บทที่ 8 การสื่อสารและการใช้ ......ตอนท...

บทท 8

การสอสารและการใชภาษาไทยในสอรวมสมย

หวขอเนอหา

ตอนท 8.1 พฒนาการของการสอสารผานสอรวมสมย 1. พฒนาการของการสอสารในยคแหงการพมพ 2. พฒนาการของการสอสารในยคแหงคลนวทย 3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

ตอนท 8.2 ประเภทของสอรวมสมยกบการใชภาษา1. หนงสอพมพ 2. วทยกระจายเสยง3. วทยโทรทศน 4. สอใหม

ตอนท 8.3 การใชภาษาไทยในสอรวมสมย 1. ภาษาไทยในขาว 2. ภาษาไทยในสารคด3. ภาษาไทยในสอโฆษณาและประชาสมพนธ

หวขอเนอหา

บทน า

• เทคโนโลยการสอสารทพฒนาไปอยางรวดเรวท าใหโลกกาวเขาสยคสงคมขาวสารอยางเตมตว ยงในปจจบนสอรปแบบตาง ๆ เกดขนนจ านวนมาก• ผบรโภคจงมชองทางในการเลอกรบขาวสารไดมากมายตามทตนเองตองการทกททกเวลา• ผบรโภคเองกสามารถสงขาวสารทตนเองตองการผานสอสมยใหมไปยงบคคลอนจ านวนมากโดยไมตองผานกระบวนการของสอมวลชน

บทน า

• แตทวาหากขาดทกษะทางภาษาทดการสอสารผานสอตาง ๆ กอาจจะไมม

ประสทธภาพเทาทควร

• ดงนนนจงเปนเรองส าคญอยางยงทเราจะตองพฒนาทกษะการสอสารและการใชภาษาไทยในสอรวมสมย

พฒนาการของการสอสารผานสอรวมสมย

• การทเราจะพฒนาทกษะการใชภาษาผานสอประเภทตาง ๆ ในปจจบนใหมประสทธภาพ จ าเปนตองท าความเขาใจภาพรวมคณลกษณะและความเปนมาของสอกอน ซงสามารถแบงได 3 ยค ดงนน

1. พฒนาการของการสอสารในยคแหงการพมพ

2. พฒนาการของการสอสารในยคแหงคลนวทย

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

1. พฒนาการของการสอสารในยคแหงการพมพ

• แมวามนษยจะสามารถแกะสลกแผนหนหรอกระดกสตวเพอใชเปนตราประทบไดตนงแตยคกอนการสอสารมวลชน แตในทนนขอเรมยคแหงการพมพ ใน พ.ศ. 1998 (ค.ศ. 1455)• เมอ โยฮน กเตนเบรก (Johannes Gutenberg) ประดษฐตวพมพและแทนพมพ ทสามารถพมพไดครน งละจ านวนมาก จนนบเปนจดเรมตนของสงทเรยกวา ‘การสอสารมวลชน’

• ส าหรบในประเทศไทย ปรากฏหลกฐานเกยวกบเทคโนโลยการพมพใน พ.ศ. 2205 (ค.ศ.1662) สมยสมเดจพระนารายณมหาราชแหงกรงศรอยธยา โดยมชชนนารชาวฝรงเศสไดน าเทคโนโลยการพมพเขามาเพอเผยแผศาสนาครสต จากนนนเทคโนโลยการพมพในประเทศไทย กพฒนามาเปนล าดบ• ในชวงปลายรชกาลท 3 นายแพทยแดน บช แบรดเลย หรอทรจกกนในนาม ‘หมอบรดเลย’ มชชนนารชาวอเมรกน เรมตพมพหนงสอพมพ ‘บางกอกรคอรเดอร’ (Bangkok Recorder) ซงเปนหนงสอพมพฉบบแรกในประเทศไทยเมอ พ.ศ. 2387 (ค.ศ.1844)

1. พฒนาการของการสอสารในยคแหงการพมพ

• นอกจากบางกอกรคอรเดอรจะท าหนาทในการเผยแผศาสนาครสตแลว ยงมกน าเสนอประเดนทแปลกใหมส าหรบสงคมไทยสมยนนน เชน

การวพากษวจารณการเมองการปกครองและวฒนธรรมไทย

• การวพากษวจารณนนท าใหราชส านกมองวาเปนเครองมอลาอาณานคมทางวฒนธรรมของตะวนตก • แตราชส านกไมสามารถท าอะไรหนงสอพมพบางกอกรคอรเดอรไดมากนกเพราะไดรบการคมครองจาก ‘สทธสภาพนอกอาณาเขต’

1. พฒนาการของการสอสารในยคแหงการพมพ

• ราชส านกท าไดเพยงการเขยนแถลงการณชนแจงเปนกรณไป จนเปนแรงผลกดนใหราชส านกตองออกสงพมพทนบเปนหนงสอพมพฉบบแรกของคนไทย คอ ‘ราชกจจานเบกษา’

หมอบรดเลยมชชนนารชาวอเมรกน

ผรเรมตพมพหนงสอพมพในประเทศไทย

1. พฒนาการของการสอสารในยคแหงการพมพ

• ยคแหงคลนวทยเรมใน พ.ศ. 2380 (ค.ศ. 1837) เมอแซมมวล มอรส(Samuel Morse) คนพบการสงรหสเสยงดวยการสงสญญาณแมเหลกไฟฟาผานเสนลวด

• นบไดวาเปนจดเรมตนของการสอสารโทรคมนาคมทสามารถกาวขามความแตกตางของเวลาและสถานท • พฒนาการของเทคโนโลยโทรคมนาคมนน เองทเปนตนก าเนดและน ามาสเทคโนโลยการสอสารผานคลนวทย

2. พฒนาการของการสอสารในยคแหงคลนวทย

• การพฒนาดานเทคโนโลยคลนวทยในยคนนท าใหกจการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนเตบโตอยางรวดเรว • แมวาสงพมพยงคงมสวนส าคญในการตดตอสอสารอยแตวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนกเขามามอทธพลเหนอกวาดวยคณสมบตดานความรวดเรว การเขาถงเปนวงกวาง และการ

เราอารมณดงดดความสนใจของผรบสารแซมมวล มอรส (Samuel Morse)

2. พฒนาการของการสอสารในยคแหงคลนวทย

• การเปลยนแปลงดงกลาวนนอาจสงผลกระทบตอตวผรบสารดงท มารแชล แมคลฮน (Marshall McLuhan) ไดกลาวไววา

“เพยงเปลยนสอกจะเปลยนประสบการณของผรบสาร”

- สอสงพมพจะโนมนาวใจผรบสารไดนอย เพราะผรบสารจะมสมาธ มเวลาในการอานและการหยดคดอยางมเหตและผลไดมาก

- สอโทรทศน ผรบสารจงอาจถกโนมนาวไดงาย เพราะมทนงภาพและเสยง

2. พฒนาการของการสอสารในยคแหงคลนวทย

• ในประเทศไทยพฒนาการดานการสอสารผานคลนวทยเรมตนเมอมการทดลองสงสญญาณวทยโทรเลขใน พ.ศ. 2450 (ค.ศ. 1907) • ตอมา พ.ศ. 2456 (ค.ศ. 1913) พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 โปรดเกลาฯ ใหกระทรวงทหารเรอจดตงสถานวทยโทรเลขขนท

ต าบลศาลาแดง จงหวดพระนคร (กรงเทพมหานคร) ซงนบเปนสถานวทย

โทรเลข แหงแรกของประเทศไทย

2. พฒนาการของการสอสารในยคแหงคลนวทย

• เมอกจการโทรเลขมนคงและมความกาวหนาของกจการวทยกระจายเสยง

ในตางประเทศ จงเปนแรงผลกดนใหประเทศไทยเรมการใชวทยกระจายเสยง

โดยกรมพระก าแพงเพชรอครโยธน เสนาบดกระทรวงพาณชยและคมนาคม

ไดทดลองกระจายเสยงผานคลนวทยเปนครงแรกใน พ.ศ. 2471

• ในชวงเวลานนนมพฒนาการอกขนนของการสอสารในประเทศไทย คอ การน า

เทคโนโลยวทยโทรทศนเขามาใน พ.ศ. 2495 โดย จอมพล ป. พบลสงคราม

สงการใหเปดสถานวทยโทรทศนไทยทวชอง 4 บางขนพรหม

2. พฒนาการของการสอสารในยคแหงคลนวทย

• ชอง 4 บางขนพรหม จดเปนสถานโทรทศนแหงแรกของประเทศไทย โดยออกอากาศในระบบขาวด า• ตอมา พ.ศ. 2510 (ค.ศ. 1967) สถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 เรมแพรภาพออกอากาศในระบบสเปนสถานแรกในประเทศไทย• สงทนาสนใจส าหรบอนาคตของการสอสารผานคลนวทย คอ คลนวทยไมไดเปนทรพยากรทมอยจ ากดอกตอไป เพราะมเทคโนโลยสมยใหมทสามารถแยกคลนความถไดมากกวาเดม ท าใหมแนวโนมวาการท าหนาทของสอกระจายเสยงและแพรภาพจะเปนไปในเชงพาณชยมากขนนเรอย ๆ

2. พฒนาการของการสอสารในยคแหงคลนวทย

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

• สอใหม ในทนนหมายถง สอทเกดจากการผสมผสานสอดงเดม โดยมคอมพวเตอรและอนเทอรเนตเปนสอกลาง ท าใหสามารถหลอมรวมขอมล ทอยในรปของภาษาพด ภาษาเขยน เสยง ภาพนง และภาพเคลอนไหวเขาดวยกน • ยคแหงสอใหมจงเรมตนพรอมกบเทคโนโลยคอมพวเตอรและอนเทอรเนตตนงแตปลายครสตวรรษท 20

• เทคโนโลยคอมพวเตอรเรมตนในชวง พ.ศ. 2488–2501 (ค.ศ.1945-1958) โดยคอมพวเตอรในชวงแรกนนใชหลอดสญญากาศซงใชก าลงไฟฟาสงและ มขนาดใหญโต เชน อนแอค (ENIAC), มารค วน (MARK I), ยนแวค

(UNIVAC)

• จากนนนคอมพวเตอรเรมพฒนาขดความสามารถสงขนนและมขนาดเลกลง จนเปนตวกระตนใหเกดเทคโนโลยใหม ๆ ตามมามากมาย โดยเฉพาะอนเทอรเนต

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

ยนแวค (UNIVAC)อนแอค (ENIAC)

มารค วน (MARK I

• อนเทอรเนต (Internet) เปนเครอขายคอมพวเตอรขนาดใหญทเชอมโยงคอมพวเตอรทวโลกเขาดวยกน โดยเรมตนในชวงทศวรรษท 1970 จากโครงการดานกลาโหมของรฐบาลสหรฐอเมรกาชอวา ARPAnet (The Advance Research Project Agency) • มจดประสงคเพอสรางเครอขายคอมพวเตอรทคงความสามารถในการตดตอสอสาร แมวาจะมบางสวนของเครอขายถกท าลาย• ตอมาในป พ.ศ. 2512 (ค.ศ. 1969) เครอขายนนไดรบการประยกตใชดานการศกษาและไดเปลยนชอเปน ‘อนเตอรเนต’

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

• เมอเทคโนโลยคอมพวเตอรและอนเทอรเนตพฒนาไปอยางรวดเรวจนโลกไดกาวเขาสยคสงคมสารสนเทศอยางเตมตว ขอมลขาวสารนบเปนทรพยากรทมคา • การสอสารในรปแบบเกาเรมไมสามารถตอบสนองความตองการดานการสอสารของมนษย เทคโนโลยการสอสารรปแบบใหมอยาง ‘สอสงคมออนไลน’ (Social Media) จงเปนทางเลอกของการสอสารทไดรบความนยมอยางสง

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

• สอสงคมออนไลน เปนสอทผสงสารแบงปนสาร ซงอยในรปแบบตาง ๆไปยงผรบสารผานเครอขายออนไลน โดยสามารถโตตอบกนระหวางผสงสารและผรบสาร หรอผรบสารดวยกนเอง• สอสงคมออนไลนจงเปนรปแบบการสอสารทตอบสนองธรรมชาตของมนษยซงเปนสตวสงคม จนไดรบความนยม และท าใหสอดนงเดมอยางหนงสอพมพ วทย หรอโทรทศน ไมไดผกขาดการเปนผน าเสนอขอมลขาวสารอกตอไป

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

• เมอมการเกดขนนของโทรศพทสมารทโฟนและคอมพวเตอรแทบเลตซงมความสามารถใชงานอนเทอรเนตและมลตมเดยในลกษณะคอมพวเตอรพกพา กยงเสรมกระแสความตนตวของสอสงคมออนไลนใหแพรหลายอยางรวดเรว• ในประเทศไทยน าเทคโนโลยคอมพวเตอรเขามาใชครงแรกใน พ.ศ.2506โดยเรมทภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย จากนนนจงคอย ๆ แพรกระจายไปในวงการการศกษา ภาคธรกจ จนถงระดบผใชทวไป

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

• สวนอนเทอรเนต เรมมการใชงานในประเทศไทยครงแรก เมอ พ.ศ. 2529 โดยเปนการเชอมตอคอมพวเตอรผานสายโทรศพทระหวางสถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย (AIT) กบมหาวทยาลยเมลเบรน ประเทศออสเตรเลย • จนกระทงในป พ.ศ. 2535 ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (NECTEC) ไดรวมมอกบสถาบนการศกษาชนนน าจดตนงเครอขายคอมพวเตอร ‘ไทยสาร’ (Thai Social/ Scientific Academic and Research Network: )” ซงเปนจดเรมตนของระบบอนเทอรเนตในประเทศไทย

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

• อนเทอรเนตเขามามบทบาทส าคญในชวตประจ าวนของคนไทยแทนท

สอดงเดมอยางรวดเรว โดยเฉพาะกบกลมผใชในตวเมองทเขาถงอนเทอรเนตความเรวสง • ในป 2555 ระบวา กรงเทพฯ เปนเมองทมการใชเฟซบกมากทสดในโลก• ในป 2558 พบวา กลมคนรนใหมในประเทศไทยมพฤตกรรมการใชอนเตอรเนตถง 54.2 ชวโมง/สปดาห (เฉลยประมาณ 8 ชวโมงตอวน )

3. พฒนาการของการสอสารในยคแหงสอใหม

• คณลกษณะส าคญของสอใหม คอ- การท าใหผบรโภคมอ านาจในการเลอกรบขาวสารมากกวาในอดต

- สามารถมสถานะเปนผวจารณและผตรวจสอบสอ

- สามารถเปนนกขาวดวยตนเองโดยการน าเสนอสงทตนเองสนใจ หรอเนนอหาทสอกระแสหลกไมน าเสนอ ในฐานะ ‘นกขาวพลเมอง’

(Citizen Reporter) • จงเปนการเปลยนการสอสารทศทางเดยวอยางผกขาดโดยสอมวลชนอาชพไปเปนการสอสารผานสาธารณะชนทหลากหลายโดยไมจ าเปนตองอาศยนายทน

ประเภทของสอรวมสมยกบการใชภาษา

• ประเภทของสอรวมสมยกบการใชภาษา1. หนงสอพมพ2. วทยกระจายเสยง3. วทยโทรทศน4. สอใหม

1. หนงสอพมพ

• หนงสอพมพเปนสอมวลชนประเภทสอสงพมพ ซงสอสารผานภาษาเขยน ภาษาภาพ และภาษาสญลกษณ • สวนใหญจะพมพบนกระดาษครงละจ านวนมาก เพอเผยแพรสมวลชนอยางกวางขวาง • หนงสอพมพเปนสอทมบทบาทส าคญตอการรบรและการตดตามขาวสารบานเมองและความเคลอนไหวตาง ๆ ในสงคม

- มลกษณะเปนแผนซอนพบไมเยบเลม

- มก าหนดระยะเวลาเผยแพร อยางสม าเสมอ

- มงน าเสนอขาวสารประจ าวน เชน ขาวสงคม เศรษฐกจ การเมอง อาชญากรรม การศกษา กฬา บนเทง และเรองทเกยวของกบเหตการณในปจจบน

- เนอหาในหนงสอพมพ มทงขาวประจ าวน สารคดเชงขาว บท

บรรณาธการ บทความ และคอลมนประจ า

1. หนงสอพมพ

• การสอสารในงานหนงสอพมพเปนการสอสารทางเดยว โดยใชภาษาเขยน เปนเครองมอส าคญในการถายทอดขอมลขาวสารตาง ๆ • ลกษณะการเขยนผานทางสอหนงสอพมพ จะขนนอยกบประเภทของเนนอหา

1. หนงสอพมพ

คณลกษณะของหนงสอพมพ

1) สอสารผานภาษาเขยนและภาพนง2) สามารถเกบรกษาเนนอหาไวไดนาน น ามาอานใหมไดหลายครน ง3) เปนสอทปรากฏเปนลายลกษณอกษร สามารถน ามาใชในการ

อางองไดชดเจน4) เปนการสอสารทศทางเดยว

2. วทยกระจายเสยง

• วทยกระจายเสยง หมายถง การใชคลนแมเหลกไฟฟา หรอคลนวทยสงขอมล หรอฝากสญญาณเสยงแพรกระจายไปในอากาศ • ขอมลหรอสญญาณทสงไปคอ สาร ซงจะไปกระทบโสตประสาทของผรบ และผรบกจะแปลสารนนนตามความหมายทไดฟง

คณลกษณะของวทยกระจายเสยง

1) เนนการสอสารดวยภาษาพดและเสยง2) สามารถเขาถงผรบสารไดจ านวนมากในเวลาเดยวกน3) สามารถน าเสนอเนนอหาขาวสารไดทนเหตการณ และสามารถ

รายงานสดไดขณะเกดเหต4) เนนการสอสารทศทางเดยวเปนสวนใหญ

การใชภาษาไทยในงานวทยกระจายเสยง

1) การพดทางวทยกระจายเสยง เปนการสอสารทมงเนนการใช

เสยงพด โดยททนงผพดและผฟงไมสามารถมองเหนกนได จงไมทราบปฏกรยาและอารมณความรสกของกนและกน

ดงนนนผพดตองมทกษะการพดทถกตอง และมศลปะในการสอสาร เพอใหผฟงรบสารไดอยางชดเจน ดงนน

1.1 ใชภาษาใหเหมาะสมกบเรองทพด โดยพจารณาถงหวขอเรองและเนนอหาสาระ

1.2 ใชภาษาใหเหมาะสมกบผฟง โดยค านงถงผฟงวาเปนใคร เพอทจะเลอกใชถอยค าไดสอดคลองกบกลมผฟง

1.3 ใชภาษาทสภาพ ไมใชค าหยาบหรอค าสแลงทไมเหมาะสม หรอใชถอยค าทแสดงถงการไมใหเกยรตผฟง

1.4 ใชภาษาใหถกตอง โดยออกเสยงตามอกขรวธ และตรงตามมาตรฐานการใชภาษา

1.5 เลอกใชถอยค าทสอความหมายชดเจน ไมก ากวม เพอปองกนไมใหผฟงเกดความเคลอบแคลงสงสย หรอเขาใจผด

1.6 ใชถอยค าทกอใหเกดภาพ หรอเหนภาพไดชดเจน เชน - ค าบอกส - บอกจ านวน - บอกต าแหนง - บอกทศทาง

1.7 ใชถอยค าทแสดงอารมณความรสกทชดเจน เพอใหผฟงเขาใจสงทผพดตองการสอความหมายออกมา

2) การอานทางวทยกระจายเสยง2.1 การออกเสยงตว ร ล และค าควบกล า ผอานควรออกเสยงให

ชดเจน ค าควบกล าม 2 ชนด คอ ค าควบแท และค าควบไมแทค าควบแท ใหออกเสยงพยญชนะตนทง 2 ตวใหชดเจน เชน กรอบ

คลม ครบ ความ ค าควบไมแท ใหออกเสยงพยญชนะควบเปนตว ซ เชน ทราบ ทรง

ทรดโทรม

การใชภาษาไทยในงานวทยกระจายเสยง

2.2 การออกเสยงอกษรน า

อกษรน า คอ ค าทมพยญชนะ 2 ตวเรยงกน ประสมสระเดยวกน แตออกเสยงเปน 2 พยางค คอ

- พยางคตนออกเสยงเหมอนมสระ อะ ประสมอยดวย

- พยางคทสองออกเสยงตามสระทประสมอย และถาพยางคทสองเปนอกษรสง น าอกษรต าเดยว ตองออกเสยงโดยผนเสยงตามตวน าดวย

เชน สมด อานวา สะ-หมดเทศนา อานวา เทด-สะ-หนา

2.3 การออกเสยงค าภาษาตางประเทศ

ค าในภาษาไทยมค าภาษาตางประเทศเขามาปนอยมาก เชน บาลสนสกฤต เขมร องกฤษ จน ฯลฯ หลกการออกเสยงค าตางประเทศทถกหลก คอ การออกเสยงตามจงหวะของภาษาตนเอง หรอเจาของภาษาจะตองดดแปลงเสยงใหเขากบจงหวะภาษาของตน

2.4 การออกเสยงค าทบศพท

ค าทบศพทภาษาตางประเทศ สวนใหญเปนค าภาษาองกฤษ ซงเกดจาก การอานเสยงออกมาแลวเขยนทบศพทดวยอกษรไทย

การเขยนทบศพทบางครงไมตรงตามเสยงเดมในภาษาองกฤษ เพราะ

การทบศพทภาษาองกฤษ ไมนยมใสเครองหมายวรรณยกตก ากบไว ท าใหไมสามารถออกเสยงไดถกตอง

2.5 การออกเสยงตวเลข

การออกเสยงตวเลขในสอวทยกระจายเสยงมลกษณะแตกตางกนตามประเภทของตวเลขนนน ๆ เชน

จ านวนทมจดทศนยมใหออกเสยงตามจ านวนเตม ถาตวเลขตวทายเปนเลข 1 ใหออกเสยงเอด และออกเสยงเครองหมายวา “จด” ตามดวยการอานแบบเรยงตว เชน 11.83 อานวา “สบเอดจดแปดสาม”

ตวเลขบอกเวลาใหออกเสยงเตมรปดวยภาษาอยางเปนทางการแบบ โดยใชค าวา “นาฬกา” เชน 8.00-12.30 น. อานวา “แปดนาฬกาถงสบสองนาฬกา

สามสบนาท”

3. วทยโทรทศน

• วทยโทรทศน หมายถง การสงสญญาณไฟฟาของภาพและเสยงพรอม ๆ กน โดยเปนการน าเอาสญญาณภาพและสญญาณเสยง รวมทนงสญญาณทจ าเปนน าเขาผสมกบสญญาณคลนความถวทย เพอสงออกอากาศไปยงเครองรบ

3. วทยโทรทศน

• การรบวทยโทรทศน

- เครองรบจะรบสถานวทยโทรทศนทตองการ- น ามาแยกสญญาณภาพและสญญาณเสยงออกจากสญญาณคลน

ความถวทย ทใชคลนพาห- สงสญญาณภาพและสญญาณเสยงไปทหลอดภาพและล าโพง

เพอไดรบภาพและเสยง

• วทยโทรทศนมจดเดนทแตกตางจากวทยกระจายเสยง คอ มภาพปรากฏใหรบชมไดพรอมกบเสยง ขณะทวทยกระจายเสยงมเฉพาะเสยงเทานนน • การเปดรบวทยโทรทศน จงสามารถดงดดความสนใจของผรบสารได มากกวา• การสอสารในงานวทยโทรทศนเปนลกษณะการสอสารทางเดยว

3. วทยโทรทศน

คณลกษณะของวทยโทรทศน

1) มการน าเสนอทนงในรปแบบเคลอนไหวภาพและเสยง2) กระจายสญญาณไดในระยะไกล และรวดเรว ครอบคลมพนนท

ตาง ๆ ไดกวางขวาง3) ถายทอดภาพและเสยงจากเหตการณในขณะเกดขนนจรง4) เนนการสอสารทศทางเดยวเปนสวนใหญ

การใชภาษาไทยในงานวทยโทรทศน

• การใชภาษาไทยในงานวทยโทรทศนสามารถใชหลกการเดยวกนตามทไดกลาวไวแลวในหวขอการใชภาษาในสอวทยกระจายเสยง • แตมความแตกตางกน คอ สอโทรทศนมภาพปรากฏใหรบชมไดพรอมกบเสยง การใชภาษาเพอการสอสารในสอโทรทศนจงจ าเปนตองค านงถงความสมพนธระหวางภาพและเสยงดวย

4. สอใหม

• การใชภาษาในสอใหม

- ตองใชทกษะทนงการเขยนเหมอนหนงสอพมพ - ตองใชทกษะการอานและการพดแบบวทยกระจายเสยงและวทย

โทรทศน • แตดวยลกษณะของสอทท าใหผรบสารอาจไมสามารถจดจออยกบเนนอหาใดเนนอหาหนงไดยาวนานจงตองมเนอหาทกระชบกวาสออน ๆ

• ภาษาในสอใหมมการเปลยนแปลงและสามารถเกดค าศพทใหม ๆ ไดโดยเทคโนโลย ดานการสอสารท าใหค าเหลานนนเผยแพรเปนวงกวาง เชน มโน จงเบย ดรามา ฟน ฟดฟด ฯลฯ แตการใชค ากยงคงจ ากดอยในการสอสารเฉพาะกลม

4. สอใหม

• ศนยวจยมหาวทยาลยกรงเทพ ไดส ารวจความคดเหนในหวขอ “ภาษาไทย

บนสงคมออนไลนของคนรนใหม” พบวา เหตผลทมกนยมใชภาษาไทย

ผดเพยนไปในสงคมออนไลน วา

- ใชตาม ๆ กนจะไดเกาะกระแส

- สะกดงาย สน และสอสารไดเรว

- เปนค าทใชแลวรสกข าและคลายเครยดได

• ทนงนนผใชจ าเปนจะตองค านงถงกาลเทศะในการเลอกใชดวย

4. สอใหม

คณลกษณะของสอใหม

1) น าเสนอขอมลไดทนงในรปแบบ ขอความ ภาพ เสยง และภาพเคลอนไหว

2) สามารถน าเสนอขอมลขาวสารไดรวดเรว3) เปนการสอสารสองทศทาง สนบสนนใหเกดการโตตอบ

แลกเปลยนความคดเหนได

การใชภาษาไทยในสอรวมสมย

• การใชภาษาไทยในสอรวมสมย 1. ภาษาไทยในขาว

2. ภาษาไทยในสารคด

3. ภาษาไทยในสอโฆษณาและประชาสมพนธ

1. ภาษาไทยในขาว

• ขาว หมายถง ขอเทจจรงทเพงเกดขนนหรอเพงถกคนพบ มความนาสนใจ และไดรบการเผยแพรในสอสงคมออนไลน รวมทนงทเปนการน าเสนอ บอกเลา หรอแชรตอ ขององคกรสอและบคคลทวไป• การเขยนขาว เปนการถายทอดเรองราวตาง ๆ ทเกดขนนไปยงผรบสาร

ขาวทดควรมคณสมบตทส าคญ คอ- มความสดใหม - ความถกตอง ความสมดลเปนธรรม ความเปนกลาง - ไมสอดแทรกความคดเหนของผเขยนลงไป- ควรมความกระชบชดเจน - นยมน าเสนอในรปแบบพรามดหวกลบ คอ การน าเสนอสงท

ส าคญทสดกอน แลวคอยน าเสนอสวนทเปนรายละเอยดตอไป

โครงสรางของขาว

1. พาดหวขาว (กรณวทยกระจายเสยง หรอวทยโทรทศนจะเรยกวา หวขอขาว) หมายถง ขอความ ทประกอบดวยค าส าคญ ซงสอประเดนขาวหนง ๆ ไดอยางกระชบ ชดเจน ดงดดความสนใจของผรบสารใหสนใจตดตามอานรายละเอยดของขาวตอไป

2. โปรยขาว หมายถง สวนขยายจากพาดหวขาว เปนการสรปประเดนทส าคญของขาวทนงหมด

โดยมกสรปขอมล ตามหลกวารสารศาสตรทเรยกวา 5 W 1 H ซงหมายถง ใคร ท าอะไร ทไหน เมอไร ท าไม และอยางไร

ทนงนนการเขยนขาว จะน าเอา W หรอ H ตวใดตวหนงทส าคญทสดของเหตการณขนนไวเปนสวนแรกแลวจงตามดวยตวอน ๆ ตามล าดบความส าคญ

โปรยขาวจะมขนาด 1 ยอหนา และไมควรยาวเกนไป

โครงสรางของขาว

3. สวนเชอม เปนสวนทมหนาทขยายหรอเพมเตมขอมลจากโปรยขาว

นอกจากนนหากเปนขาวทตอเนองจากเหตการณในอดตอาจน าภมหลงของขาวมาใสไวในสวนเชอมนไดดวย

ทนงนน ขาวบางขาวอาจไมจ าเปนตองมสวนเชอม หากสามารถน าเสนอขอมลในโปรยขาวไดอยางครบถวนแลว

โครงสรางของขาว

4. เนอหาขาว เปนสวนทอธบายรายละเอยดตาง ๆ ของเหตการณ สวนนนจะมทนง

- ขอมลทเปนขอเทจจรงทวไป เชน ตวเลข สถต ฯ - ขอเทจจรงทเปนค าพดของแหลงขาวเพอชวยเพมการรบรและ

กอใหเกดความเขาใจของผรบสารไดอยางครบถวนสมบรณ

โครงสรางของขาว

การใชภาษาไทยในการเขยนขาว

1. การใชภาษาในการเขยนพาดหวขาว

ควรใชภาษาทสน กระชบ ตรงประเดน

อาจใชค ายอหรออกษรยอทเปนทเขาใจกนโดยทวไป ซงบางครน งไมถกตองตามหลกการใชภาษาไทย เพราะมขอจ ากดดานพนนท เชน “นศ.”

“ดร.” “ผบ.ตร.”

การใชค าตดสน เชน “สวนนนท” “นเทศฯ” ฯลฯ

การใชค าสแลง เชน กก ขาโจ ฯลฯ

การใชค าทเรยกวา “สมญานาม” เชน “แมว” “บกต” “แดนปลาดบ”

ซงเปนค าทเขาใจความหมายกนโดยทวไป

อยางไรกตาม ไมควรใชค าสแลงเหลานในขาวทเปนทางการ เชน

- ขาวในพระราชสานก

- ขาวเกยวกบศาสนา

- ภาษาตองสามารถดงดดความสนใจของผอาน

- ประโยคพาดหวตองม “ประธาน” และ “ค ากรยา” ทแสดงถงการกระท า

- ไมละเมดสทธสวนบคคล ไมผดกฎหมาย หรอขดตอศลธรรม

- ไมควรใชค าซ น าในพาดหวขาวเดยวกน

- หลกเลยงการใชค าไมสภาพ หรอการสอดแทรกอารมณความรสกสวนตว

- ใชอกษรยอ ค าสแลง และสมญานาม เทาทจ าเปน

การใชภาษาไทยในการเขยนขาว

ตวอยางพาดหวขาว

• แปดขวบ 60 กโลฯ ไมมแรงหายใจ ผลจากขนมหวานหนาโรงเรยน• ‘ทอม’ ทวงสทธสวมกางเกง นกศกษาชายยงแตงกายขามเพศได• จอ เปลยน ผอ.ใหม ยกเครองระบบ เนนอาจารยภายใน นศ. หวงแกปญหาไดจรง• การจราจร 'สวนออย' ตดขด ผสญจรจอดรถไรระเบยบ ต ารวจเรงลอคลอจบจรง

2. การใชภาษาในการเขยนโปรยขาวและสวนเชอม

ควรใชภาษากระชบ สอความหมายชดเจน สามารถกระตนและดงดดความสนใจของผอานใหตดตามอานเนอหาขาวตอไป

ทนงนนการโปรยขาวและสวนเชอมไมใชการเกรนน า แตเปนการสรปสาระส าคญทนงหมดในขาว ซงเปนขอเทจจรงทระบขอมลเกยวกบใคร ท าอะไร ทไหน เมอไร ท าไม และอยางไร

การใชภาษาไทยในการเขยนขาว

- เรยงองคประกอบตามล าดบความส าคญ- ใชประโยคกระชบ เขยนใหไดใจความส าคญ ภายในหนงยอหนา- ใชภาษาทเขาใจงาย- ใชอกษรยอ ค าสแลง และสมญานาม เทาทจาเปน

ตวอยางโปรยขาว

• (ขาว: แปดขวบ 60 กโลฯ ไมมแรงหายใจ ผลจากขนมหวานหนาโรงเรยน – จาก ก าแพงแดง ฉบบท 29)

ขนมหวานหนาโรงเรยนยวน าลาย เดกซอกนทกวน อนตรายจาก

น าตาลสะสม สารกนบดในอาหารยงสงผลตอสมองเดก โรงเรยนบอกไมม

อ านาจหามรานคา สวนเขต กทม. แจงหนาสถาบนการศกษาเปนทผอนผน

แมคาขายเพลน โยนผปกครองตองสรางวนยการกนแกบตรหลานเอาเอง

3) การใชภาษาในการเขยนเนอหาขาว

การใชค าในการเขยนขาว

- เนนการสอสารอยางตรงไปตรงมา - ควรเปนค าทสอความหมายไดชดเจน เขาใจงาย ไมก ากวม

เปนค าทใชกนโดยทวไปในสงคมปจจบน - ควรหลกเลยงการใชค าสแลงโดยไมจ าเปนโดยเฉพาะขาวทเปน

ทางการ

การใชภาษาไทยในการเขยนขาว

การใชประโยค การใชประโยคในการเขยนเนนอขาว ควรเปนประโยคความเดยว หากเปนประโยคความรวมควรใชค าเชอมหรอค าสนธานระหวางประโยคตาง ๆ อยางถกตองเหมาะสม

***ไมควรขนตนประโยคดวยการใชเครองหมายอญประกาศ “ ”

หรอขนตนดวยประโยคค าถาม

การระบชอบคคลและสถานท

- การระบชอบคคลและสถานทตองสะกดใหถกตอง - ไมใชค าเรยกบคคลวา “คณ” หรอ “ทาน” แตจะใชค าน าหนาชอ

ตามระเบยบของทางราชการ รวมทงยศและบรรดาศกด อาท เดกหญง เดกชาย นาย นาง นางสาว คณหญง พลเอก ผชวยศาสตราจารย

โดยในครน งแรกทกลาวถงใหเขยนเตมรปแบบ สวนการกลาวถงในครน งตอ ๆ ไปอาจใชค ายอแทนไดตามความเหมาะสม

การใชอกษรยอ

การใชอกษรยอในขาว เปนการประหยดเนนอทและเวลา ในการน าเสนอขาวซงสามารถท าได แตในครน งแรกทกลาวถงค านนน ๆ ควรเขยนเตมรปแบบ สวนการกลาวถงในครน งตอ ๆ ไปอาจใชค ายอแทนไดตามความเหมาะสม

ทนงนนอกษรยอควรใชใหถกตองและเปนทรจกและเขาใจโดยทวไป เชน - ม. แทน มหาวทยาลย

- ดร. แทน ดอกเตอร

- ธ.ค. แทน ธนวาคม

- กยศ. แทน กองทนเงนใหกยมเพอการศกษา

การใชค าสแลงและศพทเฉพาะ

การใชค าสแลงไมนยมใชในขาวทเปนทางการ รวมทนงในเนนอหาขาว นอกจากขาวบางประเภท อาท ขาวกฬา ขาวอาชญากรรม ขาวบนเทง

การใชค าภาษาตางประเทศ

ในเนนอหาขาว ควรใชเทาทจ าเปนโดยค านงถงความเหมาะสมในการเลอกใชค าทสอความหมาย ไดชดเจน

การใชค าราชาศพท

ขาวทเกยวกบพระมหากษตรยและพระบรมวงศานวงศ ผเขยนขาวตองมการศกษาถงค าราชาศพทและหลกการใชใหถกตอง

การอางองค าพด ในเนนอหาขาว แบงออกเปน 2 ประเภทคอ 1) การอางค าพดโดยตรง ตองใชเครองหมายอญประกาศ “…” เสมอ

ขอความในเครองหมายอญประกาศจะเปนค าพดของแหลงขาวทไมมการตดทอน

2) อางค าพดโดยออม ซงเปนการสรปความจากค าพดของแหลงขาวไมตองใชอญประกาศ

2. ภาษาไทยในสารคด

สารคด คอ ผลงานทเนนใหขอมลน าเสนอสารประโยชน โดยมจดมงหมายเพอใหความร เพอใหเกดคณคาทางปญญา มเนนอหาสาระเกยวกบเรองราว เหตการณ บคคล สถานท ซงมงใหสอดคลองกบความสนใจของผอาน

การใชภาษาในการเขยนสารคด

1) ใชภาษาใหสอดคลองกบเนนอหาสารคด2) เลอกใชค าทสอความหมายชดเจน3) วางโครงเรองใหมเอกภาพ4) ใชโวหารภาพพจนเพอขยายความใหเนนอหาชดเจน5) เลอกใชระดบภาษาใหเหมาะสมกบกลมผรบสาร6) มการใชศลปะการใชภาษาเพอดงดดความสนใจและชวนตดตาม

3. ภาษาไทยในสอโฆษณาและประชาสมพนธ

ยคของสงคมสารสนเทศ มกพบเหนการโฆษณาและประชาสมพนธผานสอประเภทตาง ๆ อยเสมอ ดงจะเหนไดจากการด าเนนงานขององคการตาง ๆ ทงภาครฐ เอกชน รฐวสาหกจ สถาบนการศกษา ตลอดจนองคการไมแสวงหาผลก าไร

การโฆษณา หมายถง วธการสอสารเพอใหขอมลขาวสารเกยวกบสนคาและโนมนาวใจใหผบรโภคเกดความตองการซนอหรอปฏบตตามวตถประสงคของผสงสาร ซงโดยทวไปตองมการจายเงนเพอซนอพนนทสอประเภทตางๆ ในการน าเสนอ

3. ภาษาไทยในสอโฆษณาและประชาสมพนธ

การประชาสมพนธ หมายถง กจกรรมทมการวางแผนและมการด าเนนงานอยางตอเนอง เพอเสรมสรางและรกษาความสมพนธและความเขาใจอนดระหวางองคการกบบคคลกลมตาง ๆ อนจะน าไปสการยอมรบ สนบสนน และการใหความรวมมอของสาธารณชนตอองคการ

3. ภาษาไทยในสอโฆษณาและประชาสมพนธ

ลกษณะของภาษาเพอการโฆษณาและประชาสมพนธ

1) ดงดดหรอสรางความสนใจ2) กระตนใหผบรโภคเกดความตองการซนอ3) มลกษณะภาษาเชงสรางสรรคเพอสรางความโดดเดน4) เราใหเกดอารมณความรสกคลอยตาม5) เขาใจงาย ชดเจน ไมซบซอน6) กอใหเกดการจดจ าหรอประทบใจ

7) มความนาเชอถอและสมเหตสมผล ไมใชถอยค าก ากวม หรออางสรรพคณเกนจรง

8) ใชระดบภาษาใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย9) ใชถอยค าทไพเราะสละสลวย และสภาพ10) ใชส านวนทเขาใจงายและกระทบใจ

ลกษณะของภาษาเพอการโฆษณาและประชาสมพนธ

ตวอยางสอโฆษณาและประชาสมพนธ

การใชภาษาในองคประกอบตางๆ ของสอโฆษณาและประชาสมพนธ

1) หวเรองหรอพาดหว

เปนสวนน าของการโฆษณาและประชาสมพนธ ภาษาทใชจงตองสามารถดงดดความสนใจหรอเราการรบรของผรบสาร ใหอาน ใหฟง ใหตดตามตอไป โดยปกตภาษาทใชนนนจะตองกระชบ ชดเจน เขาใจงาย

ถาพาดหวยงไมสามารถใหขอมลทเพยงพอ อาจใชสวนพาดหวรองชวยขยายความของพาดหวหลก ใหมความชดเจนมากยงขนนได

2) ขอความอธบาย

ขอความอธบาย เปนสวนทท าหนาทแจกแจงรายละเอยดของสงทตองการโฆษณาหรอประชาสมพนธ ซงอาจเปนสรรพคณของสนคา หรอคณสมบตขององคกร

ขอความอธบาย ตองค านงถงการใชภาษาทชดเจน เหนภาพ และมความนาเชอถอ

การใชภาษาในองคประกอบตางๆ ของสอโฆษณาและประชาสมพนธ

3) ขอความสนบสนนตอนทาย

ขอความสนบสนนตอนทาย เปนการทนงทายสนนๆ เพอจงใจ โดยทวไปจะระบ

- ตราสนคา

- ชอองคกร

- ขอมลในการตดตามขอมลเพมเตม เชน หมายเลขโทรศพท เวบไซต หรอสถานทจาหนายสนคา

การใชภาษาในองคประกอบตางๆ ของสอโฆษณาและประชาสมพนธ

4) ค าขวญ

ค าขวญ เปนขอความสนน ๆ แตคมคาย เขาใจงาย มลกษณะตอกย าใหผรบสารจดจ าไดงาย

การเขยนค าขวญจงตองอาศยความคดสรางสรรคในการใชภาษา ใชค าทมความหมายและน าหนกของค าทเดนชด มพลงในการโนมนาวใจ

การใชภาษาในองคประกอบตางๆ ของสอโฆษณาและประชาสมพนธ

แบบฝกหด

1) คณลกษณะของหนงสอพมพเปนอยางไร

2) คณลกษณะของวทยโทรทศนเปนอยางไร

3) หลกการใชภาษาในการเขยนขาวมอะไรบาง (ยกมา 5 ขอ ดวยการอธบายและยกตวอยางดวย)