diyetÖnerileri ve etkisi...tomhs Çalışması—in the treatment of mild hypertension study , •...

Akılcı Hipertansiyon TedavisiAkılcı Hipertansiyon TedavisiAkılcı Hipertansiyon TedavisiDiyet Önerileri ve Etkisi

Akılcı Hipertansiyon TedavisiDiyet Önerileri ve Etkisiyy

Dr. Soner DumanDr. Soner DumanDr. Soner DumanEge Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı

Dr. Soner DumanEge Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalıç

15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 24-26 Nisan 2013 Antalya

ç

15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 24-26 Nisan 2013 AntalyaKongresi, 24-26 Nisan 2013, AntalyaKongresi, 24-26 Nisan 2013, Antalya

Sunum PlanıSunum Planı

• Güncel durum• Literatür ‐ kılavuzlar • HT’ nun önlenmesinde diyet etkisi• HT  nun önlenmesinde diyet etkisi

•İki yıldan fazla sıkı diyet kontrolünden sonra antihipertansif ilaç gereksinimi kalmamışkalmamış.

•Bir başka çalışmadahastalar iki gruba ayrılmış:hastalar iki gruba ayrılmış:

•Standart

•Tuz kısıtlı, kilo azaltıcı, alkolsüz

Dört yıl sonunda:• Standart diyet kolunda  HT % 90, •Diyet kolunda ise  HT % 60

TOMHS Çalışması— In the Treatment of Mild Hypertension Study , 

• 902 ılımlı diyastolik hipertansiyonlu (90  ‐ 100 mmHg) hasta kilo azaltıcı, tuz kısıtlı, alkol kısıtlı diyet ve artmış fiziksel aktivite programına alınıyor•Hastalar plasebo ve 5 farklı antihipertansif koluna randomize edilmiş.Hastalar plasebo ve 5 farklı antihipertansif koluna randomize edilmiş.• Uyum problemlerine rağmen 4 yıl sonunda ortalama 8.6/8.6 mmHg  Kan basıncı düşüklüğü sağlanmış

“DASH”“DASH” DiyetiDiyetiDASH  DASH  DiyetiDiyeti(Dietary Approaches to Stop Hypertension)

Go to: www.nhlbli.gov/hbp/prevent/h_eating/h_eating.htmfor a free copy and much more information.

1. Düşük yağ

2. Düşük yağlı süt ürünleri

3. Meyve ve sebzeden zengin

Karanja NM, Obarzanek E. Descriptive characteristics of the dietary patterns used in the dietary Approaches to Stop Hypertension. J Am Diet Assoc 1999;99:S19. 

İ İİ İDASH DİYETİDASH DİYETİ

TOPLAM YAĞTOPLAM YAĞ 27% SODYUMSODYUM 2300 mgg

DOYMUŞ YAĞDOYMUŞ YAĞ 6% POTASYUMPOTASYUM 4700 mg

PROTEİNPROTEİN 18% KALSİYUMKALSİYUM 1250 mg

KARBONHİDRATKARBONHİDRAT 55% MAGNEZYUMMAGNEZYUM 500 mg

KOLESTEROLKOLESTEROL 150 mg LİFLİF 30 mg

DASH ÇalışmasıDASH ÇalışmasıDASH ÇalışmasıDASH Çalışması((DDietaryietary AApproachespproaches toto SStop top HHypertensionypertension))

DASH ÇalışmasıDASH ÇalışmasıDASH ÇalışmasıDASH Çalışması((DDietaryietary AApproachespproaches toto SStop top HHypertensionypertension))

Kan basıncı <160 / 80‐85 mm Hg olan 459 kişiÜ i diÜç çeşit diyet:

Kontrol diyetiMeyve ve sebze diyetiKombinasyon diyeti:Meyve sebze ve az yağlı sütKombinasyon diyeti: Meyve, sebze ve az yağlı süt ürünlerinden zengin, doymuş yağ ve toplam yağ miktarı az diyet (“DASH” diyeti)miktarı az diyet ( DASH  diyeti)   

Takip süresi: 8 hafta

DASH ÇalışmasıDASH ÇalışmasıDASH ÇalışmasıDASH Çalışması((DDietaryietary AApproachespproaches toto SStop top HHypertensionypertension))

‐ 5 5 mm Hg5.5 mm Hg

(P<0.001)( )

‐ 3.0 mm Hg

(P<0.001)

DASH‐ Düşük NaDASH Düşük Na

Tuz

YTD Ö il iYTD Ö il i B i l d “B i l d “NN ++””YTD Önerileri YTD Önerileri –– Besinlerde “Besinlerde “NaNa++” ” 

Et Grubu (100 gr)Et Grubu (100 gr)• Beyaz Peynir; 346 mg 

Sebze Grubu (100 gr)Sebze Grubu (100 gr)• Domates; 9 mg 

• Kaşar (Eski); 965 mg• Kaşar (Taze); 687 mg

• Havuç; 40 mg• Salatalık; 3 mg

• Dana eti; 62 mg• Kuzu eti; 64 mg

• Marul; 2 mg• Biber; 4 mg

• Tavuk eti; 90 mg• Balık eti; 55 mg

• Ispanak; 140 mg• Patlıcan; 2 mg

YTD Önerileri YTD Önerileri –– Besinlerde “Besinlerde “NaNa++” ” 

Meyve Grubu (100 gr)Meyve Grubu (100 gr)• Armut; 3 mg 

Tahıl Grubu (100 gr)Tahıl Grubu (100 gr)• Bulgur; 4 mg 

• Elma; 3 mg• Çilek; 6 mg

• Pirinç; 0 mg• Buğday unu; 3 mg

• Kuru incir; 62 mg• Kuru kayısı; 26 mg

• Galeta; 691 mg• Hamburger ekmeği; 550 mg

• Kuru üzüm; 27 mg• Şeftali; 1 mg

• Ekmek; 461 mg• Makarna; 11mg• Tuzsuz ekmek; 1 mg

YTD Önerileri YTD Önerileri –– Besinlerde “Besinlerde “NaNa++” ” 

Süt Grubu (100 gr)Süt Grubu (100 gr)• İnek sütü; 43 mg • Yağsız süt; 44 mg• Puding; 67 mg• Yoğurt; 80 mg

Diyetteki Tuz KaynaklarıDiyetteki Tuz Kaynakları

Diyetle Alınan TuzunBesin Türlerine Göre Dağılımı

Yemek TuzuBesin Türü Dağılım* (İşlenmiş %)Kahvaltılıklar (Peynir-Zeytin) %58 (98)

Yemek Tuzu

Turşu %17 (100)

Et-Tavuk-Balık ve Et Ürünleri %12 (36)

Kuruyemişler %5 (70)

Bisküvi ve Krakerler %2 (100)

Diğer Besinler %6 (0)

* Pişerken sofrada eklenen ve ekmek ile alınan tuz2%

6% Pişerken, sofrada eklenen ve ekmek ile alınan tuz hariç

12%

5%6%

Kahvaltılıklar (Peynir‐Zeytin vb.)

Turşu vb.

Ü

58%17%

Et‐Tavuk‐Balık ve Et Ürünleri

Kuruyemişler

Bisküvi ve Krakerler

Diğer besinler

SALTurk2 SALTurk ve INTERMAPSALTurk2, SALTurk ve INTERMAPİdrar Sodyum (mEq/gün)

Arch Intern Med. 2006;166:79-87

From: Urinary Sodium and Potassium Excretion and Risk of Cardiovascular EventsFrom: Urinary Sodium and Potassium Excretion and Risk of Cardiovascular Events

JAMA. 2011;306(20):2229-2238. doi:10.1001/jama.2011.1729

Date of download: 4/17/2013Copyright © 2012 American Medical

Association. All rights reserved.

From: Urinary Sodium and Potassium Excretion and Risk of Cardiovascular EventsFrom: Urinary Sodium and Potassium Excretion and Risk of Cardiovascular Events

JAMA. 2011;306(20):2229-2238. doi:10.1001/jama.2011.1729

Date of download: 4/17/2013Copyright © 2012 American Medical

Association. All rights reserved.

From: Urinary Sodium and Potassium Excretion and Risk of Cardiovascular EventsFrom: Urinary Sodium and Potassium Excretion and Risk of Cardiovascular Events

JAMA. 2011;306(20):2229-2238. doi:10.1001/jama.2011.1729

Date of download: 4/17/2013Copyright © 2012 American Medical

Association. All rights reserved.

SütSüt

• Süt alımı arttırıldığında,Süt alımı arttırıldığında, • Yiyeceklerle artmış kalsiyum ve D vitamini 

l Hi i i ki i lalınması Hipertansiyon riskini azaltıyor

• AM Heart Assoc ‐ Hypertension journal Feb 2008)AM Heart Assoc.  Hypertension journal. Feb 2008)

ÇikolataÇikolataÇikolataÇikolataMuhtemelen Hipertansiyon ile ilişkiliMuhtemelen Hipertansiyon ile ilişkili

Hypertension Hypertension (Nat. (Nat. Med.DatabaseMed.Database))

Bitter veya sütlü çikolata Bitter veya sütlü çikolata 4646--105 g/105 g/güngün

--YaklaşıkYaklaşık 213213--500 mg 500 mg polpolifenolifenol içeririçerir, ,

-- NormotansifNormotansif ve ve HipertansiflerdeHipertansiflerdeKan basıncını Kan basıncını SistolikSistolik 4.7 4.7 mmHg mmHg ve ve

DiyastolikDiyastolik 2.82.8 mmHgmmHg düşürürdüşürür

“Alk l N k d ” ?“Alk l N k d ” ?“Alkol Ne kadar ” ?“Alkol Ne kadar ” ?

• Erkeklerde <30 cc

• Kadınlarda <15 cc

A i H t A i tiAmerican Heart Assosiation

E; 2 KadehE; 2 KadehK; 1 KadehK; 1 Kadeh

E; 1 DubleE; 1 DubleK; 1 TekK; 1 Tek

E; 2 330 E; 2 330 ccccK; 1 330K; 1 330 ccccK; 1 KadehK; 1 Kadeh K; 1 TekK; 1 Tek K; 1 330 K; 1 330 cccc

150 150 cccc 200 200 cccc (sulu)(sulu) 500 500 cccc%12 Alkol%12 Alkol; 18 ; 18 cccc AlkolAlkol

%20 Alkol%20 Alkol; 40 ; 40 cccc AlkolAlkol

%5 Alkol%5 Alkol; 25 ; 25 cccc AlkolAlkol

Public Library of Science journal PLoS Medicine, March 2008.