creative thinking techniques, part 1

Brainstorming  Crea.ve  thinking  techniques  

Дејан  Аневски  

За кого е овој тренинг •  Секој оној кој сака да ги развие или подобри своите способности за креативно размислување

•  Секој оној кој сака да воспостави култура на креативно размислување во својата организација

•  Сите оие кои бараат континуирано подобрување на нивните бизнис процеси и можности за постигнување компетитивна предност

Што  да  очекувате  •  Да  научите  техники  и  методи  кои  ќе  ви  помогнат  да  ја  

зголемите  и  капитализирате  сопствената  креативност  

•  Учество  во  голем  број  вежби  кои  ќе  можете  да  ги  применувате  во  вашите  дневни  активности  и  да  ги  соделите  со  вашите  колеги  

•  Зголемено  знаење  околу  елементите  кои  се  потребни  за  еден  креативен  процес  

•  FW  за  менаџирање  на  цреативни  идеи,  иновации  и  цреативни  тимови  

Содржина  на  обуката  Што  (не)  е  креативност    Што  е  креативен  мисловен  процес  Фази  во  Креативниот  процес  Влијанието  на  креативноста  врз  (не)  успехот    Иновации  во  организација  Комуникација  и  менаџирање  на  знаењето  Креирање  култура  на  иновации    Создавање  и  Евалуација  на  “нови  идеи”  Учење  од  другите  –  учење  од  лидерите  Комерцијализација  на  “добрите  идеи”  Техники  на  креативно  размислување  

Агенда  почеток   Brainstorming   Техники  на  креативно  

размислување  

09:00   30   -­‐запознавање-­‐   -­‐повторување-­‐  

09:30   60   Предавање   Предавање  

10:30   30   -­‐пауза-­‐   -­‐пауза-­‐  

11:00   90   Предавање  2   Предавање  

12:30   45   -­‐пауза-­‐   -­‐пауза-­‐  

13:15   90   Предавање   Предавање  

14:45   15   -­‐пауза-­‐   -­‐пауза-­‐  

15:00   55   Предавање   Предавање  

15:55   10   -­‐пауза-­‐   -­‐пауза-­‐  

16:05   55   Предавање   Предавање  

Кој  сум  Јас  

Ентузијаст  Ре-­‐иноватор  Исполнет  

Кој  е  „Јас“  

Што  сум  јас  сега  Што  сакам  да  бидам  Како  се  чуствувам  сега  

Или  било  кој  збор  кој  најпрецизно  ве  опишува  

Насоки:  Не  размислувајте  премногу  

Што  правам  овде?  

Зошто  сум  тука?  Што  треба  да  постигнам?  Што  сакам  да  постигнам?  

Доврши  ги  речените  

 Креативност  е  _____________________  

Идеа  е  ___________________________  

Brainstorming  

СОЦИЈАЛЕН,  КОНТИНУИРАН  и  ЖИВ  ПРОЦЕС  преку  кој  се  генерираме  ново  РАЗБИРАЊЕ  за  дадени  проблеми  и  предизвици  

Madison  Avenue  -­‐  Аdver.sing  Еxecu.ve  Alex  Osborn  

1950  

АКАДЕМСКИ  ПРИСТАП  

Набљудување  

Хипотеза  

Експеримент  

Евалуација  

КРЕАТИВЕН  ПРИСТАП  

Акција  

Поврзување  

Девиација  

Евалуација  

Академски  vs.  Креативен    Фокус  –  Набљудување  –  Хипотеза  –  Експеримент  Евалуација  

Фокус  –  Акција  –  Поврзување  –  Девиација  Евалуација  

Реагирај  Испреплети  Заобиколи  Акција  

Поврзување  Девиација  Мисли  

Бариери  на  Креативното  размислување  

Акција  

Страв  Забрани  Критика  

Поврзување  

Незнаење  Неопипливо  Недефинирано  

Девиација  

Несигурност  Правила  Недокажано  

OUTSIDE  THE  BOX  

-­‐поврзи  ги  сите  без  прекин  

Лоши  идеи  Твои  идеи  

Inside    the  Box  

Добри  идеи  Мои  идеи  Outside  the  Box  

Сива  зона  Комфор  зона  

           АНАТОМИЈА  НА  КУТИЈАТА  

x6  

Страв  

•  Новата  идеа  секогаш  доаѓа  не  тестирана  •  Нема  доказ  дека  ќе  се  развива  и  извршува  како  што  очекуваме  

10  стравови  •  Никогаш  нема  да  проработи  •  Немаме  време  за  вакви  работи  •  Не  е  во  рамките  на  буџетот  •  Шефот  никогаш  нема  да  ја  одобри  •  Секогаш  сме  го  правеле  на  овој  начин  •  Звучи  глупаво  •  Да  видиме  што  мисли  комисијата  •  Не  е  во  наш  стил  •  Сум  го  видел  тоа  некаде  предходно  •  Последниот  колега  кој  предожи  вакво  нешто  не  е  повеќе  овдека  

Страшен  факт  

•  Идеите  се  како  електрицитет.    •  Тие  содржат  огромна  енергија  и  се  опасни  доколку  со  нив  не  се  управува  внимателно  

Претпоставка  

•  „To  assume  is  to  make  an  ASS  of  U  and  ME“  •  Претпоставките  се  опасни  •  Тие  не  охрабруваат  да  помислиме  дека  знаеме  повеќе  отколку  што  навистина  знаеме.  

Претпоставка  

•  Леќите  од  нашите  очила  го  имаат  истиот  филтер-­‐ефект,  прават  работие  да  ги  гледаме  на  начин  на  кој  вистински  не  би  ги  виделе  

•  Пренесување  на  своите  предпоставки  на  други  лица  како  факти  и  вистини  му  прави  штета  на  примачот  

Стапица  од  претпоставки  

•  Едно  утро  на  полицаецот  •  Женидбите  на  странецот  

Знаење  

•  Знаењето  е  поголемиот  и  појакиот  брат  на  претпоставката  

•  Незнаеш  што  незнаеш  •  Експертизата  може  да  ни  даде  насочена  и  високо  селективна  визија  

Стапица  од  знаењето  

•  Колумбо  ја  откри  Америка  •  Магионичарот  со  кецовите  

– Анализа  од  експерти  – Анализа  од  деца  

Правила  

•  Правилата  и  Знаењето  се  многу  тесно  поврзани  

•  Правилата  се  изведени  од  знаењето  кои  го  поседуваме  или  мислиме  дека  го  поседуваме  

•  Дефиниции  и  аксиоми  

Правило  за  Правилата  

•  Никогаш  не  е  погрешно  да  се  прекршат  правилата  доколку  знаеш  како  да  ги  набљудуваш  истите  

Стапица  на  Правилата  

•  Маркетинг  анализа  •  Кај  директорот  на  состанок  •  Мерење  на  резултати  (KPI)  

Навика  

•  Навика  е  она  што  другите  ни  го  укажуваат  дека  континуирано  го  правиме  без  да  размислуваме  

•  Многу  се  корисни  при  извршување  на  здодевни  работи  

•  Го  олеснуваат  животот  

Навика  

•  Секогаш  кога  ќе  станете  свесен  за  својата  навика,  постои  можност  можност  да  се  ослободите  од  неа  

•  Разбудете  ја  вашата  љубопитност  •  Размислете  како  сте  ја  стекнале  •  Пронајдете  креативен  начин  како  да  ја  заобиколите  

Стапица  од  навики  

•  Не  само  што  прават  свесноста  да  отсуствува  во  извршувањето,  туку  прават  и  свесно  да  не  размислуваме  како  може  нештата  да  ги  подобриме  или  измениме  

•  Навиките  често  ги  поистоветуваме  со  системот  

•  Менувањето  на  навики  бара  жртви  и  силен  став  

Комфор  

•  Слични  симптоми  со  навиката  •  Се  додека  работи,  добро  е  •  Рибата  смрди  од  главата  надолу  

Стапица  на  комфорот  

•  Општоприфатена  •  Стагнација  •  Инертност  •  Пасивна  агресија  

ФАКТ  Нашиоте  мисли  не  се  во  кутијата,    

кутијата  е  во  нашите  мисли  

     А-­‐ХАААА  

Архимед  Њутан  Галилео  Леонардо    

Шема  на  процесот  

 1.  Набљудување  2.  Фрустрација    3.  Тригер  4.  Блиц  5.  Откровение  

Проблем  со  дефиниција  на  проблем  

Разрешување  на  проблем  

Тимски  или  индивидуално  Мултидисциплинарност  Индивидуален  став  Околина  и  опкружување  Преспивање    

ТИМСКИ  И  УЛОГИ  

       Тимски  улоги  

Meredith  Belbin  Плант  иноватор  

Истражувач  на  ресурси  Монитор/Евалуатор  

Координатор  Имплементатор  

Финишер  Тимски  работник    

Моделатор    Специјалист  

Meredith  Belbin  •  Плант  иноватор  –  неконвенционални  и  често  забораваат  •  Истражувач  на  ресурси  –  може  да  заборави  да  го  следи  

лидерот  •  Монитор/Евалуатор  -­‐  премногу  критичен  и  бавен  •  Координатор  -­‐    премногу  делегира  и  малку  извршува  •  Имплементатор  –  бавно  ги  извршува  промените  доколку  

планот  се  измени  •  Финишер  -­‐  претеруваат  со  својот  перфекционизам    •  Тимски  работник  -­‐  неодлучен  кога  идеата  не  е  тимки  

поддржана  •  Моделатор  –  може  да  биде  агресивен  со  цел  да  ја  заврши  

работата    •  Специјалист  -­‐  тенденција  за  стриктно  насочување  на  неговата  

работа  

 ТЕСТ  

Кој  тип  на  креативна  личност  сте  вие?  

1.  Кога  ќе  здогледате  некое  големо  креативно  дело,  вие:  a) Веднаш  почнувате  да  креирате  нешто  b) Го  впивате  во  себе,  но  не  превземате  ништо  во  врска  со  тоа  

c) Ја  анализирате  суштината  и  смислата  за  постоењето  на  тоа  дело  

d) Замислувате  како  вие  би  го  направиле  делото  поинаку  

2.  Нај  важното  нешто  околу  мојата  креативна  работа  е:  a) Тоа  дека  ја  извршувам  b) Ништо,  не  ми  е  приоритетна  работа  c) Дека  е  перцепирана  од  луѓето  d) Дека  никој  предходно  ја  нема  направено  

3.  На  почетокот  на  нов  проект,  вие:  

a) Никогаш  немате  потешкотии  да  започнете  со  работа  

b) Се  откажувате  бидеќи  не  знаете  што  навистина  се  очекува  од  вас  

c) Правите  премногу  подготовки  и  истражувања  за  новиот  проект  

d) Експериментирате  со  премногу  различни  опции  во  и  околу  проектот  

4.  Со  која  од  следниве  изјави  се  идентификувате:  a) Јас  сум  секогаш  вклучен  во  креативен  проект  

b) Преферирам  да  се  релаксирам  пред  TV  c) Многу  лесно  се  соживувам  со  други  луѓе  d) Доколку  луѓето  ги  знаат  идеите  што  ми  се  во  глава,  најверојатно  би  ме  заклучиле  некаде  

5.  Изберете  ги  сите  изјави  со  кои  се  идентификувате:  a) Најчесто  го  завршувам  она  што  сум  го  започнал  

b) Не  се  доживувам  како  многу  креативна  личност  

c) Многу  ме  интересираат  други  раси,  култури  и  религии  

d) Епитетот  „чуден“  го  носам  со  гордост    

6.  Изберете  ги  сите  изјави  со  кои  се  идентификувате:  a) Правам  многу,  многу  врезии  од  моето  дело,  пред  да  речам  дека  сум  задоволен  

b) Многу  ми  е    мило  кога  проектот  ќе  заврши  и  ќе  можам  да  се  релаксирам  

c) Често  сум  несреќен  додека  проектот  не  изгледа  како  што  треба  

d) Доколку  нешто  што  сум  направил  веќе  било  направено  од  некој  друг,  или  го  менувам  или  го  уништувам  

Пресметки  Колку  одговори  вкупно:  a=___    b=___  c=___  d=___  

 Пресметајте  ги  разликите:  a-­‐b=___    c-­‐b=___    d-­‐b=___  

 Доколку  разликата  ви  е  во  интервалот  [0,3]  

користете  мали  букви  (a,c,d)    Доколку  разликата  ви  е  во  интервалот  [4,6]  

користете  големи  букви  (A,C,D)    

Кој  креативен  тип  сте  вие:  

a  c  d  –  Земач  (Taker)  A  c  d  –  Имитатор  (Mimic)  a  C  d  –  Соживувач  (Empath)  a  c  D  –  Чудак  (Crazy)  a  C  D  –  Сонувач  (Dreamer)  A  c  D  –  Аутсајдер  (Outsider)  A  C  d  –  Продуцент  (Producer)  A  C  D  –  Креатор  (Maker)    

Земачот  конзумира  тоа  што  му  се  сервира.  Ретко  е  заинтересиран  за  креирање  било  што  освен  сендвич    (пример  повеќето  од  средовечната  американска  популација)  

Имитаторот  може  да  копира  било  што  без  притоа  да  го  разбери  значењето  на  самото  дело.  Потешко  му  доаѓаат  свои  оригинални  идеи    (пример  Фалсификатор)  

Соживувачот  има  интимна  врска  со  културата  и  човештвото  но  неможе  истите  да  ги  преточи  во  конкретни  оригинални  идеи    (пример  личности  кои  плачат  на  значајни  забави)  

Чудакот  е  секогаш  рассеан  насекаде.  Постојано  размислува  но  неговите  чудни  идеи  немаат  фокус  и  е  многу  тешко  да  се  поврзат.  Скоро  нигогаш  не  ги  завршува  започнатите  работи.    (пример:  детето  на  вашиот  роднина)  

Сонувачот  е  полн  со  прекрасни,  креативни  идеи  но  многу  му  е  тешко  да  ги  доврши.  Тој  е  често  попречен  од  реалноста  и  посакува  да  се  повлечи  во  неговиот  свет  

Аутсајдерот  е  отсечен  од  културните  збиднувања,  некогаш  по  свој  избор  а  некогаш  поради  немање  среќа,  но  тоа  не  го  сопира  да  креира  големо  количество  на  чудни  и  неразбирливи  работи.    (пример  Салвадор  Дали)    

Продуцентот  е  многу  добар  да  направи  нештата  да  се  случат  и  да  создаде  работи  кои  луѓето  ги  сакаат  иако  тие  не  се  секогаш  оригинални.  Нивната  работа  често  го  има  епитетот  „скоцкана“  

Креаторот  е  редок  и  избалансиран  изведувач  кој  е  релевантен,  оригинален  и  реализиран.    (пример:  Пикасо,  Лејди  Гага)  

   ПОСТИГНУВАЊЕ  НА  ЦЕЛТА  

Како  да  се  постигне  целта  

Зајакнете  ги  вашите  слабости    Изградете  креативен  тим  со  комбинирање  на  креативните  јаки  особини  од  индивидуалци  

Рутина  во  извршувањето  Испреплети  ги  врските  Мониторирај  ги  отстапувањата  

Како  да  се  победат  слабостите  

 ФОКУС  

Фокус  

 Фати    Уреди    Ревидирај    

Фокус  

Креативните  методи  и  системи  ја  зголемуваат  вашата  креативност  

– ШТО  – КОЈ  – ЗОШТО  

Тивко    

Релаксирано    

Затворени  очи    

Дишење    

Игнорирај  мисли    

Организирање  на  BS*  сесија  •  Хартија,  пенкала,  табла,  храна,  просторија  •  Неутрален  фацилитатор  кој  ќе  ја  чува  групата  

фокусирана  и  ангажирана  на  задачата  •  Интензивна  кратка  сесија  со  очекуван  резултат  (.me  

boxing)  •  Истресете  ги  сите  идеи  на  маса  (без  цензури  и  судење)  •  Создадете  количински  многу  идеи  •  Градете  над  нив  •  Поврзете  ги    •  Фатете  забелешки  од  секоја  акција  во  текот  на  сесијата  •  Распуштете  ја  сесијата  и  не  мислете  на  неа  некое  време  

Типови  на  BS*  •  Ideavon  (индукција)  –  генерирање  квантитет  

•  Problem  Solving  (Анализа)  –  поврзување  и  групирање  на  квалитативни  идеи  

•  Innovavon  (синтеза)  –  Туркање  идеа  во  уникатна  територија  

Простор  за  параноја  

•  Недостаток  на  докази  •  Само  еден  начин  •  Кога  некој  има  силен  многу  мотив  

•  Кога  некој  нема  интерес  •  Моќ  наспроти  факти  •  Атрактивен  оратор  •  Очевидни  аргументи  

 АКЦИЈА  

Акција  

•  Да  се  направи  нешто  •  Чин  на  креирање  •  Да  се  научи  како  да  се  доживее  падот  •  Сизифов  синдром  •  Да  се  стане  со  исправена  глава  

Акција  

Доколку  акција  значи  да  се  направи  нешто,  тогаш  најслабите  од  нас  

– Empath  – Crazy  – Dreamers  

 Треба  да  ни  помогнат  да  ја  прекинеме  инерцијата  и  да  изградиме  моментум  

СИСТЕМ  

I  must  create  a  system  or  be  enslaved  by  another  man’s    -­‐  William  Blake  

EXECUTION:    •  Always  Moving  the  Ball  Forward    •  Act  Without  Convic.on    •  Kill  Ideas  Liberally    •  Measure  Mee.ngs  with  Ac.on    •  The  Biology  and  Psychology  of  Comple.on    •  The  Tao  of  the  Follow-­‐up    •  Seek  Constraints    •  Have  a  Tempered  Tolerance  for  Change    •  Progress  Begets  Progress    •  Visual  Organiza.on  and  Adver.sing  Ac.on  to  Yourself    

КОЛИЧИНА  

10  Ideas  in  10  Minutes™  

Правилото  за  1%  

 Квантитетот  може  да  резултира  со  квалитет    Развиваме  вештини  за  поврзување  и  девиација    Изнаоѓаме  нови  патишта  за  нови  идеи  

GENIUS  IS    1%  INSPIRATION,    

99%  PERSPIRATION    

 -­‐  THOMAS  A.  EDISON  

Игра  во  3  чекори  

 1.  Во  10  мин.  запишете  ги  сите  идеи.  Размислете  ги  повторно    2.  Исцрпете  ги  сите  можности.  Размислувајте  за  нови.    3.  Кога  ќе  стигнете  до  100  идеи,  може  да  сопрете.    

 ПОВРЗУВАЊЕ  

Поврзување  /  Врски  

•  Лепак  на  идеите  •  Дава  значење  •  Ткаенина  од  култура,  емоции,  искуство,  знаење  

•  Имагинација  и  емпатија  •  Пазарење  помеѓу  нештата  

Агенти  кои  помагаат  во  поврзувањето  •  Имагинација  •  Емпатија  •  Историја  /  Искуство  •  Култура  

Како  што  ги  зајакнувате  врските...      Вашата  работа  ви  станува  се  по  позната  бидеќи  содржи  универзална  вистина    Вашата  работа  е  резонантна  и  продира  до  човековите  емоции    Вашата  работа  е  сподделива,  и  прераснува  во  убава  приказна  

Метод  на  поврзување  

Фокус  на  квалитет  Поврзи  идеи  Зајакни  ја  пораката  Раскажи  ја  во  приказна  

Вежба  за  врски  •  Избери  фокус  •  Што  ти  паѓа  на  памет  •  Запиши  •  Поврзи  со  фокусот  •  Разгледај  и  потсети  се,  на  што  те  потсеќа  секоја  врска  помеѓу  фокусот  и  идеите  

•  Испразни  го  или  мозокот  или  празниот  простор  на  листот  

•  Истражи  ги  рабовите  •  Примени  го  правилото  за  1%  квалитет  

Tangentagon  

•  Природна  прогресија    •  За  да  биде  успешна  треба  да  ги  поврзите  сите  јазли  

•  Доколку  успеете  да  ја  направите  овална  таа  ке  изгледа  како  многу  успешна  приказна  која  ќе  направи  да  изгледате  паметен  

Tangentagon  

1.  Започнете  со  фокусот  2.  Секоја  идеа  забележете  го  како  јазол  3.  Проверете  дали  е  поврзан  со  изворниот  

јазол  или  фокусот  – Ако  е,  поврзете  ја  – Доколку  не  е,  продолжете  

 ТАНГЕНТАГОН:  ГРАВИТАЦИЈА  

Tangentagram  

1.  Започнете  со  фокусот  2.  Поврзете  ја  со  другите  објекти  цртајќи  

линии  непрекинато  и  притоа  градете  приказна  

3.  Кроете  ја  приказната  така  што  ќе  помине  низ  сите  јазли  и  на  крај  ќе  заврши  во  фокусот  

Вежба  

•  Избери  фокус  •  Напиши  сценарио  кое  ќе  направи  твојата  замисла  да  не  успее.  Запиши  ги  нај  лошите  сценарија  кои  можат  да  се  случат  

•  Разгледај  ги  едно  по  едно  и  размисли  како  може  да  ги  свртиш  да  бидат  во  полза  на  иницијалната  замисла  

ДЕВИАЦИ ЈА  

Девиација  е...  

•  Алатка  која  ви  помага  да  ги  завршите  работите  на  свој  начин  

•  Премостување  традиции  •  Помага  да  направите  не  „нормални“  работи  •  Барање  Shortcut  •  Следење  на  слободната  воља  

Кој  може  да  помогне  

Доколку  девиацијата  е  барање  на  нови  патишта/начини,  тогаш  •  Mimic  •  Empath  •  Producer    Треба  да  ни  помогнат  да  изнајдеме    нови  патишта  кои  не  сме  ги  оделе    предходно  

Специфични  аномајлии  

•  Лажење  и  верување  •  Наметнати  перспективи  •  Раштимани  леќи  •  Мутации  /  вариации  

OUTLIER  ИСКЛУЧОК  

Што  е  Outlier  /  Исклучок    

•  Статистичка  аномалија  

•  Оригиналност  

•  Уникатна  снегулка    

•  Не  сите  мутанти  се  добри  

•  Ендемски  вид  

•  Вистинските  ќе  го  сменат  текот  на  еволуцијата  

Како  што  пронаоѓате  нови  патеки  

•  Постанувате  оригинални,  затоа  што  никогаш  предходно  не  сте  се  изразиле  на  тој  начин  

•  Станувате  флексибилни,  затоа  што  сте  ја  погледнале  работата  од  друг  агол  

•  Предизвикувате,  затоа  што  сте  промениле  нешто  на  кое  другите  се  навикнале  

Уникатност  

Методи  на  девиација  

•  Фокусирајте  се  на  уникатност  •  Измислувајте  нешта  •  Прекршувајте  ги  правилата  •  Излезете  од  границите  •  Синтетизирајте  

Асинхрони  прашања  и  одговори  Одговорете  друго  прашање,  исто  како  политичарите.  Запомнете:  ова  е  подготвителна  вежба,  не  е  техника  за  генерирање  идеи!  

1.  Секој  зема  парче  хартија  2.  Запишува  прашање,  го  превиткува  на  половина  и  му  го  дава  на  некој  друг  3.  Зема  превиткано  парче  хартија  од  некој  друг  и  го  одговара  своето  прашање  4.  Секој  го  чита  прашањето  и  одговорот  на  глас  5.  Се  коментираат  резултатите    

F = O + D

Објект    Тостер  Мобилен  телефон  Маса    

Опис    Челик  Мобилно  Стабилна    

Функција    Печење  Пораки  Јадење    

Вежба  ООФ  

Функција  од  Објект  со  Опис  

•  Направете  30  мали  парчиња  хартија  •  Напишете  име  на  еден  објект  •  Напишете  по  една  функција  за  секој  објект  •  Напишете  по  еден  опис  за  секој  објект  •  Промешајте  •  Опишете  што  сте  добиле  •  Дебатирајте  во  група  или  со  себе  

Бидете некој друг

Ако  ти  си  дете,  што  е  ова?  

Асоцијација  /  Деасоцијација  

•  Деасоциација  –  уметноста  на  кажување  големасожна  лага  

•  Исмислуваме  /  сонуваме  •  Вадиме  од  контекс  •  НЛО  поглед  

СОДРЖИНА  НА    СОДРЖИНАТА  

Содржина  на  содржината  

1.  Земете  постоечка  идеа  и  погледнете  ја  преку  некој  филтер  

2.  Филтерот  може  да  е  поврзан  со  пол,  тема,  концепт  или  структура/систем  

3.  Изразете  ја  старата  идеа  како  што  ја  доживувате  преку  филтерот  

4.  Набљудувајте  го  резултатот    

   MicroDerma    

 ЕВАЛУАЦИЈА        РЕВИДИРАЊЕ    

Каталогизација  

•  Собери  ги  сите  на  едно  место  •  Филтер:  Квантитет  Квалитет  Уникатност  •  Издвои  ги  фаворитите  

– Дали  се  генијални?  – Дали  се  магични  ?  

Дали  оваа  идеа  е  во  рамките  на  фокусот  кој  го  поставивме  на  почеток?  

•  НЕ  –  Brainstorming  –  каталог  /  ревизија  

•  МОЖЕБИ  – Поминете  повторно  низ  Креативните  методи  – Полирање  

•  ДА  – Маркирајте  ја  во  каталогот  

Шаблон  за  евалуација  Идеа  или  извршување                  

    Едноставна  

    Паметена  

Средена  

    Позната  

    Резонантна  

Споделива  

    Оригинална  

Флексибилна  

    Предизвикувачка  

Магична  

    Бонус    (  ____________)  

    Вкупно  

Шаблон  за  евалуација  Идеа  или  извршување                  

 X   Едноставна  

    Паметена  

X   Средена  

    Позната  

    Резонантна  

X   Споделива  

    Оригинална  

X   Флексибилна  

    Предизвикувачка  

X   Магична  

X     Бонус    (  __едноставна__)  

6     Вкупно  

   КОМУЛАТВНИ      ВРЕДНОСТИ  

Листа  на  комулативни  вредности  

•  Идеи  •  TO-­‐DO  листи  •  Достигнувања  •  Визит  картички  •  Фотографии  •  Листа  на  книги  •  Листа  за  подароци  •  Листа  на  артикли  

•  Ресторани  •  Винска  листа  •  Рецепти  •  Филмови  •  Дестинации  за  одмор  •  Цели  •  Систематски  прегледи  •  Планови  

Вежба  

•  Направете  листа  од  ТОП  10  работи  кои  би  сакале  да  ги  постигнете  наредните  6  м.  

•  Приоретизирајте  ги,  најважните  први  

Запрашајте  се:  

•  Дали  Доналд  Трамп  би  размислувал  вака?  •  Дали  мајка  тереза  би  приоретизирала  вака?  •  Менувајте  кожа!  

РЕКАПИТУЛАЦИЈА  

6  МИТОВИ  ЗА  КРЕАТИВНОСТА  

1.  КРЕАТИВНОСТА  ДОАЃА  ОД  КРЕАТИВНИ  ТИПОВИ  

2.  ПАРИТЕ  СЕ  МОТИВАТОР  ЗА  КРЕАТИВНОСТ  

3.  ПРИТИСОКОТ  ОД  РОКОВИТЕ  ЈА  ПОТТИКНУВА  КРЕАТИВНОСТА  

4.  ПРЕКУ  СТРАВОТ  СЕ  ФОРСИРААТ  ОТКРИТИЈАТА  

5.  НАТПРЕВАРОТ  Е  ПОЈАК  ОД  КОЛАБОРАЦИЈАТА  

6.  СПЕЦИЈАЛИЗИРАНИТЕ  ОРГАНИЗАЦИИ  СЕ  КРЕАТИВНИ  ОРГАНИЗАЦИИ  

Техники  за  креативно  размислување  

Техники  за  креативно  размислување  

1.  Problem  slicer  2.  Cause  and  affect  3.  Elimina.on  method  4.  5  Whys  5.  Fishbone  Diagram  6.  RACI  matrix  7.  Decision  Tree  8.  Six  Thinking  Hats  9.  Brainstorming  10. Mind  Mapping  11.  Concept  Fan  

PROBLEM  SLICER  

Сецкање  на  проблемот  

•  Проблем  •  Е,  НЕ  Е  •  Што  •  Каде  •  Кога  •  Прошири  мерливо  •  Измени  параметри,  реформулирај  

CAUSE  AND  ЕFFECT  

Причини  и  последици  

•  Листа  на  причини  •  Листа  на  ефектиивни  акции  од  инволвираните  објекти  

•  Колкави  се  шансите  предвидената  причина  да  се  случи?  

•  Колкави  се  шансите  предвидената  причина  да  НЕ  се  случи?  

ELIMINATION  METHOD  

Метод  на  елиминација  •  Проветере  го  доказот  кој  ги  предизвикува  возможните  

причини  •  Доколку  има  доказ,  провизорно  елиминирајте  ги  

возможните  причини    •  Возможните  причини  кои  не  се  провизорно  

елиминирани  се  најверојатно  вистинските  причини  –  Ако  „X“  е  вистинската  причина,  како  ќе  го  објасниме  „Е“  и  „НЕ  Е“  сценариото?  

–  Кои  претпоставки  треба  да  ги  направиме  за  да  го  објасниме  доказот?  

•  Дизајнирате  и  спроведете  тест  за  останатите  возможни  причини  

•  Со  повторување  на  процесот  ќе  стигнете  до  причината  

5  WHYS  

5  Whys  /  5  Зошто  

•  Sakichi  Toyoda  

•  Toyota  motors  –  ја  употребува  континуирано    – решавање  на  проблеми  – континуирано  подобрување  на  процесот  

•  Едноставна  техника  за  копање  по  причините  на  проблемот  

Мојот  лаптоп  не  сака  да  се  стартува  

1.  Зошто  мојот  лаптоп  не  се  стартува?  –  Батеријата  е  потрошена  

2.  Зошто  батеријата  е  отрошена  –  Батеријате  има  енергија  одредено  време  

3.  Зошто  батеријата  има  енергија  одредено  време?  –  Таа  е  еластична  и  има  рок  на  траење  

4.  Зошто  батеријата  има  рок  на  траење  –  Неможе  да  се  полни  и  празни  неограничено  

5.  Зошто  неможе  да  се  полни  и  празни  неограничено  –  Технолошки  е  невозможно  

Во  пракса  е  доволно  “ЗОШТО”  x3  

FISHBONE  DIAGRAM  

Fishbone  /  Ishikawa  diagrams    

•  Kaoru  Ishikawa  –  1960  •  Алатка  за  менаџирање  на  квалитет  •  Илустрација  на  резултатот  и  можните  причини  за  добивање  на  таков  резултат  

Fishbone  /  Ishikawa  diagrams    

•  Одредување  на  главната  причина  •  Поттикнување  на  групно  размислување  •  Групно  пронаоѓање  на  причини  во  формат  лесен  за  пратење  и  разбирање  

•  Идентификување  на  релациите  помеѓу  причините  и  последиците  

•  Пронаоѓање  на  области  каде  има  недостаток  на  информации  или  знаење  

Како  да  креираме  1.  Јасно  дефинирајте  го  ефектот  кој  ќе  се  

анализира  (проблем  или  решение)  2.  Нацртајте  линија  која  води  до  него  3.  Размислете  за  причините  кои  можат  да  водат  

до  ефектот  и  друпирајте  ги  во  главни  „коски“  4.  За  секоја  од  категориите  наведете  возможни  

причини  5.  Анализирајте  го  диаграмот  

–  Може  ли  подетално  да  се  разглобат  причините  –  Може  ли  причината  да  се  тестира?  

RACI  MATRIX  

РАЦИ  –  ООКИ    

Алатка  која  ви  помага  јасно  да  ги  дефинирате  улогите,  и  одговорностите  во  еден  процесс  •  Responsible  (R)  -­‐  Одговорен  •  Accountable  (A)  -­‐  Одобрил  •  Consulted  (C)  -­‐  Консултиран  •  Informed  (I)  -­‐  Информиран  

4  чекори  за  успех  на  процесс  

•  Идентификувај  ги  функциите  •  Идентификувај  ги  улогите  •  Разреши  преклопувања  •  Разреши  недостатоци  

RACI ChartDepartment:Procedure:Updated:

Step Task Role A Role B Role C Role D Role E12345

R Performs the taskA Accountable for the task being completedC Consulted with prior to the activity being performedI Informed that the task has been completed

DECISION  TREE  

Дрво  на  одлуки  

•  Фактори  во  една  одлука  •  Неизвесности  и  ризици  за  една  одлука  •  Последици  од  одлуката  

Како  да  се  изработи  

•  Од  лево  на  десно  •  Гранење  со  три  типови  на  јазли  •  Одлука  (квадрат)  •  Шанса,  неизвесност  (круг)  •  Крајните  јазли  опциите  (триаголник)  

SIX  THINKING  HATS  

Dr.  Edward  de  Bono    

•  Неутрален  –  разгледува  само  од  сервираните  информации  (кои  се  фактите)  

•  Чуствителен  –  инстиктивни  реакции  или  изјави  од  „стомак“  (без  рассудување)  

•  Негативен  –  применува  логика  за  пронаоѓење  гранични  случаеви,  бариери,  несогласувња  

•  Позитивен  –  применува  логика  за  да  ги  издвои  бенефициите  и  да  создаде  хармонија  

•  Креативен  –  изјави  кои  провоцираат,  поттикнуваат  на  размислување,  насочуваат  

•  Процедурален  –  мисли  за  мислењето  

Големата  слика  

•  Под  оваа  капа  учесникот  ќе  се  фокусира  на  процесот  на  мислење  како  таков:  – Кои  се  целите  од  оваа  сесија  – Кој  ќе  ја  насочува  – Забележува  идеи  – Евалуира  процесс  и  забелешки  – Одлучува  за  промените  на  планот  

Факти  и  информации  

•  Учесникот  е  фокусиран  да  генерира  изјави  од  фактите:  – Со  кои  информации  располагаме  (дефинирај  што  е  предмет  на  разгледување  (кои  објекти  се  вклучени,  кога,  каде)  

– Кога  ја  анализира  информацијата  што  може  да  се  заклучи  како  факт  

– Дали  има  недостатоци  во  информацијата  – Не  дава  свои  заклучоци,  само  заклучоци  од  фактите  со  кои  располага  во  моментот  

Интуиција,  чувство,  емоција  

•  Учесникот  кој  ја  носи  оваа  шапка  се  води  од  сцојата  интуиција  и  емоции:  – Гласно  ги  изјавува  своите  чувства  по  однос  на  идеата,  своите  мисли  и  размисли  

– Избегнува  анализа  и  објаснување  – За  брзо  забележување  се  користи  „post-­‐it  notes“  

Критицизам  

•  Учесникот  кој  ја  носи  оваа  шапка  мора  да  е  критички  и  негативно  настроен  при  дисцусијата  на  идеата:  – Дефинира  проблеми  кои  произлегуваат  од  анализата  

– Листа  на  пречки  и  гранични  случаеви  – Идентификува  кој  губи  и  кој  добива  при  реализација  на  идеата/решението  

–  Ги  истакнува  релативните  слабости  на  предложеното  решение  

Позитивен  

•  Жолтата  шапка  спротивно  од  црната  се  фокусира  на  бенефициите  од  потенцијалното  решение:  – Истакнување  на  предностите  – Листа  на  што  треба  активности  кои  би  потпомогнале  решението  да  заживее  

– Идентификува  кој  би  имал  корист  и  кој  би  ја  поддржувал  идеата/решението    

– Ги  истакнува  релативните  предности  и  јаки  страни  

Нови  идеи  

•  Зелената  шапка  размислува  на  нови  идеи.  Ги  користи  идеите  од  предходните  сесии  да  генерира  нови  идеи  и  можности:  – Ревизија  на  она  што  го  кажала  жолтата  шапка  и  генерирање  на  нова  идеа  од  таа  изјава  

– Повторување  на  истата  постапка  за  изјавите  од  црната  шапка    

•  Нов  начин  да  се  надминат  проблемите  •  Нови  проблеми  

Континуитет  

•  Процесот  може  да  заврше  уште  во  првиот  круг.  •  Доколку  има  потреба  да  се  продолжи,  најубаво  е  да  се  започне  со  црвената  шапка  во  следниот  круг  

       BRAINSTORMING  

Brainstorming  

•  Алака  за  генерирање  количина  •  Една  идеа  се  користи  како  искра  за  други  идеи  

•  Функционира  добро  во  група  – Еден  презентира  – Другите  мозгаат  

•  Сите  идеи  да  се  забележат,  споделат  и  дискутираат  

Brainstorming  –  чекор  по  чекор  

•  Изберете  тема  •  Формирајте  група  •  Објаснете  како  Brainstorming  сесијата  треба  да  се  изведува  

•  Забавувајте  се  •  Временски  ограничете  ја  сесијата  •  Ревидирајте  еден  по  еден  •  Наредна  сесија  соберете  го  целиот  материал    се  и  почнете  од  почеток  над  истиот  материал  

Brainstorming  со  сам  себеси  

•  Користи  ги  старите  идеи  за  да  се  родат  нови  

•  Техниката  е  иста  како  кај  групниот  BS*  •  Користете  го  времето  да  ви  даде  друга  перспектива  на  работите  

•  Размислувајте  во  туѓа  кожа  (шапка)  •  Забележувајте  ги  идеите  •  Не  фрлајте  идеа  •  Не  се  откажувајте  

MIND  MAPS  

Зошто  Mind  Maps  се  различни    

•  Асоцијацијата  е  персонална  •  Знаењето  е  персонално  •  Доживувањето  е  персонално  •  Визуализацијата  е  персонална  

•  Концептот  е  ист!  

Го  следат  природниот  процес  

•  Паралелно  процесирање  •  Асинхрони  идеи  •  Хаос-­‐структура  •  Учење  преку  повторување  •  Тригери  за  потсвесното  •  Чуство  •  Навраќање  

Состаноци  и  презентации  

•  Концепти  •  Тек  на  разговорот  •  Потсетник  •  Објаснување  на  идеа  

CONCEPT  FAN  

Чекор  1  

Чекор  2  

Чекор  3  

Чекор  4  

ПАРАЛЕЛИ  

Капитализам: Потрага за профит

Продукт или сервис

Отворен пазар Профит

Еволуција

Мутација

Опстанок на најсоодветниот

Репродукција

Потрага кон подобро разбирање

Идеа

Тест/апликација Репродуција

ВИ  БЛАГОДАРАМ  

ЕВАЛУАЦИИ  

Идеа  или  извршување                   Да  дојдам  на  раболтиницата  за  

креативни  техники     Едноставна  

    Паметена  

Средена  

    Позната  

    Резонантна  

Споделива  

    Оригинална  

Флексибилна  

    Предизвикувачка  

Магична  

    Бонус    (  ____________)  

    Вкупно