)
Funkcje związane z jednostką (podwładnym)
• Zajmowanie się problemami osobistymi. • Zachęcanie jednostek do pracy. • Ustalanie statusu. • Rozpoznawanie i wykorzystywanie
umiejętności jednostki. • Szkolenie i rozwijanie jednostki.
Stereotyp - „teoria X” D. McGregora Przeciętny człowiek jest z natury
• leniwy • unika odpowiedzialności • odtwórczy • trzeba go zmuszać do pracy karząc.
Stereotyp - „teoria Y” D. McGregora Przeciętny człowiek
• potrzebuje wysiłku fizycznego i umysłowego• może poszukiwać odpowiedzialności• jest twórczy • kieruje sobą aby osiągnąć własne cele, otrzymać
nagrody• lepiej reaguje na nagrody niż na kary.
Samospełniające się założenia
X=10
Y=0
X=0
Y=10
Styl autokratyczny
Styl demokratyczny
MODEL X
MODEL Y
OSOBY coraz bardziej PASUJĄCE doMODELU X
OSOBY coraz bardziejPASUJĄCE doMODELU Y
Styl przywództwa• powtarzalny w dłuższym okresie sposób
oddziaływania lidera na jego społeczne otoczenie• Jest tym bardziej autokratyczny im lider:• częściej sam podejmuje decyzje dotyczące innych• ściślej określa ich zadania i sposoby realizacji• bardziej dystansuje się od nich (izoluje)• częściej kontroluje przebieg działań• częściej karze niż nagradza.
Autokrata Demokrata• kieruje • wykorzystuje władzę
(naciska)• poucza jak należy
pracować • szuka winnych
porażek • wywołuje lęk • głównie mówi „JA” • mówi: „Proszę TO
ZROBIĆ!”
• jest mentorem i trenerem• wyzwala działania
dobrowolne • daje przykład dobrej pracy • szuka dróg do sukcesu • wzbudza entuzjazm • najczęściej mówi „MY” • mówi: „ZRÓBMY TO!”
Funkcje związane z zespołem• Ustalanie standardów.• Utrzymywanie dyscypliny. • Zachęcanie, motywowanie, wyjaśnianie
celowości pracy.• Kreowanie liderów niższego szczebla.• Zapewnianie możliwości porozumiewania się w grupie.• Szkolenie i rozwijanie grupy w zespół. • Tworzenie (podtrzymanie) ducha zespołu.
Władza jest to: • „możliwość człowieka lub grupy ludzi do
urzeczywistniania swoich zamierzeń w społecznym działaniu nawet wbrew oporowi innych”. (M. Weber)
• „zdolność osoby A do spowodowania aby osoba B zrobiła coś, czego by nie zrobiła bez osoby A”. (R. A. Dahl)
• możliwość wywierania wpływu społecznego.
Wpływ społeczny i autorytet
• Wpływ społeczny jest to działanie lub przykład, które bezpośrednio lub pośrednio powodują zmianę w zachowaniu albo postawach innej osoby lub grupy.
Autorytet jest to władza sprawowana na mocy przyzwolenia ze strony tych, w stosunku do których jest wykonywana.
Typy władzy (wpływu społecznego):
1. Formalna 2. Nagradzania 3. Karania (wymuszania)4. Odniesienia (wzorca)5. Charyzmatyczna6. Eksperta7. Łącznika8. Informatora9. Prawodawcy
Strategie wpływu społecznegoSTRATEGIA PODEJŚCIE
BEZPOŚREDNIE PODEJŚCIE
POŚREDNIE
Odwoływanie się do strachu i presji
Przymus, groźba Presja
Odwoływanie się do norm wzajemności
Wymiana, przetarg, negocjacje
Przymilanie się, gra na poczuciu zobowiązania
Odwoływanie się do wartości (przekonywanie o słuszności)
Nacisk na potrzeby, zalety, fakty
Odwoływanie się do wspólnych wartości i zasad ogólnych
Przywództwo transakcyjneLider transakcyjny nieustannie wymienia „coś za coś” (zasoby, racje, emocje) ze swoimi podwładnymi (zwolennikami). Dąży jak najwyższej efektywności, używając kombinacji władzy formalnej i nieformalnego wpływu. Rozpoznaje, modyfikuje i spełnia potrzeby i oczekiwania innych oraz odpowiada na zmieniające się sytuacje, kreując oczekiwania i potrzeby. Dzięki temu wywołuje, podtrzymuje lub zwiększa zaangażowanie ludzi.
POZIOM I STANOWISKO• Wpływy lidera są określone przez jego
uprawnienia. Im dłużej jest na tym poziomie, tym trudniej o efekty, tym niższe morale jego podwładnych.
• Na tym poziomie należy:1)poznać i zaakceptować zadania, uprawnienia i
odpowiedzialność 2)poznać historię organizacji i wkład w jej sukces
poszczególnych ludzi3)wykonywać zadania perfekcyjnie4)robić więcej niż oczekują inni5)być ‘ostrożnie’ twórczym.
POZIOM II PRZYWOLENIE• Wpływ wykracza poza władzę formalną. Praca
jest coraz przyjemniejsza. Zbyt długie pozostawanie na tym poziomie może jednak wywołać niezadowolenie u osób o bardzo silnej motywacji.
• Na tym poziomie należy:1)kochać ludzi i do tego bardziej niż procedury2)nauczyć się patrzeć ich oczyma 3)umożliwiać innym osiągnięcia4)działać z pozytywnym nastawieniem5)uwzględniać innych w swej podróży6)postępować mądrze z osobami trudnymi.
POZIOM III REZULTATY• Większość podwładnych/zwolenników ma poczucie
sukcesu. Lubią lidera i to, co robi. Problemy rozwiązywane są łatwo dzięki zaangażowaniu i sile rozpędu.
• Na tym poziomie należy:1) inicjować i akceptować odpowiedzialność za rozwój2) stosować formułę ‘ZMORA’ i dążyć do osiągnięć3) rozliczać z wyników zaczynając od siebie4) wiedzieć, co jest opłacalne i robić to5) formułować wizję, misję i strategię razem z innymi6) inspirować zmiany rozumiejąc znaczenie czasu7) podejmować trudne i ważne decyzje.
POZIOM IV KSZTAŁTOWANIE LUDZI
• Długofalowy rozwój organizacji poprzez ludzi. Lider kształtuje przywódców. Trzeba osiągnąć ten poziom.
• Na tym poziomie należy:1) wiedzieć i czuć, że ludzie są najcenniejszym
kapitałem2) być mentorem i/lub coachem (trenerem)3) być wzorcem4) skoncentrować się na 20 procentach najlepszych 5) „rozmnażać” liderów6) pozyskiwać ludzi dla wspólnych celów i sukcesów7) otoczyć się kilkoma osobami wzbogacającymi
przywództwo.
POZIOM V OSOBISTOŚĆ• Poziom dla liderów mających za sobą lata
kształtowania ludzi i organizacji. Niewielu go osiąga. Ci, którym się to udało żyją wiecznie!
• Na tym poziomie:1)lider ma lojalnych, zdolnych do poświęcenia
ludzi2)jest mężem stanu i poszukiwanym doradcą 3)czerpie zadowolenie głównie obserwując
postępy i rozwój innych4)staje „ponad” swoją organizacją, jest nią!
Trzeba dbać o sukces i o ... sukcesję!
POZIOM ROZWOJU WŁAŚCIWY STYL PRZYWÓDZTWA
R1 Niskie kompetencjewysokie zaangażowanie•entuzjastyczny debiutant
S1DYREKTYWNY, instruktażowyBuduj, organizuj, ucz, nadzoru
R2Niskie kompetencje i zaangażowanie•rozczarowany adept
S2TRENERSKI, konsultatywnyKieruj, wspieraj
R3Średnie-wysokie kompetencje Zmienne zaangażowanie•kompetentny lecz ostrożny praktyk
S3WSPIERAJĄCYChwal, słuchaj, ułatwiaj, ‘wciągaj’
R4Wysokie kompetencje i zaangażowanie•samodzielny ekspert
S4DELEGUJĄCYPrzekazuj, nie przeszkadzaj