Analizat Analizat FinanciareFinanciare

Dr. Gani Asllani

Çka perfshihet ne Bilancin e Gjendjes

Aktiva (asetet)• Çfarë permban?• Diçka që posedon kompania e që ka vlerë të

ardhshme ekonomike.– Paraja– Toka– Ndërtesa– Pajisjet– Goodwill (reprutacioni)

Asetet ndahen:1.Asetet rrjedhese2.Asetet fikse

1. Asetet rrjedhese-jane grup ne te cilen hyne asetet qe mund lehte te shnderrohen ne para si te tilla si: paraja, llogarite e arketueshme, invenatri i mallit.

2. Asetet fikse- perfshine token, ndertesat dhe pajisjet. Ne kete grup hyne edhe asetet e paprekshme si: patentat, licencat, te drejatat e autorit, reputacioni.

Detyrimet• Çfarë janë detyrimet?• Njëlloj borxhi i kompanisë.– para– shërbime – produkte

PasivaPasiva

Detyrimet ndahen:1. detyrimet afatshkurta2. detyrimet afatgjata

1. Detyrimet afatshkurta- jane obligime per te paguar dhe perfshine llogarite e pagueshme, deftesat e pagushme (shuma borxh ndaj bankes apo te tjereve), pagat e pagueshme dhe taksat e pagueshme.

2. Detyrimet afatgjata perfshine borxhet afatgjata sic jane kredite afatgjata.

Ekuiteti i pronarëve• Çfarë është ekuiteti i pronarëve?• Është ajo çka ka mbetur nga asetet pas zbritjes së

detyrimeve.– Njëjtë si asetet neto– Ekuitetet e pronareve paraqesine kerkesat e mbetura ndaj

aseteve te biznesit pas mbulimit te detyrimeve.

– Totali i aseteve- totali i detyrimeve= Asetet neto

Asetet = Detyrimet Ekuitetet

Bilanci i gjendjes

Ana e majte

Asetet

Ana e djathte

Detyrimet dhe ekuitetet

Asetet rrjedheseAsetet fikseAsetet e paprekshme

Detyrimet rrjedheseDetyrimete afatgjataEkuitetet

Asetete Detyrimete

Paraja 40euro Llogarite e pagushme 50 euroLlogarite e pranushme 100euro Deftesa e pagushem 150 euroToka 200 euro Ekuiteti i pronareveTotali 340 euro Rezervat e kapitalit 100 euro Fitimi i mbajtur 40 euro Totali i detyr. dhe ekuiteteve 340 euro

Shembull

Pasuria rrjedheseParaja (ne dore dhe ne banke) 24,550.00 28,550.00 4,000.00 16.29Llogarit e arketueshme 38,550.00 42,500.00Stoqet 185,000.00 289,316.00Parapagimet 1,902.00 25,200.00Kerkesat tjera 1,500.00 2,786.40Totali pasuria rrjedhese 251,502.00 388,352.40

Toka 29,750.00 27,500.00Ndertesat 0.00 0.00Pajisjet dhe makineria 0.00 0.00Pasuria tjeter fikse 0.00 0.00Totali pasuria fikse 29,750.00 27,500.00

Total Pasuria 281,252.00 415,852.40

Llogarit e pagueshme 0.00 0.00Pagat e pagueshme 1,400.00 0.00Kredite dhe huazimet afatshk 44,250.00 15,500.00Detyrimet pe tatim dhe taksa 0.00 0.00Detyrimet tjera rrjedhese 0.00 0.00Totali detyrimet rrjedhese 45,650.00 15,500.00

Kredite dhe huazimet 0.00 0.00

Kapitali aksionar ( i investuar) 55,200.00 55,200.00Fitimi (humbja) i (e) vitit afaris 148,112.00 164,750.40Fitimi (humbja) i (e) akumulua 32,290.00 180,402.00Totali ekuiteti 235,602.00 400,352.40Totali D + E 281,252.00 415,852.40

Objektivat dheObjektivat dhe metod metodat eat e analize analizes se raporteve s se raporteve finansifinansiareare

Metodat e analizes se raporteve financiare: A) Analiza HorizontaleB) Analiza e TrendeveC) Analiza Vertikale, dhe D) Racio analiza (Koeficientit) A) Analiza Analiza HorizontalHorizontalee – – krahasimi i vitit aktual

me vitin paraprak : (1) ne vlerat apsolute; (2) ne perqindje (indeksi) – Por, ndryshimet

apsolute ne lartesine e te hyrave totale dhe fitimit neto ka kuptim krejt tjeter.

11

Objektivat dheObjektivat dhe metod metodat eat e analize analizes se raporteve s se raporteve finansifinansiareare

B) AAnalizanaliza e e trend trendeevvee – – ketu behet fjale per ndryshimet ne % , jo vetem per dy vite por per disa vite (sipas rregullave mese paku 5 vite e me teper). Rendesia: Planifikimi i rrjedhave te ardhshme ne afarizmin e ndermarrjeve.

C) Analiza Analiza VertikalVertikalee – – perdorimi i % per vleresimin e pjesemarrjes se disa pjeseve ne teresi (pjesemarrja ne AKTIVEN e pergjithshme, pjesemarrja ne mjetet qarkulluese, etj.).

D) Racio analiza – qellimi primar i racio analizes eshte te perqendrohet ne pikat te cilat kerkojne hulumtime shtese.

12

Indeks Analiza

Ne analizen e perqindjes (indeksit) te pasqyrave financiare te gjithe zerat e bilancit te gjendjes apo pasqyres se te ardhurave marrin vitin baze te barabarte me 100 % (perqind) dhe vlerat e zerave pasues ne pasqyrat financiare shprehen ne perqindje ne raport me vitin baze.

Shembull: Bilanci i Gjendjes i Kompanise XY jane paraqitur si vijon.

Kerkohet: Pregadit nje analize horizontale te bilancit te gjendjes per Kompanine XY duke marre si baze vitin 2008

2009 2008Pasurit Qarkulluese €76,000.00 €80,000.00LL/A&M €99,000.00 €90,000.00Pasurit Fikse €25,000.00 €40,000.00

Total asetet €200,000.00 €210,000.00

Detyrimet rrjedhese €40,800.00 €48,000.00Detyrimet afatgjate €143,000.00 €150,000.00Kapitali i pronareve €16,200.00 €12,000.00

Totali detyrimet dhe kapitali€200,000.00 €210,000.00

Analiza HorizontaleAnaliza Horizontale

Shembull: Bilanci i Gjendjes i Kompanise XY jane paraqitur si vijon.

Kerkohet: Pregadit nje analize horizontale te bilancit te gjendjes per Kompanine XY duke marre si baze vitin 2008

Rritje Ndryshimet2009 2008 (Renje) Perqindje

Pasurit Qarkulluese €76,000.00 €80,000.00 -€4,000.00 -5.0%LL/A&M €99,000.00 €90,000.00 €9,000.00 10.0%Pasurit Fikse €25,000.00 €40,000.00 -€15,000.00 -37.5%

Total asetet €200,000.00 €210,000.00 -€10,000.00 -4.8%

Detyrimet rrjedhese €40,800.00 €48,000.00 -€7,200.00 -15.0%Detyrimet afatgjate €143,000.00 €150,000.00 -€7,000.00 -4.7%Kapitali i pronareve €16,200.00 €12,000.00 €4,200.00 35.0%

Totali detyrimet dhe kapitali€200,000.00 €210,000.00 -€10,000.00 -4.8%

Analiza HorizontaleAnaliza Horizontale

Regulare (000) Indeksi (%) Asetet 2005 2006 2007 2005 2006 2007 Cash 148 100 90 100.0 67.6 60.8 Ll/A 283 410 394 100.0 144.9 139.2 Malli 322 616 696 100.0 191.3 216.1

p/q tjera 10 14 15 100.0 140.0 150.0 Tot P/Q 763 1,140 1,195 100.0 149.4 156.6

Aset. Fikse 349 631 701 100.0 180.8 200.9 Mj. Jo fikse 0 50 50 100.0 inf. inf.

Mj.tjera 111 223 223 100.0 200.9 200.9 Tot Asetet 1,223 2,044 2,169 100.0 167.1 177.4

XY Company Analiza e XY Company Analiza e Indeksit teBilancit te GjendjesBilancit te Gjendjes

Regulare (000) Indeksi (%) Dety+Ekuit. 2005 2006 2007 2005 2006 2007

Note Pag 290 295 290 100.0 101.7 100.0 Ll/ Pag 81 94 94 100.0 116.0 116.0

Tat. E pagu 13 16 16 100.0 123.1 123.1 Te pag.tjera 15 100 100 100.0 666.7 666.7 Tot D/Afsh 399 505 500 100.0 126.6 125.3 Det. Afatgj. 150 453 530 100.0 302.0 353.3

Ekuiteti 674 1,086 1,139 100.0 161.1 169.0 Tot D+E 1,223 2,044 2,169 100.0 167.1 177.4

XY Company Analiza e XY Company Analiza e Indeksit teBilancit te GjendjesBilancit te Gjendjes

Regulare (000) Indeksi (%) 2005 2006 2007 2005 2006 2007

Te hyrat 1,235 2,106 2,211 100.0 170.5 179.0 KMSH 849 1,501 1,599 100.0 176.8 188.3

Bruto Profit 386 605 612 100.0 156.7 158.5 Shp.Adm. 180 383 402 100.0 212.8 223.3

Fiti. pas shp 206 222 210 100.0 107.8 101.9 Shp Int 20 51 59 100.0 255.0 295.0

Fit.para Tat. 186 171 151 100.0 91.9 81.2 Fiti. pas tat 112 103 91 100.0 92.0 81.3

Div e pagu 50 50 50 100.0 100.0 100.0

XY Company Analiza Indeksit te Bilancit te XY Company Analiza Indeksit te Bilancit te Suksetit (Pasqyra e te Ardhurave)Suksetit (Pasqyra e te Ardhurave)

Tatimi ne fitim 39.7849%Tatimi ne fitim 39.7849%

19

Shembull:PËRLLOGARITJA E STRATEGJISË SË MJETEVE DHE BURIMEVE TË MJETEVE

• PËR ZËRAT E AKTIVITPËR ZËRAT E AKTIVIT:

• PËR ZËRAT E PASIVITPËR ZËRAT E PASIVIT:

• NË TË NJËJTËN MËNYRË BËHET EDHE PËRLLOGARITJA NË TË NJËJTËN MËNYRË BËHET EDHE PËRLLOGARITJA E STRUKTURËS NË PASQYRAT TJERA FINANCIREE STRUKTURËS NË PASQYRAT TJERA FINANCIRE

XY Company Analiza Vertikale e Bilancit te XY Company Analiza Vertikale e Bilancit te GjendjesGjendjes

Regulare (000) Analiza Vetrikale (%) Pasurit 2005 2006 2007 2005 2006 2007 Cash 148 100 90 12.10 4.89 4.15 LL/A 283 410 394 23.14 20.06 18.17 Malli 322 616 696 26.33 30.14 32.09

p/q tjera 10 14 15 0.82 0.68 0.69 Total p/q 763 1,140 1,195 62.39 55.77 55.09 Mj.Fikse 349 631 701 28.54 30.87 32.32

Mj.jo fikse 0 50 50 0.00 2.45 2.31 Mj.tjera 111 223 223 9.08 10.91 10.28

Tot Asetet 1,223 2,044 2,169 100.0 100.0 100.0

XY Company Analiza Vertikale e Bilancit te XY Company Analiza Vertikale e Bilancit te GjendjesGjendjes

Regulare (000) Analiza Vertikale (%) Dety+Ekuit 2005 2006 2007 2005 2006 2007 Note Pag 290 295 290 23.71 14.43 13.37 Ll/ Pag 81 94 94 6.62 4.60 4.33

Tatim i pag 13 16 16 1.06 0.78 0.74 Te pag. tjer 15 100 100 1.23 4.89 4.61 Dety afatsh. 399 505 500 32.62 24.71 23.05

Dety aftgj 150 453 530 12.26 22.16 24.44 Ekuiteti 674 1,086 1,139 55.11 53.13 52.51 Tot D+E 1,223 2,044 2,169 100.0 100.0 100.0

XY Company Analiza e Bilancit te Suksetit XY Company Analiza e Bilancit te Suksetit (Pasqyra e te Ardhurave)(Pasqyra e te Ardhurave)

Regulare (000) Analiza Vertikale (%) 2005 2006 2007 2005 2006 2007

Te hyrat 1,235 2,106 2,211 100.0 100.0 100.0 KMSH 849 1,501 1,599 68.7 71.3 72.3

Bruto Profit 386 605 612 31.3 28.7 27.7 Shp.Adm. 180 383 402 14.6 18.2 18.2

Fitim pas A 206 222 210 16.7 10.5 9.5 Shp.Inter 20 51 59 1.6 2.4 2.7

Fit.pas Shp 186 171 151 15.1 8.1 6.8 Fit.pas Tat 112 103 91 9.1 4.9 4.1

Divid e pag 50 50 50 4.0 2.4 2.3 Tatimi ne fitim 39.7849%Tatimi ne fitim 39.7849%

23

FaleminderitFaleminderit Ne Ne

VemendjeVemendje

Detyra nr 1.

Tregoni per secilin ze se ku hyne ne bilancin e gjendjes. Tregoni se a eshte fjala per aset, detyrim apo ekuitet i pornareve ?

Paraja (?)Llogarite e pagushem (?)Llogarite e arketushme (?)Ndertesa (?)Inventari (?)Toka (?)Rezervat kapitale (?)Humbja bankare (?)Kredite afatshkurta (?)Fitimi i mbajtur (?)Rezervat (?)Detyrimet tjera afatshkurtaPajisjet (?)Pasurite tjera (?)

Detyra nr 2

Rregulloni llogarite e bilancit me ekuacionin e kontabilitetit sic tregohet me poshte:

Paraja 12000Inventari i mallit 20000Pajisijet 12500Llogarite e arketusheme 8200Dergesat e pagueshme 11000Rezervat kapitale 35000Fitimi i mbajtur 6700

Detyra nr 3.

Nese me 31 dhjetor 2009 , kompania ka pasur asete ne vlere prej 25000, detyrime 14690, sa eshte ekuiteti i pronareve:

A)15.080 euroB)10.120 euroC)1.2650 euroD)10.910

Detyra 4

Kompania XY ne fillim te vitit ka pasur keto gjendje:Paraja 10.000Llog. Arketueshme 30.000Malli 35.000Toka 125.000Ndertesat 220.000Pajisjet 100.000Llog. E pagueshme 22.000Pagat e pagueshme 5.000Huat bankare 38.000Rezerevat kapitale 410.000Fitimi I mbajtur 45.000Perpiloni bilancin e gjendjes ?

• Zhvlerësimi

• Tërë prona e paluajtshme e tatimpaguesit që është subjekt i amortizimit sipas kategorive vijuese: • (a) Kategoria 1: ndërtesat dhe strukturat e tjera ndërtimore; • (b) Kategoria 2: automobilat dhe kamionët e lehtë, automjetet e rënda transportuese, pajisjet për

lëvizjen e dheut, buldozerët, gërryesit e dheut dhe makinat e tjera të rënda, kompjuterët, pajisjet anësoret kompjuterike dhe pajisjet e tjera për procedimin e të dhënave, mobilet dhe pajisjet e zyrës, instrumentet, gjërat e ndryshme dhe pajisje të tjera; dhe

• (c) Kategoria 3: repartet dhe makineria, stoqet e përsëritura dhe lokomotivat që përdoren për transport hekurudhor, aeroplanët, anijet dhe të gjitha asetet e tjera të paluajtshme.”

• Shuma e lejuar si zbritje e amortizimit për periudhën tatimore do të përcaktohet duke aplikuar përqindjet si në vijim, për llogaritë kapitale, për kategoritë e tilla sipas metodës së pagesave të barabarta përgjatë një periudhe kohore, në përmbylljen e periudhës tatimore:

• (a) kategoria 1: pesë përqind (5%); • (b) kategoria 2: njëzet përqind (20%); dhe • (c) kategoria 3: pesëmbëdhjetë përqind (15%). [1]

•[1] Rregullore nr. 2004/51 - Mbi Tatimin në të Ardhurat e Korporatave, neni 16. Zhvlerësimet