HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 02 • 201614

Het symposium vond plaats bij Linssen Yachts in Maasbracht, niet toevallig een van de toonaangevende technologische bedrijven in Regio Keyport 2020. De rondleiding die vóór de eigenlijke bijeenkomst plaatsvond was volgeboekt, dus velen hebben zich aangemeld om eindelijk eens een kijkje te kunnen nemen in de fabriek waar al die luxe jachten worden gebouwd. Toch waren ook tijdens het sympo-sium alle ogen en oren op het podium gericht. De Keyportregio is een landelijk stuk Limburg en Brabant, zonder grote steden en zonder grote bedrijven.“Ten noorden van ons hebben ze Philips en ASML, ten zuiden Sabic en DSM, maar wij hebben wel tientallen innovatieve MKB bedrij-ven,” sprak Henk van Houtum, Ambassadeur Keyport 2020. “Daarom is het zo belangrijk dat wij zoveel mogelijk verbindingen leggen tussen de ondernemers, de kennisinstellingen en de overheden in dit gebied.” Maar ook met onze partners binnen Brainport Network. Samen hebben we de krachten gebundeld om Zuidoost-Nederland als open innovatieregio van Europa nog verder uit te bouwen.Keyport 2020 wil als netwerkorganisatie de samenwerking tussen ondernemers, over-heid en onderwijs versterken en uitbouwen om zodoende de economische groei aan te jagen. Dit doet Keyport 2020 door kansen die bijvoorbeeld smart industry of circulaire economie voor onze regio kunnen bieden om te zetten in concrete activiteiten voor en met het bedrijfsleven en het onderwijs.

PRINTEN VAN KRONEN EN BRUGGENEn de hulp van die partners is hard nodig om beloftevolle nieuwe technieken binnen het bereik van dat MKB te brengen. Dat geldt bijvoorbeeld voor 3D printing, een thema waar Ed Rousseau, business development manager van Brightland Chemelot Campus, een boei-ende uiteenzetting over hield. 3D printing is een ontwikkeling waarover veel ‘gedoe’ bestaat. Meestal worden er wilde uitspraken gedaan als ‘straks printen we allemaal onze eigen auto’, maar hoezeer is 3D printing al werkelijkheid of nog toekomstmuziek? “De marktwaarde is wereldwijd vier miljard. Daarvan neemt Nederland vijfenveertig miljoen voor zijn rekening, ofwel 0,05%. We zijn dus een speler

van niks, maar, daar komt verandering in. Ik denk dat de kansen voor Regio Keyport 2020 groot zijn, mede omdat 3D printing een zaak van kleinere bedrijven is. Twee grote spelers nemen veertig procent van de markt voor hun rekening. Een daarvan zit in Leuven en heeft elfhonderd mensen in dienst. Maar de rest wordt door kleine ondernemingen gedaan, ook in onze regio. Er is bijvoorbeeld een tandtech-nisch laboratorium dat experimenteert met het printen van kronen en bruggen.”

VEERTIEN MILJARD OORSCHELPENMass customization is een van de kansrijke gebieden. “Er zijn op deze planeet zeven miljard mensen, dus veertien miljard oor-schelpen die elk een andere geometrie hebben. Door scans te maken kun je in één keer hon-derd gehoorapparaten printen, die toch elk precies op maat van het oor zijn. Dat bespaart enorm veel handwerk dat nu nog naar China

wordt uitbesteed. 3D printing maakt het voor bedrijven in de maakindustrie dus weer mo-gelijk werk dat naar lage lonen landen werd verscheept terug te halen naar Nederland. En dat is ook wat we zullen zien gebeuren.” Kansen moeten echter ook gefinancierd worden. Een metaalprinter van anderhalf miljoen ligt niet binnen het bereik van kleinere metaalbedrijven. Hoe valt die drempel te slechten? “Frezen en draaien kent veel meer beperkingen dan printen,” stelde Ed Rousseau. “Steeds meer opdrachtgevers zullen dus om 3D printing vragen. Op Chemelot hebben we een samenwerkingsverband onder de naam Xillion, dat MKB bedrijven in staat stelt hun driedimensionaal printen uit te besteden. Zo hoeven ze geen ‘nee’ te verkopen en kunnen ze zelf het punt bepalen waarop het zinvol wordt te investeren in een dergelijke machine.”

AANTALLEN OP ELKAARTechnologie is echter niet alleen maar een kwestie van machines, maar ook van de men-sen die ze bedienen. Als er door ‘reshoring’ handenarbeid verdwijnt in het Verre Oosten zullen daar banen voor Limburgse operators tegenover staan. Maar zijn de mensen voor die functies beschikbaar? Ton Wilthagen, hoog-leraar arbeidsmarkt aan Tilburg University, had daar zijn twijfels over. “Als we de recente arbeidsmarktcijfers bekijken zijn die niet slecht. Het aantal vacatures is met bijna een kwart gestegen en de werkloosheid ligt maar iets boven het landelijk gemiddelde. Maar het is verkeerd die aantallen op elkaar te leggen. In de hele Europese Unie staan er voor de ICT sector zevenhonderdduizend vacatures open. Tegelijk zitten er zevenhonderdduizend ICT’ers werkloos thuis. De bedrijven vragen andere competenties dan de werkzoekenden bieden. Die mismatch is een toenemend probleem. Daarom is het ook een gevaarlijke illusie te menen dat de vergrijzing de werk-loosheid wel oplost. Je kunt een bevolking hebben die in meerderheid boven de vijftig is – zoals hier in Limburg – een stijgend aantal vacatures en tegelijk een stijgend aantal werklozen. Dat is een gevaarlijke cocktail. “

PSYCHOLOGISCH CONTRACT Wilthagen waarschuwde dat Regio Keyport 2020 onvoldoende profijt zal hebben van de evolutie van traditionele maakindustrie naar smart industry en van lineaire naar circulaire economie als het dit personeelsprobleem niet tijdig oplost. “De beroepsbevolking in deze regio is lager opgeleid dan elders, is ook ouder dan elders. Inspireer vijftig plussers daarom zich te blijven ontwikkelen. Ze hebben een psychologisch contract met de baan voor het leven en zien hun pensioen al gloren aan de horizon. Maar in werkelijkheid zijn het marathonlopers die in het zicht van de finish iemand het lint zien oppakken en dat enkele kilometers verder plaatsen. De arbeidsmarkt is nu de achilleshiel van de technologische re-volutie. Maak er samen een stevige spier van.”

Voor meer informatie, ga naar www.keyport2020.nl «

‘De arbeidsmarkt is nu de achilleshiel van

de technologische revolutie’

VERNIEUWDE MAAKINDUSTRIE ZOEKT VERNIEUWD PERSONEEL

De arbeidsmarkt als achilleshielNieuwe grondstoffen en nieuwe technieken, zoals lignine en 3D printing, kunnen de maakindustrie in Regio Keyport 2020 een belangrijk impuls geven. Op het Keyportsymposium van 21 april werden diverse projecten op dit vlak toegelicht. Maar tijdens de bijeenkomst werd ook een waarschuwing afgegeven voor de groeiende mismatch tussen de vraag naar technisch personeel en het aanbod van anders geschoolde werkzoekenden.

HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 02 • 2016 15

SYMPOSIUM Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografie: Marco Magielse