raport z ewaluacji strategii rozwiązywania …...raport z ewaluacji strategii rozwiązywania...
Post on 25-Jun-2020
6 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Raport z ewaluacji
Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych
Miasta Przasnysz
na lata 2009 – 2015
Raport z ewaluacji
Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych
Miasta Przasnysz na lata 2009 - 2015
Wykonawca
WYG PSDB sp. z o. o.
WYDAWCA
Fundacja Przasnyska
BADANIE ZOSTAŁO PRZEPROWADZONE W RAMACH PROJEKTU
Program wsparcia współpracy samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych
w Przasnyszu
NUMER PROJEKTU
POKL.05.04.02.00-H49/13
REALIZATORZY PROJEKTU
Fundacja Przasnyska, ul. Mazowiecka 3, 06-300 Przasnysz
Miasto Przasnysz, ul. Jana Kilińskiego 2, 06-300 Przasnysz
Publikacja bezpłatna dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 3.0 Polska
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Raport z ewaluacji
Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych
Miasta Przasnysz
na lata 2009 - 2015
Przasnysz 2015
Spis treści
Cele badania ....................................................................................................... 5
Metodologia badania ............................................................................................. 7
Wyniki badania ..................................................................................................... 8
Ocena spójności wewnętrznej dokumentu I jego struktury ............................................. 8
Ocena realizacji celów lokalnego programu rewitalizacji .............................................. 10
Ocena sposobu powstawania dokumentu oraz roli mieszkańców w jego tworzeniu ............ 13
Ocena roli dokumentu w podejmowaniu decyzji przez samorząd................................... 17
Priorytety realizacji działań samorządu w oczach mieszkańców .................................... 17
Najważniejsze wnioski .......................................................................................... 23
5
Cele badania
Cele badania
Celem badania była ewaluacja ex-post Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta
Przasnysza na lata 2009-2015.
Kryteria ewaluacji
W badaniu wykorzystano kryterium skuteczności rozumiane jako określenie, na ile postawione
w dokumentach strategicznych cele zostały zrealizowane.
Problemy i pytania badawcze
W ramach badania sformułowano następujące problemy i pytania badawcze:
1. Określenie modelu przygotowywania dokumentów strategicznych (literatura wskazuje na
modele: partycypacyjne, eksperckie, „własnymi siłami” lub łączące te podejścia)
Pytania badawcze:
W jaki sposób pracowano nad poszczególnymi dokumentami strategicznymi?
Na ile proces powstawania polityk publicznych był uspołeczniony? W jaki sposób
angażowano mieszkańców miasta?
Jak decydenci postrzegają partycypacyjny proces powstawania dokumentów
strategicznych? W jaki stopniu chcieliby wykorzystywać partycypacyjne podejście
w przyszłości? Jaką mają wiedzę na ten temat?
2. Analiza spójności wewnętrznej dokumentów oraz ich poprawności metodycznej.
Czy dokumenty zawierają diagnozę, cele i wskaźniki, czyli czy zostało określone
„gdzie miasto jest teraz”, „dokąd chce dojść” i „skąd będzie wiadomo, że już
tam doszło”?
Na ile postawione w dokumentach cele są konsekwencją dokonanej wcześniej
diagnozy?
Czy określono sposoby/plany realizacji celów?
Czy określono zestaw wskaźników (SMART), które będą mówiły o tym, że cel
został osiągnięty?
3. Poziom realizacji celów.
Wstępna analiza pokazuje, że cele nie zostały owskaźnikowane, dlatego też na potrzeby
analiz zaproponowane zostaną wskaźniki celów i sposoby ich pomiaru.
Pytania badawcze:
Czy osiągnięto stawiane cele? Na jakiej podstawie można to stwierdzić.
Czy mieszkańcy zauważyli zmiany, które zaszły w mieście w latach 2007-2014?
Jakie zmiany dostrzegają mieszkańcy i czy pokrywają się one z celami założonymi
w dokumentach strategicznych?
6
Jak realizację celów postawionych w dokumentach strategicznych postrzegają
osoby odpowiedzialne za realizację projektów i inwestycji w mieście? Czy w ich
opinie zostały one zrealizowane? Na jakiej podstawie tak twierdzą?
4. Określenie roli dokumentów strategicznych i planowania strategicznego w podejmowaniu
decyzji przez samorząd (Urząd Miasta Przasnysza) i podlegające mu jednostki.
Można postawić hipotezę, że przygotowanie dokumentów strategicznych ukierunkowało
decydentów do wybierania rozwiązań i projektów zgodnie z kierunkami wyznaczanymi
przez dokumenty.
Pytania badawcze:
Czy realizowane przedsięwzięcia i projekty są powiązane z celami postawionymi
w dokumentach strategicznych?
5. Priorytety do realizacji w przyszłości w oczach mieszkańców.
Potrzeby mieszkańców i ocena dotychczasowych działań są ważnym elementem w
planowaniu strategicznym.
Pytania badawcze:
Co z punku widzenia mieszkańców powinno stać się priorytetem samorządu?
Jak oceniają obecny kierunek zachodzących zmian? Czy należy go kontynuować,
czy dokonać korekty?
7
Metodologia
badania
Źródłami danych w niniejszym badaniu były:
dane zastane, badanie ilościowe wśród
mieszkańców miasta oraz badanie jakościowe
z osobami wdrażającymi dokumenty. Poniżej
przedstawiamy krótką charakterystykę
wykorzystanych metod i technik badawczych.
Analiza danych zastanych
Celem metody było zebranie informacji
potrzebnych do udzielenia odpowiedzi na
pytania badawcze, w tym przede wszystkim do
zebrania danych nt. zrealizowanych
wskaźników programowych, analiza
dokumentów strategicznych i załączników do
dokumentów i innych.
Badanie ilościowe CATI
Badanie ilościowe techniką CATI
przeprowadzone zostało wśród mieszkańców
Przasnysza. Badanie miało na celu zebranie
danych i informacji potrzebnych do udzielenia
odpowiedzi na wybrane pytania badawcze, jak
również do pozyskania opinii nt. oceny
obserwowanych przez nich zmian w mieście
(ich wielkości, kierunku, potrzeby korekty
strategicznej, uwzględniania najważniejszych
problemów) oraz poznania potrzeb
mieszkańców, które mogą zostać
zaspokojone projektami realizowanymi
w przyszłości. Badanie zostało
przeprowadzone wśród 200 dorosłych
mieszkańców miasta Przasnysza.
Badania jakościowe – IDI
Wywiady indywidulane zostały przeprowadzone
z kluczowymi interesariuszami ewaluowanych
dokumentów strategicznych. Celem wywiadów
było zgromadzenie wiedzy i opinii
o zrealizowanych przedsięwzięciach, które
wpisują się w cele postawione w dokumentach
strategicznych, o roli dokumentów
strategicznych w planowaniu działań
samorządu i podejmowaniu decyzji o realizacji
poszczególnych przedsięwzięć/inwestycji,
a także poznanie potrzeb dotyczących
przyszłych dokumentów strategicznych.
W ramach badania przeprowadzono dwa
wywiady, w których udział wzięły łącznie trzy
osoby.
8
Wyniki badania
Ocena spójności
wewnętrznej dokumentu
I jego struktury
Analiza spójności wewnętrznej
dokumentów oraz ich poprawności
metodycznej
Ocenie poddano dokument Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych
Miasta Przasnysza na lata 2009-2015
przyjętego Uchwałą nr XXXI/230/2009 Rady
Miejskiej w Przasnyszu w dniu 19 lutego 2009r.
Spójność wewnętrzną rozumiano jako
spójność zapisów części diagnostycznej
dokumentu z częścią strategiczną, w tym
wyznaczonymi celami i działaniami. Z kolei
poprawność metodyczną rozumiano jako
poprawność konstrukcji logicznej dokumentu,
tj. zawartość całego dokumentu, jak również
poszczególnych jego elementów.
Dokument składa się z dwóch części, części
diagnostycznej oraz części programowej.
W części diagnostycznej zawarto diagnozę
sytuacji Miasta w zakresie problemów
społecznych występujących na jego terenie,
zidentyfikowano najważniejsze problemy, jak
również podsumowano je przeprowadzoną
analizą SWOT. Część druga zawiera z kolei
misję, cele strategiczne Miasta, cele
operacyjne oraz działania a także opis
monitoringu i ewaluacji Strategii.
Diagnoza została przygotowana w ośmiu
obszarach tematycznych, odpowiadających
zagadnieniom problematycznym
(charakterystyka Miasta, pomoc społeczna,
problem ubóstwa, osoby bezrobotne,
niepełnosprawności, osoby starsze, dziecko
i rodzina, alkoholizm i narkomania). Analiza
bazuje na dostępnych danych statystycznych
i danych zastanych będących w dyspozycji
jednostek i instytucji. Diagnoza w niektórych
obszarach (np. osoby starsze) zawiera jedynie
podstawowe informacje, za co za tym idzie,
aktualizacja dokumentu wymagać będzie
pogłębienia przedstawionych tutaj zagadnień.
Tylko część prezentowanych danych
w diagnozie umiejscowiona jest w szeregach
czasowych, co utrudnia ocenę danego
zjawiska. Pewną wadą diagnozy jest również
brak odniesienia przy prezentowanych
wartościach do otoczenia (np. sąsiednich
miast, regionu, itd.). Przy aktualizacji
dokumentu należy też zwrócić uwagę na
prezentowanie możliwie najbardziej aktualnych
danych – w obecnym dokumencie
prezentowane są często dane sprzed kilku lat
względem roku jego opracowania. Ostatnia
część diagnozy (identyfikacja najważniejszych
problemów społecznych Miasta) prezentuje
wyniki badania ilościowego realizowanego
wśród mieszkańców miasta, co niesie ze sobą
duży walor poznawczy, jednak warto
podkreślić w tym miejscu, że są to wyłącznie
opinie mieszkańców. Dopiero zestawienie tych
informacji z danymi pozwoliłoby wyciągnąć
właściwe wnioski.
Kolejny rozdział zawiera analizę SWOT, która
została przygotowana w klasycznym układzie
czynników wewnętrznych i zewnętrznych –
mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń.
Analiza czynników wskazuje, że prezentowane
czynniki miejscami powinny znajdować się
w innych obszarach (wewnętrzne –
zewnętrzne). Prezentowane czynniki nie
zawsze wynikają też z przeprowadzonej
diagnozy. Aktualizacja dokumentu powinna
również uwzględniać prezentację
podsumowania analizy, to jest wskazanie
w jaki sposób bazując na mocnych stron,
będziemy neutralizować strony słabe i jak
9
wykorzystując możliwości, będziemy
neutralizować pojawiające się zagrożenia.
Diagnoza została natomiast podsumowana
poprzez wskazanie najważniejszych
problemów społecznych na terenie Miasta
i działań, które powinny być realizowane.
Za poprawną uznać należy konstrukcję celów
Strategii Rozwiązywania Problemów
Społecznych, tj. cele strategiczne realizowane
są przez cele operacyjne, te zaś przez
działania. Analiza zapisów wskazuje, że cele
i działania zostały sformułowane w sposób
czytelny i precyzyjny. Tylko w nielicznych
przypadkach odnosi się wrażenie, że działania
nachodzą na siebie. Do każdego celu
strategicznego przypisano również podmioty,
które mają odpowiadać za realizację danego
celu strategicznego oraz efekty realizacji
danego celu. Rozwiązanie uznać to należy za
poprawne, przy czym warto zwrócić uwagę
(w szczególności w kontekście aktualizacji
dokumentu) na konieczność przypisania
odpowiedzialności do poszczególnych
realizowanych działań – w ten sposób nie
dochodzi do rozmycia odpowiedzialności za
realizację danego celu. Podobnie dotyczy to
efektów, które przyporządkowane zostały do
celów strategicznych. O ile prezentacja
efektów jest właściwa o tyle warto zadbać
o dopasowanie efektów do poszczególnych
realizowanych działań.
Wadą dokumentu jest brak konkretnych
wskaźników (np. w podziale na wskaźniki
produktu, rezultatu) a jedynie przedstawienie
wskaźników kontekstowych (za takie należy
uznać zaprezentowane efekty realizacji celów
strategicznych). Wskaźniki powinny być
również przyporządkowane do poszczególnych
poziomów realizacji Strategii, tj. celów
strategicznych, operacyjnych i działań. Za
wadę uznać należy również brak informacji
o sposobach finansowania planowanych tutaj
działań.
W dokumencie zawarto kontekstowe
informacje na temat systemu monitorowania
i ewaluacji Strategii, wskazując, że polegać
będzie na systematycznej ocenie
realizowanych działań oraz modyfikacji
kierunków działania w przypadku istotnych
zmian społecznych, które mogą pojawić się
poprzez zmianę regulacji prawnych czy też
narastanie poszczególnych kwestii
społecznych. W trakcie prac nad aktualizacją
dokumentu zarówno w odniesieniu do systemu
monitoringu, jak i ewaluacji należy
zaprezentować szczegółowe rozwiązania
w tym zakresie.
Sposoby i plany realizacji celów
W odniesieniu do Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych należy stwierdzić,
że nie zawiera on zapisów wskazujących na to
w jaki sposób cele i projekty Programu będą
realizowane. Wskazano tutaj jedynie katalog
instytucji odpowiedzialnych za realizację
danego celu strategicznego, natomiast nie
przyporządkowano odpowiedzialności do
konkretnych celów i działań. Powoduje to
sytuację rozmywania odpowiedzialności za
realizację Strategii i utrudnia weryfikację
podejmowanych działań. Na czytelność
sposobu realizacji celów nie wpływa również
brak sposobów finansowania działań (brak
planu finansowania) oraz brak sposobów
weryfikacji i oceny zakładanych celów
i działań.
10
Ocena realizacji celów
lokalnego programu
rewitalizacji
Ocena za pomocą kryteriów SMART
W Strategii wyznaczono trzy cele strategiczne:
1. Kompleksowy system wsparcia
rodziny, ze szczególnym
uwzględnieniem pozycji dzieci
i młodzieży – wysoka jakość i poziom
życia mieszkańców,
2. Pełna integracja i partycypacja
mieszkańców w życiu społecznym
i zawodowym,
3. Partnerstwo na rzecz społecznej
aktywności lokalnej,
którym przyporządkowano cele operacyjne
i działania.
I. CEL STRATEGICZNY
Kompleksowy system wsparcia rodziny, ze
szczególnym uwzględnieniem pozycji dzieci
i młodzieży – wysoka jakość i poziom życia
mieszkańców
Cele operacyjne:
1. Współpraca instytucji pomocowych,
ustalenie wspólnych działań
wspomagających dziecko i rodzinę
2. Podejmowanie działań zmierzających
do poprawy sytuacji rodzin
zagrożonych patologią poprzez
wspomaganie osób i rodzin we
wzmacnianiu zdolności do
zaspokajania potrzeb życiowych oraz
rozwój profilaktyki i rozwiązywanie
problemów rodzinnych
3. Interwencja kryzysowa – pomoc
rodzinie i dziecku, przeciwdziałanie
przemocy w rodzinie
4. Wspieranie rodzin z dziećmi
niepełnosprawnymi.
II. CEL STRATEGICZNY
Pełna integracja i partycypacja mieszkańców w
życiu społecznym i zawodowym
Cele operacyjne:
1. Tworzenie systemu wsparcia dla osób
bezrobotnych w celu ich aktywizowania
2. Rozwój systemu wsparcia dla osób
niepełnosprawnych
3. Poprawa jakości życia ludzi starszych.
III. CEL STRATEGICZNY
Partnerstwo na rzecz społecznej aktywności
lokalnej
Cele operacyjne:
1. Profesjonalizacja kadr pomocy
społecznej jako animatorów życia
społecznego
2. Wspieranie instytucji społeczeństwa
obywatelskiego.
Poniżej przedstawiona została ocena celów
operacyjnych i celów głównych za pomocą
metodologii SMART, będącej zbiorem pięciu
cech wskazujących na poprawność
sformułowanego celu. SMART to akronim od:
Specific, Measurable, Achievable, Realistic,
Time-bound. Poszczególne pojęcia
oznaczają:
Specific (skonkretyzowany) – sformułowanie
powinno być jednoznaczne i nie
pozostawiające miejsca na luźną interpretację,
Measurable (mierzalny) – a więc tak
sformułowany, by można było liczbowo
wyrazić stopień realizacji celu, lub przynajmniej
umożliwić jednoznaczną „sprawdzalność” jego
realizacji,
Achievable (osiągalny) – inaczej mówiąc
realistyczny; cel zbyt ambitny podkopuje wiarę
w jego osiągnięcie i tym samym motywację do
jego realizacji,
Realistic (realny) – cel powinien być ważnym
11
krokiem naprzód, zorientowane na konkretny
rezultat,
Time-bound (określony w czasie) – cel
powinien mieć dokładnie określony horyzont
czasowy w jakim zamierzamy go osiągnąć
.
Cele Strategii S M A R T
Kompleksowy system wsparcia rodziny, ze szczególnym
uwzględnieniem pozycji dzieci i młodzieży – wysoka jakość
i poziom życia mieszkańców
Współpraca instytucji pomocowych, ustalenie wspólnych
działań wspomagających dziecko i rodzinę
+ + + +/- -
Podejmowanie działań zmierzających do poprawy sytuacji
rodzin zagrożonych patologią poprzez wspomaganie osób i
rodzin we wzmacnianiu zdolności do zaspokajania potrzeb
życiowych oraz rozwój profilaktyki i rozwiązywanie problemów
rodzinnych
+ +/- + +/- -
Interwencja kryzysowa – pomoc rodzinie i dziecku,
przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
+ + + + -
Wspieranie rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi + + + + -
Pełna integracja i partycypacja mieszkańców w życiu
społecznym i zawodowym
Tworzenie systemu wsparcia dla osób bezrobotnych w celu ich
aktywizowania
+ + + +/- -
Rozwój systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych + +/- + +/- -
Poprawa jakości życia ludzi starszych + + + + -
Partnerstwo na rzecz społecznej aktywności lokalnej
Profesjonalizacja kadr pomocy społecznej jako animatorów
życia społecznego
+ + + + -
Wspieranie instytucji społeczeństwa obywatelskiego + + + +/- -
Gdzie: + - oznacza spełnienie kryterium, +/- - oznacza częściowe spełnienie kryterium, zaś
- - oznacza brak spełnienia kryterium.
12
Ocena stopnia realizacji celów
i wskaźników ogólnych
Poniżej przedstawiamy ocenę stopnia realizacji
celów Strategii Rozwiązywania Problemów
Społecznych w subiektywnej. Ocena dla
każdego wymienionego celu jest średnią
arytmetyczną oceny pracowników Urzędu
Miasta i/lub jednostek podległych oraz oceny
dokonanej przez ekspertów realizujących
niniejsze badanie. Podczas oceny brano pod
uwagę przede wszystkim faktyczny stan
realizacji działań wchodzących w zakres
realizacji danego celu, ale także perspektywę
i możliwość realizacji danego celu
w najbliższej przyszłości. Zastosowano skalę
od 0 do 3, gdzie 0 oznaczało sytuację braku
realizacji celu, zaś 3 oznaczało sytuację,
w której dany cel został już zrealizowany
Cele Stopień
realizacji
celu w skali
od 0 do 3
Kompleksowy system wsparcia rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem pozycji
dzieci i młodzieży – wysoka jakość i poziom życia mieszkańców
2,5
Współpraca instytucji pomocowych, ustalenie wspólnych działań
wspomagających dziecko i rodzinę
3
Podejmowanie działań zmierzających do poprawy sytuacji rodzin zagrożonych
patologią poprzez wspomaganie osób i rodzin we wzmacnianiu zdolności do
zaspokajania potrzeb życiowych oraz rozwój profilaktyki i rozwiązywanie
problemów rodzinnych
2,5
Interwencja kryzysowa – pomoc rodzinie i dziecku, przeciwdziałanie przemocy
w rodzinie
3
Wspieranie rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi 2,5
Pełna integracja i partycypacja mieszkańców w życiu społecznym i zawodowym 3
Tworzenie systemu wsparcia dla osób bezrobotnych w celu ich aktywizowania 2,5
Rozwój systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych 3
Poprawa jakości życia ludzi starszych 3
Partnerstwo na rzecz społecznej aktywności lokalnej 3
Profesjonalizacja kadr pomocy społecznej jako animatorów życia społecznego 3
Wspieranie instytucji społeczeństwa obywatelskiego 3
Gdzie: 0 - oznacza brak realizacji celu, zaś 3 pełną realizację celu.
13
Ocena sposobu
powstawania dokumentu
oraz roli mieszkańców
w jego tworzeniu
Model przygotowywania dokumentu
Do opracowania Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych, podobnie jak
w przypadku Strategii Rozwoju Miasta
i Lokalnego Programu Rozwoju został
powołany zespół, w skład którego wchodzili
przedstawiciele Urzędu Miasta, radni oraz
pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej. Dokument był opracowany
„własnymi siłami” a więc bez udziału zespołu
zewnętrznych ekspertów. Opracowując
strategię uwzględniono współpracę
z instytucjami rządowymi, samorządowymi,
kościołem i organizacjami pozarządowymi.
Istotną rolę przy diagnozowaniu problemów
społecznych i formułowaniu Strategii mieli
przedstawiciele Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej.
Wiedza na temat procesów
partycypacji
Osoby, z którymi przeprowadzono wywiady
w trakcie realizacji niniejszego badania mają
wiedzę na temat procesów partycypacji
społecznej. Postrzegają ten proces jako
potrzebny a wręcz konieczny, wskazując przy
tym na trudności z tym związane. Proces
partycypacji wymaga w ich opinii
przygotowania mieszkańców oraz zachęt do
aktywności.
Rola mieszkańców w tworzeniu
dokumentu
Mieszkańcy miasta w niewielkim stopniu
uczestniczyli w pracach nad opracowaniem
dokumentów strategicznych. Duża część
z nich natomiast zdaje sobie sprawę z istnienia
tych dokumentów. Przedstawiają to poniższe
wykresy.
Wykres 1. Znajomość dokumentów strategicznych miasta wśród mieszkańców [%].
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=200).
34
40
54
56
63
55
43
42
3
5
3
2
25 50 75 100
Strategia Rozwiązywania Problemów
Społecznych
Program Rozwoju Lokalnego
Lokalny Program Rewitalizacji
Strategia Rozwoju Miasta
Czy słyszał/a Pan/i o takich dokumentach, jak:
Tak Nie Nie wiem/trudno powiedzieć
14
Niewielki zakres partycypacji w konsultacjach
społecznych dokumentów (Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych)
znajduje odzwierciedlenie we wskazaniach
dotyczących sposobów przeprowadzania
konsultacji społecznych, jak również wiedzy
respondentów na temat podmiotów
organizujących konsultacje.
Wykres 2. Procent mieszkańców, którzy deklaratywnie wskazali udział w konsultacjach społecznych
dokumentu w stosunku do liczby osób, które słyszały o dokumencie.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=200).
6
7
8
9
2 4 6 8 10
Strategia Rozwoju Miasta
Strategia Rozwiązywania Problemów
Społecznych
Program Rozwoju Lokalnego
Lokalny Program Rewitalizacji
Czy brała Pani/Pan udział w konsultacjach społecznych dotyczących [%]
Wykres 3. Wiedza na temat sposobów przeprowadzenia konsultacji społecznych wśród respondentów
badania [osoby].
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=48).
3
3
4
8
1
2
3
2
2
3
3
2
2
3
2
2
1
1
1
0 4 8 12 16
Strategia Rozwiązywania
Problemów Społecznych
Strategia Rozwoju Miasta
Program Rozwoju Lokalnego
Lokalny Program Rewitalizacji
W jaki sposób przeprowadzano konsultacje społeczne?
Spotkanie/spotkania konsultacyjne Sondaż wśród mieszkańców
Konsultacje internetowe Możliwość składania wolnych wniosków
Inne Nie wiem/nie pamiętam
15
Mieszkańcy, którzy mieli styczność
z procesem konsultacji ocenili również ich
użyteczność. Ocenę przedstawia poniższy
wykres.
Wykres 4. Wiedza na temat podmiotu organizującego konsultacje [osoby].
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=30).
3
4
6
10
1 1
2
1
1
1
0 4 8 12
Strategia Rozwiązywania
Problemów Społecznych
Program Rozwoju Lokalnego
Strategia Rozwoju Miasta
Lokalny Program Rewitalizacji
Kto organizował konsultacje społeczne?
Urząd MiastaOśrodek Pomocy SpołecznejOrganizacja pozarządowa działająca na terenieNie wiem/nie pamiętam
Wykres 5. Ocena użyteczności przeprowadzonych konsultacji [osoby].
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=28).
3
1
2
3
2
3
3
4
1
1
1
1
1
2
0 4 8 12
Strategia Rozwiązywania Problemów
Społecznych
Program Rozwoju Lokalnego
Strategia Rozwoju Miasta
Lokalny Program Rewitalizacji
Jak ocenia Pani/Pan użyteczność przeprowadzonych konsultacji
Zdecydowanie pozytywnie Raczej pozytywnie Raczej negatywnie
Zdecydowanie negatywnie Nie wiem, trudno powiedzieć
16
Natomiast zdecydowana większość
respondentów badania ilościowego nie
uczestniczyła w konsultacjach społecznych
ocenianych dokumentów, w tym
w konsultacjach Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych. Powody braku
uczestnictwa przedstawia poniższy wykres.
Wśród najczęściej wskazywanych powodów
nieuczestniczenia w konsultacjach Strategii
wskazywano: brak czasu i brak
zainteresowania tematem konsultacji.
Wykres 6. Powody nieuczestniczenia w konsultacjach społecznych [%]
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=172).
1
1
3
1
15
17
26
28
6
4
8
5
2
2
3
2
2
1
1
1
6
8
7
9
5
10
12
8
1
2
2
2
0 10 20 30 40 50 60 70
Strategia Rozwiązywania
Problemów Społecznych
Program Rozwoju Lokalnego
Strategia Rozwoju Miasta
Lokalny Program Rewitalizacji
Z jakiego powodu nie brał/brała Pani udziału w konsultacjach
społecznych?
Nie były one organizowane
Były organizowane, ale nie wiedziałam/wiedziałem o ich realizacji
Nie interesowała mnie poruszana tematyka
Nie wierzę, że głos mieszkańców ma znaczenie w kreowaniu polityki miejskiej
Konsultacje organizowano w nieprzystępnym miejscu
Konsultacje organizowano w nieprzystępnym czasie
Inne
Nie wiem/nie pamiętam
17
Ocena roli dokumentu
w podejmowaniu decyzji
przez samorząd
W przypadku Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych na lata 2009-2015,
wypracowane kierunki działania (cele) były
wynikiem wiedzy o koniecznych działaniach
oraz potrzebach społeczności lokalnej w
przedmiotowym obszarze. W tym przypadku
również dokument obejmował elementy
uspołecznienia i dyskusji nad poszczególnymi
zapisami. W konsekwencji część strategiczna
dokumentu wyznacza faktyczne kierunki
działań samorządu, które są obecnie
realizowane.
Priorytety realizacji działań
samorządu w oczach
mieszkańców
Polityka miejska w Przasnyszu jest generalnie
ocenia pozytywnie przez mieszkańców miasta.
Większość z nich widzi pozytywne zmiany,
które zachodzą w mieście, także w warstwie
społecznej. Zdecydowanie pozytywnie
o działaniach władz miasta wypowiada się co
trzeci respondent przeprowadzonego badania
ilościowego.
Wykres 7. Ocena realizacji polityki miejskiej w Przasnyszu [%]
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=200).
67
24
3
7
1
0 20 40 60 80 100
W mieście zaszły istotne zmiany, przede
wszystkim na lepsze
W mieście zaszły istotne zmiany, zarówno
na lepsze, jak i na gorsze
W mieście zaszły istotne zmiany, przede
wszystkim na gorsze
Nie zauważyłam/zauważyłem istotnych
zmian
Nie wiem/trudno powiedzieć
Jak ogólnie ocenia Pani/Pan politykę miejską prowadzoną w Przasnyszu w
latach 2007-2015?
18
Obszary, które w największym stopniu uległy
poprawie na przestrzeni ostatnich lat to
w oczach respondentów obszary sportu
i rekreacji w mieście, edukacji przedszkolnej
i podstawowej oraz obszar bezpieczeństwa
i porządku publicznego. Obszary te w
niewielkim stopniu wpisują się w cele
strategiczne Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych Miasta Przasnysza.
Z kolei do obszarów, w których zauważono
najmniejsze zmiany na przestrzeni okresu
obowiązywania Strategii zaliczano najczęściej
obszary: zmian na rynku pracy (wpisujący się w
działania zapisane w SRPS), ochrony zdrowia,
procesów zmiany liczby ludności miasta.
Przedstawiają to poniższe wykresy.
Wykres 8. Obszary poprawy polityki miejskiej w oczach mieszkańców [%].
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=200).
1
1
1
2
2
3
4
5
6
6
7
7
7
7
9
10
11
12
0 5 10 15
Zmiany na rynku pracy
Turystyka
Zmiana liczby ludności miasta
Ochrona zdrowia
Aktywność mieszkańców i organizacji
pozarządowych
Przedsiębiorczość mieszkańców i
inwestycje
Jakość życia mieszkańców i ich rodzin
Kultura
Jakość świadczenia usług publicznych
Usługi komunalne
Budownictwo mieszkaniowe
Środowisko naturalne
Budowa marki miasta
Edukacja na poziomie gimnazjum
Bezpieczeństwo i porządek publiczny
Edukacja na poziomie podstawowym
Edukacja przedszkolna
Sport i rekreacja
W jakich obszarach w latach 2007-2015 zauważyła/zauważył Pani/Pan
największą poprawę
19
Podobną ocenę można przedstawić analizują
wyniki pytania o ocenę stopnia realizacji
poszczególnych celów Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych. Respondenci
najwyższe oceny stopnia realizacji celów
wskazywali dla takich celów jak wspieranie
rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi,
wspieranie instytucji społeczeństwa
obywatelskiego, budowa systemu interwencji
kryzysowej. Jako cele SRPS realizowane
w najmniejszym stopniu wskazywano z kolei
tworzenie systemu wsparcia dla osób
bezrobotnych, poprawę sytuacji rodzin
zagrożonych patologią, profesjonalizację kadr
pomocy społecznej. Przedstawia to poniższy
wykres.
Wykres 9. Obszary stagnacji w polityce miejskiej w oczach mieszkańców [%].
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=200).
1
1
2
2
2
3
3
3
3
4
5
6
7
8
8
8
16
20
0 5 10 15 20 25
Edukacja przedszkolna
Jakość świadczenia usług publicznych
Edukacja na poziomie podstawowym
Edukacja na poziomie gimnazjum
Budowa marki miasta
Usługi komunalne
Aktywność mieszkańców i organizacji…
Środowisko naturalne
Sport i rekreacja
Inne
Kultura
Jakość życia mieszkańców i ich rodzin
Budownictwo mieszkaniowe
Bezpieczeństwo i porządek publiczny
Turystyka
Zmiana liczby ludności miasta
Ochrona zdrowia
Zmiany na rynku pracy
W jakich obszarach w latach 2007-2015 zauważyła/zauważył Pani/Pan
najmniejszą poprawę
20
Problemy, które są najbardziej dostrzegalne dla
mieszkańców miasta i na które mieszkańcy
wskazują najczęściej to: bezrobocie, patologie
zachowań młodzieży, alkoholizm oraz
wyludnianie się miasta. Z kolei w mniejszym
stopniu są dla nich dostrzegalne takie
problemy jak problem przestępczości, problem
przemocy w rodzinie, czy też narkomanii.
Wykres 10. Stopień realizacji celów Miasta w oczach mieszkańców [%]
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=200).
1
2
4
3
4
4
4
6
5
4
6
11
11
17
9
12
14
14
18
6
11
11
13
13
16
19
17
18
21
24
29
29
24
34
33
32
33
35
17
17
20
29
24
22
23
23
22
26
24
33
27
23
30
28
26
22
22
31
27
18
22
12
18
14
18
10
12
16
10
16
8
13
9
11
8
7
30
18
14
22
18
8
7
11
4
7
11
5
6
9
4
7
8
6
4
15
26
33
11
29
32
32
26
41
31
18
12
10
19
9
11
9
18
14
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Walka z bezrobociem
Rozbudowa oferty turystycznej
Rozwój systemu wsparcia dla osób zagrożonych
ubóstwem
Rozwój przedsiębiorczości
Wspieranie budownictwa mieszkaniowego
Poprawa systemu opieki społecznej
Aktywizacja społeczności lokalnej, w tym wsparcie
instytucji pozarządowych i ich współpracy z…
Wsparcie i aktywizacja osób starszych
Profilaktyka i rozwiązywanie problemów rodzinnych
Kształcenie i rozwój kompetencji osób dorosłych
Budowa systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych
Rozwój usług komunalnych
Poprawa jakości świadczenia usług publicznych
Poprawa jakości edukacji
Poprawa bezpieczeństwa publicznego
Rozwój kultury
Dbanie o stan środowiska naturalnego
Rozwój edukacji wśród dzieci i młodzieży
Rozwój sportu i rekreacji
Poniżej przedstawione zostały najważniejsze cele jakie postawiły sobie władze
miejskie w latach 2007-2015. Proszę o ocenę stopnia ich realizacji
5 zdecydowanie zrealizowany cel 4 3 2 1 zdecydowanie niezrealizowany cel Nie wiem/ trudno powiedzieć
21
Z kolei priorytety do realizacji w przyszłości
w oczach mieszkańców to najczęściej rozwój
edukacji dzieci i młodzieży, rozwój
przedsiębiorczości, walka z bezrobociem
(wpisujący się w cele SRPS), dbałość o stan
środowiska naturalnego, rozwój sportu
i rekreacji. W każdym z powyższych obszarów
ponad 70% respondentów upatruje obszarów
priorytetowych z perspektywy polityki miejskiej
w kolejnych latach.
.
Wykres 11. Najważniejsze problemy natury społecznej miasta w oczach mieszkańców [%].
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=200).
1
3
3
3
3
3
4
4
5
6
8
9
11
11
11
16
0 5 10 15 20
Inne
Przestępczość
Brak poczucia bezpieczeństwa
Przemoc w rodzinie
Narkomania
Bariery w prawidłowym funkcjonowaniu osób
niepełnosprawnych
Niewydolność wychowawcza rodzin
Osamotnienie osób starszych i niepełnoprawnych
Brak wystarczającej liczby mieszkań dla
najuboższych
Niska aktywność społeczna
Brak ofert spędzania czasu wolnego
Bieda
Wyludnianie się miasta
Alkoholizm
Patologia zachowań młodzieży (agresja,
wandalizm, alkoholizm, narkomania)
Bezrobocie
Proszę wskazać 5 najważniejszych problemów natury społecznej miasta
Przasnysz:
22
Wyniki badania są bardzo pozytywne z punktu
widzenia realizacji Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych. Wskazują bowiem na
wysoki priorytet działań realizowanych
w obszarze Strategii, jak również na
konieczność prowadzenia dalszych działań
w tych obszarach.
Wykres 12. Priorytety w polityce miejskiej w oczach mieszkańców [%].
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CATI (n=200).
25
25
24
36
27
35
32
33
28
37
35
33
47
43
37
46
67
61
53
26
32
34
25
37
30
35
34
39
31
34
38
24
29
36
30
13
21
29
25
22
22
22
26
18
19
14
20
16
17
15
15
16
13
16
9
9
10
9
8
6
5
6
4
6
6
5
6
5
5
4
4
6
5
6
6
4
6
2
3
5
1
3
3
2
2
2
4
3
4
1
1
1
5
2
2
11
14
13
9
5
11
8
12
7
10
7
8
8
9
8
3
3
2
4
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Rozbudowa oferty turystycznej
Aktywizacja społeczności lokalnej, w tym wsparcie
instytucji pozarządowych i ich współpracy z samorządem
Kształcenie i rozwój kompetencji osób dorosłych
Wspieranie budownictwa mieszkaniowego
Rozwój usług komunalnych
Poprawa jakości edukacji
Wsparcie i aktywizacja osób starszych
Profilaktyka i rozwiązywanie problemów rodzinnych
Poprawa jakości świadczenia usług publicznych
Poprawa systemu opieki społecznej
Poprawa bezpieczeństwa publicznego
Rozwój kultury
Rozwój systemu wsparcia dla osób zagrożonych
ubóstwem
Budowa systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych
Rozwój sportu i rekreacji
Dbanie o stan środowiska naturalnego
Walka z bezrobociem
Rozwój przedsiębiorczości
Rozwój edukacji wśród dzieci i młodzieży
Działania w jakich dziedzinach są najważniejsze z Pani/Pana perspektywy w polityce
miejskiej w najbliższych 5 latach?
5 zdecydowanie ważne 4 3 2 1 zdecydowanie nieważne Nie wiem/trudno powiedzieć
23
Najważniejsze
wnioski
Diagnoza została przygotowana w ośmiu
obszarach tematycznych, odpowiadających
zagadnieniom problematycznym
(charakterystyka Miasta, pomoc społeczna,
problem ubóstwa, osoby bezrobotne,
niepełnosprawności, osoby starsze, dziecko
i rodzina, alkoholizm i narkomania). Diagnoza
w niektórych obszarach (np. osoby starsze)
zawiera jedynie podstawowe informacje, za co
za tym idzie, aktualizacja dokumentu wymagać
będzie pogłębienia przedstawionych tutaj
zagadnień. Tylko część prezentowanych
danych w diagnozie umiejscowiona jest
w szeregach czasowych, co utrudnia ocenę
danego zjawiska. Pewną wadą diagnozy jest
również brak odniesienia przy prezentowanych
wartościach do otoczenia (np. sąsiednich
miast, regionu, itd.). Rekomenduje się, by
podczas aktualizacji dokumentu zwrócić
uwagę na prezentowanie możliwie najbardziej
aktualnych danych – w obecnym dokumencie
prezentowane są często dane sprzed kilku lat
względem roku jego opracowania.
Analiza SWOT została przygotowana
w klasycznym układzie czynników
wewnętrznych i zewnętrznych – mocnych
i słabych stron oraz szans i zagrożeń. Analiza
czynników wskazuje, że prezentowane czynniki
miejscami powinny znajdować się w innych
obszarach (wewnętrzne – zewnętrzne).
Prezentowane czynniki nie zawsze wynikają też
z przeprowadzonej diagnozy. Aktualizacja
dokumentu powinna również uwzględniać
prezentację podsumowania analizy, to jest
wskazanie, w jaki sposób bazując na mocnych
stron, będziemy neutralizować strony słabe
i jak wykorzystując możliwości, będziemy
neutralizować pojawiające się zagrożenia.
Za poprawną uznać należy konstrukcję celów
Strategii Rozwiązywania Problemów
Społecznych, tj. cele strategiczne realizowane
są przez cele operacyjne, te zaś przez
działania. Analiza zapisów wskazuje, że cele
i działania zostały sformułowane w sposób
czytelny i precyzyjny. Tylko w nielicznych
przypadkach odnosi się wrażenie, że działania
nachodzą na siebie. W tym kontekście
rekomenduje się w odniesieniu do
dokumentów aktualizacyjnych formułowanie
celów w sposób rozłączny, tj. nienachodzący
na siebie. Dotyczy to także sformułowanych
wskaźników, które jasno i precyzyjnie powinny
być przyporządkowane do poszczególnych
celów.
Do każdego celu strategicznego przypisano
również podmioty, które mają odpowiadać za
realizację danego celu strategicznego oraz
efekty realizacji danego celu. Rozwiązanie
uznać to należy za poprawne, przy czym
rekomenduje się by w przyszłości zwrócić
uwagę na konieczność przypisania
odpowiedzialności do poszczególnych
realizowanych działań – w ten sposób nie
dochodzi do rozmycia odpowiedzialności za
realizację danego celu.
Wadą dokumentu jest brak konkretnych
wskaźników realizacji celów i działań (np.
w podziale na wskaźniki produktu, rezultatu)
a jedynie przedstawienie wskaźników
kontekstowych (za takie należy uznać
zaprezentowane efekty realizacji celów
strategicznych). Wskaźniki powinny być
również przyporządkowane do poszczególnych
poziomów realizacji Strategii, tj. celów
strategicznych, operacyjnych i działań.
Rekomenduje się taką właśnie ich konstrukcję
w przypadku aktualizacji dokumentu. Za wadę
uznać należy również brak informacji
o sposobach finansowania planowanych
działań. W dokumencie zawarto też jedynie
kontekstowe informacje na temat systemu
24
monitorowania i ewaluacji Strategii. Również
tutaj rekomenduje się opracowanie takiego
systemu (ewaluacji oraz monitoringu)
w przypadku aktualizacji opracowania.
Do opracowania Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych, podobnie jak
w przypadku Strategii Rozwoju Miasta
i Lokalnego Programu Rozwoju został
powołany zespół, w skład którego wchodzili
przedstawiciele Urzędu Miasta, radni oraz
pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej. Dokument był opracowany
„własnymi siłami” a więc bez udziału zespołu
zewnętrznych ekspertów. Opracowując
strategię uwzględniono współpracę
z instytucjami rządowymi, samorządowymi,
kościołem i organizacjami pozarządowymi.
Istotną rolę przy diagnozowaniu problemów
społecznych i formułowaniu Strategii mieli
przedstawiciele Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej.
Mieszkańcy miasta w niewielkim stopniu
uczestniczyli w pracach nad opracowaniem
dokumentów strategicznych, choć mają
(częściową) wiedzę o ich istnieniu. Strategia
Rozwiązywania Problemów Społecznych jest
tutaj jednak wskazywana najrzadziej spośród
wszystkich dokumentów strategicznych
Miasta, zarówno w odniesieniu do znajomości
dokumentu, jak i uczestnictwa w procesie
konsultacji. W przypadku aktualizacji
dokumentu należy koniecznie zaangażować
społeczność lokalną w proces diagnozowania
sytuacji oraz budowania celów strategicznych
nowej Strategii.
Biorąc pod uwagę cele Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych,
należy wskazać że spełniają one w większości
kryteria SMART. Wyjątkiem jest tutaj kryterium
Time-bound (określony w czasie) – cel
1 Kot T., Weremiuk A., Wskaźniki w zarządzaniu
strategicznym, Warszawa 2012, str. 43.
powinien mieć dokładnie określony horyzont
czasowy w jakim zamierzamy go osiągnąć.
W przypadku sformułowanych celów nie
zawierają one odniesień czasowych, choć
wiadomo, że ramy te wyznacza perspektywa
realizacji Strategii. Z kolei analiza stopnia
realizacji celów wskazuje, że są one
realizowane w zadowalającym stopniu.
W odniesieniu do aktualizacji dokumentu
rekomenduje się weryfikację wypracowanych
celów w oparciu o metodykę SMART lub inną
(np. CREAM1).
top related