transmedia storytelling การเล่าเรื่องยุคดิจิตอล

Transmedia Story Telling“ถงเวลา...เลาเรองหลากสอ”

อาจารยสกลศร ศรสารคาม อาจารยจาก

คณะนเทศศาสตร สถาบนการจดการปญญาภวฒน

ไดกรณาใหสมภาษณกบกองบรรณาธการ 4PM ถง

วธการประยกตใชสอทมอยอยางหลากหลายใหเกด

ประโยขนและกาวทนความเปลยนแปลงของเทคโนโลย

การสอสารทงดานพฤตกรรมผรบสารเนอหารปแบบ

การนำาเสนอ และจำานวนชองทางการสอสารทถก

พฒนาใหหลากหลายมากขน

อาจารยสกลศร ศรสารคาม (อาจารยไอซ)คณะนเทศศาสตร สถาบนการจดการปญญาภวฒน

Q:ในปจจบนเรามกไดยนคำาวาTransmediaStory

Tellingอยบอยๆสงนคออะไร

Transmedia Story Telling คอการเลาเรองๆ

หนงบนสอหลายๆสอแตไมใชการทำาซำาแตเปนการหยบ

ชนสวนเรองราวแตละมมมองมาเลาบนสอทแตกตางกน

มวธการเลาเรองทหลากหลายเพอทจะเชอมโยงใหคนจาก

สอหนงไปดอกสอหนงตอเนองกนไปและเมอดครบทกสอ

แลวผชมจะไดเนอหาทมความรอบดานมากขนมอรรถรส

และประสบการณในการรบรเรองราวทหลากหลายมากขน

Q: Transmedia Story Telling ควรถกนำาไปใช

อยางไร

เนองจากในยคทวดจตอลนนผชมมพฤตกรรมใน

การรบขอมลขาวสารทเปลยนแปลงไปดงน

1.ผชมไมไดตองการเพยงชมรายการเทานนแต

สงทเพมมากขนคอความตองการทจะมสวนรวม เชน

การมปฏสมพนธกบทางรายการในระหวางออกอากาศ

การแสดงความคดเหนการไดพดคยกบกลมคนทมความ

ชนชอบเหมอนๆกน

2.ผชมไมไดนงชมอยหนาจอโทรทศนเพยงอยาง

เดยว แตทำากจกรรมอยางอนไปดวยขณะรบชม และ

รบขอมลขาวสารผานหนาจอทหลากหลาย (Multiple

Screen)เชนคอมพวเตอรแทปเลตสมารทโฟนเพราะ

ฉะนนจะตองทำาใหผชมสามารถรบขอมลเกยวกบรายการ

ไดจากทกชองทาง

3. ผชมไมไดอยากรบชมเพยงลำาพง แตอยากท

จะมสงคมมความเชอมโยงกบบคคลอนๆสงเกตไดจาก

พฤตกรรมการโพสขอคดเหนหรอพดคยเกยวกบรายการ

ลงในเฟสบค

จากพฤตกรรมของผชมในขางตน Transmedia

Story Telling สามารถตอบโจทยนได โดยการใชสอ

ประเภทตางๆใหสามารถเลาเรองไดหลากหลายมความ

สอดคลองและเชอมโยงกนเชนการทำาเวบไซตทสามารถ

โตตอบกบผชมได(interactive)เกมหรอวดโอตอนพเศษ

บนสงคมออนไลนแอพพลเคชนบนโทรศพทมอถอหรอ

แมแตรายการทำาอาหารบางรายการทใชสอประเภทอน

เขามาเสรมเชนขณะทผชมดรายการทางโทรทศนอยนน

สามารถดสตรอาหาร เคลดลบ แสดงความคดเหนหรอ

ตอบปญหาชงรางวลกบทางรายการผานแอพพลเคชน

ไปพรอมกน สงเหลานจะทำาใหการรบรของผชมมความ

สนกสนานมากขน

นอกจากการนำาสอหลายประเภทมาใช ให

สอดคลองกนแลว สอจะตองมวธการเลาเรองททรงพลง

และมมมมองของเรองทหลากหลาย นอกเหนอไปจาก

เนอหาเดมทมอยซงสอยงคงสามารถใชวธการเดมไดอย

แตจำาเปนทจะตองหาวธการนำาเสนอทแปลกใหมมลกเลน

ทสามารถดงดดใจผชมใหไดมากกวาเดม

สารคดเรอง The Code ชอง BBC มเนอหาท

อยากจะสอไปยงผชมวาบางสงบนโลกใบนทไมสามารถ

หาคำาตอบไดนน วทยาศาสตรสามารถทจะแกะเปน

รหสลบและอธบายสงเหลานนออกมาไดซงสารคดเรองน

มวธการทำาTransmediaStoryTellingไดอยางนาสนใจ

คอมการทำาเวบไซตของสารคดเรองนขนโดยในเวบไซต

จะมบลอกวดโอตอนพเศษทไมไดออกฉายทางโทรทศน

รวมทงเกมทใหผชมแกะรหส ซงการทผชมจะสามารถ

หาโคดมาถอดรหสในเกมไดนน จะตองดรายการทาง

โทรทศน เลนเกมในเวบไซต อานขอมลในบลอกแลวนำา

โคดทไดทงหมดมาเรยงกนผชมกจะไดคำาตอบในสปดาห

นน และเมอถงตอนสดทายของรายการผชมจะตองนำา

โคดคำาตอบของทกสปดาหมารวมกนเพอทจะไดไปรวม

ปารตททางรายการจดขน

จะเหนไดวาทงหมดนเปนกลยทธทสามารถดงดด

ความสนใจชองผชมใหตดตามรายการตงแตตนจนจบ

และเขารวมกจกรรมตางๆ จากสอหลายประเภท ซง

เนอหาททางรายการใชจะแบงยอยออกเปนสวนๆ แลว

กระจายไปยงสอแตละประเภทใหมความแตกตางกนแต

มจดทเชอมโยงกนอย นคอลกษณะของการเลาเรองราว

ผานสอทหลากหลายซงจะมประโยชนมากในการทำาให

ผชมมปฏสมพนธ ดงผชมเอาไวกบรายการและในขณะ

เดยวกนกสรางสงคมของผชมทดรายการขนมา

Q: ผผลตรายการจะมวธการคดเลอกเนอหาทมไปนำา

เสนอผานสอแตละประเภทใหเหมาะสมไดอยางไรบาง

สำาหรบหลกในการคดเลอกในหาแตละสวนให

สอดคลองกบสอแตละประเภทนน ผผลตตองพจารณา

เนอหาใหเหมาะสมกบประเภทของสอและลกษณะการ

รบชมของผรบสาร หากเปนการนำาเสนอเรองราวบน

เวบไซตตองพจารณาธรรมชาตและคณสมบตของเวบไซต

วาสามารถใชประโยชนนในรปแบบใดไดบางตวอยางเชน

การทำารายการทองเทยวและใชเวบไซตเปนองคประกอบ

เสรมผผลตสามารถทำาเวบไซตทองเทยวของรายการทม

ปฏสมพนธกบผชมได โดยการทำาแผนททองเทยว เมอ

ผชมกดเขาไปยงสถานทบนแผนทจะปรากฎขอมลภาพ

วดโอทองเทยวหรอแมแตสตรอาหารทองถน ซงจะชวย

สรางปฏสมพนธและความสนกสนานใหกบผชมมากขน

ซงผผลตรายการในปจจบนนยมนำาวดโอยอน

หลงไปโพสบนโซเชยลมเดยหรอการโปรโมทกอนเขา

รายการเทานนแตผผลตตองคำานงวาโซเชยลมเดยคอการ

สรางสงคม ดงนนจะตองทำาอยางไรใหผชมเขามาพดคย

กนเขามามสวนรวมและมความรสกวาผชมเปนเจาของ

รายการ

ในสวนของการเลอกเนอหาใหเหมาะสมกบแตละ

สอนน จะตองพจารณาจากผชมและแกนเนอหาหลกท

ตองการจะนำาเสนอ ใหดวาสอหลกทใชนำาเสนอนนมขด

จำากดใดบางเชนพนทไมพอหรอถานำาเสนอบนสอหลก

แลวไมสรางประสบการณทนาสนใจ ผผลตกสามารถ

นำาไปพฒนาและเชอมโยงกบสอรปแบบอนแทนได

ขอแนะนำาแนวคดสำาหรบคนทำาสอในยคดจตอล

ยคดจตอล คอยคของสอทมความหลากหลาย

มลกเลนมาก สามารถตอบโจทยในเรองของการม

ปฏสมพนธกบผชมไดดงนนผผลตจงควรเนนเรองนเปน

สำาคญ เพราะเมอผชมรสกตนเองมสวนรวมแลว กจะ

เกดความรสกเปนสวนหนงของรายการเมอผชมมความ

เปนอนหนงอนเดยวกบรายการแลวจะมผลตอการปรบ

เปลยนพฤตกรรมของผชมตามทรายการนำาเสนอซงจะม

ประโยชนมากตอรายการทเปนสาระความร ซงจากเดม

บทบาทของสอคอการใหความรและใหความบนเทง แต

ในยคดจตอลสงทเพมขนมาคอการทำาใหผชมมสวนรวม

ผชมจะรสกวาตนเองสามารถมบทบาทเกยวกบเรองนนๆ

ทำาใหเรองไกลตวกลายเปนเรองใกลตว แลวสรางความ

เปลยนแปลงใหกบสงคม

ขอแตกตางของ Multiplatform กบ Transme-dia Story Telling - Multiplatform: การเลาเรองใดเรองหนงผานสอหลายประเภทเชนการนำาวดโอทออกอากาศแลวไปโพสขนเฟสบค อพขนยทป โดยใชวดโออนเดยวกน -TransmediaStoryTelling:ในแตละสอจะตองมลกเลนของเนอหาทแตกตางกนแยกสวนกนและเมอดครบทกสอแลวจะไดเนอหาในภาพรวมทงหมดอกทหนง แตผผลตตองเลอกดวยวาเนอหาสวนหลกจะอยบนสอไหน แลวใชอนๆ เปนองคประกอบเสรมเพอเพมอรรถรสใหกบผชม

“สงสำ�คญคอก�รรจกธรรมช�ตของสอท

นำ�ม�ใชและดว�ผชมทอยในแตละสอทำ�

กจกรรมใดบ�งบนสอเหล�นน จ�กนนผผลต

จะตองสร�งแกนเนอห�หลกและรปแบบก�ร

เล�เรองทตอบโจทยประสบก�รณในก�รรบร

ในแตละสอ แลวพย�ย�มดงใหเชอมโยงกลบ

ม�ยงสอหลกใหได”