gal en galwegen - llt.be en galwegen.pdf · “achilleshiel” van de transplantatie ......

Gal en

galwegen

Prof. dr. W. Van Steenbergen

Hepatologie

UZ Gasthuisberg

Gal en galwegen

Structuren

Samenstelling en werking van gal

Gevolgen van slechte galwerking

Oorzaken van slechte galwerking

Galwegproblemen bij transplantpatiënten

Behandeling van galwegproblemen na transplantatie

Gal en galwegen

Structuren

Samenstelling en werking van gal

Gevolgen van slechte galwerking

Oorzaken van slechte galwerking

Galwegproblemen bij transplantpatiënten

Behandeling van galwegproblemen na transplantatie

Uitscheiding uit het lichaam

Nieren - urinewegen Lever - galwegen

Kleine,

wateroplosbare moleculen

Vb zouten, ureum, kreatinine

Grote,

vetoplosbare moleculen

Vb cholesterol, bilirubine

Structuren: lever en galwegen

Gal wordt geproduceerd in de lever

Door levercellen

Kleine galkanaaltjes in de lever

Grote kanalen in en buiten de lever

Stapeling van gal in galblaas

Afloop naar dunne darm

Structuren: lever en galwegen

Galwegen

Poortader

Slagader

Structuren: lever en galwegen

Portaveldjes in lever

Takjes van

Poortader

Galwegen

Slagader

Leverlobjes

Levercellen

Structuren: lever en galwegen

Structuren: lever en galwegen

Kleinste galkanaaltjes

“Canaliculus”

Galkanaaltjes in portavelden

Canaliculair netwerk

Structuren: lever en galwegen

Grote galwegen

- In de lever

- Buiten de lever:

“Ductus choledochus”

Structuren: lever en galwegen

Kleine galwegen

- Canaliculi tussen levercellen

- Kanaaltjes in portavelden

Grote galwegen

- In de lever

- Buiten de lever

Microscopisch niveau

Onderzoek: leverbiopsie

Macroscopisch niveau

Onderzoek: radiologie

Radiologie van grote galwegen

Structuren: lever en galwegen

Gal wordt geproduceerd in de lever

Door levercellen

Kleine galkanaaltjes in de lever

Grote kanalen in en buiten de lever

Stapeling van gal in galblaas

Afloop naar dunne darm

Structuren: lever en galwegen

Bij maaltijd

- Galblaas trekt samen

- Sfincter van Oddi

gaat open

- Gal loopt in darm

- Nodig voor vertering

Gal en galwegen

Structuren

Samenstelling en werking van gal

Gevolgen van slechte galwerking

Oorzaken van slechte galwerking

Galwegproblemen bij transplantpatiënten

Behandeling van galwegproblemen na transplantatie

Galzouten

Gemaakt door levercellen

Uitgescheiden in kleine galwegen

Zuigen water aan: galproductie

Gal: samenstelling en werking

GG

Kleinste galkanaaltjes

Gal: samenstelling en werking

Galzouten

Water

Galzouten

Detergent effect: belangrijk voor

opname van vetten in de dundarm

Bij chronische galwegaandoening:

tekort aan galzouten in darm leidt tot

vette diarree en tekorten aan

vetoplosbare vitamines

(vb bij PBC, PSC, …)

Gal: samenstelling en werking

GG

Gal: samenstelling en werking

Galzouten

Bij lever/galwegaandoening: galzouten lopen naar bloed

JEUK

Gal: samenstelling en werking

JEUK met krabletsels

Galzouten

Cholesterol

Gal: samenstelling en werking

GG

Gal: samenstelling en werking

Cholesterol

Bij lever/galwegaandoening: cholesterol neemt toe in bloed

GELE VLEKKEN OP OOGLEDEN

Gal: samenstelling en werking

GELE CHOLESTEROLVLEKKEN ROND OGEN

Galzouten

Cholesterol

Bilirubine

Gele kleurstof

Uitgescheiden in galwegen

Geeft bruine kleur aan stoelgang

Gal: samenstelling en werking

GG

Gal: samenstelling en werking

Bilirubine

GG

Gal: samenstelling en werking

Bilirubine

Bij lever/galwegaandoening: bilirubine gaat naar bloed

GEELZUCHT

GELE HUID en OGEN

WITTE STOELGANG

DONKERE URINE

Gal en galwegen

Structuren

Samenstelling en werking van gal

Gevolgen van slechte galwerking

Oorzaken van slechte galwerking

Galwegproblemen bij transplantpatiënten

Behandeling van galwegproblemen na transplantatie

Oorzaken van gestoorde

galwerking

Lever ziek

Grote galweg

ziek

Voor transplantatie:

Zieke lever: meestal cirrose, soms acuut leverfalen

Alcohol

Virale hepatitis B-C

Primaire biliaire cirrose (PBC)

Autoimmune hepatitis

Andere

“Iedere patiënt heeft zijn eigen verhaal”

Oorzaken van gestoorde

galwerking

Oorzaken van gestoorde

galwerking

Gal en galwegen

Structuren

Samenstelling en werking van gal

Gevolgen van slechte galwerking

Oorzaken van slechte galwerking

Galwegproblemen bij transplantpatiënten

Behandeling van galwegproblemen na transplantatie

Na transplantatie:

Meestal zieke grote galweg

Vernauwing (stenose) van galweg

“Achilleshiel” van de transplantatie

Frequent: 10-25%

Soms recidief van de ziekte waarvoor getransplanteerd

PBC, PSC

Galwegproblemen na transplant

Galwegproblemen na transplant

Galwegproblemen na transplant

Anastomose

Bifurcatie - hilus

Stenose op

Galwegproblemen na transplant

Gal in donor

galweg

Stenose van anastomose

“Litteken op de naad”

Stenose van de hilus – bifurcatie

Zuurstofgebrek van galweg rond tijdstip van transplantatie

“Ischemische stenose”

Soms lek op de galweg

Galwegproblemen na transplant

Symptomen

Jeuk

Geelzucht

Pijn in rechter bovenbuik

Koorts als infectie in galwegen, meestal hoge

koorts, koude rillingen

Gestoorde levertesten in bloed

AST, ALT

Alkalische fosfatasen, gamma GT, bilirubine

Galwegproblemen na transplant

Diagnose door radiologie van galwegen

Galwegproblemen na transplant

Scan: MRI Endoscopie: ERCP

Galwegproblemen na transplant

Stenoses van anastomose

Galwegproblemen na transplant

Stenoses en lekkage van anastomose

Galwegproblemen na transplant

Beschadiging van hilaire galwegen

Galwegproblemen na transplant

Diffuse beschadiging van alle galwegen

In en buiten de lever

April 2012

Stenose en lek

Anastomose

Juni 2012

Stenose hilus

Blijft wat geel…

September 2013

Grote stenen in galweg

Heel geel, hoge koorts

Levensbedreigend ziek

Gal en galwegen

Structuren

Samenstelling en werking van gal

Gevolgen van slechte galwerking

Oorzaken van slechte galwerking

Galwegproblemen bij transplantpatiënten

Behandeling van galwegproblemen na transplantatie

Zeldzaam retransplantatie

Bij recidief van de oorspronkelijke ziekte in

de transplantlever, opnieuw leverfalen

Bij diffuse beschadiging van de galwegen

Behandeling van

galwegproblemen na transplant

Meestal endoscopische behandeling via ERCP

Plaatsen van buisje(s)-stent(s)- prothese(s) in de galweg

Openrekken van vernauwing met ballon

Combinatie van technieken

Behandeling van

galwegproblemen na transplant

Opensnijden galweg

Verwijderen stenen

Plastic buisje Metalen buisje

Stents gedurende 3-4 maanden

Wisselen

Totale stentduur ongeveer een jaar

Evt te herhalen zo nodig

Besluit

Galstructuren en -productie: complex

Iedere patiënt heeft zijn eigen verhaal

Ziekte die leidt tot transplantatie

Eventuele verwikkelingen

Galwegverwikkelingen na transplantatie

zijn frequent

Galwegproblemen na transplantatie

Symptomen: geelzucht, jeuk, pijn, koorts

Vernauwing van galweg, stenen, lekkage

Anastomose: “gemakkelijke” behandeling

Hilair, ischemische: moeilijke therapie

Meestal succesvolle endoscopische

therapie doch mogelijk langdurig

Zelden leidend tot retransplantatie

Besluit

Dank u voor uw aandacht

Vragen?