ساختار سلول-سلمان رشیدی

سلواى رشیدی داشگا رازی• شاسی علن بررسی گیااى استگیا •

تقسیوات علن گیا شاسی•

تاکسهی• بم شاسی گیای• جغرافیای گیای• تشریح گیای• یاخت شاسی• شتیک گیای• جلبک شاسی • قارچ شاسی• فیسیلشی گیای• بیواری شاسی• اقتصاد گیای•

سلل عصری هستقل ، کچک . احد ساختاری هشترک در توام هجدات زد استسلل •

ای از اجهسا بها سهاختاری بسهیار . دارای اداز هیکرسکپی است هحتیات سللی هجوعه

ای حیاتی اکشای هجد ، اشهی از . پیچید ترکیبات خاص است توام ظار پدید

. فعالیت هحتیات پرتپالست درى سللی است

: ظری سللی•

ر هجد زد هجوع عظیوی از سللاست ک ریک در تعییي هایت هجد زد ههرر •

.ستد

مقايسه يك سلىل جاهىري با يك سلىل گياهي

–

–

–

اجزای سلول

هسته

غشا

دیواره

سیتوپالسم

(سیتوزول)ماده زمینه ای

اندامک ها

بدون غشا

ریبوزوم

سانتریول

تاژک و مژک

غشادار

شبکه -

اندوپالسمی

زبر و صاف

دستگاه گلژی -

لیزوزوم -

واکوئول -

کلروپالست و -

میتوکندری

غشاء

•

سيتىپالسم

•

.

•

.

•

.

•

.

هسته

•

•

ديىازه سلىلي

•

.

اهدامكهاي سلىل حاهىزي بسخي

اهدامكهاي سلىل گياهي بسخي

ديىازه سلىلي

•

.

Vacuole

Walls

of two

adjacent

plant cells

Plasmodesmata

Layers

of one plant

cell wall

Cytoplasm

Plasma membrane

Typical Plant Cell

Plant Cell TEM

•

•

•

•

•

(پىتیي)تیغ هیبی• (سللض وی سللض)دیاس خستیي • (سللض وی سللض)دیاس ثبی•

تغییشات دیاس سللی •دس ش یه اص ثخشبي تشىیل دذ دیاس سللی یب توبم ثخش •

. بي آى هوىي است تغییشاتی سخ دذ دس د گش تغییشات فیضیىی تغییشات شیویبیی ایي تغییشات سا•

.طجم ثذي هی وبیذ تغييزاتي ك در ضخبهت توبم يب ثخص بيي اس ديار رخ هي دذ تغييز •

.فيشيكي ث ضوبر هي رد جد . تزكيت اصلي ديار سللش ، وي سللش تزكيجبت پكتيي است •

هاد ديگز هثل چة ، چة پج ، هم ، كزثبت كلسين ، سيليس غيز .طبگز تغييز ضيويبيي ديار سللي است

تغییشات فیضیىی ( الف • :د گش تغییشات عوذ دس ایي ثخش لشاس هی گیشذ و عجبستذ اص •

ضخین شذى دیاس( 1 •

. یب پىتاسیى ( پیت ( ) pit) تشىیل ( 2••

ضخین شذى دیاس سلل • دس ایي تغییش دیاس سلل ضخین هی شد ثذیصست و اگش توبم•دیاس بي یه سلل ث یه اذاص ضخین شد ضخین شذى سا •

ایي حبلت دس والشین حلمي دیذ . ضخین شذى هتمبسى گیذ . هی شد

ضخین شذى دیاس سلل •ع دیگش ضخین شذى دیاس ضخین شذى بهتمبسى دیاس بم داسد •

. دس ایي ع ضخین شذى تب ثخشبیی اص دیاس ضخین هی شد .هثل والشین هوبسی یب والشین صای اي

. یب پىتاسیى ( پیت ( ) pit) تشىیل •ث گبم تشىیل دیاس بي الیه ثبیه دس سي تیغه هیهبی •

هوىي است ش یه یب ش د ثخش یهبد شهذ دس ثش هی ههبطك تشىیل شذ یب ثصست ثسیبس بصن تشىیل شد و ایي ههبطك

گبی یض په اص تشهىیل دیهاس . سا پیت یب پىتاسیى گیذثش ی اص هبطك آى هوىي است اص ثیي سفت یب هبصن شهد دس آى

.پیت تشىیل شدظیف عوذ پیت تسیل مل اتمهبل ثهیي سهللبي هختلهف •

. گبی وتشل ایي مل اتمبل روش شذ است بدس ش پیت حتوب تیغ هیبی جد داسد یض تعذادي پالسودسوبت•

. دس آب دیذ هی شد

: ااع پیت ب • ش گب پیت دس دیاس الی هشبذ شد آشا پیت الی•

(Primary pit ) ش گب دس دیاس ثبیه سخ دهذ آهشا .هی گیذ ( Secondary pit) پیت ثبی

: پالسودسوبتب •پلبي سيستپالسوي ك د سلل هجبر را ث ن صل هي وبيذ •

گيذ( در حبلت جوع آى ر ا پالسودسوبتب هي گيذ)پالسودسن

ىت•پالسودسن هوىي است دس ش جبي دیاس جد داشت ثبشهذ اههب •

اص ا تصبصهبت ههن . تجوع آى دس پیت ب ثسیبس صیبد ههی ثبشهذ اص آجهب . سلل بي گیبی استجبط آب ثسیل پالسودسوبتب است

. و سللبي گیب ثسیل ضاساى پالسودسن ثن هشتجط هی شد . لزا داشوذاى پیىش گیب سا تد اي سسیتی هی داذ

:تغییشات شیویبیی •ایي تغییشات هجت ثشص صصیبت یظ دس دیاس سلل هی شد •

چهة : هثل) دس ایي تغییش وبگ و لجال روش شذ هاد جذیذي . غیش اص هاد اصلی ( ، وشثبت ولسین ، سیلی ، چة پج یب هم

دس دیهاس اسد ههی ( سللض ، وی سللض هاد پىتیهی )دیاس گبی یض هوىي است هاد هجد دس دیاس تغییش شهیویبیی . شد ( . هثل تجذیل تشویجبت پىتیی ) یبثذ

:تغییشات شیویبیی • : هوتشیي تغییشات شیویبیی عجبستذ اص•

:.تغییشاتی و هجت فر بپزیش شذى دیاس هی شذ ( الف• ( Cutinisation: ) وتیی شذى دیاس ( 1ه •

Cerfication ههی شذى دیاس( 2• Suberificationچة پج اي شذى ( 3•

.سختی دیاس هی شذ تغییش دس تغییشاتی و هجت افضایش استحىبم یب(ة Lignificationچثی شذى ( 1 Mineralizationهعذی شذى ( 2 Jellificationطل اي شذى دیاس ( 3

Calcificationآكي ضذى (1

Silicificationسيليسي ضذى ( 2

( Cutinisation: ) وتیی شذى دیاس وتیي تشویجی اص هشتمبت لیپیذ ب ث حسبة هی آیذ و دس همبثل ثسیبسي اص حاللب •

. ، اسیذب ثبصب غیش هحلل است اسیذ بي چشة وتب صجیش اي و اص سلل گیبی تششح شذ اهذ دس هجهبست •

اوسی ظى پیذبي جبجی فشاای ثب ن هی یبثذ و حبصل ایي پیذ هب تشهىیل .وتیي است

وتیي دس سي دیاس ثصست الی اي تشىیل هی شد وه ثه آى وتیىهل ههی •وتیىل شفبف ثشاق ثد ظبیف ثسیبس هوی داسد هثال عبههل همبههت . گیذ

ثشي سبل بي جاى دس ثشاثش عاهل شیذ ، ثبسابي اسیذي ثسیبسي اص سوم دیاس وتیی شذ سجت ث سد ثسیبسي اص عاهل ثیوبسي . هبیع ، وتیىل است

وچیي وتیىل ثبعث وبش تجخیش یض وبش تجبدالت گهبصي . صا همبم است . هی شد

ضخبهت وتیىل دس گیببى هختلف حتی هىببي هختلف یه گیب یب یه اذام •ایي الی دس سي اپیذسم و ثبفت هحبفظ اذاهبي جاى است تشىیل . هتفبت است . هی شد

Cerfication ههی شذى دیاس

تشىیل شذى هم هشبث وتیي است ثب ایي تفبت و هعوال دس ایي حبلت ههی شذى یض دس . اسیذ بي چشة ثىبس سفت صجیش طیل تشي داسذ

. دیاس بي ثیشی سلل سخ هی دذ Suberificationچة پج اي شذى

دس ایي تغییش چة پج یب سثشیي وه اص هشهتمبت لیپیهذب اسهت دس دیاس فر هی وذ سللبي داساي دیاس چة پج اي اثتذا صذ هی ثبشذ ثب افضایش ضخبهت همذاس چة پج ث دلیل فر بپزیش شذى

. دیاس ، سلل حیبت د سا اص دست هی دذ

غشاي پالسمايي اهتخابي پريسي هفىذ

•

: .

•

.

( د سدیفهی )غشبي سیتپالسوی اص یه الی د هلىلی فسفلیپیذ سب ت شذ و ش هلىل آى شهبهل یهه

استمشاس ایي د . سش آة دست یه دم آة گشیض استسدیف هلىل دس همبثل یىذیگش طسي است و دهبي آة گشیض ث طشف دا ل دس همبثل یىهذیگش سهشبي

اهذ هلىلهبي . آة دست ث طشف بسج لشاس گشفتهپشتئیي دس سطح ثیشی یب دسی یهب دس توهبم غشهب

مش غشبي سیتپالسوی حفهظ تشاایهی . جد داسذایي غشب چى سهذي یوه تهشا عوهل . اتخبثی است

هی وذ، یو تشاا ثدى غشب عبهل اصهلی دس مهش آى . است

ساختار غشا سلول جانوری

•

• )

(

نقش غشا در انتقال اطالعات هورمونی

ديىازه با غشاي سلىل تفاوت يك

•

.

روش های

انتقال مواد از

غشای سلول

ملکول های کوچک

بدون تغییر در آرایش)

(غشا

ملکول های بزرگ

با تغییر در آرایش)

(غشا و صرف انرژی

اسمز

انتشار ساده

انتشار تسهیل شده

انتقال فعال

(ورود مواد به سلول)اندوسیتوز

(خروج مواد از سلول)اگزوسیتوز

بدون صرف

انرژی

با صرف

انرژی

مقایسه بین انتقال فعال وانتشار غیرفعال

انتقال همراه ساکاروز و یون هیدروژن از

غشای یک سلول گیاهی

سه نوع آندوسیتوز

:در سلول جانوری

فاگوسیتوز -1

پینوسیتوز -2

آندوسیتوز با -3

واسطه گیرنده

سيتىپالسم

•

.

•

.

.:

آهدوپالسمي شبكه

•

.

فضابي داخال ضاجك آذپالساوي . ضد آذپالسوي ثشرگتزيي اذاهک داخل سللي هحسة هي

ايي فضب ك اغلت وگي است اس هابد . تسط آطلين بهگذاري ضذ 1964لهي بم دارد در سبل

. ابيي را ثجاد آرد تااذ سايع ضاذ ح از اي سيتپالسوي ، تزاكن كوتزي دارد هي سهي

غطابي .فضبي داخل ضجك آذپالسوي يب لهي ثب فضبي ثيي د غطابيي سات ياش ارتجابر دارد

غطبي ضجك آذپالسوي ضاجبت سيابدي . دار ارتجبر دارد خبرجي ست ثب ضجك آذپالسوي دا

ثب ايي اختالف ك ضخبهت كوتزي دارد هقذار پزتئيي آى ثيطاتز اس . ث غطبي سيتپالسوي دارد

. هقذار ليپيذ است

اي است ك هوكي است حبي ريجسم ثد بي درن پيچيذ ضجك آذپالسوي هتطكل اس لل

ضد يب فبقذ ريجسم ثبضذ كا در اياي دار خاذ هي ث ايي علت ضجك آذپالسوي خطي يب دا

ضجك آذپالسوي هحل اصالي ساتش پازتئيي . ضد صرت ضجك آذپالسوي صبف بهيذ هي

وچايي هلكلابي ساوي را ثا . چزثي است در تغييزات پس اس ستش ايي هلكلب قص دارد

. وبيااذ تاااذ اس ساالل خاابر ضااذ تجااذيل هااي هطااتقبت غيااز سااوي آااب كاا هااي

•

د بلت دس هتبثلیسن لذب•

د بلت دس هتبثلیسن لیپیذب •

د بلت دس هتبثلیسن پشتئیب •

د بلت دس جبثجبیی هاد•

دس سللبي گیبی ثخشبیی اص : د بلت دس تشىیل پالسوسوبتب•

شجى آذپالسوی هحلبي استجبطی سللبي گیبی سا فشان

.هی وذ

.د بلت دس سب ت تششح وبلص•

تشىیل هاد تششحی دس سللبي تششحی •

هحل سسة هاد دس دیاس آذ چثی •

زيبىشوم ها

.

.

.

پسوتئين ساشي

.

Mitochondria

مىاد آشاد كسدن اهسژي•

Mitochondria (4.15)

Function – synthesis of ATP

3 major pathways involved in ATP

production

.1Glycolysis - cytoplasm

.2Krebs Cycle - matrix

.3Electron transport system (ETS) -

intermembrane space

واكىئىل

كيسه هايي هستىد كه

از درون بسياري سلىلها جاي دارهد

واكىئىل

دز واکىئىل ها مىادی ماهندآب ومىاد

)محلىل دزآن مثالمىادغرایی ومىاد

اهباشته ( شاید

می شىد

Typical Plant Cell

احذ سبختوبي يب ثخص اصلي تطكيل دذ دستگب گلضي ديكتيسم است ضكلبي ديگز

از ديكتياسم ثرار هعوال اس . تاذ اس اجتوبع تعذادي ديكتياسم تطاكيل ضاذ ‌آى هياي ك ز كذام را ياک سابكل ، سيساتزى ثاب سيساتزب ياش ‌سبختوبى كيس 8تب 3اجتوبع

. بهذ تطكيل ضذ است‌هي

ت بت دستگب گلضي در سللبي گيبي جبري

4 - 5ثزخاي پضطاگزاى هجوعا .در ت سيز دستگب گلضي س اخاتالف راز جاد دارد ااذ ‌بي ثسيبر ثبريكي ثان هتلال ضاذ ‌ديكتيسم را ك هجبر ن قزار گزفت ثسيل لل

تااذ در ‌ثزخي ديگز هعتقذذ كا وا ديكتيسهابي يبختا هاي . اذ‌دستگب گلضي بهيذ . بهاذ ‌ارتجبر پيستگي ثبضذ هجوع آب را دستگب گلضي هاي ابي جابري ‌در يبختا

داذ كا وابى دساتگب ‌اي اقعي را تطكيل هاي ‌اذ ضجك‌ديكتيسهب اغلت ثن پيستبي گيبي ديكتيسهب اغلت جاذا اس ان ساتذ ثا وايي دليال ‌در يبخت. گلضي است

. هطبذ هيكزسكپي آب يش دضارتز است

اعوبل دستگب گلضي

دذ اس آى ثا پلايس ‌ايي دستگب اعوبل سيبد هوي را اجبم هي . كذ‌را سلل يبد هي

.پزداسش آهبد سبسي هحلالت تبس ستش ضذ سللي • : گليكسيالسيى پزتئيبي تزضحي • دار ‌ايي فزايذ در ضجك آذپالساوي داا

.گيزد‌سبكبريذ در گلضي اجبم هي‌ضد اهب طيل ضذى پزداسش سجيز پلي‌آغبس هيبي سل بت ثا پزتئياب در سارو در ياب تازاس ‌افشدى گز: سل بتبسيى •

.گيزد‌اجبم هي .بي فس بت ث پزتئيب‌افشدى گز • .راوبيي پزتئيب ث سي ذف بيي • .دخبلت در سبسهبذي ثزخي اس اذاهكبي سللي اس جول ليشسهب • .دخبلت در تطكيل ، گستزش رضذ غطبي سللي • ياي ثب سيز ثبي پلي سبكبريذ‌تزضو هسيالصب هاد صل • .دخبلت در اگشسيتس سلل •

این دستگاه از کیسه هایی تشکیل شده است که روی هم قرار دارهد

دستگاه گلژی دز تسشح مىاد به خازج سلىل هقش دازد

ليزوشوم هاکیسه هایی هستند که مىاد دزون

آن ها باعث تجصیه وگىازش مىاد می شىهد

‌ایی‌با‌یک‌• ‌تزیي‌ساختواای‌لیشسهی‌لیشسهای‌الی‌ستذ‌ک‌عبارتذ‌اس‌کیس ساد‌اذ‌‌حای‌آشیوای‌یذرلیتیک‌ هاتزیکس‌هتزاکن‌ک‌اعتقاد‌بز‌ایي‌است‌ک‌اس‌گلژی‌هشتق‌شذ

‌اذ‌بکار‌ ستذ‌ک‌جت‌اس‌بیي‌بزدى‌‌یذرلیش‌هادی‌ک‌در‌گارش‌سللی‌اس‌بیي‌زفت

‌.‌‌هی‌رذ

ز‌یاخت‌یکاریتی‌دارای‌گزی‌اس‌اذاهکای‌سیتپالسوی‌ب‌ام‌لیشسهاست‌ک‌عول‌اصلی‌

‌ای‌است ‌ای‌‌بزى‌یاخت ‌های‌هوتهی‌آشیوهای‌‌‌‌‌.‌آا‌گارش‌درى‌یاخت لیشسها‌کیسه

غشای‌لیشسم‌شبی‌غشای‌پالسوایی‌است‌‌قابلیت‌تلفیق‌بها‌‌.‌یذرالس‌اسیذی‌یک‌غشایی‌ستذ

غشاای‌دیگز‌اس‌جول‌سیکلای‌آذسیتسی‌را‌دارد‌ک‌علت‌آى‌سیاد‌بدى‌لیپیذای‌غشهایی‌‌

‌.است

.‌باکتزیا‌لیهشسم‌ذارهذ‌‌.‌لیشسها‌در‌سللای‌گیای‌،‌جاری‌‌تک‌سللیا‌جد‌دارذ

‌ای‌خدکشی‌‌یا‌ارجک‌درى‌سللی‌هی‌اهذ‌ک‌تخزیب‌غشهای‌‌ لیشسها‌را‌در‌حکن‌کیس

آى‌هی‌تاذ‌هجب‌تجشی‌هاد‌‌اجشای‌درى‌سلل‌‌در‌تیج‌لیشسها‌اس‌غشا‌‌هاد‌سهیه‌‌

‌.‌حای‌آشیوای‌هختلف‌تشکیل‌شذ‌است

قشای‌لیشسم‌‌

.‌هاد‌گاگى‌ب‌رش‌ای‌فاگسیتسی‌ب‌لیهشسم‌ها‌ههی‌رسهذ‌‌‌‌‌:گارش‌درى‌سللی •گارش‌آا‌تسط‌آشین‌ای‌لیشسهی‌درى‌لیشسها‌صرت‌هی‌گیزد‌‌هاد‌حاصل‌اس‌گارش‌

‌.با‌عبر‌اس‌غشای‌لیشسم‌ب‌سیتسل‌هی‌رسذ‌‌هسیز‌سخت‌‌ساس‌خد‌را‌هی‌گذراذ

گارش‌بزى‌سللی‌•

‌دخالت‌در‌توایش‌سللی‌‌اس‌بیي‌بزدى‌اذاهکا‌•

لیشسها‌باکتزیا‌‌یزسای‌ارد‌شذ‌ب‌سلل‌را‌تسهط‌‌‌:دخالت‌در‌ایوی‌سللا‌•‌.آشیوای‌خد‌تخزیب‌هی‌کذ‌‌اس‌بیي‌هی‌بزد

‌تجوع‌هاد‌سوی‌اس‌جول‌جی‌در‌لیشسها‌•

لیشسهای‌گیای‌با‌داشتي‌آشین‌ای‌هختلف‌اس‌جول‌آلفا‌آههیالس‌،‌کلااسها‌در‌‌‌‌•‌.‌گارش‌درى‌سللی‌‌بزى‌سللی‌‌فزآیذای‌رشذ‌‌و‌دخالت‌دارذ

دزهستک زیبىشوم ها ساخته می

شىهد

درون هسته چىدین رشته بلىد وبسیار هازک وجىد دارد

.می هامىد کروماتینکه آن هارا

‌DNAهاد‌اصلی‌کزهاتیي‌ب‌اختصار اهیذ‌هی‌شد(‌دسکسی‌ریبکلایک‌اسیذ)

DNA فعالیت های سلىل رادر کىترل دارد

هیز شرکت دارد پروتئین، DNAدر ساختارکروماتین عالوه بر

هىگامی که سلىل ها در حال آماده شدن برای

تقسیم هستىد، هر رشته کروماتین مضاعف، فشرده وضخیم می شىد وبه جسم

کرومىزوم مشخص ی به هام

تبدیل می شىد

درهریک ازهسته های سلىل های سازهده بدن

کرومىزوم وجىد دارد‌46اوسان

: پالست ها

در ستتلىلهاي گيتتاهي و بع تت ي از آواز تتان يافتتت مي شتتىهد پالستتتا ا از

اپالستتا ا اهتتدامكهايي هستتتىد كتته مى ستترا

كتتته در ستتتلىلهاي تيتتتايس هيافتتتته وجتتتىد دارهتتتد، پديتتتد (‌proplastid)داهتتته هاي كتتتىچكتري بتتته هتتتام پتتتي پالستتتت .‌با رشد سلىل، پالسا ا هیز رشد مي كىد و وظايف معيني را بر عهده مي گیرهد.‌مي آيىد

‌‌:که شامل (‌Leucoplast)پالسا اي ویر رهگي -۱

برهج، سيب زميني (‌‌وشاسته)آميلىپالست

هخىد، لىبيا، حبىبات (‌‌پروتئین)پروتئىپالست

‌داهه هاي رووني سى ا، كىجد،(‌‌چربي)اولئىپالست

پالسا اي رهگي-۲

‌:که شامل (chromoplast)كرومىپالست

(کروفیل)کلروپالست

(‌‌هارهجي)كاروتن

(‌قرمس)ليكىپن

(زرد)گساهتىفيل

‌‌:که شامل (‌Leucoplast)لىكىپالسا ا ‌پالسا اي ویر رهگي-۱

برهج، سيب زميني (‌‌وشاسته)آميلىپالست

هخىد، لىبيا، حبىبات (‌‌پروتئین)پروتئىپالست

‌داهه هاي رووني سى ا، كىجد،(‌‌چربي)اولئىپالست

‌

در ستتتتتلىلهاي اهدوختتتتتته دار ريشتتتتته ها، ستتتتتاقه هاي ز رزمينتتتتتي و :‌ىكىپالستتتتتا ا لابتتتتتي رهتتتتتغ هستتتتتتىد و والبتتتتتا

يكتتتتي از متتتتتىادي كتتتته در لىكىپالستتتتا ا خیتتتتتره .‌اهتتتتدامهايي كتتتته بتتتتا هتتتتتىر مىاجتتتته هيستتتتتىد، يافتتتتتت مي شتتتتىهد‌.‌‌لىكىپالسا اي آكىده از وشاسته را آميلىپالست مي هامىد.‌مي شىد، وشاسته است

پالسا اي رهگي-۲

‌:که شامل (chromoplast)كرومىپالست

کلروپالست

(‌‌هارهجي)كاروتن

(‌قرمس)ليكىپن

(زرد)گساهتىفيل

رهتتتتتغ بستتتتتياري از يلهرگهتتتتتا، ميىه هتتتتتا و برگهتتتتتاي پتتتتتايیزي مربتتتتتى بتتتتته كرومىپالستتتتتا اي :‌كرومىپالستتتتتت ها رهگیزه هتتتاي مىجتتتىد در كرومىپالستتتا ا در مجيتتتى كاروتىى يتتتد هاميتتتده .‌مىجتتتىد در ستتتلىلهاي آ استتتت

.‌‌مي شىهد

(.‌رهگیزه قرمس)و ليكىپن (‌رهگیزه زرد )، گساهتىفيل(رهگیزه هارهجي)كاروتن :‌اين رهگیزه ها عبارتىد از

ايتتتن رهگیزه هتتتا هيتتتراه كلروفيتتتل در كلروپالستتتت ها هیتتتز يافتتتت مي شتتتىهد، امتتتا چتتتىن وستتت ت كلروفيتتتل در

‌.كلروپالست ها بيشتر است، در مجيى كلروپالست به رهغ سهز ديده مي شىد

كلسوپالست

کلروپالست ها اهدامک های

سهز رهگی هستىد که درون بع ی

سلىل های گیاهی وجىد

دارهد

‌ساختار کلروپالست ها به يىهه ای است که

می تىاهىد کار فتىسىتز را به خىبی اهجام دهىد