πολυτροπικά κείμενα

Πολυτροπικό (multimodal) κείμενο ονομάζεται οποιοδήποτε κείμενο συνδυάζει ποικίλους τρόπους (modes) νοηματοδότησης, ώστε να παραχθεί ένα συγκεκριμένο επικοινωνιακό αποτέλεσμα.

Τέτοιου είδος κείμενα βρίσκονται σε όλα τα μέσα επικοινωνίας:

Στο χαρτί:

π.χ. εφημερίδες/περιοδικά που συνδυάζουν γλώσσα, εικόνες, διάταξη στον χώρο, επιλογή χρωμάτων και επιλογή γραμματοσειράς. Εικονογραφημένες ιστορίες και κόμικ που συνδυάζουν γλώσσα και εικόνες, πλάνα και οπτική γωνία των σκηνών.

Στον υπολογιστή: π.χ. ψηφιακή παρουσίαση με τη χρήση του

PowerPoint που συνδυάζει γλώσσα, εικόνα, χρώματα, κίνηση και χρήση υπερσυνδέσμων.

Π.χ. ψηφιακή αφίσα που συνδυάζει γλώσσα, βίντεο, μουσική, εικόνα στο παρασκήνιο, πολλαπλές εικόνες στο προσκήνιο, γραμματοσειρές και χρώματα των γραμμάτων, τρόπος διάταξης στον χώρο.

Σε οπτικά και ηχητικά μέσα:

π.χ. βίντεο/ταινίες που συνδυάζουν προφορικό λόγο, εικόνες, ποικίλα είδη πλάνων και κίνηση της εικόνας, μουσική και ηχητικά εφέ. Ακουστική αφήγηση που συνδυάζει προφορικό λόγο, μουσική στο παρασκήνιο και ηχητικά εφέ.

Από τα παραπάνω παραδείγματα, αναδεικνύονται και ποικίλοι διαφορετικοί τρόποι σημείωσης:

γλώσσα (προφορική/γραπτή), εικόνα (σταθερή/κινούμενη/είδη πλάνων), ήχος (μουσική/εφέ), κίνηση, διάταξη κ.ά. Οι τρόποι αυτοί συνδυάζονται με τέτοιο

τρόπο, ώστε το κείμενο που θα παραχθεί να έχει νόημα και να ανταποκρίνεται στον επικοινωνιακό του σκοπό (π.χ. χιουμοριστική ταινία για μικρά παιδιά).

Ο μαθητής, πέρα από τις ικανότητες ανάγνωσης των γλωσσικών πόρων, θα πρέπει να είναι σε θέση να διαβάζει και όλα τα άλλα είδη σημείωσης, αλλά και να τα συνθέτει για τη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων. Θα πρέπει να λειτουργεί όχι απλώς ως συγγραφέας αλλά ως σχεδιαστής (designer) των κειμένων του.