ktÁ: íslensk meðferð fyrir karla sem beita ofbeldi á heimili
Post on 18-Jan-2016
54 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
KTÁ: íslensk meðferð fyrir KTÁ: íslensk meðferð fyrir karla sem beita ofbeldi á karla sem beita ofbeldi á
heimiliheimili
Andrés RagnarssonAndrés Ragnarsson
Einar Gylfi JónssonEinar Gylfi Jónsson
sálfræðingarsálfræðingar
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
““Karlar til ábyrgðar”Karlar til ábyrgðar”forsagaforsaga
• Meðferðartilboð fyrir karla sem beita Meðferðartilboð fyrir karla sem beita maka sína ofbeldimaka sína ofbeldi
• 1998-20021998-2002• Skrifstofa jafnréttismála, Rauði Kross Skrifstofa jafnréttismála, Rauði Kross
Íslands, Heilbrigðisráðuneytið, Íslands, Heilbrigðisráðuneytið, FélagsmálaráðuneytiðFélagsmálaráðuneytið
• Fyrirmynd: “Alternativ til vold” í OslóFyrirmynd: “Alternativ til vold” í Osló• Ekki var tekin ákvörðun um framhald Ekki var tekin ákvörðun um framhald
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Tölulegar upplýsingar ´98 - Tölulegar upplýsingar ´98 - ´02´02
• Skjólstæðingar “Karlar til ábyrgðar” Skjólstæðingar “Karlar til ábyrgðar” dæmigerðir ofbeldismenn?dæmigerðir ofbeldismenn?– Leituðu af frjálsum viljaLeituðu af frjálsum vilja– Tilbúnir að axla ábyrgð á eigin hegðunTilbúnir að axla ábyrgð á eigin hegðun
• Ofbeldismenn sem sjá ekkert Ofbeldismenn sem sjá ekkert athugavert við eigin hegðun eða athugavert við eigin hegðun eða töldu hana sök maka leituðu ekki til töldu hana sök maka leituðu ekki til KTÁKTÁ
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
hjúskaparstaða
23
13
7
0
5
10
15
20
25
kvæntur sambúð fráskilin
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
lengd sambúðar
14
75
19
0
5
10
15
20
1-3 ár 4-6 ár 7-10 ár >10
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
beitt ofbeldi í fyrri samböndum
1520
8
05
10152025
já nei engin fyrrisambönd
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
vitni að ofb föður/stj gegn móður
15
29
0
10
20
30
40
já nei
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
vitni að ofb gegn systkinum
17
27
05
1015202530
já nei
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
sjálfur orðið f ofb í fjölsk
25
19
05
1015202530
já nei
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
kærur vegna ofbeldis
13
30
0
10
20
30
40
já nei
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
dómar vegna ofbeldis
8
35
0
10
20
30
40
já nei
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
15
9
29
2 3
10
1 26
35
11
0
10
20
30
40
aldrei einu
sinni
2 - 3
skipti
oftar
líkamlegt ofbeldi
ógnandi hegðun
andlegt ofbeldi
allt þrennt
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
98-02:Niðurstaða matshóps byggð á 98-02:Niðurstaða matshóps byggð á svörum skjólstæðinga og makasvörum skjólstæðinga og maka
• Ofbeldi ýmist hætti alveg eða minnkaði Ofbeldi ýmist hætti alveg eða minnkaði verulega verulega
• Engar kærur vegna ofbeldis eftir að meðferð Engar kærur vegna ofbeldis eftir að meðferð hófsthófst
• Aukin ábyrgð karlanna á eigin hegðun og Aukin ábyrgð karlanna á eigin hegðun og sjálfstjórnsjálfstjórn
• Báðir aðilar greindu frá auknum lífsgæðum og Báðir aðilar greindu frá auknum lífsgæðum og betra sambandibetra sambandi
• Mælt með áframhaldi - en aukinni þjónustu við Mælt með áframhaldi - en aukinni þjónustu við eiginkonurnareiginkonurnar
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Skipulag – ytri rammarSkipulag – ytri rammar
• Heyrir undir félagsmálaráðuneytiðHeyrir undir félagsmálaráðuneytið• Verkefnisstjórn skipuð fulltrúum Verkefnisstjórn skipuð fulltrúum
Félagsmálaráðuneytis, Heilbrigðis- og Félagsmálaráðuneytis, Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytis og tryggingamálaráðuneytis og KvennaathvarfsKvennaathvarfs
• Verkefnisstjóri: Ingólfur V. Gíslason, Verkefnisstjóri: Ingólfur V. Gíslason, JafnréttisstofuJafnréttisstofu
• 2 sálfræðingar sinna meðferðinni2 sálfræðingar sinna meðferðinni• Rekstrarleg umsjá: JafnréttisstofaRekstrarleg umsjá: Jafnréttisstofa• Áframhaldandi samstarf við “ATV”Áframhaldandi samstarf við “ATV”
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
• Upplýsingar um viðtalsbeiðnir í síma Upplýsingar um viðtalsbeiðnir í síma 555 555 30203020
• Einstaklings- og hópmeðferðEinstaklings- og hópmeðferð
• Meðferðin beindist fyrst og fremst að Meðferðin beindist fyrst og fremst að körlunum, makar fá tvö viðtöl (áhættumat) körlunum, makar fá tvö viðtöl (áhættumat)
• Makar fá upplýsingar um mætingar og er Makar fá upplýsingar um mætingar og er send lýsing á áherslum í meðferðinnisend lýsing á áherslum í meðferðinni
• Árangursmat: Spurningalistar sendir Árangursmat: Spurningalistar sendir skjólstæðingum og mökumskjólstæðingum og mökum
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Skýringar á ofbeldiSkýringar á ofbeldi
1.:1.: Ofbeldi í bernskuOfbeldi í bernsku
2.:2.: ÖlvunÖlvun
3.:3.: ValdatogstreitaValdatogstreita
4.:4.: Stjórnun/Vanmáttur.Stjórnun/Vanmáttur.
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Aðferðarfræði.Aðferðarfræði.
• Forsenda að þetta er sálfræðilegt Forsenda að þetta er sálfræðilegt vandamál.vandamál.
• Byggist á vanmætti og vankunnáttu.Byggist á vanmætti og vankunnáttu.
• Notum sálfræðilegar aðferðir til að Notum sálfræðilegar aðferðir til að takast á við vandann.takast á við vandann.
• Hugræn atferlismeðferð ásamt öðrum Hugræn atferlismeðferð ásamt öðrum aðferðum sem “endurforrita” viðbrögð aðferðum sem “endurforrita” viðbrögð gerenda.gerenda.
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Form ofbeldisForm ofbeldis
• Líkamlegt ofbeldiLíkamlegt ofbeldi
• Andlegt ofbeldiAndlegt ofbeldi
• Eyðilegging hlutaEyðilegging hluta
• Kynferðislegt ofbeldiKynferðislegt ofbeldi
• Dulið ofbeldi (óbeinar ógnanir)Dulið ofbeldi (óbeinar ógnanir)
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
MeðferðinMeðferðin
• Allir byrja í einstaklingsviðtölumAllir byrja í einstaklingsviðtölum
• Sálfræðilegt matSálfræðilegt mat
• Flestir fara í hópmeðferðFlestir fara í hópmeðferð
• Makar í viðtöl til hins meðferðaraðilansMakar í viðtöl til hins meðferðaraðilans
• Meðferð tekur oftast langan tíma, þó Meðferð tekur oftast langan tíma, þó mjög einstaklingsbundið (6 – 24 mjög einstaklingsbundið (6 – 24 mánuðir)mánuðir)
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
MeðferðarrammiMeðferðarrammi
• 1.: Gera ofbeldið sýnilegt1.: Gera ofbeldið sýnilegt
• 2.: Ábyrgð á ofbeldinu alltaf hjá 2.: Ábyrgð á ofbeldinu alltaf hjá gerandageranda
• 3.: Samhengi ofbeldisins3.: Samhengi ofbeldisins
• 4.: Afleiðingar ofbeldisins4.: Afleiðingar ofbeldisins
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Grundvallar forsendur fyrir Grundvallar forsendur fyrir gerendurgerendur• Það er ekkert sem réttlætir ofbeldi af Það er ekkert sem réttlætir ofbeldi af
minni hálfuminni hálfu• Ég á sjálfur við vanda að etja og ég Ég á sjálfur við vanda að etja og ég
þarf að vinna í þvíþarf að vinna í því• Ég get náð stjórn á þessuÉg get náð stjórn á þessu• Ég er tilbúinn til að reyna nýjar leiðir Ég er tilbúinn til að reyna nýjar leiðir
til að bregðast við.til að bregðast við.• Ég er meiri maður fyrir vikið.Ég er meiri maður fyrir vikið.
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
HópmeðferðinHópmeðferðin
• Byggir á sömu lögmálumByggir á sömu lögmálum
• Hópefli notað til að fá fram Hópefli notað til að fá fram breytingarbreytingar
• Samkennd um árangurSamkennd um árangur
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Gerendameðferð – með Gerendameðferð – með takmörkuðum makastuðningitakmörkuðum makastuðningi
– Makar fá tvö viðtöl (við upphaf og lok Makar fá tvö viðtöl (við upphaf og lok meðferðar - hjá hinum meðferðar - hjá hinum meðferðaraðilanum)meðferðaraðilanum)
– Megin áhersla á “áhættumat” og Megin áhersla á “áhættumat” og ábendingar um möguleg ábendingar um möguleg stuðningsúrræði fyrir makannstuðningsúrræði fyrir makann
– Ekki boðið upp á hjónaviðtölEkki boðið upp á hjónaviðtöl
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Koma sjálfirKoma sjálfir
• Gerendur koma sjálfviljugir í meðferðGerendur koma sjálfviljugir í meðferð
• Þeir koma til að taka sjálfir ábyrgð á Þeir koma til að taka sjálfir ábyrgð á ofbeldinuofbeldinu
• Vilja breytaVilja breyta
• Eru hvattir til að halda út og meta Eru hvattir til að halda út og meta árangur m.a. í formi aukinna lífsgæðaárangur m.a. í formi aukinna lífsgæða
Á döfinniÁ döfinni
• Efla samstarf viðEfla samstarf við– KvennaathvarfKvennaathvarf– LögregluLögreglu– BarnaverndBarnavernd– Ýmsa líklega tilvísunaraðilaÝmsa líklega tilvísunaraðila
Þjónusta við landsbyggðinaÞjónusta við landsbyggðina
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Að lokumAð lokum
• Reynslan er góð bæði hérlendis og Reynslan er góð bæði hérlendis og erlendiserlendis
• Eina sérhæfða meðferðartilboðið fyrir Eina sérhæfða meðferðartilboðið fyrir karlakarla
• Skýrar reglur um trúnað og Skýrar reglur um trúnað og tilkynningaskyldutilkynningaskyldu– barnaverndbarnavernd– yfirvofandi hættayfirvofandi hætta
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
BörnBörn
• Börnin verða alltaf fyrir meiri áhrifum Börnin verða alltaf fyrir meiri áhrifum en gert er ráð fyriren gert er ráð fyrir
• Áhrifin er vanmetin af foreldrunum Áhrifin er vanmetin af foreldrunum og (oftast-) einnig af fagfólkiog (oftast-) einnig af fagfólki
• Börn eru viðkvæm og móttækilegBörn eru viðkvæm og móttækileg
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Ofbeldi á heimili skapar Ofbeldi á heimili skapar óöryggi hjá börnumóöryggi hjá börnum
• Þau eru alltaf á varðbergiÞau eru alltaf á varðbergi
• Skortur á öryggi hamlar alhliða þroskaSkortur á öryggi hamlar alhliða þroska
• Vel varðveitt fjölskylduleyndarmálVel varðveitt fjölskylduleyndarmál
• Lokuð inni í ótta verða börn óróleg og Lokuð inni í ótta verða börn óróleg og kvíðin sem leiðir til sársauka og kvíðin sem leiðir til sársauka og vanmáttarvanmáttar
• Einangrun Einangrun
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Börn leitast við að komast Börn leitast við að komast afaf• Gera alls kyns hluti til að koma í veg Gera alls kyns hluti til að koma í veg
fyrir ofbeldifyrir ofbeldi• Mörg börn nota sjálf ofbeldi til að Mörg börn nota sjálf ofbeldi til að
minnka eigin sársaukaminnka eigin sársauka• Skrúfa fyrir eigin tilfinningarSkrúfa fyrir eigin tilfinningar• Kenna sjálfum sér umKenna sjálfum sér um• MinnimáttarkenndMinnimáttarkennd• SjálfsásakanirSjálfsásakanir
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Ofbeldi setur mark sitt á allt Ofbeldi setur mark sitt á allt lífiðlífið
• Hefur áhrif á einbeitingu og starfsemi Hefur áhrif á einbeitingu og starfsemi heilansheilans
• Stöðugt viðbragðsástand veldur Stöðugt viðbragðsástand veldur truflun á þroska heilanstruflun á þroska heilans
• Streita og kvíði veldur veikingu á Streita og kvíði veldur veikingu á ónæmiskerfinuónæmiskerfinu
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Hefur áhrif á:Hefur áhrif á:
• Börn gera það sem fyrir þeim er haftBörn gera það sem fyrir þeim er haft
• Ef ofbeldi er notað sem “úrlausn” Ef ofbeldi er notað sem “úrlausn” ágreiningsmála heima...ágreiningsmála heima...
• Færist inn í skólaumhverfiðFærist inn í skólaumhverfið– Erfitt að vera í skólanum – Erfitt að vera í skólanum –
einbeitingarerfiðleikareinbeitingarerfiðleikar– Upptekið af því sem gæti verið að gerast Upptekið af því sem gæti verið að gerast
heimaheima
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Einkenni hjá smábörnumEinkenni hjá smábörnum
• PTSD – Flashback sem sjást á PTSD – Flashback sem sjást á órólegum hreyfingum, dregur sig í órólegum hreyfingum, dregur sig í skel, sýnir lítil viðbrögð, skel, sýnir lítil viðbrögð, svefnerfiðleikarsvefnerfiðleikar
• Tengsl- trufluð og ógagnrýnin tengslTengsl- trufluð og ógagnrýnin tengsl
• Þroski – seinkun úrvinnsluaðferða, Þroski – seinkun úrvinnsluaðferða, málþroskimálþroski
• Atferli / tilfinningar – innri óróleikiAtferli / tilfinningar – innri óróleiki
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Einkenni hjá eldri börnEinkenni hjá eldri börn
• PTSD – posttraumatiskur leikur, PTSD – posttraumatiskur leikur, endurteknar martraðir, erfitt með endurteknar martraðir, erfitt með einbeitingu, óróleiki og reiðieinbeitingu, óróleiki og reiði
• Tengsl – hlutverkaruglingur, undirgefin Tengsl – hlutverkaruglingur, undirgefin tengslamynsturtengslamynstur
• Þroski – félagslegur vandi í vinahópnum og Þroski – félagslegur vandi í vinahópnum og í skólanumí skólanum
• Atferli / tilfinningar – innri vandi, Atferli / tilfinningar – innri vandi, árásargirniárásargirni
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Besta hjálp sem barn færBesta hjálp sem barn fær
• Ofbeldið hættiOfbeldið hætti
• Hjálpa mæðrunum að vernda börnin Hjálpa mæðrunum að vernda börnin sínsín
• Hjálpa gerendum – til að tryggja líf og Hjálpa gerendum – til að tryggja líf og öryggi barnanna til lengri tíma.öryggi barnanna til lengri tíma.
Karlar til ábyrgðarKarlar til ábyrgðar
Takk fyrirTakk fyrir
top related