สัปปุริสธรรม ๗...ส ปป ร สธรรม ๗ หน งส...

สปปรสธรรม ๗หนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดก

นายสง กรอไร แตง

ไดรบพระราชทานรางวล ชนท ๑

ในการประกวดประจำาพทธศกราช ๒๔๘๘

“…บณฑตไดสำาเรจการศกษาในระดบสง ถอไดวาเปนผมพนฐาน

ความรความคด ทกวางขวางหนกแนน เพยงพอ ทจะพจารณาแยกแยะ

สวนดสวนเสยของเรองตาง ๆ สงตาง ๆ ได ความสามารถในการพจารณา

แยกแยะดงน นบวามความสำาคญอยางยงตอการปฏบตงานพฒนา ซง

บณฑตจะตองเปนกำาลงสำาคญตอไปในอนาคต ทงน เพราะกจการงาน

ตาง ๆ อาจจะมทงสวนทด ทมประสทธภาพ และสวนทบกพรอง ท

เปนอปสรรคขดขวางความสำาเรจของงานอย หากบณฑตพจารณา

แยกแยะได กจะสามารถรกษาสวนทดใหคงไว แลวปรบปรงแกไขสวน

ทยงบกพรองใหดขนสมบรณขน โดยนำาความรทมอยมาปรบใชให

เหมาะสม ดวยความตงใจด และความจรงใจในการพฒนา งานททำาก

จะดำาเนนกาวหนาไปโดยราบรน และสำาเรจผล อยางมประสทธภาพ

สงผลใหสวนรวมและประเทศชาตมความเจรญมนคงอยางยงยน

แทจรง…”

พระราโชวาท

สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

ในพธพระราชทานปรญญาบตรแกผสำาเรจการศกษาจาก

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

ประจำาปการศกษา ๒๕๕๖ -๒๕๕๗

ณ หอประชมเฉลมพระเกยรต ๖ รอบ พระชนมพรรษา

วนพฤหสบด ท ๒๙ มกราคม ๒๕๕๘

พระแทรกคำ�พระประธ�นในพระอโบสถ วดคฤหบด พระอ�ร�มหลวง

คำ�นำ�

สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร มพระราชประสงคทจะใหเดกไทยสนใจศกษาพระพทธศาสนาให มากขน จงมพระราชบญชาใหคดเลอกหนงสอทชนะการประกวด หนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดก นบตงแตปพทธศกราช ๒๔๗๑ ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท ๗ ทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหพมพพระราชทานในงานพระราชพธวสาขบชา มาจดพมพใหม เพอพระราชทานใหแกโรงเรยนและหองสมดตาง ๆ

สำานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยาม- บรมราชกมาร ไดคดเลอกหนงสอ เรอง สปปรสธรรม ๗ ซงแตงโดย นายสง กรอไร มาจดพมพใหม ไดปรบปรงรปแบบ ทำาเชงอรรถ การสะกดคำา และมภาพประกอบเพอใหนาสนใจและเหมาะแกเดก และเยาวชนมากยงขน สวนเนอหาสาระคงไวตามตนฉบบเดม

หวงเปนอยางยงวา หนงสอนจะเปนประโยชนตอเดก เยาวชน และผสนใจทวไป สมพระราชประสงคของสมเดจพระเทพรตน- ราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

สำานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

พทธศกราช ๒๕๕๙

ส�รบญ

สปปรสธรรม ๙

บทท๑ ใหเปนคนรจกเหต ๑๓

คำ�ถ�มบทท๑ ๑๖

บทท๒ ใหเปนคนรจกผล ๑๗

คำ�ถ�มบทท๒ ๒๒

บทท๓ ใหเปนคนรจกตน ๒๓

คำ�ถ�มบทท๓ ๒๘

บทท๔ ใหเปนคนรจกประม�ณ ๒๙

คำ�ถ�มบทท๔ ๓๔

บทท๕ ใหเปนคนรจกเวล� ๓๕

คำ�ถ�มบทท๕ ๔๒

บทท๖ ใหเปนผรจกชมนมชน ๔๓

คำ�ถ�มบทท๖ ๔๘

บทท๗ ใหรจกเลอกคน ๔๙

คำ�ถ�มบทท๗ ๕๔

สรป ๕๕

9

สปปรสธรรม

เดกชายชศกด ชาญวทย เปนเดกฉลาด ชอบการเรยนอยาง

หาตวจบยาก ทกวน เมอตนนอนเชาแลว เปนตองรบทำาหนาท

ของตน คอสฟน๑ ลางหนา อาบนำา และทำาธระอน ๆ ทเปนกจ

ประจำาตวจนเรยบรอยแลว กเตรยมจดเครองเลาเรยน คอยเวลาทจะ

ไปโรงเรยนเสมอมไดขาด เมอไปโรงเรยนกตงใจเรยนจรง ๆ ทงเปน

เดกเชอฟงผใหญสงสอน ถงเวลาพกและเวลาเลน กหยดพกและ ๑ แปรงฟน

เดก ๆ ตองขยนไปโรงเรยนกนนะครบ

10

เกงมากหลานรก

เทอมนผมสอบไดเกรด ๔ หมดทกวชาครบ

เลนกบเพอนนกเรยนอยางสภาพเรยบรอย เวลาเลกเรยนกลบบาน

ถาครใหการบานมา เธอกทำาทกครงไมเคยขาด เมอไมเขาใจ เธอก

ถามคณลงของเธอเสยกอน ไมทำาอยางขอไปท ใหพอเสรจหนาท

อยางเดยวเหมอนเดกบางคนเดกชายชศกด เปนเดกมภมลำาเนา คอบานเดมอยตางจงหวด

พอแมไดนำามาฝากใหอยกบ นายชต ชาญวทย ผเปนลงในกรงเทพฯ การทเธอทำาตวของเธออยางน เปนเหตใหคณลงของเธอรกใคร เหมอนลกของทานทเดยว ฉะนนบางวน เมอนายชตวาง กมกจะ เรยกเดกชายชศกดไปถามถงเรองการเรยน บางครงกสอนความร อน ๆ ใหเสมอมา

11

คณลงครบผมฟงพระเทศนไมเขาใจเลย

งนลงจะอธบายใหฟง

วนหนง เปนวนโรงเรยนหยดเขาพรรษา คณลงของเดกชาย ชศกดไดไปทำาบญทวดและฟงเทศน เดกชายชศกดกไดไปกบคณลง ของเธอดวย เมอทำาบญฟงเทศนแลวกลบบาน ในตอนคำา เดกชาย

ชศกดไดเขาไปหาคณลงของเธอแลวพดวา

คณลง ขอรบ๒ เมอกลางวนทไปทำาบญ พระทานเทศน ผมฟง

ไมเขาใจเลย ไดยนแตทานพดถง สตบรษ สตบรษบอย ๆ สตบรษ

คอใครกน ขอรบ ผมอยากทราบ

นายชต ดแลว หลานไมเขาใจแลวถามลง เพราะลงคดจะ

ถามหลานอยเหมอนกน เหนหลานนงฟงพระเทศนจนจบ หลาน

ไมเขาใจ ลงจะชแจงใหฟง

๒ ครบ

12

พระทานเทศนวนน ทานเทศนเรอง สปปรสธรรม ธรรมของ

สตบรษ ๗ อยาง ลงพดอยางน หลานคงยงไมเขาใจ ลงจะพดให

ฟงงาย ๆ วา พระทานเทศนเรอง วธทำาตวเราใหเปนคนด ๗ อยาง

ใครทำาตามวธ ๗ อยางนนได คน ๆ นนจะไดเปนคนด คนด พระทาน

เรยกชอวา “สตบรษ”

หลานไดรแลววา “สตบรษ” คอใคร ทนลงจะอธบายวธ

ทำาตวเราใหเปนคนด ๗ อยาง ทพระทานสอนใหหลานฟงตอไป

แตลงจะไมพดคราวเดยวทง ๗ ขอ จะพดใหหลานฟงวนละขอ

หลานตงใจฟงใหดจะไดทำาตวของหลานใหเปนคนดอยางทพระ

ทานสอน แตลงจะบอกเสยกอนวา คนดนนใคร ๆ กอยากเปน แต

ทง ๆ ทอยากเปน บางคนกเปนไมได เพราะอะไร เพราะทำาไมถก

วธ เหมอนหลานทำาเลข หลานอยากทำาใหถก แตไมรจกวธทำา กทำา

ไมได จะเปนคนดกเหมอนทำาเลข ตองทำาใหถกวธ ทำาไมถกวธกเปน

คนดไมได เพราะอยางน พระทานจงสอนวธทำาตวใหเปนคนด ใหคน

ทไปทำาบญเขาพรรษาฟง

13

บทท๑

อยากกนขนมกตองมเงนซอ

ใหเปนคนรจกเหต

ขอ ๑ พระทานสอนวา ใหเปนคนรจกเหต เหตคออะไร

หลานคงยงไมเขาใจ เหตนนลงจะเปรยบใหฟงเสยกอน เหต เปรยบ

เหมอนสตางค หลานอยากกนขนม หลานเอาสตางคไปซอ หลานก

ไดขนมกนตามตองการ ขนมเปนผลทมาจากสตางค สตางคเทากบ

เหต ลงเปรยบอยางน หลานพอจะเขาใจไดแลว ทนลงจะอธบาย

คำาวาเหตทไมตองเปรยบใหฟงตอไป

14

เหต คำาน หมายเอา สงททำาใหเกดผล เหตกบผลเปนสง คกน วนนลงพดฉะเพาะ๓คำาวา เหต หลานจงจำาฉะเพาะความหมาย ของคำาวา เหต อยางเดยวกอน คำาวาผลไวทหลง ลงจะพดใหฟงอก

เหต นน แบงเปน ๒ อยาง คอ๑. เหตทด๒. เหตทชวทำาไม เหตจงม ๒ อยาง เพราะเหตทดมผลเปนความด

เหตทชวมผลเปนความชว ความดทำาใหคนเปนคนด ความชวทำาให คนเปนคนชว หลานอยากเปนคนด กตองทำาแตเหตทด ไมทำาเหต ทชว เชนเดยวกบหลานอยากมชอวา เปนนกเรยนทด หลานกตอง ตงใจเรยน ไมเกยจคราน ถาหลานทำาไดอยางนน กไดชอวา เปน คนขยน เปนนกเรยนทด เพราะไดทำาเหตทด

แตถาหลานไมตงใจเรยน หลานกจะไดชอวา เปนคนเกยจคราน

เพราะทำาเหตทชว คอไมตงใจเรยน

๓ เฉพาะ

นกเรยนทดตองมความขยนเรยน

15

พระทานสอนวา ใหรจกเหต กเทากบบอกวา ใหเรยนรวา

เหตอยางไหนเปนอยางไร คอ เหตอยางไหนด อยางไหนไมด หลาน

จะรไดวา เหตอยางไหนดหรอชว หลานตองรทผลของมน คอ

เหตทจะใหผลเปนความสข

ไมทำาใหเดอดเนอรอนใจ

เมอเราทำาลงไปแลว

เหตอยางนน นบเปนเหตด

เหตอยางไหนทำาแลว

จะใหผลเปนความทกข

เดอดรอน เสยหาย

เหตอยางนน เปนเหตชว

กอนทเราจะทำาอะไรลงไป เราตองนกเสยกอนวา ถาเราทำา

ลงไปแลว จะมผลเปนสขหรอทกข การทำาของเราจะไมผดเลย ถาเรา

รจกเหต ดงทพระทานสอนอยางทลงพดใหฟงน เรากจะเปนคนด

เพราะกอนทำาเรารตวกอนแลววาจะดหรอไมด

วธทใหรจกเหต จงเปนวธททำาคนใหเปนคนดขอแรก ทลง

ฟงพระทานเทศนสอนในวนนน แตพระทานไมไดพดอยางลง ทาน

ใชคำาพดเรยกชอวธท ๑ น ตามภาษาบาลของทานวา ธมมญญตา

แปลวา ความเปนผรจกเหต คำาวา ธมมญญตานหลานจงหดจำาไว

เวลาหลานฟงพระเทศนจะไดเขาใจ ไมตองถามลงอก

ทำาไมบานเราถงรมรน ?

16

คำ� ถ�ม ประ จำ� บท

๑.

เหต คออะไร ?

๒.

มกอยาง คออะไรบาง ?

๔.

รจกเหต ทำาใหเปนคนดไดอยางไร ?

๓.

รอยางไร เรยกวา รจกเหต ?

๕.

การรจกเหต เรยกตามคำาพระ

วาอยางไร ?

17

บทท ๒ ใหเปนคน

รจกผล

วนนลงจะมาอธบายคำาวาผลใหฟงนะ

วนกอน ลงพดถงคำาวาผลแลว หลานคงยงจำาได คอลงพดวา

เหต คอสงทจะทำาใหเกดผล แตลงยงไมไดอธบาย คำาวา ผล ใหฟง

ผลนนเปนสงทมขนเพราะเหตเปนผกอ เชนทลงพดแลววา หลานเอา

สตางคไปซอขนมกน หลานไดกนขนมเพราะสตางคเปนเหต เหตม

ครบคณลง

18

ด ชว

ทงดและชว ตามทลงอธบายใหฟงแลว ผลเปนสงทมาจากเหต

เมอเหตด ผลกด เมอเหตชว ผลกชว คำาวา ผลน หลานตองจำา

ใหไดวา มาจากเหต ผลจงแบงเปน ๒ อยางเหมอนกบเหต คอ

๑. ผลทด

๒. ผลทชว

ผลทด

เปนความสข

ความไมเดอดเนอรอนใจ

ผลทชว

เปนความทกข

เดอดรอนและเสยหาย

ผลทงสองน เปนสงทคนเราจะตองไดรบเสมอ เมอทำาเหต

ทตรงกน คอ ทำาเหตด กไดรบผลด ทำาเหตชว กไดรบผลทชว

อยางทพดกนวา ปลกพชอยางไหน กไดรบผลของพชนน

การทำาดทำาชว เหมอนปลกตนไม เราปลกตนอะไร ตนไม

มนกใหผลตามชะนด๔ของมน เราเหนทเรยน เรากรวามาจาก

ตนทเรยน เราเหนมะละกอ เรากรวามาจากตนมะละกอ ความด

ความชวกเหมอนกน

๔ ชนด

19

ปลกพรกไว

ตำานำาพรกดกวา

อย..! ปวดทองจงเลย

หลานคงสงสยวา การรจกเหต กเหมอนรจกผล เพราะเหตด

ผลตองด เหตชวผลตองชว ลงควรพดคราวเดยวกน ทลงแยกกนพด

เพราะบางคราว เราไดพบผลกอนเหตกมเหมอนกน เชน

อย ๆ เรากเกดปวดทองขนมาอยางน

เทากบเราพบผลกอนเหต

คอเรารเมอเกดปวดทองแลว

ความจรง ทเราปวดทองนน

เราตองกนอะไรทไมสะอาดเขาไป

เราไมอยากปวดทอง

เรากตองไมกนของเชนนน

20

เอ..! กนอะไรดนะทจะไมปวดทอง

แตจะทำาอยางไร เมอเราไมรกอนเชนนน อยางน เราตอง

ระวงตว กอนกนเราตองดใหรแนวา อาหารอยางไหนทำาใหปวดทองได

การปวดทองเปนผลมาจากกน ถาเรารอยางนเรากจะไดเพมการ

ระวงตวใหมากขน

การรผล เปนการชวยใหเราแกไขตวเรา เมอผดพลาดไปแลว

ครงหนง ไมใหผดเปนครงทสองอก ในสวนด เมอเราไดพบผลแลว

เรารวา ผลนนมาจากเหตอยางไหน เรากจะไดทำาเหตอยางนน ให

มากขน ซงจะเปนการชวยใหเรารกษาความดไวไมใหลดลง

21

พระทานเทศนสอนวา ใหรจกผล กคอทานชทางใหเราเรยนร

ผลทเราไดรบนน วามาจากอะไร คอมาจากเหตอยางไหน ซงจะชวย

ใหเราหลบหลกพนจากความชว พลาดลงไปกจะแกตวได เมอเรา

รวาไปมาอยางไร ในสวนความดกจะไดทำาใหมาก ๆ ขน

วธใหรจกผล เปนวธทำาใหเปนคนดขอท ๒ พระทานเรยก

ชอวธทสองนวา อตถญญตา ตามคำาภาษาบาลของทาน หลานจง

จำาไวอกคำาหนง แปลวา ความเปนผรจกผล

22

คำ� ถ�ม ประ จำ� บท

๑.

ผล คออะไร ?

๒.

มกอยาง คออะไรบาง ?

๔.

รจกผลทำาใหเปนคนดไดอยางไร ?

๓.

รอยางไร เรยกวารจกผล ?

๕.

การรจกผล เรยกตามบาลวาอยางไร ?

23

บทท ๓ ใหเปนคน

รจกตน

ตนคออะไร หลานรไหม ?

คอรางกายของเราครบ

วนน ลงจะพดถงวธใหรจกตนใหหลานฟงตอไป หลานรไหม

วา ตน คออะไร หลานคงไมเขาใจคำาน ลงจะพดเสยใหมวา ตวเรา

อยางน หลานรจก เพราะทกคนตองรจกตวของตว ถาลงจะถาม

หลานวา ตวเราคออะไร หลานตองตอบวา ตวเรากคอรางกายของ

เรา คำาตอบของหลานไมผด แตยงไมตรงกบความหมายทงหมด

ตวเราหมายเอารางกายดวย แตตองรวมถงความรสกตาง ๆ เขาดวย

24

พดอยางนฟงยาก เขาใจยาก ลงจะเปรยบใหฟง ลงจะเปรยบตวเรา

เหมอนคำาวา กนขาว เรากนขาว ไมไดกนขาวอยางเดยว เราตอง

มกบอกหลายอยาง กนรวมกบขาว แตเราเรยกวากนขาวคำาเดยว

ตวเรากเหมอนกน ตองรวมทงความรสกนกคดตาง ๆ เขาดวยจง

จะเปนตวเราทครบชด เหมอนกนขาว

หลานคงเขาใจคำาวาตนแลว ลงจะพดตอไปถงเรองการรจก

ตวเรา หรอทพดวารจกตน หลานคงอยากถามลงวา การรจกตวนน

รจกกนทกคน ทำาไมจะตองสอนกนอก จรง ทกคนรจกตวของตว

แตคนเรารจกตวกนไมถก คอรแตเพยงวา นตวเรา นนตวเขา และ

ทกคนกรกตวของตวเสมอ ไมอยากใหใครมาทำารายทบตเรา ไมอยาก

ใหตวเราเจบไข คนโดยมากรจกตวของตวอยางน

แตพระทานสอนใหรจกตวของเราดกวาน คอสอนใหรวา

กนขา

ว มค

วามห

มายร

วมถงก

บขาวดวย ฉนใด ตน (ตวเรา) กมความหมายรวมทงกาย-ใจ ฉนนน

25

เดกด คอเดกรหนาทของตนครบ

ตวเราเปนอะไร ลงพดอยางนหลานคงไมเขาใจอก ลงจะอธบายใหฟง

พระทานสอนใหเราดตวของเรา ใหรอยางน คอถาเราเปนเดกกให

รตววา เราเปนเดก เปนผใหญ กใหรตววาเปนผใหญ ตวเรามความด

ความชวอยางไร กตองดใหร คอ เรามความประพฤตเปนอยางไร

เราทำาตวของเราสมกบทเปนเดก เปนผใหญหรอไม ตวเรามฐานะ

คอ ยาก ม ด จน แคไหน มความรหรอไมม การรจกตวของเรา

อยางนเปนวธทด เพราะทำาใหเรารสกตว และทำาตวใหสมกบตวเรา

สมกบหนาทของเรา เชน หลานเปนเดก เมอรตววาเปนเดก หลาน

กตองรวา หนาทของเดก ๆ อยางหลานมอะไรบาง ลงจะชหนาท

ของหลานใหฟง

หลานเปนเดก

มหนาทตองตงใจเลาเรยน

ตองเปนคนวานอนสอนงาย

เชอฟงคร ผหลกผใหญ

ตองเคารพยำาเกรงคร

และผใหญ เชน พอ แม

พ ปา นา อา และลง

เมอหลานรหนาทแลว

หลานกตองทำาตว

ใหสมกบหนาท

26

เกงมากหลานของลง

ปนผมสอบไดท ๑ ครบคณลง

ผใหญอยางลง กมหนาทเหมอนกน เชน ลงตองรกหลาน

ลงกรก ลงตองเลยงดหลาน เพราะหลานเปนเดกและเปนหลาน

ของลง

ตามทลงชแจงน หลานคงเขาใจไดวา ทำาไมการรจกตวของเรา

จงเปนวธทด และการรจกตวของเราอยางทพระทานสอนน มคณ

แกเราอยางไร ลงจะชคณใหเหน คนททำาหนาทของตวสมตวนน

ถาเปนเดกกนารก นาเอนด ใครเหนใครชอบ อยางหลานของลง

มหนาทตองเลาเรยน หลานตงใจเรยนด ครกรกหลาน ลงกรกหลาน

เมอครรก ครกเตมใจสอนใหหลานมความรมาก ๆ ลงรก

ลงกชวยหลานใหเรยนไดตามสบาย หลานตองการอะไร ลงกเตมใจ

ซอให อยากไดสมด ดนสอ เครองเลาเรยนอน ๆ ลงไมเสยดายสตางค

27

อตตญญตาแปลวา ความเปนผรจกตน

ซอให แตถาหลานไมตงใจเรยน ลงกไมอยากซอให เพราะใหกไมม

ประโยชนอะไร อยางนหลานเหนหรอยงวา การรจกตวของเรา มคณ

อยางไร คนดตองรจกตวของตว พระทานจงเทศนสอนใหคนเรารจก

ตวของเรา

วธใหรจกตวน เรยกชอตามคำาบาลทหลานควรจำาไวอก

ขอหนงวา อตตญญตา แปลวา ความเปนผรจกตน

28

คำ� ถ�ม ประ จำ� บท

๑.

อะไรเรยกวาตน ?

๒.

การรจกตนตองรอยางไร ?

๔.

การรจกตน ทำาใหเปนคนดไดอยางไร ?

๓.

ตวเรามหนาทอยางไรบาง ?

๕.

การรจกตน พระทานเรยก

อยางไร ?

29

บทท ๔

ใหเปนคนรจกประม�ณ

วนนลงจะมาพดเรองการสอนใหเปนคนรจกประมาณ

ลงไดพดถงวธทำาตวใหเปนคนดใหหลานฟงมา ๓ ขอแลว

วนนลงจะพดถงขอท ๔ ใหฟงตอไป

วธท ๔ สอนใหเปนคนรจกประมาณ คำาวา ประมาณ

หลานเคยอานหนงสอพมพและหนงสออน ๆ คงเคยพบมาบางแลว

เชน คำาวา เมอเวลาประมาณ ๑๑ นาฬกา หรอมคนประมาณ

๑๐ คน ซงหมายถงเวลาหรอคนทไมรแน เปนแตคาดคะเนเอาวา

ไมมากหรอนอยกวาทกำาหนดนนมากนก คำาวาประมาณทลงจะ

30

อมจงเลยลกไมไหวแลว

พดกบหลานน กมความหมายคลาย ๆ กน แตเปนกำาหนดทแน

พอเหมาะพอด ไมมากไมนอยนนเอง

ลงตองพดกบหลานดวยตวอยาง จะไดเขาใจงาย

เชนการกนขาว

ทเราเรยกวา

กนขาวอมนน

เราตองกนแตพอรสกอม

ไมใชกนจนแนนทอง

เดนไมไหว

การกนแตพอสบาย

ไมมากไมนอย

เรยกวากนอยาง

รจกประมาณ

นพดถงการกน ถาพดถงการทำางาน เราเปนเดก เราตกนำา ใชปบ ๒ ใบหาบอยางทผใหญหาบ เปนการเกนกำาลงเดก เรยกวา ไมรจกประมาณ ตองใชกะปอง๕ทเลกกวา คอเมอหาบไปกเดนไป ไดอยางสบาย ไมฝนกำาลงตว อยางนเรยกวา รจกประมาณ ตาม ตวอยางทลงพดใหฟงน ถาจะจำาใหงาย กตองหมายความวา พอด

ไมมากไมนอย

๕ กระปอง

31

หวขาวๆเมอไหรขาวจะมา

จะทนไมไหวแลวนะ

หลานตองตงใจฟงใหด คำาวา ประมาณ คอ พอด นน ตอง

เปนการพอดทไมใชแกลงทำา ตองเปนการพอดจรง ๆ การพอดน

ไมวาจะทำาอะไร เราตองทำาใหพอดเสมอ จะกนจะอยจะนงจะนอน

จะเลาเรยนเขยนอาน ตองรจกพอดจงจะมคณ นอยไปกไมด มากไป

กไมด ใหโทษแกตวเรา

กนมากเกนไปทำาใหทองเสย กนนอยเกนไปกออนเพลย

เลนมากเกนไปเสยกำาลง เสยการเรยน นอนมากเกนไปกทำาใหขเกยจ

นอนนอยเกนไปกทำาใหงวง ใจคอหงดหงดไมสบาย ทำาอะไรตอง

รจกพอด

หลานเหนแลววา คำาวา ประมาณ คอ ความพอดนน มคณ

อยางไร ลงจะพดตอไปตามทพระทานสอนวา ใหเปนคนรจกประมาณ

นน ใหรจกประมาณอะไร ทกอยางพระทานสอนใหรจกประมาณ

ทงนน สำาหรบเดก ๆ อยางหลาน ตองรจกประมาณในการเรยน

ในการเลน ในการกน ในการนง ในการนอน เพราะถาไมรจกประมาณ

คอทำามากหรอนอยเกนไปกใหโทษ ฉะเพาะการเรยน การเลน

32

สารพดคาใชจายเลย พคาบานยงไมไดจายนะ

ทเดก ๆ อยางหลานตองทำานน ถาไมรจกประมาณแลวเปนสงไมด

เชนเรยนมากจนเกนไป ไมเลนเสยเลย กทำาใหเบอเรยนไดงาย เมอ

เบอกเกดขเกยจตามมา ถาเรยนนอยกทำาใหเสยเวลาเรยนมาก

ไมทนเพอน เลนมากนอกจากเสยการเรยนแลว ยงทำาใหเสยกำาลง

การออกกำาลงตองทำาแตพอดจงมคณ ทำาใหรางกายแขงแรง

การรจกประมาณ สำาหรบผใหญนน กตองรและทำาเหมอนกน

หลานตองเปนผใหญควรรไว ผใหญมหนาทตองหาเงนมาเลยงตว

และคนอน ๆ ในบาน มหนาทตองใชจายเงนทหามาได จำาเปนตอง

รจกประมาณ ถาไมรจกประมาณ คอหาไดนอยกไมพอเลยงกน

หรอหาไดมากแตไมรจกจาย จายมากจนเกนไปกเดอดรอน เพราะ

ถาหาไดเทาไร กนกนจนหมด ถงคราวมธระจำาเปนอยางอน เชน

เจบไข กไมมเงนจะรกษา

เปนผใหญ

ตองรจกประมาณ

ยงกวาเดก ๆ

เพราะเวลาเดอดรอน

ไมเดอดรอนคนเดยว

ทำาใหคนในบาน

เดอดรอนกนหมด

นลงพดแตทจำาเปนตองร

33

รอนอยกลางแดดแผดเผายงไมเตมนำาใหเราอก เฉาดกวา

การรจกประมาณนน ทก ๆ อยางตองรจกประมาณ คอ

ตองพอดกน

เราปลกตนไม

เราตองรดนำาพรวนดน

แตถารดนำาและพรวนดน

โดยไมรจกประมาณ

รดมากไป

ตนไมสำาลกนำาตาย

นอยเกนไปกเฉา

ถงไมตายกไดผลไมด

พอแมของหลานทำานา ถาไมรจกประมาณในเรองนำา ปลอย

ใหนำาทวมตนขาวในนา กไมไดขาวกน ถาไมดแลปลอยใหนำานอย

ไมพอเลยงตนขาว ๆ กเหยวแหง อะไร ๆ ตองมความพอดชวยจง

จะไดผลงาม

พระทานสอนใหเราเปนคนรจกประมาณกเพราะการรจก

ประมาณเปนความดตามทลงชแจงใหฟงแลวน หลานจงจำาใหด

ทำาอะไรจงรจกประมาณตามคำาพระทานสอน วธท ๔ น พระทาน

เรยกชอตามภาษาบาลวา มตตญญตา แปลวา ความเปนผรจก

ประมาณ หลานควรจำาไวอกคำาหนง

34

คำ� ถ�ม ประ จำ� บท

๑.

ประมาณหมายเอาอะไร ?

๒.

รจกประมาณมคณอยางไร ?

๔.

การรจกประมาณ ทำาใหเปนคนดไดอยางไร ?

๓.

ไมรจกประมาณมโทษอยางไร ?

๕.

พระทานเรยกชอการรจกประมาณ

วาอยางไร ?

35

เรามารจกเวลากนดกวา

บทท ๕ ใหเปนคน

รจกเวล�

วนนลงจะพดเรองเวลา ซงเปนเรองของคำาสอนตามทพระ

ทานเทศนในวนกอนใหหลานฟงตอไป

เวลานน หลานดนาฬกาเปน และครเคยสอนหลานมาแลว

ลงจะพดอยางทครเคยสอนมาอก

หลานเคยรมาแลววา เวลานน เรานบกนเปนนาฑ๖ เปน

ชวโมง เปนวน เปนอาทตย เปนเดอน เปนป ๖๐ นาฑ เปน ๑ ชวโมง ๖ นาท

36

กลบมากอนเจาเวลา

๒๔ ชวโมง เปน ๑ วน กลางวน ๑๒ ชวโมง กลางคน ๑๒ ชวโมง

๗ วน เปน ๑ อาทตย หรอ สปดาห ๔ สปดาห หรอ ๔ อาทตย

เปน ๑ เดอน ๑๒ เดอน เปน ๑ ปหลานคงไมรสกแปลกอะไรทลงพดถงเรองเวลาอยางน

แตถาลงจะถามหลานสกคำาวาเวลามนเดนอยางไร หลานตองตอบวา มนเดนไปขางหนาเสมอ อยางทเหนนาฬกาเดน จรงอยางนน เพราะ เวลามนเดนไปขางหนา ไมเดนกลบหลง เวลาจงเปนของสำาคญมาก เพราะเมอผานพนไปแลว จะเรยกรองใหกลบคนอยางทเราหมน เขมนาฬกากลบไมได เวลาไมใชนาฬกา นาฬกาเปนแตเครองบอก เวลา เราหมนเขมนาฬกากลบได แตเวลาจรง ๆ เราทำาไมได

เชนพนเชาวนนแลว เราจะทำาใหเปนเวลาเชาวนนอกไมได จะมเชาเหมอนกนกตองเปนวนใหม คอวนรงขน ไมใชวนเกา

37

เวลาตามทลงพดมาน เปนเวลาทเรานบดวยนาฬกา ยงมเวลา

อกอยางหนง พระทานนบตามความแกออนของอาย การนบเวลา

อยางพระทานนบเปนวย คอ

มอายเปนเดก

เหมอนหลาน

เรยกวา วยตน

พอมอายพน

๒๐ ปไปแลว

จนอายเทาลง

เรยกวา วยกลาง

พอมอายมากขนอกท

เรยกวา คนแก คนเฒา

พระทานเรยกวา วยสดทาย

การนบเวลา จะนบอยางไหนกตาม ความสำาคญอยทตองการ

ใหคนรจกหนาทของตน ทตองทำาตามเวลา เชนหลานเปนเดกอย

ในวยตน เปนวยทมหนาทตองศกษาเลาเรยน ลงอยในวยกลาง

มหนาทตองทำางานหาทรพย หาเงนทองไวเลยงตว และคนทลง

ตองเลยง ทงหลานและลง ตองมหนาททำาตามวย จะทำาหนาทให

ผดเวลาไมได เชนเวลานหลานตองเลาเรยน แตหลานไมเรยน จะรอ

ไวเรยนเมอโตเทาลงแลวไมได เวลาวยแรกของหลานกเสยไปเปลา

พอโตเทาลงแลว หลานกตองมหนาททำางานหาเงนทองอยางลง

ปฐมวยวยเดก

ปจฉมวยวยสดทาย

มชฌมวยวยกลาง

38

นมนกโมงแลวทำาไมเพงมา

ขอโทษครบ

หลานกหมดหนาทเรยนเสยแลว ตกลงเรยนไมได ขนเรยนเมอโต

ตองไมสำาเรจ ลงกเหมอนกน ถาไมทำางานเวลาน รอไวตอแกเฒา

แลวกทำาไมไหว

หลานเหนแลวซวา เวลาเปนสงสำาคญสำาหรบตวเราอยางไร

บาง เรองเวลานหลานตองนกไวเสมอวา

เราตองเปนคน

ตรงตอเวลา

ไมวาจะทำาอะไร

อยาทำาใหผดเวลา

ไดเปนอนขาด

การทำาผดเวลา

มแตโทษแกตวเรา

ไมมคณอะไร

สกอยางเดยว

ตวอยางงาย ๆ เชน หลานไปโรงเรยนสาย ผดเวลาเปนการ ผดวนยของนกเรยน ตองถกครตำาหนหรอลงโทษตามระเบยบของ โรงเรยน แตทสำาคญคอ ตองขาดเรยนวชาทครสอนในขณะทเรา ยงไมไดไป เปนการทำาใหเราเรยนไมทนเพอน ลงเคยพดเรองทำานา มาครงหนงแลว การทำานาทพอแมของหลานทำานน เวลาเปนของ

สำาคญมาก เราจะมขาวกนหรอไมมเพราะเวลานเอง

39

เวลาเปนสงสำาคญนะครบ

ถาชาวนาทำานาผดเวลา

คอทำาในฤดแลง

การทำานากไมไดผล

ชาวนาตองทำานา

เมอยางเขาฤดฝน

จงจะไดขาว

เพราะตนขาวตองการ

นำาหลอเลยงลำาตน

จงจะออกรวง

ใหชาวนาเกบเกยวได

เวลา

ทกคนตองถอ

เปนสงสำาคญ

เวลาไหนเหมาะกบงานอะไร

เราตองทำางานอยางนน

ในเวลานน

ทกคนตองตรงตอเวลา

คนทไมตรงตอเวลา

เปนคนทไมมความจรง

ไมมใครเขาชอบ

หลานกคงไมชอบ

40

เมอไหรจะมานะ

สมมต๗วา

มเพอนของหลานคนหนง

เขาไมเคยมากรงเทพฯ เลย

เขามจดหมายนดใหหลาน

ไปรบทสถานรถไฟ

ในวนนนวนน

แตแลวเขาไมมา

ตามกำาหนดทนดไว

หลานไปรอเสยเวลาเปลา

หลานคงรสกไมพอใจ

ครนวนหลง เพอนของหลานมาจรง ๆ แตหลานไมไดไปรบ เพราะคดวา เขาคงจะไมมาแลว เพอนคนนนจะเปนอยางไร เขาตองลำาบากมากในการทจะเทยวสบหาหลาน หรอบานของเรา เพราะคนมาก ๆ อยางในกรงเทพฯ หากนยาก พลาดพลงลงไปอาจถก คนพาลหลอกลวงเอากได

หลานเหนแลววา โทษของการไมตรงตอเวลานนมไมนอย เพราะอยางน ลงจงสเสยเวลาพดเรองเวลาใหหลานฟงมากกวา วนกอน ๆ พระทานสอนใหคนรจกเวลา เพราะเวลาเปนสงสำาคญ ทำาใหคนเปนคนด และไมดได เราอยากเปนคนดตองเปนคนตรง ตอเวลา เวลาไหนสมควรทำาอยางไหน อยาปลอยใหเวลาผานไป

โดยไมไดทำาหนาทของเราเปนอนขาด๗ สมมต

41

วธทใหเปนคนรจกเวลาน เปนวธทจะทำาคนใหเปนคนด

อกขอหนง ตามทพระทานเทศนในวนเขาพรรษา ขอนหลานตอง

ตงใจจำาคำาเรยกชอตามภาษาบาลไวดวย พระทานเรยกวา กาลญ-

ญตา แปลวา ความเปนผรจกเวลา เปนวธท ๕

42

คำ� ถ�ม ประ จำ� บท

๑.

เวลา คออะไร ?

๒.

มกอยาง นบอยางไรบาง ?

๓.

เวลาเปนของสำาคญอยางไร ?

๕.

ตรงตอเวลา มคณอยางไร ?

๔.

ทำาอยางไร เรยกวา รจกเวลา ?

๖.

พระทานเรยก การรจกเวลาวาอยางไร ?

43

บทท ๖

ใหเปนผรจกชมนมชน

ลงพดเรองอน ๆ มาหลายวนแลว วนน ลงจะพดเรองคนให

ฟงบาง เพราะเราตองอยในหมคนมาก ๆ เราตองรเรองคน หลานคง

เหนใครตอใครมาหาลงเสมอ และลงกเคยไปหาใครตอใครหลายคน

เหมอนกน ทำาไมจงเปนอยางน ลงมอะไรตออะไร ทเรยกวา สมบต

ของลงอยในบาน ลำาพงลงอยคนเดยว ลงจะมของเหลานไมได

เพราะลงทำาเองไมเปน ลงตองซอเขามา ถงวาลงทำาเปนกตองทำา

44

คนเราตองพงพากนนะ

ไมไดทงหมด เพราะลงไมมเวลาทำา ถงคนอน ๆ กเหมอนกนกบลง

ตางคนตางตองทำาตามหนาทตามความรของตน คนหนงทำาอยางหนง

อกคนหนงทำาอยางหนง แลวเรากแลกเปลยนของนน ๆ กน ดวย

การซอการขายเปนการพงพาอาศยกน

การพงพาอาศยกน

เปนสงจำาเปนของคนเรา

หลานตองพงพอ

พงแมตองพงลง

ลงกตองพงคนอน ๆ

คนอน ๆ กตองพงลง

ไมมใครเลยทไมตองพงกน

คนเราตองตดตอกนอยางน

เปนของธรรมดา

คนเราตองพงกนอยางน จงตองอยกนเปนพวกเปนหม หมเลก

กเรยกชอตามหมเลก หมใหญกเรยกชอตามหมใหญ เชนทเรา

เรยกกนวา บาน หมบาน ตำาบล อำาเภอ จงหวด และประเทศ และ

หลายประเทศรวมกนเปนโลก คนทงโลกตองเกยวของตดตอกน

เพราะเหตหลายอยาง เชนตองทำาการซอ การขายตอกนบาง การ

ชวยเหลอกนในคราวจำาเปนอน ๆ บาง

45

ระเบยบวนย

หมคณะทจะอยกนเปนสข เพราะม...

คนทก ๆ หม

ทอยกนมาก ๆ

เขามระเบยบ

คอวนยสำาหรบหม

ไมไดอยกนอยาง

ตวใครตวมน

เพราะหมทไมม

ระเบยบวนยนน

จะอยกนไมเปนสข

ทกหมเขาจงตองมระเบยบ

แตระเบยบวนยสำาหรบหม อาจแตกตางกนไปบางตาม

ความนยม ตามถน แตจะแตกตางกนอยางไรกตาม ทกหมตอง

มระเบยบวนยของเขาเสมอ

เราเปนคนหนงทตองเกยวของกบหมคนเหลานน ตามความ

จำาเปน ตามคราวตามโอกาส ไมวนใดกวนหนง ยงมธระมาก กยงตอง

เกยวของกนมากขน เปนหนาทของเราทจะตองเรยนใหรวา ผทเรา

จะตดตอนนเขามระเบยบและกฎเกณฑอะไรบาง เมอเราเขาไปใน

หมของเขา กจะไดทำาตวใหสนทสนมกบเขาได เมอเราเขาหมเขาได

สนท เขากจะยกยองนบถอเราในฐานเปนพวกเดยวกน หมดความ

รงเกยจ เราจะพงพาอะไรเขากยนด ชวยเหลออยางกนเอง แตถา

46

อาจารยอยามายงกบผมเลยนา

ทำาไมมาเรยนสาย

เราทำาตวผดไปจากหมของเขา นอกจากเขาไมตองการใหเราเปน

พวกแลว ยงทำาใหตวเราเองวางหนาไมถก อยางทเรยกกนวา เปน

เขาหมไมตด

เรอง กรยา วาจา ทาทาง เปนสงสำาคญ เพราะเปนสงทเหน

ไดงาย หมไหนเขานยมพดอยางไร ทำาอยางไร เราตองเรยนใหร

เขาถอกนนก

คนทพดจา

ไมออนหวาน

หยาบคาย

เขารงเกยจทสด

ถาเราเผลอตว

ไปพดเขาสกคำา

เขาจะตงรงเกยจเราทนท

หลานตองระวงและหดพดใหด ๆ ไว พดกบเพอนกตองพด

กนฉนเพอน ใหสภาพออนโยน พดกบผใหญกตองพดอยางเคารพ

ไมใชพดอยางเพอน หลานทำาตวใหไดอยางทลงแนะนแลว หลาน

จะเขาไหนกเขาได

คนดนนเปนคนทเขาไหนเขาได เพราะคนด เขารจกชมนมชน

กรยาทาทาง ทจะตองใชสำาหรบชมนมชนตาง ๆ เมอเขาไปในชมนมใด

47

อยากเปนคนดตองตงใจเรยนใหร

กมทาทางองอาจ ไมหวาดกลว ไมสะทกสะทาน ประหมา หรอ

เกอเขน เพราะรตววา เราทำาตวไดเหมอนเขา ตองไมผดพลาดให

เขาตเตยนได

การรจกชมนมชน พระทานเทศนสอนไววา ใหทกคนท

อยากเปนคนด ตงใจเรยนใหร ทานเรยกตามคำาบาลวา ปรสญญตา

แปลวา ความเปนผรจกชมนมชน เปนขอท ๖ หลานตองจำาไวใหด

48

คำ� ถ�ม ประ จำ� บท

๑.

ชมนมชน คออะไร ?

๒.

ทำาไมจงตองเกยวของกบคนอน ?

๔.

รจกชมนมชน มประโยชนอยางไร ?

๓.

การรจกชมนมชนนน ตองรอยางไร ?

๕.

การรจกชมนมชน พระทานเรยก

อยางไร ?

49

บทท ๗ ใหรจก

เลอกคน

วนนลงจะมาพดหวขอสดทายใหฟง

หลานไดฟงลงชแจงใหฟงมาแลว ๖ ขอ ยงเหลออกขอเดยว

เปนขอสดทายของวธททำาใหเปนคนด ขอสดทายทลงจะพดใหฟง

วนน ลงตองพดมากสกหนอย เพราะหลานยงเปนเดกอย คดอะไรเอง

ไมไดทงหมด ตองอาศยผใหญ เชน คร อาจารย ชวยแนะ ชวยบอก

ใหร

50

ไปเลนกนเถอะ ใกลสอบแลวอานหนงสอดกวา

หลานยงคงจำาเรองของคนในขอ ๖ ทลงพดมาแลววา คนเรา

ตองพงพาอาศยกน มากนอยตามเหตจำาเปนทเกดขน หลานอย

โรงเรยน หลานกมเพอนนกเรยนเปนจำานวนมาก ในพวกเพอน ๆ

ของหลานนน ถาหลานดใหดจะเหนวามอยหลายชะนด บางคน

เปนเพอนเรยน บางคนเปนเพอนเลน บางคนกเปนเพยงเพอนรวม

โรงเรยน คอไมสนทสนมกนนก และยงมอกหลายอยาง หลานตอง

คบเพอน ๆ เหลานนทกคน เพราะคนเรานนดกน ดกวาโกรธกน

แตเพอนบางคนชกเราใหเสยหาย เชน

เพอนทเกยจครานการเรยน

กมกชวนใหเรา

เถลไถลตอการเรยน

สวนเพอนทด

กชกชวนเรา

ใหตงใจเรยน

ถาเราคบเพอนผด คอคบเพอนเหลวไหล นานเขาเรากจะ

กลายเปนคนเหลวไหลไปตามเพอน หลานตองเลอกเพอนทจะคบ

ลงพดอยางน หลานคงคดวา ถาเพอนเปนอยางน เราเลกคบ

เพอนดเหมอนจะดกวา เพราะไมตองเลอกใหเสยเวลา ลงไมเหนดวย

ถาหลานจะคดอยางนน เพราะเปนการคดผด

51

อยามายงกบฉนนะ

ตามใจเธอกแลวกน เพอนเปนสงสำาคญ

คนเราตองคบเพอน

แตตองรจกคบ

คนทไมคบเพอน

เปนคนขาดสมาคม

ใชไมได

คนดตองมการสมาคม

จงจะเปนคนทนสมย

การสมาคมเปนสงสำาคญมาก เพราะทำาใหเรามความร

กวางขวาง การคบเพอนเราหลกไมได เราตองคบ แตเราตองเลอก

คนทควรคบหรอไมควรคบ

คนนนมทงดและชว คนดคนชว เราตองดทความประพฤต

ของเขา ถงเขาจะพยายามปกปดความชวของเขาตอหนาเราในทแรก ๆ

ทคบกน เรากจะตองไดพบความประพฤตทแทของเขาในวนตอไป

เราตองดใหร ลงจะบอกลกษณะคนดและคนชวใหหลานจำาเปน

ความรไว สำาหรบเลอกคบคนตอไป

คนทด ตองมความประพฤตด มกรยาด สภาพออนโยน

มใจด รจกมเมตตา กรณา แกคน และแกสตว

คนชว มความประพฤตไมด มกรยากะดาง๘ หยาบคาย

ไมสภาพออนโยน ไมรจกเมตตา กรณาใคร

๘ กระดาง

52

ทลงพดน เปนลกษณะทว ๆ ไป ลกษณะของเพอนทดนน หลานตองดใหร วาเขาเปนเพอนกบเราดวยอาการอยางไร ถาม ลกษณะอยางน คอ

๑. เปนคนปอกลอก คอยแตจะเอาเปรยบเรา๒. ดแตพด ชอบพดแตสงทไมมประโยชน๓. แสดงทาทประจบประแจง เราจะทำาอะไรเหนดดวย

หมดทกอยาง๔. ชกชวนเราในทางเสยหาย เชน ชวนเทยว ชวนกนเหลา

ชวนเลนการพะนน๙

เพอนทมลกษณะอยางน หลานตองพยายามตตวออกหาง อยาคบเปนเพอนทไววางใจ จะคบกตองคบเพยงเปนคนรจก พออยา ใหเปนการหมางใจกนเปนพอ

ถาคนใดมลกษณะตรงกนขามกบทลงชแจงมาแลว คอ๑. เปนเพอนมอปการะชวยเหลอเรา ปองกนภยใหเรา

ทก ๆ อยาง๒. รวมสขรวมทกขกบเรา เราจะเปนอยางไร เขาไมทงเรา

และถอวา เราเทากบตวเขา๓. จะแนะนำาชกชวนเราใหทำาอะไร กลวนแตสงทด

มประโยชน๔. รกใครเราจรง ๆ ใครจะพดถงเราในทางดหรอชว เขา

ตองเปนตวแทนเราเสมอ

๙ การพนน

53

เราจะเลอกคบใครดนะ

เพอนทมลกษณะอยางน หลานของลงจงคบเถด เพราะ เปนเพอนทดแท

การเลอกคนทควรคบ

และไมควรคบนน

เปนสงสำาคญ

เพราะจะทำาเรา

ใหเปนไดทงดและชว

คบเพอนด

เปนสรมงคลแกตว

คบเพอนชว

ความอปมงคล

กบงเกดแกเรา

พระทานสอนใหเรารจกเลอกคน เพราะเปนวธททำาคนให

เปนคนดอยางน หลานตองจำาไวใหด ยงหลานโตขนหลานจะตอง

ตดตอกบคนมากขน ถาไมระวงตวในเรองคบคนแลว หลานทำาด

มาแตตน จะพลาดมอกลายเปนคนชวได ขอนหลานควรจำาให

แมนยำา พระทานเรยกวา ปคคลปโรปรญญตา แปลวา ความเปน

ผรจกเลอกคนทควรคบ ซงเปนขอท ๗ ขอสดทาย

54

คำ� ถ�ม ประ จำ� บท

๑.

คนมกชะนด ?

๒.

คนด คนชว เรารไดดวยอะไร ?

๓.

คนชะนดไหนควรคบ ชะนดไหน

ไมควรคบ ?

๔.

ทำาไมเราจงตองคบเพอน ?

๖.

การรจกเลอกคบคน ดอยางไร ?

๕.

เพอนด และไมด ตางกนอยางไร ?

๗.

พระทานเรยกการรจกเลอกคบคน

วาอยางไร ?

55

สรป

หลานตองจำาเรองทลงสอนใหดนะ

หลานรกจะเปนคนด หลานตองนกถงเรองทลงชแจงมา

แตตนจนจบในวนนไวเสมอ หลานเขาใจคำาอธบายของลงดแลว

ลงใครจะใหหลานจำาหวขอของ เรอง สปปรสธรรมนแตยอ ๆ ตาม

คำาพระไว จะทำาใหหลานจำาไดนานไมลมเสยงาย ๆ คอ หลานจงจำา

ดงน

สปปรสธรรม ธรรมของสตบรษ คอ วธทำาใหตวเราเปน

คนด ๗ อยาง

56

ขอ ๑. ธมมญญตา ความเปนผรจกเหตดและชว

ขอ ๒. อตถญญตา ความเปนผรจกผลดและชว

ขอ ๓. อตตญญตา ความเปนผรจกตน

ขอ ๔. มตตญญตา ความเปนผรจกประมาณ คอความ

พอด

ขอ ๕. กาลญญตา ความเปนผรจกเวลา ไมใหเวลาผานไป

โดยไมไดทำาอะไรใหเปนประโยชนแกตวเรา

ขอ ๖. ปรสญญตา ความเปนผรจกชมนมชน และความ

ประพฤตทตองใชตอชมนมชน

ขอ ๗. ปคคลปโรปรญญตา ความเปนผรจกเลอกคนทควร

คบและไมควรคบ

หลานจำาอยางยอ ๆ อยางนไดแลว จะเปนเครองเตอนใจให

หลานตงหนาทำาตวใหเปนคนด หลานจะไดมชอวา เปนสตบรษ คอ

คนด สมกบทหลานของลงเปนคนไทย ชาตไทย ชาตทเคารพนบถอ

พระพทธศาสนาอนเปนศาสนาประจำาชาตของเรามาแตดงเดม

ภ�คผนวก

สปปรสธรรม ๗หนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดก

นายสง กรอไร แตง

ไดรบพระราชทานรางวล ชนท ๑

ในการประกวดประจำาพทธศกราช ๒๔๘๘

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหพมพพระราชทาน

เนองในงานพระราชพธวศาขบชา

พทธศกราช ๒๔๘๘

ก

(สำาเนา)

ท ๓๓๖/๒๔๘๘ สำานกงานราชเลขานการในพระองค

๑๐ เมษายน ๒๔๘๘

เรอง การประกวดแตงหนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดก

ราชเลขานการในพระองค ทล นายกราชบณฑตยสถาน

ลายพระหตถท ๑๕๑/๒๔๘๘ ลงวนท ๖ มนาคม ๒๔๘๘

วาการประกวดแตงหนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดก เพอรบ

พระราชทานรางวลและพมพพระราชทานในงานพระราชกศล

วศาขบชาประจำาพทธศกราช ๒๔๘๘ ราชบณฑตยสถานไดประกาศ

ใหแตงประกวดตามหวขอธรรมเรอง “สปปรสธรรม ๗” มผแตง

สงเขาประกวด ๖ ราย ราชบณฑตยสถานไดตงใหพระศรสมโพธ

สงฆมนตรชวยวาการองคการศกษาเปนกรรมการตรวจในทาง

หลกธรรม ซงเปนการตรวจชนตน พระศรสมโพธไดตรวจคดเลอก

ไดฉะบบทถกตองตามหลกธรรม ซงจดวาอยในชนดควรไดรบการ

พจารณาตอไป ๓ ฉะบบ คอฉะบบหมายเลขท ๑-๒ และ ๓

ราชบณฑตยสถานไดสงหนงสอทง ๓ ฉะบบใหสำานกศลปกรรม

ตรวจในเชงวรรณคดอกชนหนง สำานกศลปกรรมไดตรวจคดเลอก

แลวเสนอความเหนวาฉะบบทแตงดถงระดบควรไดรบพระราชทาน

รางวล มเพยงฉะบบเดยว คอฉะบบหมายเลขท ๑ ความเหนของ

สำานกศลปกรรมน ในทประชมใหญแหงราชบณฑตเหนพองดวย

จงใหเปดชอผแตง ปรากฏวา นายสง กรอไร เปรยญ เปนผแตง

ดงสำาเนาหนงสอหมายเลขท ๑ ซงไดเสนอไปนน

ฯ พณ ฯ ผสำาเรจราชการแทนพระองคในพระปรมาภไธย

สมเดจพระเจาอยหว ไดตรวจพจารณาแลว เหนชอบดวยในการท

จะใหหนงสอฉะบบหมายเลขท ๑ ไดรบพระราชทานรางวล

จงทลมาเพอทรงทราบ

(ลงนาม) เกลา ฯ เฉลยว ปทมรส

(นายเฉลยว ปทมรส)

ข

(สำาเนา)

ท ๑๕๑/๒๔๘๘ ราชบณฑตยสภา

๖ มนาคม ๒๔๘๘

เรอง การประกวดแตงหนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดก

เรยน ฯ พณ ฯ ผสำาเรจราชการแทนพระองค

ขาพเจาขอรายงานการประกวดแตงหนงสอสอนพระ-

พทธศาสนาแกเดกเพอรบพระราชทานรางวลและพมพพระราชทาน

ในงานพระราชพธวศาขบชา ประจำาพทธศกราช ๒๔๘๘ ดงตอไปน

การประกวดแตงหนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดก

ประจำาปน ราชบณฑตยสถานไดประกาศใหแตงประกวดตามหวขอ

ธรรมเรอง “สปปรสธรรม ๗” มผแตงสงเขาประกวด ๖ ราย เปน

พระภกษ ๓ ราย คฤหสถชาย ๓ ราย ราชบณฑตยสถานไดตงให

พระศรสมโพธ สงฆมนตรชวยวาการองคการศกษาเปนกรรมการ

ตรวจในทางหลกธรรม ซงเปนการตรวจชนตน พระศรสมโพธได

ตรวจคดเลอกไดฉะบบทถกตองตามหลกธรรม ซงจดวาอยในชนด

ควรไดรบการพจารณาตอไป ๓ ฉะบบ คอฉะบบหมายเลขท ๑-๒

และ ๓

ราชบณฑตยสถานไดสงหนงสอทง ๓ ฉะบบนนใหสำานก

ศลปกรรมตรวจในเชงวรรณคดอกชนหนง สำานกศลปกรรมไดตรวจ

คดเลอกหนงสอทง ๓ ฉะบบนนแลว เสนอความเหนวาฉะบบท

แตงดถงระดบ ควรไดรบพระราชทานรางวลมเพยงฉะบบเดยว คอ

ฉะบบหมายเลขท ๑ ความเหนของสำานกศลปกรรมนในทประชมใหญ

แหงราชบณฑตเหนพองดวย จงใหเปดชอผแตง ปรากฏวา นายสง

กรอไร เปรยญ เปนผแตง ขาพเจาขอเสนอสำาเนาหนงสอฉะบบ

หมายเลขท ๑ นน มาพรอมกบหนงสอน

ขอแสดงความนบถออยางยง

(ลงพระนาม) วรรณไวทยากร

(พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาวรรณไวทยากร)

นายกราชบณฑตยสถาน

นายสง กรอไร

สปปรสธรรม ๗

หนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดก

ISBN : 978-616-7975-07-8

แตงโดย

นายสง กรอไร

ไดรบพระราชทานรางวล ชนท ๑

ในการประกวดหนงสอสอนพระพทธศาสนาแกเดกประจำาป พ.ศ. ๒๔๘๘

พมพครงท ๑ พ.ศ. ๒๔๘๘

พมพครงท ๒ (ปรบปรง) พ.ศ. ๒๕๕๙ จำานวน ๓,๐๐๐ เลม

จดพมพโดย

สำานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

สวนจตรลดา พระราชวงดสต กรงเทพฯ ๑๐๓๐๓

โทรศพท ๐ ๒๒๘๒ ๖๕๑๑ โทรสาร ๐ ๒๒๘๑ ๓๙๒๓

ออกแบบปก/รปเลม/และภาพประกอบโดย

ไพยนต กาส เสาวณย เทยงตรง และ อนนต กตตกนกกล

พมพท

หจก. แอลซพ ฐตพรการพมพ

๑๐๕/๖๖-๖๗ ถนนประชาอทศ ซอย ๔๕ แขวงบางมด

เขตทงคร กรงเทพฯ ๑๐๑๔๐