functional status in chf patients ·...

Functional status in CHF patients

โดย

พว. นยม มาชมภ

พยาบาลวชาชพประจ างานการพยาบาลผปวย

วกฤตศลยกรรมหวใจและทรวงอก

Functional status

Coyne และAllen (1998) ไดอธบายถงภาวะการท าหนาท (Functional status) วาเปนแนวคดทสามารถใชในความหมายทใกลเคยงกบ Health status , Quality of life, Physical functioning, Activity of daily living(ADL), Level of impairment และ Disability

Functional statusLeidy (1994) ไดอธบายถงภาวะการท าหนาท(Functional status)

วาเปนความสามารถของแตละบคคลทจะปฏบตกจวตรประจ าวนไดสงสด เปนตวบงชถงความสามารถของบคคลในการตอบสนองความตองการขนพนฐาน การกลบสบทบาทตาง ๆ ตามปกต และคงไวซงภาวะสขภาพ และความผาสกในชวต ประกอบดวย

• ความสามารถในการท าหนาท (Functional capacity)

• สมรรถนะในการท าหนาท (Functional performance)

• พลงส ารองในการท าหนาท (Functional reserve)

• การใชความสามารถในการท าหนาท (Functional capacity utilization)

Functional statusFawcett และ Tulman (1996) ไดใหความหมายของFunctional

status ไววา เปนความสามารถของบคคลในการท ากจกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบบทบาทในชวต ประกอบดวย

• บทบาทปฐมภม (Primary role) เปนบทบาทขนพนฐานทปฏบตในชวตประจ าวน เชน การอาบน า การแตงตว เปนตน

• บทบาททตยภม (Secondary role) เปนบทบาทภายในบาน การจบจายซอของตาง ๆ และการดแลตนเอง และคนในครอบครว

• บทบาทตตยภม (Tertiary role) เปนบทบาทการเขารวมกจกรรมในสงคม เปนจตอาสา หรอการปฏบตกจกรรมยามวาง

Functional status

สรป ภาวะการท าหนาท(Functional status)หมายถง ความสามารถของบคคล ทจะปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวน เพอตอบสนองความตองการขนพนฐานตามบทบาทปกตของการ

ด ารงชวต เพอคงไวซงภาวะสขภาพ และความผาสกในชวต

ปจจยทมผลตอ Functional status

• อาย (Age)

• เพศ (Gender)

• โรครวม ( Co-morbidity)

• อาการทไมพงประสงค (Unpleasant symptoms)

• LVEF

การแปลผล Ejection fraction range ( รอยละ )

Normal >55Borderline 45 – 55Mild reduction 35 – 45Moderate reduction 25 - 35Severe reduction <25

New york Heart Association Functional Classification• Class I : ผปวยทมภาวะของโรคหวใจ แตไมมขอจ ากดในการท ากจกรรมตาง ๆ หรอท า

กจกรรมตาง ๆ โดยไมมอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล าบาก เหนอยลา ใจสน หรออาการเจบหนาอก

• Class II : ผปวยทมภาวะของโรคหวใจ และมขอจ ากดในการท ากจกรรมตาง ๆ เพยงเลกนอย แตจะมอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล าบาก เหนอยลา ใจสน หรออาการเจบหนาอกเมอออกก าลงกาย

• Class III : ผปวยทมภาวะของโรคหวใจ และมขอจ ากดในการท ากจกรรมตาง ๆ รนแรงขน เมอท ากจกรรมตาง ๆ ในชวตประจ าวนกจะมอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล าบาก เหนอยลา ใจสน หรออาการเจบหนาอก

• Class IV : ผปวยทมภาวะของโรคหวใจ จะมอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล าบาก เหนอยลา ใจสน หรออาการเจบหนาอกเกดขนไดแมขณะพก

การประเมน ความรนแรงของ CHF

หลกฐานเชงประจกษในการดแลผปวย CHFผลการท า Systemic review 11 การศกษา ของ Mc

Alister (2001) เทยบการรกษาระหวางการใช Heart failure management programme กบการรกษาแบบปกต พบวา

• สามารถลดอตราการกลบมารกษาซ าในโรงพยาบาลลงไดกลาวคอ ถารกษาดวย Heart failure management programme 4 รายเปนเวลา 1 ป จะปองกนการกลบเขามารกษาในโรงพยาบาลซ าได 1 ราย

หลกฐานเชงประจกษในการดแลผปวย CHF• Heart failure management programme เพมอตราการใชยารกษาตามมาตรฐาน เพมคณภาพชวต และลดคาใชจายในการรกษาโดยรวม เมอเทยบกบกลมทใชการรกษาวธปกต

• จาก Systemic review ยงไมพบวา Heart failure management programme จะสามารถลดอตราตายในผปวยไดอยางมนยส าคญทางสถต

เปาหมายของ Heart failure management programme

• เพมความรวมมอของผปวยตอการรกษาอยางตอเนอง• เพมบทบาทการดแลตนเองของผปวย• เพมคณภาพชวตใหผปวย• ลดภาวะแทรกซอน• ลดอตราการนอนโรงพยาบาลซ า• ลดคาใชจายในการดแลรกษา• สงเสรมงานวจยในผปวย CHF

รปแบบของ Heart failure management programme

1. Specialty heart failure clinic ไดผลดทางคลนกไดแก

• Nurse coordinated หรอ Nurse facilitated แพทยเปนผดแลและสงการรกษา และพยาบาลเปนผประเมนเบองตน สนบสนน และสงเสรมใหผปวยมารกษาตอเนอง

• Nurse-managed หรอ Nurse-directed โดย heart failure specialist nurse หรอ APN เปนผสงการรกษา โดยมแพทยก ากบดแล และใหค าปรกษา

รปแบบของ Heart failure management programme

2. Home- based approach เปนรปแบบทเนนการเยยมบานโดยพยาบาล

3. Telephone counseling เนนการใหค าปรกษา ตดตามผลการรกษาทางโทรศพท

บทบาทของพยาบาล ในHeart failure management programme

• สรางแรงจงใจใหผปวยมสวนรวมในการดแลตนเอง• ประเมนสภาวะโรค (ภาวะน าเกน , Low cardiac output)• ตดตามประเมนและสงเสรมในการรกษาอยางตอเนอง• ใหสขศกษาและใหค าปรกษาแกไขปญหาทางสขภาพ• ประสานงานกบสหสาขาวชาชพในการดแลผปวยอยางเปนระบบ

คณสมบตของพยาบาลในHeart failure management programme

• มประสบการณการดแลผปวย CHF

• ผานการอบรมและมความรดเกยวกบ พยาธก าเนดพยาธสรรวทยา วธการประเมน เปาหมายและแนวทางการรกษา และการฟนฟสมรรถภาพหวใจของผปวย CHF

Symptom Management Programin CHF patients

อาการทพบบอยไดแก • อาการหายใจล าบาก• อาการบวมรยางคสวนลางของรางกาย• เหนอยลา• แนนทอง ทองอด

Symptom Management Conceptual Model

• จ านวนครงของการกลบเขามารกษาซ าในโรงพยาบาล• คณภาพชวต (Quality of life) โดยใชแบบสอบถามคณภาพชวตของ The Minnesota living with heart failure questionnaires ประกอบดวยค าถาม 21 ขอ 105 คะแนน ถาคะแนนมากแสดงวา มคณภาพชวตต าลง

• ความสามารถในการท างานดานรางกาย (Functional capacity) โดยการท าสอบใช Six Minute Walk Test (6 MWT)

การประเมนผลลพธของการดแลผปวย CHF