زٕاٌيٍٙشٵَځاًُىیٙیَجهىبُوُاٌىاُ ......،س و ی زرا تیسآ یى...
TRANSCRIPT
ؤ
ازيځٵشىایوبىهجیااىی٭چكمزس٤ػچيدز٭پ
بڃیػال23نیسبثٽځىیيازآډبىیبویٹثبویثايیٽىیډډبيیسىٽیٹجب
كمچهیا.ٽشيويٽبثڄىموڀیاؿبىیآډچقس٪بارلبیثاوشكمچاطا2016
ثيیىى2001یازٽیوبډبابڃډچپاٵاىثایډچلبوډىب٭بريیياىډسج٤ثهیسډځجب
سه413يٽشیډچپٵى85ثسٮياىكمچهیاى،وبډبییببٵشیابث.ٽىازطجزاٵٲبوشبن
ىا٭.ثىويیٮډچمبنیډجزیاٹچياٹڇاایهكبىطٹثبویبنزیاٽظ.ىیڂډؼيفيوي
از.ځٵش٭يثاكمچهیازیډئڅىيڅزاالډیهابنزیيالبی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
ؤ
سسی اسب ب را بثز وزز ارتبػبت را زر ز ض وبر ،ای بسػ رف"
ستش تؼس السابت ػی افغبستب اس ی پبضس. حبفظت الؼی اس ززب ىی
الس است طزف بی ثزای حبفظت اس افزاز ىی زر ثزاثز آسیت ب ثز اضح
آبی را و ثس تفىیه ثطر ػسی ثز افزاز ىی آسیت ارز ی وس، بسػ
"اػب ضب لزار زس. یپبسر
.2017سياډیـییبډبډس،ومبیىيهبډىیډچڄډشليثایاٵٲبوشبن،ٽبثڄ،ٵجيی
ث سجت غفت طزف بی بسػاس سی ضس و باطفب ب ثبسی ثب بت فزز"
سا سجت زي یب ؛س ا، وطت، بثیب یب ؼ ضسربی ذاضت ضس استثز ضب
ػسی "اسی ث اصطالح پزس بیزر ،س. سب وبوب ازستب ضب ضس
ث طزس حطیب ی زبسات ی ضس الیت بی ذجی ب ازای بس زر "لضبئی
ذباز ب ،پیبسبی ز ػ ذطت آیش سف ح لزار ی یزس. ضب سبرس
بوخز ای ؛ زر ضحز سبذت آب را ضىست سی یز ی وسأتب حالت را ت
سب 40ثؼس اس تمزیجب ی ثسست ی آرس.ییب، یچ ع ػسات یب رجزا ذسبر لزثب
بسػ سحب زر افغبستب و پیست زر حب تغییز ثز است، ایه، ضبذ یی اس
او ای بسػ، ػزض رز وزز است.زر زاػص ث ػا یه ػصز زجبر زیز
بی تؼسز ای بسػ ارتىبة رزای بن ت و طزفلت آ فزا رسیس اس
ثب زا زاز ث آتص و آب فىز وس زر رز آسیجی ری را تلف وزز
سا س بی ث بزرا، پسرا، فزسای ر ثی ف و پبیبی سارز، ث افزسی
"ارز ی وس. آیس ذز
.2017یي٭ياڅلیه،ٽمیى٭بڅیبډبنډچڄډشليثایكٺٷث،و،ٵجيی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
ة
أریت
ثوكٺٷىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبنس2016٤ځابالو
ډبوی يىي سیځىیي اٵٲبوشبن)یوبډب( یػى1ثیئزډٮبيوزډچڄډشليى ىمج31سب
.اىثډیځیى2016
ډ ٥جٸ ځاا ایه یوبډب، ث كٺٷ مبإياكي ابٹ٦ٮىبډ ث (2016)2274ډیزیوبډب
يٳا٥میىبناثثډى٪و٪برثي١ٮیزاٵاىډچپی،مبىڂیسالب"اډىیزډچڄډشليیا
یثيډٺاركٺٷیبىثىییبیآاىىس٦جیٸٽبډڄیمپبوب،سٺیزدبنىیيآډلبٵ٪ز
يی ث ډیثبي، ب آن ٭٢ اٵٲبوشبن اڅمچچیٽ ډٮبيارثیه ي ابیاٵٲبوشبن ٹبون ډىيعى
.ٽىازسی"بن،اسجب٣ډیځیىیثٽبډڄوبناكٺٷیډىيٽثثډٮبياسی
اډىیزیاامیزو٪برىياډيايځاىیث،زیاډىیا(2016)2274مبٹ٦ٮىبډى
ډچپی سچٶبراٵاى ډى ثوى ډىب٭برډچلبو، ډچپیى ي١ٮیزاٵاى ډى ،ډچڄډشليى
.ٽیييازإس
اوؼبڇډیيٳٽباطارػىڀثاٵاىډچپیثمڃډاىیڄثیوبډبیټچچٵٮبڅیزبا
یبٵٮبڅیز؛ډیوي:و٪برډشٺڄيثی٥ٵبواكاىطیٽىآناٵاىډچپیٽشیبهمیىي
يیثاىاىهای اٵاىډچپیٽىډىب٭برډچلبوډش٢ډیځىوي؛ ٵٮبڅیزسٺیزډلبٵ٪زا
بیيبیكٺٷث،ٹبونا،ثىيشبوثیهاڅمچچیكٺٷبییٽثب٭ضسيیغ٭بیزډٺار
.ىځیډیىیبٹاویهاٵٲبوشبنىډیبنسمبڇ٥ٳ
.ثبيیډثكٺٷیثاډشليډچڄی٭بڅیىیٽمىٵشیپیسوىبریو٪یكبيځاهیا
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
ع
فزست طبت
1 .................................................................. (ځایسي)یشىيڅیډ
4 ................................................................................. ځایهال
17 ...................................................................................... ىبىارید
22 ........................................... ډىب٭براډشإطبكبرىثكٺٷاډلبٵ٪ز.1
22 ......................................................................... ډچلبوډىب٭بريوبن
27 ....................................................................... ډچلبوډىب٭بريا٥ٶبڃ
36 ................................................................ ػىڀاډبويیثبٹیاوٶؼبډاى
41 ......................................... یلیبډاٹجزیيډچلبوډىب٭بریډىٶاریطإس
49 ............................................ بنیثیآاىكٸیيډچلبوډىب٭بریډىٶاریطإس
53 .................................... ٮیډچمبوبنیډجزیاٹچی٭چبویځاٵٹی٭ميكمالر
57 ........................................................... ډىب٭برجتثیډچپاٵاىؼبينیث
60 ......................................................................... یډهیثیبییىځ
61 ................................ ٥ٳىيآسىډبويیځیډچپاٵاى–یىیډیبییىځ.2
69 ................................................ اٵٲبنیشیاډىیډچیيبیوثډىةیډچپسچٶبر
77 .................................. ىا٭/یاالډىيڅزهابنزیياليىيڅزډوبڅٴ٭ىب.3
80 ......................................................................... يیسٮجیاوٶؼبډاى
91 ....................................................................... يیـیديیاوشلبكمالر
98 ............................................ ىيڅزډوبڅٴ٭ىبیای٭ميييٵمىيٽشب
102 ..........................................................ډىب٭برثډسج٤یډچپاٵاىاهش٦بٳ
106 ....................................... ییٹ٢بيی٭يڅیډایببهشبس٤ډؼبارا٭مبڃ
110 ....................................................... یډچپاياٳياٵاىی٭ميییځيٳ
117 ................................................. ٥بڅجبنی٭مډیبیا٭الډيزیډئڅٵشهید
123 ........................................................... ىا٭/یاالډىيڅزهابنزیيال
127 ....................................................................... ىيڅز٥ٵيایيبیو.4
127 ..................... ازيیډچپاٵاىثيډهیشیثثب٭ضٽییبياىیييبټیسبٽش
129 .............................................................................ییایببری٭مچ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
ى
140 .................................................................... یسالډشٻیببری٭مچ
141 ................................................ اٵٲبنیډچیشیاډىیبيیوثيزیډچپاٵاىٹشڄ
145 ................................................................. ىيڅز٥ٵياډچقیبځي
150 ............................................................................. اٵٲبنیډلچیڅد
153 ................................. یډچپاٵاىسچٶبرٽبیثاىيڅزیبڇیپبویډيبییدبڅ
157 .......................................................................... ..یكٺٹؿبؿة.5
165 .................................................................................. ا٦الكبر.6
176يٳو٫ابثكمالرټیسٶپ:ځٵشىي٭يث٥بڅجبناآنزیډئڅٽكمالر:1می١م
177 .............................................. ٥بڅجبن"یػىڂڈیػا"یباى٭بػييڃ:2می١م
179 ...... اٵٲبوشبنىډشليبالریایيبیو٭بډاډىٵشس٤یډ٦ج٭بسیبیا٭الډ:3می١م
ډىىوبډبی2016بڃځاډىىاٵٲبوشبنیاالډیػمىيڅزیا٭الډ:4می١م
182 ...................................................... ډچلبوډىب٭برىیډچپاٵاىډلبٵ٪ز
ډلبٵ٪زډىىوبډبی2016یبالوځاثوبسٹب٬٥زیكمبزیډبډیمدبن:5می١م
186 ................................................................ ډچلبوډىب٭برىیډچپاٵاى
اٵاىډلبٵ٪زډىىډشليډچڄثكٺٷثو2016بڃځاث٥بڅجبندبن:6می١م
189 ..................................................................... ډچلبوډىب٭برىیډچپ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
1
(شارش یت رش) یتزصی
چچټیثبډاوؼبڇثبياىب،یيیبكىٺبریسلٺیاػاثبىاىاډپبنٽیكيسبوبډبی
ډىىبځاځىى،یډیبثیاآوبا٭شجبيىبنیا٥مٽیا٥ال٭بساوا٫ثسػثبيډشى٫ډىبث٬
ثاهىسالزیوبوبډبیياى،یيیثيٸیسلٺډبنى.يیومبیډٸیسلٺایډچپاٵاىسچٶبر
اٵاى،یىی٭بيانا٩بارمڃثډشى٫ډىبث٬ثباډپبنكيسباآډيثيزا٥ال٭برسبثىیډٽب
هیثیو٪بډیيبیويىيڅزډوبڅٴ٭ىباٵٲبوشبن،ىيڅزمڃث)یو٪بډهیٵٮبڅي،یىتیآ
يیثډلڄثځبنيیډججانبر،یياليبیيڅاڅيشبب،ىیډلچهیډؤيڅ،(یاڅمچچ
.يیومبلزيٺڈآواسظجیز
يیآيػم٬ډياٻياٹالڇیپیٵیآډب،ابكڈیډشٺيیثبىٸی٥ااډٮچډبرهیاوبډبی
بزیځا،یییيیيیسبييب٭پ،یلډاٽیبيبٶبهبوايیثبىكبىط،ډلڄا
يببوځابرىيڇ،ىزډىبث٬ا٩بارآن،یبیىيځیومبیبيډشليډچڄزیاډىيزیډئو
.آيىیډىزثڇیب٥ٳيیىيڅشیٱیوبىبیايیآيػم٬ا٥ال٭بر
یډیالډاډٮشجډىج٬و٫اٹڄكيوبډبی،ثبيىاشيػىیډچپاٵاىسچٶبرٽیياٹٮى
س٤ٸیسي،یډلچډٺبډبر،یلٽبډىيانبيان،،یٹثبوډبوىيٽىي،زیسظجاياىیييٹ٫سبىاوي
ىبیيبنیٹثبویايڅا٩بارابثٺبریسلٺاډپبن،كيسب.یٱيیډلچثځبن،ییىځهی٥ٵ
ثیىشٽیډلالسىهثډاى،یثٮ٢ى.ىیځیډرډلڄىٺبریسلٺيلى
زیویداډپبنٺبریسلٺځوهیاوجبي،ډٺييیشیاډىیبزیډلييى٭چز ډاى،ځوهیاى.
اڈيډٮشجیبجپٸی٥اثوا٥ال٭بر،یآيػم٬یثابيچچټیثوبډبی
.ٽىيیډاسپبءي،یځىیبثیاډٮشجډىبث٬آنٽیډشى٭ډىبث٬چچټیٸی٥
يویثبٽبویٽثډوشچٴؿنوبنيډىانډچپی،یوبډبثبډىبث٬اٵاىىڂبڇطجزيیياىبیسچٶبر
ځيبیاٹچیزواىی،ډجی،ٹډیي٥جٺبیثكبیاوييیػبډٮسٮچٸىاوي،ډر
ىاوؼبڇایهٽب،یوبډباكشیب٣ثهعډیىيٽآنډىبث٬اىثاثاكشمبڃا٭مبڃسالٵیډیٽىي.
ى ډىبث٬ آن بډڄډالٹبرثب اكشیب٥ییوبډب ایهسياثی ډلبٵ٪زٽىي؛ ډٮچډبر، جتاائ ث ػیبو
ٹٴسلٺیٺبرىراډبٽهډئن،اوؼبڇډبكجثبوبنىډ٦بثٺزثبوڇبیایغاػشمب٭یيس
ډچپیٽيیاٵاىسچٶبريیياىبییوبډبٽاوؼبڇآن،ډىبث٬ا٥ال٭بسیاثډوب٥ثبوياى،ډیى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
2
طیډىٶیثػبیډیځاىاویث٥ٵٮبالوو٪بريطجزٽىيثایآنإځيبیٵٷاڅٽس
ځيبىاىهایډیٽىي.
ډشٽياىیيآورىوجبي،ثوٹىب٭زوبډبییثاياىیيټیث٣ډثا٥ال٭برځباٶشهیؿىيٺبریسلٺى،یځرییځؼیوشآوپاٹجڄډاى،یثٮ٢ى.ىیومىاىځا
ټیایوبیډچپسچٶبرډىىځاټیىبییځؼیوشٽډٮىبزهیثيهیا.ىیځیډثىىيیځىؼبوبڄیسلچىييیځىیثىيثبشیثا٥ال٭برٽتثبشاويیډياىیي ځب.
رییځؼیوشثو،ٹىب٭زډياٻٽتډبنسبرآنىوجبي،يهييا١قا٥ال٭بریډچپاٵاىسچٶبراٹبڇاٽیځاىیويځىىیډثشیٹ٢ییځؼیوشثيينبیيىیځیوم
.ىیوميیځىؼبويثشیبیٹ٢بي،یآیډ٭مڄثسٽ
یثٮ٢ىثىيشبوثیهاڅمچچی٭مڄډیٽىي.كٺٷىسمبڇډاى،یوبډبډ٦بثٸثوڇبیٹبثڄس٦جیٸډىزیي١ٮهیابیيظجیزٽىسیٹ٦ٮ٥ثسانیومايىاىځابنیٹثبوثىنیډچپ،ډاى
یب٭٢ځيبییوبډباٵاىډچپیثٽبویډیځیيٽ٭٢یویيبیډچقي.ثبيیډاهشالٳبٽزٽىىييٽشيیبهمیػىڀډچقبډبنیبٵشوجبىي.ىسیپاٵاىډچپیډشٺیمبى
ٹڈ،یوبډبډٿيوي،یوبډبډٿيډؼيكیزآوبناث٭ىانسچٶبرډچپیطجزومیٽىي؛میهثىيشبوثیهاڅمچچی،اٵاىډچپیډلةومیوي،كٺٷډؼيكیزاٵاىډلبٵ٪زيٽډ٦بثٸ
اویىٽبٽىبنلیيډجیٹربیډچقيویاډیيانػىڀهبعيیٽډبوىيثباویػىڂهثٽیډىاوثىنػىڂؼبییډچپډىىیوبډب1ډچپیكبةومیٽىي.اٵاىػم٬سچٶبر
ػىڂؼبییډچپثډث٣یاى٭ببځوهیاثچپ.ىيیومٹاٹ٢بيربیډٮاآوبنه،اوييی.ٽىيیډیبثیاياىیيمبنډىىډػىیبزیياٹٮثابابنیٹثبوثىن
یبځايبڄیسلچسبومىؼبىیاایپیاڅپشيویا٥ال٭بسڂبیدبټییالىیډ2009بڃىوبډبیٽىيطجزاډچلبویبییىځىبنیو٪بډیٱاډلبٵ٪زډىىهى بییا٥ال٭بسڂبیدبهیا.
ا٥ال٭بر،ډؤطيډىؼڈیبثیايڄیسلچډى٪ڈ،پڄثا٥ال٭بریآيػم٬ڄیسثوب٥یشبثیىیبیثىيىشيالفو٫ټ،یسبٽشكبىط،هیډسپجػى،ه،ابثا٥ال٭برټیسٶپډىؼمچ
.ازيی٥اكڂیى
ټیډؤيڃ ٳ٥سبيیومبیډسالزیوبوبډبیثبىي،یډػىڀیىځ٥ٳهیؿىيپیآوؼبئا٤یډلایوبیبزیډلييى٭چزثاډب،.يیومبهیډٮٸیىٹث٦ىاىاډپبنٽیكيسباډوكبىط
ډاػٮى.ایهځاسلز٭ىانؿبؿةكٺٹیبیٵڄیپیاثایډٮچډبرثیش،ث1
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
3
ایبیثىیايڅډىبث٬ییساوب٭يڇ،یو٪بډیببری٭مچایثٮ٢ډشٻزیډبډبوىيب،بری٭مچبی،يبنیډوشچٴیبځيبیيیو٪بډډوشچٴیيبیوبنیډټیسٶپبیٸیىٹیسوىياىبیي
سظجیز٭بډڄاچیسچٶبرډچپیبیيمی،اییؾیټا٥ٵیهىځییزیډؤيڅ٭يڇدیبډوبڅٴىيڅز٥ٵياىيڅزيیبث٭ىیيبیوایبثیډچپٵاىډمپهوجبي.یوبډبډىسچٶبرا
ثىييیب سچٶبر٥ٳډشٽب یوبډب اػىڀ، ىهډاىاوٶؼبیثبٹیډبوي وجزډیىي؛ث٥ډ٦مئهثىثبٹیډبوياػىڀاومیسانیاډا،وجزډیىي"٭بډچیهوبډو"ډچپیاث
یپیا٥ٳبیػىڀوجزىاىيیببیيآنډاىاػىڀبیٹجچیثػبیډبويثبي.
اٵاىىٹ٢یىځییبیډیىیثیهویيبی٥ٵياىيڅزي٭ىبډوبڅٴىيڅزٽىآنسچٶبرثىي٥ٳوجزىاىيسچٶبرازیډؤيڅوبډبی،ثیټ٥ٳىځییوجزىاىډچپیاومیسان
ٽىي.یډطجز"٭ىبډوبڅٴىيڅزي٥ٵياىيڅزيبییو"ثىبڇډوٽشڂیټیسلزډچپیا
اٵاىسچٶبرډیدیىٽبیيایهايثبيیډٽبډڄځاهیاىياائاٹبڇٽٽىيیوماى٭بوبډبی.ثبيىاىځازٽآوـاٽمش،یػىڂ٤یډلثډسج٤یبزیډلييىثسػثبایډچپ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
4
ی شارش ذالص
یډبيوي.ڇسمیڈځٵزٽډبثبیيٹیاٹجڄډ٢بنىاهڄٹیاډبدی٥بڅجبنیټي"ډى٦ٺډبكمچٽىىي،سٻومبییڈ.اآوؼبئیپډهٶزيىاآوپ٥بڅجبنثبالیویيبیاىيیډچی
،ډبىآوؼبثبٹیڇثىویبآيىثىڇيؿىبنوزثیمبثىڇٽٹبىثاٵشهوجى٥ٶڄدییټ )هیڈ(، ډبىڇ ڇ، ثىیڈ. ډهثیٹی٥ٶچډبوي ي ٥ٶڄواىڇ ىڈ، یمؼا
یڇىكٽزثىیڈ،یټډډیبيانىوىیپیپډبث٥ٳؿهكٽزيیڈ.ىڂبډیډبابثزٽى.ډهيډبىڇثډیهاٵشبىیڈيهمیيیڈي٥ٶڄواىڇٽدبؿ)ؿ(ىیى
"2.اابثزٽىثى،داؿىيڅل٪ىځز
ډیىیٽثب٭ضاثیهٵشهىيٵىډچپیثمڃٹثبویچیټیټډډیبيانىػیبنىځیی--ثيیياىالثچٻيالیزٵاي؛ایهىيڅاڅیثب3يډؼيكیزىيٵىډچپیىیڂدیټواى
4.ثيٹ٫دیزػن4سبین
ایهؿىبوـاز؛يسچٶبرىڂیهىاٵٲبوشبنثب٭ض2016ىبڃډىب٭برهوزبیوبیا
ٽیوبډبطجزیشمبسیټ2009سچٶبراٵاىډچپیدابڃډىؼثطجزثچىيسیهآډبىځییب
ي٪زاٵاىډچپیٵلبثب٭ضيهبډزي١ٮیزډ،ڄيىٽځىیي،ثىومىآٱباسچٶبراٵاىډچپی
ىځییبیډیىی٥الوی،دىبڂببیاٵاىډچپیٽثبیياه٦ػىڀډئنډی.ىوشیؼاز
ؿىبوـٽكمالراوشلبیىډبػييكمالريٵمىي٭چی؛ثىويویثډیيانػىڀسجيیڄيوي
ث اډپبستيٶبهبوب يډىبڃبییرځٵشي ثباب ډٺبيو٪بډیډاٽيڅاڅیب،
.ازاشٶبىث٭مڄآډي
(اثډؼيف7920ٽشي3498سچٶبراٵاىډچپی)ډى11418یوبډبىبډج،31ػىیاڅی1ا
ٽىيىيٽبىډٿيىياٵایىډؼيكیزاٵاىډچپیاوبنډیطجزبویي
بڃیډٺبیىىډؼم٫سچٶبراٵاىډچپیىياٵایىكييىآډبایهڈؿىبن،ىي.
.2016ػن14یسچیٶوییوبډبثبٹثبوی،ٵا،ډبكج 2٥بڅجبنيویيبیاډىیشیاٵٲبنثایؿىيیهي٥ڃٽیي؛اشٶبىىيػبوتاالفبیٱیډشٺیڈىځییډیبن 3
بیبني.(يیبالفبیاوٶؼبیثب٭ضځیډبويناٵاىډچپیىىاهڄهبوثبٹبثچیزدسبةٹی)،بنث٭يځٵشىيیئڅیزایهكمچاا٥یٸیټا٭الډیىيیتبیزدشڅجبنډب2016٥ػن5ثسبین 4
ایها٭الډیثایآهیهثبثسبین وذیٵشىي. یڄٹبثڄآىى2016ىبډج5يڅیډئڅیزسچٶبراٵاىډچپیا
org/?p=1http://alemara.53236ىشثى:
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
5
ٵىډچپیا24841ډچلبوىاٵٲبوشبنػبنډىب٭برثيیى،2009ابڃ5.وبنډیىيا2015
ٵىډچپیىیڂياز.45347ځٵشيثب٭ضډؼيكیز
وبیاىځییبیډیىی،كمالراوشلبیيآډبیثیدییىسچٶبراٵاىډچپی2016یوبډبىبڃ
اثهبشيمـىبنثچىيسیهٹڈسچٶبراٵاىډچپیػىڀیييډاىاوٶؼبیثبٹیمبوياكمالردیـ
يډؼيكیزاٵاىډچپیاٽشاٵایى6.ازطجزٽى2009بڃثٮياابیایی٭مچیبر
ىكبڅیپسچٶبراٵاى،ىډؼم٫سچٶبراٵاىډچپیځىیياطایهسبٽشیټبثب٭ضىياٵای
از.ٽىسٮجیييٹشڄبیيٵمىيي٭ميیٽبدیياډىٶؼډچپیااطډاى
ىثيیىيڅز،يویيبی٥ٵيا٭ىبډوبڅٴىيڅزډیبنىځییبیډیىی،2015ډبوىيبڃ
اجتاٵاىډچپیسچٶبرثیشیه،ٽاٵاىډچپیثیشٵزيآډيىاويیډىب٥ٺیبډىب٥ٸډپویي
سٮٺیتآنځىیي ث ،ي ډچپی سچٶبراٵاى ٭اډڄ بی ډاى يډىٶؼ سٮجی ي، كمالراوشلبی
7.ډیثبي،ٹشڄبیيٵمىيي٭ميی،دیـیي
923)ډىسچٶبرا٥ٶبڃ3512.یوبډبطٽىإډشايیيااٵٲبوشبنا٥ٶبڃ2016ډچلبوىبڃډىب٭برثیشیهي2015اٵایوجزثبڃىي24ٽایهٹڈازطجزٽى(اډؼيف2589ٽشي
یوبډبا٥ٶبڃسچٶبرٹڈ ازیټبڃ٥یٽ اٵایوبډشىبت9.وبنډیىيا8ياكيطجزٽىډاىاطااٵاىډچپیسچٶبرىيی66وبیااٵایىاٵٲبوشبن٭ميسب2016ىبڃا٥ٶبڃسچٶبر
.سپیڄډیىىيا٥ٶبڃایهسچٶبراٽاٽظډیثبيػىڀويثبٹیډبوياؼٶډى
ٽاز،اطجزٽى(ډؼيف877ٽشي341)ډچپیوبنډىسچٶبر1218،یوبډب2016ىبڃىځییاثهبشٽسچٶبروبن10.وبنډیىيا2015بڃثډٺبیىىيىيٽبایهٹڈ
ازایهٹبثڄوڂاویډ٫١از.ىياٵاییبٵش7ډیالىی2015وجزثبڃزډیىیبیوي.اډایاىاډىاى٭يڅیيٹ٢بییبیډؼباروبنا٥یٸبهشبث٭ىبډوبڅٴىيڅزٽ
طجزٽىثى7469ٽشي3565ډىسچٶبراٵاىډچپی)11034ىډؼم2015٫یوبډبىبڃ 5 ث.ډؼيف(ا
یوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىىځییبیډچلبوډاػٮى.)2015ځابالو)1ٶل
ډؼيف(وبیاكمالرائیاطجزٽىثى.234ٽشي388ډىسچٶبراٵاىډچپی)622،یوبډب2009ىبڃ6ډاػٮى.(یوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىىځییبیډچلبو2015ځابالو)ث 7.ازآٱبٽى2009ىبڃاسچٶبراٵاىډچپییوبډبطجزیشمبسیټ8ډؼيف(اطجزٽىثى.2104ٽشي736ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)2840،یوبډب2015ىبڃ9.ازډؼيف(اطجزٽى913ٽشي334ډىسچٶبراٵاىډچپی)1247،یوبډب2015ىبډج31ػىیاڅی1ا10
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
6
2016سچٶبراٵاىډچپیىبڃ اٵایينىدىغ، ازیبٵشاٵٲبوشبن)ازين( ډىب٭بر.
ٽش1056ډىسچٶبراٵاىډچپی)2989ثسٮياىؿىبوـثى؛طومىإوثیشينػىةاډشډچلبا2015بڃثىډٺبیىياٵای17ثطجزیيٽایهٹڈينډؼيف(ىآن1933ي
٥یٽایهٹڈاز؛یيثطجزىينډٽډچپیسچٶبراٵاىثچىيٹڈىيډیه11.وبنډیييوجزثىياٵای34يډؼيف(ډیي1814ٽشي534ډىسچٶبراٵاىډچپی)2348ث ا
12.كمالراوشلبیيدیـیيىٽبثڄډیثبيوبیااببوبنډیىي؛ایهاٵای2015بڃایهىيينثبآنڈ،اډبؿىيينبیمبڅٷيٷبيٽبىسچٶبراٵاىډچپیثىوي،
سچٶبراٵاىډچپیډى٥1595یٽ؛وياآډبٹبثڄسػیاسچٶبراٵاىډچپیاثطجزبویي(ډؼيف888ٽشي382سچٶبراٵاىډچپی)ډى1270(ىينٷيډؼيف1162ٽشي433)
(ډؼيف978ٽشي384ډچپی)اٵاىبرسچٶډى1362یوبډب13.ىينمبڅٷثطجزیياز
ډؼيف(اىينػىثیاٵٲبوشبنٽبډڄ1653ٽشي906ډىسچٶبراٵاىډچپی)2559،یوبډب2015ىبڃ11
از،ثطجزبویي.ځبنياثڄيالیبرچمىي،ٽىيب،ویمي،اث٭ىانډىب12٥ ديانيدىؼیا ډیيانيىٻ، څځ، ٽبدیب، ٸیوبډبيالیبرٽبثڄ، ىډٽیسٮیٴٽىاز.
ثیشیهٹڈآډبسچٶبر2016ډؼيف(ثطجزیيٽىبڃ1382ٽشي376ٵىډچپی)1758يالیزٽبثڄسچٶبر
يالیشیىیڂثوىاهشبىاىاز.اٵاىډچپیاوجزثث٭ىانكمبڃٷسٮیٴٽىاز.ىكٷٽيالیبرایوبډبيالیبرثيهبن،ثٲالن،سوبيٽىي13
ىيٽبیبٵشؿىبوـ2015ىډٺبیثببڃٽى،څٲمبن،وىڂبيوشبنابډڄډیى،سچٶبراٵاىډچپی
ډؼيف(اىایهكطجزٽىثى.1163ٽشي484ډىسچٶبراٵاىډچپی)1647ىكييى2015ٽیوبډبىبڃ
5969
7162
7842 7590
8638
10535
11034 11418
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
2016سب2009ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیا
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
7
15،836(اىػىةٷډؼيف563ٽشي340سچٶبراٵاىډچپی)ډى14،903اىينمبڃډچپیاٵاىسچٶبرډى115ي،16(اىينٱةډؼيف492ٽشي344سچٶبراٵاىډچپی)ډى
از.ٽىطجز17ډٽیډىب٥ٸډسٶ٬(اىډؼيف90ٽشي25)
ثىيشبوكٺٷيثكٺٷثاكشاڇ٭يڇثبمابیوباډىىډؼم٫يیىیډیبػىڀيیسي
یٽچينثيسثډىؼ،ىيڅزډوبڅٴ٭ىبهث،ػىڀىیىځهی٥ٵس٤یاڅمچچهیث
اٵاىډچپیسچٶبرمىڂبنيدڄاث٭ىانكمبڃسٮیٴٽىاز.یوبډبيالیبرثچن،ٵبیبة،ػػبن،14
ډى862ډیالىی2015ىياٵاییبٵشؿىبوـٽیوبډبىبڃ58ډیالىی2015ىكمبڃىډٺبیثببڃ
ډؼيف(اطجزٽىثى.564ٽشي298سچٶبراٵاىډچپی)از.سچٶبراٵاىډچپیىیوبډبيالیبرٱوی،هز،دپشیبيدپشیپباث٭ىانكػىةٷسٮیٴٽى15
ىبڃ؛ىيٽبیبٵش39ډیالىی2015ایهكىډٺبیثببڃ ډى1470ډیالىی2015ؿىبوـٽیوبډب
ډؼيف(اطجزٽىثى.956ٽشي514سچٶبراٵاىډچپی)ٽىاز.سچٶبراٵاىډچپیىایهكىیوبډبيالیزثبىٱی،ٵا،ٱياراث٭ىانكٱةسٮیٴ16
ډىسچٶبراٵاىډچپی703ډیالىی2015ىياٵاییبٵشؿىبوـٽیوبډبىبڃ19ډیالىی2015ډٺبیثببڃ
ډؼيف(اطجزٽىثى.415ٽشي288)ډیٽىي.سچٶبراٵاىډچپیىایهكىډٺبیثبیوبډبايالیبرثبډیبنيىایپىيیثوبڇډىب٥ٸډٽیډسٶ٬یبى17
28ٽشي30ډىسچٶبراٵاىډچپی)58یوبډب2015ؿىبوـٽىبڃ؛ىياٵاییبٵش98ډیالىی2015بڃ
ډؼيف(اطجزٽىثى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
8
اٵينث.ازبٵشیزیسٺیٵاځرثییدبوڂ٭يڇثبٽيیځىیډچپاٵاىا٪زٵلبډيوي
ایوبؼبيځبنیثثچىيانیډطجزبي2016بڃ،یډچپاٵاىهیيډؼيكٽشٹجڃٹبثڄیٱسٮياى
يیلډاٽثآوبډلييىیىشيمـىبنبنزیډچپيزیډٮىاىنىزاثبماػىڀ
.ثىډٮبٳ
ثٽىىيوڂانيیياىبیډچلبوډىب٭برىیډچپاٵاىډلبٵ٪زډىى2016بالوځا
اوشلبثٿكمالر،یډچپاٵاىیثبالیىیډیبییىځاوڂیييډوةاریطإسمڃ يی
یسٮجډىٶؼډاىاډيايڇاشٶبىبوجبیاطار،یاوؼبڇډیىډچپاٵاىی٭چٽث٦٭ميیيیـید
ډىب٥ٸىٽػىڀاډبويیثبٹوبيډىٶؼډاىزیډػىیػيیبأډيیديیډچپاٵاىیثبالي
یآاىيبنیثیآاىثػىڀاریطإسمـىبنځاهیا.ډیٽىياثػشىاىا٥ٶبڃیثبالیډچپ
.ثسٶیڄثیبنډیٽىيیوايی٭ٺيډت
ډسپجیهسچٶبراٵاىډچپی
ىي٥18،24بڅجبن(٭ميسب) ٭ىبډوبڅٴىيڅزاثسچٶبراٵاىډچپیىيا61څیزئډیوبډب
ىيڅز)ا ویيبی٥ٵيا ویيبیاډىیشیاٵٲبن20ث ث ىي ،2 ث ٥ٵيابیډچقيځىي
ىيسچٶبر10څیزئډ؛مـىبنایهوبىازوجزىاى19ىيثویيبیثیهاڅمچچی(2ىيڅزي
ځيبیډوبڅٴىيڅزبیډچلبویب٭ىبډوبڅٴىيڅزبډڄسمبڇاٵاىيځيبیډچقىهیڄىىځیی 18
يمـىبناٵاىيځيبی"٥بڅجبن"اٵٲبوشبنیبویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیډیى.ایه٭ىبىثځیويځيبیؿن
ډچقٱیىيڅشیډیځىىٽىىځییبڈډشٺیڈىاشيبډڄځيبیډوشچٴثمڃجپكٺبوی،كة
څپ٥یج،ػیډلمييا سلیټاالډیاثپشبن،ػىجػبىاالډی، يالیز/كپډزاالډی"ىا٭"الډی،
هابنيبیځيبیډچقيډچیډیويٽىدیاياٳیبی،ایيیڅیپییباٹشبىیثىيویبډڄځي
ٵیهىځیډشٺیمبىػىڀبیډچلبویڈشىي.بیډچقػىبئیډیځىىٽثومبیىيځیایپیا٥بډڄویيبیاډىیشیىيڅزاٵٲبوشبنيبیویيبيځيبیٽى٭مچیبر"ویيبی٥ٵياىيڅزا٦الف 19
شبنډیبیو٪بډیيجو٪بډی١يیٵٮبڅیزډیٽىىييثځوډشٺیڈیبٱیډشٺیڈسلزٽىشيڃىيڅزاٵٲبو
ثبىي،ډیځىى.ایهویيببډڄاىيیډچی،دڅیډچی،دڅیكيی،اډىیزډچیيدڅیډلچیٽىؿٽبر
سپیڄىيڅزاٵٲبوشبنشىي،ثىيڅیډلييىثایىبومیثبي.ځيبیډچق٥ٵياىيڅزيډچیب،ٽیؾ
ٽبرو٪بڇٹبوویاٵٲبوشبنویٵٮبڅیزومیٽىىيویبډڄایها٦الفي؛يایهابىٹبوناٵٲبوشبنوياوييىؿ
٭جبرویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیيبیویيبیاشوجباسیاډىیشیهبػیاویىثډیځیى.ثایډٮچډبرثیشث
ډاػٮى."ا٦الكبر"ثو
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
9
اٵاىډچپی وجزىاى20يویيبی٥ٵياىيڅز٭ىبډوبڅٴىيڅزبیډیىیډیبنىځییثا
څیزدىغىيثبٹیمبويئډمپهوجى.ډزىاىنسچٶبراٵاىډچپیثیټ٥ٳډوٽىآنوج
21ا٥ٵیهىځیوجزىاىويیسچٶبراٵاىډچپیثیؾیپ وبیایا ډاىایهسچٶبر٭ميسب
22.ډیثبىيثبٹیډبوياػىڀیيبډىؼو
/يالیزهابنىيڅزاالډیيىا٭٭ىبډوبڅٴىيڅز
سچٶبراٵاىډچپیا٥یٸكمالسیٽويځیٽڄىي61ثب٭ض٭ىبډوبڅٴىيڅز2016ىبڃ
مڃ ث ځٵشىي وبىیي اٱیو٪بډیبنا ىاشٶبى ثرٱیډشمبی ي اوٶؼبیسٮجی اوٶؼبډاى
ٽشي2131ٵىډچپی)6994ىمج،یوبډبسچٶبر31اڅیايڃػىیاډىب٥ٸډىكڈ،ځىیياوي.
ثویيبیځییبیډیىیډؼيف(ٽىػیبنى1291ٽشي482ډچپی)ډىسچٶبراٵاى1773اډؼم٫ 20
ډؼيف(اثویيبیاىيیډچی645ٽشي254ډىسچٶبراٵاىډچپی)899،یوبډب٥ٵياىيڅزوجزىاىي
18ډىسچٶبراٵاىډچپی)103ډؼيف(اثویيبیدڅیډچیي93ٽشي42ډىسچٶبراٵىډچپی)135اٵٲبن،
ایهاٹبڇبډڄىيډىى85ٽشي ثډچیبی٥ٵياىيڅزوجزىاى. ځییډیىیویډیىٽډؼيف(ا
.ازڅیزآنثویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیوجزىاىيئيډٽش(ي7ٵىډچپی)7ډىؼثسچٶبر11يٽش–ډىسچٶبراٵاىډچپی17ىياسچٶبراٵاىډچپی)1شایټؿبڇڅیزٽمئیوبډبډ 21
.ازثاٵٲبوشبنوجزىاىیدبٽشبوځچڅثبیبیویيبیثا(ډؼيفبډڄډاىډىٶؼوبييډاىډىٶؼډشيٻډیى."ډاىډىٶؼوبيثبٹیډبوياػىڀ" 22
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
10
ث4863 ىيىياٵایا2015بڃبیثٽىډٺوجزىاى٭ىبډوبڅٴىيڅزهمی(ا
اويٻډیشاويوبیااٵایسچٶبراٵاىډچپیثجتكمالراوشلبیيایهاٵای23وبنډیيي.
دیـیيثبيػىٽبىسچٶبراٵاىډچپیااطډاىاوٶؼبیسٮجیييٹشڄبی٭ميی،ثبي.
يڅز٭ىبډوبڅٴىهمی(وجزىاىيث4863ٽشي2131ٵىډچپی)6994اډؼم٫سچٶبر
899ىكييى24،اث٥بڅجبنهمی(3335ٽشي1618ٵىډچپی)4953،یوبډبسچٶبر2016ىبڃ
ثىا٭/ىيڅزاالډیيالیزهابن690ٽشي209ډىسچٶبرډچپی) ډى1099،همی(ا
286سچٶبرډچپی) ي 813ٽش وبىبهشهمی( ٭ىب ث یؾډوبڅٴیا ايیځىيڅزٽ
ډث٣یبوجزىاىنآنثیټځيډويث٦٭چىیډئڅیزآواثييوڂٵشډوبڅٶیهىيڅز
25اډپبنوياز،وجزىاىاز.ثویيبیډوبڅٴىيڅز
ىډٺبیثبڃوىیټثىثاث2016ٹڈسچٶبراٵاىډچپیس٤ىا٭/بههابن،ىبڃ
اٵای2015 سچٶبر، یوبډب از. ډچپی)899یبٵش 209ٵى ي 690ٽش بڃ ى ا 2016همی(
همی(43ٽشي39ٵىډچپی)82ٹڈایهسچٶبر2015بڃىىكبڅیپ؛ثيزىا٭طجزومى
ثطجزیيثى.ىا٭/بههابناكمالراوشلبیيٹشڄبیيٵمىيث٭ىانسبٽشیټاچی
ثهدیياناٹچیزډجییٮاثباشٶبىاایهسبٽشیټاز؛اٵاىډچپیاشٶبىومى٭چی
.ازيٳكمچٹاىاى
ىوشیؼیاشٶبىٽٽاويٱیٹبوویآوبا٭ىبډوبڅٴىيڅزاٽظسچٶبراٵاىډچپیس٤
همی(وبیا1456ٽشي700ٵىډچپی)2156ډاىاوٶؼبیسٮجیيثىاز.یوبډبسچٶبر
همی(اث٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزىاىثى.ث4547ٽشي2324ٵىډچپی)6871،یوبډبسچٶبر2015ىبڃ23
ډاػٮومبییي.2015ىځابڅیبویوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیبڃ4٥بڅجبنوجزىاىاز.ایهاٹبڇبډڄهمی(اث2516ٽشي1534ٵىډچپی)4050،یوبډبسچٶبر2015ىبڃ24
كمالراى٭بيياى٭بوبيی٥بڅجبنٽثب٭ضسچٶبرډچپیځىیياز،ډیجبي.ٵىډچپیثبٹیمبوياٹایڄوجزډیيي)اڅجشیؾیټاآنث٦٭چىیاى٭بوي(.جپكٺبوی45یوبډبسچٶبر25
همی(,څپ٥ییجسچٶبرؿب7همی(,كةاالډیسچٶبرٶزٵىډچپی)3يٽش1سچٶبرؿبٵىډچپی)
ٽشي5ٵىډچپی)18همی(يسچٶبر4ٽشي8ٵىډچپی)12ٽش(,سلیټ٥بڅجبندبٽشبویسچٶبر4ٵىډچپی)
همی(ث٥ډشٻث٥بڅجبنيىا٭ىػىڀبیډیىیوجزىاىياز.13
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
11
اډاىاوٶؼبیسٮجیي٭ىبډوبڅٴىيڅزسىب،اڅجش26ازډاىاوٶؼبیسٮجیياطجزومى
وبنډیىي.9و)2015اشٶبىډیىمبیىي.ایهٹڈىډٺبیثبسچٶبربڃ اايڃ27(ىيٽبا
5905ااطهمی(13132ٽشي6861ٵىډچپی)19993،یوبډبسچٶبرسبٽىن2009ػىیبڃ
ثطجزبویياز.اكمچیډاىاوٶؼبیسٮجیي
ىكبڅیپډبډیزډچڄډشليٽبیاىٹڈسچٶبراٵاىډچپیااطډاىاوٶؼبیسٮجیيیو٫
ډسثمتثيينٵىاوشلب و٫ډٺىب٥ییثطجزٽىشيڃااىي، اوٶؼبیسٮجیي ٽىىييډاى
یبډاىاوٶؼبیٵبیيو٫سٮجیياوٶؼبیبویياز،اډبسچٶبراٵاىډچپیوبیااوٶؼبډاى
ثب٭ضسچٶبرياٵاییبٵشاز2016ٽس٤ٵبدبیٹثبویٵٮبڃډیڂىى،ؿبىيىبڃ
ډچپی)1100 473ٵى ي از627ٽش ځىیي ډچپیٽ28همی( وٴسچٶبراٵاى ا بیهثیش
ٵبیو٫سٮجیياوٶؼبیوبیاؿىیهالفبیٱیٹبوویيٱیډشمبیاسپیڄډیىي.ډاى
ث،ازٽس٤ٵىٹثبویٵٮبڃډیڂىىيٽیٽيیآنٹيڇثڂاىثپڄ٥اكیي
یبيا٦ٽايیآن٭جٽىي،ډىٶؼډیى.يا٥ٶبڃمڃ
ىٽب،ډبوىي٭بډډىب٥ٸىیٵبو٫يیسٮجیاوٶؼبډاىیػببثزيڅىډوبڅٴ٭ىب
س٤شیثٽثیبشبىځبیايډپبستىډؼبيريثباب،یىيڅشىٵبسا٥اٳبیيىاهڄ
.ىاىوياىاډىیډاشٶبىبنیو٪بډیٱ
،یوبډبثبالسیهٹڈسچٶبراٵاىډچپیااطكمالراوشلبیيدیـیيااډبویپطجز2016ىبڃ
ثپڄیشمبسیټىبڃډچپیسچٶبر ثىآٱبومى2009ا ثطجزبویياز. سچٶبریوبډب،
یټاٵایاطجزٽىازٽهمی(وبیاایهسبٽشیټ1565ٽشي398ٵىډچپی)1963
اٹبڇسچٶبرډچپیااطٽبځایډاىاوٶؼبیسٮجیيبډڄسچٶبراٵاىډچپیااطكمالراوشلبیيدیـیي26
ډوبڅٴىيڅزثب س٤٭ىب ٹشڄيٵمىي یب ي ډیجبي( ي سٮجی اوٶؼبی كمالرډاى ىثځییىي )ٽ ومیڂىى.
طبرىثبة)ٹمزبی(كمالراوشلبیيدیـیييٹشڄبیيٵمىيس٤اشٶبىاډاىاوٶؼبیسٮجیي.ایهكبى
ثایډٮچډبرثیشثٵڄډاى ٭ىبډوبڅٴىيڅزٽډىؼثسچٶبراٵاىډچپیځىیياوي,ىعځىیياز.
سٮجیيیاوٶؼبیډاػٮومبیي.وبیاډاىاوٶؼبیسٮجیيثطجز1656ٽشي719ٵىډچپی)2375،یوبډبسچٶبر2015ىبڃ27 همی(ا
بویيثى.همی(اوبیاډاىاوٶؼبیسٮجیيو٫ٵبی,593ٽشي465ٵىډچپی)1058،یوبډبسچٶبر2015ىبڃ28
ثطجزبویيثى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
12
2015ثبڃوجزٶزىيی كمالراوشلبیيدیـیيډیه٭چز٭ميی29وبنډیيي.ا
ډچپیوجزىاىيثثبٹیډبوييىيډیه٭چز٭ميیسچٶبراٵاى2016سچٶبراٵاىډچپیىبڃ
يٽڄسچٶبراٵاىډچپیاجتياز.ى17،ي٭ىبډوبڅٴىيڅز
ػزثيزآيىنيیبكٶ٨اا١یډوبڅٴىيڅزبس٥٤بڅجبنيىیڂځيبیسيیيسال
1469،یوبډبسچٶبر2016.ىبڃازډىؼثاٵایسچٶبراٵاىډچپیىػىڀبیډیىیځىیي
ثهمی(ىػیبنػ1161ٽشي308ٵىډچپی) وجز٭ىبډوبڅٴىيڅزىڂیبیډیىیا
.ازىاى
ثا٭ىبډوبڅٴىيڅزىسچٶبراٵاىډچپیااطٹشڄبیيٵمىيس٤ىيٽب16یوبډب
اډبٹشڄبی30.همی(ډیثبي544ٽشي574ٵىډچپی)1118ٹڈایهسچٶبر؛طجزبویياز
ثځبنٹڇ، ٽبډىيانلی، ٽبډىيانډٮبٳ، ثمڃٽبډىيانډچپیىيڅز، ٭ميیٱیو٪بډیبن،
31اىاډیبٵشاز.ای٭ىبډوبڅٴىيڅزٽبډىيانهییيډبیهدبٽیٽمبٽبن
ثاثىسچٶبراٵاىډچپیااطكمالر٭چی٭جبىسڂببىسٺیجبیوبډبثبوڂاویيیيثاٵای
همی(اى291ٽشي87ٵىډچپی)378یوبډبسچٶبر،2016ىبڃابډیومبیي.2016بڃ
ثطجزبویيازٽایهسچٶبر2015همی(ىبڃ14ٽشي42ٵىډچپی)56ډٺبیثسچٶبر
یاكمالر٭ميیٵٹځایبو٭چیاٹچیزډچمبنیٮثىاز.٭ميسبوب
٥ٵياىيڅزیيبیو
ډچپی،یوبډبيثیهاڅمچچیػزٽبیبنثاٵاىىاهچیو٪بډییيبیویاسالبیي١مهسمؼ
وجز1825ٽشي903ٵىډچپی)2728سچٶبر2016ىبڃ ثویيبی٥ٵياىيڅز همی(ا
همی(اوبیاكمالراوشلبیيدیـیيثطجز1532ٽشي308ٵىډچپی)1840،یوبډبسچٶبر2015ىبڃ29
بویيثى.همی(اوبیاٹشڄبیيٵمىييٹيیس٤ویيبی25ٽشي81ٵىډچپی)106،یوبډبسچٶبر2016ىبڃ30
ثٵڄٹشڄبیىیڂس٤ویيبی٥ٵياىيڅزډاػٮومبیي. ,2015ىبڃ٥ٵياىيڅزثطجزبویياز.
همی(اوبیاٹشڄبیيٵمىيثطجزبویيثىٽ٭ىبډوبڅٴ572ٽشي853ٵىډچپی)1425یوبډبسچٶبر
همی(ډیي,ىاشىي.545ٽشي792ٵىډچپی)1337ىيآواٽبډڄسچٶبر94ىيڅزډيڅیزياوبډيثبةٹشڄبیيٵمىيس٤٭ىبډوبڅٴىيڅزٽػزىیبٵزسٮیٴیوبډباٹشڄبیيٵمىيث31
ډىؼثسچٶبرٱیو٪بډیبنځىیيډاػٮومبیي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
13
ىياٵایوجزث46سچٶبراٵاىډچپیاسپیڄىاىيٽڄىي24ىاىاز،ٽایهٹڈ
بڃ ډ2015آډب یوبډب ډیيي. وبن ئا 20څیز اډىیشیىي ویيبی ث ا ډچپی اٵاى سچٶبر
ثویيبیو٪بډی ثاٵٲبوشبن،ىيىيا بیډچق٥ٵياىيڅزځيثیهاڅمچچیيىيىيا
وجزډیيي.
بڃ اٵای2016ى ٽ ومى ډبي یوبډب ىویيبیاډىیشیاٵٲبوشبنو٪بډی٭مچیبربیمب،
ډٿيډؼيكیزاٵاىډچپیډؼم٭یٹڈىاٵای٭ىبډوبڅٴىيڅزدبنثكمالرسبػمی
سچٶبرىيڅز٥ٵياس٤ویيبی یوبډب از. ىاش )1773ڈ ډچپی 482ٵى ي 1291ٽش
ثویيبی ویيبیاډىیشیاٵٲبن٥ٵياهمی(ا ىػیبن٭مچیبربیډیىیوجزىيڅز،٭ميسب
اٽظیزسچٶبراٵاىډچپیوبی32،ؿڄىياٵایاوبنډیيي.2015ډیييٽىډٺبیثببڃ
ثىيډچپیاوٶؼبیډبوىيبيانىډىب٥ٸدػمٮیزثبٹبثچیزدسبةٹیيااشٶبىاالفبی
از.
ثٮياىځییبیډیىی،٭مچیبربیاییىيډیه٭بډڄ٭ميسچٶبراٵاىډچپیس٤ویيبی
از٥2016ٵياىيڅزىبڃ ىبڃثى ډبډیزډچڄډشلي2016. اٵاىثبالسیهٹڈسچٶبر،
كمالراییٽازثطجزبویياثایى٦ٳ2009بیاییابڃااط٭مچیبرډچپی .
250ٵىډچپی)590ثب٭ضسچٶبر،ثیهاڅمچچیيویيبیاییاٵٲبوشبناوؼبڇيو٪بډیس٤ویيبی
52وبنيا٥ٶبڃ33ډیجبي.2015بڃىٹڈطجزيثثاىيبٽسٺیجهمی(ځىیي340ٽشي
اٵایؿمڂیسچٶبراٵاىډچپیوبیا.ىيسچٶبروبیا٭مچیبربیاییاسپیڄډیيىي
ویب وبنىىي ػيیثثبوڂیډشمډٮیببیيٵڂییيكمالراییس٤ویيبیو٪بډی،
اٹياډبراكشیب٥یدیڂیاوى٭مچیبربیسبػمیيسياٵٮی،ډیجبي.
ډئچیاٵایډیانسچٶبراٵاىډچپیس٤ویيبی٥ٵياىيڅزىػیبن٭مچیبربیډیىیا
ډیشانثبسیتياػاییومىندبڅییډچیىډىػچځییيٽبسچٶبراٵاىډچپیيمـىبن
همی(اس٤ىځییبیډیىیثطجزبویياز.921ٽشي343ٵىډچپی)1264،یوبډبسچٶبر2015ىبڃ32همی(اىاط٭مچیبربیاییثطجزبویي147ٽشي149ٵىډچپی)296،یوبډبسچٶبر2015ىبڃ33
ثىبثایهسچٶبراٵاىډچپیااط٭مچیبربیاییىبڃ ىي99،ىكييى2015ثبډٺبیثبڃ2016از.
اٵایدیياومىاز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
14
ڈيالفبیسمیىبريٳځییس٤الفبیٱیډشٺیا٥یٸاډیبیسبٽشیپی،آډي
اوٶؼبیث٥ٳومى.
ځيبیډچق٥ٵياثىزهمی(133ٽشي52ٵىډچپی)185،یوبډبسچٶبر2016ىبڃ
ثاىيڅز ډٺبی ى طجزبویي.2015بڃٽ ث وبنډیيي، ىياٵایا ىي ؿڄي ا34،
سچٶبر ثریشمبسیټاٹبڇ یوبډب ایهثبالسیهٹڈسچٶبرډبویپ طجزډیىمبیي، ٱیو٪بډیبنا
یټبڃس٤ځيبیډچق٥ٵياىيڅزډیجبي.اٵاىډچپیى
2016سحب ثبالی افزاز ىی زر سب بسػبت حیزأالحظبت زر رز ت
ثاٵاىډچپیثهډىب٭بريهوزبیوبیا،وباډىی2016ىبڃ ثآیتيیيیا
ي ،ا٥ٶبڃوبن ىيڅزي ثیهویيبی٥ٵيا سيیيىځییبیډچلبو ومى. ډوبڅٴياى ٭ىب
ډچپیثمڃثډیانثچىيآیتثاٵاىؼآيىنيیباىزىاىنډىب٥ٸډىثوب٥ثىزىيڅز
ى2009ثٺثیؼبيناٵاىډچپیابڃيٹڈثیبا٥ٶبڃثچىيسیهٹڈسچٶبر ایى٦ٳ،ځىیي. ث
دبوىمیهبڃػىڀػبیي٥الویثیهىيڅزي٥بڅجبن،اٵٲبوشبنمـىیهطجزسچٶبراٵاىډچپیاا
ىځیی یاط ث٭الي ػىڀ، ا ثبٹیمبوي اوٶؼبی ډاى ي دیـیي ي كمالراوشلبی ډیىی، بی
ثایى٦ٳ،سؼثډیومبیي.2009ااط٭مچیبسبیاییابڃاٵاىډچپیرثچىيسیهٹڈسچٶب
همی(اااطٵٮبڅیزبیځيبیډچق٥ٵياىيڅز،82ٽشي48ٵىډچپی)130سچٶبر،یوبډب2015ىبڃ34
ثطجزبویياز.
1533
2041
2255 2338
2471
2677
2324
2131
588
430 528
324 354
610 628
903
291 323 350
107 144
414 613 464
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
ٽشيځبناٵاىډچپیس٥٤ٳبیډىب٭
2016-2009اػىیسبىمج
ویيبیډوبڅٴىيڅز ویيبی٥ٵياىيڅز بی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
15
ثهكمالرثب،٭ىبډوبڅٴىيڅزاىاډكمالر٭چیاٵاىډچپیيكمالرٽٽاوس٤
ا اشٶبى ياوٶؼبیډاى كمالراوشلبیىسٮجی ٹبوویي ٱی ٹبثڄيډىب٥ٸدػمیٮزډچپی،
الڇي١يیازى١مهډیساويػایڈػىڂیډلةى.،وثىيىثیبیډاى
ٽ٭بډالنایهػایڈ،ٽیٽثبىي،ىٹجبڃؿىیها٭مبڅیدبوڂٹاىاىوي.
ىوي،ىثب٭ضسچٶبراٽظیزاٵاىډچپیډیڂ،ث٥٭مي٥بڅجبن،٭ىبډوبڅٴىيڅزثبيػىیپ
ډچپیس٤ویيبی٥ٵياىيڅزوڂانٽىىياز.آیتىياډيااٵاىاٵایىياډياسچٶبراٵاى
االفبیٱیډشٺیڈ ایهویيب وبیااشٶبى ٭ميسب یٮىیډچپیس٤ویيبی٥ٵياىيڅز،
ٹی یبنىځییبیډیىی،اٽزيوبوؼټىػبينيیبالفبیاوٶؼبیډبوىيسدوبو،
ثىيمـىبن٭مچیبربیاییس٤ویيبیاییاٵٲبوشبنيویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیډیجبي.
وبنااطډاىاوٶؼبیثبٹیمبوياػىڀا٥ٶبڃهيډؼيكیشيځبنٽآډباٵایٹبثڄډالك٪ى
آنيػىىازسبااوٶؼبډاىثبٹیډبوياػىڀٽس٥٤ٳبی ىىيیایىزٽاډپبن
دبٽبیبكبر ػچځییث٭مڄآیيي٥ٵبیػىڀى ډبوي، ډیيانبیػىڀثؼب ىځیى
اٵٲبوشبنٽاهیااىػىڂیاډاىډشٽىكٺیٺزٽسبیومىاز. ديسپڄدىؼڈیهډیى،
ىډىثهیاالفبیډشٮبٳاسیت1980ثٽبواوین35ډاىاوٶؼبیثبٹیمبوياػىڀ
ا٥میىبنكبڄىٽىاٽىنثبیيسياثییډشٺیمیوم اػبوتاٵٲبوشبنيیىزځٵشىسب
ثپڄىز٭الډځای،ثبٹیډبوياػىڀىډىب٥ٸسلزٽىشيڃىيڅزیيبډىؼٶوډاى
36دبٽبیيیبډىيڇډیوي.
یټىياڅلبٹیاثاډ٢ببویيٽىوشیؼاٵٲبوشبنٽىاوین2017ػىیبڃ15يیهبػاٵٲبوشبنى35
اٹجڃومى.یټٽبدی5ي3،4االفيثى(،1996)ٽبڃ1،2ىډىالفډشٮبٳيديسپڄاڅلبٹی1980
سبین ث ا ډٽ اىبى هبػ ياراډ از. یي یوبډب ث ډشٽ ىي سیت26ا ثب س٦بثٸ ى ػالی
ایهډٮچډبر ىډبػىیبڃٽىاوینبيديسپڄبیآنثىٵشایاډىیزبډبنډچڄډشليسلیڄىاى.
ا٥یٸایمچیٽثیهیوبډب،ډٽمبىڂیډیهدبٽیيياراډهبػسجبىڅيثىىیبٵزځىیي.ث2017
ىاٵٲبوشبن2017ػىیبڃ26ابایهډٮچډبر،یوبډبډٮشٺيازٽډٶبىٽىاوینيديسپچبیاڅلبٹیآنا
ي.ویٹبثڄاػاډیثب
28ىډىالفبیډوډشٮبٳ(1980ٽىاوینثډسج٤سپڄډاىثبٹیډبوياىيانػىڀ)ديسپڄيد36
(2)3،ډبى2013وډج
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
16
وٶىينٷ ي ابكبرسلزك٢ ډىب٥ٸٵاس اٵای٩ٵیزىا٭/بههابنٽ
اډىیشیياز.ډبیزكمالراي١ب٫يهیڈسينياٵٲبوشبنا١ثډیوي،ثب٭ضسيیيػىڀ
ىىيسالآوبثایځشىځییبیٵٹییډیاوؼبڇيس٤ىا٭/بههابنوبن
ث٭الي،هوزيډلبٵ٪زثبيٽجتاٵایوڂاویبىه اٵاىډچپیځىیياز.
یٮيٳډچمبوبننٽىآناٹچیزسچٶبراٵاىډچپیااطكمالرس٤ىا٭/بههابډیان
طیارإبرػىڂیيػىبیبر٭چیثیزيسجتوڂاویبیػيیىډىاسپبةػىبی،ٹاځٵشىي
ځشىیایهكاىصثبالیكٸآاىیډتيىډؼم٫ډلبٵ٪زااٹچیزبياز.
طیارػىڀثبالیاٵاىإىيڅزػزٽبسیاىاث٦ثسٮيارا٭الڇيیییوبډبدیٵزب
ډچپیډب ٽبسچٶبراٵاى دبڅییډچیػچځییي ٥یٸسييیه یوبډبډچپیا از. ومى ي
ػزجیځٶشمبنيسپیڄځي كمبیزايويسييیهدبڅییبػزٽبیث٦قايا
از. ومى ډالك٪ ډچپیا اٵاى ٽبئاوشٺبڃډسٺیزكمبیزا ػچځییي څیزبیثى
سچٶبراٵاىډچپیاډبډیزكمبیزٹب٬٥ثىيڅزاٵٲبوشبنثبیيجتسيیيسالبػزاشلپبڇ
اٵاىډچپیځىى.ایهاوشٺبڃډئڅیزثبیيډىشغثډٮٵیسياثی٭مچیایډلبٵ٪زسٮيارىډیى
٭مچیبسیثډى٪ٽبیبنبثاٵاىډچپیىػیبن٭مچیبسیبیویيبیاډىیشیاٵٲبنى٦ف
و٪بډی٭چی٭ىبډوبڅٴىيڅزځىى.
ډلشمڄثو٪ومیي.اځؿاډ٢بیساٵٺىبډچقثیهىيڅزاٵٲبوشبن2017ؿڈاوياچقىبڃ
ػالیىڃ ىډب يكةاالډی)ځچجيیه( يڅیځٶشڂب ثى طمځڇٽىىي ٥بڅجبنسبى ثوثب
ډٮبٵیزبیځشى،ثبي٥بڅجبنثبځٶشڂثایاڅڂىيیټډیشاويٽوجىاز.ایهساٵٺىبډچق
ثای ا٭٦بومىٽډیساويثب٭ضػچځییاځچجيیهكپمشیبيىیڂا٭٢بیكةاالډییا
ٹشڄ٭بڇ،ػایڈ٭چیثیزيىیڂ سٮٺیت٭يڅیاٵاىیىٽډمپهازىٹجبڃػایڈػىڂی،
ډاىسو٦یبیكٺٷثیډئڅیزكٺٹیىاشثبىي.ایهځو٭ٶيثوبىډٲبیرثب
اڅمچچیيویىس٢بىثبوڇبئیٹاىاىٽایثیهډٺارډپچٶیزبیىيڅزاٵٲبوشبنسلز
ډٮبٵیزاډؼباراسیٸومىي،بډبنډچڄډشليډيو٪ځٵشډیى.٭الثایه،٭ٶځشى
ث٭اليىایهيويساويسالبثاییټچقياٹٮیيدبیيايډی ډبڅلاهيىابى.
ویيثىوٺ٠بیػيیيیقكٺٷثییٽډاػثبكٺٷكٺیٹثبویبو،ساٵٸوبډچق
بیآنٹثبویبن سډیثبي،ىزیبٵشهث٭ياڅزثىوجبڃٽهبواى یوبډب از. ٽیيإ٭بیزوي
اكٺٷوبنثبیيډيو٪ځٵشى.ډلبٵ٪زډیىمبیيٽىډاٽارچقى٦لیٽثبي،
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
17
ىكبڅیپٹڈسچٶبراٵاىډچپیث٦قثیبثٺیاٵاییبٵشاز،يڅی٥ٵیهډىب٭،ثه
ډوبڅٴىيڅز ،٭ىب سچٶبراٵایٽمبٽبن ٭مچیبربیو٪بډیبنایه اط ډیىمبیي.ا اوپب 37ا
٭مچیبربیو٪بډیډچپیىوشیؼڅیزثٮ٢یايیياىبیسچٶبراٵاىئاځؿ٥ٵیهىځییبډ
ادیٵشاوي،يڅیسٮياىٽظییاایهيیياىبثهآنيیياىبئیٽث٥بڅجبنوجزىاى
ينآوبيىیڂاپبڃډیى،ثييندیٵشهډئڅیزثبٹیډیمبوىي.٦قسچٶبراٵاىډچپی،ثیؼب
ډبوي،ډڂایىپسمبڇ٥ٵیهىځیىػىڀسالوغاٵاىډچپیاكشمبالىكيثبالثبٹیهاييىى
ی٭مچیبربیبنايیىزځیى.یبیػيیػزثبوڂیيیيځیثدیبډيب
ػز ا هى ٹبووی ډپچٶیزبی ایىپ ث ډجىی ىډىب٭ ىځی ٥ٵیه ا ٹی یټسٮي ث ویب
ډلبٵ٪زىياٹياډبر١يیثیشیاػزػچځییاٽشهيډؼيكیزاٵاىډچپی٭بیزوم
اكٺٷثډلبٵ٪زاٵٲبوبیډچپیيیىزځیوي،يػىىاى.ٽبسچٶبراٵاىډچپیيسٺیز
ثبیيىڀثىبیطجبرثشيسالبىاشبیچقىاٵٲبوشبنثبي.
پیطبزات
آوبىػزډلبٵ٪زبیثكمبیزسالػىڀ،دیىبىاریڄاث٥ٳبیىځیىیوبډب
شبوثىيكٺٷثاباٵاىډچپی،ػچځییاسچٶبراٵاىډچپیي٭مچیومىنډپچٶیزبیبن
:يكٺٷثاائډیىاى
ػبصز ربف زت ث
ثیهاڅمچچی:ثىيشبوثابكٺٷډپچٶیزبډ٦بثٸث
،يوبڅیشبن ىيڅشی، ډٺبډبر مڃ ث ډچپی اياٳ ي ډچپی اٵاى سمبڇ ٭ميی ٹاىاىن يٳ
.سٹٴځىىواالن،ډيىبوبنيډلالر٭جبىیيٵىڂیډياٵٮیهكٺٷث،ٹ٢بري
بیاوٶؼبیډسډاىاوٶؼبیسٮجیيثمڃياپزبیاوشلبیياسمبڇاوا٫اشٶبى
يينسٶپیټثپبثىنایهؿىیهيبیڄثسٮجیيىػیبنكمالراوشلبیيدـیي،هب
ډشىبتىډلالر اوٶؼبیسٮجیيااشٶبىدػمٮیزډچپیډشٹٴىييٱی و٫ډاى
.ویٵاسٹٴىاىىٵبیٱیډؼب
ثب٥ٵبیىځی،میڂیث٭ىانٽب37 ث٦يډٹ٢بیبیډث٣ثسچٶبراٵاىډچپیيكاىصډڈا یوبډب
ى.یټډیب
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
18
سٹٴځىىډلالرډىكڈاٵاىډچپیوبوؼټايىزي،اٽبيانچیټ.
ډلالرډىكڈس٤جی٥بڅجبنثډمى٫ٹاىاىنكمالر٭چیاٵاىډچپیيا٭الډیبئیٽ
ا٭٢بی٥بڅجبنٽاسچٶبراٵاىډچپیآىاډیبث؛بىډیى،٭مچیىااٵاىډچپی
ث٦ډلبٵ٪زاٵاىډچپیییبی٥بڅجبنىډىيدبڅ،س٦جیٸى؛ػچځییيهىىایومبیىي
.ىا٭الڇ٭چىی
يبځبثىثىيشبوثیهاڅمچچیكٺٷثبىشارٽسمبڇاډیبيكبڄىا٥میىبن
ٹا)٥بڅجبن(ٽاٵاىډچپیايٳ٭٢ٽبویپډسپتكمالرثيينسٶپیټډیويي
ٽكبڄى؛ا٥میىبن،دبوڂٹاىاىډیىيیبډؼيفډیومبیيډیبويٹشڄث،ىاى
كٺٷبی٭ىبډوبڅٴىيڅزاډپبست،ٽچىیټبیلیيثٺیډپبنبیډلبٵ٪زيثډجى
اڅمچچی ثیه ىيشبو و٪بډیث ډٺبي ثای ٽىىياشٶبى ومی ٭چیسمبڇ؛ سيیيار ي كمالر
ا٭مچیډشٹٴځىى؛يدڅیيٽمذبیهياٽیىبینیثمڃياٽیىبسبډىيانلی،ٽب
.ځىى،اػشىبةډیىیيلیاٵاىث٭بڅیشیهاشبوياىبیٹبثڄكڃسٮچیمٽډبو٬ىشی
لزييسثیىهشانػزىشیآوبنثسٮچیڈيیآاىیبیٹبوویوبنيیٽډاوٮ،
ثىاشىٽب ازٵا يٹبوویي٭یوياويبیو٬یؾډجىایهډاؿىبوـ،ي٬١ي وی؛
.٭يڅیيٹ٢بئیٵاډشٹٴځىى٭مبڃډؼبارسلزبهشببیډایا
حىت افغبستب ث
كمالرایىډلالروی ،اٽزب،وبوؼټبياچلیىیڂ،يبياناشٶبىٱیډشٺڈ
بیډشٹٴځىىډىكڈډچپی اډی يا١ق. ډٺارػىڂیي سبٽشیپی، ٥اڅٮمڄب ىبی
.سييیهيس٦جیٸىو٪بډیبیادیمباوٶؼبیيالفبیاشٶبىاثاسجب٣
؛ثوبډی٭مڄٽبډڄسیتيس٦جیٸىيٽبسچٶبراٵاىډچپیػچځییدبڅییډچی
یټوبى؛يثبيوبئیىاسچٶبراٵاىډچپیثایػچځییثیشیډويسياثیاياٳ
بی يیياى ؿٽبركپډزػزثیسمبڇ ډچپیاهشبیى اٵاى وشیؼآیتث ى
.ایؼبىى،ډىب٭بر
سمبڇځي ي ب، ډچی يډىلڄيهچ٬الفوي"بیډىډیهی"بیډچقٱیډؤڃ،
بیډچقى٭مچیبربیویيیبیاډىیشیاٵٲبنویيبیٱیډى٪ڈ،ډچیبيځيااشٶبى
.ډشٹٴځىى
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
19
ٷثثیهثىيشبوثیهاڅمچچیيكٺكٺٷوٺ٠ډجىیثسمبڇاسبډبركبڄىٽا٥میىبن
ډچقس٤ویيبیاډىیشیاٵٲبنيځي،ثمڃوٺ٠كٺٷوبنوٺ٠كٺٷثویاڅمچچیي
ىبهشډیوي،٥جٸٽبویٽډؤڃي؛يثیٹاډیځیىسلٺیٸ،ډىمپبكپډز
.ډلبٽميډؼبارويثیهاڅمچچیكٺٷيٹاویهاٵٲبوشبناڅاډبر
یټثوبډ٭مڄډوالفبیډشٮبٳىډى1980ٽىاوینثدىؼڈثایس٦جیٸديسپڄ
،اطیارډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀإاٹياډبرډؤطػزٽبه٦اريسي؛سیيى
ياهشبډىبث٬ثایس٦جیٸثوبډی٭مڄ،ػزدبٽبیىاهچی٩ٵیزبی٥یٸثچىيثىن
.يیىزځٵشىثٮيااوؼبڇ٭مچیبربیو٪بډی،یډىب٥ٸآیتىیياډاىاوٶؼب
یاڅمچچهیثىيشبوثكٺٷیػيوٺ٠بنیٹثبوسمبڇثهبػجانكٸا٥میىبنكبڄىٽ
دىاهز٭ياڅز،ثآوبنډؤطیىشسإډیهٸی٥ایاڅمچچهیثثكٺٷٹا٭يیػيوٺ٠ي
يهوزسپا٭يڇیبهیيس٢میثوسانهب،ػجانز،یظیكا٭بىمڃث–ٱاډز
مڃثىیډى٠یسجٮثيينٱاډزڇیډپبويثكٺٷوٺ٠ثډسج٤ډٮچډبرثیىش
.سإډیهډیىزیډچيزیػى
ډاى١يطؤاوؼبڇ٭مچیبربیډيىٷياىااٵٲبنیشیاډىیيبیوزی٩ٵسٺیزډ٫١
هىیبیي،یسٮجیاوٶؼب ػمچ ىيیسٮجیاوٶؼبډاىا ٽمبٽبن آن اشلبڃ ي
یاوٶؼبډاى١يیډچیاشاسٽبډڄس٦ججٸالڇثایس٢میهډىبث٬سمبڇ38ايڅیزٹاىاىى؛
.سویىاىىيیسٮج
ٽیىبنا٥م ٭ىانزكډكبڄى ٥جیث ٽبډىيانلیيبی٤وٺچی ٽچىیټبیلی،
بنیبرإس يكٶ٨ډیىثی٥ٳيډيى ٽا٥میىبن؛ ثكبڄى اٵٲبوشبن ډىڇ سمبڇ
ٹبثڄكڃىشیىاوي.٭بڅیشیهډٮیببیسٮچیمیيلی
ډاىسٮجیيیاوٶؼبی،ديیىببیی،ػم٬آيی،يوييدوډٮچډبريډاىازٽا 38 اشلبڃ
بكاوٶؼبډاىسٮجیيثيزډیبیيسبىاشبیاٹياډبرسٮٺیجیاشوجباسی،سٺیيويډجبثبيػببی
یبنيثایكمبیزادیڂیی٭يڅیثپبځٵشى.ایهديبډڄډاىسٮجیيیاوٶؼبی،ٽبىاىنډىبث٬
سٮجیيیاوٶؼبیثوا٥آډبیبیسوىیپی،٥ت٭يڅیي ىببییيثبیبٵزاػاءډاى كٶ٨يوڂياز،
وٶؼبییپیاثبیډیشیټډیجبيٽس٤وبىبیډؼبيډشواػاډیڂىى.ثثىایاډاىسٮجیيیا
اػاءډؤطيثبىياڇسياثیډجبثبډاىسٮجیيیاوٶؼبیډیجبي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
20
ثی ای ظبی یزبیث
ىػىڀيػیبنیٽبسچٶبراٵاىډچپیىدبڅییډچیثاىيڅزاٵٲبوشبنىاشبیس٦جیٸ
یټ سييیه ٭مڄ دالن ډوٽبسچٶډچی اياٳ بډڄ ٽ ډىبت ډچپی اٵاى ثبي،بر
.كمبیزى
اىاډ2017اداٵٲبوشبنډچقیيبیویثاالڇیبزیكمبيډىبث٬آډ،یبٵاڈ
اڅجشبثي؛یاىاډیپیسبٽش٦قىمـىبنيیبسی٭مچيییدبڅ٦فىبزیكمبهیا؛ثبيىاش
اشٶبىثباسجب٣ىیډچپاٵاىسچٶبرٽبیثاآډيډىبتیبديسپڄىازو٪ىثب
.یاڅمچچهیثثىيشبوكٺٷاڅاډبرزی٭بثوب٥یػىڂباری٥يالفاڈیډشٺیٱ
یسٮجیاوٶؼبډاى١يډؤطیببری٭مچیاػاياىاٷيىاٵٲبنیشیاډىیيبیوازیكمب
آنادي2017ىبڃیاوٶؼبیيیسٮجډاىاشلبڃثمڃآن،یبیهىظيي
.اىاډیبثي
هیثیيبیوٽیببری٭مچىیډچپاٵاىسچٶبریاى٭بثيوجبڃيبری٭مچاثٮيٶبٳٺبریلٺس
یٽٶيییایببری٭مچثیيسػثب،یاشوجباسيیشیاډىیيبیوثمڃاوي،ڄیىهیاڅمچچ
اينډ٦مئهثوب٥مـىبن.ىیځر،ییدزیډؤڅيیبسی٭مچاٹياډبریثشبثوب٥
یاڅمچچهیثثكٺٷٹا٭ييیاڅمچچهیثثىيشبوكٺٷاڅاډبرو٪ىازىثبببری٭مچىپیا
ډيډىبتاٹياډبرپىىي،یډبٵزیىٱاډزثبډبويځبنيبنیٹثبوىپیااىبنیا٥ميازياػا
.ىځٵشو٪
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
21
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
ساحات زون مرکس مرکسی
جنوب شمال شمال شرق زون شرق شرق
غرب جنوب
2009 942 27 785 262 188 959 2441 365
2010 641 8 975 479 381 1387 2940 351
2011 1242 3 1262 606 369 1775 2057 528
2012 1183 14 1183 376 848 1442 2021 523
2013 1255 53 1606 573 667 1624 2050 810
2014 1488 67 1813 929 1060 1677 2687 814
2015 1753 58 1647 1982 862 1470 2559 703
2016 2348 115 1595 1270 1362 903 2989 836
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیىينبیډوشچٴ
2016-2009اػىیسبىمج
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
22
حبفظت اس حمق ثطز زر سبحبت تأحز اس بسػبت. 1
سب بسػبت سحب
ى" ډه ي، ي٫ اٵٲبوشبن اډىیشی ویيبی ي ٥بڅجبن ػىڀثیه ػىڀډبویپ ا ثىڇ. هى ٹیسیيڇيماثبا٥ٶبڅڈهبواسٻٽىيثډىڃیپیااٹبةډبنىيسابكیػىڀدىبثىیڈ.ډبىیټاسبٷوشثىیڈٽیټځچڅیبيانٽایدڅیډچیاٵٲبنٵیيثىث
ٽى.ىيىهشډهيیټداهبواىیاٹبثڈٽشيوي.ډهيىيديیټىهشابثزهبو"ىیڂڇډؼيفيیڈ.ىهشهبواىاٹبثڈویااطاوٶؼبځچڅبيانىىاهڄهبوډؼيفي.
سبةياذشمجىيڅاڅیهاػٱبيالیزسوبااطبياند26بڅیٽثسبین32ن-
یدڅیډچیاٵٲبن،ډش٢ياز.
،هوزډشموبیاډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبنجتٹثبویينډ٢ب٭ٴ2016ى٥ڃبڃ
آن٭ياوبیيٽىآیتدیسیهي٬١ٹاىاشىي.ااطهوزبیډسج٤ثډىب٭بر
اینىهشانٽشيډؼيفيوييكٺٷثیثیبیاآوبډچلبو،سٮياىیبىیاوبني
٭ىبډوبڅٴىيڅزوی اػمچډؼبارثیكمبوٽایبهشببیډایوٺ٠ياز.
.ىډاىىیڂ،٭ىبډوبڅٴىيڅزث٦٭ميیكٺٷاز٭يڅیيٹ٢بئیثبالیآوبني٬١ځىیي
آوبنډلييىیزىځزيځاوبني٬١ٽىويىثهیډاىىیڂ،ي.ابیوبناډلييىٽىو
يىشیىهشانثسٮچیڈيسثیثبالساىشیوبنثډاٹجزبیلیيثب٭ض٭يڇٽ
ىيیاثشيائیاډى٬ٹاىاىوي.
سچٶبروبنډچپیااطهوزبیډسج٤ثډىب٭بر
ډؼيف(اطجزٽىٽ877ٽشي341ډىسچٶبروبنډچپی)1218،یوبډب2016ىػیبنبڃ
ځییبیډیىی،ډاىاوٶؼبیى 39 ،ىيىيٽباوبنډیىي.2015ایهٹڈ،وجزثبڃ
ٵیاڅبثٸث٭ىان٭اډڄاچیډٿيډؼيكیزوبندبسٮجیييٹشڄبیيٵمىيي٭ميیٽمب
اسپیڄډیىي.2016ىيٽڄسچٶبرډچپیىبڃ11سچٶبروبنډچپی 40 ثػبډبوياز.
ډؼيف(اطجزٽى.913ٽشي334ډىسچٶبروبنډچپی)1274،یوبډب2015ىمج31اايڃػىیاڅی39
ډاى،ډؼيف(531ٽشي173ډچپی)ډىسچٶبروبن704ىيسچٶبروبنډچپییٮىی58ىځییبیډیىی40
كمالرائیوىيیٮىی،ډؼيف(85ٽشي66ډىسچٶبروبنډچپی)151ىيیٮىی12اوٶؼبیسٮجیي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
23
اجتيوي،ىكبڅیپویيبی2016ىيٽڄسچٶبروبنډچپیىبڃ46٭ىبډوبڅٴىيڅز
آسډشٺبثڄسچٶبروبنډچپیااطيیياىبیډشجبٹیىيایهسچٶبريوي.٥40ٵياىيڅزثب٭ض
وشاوز13)،ثیهویيبی٥ٵياىيڅزي٭ىبډوبڅٴىيڅزثػىآډياز ىي(ٽیوبډب
ډئڅیزآناثیپیا٥ٵیهػىڀوجزىييىيىيىیڂسچٶبروبیاډاىاوٶؼبیثبٹی
.ثىازډبوياػىڀ
سبطیارډىٶیىڂیىیيیوبنثػبیځاشهوزبیډسج٤ثػىڀىبكبرډىكڈډچپی
ٽاآنػمچډچپیاجتيوبنسچٶبرىي58یٮىی.ىځییبیډیىیثیشیهسچٶبراز
704( 173ډى ي بډڄ531ٽش ا ایهٹڈډؼيف( ٶزىياٵایوجزثبڃډیجبيي
ډؼيف(وبیاىځیی159ٽشي33ډىسچٶبروبنډچپی)192یوبډب 41 اوبنډیىي.2015
اوبن2015ىيیوجزثبڃ14ٽاٵایبیډیىیس٤٭ىبډوبڅٴىيڅزاطجزٽى
101ډىسچٶبروبنډچپی)354ىځییبیډیىیس٤ویيبی٥ٵياىيڅزجت 42 ډیىي.
٭مي.اوبنډیىي2015ىيیوجزثبڃ35اٵاییټٽډیجبيډؼيف(253ٽشي
ایهسچٶبراشٶبىثيينسٶپیټيدسبةٱیډشٺیڈبيانيبیالفبیاوٶؼبیىسیه٭بډڄ
43 بكبرډىكڈډچپیثىاز.
جیياوٶؼبیاډؼيف(وبیااوٶؼبډاىسٮ85ٽشي66ډىسچٶبروبنډچپی)151یوبډب
ىيسچٶبرٵٷاڅٽ66ٽاایهډیبن،و٫ٵبیډاىاوٶؼبیسٮجیيجتازطجزٽى
ډىسچٶبروبن100ٹشڄبیيٵمىيي٭ميیزىيیٮىی،ډؼيف(71ٽشي33ډىسچٶبروبنډچپی)104
89ٽشي10ډىسچٶبروبنډچپی)99كمالراوشلبیيدیـیيزىيیٮىی،ډؼيف(62ٽشي38ډچپی)
ډؼيف(ا19ډىسچٶبروبنډچپی)دىغٽشي24يډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀىيىيیٮىی،ډؼيف(
يیياىبی،٭مچیبربیسالی،يٹ٢بئیډؼباربیبهشببیډای٭يڅی:جتځىیي.سبٽشیټبیثبٹیډبوي
اهش٦بٳاٵاىډچپیىاسجب٣ثػىڀىيسچٶبروبنډچپیاا،ډاىسيیيٹ،سيیييا٭بةيآايایز
جتياز.
اىځییډؼيف(وبی504ٽشي153ډىسچٶبروبنډچپی)657،یوبډب2015ىمج31اايڃػىیاڅی41
بیډیىیاطجزٽى.
2015ىبڃ42 یوبډب سچٶبرډچپی)168، ډىةث٭ىبډوبڅٴىيڅزىػیبن126ٽشي42ډى ډؼيف(
ىځییبیډیىیاطجزٽى.
٤ویيبیډؼيف(ااطىځییبیډیىیس209ٽشي53ډىسچٶبروبنډچپی)262،یوبډب2015ىبڃ43
٥ٵياىيڅزاطجزٽى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
24
اوبنډیىي،يڅیثبآنڈ،2015ىيیوجزثبڃ25ٽباځؿایهٹڈیټ44 .ډیجبي
انىيډیه٭بډڄاچیسچٶبروبنډچپیىڈث٭ىٹبووی اشٶبىاایهسبٽشیټٽٽاويٱی
بڃ از.2016ى ډبوي ثٮىان45 دبثػب ثشبین يڅیٽريالیز28ډظبڃ، يڅاڅیب ى وډج
ٹىيب،ډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ٵبیٽس٥٤بڅجبنثډى٪يٳٹاىاىنویيبیاډىیشی
ػبنىيناځٵزيىهشيىيډىىیڂاډؼيفٽى.،اٵٲبنػببیيثى،ډىٶؼي
،اٵایى٭مچیبربیائیس٤ویيبی٥ٵياىيڅز،ثهس٤ویيی2016ىبڃ
اٵٲبوشبن ىىيڅزډوبڅٴ٭ىبثبىځیډیىیویيبیادشیجبویىډاٹ٬اٽظىٽ ائی
كمالراطاوبنسچٶبرٹڈىؿمڂیاٵایجت،رځٵشازدػمٮیزډچپی،بكبر
ډؼيف(وبیا71ٽشي33ډىسچٶبروبنډچپی)104،یوبډب2016.ىبڃيازائی
ىبڃبىكبڅیپٹڈسچٶبروبنوبیاایهٹجیڄ٭مچیبراز.٭مچیبربیائیاطجزٽى
.طجزيثىډؼيف(14ٽشي13(ډىسچٶبر)27زيٶز)ثی،2015
ډؼيف(ي.46ٽشي54ډىسچٶبروبنډچپی)100،ډاىاوٶؼبیسٮجیيو٫ٵبیجت2016ىبڃ44
ډؼيف(وبیاډاىاوٶؼبیسٮجیياطجزٽى.118ٽشي84ډىسچٶبروبنډچپی)2015،202یوبډبىبڃ45
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
133 167
203 196 236
298 334 341
152
202 247
352
514
611
913 877
285
369
450
548
750
909
1247 1218
ٽشيځبنيډؼيكیهوبن
2016-2009اػىیسبىمج
ٽشيځبن ډؼيكیه ډؼم٫
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
25
ٽشبيٵمىيوبن
2016ىػیبنبڃ یوبډب وبیا61ٽشي35ډىسچٶبروبنډچپی)96، يیياى54ډؼيف(
ىيیوجزث25اطجزٽىٽاٵای46ٽشبيٵمىيي٭ميیثىز٭ىبډوبڅٴىيڅز
ٹڈىاز.زيؿبډىسچٶبروبنډچپی)2015آډببڃ ث38ٽشي26ا ډؼيف(
ډبثٺی.٭ىبډوبڅٴىيڅزث٦٭ميیوبنايٳٹاىاىوي،جتكمالسیاسٶبٷاٵشبىٽىآن
ډظبڃ،ثثٮىان47 .ويڂثىثىٽيٳآناوبىیوبیاهبارػبوجیىيیياىبیی،سچٶبر
اىهبواىيڅاڅیثبالثچٻيالیزٵادا،یټنوډج،٭ىبډوبڅٴىيڅز12بینس
اٽشث،15آوپيیاډشڈثسجچیٲبر٭چیاٵا٥ڂاییهوزآډیٽىوي،ثٹشڄبويوي.ثسبین
ٱیىيڅشی)يډٮچڈډپشت(ثىيث٦ٵٮبالوؤاٽٽبډىيیټډنىیڂی٭ىبډوبڅٴىيڅز
ىديبیاډياىبویياوشوبثبرٽبډیٽى،ىيڅاڅیيىيعيالیزثيهبنثٹشڄبويوي.
پش٭ىبډوبڅٴىيڅزوبنډياٵ٬كٺٷثيوبنٵٮبڃىكیبراػشمب٭یيویوبویاٽى
بیٱیىشیاٹجیڄدڅیياډىیزٽبډیٽىوي،ډىيٳٹاىاىوييثایهسسیت،ساوبئی
ثجتسااوشٺبڇػیی،ډلييىٽىوي.ثځویډظبڃ،ث آوبنىډبٽزىایه٭با
17سبین ډوبڅٴىيڅزدىغٽبډىينیټٽزهی2016ىمج ٭ىب ، اډىیشیى
ایه ي ثييوڂٵشىي ا ډئڅیزایهٽشب ٥بڅجبن ٽشىي. ١ةځچڅ ث ا يالیزٹىيب ٹىيب
یهيیياىجیؿىيډىٹشڄبیا 48ىاوشىي.ډسج٤"ډبئڄىاهچیثیهډٺبډبرٹىيب"يیياىاث
وبنډی،ډٮچډبسیٽثيزیوبډبیياز49 ا٭ياڇځویثىٽىٹىيباسٶبٷاٵشبىثى.
ىيٽكمچٽىىيځبنبیيایهوبناٳثایهىڅیڄبىٽىثیيناهبوٽبډیٽىوي،
ثای46 همیي. يیب ٽش كمچ ػیبن يڅیى يٳوجى ډى ن آن ى ٽ ډاىیډیى بډڄ اٹبڇ ایه
ډٮچډبرثیشىډىایىپیوبډبٹشڄبیيٵمىيس٤٭ىبډوبڅٴىيڅزاؿڂوطجزٽىاز،ډاػٮى
ىيڅزٽډىؼثسچٶبرډچپیي.ثٵڄایهځاسلز٭ىانٹشڄبیيٵمىي٭ىبډوبڅٴ
همی(وبیاٹشڄبیيٵمىياطجزٽى.43ٽشي39ډىسچٶبروبنډچپی)82،یوبډب2015ىبڃ47
٥بڅجبنایها٭الډیاىكبةسیشهىىایهبیزډىشٽىوي:48
http://www.twitter.com/zmujahid5،2017ػىی23سبینآهیهډاػٮثبیز.
يیياىسچٶبرډچپیااطٹشڄبیيٵمىيي٭ميیډٵٺبويیبوبٵػبڇاىٹىيبطجز25،یوبډب2016ىبڃ49
ډاػٮ ىثٵڄایهځاسلزٽىډىؼثٽشينؼيٵىډچپیيډؼيكیزیبىسهىیڂځىیي.
٭ىانٹشڄبیيٵمىي٭ىبډوبڅٴىيڅزٽډىؼثسچٶبرډچپیي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
26
ٽشثبىي.ډئڅیهٹىيبؿىيٶشثٮيىيډ٪ىناىاسجب٣ثایهيیياىىشڂیٽىوييڅیف
ویز.ىٹیٸایهٽشبىيه
ىاىن٭بډچیهٹشڄبیيٵمىيډسج٤ث ٹا دبوڂ جتثيډىب٭بروبساویمیڂیىيڅزى
از ي وبن ٭چی هاسپبةػایڈ ١بیزى ا ډیاوی اكشمبڃ ډى ى ب ث.وڂاوی
بوڇبیكبٽڈهػایڈ٭چیوبنٽي٩بیٴيیبٵٮبڅیزبئیااوؼبڇډیىىيٽډشىبٹ٠ث
اػشمب٭یسډیى.
ابیثیډلييىیزبىثهىایوبنيىهشاناكٺٷ
ىډىب٥ٸسلزٽىشيڃبنځاییهوزآډیاٵا٣سلزسإطی،٭ىبډوبڅٴىيڅز2015بڃډظڄ
.ازيآوبناكٺٷاوبویبنهىایٽډبو٬ثيډلييىیزبییبىیثبالیوبني٬١ٽىو
ا،یوبډبډاىیاطجزٽىازٽىآن،٭ىبډوبڅٴىيڅزډبو٬ىشیوبنثكٺٷبن
ډاٹجزبیلی ،ٹجیڄ اوي. ثٮىاني ډبؽ ډب ايایڄ ى ډوبڅٴىيڅزى2016ډظبڃ، ٭ىب ،
ډىيىآنثوبنياىاىويٽثيينیټوٶيڅاڅییمڂبنيالیزثيهبنا٭الډیبىٽىوي
.دیشاآن،ىػىی،یوبډبډاػٮٽىىيومیساوىيثٽچىیټيڅاڅی،وىیټبناٹبةډلڇا
ٽچیىیټ ىيا ى ا ډلبٵ٨ ډوبڅٴىيڅزیټوٶ ٭ىب ٽ ثى ځاثيزآيى ؿىيیه
یوبډب ثىوي. ډوبڅٴ22س٩یٴٽى ی٭ىب ایزىهشانا ي آا ا٭بةي سيیي، يیياى
50 اویطجزٽىاز.،ىيڅزٽيٳآنډمبوٮزاسٮچیڈيسثیىهشانثى
ٵٮبڃػبډٮډيویاٵٲبن،اػمچ400ثبثیشایډسثوبډ،یوبډب2016ثیهډببیذشمجيوډج
ىډىوبن،چقياډىیز،ػبویثبيبیسلز٭ىانیاثوبډیوبډبناث٭ىانثو235
اويایٽى اشاٻٽىىيا ي. ىډىځشاٵپباٵا٣ځاییىډيب ځبنایهثوبډب
وبډبډبػيطجزوي،ډلبث،ىاوڂبب،اػشمب٭بر٭مډیيبوبیاوشوشیاثاوڂاویٽىوي.ی
آوبن ازٽ ډوبڅٴىيڅزثيزآيى ٭ىب سبٽشیټبیاشوياڇ ډى ث،ځابسیى ثب
آیتدییوبن یویيبیاډىیشیاٵٲبن،ثىایا ي ثبانٽش ډبىان وبن،ډوب ي
ىڅیڄثيوبډیبیاػشم ث بیبن هبواى ثبځشهبنث اډپبنىيثب ىاډلجٽ ب٭یثیب
از،اٹياڇثثبځییډیٽىىي.
ډاػٮىثٵڄایهځاسلز٭ىانا٥ٶبڃيډىب٭برډچلبو.50
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
27
ىدسؿبڅبئیٽىثبالثسٶیڄثمىي،یوبډباكپډزډیهايٽاٹياډبرثیشی
ایاډىیزبډبنډچڄډشليىاسجب٣ثوبن،1325ثډى٪س٦جیٸدالن٭مڄډچیىډىٹ٦ٮىبډ
اس٦جیٸایهدالن،يی،ى٭بڅیسیه٦ق،ػمچسمیڄىياډيايكمبیزیبیچقياډىیز،ا
ىزځیى.
اطفب بسػبت سحب
اٽشث،ىٹیدیبىيانثىڇٽيایيكشىبٻیټاوٶؼباىیيڇ.ياٹٮبومیىاوڈ17ثسبین"اىزىاىاڇ.ثاىڇډیځیيٽډهىوشیؼؿاسٶبٷاٵشبى.اٽىنډیىاوڈٽیپیادببیڈا
51 "اوٶؼبډاىاوٶؼبیسٮجیيو٫ٵبیډؼيفيڇ.
اٽشثى17ددبوىبڅیٽااطاوٶؼبډاىاوٶؼبیسٮجیيو٫ٵبیثشبینځٶشبی--
يڅاڅیاډبڇبكتيالیزٽىيډؼيفي.
52 .ازاىاډىاى2016ثیٮىیهىىبڃډىب٭برسچٶبرا٥ٶبڃااطهوزبیډسج٤ث
ډؼيف(اطجز2589ٽشي923ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)3512،یوبډب2016ىمج31اايڃػىیاڅی
ازٽى بڃ ثب ډٺبی ى ایهٹڈ، اٵای2015ٽ وبنډی24، 53 ىي.ىيیا 70دان
سپیڄډیىىي.29ىيٹڈسچٶبرا٥ٶبڃيىهشان ىيسچٶبر31ا٥ٶبڃىٽڄ،54 ىيآوا
اسپیڄډیىىي.2016ىاٵٲبوشبنىبڃډىب٭برډچپیوبیاهوزبیډسج٤ث
ډوب اطػىڀبیډیىیوبډب ا اٵایياٵينٹڈسچٶبرا٥ٶبڃ بڃا ى یوڂاناز.
ډؼيف(وبیاىځییبیډیىیاطجز1371ٽشي390ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)1761،یوبډب2016
،ىځییبی2015ډظڄبڃ55 .اوبنډیييىيی23،اٵای2015ٽوجزثبڃازٽى
.2016اٽشث23ډبكجییوبډبثبوٹثبوی،ٹىي،يالیزٹىي،51
ډاػٮ2014ؿبىىيوجزثبڃ2015یوبډبیبىآيیډیٽىيٽسچٶبرا٥ٶبڃىبڃ52 اٵاییبٵشثى.
.18یوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبو،ٶل2015ىثځابڃ
(وبیاډىب٭برډچلبواطجزٽىثى.ډؼيف2104ٽشي736ډىسچٶبرډچپی)2840،یوبډب2015ىبڃ53
اوشاوزسظجیز2016ډؼيف(ىبڃ10ٽشي16ډىسچٶبر)26یوبډبػىیزیټىيسچٶبرا٥ٶبڃیٮىی54
785ٽشي239ډىسچٶبرا٥ٶبڃىهش)1024ډؼيف(ي1794ٽشي668ډىسچٶبرا٥ٶبڃد)2462ٽىي.یوبډب
ډؼيف(اطجزٽى.
ډؼيف(وبیاىځییبیډیىیاطجزٽى.1138ٽشي293ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)1431،یوبډب2015ىبڃ55
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
28
ٽویڈٽڄسچٶبرا٥ٶبڃاسپیڄډیىي.ثیشیهٹڈسچٶبرا٥ٶبڃاجتي،2016ډیىیىبڃ
سچٶبرا٥ٶبڃډچپیوبیاىځییبیډیىیوجزثسچٶبراٵاىډچپیثځبڃاٵایثیش56
ىآنىځیی،اٵایایهىڅیڄ.ىاشاز ډٮمال بیډیىیىبكبرډىكڈډچپیازٽ
ا٥ٶبڃیبىو ثىهشانبكبر،هبواىبیثٿثب يځیډیٽىىي.ىځییبیډیىیډوب
ىثىاز.ىيٽڄسچٶبرىهشانااطىځییبیډیىی67یٮىی.آیتثیشبوياز
57 ىځییبثىاز.ځوىيوبیاایه43ىډىسچٶبردان،كبڅیپ
ا58 ډؼيف(426ٽشي183ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)609یوبډب وبیااوٶؼبډاىاوٶؼبیثبٹیډبوي
ىيیىٹڈډٿيډؼيكیزا٥ٶبڃا65ٽیټاٵایازاطجزٽى2016ػىڀىبڃ
اډىب٭براطایهځواوٶؼباراوبنډیىي.یوبډبوڂاناشٶبىډشميٵاځی٥ٳبیىځی
،ثٺبیبیډىٶؼوبيسڅیيډیٽىىيالډٮمٽیډشٺیڈ،اػمچاٽزيبيانٱیبالفبیاوٶؼبیي
ځایيدبٽبیثٺبیبیډىٶؼ٭الډىډىب٭يٽسبی٥ٳبیٽڈٽبیوڂانيرثيثى
وبيىډیيانػىڀثىوجبڃىځییبیډیىیىبكبرډىكڈډچپیډیثبي.
اسپیڄىاى2016سچٶبراٵاىډچپیااطډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀىبڃىي84ا٥ٶبڃ
اوي.آیتوبډشىبتایهډاىثبالیا٥ٶبڃثٵٺيوجىسٮچیمبريآځبیىډىه٦ارډاىاوٶؼبی
اػىڀويځیډیطإیيىٽا٥ٶبڃٽىبكبرډشثبٹیډبوياػىڀاسجب٣ىاى.اكشمبڃاويٽیډ
ٽىؼپبيی٥جیٮیجتكىیبٵزٽىثبىييایها٥ٶبڃ،ثآډٽىىي،ىډىه٦ارډبیهب
ایبیوبىبهشيثاٷاٽىوىیپیهبوبیبن،ىڂبڇثبیىثیين،دیياډیٽىىي،ثابن،اٽظ
ثای وی بیىیبةآه ىشڂب ا ا٥ٶبڃ ډیىاوي. ثٮيایبٵشهآهدب آوا سب ډیٽىىي اشٶبى ب
ډیيانبیػىڀبیځشيډا٫اٽىآنډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀاآوبناٽظ.ثٶيىي
ډمپهازا ا٥ٶبڃ ياڅيیهي كبڅیپ ى ثیبیډاى، ى ډیٽىىي. ػشؼ ٽى، دیيا ډیسان ا
ثٮياډاىاوٶؼبیسٮجیيي٭مچیبربی2016ىبڃ56 ،ثٺبیبیاوٶؼبیػىڀىيډیهٹڈثچىيسچٶبرا٥ٶبڃا
ائیجتي.
سچٶبرا٥ٶبڃد)1060یوبډب57 ي810ٽشي250ډى سچٶبرا٥ٶبڃىهج)688ډؼيف( 555ٽشي133ډى
اطجزٽى.2016ډؼيف(وبیاىځییبیډیىیىبڃ
ډچپی58 اٵاى ډیىی: بی ىځیی ػىڀي ا ډبوي ثبٹی اوٶؼبی ډاى ٵڄ ث ى ډاػٮ ډٮچډبرثیش، ثای
بڃ ى آسىي٥ٳ. ى 2015ځیډبوي یوبډب ،369( سچٶبرا٥ٶبڃ 115ډى ي ډاى254ٽش ا وبی ډؼيف(
اوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀاطجزٽى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
29
ػم٬ سىڂيشیيیآآه٦اسیٽ ي يڅیٵٺ ثبىي، آځبیىاش آوبنډیبى، ډشػ ب هدب
ثدانآیتوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀډوبډاىا59 هبواىباياىاثاىاډایهٽبډیٽىي.
ىيٽڄسچٶبردان21ثایهډٮىیٽډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀجت.ثیشياىٽىاز
60 ىيډیثبي.9،،ىكبڅیپٹڈسچٶبرىهشانوبیااوٶؼبایهځوډاىثىاز
ډى200آنثآډبيثیاىيثاثاٵاییبٵش2016سچٶبرا٥ٶبڃوبیاكمالرائیىبڃ
وبیاایهځوكمالر2015ىكبڅیپسچٶبرا٥ٶبڃىبڃیياز.ډؼيف(122ٽشي78)
ثځویډظبڃ،ىتازډؼيف(ثى55ٽشي36ډى)91 وډج،یټشكمالر2/3.
ي، اػا يالیزٹىي، ٹىي، يشبیثٹىيبی ثبالیبكبرډپویى ث٭الياییٽ
٥ٶڄاویځٵز.20ن،ػبنٽشهډىي
اٵاییبٵش2015ؿبىيوجزثبڃ2016سچٶبرا٥ٶبڃااطډاىاوٶؼبیسٮجیيىبڃ
61 .از سچٶبرا٥ٶبڃ)554یوبډب 167ډى ي ایهسبٽشیټ)٭ميسبډ387ٽش وبیا ډاىؼيف(
ٽثایهسسیت،یويڅیسچٶبرا٥ٶبڃاز(اطجزٽىىياوٶؼبیو٫ٵبیيٽىشيڃاا
اطډاىاوٶؼبیسٮجیيٽىبڃ از.طجز2015ا ث٭پي ىيثب ثى، كمالر62 ي
ٽازي2016ډؼيف(ىبڃ139ٽشي16ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)155اوشلبیيدیـیيجت
63 نډیىي.اوب2015ىيیوجزثبڃ31ٽب
یش،ډاػٮىثٵڄډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀ.ثایډٮچډبرث59
ٽشي159ډىسچٶبرا٥ٶبڃد)520ډؼيف(ي65ٽشي24ډىسچٶبرا٥ٶبڃىهش)89،یوبډب2016ىبڃ60
ډؼيف(وبیاډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀاطجزٽى.361
ډؼيف(وبیاډاىاوٶؼبیسٮجیياطجزٽى.374ٽشي158ىسچٶبرا٥ٶبڃ)ډ532،یوبډب2015ىبڃ61
ٽبیبٵز.2014ىيوجزثبڃ14،سچٶبرا٥ٶبڃوبیاډاىاوٶؼبیسٮجیي2015ىبڃ62
وشلبیيدیـیياطجزٽى.ډؼيف(وبیاكمالرا175ٽشي50ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)225،یوبډب2015ىبڃ63
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
30
اهش٦بٳا٥ٶبڃ
.اهش٦بٳيوي٥ٶڄثى15،ٽ٥یآناطجزٽى2016يیياىاهش٦بٳا٥ٶبڃىبڃ10یوبډب
ي وىڂب، څٲمبن، يىٻ، ډیيان چمىي، ٹىي، يالیبرٵا، ى ډىؼمچ اٵٲبوشبن، ا ى ا٥ٶبڃ
.ازثيهبن،اسٶبٷاٵشبى
اثځي٥بڅجبنيثىوي،٥ٶڄثى11ٽىآناهش٦بٳا٥ٶبڃومبیىيځیډچڄډشليٶزيیياى
ثبهثىوي،يیټيیياىٽىآنىي٥ٶڄثىي /ىا٭ىيڅزاالډیهابنيالیزا
ا٥ٶبڃ17ي16دان٭ىبډوبڅٴىيڅز٭ميسب64 وجزډیىي. ثىويٽثځمبنآوب، بڅا
،ډٽكبډیىيڅز،٭٢ویيبیاډىیشیاٵٲبنيیبياثشث٭ىبډوبڅٴىيڅزٹیتځيثبیىي
یټ،چییىڀ،يالیزڅٲمبن،٭ىبډوبڅٴىيڅز٭ٵجيی،ىيڅاڅی13،ثشبینثىوي.ثایډظبڃ
ایټ ا د يىي اهش٦بٳډى ثایىيڅزٽبډیٽىي، آوبن هبواى ثابایهٵٽ ډس
(ایاډىیز،ایاډىیزبډبنډچڄډشلي٥بڅجبناثجتاهش٦بٳا٥ٶبڃىبڃ2015)2255ډ٦بثٸٹ٦ٮىبډ64
بډڄٵزٽى.يٳاایهٵزثىيیایهازٽاځيبیډچقيبی٭اډچیٽډسپتسوچٶبر2015
ويث٦٭چىیوبڇثى.٥بڅجبنثجتاشوياڇياشٶبىاا٥ٶبڃ،ٽشبيډٮچڃٽىنا٥ٶبڃ،ػيی٭چیا٥ٶبڃډی
كمالريسيیيبیډپثبالیډپبستيٶبهبوبياوبډلبٵ٪زيویبډڄٵزډیثبىي.
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
307 378
557 492
564 715 736
923
423
799 804 821
1200
1761
2104
2589
730
1177
1361 1313
1764
2476
2840
3512
ٽشيځبنيډؼيكیها٥ٶبڃ
2016-2009اػىیسبىمج
ٽشيځبن ډؼيكیه ډؼم٫
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
31
ثىوجبڃځٶشڂثبثځبنډلڄبٽىوي.٭ىبډوبڅٴىيڅزثٮيا ٽىوي.دڅیآنوا
اوڂییيبیډچق٥ٵياىيڅزٽياڇیټ٥ٶڄاثىويٽثو٪ډیډلچیاٵٲبنيځي
65هوزػىیثىثبي.،ڄثبیی٥ٶډىىي
اشوياڇياشٶبىاا٥ٶبڃىډىب٭برډچلبو
اث٭يىاى،66ډشٻځيٽبیډچڄډشليىٽثایو٪بريځايییبزٽیوبډب
ځابسیىډىاشوياڇياشٶبىاا٥ٶبڃای٭ىبډوبڅٴىيڅزيویيبیٽمبٵیاڅبثٸ
داشوياڇيیب91ٽىآن2016يیياىىبڃ59ٽىډؼم٫،ىیبٵزٽىااډىیشیاٵٲبن
ٶبىا٥ٶبڃثبسػثایهاكشمبڃیبىٽډاىاشوياڇياش67 .ازاشٶبىيثىوياطجزٽى
ٽمشاآوـٽزځاىاىډیى،یوبډبهب٥وبنډیبىٽآډبٵٷاڅٽبیيوشاوي
ی٥ٳبی ا ا٥ٶبڃ اشٶبى ي ياٹٮیاشوياڇ یىا٭/بهډىب٭ډیان ها ث ،
ااشوياڇياشٶبىٽىوي.٭ىبډوبڅٴىيڅزثیشیهٹڈا٥ٶبڃ68.هابني٥بڅجبناثبسبةىي
ٽىآنیټ66ځيٽبیډچڄډشليىٽثایو٪بريځايی دایډاىا
دٽایىا٭/بههابناشوياڇيیباشٶبىي٥10بڅجبناشوياڇيیباشٶبىيثى،
ٽازاطجزٽى،زاشوياڇيثىويثىوييدىغدٽای٭ىبوبىبهشډوبڅٴىيڅ
ااائډٮچډبرثیشثىڅیڄكٶ٨اډىیزاوب،هىىایياز.65
ث٭ىانثویا2008ىذشمجٽبیډچڄډشليىٽثایو٪بريځايی)یسیاٳاڇآ(ځي66
(ډويٵزي2005)1612ډپبویڇو٪بريځايیىډىسوچٴػيی٭چیا٥ٶبڃٽىٹ٦ٮىبډ
(اشوياڇيیباشٶبىاا٥ٶبڃى2ٽىنا٥ٶبڃ؛)(ٽشهيیبډٮچڃ1از،ایؼبىځىیي؛ایهسوچٶبر٭جبراويا:)
(5(كمچثبالیډپبستيٶبهبوب؛)4(هوزػىی٭چیا٥ٶبڃ؛)3ٶٳویيبیډچقيیبځيبیډچق؛)
(ډى٬ىشیا٥ٶبڃثٽمټبیثىيشبو.6اهش٦بٳا٥ٶبڃ؛ي)
٥ٶڄس٥٤ٳبیىځییاطجزٽى.45شوياڇي/یباشٶبىا،ځيٽبی)یسیاٳاڇآ(ا2015ىبڃ67
يیياىیاشوياڇيیباشٶبىاا٥ٶبڃىهشس٥٤ٳ ؾیوبډباا٥ٶبڃدیبىډیٽىيیاځيٽبیډشٽی
بیىځییاطجزوپىاز.
سمبڇاوبیهؼيبڅڂیا٥الٷډی"اشوياڇيیباشٶبىاا٥ٶبڃس٤ویيبیډچقيځيبیډچقث68
ىٽ]...[ایویيبیډچقيیبځيبیډچقى٩ٵیشی،ثمڃ،يڅیوډلييىثډاىیڄ،اشوياڇيیب
"ديىهش،ث٭ىانػىڂؼ،آذ،ثبٽ،ػبيیبډٺبيػىی.اا٥ٶبڃ،اشٶبىيثبي:اشوياڇيیباشٶبى
ډاػٮىثاڃيىمىبیدبیىډىا٥ٶبڃياثشثویيبیډچقیبځيبیډچقىایهبیز:https://childrenandarmedconflict.un.org/publications/ParisPrinciples_EN.pdf
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
32
ب اوؼبڇ٭ميسبایهځي اوٶؼبی، ډاى اوشٺبڃ ي، اوٶؼبیسٮجی ثایػببیډاى ایها٥ٶبڃ ا
ثشبین ډظبڃ، ثای ډیٽىوي. اشٶبى ػبی يڅاڅیځىی،14كمالراوشلبیي ى ػالی،
اوٶؼبىڂبڇمىاىٽاي.بڅیاځٵز13بیػبنديالیزدپشیب،اوٶؼبیټياپزاوشل
ډیوازآنياپزاىهبوادیااوؼبڇكمچاوشلبیثسهٽىي.ویيبیاډىیشیاٵٲبنیبى
)دىغدایدڅیډچیاٵٲبن،یټدٹاىاىوياشٶبىډىاشوياڇيیب2016داىبڃ
ایدڅیډچیڅیډلچیاٵٲبنيیټدډشٽبسډچیاٵٲبن،ىيدایدایا
ااشوياڇيیبىیڂیټځيډچق٥ٵياىيڅزیټد.٭اليثآن،اٵٲبنيدڅیډلچیاٵٲبن(
.ازاشٶبىٽى
ػىیبیسؼبيػىیيبیاپبڃهوز
ٽاایهطجزٽى2016٭چیا٥ٶبڃاىبڃډىب٭بر،یوبډبؿبيیياىهوزػىیډسج٤ث
.اكشمبڃډیيىٽایهځوياٹٮبر،ٽمشاآوـٽثىازډیبن،یټيیياىآنسؼبيػىی
ځاىاى ىي، ډی كډډیى.م ٹجیڄ ا اػشمب٭ی، كبٽڈ بی وڇ ٹثبوییا بی
هوزػىیٽجتډیىيیىػبډٮډىيیيیباآناويى،ډبو٬ځايیایهځو
.ځىىياٹٮبرډی
،ډث٣ثاشٶبىادبس٤دڅیډلچیاٵٲبنىييیياىهوزػىی،ٽاییوبډبطجزي
69.ډیجبيثىایػىی،ىيالیبرثٲالنيٹىيډیثایډٺبيػىی،اػمچسؼبيػىیيث
اٽشثىيالیز17ومبیىيځیډچڄډشليیټيیياىثيٵشبیػىیثبیټدبوىبڅ،ثشبین
ویيبیډشٽآن٥ٶڄاثيثى.دپشیب،ایویيبیهباسډچیاویطجزٽىاز
بنډٮچمیهيبځىانډپشتااي٭پځٵشىي.ځايازٽثىوجبڃؿمثاثٽىوييى
ډپشتىزثچیټكیب٣ان،ویيبیهباسډچیاٵٲبوشبنىىاهڄىا٭شاډٮچمیهيبځ
ثكيیڅزيٽةىیڂیاډشٮچڈىیڂاوبكیځىنهمیيډشٮچڈیټٽااطآن،ځچڅىوي
ډاػٮىثځاډببڃ69 ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭بر2016ثایډٮچډبرثیش، یوبډب
.20ډچلبو،ٶل
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
33
ڄثىوي،ىشڂیياٽشث،دوڄاسډچیٽىایهيیياىىهی19.ثشبینيبثیسٽىويسب
70 ځىیيوي.ډىشٺڄبیيیاسډچیاٵٲبنىٽبثڄثایسٮٺیت٭يڅیثډلپمویي
اٽشث،یټیئزیبیٽایډٺبڇیبزػمیس٩یٴيثى،ثځىی21ثشبین
آنوشیؼٵزيىاسجب٣ثآنيیياى،ثبډٺبډبرډلچیكپډزيا٭٢بیاثلضيځٶشڂٽى.ى
ىډليڇيوي.٥جٸاٵشهثبځىډؤٹشب1200ثسٮياىيیياى،ډپشتثډيريثشيي
ډٮچډبرثيزآډي،ډلپمویيبیهبیټوٶثیيډهىهیڄىآنيیياىاىاسجب٣ثاشٶبى
ٱیډي٫اٹ،ډٺىبهشياياډلپڇثىيبڃكجومىيثبىیڂیاډٺثػڇڅز
ثبىیڂثىڅیڄوجىاييډياٻبيوي.71 يٽةىاوشيثیټبڃكجډلپڇٽى.
یؾیټا٭بډچیهآنيیياىډشڈثثيٵشبیػىیيیبثثىایػىیاآن٥ٶڄويوي.
،یوبډبٮیٽىاسبډبرثيٵشبیػىیثبدانایدڅیډچیاٵٲبنىيالیز2016ىبڃ
یوبډبايٱیډشىيیثيزآيىٽوبنډیىيثيٵشبیػىیاځبنادیڂییٽىي.اځؿ
ىىآنيالیزثپڄځشىاىاډىاى،يڅیكبیزثیاكيډ٫١،ثهه٦اسی
وشاويلزيٺڈيیياىبیٽډشػٹثبویبنایهځويیياىبډیى،جتي ٽیوبډب
.ومبیيبثٺزثبيسلٺیٸهىسظجیزډویاىډ٦
،یوبډبثدشیجبویهىاٽمیینډشٺڄكٺٷثاٵٲبوشبنىسالبیثای2016ى٥ڃبڃ
یوبډب72 .ازػچځییا٭مڄثـثبیيػڇىاوشهآنيبیاپبڃثيٵشبیػىیاىاډىاى
ث ثـ ٭مڄ ٽ ٽىي سٱیتډی یكپډزا ا ٽ ػایی سٺىیىی ىي ډى سیق ثب ا بی
.اوڂبیومبیيياز،٥ییټٵډبنسٺىیىیػڇ/سیٽمییندیىبى
ػىی،٥بڅتډٮچډبري،15یوبډباایاډىیزډچیىډىسالبثایدبوڂٹاىاىن٭بډچیه،ثسبین70
يڅیسبٽىن،ثىهازهىدبویىیبٵزوپىاز.
.2017ػىی22ډپبسجبرایمیچیثیهیوبډبييارىٵب٫،ثسبین71
ثثىایػىیيثـثبیىثهیوٺب٣اٵٲبوشبنایٵډبويبنيبیډىانثبوٶاوؼبڇډیىيډٮمال72
ثبیى دیبډيبیثـ ٭اډڄي ډى سلٺیٸډچیى ث ډاػٮى ىاى. ما ث ا ا٥ٶبڃد ثيٵشبیػىیثب
،ٹبثڄىشیىایهيثبیز:2014آځز8اٵٲبوشبن،ٽمیینډشٺڄكٺٷثاٵٲبوشبن،
3324http://www.aihrc.org.af/home/research_report/:2016ػالی10،سبینآهیهثبىیيابیز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
34
ثبیثـ٭مڄهىډلبیثایسيیغیټيیپىٹثبوییوبډبٽمییناىسال
ىكبڃومبیيډیكمبیزویى،ډیٹثبویثایهبػجانياػشمب٭یبیډاٹجزبډڄٽ .
ثبیيػىىاىيسياثی هيډبريډپبویڇبیكمبییثیبٽمیثایٹثبویبن٭مڄثـ كب١،
ػاییٽػزیيځیثایهډٮ٢ڄيیىزځٵشياز،ځٶشډیىٽىاٽظايٹبر،
ډش٢ډیځىوي.ٹ٢بییسىٶیٹبونيو٪بڇٹیث١ٹثبویثىياوبٹثبویثبىیڂا
يیياىبیډسج٤ثډپبستيډٮبٳ
وڄډٮبٳايٳیبداطجزٽىٽډٮبٳيډىب٭بريیياىډسج٤ث94،یوبډب2016ىبڃ
ایهآډب73.ځىیيازډؼيف(67ٽشي24ډىسچٶبرډچپی)91يجتطبهشإځٵشيیبډش
20یټٽب بڃ 2015ىيیوجزث یوبډب ډیىي. وبن يیياىبئی82ا ٽىي ا
یپویيبیاډىیشی،ث٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزډیىيىكبڅطبهشإډٮبٳايٳځٵشيیبډش
.اوييىيایهيیياىباډسپت21بیډچق٥ٵياىيڅزثٺیاٵٲبنيځي
ډالډیهډپبستي ډٮچمیه، مڃ سإیبرډٮبٳ)ث ي ٽبٽىبن ا٭بة٭چی ي بیسيیي يیياى
ىبڃ يٳ2016ٽبٽىبنیبزډٮبٳ(ٽمبٵیاڅبثٸثوا٭٪ڈيیياىبئیاٽډٮبٳا
ىيیى41ٽبٽثیبوڂيیياىثبایهډبیزاطجزٽى44،سپیڄډیىي.یوبډبٹاىاى
٭چیاڅٱڈایهٽب،یوبډبىوڂان74 ډیثبي.2015مبایهٹجیڄيیياىبىډٺبیثببڃ
16ى،ؿنی٭ىبډوبڅٴىيڅزډیثبييیياىبیډياهچىيويسٮچیڈيسثیىهشانا
ځٵش يٳٹا ډپبستىهشاو ایز، آا ا٭بةي سيیي، ازيیياى ثٮىان. ثشبین 4ډظبڃ،
چیىڂبيىيڅشبا٭چییىڀ،٭نډپبستىهشاوىيڅاڅیبیذشمج،٭ىبډوبڅٴىيڅزډيیا
ياثځبنډلڄهاشىيىشىاىويٽډپبستډش٦ىهشاواىٳٶشڈثثبالاثشٽىىي
وي. سلیالر٭بڅی ى ډبٽزىهشان ډبو٬ آنٽ ث یټډپشت٭الي اهش٦بٳډيی یوبډب ،
ىهشاو،ٹشڄیټډٮچڈډپشتىهشاوث١ةځچڅ،اوٶؼبډاىػببیيىثیينیټډپشت
٭ميیډپبستىهشاواویىهشاوٽىٳىیآنډپشتاسویتٽىييیياىسویت
طجزٽىاز.
ډؼيف(وبیايیياىبئیٽىآنډٮبٳډىيٳ15ٽشي11ډىسچٶبرډچپی)26،یوبډب2015ىبڃ73
ٹاځٵزاطجزٽى.
ډىثى.75،ایهٹڈ2015يیياىسيیييا٭بة٭چیډٮبٳاطجزٽى؛ىبڃ44،یوبډب2016ىبڃ74
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
35
بیيیياىبیسيیييا٭بةآپباػبوت٭ىبډوبڅٴىيڅزجتيٽٽبٽىبنډپبست
ثشٽىىي.سيیيبيا٭بةىڂبڇاشٶبىو٪بډیاډپبستډشٽ،ىهشاويداويیبزډٮبٳ
ثسٮمیډپبست،هوزػىیىلهډپشت)ډاػٮىاډپبستيیبياىٽىنيډبر٭ميی
ثٵٷ(يڅزيٽةیټډٮچڈاویبډڄډیى.
ٵىډچپیيػاكز11يیياىٹشڄيٵمىي٭چیٽبٽىبنډچپیډٮبٳٽډىؼثډٿ13یوبډب
يیياىآیتبوين10،انىٽبٽهثوډٮبٳيبځ55يیياىاهش٦بٳ12،سهىیڂځىیي10
سبیبرډٮبٳ ډٮبٳيیټكمچ،٭ميیث ٭چی اوٶؼبیػببیي ډاى اوٶؼب دىغيیياى
75 .ازطجزٽى2016دیـیيثبالییټىاوڂباىبڃ
یبرسٮچیمیثایإٽىآن،٥ٳبیػىڀاسازډاىیاطجزٽى،ٽمبٵیاڅبثٸ،یوبډب
ىبڃ اشٶبىا2016ډٺبيو٪بډیاشٶبىډیٽىوي. یوبډب ،٭ميسبسبیبرډث٣ډٮبٳ36،
،اطجزٽى.ومبیىيځیډچڄٽىوييیباشٶبىسٳډپشتا26س٤ویيبیاډىیشیاٵٲبوشبن،ٽ
٭ىبډوبڅٴىيڅزاو)ډشلياشٶبىیټځيډچق٥ٵياىيڅزایټډپشتي (9اشٶبى
یبرسٮچیمیثایډٺبيو٪بډیىاإيیباشٶبىاسسٳسٮمیډٮبٳاویطجزٽىاز.
اٵٲبوشبن،اػمچىيالیبرچمىي،ٹىي،څځ،ډیيانيىٿ،سوب،ٵا،ثيهبن،ٱ،ػػبني
دپشیبرځٵشاز.
یبرإٮچیڈيسثیډليڇډیٽىي،آنسیبرسٮچیمی،٭اليثایىپا٥ٶبڃااسإو٪بډیاساشٶبى
اط سویتا ډٮه٦ ى بیا ډظبڃ،ىځیی ثای ىي. ډی ٹا كمالرائی يیب ډیىی
اڅی13سبینثباناسډچیاٵٲبنبهشمبنبیىيڅیىيڅاڅیوميالیزډیيانيىٻاا
ػیبنیټ٭مچیبر15 ډشٮبٹجبسٳډبؽى ػىڂیٽ ډوبڅٴٽىوي. ٭ىب ي ثبان ثیهآن
جتسویتىيابيدىؼبیآنډپبستځىیي.،ىيڅزىآوؼبرځٵز
ٲبنوڂانیوبډباسيايڇاشٶبىاډپبستثایډٺبيو٪بډی،ثهاػبوتویيبیاډىیشیاٵ
ثسمبڇ2016ػالی4ػني4ایهٽبىكبڅیرډیځیىٽيارډٮبٳثسبین.از
ٽاشٶبىاډپبستازاسمبڇویيبیاډىیشیهاشييارهبوبیاډىیشیډپشةبىٽى
ثبيیياىبیٵٷاڅٽمواویوياى؛یٮىیٶزيیياىٽىیوبډبزډىىیڂاویطجزٽىٽډشٺیمب75
ىآنډإآنس ي ي اشٶبى ٱبریبرډٮبٳاٲبڃي/یب يىييیياى از؛ ا٭بةىهیڄوجى ٫١سيیيي
سؼیارډپشت.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
36
ٽیيومىإس،ډیډپبستډئنييیسٮياٵٲبوشبنوجزثا٭البويثایډٺبيو٪بډیاډشٹٴ
ویيبی76.ثى سمبڇ سٱیتډییوبډب ىٵب٭یاٵٲبوشبنا ډپبستډئناومبیياډىیشیي ا٭الډی ٽ
اس٭بیزٽىىييا٥ٳبی اشٶبى ا ډٺبيو٪بډییثاییبرسٮچیمإػىڀډیهايٽ
دیٽىىي.
از افزبری ثبلی بس اس ر
دمبی،ىیي،ډهماا٥ٶبڃىیڂىٽؿیوىیټهبوډبنىٹیثبیډیٽىیڈ.ډه"ػبنهىااىزىاى،اىیيڇٽیټیٵچیىىزىاى.ٵمیيڇٽآنسډبنٽاويٽیثٮي
ايثمیډبځٶز اوٶؼبىڈ"یاوٶؼبیاز. یچی"ډیواڈایها ډهثب ىڇيیثي.يثٮياايىيسٵشڈ.ايثبىڂیي٫ٽىثٽثیينآنیيآن"ایهٽباوپه!"ثایځٶشڈ
77 "اوٶؼبٽى.ډهثیاٵشبىڇيوٶمیيڇٽىیڂؿاسٶبٹیاٵشبى.
-- سبین13ىهش ث يالیزثٲالن، يڅاڅیدچومی، ى یٽ او16بڅ اط ډاىػالیا ٶؼب
ىایهكبىطیټىهشيدٽشيىيىهشيیټد.اوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀډؼيفي
ډؼيفيوي.
یوبډبااٵایٹبثڄډالك٪یسچٶبرډچپیثجتډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀثيروڂان
وبیااوٶؼبډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀا،یوبډبثبالسیهٹڈسچٶبرډچپی2016از.ىبڃ
آٱبٽى2009ابڃ اٽىنطجزٽىاز،ډبویپایهوبىطجزډاىسچٶبراٵاىډچپیا سب ،
31اايڃػىیاڅی78 .از یوبډب اػىڀا326ىمج، يیياىاوٶؼبډاىاوٶؼبیثبٹیډبوي
ثٽبایهٵزاډیىيٽكمبیزځشىیبیهىاثایډلبٵ٪زيسيايڇ"ا٭الډیډپبستډئن76
ا٭الڇٽىىي؛ایها٭الډیيیچیازثایٽب ػزسیتيس٦جیٸسٮچیڈيسثیىػیبنډىب٭برډچلبو
ىمىبیډلبٵ٪زاډپبستيىاوڂببىثاثاشٶبىو٪بډیاآوبنىػیبنډىب٭برډچلبو.ا٭الډیډشٽ
ثځايثى،2015ډی29ىٽىٶاوايچىډىډپبستډئنٽایيارهبػوبيیثسبین
ثبثى.ډاػٮىثایهيثبیجز:ثيیٽبثایسیت
http://www.protectingeducation.org/guidelines/support بیز: ا ثبىیي آهیه سبین ػىی5،
ى.اډ٢بءٽ2015.ىيڅزاٵٲبوشبنایها٭الډیاىډبډی2017
.2016ػالی17ډبكجیوبډبثبوٹثبوی،دچومی،يالیزثٲالن،77
:2015اطجزٽىثى:بڃ2016یوبډبډاىآسیسچٶبرډچپیوبیاډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀٹجڄابڃ78
ډؼيف(؛بڃ301ٽشي124رډچپی)ډىسچٶب2014:425ډؼيف(؛بڃ307ٽشي129ډىسچٶبرډچپی)436
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
37
ایهآډبډؼيف(ځىیيازٽ507ٽشي217ډىسچٶبرډچپی)724ٽډىؼثطجزٽى
وبنډیىييثایهسسیت،ډاىاوٶؼبیثبٹیډبويا2015ىيیوجزثبڃ66اٵای ا
79 اجتځىیياز.2016ىيٽڄسچٶبرډچپیىبڃ،ػىڀ
اٵایسچٶبرډچپیااطډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀيیوبډبٽمبٽبنبياث٦یډشٺبثڄثیه
اٽظا ىآناٵایىځییبیډیىیٽ االفبیاوٶؼبی/ٱیډشٺیڈىبكبرډىكڈ،،
زيالیزاډؼم٫ىيالیشیٽثیشیهآیتډاىاوٶؼبی80 ډچپیاشٶبىډیى،ثىاز.
،ىډیبنىيالیشیٹاىاويٽثیشیهٹڈىآنطجزياز2016ىبڃثبٹیډبوياػىڀ
یٽډاىاوٶؼبیسڅیيئایهډ٫١ه٦اشٮمبڃالفب.بیډیىیاویسؼثٽىاويىځیی
ډؼيف(؛143ٽشي77ډىسچٶبرډچپی)2012:220ډؼيف(؛بڃ235ٽشي116ډىسچٶبرډچپی)2013:351
2011بڃ سچٶبرډچپی)208: 69ډى ي بڃ139ٽش 2010ډؼيف(؛ سچٶبرډچپی)162: 49ډى 113ٽشي
ډؼيف(.82ٽشي31ډىسچٶبرډچپی)2009:113ډؼيف(؛يبڃ
ډؼيف(وبیاډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀا307ٽشي129ډىسچٶبرډچپی)436،یوبډب2015ىبڃ79
طجزٽى.
وي80 ډىٶؼ ډاى اوٶؼب ي/یب ډشٺیڈ ث،الفبیٱی ى ډاػٮ ډیٽىىي. یػىڀسڅیي وي ثٺبیبیډىٶؼ
.27،42یوبډبىډىډلبٵ٪زااٵاىډچپیىډىب٭برډچلبو،ٶلبر2016ځاډببڃ
113
162
208 220
351
425 436
724
0
100
200
300
400
500
600
700
800
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیس٤ډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀ
2016-2009اػىیسبىمج
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
38
آپبډیبى. ىبكبریيډىكڈا وبوؼټ( بياني ٹجیڄاٽز، ثای81 ډیٽىىي)ا
ثشبین وډجىبكهیيٹىي،یټٵیاٽزډىٶؼويٽىػیبن٭مچیبر16ډظبڃ،
اآوبثػبیډبويثى،ىػیبنیټډاڈ٭يی2016سبػمی٥بڅجبنثبالیىډباٽشث
ډىٶؼي،ػبنىيداځٵزيٶز٥ٶڄىیڂاډؼيفٽى.
بیډیىیىبكبرډىكڈډچپی،كمالرثبالیډبیهدبٽبنوبىىځییاٵایوباډىیي٭اليث
.ازبیثىيشبويويډبیهدبٽیاډوشڄٽى،ه٦ارثیشیثایډلالرډچپیثػىآيى
شبواطجزيیياىػياځبویكمچيسيیي٭چیډبیهدبٽبنوبىبیثىي20،یوبډب2016ىبڃ
ډبؽ،٥بڅجبنثبالی9.ثشبینازډؼيف(ځىیي10ډىسچٶبرډچپی)وٽشي19ٽډىؼثٽى
بی وبى دبٽبن ډبیه اډىیز سإډیه ثای ىاهچ اډ يار ی ا ٽ اډىیشی ډلبٵ٪یه ا ځيی
يثىوي،كمچٽىوي.ىایهكمچس٩یٴثىيشبوىبكايڅاڅیډمىيى،يالیزوىڂب
ډؼيفاثبهىوډلبٵ٨اډىیشیٽشيیټسهىیڂډؼيفي.٥بڅجبنىيډلبٵ٨،ثمڃ
ثييځٵشىي. ا ٥بڅجبنډئڅیزایهكمچ ىاوي. ابرآوبنٹا اٽىنى سب 82 ثىويٽ 12یوبډب
وٶډبیهدبٻوبى110ازٽىػیبنآن،٭ىبډوبڅٴىيڅزيیياىػياځبوىیڂاویطجزٽى
٭32٢،٭ىبډوبڅٴىيڅز2016آځز7ډظبڃ،ثشبینثٮىانبیثىيشبوااهش٦بٳٽىوي.
یټسیڈډبیهدبٽیاٽډٲڃدبٽبییټبكبثٸاشٺاالفبیطٺیچىيڅاڅییيآثبى
ااهش٦بٳٽىوييدىغيا٦وٺچیيسؼیارآوبناوی١ج٤ٽىوي.ثٮي،ىٻثىوييالیزډیياني
ثيينآیجیبيوي.يبی٤وٺچیيااثبػییس٤٭ىبډوبڅٴىيڅز،سمبڇآنډبیهدبٽبنثٮي
سؼیارآوبنویا٥یٸډیبوؼیڂیثځبنډلڄاويٽیثٮيبيوي.
طیارىڂیهيوبډشىبتډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀثبالیا٥ٶبڃویوڂاناز.إسیوبډبىډى
بڃ ا٥ٶبڃ2016ى اػىڀا86، اوٶؼبیثبٹیډبوي ډاى اوٶؼب اط ىيٽڄسچٶبرډچپیا
ډاى81 ا ثیشیهآیتا يالیشیاويٽ ډیبنى ثٲالنيٽىيى وىڂب، ار، ٵبیبة، چمىي، يالیبرٹىيب،
اوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀيىځییبیډیىیډشٺجڄياوي.يالیبرٱویياثڄٽىٵزىيالیزډشبطا
يالیبریبىڈيىياىڈىػم٬يالیبرډش اػىڀٹاىاوي، اوٶؼبیثبٹیډبوي طاىځییبیډیىیإډاى
یارالفبیاوٶؼبیي/یبٱیډشٺیڈيیډىډبنډچپی،ډاػٮىثثبىي.ثایډٮچډبرثیشىډىسبطډی
ٵڄایهځاسلز٭ىانىځییبیډیىی:ډىډبنډچپیځیاٵشبىىآسډشٺبثڄ.
-http://shahamatىایهيثبیزاوڂچییثبنٹبثڄىشثى،ا٭الډی٥بڅجبنىډىدیډئڅیزٽٹجال82
english.com/5-killed-11-injured-in-nangarhar-operation.یټووآنىاهشیبیوبډبٹاىاى
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
39
ثٮياىځییبیډیى ی،ىيډیهسپیڄىاىويٽثایهسسیت،ډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀ،
ډؼيف(ااط426ٽشي183ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)609یوبډب83 سچٶبرا٥ٶبڃثىاز.ی٭بډڄاچ
.اٽظایهيیياىبډبویاسٶبٷاٵشبىازطجزٽى2016ډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀاىبڃ
يیب،يیباوؼبڇبیٵٮبڅیزبىډ٭يیآهدبب،ډاٹجزاډایآىڂبڇػم٬،ازٽا٥ٶبڃ
ډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀایبٵشثبآنثبیيیبآواػبثؼبډیٽىوي.ثای،ىڂبڇثبیٵب
اڅیآځز،ځيیاا٥ٶبڃهىبڃیټیاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀاىيڅ8ډظبڃ،ثشبین
ىڂبڇثبی،آنیډىٶؼ.ثثبیٽىنثبآنيٽىوييي٫ٽىوذیهثڅيٻيالیزٹىيبدیيا
ييػبنؿبسهاآنا٥ٶبڃاٽىياڅیدىغبڃ٭مىاشىي،ځٵز.
بڃ ٥ڃ ٽسبی٥ٳبی2016ى اډىب٭، دبٽبیثٺبیبیاوٶؼبیثٮي ځایي وبو ى
ډىډبنډلڄ،ثها٥ٶبڃاىډٮه٦ٹاىاى.ایهٱٶچزجتډیان،٭مچیبربیاډىیشی
اٵاىثیىبیی،ىاییيػاكبرػيیىیڂ،اىزىاىنا٭٢بیثين،ياٵينډٿاٵاىډچپی
بډچپی ډشالیٽىیييهبواى اىزىاىوي، ياڅيیهياٹبةىیڂبنا ٽٵويان، ا
دی آیتػمیاز. ا ٵاس ډؼيكیز وبځا بی ډاىآنبډي اوٶؼب اط ا ٽ ا٥ٶبڅی از:
،اوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀوبثیىبيیبډٮچڃياوي،اىشیثسٮچیڈيسلیڄډليڇځىیياوي
اوي ډؼيفي اوؼبڇ،وبنآيانٽ ٹجیڄٽزيٽب وشاوىيٽببیػمیا ىىييبیيىیڂ
ډاػٮىثٵڄایهځاسلز٭ىانا٥ٶبڃيډىب٭برډچلبو.83
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
40
ثیبیاآوبنٽډؼيفياويبیيوشاوىيډٮبڅؼلیثایػاكبربناٹجیڄډٮبڅؼآیت
يډٮبڅؼبیثٮيیثایاشٶبىاا٭٢بیډى٭یثينيٵیسادیىیبٵزٽىىي.
بنډجىیډپر٥ٳبیىځیثبیيسياثیډطيیىزځیويسبا٥میىبنكبڄىٽسٮيا
ثاػشىبةاآیتبوينثډىډبنډچپی٭مچیډیى.اٹياډبر٭مچیثبیياسوبىسباشٶبىا
ثٺبیبیاوٶؼبیسڅیيډیٽىىيالفبیاوٶؼبی بكبرىوبوؼټياٽزبيان،ٹجیڄا،ٽ
ػىڀاډبويثبٹیاوٶؼبیډاىٵاثبیيىځیبی٥ٳ،وبیشب.یبثيٽبكياٹڄثډچپیډىكڈ
.ٽىىيدبٽبیډلالريػىڀبیډیياناآوايځایوبوا
ثىيشبوكٺٷثابومبیىيځیډچڄډشليیټثبىیڂث٥ٳبیػىڀیبىآيیډیٽىيٽ
سبډىډبنډچپیاآیتثیهاڅمچچیسمبڇسالبىػیبناػای٭مچیبربیو٪بډیثبیياوؼبڇى
سباډٿ،ډؼيكیزيهبرثځىىبیػىڀىآډبنثمبوىييسمبڇسياثیاكشیب٥یالڇاسوب
84ػمٮیزډچپیػچځییى.
ىډىالف1980اوٶؼبیػىڀثٽىاوینډاىپڄدىؼڈىډىثٺبیبیسيیوبډباسیتد
ومبیىيځیډچڄډشليكپډزاٵٲبوشبنا85ػبوتاٵٲبوشبناشٺجبڃډیٽىي.ډشٮبٳابیډو
پڄسٮیٴځىیييیبالډیدىياشيازاسياثیډشٺیمیٽىایهديسسٱیتډیٽىيٽ
دبٽبی،.٭مچیٽىي اػمچا٥یٸسييیهدبڅییبي٥اڅٮمڄبیډىبتثایوبوځای،
یوبډبكپډزا86.بیيیبوبثىبیثٺبیبیاوٶؼبیػىڀىٹچميسلزٽىشيڃهىث٥ٳ
57ديسپڄاڅلبٹیىيڇثیبنياز.ثديسپڄاڅلبٹیايڃ،ډبى14ي3؛ډاى٫3ث١٦مىیىډبىایهډ84١
٭ىان ث ىاهچیٹبثڄس٦جیٸویزاډب ډىب٭برډچلبو اكٺٷ)ى .ډاػٮىز(٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشي
.22-15٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآی،ٹا٭يكٺٷ
ىډىالفبی1980،ٽىاوین"ىيدیشه"یټ،ثباډ٢بء2017ػىی15يیهبػاٵٲبوشبنثسبین85
اسیتٽى.یټوٺڄاایهىيىاهشیب5ي3،4(،1996)سٮيیڄيیبڃ2ي1ډشٮبٳيديسپڄبیاڅلبٹی
ػالیىډ٦بثٺزثب٥اڅٮمڄ26هىياثىٵشډىیډچڄډشليثسبینیوبډبٹاىاى.ياراډهبػای
ایهډٮچډبرا٥یٸایمیڄثیهیوبډبيیبزمبىڂیاډډبیه.سیجزٽىاوینبيديسپڄبیآنسچیڈٽى
ثبيىاىٽٽىاوینيديسپڄثيزآډي.ثابایهډٮچډبر،یوبډب2017دبٽىی/ياراډهبػىػىی
ىاٵٲبوشبنوبٵځىیي.2017ػىی26بیاڅلبٹیآنثسبین
ديسپڄ")2013وډج28ىډىثهیالفبیډشٮبٳيثٺبیبیاوٶؼبیػىڀ،1980ثٽىاوین5ديسپڄ86
.2ٵٺ3(،ډبى"5
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
41
طاثٺبیبیإاىٹچميسلزٽىشيڃهىٽډشمـىبنسٱیتډیپىيٽسمبڇسياثیاكشیب٥یډمپه
ډچپیىائیبی،يیىزځیىسباػمٮیزډچپی،اٵاىډچپی،ایبءيىاډیثبياوٶؼبیػىڀ
س ب،إثاثه٦اري اكشیب٥یډیساويبډڄوتيا ایهسياثی طیارډىٶیآنډلبٵ٪زٽىي.
سٮچیمبريآځبیىیىډىه٦ار،وبوځای،كبثىيیيو٪برثبكبرډشإطاثٺبیبی
87 اوٶؼبیػىڀى.
ث٥بڅجبنيبی٭ىبډوبڅٴىيڅز ػزوبوومبیيیډیسػيایوبډب سمبڇسياثیالڇا ٽ
ځایيدبٽبیٵیثٺبیبیاوٶؼبیػىڀابكبرسلزوٶبنيیىزځیوييیبثډبیه
دبٽبنوبىبیثىيشبواػبىىيٽثآنبكبرٵشيډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀاا
ي.ډلالرييشببدبٽبیٽىى
ومبیىيځیډچڄډشليیټثبىیڂكپډزاٵٲبوشبناسٱیتډیٽىيٽس٦جیٸدبڅییډچیػچځیی
ٹا ايڅیزٽبهى ى يډپچٶیزبیهىسلزديسيٽبسچٶبرډچپیا پڄدىؼڈاىاى
٭مچیٽىي.
زالجت بی صحی ثبالیحیزات فی بسػبت سحب أت
،ډب" يڅاڅی ا ا یټ٭ى ى ا ثبىا یټن ډشالڇ لز٭بډ مزٶبهبو چییىڀثاٽاډجالواوشٺبڃډیىاىیڈ ٭ىبډوبڅٴىيڅزثبالیاډجالوٵیٽىوييډی٠ا وبځبن،
وبكیځىنهمیٽىوي.ډبىآنبكسٹٴٽىیڈيډی٠اثیټهبواوشٺبڃىاىیڈيهيډبرايڅیلیاػزسٹٴهوییايثبالیس٦جیٸٽىیڈ.ثٮياذیينىيب٭زيډاٽار
ىبډوبڅٴىيڅز،ثایبنيهيٽاډجالویټنكبډچااوشٺبڃډیىاى،وثځبنډلڄثب٭ثای ىيڅشیډشالڇ ٶبهبو ث ډی٠ا ىاىويٽ اػب ډب ث ثباله آوب ا٭٢بیدڅیډلچیا.
88 ډٮبڅؼاوشٺبڃىیڈ.
ټنكبډچىيڅاڅیبيكمچ٭ىبډوبڅٴىيڅزثبالیاډجالوٽجتهمیينی-
ي.2016آځز29اڅییىڀيالیزڅٲمبنثشبین
.1،ٵٺ5،ډبى5ديسپڄ87
.2016اٽشث5ډبكجسیچیٶوییوبډبثببي٭یىی،ػالڃآثبى،يالیزوىڂب،88
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
42
بڃ 2016ى یوبډب ،119 ډسج٤ث ډاٹجزبیلیيیبډىب٭بريیياى آن ى ٽ طجزٽى ا
ډىسچٶبرډچپی23طيويٽىډؼم٫،ډىؼثإلیيٳٹاځٵشىييیباآنډشٽبٽىبن
2015ډىاهش٦بٳاٵاىډچپیځىیيٽایهآډبياٹبڇثبآډببڃ42ډؼيف(ي13ٽشي10)
سيیيب،ا٭بةيآايایزياهش٦بٳٽبٽىبنلیاٽظیزایهيیياىبا89مواویىاى.
آن،.سپیڄډیىي ث ٭الي ٹشڄبیيٵمىي ډاى اسٳ،ومبیىيځیډچڄډشلي اشٶبى ي/یب
ډئڅیزإس یوبډب از. طجزٽى وی ا و٪بډی ډٺبي ثای ٭ىب95یبرلی ث ا يیياى
يیياىاثویيبیاډىیشیاٵٲبنيیټيیياىاثځيبیډچق٥ٵياىيڅز23ډوبڅٴىيڅز،
وجزډیىي.
ډؼم٫ 119ا بڃ ى 2016يیياىیٽ یوبډب از، س74طجزي ا٭بة٭چیييیياى ي یي
طجزٽىإس وشیؼییبرلیا ى كياٹڄثیزډٽلیډٹشبٽ ثىويثشيآن، .
اىشثایثشٽىنٽچیىیټبي.ایهډاىسيیييا٭بةثاپبڃډوشچٴرځٵشاز
زدىاهزډبڅیبرابډڄډیى.ثایثوبډبیياٽیىبینځٵشسبىشثٽبٽىبنلیػ
دچومیيالیزثٲالن، ي ثٲالنػيیي يڅاڅیبیثٽ، ى آوپ16ډظبڃ، دا ٽچیىټلی،
ػالیىشثشينآوبابىٽىوييٽبٽىبنلیاسيیي23٭ىبډوبڅٴىيڅزثشبین
يڅزایهسيیيباىیټ٭مڄسالٵیػیبو٭چیٽىوي،ثډيرىيثشي.٭ىبډوبڅٴى
ویيبیاډىیشیاٵٲبناٽمبالر٥جیيیټ٭اىاډجالویټډٽ.ویيبیاډىیشیاٵٲبنبىٽىوي
ػىڂؼیبنډؼيف٭ىبډوبڅٴىيڅزاډياياىيڅاڅیىىٱیاٽٹجالهيډبرايڅیلی
ډیٽى،١ج٤ٽىثىوي.
(اثى١ج٤يویيیياىاهش٦بٳٽبٽىبنلی)ىثهیاایهيیياىباډجالوب21یوبډب
وشیؼیآن ى ٹشڄ42ی٭ىبډوبڅٴىيڅزٽ ث اٹياڇ دىغيیياى يويي ډچپیثى ٵى
طجزيٵمىييیبٹشڄيٵمىيډٵٺبوٽبٽىبنډچپیلی)اػمچىيكمچثبالیاډ جالوب(ا
ډىسچٶبر15يیياىیاطجزٽىٽىآنهيډبرلیيٳٹاځٵزيډىؼث109،یوبډب2015ىبڃ89
ىيیى45وبډبیټاٵایٵىډچپیځىیي.اځؿی51ډچپی)ٶزٽشيزډؼيف(ځىیيياهش٦بٳ
طجزٽى،2015وجزثډبووزبڃ2016يیياىبیكمچثبالیډاٹجزبیلیىډبووزبڃ
ډاػٮىثځاډببڃ2016اډبایهياڃىډبىيڇبڃ یوبډبىډى2016ډٮپځىیي.
.22برډچلبو،ٶلډلبٵ٪زااٵاىډچپیىډىب٭
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
43
ٽىاز.یوبډبسالثایاهش٦بٳیټىاٽش٥تاییټځيډچق٥ٵياىيڅزثشبین
ايڃډبؽىيڅاڅیایجټ،يالیزمىڂبناویطجزٽىاز.
یبرلیإيیبسباعسیوبډبدىغيیياىآیتبوين٭ميیثسبیبرلی،دىغيیياىٹز
اشظىبءسيیييا٭بة،آیتثیټډٽلیىػیبنیټىځییډیىی،یټيیياىاوٶؼبث
سباعاوٶؼبیډاى يدىغيیياىٹزيیب ٽىشيڃااىيىیټٽچیىیټلی، ثب سٮجیي
سؼیار٥جیایټډٽیلیاویطجزٽىاز.
اڅٽ، ٵٷ بی يیياى ػیبن طجزٽىى ا ډى ى ډوبڅٴىيڅزیوبډب ٭ىب آن، ى ٽ
س٤إس یټډٽ ډیٽىوي)ډٽس٥٤بڅجبن، آناشٶبى ا سٳيیب یبرلیا
آځز27ىا٭/بههابنيډٽس٤٭ىبوبىبهشیډوبڅٴىيڅز(.ثایډظبڃ،ثشبین
يالیزدپشی يڅاڅیػبویهیڄ، يڅاڅیى ډٽ ى ډوبڅٴىيڅزیټٽچیىټلیا ٭ىب ب،
ذشمجسٳٽىوييآوبنوی9ٽىويسبایىپویيبیاډىیشیاٵٲبنآنبكاىيثبثشبینسٳ
اٽشث،٥ٳ4آځزاڅی27اٽشثىاٲبڃهىىاشىي.ا4ثوثیهى،آنٽچیىټلیاسب
اسویتيیبسباعىيسؼیار٥جی60نډٽلیاىسٳهىىاشىي،بیىځیٽآ
ثیټدىؼڈبهشمبنیبنياىٽىوي.ٽىوييكييىا
یبرلیس٤ویيبیاډىیشیاٵٲبناإاىاٲبڃيیباشٶبىو٪بډیاسيیي31٭اليثآن،یوبډب
ویىىاهڄسٲبنىویيبیاډىیشیاٵ90 .ازطجزٽى یبرلیىيالیزإي٭مچیبرسالیا
ډیيانيىٻاوؼبڇىاىويٽډىؼثډٿیټٵىډچپیيډؼيكیزیټسهىیڂځىیي.
یبرلیٽث٭ىبډوبڅٴإيیياى٭چیس95ىٽاډؼم٫یوبډبایهوپشاثػشډیب
ى از، ي ډويٳٹا18ىيڅزوجزىاى ث٦ بیياٽیىبیندڅی ثوبډ يیياى،
91 .ىٶزيیياىآناهش٦بٳياٽیىبساندڅیابډڄډی،اػمچاز.ځٵش
یبرلیثایډٺبيو٪بډیثيينسيیييا٭بةاطجزٽىاز.إیوبډبؿبيیياىاٲبڃيیباشٶبىاس90
یبرلیىمبيیياىبیسيیييا٭بةبډڄياز،يیياىبىإثٺیډاىاٲبڃياشٶبىو٪بډیاس
يیي،ا٭بةيآايایزویبډڄځىیياز.مبيیياىبیس
ډىٶیډىب٭برډچلبوثبالیيويیرثایډٮچډبرثیش،ډاػٮىثثوایهځاسلز٭ىانسبطیا91
ٽهبیدڅیىٶلبرثٮيی.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
44
ډش٭اليثډاىٵٷاڅٽٽ٭١ډاٹجزبیلیايٳٹاىاى ،ازطبهشإيیبآوا
دىغډىىیڂا ډىطوییوبډب ازٽىآن، یبرإب٭برډچلبوث٦ٱیډشٺیڈسجزٽى
طبهشازٽىڅیڄ٭ميیآن،اشٶبىاالفبیاوٶؼبی/ٱیډشٺیڈىػیبنإلیاډش
ډی،ىػیبنكمچ٥بڅجبنثبالیبكیٱىيٻ28بیډیىیثىاز.ثایډظبڃ،ثشبینىځیی
ىياٽزثىاهڄډل٥ډٽهيډبرايڅیلیابثزٽىٽثيڅاڅییج، يالیزثبډیبن،
92 ډىٶؼوي.اډبثبڇډٽلیٵيىآډيدىؼبیآنډٽیبنياىي.یټاٽزث
اكپبڇ سٱیتډیٽىيٽ ىیڂ٥ٳبیػىڀا یټثب ثیهاڅمچچیيكٺٷیوبډب ثىيشبو
ډشٽااٵاىثیمبيډؼيفيمـىبناكٸىشیثا٭يٹ.اڅمچچیا٭بیزٽىىيثیهكٺٷث
لز،اػمچىشیثثبالسیهډٮیببیډیلیډلبٵ٪زډیٽىيٽایهاكپبڇىػیبن
ثبي. ډی س٦جیٸ ٹبثڄ وی ډچلبو سډاىایه93 ػىڀبی ىيڅزى ډپچٶیزاچی كٸإبډڄ ډیه
ثهثایډٮیبیبر،اػىبيهيډبرلیثابیټإىشیثس ٭بیاسجٮی٠،
ىشیثكياٹڄٱاٽاڅلب٧سٲیٽبٵیيډئن،ځيبیآیتدیيثكبیاويي
ډپهيكٶ٨اڅليسىشی،ثبي ػبرىيیسبډیها،ډیهآةٽبٵیآبډیيویبڅڈإثدىب،
94 یبر،اػىبيهيډبرلیډیى.إ١يیسی٬٭بىالوس
یټثبىیڂس ىډيايایثیمبانيډؼيكیهىيډیٽىيٽدوڄلیٽډوبٽیإیوبډب
ث٭ىاناٵاىډچپیىثاثكمالرثبیيډلٶ٧ثبىي. ډاٹجز،دوڄلی95 اٵٲبوشبنیڈاوي،
ایهػبٹبثڄىشیثى:ى٥بڅجبنډئڅیزایهكمچاىبیزىیثبنهىث٭يځٵشىي،ٹجال92
http://shahamat-farsi.com/?p=29961.یټوٺڄآنىاهشیبیوبډبٹاىاى،
؛ٽىاوینثیهاڅمچچیكٺٷاٹشبىی،اػشمب٭یيٵىڂی25(،ډبى1949ډاػٮىثا٭الډیػبویكٺٷث)93
(1966 ډبى ،)12 ٭مډیمب سج ٵىڂی، اػشمب٭یي اٹشبىی، كٺٷ ډى ى ډشلي ډچڄ بډبن ٽمیش 14؛
څز،ىیيځبډسیىډىدیبډيبیكٺٹیا٭مبىیاى(.مـىبنډاػٮىثډلپمثیهاڅمچچی٭يا2000)
.106،ٵٺ2004ػالی9ٹچمياٲبڅیٵچ٦یه،
(،1999)3ډاػٮىثٽمیشبډبنډچڄډشليىډىكٺٷاٹشبىی،اػشمب٭یيٵىڂی،سج٭مډیمب94
18(2000.)
؛ديسپڄىيڇاڅلبٹیثٽىاوین("3ډبىډشٻ")1949آځز12ډبىډشٻڇثٽىاوینبیوډم95
؛ٽمیشثیهاڅمچچیچیتم،2،13،ٵٺ4)ديسپڄاڅلبٹیىيڇ(،ډبى1977ػن1949،8آځز12بیوډم
٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچی(،ٹبثڄىشیىكٺٷ،ػچيايڃ:ٹا٭ي)سلٺیٸ2005٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچی،كٺٷ
.1،6ٹا٭ي,https://ihl-databases.icrc.org/customary-ihl/eng/docs/v1 ایهيةبیز:
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
45
و٪ااياثشڂیآوبن،ٵاڈډیٽىىييثی٦ٵبواثسمبڇاوبثیمبيډؼيفٳبیلی
ىڂبڇاػایي٩بیٴبنث٭ىاندوڄلی،ٽمبٽبناډئویزىثاثكمالرث٭ىاناٵاى
)اػمچیبرلیٽىایوبنبیٵبٹإ٭اليثآن،دوڄيس96 ډچپیثهىاډیثبىي.
یبرلیٽاػبوت٥ٳبیػىڀث٦ډوس٩یٴإالڃاكم(ډیثبىييدوڄيس
ثىيشبوثیهاڅمچچیكٺٷیٽىياوي،اسياثیډلبٵ٪شیيیثډٮبڅؼثیمبانيډؼيكیه
٭ىبډوبڅٴىيڅزيویيبیاډىیشیاٵٲبنىي،ىډ٦بثٺز97 سؼیڄیبٵشاز،ثهىاډیثبىي.
ثبډپچٶیزبیثیهاڅمچچیبن،وجبیيثبډييىٽىنډیبیٵزيآډيدوڄلی،ډبو٬٭١
یبرلیاٹجیڄٶبهبوبيإثمیهځو،س98 ډاٹجزبیلیثثیمبانيډؼيكیهځىوي.
يبی٤ ي ػىڀډىٽچیىټب ػبوت٥ٳبیىځی ا ثبیي وی وٺچیلی)ډظڄاډجالوب(
99 اكشاڇيډلبٵ٪زٹاځیوي.
٭ٵیكٺٷ،ٵٺىيڇ؛7،ٵٺىيڇ،ډبى4؛ديسپڃاڅلبٹیىيڇ،ډبى3ایهډ٫١ث١٦مىیىډبىډشٻ96
یبىياز.مـىبنډاػٮىثديسپڄاڅلبٹی25،110ثىيشبوثیهاڅمچچیٽمیشػبویچیتم،ٹا٭ي
ومیسانثجتاوؼبڇٵٮبڅیزبی٥جیىډ٦بثٺزثباهالٷسلزیؾ"ٵٺايڃ:10ىيڇ،ډبى ای٦ی،ویا
".٥جیډؼبارٽى،ٵى٪ااوبیٽاآنٵٮبڅیزبی٥جیثډیثوي
٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیٽمیشثیهكٺٷ(؛ډ٦بڅٮ2)10،12،13(،1)9،ډاى2؛ديسپڄاڅلبٹی3ډبى٭مډی97
(ایاډىیزىډلپډیز2016)2286.مـىبنډاػٮىثٹ٦ٮىبډ30-25،26،28چیچیتم،ٹا٭ياڅمچ
كمالريسيیيب٭چیډؼيكیه،ثیمبان،ٽبٽىبنلیيٽبٽىبناډثیٽث٦هبډٲڃاوؼبڇي٩بیٴ
.S/RES/2286(2016)،2016ډی٥3جیاوي،
٭ٵیثىيشبوثیهكٺٷ؛ډ٦بڅٮ10-8(،2)7،ډاى2ىیىډبى٭مډیڇ؛ديسپڄاڅلبٹیایهډ٫١ث١٦م98
ثیبنياز.25،26،28،29،30،110اڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم،ٹا٭ي
٭ٵیكٺٷڅٮ؛ډ٦ب7،8،10،11،ډاى2ایهډ٫١ث١٦مىیىډبى٭مډیڇٵٺىيڇ؛ديسٽڄاڅلبٹی99
ثیبنياز.مـىبنډاػٮىثابىبډ25،26،28ثىيشبوثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم،ٹا٭ي
اػایكمالر٭ميیثبالی]...[ٶبهبوبيډپبنبئی"(:4()()2)8،ډبى1998ػالی17ډلپمػاییثیهاڅمچچی،
"كیهآيىياز،ډي٣ثآوپآوباياٳو٪بډیوجبىي.ٽىآنثیمبانيډؼي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
46
س یوبډب و٪بډیاسسٳٽیيډیٽىيٽاځؿإاٵينثایه، وٺ٠یبرلیڅيډبإياشٶبى
سىبډبویډؼبډیثبيٽیبرإومیثبي،يڅیاٲبڃيسٳآنسثىيشبوثیهاڅمچچیكٺٷ
100 ١يرو٪بډیؿىیه٭مچیاایؼبةٽىي.
طزف بی بسػبت سحب زر تزاسپرت صحی یساذ
ډلبٵ٪زيبی٤ساوذرلی ي اكشاڇ ٭يڇ ا ٭ىبػبوتاباډجالوهثیوبډب
ٽٽىطجزايیياى17یوبډب،2016بڃى.ازوڂاناٵٲبوشبناډىیشیبیویييىيڅزډوبڅٴ
آن،ى ٽاوبثیمب،٥12ٳبیػىڀثبالیيبی٤ساوذسیلی)اػمچ اډجالو(
،آواسویتيیبٹزٽىوي،يیبٽبٽىبنلیيیبسؼیارلیااوشٺبڃډیىاىوي،كمچٽى
101 ډبو٬٭جآنيوي.
17اډؼم٫ایه یوبډب ث٭ىب12يیياى، ا اػمچىيكمچډشٺیڈثبالیاډجالوب يیياى،
ثایډظبڃ،ثشبین ٵجيیىيڅاڅیډیوي،يالیزٹىيب،٭ىب22ډوبڅٴىيڅزوجزډیىي.
یډوبڅٴىيڅزثبالییټاډجالوٽوډی٢یااٽچیىیټډیويثٶبهبوډیيیاوشٺبڃډ
ىاى،ٵیٽى،اوىيیآوااوبكیىزډؼيفٽىوييثاډجالويډياىٽىويٽىوشیؼ،
،ىيا٦وٺچیىیڂیثٶبهبواوشٺبڃىاىي.ییوبځثرډی٠
ومبیىيځیډچڄډشلييیياىاطجزٽىازٽىآن،٭ىبډوبڅٴىيڅزاډجالوباث
ٹزثىويٽىؿبډىآن،اوىيځبناډجالوباویثډيرٽسبیثبهىثىوي.٭ىب
ثٮيايب٥زثځبنډلڄبٽىوي.ثای ډوبڅٴىيڅزسمبڇثىيځبنياٽظاډجالوبا
ز،يالیزدپشیبىذشمج،٭ىبډوبڅٴىيڅزیټاډجالواٽىيڅاڅیډ17ډظبڃ،ثشبین
.ىډبنایهيیياى،ثبهىثىويكبڃكٽزثى،سٹٴىاىيآوا١ج٤ٽىويياوىيیآواوی
اډجالووثیمبیاثٶبهبوځىیاوشٺبڃډیىاى.٭ىبډوبڅٴىيڅزاوىياثٮياډير
كٶب٩زيډئویشیٽياكيبييبی٤وٺچیلیاآن":2،ٵٺ11،ډبى2ديسپڄاڅلبٹیمـىبنډاػٮىث100
دبثػبثبٹیډیثهىااويسبډبویٽثایاسپبةا٭مبڃهمبو،ثیيناي٩بیٴثىيشبویبن،اشٶبىوى،
ىبتثبي،یټ١ةډبوي.ایهډئویز،اډب،ٵٺ٤ډبویډىشٶیډیىٽياىاىيثبييىآن،ىسیپډ
"االػڄډٮٺڃىاىډیى،ياځثآنياىډيرډٮیىډبویځىاىوى،ډئویزيډلبٵ٪زډىشٶیډیثبي.
ا٭بة،101 ي بیسيیي ٭ىانيیياى ث ډچپییوبډب اٵاى بیډلبٵ٪زا ىیشبثیطجزيیياى ى ب ایهيیياى
ډچپی،يیبٹشڄبی٭ميیوبٵػبڇ،و٪ثكٺبیٸډػىطجزياز.سویت٭ميیىاائیبی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
47
ټثبځىاويوي.یوبډبیټيیياىسویت٭ميیيثٮيثٽچیىی50ىيبٽىويياډجالوا
یټاډجالوييیياىىیڂاطجزٽىازٽىآن،٭ىبډوبڅٴىيڅزيبی٤وٺچیثػ
اٽڅاڇيسؼیارلیااوشٺبڃډیىاىوي،سٹٴىاىي١ج٤ٽىوي.بااډجالو
ىػیبنآن،ویيبیاډىیشیاٵٲبنډبو٬اوشٺبڃډاىاٽمبالسیډبدىغيیياىاطجزٽىازٽوبی
لیيوي.ثایډظبڃ،ىادیڄ،دوڄیبز٭مډیاډىیزډچیډسثبثیایټډٱی
سٹیٴٽىويياػبوياىويٽآنيبی٤ډاىاٽمبالسیلیااٹىيثيڅاڅی ىيڅشیا
يهبنآثبىيالیزٹىياوشٺبڃىىي.دوڄیبزاډىیزډچیسىبډبویثایهيبی٤بیاډبڇبكت
اػبكٽزىاىويٽيارلز٭بډيیبزلز٭بډيالیزٹىيىٹ٢یډياهچٽىوي.
ىي،وٺ٠ٽیيډیٽىيٽكمچ٭ميیثبالیاډجالوبٽثیمبانيډؼيكیهااوشٺبڃډیىإیوبډبس
102 ثىيشبوثیهاڅمچچیثىيډیساوياػایڈػىڂیډلةى.كٺٷػيی
ثیم ٽ ىاوي ػىڀډپچٶیز بی ٥ٳ سسمبڇ ٽبٽىبن، وی ي ډؼيكیه ي يبی٤إبان ي یبر
ایؼبىډمبوٮزىٵزيآډيٽبٽىبن آوبنډلبٵ٪زٽىىي. اكشاڇځاشيا ساوذسیلیا
لی،اډجالوبيبیيبی٤وٺچیٽثیمبانيیبډؼيكیهيیباٽمبالرلیااوشٺبڃډیىىي،
اكپبڇ سىبٹ٠ثب ى ډیځىوي، اوشٺبڃ ٽ ډؼيف ي یزاوبثیمب ا ثكٺٷٳو٪
ىاى. ثیهاڅمچچیٹا 103 ىيشبو ي اوبثیمب سمبڇ ډؼيفا،ٽبٽىبنلیډپچٶیزىاويٽ
ثيينىو٪ىازياثشڂیآوب،ډٮبڅؼيډياياٽىىي،ي٥ٳبیػىڀثبیيډیىىشیٽبٽىبن
104 .لیثثیمبانيډؼيكیهاٵاڈبوي
ديسپڄاڅلبٹی102 ٭مډیڇ ډبى 2ایهډ٫١ث١٦مىیى ډاى ،4(2 ابىبډډلپمػاییثیه،7()اڅٴ(،
(آډياز.3()()2)8(،2()()2)8(،1()()2)8(،1()ع()2)8اڅمچچی،ډبى
ديسپڄاڅلبٹی103 ٭مډیڇ ډبى 2ایهډ٫١ث١٦مىیى ډاى ،4(2 ،)7(2 ډ٦بڅٮ8،10-12(، ٭ٵیكٺٷ؛
ثیبنياز.25،26،28،110ثىيشبوثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم،ٹا٭ي
٭ٵیثىيشبوثیهكٺٷ(؛ډ٦بڅٮ2)7(،2)4،ډاى2ایهډ٫١ث١٦مىیىډبى٭مډیڇ؛ديسپڄاڅلبٹی104
ٹا٭ي ثیهاڅمچچیچیتم، 25اڅمچچیٽمیش ديسپڄاڅلبٹی110، ث مـىیهډاػٮى از. ډبى2ثیبني ،
10(1 اهالٷ٥جیډؼبارٽى"(: ٵٮبڅیزبی٥جیډ٦بثٸثب جتاوؼبڇ ومیسانث ویا سلزیؾای٦ی،
"ٽاآنٵٮبڅیزبثډیثوي.ٵى٪ااوبی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
48
ٵچغا٥ٶبڃيییٽهبیډىب٭برطیډىٶیإس
ىبڃ105 ٵچغا٥ٶبڃيػىىاى.اٵٲبوشبنیپیاٽىػبنازٽىىآندڅییب
ياٹٮدڅیاطجزٽىوي13ٴ(يبډبنػبویلزیډشلي)یو،ىييٷيػیا٥ٶبڃډچڄ2016
106 ٽمىبكبرسلزوٶ٭ىبډوبڅٴىيڅزمىاىثى.
ن،ىآاطجزٽىويٽډىب٭بريیياىډسج٤ث20ٴيبډبنػبویلزی،یو2016ىبڃ
ډش يٳډشٺیڈكمچ،ځؿىي.طيويإٽبٽىبنياٽیىبیندڅی ب، ایهيیياى یؾیټا ى
كیزياٽیىبساندڅیىيیياىبیډسج٤ثيثوبډیدڅیوجى.يیياىبډڄډٿيډؼ
يیياىبډڄسویتياٽیهيیبيیياىبډڄاهش٦بٳٽبٽىبنياٽیىبیندڅی،ي11،ډىب٭بر
یو سيیيیسؼیارډوبثاسیډیي. بډبنػبویلزډاى ډمبوٮزٽسب،ٴي ا٭بةي
ډيريىاډيرثوبډبیياٽیىبیناػبوت٭ىبډوبڅٴىيڅزاٽ٥یآن،ياٽیىبسان
ویبٵشىي،ویځاىاىاوي.ىوشیؼاػبىشیثبكبرسلزٽىشيڃ٭ىبډوبڅٴىيڅزا
107 .ازثىاشيی،ثیبیاایهډمبوٮزبثٮيايب٥زډشىٶیهيثځبنډلچ
٥ٶڄوثزياٽیهدڅییهى250000ٴيبډبنػبویلز،ثیشاییوثابیبٵشبی
ثجتوباډىیىػیبنٽمذبیهيالیشیياٽیهد څیىډبوډج،اىزىاىويٽثیشیهایها
( مبڃ105000ا٥ٶبڃ ك ى ػىة)( ك ي ياٽیىبسان120000ٷ اځؿ ثىوي. ٥ٶڄ(
ٷ،ثجتاىاډثبالهډٵٸيويٽىكػىةا٥ٶبڃاياٽیهٽىىييڅیىكمبڃ
ىيا٥ٶبڃٵزياٽیهاث50ػیبنٽمذبیهډبوډج،وباډىیبٽمذبیهياٽیه٭مچیوي.ى
جتاىاډػىڀباىزىاىوي،ىكبڅیپویڈىیڂآوبنث٭چزډى٬ياٽیههبوثهبوٽا
108 ی٭ىبډوبڅٴىيڅزي٬١يثى،وثزياٽیههىااىزىاىوي.
(یټثیمبیيیيیثب٭ٶوزثبالډیثبيٽثیشڈ٭جیكمچډیٽىي.ياٽیهثډٹ٬اٵچغا٥ٶبڃدڅی)105
طسیهاثایػچځییاایهثیمبیاز.دبٽشبنيویؼیىيٽىیڂیاويٽىآندڅیىؤ٥یٸىبنډ
،دڅیىوبیؼییبیپجبىیڂی٫یبٵز.ډاػٮىثٵبٽزیزدڅیبډبن2016ىاى.ىویمىيڇبڃی٫
9،سبیناهیهثبىیيابیز:/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs114/enػبویلز:
.2017ػىی
.2017ػىی31ي3ډٮچډبرثيزآډيا٥یٸایمیڄایویٴثسبین106
.2017ػىی1ډٮچډبرثيزآډيا٥یٸایمیڄایویٴثسبین107
.2017ػىی1ډٮچډبرثيزآډيا٥یٸایمیڄایویٴثسبین108
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
49
آسازی ثیبحیزات فی بسػبت سحب ری حك أت
هىىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبو2016ىځاډببڃ٥یپیوبډب
ثػشٽىثى،بيډیانٹبثڄوڂاوی٭يڇ٭بیزډپچٶیزبیكٺٷثیاػبوت٥ٳبی
ىیبٵزيثیبنډٮچډبر،،ثه٭يڇ٭بیزكٸآاىیثیبنيكٸيوياناٵٲبوشبنثایډىب٭
109ثىاز.
ثوبډډسیبكیثځاٽىي٥یآن،ىیيځببي11،یوبډب2016ثیهډببیذشمجيىمج
يالیزادیاډنسؼبةيوڂاویبیبنىډى22هجوڂبيومبیىيػبډٮډيویا240و٪یبر
شاٻٽىىيځبنایهوزبدیشاثاوڂاویډیٽىويٽاشٶبىاكٸآاىیثیبنطجزٽى.ا
ىیډاىوٺ٠كٺٷثيثيٵشبیو٪بريځا،و٪یبربن،اثاآوبنىډیىآاىیثیبن
ڈاػبوت٭ىب،ىيا٭بةي،ثبٵ٢بیاسډىب٭برب،ثهىډىيیياىبیډسج٤ث
.اويډاػی،ڈاػبوت٭بډچیهىيڅشډوبڅٴىيڅزي
طاډىب٭برډچلبو،ثهىيالیبرٵا،إبكبرډشهجوڂبانيٵٮبڅیهػبډٮډيویٽى
ٹىيياځبنٵٮبڅیزډیٽىىي،ا٩بىاشىيٽآوبنثایډلبٵ٪زاهىىثاثسيیيبیډشٺیڈ
یبویيبیاډىیشیاٵٲبن،ثهډبویپسډوبڅٴىيڅزيػبوت٭ىبیباكشمبڃسيیياي
هىبویډیٽىىي.هجوڂبى ث اٹياڇ ډوبڅٶیهډیثبي، ځابر110 ډىشٺيىيڅزيیب یوبډب
ثیشاىیڂانډشډشاسیثيزآيىازٽایهځوؿبڅب طبهشازٽإٵٮبڅیهنا
ی٭ىبډوبڅٴىيڅزىبكبرهوزآډیازٽایيیڅیبیاٵا٥ىڅیڄ٭ميآن،ای
سيیغإډش كیبراػشمب٭یي ى كٸډبٽزوبن ایيیڅی، ٥جٸآن ي ډیى ػىڀسجچی ا ط
111 كٺٷوبنډىيىمىډیى.
یوبډبىډىډلبٵ٪زااٵاىډچپیىډىب٭برډچلبو،ٶلبی2016اػٮىثځاډببڃډ109
ث٭ىان30-32 يیياىبیډسج٤ثآاىیثیبن٭چیهجوڂبان،ٵٮبالنػبډٮډيویيسلچیڄځانیبیا یوبډب .
مبنثویاثوبډچق،ػبډٮډيویيكٺٷثهى يیياىبیٽىایهٵڄآډياز، و٪برډیٽىي.
يیياىبیازٽلزيٺڈآنډ٦بثٸيسلٺیٸیوبډبسظجیزياز.ډاػٮىثثويسلٺیٸ.
وي.ػبډٮډيویٽااطډىب٭برډچلبوىٵا،ٹىيياځبنثیؼبيثىٵٮبالنډبكجبییوبډبثب110 ػبډٮډيویٽااطډىب٭برډچلبوىٵا،ٹىيياځبنثیؼبيثىوي.ٵٮبالنډبكجبییوبډبثب111
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
50
112 .ډىاوشٺبىٹاىاىويبایبىا٭الډیبىٽىوييىآنبوكياٹڄ،٥بڅجبن2016ىبڃ
بى،اػمچ٥چ٫وی،مبىياىیآاىیاوشٺډڈهجیىایها٭الډیب،٥بڅجبناؿىيیهبو
اشوجبار،ځابرػبوجيااواىمهيثيوبڇبی ډشڈثوسجچیٲبرىمه، ٽىوييآوبنا
ىا٭الډیبی٥بڅجبن2015ىایها٭الډیبااڅٶب٧اشٶبىيثىٽىبڃ113 ٽىوي.ډؼبيیه
ثپبٵشثىيىآن،2015ىياٽىثدهجیاكمچ٥بڅجبنثٹىيىاٽشثبڃ
114 سٮیٴٽىثىوي."اياٳو٪بډی"٥بڅجبن٥چ٫ویيسچیینیټا
)ٽشیٽ٥چ٫ػىیٽثكبډڄٽبٽىبنډثیځيح20ٮبٹت٥بڅجبنثسبینكمچاوشلبیډش
زٵىډچپی)ثمڃ،اىیټػبى٭مډیىٽبثڄيٳٹاىاىویډشٮچٸثآناز(
ډؼيفٽىډىيسهىیڂ،اػمچؿىيیهٽب30ن(اٽشي ایهكبىطډچپیډ٦ج٭برا .
مبڃاوشٺبڇػییهوزآډیای٭ىبډوبڅٴىيڅز٭چیبوباثياٹٮیزډجيڃٽىياكش
ٽيیآاىیثیبنسبطیارډىٶیثػبیځاز.٥بڅجبنډئڅیزآناثب٭ضيٵ٢بیډمچاس
ثا٩بىاشىيكمچاىيثبیزهىث٭يځٵش جتىمىیيیيٽٽبٽىبن٥چ٫ویا
،څیىټبییڄاډپبنىشیثبوبیىیؼیشچی٥بڅجبناثيزډیىاى:ىډبنوایهځا112http://alemarah-english.com/(English), http://alemara1.org/ (Pashto), http://alemarah-
dari.com/ (Dari).ىاى.یوبډبٽبدیا٭الډیبیٽىیڂا٥یٸآوالیهٹبثڄىشویشىياثبهى
وىبنوىڂیاډبراالډیىډىسجیچٲبرثیچ"ثایډظبڃ،ډاػٮىثډٺبالریڄىيثبیز٥بڅجبن:113
آاىی اىی ډوة "جپ ،24 ثhttp://alemarah-english.com/?p=8787)2016ىمج ډاػٮ سبین
ػىی17،"وىبنوىڂیاډبراالډیىډىځابرٱچ٤ایثهیبوب"(؛2017ػىی6بیز
ىشثى:2016 ٹبثڄ ػب ایه ى -http://shahamat-english.com/remarks-by-spokesman-of )ٹجال
islamic-emirate-concerning-false-reports-by-some-media-outlets/یوبډب اهشیب ى آن یټوٺڄ
ى2016ادیڄ20،"شبنا٥ال٭یثسمبڇيبیبوبيٽمیشبیډلبٵ٪زابوبىاٵٲبو"ٹاىاى(؛ )ٹجال
ثى: ىش ٹبثڄ -http://shahamat-english.com/notice-to-all-media-chiefs-and-mediaایىؼب
protection-committees-in-afghanistan/chiefs-and-media-protection-committees-in-
afghanistan/.یټوٺڄآنىاهشیبیوبډبٹاىاى)
اٽشث12،"ټا٭الډیٽمیینو٪بډیاډبراالډیىډىجپبیسچیینبی٥چ٫يی"ډاػٮىث114
-http://shahamat-english.com/statement-by-the-military،ٹجالىایهيثبیزٹبثڄىشثى:2015
commission-of-islamic-emirate-concerning-intelligence-tv-networks-of-tolo-and-1-tvیټ ،
ٽبدیآنىوىیوبډبډػىاز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
51
ثباالڇ،ٵٮبڅیزث٭ىانىشڂبيډپبویڇسجچیٲبسیایبالرډشلييثیكډشیثيويانٹىييبآو
115 ىاىوي.اسبډبرىيٯىډىٹشڄ،ٱبر،آىڇثبییيبیثيٵشبیبيٳٹا
سبین ث 15اٵينثآن، ډلچیا ډىانډچقیټهجوڂب ىىمج، ثایاىییډچیدیٲبڇ ٽ
ىٵش ا ٽ ىڂبڇ ډیٽى، ٽب يالیزڅځ آٱ، ثٽبيڅاڅیډلمي ثى، يان مزهبو ث
ٹجال١ة ، ایههجوڂب ا٥یٸسیچیٶنای٭ىبډوبڅٴځچڅٽشىي. ثىٽ ثبځٶش ىي
ٽيایثىويازيآوبنثايىشىاىىيڅز،ٽىآنبكٵٮبڅیزىاوي،سيیيثډٿي
ىىزىاشهىایهيیياىا٭چىبوبنيیبا٭الوبرډث٣ثویيبیاډىیشیاٵٲبناووپىي.٥بڅجبن
یوبډبىييیياىسيیييا٭بة٭چیهجوڂبانډشٺڄبوبىيالیزوىڂبای 116ٽىوي.
117طجزٽى.2016اىبڃىا٭/بههابن
ثجتډبیزٽببنيثٮ٢یا ثبه٦إيٹبروٺسٵٮبڅیهػبډٮډيویوی، طیځابنىػبډٮ،
ثشبین ثځویډظبڃ، اوي. ویيبیاډىیشیاٵٲبنډاػ 14هوزای٭ىبډوبڅٴىيڅزي
ىڂبڇٵجيی،٭ىبډوبڅٴىيڅزیټٵٮبڃػبډٮډيویٽډ ىاكشاڇډىڇثىيیټىاٽشا
ٽآوبنایټډبثٺياڅیجبڃ،ٽایػبډٮډيویىيڅاڅیسڂبةيالیزٽبدیبثځاي
آنٵٮبڃػبډٮډيویٹجال ثٹشڄبويوي. ث١ةځچڅ ثډیځشىي، ای٭ىبډوبڅٴثى،
.يثىٵٮبڅیزبیى٭ػبډٮډيوی،سيیيىيڅزاهش٦بٳيثىيىاسجب٣ث
ٽیيډیٽىيٽهجوڂبانيٵٮبڅیهػبډٮډيویىڂبڇٵٮبڅیزبیډبڅمزآډیهىىاث٦إیوبډبس
یوبډبیپجبىیڂ118 ثډ١٭بركٺٷثيػبډٮډيویاډٹٴاٵاىډچپیثهىاډیثبىي.
115 ثشبین دیډئڅیزٽ ى ٥بڅجبن 20ا٭الډی ثى:2016ػىی ي ډىش ایىؼب -http://shahamat ى
english.com/many-killed-as-martyr-attack-hits-invaders-run-media-vehicle/ یټوٺڄآنى
یوبډبىډىډلبٵ٪ز2016ٮىثځاډببڃآیٴیوبډبډػىاز.ثایډٮچډبرثیش،ډاػ
.30،31اٵاىډچپی،ٶلبر
ىمج،٥بڅجبنډئڅیزكمچاىبیزسیشهىوذیٵشىي:16ثشبین116
http://www.twitter.com/zmujahid52017ػىی5بیزسبینآهیهډاػٮث.
.30،31یوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپی،ٶلبر2016ثایډٮچډبرثیش،ډاػٮىثځاډببڃ117
٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتكٺٷ(؛ډ٦بڅٮ1)4،ډبى2ډبى٭مډیڇ؛ديسپڄاڅلبٹی118
ٹا٭ي 6م، ځابالوٽمیىی٭بڅی34، ػچثیزيؿبڇ، مـىبنډاػٮىثایكٺٷث، .
.14ٵٺA/HRC/24/23كٺٷثډچڄډشلي،ډئویزهجوڂبان،
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
52
ث٭ميیثبالیػبډٮډيویيیبهجوڂبانٽیيډیٽىيٽكمالرإس ،ىڂبڇٽآوبني٩بیٴهىا
يډیساويػىبیزثىيشبوثیهاڅمچچیډمى٫ثىكٺٷپڄډبڅمزآډیاوؼبڇډیىىي،سلز
119.ػىڂیډلةى
آاىیثیبنىكٸثیوبډبالڇډیىاويٽاسالبئیٽاػبوتكپډزثایډلبٵ٪زياكشاڇ
بىٽىيىاػىی،ئیػمٵډبن31اسوبياز،یبىآيیٽىي.ثشبین2016بڃ
،آن اٵٲبوشبن سٮي ډ٦ج٭برسث ى آاىیثیبن ٽىإوجزث آنٽیي ث ٭الي . سبین ډبؽ،8ث
ٽبډىيا هجوڂباني بڃٽمییویػزسلٺیٸٹ٢بیبیٹشڄيهوز٭چی ٥یدبوى ب نبو
ٹ٢یاثډاػ٬یث٤ػزسلٺیٸيثی400ثسٮياىیؼبىي.ٽمیینډشٽډشٮبٹجبځش،ا
بیثیشاػ٬بهز.
ٽٵډبنیبزػمیاثبكهویزس٦جیٸٽىييسمبڇٹ٢بیبییاومبیيیوبډبكپډزاسٱیتډی
ٵی،مػبوجيثی٦ٵبوسلٺیٸٽىي،ثرىبهشډیى،وسىبسج٤ٽایٽمیین،ډ
ثچپیبٵشبیآنسلٺیٺبراىاهشیبمڂبنٹاىاىي٭بډچیهآنٹ٢بیباثډیډلبٽمثپبوي.
ایؼبىثډجىیايدباسلبىیویوبډباسٮيكپډزثسبینايڃػنىځٶشڂیكٺٷثاٵٲبوشبن
،ثیهياسوبوبیاډىیشیىډىسيیيب٭چی2016ډبر،اڅیاهیبڃډٮچسیټډپبویڇیټ
ىآيډیىٽىډبنویوبډبیبثبایهكبڃ،هجوڂبانيا٭٢بیػبډٮډيوییبىآيیډیٽىي.
.یوبډباكپډزډیهايٽآنډپبویڇا،ازایهځا،ډپبویڇٵٷاڅٽىایؼبىوي
ډ٦بثٸثسٮيهى،ثيىسیهيٹزډمپه،ایؼبىٽىي.
ثس٦جیٸاشاسییډلچی یبىآيډیىٽاسلبىیايدب )2014یوبډب اسلبىیايدب ثایییی+(
.ٽمیشډياٵٮیهكٺٷث،ٽیټوبىازاىاډىاى2016ډياٵٮیهكٺٷثىاٵٲبوشبنىبڃ
اٵٲبوشبنډی ا٭٢بیٽمیینډشٺڄكٺٷث ومبیىيځبنبډبنبیډلچیي ډشپڄا ١بٽب
يالیبرٹىي،چمىي،اځبنيٵا،ثبي،ثایډياٵٮیهكٺٷثٽااطكمالرسبػمی٥بڅجبنث
ثیؼبيثىوي،ٽمټيمپبیٵاڈٽى.یوبډب،ثبو٪براوىیټثي١ٮیزایهډياٵٮیهكٺٷ
.ازثيمبىڂیثباسلبىیايدبيٽمیش،ثدشیجبویهىاایهسالباىاډىاى
٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیٽمیشكٺٷ؛ډ٦بڅٮ13(،2)4،ډبى2ڇ؛ديسپڄاڅلبٹیډشٻډاػٮىثډبى119
(1()ع()2)8؛ابىبډډلپمػاییثیهاڅمچچی،ډبى1،6،156ثیهاڅمچچیچیتم،ٹا٭ي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
53
ضیؼ سبب ذجی الیت ػی زایب فزل ػسی حالت
ډئڅیززډجیډچمبوبنیٮ،ٽاٽظا،ياڃىكبڃ٩كمالر٭ميی٭چیاٹچی2016ىبڃ
ىا٭/يالیزهابنىيڅزاالډ ډىكٸیآوا وڂاویبیػيیى جتثي ثييځٵز،
آاىیىیهيیبډتيډلبٵ٪زاٹچیزبي.
120 :ازكمچػياځبو٭چیډبػيياػشمب٭برډچمبوبنیٮاطجزٽىىویمىيڇبڃ،یوبډبدىغ
اوشلبی2016ػالی23ثشبین ٽىىي ىيكمچ ؿب،، ى ٽ س٪بارډبڅمزآډییا
ٷثځاایىموڀٽبثڄىا٭شاثسمیڈكپډزىډىدياوشٺبڃڅیهث
كمچایه.سهىیڂاډؼيفٽى413ٽزيوٶا85يكياٹڄيثى،يٳٹاىاى
سمبڇٹثبویبنایهثى.سٺیجبٽىطجزاٽىنسب2001بڃایوبډبٽثىیكمچسیهډځجب
ىا٭/به ي، مبن ى ثىوي. ا ٹڇ ا ا٭٢بیاٹچیزډجییٮ ي ډىان يیياى
چاا٥یٸكبةسیشیٽثوبىهجیا٭مبٷياثشاز،ثهابنډئڅیزآنكم
ىػىڀ ب دیاډنډبٽزا ب اى٭ب ډى ځابرى ىڅیڄآنا ىيځٵزي
ا٭الډیثیبنویىډشهایها٩بار١يیٮيىاشىيیىٽىبكپډزآنٽثیبن
ثىوجبڃآنيیياى،یټٽمیشكٺیٺزیبةيسلٺیٸاػبوتئیػمثشبین121 يثى.
س٩یٴځىیيٽٽمیشډشٽسبٽىنځایډىشوپىاز.2016ػالی25
ویاىاډىاى.ثشبینايڃػىی،ډاىاوٶؼبییمرٽىشيڃىیټ2017ثو٪ډیيٽایهياڃىبڃ120
ډؼيیٮىار،يالیزارډىٶؼيیټومبځایٮاٽزيدىغٵىډچپیىیڂاډؼيفٽى.
هجیا٭مبٷٽىكبةسسییؤػالیىؿبایىموڀاا٥یٸډ23ځيىا٭ډئڅیزكمچ121
یڄٹبثڄىشاز،ث٭يځٵز:
https://twitter.com/Terror_Monitor/status/756895238975664128بیز ث ډاػٮ آهیه سبین ،
ثیشیهسچٶبرډچپیىیټكمچياكيابڃ2017ػىی16 ایهكمچٽ ثایډٮچډبرثیشىډى .2001
ډاػٮى.یوبډبوییټثٵڄكمالر٭ميیثبالیاٵاىډچپیيىاائیبیډچپی،اىاٵٲبوشبنجتيثيیى
سانآوایبٵز:اٽشثډىشٽىٽىایهآىډی18ځايیىډىایهكمچثشبین
http://unama.unmissions.org/protection-of-civilians-reports،ىمج5سبینآهیهثبىیيابیز
2016.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
54
ي٭با،ٽیپیايبیډڈ٭اىایثایډچمبوبنیٮ2016اٽشث11ثسبین،
ٽىىي،ډچجثیویٶڇویيبیاډىیشیاٵٲبن،ياىډؼيٽبسډلةډیى،یټكمچ
19آسځىيثڈىشیدسبةٽىٽىوشیؼ،٭اىانیٮویىٽبثڄي،ثبالی
ىایهكمچآیتاويٽیثډؼيياىي.60ٵىډچپیٽشي سهىیڂډؼيفيوي.
اویثباوشبا٭الډییٽكبيیاڅٶب٧وٶراوڂیىا٭/بههابنډئڅیزایهكمچ
122٭چیاٹچیزډجیډچمبوبنیٮثى،ثييځٵز.
ثای٭اىانیٮىىياييىیډؼيیٽىآنىیڂی،اوٶؼب2016اٽشث12ثشبین
ځىڈآډيسؼچیڄایټډىبجزډجیىبكیهاػٱڅټ،يڅاڅیثچنيالیزثچن
ایهيیياى، ى ثٹ٫دیز. 18ثىوي، ي ډچپیٽش 67ٵى ػمچ ا ٥ٶڄ36سهىیڂ،
ډؼيفيوييهباراويٽیثىياډؼيویياىځىیي.یؾځيیډئڅیزایه
يیياىاثىيوڂٵز.
12ثشبین ثبٹاڅٮ2016وډج ډؼي اوشلبیى ٽىىي یټكمچ ػیبن، ى ٽبثڄ چڇ
ٵىډچپیاٽزي40ثځایډاڈاثٮیهٽؿڄيثٮيا٭باثځاډیى،
سهىیڂ،ثمڃسٮياىیبىیاا٥ٶبڃاډؼيفٽى.كمچٽىىياوشلبیډاىاوٶؼبی74
ااٹچیزډجیسبیزثځیااییها،ٽ٭ميهىاىىاهڄډؼيډىٶؼبهزيػمٮ
ىاى. ٹا يٳ ٭ميی ث٦ ثىوي، یٮ االډی/ىا٭123 ډچمبوبن ىيڅز هابن يالیز
،هابنیث٭يځٵزيډظڄا٭الډیبیٹجچسیهآډیډئڅیزایهكمچاثبا٩بار
124اىاډهوزب٭چیډچمبوبنیٮي.
ا٥یٸډ11ځيىا٭ډئڅیزكمچی122 هجیا٭مبٷٽىكبةسسیییڄٹبثڄىشؤاٽشثا
ځٵز: ٭ي ث سبینhttps://twitter.com/Terror_Monitor/status/786176073163694080 از، ،
.2017ػىی16آهیهډاػٮثبیز
ایهكمچهباراويٽیثىیايدىؼبیډؼيویياىٽى.123
ا٥یٸډ21ډئڅیزكمچیځيىا٭124 ثؤوډجا هجیا٭مبٷٽىآىیڄٹبثڄىشاز،
ځٵز: wounding-killing-claims-News/is-s.siteintelgroup.com/Jihadisthttps://new-٭ي
mosque.htm-kabul-in-bombing-suicide-in-ites-shi-200-nearlyl, بیز: 17سبینآهیهثبىیيا
.2017ػىی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
55
٭ىبډوبڅٴىيڅزډاىاوٶؼبیسٮجیياٽااىيٽىشيڃ2016وډج22ثشبین،
ډیي،ىډؼيا١یىارډىٶؼٽىويٽؿبومبځاډچمبنیٮىآن
كبىطډؼيفځىیيوي.یؾځيیډئڅیزایهيیياىاث٭يوڂٵز.
ډسجییسچٶبرډچپیوبیاكمالر٭ميیډؼيٵٷاڅٽاٵایسٺیجببكمالرثبالیؿ
ډى377اٹڈى.یوبډبث٦ٽچی،ډبيي2016ډجیي٭جبىسڂببٽىبڃاٵاىثبالی
ىيی573ډؼيف(وبیاایهځوكمالراطجزٽىازٽاٵای291ٽشي86سچٶبر)
125 اوبنډیىي.2015جزثبڃو
بيااییبیډچپیاػمچ٭جبىسڂبثىيشبوثیهاڅمچچیكمالر٭ميیثبالیاٵاىډچپیيىكٺٷ
ډى٬ٹاىاىاز.اٵاى 126ډجیاډجیي٭جبىسڂببٽډیاصٵىڂیياٵاىكمالرثبالی
127ډٮىیډىڇاسپیڄډیىىي،ویډمى٫ډیثبي.یثىيشبوثیهاڅمچچیمـىبنكپڈډكٺٷ
ىػىڀډبٽزوياوي،ااكشاڇثډىبټډجیبنثهىاٽىيٽسمبڇاوبیٽډشٺیمب
128 ى.ثىيوجبیيثبآوبنسجٮی٠رځی
ډیهاډىیزيډئویزاٹچیزب،ډىؼمچإثډپچٶیزىيڅزػزسومبیىيځیډچڄډشليیټثبىیڂ
ٽیيډیٽىي.ىيڅزډپچٴازٽاكٺٷإډی،ىػیبنډاڈډجیبنساٹچیزبیډجیيٹ
ډبڅمزآډیػزاىایسمبڇاوب،ثهآوبویٽثاٹچیزبسٮچٸىاوي،ثایځىمبیی
ویىډىبټډجیي ځاډیىازاآني ٭جبىري ډىبټ، اوؼبڇ سيی، ا٭شٺبىیبنى یب
كمچػياځبوٽدوڄډجیي34ډؼيف(وبیا14ٽشي42ډىسچٶبرډچپی)56،یوبډب2015ىبڃ125
٭جبىسڂببايٳٹاىاى،طجزٽى.
٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیكٺٷ؛ډ٦بڅٮ13(،2)4،ډبى2ڇ؛ديسپڄاڅلبٹیډشٻثډبى126
مـىبنث.ډاػٮى(1()()2)8(،1()ع()2)8؛ابىبډډلپمػاییثیهاڅمچچی،ډبى1،6،156م،ٹا٭يچیت
ػڇ"كمالر٭ميیثبالیبهشمبنبیډجی]...["(ٽىآن4()()2)8ابىبډډلپمػاییثیهاڅمچچی،ډبى
.ډاػٮىىبهشياز،
ىډى18.مـىبنډاػٮىثٽىاوینثیهاڅمچچیكٺٷډيویيیبی،ډبى16؛ډبى2ديسپڃاڅلبٹی127
آاىی٭ٺیي،ثبييډت.
(.1)4ديسپڃاڅلبٹیىيڇ،ډبى128
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
56
ىيڅزمـىبنډپچٶیز129 ثځایډىبجزبیډجیيا٭شٺبىیبنىاډبٽه٭بډډلبٵ٪زٽىي.
ډچیز،واىيیبډتٽجتىاىٽا٥میىبنكبڄٽىيٽو٫سجچیٲبريوٶرداٽىیثاب
سلیټثسجٮی٠،ػىڀيیبهوزډیى،وسىبىٹبونډى٬ٹاىاىډیى،ثچپآنٹبونث
130 پڄٽبډڄس٦جیٸډیى.
حالت ثبالی الیت ذجی سبب ضیؼ زر ضز وبث و الیت ذزاسب زت
زش زفت است اسالی/زاػص سئیت آزا ثطر ػی ث
،يالیزهابنىيڅزاالډی/ىا٭ډئڅیزكمچثٿىٽبثڄاث٭ي2016ىبڃ
ثشبین ثىوي، اٹچیزډجییٮ ٽسډیيډشٮچٸث اٵاىډچپیا ػالی)ى23ځٵزٽ
وډج)ىډؼي21يىاٽشث)ىیبرٽبسوی(11ایىموڀ(،ػیبنډ٪بارىؿب
يٳٹاىاى. سىبییجت131 ثبٹاڅٮچڇ( ث سچٶبرډچپی)691ایهكمچ 144ډى ي 547ٽش
ډؼيف(ځىیي.
هجیا٭مبٷوبىډئڅیزكمچاا٥یٸيالیزهابنىيڅزاالډی/ىا٭ياثشثاٵاى
ى یٮ اڅٶب١٧ي ثىن ثپب ډهثب څله ثب كمالر، آن ٹثبویبن آن ى ٽ هى ا٭الډی
يالیزػالی،23ىاث٦ثكمچډم132 ه٦بةيثىوي،ث٭يځٵشىي."ډسي"ي"ډٽیه"
ا ځيی آوبن ٽ ٽى االډی/ىا٭ا٭الڇ ىيڅز ث"هابن دبن ى ]...[ ډٻا ډىپیه
.مـىبنډاػٮ2،18،27(،ډاى1966(؛ٽىاوینثیهاڅمچچیكٺٷډيویيیبی)1948ا٭الډیػبویكٺٷث)129
(.مـىیهډاػٮىثډلپمثیهاڅمچچی1993)18ىډىډبى22ىثٽمیشكٺٷث،سج٭مډیمب
.106،ٵٺ2004ػالی9ٹیا٭مبىیاىٹچميبیاٲبڅیٵچ٦یه،٭ياڅز،ىیيځبډسیىډىدیبډيبیكٺ
.20ٽىاوینثیهاڅمچچیكٺٷډيویيیبی،ډبى130
ػالیډىشي،ث٦٭چىیډلپڇٽى23یوبډبكمچا٥یا٭الډیبیډ٦ج٭بسیٽثسبین131-condemning-yamamoto-tadamichi-envoy-un-http://unama.unmissions.org/statement(
peaceful)-attending-civilians-targeting-attackاٽشث11؛
)attack-mosque-kabul-civilians-killing-condemns-http://unama.unmissions.org/unama(؛
-http://unama.unmissions.org/unama-condemns-killing-civilians-kabul-mosque)وډج21
attack-0)ػالیاډلپڇٽى:23.ایاډىیزبډبنډچڄویكمچhttp://unama.unmissions.org/security-council-press-statement-terrorist-attack-kabul-1
.2016ىمج5سبینډاػٮثسمبڇڅیىټب:
دیډئڅیزكمچىوبىهجیا٭مبٷډاػٮى.ثڅیىټبیٵٷىډى132
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
57
يثډى٪دبٽبیډیهواویبنمپبیآوبنثب ىػىڀىثاثىیبىډیهی،
133"هابنيٽچیډیهبیډچمبناڅصٻآوبن،يٳٹاىاىاز.
وٺ٠یق ډىيٳٹاډیځیوي، ډچپی٭ميا اٵاى ىآن ثیهكٺٷكمالسیٽ ثىيشبو
134.ځىىډلة،ڈػىڂیایػډىؼثایڈػىڂی،ثمڃٹشڄػډياٷاڅمچچیثىيډیساوي
اٵينثآن،كمالرځشىيډى٪ڈثبالیػمٮیزډچپی)ثمڃاٹچیزبیډجیيیبٹډی(ٽى
ى. ډلة ثیز ٭چی ػىبیز ساوي ډی وی وي، ډی ٽش ٭ميا ډچپی اٵاى كٺٷ135 آن
كمالرثبالیویزبیډجیي٭جبىسڂببٽینػایثیهاڅمچچثىيشبوثیهاڅمچچیيٹبو
136 ػءډبیبیٵىڂیډىڇډلةډیوياډى٬ٹاىاىاز.
بسػبت سجت ث ىی افزاز بثیزبضس
ثیاویڈډیچیناٵٲبناثیؼبٽىٽایهٹڈ،ثبالسیهډىب٭بر،هوزبیډسج٤ث2016ىبڃ
ىاهچیډیان ازٽٽمیىی٭بڅیډچڄډشليثایډىب٭بروبیااٵاىثیػبي ٹڈى ا
ػالیىؿبایىموڀا٥یٸوبىهجی23ډاػٮىثا٭الډیىا٭ىډىدیٵشهډئڅیزكمچ133
ا٭مبٷ،ٹبثڄىشىایهآى:
https://twitter.com/Terror_Monitor/status/756895238975664128:5،سبینآهیهثبىیيابیز
.2016ىمج
134 ډبى ث ى ديسپڄاڅلبٹیډشٻډاػٮ 2ڇ؛ ډبى ،4(2 ډبى2)13(، ػاییثیهاڅمچچی، ډلپم ابىبډ (؛
.1،6،156٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم،ٹا٭يكٺٷ(؛ډ٦بڅٮ1()()2)8(،1()ع()2)8
،٭اليثډاىىیڂ،ػایڈ٭چیثیزٹمیپىابىبډډلپمػاییثیهاڅمچچیسٮیٴياز،ثایډظبڃ135
یڄډیى وبثى:بډڄډاى ٹبثڄسویيیبٹشڄ، آیزیټځي ي آا ث٦ډؼم٭یثىبثىالیڄبیيیب
یبی،واىی،ډچی،ٹډی،ٵىڂی،ډجی،ػىیشیيیببیىالیڄيا٭مبڃٱیاوبویثبډبیزډبثٽث٦٭ميی
ثهډبویپث٭ىانثوی.جتوغیبىيیبډؼيكیزػمیيیبيكیيیبلزػمیوډیځىى
٭چیػمٮیزډچپیثبآځبیايٹ٫كمچ،اوؼبڇى.ځشىيیشمبسیټراكمال
136 كٺٷډ٦بڅٮ ٹب٭ي اڅمچچیچیتم، ثیه اڅمچچیٽمیش ثیه ثىيشبو ثیه38٭ٵی ػایی ډلپم ابىبډ .
ډبى ٽىآن4()()2)8اڅمچچی، ث٭ىانايكمالر٭ميیثبالیبهشمبنبیډجی]...["( اٳډي٣ثآوپ
؛ٽىاوینډچڄډشلي16،ډبى2ديسٽڄاڅلبٹیػڇىبهشياز.مـىبنډاػٮىث"و٪بډیاشٶبىووي
.18ىډىكٺٷډيویيیبی،ډبى
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
58
از. ا137 ډبػیهيىٵشډچڄډشليثایمبىڂیاډثىيشبوسبٽىنىاٵٲبوشبنطجزٽى
ثسٮياى31ايڃػىیاڅی سٻډىب٭براطوٶث636500ىمج، آوا اهبوبیهىٵايیب
ثیؼبيځبنىاهچی٥یؿبآډب.اوبنډیىي2015ىيیوجزثبڃ66ٽىويٽاٵای
2016ىيثیؼبيځبنىاهچیىبڃ56ا٥ٶبڃ138 بڃځشث٦ډشاسیٮىیىاشاز.
399يڅاڅیاډؼم213٫يالیز)ډىؼمچ31يالیزاٵٲبوشبن،34اډؼم139٫ اسپیڄډیىىي.
ډیان ځبنثیؼبيثولیبييڅاڅی( از2016اػجبیاٵاىډچپیىبڃ ثى 34يسمبڇ
140 يالیزډیثبنثیؼبيځبنثىوي.
سيايڇىځییبیيیيډیىیثیه٭ىبډوبڅٴىيڅزيویيبیاډىیشیاٵٲبنىبكبردػمٮیز
بڃ ى ىاهچی جتاٵایثیؼبيځبن ازي2016ډچپی ث ٹجیڄاط. ایه ډٹٮیز ډبیزي
بی هبو ىاهچیا ثیؼبيځبن ډٹشبىځییب، ي ٽى ٵیٵا ث٦ ههى ثشڂبن ىث ى
ثیؼبيځبنىاهچیىاٽظډاى،بكبرىیڂ يكمبیزاسپبءٽىوي. دىب ثایىیبٵزٽمټ،
آٱبٽى.ى2009ٽمیىی٭بڅیډچڄډشليىاډډبػیهيويطجزثیؼبيځبنىاهچیىاٵٲبوشبناىبڃ137
ډٮچډبرا2016ڃب ىٵشمبىڂیٽمټبیثىيشبوياځاي. ډئڅیزطجزثیؼبيځبنىاهچیث٭ي ،
بیزیاناؽیآ/ىٵشمبىڂیٽمټبیثىيشبواٵٲبوشبن:ثیؼبيناوبااطػىڀثيزآډياز:
https://www.humanitarianresponse.info/en/operations/afghanistan/idpsسبینآهیهډاػٮ ،
.2017ػىی10ثایهډػ٬:
138 بڃ 2015ى كييى ډبػیه اډ ى ډشلي ډچڄ ٭بڅی ٽمیىی ىٹیٸ384426، )سٮياى ىاهچی ثیؼبيځبن وٶ
ػىی10ډٮچڇویز(اطجزٽى.ایهډٮچډبرا٥یٸایمیڄثسبین2015ثیؼبيځبنىاهچیاٹىيىبڃ
بیزی2017 ا ي ثىيشبو ٽمټبی مبىڂی ىٵش ثىيشبوا ٽمټبی مبىڂی آ/ىٵش ی اؽ ان
اٵٲبوشبن:ثیؼبيناوبااطػىڀثيزآډياز:
https://www.humanitarianresponse.info/en/operations/afghanistan/idps؛_jan_dec_s2016http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/afg_conflict_idps_
.pdf20170129napshot_2017ػىی10بیز:،سبینډاػٮثىي.
اط139 اوبا ثیؼبين اٵٲبوشبن: مبىڂیٽمټبیثىيشبو اؽیآ/ىٵش بیزیان ایهډٮچډبرا
ػىڀثيزآډياز:
ponse.info/en/operations/afghanistan/idpshttps://www.humanitarianresث؛ ډاػٮ سبین
.2017ػىی30بیز:
يڅاڅیطجز129،ثیؼبيځبنىاهچیاى2015ث٭ىانډٺبی،ٽمیىی٭بڅیډچڄډشليىاډډبػیه،ىبڃ140
ثيزآډياز.2017ػىی10ٽى.ایهډٮچډبرا٥یٸایمیچیاىٵشمبىڂیٽمټبیثىيشبوثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
59
ىډٮ ایهٽب،هىا ثډىب٥ٸډپویهىثبځشىيٽثب ثالٵبچداهشڈىځییب،
ثٺبیبی بډاىه٦ ىځیی ځیی ا اكشمبڃ ػمچ ا سيیيار، بی ي يیباوٶؼبی و٪بډی ی
ىثهیبكبراٵٲبوشبن،ٵببوبیاسيیييا٭بة،اهش٦بٳي141 كمالرائیٹاىاىوي.
ٹشڄبیيٵمىياٵاىډچپیٽسډیىآوبنثبىيڅزمپبیډیٽىىي،ویجتثیؼبيناٵاى
ځىیياز.ډچپی
ثیؼبيیىاهچی(ٽثٮيا203320ثیؼبيوي)ٷىكمبڃثیشیهثیؼبيځبنىاهچی
ایهثیػبيىڅیڄاچی142.ثیؼبيیىاهچی(ىډٺبڇىيڇٹاىاى177952آن،كػىة)ثب
يسالآوبنثایسٳڅپځب2016ٹز٥بڅجبنثىاهڄٹىيىاٽشثؤوٶډځیب،
یٽبيثیؼبينٹبثڄډیثبي.بكبرىیڂ2016ياٽشثىيالیزچمىيىډببیآځز
ثجتػىڀثیهىا٭ي،٭جبراويايڅاڅیدـیاځبڇيالیزوىڂبازیاٵاىثىډالك٪
بی ویيبیاډىیشیاٵٲبنيځي يالیزٵبیبةثجتػىڀثیه٥بڅجبني ویيبیاډىیشیاٵٲبني
.ډچق٥ٵياىيڅز
بی اٵٲبن ثبي. ډی یوبډب اچی بی وڂاوی ا یپی ىاهچی ثیؼبيځبن دیی آیت ثچىي ٦ق
آوبنى وغډیثويیا ػمٮیزٽڄٽ وجزث ډی ٦قثچىيډٿي یىاهچیا ثیؼبي
اډٮه٦یبىكمالرٵیپی،اهش٦بٳيځیاٵشبىنىډیبنآسډشٺبثڄثهىڂبڇٵا
ثبه٦وٺ٠كٺٷابیبن،ثيی،كٸي.وبنيا٥ٶبڃثیؼبي،ډوبهوزبٹاىاو
ىشیثدىب،ٱايهيډبرلیٽبٵی،ډاػاوي.
ڂيیډچڄډشليىاډكٺٷثثیؼبيځبنىاهچی،ډلشڇؿچٽډاػٮىثا٭الډیدبیبنډبډیزځا141
:2016اٽشث20اڅی11ثیبوی،ىڂبڇٶثػمیاالډیاٵٲبوشبنثسبین&Lang20712.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=http://www.ohchr
ID=E2016ىمج18سبینآهیهډاػٮثبیز:؛.
اطایهډٮچډبرابیزی142 ثیؼبيناوبا اٵٲبوشبن: اناؽیآ/ىٵشمبىڂیٽمټبیثىيشبو
ػىڀثيزآډياز:
https://www.humanitarianresponse.info/en/operations/afghanistan/idpsث؛ ډاػٮ سبین
.2017ػىی30بیز:
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
60
2016ىدبنثاٵایٹڈثیؼبيځبنىاهچی،ىيڅزیټدیویؿبؿةدبڅییاىبڃ
ثیؼب ثكياٹڄبوينډيرډبوی،يځبنىاهچیوبئیٽىٽيٳآنثای٭ىرٽىىيځبني
ازٽثیؼبيځبنىاهچیىي١ٮیزبیاوشٺبڅیذیډیٽىىي.
زسی ثی بی زریزی
يیياىكمالرسدوبوییاآنیډدبٽشبنث11،یوبډب2016ىمج31اايڃػىیاڅی
.كمالرازثيالیبرٽىيوىڂبابثزٽىیآنٽمازٽىىاهڄاٵٲبوشبناطجز
47ٽٽبډؼيف(ي11ډىسچٶبرډچپی)ٽشي17سدوبوییاآنیډجت
بڃ وبنډیىي.2015ىيیوجزث ثشبین143 ا یډظبڃ، ځو ویيبیو٪بډی14ث اٽشث،
سدوبویطٺیچثبالیيڅاڅییٽبویيالیزٽىچیټٽىويٽىوشیؼآن،همذب11دبٽشبن
بڅثيرډؼيفي.12یټد
ى اٵٲبوشبن ىاهڄ ث ٽ وي ډىٶؼ ډاى اوٶؼب اط ا ىهش ډؼيكیز ي د ډٿىي یوبډب
ػالیىيڅاڅی28یهيیياىثشبینا.كمالرسدوبویٹجچیدسبةيثىاویطجزٽىاز
اسٶبٷاٵشبى یٽبویيالیزٽى از. دیيا یاوٶؼبیا ا٥ٶبڃآنيیچ ٽ ډبنمىاى اوٶؼب
ٽىوييآواثبىڀٽثیيويٽجتاوٶؼبآني.
143 بڃ 2015ى یوبډب سچٶبرډچپی)32، 10ډى ي 22ٽش ى یاډؼيف( اٵٲبوشبنوبیاكمالرسدوبو
دبٽشبناطجزٽى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
61
طزف ز آتص زر بس یز ىی افزاز وزریزی بی سیی . 2
" بڅيىػیبنت، دى ابثزٽى، یټٵیبيانثهبوډب ىڂبډیٽډبهاةثىیڈ،ىهشزبڅاڇاىمبنىڇٽز.ىيىهشىیڂڇ،ٽبڅيبڅاوي،يدٶزبڅ
ساڇډؼيفيوي.ٵٺ٤ډهيمڇآیجیويیيیڈ.ايایڄمبني٥بڅجبنثبالییټدشسالیاډچیاٵٲبنكمچٽىثىوي.ىي٥ٳثباشٶبىااٽزيبيانثمزیټىیڂٵیډیٽىوي.بياویٽثهبویډهابثزٽى،ایاسډچیاٵٲبنچیټيثى.ثایډبىیڂؿییا
ساوبئیدىاهزډبٳډٮبڅؼ ي ي يیان اڇ هبو از. ومبوي ثبٹی ډاىويځی سی يیب ا٥ٶبڅڈ144 "ٱاییٽبٵیثایهبواىاڇاوياڇ.
ةيثىيثهبویټسبوٹثبویيديدىغ٥ٶڄٹثبویبيانٽایاسډچیاٵٲبند-
ابثزٽى،یټدي2016اٽشث4ٵىډچپیىيڅاڅیبيڅیٽريالیزٹىيبثسبین
هبواىاډؼيفٽى.میهیټىهشاٽزي٥ٶڄىیڂا
ىځییبیډیىیثیه٥ٳبیػىڀ2016ىبڃ یطیارډىٶییبىیثبالإس،ٽمبٵیاڅبثٸ،،
1070ډىسچٶبرډچپی)4295،یوبډب2016ىمج31اٵاىډچپیثػبیځاز.اايڃػىیاڅی
طجزٽى3225ٽشي ٽاٵایىيیوجزثبڃډؼيف(ااطىځییبیډیىیا
سچٶبرډچپیاىاډبویپیوبډبطجزیيثبالسیهٹڈسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیى2015
،ىځییبیډیىیىڈ٭بډڄىػايڃ2015ډظڄبڃ145 آٱبٽى،وبنډیىي.2009بڃ
ىيسچٶبرډچپیځىیياز.38جتيىٽڄډٿيډؼيكیزاٵاىډچپیثى
.2016اٽشث5ډبكجسیچٶوییوبډبثبوٹثبوی،ٹىيب،144
ډؼيف(اطجزٽى.3030ٽشي1121ډىسچٶبرډچپی)4151،یوبډب2015ىبڃ145
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
62
اجت2016ىيٽڄسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیىبڃ41ویيبی٥ٵياىيڅز
ىيسچٶبرااطىځیی25ىيسچٶبرډچپیځىیيويي34٭ىبډوبڅٴىيڅزجت146 .يوي
آډي ىيڅزثػى ویيبی٥ٵيا ډوبڅٴىيڅزي ازبیډیىیثیه٭ىب وشاوش یوبډب ٽ
147 وجزډیىي.یه،ډئڅیزآواثىي٥ٳىځییا٭بډڄاچیآواډٮچڇٽىييثىبث
146 یوبډب 1663اډؼم٫سچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیٽثویيبی٥ٵياىيڅزوجزىاىياز،
ډؼيف(اثځيبی85ٽشي18ډىسچٶبر)103ډؼيف(اثویيبیډچیاډىیشیاٵٲبن؛1206ٽشي457ډى)
ش(اثویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیىىيىځییډیىیوجزډیىي.ډچق٥ٵياىيڅز؛يٶزډىسچٶبر)ٶزٽ
ډىسچٶبرډچپی)ؿبٽشيزډؼيف()ٽمشایټ12چیټاچلاآنیډادبٽشبنجت147
ىي(ي.
438
750 647
445 537
1092 1121 1070 992
1360 1415
1187
1797
2512
3030
3225
1430
2110 2062
1632
2334
3604
4151
4295
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
5000
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیىػىڀبیډیىی
2016-2009اػىیسبىمج
ٽشيځبن ډؼيكیه ډؼم٫
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
63
ډوب میڂی٥ٳبیػىڀاالفبیاوٶؼبی/ٱیډشٺیڈىبكبریوبډب اشٶبى ا
ایهالفب 21ىيسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیي61دػمٮیزډچپیوڂاناز.
148 طجزومىازاجتياز.2016ىيٽڄسچٶبرډچپیٽیوبډبىبڃ
بكبردػمٮیزٽىآنالفبیاوٶؼبی/ٱیډشٺیڈایىځییبیډیىیػبیى
مچىبكبر٭ىبډوبڅٴىيڅزىڂبڇكمالرسبػمیبنثډى٪سٳيكٶ٨بكبر)اػ
ایویيبیاډىیشیاٵٲبنىڂبڇ٭مچیبربیثٿسياٵٮیيیبدبٽبیاشٶبىبی(يډشٮبٹج
ازٽ جتي یٮىیسچٶبروبنيا٥ٶبڃوبیاىځییبیډیىیىبڃډیى،
ىيسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیى57وبنيا٥ٶبڃ149 مـىبندبثػبثبٹیثمبوي.2016
ځاډوبىيٽشڂیاالفبىایه"الفبیٱیډشٺیڈيیباوٶؼبی"اشٶبىاا٦الفایوبډبډى148٪
(اشٶبى2الفبیاوٶؼبیثبٮب٫سویتيی٬،ډظڄكمالربيانياٽز؛ي)ا(اشٶبىډیهثډیه1ډیثبي:)
ی٬ډیهثډیهالفبیٱیډشٺیڈ،اٹجیڄسدوبويبيانٽایهبویاٽظاالفبیاوٶؼبیثبٮب٫سویتي
ډیثبىي.اشٶبىاایهو٫الفبثهسدوبويبيانجتثیشیهسچٶبرډچپیىىځییبیډیىیى
یبرډچپیىثاثهبارػبوجیآنډیى.إاٵٲبوشبنډیىيثب٭ضوڂاویػيیىډىډلبٵ٪زاٵاىيس
،یوبډباٵایىسچٶبر2015ػىی1ویيبیډچیاډىیشیاٵٲبوشبنىثىوجبڃياځایٽبډڄډئڅیزاډىیشیث149
طجزٽى اٵایكمالرسبػمی٭ىبډوبڅٴىيڅزثایثىډچپیوبیاىځییبیډیىیا ٽىڅیڄآن،
ىبڃثىسٳبكبردػمٮیزډچی یوبډبیټاٵای2015. 35ياٵایىيیىسچٶبروبنډچپی25،
.ډاػٮىثځاثىاطجزٽى2014ىيیىسچٶبرا٥ٶبڃوبیاىځییبیډیىیوجزثبڃ
0
500
1000
1500
2000
ٽشيځبن ډؼيكیه ډؼم٫
308
1161
1469
482
1291
1773
276
765
1041
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیىػىڀبیډیىیډىةث٥ٳبی
2016ىځیىػىڀاػىیسبىمج
ویيبیډوبڅٴىيڅز ویيبی٥ٵياىيڅز سچٶبرډىةث٥ٵیهىځیىػىڀ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
64
2016بڃ ډشلي ډچڄ ومبیىيځی اوي. ىاى سپیڄ )1761ا ا٥ٶبڃ سچٶبر 390ډى ي 1371ٽش
ٽش173ډىسچٶبروبنډچپی)704،ي2015ىيیوجزثبڃ23اٵایډؼيف(،یٮىییټ
150 اطجزٽىاز.2015ډؼيف(،یٮىییټاٵایٶزىيیوجزثبڃ531ي
ثچىيسچٶبرډچپیٽاىځییبیډیىیثػىډیآیي،ډیثبي.آډبیوبډبٽمبٽبنثيروڂان
بځبثبٹیډبوي،يڅی2015ؿىيسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیثباٹبڇطجزيىبڃ
،ٽىوشیؼكمچسبػمی٥بڅجبن2015ایهاٹبڇثبیيثبسػثاٵایىمبسچٶبرډچپیىاٽشث
سىبییجتكياٹڄث ث آنكمچ آډيي ثػى ٹىي وبیا896 ٭ميسب سچٶبرډچپی، ډى
ذشمج،ومبیىيځی31ثایډظبڃ،اايڃػىیاڅی151 ىځییبیډیىیځىیي،ډيو٪ځٵشى.
یثب٭یهىيیىٹڈسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیىډٺب18ډچڄډشليیټاٵای
.ازاطجزٽى2015ىيىبڃ
34يالیزا20،ى2015٭اليثآن،سچٶبراٵاىډچپیوبیاىځییبیډیىی،ىډٺبیثبڃ
اثڄ(ابډڄي،اځبنویميٽسٺیجبسمبڇيالیبركػىة)چمىي،يالیزاٵٲبوشبناٵاییبٵش
یوبډبى2015؛ځابالو25یوبډبىډىډلبڅٶزاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبو،ٶل2016ډبووزبڃ
.29رډچلبو،ٶلډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭ب
ٽش153ډىسچٶبروبنډچپی)657ډؼيف(ي1138ٽشي293ډىسچٶبرا٥ٶبڃ)1431،یوبډب2015ىبڃ150
ډؼيف(اطجزٽى.504ي
.30،ٶلډىب٭برډچلبویوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیى2015ډاػٮىثځابالو151
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
65
كمىډی ډىؼمچ ویيبیاډىیشیاٵٲبن، ثیه٥بڅجبني اٵایىځییب ىڅیڄآن، سبػمیالرٽ
٥بڅجبنثایسٳڅپځب،ډٽيالیزچمىي،يسیىپر،ډٽيالیزاځبنډیثبي.
ن،مىڂبنسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیىسمبڇيالیبركمبڃ)ثچن،ٵبیبة،ػػب152
آنبكبراٵاییبٵش يٹر٥بڅجبنى ثجتاٵایك٢ وی ازيدڄ( ىځییبی153 .
154.ازډیىیثیشیهسچٶبرډچپیاىيالیبرچمىي،اځبن،ٵبیبةيٹىيجتي
دػمٮیزثبسػثياڃٵٮچیياكشمبڃسيايڇىځییبیډیىیثیه٥ٳبیػىڀىبكبر
،یوبډب٥ٳبیػىڀاسٱیتډیٽىيٽثاڄسٶپیټيسىبتىػیبن2017ډچپیىبڃ
ثبىييسمبڇسياثیاكشیب٥یډمپهاىػیبن٭مچیبربیو٪بډیهىيیثىيىځییبیډیىیدب
وجیىي. ثسٶبٹیهبارا٥ٳبیػىڀثبیياياىٽىن155ىزځیويسبػمٮیزډچپیآیت
ىيٽبیبٵز.13ډچپیوبیاىځییبیډیىیىيالیزٹىيبسچٶبر152
هز،153 سوب، ثٲالن، څٲمبن، ٽى، ىایپىيی، څځ، يالیبرٽبثڄ، ى ډیىی بی ىځیی ا وبی سچٶبرډچپی
2015دپشیپب،ثبىٱی،يارویاٵاییبٵز.ډ٫١ٹبثڄسػایىپ،سچٶبرډچپیىيالیزاروجزثبڃ
ى اٵایػىڀب 2016يڅاڅییىيويىبڃث٦ؿمڂییاٵاییبٵزٽىڅیڄآن، یوبډب ډى207ثى؛
57)2015ډؼيف(ىيالیزارطجزٽىازٽثاثٹڈطجزيىبڃ135ٽشي72سچٶبرډچپی)
.اٵایازىيایهسچٶبرىيڅاڅییىيوياسٶبٷاٵشبى82ډؼيف((ډیثبي؛36ٽشي21ډىسچٶبرډچپی)
يالیزاځبنډىؼث ىيڅاڅیىاييى، ډؼيف(ىيالیز366ٽشي159ډىسچٶبرډچپی)520ػىڀب
ډؼيف(106ٽشي35ډىسچٶبرډچپی)141)2015ٽثاثٹڈطجزيىبڃځىیي2016اځبنىبڃ
شبى.ثایډٮچډبرثیشىډىىځییبیډیىیىيالیزىيآنىيڅاڅیىاييىاسٶبٷاٵ48ډیثبيٽ
ډاػٮىثځاډبووزبڃ2016اځبنىډبايڃبڃ ىډىډلبٵ٪زاٵاى2016، یوبډب
.37ډچپیىډىب٭برډچلبو،ٶل
ٽش164ډى)497اطجزٽى:يالیزچمىي،یوبډبسچٶبرډچپییڄوبیاىځییبیډیىی2016ىبڃ154
333ي يالیزاځبن 366ٽشي154ډى)520ډؼيف(؛ يالیزٵبیبة 225ٽشي84ډى)309ډؼيف(؛
ډؼيف(.267ٽشي75ډى)342ډؼيف(؛ييالیزٹىي
یبىياز.ىاسجب٣ثكمالر4،13ىبی،ډب2٭مډی؛ديسپڃاڅلبٹی3ایهډ٫١ث١٦مىیىډبى155
)ثډىب٭برډچلبوىاهچیٹبثڄس٦جیٸویزاډبث٭ىانٹبون51،ډاى1ثيينسٶپیټ،ډاػٮىثديسپڄاڅلبٹی
ٹب٭ي٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآی،كٺٷډاػٮىثډ٦بڅٮ–٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشياز
،ىیاناشیىبٳىډىىهازډياٵٮثایاشیىبٳ٥چجیډٹزIT-94-1(؛ٹ٢یبواڃ٭چیىيپسبىیؾ،11
،ډاى1.ىاسجب٣ثكمالروبډشىبت،ډاػٮىثديسپڄاڅلبٹی127،ٵٺ1995اٽشث2ىډىكٹ٢بئی،
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
66
ډپچٶیزبیٽ ث ډچپیډ٦بثٸ از،كٺٷډىډبن ٽى ي٬١ ثبالیآوبن اڅمچچی ثیه ثىيشبو
156اػشىبةٽىىييیبآواثكياٹڄٽبىىي.
ىدشیجبویا٭مچیبراط٭مچیبربیاییٽاٽظایوبډبهبارػبوجیٽثبكبرډچپیا
یویيبی٥ٵياىيڅزاوؼبڇډیىياشٶبىسياٵٮیډاىاوٶؼبیسٮجیيابیډیىیا
یبرلیيإڈيػبوجیثىاائیبیډچپی،سی٭ىبډوبڅٴىيڅز،ډىؼمچهبارډشٺی
سٮچیمیيډلييىیزثآاىیځزيځاػمٮیزډچپیاویثػشډیبى.هبارىڂیىیٽ
طاشٶبىاالفبیاوٶؼبی/ٱیډشٺیڈىػیبنىځییبیډیىیىډىب٥ٸدػمٮیزډچپیاا
اٵایسچٶبرډچپیٽااطډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀ ثب ثبالیاٵاىډچپیياىياز،
يیىٹڈسچٶبرى66،یوبډبیټاٵای2016ثػىډیآیي،ثیشادیډىاز.ىبڃ
وجزثبڃ اػىڀا اوٶؼبیثبٹیډبوي ىيایه84پٽىطجز2015ډچپیوبیاډاى
157 سچٶبراا٥ٶبڃسپیڄډیىىي.
یبىآيډیىٽ٥ٳبیػىڀډپچٶیزىاويٽسمبڇسياثیاكشیب٥یىایهاث٦،یوبډبډؼيىا
ثایډلبٵ٪زاػمٮیزډچپیيىاائیبیډچپیىبكبرسلزٽىشيڃبنىثاث ډمپها
ػمچ.كمالريیىزځیوي بكبر،ا ا ثیين ى ا اياٳو٪بډی ٽ ډپچٶیزىاوي آوبن
158 ويياٵاىډچپیيىاائیبیډچپیااكاڅیاياٳو٪بډیىيٽىىي.دػمٮیزډچپیډشٺب
ډاػٮ–ٹبثڄس٦جیٸویزاډبث٭ىانٹبون٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشياز)ثډىب٭برډچلبوىاهچی()ة(3)85
(.14٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآی،ٹب٭يكٺٷىثډ٦بڅٮ
یبىياز.مـىبنډاػٮىث4،13،ډبىبی2٭مډی؛ديسپڃاڅلبٹی3ایهډ٫١ث١٦مىیىډبى156
)ثډىب٭برډچلبوىاهچیٹبثڄس٦جیٸویزاډبث٭ىانٹبون٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشي57،ډبى1يسپڄاڅلبٹید
(.22-15٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآی،ٹا٭يكٺٷډاػٮىثډ٦بڅٮ–از
ډى609ثایډٮچډبرثیش،ډاػٮىثٵڄایهځاسلز٭ىانډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀ.یوبډب157
اطجزٽى.2016ډؼيف(وبیاډاىاوٶؼبیثبٹیډبوياػىڀىبڃ426ٽشي183سچٶبرا٥ٶبڃ)
؛ث3ډشٻ.مـىبنډاػٮىډبى24–22ی،ٹا٭ي٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآكٺٷډ٦بڅٮ158
٭ٵیثىيشبوثیهكٺٷ)ث٦ٽچیىډىاڄسٶپیټ(يویډاػٮىثډ٦بڅٮ13،ډبى2ديسپڃاڅلبٹی
ىډىډمى٭یزاشٶبىاذاوبوی.97اڅمچچیآییآی،ٹب٭ي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
67
2016ح تبری طبجب زر الیت س، آست ای اوتثز
497.ىكييىثى2016ځییبیډیىیىبڃسچٶبرډچپیوبیاىآډبيالیزچمىيبيثبالسیهثیبوڂ(ډؼيف333يٽش164)ډچپیسچٶبرډى بڃ40اٵای، ایه2015ىيیوجزث ى ،
–ډىسچٶبرډچپی120طیايیيڅاڅیبیوبى٭چی)إىځییبیډیىیثیشیهس159 .ډیجبييالیز.ځاشازثػبی(ډؼيف85يٽش21–ډچپیسچٶبرډى106)واعي(ډؼف79يٽش41
سال٥بڅجبنثایسٳڅپځبىډببیآځزياٽشث٭بډڄاٵایسچٶبرډچپیثى.
آځزبڃ ډب ي2016ى آيىن ى ډلب ث سالثای ى ا كمالرسبػمیهى ٥بڅجبن ،اىآٱبسٳڅپځبڅپځب،ييڅاڅیبیځډی،واع،وبى٭چی،وبيثبٽی،يو
ډؼيف(وبیاىځییبیډیىیىيالیزچمىي237ٽشي117ډىسچٶبرډچپی)354،یوبډب2015ىبڃ159
طجزٽى.
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
ساحات زون مرکس مرکسی
جنوب شمال شمال شرق شرق شرق
غرب جنوب
2009 139 0 430 68 100 289 376 28
2010 192 8 535 128 125 496 543 83
2011 276 1 578 51 60 549 470 77
2012 325 3 507 56 181 348 127 85
2013 358 12 727 129 196 392 368 152
2014 415 18 770 352 435 413 925 276
2015 351 22 686 1269 261 404 936 222
2016 288 79 688 656 446 312 1487 339
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیىػىڀبیډیىیىينبیډوشچٴ
2016-2009اػىیسبىمج
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
68
واىي ثكمالرسبػمیثىٽ٥بڅجبنىيڅاڅیبیډیٹچٮ، ٭الي ایه٭مچیبرب ٽىوي.ثډىب٥ٸكبچویٽٽىبيهىٽؼپیىمبڃچمىيااوياهشثىويييٳآنسلپیڈٽىشيڃ
كمبیز اځبن مؼا ډىب٥ٸ ث )يٳكمچ ثى يالیزاځبن مؼا سبػمیډىب٥ٸ كمچ اویيبی ٥بڅجبنثسیىپرثى(.ىوشیؼایهكمالر،ىٵٮبرييرىځییبیډچلبوثب
ىيیىسچٶبرډچپیوبیاىځیی36جتاٵایياډىیشیاٵٲبنث٦ؿمڂییاٵاییبٵشځىیي.2015اٽشثوجزث٭یهىيىبڃ31بیډیىیثیهايڃآځزاڅی
2016اٽشث31اايڃآځزاڅی یوبډب سچٶبرډچپی)123، وبیا92ٽشي31ډى ډؼيف(ىيآنسچٶبراوبنيا٥ٶبڃسپیڄىاى66ىځییبیډیىیىيالیزچمىياطجزٽىٽ
ىيایهسچٶبراجت80اوي.اشٶبىاالفبیاوٶؼبی/ٱیډشٺیڈای٥ٳبیػىڀ،ثشبین ثایډظبڃ، از. 12ي يالیزچمىيى ډٺبڇ ٥بڅجبنؿىيیهاٽزثبالیىٵش اٽشث،
٥ٶڄين(ډؼيفيوي.10ٵىډچپی)ثمڃ17څپځبدسبةٽىويٽىوشیؼیآن،
سچٶبرډچپیااطدسبةالفبیاوٶؼبیا160 ویطجزٽىیوبډب یویيبیاډىیشیاٵٲبناآځز،یټٵیبيانٽایاىيیډچیاٵٲبنثبالی٭ىبډوبڅٴ7از.ثځوډظبڃ،ثشبین
ی،يالیزچمىي،ابثزٽى،دىغٽيثى،ثیټهبویډچپیىيڅاڅیوبيثبسبةىيڅزد.هبواىاٽزمیه٥ٶڄينا
آځزاڅی ايڃ 31ا یوبډب )71اٽشث، سچٶبرډچپی 33ډى ي ډاى38ٽش ا وبی ډؼيف(ایهډبیهبای٭ىبډوبڅٴىيڅزثډى٪از.اوٶؼبیسٮجیيو٫ٵبیاطجزٽى
يسچٶبرډچپیوبیىٵب٫اػبىبیډىشیثبكبرسلزٽىشيڃبناشٶبىډیي.یوبډبٹڈثچىاویطجزٽى،اكمالرائیٽایویيبی٥ٵياىيڅزىایهىيیډبویاوؼبڇي
ډؼيف(وبیاكمالرائیطجزياز.18ٽشي21ډىسچٶبرډچپی)39ىډؼم٫.از
ٽىٽاایهډیبن،ثآياهبواىىيالیزچمىياوی2000٭اليثسچٶبرډچپی،ػىڀكييىیټثلانثیاى،هبواىثڅپځبآډيويٽييىایهسٮياىهبواىث1200سٮياى
ثىيشبوبیٽمټبڃاوشٺډبو٬ي،ٹىيب–آوؼبٹڈى.ػىڀجتثشينباڅپځب
ىایهآىٹبثڄىشاٽشثدیٵشىي،ٹجال٥12بڅجبنډئڅیزایهيیياىاا٥یٸكبةسیهىثسبین160
ډوبڅٴىيڅزثبالی /qyahmadihttps://twitter.comثى: ٭ىب از. ډػى یوبډب وى ى یټوٺڄآن
اٽزدسبةٽىثبڅشسیت،)ىيډىډچپی(ي)یټډىډچپی(اډؼيفاٽشث16اٽشثي9څپځبویثسبین
ٽىوي.یؾځيیډئڅیزایهكمچاوذیٵز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
69
آیتویډچپیډىڇبیهبوب،ػىڀایهاطا.بهزډلييىاډىڇآډييٵزآاىیيځىیي.ځىیيلیيسٮچیمییبرسإينثشجتيىیي
افغب ایتی ی یزبی ث سة ىی تفبت
٥بڅجبنثډىڇىشىاىويٽػىڀيیيیثیه٥بڅجبنيویيبیاډىیشیاٵٲبن" ىٹیډبمىاى.ىهبویمبییډبدىبنيوي.میىپډیهاشیڈبنهبوبیبناسٻٽىىييذهى
ثهبو،بكاسوچیٽىیڈيثػبیاډىیثيیڈ،یټبيانٽایویيبیىيڅشیدسبةيثىاىيمبیاڇاٽز.هىڇویثيرهمیيڇ.ویيبیىيڅشیډییډهابثزٽىيثاى
يثػبیآوبن،ډبډىڇثىويهاشىيث٥بڅجبن١ثثوىييڅی٥بڅجبنىآنډبنابكٵاٽى161 "ډچپیډش٢يیڈ.
ىیثب٥بڅجبنىيڅاڅیٹثبویآسبيانٽایویيبیاډىیشیاٵٲبنىػیبنىځییډی -
دسبةيثىيىيډىډچپیاٽزيیټسه2016آځز27ډىیبن،يالیزػػبن،ثسبین
ىیڂاډؼيفٽى.
ى1206ٽشي457ډىسچٶبرډچپی)1663،ویيبیډچیاډىیشیاٵٲبن2016ىبڃ ډؼيف(ا
وبنډیىي.2015ىيیوجزثبڃ41اٵایػیبنىځییبیډیىیجتيويٽ ا
ډؼيف(ثىزاسډچیاٵٲبنىػیبن645ٽشي254ډىسچٶبرډچپی)899اایهډیبن،162
ډى35ډؼيف(ثىزدڅیډچیاٵٲبني93ٽشي42ډىسچٶبرډچپی)135،ػىڀبیډیىی
163 ف(ثىزدڅیډلچیاٵٲبنابډڄډیى.ډؼي27سچٶبرډچپی)زٽشي
.2016آځز31،ٶبهبوىيڅشیجٱبن،يالیزػػبن،ډبكجیوبډبثبوٹثبوی161
ډؼيفٽثځيبیډچق٥ٵياىيڅزوجزىاىياز،85ٽشي18ډىسچٶبرډچپی)103ایهٹڈ،162
،یوبډب2015يیبٶزٵىډچپیٽشيٽثویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیډىةيازابډڄومیى.ىبڃ
یاىځییبیډیىیاثویيبیډچیاډىیشیاٵٲبنوجزىاىډؼيف(وب856ٽشي321ډىسچٶبرډچپی)1177
ډىةثځيبیډچق٥ٵياىيڅز(.–ډؼيف62ٽشي19–ډىسچٶبرډچپی81)ثاشظىبء
آنډؼيف(اثویيبیډچیاډىیشیاٵٲبنٽىآن٭بډڄډو370ٽشي124ډىسچٶبرډچپی)494یوبډب163
ىيسچٶبرډچپی67ٹبثڄسویوجى،وجزىاى.ویيبیهباٵٲبن،دڅیكيیاٵٲبن،دڅیو٪ڈ٭بډثٺی
ډؼيف(اجتيوي.47ٽشي20)
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
70
اٽظسچٶبرډچپیٽثویيبیډچیاډىیشیاٵٲبنوجزىاىډیى،ىوشیؼ٭مچیبربیسبػمیيیب
٥بڅجبن،ثپڄهبارػبوجیاسٶبٷاٵشبىاز.ب٭چی٭ىبډوبڅٴىيڅز،٭ميسبسياٵٮیایهویي
ویيبیىزثٽډچپیسچٶبرىي83یاز،ایهازٽاٽظیزډ٦چٸاوډ١٭یٽٹبثڄوڂ
یب/ياوٶؼبیبیالفاآوبنیاشٶبىاوبیاز،ځٵشر2016ىبڃاٵٲبناډىیشیډچی
164 ٱیډشٺیڈ،ډوببيانيسح،ىډىب٥ٸدػمٮیزډچپیثىاز.
كپډز ىیڂ یټثب دبڅییډچییوبډب س٦جیٸ سیتي ډ٫١ ٽ سٱیتډیٽىي ا اٵٲبوشبن
هىاىايڅیزٹاىي.ایهدبڅیی،ٽٹاازكبيیاياٳپیػچځییيٽبسچٶبرډچ
ٹبثڄىؼثایډلبٵ٪زااٵاىډچپیثىيس٦جیٸآنایسمبڇياسوبوب،یبزبيثو
قىيڅزالډیثبي،ايڅیهځبڇډڈىاشبیسلپیڈدبڅییبیىيڅزىهبیویيبیډچ
الڇازایهدبڅیی س٦جیٸآنسياثیډیثبي. ي ډچپیىػیبنػىڀب اٵاى سياثیډلبٵ٪زا
سياثیٹیي٭مچیثایٽبسچٶبرډچپیوبیااشٶبىاالفبیاوٶؼبیي/یبٱیډشٺیڈا
ٵاڈٽىيٽدوڄٽااطٱٶچزيیبث٦ یویيبیاډىیشیاٵٲبناي٬١ٽىيياډپبنآوا
٭ميیثډىډبنډچپیآیتياىډیٽىىي،دبوڂٹاىاىوي.
اسچٶبرډچپیىػیبنىځییبیډیىیثىزویيبیاډىیشیاٵٲبنیيیياىبییڄ،ډظبڃب
بي:ډیث
كمالرسدوبویاسډچیاٵٲبنثبالی٭ىبډوبڅٴىيڅزثبالییټ10ثشبین وډج،
رځٵزٽىاطآنبكډپویىياىییٽ،يڅاڅییىيوي،يالیزار
سهىیڂ،ثمڃػبنبیبنااىزىاىوييزٵىډچپیثمڃٶز٥ٶڄ
ډؼيفځىیيوي.ىيىهش
یټډى٦ٺىاٽشث،كمالرسدوبویاسډچیاٵٲبنىدبنثكمچ٥بڅجبن،31ثشبین
بڅيىهشیټ24یټنرځٵزٽثاطآن،ډپویيڅاڅیىوڂبڇيالیزٽى
.ځىیييؿبدىیڂډؼيفػبنبیبنااىزىاىويبڅاا
164 ا91ث٦ډو، اطىځییبیډیىیيډىةثاسډچیاٵٲبنوبیااشٶبى ىيسچٶبرډچپیا
ډشٺیڈي/یباوٶؼبیثى.الفبیٱی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
71
اس زریزی بی سیی و ث ػبصز ربف زت سجت زاز ضس بضی ىی تفبت
است
ډٽاىایيڅاڅیاثببيانيٳٹاىاىوي.یټبيانثثباابثزٽى،٭ىبډوبڅٴىيڅز"ډه ييىیډبٽیزډایهى. ىيا ث ډی ي آډي ٵيى ٭ٺتثبا ى بك ث یپیىیڂ
بيانىيډیاىیيڇ.ډهدیاىیيڇٽاایه٥ٳٽؿثآو٦ٳٽؿډیىيیي.ايسویتاډیه يثٽچیىیټثجڇاډبثچىيٽىڈمیىپثآو٦ٳٽؿیي،ثډیهاٵشبى.ډیهاشڈايا
بيانىیڂیاوٶؼبٽىيډهسیيڇياآنبكٵاٽىڇ.ډىڇىیڂویابكٵاٽىوي.ډیه ا ا د ٽیآن ثبثیثچىيٽىومیىاوڈؿ یټډس ث دیډىیا ٽ ىیيڇ ا ډىڇ .
165 "ٽىوي.ايٱٷىهنثى.اٽؿټ
٭یىیكم- يالیزبي ٱی، اىایيڅاڅیىى ډٽ ث بيان ډوبڅٴىيڅزثیچ ٭ىب چ
ثشبین ډچپی11ثٲالن، یټډى ایهكمچ ى ػاكز70آځز. ىیڂ د ىي ي ي ٽش بڅ
ثىاشىي.
اهمی(وبیاىځییبیډیىی1161ٽشي308ډىسچٶبرډچپی)1469،یوبډب2016ىبڃ
166 اوبنډیىي.2015ىيیوجزثبڃ44ٽاٵایازث٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزىاى
ډؼيف(وبیاىځییبیډیىیاٽاٵای1046ٽشي277ډىسچٶبرډچپی)1323یوبډب
ډىسچٶبرډچپی18یوبډب167 ،ث٥بڅجبنوجزډیىي.ثیبوڂازا2015ىيیوجزثبڃ67
)وٽشيوهمی(اطجزٽىازٽىػیبنىځییبیډیىیثيزيالیزهابنىيڅز
168 االډی/ىا٭مىاىاز.
سچٶبرډچپیثيز٭ىبډوبڅٴىيڅزىػیبنىځییبیډیىیث٦٭مڇىػیبن٭مچیبربی
سبػمیآوبنثبالیویيبیاډىیشیاٵٲبنث٦اسٶبٹیمىاىاز.ثبيػىایه،یوبډبایهوپشایبىآيی
.2016آځز11ډبكجسیچٶوییوبډبثببي٭یىی،دچومیيالیزثٲالن،165
ډؼيف(وبیاىځییبیډیىیاث٭ىب724ٽشي294ډىسچٶبرډچپی)1018،یوبډب2015ىبڃ166
ډوبڅٴىيڅزوجزىاى.
ډؼيف(وبیاىځییبیډیىیاث٥بڅجبنوجزىاى.560ٽشي232ىسچٶبرډچپی)ډ792،یوبډب2015ىبڃ167
ډؼيف(اث٭ىبوبډوډوبڅٴىيڅز)ٽ95ٽشي19ډى)114اډؼم٫سچٶبرډچپیثبٹیډبوي،یوبډب168
سچٶبرډچپیاثڅپ٥یجوجزډیىي.٭بډڄاچیيیياىىډیبن٭ىبډوبڅٴىيڅزىببئیوي(يیټډى
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
72
اىبكبسیډىكمچٹادشبیسالیيٽبيانبیو٪بډی،ډیٽىيٽ٭ىبډوبڅٴىيڅز
اػمچىػبىبیٽيبی٤ډچپیىآن٭جي.ىاىويٽىآناٵاىډچپیٵزيآډيډیٽىوي
ي یوبډبسچٶبرډچپیوبیاكمچ٭ىبډوبڅٴىيڅزثبالیډاٽاىایيڅاڅیب ډيډیٽىوي.
ویطجزٽى،ثباشٶییبرډچپیىيڅشإډىؼمچسيالیبر، بىاالفبیاوٶؼبیي/یبٱیډشٺیڈا
آځز،٭ىبډوبڅٴىيڅز18از.ثایډظبڃ،ىػیبنډاڈثځيازاياشٺالڃثسبین
سهىیڂ،ا53ٽى،ٵىډچپیاٽشىييسبةٵیبيانثبالیډٽاٮيآثبىيالیزٽىد
169 .ازاهمیٽىوي.یؾځيیډئڅیزایهيیياىاث٭يوڂٵش٥ٶڄ18ػمچ
بئیاسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیثيز٭ىبډوبڅٴىيڅزډیثبي:ډاىیڄومو
سالیدڅی24ثشبین ای٭ىبډوبڅٴىيڅزثبالیدش یټٵیبيانٽ وډج،
ٵیيثى،ثیټډى٦ٺډپویىػیبنیټډاڈ٭يیىډشالڇډلچیاٵٲبن
يالیزڅٲمبنابثزٽىٽااطآن،یټىهشىبڅٽشييدىغٵىډچپیىیڂ،ث
مڃ٥ٶڄیهىبڃهمیيوي.
يثىثیټهبواٽشث،یټٵیبيانٽای٭ىبډوبڅٴىيڅزدسبة30ثشبین
ډچپیىيڅاڅیثٲالنػيیي،يالیزثٲالنابثزٽى،ىينيدىغ٥ٶڄاٽزيیټ
ىهشىیڂاډؼيفٽى.ٹثبویبنایهيیياىمډشٮچٸثیټهبواىثىوي.ډىبث٬ځا
ىٽىمبنىاىويٽبیييٳكمچ،دشبیسالیاسډچیيدڅیډچیاٵٲبنث
كاڅیاٵايثىوي.
سجت زاز سئیت آ ث طزف ابزریزی بی سیی و زز ث تفبت ىی ضس
استطرص زریزی بى ثز
ډؼيف(وبیاىځییبیډیىی765ٽشي276ډىسچٶبرډچپی)1041،یوبډب2016ىبڃ
ىاىنآنثیپیا٥ٵیهىځییيػىوياز.اٽظسچٶبرډچپیااطٽاډپبنوجزاطجزٽى
اٵٲبني٭ىبډوبڅٴىيڅز٭ميسبآسىي٥ٵىػیبنىځییبیډچلبوثیهویيبیاډىیشی
وازثػىآډي،٥بڅجبن یوبډب ډىسچٶبرډچپیااطىځییثیهویيبیاډىیشیاٵٲبني(9).
وډج،٭ىبډوبڅٴىيڅزثبىیڂثبالیډٽيالیزبياندسبةٽىويٽىوشیؼ،5اٽشثي4ثسبین169
ٵىډچپیٽشيزسهىیڂډؼيفځىیي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
73
ي ٥بڅجبن 16ىا٭يیب ي ٽش سچٶبرډچپی) ىځییبیډیىیٱی13ډى اط ا ډؼيف(
ډىةٽثیهویيبی٥ٵياىيڅزي٭ىبډوبڅٴىيڅزمىاىازاویطجزٽىاز.
استفبز اس سالح بی غیزستمی /یب افزبری زر زریزی بی سیی
يبیاډىیشیاٵٲبنثٹییډبیي.ډبسیيثىیڈيثمیهىڅیڄ،هبویػىڀثیه٥بڅجبنيوی"هىاماثبا٥ٶبڅڈسٻٽىثهبویپیاهیبيويانډبنىيسابكػىڀٵشیڈ.ډبى
مزیپیااسبٷبوشثىیڈٽیټٵیبيانٽځٶشډیىایویيبیاډىیشیاٵٲبنثډهٽاياٹبةديبڅدىغيو٥بڅجبنچیټيثى،ثهبوابثزٽى.ىوشیؼ،ىيىهشډه
وی٥ٶڄثى،ٽشيوي.ٶزوٶىیڂثمڃىيدىيځبوڂیبڅاڇ،ىهشزبڅاڇ،170 یټىهشىیڂيهىڇ،ډؼيفيیڈ.
ٹثبویبياندسبةيایویيبیاډىیشیاٵٲبنىيڅاڅیهاػٱب،يالیزسوب،ثسبین-
ذشمجٽ٥ٶڄاٽزي٥ٶڄيیټناډؼيفٽى.25
یوبډبااشٶبىىياډيا٥ٳبیػىڀاالفبیاوٶؼبیي/یبٱیډشٺیڈىبكبردػمٮیز
ير بڃډچپیث ى 2016وڂاناز. ث وبوؼټډىؼ اٽزي بيان، ا اشٶبى ډى2620،
ىيسمبڇسچٶبرډچپیوبیا61ایهٹڈٽډؼيف(ځىیي1991ٽشي629)171سچٶبرډچپی
ىيٽڄسچٶبرډچپیاسپیڄډیىي.23ىځییبیډیىیي
بیاوٶؼبیي/یبٱیډشٺیڈاثویيبی٥ٵياىيڅز،ىيسچٶبرډچپیوبیاالف55یوبډب
ىي٥ٵٽىآن٭بډڄاچیډوٵیبیىياث11ىياث٭ىبډوبڅٴىيڅزي34
172 يوشاوز،وجزډیىي.
ډؼيف(وبیاالفبیاوٶؼبیي/یبٱی1991ٽشي629ډىسچٶبرډچپی)2620اډؼم٫
ا٥ٶبڃ،زيزىيایهسچٶبراوبني2016ډشٺیڈىػیبنىځییبیډیىیىبڃ
.2016ذشمج27،سبڅٺبن،يالیزسوب،ډبكجیوبډبثبٵىډش170٢
ایهاٹبڇبډڄاٽظیزآډبٽچیسچٶبرډچپیوبیاىځییبیډیىیډیى.171
ٽمش–ډىسچٶبرډچپی)ؿبٽشيٶزډؼيف11كمالرسدوبویایویيبیو٪بډیدبٽشبنجت172
ایټىي(ځىیي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
74
ثای173 طیډوةایهځوالفبيیويځیډىډبنډچپیډیثبي.إسپیڄډیىىيٽثیبوڂس
ثسبین وډج،یټٵیبيانٽایویيبیاډىیشیاٵٲبوشبندسبةيثى،ىډیبن3ډظبڃ،
ځيیاډىډبنډچپیٽىیټډاڈ٭يیىيڅاڅیهاػجديالیزٵبیبةػم٬
،اػمچى٥ٶڄاسهىیڂ٥13ٶڄاٽزي10يثىوي،ٵيىآډي،ىياىٵىډچپی،ثمڃ
ډؼيفٽى.
٭اليثډٿيډؼيكیزاٵاىډچپی،اشٶبىاالفبیاوٶؼبیي/یبٱیډشٺیڈجتسویت
یبرإىاطجزٽىازٽىآن،س.یوبډبؿىيیهډازىاائیبيیثىببیډچپیویي
اطا اوي.سٮچیمیيلیهبارػبوجیىڂیىیا ایهسبٽشیټثىاش شٶبى٥ٳبیػىڀا
174 سبین ث ډظبڃ، 26ثای ث ډوبڅٴىيڅز ٭ىب ػبوت ا ٽ اٽشی اىای٥ٳاٽشث، ډٽ
ٽثاطآنیټدػبنهىايڅاڅیچیټيثى،ثٶبهبويالیشیډیيانابثزٽى،
ىهبو،ىیابيدىؼ،ابثزایهاٽزډؼيفځىیيوي.يٶزٵىډچپیىیڂاىزىاى
يیانٽى.ٶبهبواویٹمببیثو٭بػڄ
ډبویپىبكبردػمٮیزډچپی الفبیٱیډشٺیڈياوٶؼبیٽٮب٫سویتيی٬ىاوي،
ٹا دیثیىی آیتٹبثڄ ډٮه٦ ى ا ډچپی اٵاى وي، ډی بیاشٶبى الف ىىي. ډی
بكبر اوٶؼبیډیثبيٽجتهبارىڂٶزث ډاى ٮب٫سویتيی٬ډمچا اوٶؼبیثب
.٭اليثآن،اشٶبىډیڂىىثیهاٵاىډچپیياياٳو٪بډیثيينسٶپیټډىو٪اياٳا٥اٳ
سویتٮب٫ثباوٶؼبیبیالفویایىبٽٽىىيځبنالفبیٱیډشٺیڈاٹجیڄبيانيسح
ٽىىيډیچیټىيبیډبٵزثابالفایهثچپوياشاسپبءىیيډشٺیڈه٤ثثبىيډیيی٬
.ىاىيػىو٪ډىيٳاآنٵشهه٦بءه٦ٽ
ىوشیؼاشٶبىاالفبیٱیډشٺیڈي/یباوٶؼبیىبكبردػمٮیزډچپیبیيوٺ٠اكپبڇ
ثبالیاياٳډوو٪بډیٷمیىډىډمى٭یزكمالسیثبيٽویثیهاڅمچچٹاویه شانآوا
اػمچاشٶبىاالفثځویٽوشانثیهاياٳو٪بډیياٵاىډچپیسٶپیټٹبیڄييى.ىاى
ډىسچٶبر1267ډؼيف(ي389ٽشي123ډىسچٶبروبنډچپی)512الفبیٱیډشٺیڈيیباوٶؼبیجت173
ډؼيف(ځىیياز.974ٽشي293ا٥ٶبڃ)
طیارډىٶیډىب٭برإثایډٮچډبرثیش،ډاػٮىثٵڄایهځاسلز٭ىانا٥ٶبڃيډىب٭برډچلبويس174
بويیهيډبرلی.ډچل
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
75
٭اليثآن،٥ٳبیػىڀډپچٶیز175 ثاٵاىډچپیث٦وبډشىبتآیتياىٽى.وشیؼوشؼی
نډچپی،يهبارثىاويٽسمبڇسياثیاكشیب٥یډمپهايیىزځیويسبسچٶبرػبوجیثډىډب
ىاائیبیډچپیاىػیبن٭مچیبربیو٪بډیثكياٹڄٽبىىيياػمٮیزډچپیيىاائی
كمالسیٽ176 طیارډىٶیكمالرډلبٵ٪زٽىىي.إبكبرسلزٽىشيڃهىىثاثسبیډچپیى
،اشٶبىډىالفډبیزىبثثيیب٭ميیپڄثؿ ىآنوشانثیهاٵاىډچپیياياٳو٪بډی
177 .ىډلةػىڂیػایڈساويډیي،ٹبیڄسٶپیټ
ثػشبهشازٽثیهاٵایىځیی یوبډبیبىآيیډیٽىيٽایهوبىثببایهډ٫١ا
بیډیىیىبكبردػمٮیزډچپیٽىآن،االفبیٱیډشٺیڈي/یباوٶؼبییبىاشٶبى
ثديسٽڄاڅلبٹی175 ډاػٮى ډاى1ىاسجب٣ثكمالرثيينسٶپیټ، )ثډىب٭برډچلبوىاهچیٹبثڄ51،
٭ٵیثىيشبوثیهكٺٷډاػٮىثډ٦بڅٮ.٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشيازكٺٷس٦جیٸویزاډبث٭ىان
ٹب٭ي اڅمچچیآییآی، 11 سبىیؾ، ىيپ بواڃ٭چی ٹ٢ی ىهازIT-94-1(؛ ډى ىیاناشیىبٳى ،
ٹ٢بئی، ك ډى ثایاشیىبٳ٥چجیډٹزى 2ډياٵٮ 1995اٽشث ٵٺ كمالروبډشىبت،127، اسجب٣ث ى .
ديسٽڄاڅلبٹی ث ډاى1ډاػٮى ،85(3 ىاهچیٹبث()ة( ډىب٭برډچلبو ٭ىان)ث ث كٺٷڄس٦جیٸویزاډب
(.14٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآی،ٹب٭يكٺٷډاػٮىثډ٦بڅٮ.٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشياز
ىاسجب٣ثسياثی4،13،ډبىبی2٭مډی؛ديسپڃاڅلبٹی3ایهډ٫١ث١٦مىیىډبى176 یبىياز.
ډاػٮىثديسپڄاڅلبٹی ث٭ىان57،ډبى1اكشیب٥ی، كٺٷ)ثډىب٭برډچلبوىاهچیٹبثڄس٦جیٸویزاډب
15٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآی،ٹا٭يكٺٷثډ٦بڅٮډاػٮى.٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشياز
.مـىبنډاػٮ24–22٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآی،ٹا٭يكٺٷ(.مـىبنډاػٮىثډ٦بڅٮ22-
ثديسپڃاڅلبٹی3ىثډبى٭مډی ډاػٮىثډ٦بڅٮ)ث٦ٽچیىډىاڄسٶپیټ(يوی13،ډبى2؛
ىډىډمى٭یزاشٶبىاذاوبوی.97٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیآییآی،ٹب٭يكٺٷ٭مډی177 ډبى ٽ ىهډزب1)3ػایڈػىڂیبډڄاسپبةا٭مبڅیډیى اوبیٽ اسپبةآن٭چی )
ا٭مبڅیٽاسپبةآنى.مبڃبډڄسٮ٭چیػبنياوبډیىایها٭.اډى٬ٹاىاىاز،ٽزومیٽىىي
يكمالر٭ميیثبالیاوبډچپیيىاائیبیډچپیویػایڈػىڂیډلةډی،2)4،ډبى2ديسٽڄاڅلبٹی
ثىيشبوثیه٭ٵیكٺٷ(؛ډ٦بڅٮ1()()2)8()ع(،2)8ى.ډاػٮىثابىبډډلپمثیهاڅمچچیػایی،ډاى
ٹب٭ي ډشىبتى156اڅمچچیآییآی، ابىبډډلپمػاییثیهاڅمچچیكمالرثيينسٶپیټيوب ؿىي، .
ثباكزػڇومیمبى،يڅیایىڂوكمالرډیساويىثٮ٢یكبالركمچډشٺیڈ ډىب٭برډچلبوىاهچیا
ثایدىياشثبالیاٵاىډچپی ډاػٮىثٹ٢یمبى. بواڃ٭چیشبویچٳځچیؾ،IT-98-29-Aډظبڃ،
٭ٵیثىيشبوثیهكٺٷ.مـىبنډاػٮىثډ٦بڅٮ132،133،ٵٺبی2006وډج30ٵیچاشیىبٳډم
.156اڅمچچیآییآی،ٹب٭ي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
76
ػىڀیټاث٦ ا اوٶؼبیثبٹیډبوي ډاى ا وبی اٵایسچٶبرډچپی ي ډشٺبثڄيػىډیى
178ىاى.
وبوؼټيبی اٽز، اچیټبيان، سمبڇ٥ٳبیػىڀډیهايٽ ا ىیڂ یپجب یوبډب
الفبیٱیډشٺیڈيیباوٶؼبیىبكبردػمٮیزډچپیىزثىاويي٥اڅٮمڄبيډٺار
ٶؼبیٽٮب٫سویتيی٬ػىڂیهىىډىاشٶبىاالفبیٱیډشٺیڈيالفبیاو
اثبوڂیٽىىي.،ىاوي
ٽس٦جیٸدبڅییډچیػچځییيٽبسچٶبرډچپیومبیيسٱیتډیػيایوبډبكپډزاٵٲبوشبنا
اىايڅیزٽبیهىٹاىي.
ٽاشٶبىومبیىيځیډچڄډشليیټثبىیڂا٭ىبډوبڅٴىيڅزيویيبیاډىیشیاٵٲبنډیهاي
االفبیٱیډشٺیڈيیباوٶؼبیٽجتسچٶبرډچپیډیىاث٦ی٬،مػبوجيثی٦ٵبو
سلٺیٸيثیٽىىيياٹياډبردیڂیاویډىبتاا٥یٸس٦جیٸسؼبةيىبیٵاځٵشي
٥یٸسبىیتيیباٹياډبرػایی،ىىسیيسييیهدبڅییب،٥اڅٮمڄبيډٺارػىڀيیبا
رڅيڇ،يیىزځیوي.
2016یثبٹیډبوياػىڀ.مـىبنډاػٮىثځاي٤بڃډاىاوٶؼبثبالډث٣ثډاػٮىثٵڄ178
یوبډبىډىډلبٵ٪ز2015؛ځابالو27،42یوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبو،ٶلبر
.25اٵاىډچپیىډىب٭برډچلبو،ٶل
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
77
ػبصز ربف زت الیت ذزاسب زت اسالی/زاػص. 3
ډؼيف(ډىةث٭ىبډوبڅٴ4863ٽشي2131ډىسچٶبرډچپی)6994،یوبډب2016ىبڃ
سچٶبر179 ثبي.ډی2015وبويىيىيىياٵایوجزثبڃایهآډبٽازىيڅزاطجزٽى
180 اسپیڄډیىي.2016ىيسچٶبرډچپیىبڃ61ډچپیثىز٭ىبډوبڅٴىيڅز
ډؼيف(1106ٽشي358)1464 ٽ٥بڅجبنډئڅیزآواث٦٭چىیدیٵشىيیسچٶبرډچپیيیياىب
ازي ي ٥بڅجبنوجزىاى ث بئیٽ سچٶبرډچپیيیياى 181ډئڅیزآن٥٭چىیؿییوڂٶشىيٹجبڃ٥بڅجبنى
3489(1260 ي 2229ٽش ډؼيف(
ىيڅز هابن يالیز ٽ بئی يیياى ډچپی سچٶبر االډی/ىا٭ډئڅیزآواث٦٭چىیدیٵز
ډؼيف(581ٽشي166)747
يالیزسچٶبر ث ياثش اوب ث ٽ بی يیياى ا ډچپیهابنىيڅزاالډی/ىا٭وجزىاىياډبىا٭ىډى
ٹجڃډئڅیزآنث٦٭چىیؿییوڂٶشاز
ډؼيف(109ٽشي43)152
182سچٶبرډچپیډىةث٭ىبىیڂډوبڅٴىيڅز ډؼيف(25ٽشي18)43
ث٭ىبوبىبهشیډوبڅٴىيڅزٽىسچٶبرډچپیډىةيیباډپبنوجزآنٽیث٦٭چىیډئڅیزيیياىاوذیٵش
ازىاىنډئڅیزيیياىثیټځيهبيػىوياش
ډؼيف(813ٽشي286)1099
ى.ىبڃ4547ٽشي2324ډىسچٶبرډچپی)6871،یوبډب2015ىبڃ179 ٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزىاىث ډؼيف(اث
٥بڅجبني2549،یوبډب2015 ىيوڂٵز،ث اث٦٭چىیث ډىسچٶبرډچپیا2738ډىسچٶبرډچپیاٽٽیډئڅیزآو
٭ىبوبډوډوبڅٴىيڅز ز،ثبیيىٹبڅت2016وجزىاى.اٵایسچٶبرډچپیٽىبڃث ٥بڅجبنوجزىاىيا ث
ز،ډيو٪ځٵشى. ٭ىبوبډوډوبڅٴىيڅزوجزىاىيا ٽبىٹڈسچٶبرډچپیٽث
ډیىاى.ىيٽڄسچٶبرډچپیاسپیڄ62،سچٶبرډچپیثىز٭ىبډوبڅٴىيڅز2015ىبڃ180
٥بڅجبني2549،یوبډب2015ىبڃ181 ىيوڂٵز،ث اث٦٭چىیث ډى2738ډىسچٶبرډچپیاٽٽیډئڅیزآو
٭ىبوبډوډوبڅٴىيڅزوجزىاى.اٵایسچٶبرډچپیٽىبڃ ز،2016سچٶبرډچپیاث جزىاىيا ٥بڅجبنو ث
ز،ډيو٪ځٵشى.ثبیيىٹبڅتٽبى ٭ىبوبډوډوبڅٴىيڅزوجزىاىيا ٹڈسچٶبرډچپیٽث
ډىسچٶبرډچپیاثپڄیڄثځيبیډشوبڈوجزىاىاز)یؾځيیډئڅیزیؾ45یوبډبثٺی182
سچٶبرډچپی)یټٽشيډؼيف(؛ډىاث٦٭چىیثييوڂٵشاز(:جپكٺبوی،ؿبډى45یټاایه
ډىسچٶبرډچپی)ز12كةاالډی،ٶزډؼيفډچپی؛څپ٥یج،ؿبٽشډچپی؛سلیټ٥بڅجبندبٽشبن،
ثىځییبیډیىی٥بڅجبنيىا٭ډؼيف(ډشٽب11ډىسچٶبرډچپی)دىغٽشي16ٽشيؿبډؼيف(؛ي
ز.وجزىاىيا
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
78
سبٽشیټبياوا٫يیياىبئیٽثیشیهآیتاثډىډبنډچپیياىٽىاز
،٭ىبډوبڅٴىيڅز،ثباشٶبىاډاىاوٶؼبیسٮجیيٽ2015ثبىياڇياڃډويىبڃ
31 سپیڄډیيي، ٭ىبډوبڅٴىيڅزا ث ثیشیه٭بډڄىيٽڄسچٶبرډچپیوجزىاىي
سچٶبرډچپیكمالراوشلبیيدیـیيىيډیهٹڈثچىي 183.ىبهشياز2016سچٶبرډچپیىبڃ
ىيسچٶبرډچپیٽثىز28يٽث٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزىاىيازاجتځىیي
اسپیڄىاىاز.یوبډبثبالسیهٹڈسچٶبرډچپیوبیا،٭ىبډوبڅٴىيڅزرځٵشاز
،ٽىآٱبډى٪ڈث٦اچپیډسچٶبرطجزوبىایهٽډبوی2009اوشلبیيدیـیياابڃكمالر
بڃاز.ٽىطجزاٽىنسب ى اٵایٶزىيیىٹڈسچٶبرډچپی2016اٹبڇطجزي ،
اوبنډیىي.2015وبیاایهسبٽشیټبىډٺبیثببڃ
وجزىځییبیډیىیٽډىؼثسچٶبرډچپیځىیييډئڅیزآنسىبث٭ىبډوبڅٴىيڅز
ډیهٹڈثچىيسچٶبرډچپیډىةث٭ىبډوبڅٴىيڅزىبڃ جت2016ىاىياز، ا
ىيسچٶبر16ىيسچٶبراسپیڄىاىاز.يیياىبیٹشڄبیيٵمىيي٭ميی21يځىیي
اهش٦ ثٮيا ډچپیٽ اٵاى كبڅیپ ى پڄډیىي، ډوبڅٴىيڅزا ىډچپیثيز٭ىب بٳ،
ػیبنيیياىبیسيیييا٭بة،س٤ډاىاوٶؼبیثبٹیډبويا٭ىبډوبڅٴىيڅزيیبىوشیؼ
ایبهشببیډای٭يڅیيٹ٢بئیٽشيیبهمیياوي،ثٺیډؼباربیي٬١ي
184 .يىيسچٶبرډچپیوجزىاىيث٭ىبډوبڅٴىيڅزاسپیڄډیى
سچٶبرډچپیثيز٭ىبډوبڅٴىيڅزاوبكییډؼباربیي٬١يس٤بهشببیډای
ىيياوبكییيیياىبیسيیيي16ٽشببیيٵمىيي٭ميی،ىي31٭يڅیيٹ٢بئی
ډ ٹڈيیياىبیاهش٦بٳاٵاى اځؿ دىغىيٽبیبٵشاز. ایزث چپیا٭بةيآاي
ىاٵٲبوشبن،اٽظسچٶبرډچپیثیچډاىاوٶؼبیسٮجیيو٫ٽىشيڃااىي،و٫ٵبی،يو٫ډٺىب٥یی183
رډیځیى.ثایډٮچډبرثیش،ډاػٮىثٵڄایهځاىډىډاىاوٶؼبیسٮجیي.
ویت٭ميییټثبةډچپیزډچپیاویطجزٽىاز.یوبډبډؼيكیزیټٵىډچپیىػیبنيیياىس184
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
79
اوٶاىیٽای٭ىبډوبڅٴاٵاىډچپیآډباډبازىيٽبیبٵش33ډىب٭برډسج٤ث
185 .ازاهش٦بٳيوي،ىىياٵاییبٵش2016ىبڃىيڅز
ث٦٭چىیدیٵشىيٹڈسچٶبرډچپیوبیايیياىبئیٽ٥بڅجبن سچٶبرډى1464ډئڅیزآوا
ازٽب2015بڃثوجزىيىيٽ(ډؼيف1106يٽش358) ٽمبٵی186 .یبٵش ٥بڅجبن
ػمچٽبٽىبنبوب،يیياى(،ډه82یبرډچپی)إڅیزكمالرثبالیاٵاىډچپیيساڅبثٸډئ
ٽبډىيانډچپیىيڅز،ٽبٽىبنثو٭يڅیيٹ٢بئی،ثځبنٹډیيډبیهدبٽبناىاارثىيشبوا
187 ثييځٵشىي.
ډشٮچٸثيالیزهابنىيڅز ثو٪ډیيٽ٩ٵیز٭ىبډوبڅٴىيڅزٽهىا ٭اليثآن،
ىٽبثڄاػاٽىوي،ٽاالډی/ىا٭ډیىاوىي،ىاوؼبڇكمالر،ثٮياؿبكمچاوشلبیيدیـیي
188 يٳٹاىاى،اٵاییبٵشثبي.ٽكمچیآنث٦ډواٹچیزډجیډچمبوبنیٮا
49ٽشي86ډىسچٶبرډچپی)135يیياىاهش٦بٳاٵاىډچپیاطجزٽىٽډىؼث360،یوبډب2016ىبڃ185
ٽډىؼډىثى417،ٹڈيیياىبیاهش٦بٳ2015ٵىډچپیځىیي،ىكبڅیپىبڃ1900ډؼيف(ياهش٦بٳ
.ثىٵىډچپیځىیي1713ډؼيف(ياهش٦بٳ27ٽشي145ډىسچٶبرډچپی)172ث
ډؼيف(وبیايیياىبيیبكمالسیٽ٥بڅجبن1106ٽشي358ډىسچٶبرډچپی)1464،یوبډب2016ىبڃ186
،ٹڈسچٶبرډچپیٽ٥بڅجبنډئڅیزآوا2015بڃث٭ىانډٺبی،ىاز.ډئڅیزآواثييځٵشىي،طجزٽى
ډؼيف(ثى.1053ٽشي437ډى)1490ثييځٵشىي،
ثایډٮچډبرثیش،ډاػٮىثٵڄایهځاىډىا٭الډیبی٭چىی٥بڅجبنىدیٵشهډئڅیزكمالر.187
ثایډٮچډبرثیش،ډاػٮىثٵڄبیایهځاىډىكمالرٵٹځایبو٭ميیثبالیاٹچیزډجی188
یٮ؛يٳٹاىاىن٭ميیډىډبنډچپیياډبٽهډچپیيځيىا٭/بهيالیزهابن.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
80
ضس تؼجی افزبری از
ٽبآډی" ثوب٥ ىیڂ یټډلڄ ثب ما ي ٭بىیثى يان)شب(یټي مزٶبهبو ثثایداٽبویثىٽڈيډلی٤ثبااػزثمزډپبستبنيانثىويثىیڈ.بځىان
ډؼيفيهنآڅىوٺډیههیچیبآډيثىوي.وبځبن،یټاوٶؼبمىاى.ياوٵيهیيييوي ډهيڈىٶیډیثبځیٵیبىا٥ٶبڃ. ایهاوٶؼباڇىوي. ثىیڈ. ډاىډؼيفثډیهاٵشبى
یڈػاكزىاىببويځیډهيثيهبډزځاز.كبالد،سٮجیيثى.اآنيثثٮياوٶؼبیثاكشیىاوڂبثایىهاوينثيڇ.ځبیايٹبر،ډظڄځشيىىډیٽىي.ىیڂومیساوڈ
189"يایځیا٥ٶبڃامبنييكشىبٻثځڈډیآیي.
ٽىشيڃااىيىثبايڅاڅینو٫سٮجیيډاىاوٶؼبیځٶشبیٹثبوییټاوٶؼب-
ٵىډچپی)ثمڃىيد(ځىیي.16اٽشثٽثب٭ضػاكز26يالیزدپشیپبثسبین
.2016اٽشث26ډبكجسچٶىییوبډبثبیټٹثبوی،ځىی،يالیزدپشیب،189
1533
2041 2255 2338
2471 2677
2324 2131
2591
3387 3562
4331
4784 4967
4547
4863
4124
5428
5817
6669
7255
7644
6871 6994
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیس٤ویيبیډوبڅٴىيڅز
2016-2009اػىیسبىمج
ٽشيځبن ډؼيكیه ډؼم٫
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
81
ى٦قڈىډاىاوٶؼبیسٮجیي،2016ىبڃثٱڈٽباويٻىډیانسچٶبرډچپی
2156یوبډب190.ثرٱیٹبثڄٹجڃډیثبيثب٭ضډٿيػاكزاٵاىډچپیىاٵٲبوشبنییثبال
طجزاوٶؼبیډؼيف(وبیااوٶؼبډاى1456ٽشي700ډىسچٶبرډچپی) ٽىسٮجیيا
وبنډیىيٽ٭ميسإثىڅیڄٽبډیان2015ىيٽباىډٺبیثببڃ9.ایهٹڈاز
ډاىاوٶؼبی،آنثبيػى191.سٮجیياو٫ډٲىب٥ییډیثبيسچٶبرډچپیوبیاډاىاوٶؼبی
٭بډڄاچیي2016ىڈىيډیه٭بډڄ٭ميٽڄسچٶبرډچپیىبڃىيسچٶبر19سٮجیيثب
192ډیثبي.٭ىبډوبڅٴىيڅزس٤سچٶبرډچپی
سٮجییډاىاوٶؼب،سچٶبرډچپیٽڄىي51،ډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ٵبی2016ىبڃ
ىيسچٶبرډچپی5ىييډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ډٲىب٥یی37ٽىشيڃااىيو٫ي
سچٶبرډچپیيثبٹیډبويىي7.اوا٫وبىبهشډاىاوٶؼبیسٮجیيثب٭ضازاثب٭ضي
194.ىياٵاییبٵشاز4ٮجیياو٫ٵبیسچٶبرډچپیوبیاډاىاوٶؼبیس193.زا
719-ډىسچٶبر2375ىيٽبىډیانسچٶبرډچپیوبیاډاىاوٶؼبیسٮجیي)20یوبډب2015ىبڃ190
.ومىازطجزډؼيف(2030ٽشي925-ډىسچٶبر2955)2014ىډٺبیثببڃياډؼيف(1656ٽشي
ډؼيف(ځىیياز.1656ٽشي719ډىسچٶبرډچپی)2375،ډاىاوٶؼبیسٮجیثب٭ض2015ىبڃ191
ایهٵڄسبٽشیټبیډاىاوٶؼبیسٮجیياٽاياٳ٭مډیاوبوډیيىىډٺبیثبډاىاوٶؼبیسٮجی192
ډؼيف(وبی1682ٽشي747ډىسچٶبرډچپی)2429يثایٽشبيٵمىي،ثیډیومبیي.ىډؼم٫یوبډب
ثایاياٳ٭مډیيسبٽشیټبیٽثوب٥ٽشبٽییاٽڄسبٽشیټبیډاىاوٶؼبیسٮجیي؛یٮىیسبٽشیټب
ډیي هبثپب اٵاى مـىیهويٵمىي یوبډب از. طجزومى ا ډاى273ي، اشٶبى سچٶبرډچپیوبیا ډى
ثبي،ډیىيااٽىشيڃيډٲىب٥ییو٫ا٭ميسبٽا2016يٵمىيىبڃاوٶؼبیسٮجیيىډبنٽشب
ډى920یٮىیډبویاوبنډیىيٽیوبډب2015طجزومىٽایههىیټىيٽباىډٺبیثببڃ
762ٽشي158سچٶبرډچپی) ىډؼم٫یوبډب ثى. طجزومى ا ىيٽبىډیانسچٶبرډچپی10ډؼيف(
اطجزومىاز.یوبډبمـىیهساوزډاىاوٶؼبی2016ڃوبیاٽڄسبٽشیټبیډاىاوٶؼبیسٮجیيىب
ا-ثينيىيبی٤وٺچیىيػببیاوٶؼبیډاىثوسٮجیيثایاشٶبىىكمالراوشلبیيدیـیي
ثایډٮچډبرثیشيىبهزسبٽشیټبیاشٶبىاډاىاوٶؼبیسٮجیيىثين يىيبی٤وٺچیثطجزومبیي:
ٵڄكمالراوشلبیيدیـیيډاػٮومبییي.
ډاػٮومبییي.ایهځاثایډٮىیاوا٫ډوشچٴډاىاوٶؼبیسٮجیيٽیوبډبطجزومىثياوبډ193
یوبډب2016ىبڃ194 وبیاډاىا627ٽشي437ډىسچٶبرډچپی)1100، او٫ډؼيف( وٶؼبیسٮجیي
.ىازاطجزوم2015ډؼيف(ىبڃ593ٽشي465ډىسچٶبرډچپی)1058ٵبیاىډٺبیثب
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
82
٥49بڅجبنډئڅیز اوٶؼب ډى ا اشٶبى ثب٭ضثب اويٽ ځٵش ٭ي ث ا اوٶؼبیسٮجیي ډاى
195.ډؼيف(ځىیياز92ٽشي48ٵىډچپی)140سچٶبر
یډىؼمچىابیډىاشٶبىاٽظاشٶبىډيايڇاډاىاوٶؼبیسٮجیيىډىب٥ٸډىكڈډچپ
سبین ث ډظبڃ، ثځو یټډس9ډسبیډچپییپیاوڂاویبی٭میٸثمبډیآیي. وډج،
او٫ٵبی ډچپیىيڅاڅیبيڅیٽريالیزٽىيبايییټډاىاوٶؼبیسٮجیي
.196نٽشيوي4دي2ٵىډچپیثمڃ7٭جومىٽىوشیؼ
ا٭ىبډوبڅٴىيڅزډیهايسب ډاىاوٶؼبیسٮجیيىډىب٥ٺیٽاٵاىااشٶبىایوبډب
ثىيشبوثیهاڅمچچیاسمبڇ٥ٳبیىځیىػىڀكٺٷهىىایومبیىي.ډچپیك٢ىاوي،
سىبتاځواٹياډبراكشیب٥یډمپهٽبثڂیويسبډیاناڃسٶپیټيثب٭بیزډیهايسب
ډمپه كي ٽمشیه ى و٪بډی ٱی اډاڃ ث هبر ډیان ي ډچپی اٵاى ػاكز ٽبډٿي
يث (http://alemara1.org)ثثبندش,(/http://alemarah-english.com)اى٭ب٥بڅجبنثثبناوڂچیی195
يىسیشش (http://alemarah-dari.com)ثبنىیىایه ,(https://twitter.com/zmujahid5)بیزب
ػىیثآنبډاػٮياز.9وځىیييآهیهثبثسبین
ثٵڄٽشبيٵمىياٵاىياياٳډچپیډاػٮى.196
796 940 949
868 964 925
719 700
1081
1806
1511 1663
1929 2030
1656
1456
1877
2746
2460 2531
2893 2955
2375
2156
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیس٤ډاىاوٶؼبیسٮجیي
2016-2009اػىیسبىمج
ٽشيځبن ډؼيكیه ډؼم٫
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
83
197.یبثي اوٶؼبیسٮجیي ډاى سإٽیيډیومبیيٽكمالرثب ىیڂ یټثب يٳځییثاییوبډب
198.ڈػىڂیډلةىػایډیساوي،٭ميیاٵاىډچپی
ډشلي ٽیيسإډإډیزډچڄ ډیيى اٹڄٽ ډاىاكي ډبیه، ا اشٶبى ډى٬ سٮيارډلييىیزي
ثٽىاوینالفبیډوډشٮبٳ2پڃىیڂاثاډويثابدساوٶؼبیسچایي
ډیبنسٮيار199دیيیى.1980 ایهدسى ، ثيينسجٮی٠ډاىىیڂ ثيينسٶپیټي پڃاشٶبى
اٵاىيیباياٳډچپیا٭چیاوٶؼبیسٮجیييوبوځٵشهایهځوالفبیسبػمییبىٵب٭ی
،ډبى1.ثایيٳځییبیثيينسجٮی٠،ثدسپڃاڅلبٹی4،13،ډبى2سپڄاڅلبٹیيډشٻ،د١3مهډبى197
ث٭ىان51 ډ٦بڅٮيٹب٭ث.ثیهاڅمچچی٭ٵیدیٵشيازكٺٷ)ىىځییبیىاهچیٹبثڄاشٶبىوجىاډب
شیىبٳىثباىاىځبسمیڈسبىیؾ؛ىيپ.يی.بواڃ؛(مچیتػبویاڅمچچیٽمیشثیهكٺٷ٭ٵی11مب
ثىي1995اٽشث2كٽزىٵب٭یثایالكیزبیٹ٢بییىثبكپڈډشٻ، ثایكمالر127، ډاػٮى.
٭ٵیثیهكٺٷة()ىػىڀبیىاهچیٽبثىوياىاډبث٭ىانیټ(،)3)85،ډبى1وبډشىبت،ثدسپڃاڅلبٹی
ػز ٭ٵیثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتمډاػٮى(كٺٷ٦بڅٮډ14ٹب٭يث.اڅمچچیدیٵشياز
دسپڃاڅلبٹی ث 1اكشیب٣، ډبى ٭ىانیټ57، ث اډب وياى ٭ٵیثیهاڅمچچیكٺٷ)ىػىڀبیىاهچیٽبثى
(ىډاػٮمچیتاڅمچچیثیهٽمیشاڅمچچیثیه٭ٵیكٺٷډ٦بڅٮ22-15ٹب٭يث.دیٵشياز
ىهوزٽ(دسپڃډشٻ؛٭چیاٵاىیډیى1)3ػایڈػىڂیىثځیوياٹياډبرډى٬يثابډبى198
(؛ي2)4؛ډبى2چیويځیياوب؛ا٭مبڃډى٬يثابدسپڃاڅلبٹیبڈوياوي؛ثمڃ٭مڄهوز٭
( بی ډبى ػایڈ، اڅمچچی ثیه ىاىځب ٹاویه ث ځىى. ډی اوبډچپی اياٳي ٭چی ث ٭ميی ,(c)(2)8كمچ
8(2)(e)(i)اػٮى.ډ156٭ٵیثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتٹب٭يكٺٷ(؛مـىیهثډ٦بڅٮ
اٵٲبوشبن199 سبین"ىياڅلبٷ"ياراډهبػ ث ياٹ٬ډیظبٷالفبی2017ػىی15ا ى ومىٽ اډ٢بء
ٽبدی(اسیتومىاز.5ي3،4سٮيیڄي(،1996)٥یٽىبڃ2ي1سپڄبیاڅلبٹیييد1980ډشٮبٳ
طجزازایهىي ياىىٵشیوبډب ثىٵشډىی٭مډیى. اثسٮٺیتػالی26راډهبػایهىيا
یوبډبيیبزثیهایمیڄیټ٥یٸاا٥ال٭برایه.ٮمڄسیتډیظبٷبيدسپڃبیآنسچیڈومىازاڅ٥
ٽىاوینبيدسپڃبیآنیهاىیبٵزياز.ثىبث2017مبىڂیډبیهدبٽی/ياراډهبػىػىی
ىډىثٮ٢یا1980(ثٽىاوین1996سٮيیڄي)2ىاٵٲبوشبنوبٵيوي.دسپڃ2017ػىی26ثسبین
ا"ىیڂاثاب"(دسپڃ5)2ٽبثىىاى.ډبى"ډبیهب،ډبیهسچیيىیڂاثاډبث"الفبیډشٮبٳثاشٶبى
ٽمثٮيایټډيرډبنثپڄىشی،ر٭ىانډاىاوٶؼبیسٮجیيثایٽشب،ډؼيفیبياىومىنهبث
"اث٭ىان"ډبیهسچای"(4)2ٽىشيڃااىييیبڈثپڄاسډبسیټٵٮبڃډیوي،سٮیٴومىاز.ډبى
ډیىيثپڄوبځبویډبویٵٮبڃډیىٽاشٶبىيي،٥اكیهبهشاثایبډاىیٽثوب٥ٽشبیبډؼيف
.ایه"یټوآناثيينآیتسچٺیومىيثآنوىیټډیىيیبځیبیټ٭مڄثيينه٦ااوؼبڇډیى
اثابډڄډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ٵبیویډیځىى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
84
ڄاشٶبىاډاىاوٶؼبیسٮجیياٽډىؼثسچٶبرسپيایهداٵينثآن،200.ډى٬ٹاىاىاز
ابیډشجبىڃىیڂاسی،ایكٶب٩زاٵاىډچپی٬ومىيثډیى،ډىثیاكييوبهاش
پڃا٥ٳبیىځیىػىڀډیهايٹجڄاػببیډاىاوٶؼبیسٮجیایهدس201.ډیومبیي
،ډڂدوومبیىياكشمبڃسچٶبرډچپیاىدیىاى،يابیالڇاىډیبنډىڇډچپیيٽ
202.ييایهځويابډمپهوجبيپای٥٤یثبيٽډیىایى
(.8(،)7)3(ثٽىاوینالفبیډشٮبٳډو،ډبىبی1996ي)سٮيیڄ2سپڄاڅلبٹیيد200
)ډى7٬(.ثډبى10(،)3)3(ثٽىاوینالفبیډشٮبٳډو،ډبىبی1996سٮيیڄي)2سپڄاڅلبٹیيد201
ىاٵٲبوشبن4،13بٹی،ډبىاشٶبى(ویډاػٮى.یوبډبیبىآيډیىٽایهډلييىیزبٹجألا٥یٸدسپڃاڅل
ا٭مبڃياز.
سپڄمـىیهي(.ایهد11)3(ثٽىاوینالفبیډشٮبٳډو،ډبىبی1996سٮيیڄي)2سپڄاڅلبٹیيد202
ډى٬ډیومبیي،ډڂایهٽىوىیپییټيٳو٪بډیثبييیب اشٶبىاایهځواثابىډىب٥ٸډىكڈډىڇا
ډىؼمچيييايا٭الډیځٵشي ثدثبياٹياډبرثایػچځییااطارډوةآنثاٵاىډچپی، سپڄي.
ډاػٮى.33(يمـىیهثدبيٹی3)7ٽىاوینالفبیډشٮبٳډو،ډبىبی(ث1996سٮيیڄي)2اڅلبٹی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
85
37جز: س ح رساب ثب از افزبری تؼجی ضس ثبػج تفبت 25ضز رال آثبز،
فزز ىی ززیس
سبین 25ث اوٶؼبیػببیي اوٶؼبډاى دڅیډچیىػالڃآثبىيالیز٭چیوډج،
٥ٶڄ(ځىیي.11سهىیڂ)ثمڃ32ٵىډچپی)ثمڃیټد(يػاكز5وىڂبثب٭ضډٿ
ٵىډچپی،ایهاوٶؼببثب٭ضډٿیټ٭٢ویيبیاډىیشیاٵٲبنيػاكز37سچٶبرث٭الي
ځىیي.ویسهىیڂ
ػالڃآثبىډىٶؼځىیي.2ينڈىٽىشيڃااىيىوىیپیىيډاىاوٶؼبیسٮجیيثب
اوٶؼبىثاثډسویيبیاډىیشیاٵٲبنثب٭ضډٿیټډىډچپیيډؼيفايڅیډاىاوٶؼبی ثب
،ډاىاوٶؼبیىيډیویيبیاډىیشیثٮيىهش(ځىیي.كييىیټب٭ز1سهىیڂ)ثمڃ8ين
ىكبڃوؼبرٹثبویبناوٶؼبايڃثىوي،يٳٹاىاىيىوشیؼىيډىډچپیاٽشياٵٲبناٽ
ډؼيفبهز.2ڂ)ثمڃسهىی15 ىمبنب٭بر،ډاىاوٶؼبیػببیيډی٥ٶڄ(ا
ػالڃآثبى4)و٭یزاډووجى(ىثاثهبویټ٭٢ايویيبیاډىیشیاٵٲبنىين
دىیڂځىیي.یؾیټا٥ٳ8ډىٶؼځىیييثب٭ضډٿیټډىيیټديډؼيفين
٭يوڂٵز.بیىځیډئڅیزایهاوٶؼبباث
ډىؼمچث٭ىانسچٶبرډچپیوبیاٽبثىسبٽشیپیډاىاوٶؼبیسٮجیيىډىب٥ٸډىكڈډچپی،
ياطاريیياشٶبىاایهسبٽشیټػایڈػىڂیډلةي،وؼبرىىيځبنیټاثاكمچ٭چی
ډوبڅٴىيڅزثبیيااشٶبىډاى٭ىب203 ى.بډیاثػشىډىب٥ٸډىكڈيډىاشٶبىډچپی
اوٶؼبیسٮجیيىډىب٥ٸډىكڈډچپیىزثىاوي.
ىهوزٽسپڄډشٻ؛٭چیاٵاىیډیىي(د1)3ػایڈػىڂیىثځیوياٹياډبرډى٬يثابډبى203
(؛ي2)4؛ډبى2سپڄاڅلبٹیيدبڈوياوي؛ثمڃ٭مڄهوز٭چیويځیياوب؛ا٭مبڃډى٬يثاب
( بی ډبى ػایڈ، اڅمچچی ثیه ىاىځب ٹاویه ث ځىى. ډی اوبډچپی اياٳي ٭چی ث ٭ميی ,(c)(2)8كمچ
8(2)(e)(i)ؿىيٹاویه ډاػٮى.156٭ٵیثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتٹب٭يكٺٷ(؛مـىیهثډ٦بڅٮ
یػایڈكمالرثيينسٶپیټيوبډشىبتىىځییبیىاهچیااٽیيؤػڇډلةومیٽىي،اډبىاىځبثیهاڅمچچ
.ایهځوكمالرډیساويثكمچډشٺیڈ٭چیاٵاىډچپیىثٮ٢یډاىاشىشبعى.ثځوډظبڃثٹ٢یمب)
IT-98-29-A اشیىبٳ، كپڈ ،)30 بی2006وډج ثىي ،132 133ي ى.ا ډاػٮ سبىیؾ ىيپ يی. بواڃ.
ٹب٭ي ثیهاڅمچچی، ٹبون٭ٵیثىيشبو ثابډبى156مـىیهث ډاػٮىياٵينثآن، ،4 دسٽڃ13،
،ډاػٮ156٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچی،ٹب٭يكٺٷ،كمالرثيينسٶپیټاٽیيؤډى٬ډیثبي.مـىیهث2اڅلبٹی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
86
سپڄيډى٬ډیثبي.اٵينثآن،ثدكمالرثيينسٶپیټاٽیي4،13،ډبى2سپڄاڅلبٹیيد3ىٽثابډبى
از.٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشيكٺٷ)ٽىػىڀبیىاهچیٽبثىوياىاډبث٭ىان51،ډبىبی1اڅلبٹی
اڅمچچیثیه٭ٵیكٺٷډ٦بڅٮثډاػٮى ٹب٭ي ثیهاڅمچچیچیتم، ىيپسبىیؾ،11ٽمیش بواڃيی. ،)
ډاػٮى.ثسمیڈىاىځباشیىبٳىثبكٽزىٵب٭یثایالكیزبیٹ٢بیی(IT-98-29-A .ٹ٢یمب)
ډاػٮى.127،ثىي1995اٽشث2ىثبكپڈډشٻ،
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
ساحات زون مرکس مرکسی
جنوب شمال شمال شرق شرق شرق
غرب جنوب
2009 90 0 101 52 47 383 1079 125
2010 108 0 233 199 129 554 1316 207
2011 106 0 234 176 149 597 906 292
2012 179 0 181 151 230 653 876 261
2013 138 39 288 137 254 675 1109 253
2014 204 7 437 288 329 451 1018 221
2015 213 15 286 263 221 419 750 208
2016 139 13 225 206 415 280 692 186
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیس٤ډاىاوٶؼبیسٮجیيىينبی
ډوشچٴ
2016-2009اػىیسبىمج
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
87
ډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ٵبی
آشهاةثى،آشډیاؿنثبډسثبثیهىىكبڃاوشٺبڃٽبثيڅاڅیٱیبنثىڇ."كبڃكٽزثىڇ ى ػبى ٽىب اوٶؼبیوبځبنٽا ډسډاى ثاث و٫ٵبیى ا ي ڇسٮجی
.دبیؿخډه.ډهثایؿىيىٹیٺثیيڇييٹشیثآډيڇ،هىایډسیبٵشڈيډىٶؼ 204 "ویډؼيفيثى.ډبٹیبڃاثځډىیټوجىيوماډه
ثب٭ضػاكزىيٵىىٽاځز15او٫ٵبیثسبینډاىاوٶؼبیسٮجیيٹثبویاوٶؼب-
يڅاڅیٱیبنيالیزارځىیي.
وبیااوٶؼب627ٽشي473ډىسچٶبرډچپی)1100یوبډب اوٶؼبیاو555٫ډؼيف( ډاى
طجزوم2016ٵبیىبڃ بڃىا ثب وبنډی4ډیالىی2015ٽىډٺبی ىياٵایا
ا2016ىيٽڄسچٶبرډچپیىاٵٲبوشبنىبڃ9ډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ٵبی205.ىي
ثب٭ضياز.
ثبسػثډبیزثيينسٶپیټډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ٵبی،ډإډیزډچڄډشليااٵایى
ډاىاوٶؼبیسٮجیيسٮيىمبسچٶبرډچپیوبیاډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ٵبیيثوب٥
206.ٵبیٽثب٭ضسچٶبرډچپیډیوي،ثيروڂانډیثبي
اشٶبىاډاىاوٶؼبیٵبیث٭ىاناثایٽس٤هىٹثبویٵٮبڃډیٽإٽیيډیومبیيیوبډبس
ډبیزاشٶبىایهځوډاىاوٶؼبییا.ثىيشبوثیهاڅمچچیاوٺ٠ومبیيكٺٷډیساوي،ى
ٵٮبڃ207.ىثيينسٶپیټىا ػببیي بهشهثٮيا ومیس، ٽىىي اوٶؼبیاويواشٶبى ډاى
.2016اٽشث18ډبكجیوبډبثببي٭یىی،يالیزسوب،204
وبیاډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ډؼيف(593ٽشي465ډىسچٶبرډچپی)1058،یوبډب2015ىبڃ 205
.ىازٵبیاطجزوم
ډاػٮٽىیي.ىبڃ39یو٪بډی،ٶلیوبډبىډىكٶب٩زاٵاىډچپیىىځییب2015ثځابالو206
ٽثب٭ضسچٶبرډچپیىډٺبیثبىيیياىػياځبوااوٶؼبډاىسٮجیياو٫ٵبیاطجزوم479یوبډب2015
ياز.2016ډىىبڃ555
،ډبى1سپڄاڅلبٹیيٮی٠،ثد.ثایيٳځییبیثيينسج4،13،ډبى2سپڄاڅلبٹیيډشٻ،د١3مهډبى 207
ث٭ىان51 ډ٦بڅٮٹب٭يث.ثیهاڅمچچی٭ٵیدیٵشيازكٺٷ)ىىځییبیىاهچیٹبثڄاشٶبىوجىاډب
ىثباشیىبٳىاىځبسمیڈسبىیؾ؛ىيپ.يی.بواڃ؛(مچیتػبویٽمیش٭ٵیاڅمچچیثیهٹبون11مب
ډاػٮى.ثبسػثسٮيار127،ثىي1995اٽشث2كپڈډشٻ،ىثبٹ٢بییبیالكیزثایىٵب٭یكٽز
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
88
ٵبی اسٮجیي اٵاىډچپیيایزومبیييمزیټيٳث وشیؼ ىډٮه٦یبىیى
وي.ځیٹاډیایهځواوٶؼببػيی
٭ىبډوبڅٴىيڅزثٽبځ2016ىبڃ او٫ٵبیىډیالىی، اوٶؼبیسٮجیي ایډاى
ثځوډظبڃثسبیناىډچپیاىاډډیابیډىاشٶبىاٵ ىمجډاىاوٶؼبیسٮجی5ىاىوي.
ډسیټهبواىٽثډاڈٵبسلياناياو٫ٵبیىيڅاڅیىیچيالیزدپشیپب
یټهبواى)ثمڃیټددىغبڅيیټىهشا٭٢بیٵىډچپی5ثىوي،ډىٶؼځىیييىوشیؼ
ډب(ٽشيوي.18
وڂانسچٶبرډچپی ٽبځوبییوبډب ی٭ىبایا و٫ٵبیا ا ي اوٶؼبیسٮجی ډاى
ډی ډوبڅٴىيڅزى ٭مډیثمزډاٽډىڇ یب ي ډىب٥ٺیٽٮیثثسلزٽىشيڃآنب
ډىسچٶبر71اٽشثیوبډب31اځزسب1ىيالیزچمىيډیثبي.اډوإىاوي،ٽىشيڃآن
چمىيطجزىيالیزاډؼيف(وبیاډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ٵبی38ٽشي33ډچپی)
ایهځوىياٵایاوبنډیىي.48ډیالىی2015بڃىٽىډٺبیثمیهىيومى
بيیي ساى ثب وىیپ، ٥بڅجبنىايالیزثوى مډبنثىیبػڈ٭مي څپځب
سبین208.زا ث ډظبڃ، ځو يڅاڅی30ث و٫ٵبیى ا ي یټثمتاوٶؼبیسٮجی ذشمج،
كٽزوبى٭چیيالیزچمىياډسیټهبواىٽثایٵااػىڀثمزڅپځبى
209.٭٢هبواى)ثمڃیټ٥ٶڄبڅيىيهبوڈ(ٽشيوي9ثىډىٶؼځىیييىوشیؼ
ډاىاوٶؼبیسٮجیياٽبثىؿيىساسبا٭ىبډوبڅٴىيڅزډیهايػيیزسمبڇیوبډبثب
.ثىاويیهىزاهىظیيیبډاىاوٶؼبیػببیياااٵينثآن،و٫ٵبیىزثىاشي
ثایٽبثىوبیزاكشیب٣ډمپهىاوشوبةاثایبيبیػىڀثبىو٪ىازاػشىبةاسچٶبرډٿیبػاكز
(،ٽ)ىػىڀبیىاهچیa() ii()2)57،ډبى1سپڄاڅلبٹیيثاٵاىډچپیيياىومىنهبثاياٳډچپی،ثد
ث٭ىانیټ اډب ازكٺٷٽبثىوياى اڅمچچیثیه٭ٵیكٺٷډ٦بڅٮ17ٹب٭يث.٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشي
(.ىډاػٮمچیتاڅمچچیثیهٽمیش
ډؼيف(اطجزومىاز.19ٽشي29ډىسچٶبرډچپی)48یوبډب2015اٽشث31اځزسب1ا208
اٽشث،یوبډبثباوشبیټا٭الډیایهيیياىيیټيیياىاوٶؼبډاىسٮجیياو٫ٵبیىيالیز2ثسبین209
٥ٶڄين(ځىیي.4٭٢یټهبواى)ثمڃ10ډٿذشمجثب٭ض29ثبىٱیاډلپڇومىٽثسبین
ثبي ډی ػب ایه ى -accessible at: http://unama.unmissions.org/unama-condemns-killingا٭الډی
19-civilians-pressure-plate-ied-incidents, ىیيياز.2016ىمج5ایها٭الډیآهیهثبثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
89
ٽىشيڃااىيو٫ډاىاوٶؼبیسٮجیي
ډؼيف(وبیاډاىاوٶؼبی640ٽشي165ډىسچٶبرډچپی)805ډیالىی،یوبډب2016ىبڃ
ىياٵایا6ډیالىی2015210سٮجیيٽىشيڃااىياثطجزبویيٽىډٺبیثببڃ
وبنډیىي.
ٽىشيڃٽىىيایهاډپبناډیىي٥اكیډاىاوٶؼبیسٮجیيٽىشيڃااىي،ثوٽ
یټيٳډوډىٶؼومبیييىوشیؼاډپبنيٳٹاىاىنىٹیٸ١ياىډبنډوثډاى
ډیالىی،2016بڃ٥ڃډیىي.ىثوياو٫ٵبیساىډٺبیثبډاىاوٶؼبیسٮجی
ي اوٶؼبیسٮجی ډاى ا اشٶبى ثب اٵٲبن ویيبیاډىیشی ىاىن يٳٹا ډوبڅٴىيڅزث ٭ىب
ٽىشيڃااىيىډلالر٭مډیاىاډىاىويٽایههىثب٭ضسچٶبرؿڈځیاٵاىډچپیځىیي
اٽشثاوٶؼبیټډاىاوٶؼبیسٮجیيٽىشيڃااىيٽدڅی3بڃ،ثسبین.ثځوډظاز
ٵىډچپی)ثمڃ7ډلچیاىثبايڅاڅیىآةيالیزػػبنيٳٹاىاىثىثب٭ضډٿ
د(ځىیي.16سهىیڂ)ثمڃ53د(يډؼيفين4
اىاوٶؼبیسٮجیيٽىشيڃااىيثبيٳٹاىاىنډشٺیڈیوبډبثيروڂاناشٶبىاډ
ثسبین سٮجیيډاىاوٶؼبیىمج،اوٶؼب9اٵاىډچپیای٭ىبډوبڅٴىيڅزډیثبي.
ډؼيف(وبیاډاىاوٶؼبیٽىشيڃااىيا619ٽشي144ډىسچٶبرډچپی)763،یوبډب2015ىبڃ210
طجزومىاز.
0 0
74
393
246
418 465 473
0 0
67
520
313 361
593 627
0 0
141
913
559
779
1058 1100
0
200
400
600
800
1000
1200
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیس٤ډاىاوٶؼبیسٮجیيیٵبی
2016-2009اػىیسبىمج
ٽشيځبن ډؼيكیه ډؼم٫
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
90
ٵى3ٽىشيڃااىيىىينیټىياهبوىيڅاڅیىٳدبییهيالیزمىڂبنثب٭ضډٿ
اډبویډىٶؼډاىىهشځىیي.٭ىبډوبڅٴىيڅزایه1سهىیڂثمڃ4فينډچپیيډؼي
211.ثىثیمبانډٮبیىكبڃىو٪ډىيٳیٮىیبهشىيٽیټىاٽش
كٺٷیوبډبثبىیڂا٥ٳبیىځیىػىڀډیهايثبدیيیاسٮيارا٭مبڃيای
يٳٹاىاىنډشٺیڈاٵاىډچپیىزثىاشياڃسٶپیټيسىبتثىيشبوثیهاڅمچچیا
٭يڇدیيیاایهسٮيارىډاىډوػایڈػىڂیډلةډی212.ډیبناياٳا٭بیزومبیىي
ثٽمشیهىځییبا٥ٳبیىځیىػىڀثبیيسچٶبرسبىٵیثاٵاىډچپیىډبن213.ى
كيٽبىىي.
ثٵڄكمالرث٭چیاٵاىياياٳډچپیډاػٮى.211
)ى51،ډبى1سپڄاڅلبٹیي.ثایيٳځییبیثيينسجٮی٠،ثد4،13،ډبى2سپڄاڅلبٹیيډشٻ،د١3مهډبى212
ٹبون11مبٹب٭يډ٦بڅٮث.ثیهاڅمچچی٭ٵیدیٵشيازكٺٷىځییبیىاهچیٹبثڄاشٶبىوجىاډبث٭ىان
ثػٽمیش٭ٵیاڅمچچیثیه بواڃ.يی.ىيپسبىیؾ؛سمیڈىاىځب(IT-98-29-A .ٹ٢یمب)بویچیتم(؛
ډاػٮى.ثبسػ127،ثىي1995اٽشث2اشیىبٳىثبكٽزىٵب٭یثایالكیزبیٹ٢بییىثبكپڈډشٻ،
یبيبیػىڀثبىو٪ىازاػشىبةاسچٶبرډٿیباایٽبثىوبیزاكشیب٣ډمپهىاوشوبةاثثسٮيارث
(،ٽ)ىػىڀبیa() ii()2)57،ډبى1سپڄاڅلبٹیيػاكزثاٵاىډچپیيياىومىنهبثاياٳډچپی،ثد
٭ٵیثیهاڅمچچیكٺٷډ٦بڅٮ17ٹب٭يث.اڅمچچیدیٵشياز٭ٵیثیهكٺٷىاهچیٽبثىوياىاډبث٭ىانیټ
ثد ثایكمالروبډشىبت، (،)ة()ىػىڀبی3)85،ډبى1سپڄاڅلبٹیيٽمیشثیهاڅمچچیچیتمډاػٮى(.
اڅمچچیثیه٭ٵیكٺٷډ٦بڅٮ14ٹب٭يث.٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشيازكٺٷىاهچیٽبثىوياىاډبث٭ىانیټ
د یچیتمډاػٮى(اڅمچچثیهٽمیش ىوياى57،ډبى1سپڄاڅلبٹیيػزاكشیب٣،ث ٽ)ىػىڀبیىاهچیٽبث
٭ٵیثیهاڅمچچیكٺٷ(؛ډ٦بڅٮe() i()2)8(يc()2)8٭ٵیثیهاڅمچچیدیٵشياز(؛ډبىكٺٷاډبث٭ىانیټ
(ډاػٮى.2016ډشٻ)3؛ثس١یلبرسپمیچیثډبى7،157ٽمیشثیهاڅمچچیچیتم،ٹب٭ي
سپڄډشٻ٭چیاٵاىیډیىىهوزبیي(د1)3ػایڈػىڂیىثځیوياٹياډبرډى٬يثابډبى 213
(يكمچ2)4ډبى2ا٭مبڃډى٬يثابدسٽڃاڅلبٹی،اوبڈوياويثمڃ٭مڄهوز٭چیويځیي
بی) ډبى ثیهاڅمچچیػایڈ، ٹاویهىاىځب ث اياٳياوبډچپیډیځىى. ٭چی ؛I, 8(2)I(i)(2)8٭ميیث )
ډ٦بڅٮ كٺٷمـىیهث ثیهاڅمچچیچیتٹب٭ي ى.156٭ٵیثیهاڅمچچیٽمیش ثیهؿىي ډاػٮ ٹاویهىاىځب
اٽیي ػڇډلةومیٽىي،اډبایهځوااڅمچچیػایڈكمالرثيينسٶپیټيوبډشىبتىىځییبیىاهچیا
-IT-98 .كمالرډیساويثكمچډشٺیڈ٭چیاٵاىډچپیىثٮ٢یډاىاشىشبعى.ثځوډظبڃثٹ٢یمب)
29-A،) ثىيبی2006وډج30كپڈاشیىبٳ، مـىیهثا133ي132، ىيپسبىیؾډاػٮى. يی. بواڃ.
،ډاػٮى.156٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچی،ٹب٭يكٺٷ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
91
ډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫ډٲىب٥یی
بڃ 2016ى یوبډب سچٶبرډچپی)103ډیالىی، 13ډى ي ډاى90ٽش اوٶؼب وبیا ډؼيف(
2015ىيٽباىډٺبیثببڃ34اوٶؼبیسٮجیياو٫ډٲىب٥ییاثطجزبویيٽ
ډاىاوٶؼبیسٮجیياو٫٭ىبډوبڅٴىيڅزډٮمالثابیبٵشبییوبڇ،214.وبنډیىي
اٽظسچٶبرډچپی ثډسبیویيبیاډىیشیاٵٲبنډیؿذبوىي. اوٶؼبایهډاىوبیاډٲىب٥ییا
ډیثمتځاانثبډسبیډىيٳاٵاىډچپیاوٶؼبیىډىب٥ٸډچپیثىيیبڈىډبنٶ
ثسبین ثځوډظبڃ، او٫ډٲىب٥ییٽث،وډج4ثبي. اوٶؼبیسٮجیي ډسیټیټډاى
ثب٭ضىيڅاڅیهبٻٶیييالیزٵاډىٶؼځىیييدڅیډچیؿذبویييثى،ىیټثبا
.یيځىډٿٵىډچپی)ثمڃىيد(يډؼيفينىسهىیڂ
215پیچیس اتحبری حالت
ډهثبديٽالوڈىډاڈاثٮیهكیىیٽزومىثىیڈ.سٮياىیبىیادیياني٭بٺبنكیىی"وبځبنثىیڈٽوشثایٳويىیينوىبنثځبنيډالاډبډبنآډيثىوي.ىاهڄډؼي
يذهىاډىٶؼبهز.دیآډيیبؿبډشىاهڄډؼيكييىيیټكمچٽىىيياىي216".ثبٽىڇ،هىاىٶبهبویبٵشڈاډبویٽؿمبوڈاډبثٮياآنؿییثهب٥وياڇي
ث٭يځٵزٽىاطكبڅ13ځٶشبییټد- ثمچاوشلبیٽىا٭ډئڅیزآنا ،
سهىیڂىیټډؼي74ٵىډچپیيډؼيفين40.ایهكمچثب٭ضډٿيثىډؼيفير
217ځىیي.وډج21یٮیبنىٽبثڄثسبین
طجزډؼيف(وبیااوٶؼبډاىسٮجیيډٲىب٥ییا143ٽشي14ډىسچٶبرډچپی)157،یوبډب2015ىبڃ214
ومىاز.
ثیټكمچ٭ميیيمبىڀيبډڄیټيیچاوشلبی)یٮىیډاىاوٶؼبیسٮجی"كمالردیـیي"سٮیٴیوبډبا215
يىثين،ډاىاوٶؼبیسٮجیيىډس(ابډیومبیيٽىآنثیشایټكمچٽىىييیبؿىيیهيیچ)یٮىیډاى
يىثينيهىٽ(ڈىاشثبي.ثاییټكمچدیـیي٭ىثبیييػىىاشثبي.اوٶؼبیسٮجی
.2016وډج24ډبكجیوبډبثبٹثبوی،ٽبثڄ،216
وډجاا٥یٸبیزا٭مبٷث٭ٮيځٵزٽى21يالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډڅیزكمچډم217
ډی ػب ایه wounding-killing-claims-News/is-https://news.siteintelgroup.com/Jihadist-ثبي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
92
،یوبډبثبالسیهډیانسچٶبرډچپیوبیاكمالراوشلبیيدیـیيااډبنآٱبث2016ىبڃ
2009،طجزډى٪ڈسچٶبرډچپیىبڃ طجزبویي 218.ازث سچٶبرډچپی)1963یوبډب 398ډى
7ډیالىی2015ډؼيف(وبیاایهسبٽشیټباثطجزبویيٽىډٺبیثببڃ1565ٽشي
كمالراوشلبیيدیـیيډیه٭بډڄ٭ميىسچٶبر2016ىبڃ219.ىياٵایاوبنډیىي
یوجزىاىيث٭ىبډوبڅٴىيڅزډلةډیىډچپیيىيډیه٭بډڄاچیىسچٶبرډچپ
ىيٽڄسچٶبرډچپیاىثډیځیى.17ٽىياٹ٬
بڃ 2016ى یوبډب سچٶبرډچپی)1018ډیالىی، 190ډى ي كمالر828ٽش وبیا ډؼيف(
ثب ډٺبی ى ٽ ٥بڅجبنوجزىاى ث ا دیـیي سچٶبرډ840اوشلبیي ي154چپی)ډى 686ٽش
ٽشي63ډىسچٶبرډچپی)266ىمج،یوبډب31ػىیسب1ډیثبي.ا2015ډؼيف(ىبڃ
یااډپبن٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزىاىمډؼيف(وبیاكمالراوشلبیيدیـیياث203
220ز.ريػىوياكمالځویټځيهبث٭ىانډئڃایهسوی
ډىآن٥20بڅجبنډئڅیزډیالىی،2016ىبڃطجزيـیيیډىكمالراوشلبیيد42اډیبن
ډؼيف(ياز.بهيالیز801ٽشي182ډىسچٶبرډچپی)983ٽثب٭ض٭يځٵشىياث
661اٽ2016ډىكمالراوشلبیيدیـیيىبڃ5االډییبىا٭ډئڅیزىيڅزهابن
ث٭يځٵشاز.اىدیىاش،ډؼيف(518ٽشي143ډىسچٶبرډچپی)
mosque.htm-kabul-in-bombing-suicide-in-ites-shi-200-nearlyl, سبین ث ثب ػىی17آهیه
.ىیيياز2017
ٵى1840-2009اثيیهسسیتثطجزبویي:بڃ2009یوبډبسچٶبرډچپیااطكمالراوشلبیيدیـیيابڃ218
–2013ډؼيف(؛بڃ1211ٽشي371ډىسچٶبرډچپی)1582-2014ډؼيف(؛بڃ1532ٽشي308ډچپی)
ډؼيف(؛1182يٽش328)ډچپیسچٶبرډى1510–2012ډؼيف(؛بڃ981يٽش255)ډچپیسچٶبرډى1236
ٽشي238پی)ډچسچٶبرډى987–2010ډؼيف(؛بڃ1168يٽش488)ډچپیسچٶبرډى1656–2011بڃ
ډؼيف(.896ٽشي283ډىسچٶبرډچپی)1179-2009ډؼيف(؛بڃ749
ډؼيف(وبیاكمالراوشلبیيدیـیياطجز1532ٽشي308ډىسچٶبرډچپی)1840،یوبډب2015ىبڃ 219
ومىاز.
ډؼيف(وبیاكمالراوشلبیيدیـیياثٽڄ842ٽشي154ډىسچٶبرډچپی)996،یوبډب2015ىبڃ220
٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزىاى،یااډپبنسویځيډچقډئڃيػىوياز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
93
اياٳډچپیيٱیډچپیى ٭چی اوؼبڇكمالراوشلبیيدیـیي ٭ىبډوبڅٴىيڅزىڈث
221.یاىاډډیىىيوىیپیډىب٥ٸډپو كمالرىوشیؼىيٽڄسچٶبرډچپی70ثځوډظبڃ،
ٽبثڄ: ى دیـیي 14اوشلبیي سچٶبرډچپی)1381ثب٭ضآنيیياى 262ډى ي 1119ٽش
وبنډیىي68ډیالىی2015ىډٺبیثببڃٽډؼيف(ي ډیانثیشیه222.ىياٵایا
ایهوډچپیسچٶبر ٹ٦ٮبډڄىٽبثڄځوكمالربیا ٥بڅجبنث دیـیي ډلٶب٩زاكمچ
ٵى393ډیثبيٽثب٭ضسچٶبرادیڄىډى٦ٺدڄډلمىهبن19ػبڃثػشیبزاډىیزى
23ثس٪بارچقآډیىا٭كمچاوشلبیځىیييډظبڃىيڇآنډؼيف(337ٽشي56ډچپی)
ډوڀډیثبيػالی ى ا ؿب ثب٭ضى سچٶبرډچپی)498ٽ ي85ډى ډؼيف(413ٽش
بډڄكمچ٥بڅجبنثیټ2016ىٽبثڄىبڃىیڂاایهىزكمالرٹبثڄډالك٪223.ځىیي
34یٮىیډىسچٶبرډچپی112نٽثب٭ض)ػ30ٽبيانډسبیٵبٱیهياٵاناىيیډچیى
،224 يفځىیي(ډؼ78يٽش 24كمچي اډیپبییب سچٶبر61ثب٭ضٽاځزثىاوڂب ډى
اډىىیڂدڅیډچیا٭مي9اى،ٹاىاډىاياٳياٵاىډچپیا٭مي19كمچاوشلبیيدیـیي:44اډیبن221
ډىىیڂاياٳو٪بډیيیټډىىیڂیټيٳوبډواډىكمچٹاىاىاز.15يٳٹاىاىي
92ٵىډچپی)820ډىكمچاوشلبیيدیـیيىٽبثڄاطجزومىٽثب٭ضسچٶبر21،یوبډب2015ىبڃ222
يف(ياوي.ډؼ728ٽشي
ىا٭ډئڅیزكمچ223 ا٥یٸآاو23بهيالیزهابنىيڅزاالډییب ػالیىؿباىډوڀا
ثبي:هج ډی ىشی ٹبثڄ وی سیش ى سي ث و٪بر ٽبثی كبة ٥یٸ ا ٽ ځٵز ٭ي ث ا٭مبٷ یhttps://twitter.com/Terror_Monitor/status/756895238975664128,
ادیڄثیبزكٶب٩زاػبڃثػشا19ىیيياز.٥بڅجبنډئڅیزكمچ2016ىمج5آهیهثبثسبین
-http://shahamat-english.com/kabul-martyr)ىبیزاوڂچییهیيٹجألٹبثڄىشثایهآى
) report/-final-attackىكبةسیشیٹجال ي ایهآى: ث)2twitter.com/zmujahid ,(ٹبثڄىشث
ػالیثٵڄيٳ23٭يځٵشىيٽٽبدیایهډاىىاهشیبیوبډبډیثبي.ػزډٮچډبرثیشىډىكمچ
یوبډبثایډلبٵ٪زاٵاىډچپیىىځیی2016ځییبی٭ميیاٵاىياياٳډچپیىځاډبووز
ډاػٮٽىیي.55ٶل،بیو٪بډی
5ٽآهیهثبى ,http://alemarah-english.com/?p=887بیزاوشوشیهیثایهآى٥بڅجبنى224
ٹبثڄىشثایهآى:ىیيياز،يىكبةسیشیٹجال2016ىمج
http://twitter.com/Zabihulla13, ث٭يځٵشىيٽٽبدیایهډاىىاهشیبیوبډبډیثبي.ػزډٮچډبر
ثیشىډىسچٶبرډچپی،ثٵڄيٳځییبی٭ميیاٵاىياياٳډچپیډاػٮٽىیي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
94
اوډج21ٮچڇىاڅكمچاوشلبیثډؼيثبٹمـىیهي225ډؼيف(ځىیي48ٽشي13)ډچپی
226.ځىیي(ډؼيف74يٽش40–ډىسچٶبرډچپی114ثب٭ض)ٽىا٭ی
ثیشیهآیتاىيالیزوىڂبثب٭ضي2016اٽبثڄ،كمالراوشلبیيدیـیيىبڃثٮي
ډؼيف(يوي.كمالرىیڂ89ٽشي37)ٹثبویٵىډچپی126،ډىكمچطجزي9ٽىوشیؼ
وډج10ثسبینبډڄكمچ٥بڅجبنثٽىڅڂیآڅمبنىډایٴ2016ٹبثڄډالك٪ىبڃ
227.ن(ځىیي٥19ٶڄي29ډؼيفثمڃ131ٽشي4ډىسچٶبرډچپی)135ډیىٽثب٭ض
یوبډبايوييثاٵایسچٶبرډچپیوبیاكمالراوشلبیيدیـیيثيروڂانډیثبي.یثبي.ایهيیانٽىىيډثيرنػمٮیزٱیو٪بډیبثاطارایهځوكمالرثاٵاىډچپیياٽظ
ډٮمال ډځوكمالرٽ ډىكڈډچپیمډیىى ٭چیډوبي،ىب٥ٸیي ث ډبویٽثييناياو٪ډبیزاٽظثىثىيشبوثیهاڅمچچیكٺٷىډٲبیرثب،يىاياٳډچپیومیثب
یبىیااٵاىډچپیييىایؼبىٵ٢بی٭ت،يكزثب٭ضسچٶبرمباوؼبڇډیويٽسٶپیټي.ويا٦١اةىډیبنډىڇوٺىا
ثيينسٶپیټاسبٽشیټٽبثىاٵاىډچپیي١يثكمچځوٽیيډیومبیي؛إىیڂسثبیوبډب سىبٹ٠ػيیثب اوشلبیى اوٶؼبیسٮجیي ثیهاڅمچچیثىكٺٷبیډاى يػایڈثىيشبو
ث2016اځز24اٵٲبوشبنثسبینیؾیټا٥ٳبیىځیىػىڀډئڅیزكمچثىاوڂباډیپبییى225
٭يوڂٵز.
226 ډئڅیزكمچ ىا٭، یب ىيڅزاالډی يالیزهابن ځٵز23به ٭ي ث ا٭مبٷ آاوهجی ٥یٸ ا اDaesh/ISKP claimed responsibility for the attack via the Amaq News Agency,
-wounding-killing-claims-News/is-https://news.siteintelgroup.com/Jihadistaccessible at:
l, tmmosque.h-kabul-in-bombing-suicide-in-ites-shi-200-nearly ى ثب آهیه ثای بیز 1ایه
ىیيياز.ثایسلچیڄبیثیشثثوكمالرٵٹیثاٹچیزډجییٮبډاػٮى.2016ىمج
اډبيالیزوىڂب227 طجزومى، ؿىييالیزثچنثبالسیهډیانسچٶبرډچپیوبیاكمالراوشلبیيدیـیيا
ثیشااطسٮياىیبىكمالريسچٶبرډځجبوبیاكمالراوشلبیيدیـیيآیتىیياز.٥بڅجبنډئڅیزكمچ
بیزاوشوشیيىكبةسیشهىث٭يځٵشيآنااٹياڇسالٵیثٽىڅڂیآڅمبنىډایٴاى
وبډیيوي وډج ايایڄ ى ى ٽىي يالیز مبڃ ث وبس ایی كمچ ثاث ى http://alemarah-ػیبو
701english.com/?p=, 5https://twitter.com/zmujahidand ىمج5ىيٶلثایآهیهثبى
ىیيياوي.ثایډٮچډبرثیشثٵڄيٳځیی٭ميیاٵاىياياٳډچپیي٭مچیبراییډاػٮى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
95
اٵينثآن،یپجبىیڂث٭ىبډوبڅٴىيڅزثو٥بڅجبنسٽ228.ػىڂیډلةډیويثب٭ضسچٶبراسٶبٹیٽډیىي ٽ كمچ ،ځو ڈ یب ډچپیي ػاكزاٵاى ثب٭ضیٮىیډٿي
شبيىبیدیىډٺبیثبځوىيىډیهبرثاياٳٱیو٪بډیيیبسٽیجیاایهب229.ثىيشبوثیهاڅمچچیډى٬ډیثبيكٺٷثیىیيو٪بډیاطارډوةثیشىاشثبي،ثاب
فزز ىی 4زي ثبػج ح اتحبری طبجب ثز وسزی آب زر ضز شار ضزیف
سززیت زیز 31ززح ضس
وډج،٥بڅجبنیټډساوشلبیسٮجیيثبډاىاوٶؼبیاىثاثٽىڅڂیآڅمبنى10ىتډیانایهاوٶؼبثكيیثىٽثب٭ضډٿ ٵىډچپیيډؼيف4ډایٴډىٶؼبهشىي.
ت11ب٭زیاوٶؼبكاڅ.ځىیي-ماٵاىډچپیكب١ىوىیپیایهاوٶؼبسهىیڂ31ين ٽ ډبویمىاى ډىڇ هاةثىوي.اٽظ بیهى هبو هبایهډلڄى ثارػيیااوٶؼب
2ثبةكیچی،ىٽبني100كييىثٽىڅڂیآڅمبنييډچپیزبیډچپیىٮب٫یټٽیچډشی.ثثبآيىثبةډپشتيیټسٮياىډبػي
یټٵىډلچیٽىوىیپیٽىڅڂیآڅمبنويځیډیٽى،څل٪ثٮيااوٶؼباؿىیهسٮیٴ ا"ډیومبیي: ػب يهبٻم ٹيیىيى يڅیث ثڂیڇ ا اٯډبىڇ سب ثیينىيیيڇ اسبٷهى ا
ځوٽثىوجبڃډبىڇبيدىؼبپشثىوي.مبنياٵاځٵشثىٽوشاوشڈؿییاثجیىڈ.ىياډب"ديډبٽشي"ىيٽډیځٶشمبیثځڈډیآډيا٥ٶبڃيٵیبىډیځشڈيایځی
"ؿديآنبثيرډؼيفييثٮيػبنىاى.ثهىآنبٽمټٽىي.ىاطثٽیوجىسب
228 سپڄډشٻ٭چیاٵاىیډیىىهوزي(د1)3ػایڈػىڂیىثځیوياٹياډبرډى٬يثابډبى
(ي2)4ډبى2ا٭مبڃډى٬يثابدسٽڃاڅلبٹی،ثمڃ٭مڄهوز٭چیويځیياوب،بیڈوياوي
(؛I, 8(2)I(i)(2)8كمچ٭ميیث٭چیاياٳياوبډچپیډیځىى.ثٹاویهىاىځبثیهاڅمچچیػایڈ،ډبىبی)
مـىی ډ٦بڅٮ كٺٷهث ثیهاڅمچچیچیتٹب٭ي ى.156٭ٵیثیهاڅمچچیٽمیش ثیه ډاػٮ ؿىيٹاویهىاىځب
اٽیي ػڇډلةومیٽىي،اډبایهځوااڅمچچیػایڈكمالرثيينسٶپیټيوبډشىبتىىځییبیىاهچیا
-IT-98 .كمالرډیساويثكمچډشٺیڈ٭چیاٵاىډچپیىثٮ٢یډاىاشىشبعى.ثځوډظبڃثٹ٢یمب)
29-A ثىيبی2006وډج30(،كپڈاشیىبٳ، مـىیهثا133ي132، ىيپسبىیؾډاػٮى. يی. بواڃ.
،ډاػٮى.156ىيشبوثیهاڅمچچی،ٹب٭ي٭ٵیثكٺٷ
(،)ة()ىىځیی3)85ډبى،51،ډبى1سپڄاڅلبٹیيثد،4،13،ډبى2سپڄاڅلبٹیيډشٻ،د١3مهډبى229
ي1،14،15مبٹب٭يډ٦بڅٮث.ثیهاڅمچچی٭ٵیدیٵشيازكٺٷبیىاهچیٹبثڄاشٶبىوجىاډبث٭ىان
ډاػٮى.(مچیتػبویٽمیشٹبونثیهاڅمچچی٭ٵی154
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
96
دیٵشهډئڅی ا٩بومىويز٥بڅجبنثب یهكمچاشبىیىدبنثكمچىڂیهاییا"ایهكمچ،ویيبیاډیپبییىمبڃٽىيىايایڄایهډبډیثبيٽثب٭ضډٿمبیبىیااٵاىډچپیي
وډجث٭ىانیټثویا3ث2كمالراییویيبیثیهاڅمچچیىتثایهځٶش٥بڅجبن."ثىٵى32ىوشیؼبىاىٽبیاډىیشیاٵٲبنثيشبیثٹىيبیىٽىيا٭مچیبرډشٻثبویي
ىا٭الډی٥بڅجبنآډي230.ثىوي٥ٶڄ(ډؼيفي14سهىیڂ)ثمڃ٥36ٶڄ(ٽشي20ډچپی)ثمڃ231".ٵىثیىٵب٫ىٽىيډیثبىي50آڅمبنبثویا٭بډچیهس٥ئثمجبىډبنثثیا"ثى
اب ث ٽ ومبیي ډی سإٽیي اڅمچچیكٺٷیوبډب ثیه 232،ثىيشبوىیذچډبسیټي ډإډیزبی
٧ډیثبىي.ثیشاآن،كمالسیٽٽىڅڂیباياٳډچپیمىييىثاثكمالرډلٶثاياٳډچپیوبوډیيويوٺ٠ػيیٹبونثىيشبوثیهاڅمچچیثىيډیساويػایڈػىڂی
233.يوډلة
ثح پیچیس ثز زاطب ازیىبیی افغبستب زر ضز وب
ىاوڂباډیپبییاٵٲبوشبناوؼبڇثبالیاځز،٭ىبډوبڅٴىيڅزیټكمچدیـیيا24بڇ7ب٭زىاوؼاىدیىاز.ایهكمچثباوٶؼبیټډساوشلبیسٮجیاډؼيفاٽظ48ٽشي13اىويٽى
يثبډاىاوٶؼبیىثاثىیاىاوڂبآٱبځىیييذىيكمچٽىىيياىىاوڂبيوييثىاوؼي700ىاوؼبيدسبةوبوؼټآٱبٽىوي.ىډبنكمچ،ثیاسیاويایثيينسٶپیټث
اٵٲبوشبن"230 مبڃ ى آڅمبن ٽىڅڂی ث ٥چجبو بىر بیز"كمچ ایه -http://alemarahى
english.com/?p=7013,سبین ويٽآهیهثبث2016وډج11يثثبناوڂچییىبیز٥بڅجبنث
ىمجىیيياز.ثایډٮچډبرثیشىډىكمچاییىٽىيثٵڄ٭میبربیاییډاػٮ4سبین
ى.
اٵٲبوشبن"231 مبڃ ى آڅمبن ٽىڅڂی ث ٥چجبو بىر "كمچ ایه -http://alemarahبیزى
english.com/?p=7013,4ويٽآهیهثبثسبین2016وډج11يثثبناوڂچییىبیز٥بڅجبنثسبین
یبربیاییډاػٮى.ىمجىیيياز.ثایډٮچډبرثیشىډىكمچاییىٽىيثٵڄ٭م
ػبویٽمیشٹبونثیهاڅمچچی٭ٵی9سب7مببیډ٦بڅٮٹب٭ي،4،13،ډبى2سپڄاڅلبٹیيډشٻ،د3ډبى232
مډاػٮى.چیت
ىهوزٽسپڄډشٻ٭چیاٵاىیډیىي(د1)3ػایڈػىڂیىثځیوياٹياډبرډى٬يثابډبى233
(يكمچ2)4ډبى2سپڄاڅلبٹیيا٭مبڃډى٬يثابد،بڈوياوي؛ثمڃ٭مڄهوز٭چیويځیياوب
بی) ډبى ثیهاڅمچچیػایڈ، ٹاویهىاىځب ث اياٳياوبډچپیډیځىى. ٭چی ؛I, 8(2)I(i)(2)8٭ميیث )
ډاػٮى.156چیٽمیشثیهاڅمچچیچیتٹب٭ي٭ٵیثیهاڅمچكٺٷمـىیهثډ٦بڅٮ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
97
اٽایبنٽبډىيىډل٥ىاوڂبك٢ىاشىي.بيیه٭یىیثیوبډبځٶشىيكمچٽىىيځبنىاوؼایهكمچ ىوجبڃومىيثځجبډیثشىي. ىاشىي، دیـیيسبدىؼبیډىڃىيڇيڇٹيٵاا
یؾځيیډئڅیزكمچاث٭يوڂٵز.اډبثبډياىيثٮياىاډىاز4ب٭ز
ډیبادز"ځٶشبییټىاوؼٽثبؿىيىاوؼیىیڂىىاهڄیټىٴدىبنيثىوي:ىاهڄىٴډبىياىٴځاشثىیڈ.ثٮياىىٹیٺ،يایچیټاىیيڇيكمچٽىىيځبنث
ثمتىشیدسبةٽىوي.ىاطاوٶؼبثمتىشیاندبیڈهڈثىاز،اډبىډیساوشڈاثيڇ،ثڈثشیڈيا٥یٸدىؼثثیينٵاومىیڈ.یټىهشدبییهاٵشبىيځیډی ثىبثیهدىبا
يثدبیڈځچڅهى.هنیبىیاىزٽىٽدبیپش.يٹشیٽمټاډیٽىڇسبٵاٽى234 "ىاىڇاډبثبدیاىڈٮیٽىڇدبیڈاثجىيڇ.
ث ډؼيكیز٭الي ثب٭ضهبرػيیثډٿي ٽ ثى كيیيیي ث ايڃ اوٶؼب ډچپی، اٵاىثب٭ضډپشتوبثیىبیبن ى١مهاوٶؼب ځىیي. ؿبحٽىډؼبيرډبنٹاىاز، سویتىشڂب
ځىیي.آنډپشتيمـىیهٽچیىیټػيیيBraille-Printing Machine))وبثیىبیبن
ډاٽ ثمڃ و٪بډی ٱی بی ډپبن ث ډشٺیڈ كمچ ځو ٽ ومبیي ډی سإٽیي ىیڂ یپجب یوبډبويآډی ثى ثپب كمچ ډبن اياٳو٪بډیى ثای ثیهكٺٷوٺ٠ػيی-ٽ ثىيشبو
235.اڅمچچیثىيػایڈػىڂیډلةډیى
دیـیي، كمالراوشلبیي اشٶبى ىزا ٭ىبډوبڅٴىيڅزډیهايسب ا ىیڂ یپجب یوبډبثایػچځییااطارډوةایهځو ثوثاياٳډچپیثىاشيځواكشیب٣الڇا
236.ىاويكمالرثاٵاىډچپیث
.2016اځز29ثسبینٽبثڄډبكجیوبډبثبیټٹثبویى234
ىهوزٽسپڄډشٻ٭چیاٵاىیډیىي(د1)3ػایڈػىڂیىثځیوياٹياډبرډى٬يثابډبى235
(يكمچ2)4ډبى2سپڄاڅلبٹیيا٭مبڃډى٬يثابد،یياوببڈوياوي؛ثمڃ٭مڄهوز٭چیويځ
بی) ډبى ثیهاڅمچچیػایڈ، ٹاویهىاىځب ث اياٳياوبډچپیډیځىى. ٭چی ؛I, 8(2)I(i)(2)8٭ميیث )
ډاػٮى.156٭ٵیثیهاڅمچچیٽمیشثیهاڅمچچیچیتٹب٭يكٺٷمـىیهثډ٦بڅٮ
ډلپڇومى:2016اځز25یوبډبث٦٭چىیایهيیياىاىا٭الډیډىشيثسبین236
http://unama.unmissions.org/unama-condemns-attack-american-university-kabul, ایه
ىمجىیيياز.5بیزثایآهیهثبثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
98
زت ربف ػبصز سی اس ػسی سفس وطتبر
ډاٹجزاػىڂڄيشبیډبىكبڃمؼااٽىػىڂڄڇاثاىیىبڅ٭ىبډوبڅٴىيڅز"اهش٦بٳومىوي.ثى ایآوبن، ي ٭ ثب ب مبی ي ډبىڇ آيىوي. يشبیډب ث ا ذثاىڇ
اثبهىثىوي.يثاىڇډبځوياىوييىٽىىي،اډبآنبثكٳبیاهاشىيسبثاىڇاآايايیثيیڈػياياىیبٵزٽىیڈ.ثډى٦ٺٵشیڈيػيځچڅثبانٽثٮيثډبهجىاىوي
ىیيیڈيیټوبډڈيیػياځاشثىوي.ىوبډوشثىويٽثػڇػبیثایىيڅزٽشياز.ثاىیىبڅډهٽؿټيثیځىبثىيثبىيڅزیؾاسجب٥یوياز.ډبىڇ
237 "ځیډیٽىي.ايیبىيث
ذشمجث٩هػبیثای16٭ىبډوبڅٴىيڅزى٭٢هبواىیټدٽشيای-
ىيڅزى]وبڇيڅاڅیٽوي[يالیزدپشیب.
(وبیاٽشبيٵمىياطجزډؼيف569ٽشي655ډىسچٶبرډچپی)1224،یوبډب2016ىبڃ
ىيسچٶبرډچپیوبیاٽشبيٵمىياث٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزډی79یوبډب238ومىاز.
سچٶبرډچپی)1118ىيٽ 574ډى ي ډؼيف544ٽش ٽ ډیى ى16( ىيٽبا
239وبنډیىي.2015ډٺبیثببڃ
اٽشبيٵمىيي٭ميیاثډؼيف(وبی76ٽشي73ډىسچٶبرډچپی)٥149بڅجبنډئڅیز
61ٽشي21ډىسچٶبرډچپی)82٭يځٵشاوي.يالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډئڅیز
ډؼيف(وبیاایهسبٽشیټاث٭يځٵشاوي.
.2016اٽشث2ډبكجیوبډبثباٹبة]ثيينٽډلڄ[ىيالیزدپشیبثسبین237
سچٶبرډچپیوبیايیياىبیيٵڂیی٭ميیيډشٺیڈاٵاىډچپیيمـىیهسچٶبرډچپیٽوبیا238 یوبډب
٭ميیثاياٳو٪بډیثػىآډيطجزومىاز.اٽظسچٶبرډچپیاایهځوسبٽشیټوبیاٽشبيٵمىيي
كمالرډشٺیڈثاياٳډچپیډیثبي.ډؼيف(ااطٽشبيٵمىيیب٭ميیس٤ویيبی25ٽشي81ډىسچٶبرډچپی)106،یوبډب2016ىبڃ239
طجزومى ،2015از.ثٵڄٽشببیىیڂس٤ویيبیاډىیشیاٵٲبنډاػٮى.ىبڃ٥ٳىاىيڅزا
طجزومى572ٽشي853ډىسچٶبرډچپی)1425یوبډب ىيآن:94ٽ–ډؼيف(وبیاٽشبيٵمىيا
ډؼيف(ث٭ىبډوبڅٴىيڅزوجزىاىډیى.545ٽشي792ډىسچٶبر)1337
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
99
ییوبډبىوڂانایهازٽاٽظسچٶبرډچپیوبیاٽشبيٵمىيي٭ميیىاطكمالر٭مي
اډیبن ٭ىبډوبڅٴس٤ډىسچٶبرډچپیوبیاٽشبيٵمىي1118ثاٵاىډچپیډیثبي.
ثایٽشباٵاىډچپیډشٺیڈىاطكمالرثیشیهآنبطجزومى،2016ىيڅزٽیوبډبىبڃ
ایهځو از. ٹ٢بیی،كمالرثى ٽبډىيان ٹډی، اىاارثځبن اٵاىٽبډىيان ډچپیىيڅزي
ازثایىيڅز"ػبی"ډچپیډشڈث ىاى يٳٹا سبین240.ا ث ډظبڃ، ځو ػن،15ث
يڅاڅیيڅاڃ٥بڅجبن ى ا ث١ةځچڅٽزبنیثبډزیيالٲبنیٽمى ډوبڅٴ241.ا ٭ىب
يٳٹاىاىاوي.ثځوډظبڃ،ویوي،ثىډچپیاٽاىشارآنبدیـیومىىيڅزاٵاى
اځزىیټدشىيڅاڅیٽبډيیيالیزوشبن،٭ىبډوبڅٴىيڅزثیټ28ثسبین
ٵىډچپی)ثمڃیټ6ډسٽٮیىازثٮياىشسٹٴٵاٽىي،چیټومىوييىوشیؼ
ىیڂاډؼيفومىوي.بڅ،ٵوييواا(اٽشيیټن32ن
،2016وڂانډیثبي.ىبڃاثیا٭ياڇىٽىيبػيیوبډبثىڅیڄٽشبډيايڇاٵاىډچپی
ٵىډچپیاٽځیبثایىيڅزٽبډیٽىوييیب29یوبډبىٽىيبٽشب٭ميیييٵمىي
،ٽىوشیؼایهٽشبثبىي،اطجزومىڈسډیيثبډئڅیهډلچییبویيبیاډىیشیاسجب٣
وي.اٽظایهٽشببثيينډؼبارثبٹیډبوياوي.سهىیڂډؼيفي11ٵىډچپیٽشي18
وبیػبوجیاطجزومىٽسچٶبر242 ډؼيف(48ٽشي86ډىسچٶبرډچپی)134یوبډبمـىیه
بیا ډچپیډیثبييیياى اياٳٱی يٵمىي٭چی ٭ميیي سچٶبرډچپیٽشب ایهډیى، ى .
ثبډاىاوٶؼبیسٮجیيثډسیبهبوا٭٢بیویيبیاډىیشیاٵٲبنډیااطچیټیبكمالرب٭ميس
ػالی٥بڅجبنىيڅاڅیكيالیزدپشیپبثهبویټ٭13٢ثځوډظبڃ،ثسبین243.ثبي
ٽشبيٵمى240 يٳٹاىاىندڅیاډیبنایهاٹبڇ، سچٶبرډچپی)137ډلچیيثب ا61ٽشي76ډى ډؼيف(
اٵاىډچپیيٳٹاىاىابډڄډیى.یوبډبایهاٹبڇاىسٮییهمبيیياىبیٽشبيٵمىيي٭ميیٽٹي
وځىؼبویياز.
ٹجال241 ٽ هی سیشی كبة ٥یٸ ا ځٵشىي:٥بڅجبن ٭ي ث ا يیياى ایه ډئڅیز ى، ث ىش ٹبثڄ
, 743341450482507781/status/13https://twitter.com/Zabihulla.یټٽبدیاایهىاهشیبیوبډبډیثبي
ٵمىيث٭چیدڅیډلچیيیباياٳوبىبهشابډڄومیى.ایهاٹبڇبډڄٽشبي242
ثایػئیبرثیشىډىډاىاوٶؼبیسٮجیيثثوډاىاوٶؼبیسٮجیيډاػٮى.243
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
100
يىيډىډمبنٽشيیټایبن،اجٸاىيیډچیىػیبن٭يیاآسځىويٽىوشیؼ
244.ىیڂډؼيفځىیيسه
ثىيشبوثیهاڅمچچیثىيثكٺٷیوبډبسإٽیيډیومبیيٽٽشبيٵمىياٵاىډچپیوٺ٠ػيی
ثىيشبوثیهاڅمچچی٭ىبكٺٷیوبډبسإٽیيډیومبیيٽ245.ػىڂیډلةډیىػایڈ٭ىان
ىزثىاوي،ىاى246ډوبڅٴىيڅزاډچڇډیىاىسبااوؼبڇځوكمچٽډبیزثيينسٶپیټ
247.يایهځوكمالرػایڈػىڂیډلةډیوي
ځٵشىي:244 ٭ي ث آى ایه ث هی دشی بیز ى ا يیياى ایه ډئڅیز ٥بڅجبن
, 56435.org/?p=1http://alemaraىیيياز.2016ىمج2آهیهثبثسبین
ىهوزبڈوياوي؛ثمڃ٭مڄهوز٭چیٽسپڄډشٻ؛٭چیاٵاىیډیىي(د1)3ثابډبى245
يكمچ٭ميیث٭چیاياٳياوبډچپی(2)4ډبى2بدسٽڃاڅلبٹیويځیياوب؛ا٭مبڃډى٬يثا
ثٹاویهىاىځبثیهاڅمچچیػایڈ،ډبىبی) ٭ٵیثیهاڅمچچیكٺٷمـىیهثډ٦بڅٮ،(I, 8(2)I(i)(2)8ډیځىى.
ډاػٮى.156ٽمیشثیهاڅمچچیچیتٹب٭ي
اډاىاوٶؼبیسٮجیيىډىب٥ٸ246 اشٶبى و٪بډیثب ثځوډظبڃاوؼبڇیټكمچ٭ميیث١يیټ٭٢ځي
ثد ث٭ىان51،ډبى1سپڄاڅلبٹیيډىكڈډچپی. ثیهاڅمچچیكٺٷ)ىىځییبیىاهچیٹبثڄاشٶبىوجىاډب
از ي ث٭ٵیدیٵش بواڃ؛(مچیتػبوی٭ٵیٽمیشاڅمچچیثیهٹبون11مبډ٦بڅٮٹب٭ي. .يی.
اٽشث2ٽزىٵب٭یثایالكیزبیٹ٢بییىثبكپڈډشٻ،كىثباشیىبٳىاىځبسمیڈسبىیؾ،ىيپ
ډاػٮى.127،ثىي1995
وبډشىبتى247 سٶپیټي كمالرثيين اڅمچچیػایڈ ثیه ىاىځب ٹاویه اٽیيؿىي ا ىځییبیىاهچی ػڇا
ډلةومیٽىي،اډبایهځوكمالرډیساويثكمچډشٺیڈ٭چیاٵاىډچپیىثٮ٢یډاىاشىشبعى.ثځو
( IT-98-29-A .ډظبڃثٹ٢یمب ثىيبی2006وډج30(،كپڈاشیىبٳ، ىيپا133ي132، يی. بواڃ.
،ډاػٮى.ثٹاویهىاىځبثیهاڅمچچی156٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچی،ٹب٭يكٺٷسبىیؾډاػٮى.مـىیهث
بی) ډبى I, 8(2)I(i)(2)8ػایڈ، ډ٦بڅٮ مـىیهث ؛ كٺٷ( ثیهاڅمچچیچیتٹب٭ي 156٭ٵیثیهاڅمچچیٽمیش
سمیڈى ډاػٮى. اشیىبٳىثبكٽزىٵب٭یثایالكیزبیٹ٢بییىثبكپڈډشٻ، اٽشث2اىځب
ډاػٮى.127ي120،ثىيبی1995
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
101
اوتثز 25فزز ىی زر سای چغچزا الیت غر ث تبرید 26لت
پبثډبیپٳيدیىؿبډسبیپڄاثډبوىیټيوييثباشٶبىاٽالبڇ9كاڅیب٭ز"سهډبٽشيىيسهډبډؼيفيوييسىبیټسهبڅڈي25سهٽثىیڈ28آسځىوي.اډیبن
ومیىاوڈؿٺيډبن ثى. یبىڇډیآیيٽځزثيينيډثبٹیډبوي اډب اػبیڈثهیڇ، هیچیسباٽشينيكشىبٻثىيثهب٥ىاڇٽاٵاىډچقثٽشوىیټډیيوييثوب٥ا٥میىبن
ثآنبثبىیڂچیټډیٽىوي.ډهاػبىیاٽيیډهاٵشبىثىوي،ٽىبىڇيىػزاٵاى،،يثٮيثدیبىٵشهاىاډىاىڇاډبسبوبډٮچڇاډى٦ٺدبیدیبىىييڇ.اهڈبیڈهنػبیثى،
سبایهٽیټډىډلچیااډسبیپڄیبٵشڈياايهاٽىڇسب،ثایٵ٬هشڂیډیوشڈیاذډا٭مچیبرٽىويسبځچڅډاثډى٦ٺٽبیثبوي.ثایدىغيىٶبهبوثشیثىڇي
248"پشهىيسبٹجٱاڇثډٮياڇیيثى،ثیينٽیيوي.ٽثب٭جاانيثب
سبین ا٭ىبډوبڅٴىيڅز25ث یټځي اٵاى35اٽشث، يدانډىانثمڃډچپیسها
اىډٱبةيڅاڅیؿٲـانيؿةهزػم٬آيیډیٽىويثشؿدبنثىوييیبٽا ا
د(ٽشىي.ثو٪ډیيایهٽشبى5ډىي21سهآنبا)26يالیزٱاهش٦بٳومىويي
.2016وډج7وییوبډبىارثسبینډبكجسچٶ248
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
185
431 431
699 744
717
792
574
20 63
87
379 333
359
545 544
205
494 518
1078 1077 1076
1337
1118
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیس٤ٹشڄبیيٵمىيي٭ميیویيبی
ډوبڅٴىيڅز
2016-2009اػىیسبىمج
ٽشيځبن ډؼيكیه ډؼم٫
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
102
.اایهٽشبثبيياٽىثډٿٵډبويآنبىډبنػىڀثبویيبیاډىیشیاٵٲبنرځٵش
كبڅزډ ى دىغډى ي یټد سىب ډوبڅٴىيڅزثبٹیثیكمبو الډزثىوي.٭ىب ث ؼيفػبن
ایانایهيیياىاثيينيډآاىٽىوي.
ٹجیچمبنځيډچقاٵىډچپی10ىياٽىثایهيیياى،ځيبیډچق٥ٵياىيڅزكييى
ااهش٦بٳيڅیذآاىومىوي.
ډچق اٵاى ایه ٭بډڄ ػىڂؼیبن ا هى ډٱبةيڅاڅی"ىا٭"ٽشب ى ډى٦ٺ ى ٽ وبډیيوي
،اډبىبڃثب٥بڅجبنثىیوبډبځٶشاويٽایهځيٹجالؿٲـانيالیزٱٵٮبڅیزىاوي.ډىبث٬ث
ییب.اډبثو٪ډیيډیبنایهځيډچقييالیزهابنىيڅزاالډازػيايباآو2014
ىا٭ىيالیزوىڂبیبىٽییؾاسجب٥یيػىوياى.٥بڅجبنویځوىهبڅزىایه
249.ٹ٢یاىومىوي
ثىيشبوثیهاڅمچچیډچڇډیكٺٷم٭ىبډوبڅٴىيڅزثدیيیاٽیوبډبسإٽیيډیومبیي
ییي، دیثوبډ ا ٽشب ځو ځيځبنځییاٵاىثبىي. ډچپیي ٹيیاٵاى ٭ميیي
ثىيشبوثیهاڅمچچیثىياٵينثآن،ایهٽػایڈػىڂیډلةډیىثكٺٷډچپیوٺ٠
یوبډباىيڅزاٵٲبوشبنډیهايسبىهایه250ابٹاویهىاهچیویػڇمىډیى.
ىاىي٭بډچیهآناثىاىځبثپبوي.ٽشبسلٺیٺبرثی٥ٵبوااوؼبڇ
بسػبت ث زتجط ىی افزاز اذتطبف
ىٹیٺاډٽٵا،یټځياډىانډچقثبډبیثچىي،ااثشىييٽچیي13ىٵبچٵٺ٤"ایهٽثاىاوؼااثدبییهومىوييٹجڄ13ایهځيثب٭ؼچااىزاوىيثځٵشىي.
ډىشٺڄٽىىي،اآنبثبػییومىوي.هجوشبوډاثبهىوجىوي.ډهبي ػبیوبډٮچډیآنبا
ثڄىشثى،وومىوي:ثایهآىٹب٥بڅجبنیټا٭الډیاوىڂیهىاىكبةسیشیهیٽٹجال249
https://twitter.com/Zabihulla13, یټٽبدیاایها٭الډیىوىیوبډبډیثبي.ثایډٮچډبرثیشىډى
ابنىيڅزاالډییبىا٭سچٶبرډچپیس٤اٵاىیٽهىاػىڂؼیبنىا٭ه٦بةومىاويثٵڄيالیزه
ډاػٮى.
سپڄډشٻ٭چیاٵاىیډیىىهوزبیي(د1)3ػایڈػىڂیىثځیوياٹياډبرډى٬يثابډبى250
(يكمچ2)4ډبى2سپڄاڅلبٹیيڈوياويثمڃ٭مڄهوز٭چیويځیياوب؛ا٭مبڃډى٬يثابد
اياٳياوبډچپیډیځىى.٭ميیث٭چی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
103
ثب ىكبڅیٽ٭ىبډوبڅٴىيڅزما ىاوؼاډلڄىيډی13ایهي١ٮیزيكشىبٻثىڇ.251 "يوي،ویيبیاډىیشیاٵٲبنیؾ٭پاڅٮمچیوبنوياىوي.
ىاوؼس٤٭ىبډوبڅٴىيڅزایټثى13ځٶشبییټبي٭یىیايیياىاهش٦بٳ-
سبینثىيڅزډوبڅٴ٭ىب.ذشمج7سبینثٵايالیزثچٻثباليڅاڅیىٵا–ډیار
ىاوؼبیؾاسجب٥یثبایهيډوٽایهاثٮييډلڄثځبنځیډیبوؼیاثٮيذشمج10
ىيڅزوياوي،آنبابومىوي.
ػىی1ا252.یوبډبىوڂاناىاډيوياهش٦بٳاٵاىډچپیای٭ىبډوبڅٴىيڅزډیثبي
يٵىډچپیثىي٥1900یآنٽيیياىاهش٦بٳاطجزومى360،یوبډب2016ىمج31سب
ډؼيف(ځىیياوي.ؿىيایهاٹبڇىډٺبیثببڃ49ٽشي86ډچپی)ډىسچٶبر135ډىؼث
اهش٦بٳيسچٶبرډچپیوبیاآنډیثبي،اډبمباٵاىبیوبنىىيٽبىيیياى2015
253.اٵایىاشازوجزثبڃدبىي11ډچپیاهش٦بٳي
84ٵىډچپی)130ٵىډچپیيسچٶبر1858ډىآناٽثاهش٦بٳ350یوبډبيیياى،360اډیبن
يیياىا٥.14بڅجبنډئڅیزډیىيډىؼي،ث٭ىبډوبڅٴىيڅزوجز254 ډؼيف(46ٽشي
.شاويسهډىؼي،ث٭يځٵ4ٵىډچپیيډٿ257ٽثاهش٦بٳ
بډوبڅٴىيڅزىٽىباهش٦بٳبیيٵمىيٽبډىيانىيڅزثمڃ٭ىډب،بثابیبٵشبییو
اٵاىډچپیىیڂاث٩هاسجب٣یبٽبثایاٵاندڅیډچیٽىایبڇهشیثډیثوي،ثبب
٭ىبډوبڅٴىيڅزاٵاىډچپیاثباوڂیډبڅیيثبایهيٳ٭اليثآن،ىيڅزاهش٦بٳومىاوي.
ىثيڃبییآنبثبعځییٹبثڄسػومبیىي،اهش٦بٳومىاوي.ٽ
.2016ذشمج12وییوبډبثببييیياىىٵاثسبینډبكجسچٶ251
ثایډٮچډبرىډىاهش٦بٳا٥ٶبڃثٵڄٽٽبنيىځییبیډچلبوډاػٮى.252
ډؼيف(ډىؼځىیي،ي27ٽشي145ډىسچٶبرډچپی)172ډىاهش٦بٳاٽث417،یوبډب2015ىبڃ253
1713اهش٦بٳ ى ثایډٮچډبرثیش از. طجزومى ا ډچپیىیڂ ٵڄا٥ٶبڃىډٵى ث اهش٦بٳا٥ٶبڃ ډى
ىځییبیډچلبوډاػٮى.
يیياىاثځيبیډچق٥ٵياىيڅزي8یياىثبٹیډبوي،یټيیياىاثدڅیډلچی،ي10یوبډباډیبن254
یټيیياىىیڂاث٦ډشٻثدڅیډلچیيځيبیډچق٥ٵياىيڅزوجزډیىي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
104
يااٽظاٵاىاهش٦بٳ،٭ىبډوبڅٴىيڅزثٮياىیبٵزثبعیبىوشیؼځٶشڂثبثځبنډلڄ
ا ډوبڅٴىيڅزثٮي ٭ىب ایه، يػى ثب اوي. ومى سویآاى ب اهش٦بٳي ا٭٢بیایهٽ
بڈيیډیثبىيٽبډىيانډچپیىيڅزیآوبيیبب،یبا٭٢بیهبواىىكبڃهشیبیاډىیشیویي
ثوٶ٬ىيڅزػبیډیٽىىي،ؿىیهاٵاىاهش٦بٳياٽشاوي.ىػیبنسډیډیيىٽ
ش٦بٳث١ةڅل٪اهاهش٦بٳب،٭ىبډوبڅٴىيڅزاٵاىاثبڅزيٽةيپىؼيیبڈى
وي.اځچڅډؼيفومى
یوبډبدىغډىاهش٦بٳبیځيیاطجزومىٽىآن٭ىبډوبڅٴىيڅزځيبیثځیا
يٳاهش٦بٳومىويسبىډیبنآنبویيبیاډىیشیاٵٲبناایهسهاثب200سب45اٵاىډچپیثیه
اهش٦بٳ255اسجب٣ىاشثبىي،٥بڅجبناٵاىیٽثبيٳىببییىببییٽىىييىیټډىڈثب
ثى سبینرځٵش ث ډظبڃ، ځو ث ى6. ا وی ډس ډوبڅٴىيڅزىي ٭ىب ٵجيی،
سه104سهاویىبنآنبااهش٦بٳٽىوي،اډب110يڅاڅیډیمىيالیزٵبیبةډشٹٴبهشي
طبثزٽىىي،یٮشىيآنباٽساو یزډچپیهىا ٵى6آاىٽىوي.٭ىبډوبڅٴىيڅزب
ثبٹیډبوياثٮيااوؼبڇسلٺیٺبريسویایهٽثبویيبیاډىیشیاسجب٣وياوي،ببهشىي.
ثرځيی ا ډچپی اٵاى ٵب اڇ ٭ىان ډوبڅٴىيڅزث ٭ىب ٽ ایه ا مـىیه یوبډب
ثځوډظبڃ،ثسبین ډبؽ٭ىبډوبڅٴىيڅزىيڅاڅی21اهش٦بٳډیٽىىي،وڂانډیثبي.
داثثبيایهٽاٹبةبنىٶٳویيبی4ډىډچپیثمڃ200يىيعيالیزثيهبن
ډلچیهىبناډىیشیٵٮبڅیزىاىىياٽىثثبىاز٭٢هبواىیټسهااٵاىثچىيدبی
يوي. آاى ډوبڅٴىيڅز، بییاٹبة٭ىب ا ثٮي ثالٵبچ ایهاٵاى م ثىوي. اهش٦بٳومى
ييثیاډى٦ٺىياياىاٽشث٭ىبډوبڅٴىيڅزىيڅاڅیاٱشبن5مـىیهثسبین
ىڅیڄاهش٦بٳایهاٵاىای٭ىبډاهش٦بٳومىوييسها سمیڈىيڅزثایوبڅٴىيڅز،.
ډیى31ث30تثایډٮچډبرثیشىډىىييیياىااهش٦بٳځيیاٵاىډچپیای٥بڅجبنى255
سهآنببيوي(يثيیياىډبث157ویهیټثډبٵثیٽىووزثبىازييثٮي185ٽىي)
ویهیټثډبٵثیىووزثبىازيثٮياسلٺیٸای٥بڅجبنىډىاسجب45٣ىیڂىيالیزچمىي)
یوبډبىډىډلٶب٩زاٵاىډچپیىىځیی2016اىيوي(ثځاډبووزآنبثبویيبیاډىیشیآ
ثای65ي64ٶلبی-بیو٪بډی ث٭يځٵشىي. ٥بڅجبنثر٭چىیډئڅیزىييیياىا ډاػٮى.
هىاػىڂؼیبنبهيالیزاٽشثایاٵاىیٽ19ٵىډچپیثسبین61ډٮچډبرثیشىډىاهش٦بٳ
هابنىيڅزاالډییبىا٭وبډیيويثٵڄيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډاػٮى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
105
يٳػچځییااشواعٱیٹبووی٥الاثثډى٦ٺسلزٽىشيڃ٥بڅجبنسیڄػچځییااوشٺبڃ
اثىاز،٭ىبډوبڅٴىيڅزاٵاىسیڄ.اډبثٮياایهٽىيڅزډمى٭یزاوشٺبڃثىډى٦ٺاٱشبن
وي.اٽشثآاىومى16اهش٦بٳياثسبین
ٵىډچپی224ٽ٥یآن٭ىبډوبڅٴىيڅز2015ډىاهش٦بٳابىبڃ26ىډٺبیثب
یټٽبىډیاناهش٦بٳاٵاىډچپیاا2016اااهش٦بٳومىثىوي،یوبډبىبڃ
،یوبډبډاى2016ٵىډچپیااهش٦بٳيثى.ىبڃ85ډىاهش٦بٳ16ٽىمىطجزو
.ازىاهش٦بٳابىيالیبرثٲالن،اځبن،دڄ،ىایپىيی،ډیيانيىٻيٱاطجزوم
سه3،سهآنب5اثيينآیتبومىوي،اډبياٽظابیاهش٦بٳ،٭ىبډوبڅٴىيڅز
دڄ، 1ى ي ٱ ثه1سهى ٽشىي. ا ثٲالن ى سهىیڂ ا2015الٳبڃ یؾډى یوبډب ،
ىڅیڄثابډٮچډبرډىبث٬ډوشچٴ،اهش٦بٳاٵاىډچپیااىيالیزٱویثطجزوبویيي
اباهش٦بٳويوي،ډیساويایؼبىدشبیاډىیشیایویيبی،ایهٽىډىب٥ٸٹجچیىیڂ
256 اډىیشیاٵٲبنثبي.
ٽبىمبٽچیيیياىبیاهش٦بٳيٵمىياٵاىډچپیاىډٺبیثبىييیياىىثبيػى
ث2015بڃ ٽثاهشالٳثډیهډیبنابيٽؿیبثى،یوبډبٶزډىاهش٦بٳا
بډبمـىیهٵىډچپیاىيالیزډیيانيىٻاهش٦بٳياوي.یو34طجزبویيٽ٥یآن
یټاٵایاىډیاناهش٦بٳابیډچپیىيالیزٱثطجزبویييثٱڈیؾيیياى
ایهيالیزيیياى3یوبډب2015257اهش٦بٳىبڃ طجزاهش٦بٳى ث ٽىآن٭ىببويا
يډیيانيىٻ،ابىٵىډچپیاااهش٦بٳومىثىوي.ىيالیبرٱ9ډوبڅٴىيڅز
ډچپیسبػیټیب اهش٦بٳثبڅمٺبثڄاٵاى ىزث بیډچپیاهش٦بٳي، سالثایبییا
دشنىوي.
اډچپیاهش٦بٳي63)ىډؼم٫ومىډىاهش٦بٳاباىيالیزٱویطجز10،یوبډب2015ىبڃ256
اډچپیىیڂډؼيفځىیي(.1ډچپیىیڂٽشي16ىایهډیبن
اډیبنيیياىیٽابیډچپیاىيالیزٱيٳٹاىاىثى،یوبډبىيډىآناث٭ىبډوبڅٴ257
ىيڅزٽهىاػىڂؼیبنىا٭٭ىانومىاوي،اډبثبػىڂؼیبنىا٭ىوىڂب)ٵاساابڃاٵاىثایػىڀ
یىيځیاآنب(یبثبو٪بډیبنىيڅزاالډیبڇي٭اٷیؾاسجب٥یوياشىي.ثایډٮچډبرثیشثٵڄيالیزثومب
هابنىيڅزاالډییبىا٭ډاػٮومبییي.ډیهډىاهش٦بٳابىٱٽىآنٵىډچپیاهش٦بٳ
يثى،ث٥بڅجبنوجزىاىياز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
106
ثىيشبوثیهاڅمچچیو٫ځيځبنځییاډى٬ٹاىاىيایهاٹياڇكٺٷیوبډبسإٽیيډیومبیيٽ
ٵى٪ا،اسمبڇ٥ٳبیىځیىػىڀډیهايیوبډب258.یټػڇػىڂیډلةډیى
ىيڅزډی ا ډإډیزډچڄډشلي ډچپیثىاوي. ځییاٵاى ځيځبن ىزا اياٳاهش٦بٳبن
هايسباكٸآاىی،ويځی،سمبډیزٵیپیيسىىآاىماٵاىبٽهىىينډبیٽ
259.چیډلٶب٩زومبیيثابسٮياركٺٷثثیهاڅمچ
لضبیی ػسی اسی بی سبذتبر تسط تازبس اػب
ثیټنا،ییبدىغسها٭ىبډوبڅٴىيڅزثمڃيڅاڃوبڇوبىآوباثیټډس"ٽشىي يث١ةځچڅايا اډسدیبىٽى وىیټهبوډبآيىايا آننثاى.
ؿبیثهبوى٭رٽى،اډبایثوب٥ٽشهايا٭ىبډوبڅٴىيڅزسپومىيذآنباثثى،یا٭ىبډوبڅٴىيڅزيآنبى٭راياوذیٵشىيياډلڄٵشىي.ٹجآنناٹجڄآډبى
ػيایهنىكبڅیٽهنىي.دیاٽشهایهٽبااوؼبڇىٽثډىڇډلڄىشىاىثىوي.آننابيثىسبایىپثٮياآواىٵهٽىويثډيرویڈب٭زییټىهزاآنػبیثى
.اايیټىهشٽشىيهثهب٥هوزبیٵبډیچیٱیهایجتیټاسبڇىيث"260 .ازبڅيیټدٶزډبثؼبډبوي
اػایكپڈځٶشبییټ- ا٭ياڇبي٭یىیا وبڇيٹ٢بیی٭يڅیډایىبهشب ]ثيينٽ
ډبؽ ډب ى يالیزػػبن ى ډوبڅٴىيڅز2016يڅاڅی[ آن٭ىب ى ٽ ا اثٮيیټن
ثػڇوبٽشىي.ډلپډیز
2016ىبڃ یوبډب اډؼبار41، ثا261يیياى ٵاىډچپیایبهشببیډایا٭مبڃي
ثطجزبویيٽ .ځىیيډؼيف(12ٽشي38ډچپی)ډىسچٶبر50ډىؼث٭يڅیيٹ٢بییا
؛(iii)(c)(2)8ډبىم،چیتػبویپمیش(،ٹبونثیهاڅمچچی٭ٵیc ()2)4،ډبى2سپڄاڅلبٹیيډشٻ،د3ډبى258
ډاػٮى.156ي96٭ٵیثیهاڅمچچی،ٽمیشثیهاڅمچچیچیتم،ٹب٭يبیكٺٷډ٦بڅٮ
ډاػٮى.12ي6،7،9،10ډیظبٷثیهاڅمچچیكٺٷیبیيډيوی،ډبىبی،259
.2016ډبؽ28ډبكجسچٶىییوبډبثببي٭یىیىډایٴيالیزثچنثسبین260
ىٽځیبوجبیيایهځوثىازىایهځااال"بهشببیډای٭يڅیيٹ٢بیی"اشٶبىاا٦الف261
،ا"٭ياڅز"یوبډبډيییزډاییشڈبیٹبونای٥بڅجبني٭ىب١ي٥بڅجبناډي٫ىاوشيٽبثىيا
ډیثبيیبثولیثویایټیشڈډىؼڈیبياكيس"ډىٶبو"و٪یوبډبثډٮىیایهویزٽایهډیپبویڇ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
107
آډبؿىيایه262 ایډچپیاٵاىډٿيډؼيكیزىيٽبىمب34ثبسبةىىي
ثىڅیڄىشیډلييىثيڅیي،ثبډی2015263بهشببیډای٭يڅیيٹ٢بییىډٺبیثببڃ
ٽمشځاډیوي.اكشمبالډىب٥ٸسلزٽىشيڃ٭ىبډوبڅٴىيڅزایهځويیياىب
ډاىیبىیاا٭ياڇبیهى ا٭ياڇيمـىیهډاىپىؼا٥یٸیوبډب ځىنىن،چیټ،
ٺیٽىىييٱیاوبویای٭ىبډوبڅٴؿنالٷ،١ةيشڈ،ٹ٬٦٭٢يثهىبیسل
يوبن"ٱیاهالٹی"ٵشبیبػډیبیٵشباسبڇثډؼبار٭ىانث٭ميسبٽا٥بڅجبنثمڃىيڅز
،اځز6ثطجزبویياز.ثځوډظبڃ،ثسبینا٭مبڃډیى،264ډىڃاوبنٵاثمڃډىان
وبى٭چی يڅاڅی ډوبڅٴىيڅزيالیزچمىي،ى هبویډىىز٭ىب ىىیا اسبڇ ث بیا
ٹ٬٦ٽىوي.،ىډالء٭بڇایډبڅپیهبنسٻيثىویٽثىڅیڄىځییبیډیىی
ػن،٥بڅجبنىيڅاڅیبػیيالیزاثڄیټډىاثٮياډلپڇومىنثٹشڄیټ3ثسبین
ىػیبنىٽبويا، ثػڇوبمبنځىمبئیىډالء٭بڇځىنىوي. ٥بڅجبنیټنىیڂا ،80
١ةالٷىوي.
ثٽشبیبډؼيفبهشه٭ميییټو"ىبهشببیډای٭يڅیيٹ٢بییډؼبارب"ډیځىى.ا٦الف
ىوشیؼډؼبارای٭ىبډوبڅٴىيڅزثاباسبڇ،كپڈيیبا٭ياڇیبډؼباروډ٪ىنىیټډلپم
ی٥بڅجبنیبیبػبیثایىيڅزا"ميشی"ثابسٮیٴػایڈثمڃػڇرډیځیىٽډٮمال
ىیڂ٭ىبډوبڅٴىيڅزډیثبي.
سمبڇډاىسچٶبرډچپیوبیابهشببیډای٭يڅیيٹ٢بییٽاییوبډبطجزي،س٤٭ىبډوبڅٴ262
ٵى٪ا،ىيڅزرځٵشاز.یوبډبډاىیبىیاډٿيډؼيفينوبیاایهځو٥٭مڄٹ٢بییا
ډشٺیڈث٤ىاشیبو)ډبوىيا٭ياڇديیټثباىيیډچی(یباػایاكپبڇای٭ىبډوبڅٴ،ایهٽثػىڀ
ىيڅزثیټٵىډچپیثاسبڇسوچٴیٮىیالٷىنثػڇوب،اطجزومىاز.یوبډبمـىیهډاىیا١ةي
څٴىيڅزاىٵڄاهش٦بٳبیډسج٤ثػىڀ،یبٽشب٭ميیاٵاىشڈيٽشباٵاىډچپیای٭ىبډوب
ډچپیس٤٭ىبډوبڅٴىيڅزىٵڄٽشب٭ميیس٤٭ىبډوبڅٴىيڅزٽثسچٶبرډچپیډىؼيا
ډىطجزومىاز.مـىیهیوبډبډٮچډبرىهایهٽاٵاىډچپیثٮيایټديډای٭يڅیيٹ٢بیی
١ةيشڈیبابوزٹاځٵشاویىایهٵڄطجزومىاز.
ډؼيف(وبیاډؼبارىبهشببیډای٭يڅیي16ٽشي60ډىسچٶبرډچپی)76،یوبډب2015ىبڃ263
ٹ٢بییاطجزومىاز.
یزؿىیهبهشببيډؼباروبیاآناث٭ىانوٺ٠ثبسػثٱیٹبوویثىنایهډیپبویڇب،یوبډبډػى264
اب ث یاػشمب٭برډىډیا ا اػاییځاي ٭ىب سلچیڄیوبډب ثىبثیه، ډیومبیي. س كٺٷث
ډٮیببیډكٺٷثډبوىيډٮیببیډلبٽم٭بىالوایبثیومیٽىي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
108
یوبډبمـىیها٭مبڃډؼبارایبهشببیډای٭يڅیيٹ٢بییثاٵاىډچپیاٽهىيیب
ىيڅز ویيبیاډىیشیاٵٲبنيیب 265٭٢هبواىبنثبثځوبویيازطجزٽبډیٽىىيث .
یټىاوؼاىيڅاڅیؿټيالیزيىٻثٮياایهٽاياى،ىمج2ډظبڃ،٥بڅجبنثسبین
ثىاآيیوشىي.٥بڅجبناى٭بٽىويٽآوبنٹجڄاآوپٹشڄىيٵډبوي٥بڅجبنډؼڇىبهشىي،ىډالء٭بڇ
266يثبػییٽىثىوي."سلٺیٸ"ٽىااي"شڂیى"آنىاوؼاا٭ياڇٽىىي،ايا
ایایهځوبهشببیپىؼډؼباربییؿنا٭ياڇ،ٹ٬٦٭٢،١ةيشڈيىیڂاپبڃ،ایهځوډای٭يڅیيٹ٢بییىسىبٹ٠ثبٹبونابیاٵٲبوشبنثىيثابٹاویهاٵٲبوشبن
ایهځواٹياډبروٺ٠ ثیشاآن، ا٭مبڃػڇىبهشډیوييوٺ٠كٺٷثسچٺیډیځىى.ىيڅشیوجىډیپبویڇبی267.یقٹبونثىيشبوثیهاڅمچچیثىيػایڈػىڂیډلةډیوي
ٹ٢بییایكٺٷثیٽىبهشببیډای٭يڅیيډاىوٺ٠ٹثبویبنهبػجانثایثيسٽىاز٭ىبډوبڅٴىيڅز .٭چیٹثبویبنا٭مبڃډیى،٭يڇډي٭یزایهځوا٭مبڃا
وٺ٠ډیساوي٭يڇساوبییىيڅزىػچځییاایهځوسوچٶبريذىن٭بډچیهآنثدىؼٹبون268 یي.یاوشاوشډ٦بثٸثبسٮيارآناٹياڇومبډلةىكٺٷث
یوبډبا٭ىبډوبڅٴىيڅزډیهايسبؿيىسؿىیهبهشببیډای٭يڅیيٹ٢بییاٽٱیٹبوویثمبډیآیىيډييىومىياا٭مبڃځوډؼبارثاٵٲبنبیډچپیىزثىاويي
اٵاىاٽځیبػبىيڅزثىاوييثایه٩هډىٽشبیباهش٦بٳ٭ميی)اٽظیوبډبٽشباٵاىډچپیا265
ډچپیووزاهش٦بٳيثٮيٽشياوي(ٹاځٵشاوياطجزډیومبیي.
266 سبین ث هی ىی بیز ى ا آن ډئڅیز ځٵشىي٥4بڅجبن ٭ي ث http://alemarah-ىمج
, 44395dari.com/?p=ىیيياز.2016ىمج27آهیهثبثسبین
267 بیډلبٽم3ډبى ډٮیب ث ثيينسػ ا٭ياڇ كج، ذیومىنىي هوز، ډى٬یقٽشب، ثب ډشٻ،
ایه٭بىالو،پىؼ،ٹ٬٦٭٢،سلٺیيثهىٱیاوبویيىیڂاپبڃهوزاٵ اىډچپیاډلٶب٩زډیومبیي.
ډشٻ3ځوٵشبىډبنيٵى٪اډلڄآنډى٬ډیثبي.ثایػئیبرثیشىهٹبثچیزٽبثىډبى
ىاٵٲبوشبنثثوؿبؿةكٺٹیایهځاډاػٮى.
ثبویٽثب٭ضوٺ٠كٺٷثډیىياباځؿیټ٭مڄٱیٹبو"ىالڅزاڅاډیډٮیببؿىیهډیوڂبى:268
یټىيڅزاسجب٣ډشٺیڈوياى)ثځوډظبڃ،ؿنیټ٭مڄویثىيیبو٭بډڄډووي(ډیساوي
ډئڅیزثیهاڅمچچیمبنىيڅزاىدیىاشثبي،اڅجشوسىبث٭چزهىآن٭مڄثچپث٭چز٭يڇسالكشمی
يىیڂىبڃ-.ثٹ٢یييكپڈثایيالپی"ځییاایهځوثيٵشبیيیبدبنثؿىیه٭مڄثایػچ
،ډلبٽڈىاهچیكٺٷثاډیپب)یټچچډاىوبديیيينبس٤٭بډچیهٱیىيڅشی(ډاػٮى.1988
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
109
ؿيىسمثبىازيځبناویآاىٽىىي.مـىیهسپاډیومبیيٽىيڅزډئڅیزابی٥٭مڄبیٱیٹبووی ٽةایهځو ث ثبیي ي ىاى اٵٲبوشبن ثىیبىیثیى كٺٷ ثاث ى
ايڅیزثجوي.
ی سبذتبر بی اس س "رزای اذاللی "اػب زبسات ثز سب ث رز ث اصطالح
اسی ػسی لضبیی
"٭مبڃډؼباربییثا٦الفوڂانٽىىي،٭ىبډوبڅٴىيڅزثايىیټيوييثاٵایا2016ىبهشببیډای٭يڅیيٹ٢بییىبڃ"ػایڈاهالٹی ػىی1اىاډىاىوي. 31سب
نيډؼيفيندىغسهىیڂٽثب٭ضډٿدىغابډىاایهيیياى10،یوبډب2016ىمجثطجزبوياز.،ځىیي
ا٭مبڃ"ډوبڅٴىيڅزاثػڇوب،ا٭ياڇدىغنيىيډىثيیچچیټځچڅای٭ىبیوبډب،٭ىب.ثځوډظبڃطجزٽىازډای٭يڅیيٹ٢بییيٵااډىڃىبهشببی"ٱیاهالٹی
بڅااهبواىيڅاڅیك٢رچ٦بنيالیز18نػالییټ16ٴىيڅزثسبینډوبڅث١ةځچڅ"٭مڄٱیاهالٹی"مىڂبنثیينٽیيوييثثبالییټسذثىوييثٮياياثػڇ
سبین ث 1ٽشىي. ډوبڅٴىيڅزیټن ایهٽ19اځز٭ىب ا ثٮي ا وؼبرابڅ ثوب٥هوزبیهبوڂیادڅیػیبیٽمټيثى،ثػڇٵااډىڃث١ةځچڅٽشىي.
اثبالیډإډیزډچڄډشليمـىیهاػایكپڈالٷ ا دىغنيىيډىىډالء٭بڇثػڇوبٳدبییهيالیزی٭ىبډوبڅٴىيڅزىيڅاڅیبػیيالیزاثڄيىيڅاڅیى
ى"ىيشیثبیټډى"ثػڇڅیؿبييالیزٱ؛ىيڅا"ٵااډىڃ"مىڂبن؛ثػڇٽشبنىيڅاڅیډسبیپڄثػڇاينىيوٶیث٦وبډىبتىيڅاڅیدشنٽريمىاز.يالیزدڄاطجزو
یټيیياىٹشڄیټای٭يڅیيٹ٢بیی،یوبډبٵٷىبهشببیډ٭اليثډاىاػایډؼباربويدشنٽريالیزٵبیبةثطجزبڅث١ةځچڅایهاىيڅاڅی20ن
"ٱیاهالٹی"ثػڇ٭مڄآننىشىاىثىسب٥ٵياىيڅز،یاٵډبويیټځيډچقازٽشى.،بیټثیڂبوىسچٶهيذٵااډىڃلجزومىنثیٮىی
ثوبنيډىانوٺ٠ػيیكٸويځیيىیڂیوبډبیبىآيډیىٽا ٭مبڃایهځوډؼبار ډبى ډٲبیرثب ى ٽىىي سلٺی ي اوبوی ٱی ډؼبارىی٬، ؿىیه ثبي. ډی ثی ثىیبىی 7كٺٷ
ٽىاوینډى٬پىؼډچڄډشلييمـىیهډبى16يویيیبیيډبىٽىاوینثیهاڅمچچیكٺٷډ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
110
كٸآاىیياډىیزيثاثیىثاثایهځوډؼباربډشٻىٽىاوینبیوډیثبي.3وٺ٠ډیٽىي.ویٹبونا
ٽ٭ىبډوبڅٴىيڅزثمڃ٥بڅجبنثبیيؿيىسؿىیهبهشببیډایٽىيیوبډبسإٽیيډیډىلڄبهشياا یسوچٴااكپبڇ٭٭چیاٵاىثاسبڇ٭مبڃځوډؼبار٭يڅیيٹ٢بییا
٥ٵياىيڅزویٹبثڄس٦جیٸډیثبي.ثځيبیډچق٭یزىزثىاوي.ؿىیهډمى
ىی اساف افزاز ػسی یزی سف
ىكیههاوينٽٮزىيڇومبثىڇٽيایچیټځچڅاثووبنىډؼيثځڈیي"يثبیټډیڄٽالىیپٳيؿىيیهبػو٪ڈ٭بډيوشاوشڈٵاٽىڈ.یټډىاثبیویٶڇدڅی
يثمتىشیيیټسٶىڂـىىزىیيڇ.ذآنډىثيينسٶپیټثیمآسځىيىآنډیبنثاىڇاثځچڅى.ىػیبنكمچاثمتىشیویٽبځٵز.سالٽىڇػبییاثای
بٹیایبٵشڈٽډالاډبڇاآناشٶبىډیٽى.ډهيىيسهدىبنيندیياٽىڈٽوشاوشڈ.ثاله،اسىآنػبدىبنيیڈ.ػيىيډىاىىاهڄډؼييیټثبیىٹیٺسبهشڈځچڅ45ىیڂثډير
269 "نډؼيفاىوىیپیىياىیيڇ.ىآنتسٮياىوبنىډؼيثیشاډىانثى.
19اٽشثىٽبثڄٽثډٿ11بویكمچىا٭ثیبرٽبسویىځٶشبییټٹث-
270 .سهاوؼبډیي60سهيډؼيفين
،٭ىبډوبڅٴىيڅزثيٳځیی٭ميیاٵاىډچپیا٥یٸكمچډشٺیڈث2016بڃ٥ڃى
24اډیبنسمبڇسچٶبرډچپیطجزياییوبډب،،2016ىبڃ271اٵاىياياٳډچپیاىاډىاىوي.
.2016ىمج2ډبكجیوبډبثبٹثبوی،ٽبثڄ،269
٭ىانهجو٪برسيىكبة270 ىا٭ا٥یٸآاوهجیا٭مبٷيثب بهيالیزهابنىيڅزاالډییب
اٽشثاث٭يځٵز.11سیشیهیډئڅیزكمچ
https://twitter.com/Terror_Monitor/status/786176073163694080, ثآىډشٽ ثب آهیه
ىیيياز.2017ػىی16سبین
ایهٵڄډث٣ثيٳځییبی٭ميیاٵاىیباياٳډچپیثباشٶبىاسبٽشیټبیډوشچٶیٽىٵڄبی271
دسٽڃاڅلبٹی.ډیىځىیي،ٹجچیثلض ډبى1. ث٭ىان1)49، ا٭مبڃهوز٭چیىمه؛ؿثای"(كمچا
٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچیدیٵشياز(.كٺٷسٮیٴومىٽ)ثرٽچیث٭ىان"سبػڈيیبىٵب٫ثبي
یټػىڀيیبىیڂاٹياډبرډبوىيسيیي،٭اليثكمالر،یوبډبا٭مبڃهوزآډیث١ياٵاىډچپیىاث٦ث
ا٭بة،آايایزيمـىیهاشٶبىو٪بډیاډاٽآډیيلیاویبډڄومىاز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
111
ىبڃ يويطجزي ثب ٽ اياٳډچپیمىاى ي اٵاى وشیؼكمالر٭ميی٭چی ىيآنى
یوبډبیپجبىیڂسإٽیيډیومبیيٽكمالر٭ميی٭چیاٵاىياياٳډچپی272.ډ٦بثٺزىاى2015
بو ډئڅیهٹ٢بییي ث بیډچپیىيڅزىډىؼمچ بهشمبن ډچپیىيڅز)ډبوىي ٽبډىيان االن،
دبٻبی ډبیه ب، بو ٽبډىيان ب، ٽىڅڂی ي ب هبو ٶبر ب(، يڅاڅی اىای ډاٽ
ثیهاڅمچچیثىيكٺٷثىيشبو،ٽبځانبډبنبیٱیىيڅشیياٹچیزبیډجیوٺ٠یق
ثویاكمچىډاىډو،ډبویٽؿىیهكمالرثډظبث273.ويػایڈػىڂیډلةډی
٭چییټػمٮیزډچپیهباوؼبڇډیى،ایهځوكمالرډیساويیشمبسیټبیځشىیب
274 ػایڈ٭چیثیزډلةځىى.
(،یوبډبكمالر٭اليثطجزسچٶبرډچپیثابو٫سبٽشیټ)ؿىبوـىٵڄبیٹجچیثلضي
ثىيشبوثیهكٺٷيٳځیی٭ميیاویثطجزډیبوي.یوبډباياٳډچپیاىډ٦بثٺزثب
كمالريٵ ځو ي سٮیٴومى ٥ٵيامىياڅمچچی ډچق بی ځي اٵٲبن، اډىیشی ویيبی ٭چی
ڈىىځییببډچپیٽډشٺیمىيڅز،٭ىبډوبڅٴىيڅز،ویيبیاډىیشیثیهاڅمچچیياٵاى
ىایهٽشڂیاشٶبىياوياثایاياٳو٪بډیٽثډپبنبیٱیو٪بډییبكمچډیځیوي
ډإډیزډچڄډشليىاوؼبڇایهٽبډیساويډیبنسچٶبرډچپیٽىوشیؼ275.بډڄوومىاز
ىي22ډىسچٶبرډچپیوبیاكمالرډشٺیڈثاٵاىياياٳډچپیمىاىٽ2474ډیالىی2015ىبڃ272
سچٺیدڅیډچیاٽبیيكمچثاٵاىډچپی٭چیى.یوبډبىډلبجبرهىكمالرٽڄسچٶبرډچپیابډڄډی
ىهوزبڈىاى،بډڄوومىاز.ثاٵاىیٽثبسػثابايډشٺیمبڈیبځىى
ٵاىیٽىهوزبڈث١يا"ډشٻس٤ډبى"ا٭مبڃډى٬يډؼم٫اػایڈػىڂیىثځیوي273
(؛كمالسیډیثبي2)4،ډبى2ٵشبیىثاثكیبریټاوبن؛ا٭مبڃډى٬يس٤دسپڄاڅلبٹیوياى،ثمڃثي
(،ٹبونثیهc ()2)4،ډبى2ډشٻ،دسٽڃاڅلبٹی3ډبىثث٭چیاٵاىياياٳډچپیرډیځیى.اٽ٭مي
(iii)(c)(2)8ډبىم،چیتػبویٽمیش–اڅمچچی٭ٵی ډ٦بڅٮ ثیهاڅمچچیچیتكٺٷ؛ ٽمیش ٭ٵیثیهاڅمچچی،
ډاػٮى.156م،ٹب٭ي
ډاػٮى.ثٵڄكمالرٵٹیثاٹچیزډچمبنیٮډت274
اٵاىياياٳډچپیايٳٹابیوبډبكمالرث١يدڅیډلچیاىآډبهىىډىكمالسیٽډشٺیم275
ایىپدىاىبډڄوومى، ثسلچیڄبیډىثډىىاىى،دڅیډلچیثډچپیډلبٵ٪زیاسوی
ىډبنكمچاسجب٣ىاى.یآوبي٩بیٴيٵٮبڅیزب
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
112
ثىيډیبنسچٶبرډچپیٽای٥ٳبیىځیىىځییبیډیىییبكمچثاياٳو٪بډی
276.سٶپیټومبیي،يػڇػىڂیډلةډیىيٳٹاځٵشياوياػىڀ٭مي
119ٵىډچپی)464كمچثاٵاىياياٳډچپیاٽثب٭ضسچٶبر٥،82بڅجبنډئڅیز2016ىبڃ
اډبوىيىډاىډبث٥بڅجبنكمالربنثاٵاىډچپیډؼيف(ځىیي،ث٭يځٵشىي.345ٽشي
ىىياڇىاى؛اياٳو٪بډیسچٺیومىوي،بنڈهى٭ثٽبوب،ٽبډىيانيډئڅیهٹ٢بیی
اب ث ثیهاڅمچچیكٺٷكبڅیپ ثىيشبو ا277.ډچپیډیثبىياياٳډشٽ ىیڂ ؿىيومو
20كمچ٥بڅجبنثاياٳډچپیبډڄیټكمچاوشلبیثیټثاډلبٵ٪یهاډىیشیٽویذبڃى
ٵىډچپی15ػنىٽبثڄډیثبيٽثایٶبرٽبوبىاٽبډیٽىوي.ایهكمچثب٭ضډٿ
278.سهىیڂځىیي7يډؼيفين
چیاٵاىیډیىىهوزبیڈ(ډشٻ٭1)3ػایڈػىڂیىثځیوياٹياډبرډى٬يثابډبى276
(؛ي2)4؛ډبى2ويځیياوب؛ا٭مبڃډى٬يثابدسپڄاڅلبٹیكٸ٭چیآډیوياوي؛ثمڃ٭مڄهوز
ث ځىى. ډی اوبډچپی اياٳي ٭چی ث ٭ميی ابىبډكمچ ىاىځب )ػىبئی بی ډبى ، اڅمچچی ,I(2)8ثیه
8(2)I(i)ؿىي ډاػٮى.م،ٽمیشثیهاڅمچچیچیت٭ٵیثیهاڅمچچیډ٦بڅٮبركٺٷ156هثٹب٭ي(؛مـىی
ػڇډلةومیاكمالرثيينسٶپیټيوبډشىبتىىځییبیىاهچیااٽیيػىبئیثیهاڅمچچیىاىځبابىبډ
ٽىي،اډبایهځوكمالرډیساويثكمچډشٺیڈ٭چیاٵاىډچپیىثٮ٢یډاىاشىشبعى.ثځوډظبڃثٹ٢ی
IT-98-29-A .مب) ثىيبی2006وډج30(،كپڈاشیىبٳ، بواڃ.يی.ىيپسبىیؾډاػٮا133ي132،
ځىى.،ډاػٮ156ىيشبوثیهاڅمچچی،ٹب٭ي٭ٵیثكٺٷى.مـىیهث
ادیڄٹجڄاا٭ياڇ٭٥٢بڅجبنډلپڇثډٿا29ثځوډظبڃ،ا٭٢بی٥بڅجبن٥ییټا٭الډیثسبین277
اځبنبیث٩ب٭يڅیيٹ٢بییىمهیټثبىیڂٹیمزىڂیهایهػڇهىا"یىيڅز،ځٶشثىويٽ
ثٮيث٭ىاناياٳډي٫اایهيدىاهز]...[يٽبډىياویٽااػایایهځو]ا٭ياڇب[كمبیزومىاويهاى
،ٽ"ا٭الډیاډبراالډیىاسجب٣ثا٭ياڇ٭ميیوياویبنایاىاٱىی"مـىیهث".و٪بډیسچٺیډیوي
ٹجال ى: ډاػٮ ثى، بیز ایه -http://shahamat-english.com/statement-of-islamic-emirateى
regarding-intent-of-executing-prisoners-by-the-ghani-administration/, ٽبدیایه آن، ث اٵين
ډاػٮى.ډث٥ډئڅیزای٥بڅجبنيا٭الډیبیمیاىبىىوىیوبډبډیثبي.مـىیهثٵڄدی
ٹجال278 ٽ هی اوشوشی بیز ى یڄ٥بڅجبن آى ځٵشىي:ى ٭ي ث ا ډئڅیز ثى ىش ٹبثڄ
487english.com/?p=-http://shahamat, ىيڅز هابن يالیز به ثبي. ډی یوبډب وى اىبى ایه ٽبدی
ډئڅیزایهيیياىاث٭يځٵشىي،ؿىيیوبډبسچٶبرډچپیایٽشڂیبیځايویاالډییبىا٭
از: ومى طجز province-khorasan-News/is-https://news.siteintelgroup.com/Jihadist-٥بڅجبن
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
113
اىياياٳډچپیاثډىكمچثاٵ9ډئڅیز2016ىيڅزاالډییبىا٭ىبڃيالیزهابن
ډؼيف(ي،ثمڃكمچثاٹچیز579ٽشي164ٵىډچپی)743ٽډىؼثسچٶبر٭يځٵز
يٽش152ٵىډچپی)712یٮىٽبثڄيیټكمچثٽبډىيانډچپیىيڅزٽثب٭ضسچٶبر
يالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭مـىیهىيالیزوىڂباٵاىډچپیا279.ډؼيف(ځىیي560
ػن،يالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ىيڅاڅیثى21يٳٹاىاى.ثځوډظبڃ،ثسبین
يالیزوىڂبٵويیټٵډبويدڅیډلچیاٽډسٵيیىازث١ةځچڅٽشىييیټ
280 .يهىثبډساډلڄىييويډؼيفومىوي،ډبنكمچىډلڄثىاٽبڅ14د
ٽبٽىبنیوبډبىٽڄ،بياٵایىډیانسچٶبرډچپیوبیاكمالرډشٺیڈث2016ىبڃكمالربډڄایهځو283 يډاٽىیىیثىاز.282،ثځبنٹډی281وبىبیثىيشبوډبیهدبٽی
يڅاڅی ثځبنٹډیى ىاىنیټسؼم٬ا يٳٹا اوشلبی٭ىبډوبڅٴىيڅزثب یټكمچسه37ٵىډچپیيډؼيفين14ٵجيیډیثبيٽثب٭ضډٿ27يآثبىيالیزٽىثسبینٮا
ىډٺبیثببڃ ډىيانډچپیىيڅز،ډیانسچٶبرډچپیوبیايٳځییٽب2015ىیڂځىیي.284 .ٽبډىيانٹ٢بیی(ٽبیبٵشاز)ثمڃٹ٢بر،بواالني
وڂانيٳ یوبډب ثبيػىایه،
- .html3kabul-in-bombing-suicide-in-guards-security-nepalese-16-killing-claimsډ٦چت
ىیيياز.2016ٵجيی2آهیهثبثسبینډشٽ
ثایػئیبرثیشثٵڄيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډاػٮى.279
ث٭يځٵشىي."اىییىهالٵزٱ"ػناا٥یٸ21بهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډئڅیزيیياى280
2016ىبڃ281 یوبډب سچٶبرډچپی)19، 9ډى 10ٽشي ىػیبن110ډؼيف(ي ډچپیا اهش٦بٳاٵاى ډى
ډىسچٶبر10طجزومىٽىډٺبیثبٽبٽىبنوبىبیثىيشبوډبیهدبٽیكمالر٭ىبډوبڅٴىيڅزث١ي
ډیثبي.2015پیىبڃډىاهش٦بٳاٵاىډچ47ډؼيف(ي8ٽشي2ډچپی)
55ساوزیټٽباىسٮياىكمالرثبيٳٹاىاىنثځبنٹډیطجزومبیي،اډبایهٽب2016یوبډبىبڃ282
ډىكمچثبيٳ69،یوبډب2016ىياٵایاىمبسچٶبرډچپیوبیاایهځوكمالروبنډیىي.ىبڃ
92ډؼيف(ځىیيٽىډٺبیثب91ٽشي94ډىسچٶبرډچپی)185بنٹډیاطجزومىٽډىؼثٹاىاىنثځ
ډؼيف(ډىؼيثى.48ٽشي71ډىسچٶبرډچپی)119ډیثبيٽث2015يیياىكمچىبڃ
ٽشي86ډىسچٶبرډچپی)377زومىٽطج2016ډىكمچث١يډاٽياٵاىىیىیاىبڃ15یوبډب283
39ٵىډچپی)53ډیثبيٽثسچٶبر2015يیياىډبثىبڃ40ډؼيف(اىدیىاشيایهىډٺبیثب291
ډؼيف(ډىؼيثى.14ٽشي
٢بر،بواالنيٽبډىيانٹ٢بییډىيٳٹاىاىنډئڅیهډچپیىيڅزاٽ)بډڄٹ148یوبډب2016ىبڃ284
ډى182ډؼيف(اىدیىاشيایهىډٺبیثب347ٽشي62ډىسچٶبرډچپی)409ومیى(طجزومىٽ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
114
ىاىن ٽبډىيانٹ٢بییٹا دبنس٥٤بڅجبنډئڅیهي ثى وياوی٥بڅتډلپڇ ا٭ياڇ ثوڂانكمالرډيايڇثبالیاىاارډچپیىيڅزډیثبي.ثـىیهډٿایىيڅزىډبډیيم
اٽشثډاىاوٶؼبیسٮجیيىثين5ځوډظبڃ،یټاوشلبی٭٢٭ىبډوبڅٴىيڅزثسبینىنيد٦يڅیڈىػبىىااآلډبنٽبثڄډىٶؼبهزٽبهىاىثاثثٽبډىيانيارډٮ
ځىیي.سه20ثب٭ضډؼيفين
ثطجزبویي2016ډىكمچيٳځییٶبسوبوبيٽىڅڂیباىبڃ4یوبډبمـىیهډؼيف(ځىیي.٭ىبډوبڅٴىيڅزٽىڅڂی164ٽشي13ډىسچٶبرډچپی)177ٽډىؼث
چنايٳٹاىاىويبیىييشبنىػالڃآثبىيالیزوىڂبيىډایٴيالیزثيایهىكبڅیزٽيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډئڅیزكمچثٽىڅڂیدبٽشبنىػالڃآثبىاث٭يځٵز.٥بڅجبنویډئڅیزكمچثٽىڅڂیآڅمبنىډایٴا
285 ث٭يځٵشىي.
23یب زاػص ثز تظبزات صح آیش زر زت اسالیح اتحبری الیت ذزاسب
زر پی زاضت. را ززح ىی 413وطت 85 زر حسز رالی زر وبث
ا٭شا١بربنىؿبایى ٽىٶاوډ٦ج٭بسیثځاٽىوييىډى،جانسؼم٬ا٭شا١ی" ٽ هجيڇ ډه ٽىوي. ډی وىاوی بن ثٮيی بی ځبڇ ډیډوڀي ا٭شاٽىىيځبن ا ثٮ٢ی
بیټػم٬ثػم٬ىیڂډیٵشڈسبماثایډبوينٹبو٬بڇ.څاډىهاشىيډلڄاسٻٽىىي،ىٹیٺثٮيا٩وبځبنى٭ٺتیټډسالییټاوٶؼبډیتمىاى.مث15ي2كاڅیب٭ز
ډهٮیٽىڇاػب ىیيڇٽیپیاهنػبیثى.بیڈادب-وشاوشڈثچىيڇ،اډبډیهاٵشبىوي.ثٮياډهػبنىاىثىيىيزىیڂڇاىیيڇٽىمزاشڈډىثى.ىيشبوڈىمزؿخ
يكزثآن اوٶؼب ایه ىاى. ىيډیم اوٶؼب ثىڇ، اٵشبى يیډیه ډهى كبڅیپ ى ، الٵبچ286 "يثبٵیبىث٥ٳډیىيیيوي.ثىوييكزىم–ثیشیىډیبنډىڇهچٸٽى
40ډؼيف(ډىؼيثى.ډإډیزډچڄډشلي793ٽشي154ډىسچٶبرډچپی)947ډیثبيٽث2015ىبڃ
زطج2016مبسچٶبرډچپیوبیايٳٹاىاىنٹ٢بر،بواالنيٽبډىيانٹ٢بییاىبڃىيٽبى
ډى37ډؼيف(ډیى(يایهىډٺبیثب)71يٽش41)ډچپیسچٶبرډى112–ډىكمچ333مىٽبډڄ)و
.ثبيډی(2015بڃى(ډی142يٽش46)ډچپیسچٶبرډى188–كمچ
ثایډٮچډبرثیشثٵڄكمالراوشلبیيدیـیيډاػٮى.285
اٵاىډچپیىىځییبیو٪بډی:كمچثډلبٵ٪زډبكجیوبډبثبٹثبوی،ٽبثڄ.ثځايیكٺٷثي286
ىایهبیزډاػٮى:2016ػالی23یټس٪بارچقآډیىٽبثڄ،
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
115
سبین ىي23٤ث ا ثينهى ى اوٶؼبیسٮجیي اوشلبیډاى ىيكمچٽىىي یټػالی،ٽشي85ٵىډچپی)498ىډوڀډىٶؼبهشىييثب٭ضسچٶبریس٪بارچقآډیىؿبا
ثيیهطجزومىاز2001ډؼيف(يوي.ایهډځجبسیهكمچډیثبيٽیوبډبابڃ413(.تډاػٮىیٮډثٵڄكمالرٵٹبیثاٹچیزډچمبنىایهډىثیشډٮچډبرثای)
ٵٮبڅیهػبډٮډيویایهس٪باراىا٭شاثسمیڈىيڅزىهسٲییډیڅیهثٷاثبډیبنثبڅىڀثځاومىثىوي.اٽظٽزٽىىيځبنىایهس٪باريٹثبویبنكمچثاٹچیزٹډی
ايډچمبوبنیٮډتسٮچٸىاشىي.
٭ييالیز ث ا ٥یٸآاوهجیا٭مبٷډئڅیزایهكمچ ىا٭ا هابنىيڅزاالډییبايٳٹاىاىیڈيٹثبویبن"ډٽیهډوبڅٴ"ډبیټځياثىٽځٵز.ىا٭الډیځٶشي
ىػىڀییوباثبډیثبىييىڅیڄكمچډبىياٽىثمپبیایهب"ډسيیه"ایهكمچثبىیبىٽیډیثبييٹيىایڈثبایهٽبډیههابنيىیڂثالىاالډیاا
دبٻٽىیڈ ډسيب ډٽیهي ىا٭ډئڅیزىيكمچ287 ".يػى يالیزهابنىيڅزاالډییب 288اٽشثىٽبثڄاویث٭يځٵز.21اٽشثي11ثٮيیثاٹچیزډجییٮى
٭ىان ثب ا"ػالیىٽبثڄ23كمچثیټس٪بارچقآډیى"یوبډبیټځايیثىيڅزوییټاٵينثآن،دىاهشيیآنكٺٷثډيبیدیبډىشبهزيثيیهرثدیىبىارډ٦فبهز ډو،ث289.چچ ٦( ایهكمچ: یيٽ ثيیهوشیؼ يٳiیوبډب ثب )
ډیبن ډىڇ،ځشيكزى وٺ٠یقاډچپیاٵاى ي ىاى ثیهكٺٷيٳٹا ثىيشبو(ایهكمچیټسٮياىاٵاىډچپیډشٮچٸثiiػایڈػىڂیډلةى؛)اڅمچچیډیثبييډیساوي
یټځيډجیيٹډیهبايٳٹاىاىيىدیٵشهډئڅیزكمچویاڅلىیاشٶبىي
https://unama.unmissions.org/sites/default/files/23_july_suicide_attack_against_peacef
ul_demonstration_-_18_oct_2016.pdf, ىیيياز.2016ىمج28آهیهثبثسبین
ىا٭ډئڅیزكمچډم287 ا٥یٸ23بهيالیزهابنىيڅزاالډییب ډوڀا ى ا ػالیىؿب
آاوهجیا٭مبٷيىكبةسیشیهیثب٭ىانو٪برثسيث٭يځٵز:https://twitter.com/Terror_Monitor/status/756895238975664128;
ثایډٮچډبرثیشثٵڄيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډاػٮى.288
ىایهػبٹبثڄىشډیثبي:289https://unama.unmissions.org/sites/default/files/23_july_suicide_attack_against_peacef
ul_demonstration_-_18_oct_2016.pdf, ىیيياز.2016ىمج28آهیهثبثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
116
س٪بار،آاىیثكٸایهكمچ(iiiٽاوٶرډجیيسلیټثهوزاشٶبىيازي) 290 بيسؼم٬چقآډیاطارډىٶیػيیىدیىاز.ثیبنيىیيځ
ٽثوبډییبیویيبیاډىیشیاٵٲبن،ا٭اڇویيبييبی٤ىػیبنازیوبډبثيیهوشیؼیياډب،ایهس٪باريياٽىثكمچ ي اهشیبىيڅزثى ى ډٮچډبرډػى ي ساوبییب ډشىبتثب
ایثب٭ضوٺ٠ثبڅٺكٸٹثبویبنثایهسالبیىيڅزثایسلٺیٸډى٪ڈایهكمچډلييىثىٽيڇٽى٥فبثایػجانهبرډلثكٺیٺزځىیييمـىیهٹثبویبنااىشیىشیبثیث
ٽثٱڈا٭الڇىيڅزاایؼبىیټٽمیشسلٺیٸيكٺیٺزیبثیبهب٥وبنډیبىٽیوبډ291ازډٮچډبرٽبٵیثبډىڇىډیبنځاشوييیؾسبینايڅییثایاوشبى،ىهكمچ
292.ویا٭الڇويازآنٽمیشځا
ثىيڅ ىيڅزىډبئڄىیڂزډ٦فومىٽىډیبنډإډیزډچڄډشليیټچچدیىبىاراىو٪ اسجب٣ثډيییزسؼمٮبرثبیيكٸآاىیثیبنيسؼم٬چقآډیا ډبنسمیڈځییىثڂیىيا٥یٸطجزای٤لی،ىڅیڄػاكزیبډٿ،سویٵىآیتىیيثبیيثسچٶبر
ثایاٵينثآن،ياٽىوبنىييبػمٮیؿىیهيیياىبیٮ مډلبٵ٪زسالبیهىا293ځيبیٹډیيډجیيمـىیهٽبسىبیٹډی،ٹجیچیيٵٹیسٺیزومبیي.
ډؼيف50ااٵٲبویثای50هبواىٽشيځبني70ااٵٲبویثای100سبٽىنىيڅزثډجچيثایسلٺیٸىډىایهكمچایؼبىىيڅزٽكٺیٺزیبةٽمیشدىاهشاز.ایهكبىطٱاډز
سبىډىشوىمىيیؾثى ٽیسبٽىنىاسجب٣ثایهيیياىسلزسٮٺیتیبٵشبیهىاػاییٹاوڂٵشاز.
"سلز٭ىانډىب٭برډچلبواٵاىډچپیىډلبٵ٪زكٺٷثيیٽثوځايی39ثدباځاٳ 290
ځىى.ډاػٮسیٽىثى،"2016ػالی23كمچثیټس٪بارچقآډیىٽبثڄ،
،ډیځیياٵاىډچپیىىځییبیو٪بډیډلبٵ٪زكٺٷثيیوبډبىډىيیځا52ي46دباځاٳ291
ثٹثبویبنىمىاىبییاایىىيٽىآن"ٽ: ىيڅزبډپچٴډیثبىيسبػجانهبيىیڂٽمټبا
اوؼبڇىىي ثاڃ"٥ٳبیډئڃوشاوىييیبوواىيسٮيارهىا ايڅیيىمىبیكٸػجانيٱاډز.
،2005ىمج16ثایٹثبویبنٽډاػثوٺ٠ػيیكٺٷثثیهاڅمچچیيكٺٷثىيشبوثیهاڅمچچیځیياز)
(،ډاػٮى.16ډبى
ډاػٮى.اٵاىډچپیىىځییبیو٪بډیډلبٵ٪زكٺٷثيیوبډبىډىځايی53ثدبځاٳ292
ي293 كٺٷث ځايی ٽىىيځبنس٪بارث ثځا ىيڅزي ث یوبډب ثایڅزٽبډڄدیىبىارډ٦في
.ىډاػٮ62–54دباځاٳاٵاىډچپیىىځییبیو٪بډی،ډلبٵ٪ز
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
117
سمبڇ٭ىبډوبڅٴىيڅزډیویيیوبډبثبيیيسیهڅلهايالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډإډیزډچڄاٵينثایه،هايسبؿيىسايٳٹاىاىنډشٺیڈاٵاىډچپیىزثىاوي.
ځىؼبویيياػاومبیيیایهډبډیزډشلياىيڅزډیهايسبدیىبىاسیاٽىځايیچپیيٽبویاٽاسبٽشیټبیكمالراوشلبیىډىب٥ٸيسمبډی٭بډچیهكمالرډشٺیڈثاٵاىډ
ډىكڈډچپیٽبډیځیويثدبی٭ياڅزثپبوي.
طبجب یػ بی اػالی حبزحبت سئیت پذیزفت
بويډیډئڅیزكمالسیٽثاٵاىډچپیآیتدی
٥بڅجبنډئڅیز2016ىبڃ ثب٭ض225، ٽ سچٶبرډچپی)1464يیياىا 1106ٽشي358ډىث٭يځٵشىي.سچٶبرډچپیثسٮياى،ابډڄډیىٵىډچپی260اهش٦بٳویځىیييډؼيف(
بڅجبنىبیزسهٵٺ٤ىثځیويٽشبيډؼيفبیډچپیوبیاكمالسیډیويٽ1464٥
36،ایهٹڈ2015ىډٺبیثببڃ294.اوشوشییبكبةسیشهیډئڅیزآنباث٭يځٵشاويىيٽباىسٮياىيیياىبییثبسبةډیىيٽثب٭ضسچٶبرډچپیځىیيي٥بڅجبنډئڅیز
یىػیبنایهيیياىبٽ٥بڅجبنډئڅیزؿىیهكمالراث٭يځٵشاوي.ؿىيمبسچٶبرډچپ
295ٹبثڄډٺبیډیثبي.2015آنباث٭يځٵشاويىډٺبیثبسٮياىطجزيىبڃ
ډیبن 225ا ځٵشىي، ٭ي ث ٥بڅجبن ٽ ی كمچ )ثمڃ82ډى اياٳډچپی ي اٵاى آن ډى
77(؛ٽبٽىبنوبىبیثىيشبوډبیهدبٽیجانٹډیيٽبډىيانډچپیىيڅزيډئڅیهٹ٢بیی،
ډىىیڂآن66ډىویيبیاډىیشیاٵٲبن،ویيبیاډىیشیثیهاڅمچچییبځيبی٥ٵياىيڅز؛ي
٭يثكمالریثىيڈیسٺډالك٪یثادڅیډچییبدڅیډیاٵٲبنايٳٹاىاىاز.ډاػٮى.1ث١میم،يٳزیو٭ابثيځٵش
وبیاكمالراوشلبیي2016ىبڃ ځٵشىي، اٽظسچٶبرډچپیىكمالسیٽ٥بڅجبنث٭ي ،
سٮياى ث ډىب٥ٸډىكڈډچپیډیثبي. یب ي ډچپیب ىاىن يٳٹا ثب كمچ20دیـیي ا يیياى
ىیؼیشبڅی٥بڅجبنا٥یٸڅیىټبییڄٵاڈيثىىډبناوشب،ىشیثایبوبی294
http://alemarah-english.com/, http://alemara1.org/ (Pashto), http://alemarah-dari.com/
(Dari). ڂی٥بڅجبناایهكبةسیشیویاشٶبىډیومى.وى https://twitter.com/zmujahid5.
ا٭الډی2015ىبڃ295 طجزومىٽ352ډئڅیزدییبی،یوبډب ډىسچٶبر1490يیياىای٥بڅجبنا
ډؼيف(اىدیىاشاز.1053ٽشي437ډچپی)
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
118
ث ی٥بڅجبن ا دیـیي سچٶبر)983ب٭ضاوشلبیي 182ډى ي 801ٽش ځىیيٽ 67ډؼيف(
ىيٽڄسچٶبرډچپیوبیاكمالردیٵشيای٥بڅجبناسپیڄډیىي.ډإډیزډچڄ
ډشليیټثبىیڂث٥بڅجبنسٽډیىيٽځوكمچ٭ميیثبيٳٹاىاىناٵاىډچپیث
اڅمچچیٱیٹبوویثىيػایڈػىڂیډلةډیى.ثىيشبوثیهكٺٷاب
اٵاى ٭ميی ٹاىاىن يٳ بډڄ ځٵشىي ٭ي ث ٥بڅجبن ٽ ا كمالسی )ثمڃمـىیه ډچپی
اهش٦بٳ(ياياٳډچپی،كمالرثيينسٶپیټثبډاىاوٶؼبیسٮجیييكمالرث١يویيبی
يفيناٵاىډچپیځىیياوي.اډىیشیاٵٲبنډیىٽثب٭ضډٿيډؼ
اٵاىډچپیډلبٵ٪زا٭الډیبىډى
اٵاىډچپیيډلبٵ٪زبډ٫١یاىاسجب٣ډشٺیڈیبٱیډشٺیڈثمډا٭الډی٭٥34بڅجبنثسٮياى
كمالرثيينسٶپیټاؿىیها٭الډیب،یوبډبډىشومىوي.ثٱڈاوشب2016اياٳډچپیىبڃ
ىكمالسیاطجزوممـىیهٽثب٭ضيډثاٵاىډچپیځىیييای٥بڅجبنىډىب٥ٸ٭مډی
296.ازيٳٹاىاىبٽاٵاىډچپیاډشٺیم
ځاىډىػئیبرآډبسچٶبرډچپیدیٵشىيٽثب٭ضسچٶبرث٥4بڅجبنثباوشب2016ىبڃ
اځبنډشٺڄاډبریټ"ثابا٭الډیبی٥بڅجبن،آډبآنبا٥یٸ 297 اىډچپیياوي.اٵ
سچٶبرډچپیيسلٺیٸىډى ث٭ىاناثيزآډيٽ٩ب"پبیبراالډیثایػچځییا
طجزومى296 مـىیها٭الډیبی٭مډی٥بڅجبنكبيیاوشٺبىابوبییٽثوٶ٬ىيڅزسجچیډیٽىىيا یوبډب
از.ثایډٮچډبرثیشثٵڄاطارىځییبیو٪بډیثآاىیثیبنډاػٮى.
ىایهبیز:216ډی9،"وياث٭يىاىيسچٶبرډچپی78اٲبڅڂانيیڈٽبثڄډئڅیز"297
http://alemarah-english.com/?p=240; "28،"ځاىيڇث٬ياایثوػچځییاسچٶبرډچپی
2016اځز بیز: ایه )اځز،" ;http://alemarah-english.com/?p=3430ى يا ځاث٬ ډیه
18،"ثایػچځییاسچٶبرډچپیيسلٺیٸىډىډ٪بڅڈیاځبنډشٺڄاډبراالډ"(ای216ذشمجياٽشث
2016وډج بیز: ایه " ;http://alemarah-english.com/?p=7290ى ډچپی سچٶبر "2016ځا ،6
2017ػىی ایهبیز: ث .http://alemarah-english.com/?p=9372ى ثب آهیه ایهځاب م
ىیيياز.2017ػىی9سبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
119
ي٥بڅجبني٩یٶسلٺیٸيطجزسچٶبر یبزػچځییاسچٶبرډچپیيثیپبیبروبډیيي
298 ىاىاوي.وبىډشٽډچپیایم٥ٳبیىځییىػىڀاث
ىډ5232ډیالىی2016اډبػىیسبىمجٽهى،اى٭بومىوي٥2016بڅجبنىځابالو
اوي طجزبویي ث ا سچٶبرډچپی ي ډیبن آن ب"ا آن ىيڅزىزوبوي ي ب 71"اډیپبیی
یباالډیىيڅزهابنيالیز؛(ډؼيف2332يٽش1504–ډىسچٶبرډچپی3836یب)299ىي
–ډىسچٶبرډچپی1127یب)300ىي17يبیډلچیىځیثبڈځيوبىبډچقاٵاىىا٭،
149ٽشي120ډىسچٶبرډچپی)269بیبډو301ىي٥12بڅجبني؛(ډؼيف747يٽش380
ثب٭ضياوي 3498ډىسچٶبرډچپی)11418یوبډب2016ىډٺبیثبایه،ىبڃ302.ډؼيف(ا
4863ٽشي2131-ډىسچٶبرډچپی6994)ىيیب61ډؼيف(اثطجزبویيٽ7920ٽشي
1825ٽشي903-ډىسچٶبرډچپی2728ىيىیڂیب)24ډؼيف(آنث٭ىبډوبڅٴىيڅزي
358ډىسچٶبرډچپی)1464ډؼيف(ثویيبی٥ٵياىيڅزوجزىاىډیى.ایهاٹبڇمـىیه
ي ي1106ٽش ب يیياى ا وبی ٭ډؼيف( ثپڄ ٥بڅجبن ٽ ځىى ډی بډڄ ا یمډكمالسی
ث٭يځٵشاوي.ډئڅیزآوا
ي"298 اٲبڅڂان ډئڅیز ٽبثڄ ىاوي78یڈ ٭ي ث ا ډچپی سچٶبر "ىي ،9 ایه216ډی ى
2016ىمج18آهیهثبثسبین ,http://alemarah-english.com/?p=240بیز: یټ"ىیيياز:
ډشٺڄډیراالډیایؼبىځىیيٽىسلچیڄيایبثیبیهىٽبډالاځبنػياځبويډشٺڄایجیاډب
ثبي.ایهاځبنيیياىبیسچٶبريډٿاٵاىډچپیس٤م٥ٳباثی،سلٺیٸيذسٮياىآناطجز
ث٥ډى٪ڈىاهشیبډیومبیي.ایهځاذثاځبنبیاػاییاډبراالډیٵشبىييیټٽبدیاآن
یټیيیسیيسبٵٮبڅیزبیایهاځبناسى٪یڈ"مـىیها٩بډیومبیيٽ:"بوبٹاىاىډیى.
2016ثایډٮچډبرثیشثځاډبووز"ومبیي. ىډىسچٶبرډچپیىىځییبیو٪بډی، 6یوبډب
"2017ػىی ایه ى ى: ,http://alemarah-english.com/?p=9372بیزډاػٮ ثب ډٮچډبرآهیه
ىیيياز.2017ػىی9ثسبینډشٽ
.ځىىىي73ٹڈياٹٮیآنىكبڅیپ،ډیثبيىي71ىایهځا٥بڅجبنځٶشاويٽایهٹڈ299
ىيډیثبي.22ٹڈياٹٮیآنىكبڅیپ،ډیثبيىيی17ىایهځا٥بڅجبنځٶشاويٽایهٹڈ300
ىيډیثبي.5ٹڈياٹٮیآنىكبڅیپ،ډیثبيىيی12ىایهځا٥بڅجبنځٶشاويٽایهٹڈ301
ٹبثڄ ,http://alemarah-english.com/?p=9372ىایهبیز:2017ىیػ2016،6ځاسچٶبرډچپی302
ىیيياز.2017ػىی9آهیهثبثسبینىزثىي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
120
سچٶبرډچپیيثیپبیبرآنب ٥بڅجبنىمبنځاا٩بومىويٽیبزػچځییا
ىهسمبډیيیياىبیسچٶبرډچپیای "ډؼبيیهاډبراالډی"سلٺیٺبرػبډٮیا
ٵډبني"يذٹ٢بیباػزييكپڈيډؼبار٭بډچیهؿىیههياىبىډ٦بثٺزثباوؼبڇىاى
بناػ٬ومىاوي.ىاىاډا٩بومىويٽثبيٳچقي"ىاىځببیو٪بډی"ث"ىدسیٮز
ډیى آي یبى یوبډب ډیٽىىي. ىیيا بیٹثبویبن هبواى وشٽآشیثب یؾومو٥بڅجبن اوشىي
303ډویاوبنىىيٽكبيیػئیبریيځیبنثایهځوسچٶبرډچپیثبي.
ا٭الډی اوشب ثب ووزی،ب٥بڅجبن ځاډب سلز٭ىان یوبډب بی ډى2016یبٵش ى
ػىیسبابرډچپیٽسچٶيویا٭الډیډ٦ج٭بسییوبډبډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبو
2016304ذشمجاشيالڃٽىاويٽ،ىومىوي.٥بڅجبنىسمبڇا٭الډیبیبناادډیىي،
٭بډڄاچیسچٶبرډچپی ٭مچیبربیاییایویيبیاډیپبییيثهالٳیبٵشبییوبډب،
اٹياډبر٭ىبډوبڅٴډیثبيوالفبیىڂیهایویيبیاډىیشیاٵٲبنٽٽاواٽبثى
ډشڈومىوي.ىځايیػبوجيایثیوبډباىا٭الډیبیهى٥بڅجبن 305 .ىيڅز
بناثبیبزػچځییاسچٶبرډچپی"ٽمیینم٬پبیبر"ىایها٭الډی٥بڅجبنځٶشاويٽثسبځی303
پبیز٭چی ځو ډپچٴازسب ایهٽمیین ٽ اوي س١یقىاى آن، ث اٵين ي ومىوي ا"ډؼبيیه"ډيٱڈ
ثډپڄیيځیٽىي.ىاىاډ"مپهثابیٮزىی٬سیهٵزډ"ٵى٪اډٺبڇآنثىىيذ
كشیاځیټډٺبڇثچىيدبیاډبراالډیثٮياطجزیټپبیزډٺىاوشى،ىآنرث"ځٶشاويٽ
ځىى. ډی ثهى اي ثب ٭بىی ٵى یټ "٭ىان ډچپی سچٶبر ځا ى:"2016ث ډاػٮ بیز ایه ى
http://alemarah-english.com/?p=9372, ىیيياز.2017ػىی9آهیهثبثسبین
ویوومى:)،2016ىبڃ304 (اوشبیټا٭الډیډ٦ج٭بسیث٬ياىi ٭اليثایهځایوبډبډاىیڄا
(اوشبیټځاډبىػالیiiډبؽدډیىي؛)31ػىیسب1ٶبرډچپیااٽآډبسچ2016ادیڄ
1(اوشبیټځاث٬ياٽسچٶبرډچپیااiiiػندډیىي؛)30ػىیسب1ٽسچٶبرډچپیاا2016
ډیثبي:ذشمجدډیىي.مایهبىایهػبٹبثڄىش30ػىیسب
http://unama.unmissions.org/protection-of-civilians-reports, ډشٽ بی ثځا ثب آهیه
18سبین ايڅیهځا2016ىمج ثاث ى ٥بڅجبنیؾدبنمیا از. ي ىهىیي یوبډب ث٬يا
ااٵاىډچپیډىشوومىوي.ډلبٵ٪ز
ىدیىاشيسچٶبرډچپیوبیا٭مچیبرایی2016ؿىيىځییبیډیىیثیشیهسچٶبرډچپیاىبڃ305
اډبیوبډبىځابی٭مډی ىډلٶب٩زاٵاىيا٭الډیبیډ٦ج٭بسیاىډ2016اٵایؿڈځیىاش،
٭ىبډوبڅٴىيڅزاث٭ىان٭بډڄاٽظسچٶبرډچپیډٮٵیومىاز.،ډچپیىىځییبیو٪بډی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
121
٥بڅجبنٮیٽىويسالبیىثٱڈاىاډكمالرثاٵاىډچپیي ثبهىډىب٥ٸډىكڈډچپی،
يىؿىيیها٭الډیىيىؿىيیهكمچبنس١یقىايٳثكياٹڄبوينډیانسچٶبرډچپی
ثومبیځاشاوي.ډلبٵ٪زىیڂثولیسٮياربنىثاث 306 اٵاىډچپیا ثځوډظبڃ،
٭میهىهجىاىيثىبڇ٭مچیبر٥2016بڅجبنثباوشبیټا٭الډیاآٱب٭مچیبرسبػمیثبی
ثډؼبيیههىثباكزىشىاىایڈسبثوب٥ىػیبندالوڂایایه٭مچیبر،":ا٩بىاشىي
اهللوییجزج٥بڅجبنډال307"ااٵاىډچپیيیبهزبیٱیو٪بډیٮیػيیومبیىيډلبٵ٪ز
٭یي دیبڇ ىاز١لیاالى يډؼبيیهډی"ٽ:ا٩ب ومى هثیثهى ث ډىڇ ثب ىاوىيؿڂو
سچٶبرډچپیػچځیی ا ا٭الډیمـىبن٥بڅجبن"308ٽىىي.ؿ٦ اوشب ب،ثب ثٮ٢یا ىهبڅزى
ادیڄث١يیبزډلٶب٩زاػبڃثػشىٽبثڄٽىآن19ثځوډظبڃ،ىاسجب٣ثكمچدیـیيډم306
مډیياوىيٽٵىډچپیكٸسىىوىیټث"ډؼيفډچپی(اىببییومى،٥بڅجبنځٶشاوي:337ٽشي56)یوبډب
يیؾٵىډچپیىایهډى٦ٺومیثبي.اډبث٭چزٹرایهاوٶؼبىڂیه،یبزاډىیزاوياى10بهشمبنیبز
یبیهیچیابهشمبنبپزٽبیيسچٶبرػئیثثٮ٢یبياىومىاډبیؾسچٶبرػيیځاوي
ډاػٮى:ىایهآىثىٽٹجال2016ادیڄ٥19چجبوىٽبثڄ،بىرثځاوبیی"از.
http://shahamat-english.com/kabul-martyr-attack-final-report/,ډی یوبډب وى ى آن ا یټٽبدی
ذشمجٽبډبنٱیىيڅشیډاٹجزثیه5سبینثبي.ىدبنثاوشٺبىبډبن٭ٶثیهاڅمچڄاكمچدیـیيىٽبثڄث
ايٳٹاىاىثى،٥بڅجبنا٩بىاشىيٽایهكمچثیټبهشمبنیبزاډىیز(Care International)اڅمچچی
يډبىآٱبكمالرسبػڈثبیهیمیسإٽیيډیومبییڈٽاٵاى"رځٵش؛ؤډچیىوىیپیایهډ
بهشمبنبیډچپیثبیياډاٽيبهشمبنبیو٪بډیياشوجباسیاٲبڃځانهبػیيىيڅزىزوبويآنبىي
ٱیىيڅشیثا٭الډیډبسػوومىؤثبىي،سبثآنبىډبنكمچآیتوي.ثىبثیهډئڅیزډبویزٽایهډ
7،"وىڂیاډبراالډیىډىسٺجیقٱی٭بىالويييكپڈای٭ٶثیهاڅمچڄا٩بار"مـىیهث"از.
ىمج18آهیهثبثسبین ,http://alemarah-english.com/?p=3988ثایهبیزډاػٮى:2016ذشمج
ىیيياز.
،ٽ2016ادیڄ12،"ا٭الډیایجیاډبراالډیىاسجب٣ثآٱبسبػڈبیثبیثىبڇ٭مچیبر٭می"307
ٹجال ٹبثڄىشثى: ایهػب -http://shahamat-english.com/statement-by-leadership-councilى
of-islamic-emirate-regarding-inauguration-of-spring-offensive-entitled-operation-omari/, یټٽبدیاآنوىیوبډبطجزډیثبي.
-http://alemarah:2016ذشمج9،"یجزاهللىآشبو٭یيٵ٦اډیاڅمؤډىیهیناڅليیضډلشڇسجیپیدیبڇ"308
english.com/?p=4131, ىیيياز.2016ىمج18آهیهثبثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
122
309كمالرثمڃكمچثیٮیبنىٽبثڄاٽىا٭ىومى،ډئڅیزآناث٭يځٵز
اډلپڇومىوي.یؿىیهكمالسیبي
اایؼبىیټ ي و٪برثځاىیایسمبڇ٥ٳبیىځیىػىڀاىاډىاى ث یوبډب
ای٥بڅجبنثبيٳسلٺیٸثسچٶبرډچپیيااوشبثیبویبی٭چىی٥بڅجبنډجىی"ٽمیینډشٺڄ"
ثباكزثبىیڂثاى٭بیسٮيػزٽبسچٶبرډچپییبىآيډیى.ىایهاسجب٣یوبډبیټ
ث٥بڅجبن2016ډؼيف(ىبڃ3335ٽشي1618ډىسچٶبرډچپی)4953سإٽیيډیومبیيٽ ا
ډؼيف(آنىوشیؼ1106ٽشي358ډىسچٶبرډچپی)1464ىكييىوجزىاىياایهػمچ
يځٵشاوي.٭٦٭چىیثيیياىبییثىٽ٥بڅجبنډئڅیزآنباث
،ػچځییايډبرثاٵاىډچپیثاییبنمډیوبډبا٥بڅجبنډیهايسبډ٦بثٸا٭الډیبی٭
ىاىاډا٥بڅجبنډیهايسب سٺیزومبیىي. ثبىیڂسالبیهىثایٽبسچٶبرډچپیا
ثایٽبډیانسچٶبرډچپیوبیا يؤ٭مچیبربنځبڇبیډا٥میىبنىىيٽ ثىاشي ط
ثىيشبووڇبیكٺٷاثپبثجويٽډ٦بثٸثب"اٵاىډچپی"ډیيىسب٥بڅجبنسٮیٶیاٽیيإس
ٹبثڄ،ثسمبڇ٥ٳبیىځییىػىڀاٵٲبوشبنثمڃ٥بڅجبناڅجشایهډپچٶیز؛ثبيثیهاڅمچچی
ىبنػىڂؼیبنبډشٺیم،ثباوشبا٭الډیبډیومبیيسب٥بڅجبنٽیيإسیوبډبثبىیڂ310 .س٦جیٸاز
ډبوىيىیڂایهځوا٭الډیباډوب٥تٹاىىيسبػىڀيىډىب٥ٸسلزٽىشيڃبنډیيانبی
وجبي.بنٵٺ٤ثایاوشبثایمڂبنا٭الډیبی
309 ث ډظبڃ ځو ه٦وبٻ"ث یټس٥ئ ی؛ ٵٹ "ىمهٽشب ،15 2016اٽشث ا": ٵى٪ ایهځوكمالر
ابآ٭بډچیه ىڅیچی یؾ سلز ي ى.بن ډی اوؼبڇ اٵٲبوشبن ډىڇ ث يډ ى:"ثای ډاػٮ آى ایه ث
http://alemarah-english.com/?p=5782, ىیيياز.2016ىمج18یهثبثسبینآهایهډٮچډبر
ا2016ډی21ثځوډظبڃىیټا٭الډی٭چىیثسبین310 ى٭ر""ٽبډىياناىاٽبثڄياٲبڃځان"،٥بڅجبن
زومىسبهىيهبواىبیهىاىثاثڇييډایهىویب]...[ډلٶب٩"سبثباشٶبىایټ٭ٶ٭مډی"ومى
.یوبډبسإٽیيډیومبیي،اٵاىیٽثبىيڅز،وبس،ٶبرهبوبيىیڂبډبنبی"ويځیيډبیبنىؤډبنثبي
ثیهاڅمچچیٽبډیٽىىيډچپیسچٺیډیوي،ډڂایهٽ٭٢ویيبیو٪بډیثبىييیبىهوزبڈډشٺیڈ
ثىيشبوثیهاڅمچچیىاىډیكٺٷٽثاب"٭ٶ٭مډی"واٵاىثیؾځوایهځډلبٵ٪زثڂیوييثای
ډاػٮى.مـىیهثٵڄآاىیثیبن:اطارىځیی13،ډبى2يدسپڄاڅلبٹی3ى،ویبویز.ثډبىډشٻ
ى.بیو٪بډیډاػٮ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
123
زاػص/اسالی زت ذزاسب الیت
یټاٵایی٬ىمبسچٶبرډچپیاطجزومىٽایځيبیډشٮچٸ2016یوبډبىبڃ
ثيالیزهابنىيڅزاالډی یٮىیيياثش ىاٵٲبوشبنډثٽىيڅزاالډی٭اٷيبڇ
چځشىىٽبثڄىوشیؼؿىيیهكمب٭ميسسچٶبرډشٽ،رځٵشاز.ثى"ىا٭"
311 .اسٶبٷاٵشبىاز
ډى82اىډٺبیثب2016ډؼيف(ىبڃ690ٽشي209ډىسچٶبرډچپی)899یوبډبثسٮياىىا٭وجزىاىىيڅزاالډییبثبههابن2015ډؼيف(ىبڃ43ٽشي39سچٶبرډچپی)
كمچػياځبواث٭يځٵز11از.بههابنىيڅزاالډییبىا٭ثپڄ٭چىیډئڅیز،ډؼيف(ياز.٭اليثایهسٮياىسچٶبرډچپی581ٽشي166ډىسچٶبرډچپی)747ٽثب٭ضډچپیىیڂایاٵاىیٽٵى12ډؼيف(ياهش٦بٳ62ٽشي45ډىسچٶبرډچپی)107یوبډب
312 .ازهىاػىڂؼیبنىا٭وبډیياويىيالیبرٱ،ػػبنيدڄثطجزبوي
بڃ اٵٲبوشبنى ىا٭ى هابنىيڅزاالډییب اځشبه ٭چزاٵای2016یوبډب ث يبثاٵاىډچپیىٽبثڄثيروڂانډیساوبییایهځيثایاوؼبڇ٭مچیبربیځشىيډځج
ثيومىيسبٹجڄاآنمسچٶبرډچپیایىا٭سىب2016ىډبػالیيويثبي؛یاایه،ىا٭ؿبكمچثٿث٭چیاٵاىډچپیاى2016ىيالیزوىڂبمىاىثى.ىبڃ
144)ډىسچٶبرډچپی691ٽبثڄاوؼبڇىاىٽكمچآنث١ياٹچیزډجییٮثىيىوشیؼىدیىاز.547ٽشي ا ىا٭ډئڅیزیټيالیزبه313ډؼيف( هابنىيڅزاالډییب
اث٭يځٵزٽىػیبنآنٽبثڄوډجىډى٦ٺدڄډلمىهبن16كمچاوشلبیثسبین
١ياٹچیزىیىییٮډتډاػٮى.ثایډٮچډبرثیشثٵڄكمالرٵٹیث311
ٽهىاػىڂؼیبنبهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭٭ىانومىزیوبډباٵاىیىایىؼبډى312٪
اډبیؾډٮچډبرډویيػىوياىسباسجب٣آنب،وبډیياوي"ىا٭"هىاٽ٭ىبډوبڅٴىيڅزیٮىیآناوي
بهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ىيالیزوىڂبيیبثبىيڅزاالډیبڇي٭اٷوبنىي.ىبڃاثب
،ایهځوځيبثب٭ضسچٶبرډچپیىيالیبرػػبن،دڄيٱياوي.سچٶبرډچپیوبیاكمالرایه2016
ثيالیزها ىثوآډبوجزىاىي ب ثىبثیهیوبډبځي از؛ وي ىا٭ځىؼبویي بنىيڅزاالډییب
اٵاىیٽهىاػىڂؼیبنبهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭٭ىان"بٵاىډچپیاییىٽشبيډؼيك
ث٭ىب"ومىاوي ا ثایډٮچډوبڇیبډوبڅٴىيڅزثيينىاشهوبډو برثیشثځيهبوجزډیىي.
ٵڄٽشب٭ميی٭ىبډوبڅٴىيڅزٽىيالیزٱثب٭ضسچٶبرډچپیيوي،ډاػٮى.
ثایډٮچډبرثیشثٵڄكمالر٭ميیثاٹچیزىیىییٮډتيكمالردیـیيياوشلبیډاػٮى.313
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
124
ٽب ثكبډڄ یټډىی ډٺبثڄ ا هى ثين ى ي سٮجی اوٶؼبی ډاى اوشلبی ثوىا٭ی ډىيان314سهىیڂځىیي.13سهيډؼيفين8یبزػمیډىٶؼبهزيثب٭ضډٿډلبٵ٪ز
ثیشا،سچٶبرډچپیوجزىاىيثبهيالیزهابنىا٭ىيالیزوىڂب2016ىبڃډؼيف(اىډٺبیثب130ٽشي57ډىسچٶبرډچپی)187یوبډب315 .ازىيثاثاٵاییبٵش
یوبډبٶزډى2015ډؼيف(ىبڃ43ٽشي37ډىسچٶبرډچپی)80 ایهطجزومىاز.ٽثبډئڅیزدییایبهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ثطجزبوياركمال316.ازىډچپیځىیيااٵسچٶبرډؼيف(21ٽشي14)ډى35ثب٭ض
ٽشبيٵمىيوجزىاى ثب٭ضثیشیهډیانسچٶبرډچپی317 ىي(59يثبهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ثب)
ىييىځییبیډیىی23كمالراوشلبیيدیـیيثب،ىيالیزوىڂبځىیيٽثىوجبڃآناٵاىسچٶبرىي10بث ثىا٭وجزىاىٽ12ډچپیثسسیتٹاىاوي.یوبډب يیياىىیڂا
.ىٵىډچپیىیڂىيالیزوىڂبډی10ٵىډچپیيډٿ116بډڄاهش٦بٳ
اٵاىډچپیياياٳډچپیبډڄ ثبوڂاوییبىآيډیىٽػىڂؼیبنىا٭ثبب جانیوبډببيٳٹاىاىىيالیزوىڂ2016ٹډیيډجی،ډاٽآډیيسإیبرلیاىبڃ
ػنياىؿىيیهيشبىيڅاڅیٽريالیز24ثځوډظبڃ،ػىڂؼیبنىا٭ثسبین318 اوي.
ىایهبیزث٭يځٵشاز:17بهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډئڅیزكمچډم314 وډجا-08-15-24-03-2016-08/8-21-07-10-10-2016http://www.didpress.com/index.php/fa/
ىیيياز.2017ػىی15آهیهثبثسبینایهډٮچډبر ,46-42-05-17-11-2016-52/1033
ایهآډببډڄىيو٫كمالرډیىٽ٭بډچیهآنهىاػىڂؼیبنىيڅزاالډیایبڅزهابنیبىا٭315
وبډیياوييكمالسیٽٽیډئڅیزآناث٭يوځٵشاډبثابډٮچډبرثيزآډياډىج٬ډشٺڄا
ییوبډبثىا٭وجزىاىياز.
یاىی"ٶزيیياى،بهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ډئڅیزؿبكمچاا٥یٸاػمچ316
،ىيكمچىیڂاثبوا٭الډیىایهبیزيیټكمچىیڂاثبوا٭الډی٭چىیىایهػبث٭ي"ىیٮزٱ
wounding-killing-claims-News/is-https://news.siteintelgroup.com/Jihadist-40-ځٵشاز.
operation.html-suicide-jalalabad-in-News/is-https://news.siteintelgroup.com/Jihadist;
, jalalabad.html-in-consulate-pakistani-on-raid-suicide-claims-province-khorasanىي
ياوي.ػىیىیي15بیزآهیهثبثسبین
اویبډڄډی2016ىډبػن،10ایهآډبكمچثبډاىاوٶؼبیسٮجیيثډالاډبڇډؼيىډیػبىك317
د(ډؼيفيوي.31ډچپیىیڂ)ثمڃ78ٵىډچپی)ثمڃیټد(ٽشي3ىٽ٥یآن
50اػمچ318 یوبډب ىبڃ34يیياى، ثبه2016ډىيٳځیاٵاىياياٳډچپیىيالیزوىڂبا
يالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭وجزىاىاز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
125
ىٵب٫اهىىثایٽوىڂبييا٭٢بیدڅیډلچیيځيبیهیډىډی)اٵاىډلچیػىڂؼیبنىا٭،(ايٳٹاىاىوي.ډىبث٬ځاىاىويډچقيثىويثاث٭ىبډوبڅٴىيڅز
اډىآنبثهبوایهاٵاىيهبوٽبویٽځیب٥ٳىاىيڅزاويياىييا٭٢بیهبواىيىثایههبوبیټددىغبڅاسيیييآايایزٹاىاىوي.ػىڂؼیبنىا٭ثډل٠ي
یټنٽهبڃثبىیينایهو٫سبػڈویٽشيىيسهىیڂاث١ةځچڅډؼيفبهشىيي.ازيډىپشٹچجیومى
٭5٢يمـىیه٥ٶڄ2ن،6ٵىډچپیثمڃ15،ػىڂؼیبنىا٭كمچٵٷاڅٽىػیبنهی دڅیډلچیي ډیبن ډوبڅٴىيڅزا ٭ىب ا ایهځي اهش٦بٳومىوي. ډى7ډىډیا
اهش٦بٳيدىغسهاث١ةځچڅٽشيثیيوي)ىيسهآنباآاىومىوي(ډچپیثځبڃهیډىډیاویثیيوي.ػىڂؼیبنبهيالیزهابنبیيدىغ٭٢دڅیډلچیيځي
ایياىثيڃبییىين٭٢ځي٥ٶڄ2ني6ذشمج،6الډییبىا٭ثسبینىيڅزاهبوډچپیيث24.٭اليثآن،ایهػىڂؼیبنثبٱبرآاىٽىويىا٭ٽىكجىيڅزثىوي،
اٵاىډچپیهبواىآیتىوييثب٭ضثیؼبينسٮياىوبډویا95هبوىیڂث50آسٽیين319اهبوبیبنيوي.
ايڅاڅیدـیآځبڇيالیزوىڂبس٤ػىڂؼیبناثپڄځيیٵىډچپی61اهش٦بٳیوبډبسهایهاٵاىىىډى٦ٺ56.ىډبنوایهځاٽىازطجز،اٽشث19سبینىا٭ثثىوجبڃبئیدىغسهااهش٦بٳيځبنىاوياڅیآؿیهىٹیيىا٭ٹايڃيڅ 20ثسبین.
320 .اىاىاډىثٺیاٵاىسلزابرىا٭ځٶشڂبثایبیی،2017ػىی
ث رزیبی و ذز را ػض ضبذ الیت ذزاسب زت اسالی سةتفبت ىی
س ایب زاػص بیس
ثػىڂؼیبویوجزىاىٽ62ٽشي45ډىسچٶبرډچپی)107یوبډبثایايڅیهثب ډؼيف(ا
هىاػىڂؼیبنىا٭ډٮٵیومىاوي؛ىكبڅیپیؾاسجب٣ډویثبځيىا٭ىوىڂبي
یوبډب يالیزػػبن، ى وياشىي. ىيڅزاالډیبڇ( ثب سچٶبرډچپی)71)یب 16ډى ي 55ٽش
ډىآندڅیډلچیايٳٹاىاى4،ىيیياىاثطجزبویيٽاػمچ8یاډؼيف(وب
از.ث٭يځٵش"یٮزٱاىیى"ډئڅیزایهيیياىاا٥یٸ بهيالیزهابنىيڅزاالډییبىا٭ 319
ىا٭320 وجزىاىنآنث بهيالیزهابنىيڅزاالډییب اډب وڂٵشاز. ث٭ي ډئڅیزایهيیياىا
ابسلچیڄيایبثییوبډبډیثبي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
126
يڅاڅیىآةډیىٽايایهبډڄیټډىاوٶؼبډاىسٮجیيثبٽىشيڃااىيىثب
یوبډبیټداډؼيفومىاز.16سهىیڂثمڃ53داٽشي4ٵىډچپیثمڃ7
ډىپځیبثایدڅیډلچیٱاسإډیهډیومى،ٹشڄىيثاسبڇایىډىثیينیټٵىډچپیا
ٽهبڃ دڅیډلچیيث١ةځچڅثاسبڇىاشها ٽث١ةځچڅیټډالٹشڄاسجب٣ثب
ثىآډیهوزاٵا٣ځایی سٺجیقومى ،ا ازطجزوی ٽى مؼای. يالیزدڄ)ى ى
ثىا٭وجزډیىاىويډىډچپیا يالیزػػبن(،یڀځياػىڂؼیبنٽهىا
.يثٹشڄبويويذشمجاهش٦بٳومى24)ډشٮچٸثاٹچیزډجییٮ(اثسبین
ٵىىیڂ6ىډچپیيػاكزٵ26ىيڅاڅیؿٲـانيالیزٱ،یوبډبیټډىاهش٦بٳيٹشڄ
سبین ث ىا٭25ا ػىڂؼیبن ا هى ډوبڅٴىيڅزٽ ی٭ىب ا 321اٽشثډٮٵیومى
اهش٦بٳ ثب ما سبین6ثىوي، ازوډجثطجزبویي4ٵىډچپیىیڂث ٭ىب ا ایهځي .
ثسبینډچپیٵىآنډوبڅٴىيڅز وډجثىوجبڃځٶشڂثبثځبنډلچی26اهش٦بٳيا
ببهشىي.ىيڅاڅیىيڅزیبيالیزٱ،٭ىبډوبڅٴىيڅزٽهىاثځيىا٭يٵبىا
سهىیڂاىډبنسالثایيٳځیی٭ميییټ٭1٢ٵىډچپیاٽشي2ډیهاويوي
ىډیهاويوي،ٽهىاػىڂؼیبنىا٭یػالیډؼيفومىوي.اٵاى27ایچقثسبین
اهش٦بٳيثٮيىثيڃىیبٵزدڃثسبین23مبنيڅاڅیثسبین 17اځزیټډىاا
يٽىويىاوؼیااامبنډلڄاهش٦بٳ5ذشمج،مبنځي1ذشمجببهشىي.ثسبین
یټ وشاوزدڃاثٮياایهٽهبواىسهاآوبنا ا ایهځي ثیيوي. 4داهزومبیىي،
اٽشثثىوجبڃا٭شابیډىڇډلڄياٹياڇای25ثسبینثبٹیډبويىابراىاوؼی
322 یبزاډىیزډچیآاىٽىوي.
ثایػئیبرثیشثٵڄٽشبيٵمىي٭ىبډوبڅٴىيڅزٽثسچٶبرډچپیډىؼي،ډاػٮومبییي.321
ذشمجكیه٭جثبډساآن5ىدبنثاهش٦بٳب،ابیډچپیډلچیٶزٵىډچپیسبػیټاثسبین322
دبن ډچپیسبػیټویى اٵاى اهش٦بٳ14ډیاهش٦بٳومىويي ٵیيٽ ایټډسى ا ډچپیا
ځٶشڂاٵاىاهش٦بٳيابومىوي.ثایډٮچډبرثیشىډىاٽشثثٮيایټ11ومىوي.ىيځيثسبین
اهش٦بٳاٵاىډچپیاثٵڄاهش٦بٳبیاٵاىډچپیىاسجب٣ثػىڀډاػٮى.یوبډبایهځويیياىبا
ځىؼبویياز.ث٭چز٭يڇدیوياهش٦بٳبثػىڀثآډباهش٦بٳبیډسج٤ثػىڀىایهځاو
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
127
یزبی طزفسار زت. 4
است ضس ىی افزاز ث صس ثیطتزی بػجث و بیی ریساز ب تبوتیه
ثویيبی٥ٵياىيڅز2016ډؼيف(اىبڃ1825ٽشي903ډىسچٶبرډچپی)2728یوبډبىيٽڄسچٶبر24ىياٵایاوبنډیىيي46ډیالىی2015وجزىاىٽىډٺبیثببڃ
ٽش706ډىسچٶبرډچپی)2281ىياٽڄسچٶبرډچپییب20یوبډب323.ىيډیاسپیڄډچپی ویيبیاډىیشیاٵٲبن1575ي ث ا 2،ډؼيف( یب سچٶبرډچپی)262ىي 145ډى ي 117ٽش
ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچی ث ا 2،ډؼيف( سچٶبرډچپی)185ىيىیڂیب 133يٽش52ډىډؼيف(اثځيبیډچق٥ٵياىيڅزوجزىاىاز.
وٴ ثیا سچٶبرډچپی53یٮىییوبډب ا ىيڅز٭ميسډىةثىي س٤بویيبی٥ٵياث بویيبیاډىیشیاٵٲبنا اوٶؼبیىػیبنىځییبیډیىییبٱیډشٺیڈاالفبیاشٶبى
ډؼيف(1070ٽشي379ډىسچٶبرډچپی)1449ٽثب٭ضډیىيوجز،بيانيسدوبویٮىییپجبىیڂیبىآيډیىٽویيبی٥ٵياىيڅزكياٹڄثب٭ض یوبډب ىي41ځىیياز.
324ياوي.2016ٽڄسچٶبرډچپیىډبنىځییبیډیىیىبڃ
ډؼيف(اثویيبی٥ٵياىيڅزوجزىاى1238ٽشي628ډىسچٶبرډچپی)1866،یوبډب2015ىبڃ323
ثایػئیبرثٵڄویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیابډڄومیځىى.از.اڅجشایهوجزىاىنویيبیو٪بډیثیهاڅمچچی
..ىي٭مچیبربیاییډاػٮ
ثٵڄىځییبیډیىی:اٵاىډچپیځیډبويىي٤ىځییبډاػٮى.324
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
128
بیاییىيډیه٭بډڄ٭ميسچٶبرډچپیایویيبی٥ٵياىيڅزثى٭مچیبر،2016ىبڃ
.یوبډبسٽډیىيٽبډڄډیىىيٽڄسچٶبرډچپیوجزىاىيثایهویيبا22ٽ
ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیثاشظىبیسچٶبرډچپیوبیا٭مچیبراییس٤ویيبی٥ٵياىيڅز
سمبڇٽڄسچٶبرډچپیوبیاازىكبڅیپىياٵاییبٵش111،ډیالىی2015ىډٺبیثببڃ
325ىياٵاییبٵشاز.89اییسببی٭مچیبر
ډؼيف(ىوشیؼٽشب٭ميی25ٽشي81ډىسچٶبرډچپی)106ثب٭ض326ویيبی٥ٵياىيڅز
ٽشي3ډىسچٶبرډچپی)67ډاىسيیي،ا٭بةيآايایزآنبىكبڅیپييٵمىيياوي
ډإډیزډچڄډشلي64 ىدیىاشاز. ډیيىسبىيڅزاډیبنسمبڇویيبیسبٽیيډؼيف(ا
٥ٵياىيڅز٭بډچیهؿىیهيیياىباډىدیڂىٹبونٹاىي.
٭مچیب ا وبی سچٶبرډچپی بڃ ثب ډٺبی ىيڅزى ٥ٵيا ویيبی ی ا سالی 2015ربی
63،ډیالىی یوبډب از. 34ىياٵاییبٵش ٽ طجزومى ا سچٶبرډچپی)88يیياى 49ډى
ډى54ډیالىیډیثبيٽ2015بڃىډى29ډؼيف(ىدیىاشيایهىډٺبیثب39ٽشي
سچٶبرډچپیوبیا19ٽشي35سچٶبرډچپی) ثى. ثب٭ضي ا ٭پاڅٮمڄسيیؼیډؼيف(
ىياٵایىاشاز.یوبډب27ډیالىی2015ىډٺبیثببڃویيبىډٺبثڄیټديیيډ٪ىن
س٤باطجزومىٽ٭ميس2016ډؼيف(ىبڃ28ٽشي19سچٶبرډچپی)اایهٹجیڄډى47
از.رځٵشویيبیاډىیزډچیيا٭٢بیاىيیډچی
ثٵڄ٭مچیبربیاییډاػٮى.325
سچٶبرډچپیوبیاٽشبيٵمىي،سيیي،ا٭بةيآاایزثځيبییڄ٥ٵياىيڅزوجزىاىياوي:326
یډىډی،ویيبیكيی،ویيبیيیيځيبیډچق٥ٵياىيڅز.اىيیډچی،دڅیډچی،دڅ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
129
ایی بی ػیبت
ډ٭ډٲڃٽبثىیڈٽادیمببىآمبنديیيايوي.اآنكبىطٵٺ٤یټىډهثبڇ"بآډيڇٵمیيڇٽىاطچیټډټاادیمبيایثچىيثیبىڇډیآیييث.يٹشیث
ثب٭ضډٿدٽبٽبی ډټب اڇ. ډه5ډؼيفي ثى. آډي ثىیينډب اڇيٽ ثایبڅاسهایٮىی؛...یاٵويبنىيویڈيثىٴډیٽىڈإياڅيیهآنٽىٻثیباكبس
327 "ػياثى.
ػنىيڅاڅیىيڅزآثبىيالیزٵبیبة26ثبوییټكمچاییاىيیډچیثسبینځٶشبیٹ-
نځىیي.4ىهشي1سهىیڂثمڃ7ٽثب٭ضډٿثـٽبٽبیدىغبڅايډؼيفين
.اىازطجزوم2016یاییاىبڃیټاٵایی٬ىسچٶبرډچپیوبیا٭مچیبربیوبډب
ٽشي250ډىسچٶبرډچپی)590٭مچیبراییاطجزومىٽ121ىمج،یوبډب31ػىیسب1
وبنډی99ډیالىی2015328ډؼيف(ىدیىاشازيایهىډٺبیثببڃ340 ىياٵایا
ډبنآنى؛ډیثبيثيیى2009ىي.ایهثبالسیهډیانسچٶبرډچپیااط٭مچیبربیاییابڃ
طجزومىثى.329يیياىػياځبو74ډؼيف(اى234ٽشي388ډىسچٶبرډچپی)622یوبډب
ډىسچٶبر252ىيسچٶبرډچپییب43٭مچیبربیاییاوؼبڇيایویيبیاییاٵٲبن
85ډچپی) ي سچٶبرډچپی235یٮىیىي40هاڅمچچیویيبیو٪بډیثی،ډؼيف(167ٽش ډى
ي٥ٵياىيڅز)ٽ٭مچیبراییاوؼبڇىاىاوي،بډووویيبیډؼيف(ي108ٽشي127)
ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیاوؼبڇ وشاوشډوومبیيٽآیبس٤ویيبیاییاٵٲبنیب اډبیوبډب
ډؼيف(ياوي.65ٽشي38ډىسچٶبر)103یٮىیىيسچٶبرډچپیثبٹیډبوي17ي(ثب٭ض
.2016ػن26ډبكجیوبډبثبٹثبویىٶبهبويالیشیػػبنيالیزٵبیبةثسبین327
٭مچیبراییىاٵٲبوشبناطجز63ډؼيف(وبیا147ٽشي149ډىسچٶبرډچپی)296،یوبډب2015ىبڃ328
ومىاز.
329 بڃ ٭مچیبربیاییا وشیؼ سچٶبرډچپییڄى 2009یوبډب بڃ از: طجزومى ا 296-2015ثيیى
ډى186-2013ډؼيف(؛بڃ58ٽشي104ډىسچٶبرډچپی)162-2014ډؼيف(؛بڃ147ٽشي149ډى)
415-2011ډؼيف(؛بڃ77ٽشي125ډىسچٶبرډچپی)202-2012ډؼيف(؛بڃ64ٽشي122سچٶبرډچپی)
سچٶبرډچپی) بڃ153ٽشي262ډى سچٶبرډچپی)306-2010ډؼيف(؛ بڃ135ٽشي171ډى ډؼيف(؛
ډؼيف(.234ٽشي388ډىسچٶبرډچپی)2009-622
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
130
يالیبروىڂب،ٽىييچمىيثیشیهمبسچٶبرډچپیوبیا٭مچیبراییاډشلمڄياويٽ
اىث2016330اییىبڃبیثرډشٻثیاوٴٽڄسچٶبرډچپیوبیا٭مچیبر
ډیځیوي.
٭مچیبربیاییویيیاییاٵٲبن
ډى٭مچیبراییا68ډؼيف(ىاط167ٽشي85ډىسچٶبرډچپی)252یوبډب،2016ىبڃ
ډ331٫١ .يازىيثاثبسٺیج2015یویيبیاییاٵٲبناطجزومىٽىډٺبیثببڃ
ایىپ، وڂاوی ٹبثڄ ي وبن ٽ ىیبٵش ٭مچیبرایی30ا٥ٶبڃیوبډب اط ىيٽڄسچٶبرډچپیا
ٽش38ډىسچٶبرډچپی)97ډؼيف(ىيالیزٽىي،108ٽشي52ډىسچٶبرډچپی)160،یوبډب2016ىبڃ330
ډؼيفىيالیزچمىي(ىوشیؼ٭مچیبربی26ٽشي31ډىسچٶبرډچپی)57ډؼيف(ىيالیزوىڂبي59ي
اییاطجزومىاز.
ډؼيف(ىوشیؼ٭مچیبربیاییویيبیایی80ٽشي50ډىسچٶبرډچپی)130،یوبډب2015ىبڃ331
سچٶبرډچپی) ډى از. طجزومى اٵٲبوشبنا 2اٵٲبنى ي ث1ٽش ډوو ومیسانث٦ ا ډؼيف(
وثویيبیاییاٵٲبنوجزىاى.سچٶبرډچپیااط٭مچیبربیاییویيبیاییویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیي
ىياٵایىاشاز.180اٵٲبنسب
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
131
يدیبډيا٥ٶبڃاطار٭مچیبراییثوبنيىایىؼبویيبیاییاٵٲبناسپیڄډیىىييثىبثیه
332 .ثػشډیبىبیػيیاوؼبڇكمالراییثډىب٥ٸډىكڈډچپیا
ثبٹبثچیزاوؼبڇ٭مچیبرسبػمیبډڄ48كياٹڄا2016وډج30ویيبیاییاٵٲبنسب 8ادیمب
ٵيويادیمبیسبػمی اډپبن13،ثبڃطبثزثب ثب ثایوتډبیىيا االفي ٵيويچیٽدش
ٹبثچیزكمڄډټ(7چیټثػچ) ،ٵيويثب ډیMD-530ٵيويچیٽدشبی)27ي ٽب )
ىوجبڃىیبٵز333 ځیى. و٫)ٵيوي8ث چیٽدشبیA-29ادیمبیسبػمیجټا ىیڂ ي )
MD-530ٹبثچیزاوؼبڇ٭مچیبرسبػمیاییىډٺبیثببڃ ثب ب یټاٵایىسٮياىادیمب
از2015 ي 334.ىیي بڃ ػیبن ثیشیه2016ى ب كمالرچیٽدش ٽڄىي90یٮىی،
ډىسچٶبرډچپی224سچٶبرډچپیوبیا٭مچیبراییایویيیایاٵٲبناثب٭ضيٽ
ایه،كمالراییس٤ادیمببیثبڃ154ٽشي70) ىډٺبیثب ډؼيف(ىدیىاشاز.
335ډؼيف(اىدیىاشاز.11ٽشي10ډىسچٶبرډچپی)21طبثز
ؿىيومواسچٶبرډچپیااط٭مچیبراییویيبیاییاٵٲبنډیثبي:ىیڄ
اځز،یټكمچاییایچیپدشبیویيبیاییاٵٲبنثبيٳٹا9ثسبین
٥ٶڄىاىن٥بڅجبنىډى٦ٺ٭یىټيڅاڅیوبيثبٽیيالیزچمىيثب٭ضډٿیټني
يډؼيفينیټىهشځىیي.ىػیبنایهكمچایی٥بڅجبنياىیټډىڃډپوی
يوييویيبیاییاٵٲبنثبىوجبڃومىن٥بڅجبنمبنډىڃډپویايٳٹاىاىويٽ
ىوشیؼهبوٹثبویبنایهيیياىسویتځىیي.
ٽشي36ډىسچٶبرا٥ٶبڃډچپی)110ډؼيف(ي46ٽشي19ډىسچٶبروبنډچپی)65،یوبډب2016ىبڃ332
اییویيبیاییاٵٲبناطجزومىاز.ډؼيف(وبیا٭مچیبربی74
اىمج"ځاىهسٺیزطجبرياډىیزىاٵٲبوشبن"ثځايارىٵب٫ایبالرډشليسلز٭ىان333
ډاػٮى.59سب54ٶلبر2016
334 ٶل 62ث ٭ىان سلز ډشلي ایبالر ىٵب٫ يار طج"ځا هسٺیز ى ىځا اډىیز ي بر
ډاػٮى.2016ىمج"اٵٲبوشبن
ومیسانثكمچس٤یټ1ٽشي7ډىسچٶبرډچپی)3358 ډؼيف(ىوشیؼ٭مچیبربیاییډشٻا
ادیمبیػىڂیيیبیټچیپدشوجزىاى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
132
ذشمج،یټٵيويچیٽدش22ثسبینMi-35ىډى٦ٺ ویيبیاییاٵٲبن٥بڅجبنا
6بڅٽشي8يڅاڅیػڇيالیزثيهبنيٳٹاىاىٽىوشیؼیټدیؽثبال
ډؼيفيوي.٥ٶڄ4ني1٭٢ىیڂمبنهبواىثمڃ
ٽ وپش ایه یبىآيی ػىڀكٺٷثب ى ٥ٳبیىځی اڅمچچیم ثیه اسوبثىيشبو ث ا
سچٶبرسبىٵیځواكشیب٣ډمپهثایػچځییاسچٶبرډچپییبىيیياىثكياٹڄبویين
ػچځییا ػیبن٭مچیبرډؼيفينويځیاٵاى، ى اياٳډچپیډىؼمچ يهبرث اٵاى
اشٶبىاكمالراییى،یوبډبیټثبىیڂهابنسٹٴؿی336٬اییډپچٴډیومبیي
٭مبڃډلييىیزبیثیشثاوؼبڇ٭مچیبراییىډىب٥ٺیډىب٥ٸډىكڈډچپیځىیييهاشبا
ٵاٱز ا یوبډب اسجب٣، ایه ى از. ثیش ػب آن ى ډچپی اٵاى يػى اكشمبڃ ٽ ثبي 130ډی
ډبويی،ډيآډایډإډیزاٵٲبناديځاڇٽمټٵائیمبىڀٽىىيسبٽشیپی
اشٺجبڃ وبس يٳوبییایهآډډیٽىيكمبیزٹب٬٥ ٽب-ااسجب٣سٺیز"ٽ ډیهي
ثىيمـىیهسمیىبسیاىثډیځیىٽثٵبٱیهاډپبنٽتسؼث٭مچیځشى"سچٶبرډچپی
337 ثایمبىڂی٭مچیبراییاډیيي.
اییویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیبی٭مچیبر
وبیا٭مچیبر338 ډؼيف(108ٽشي127ډىسچٶبرډچپی)235ىمج،یوبډب31ػىیسب1ا
33944ډیالىی2015اییاوؼبڇيایویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیاطجزومىٽىډٺبیثببڃ
وبنډیىي.ایهاٵایىكييی٬ثاوؼبڇیټكمچاییثيالیزىكييى ىياٵایا
)ثثیډىیىٶلثٮيیډاػٮى(ڇوډجوجزىاىډیى.ثٽىيىتىيڇ
.22ي15؛ډ٦بڅٮكٺٷ٭ٵیثىيشبوثیهاڅمچچی،ٹا٭ي13،ډبى2ديسپڄاڅلبٹی336
"ځاىهسٺیزطجبرياډىیزىاٵٲبوشبن"ځايارىٵب٫ایبالرډشليسلز٭ىان60ثٶل337
ډاػٮى.2016ىمج
سچٶبرډچپیوبیا٭مچیبربیاییهىاطجزومىاوي.ډى76،ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچی2016ىبڃ338
.2017ػىی24ډىج٬:سجبىڃاډیڄډیبنیوبډبيډإډیزكمبیزٹب٬٥،
ډؼيف(ااط٭مچیبربیاییویيبیو٪بډیثیه66ٽشي97ډىسچٶبرډچپی)163،یوبډب2015ىبڃ339
زومىاز.اڅمچچیىاٵٲبوشبناطج
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
133
بڃ 2016ى سچٶبرډچپی)89یوبډب 37ډى ي 52ٽش اط ا س٤٭مچیبرایی13ډؼيف(
11ډىسچٶبرډچپی)18ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیىيالیزوىڂبایبىىازومىٽىډٺبیثب
وبنډی2015340٭مچیبراییىبڃ10ډؼيف(ىػیبن7ٽشي یټاٵایٹبثڄډالك٪ا
اڅیآؿیهيالیزوىڂبایذشمجىيڅ28ىي.ثځوډظبڃ،یوبډبیټكمچاییثسبین
ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیاطجزومىٽثابیبٵشبییوبډبثهبویټثٿٹډیٽسبا
13ډىډچپیيډؼيفين15ثځشثى،ابثزومىاز.ایهكمچاییثب٭ضډٿٶكغ
341 شٺجبڃاثبځزكبػیىایههبوػم٬يثىوي.دځىیيٽمثایا2سهىیڂثمڃ
ثیشسچٶبرډچپیىیڂااط٭مچیبراییویيبیو٪بډیثیهاڅمچچی)ثمڃ٭مچیبربیډشٻ(
ډؼيف(45ٽشي37ډىسچٶبرډچپی)82ىكييىىيالیزٽىيمىاىٽډىكمچ
اىدیىاشاز.
بیویيبیو٪بډیثایٽبسچٶبرډچپیوبیا٭مچیبرػبیسالبیىآيیا١مهیب
،یوبډباسمبڇویيبیو٪بډیډیهايثایػچځییاثييډثاٵاىډچپیاٹياډبريو٪بډی
ثب ثبوڂیٽىىي. اځٶشڂبیٶبٳىډىىٻامیزاجىبیٵٮچیيډػىهىا
ث٦ډى٪ڈىډىسچٶبروبیاډلبٵ٪ز اویيبیاییاٵٲبنډیهايسب یوبډب اٵاىډچپی،
ډیبنیوبډبيډإډیزالٵٮطیازٽؤیټيیپىډایه؛٭مچیبراییثبیوبډبىسمبثبىي
ـىیهث١يرثایدىاهزػجانبیٽبٵیيثاز.یوبډبميكمبیزٹب٬٥آیبٳایؼبى
٭مچیبربسإٽیيډیيى.ډٹ٬ثاٵاىډچپیآیتىیيا
2015ىډٺبیثببڃ2016سچٶبرډچپیىيالیزوىڂبىوشیؼ٭مچیبربیویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیىبڃ340
ډؼيف(ا59ٽشي38ډىسچٶبرډچپی)97ىياٵایىاشاز.٭مچیبربیاییىډؼم394٫ډیالىی
٭مچیبراییىيالیزوىڂبى2دیىاشاز.ویيیاییاٵٲبنىػیبنى2016ىيالیزوىڂبىبڃ
ډؼيف(يوي.7ٽشي1ډىسچٶبرډچپی)8،ثب٭ض2016بڃ
ډإډیزكمبیزٹب٬٥یبٵشبیسلٺیٺبرىاهچیهىىډىایهيیياىاثبومبیىيځبنیوبډبىډیبنځاشىيٽ341
یؾٵىډچپیىاطایه٭مچیبرسچٴوياز.یبٵشبییوبډبيډإډیزكمبیزٹب٬٥او٪ډٹٴيثابآن
سٮياىٽشيځبنيډؼيفبډشٶبيرډیثبي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
134
2016وډج3ث2تىٽىيزیيالىیٹىيبثیيشبثییاكمچ
ثځڈیي.ىٺٴاسبٹیٽډبهاةثىیڈیټامثػىآډيياوٶؼبيایيكشىبٻ"ٽ٭يڈيایآسیاایهامثىينٵاٽى. ىیيڇايرهڈٵیبىډیٽیيا ،.
څل٪برثٮيػبنىاى.ىهشىيبڅاػبیازيهنثيوىیيڇٽايٹشیثايوىیټيڇ،342 "ااىزىاىثى.ىيدبیهى
ىيالیزٽىيیٹىيبكمچاییویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیثيشبیثځٶشبییټبي-
.2016وډج3ث2ىت
ىیٹىيبوډج،ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچییټچچكمالراییاثيشبیث3ث2ىت
ثىوي،٥ٶڄنيبسهىیڂٽ٭ميس36ٵىډچیٽشي32يالیزٽىياوؼبڇىاىوي.ىاطایهكمچ
ډؼيفيوي.
ثابیټا٭الډیويایډإډیزكمبیزٹب٬٥،ایهكمالراییث٭ىانیټاٹياڇ
اڅ ثیه ویيبیو٪بډی یټ٭مچیبرډشٻډیبن ػیبن اػاىٵب٭یى اٵٲبن ویيبیو٪بډی مچچیي
ٹىيبیك٢ىاشىي.ىيشبیثثىٽثابځابجان٥بڅجبنٽيٳآنځىیي
ي هباٵٲبن و٪بډی ویيبی و٪بډی اوؼبڇویيبی ډیىی ٭مچیبر ٽ لى ى كب١ اڅمچچی ثیه
يیي٭ىبډوبڅٴىيڅزٽثډٿٽمبوييیيډزډچلبوډٺبډاػينثبىاىويثٮياډی
ثباډیپبییډىؼځىیي،4ٽمبوييیاٵٲبنىیڂي11اٵٲبنيىيثباډیپبییيډؼيفين
343 ىهازكمبیزاییومىوي.
ثډىؼكمالراییاطجزومىٽآنډؼيف(وبیا36ٽشي32ډىسچٶبرډچپی)68یوبډب
اٽظسچٶبرډچپیځىیينىیڂ9ي٥ٶڄ14نيډؼيفين6ي٥ٶڄ20ډٿ ىيهبوى.
سهآن)ثمڃ25ډىسچٶبرډچپی،68.اډیبنمىاىازمؼاډشٮچٸثهبواىبیثٿ
.2016وډج6ډبكجیوبډبثببيیه،ٶبهبويالیشیٽىي،342
343 ډچپی، سچٶبر ډى ى ي ي ث 5ډٮچډبر 2016وډج :http://www.rs.nato.int/article/press-
releases/update-on-civilian-casualties-near-kunduz-nov.-5-2016.html; سبئیي“ ډچپی سچٶبر
ىایهبیز:2017ػىی13،"يىيشبیثٹىيبیيالیزٽىيhttp://www.rs.nato.int/article/press-releases/civilian-casualties-confirmed-in-boz-village-
kunduz.html, ىیيياز.2017ػىی13ىيبیزآهیهثبثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
135
يٳ،يیډىبث٥٬جٸځابیٵډبوي٥بڅجبنسٮچٸىازٽبڃ(ثهبواى11هی٥ٶڄ13
بڃ(ث8هی٥ٶڄ4ډىسچٶبرډچپیىیڂ)ثمڃ15؛ىكبڅیپآن٭مچیبرثىازاچی
هبواىمؼاآنسٮچٸډیځٵز.
تاىاډىازيثب٭ضځىیيى٥ڃبسٺیجكمالراییآنىاشىيٽا٩بډىبث٬ډلچیدیش
بیبٽ هبو ډؼيفى اٵاى ن ثیځی ډيايای٥جیىزیبثىي. ي ىډبن ث وشاوىي ي ثمبوىي
وٺ٦ىيډشمٽثثیشهبارډیييٽسبيیډبایي٭پبیيشباییوبډبوبن
344 .ثىيثو٪ډیيٽهباروبیاالفبیاثډیهثىثبييشبى
ٽىن ثسب ویيبیاییاٵٲبن( )ثمڃ اٵٲبن اىيیډچی ي جیوبس ث ډإډیزكمبیزٹب٬٥
یبٵشبیويىا٭الډیبیډ٦ج٭بسیبن،دبناىهازیوبډبثایاایډٮچډبرثیش
345 ي.اووياى
ثایایبثیډٺبییاشٶبىي2015وډج15اٽشثي27اسبيیډبایايشبیثٹىيبیىٽىيا344
هيډبر–2015(CNESبوشی،كٸؿبح)50،ي١بكز(Pleiades:دچییبىی)2016وډج15از.ډٮچډبرډبای
بوشی،كٸ50،ي١بكز1-:ومبیػبوی2016اٽشث27ډٮچډبرډبایسی٬آشیڇ،ډىج٬یشڈىٵب٭یاٵ٢ب.
(.UNOSAT(.سیثىایډبایيایبثیآیتبای)EUSAؿبح)ىیؼیشبڃځچة(ډىج٬)
ٿىي٭٢وډج،ویيبیاډیپبییىاٵٲبوشبنیټا٭الډیډ٦ج٭بسیوومىوييىآنػئیبرډ3ثسبین345
ډإډیزآډی،ډيٽمټث]...[ٽبیاٵٲبنٽ"ویيبیاډیپبییيډؼيفينىيسهىیڂىػیبن
یٵیٹاځٵشثى،دىثىاز.ایىبدالنىاشىيٽبكاايػى٥بڅجبندبٽبیٽىييىوشیؼ٭مچیبرایه
ویيبیاٵٲبنثب"وډجځٶشاويٽ5ایهویيبثباوشبا٭الډیىيڇثسبین."شڄومبیيځيىيڅاڅیٽىياډو
وډجیټ٭مچیبرو٪بډیاىيشبیثيالیزٽىيث١يجان٥بڅجبنٽ3ډویيبیاډیپبییثسبین
ىػ اوؼبڇىاىوي. ىاشىي، یبنایه٭مچیبرویيبیاٵٲبناؿىيػزیآسٹيكمالرثیشثٽىيا
ا٭الډی".ث"٥بڅجبنٹاځٵشىي،اډبثبكمبیزویيبیډیىیيویيبیاډیهاډیپبییبساوشىياهىىٵب٫ٽىىي
-http://www.rs.nato.int/article/pressثایهبیزډاػٮى:2016وډج3اسبین"سچٶبرىٽىي
releases/kunduz-casualty-release-nov.-3-2016.html; "ډٮچډبرسبىډىسچٶبرډچپی" وډج5،
2016 بیز: ایه -http://www.rs.nato.int/article/press-releases/update-on-civilianى
casualties-near-kunduz-nov.-5-2016.html, both last accessed 8 January 2017.346يیت ى
ثآنډاػٮيثى:2017ػىی25بیزیڄٹبثڄىشثىيآهیهثبثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
136
ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیيىيڅزاٵٲبوشبنسياثی
یا٩بىازٽیئشیائیػمډلمياٳٱىی٥ییټا٭الډی،2016واډج3ثسبین
ډىبث٬ىيڅشیيډلچیثیوبډبځاىاىوي346.سبػئیبرٽبډڄایهيیياىاثیومبیي٩ٴبهشؤډ
ځبنيشيٽبیاٵٲبویثا٭٢بیهبواى100000ډجچيداایهكبىطٽىيڅزاٵٲبوشبن
50000ډجچ دىاهزومى. ٭ىانػجانهب ث ډكچىيڇاٽىنسباٵٲبویثډؼيكیهایهيیياى
س٦جیٸوياز.ډایينسچٴډبڅیيطثمڃػجانهبارإډب٭يرثهبواىبیډش
بسیاثوذىويي٥یآنيٹ٫یډ٦ج٭،ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیا٭الډی2016واډج5ثسبین
ٴومىوي.ىایها٭الډیآډيازإسچٶبراٵاىډچپیادیٵشياٽشيناٵاىثیځىباثاس
ثبىيڅزاٵٲبوشبنىاشبیاػایسلٺیٺبريىشیبثیث ٽویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیډشٮيازسب
347.ٽبومىيثبىيڅزاٵٲبوشبنىهاائډب٭يربمپبیومبیيكٺبیٸىډىایهيیياى
یډ٦ج٭بسیػئیبرىډىیبٵشا٭الډی٥ی،ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچی2017ػىی13ثسبین
بیبنااائٽىيؿىیهوشیؼځییومىويٽویيبیاډیپبئیياٵٲبن٭مچیبرډشٻاث
33يٳځٵشبیجان٥بڅجبنٽىهوزبیٹجچیىٽىيىهیڄثىوي،ااويایومىويي
ځییبیىٹا٭ياالفډ٦بثٸثڂډؼيفيويٽایهویيبسهىی28ډبویٽشيٵىډچپی
ایه٭اډڄیڄى348.ٽىوياشٶبىاهىثډى٪ىٵب٫ثىيشبوثیهاڅمچچی(كٺٷډچلبو)یب
:)اڅٴ(٥بڅجبناهبوبیډچپیچیټډیٽىويياٽظسچٶبرازوشیؼځییىو٪ځٵشي
ثای؛)ة(ویيبیاډیپبئیياٵٲبنډؼجيويسبازاٵىډچپیىایههبوبثيٹ٫دیش
"ائی"كمبیزىٵب٫اهىسٺب١بی كي"سؼیارائیویيبیایبالرډشليا؛)ع(ومبیىيا
اشٶبىٽىوي؛)ى(ٽشينىيثب"ویيبیډىویبثایهىظیبهشهسيیيارډوشچٴاٹڄ
ثآنډاػٮيثى:2017ػىی25ىيیتبیزیڄٹبثڄىشثىيآهیهثبثسبین346http://president.gov.af/en/news/188180
ثآنډاػٮيثى:2017ػىی8سبین،آهیهثبث2016واډج5ډٮچډبرسبىډىسچٶبراٵاىډچپی،347http://www.rs.nato.int/article/press-release/update-on-civilian-casualties-near-kunduz-nov-5-2016.html
،ٽىيیتبیزیڄٹبثڄىش2017ػىی13يالیزٽىي،ډمسچٶبراٵاىډچپیسبئیييىٹیث348
ثآنډاػٮيثى:2017ػىی13ثىيآهیهثبثسبینhttp://www.nato.int.article/press-release/civilian-casualties-confirmed-in-boz-village-kunduz.html
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
137
ډؼيكیز ث ٭الي اٵٲبن ٭پ 11اډیپبئیي ٽمبوييی ومبیبىیڂ ىځییډی"ير"وڂ
349.ثبي
سؼیيسلچیڄ
یوبډبډیدیىٽډبډیزكمبیزٹب٬٥ىػیبنااويای٭مچیبرب،٥اڅٮمڄ٭مچیبسیډٮیبی
ىځییبیډچلبوډشمٽاز،٭بیزډیا٭يٹاٽيیي١ٮیزياشٮمبڃٹاىډ٦بثٺزثب
3/2ائیتٽىىيسباكياٹڄسچٶبراٵاىډچپیا٥میىبنكبڄځىى.ىه٭مچیبربی
ػز2017ػىی13ٽا٭الډیډ٦ج٭بسیډمازواډجىٽىي،یوبډبډبيومى3ډم
وشبیغسلٺیٺبرویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیٵبٹيډٮچډبرٽبٵیثایاطجبر ډى ػییبرى ایهاای
اڅمچچیااويایييمـىبنثىيشبوثیهكٺٷا٩بارازٽ٭مچیبرډٽىډ٦بثٺزثب
یؾو٫ډٮچډبرډجىیثایىپسلٺیٺبرډشٽثځوثی٦ٵبواػاياز،ااائومیٽىي.
ډچپی ا اياٳو٪بډیا ومبیىيٽ يبیػىڂیاشٶبى ي اثا ا سب ډپچٴاوي ٥ٵیهىځی
هالڃكمالرائیډيايڇثډى٪يٳٹاىاىناشٮمبڃالفبیډىٶؼى350.سٶپیټومبیىي
اياٳو٪بډیٽىدیزثباٵاىياياٳډچپیىډلالربییډىكڈٹاىاوي،ډمپهایه
25سچٶبرٽازطیارثيينسٶپیټؿىیهالفبوٺ٠ٽىي.یوبډبىیبٵشإای٤اثبسػثس
٥11ٶڄی13ٵىډچپی)ثمڃ ٵډبويآنبڃ(وبیاكمچاییډث٣ثا٭٢بیهبواى
طيوي،ىإڂٽااطمبنكمچډشىیٵىډچپی15يٽډىيٳٹاځٵشثىجى٥بڅجبو
مىكمچويځیډیٽىوي.یكاڅیډل٥
٥بڅت)ثمڃ26آډيازٽىػیبن٭مچیبربیډشٻ2017ػىی13ىا٭الډیډ٦ج٭بسیډم349
ثىی٥بڅت26ٵډبوي(ٽشي ،"يالیزٽىيٹىيبییيمبسچٶبراٵاىډچپیىٹیثإیس"ڂډؼيفيوي.
ثآنډاػٮ2017ػىی13ٽىيیتبیزیڄٹبثڄىشثىيآهیهثبثسبین2017ػىی13ډم
:ځىىيثى،ډاػٮhttp://www.rs.nato.int/article/press-releases/civilian-casualties-confirmed-in-boz-village-kunduz.html
ډشٻ350 ديسٽڃاڅلبٹی3ډبى II؛ ډبى ،13 ثیهاڅمچچی٭ٵیكٺٷډ٦بڅٮ؛ ٽمیشثیهاڅمچچیچیتثىيشبو
ىځییبیډچلبوىاهچیٹبثڄاػاءوجى)ٽى51بى،ډI.مـىبنثديسپڄاڅلبٹی11ٹب٭ي(،ICRCم)
ډ٦بڅٮٹبونثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچی11ٹب٭يث–ثیهاڅمچچی٭ٵیدیٵشيازكٺٷيڅیث٭ىان
،اشیىبٳهایډجىیثٵیچډلپمىهىٵب٭یIT-94-1بواڃىيپسبىیؾ،ځىى؛چیتم(ډاػٮ
.127اځاٳ،دب1995اٽشث2ثایاشیىبٳىاث٦ثٵیچډلپم،ډم
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
138
ثىيشبوثیهكٺٷاٵينثآن،ؿىي٥ٵیهىځییاياٳو٪بډیاډىكمچٹاډیىىي،
اڅمچچیكشیىډاىىٵب٫ډشٺبثڄویكمالروبډشىبتډبوىيكمالسیٽثځوٱی٭ميیثب٭ضسچٶبر
آيىبیډشٺیڈيػبویيډؼيكیزاٵاىډچپیيیبهبارثاياٳډچپیىډٺبیثبىز
ىایهه،اػایكمالرائی351.دیثیىیيو٪بډیآنثیشډیثبياډى٬ٹاىاىاز
ني٥ٶڄي26ٿٵىډچپیثمڃډ68تىڂبڇىٹیبیثیبډىكڈٽډىؼثسچٶبر
از.ڂياز،وڂاویبیػيیاثثبآيىسهىی23ډؼيكیز
یثاڄسىبتیډ٦ج٭بسیویيبیو٪بډیثیهاڅمچچییؾابٽا٭الډیازیوبډبډبيٽى
آيىبیو٪بډیدیثیىیيىایه٭مچیبرډشٻااائوپىيیؾو٫ػئیبرىډىىز
ډ٦ج٭بسیثډاىیڄدىاهشوياز:ىو٪ځٵشهه٦اریومیٽىي.اٵينثآن،ىا٭الډی
،٭ىبډوبڅٴىيڅزٽیډىكمپبنىډٹجڄا٭مچیبرثوډث٣ثااويای٭مچیبرډیىی
اٵاىىثاثثبډیٽىىي؛سؼیيسلچیڄه٦اريهبواىبیبنيبیاٵاىډچپیىآنثى
352.اٹڄبوينسچٶبراٵاىډچپیٹجڄيىػیبن٭مچیبرډیىیسالثایكيډچپی؛و٫
؛اشٶبىاویيثىوييډ٦ج٭بسیؿىیهآډيازٽ:٥بڅجبنىډیبناٵاىډچپیدىبنیىا٭الډی
٥بڅجبنرځٵش دبنثكمچ اازى ویب ډى ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیكياٹڄاشٶبى ؛
سيیيډیٽى،هىظیشٮيىډویيبیائیاٽىويسبه٦ار اٽابهشمبنبیډچپیآوبا
ٽیډیىاىٽك٢اٵاىډچپیىبكا٩ببهشيویيبی٥ٵيااډلبٵ٪زومبیي.یوبډب
ىىځییىهیڄىسیپاشٶبىډیى،ؿىیهډلڄس٤ځيبیډچق اٵاىډچپیډشٺیمب
(،ٹب٭يICRCثىيشبوثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم)كٺٷ؛II؛ديسپڄاڅلبٹی3ډبىډشٻ351
ثػ)ة(ٵٺ)14 )ٽىډىىځییبیډچلبوىاهچیٹبثڄاػاءوجىيڅیثIديسپڄاڅلبٹی85(ډبى3.
ثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیچیتكٺٷډ٦بڅٮ14ٹب٭يث–ثیهاڅمچچی٭ٵیدیٵشيازكٺٷ٭ىان
ځیى.م(ویډاػٮرٽویيبیاډیپبئیياٵٲبناى٭بډیومبیىيٽىػیبنىځیییؾو٫سچٶبراٵاىډچپیبډبډبيومىیو352
؛ثٱڈآن،یؾو٫سٽىډىاسوبسياثیاشوجباسیروڂٵشسبك٢اٵاىازډبيیبىببئیوي
17"يالیزٽىيیيسچٶبراٵاىډچپیىٹیثإیس"بډوبى.ثډچپیىٹیاٹجڄااػای٭مچیبرډشٻ
ثآنډاػٮيثى،2017ػىی13،ٽىيیتبیزیڄٹبثڄىشثىيآهیهثبثسبین2016ػالی
ډاػٮى:http://www.rs.nato.int/article/press-releases/civilian-casualties-confirmed-in-boz-village-kunduz.html
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
139
یوبډبمـىبنا٭بنډیىاىٽاڄسىبتىكبڅزیبك،وجبىي ډچپیډلةډیځىى.
اویيبی٥ٵياډلبٵ٪زډٽسٮ١یثىیبىٵب٭یيثډى٪یثيينىو٪ىازایىپكمچ
دااػاییټچچسلٺیٺبرىیبٵشځٵشر یوبډب ٹبثڄاػاءډیثبي. ٽسػاز،
كٺٹیثیهاڅمچچیډجىیث٭بیزاڄسىبتثمڃكبڅزىٵب٭یاڅاډبرډيو٪ځٵشهٽبٵیثای
ډجيڃوياز.
ډپچٴډیبىسبو٫اٹياډبرډمپهاكٺٷىهبسم، ثىيشبوثیهاڅمچچی٥ٵیهىځیا
ٽثب٭ضيٳٹاځٵشهاياٳډچپیيیبثسٮیٸثىياىكمالسیاډشٹٴیبآناسوبومبیىيسب
٭ٵیویثىيشبوثیهاڅمچچیكٺٷ353.اكشمبڃسچٶبراٵاىډچپیثځووبډشىبتىآنيػىىاى
اسچٶبرسبىٵییاكزىاىٽو٫اٹيډبردیڂیاو ډمپهثبیييیىزځٵشىسب
اٵاىډچپی،ډؼيكیزاٵاىډچپیيآیتثاياٳډچپیػچځییث٭مڄآډيیبىای٤
ا٭الډی354.ٽبیبثي ویى ث اڅمچچی ثیه و٪بډی س٤ویيبی و٫ډ٦ج٭بسیٽ یؾ یي
یبىػیبنكمچائیىهػچځییایٹجچیډٮچډبرىډىاسوباٹياډبردیڂیاو
آیتثاٵاىډچپیٵاڈوياز.
واډجيدیٵشهيٹ3٫ث2ؿىيیوبډباسلٺیٺبرویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیىډىكبىطډم
ػ سب ىاى سٺب١ب ډبډیزډچڄډشلي ډچپیٹيىاویډیٽىي، یبرٽبډڄایهسلٺیٸىئسچٶبراٵاى
ځیى.ىشٹا
ثو353 5ث يٹ٫ى5.33.5اڅی32. ، ىكمالر، دیڂیاو سياثی ثایځیی، ىځییبیډچلبوٺا٭يىمى
.مـىبنډاػٮىث:ثسجی،يیچیبڇ.2004ډاػٮى.يارىٵب٫اوڂچشبن،ډ٦جٮىاوڂبآٽٶى،آٽٶى،
ډاػٮى.ډ٦جٮځییاڃيٳى20.10.4اڅی20.10ثو،"مډبنىاىنٹايٳ٭مچیاثٮبى–VIثو"
.2012ٵجيیىاوڂبآٽٶى،اڅلبٹی354 )IIديسٽڃ ٵٺ ،1 ) 13ډبى ډ٦بڅٮ ثیهاڅمچچیچیتمكٺٷ؛ ثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیش ثىيشبو
(ICRCٹب٭ي،)ىځیمـىبنډپچٴاويسبو٫اٹياډبردیڂیاوډمپىاػزډلبٵ٪ز،٥ٵیه٭اليسب.21-14
اركمالريیىزځیويٽایهاٹيډبربډڄځاشهاياٳطیإاٵاىډچپیياياٳډچپیسلزٽىشيڃبناس
ثىيشبوثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیچیتمكٺٷو٪بډیثىياډىب٥ٸډىكڈډچپیډیى.ثډ٦بڅٮ
(ICRCٹا٭ي،)ډاػٮى.24-22
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
140
ٵىډچپیثيیوبنيا٥ٶبڃي،ویبثیټ68سچٶبراٹڄكيثبسػثيرایهكبىطٽډىؼث
ٶبٳي٭مډیا وبنىيٽؿثیډشٺڄ، ایهوشیؼزسب ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیث ڂو
یيويٽاػایؿىیه٭مچیبریټسو٦یومیثبي.
تالضی طتزن بی ػیبت
ډى٭مچیبرډشٻسالیاٽىآنویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیيویيبیاډىیشیډچیاٵٲبن5یوبډب
ډؼيف(ي2ٽشي5ډىسچٶبراٵاىډچپی)7یه٭مچیبربډىؼثٽاىهیڄثىوي،طجزومى
سالیډشٻس٤ویيبیاډىیزډچیيویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیىىػیبن.ث٥ډظبڃ،از
يالیز يڅاڅیٽبډ وىڂب سبین 5ث ياٽشث، ډچپی ٵى ثب٭ضډٿؿب 355.چیټځچڅ
ىشىسلٺیٺبرؿىياٵاىډلڄهابناػایسلٺیٺبرىډىایهيیياىيوي،یبٵشبی
356ازډىڇډلڄٹاوڂٵش مـىبنثب ډٮچډبرىثاوڂاویا٭بنډیىاىٽیؾو٫ایوبډب
اىيالیزډیيانىيڅاڅیىایمیى2016ٵجيی18سالیډشٻډمثیډث٣یبٵشبډى
اٽشث،ویيبیو٪بډیاٵٲبنيثیهاڅمچچی٭مچیبرډشٻ20ثسبین357.يىٻثوویياز
ىيڅاڅیؿذبيالیزوى اوياهشىيٽثب٭ضډؼيكیزىي٥ٶڄىػیبنسالیا ثا ڂب
ي.٭ىبډوبڅٴىيڅزسجبىڅآسثب
كبىطبرډث٣ث٭پاڅٮمڄسيیؼیډیانسچٶبراٵاىډچپیس٤ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیكیه
ډیالىی2015ډبثثبڃييىػیبنىځییبیډیىیڈ٦قىډٺبثڄیټديیيډ٪ىنٹا
ډ358.ډیثبي ث ډىؼ ٽ طجزومى ا اٵایٹا ډى ؿب ډیوبډب ٵى چپیځىیيٽٿؿب
ډبډیزكمبیزٹب٬٥اى٭ب355 وذیٵز.ػچډیبنیوبډبيډجىیثیداثیایهيیياى، سچٶبراٵاىډچپیا
،ٽبثڄ.2017ػىی3ډبډیزكمبیزٹب٬٥،ځبنډلڄىيڅاڅیٽبډماثبيڅاڃآنيڅاڅیهابنثیمیایهيیياىىدبنثایهيیياى،ث356
يوي.ٵجيیىيڅاڅیىایمیىاىيالیزډیيانيىٻٽ18ثایډٮچډبرثیشىډى٭مچیبرډشٻسالیډم357
بڅداهبعبهشهبنایټٽچیىیټلی،ث٥15بڅتيیټدډؼيفىڂؼیثب٭ضٽشينىيػ
ډاػٮى.2015بڃځاډبیوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپی81ي24ٶلبرویيكبىطبر٭پاڅٮمڄسيیؼیډىسچٶبراٵاىډچپی)ىيٽشيډؼيف(وبیا5،یوبډب2013ىبڃ358
ډىسچٶبراٵاىډچپی)ٽشيډؼيف(س٤ویيبیو٪بډی6يىډٺبثڄديیيډ٪ىنبیو٪بډیثیهاڅمچچی
ځییبیډیىیاطجزٽى.اىثیهاڅمچچیثهبش
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
141
.یوبډبىيډىىځییبیډیىیىازډئڅیزآنثویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیوجزىاىي
ویيبیو٪بډی.ث٥ډظبڃ،ازثب٭ضډٿٶزٵىډچپیيٽيالیزوىڂباویطجزٽى
بچیټٽىويڂڅیاؿیهيالیزوىزؿىيیهٵیډډیبياناىيڅاځآ7ثسبینثیهاڅمچچی
شثىويسبځثاويٽایهٹثبویبناهیاااىاىځډىبث359٬.ٽثب٭ضٽشينډىډچپیي
ٱتيثى،دشیٽىىي.٭ىبډوبڅٴىيڅزس٤الػبیياىبیبناٽٹج
بیيیياىبیٽا٥یٸآنویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیثب٭ضسچٶبراٵاىډچپیيويبډڄډاى
ػیځیڄډی يڅاڅیب ى اڅمچچی ثیه ویيبی و٪بډی ډٽ ى وبي ډىٶؼ ډاى اوٶؼب ىى:
ااطچیټډؼيفيوي؛ډؼيكیزیټدڂسهىی5يالیزاثڄٽااطآنیټدٽشي
ایهویيب360ایییټډډیس٤ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیداآوپا٥ٶبڃثیيا٦وٺچی
ډؼيكیزیټنيدااطچیټالفڀىيڅاڅیىاډبنيالیزٽىيبى دسبةٽىوي؛
ىػیبنآډثیىيڅاڅیٽىييالیزٽىيداآوپویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیٶهٶی
ډلڄىوىیپیاٵاىٹثبویچیټٽىوي.یټ
ىی یټثب ػزڂیوبډب اٵایسالب اڅمچچیډجىیث ویيبیو٪بډیثیه ث هى يیدیىبى
اٹياډبردی و٫ اسوب ا ا٥میىبن ىڂكڃ يی ډچپیث ډلبٵ٪زاٵاى ډى٪ ث ډمپه یاو
.سبٽیيډیيىی٭مچیبربیډشٻسالیثبویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنػیبناػا
افغب ی ایتی بی یز ثسست ىی افزاز لت
اىډیانٹشڄاٵاىډچپیس٤ویيبیاډىیشیډچیاٵٲبن)ثييندڅییاٵای،یوبډب2016ىبڃ
اىځییبیډیىیيبی٭مچیبربیمیهبعډلچیاٵٲبنيځيبیډچق٥ٵياىيڅز(
8ٽشي35ٵىډچپی)43ٽډىؼثسچٶبريیياىاطجزومى37یوبډب361ازثطجزبویي
ډبډیزكمبیزٹب٬٥اى٭ب359 وذیٵز.ػچډیبنیوبډبيیداثیایهيیياى، ډجىیثسچٶبراٵاىډچپیا
،ٽبثڄ2017ػىی3ډبډیزكمبیزٹب٬٥،ډبډیزكمبیزٹب٬٥اى٭ب360 وذیٵز.ػچډیبنیوبډبيډجىیثسچٶبراٵاىډچپییداثیایهيیياى، ا
،ٽبثڄ2017ػىی3ډبډیزكمبیزٹب٬٥،ځیؿكیهىځیییبسلزو٫ای٤ٽىآناٵاىډچپیس٤ا٭٢بی٥ٵیهىای.یوبډبو٫يیياى361
ډٹٴهىءاشٶبىډبویٽیټ٭٢ىيڅزیب٭٢٭ىبډوبڅٴىيڅزاډظالٽشيډؼيفډیځىى،ىیڂ
ٽىاوینوی3ٽډبىډشٻازطجزډیٽىي.یوبډبډبيٽى،ډیٽىيسبيیاٹبىثاوؼبڇؿىیه٭مڄٽىي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
142
ٵى28يیياىډییيٽثب٭ضسچٶبر20ث2015ىكبڅیپایهٹڈىبڃازډؼيف(ي
ډؼيف(يثى.اٽظؿىیهډاىسچٶبراٵاىډچپیبډڄيیياىبیډیوي7ٽشي21ډچپی)
ٽشیبيآوباځمبنٽى٭ىبډوبڅٴىيڅزٽویيبیاډىیشیډچیاٵٲبناٵاىډچپیاا٭٢بی
اشٶبىاٹيرس٤ویيبیءوبیابیډؼيفبهشىييڅییوبډبٹشڄبیٵاٹ٢بییيٹشڄ
ث2016اډىیشیډچیاٵٲبناویثطجزبویياز.اٽظایهيیياىبىػیبنډبووزبڃ
362.يٹ٫دیز
ډ یوبډب ثاىيیډچی6ٽشي14ډىسچٶبراٵاىډچپی)20څیزئىایهه، ډؼيف(ا
ډؼيف(اثدڅیډچیاٵٲبن،ډىسچٶبراٵاى2ٽشي11ډىسچٶبراٵاىډچپی)13اٵٲبن،
ٽشينیټيوی،ډچپی)ٽش(اثویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنٽ٭بډڄاچیآنىببییوي
ثدڅیډچیكيیا ثډىثیهیبزاډىیزٵىډچپیا ٵٲبوشبنيٽشينىيٵىډچپیا
ډشٽ ډچپیا ٽشينیټٵى ٵىبډچی، ٽشينىي دڅیډچی، ویيبیاىيیډچیي ث
ثدڅیډچیاٵٲبنيدڅیډلچیاٵٲبنيٽشينیټٵىډچپیاثاىيیډچیبډچپیاډشٽ
.ازوجزىاى٥ٵياىيڅزځيبیډچقاٵٲبنياٵٲبنيدڅیډچی
37اډؼم٫ يیياىآنبډڄٽشيناٵاىډچپیس٤ویيبیاډىیشیډچی17ډىطجزي،
ځمبناٵٲبن ث ډچپیا اٵاى ویيب ایه ٽ ډوبڅٴىيڅزا٭٢بیایىپډبویرځٵش ٭ىب
ویيبیاىيیډچیثسبینشىي، ث٦ډظبڃ، ځزىيڅاڅیؿبآ21ډىيٳٹاىاىوي.
ییټ٥ٶڄداٽشيیټ٥ٶڄىهشاٽډٲڃػم٬آيی٭چٴىډى٦ٺىيالیزٽىي
ؿىيكیهػم٬آيی٭چٴس٤ا٥ٶبڃیؾ؛شىثى،ډؼيفبهشځٽك٥٢بڅجبنىآوؼب
ویيبیاىيیډچیاٵٲبنډشٮبٹجازییډیىیډیبن٥ٵیهيػىوياشځاىیبوو اهبواىب.
ٹثبوی٭هاشىييڅییؾو٫ډٮچډبرىډىثیمیيیياىاایوپىياى٭بٽىويٽ
بةٹثبویبن٭چیایهویيبايٳٹاىاىيادبىآيىوي.یټسهااٹ٭ىبډوبڅٴىيڅزآوب
.ثىاٹبډى٭اومىوىيڅاڅیؿبى
]...[ا٭مبڃیڄسلزو٫ای٤يىډپبنػياىاث٦ث]اٵاىیٽډشٺیمبىىځیی"ؿىیهاكزىاى:
ويځیياٵاىثيیو٫ٹشڄ]...[،سٮییهډؼبارياػای٭چیثبي:]...[هوزډیډى٬ثىيډى٬ىهیڄویشىي[
"ا٭ياڇثيينا٭النٹجچیٵیچس٤ډلپممی.ډىب٭برډچلبوآډيىیوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپی2016ځاډببڃ٥82یٽىٶل362
از.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
143
ٶزيیياىبډڄٹشڄبیٵاٹ٢بییاٵاىډچپیس٤ویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنډیىٽاٽظآن
ىياٽىثكمالسیثىٽ ځٵشثى.ث٦ډظبڃ،ویيبیدڅیډچی٭چیایهویيبرٹجال
دڅیډلچیاٵٲبناٵٲبن ثب ثبٯيالیزٱویداآنٽ27ثسبینما اٽشثىيڅاڅیٹ
وي،ياىهبوبیاٵاىډچپیاډىكمچٹاىاىآوبیشیډشٻیټدشاډى٭ىبډوبڅٴىيڅز
ااهبوىیڂثبهىثىويٽىیټهبوثٹشڄبوييیټسهبڅا18يیټىاوآډي
ػييیثٮياىثبايڅاڅیثىزآډي.ویيبیدڅیډچیاٵٲبنىيالیزٱویاى٭بٽىويٽ
ىػیبنىځییډیىی٭ىبډوبڅٴىيڅزایهيیياىاثیٽىوييىیبٵشىيٽسجبىڅآسثب
ضٽشينایهاٵاىډچپیياز.ثب٭
ٽویيبیاډىیشیډچیاٵٲبناډٹٴبناشٶبىومىوياطجزومىكبىطی8یوبډبمـىبن
ازځىیيډىؼثٽشيناٵاىډچپیایهاډٽ ویيبیاىيیډچیاٵٲبنث ډظبڃ، ثځو .
چیټ4سبین ثب ٽٽىب وىیپیډ٭ ى ډچپیا ٹشڄبويډییټډى ث ازځچڅ ډىبث٬ .
ډبویثبالفهٶیٺیباچلٱی ځاىاىويٽكپډزډلچیيویيبیاىيیډچیاٵٲبناٽظا
وذىاآن(ثبالیٹیډشٺیڈ) هشثبي.ډا٫ٽٽىبچیټډیٽىىيٽډبڅټایهډا٫ډبڅیبرا
اىيیډچیاٵٲبناى٭بٽىويٽسلٺیٺبرځشىاىډىایهيیياىيیىزځٵشىييیبٵشب
ىبډج،30وبنډیىيٽیپشهاډىثیهاىيیډچیاٵٲبنثب٭ضٹشڄٵىډچپیياز.ثسبین
یزچمىيداآنچیټومىٽاىيیډچیاٵٲبنثبالییټيا٦وٺچیىيڅاڅیواعيال
ځبٶٽىي؛ایهچیټاوىيسالٽىثهالٳىشویيبیاىيیډچیثمزػبىڅپ
ثب٭ضٽشيناوىيډٽي.
ٽ٥یآنویيبیاډىیشیډچیاٵٲبناٵاىډچپیاىای٤وبډٮچڇثیوبډبؿبډىیاطجزومى
طجزومىٽیټډډیداآنٹشڄبویيوي؛یوبډبمـىبنیټډىٹشڄسبىٵییټٵىډچپیا
ثب٭ضيچیټاٵٲبنډچیدڅیس٤سبىٵی٥ثٽىيبيالیزیىػیبنځډىيڅاڅیی
ثابډٮچډبرډ ډىسچٶبراٵاى37اث٦ثاډٺبډبريالیشیىكبچٿیټډىډچپیي.
طجزي س٤یوبډب ازډچپیٽ ، ب ډؼم٫ایهيیياى ىش9ا ث ډىؼ سٹیٴيډى ڂیی،
٭يڅ ډاكڄډوشچٴدي ٽىيیسهآوبنى ٭يڅیوډشڈي دیڂى یيثیي/یب
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
144
ىيډىٹشڄ٭ميس٤ویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنډىؼثډلپډیزي363.ٹ٢بئیىكبڃىيانډیثبي
ډير.یپشهاډىثیهدڅیډچیكيیىكبڃذیٽىنيویڈبڃازډؼبارډشڈي
سبین ث ډچپی یټاوىي ٹشڄ ػڇ ث اثشيائی س٤ډلپم ازٽ ى15كجسىٶیی ٵجيی
ثيڅاڅیوغيالیزویميثایىو٪ اشجبب ځٵشياز؛دڅیډٽاوىيډشٽا
باىيیډچیاٵٲبنا٭ڈكمچٽىىياوشلبیډىيٳٹاىاىثى.ډلپماثشيائیو٪بډییټث
سبین ث ډچپیٽ چیټيٽشهیټٵى ػڇ يڅاڅیجیډی24ث ډيٳسډیڈٻى
اشجبومىيډى٭ىبډوبڅٴىيڅزډلپڇومى؛ثبډٽٵىډچپیاثبيالیزهزثى،
ډیثبي.يٳٹاىاىثى.ډسپتډٽىكبڃذیومىنډيركجهى
ڂیكڄيٵڄييىؿبډىىیڂثیاډؼم٫ډاىثبٹیمبوي،ىيٹ٢یا٥یٸډیبوؼی
.٥یازيیؾو٫ډيٻډجىیثاسپبةسو٦یثىزویأډيبی٭بډيیىزځٵشي
اٹڄاز.ډٺبډبركيڂٵشيیياىرو11یؾو٫سلٺیٸيثیىډىٽډبیوڂاویاز،
هبواىىاث٦ثىيډىځاىاىويٽیؾو٫سلٺیٸيثیيیىزځٵشوي یا
بیٹثبویبن٭بويويىكبڅیٽوبىبیډٽډپچٴشىيسبسلٺیٸيثیومبیىي.
ىډبني3ډشٻٽیيډیپىيٽٹشڄبیٵاٹ٢بئیس٥٤ٵیهىځیاكشبىډبىإیوبډبس
اب ث ب ٽٽ ډبډیزډچڄډشليمـىبنا٭بنډیىاى از. ي ىاى ډپبنډمى٫ٹا
یاٵاىاشٶبىاالفٽىيس٤ډىثیهبنثيیشىيسبثىيشبوثیهاڅمچچیډپچٴكٺٷ
ىاوييمـىبناثایٽىػیبنئٽډ ث٭ي ډیڅیزسىٶیٹبونا ىځییاآناشٶبى
ىيڅزډئڅیزىاىسبؿىیهثیيسلٺیٸاداآځبیا364.وي،اډىثیٹاىىي
یوبډبسمبڇډاىسچٶبراٵاىډچپیاٽویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنىآنىهیڄثبىيثبيارىٵب٫)اىيیډچی363
اٵٲبن(ييارىاهچ)دڅیډچیاٵٲبن،یبزاډىیزډچی،دڅیډچیو٪ڈ٭بډ،يدڅیډچیكيیاٵٲبن(یټ
اڅیوایهځایؾو یوبډب ى٦قٽثایډئڃدىياشهډسپجیهب٫ډٮچډبرىډىسالډیبى.
ىیبٵزوپىييیياىبیسچٶبراٵاىډچپییبثاى٭بی٭يڇىهبڅزویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنثيينو٫س١یلبر
وبىیيځٵشډیوييیبڈیؾو٫ډٮچډبرىډیىاائومیځىى.طا٭ياڇبیٵاٹبووی،هىيلائیؤځییيسلٺیٸډاڃډچڄډشليىډىػچ17ي9،10بیثٵٺ364
سبین ث 1989ډی24ٽ اػشمب٭یمب اٹشبىیي ایاډىیزډچڄډشليسیتي،65/1989س٤ٹ٦ٮىبډ
ډشليىډىډىب٭برډچلبوىاهچی،ٽاډاػٮى.مـىبنثٹ٦ٮىبډبیایاډىیزيډؼم٬٭مډیډچڄ
ثىيشبوثیهاڅمچچیا٭بیزٽىىي،ډاػٮى.كٺٷځیډیهايسبسمبڇ٥ٵیهى
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
145
٭بځىويىاى٭ببیډٮشجيیىزځیى.ایىپٹثبوییبهبواىٹثبویى ٦قثبیيٽشجب
365.ثىيشبوثیهاڅمچچیيٹبوناٵٲبوشبنٹاىاىثبكٺٷډٲبیر
یوبډباىيڅزډیوايسبسلٺیٺبرػبډ٬يٽبډالٶبٳاىاث٦ثسمبڇيیياىبيیىزځٵشي
ثىيشبوثیهاڅمچچیيكٺٷثډىدیڂىٹاډیځیوي.كٺٷا٥میىبنكبڄومبیيٽوبٹ٢یه
زت طزفسار سح زبی
ي٥ٵياىيڅزډهثبز٭٢هبواىاڇىهبووشثىیڈٽىځییيیيډیبنىيٵډبوي"ابثزٽىاٵاىبنثيٹ٫دیز.ىي٥ٳبيانچیټډیٽىوي.یټډډیبيانثهبوډب
.ي–ىهشىييدؿب–ٽثب٭ضډؼيكیزډهيسمبڇا٭٢بیهبواىاڇثمڃ٥ٶڄىيڅزډچقبیځي ؿىیه٥ٵيا يوي. ىځی ڈ ثب ډى٦ٺ ٽىشيڃ ىزآيىن ث ډى٪ ث
ىځییبٽډىؼثسچٶبراٵاىډچپیييثب٭ضایؼبىسيوباډىیډیځىى،ىٹیډبیټاډډٮمڃثكبةډیأیي.ایهىځییيیيثایدىغب٭زىياڇٽىيډبو٬ىشیهبواىډؼيف
یي.ډبومیساوشیڈاهبوثیينثيیڈیاسىاشیڈٽډجبىاډیبنسجبىڅآسډهثهيډبرل"366ایهىيځيځییڈ.
ځییهىيز٭٢هبواىاىػیبنى2016ذشبډج24ٹثبویډډیبيانٽثسبین--
ٽٹبثزیبیىاشىي،ىيڅاڅیدشنٽريالیزٵبیبة٥ٵياىيڅزډیبنځيبیډچق
ډؼيفيوي.
اكزىاى"ي٩بیٴاسجب٫يډئڅیهكیها٥ال٫ايٹ٫ػڇ"رػاییاٵٲبوشبنؤآٹبوناػ57(ډبى1ٵٺ)365
بیاكپبڇایهٹبونىرآځبينايٹ٫ػڇیبډبيآنډپچٴاويډ٫١ااسجب٫ٽثب٭بیز"ٽ:
بواڅیا٥ال٫ یب بیډبډیه١ج٤ٹ٢بئیي دڅییب ايبیڄاڅپشيویپیث اشٶبى ثب یب ٶبیي ٥ٽشجییب
ډاػ٬"اكزىاىٽ:"وييٹ٫ػڇډپچٶیزډاػ٬ا٥ال٫ځی"سلز٭ىانرػاییؤآٹبوناػ58ډبى"ىىي.
ثډػ٬ډث٣ ثا٫يٹزىډىاٹياڇیب دیٵش، ٽٴيسلٺیٸډپچٴاويډٮچډبرډث٣ثاسپبةػڇا
رابڃيااها٥ال٫ثٹیيسبینيب٭زثا٥ال٫ىىيیياایيريي٩یٶهىاډٮٵیؤآػزاػ
"ومبیىي. ى"ډى٬سلیټٹ٢یػډی"رػاییسلز٭ىانؤآٹبوناػ63ډبى ٳپبیزسلییٹثبویا
ػمیOG/117سیډٮشجډیمبىٽډسپتػایڈډویپیااٹبةٹثبویثبي.ػیيمیمب
،سػمٱیمییوبډب.2013اٽشث7ډماالډیاٵٲبوشبن2016ذشبډج25ثبٹثبوی،ډیمى،يالیزٵبیبة،ډبكج366
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
146
٥ٵياځيډچقډؼيف(س133٤ٽشي52ډىسچٶبراٵاىډچپی)185،یوبډب2016ىبڃ
اوبنډی2015ىياٵایىډٺبیثب٭یهډبنىبڃ42ٽایهٹڈطجزومىا367ىيڅز
اډبویډیثبيٽ٥ٵياىيڅزځيبیډچقایهثچىيسیهٹڈسچٶبراٵاىډچپیس368٤.ىي
.ثیشیهډیانسچٶبرثىآٱبٽى2009یوبډبطجزډى٪ڈيیشمبسیټسچٶبراٵاىډچپیاىبڃ
ىډى٦ٺمبڃٽثيٹ٫دیش٥ٵياىيڅزيبیډچقځىيس73٤یٮیاٵاىډچپی
اوی،ٵٮبڅیزبیڂىى.ثباثاوځډؼيف(ډی104ٽشي31ډىسچٶبراٵاىډچپی)135ٽبډڄ
ډشځثبىيبډو٥ٵياىيڅزيبیډچقځ ډىسچٶبر102طٽىؿىبوـإبنيالیزٵبیبةا
ىيٽڄسچٶبراٵاىډچپیا55يالیزثطجزیيٽډؼيف(ىایه78ٽشي24اٵاىډچپی)
369.وجزىاىياز،سپیڄډیىي٥ٵياىيڅزثویيبی2016ٽىبڃ
ثاٵاىډچقيډى٪ڈٱیىيڅشیا٥الٷډیىٽىىځییبیىهیڄثى"ځيډچق٥ٵياىيڅز"ا٦الف367
څیډلچیياویيبیىيڅشی،آثڂان،يځيبیػىبیشپبډشمبیډیثبىي.ځيبیډچق٥ٵياىيڅزبډڄد
یؾابكٺٹیسلزٹاویهوبٵ ب ایهځي ومیځىى. ىاهچشىي، ياراډ اىا اٵٲبنٽسلزٷي
اٵٲبوشبنوياوي.ځيبیډچقساوبئیسياٻاچلاثډى٪ىشیبثیثاياٳیبی،ایيیڅیپییباٹشبىی
سپیالرمی بډڄبهشب ي اىاىاش ي سلزٷ ي بیبډڄىيڅزوجى وبى ىيڅزیب ډشليیه ىيڅز،
ٽبیٽىآوؼبٵٮبڅیزىاويومیثبىي.ځيبیډچقىثبډاىثځوډشٺیڈیبٱیډشٺیڈډىكمبیز
یثبي:كٽزبیهیىيڅزیببیىيڃٹاډیځیوي.ایهسٮیٴبډڄځيبییڄييڅیډلييىثآوبوم
ډىډی،ډچیبیډلچی)ياثشثٹڇ،ٹجیچیببیډاى(،يویيبیىٵب٫ډيویيځيبیویمډچق)ىڂبډیٽ
ؿىیهویيبيا١لبسلزٷياىاىيڅزوجبىي(.ځيبیډچق٥ٵياډؼيف(ااطٵٮبڅیزبی82ٽشي48ډىسچٶبراٵاىډچپی)130یوبډب2015ىبڃ368
ىيڅزاطجزومىثى.ئڅیزآنثځيبیډچق٥ٵياىيڅزطجزومىٽډىكمبڃٽيیياىا67یوبډب2016ىبڃ369
اډؼم٫ایهيیي ياىبیطجزوجزىاىي؛ ،40 5يیياىىيالیزٵبیبة، 4يیياىىيالیزػػبن،
.ثایډٮچډبرىازڄثيٹ٫دیشيیياىىيالیزد2يیياىىيالیزثچني4ڂبن،يیياىىيالیزمى
یوبډبىډىډلبٵ٪زځاډب88ي87ٶلبر،ثيالیزٵبیبةځيبیډچق٥ٵياىيڅزىډى
ډاػٮى.2016اٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىبڃ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
147
یځيببنیډیىیډیبییىځبنیػىىيڅز ٥ٵياډچقیځيبس٤یډچپاٵاىسچٶبراٽظ
بری٭مچیاػاهیكىيڅز٥ٵياډچقیځيبيىيڅزډوبڅٴ٭ىببنیډبیىيڅز٥ٵياډچق
ځییبیډیىیايیياىى41وبډبی2016بڃى.ازشیديٹ٫ثىيڅزډوبڅٴ٭ىبی٭چ
ډىسچٶبر103ډىؼثایهٽاز؛طجزومى،ىآنىهیڄثىوي٥ٵياىيڅزٽځيبیډچق
ىياٵایىډٺبیثب٭یهډبنىبڃ27يایهٹڈډؼيف(ي85ٽشي18اٵاىډچپی)
ییډیىیډیبنځيیياىى24،ىځییبیډیىیډى41اډؼم٫ایه370.اوبنډیىي2015
ډىسچٶبراٵاىډچپی73ثهبشاٹبثزبییبیثىٽډىؼث٥ٵياىيڅزيبیډچقځ
يیياى(ىيالیزٵبیبةثيٹ٫دیش23ډؼيف(ياز.اٽظایهيیياىب)59ٽشي14)
ثبٹجبییبیااٽظ٥ٵياىيڅزيبیډچقځٽابیډشاساىیبٵزومىځ.یوبډباز
یىڅیڄاسجب٥يبیډچقثځیډیويسبوٶیبیبنااٵایثوىي.ؿىیهځىالبنډٮم
ىالالن ثب ٹيرٽ يډىيان ثایآیجي ىیډلچیىاوي، ػیبن ى ډچپیډیځٽ اٵاى ییث
اىاىويٽآوبساوبییځثیوبډبایوي.ډٺبډبراډىیىیډلچیډپځىٹاومیڂبوىيډىدی
يبوياوي.ځىٹاىاىنؿىیهڂٽىشيڃيډىدی
سچٶبراٵاىډچپی)81ىكييىیوبډب،2015ىبڃ370 62ٽشي19ډى وبیاىځییبیډیىیډؼيف(
.ازځيبیډچق٥ٵياىيڅزاطجزومىس٤
0
50
100
150
200
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
0 2 0
60 56
96
130
185
ٽشيځبنيډؼيكیهاٵاىډچپیس٤ځيبیډچق٥ٵياىيڅز
2016-2009اػىیسبىمج
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
148
اىاډىاىوي٭ىبډوبڅٴىيڅزثاػای٭مچیبرب٭چی٥ٵياىيڅزيبیډچقځ،2016بڃى
یثبىيڅزاٵٲبوشبنيویيبیاډىیشیرڂثيينمأىبیيثٮ٢ڂىمأىبٽایه٭مچیبربثٮ٢
9.ث٦ډظبڃ،ثسبینازډؼيف(ي25ډىسچٶبراٵاىډچپی)ىيٽشي27يډىؼثٵشځ
ىيڅاڅی٥ٵياىيڅزيبیډچقځذشبډج یاةيالیزىایپىيیػزځیټډډیبيانا
چیټومىوييڅیبيانډٽثیټډىڃبییابثزي٭ىبډوبڅٴىيڅزيٳٹاىاىن
یډچقآډويیييٱیيبځ٥ٶڄيیټهبوڈي.اٵایاشٶبىاثب٭ضډؼيكیزيیي
اویبیڂٽمجىسٮياىویيبیاډىیشیاٵٲبنډیثبي،وبډچپیىؿىیه٭مچیبربٽىڅیڄآنثٮ٢
ػيیياىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىػیبن٭مچیبربيدا٭مچیبربثيػىآيىاز.
ٽثایویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنىاىډیىٵبٹيآډو٪بډیشىي٥ٵياىيڅزيبیډچقځ
ئڅیزدییٽایهویيىؿٽبرو٪بڇمیىاوي،اىااومیثبىي.يډو٪ڈيمـىبن
ىبڃ٥ٵياىيڅزيبیډچقځډىٹشڄبیيٵمىيي٭ميیس25٤یوبډب طجز2016ا
ٽایهاز؛ډؼيف(ي9ٽشي29ډىسچٶبراٵاىډچپی)38ٽایهيیياىبډىؼثومى
اٽظٹشڄبیيٵمىيي٭ميیس371٤.اوبنډیىي2015ىياٵایىډٺبیثببڃ52ٹڈ
ي(ډؼيف4يٽش14–ډىسچٶبراٵاىډچپی18مبڃ)كى٥ٵياىيڅزځيبیډچق
.ث٦ډظبڃ،ثازدیشيٹ٫ث(ډؼيف4يٽش11–ډچپیاٵاىسچٶبرډى15)ٷمبڃ
23سبین ٥ٵياىيڅزيډچقځىبډج،یټٵډبوي سلزثب ٭ىبىياٽىثاډٵى
ىابڅاىيڅاڅیٹیبيالیزٵبیبةاهش٦بٳ،ثبؿبٹډؼيفيثٮي12یټدډوبڅٴىيڅز
ٽډٺبډبرډلچیابیىزیبٵشځچڅثٹشڄبويوي.یوبډبثځدشاډىیشیبنث١ة
سبین ث ا ٭بډچیهيیياى ىاى23سها ث ډلڄډجىیث سٺب١بیډىڇ دا ي ٽبوينځىبډج ب
ىيیډٽثىڅیڄوٶٵډبويڂډسپجیهایه٭مڄىش كپډزثيډچق٥ٵياځیٽىوي.
372.بواڅیډلڃوياز
ثبډٮبٵیزاډؼبارماثىالډٮم٥ٵياىيڅزيبیډچقځٹشڄبی٭ميیييٵمىيس٤
،یوبډب2016ىى.ىػیبنبڃځنيهبواىبیبنډیٽایهاډثب٭ضاٵایىىيوغٹثبویب
ځيبیډچقډؼيف(س3٤ٽشي22ډىسچٶبراٵاىډچپی)25یوبډب2015ىبډج31ػىیاڅی1ا371
٥ٵياىيڅزاسلز٭ىانٹشڄبیيٵمىيطجزومىثى.اسٹیٴدڅیيڅاڅی2017ػىی10ځابیاىیبٵزٽىٽسها٭بډچیهيیياىثسبینیوبډب372
بيوي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
149
آیت ي ثی وٺ٠كٺٷ ا ډچپی ډلبٵ٪زډلالر اډ ډٺبډبرى ډشيايڇ وبساوی س٤بي
اٽشث28ثسبین٥ٵياىيڅزيډچقځیټ.ث٦ډظبڃ،ازثى٥ٵياىيڅزځيبیډچق
د(اىيڅاڅیثٽيالیزثٲالنىياٽى٭چیا٭٢بیهبواىیټ2ډىي5ٶزٵىډچپی)
ٹشڄبويځ ١يىيڅزث ډٺبډبريڅاڅیپبیزٽىويويي اٹبةٹثبویبنوى اٽىنیؾي. سب
یوياز.ڂٵىیثاسبڇٹ٢یىش
يیياىسيیي،ا٭بةي17ډؼيف(ثهبشا31ٽشي2اٵاىډچپی)ډىسچٶبر33یوبډبمـىبن
ایزس٤ ي طجزومى٥ٵياىيڅزيبیډچقځآا ازا یټٵډبوي ډظبڃ، ث٦ يځ.
ىيڅزډچق سبین٥ٵيا 12ث ذشمج ث ډچپیا يڅاڅیثڄؿاٯځٵى ٱیٹبوویى و
یيآوبناىويانویهىډلجبهشيسهآوبناسبكيیپىؼڂشيالیزٵبیبةى
ىيٵىىوشیؼٽوي؛يڂیپشهيډؼيكیزيیيىيسهىیٿيڅزيٽةومىٽثب٭ضډ
ٽډٺبډبرډلچییؾٵىیاىدیويثیبٵشبییوبډبوبنډیييډٽثسيايیویبدیياٽىوي.
.ازیوپىڂایهيیياىىش
ٵىډچپیډی36يبیډچق٥ٵيااٽبډڄځ،یوبډبزډىاهش٦بٳس2016٤ىبڃ
طجزومى )اهش٦بٳى، ډاى ایه اٽظ اٵش18ٽ يالیزٵبیبةاسٺبٷ ى ډچپی( ازٵى .بى
ىيٵىډچپیاىيالیزٽىييیټٵىډچپیاىيالیزسوبوی٥ٵياىيڅزيبیډچقځ
سبین ث 24اهش٦بٳومىوي. یټٵډبوي ډچقځډی، یټكة٥ٵياىيڅزي ىمپبیثب
يډچقځٵډبويااوشٺبڇٹيثٵبیبةيالیزټیبیزٵىډچپیاىيڅاڅیدشنٽ
ٵډ ٹیتثىوي. ډچقځبوي ډیبوؼی٥ٵياىيڅزي دا ا ي ثى بنډلڄځیثڂاٵاى
.ويثيينیؾآیتبٽى
ٽمبٽبن ىیبٵزومىځیوبډب ٵٮبڅیزبیٱیٹبوویابسیا ٽىشيڃ ث ډبیڄ ډٺبډبرىيڅشی ٽ
٭ىبډوبڅٴىيڅزوجىیبساوبییآناوياويیاآوبىاډډجبثب٥ٵياىيڅزيبیډچقځ
ایه ث ایىیځياثش ي ثى ایهڂيب ثٮ٢یا سلزكمبیزویزبیٹيسمىيبيځ
هبعابهشبمیثب٭ضاٵایيآوڈيبیوبډى٪ڈډچقىيڅشیځیبیٹاىاوي.اشٶبىا
ؿىیهایه ٽ ډیى اي١ٮیزپىىيځه٦ یيب اشٶبىاډىیشی يء ډلبٵ٪زاٵاىومى
ؿبڅثیشډاػ ى١مهىمـډاىىىځډچپیثب ى.ډیكٺٷثثیشاكشمبڃوٺ٠؛
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
150
اډىلڄبهشيدشیجبوییبی٥ٵياىيڅزيبیډچقځاىيڅزډیهايسبڂیپجبىییوبډب
يباډشٹٴبى.ځاؿىیه
ډو س٤بیوبډب ث اى٭ببیوٺ٠كٺٷ هسلٺیٸ وبساویىيڅزى يبیډچقځا
اویډیٽىي.ثبسػثطجزيويٮىیډاىوٺ٠كٺٷڂىاٵاىډشڈاثاوڂيدی٥ٵياىيڅز
اىيڅزډیهايسبااٽیيڂ،یوبډبیپجبىی2016ىبڃ٥ٵياىيڅزقيبیډچځثس٤
وٺ٠اډىسلٺیٸٹاىاىيا٥میىبنكبڄومبیيٽوشبیغسلٺیٸس٤ډٺبډبرىيڅشیؿىیهډاى
ىى.ځوٽبډڄس٦جیٸځٹاىاىنوبٹ٢یهثڂٵشيدیىبىبنډجىیثدبوځىاهشیب٭بډٹا
افغب حی پیس
بڅډهىډیيانٹیډيٳ19ٹجڄا٩يػمٮثىيثـبییبىثمڃد11ب٭ز"ثیىثبیٽٽزثىوي.یټدڅیډلچیاٵٲبنادشوىیټؿىيثبثبالفٽالیىپٳه
ثـبچیټٽى.سمبڇثـبٵاٽىوييڅیدډهىډیيانثبٹیډبويسبڅجببیهىادیياٽىي.یټډډیثیىيیابثزٽىيثالٵبچػبنذى.ډهثبډىثیهدڅیډلچیاٵٲبنلجزٽىڇي
ثایڈ ابا٥ال٭بروبىزرځآوب ث ایهكمچ ازٵشځٶشىي دڅیډلچیاٵٲبن ډها ."373هاشڈيٳهىاٹجڄااػای٭مچیبرډوبويسباآیتثاٵاىډچپیػچځییى.
ى-- ډچپی یټٵى یين ٹشڄ ثب٭ضث ٽ اٵٲبن دڅیډلچی س٤ چیټځچڅ ٹثبوی دي
.ځىیيػىی22يڅاڅی٭چیىڀيالیزڅٲمبنثسبین
ىبڃ ثیهاڅمچچیيكٺٷثثیهاڅمچچیكٺٷابیوٺ٠ځثطجز2016یوبډب ثىيشبو
ډىسچٶبر65ىبډج،یوبډب31ػىیاڅی1ا374از.س٤ویيبیدڅیډلچیاٵٲبناىاډىاى
ىيٽب52ٹڈډؼيف(اثدڅیډلچیاٵٲبنوجزىاىويٽایه40ٽشي25اٵاىډچپی)
ډى52ٽا٭چیاڅٱڈایهٽب،یوبډبډبيومى375.وبنډیىي2015اىډٺبیثببڃ
.2016ػىی25ٶوییوبډبثباٹبةٹثبوی،ػالڃآثبى،ډبكجسچی373ثبیبزدڅیډلچیاٵٲبنىٽبثڄثىزآډي،سٮياى2016ىبډج4ثابډٮچډبرٽ٥یػچډم374
زاسلزيالی30يڅاڅیى190سهډییيٽ28367ث2016ډؼم٭یډىثیهدڅیډلچیاٵٲبناڅیىبډج
دٹاډیىي.ډؼيف(اثدڅیډلچیاٵٲبنوجز98ٽشي38ډىسچٶبراٵاىډچپی)136یوبډبډئڅیز،2015ىبڃ375
طجز15ٽشي17ډىسچٶبراٵاىډچپی)32ىاىي ډؼيف(وبیاٹشڄبیيٵمىيس٤دڅیډلچیاٵٲبنا
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
151
٭ىبډىثىبثډچل٩بروییبایىپآوبنا23طجزي،دڅیډلچیاٵٲبناٵاىډچپیاى
ىاوشډوبڅٴىيڅز ایه٭ىب ث ياثش اٽظډىيٳى،یب ډچپیيوي. ثب٭ضسچٶبراٵاى ي اى
ییبیډیىیيٹشڄبیځثهبشاى2016سچٶبراٵاىډچپیس٤دڅیډلچیاٵٲبنىبڃ
ي دڅیډلچیاٵٲبنوجزىاى ث ډچپیٽ سچٶبراٵاى اٽظ ٹیيٵمىيډیثبىي. ك ى
ډؼيف(ىایهكث22ٽشي4سچٶبراٵاىډچپی)ډى26ؿىبوـاز؛ٽثيٹ٫دیش
طجزیياز.
ٵىډچپی20ډىٹشڄيٵمىيي٭ميیيويٽثب٭ضسچٶبر15ویيبیدڅیډلچیاٵٲبنډسپت
یباسجب٣ثب٭ىبډوبڅٴىيڅزمبنځاٵاىډچپیث،ىاٽظډاىاز؛ډؼيف(ي5ٽشي15)
ٵجيییټ14ٵشىي.ث٦ډظبڃ،یټاٵدڅیډلچیاٵٲبنثسبینځایه٭ىبډىيٳٹا
یڂىش٭ىبډوبڅٴىيڅزيځډىډچپیاىيڅاڅیهبٻٶیييالیزٵاث٩ه٭٢یزى
ثسبینځيث١ة 17دڅیډلچیاٵٲبنیټدذشمج،یپشهاډىثیه13چڅثٹشڄبوي.
چڅځبڅاث٩ه٥بڅتثىنىيڅاڅیٹسیذيالیزػػبنډىيٳٹاىاىيث١ة
ادبىآيى.
،ثدیمبوبڃییبیډیىیٽثدڅیډلچیاٵٲبنوجزىاىيځسچٶبراٵاىډچپیوبیاى
يیياى16ډؼيف(اى27ډىسچٶبراٵاىډچپی)زٽشي35یوبډباز.ثبٹیډبوي2015
ادیڄ،دڅیډلچیاٵٲبنیټاٽز26وډظبڃ،ثسبینځث376ازییبیډیىیطجزومىځى
ىيڅاڅیؿمشبڃيالیزثچنچیټومىٽثیټ٭ىبډوبڅٴىيڅزاثډى٪يٳٹاىاىن
ػالی،دڅیډلچیاٵٲبنى10ثزيثب٭ضډؼيكیزیټډىډچپیي.ثسبینػبى٭مډیاب
ٽدڅیډلچیویث٭مچیبربیوجزىاىاډؼيف(18ٽشي19ىیڂ)ډىسچٶبراٵاىډچپی37ومى.یوبډب
اٽظایهډاىثهبشاىځییيډچق٥ٵياىيڅزاوؼبڇىاىويبیځياٵٲبنماثببیویيبیاډىیشیاٵٲبنیب
يیټډىسالیٽډىؼثبیډیىیثىيڅییوبډبىيډىٹشڄيٵمىياٽډىؼثډٿٵىډچپیي
.ازاویطجزومىډٿٵىډچپیيثاوبیاىځییبیډیىیډؼيف(26ٽشي12ٶبراٵاىډچپی)ډىسچ38ئڅیز،یوبډبډ2015ىبڃ376
.ایهآډببډڄسچٶبراٵاىډچپیثهبشاىځییبیډیىیډیبندڅیډلچیازدڅیډلچیاٵٲبنوجزىاى
ډڄاچیؿىیهسچٶبرډواٵٲبني٭ىبډوبڅٴىيڅزي/یب٭مچیبرډشٻثببیویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنٽ٭ب
ٽىځییبیډیىیډؼيف(ثهبشا112ٽشي23ډىسچٶبراٵاىډچپی)135ومیثبي،ومیځىى.یوبډب
ویطجزٽىاز.اىآنیڈثىويویيبیدڅیډلچیاٵٲبن
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
152
ثبالیدشبنىډشالڇيالیزڅٲمبنچیټٽىويٽ٭ىبډوبڅٴىيڅزدبنثكمچ
ي.ڂثب٭ضٽشينیټډىډچپیيډؼيكیزیټسهىی
٤دڅیډلچیاٵٲبناثمڃڅزيٽةيیي،ډىسيیي،ا٭بةيآايایزس10یوبډب
اهبی،ٹز،سيیييىيډىسؼبيػىیثمڃیټډىسؼبيػىیثبالییټ٥ٶڄاطجز
ذشبډجزسهادوڄدڅیډلچیاٵٲبناثؿبډس24ث٦ډظبڃ،ثسبین377ازومى
اڅیبػیيالیزاثڄډشٹٴيآناثيٱتٽىوي.ثبیپڄیټډسډچپیاىيڅ
بةيالیزڅٲمبنثڂىبډج،یټٵډبويدڅیډلچیاٵٲبنیټډىډچپیاىيڅاڅیس4سبین
ډىڅزيٽةٹاىاى.ايیي٭ىبډوبڅٴىيڅزاسبڇىاشهٹاثزثبیټ٭٢
س ٭ميإیوبډب ٽ ٽىي ډی اٽیي وٺ٠ػيی آوب ٹشڄ مڃ ث ډچپی اٵاى ىاىن ٹا كٺٷيٳ
378.یډلةىڂثىيشبوثیهاڅمچچیثىيډمپهػایڈػى
ث2016٬ىبڃ ٭چیدوڄدڅیډلچیاٵٲبنا اى٭بب یوبډب یبزدڅیډلچیاٵٲبن، ثب يا
ىاىنډسپجیهاى٦فډچیييالیشیو٪برٹاڂیټبهشيسياثیاسوبيډجىیثدبو
یوبډببياٵایسياثییبزدڅیډلچیاٵٲبنىاشبیدیازومى يایهڂ. ى٭يڅیثى
،2016ىبڃ379.سياثیډمپهىٽبسچٶبراٵاىډچپیس٤دڅیډلچیاٵٲبنوٺىاشثبي
ثاسبڇسها108یبزدڅیډلچیاٵٲبن ءاشٶبىاالكیزډىثیهدڅیډلچیاٵٲبنا
ڂىشي٩یٶی آوب ي ومىی ډٮٵی بواڅی ث ٭يڅی ٱدیڂى ازا 380 ډظبڃ، یبزث٦
سبین ث اٵٲبن دڅیډچی ى4بواڅی یټډى ٽشه اسبڇ ث ا دڅیډلچی یټاٵ ػن
ډیسٹیٴومى.25اٵٲبویثسبین150000داٹزځيڅاڅیدڄ٭چڈيالیزڅ
ا٥ٶبڃيډىب٭برډچلبوډاػٮى.ثایډٮچډبرثیشىډىسؼبيػىیثبالیا٥ٶبڃ،ثٵڄ377٭چیاٵاىیٽىډىب٭برڈوياويثمڃسؼبيٽیػایڈػىڂیبډڄډاىیڄډیځىى:اسپبةا٭مبڅ378
4(ډبى2؛ا٭مبڅیٽٵٺ)ثبيآناډى٬ٹاىاىډشٻ3(ډبى1و،رځٵشيٵٺ)یټځییبثوي
ډى٬ٹاىاىاز؛يكمالر٭ميی٭چیاٵاىډچپییباياٳډچپی.ثابىبډډلپمػاییIIڃاڅلبٹیديسٽ
ثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیكٺٷ؛ډ٦بڅٮ8(ډبى2)ـ(ٵٺ)ء(ػi،وپش)8(ډبى2)ع(ٵٺ)ءثیهاڅمچچی،ػ
ډاػٮى.156ي1،6چیتم،ٹا٭يءوپىاز.سٲییٹبثڄډالك٪2016سب2015ٽسٮياىدڅیډلچیىاٵٲبوشبنابڃیوبډبډبيٽى379.دڅیډلچیاٵٲبنیوبډبثبیبز2016ىبډج4ػچډم380
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
153
ومى ډبي یوبډب ػن ى اٵٲبن یبزدڅیډلچی ٵډبويبن2016ٽ سمبڇ ث یټاډ ٥ی
ي٩بیٴيىاىبكیيایز ډى ى ډىثیهدڅیډلچیاٵٲبن ثایسمبڇ آډیا ثوبډ سب
ىځیډ ٹا٭ي بن، بی ئڅیز ي ث كٺٷ ي كٺٷی ىزوی يی اڅمچچی ثیه ثىيشبو
س٦جیٸ٥یزٽ381.ځیوي ٵایىي ١مه 4اڅیى ىبډج، اٵٲبن دڅیډلچی كٺٹی ؿىیهياكي
382.ثوبډآډیاثایدوڄدڅیډلچیاٵٲبنىزيالیزسپمیڄومبیي
ااٹياډبرىيڅزثيییبز ییڂدڅیډلچیاٵٲبنٹيىاویډیٽىي،٭يڇدبوؿىيیوبډب
اویياٵينمـىبنثبٹیډبوياز.ڂویيبیدڅیډلچیىثاثوٺ٠كٺٷثیث٭ىانو
ئڅیهاسیٸډیٽىيسبثب٭ڇانااػایسلٺیٺبرډشٺڄي٭یىیىهسمبڇاى٭بیوبډبډ
ثىيشبوثیهاڅمچچیس٤دوڄدڅیډلچیا٥میىبنكٺٷچیيبیوٺ٠كٺٷثثیهاڅمچ
كبڄومىيثسالبػزسيیغدبوڂئیاىاډىىي.
ىی افزاز تفبت وبص ثزای زت بی یىبیش ب بیسیپ
یوبډباٹياډبرىيڅزاٵٲبوشبنىاشبیٽبسچٶبراٵاىډچپیاسٺيیٽىيویيبیاډىیشیډچی
سياثیثیشػزٽبسچٶبراٵاىډچپیىػیبن٭مچیبرب سیٸډیٽىيسب اٵٲبنا يیا
اٵایىياډياىسچٶبرىز ٥یٽىایهځاثطجزیي، وبیااٵاىډچپیځیوي.
ثیشډپچٴډیبىسب٭ڇهىىاډ اػای٭مچیبربس٤ویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنىيڅزا
ياٹياډبرػيیاسوب،ػڇومى٥فيس٦جیٸدبڅییبػزاٵایډیانډلبٵ٪زاٵاىډچپی
سٮ ایهاٹياډبرا٥میىبنكبڄځىى. آوی س٦جیٸ ا سب اشبیٽبآیتثبیيومبیي ىيڅزى ي
ډشىبتثباٹياډبرثیشى٭مچیبربيسبٽشیټبیىيڅزثمڃثیىٹیٸسٮياىاٵاىډچپی
ٽشيډؼيف،ډلڄؿىیهسچٶبريىالیڄآنثبي.
٥فدبڅییډچیىډىػچځییيٽبسچٶبراٵاىډچپی
ییبیډچلبوځىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىى٥2015یځاډبووزبڃیوبډب
ییيٽبسچٶبراٵاىډچپیاوبییبى،ځدیىبىومىٽىيڅزیټدبڅییډچیىډىػچ
.دڅیډلچیاٵٲبنیوبډبثبیبز2016ىبډج4ػچډم381ىبډجیبزدڅیډلچیاٵٲبنثیوبډبا٥ال٫ىاىٽثوبډآډیىسمبډیيالیبركبیٹی4ثسبین382
يػىةٹیاٵٲبوشبنسپمیڄياز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
154
یییاسچٶبراٵاىډچپیىػیبن٭مچیبربسځیټدالن٭مچیبسیبډڄاياٳ٭یىیاػزػچ
ا آیتثهبش و٫ سلٺیٸ ډى٪ ؿٽبرىيڅزث ډوى یټوبى ایؼبى ا ي ومبیي،
ییثاٵاىډچپیا٥میىبنكبڄومبیي.ځى
ییيٽبسچٶبراٵاىځثابایهدیىبى،ىيڅزاٵٲبوشبناوبییيندبڅییډچیىډىػچ
383ازاىاىځػالیوبسىياب9-8اوزډمډچپیيسیتآنى٦قډٮیىبنٹجڄ
ٹيىاویبییځیوبډباسٮيىياډياىيڅزىاشبیسٺیزدبڅییډلبٵ٪زاٵاىډچپیىػیبنى
ډبډیزډچڄډشليیټثبىیډیٽىي ثس٦جیٸایهدبڅییيسپمیڄدالنډیهاياىيڅزڂ. سب
سبډب٭يربیٽبٵیاػزاػایایهډیهاي٭مچیبسیايڅیزٹبیڄييویاػبډٮػبوی
یوبډبثبىی بڇځثىيڅزاٵٲبوشبنهب٥وبنډیبىٽایهدبڅییٳڂديٵاڈبوي.
مچیبسیثباياٳٹبثڄىؼثمڃو٪براس٦جیٸآنسیووزثىيثایس٦جیٸآنثبیيدالن٭
ى.یوبډبآډبىازسبىثواایو٪یبرسوىیپیىډیىمپبیومبیي.
ییاٵٲبنىمىسبٽشیپیٹایا
اٽس٤"اػایكمالرایی"،ٹایاییاٵٲبوشبنىمىسبٽشیپیىډى2016ىبڃ
ٹایاییاٵٲبوشبنسٵ ٥فإډبوي ثى، ي ٵډبويبنبكیٵشبى سمبڇ ییييػزس٦جیٸث
كڃا٥میىبناىٹزيیيٳي384.ٽى سبٽشیپیبډڄ٥فدالنكمالرایی، ایهىمى
س بیاه يایبرییيیإډیپبویڇ ىثځیوي ډٽ ىمى ثبي. ثایاػایكمالراییډی
سبٽشیپیىډىسياثیػزػچځییايٳٹاځٵشهاٵاىډچپیياياٳډچپیویډیثبي.
بڃ ثای2016ى آډیا ثوبډ سب يایزىاى ډبيیهكٺٹیهى ث ٹایاییاٵٲبوشبن ،
ثابٹبونابی،كٺٷییيډپچٶیزبیكٺٹیځایاییىډىٹا٭يىٽبډىيانٹ
ٵشهاٵاىيځییايٳٹاځىاث٦ثػچبثىيشبوثیهاڅمچچیډوكٺٷثثیهاڅمچچیي
385.یويځاياٳډچپیكیهاػایكمالراییيیىز
2016واډج13ځيٽبیسلزجیىيڅز،ٽبثڄ،ػچیوبډبثب3832016واډج28شبنىٽبثڄثسبینػچیوبډبثبٵډبويٹایاییاٵٲبو384يایزډجىیثاػایثوبډآډی.2016واډج28ػچیوبډبثبٵډبويٹایاییاٵٲبوشبنىٽبثڄثسبین 385
ابڃي.2016ځزآ3ثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
155
ډچپیىاٵٲبوشبنثىػچځییيٽبسچٶبراٵاى
ځابالو ى ٽ ى٥2015ی ى ډچپی ډلبٵ٪زاٵاى ډى ى ډچلبوځیوبډب بی یی
ډبډیزكمبیزٹب٬٥يىيڅزاٵٲبوشبنثىػچثىډبيي وبس، ییيٽبسچٶبراٵاىځ،
ٵجيی26ااوبسثىيڅزاٵٲبوشبنډىشٺڄومىوييوزاٵششبكیآنثسبین386(CAMBډچپی)
یوبډبىيڅزاٵٲبوشبن؛387اډیىځاي.ػچبرثىډٽىډبیټثبثځث2016
(CAMBییيٽبسچٶبراٵاىډچپی)ځا٥میىبنكبڄومبیيٽاثىػچسباسٱیتډیٽىي
رډی اشٶبى ٵٮبڃ ي ډشمٽ ٭ىانیټډیپبویڇ جیىيڅزث اٹياډبرډجىیثځث سب یى
ییيٽبسچٶبراٵاىډچپیٽویبډىيثجىاز،ىببییى؛ډبډیزډچڄډشليمـىبنځػچ
كمبیزػبډٮػبویى٭سٺیزایهډیپبویڇاسٺيیډیٽىي.
ییبیډچلبوځىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىى2016اډبووزبڃځیوبډبى
سپمیڄدالن٭مچیبسیثایس٦جیٸدبڅییډچیىډىػچڂیټثبىی ییيځاىيڅزهازسب
ییيځچيٽبیس٤ثىػځیوبډباایؼبى388.ٽبسچٶبراٵاىډچپیاىايڅیزٹاىي
ثډى٪٥فدالنٽبیثایس٦جیٸدبڅییډچیىډىٽب(CAMBٽبسچٶبراٵاىډچپی)
یاوس٤ویيبیىيڅشیىاشبیٽبسچٶبراٵاىډچپیڂسچٶبراٵاىډچپیياسوباٹياډبردی
سٺيیډیٽىي.
وز ووشیه ٽ ومى ډالك٪ ػځیوبډب ثى ٽبی ډچپیځچي اٵاى سچٶبر ٽب ي یی
(CAMB)ػچبر389.ايځث2016واډج13يػچثٮيیآنثسبین2016اٽشث2ثسبین
ډبیټثبثجیئیثو (CAMBییيٽبسچٶبراٵاىډچپی)ځيٽبیثىػچځ
یبزاډىیز يارىاهچ، دالناشاسییټایاډىیزډچیي٭٢یزومبیىيځبنيارىٵب٫،
ډچی،یبزډشٺڄاځبنبیډلڄيٽمیینډشٺڄكٺٷثاٵٲبوشبنىایډیځىى.یوبډبوی
رثیهاڅمچچیاائډیٽىي.ؤٹبونياػا٭٢ځيٽبیثىيو٪یبرسوىیپیاىاث٦ث
ٶلبر 386 ځا79ي11،12ث ډاػٮى.ډچپیىىیوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاى2015بالو ځییبیډچلبویوبډبىىيػچث٭ىانوب٩اشاٻومى. 387388 ووزبڃ91ثٶل 2016ځاډب ډچپیى ډلبٵ٪زاٵاى ډى ى ىځییبیډچلبویوبډب
ډاػٮى.یوبډبىىيػچث٭ىان٭٢اشاٻومى. 389
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
156
ىاث٦ثډلبٵ٪زاٵاىډچپی٭بڅیسجایؼبىځيٽبی
يٽبیډٺبډبرثچىيدبیځووشیهوزئیاػائیػمیاالډیاٵٲبوشبنػن،30ثسبین
بیدبڅییډلىڂٶشځبیاىایومى؛يٳایهوزډیىاٵاىډچپیىاث٦ثډلبٵ٪ز
ىهډلبٵ٪زاٵاىډچپیيكمبیزاس٦جیٸاػاڂاث٦ثو رهةػزٽبؤاویب
ئیاػائیٵٮبڅیزومىييٳآنيٽبیډٽسلزجیځسچٶبراٵاىډچپیډیثبي.
بی ثوبډ ٥یٸسلزجیسٺیزبی ډچپیا ثیشاٹياډبرىيڅزػزٽبسچٶبراٵاى
یوبډبكمبیزيډب٭يروبىبیهبعا390ىيڅز اډىیشیٽىایهثوس١یقي،ډیثبي.
بیسوىیپیاثایځيٽبیٵٷى٦قډٺبډبرثچىيدبیٵاڈډیبى.یوبډبىيڅزاٵٲبوشبن
ځییاایهځيٽبیو٪برثیشثبالیویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنىاسٱیتډیٽىيسبثبث
اشبیډلبٵ٪زاٵاىډچپیىاشياډلبٵ٪زثیشاٵاىډچپیي٭بیزكٺٷثیبنا٥میىبن
كبڄومبیي.
یىبنسمبڇياربیاډىیشیيبیياییث٤،ٽمیینډشٺڄكٺٷثاٵٲبوشبن،ډبډیزكمبیزٹب٬٥،ډٮ 390
.ډچڄډشلييبډبنبیثیهاڅمچچیثیث٭ىانوب٩یهاشاٻومىثىوي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
157
چبرچة حملی. 5
،كٺٷثثیهاڅمچچیكٺٷثؿبؿةكٺٹیٽثایایهځااشٶبىځىیيازبډڄ
ى ډچڄډشلي ایاډىیزبډبن بیوبٵ ٹ٦ٮىبډ كٺٷػایثیهاڅمچچیي اڅمچچی، ثیه ىيشبو
391.اٵٲبوشبن،ډیځىى سمبڇاىبىٵٷاڅٽډپچٶیزډلبٵ٪زاٵاىډچپیىػیبنىځییبى
ثٮيیسیقډیځىوي.اٵٲبوشبنااڅاډیډیبىٽایهډپچٶیزبىثو
تؼزیف افزاز ىی
ثىيشبوثیهاڅمچچیاكٺٷىاث٦ثسٮییهسچٶبروبیاىځیی،یوبډبسٮیٴاٵاىډچپیى
ٵىډچپی٭جبراویازٽ٭٢ویيبیډچق ډالٻٹاډیىيٽؿىیهډٮاز:
یوبډبسچٶبراٵاىډچپیاىسیٽٵى/اٵاىډچپی392.يوجىیبځيبیډچقبډبنیبٵشوجب
ىىځییڈىاشثبي،طجزوپىيوڈډٿيډؼيكیز كیهډٿیبډؼيكیزډشٺیمب
ٽاكمچػبنثالډزثىيڅیاٵاىډچپیویشىيډبوىيډؼيكیه،ٽبډىيانلییبىیىییاٵاى
393.زومیٽىيویيبیډچقاطج
اایىي،ایهځاكمالر٭چیاٵاىیاطجزومىٽٵٮبڅیزبیيډآوباشاٻډشٺیڈبن
ىىځییبډلةوييایهببډڄاٵاىیڄډیځىوي:ٽبډىيانيډبډیهىيڅز،ډٮچمیه،
(ایاډىیزډچڄډشليسمبډی٥ٵیهىهیڄىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبنا2016)بڃ2274ٹ٦ٮىبډمب391
ثىيشبوثیهاڅمچچیثایكٺٷثمڃكٺٷثثیهاڅمچچیي"ثىيشبوثیهاڅمچچیكٺٷډپچٴډیبىسب
٭بیزومبیىي.ا"اسوبڇسمبډیاٹياډبرػزكڃا٥میىبناډلبٵ٪زاٵاىډچپی3ډبىډشٻ392 ICRCثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم)كٺٷ؛ ٹب٭ي مـىبنډاػٮىث5(، .
ىډیى،ځيبیٱی":523باځاٳ(،د2016)3ډشٻ(ىډىډبىICRCسجٽمیشثیهاڅمچچیچیتم)
ٽىٹبونىاهچیسٮیٴییىهیڄشىي،ىاایویيبیډچقثځوىيڅشیٽىىځییبیډچلبوىاهچ
ومیثبىي.ثٱڈآن،ډػىیزډىب٭ډچلبوىاهچیویبډىيىهبڅزویيبیػىڂؼثویبثزاځيٱیځىیي،
ٽایهاډډشچڇیټچچىيڅشیىځیىػىڀازٽساوبئیاىاډهوزبیډچلبوثځوډيايڇاىاش
ؿىیهځيبیډچقبډبنیبٵش ډیثبي. یټ٥ٳٱیىيڅشیىځیىػىڀا"ویيبیډچق"آډبىځیب
ٽىيیتبیزیڄٹبثڄىشثىيآهیهثبثسبهی"آډياز،سپیڄډیىي3ډشٻ٥یپىډبى
commentary-databases.icrc.org/ihl/full/GCi-https://ihlػٮيثى:ثآنډا2016اٽشث23
ڈىىځییبسلزی(ىډىاشاٻډشٺICRC)ىمىس١یلیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم"مـىبنث393
ډاػٮى.2009(،وی،ICRC،ٽمیشثیهاڅمچچیچیتم)"ثىيشبوثیهاڅمچچیكٺٷ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
158
ى٭١هيډبر٭بډىهیڄشىي،دوڄٽچیىیټبیلی،ٽبٽىبناوشوبثبسیيبیاٵاىیٽ
برٱیىيڅشی،مـىبنډىثیهډچپیدڅیٽډشٺیمبؤویزبییبی،ٽبډىيانىٵبسيډ
ىډىب٭براشاٻوياشيى٭مچیبربیډچلبوىهیڄویشىي.
اٵٲبوشبنایهيا]اٵاىییوبډبډبيومىٽبیٵٮبڅیهي٥ٳبیىځیىډىب٭برډچلبو
394.ډچپی[اثولیهىسٮیٴومىاويؿىبوـىایهځاس١یقياز
زر بسػبت سحب طزف بی زریزسئیت بی حملی
ثایهو٪ازٽػىڀاٵٲبوشبنیټوجىىاهچیثىٽىآنىيڅزاٵٲبوشبنيویيبی یوبډب
ى ایهځاي ى ٽ كمبیزویيبیو٪بډیثیهاڅمچچی( ثب اډىیشیآن)ویيبیاډىیشیډچیاٵٲبن
يبیډچقٱیىيڅشییبىډیى(٭چیځ"٥ٵياىيڅزویيبی"ىاهڄاٵٲبوشبناآنث٭ىان
یبىډیى(ډيٳ"٭ىبډوبڅٴىيڅز")ٽىایهځايىىاهڄاٵٲبوشبناآنث٭ىان
سٮیٴویيبی ثای ثبىي. ىيڅزػىڀډی ثو٥ٵيا ډوبڅٴىيڅزث ٭ىب ا٦الكبري
ډاػٮى.
بیو٪بډی )ویي ػىڀبیډچلبو ى ٥ٳبیىهیڄ اڅمچچیيسمبڇ ثیه و٪بډی ویيبی اٵٲبن،
ثیهاڅمچچیډپچٴثډلبٵ٪زاٵاىډچپیډیثبىي.كٺٷځيبیډچقٱیىيڅشی(ثاب
(سٽىاىٽسمبډیٽبډپچٴشىيسبوڇ2000)بڃ1325ایاډىیزىٹ٦ٮىبډمب
ثډى٪بیثیهاڅمچچیكٺٷثیياوبویډث٣ثوبن ٭بیزياٹياډبريیا يىهشانا
395.كٶب٩زآوبىثاثهوزبیػىیشیىػیبنىځییبیډچلبويیىزځیوي
(i) ثطززستب ثی ای حمقىفیت ب ث اسبس
ٽىډیثبي1977396ویي٭٢ديسپڄاڅلبٹیىيڇ1949اٵٲبوشبن٭٢ٽىاویوبیؿبځبو
آنثكٶب٩زاٵاىډچپیىىځییبیډچلبوىاهچیدىاهشيكمچ٭چیاٵاىډچپیيثاياٵی
ٽډػىیشثایوؼبرػمٮیزٱیو٪بډی١يیازاډى٬ٹاډیىي.
ىډىكمالر٭ميیٵٹی٭چیاٹچیزبیډجیاڄسیی٬ياى٭ببی٥بڅجبنډجىیډئڅیزڄبیٽثٵ394
ډاػٮى.آوبثلضډیٽىي،دییيا٭الډیبی395S/RES/1325(2000 .) ث S/RES/1820(2008مـىبن ،)S/RES/1888(2009 ،)S/RES/1889
(ډاػٮى.2010)S/RES/1960(ي2009)
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
159
3ډبى ډوډیبىٽ٥ٳ1949ډشٻٽىاویوبیؿبځبو كياٹڄډٮیببییا وی،
هوز،ډشٻ3بیىځیثمڃىيڅزي٥ٵبیٱیىيڅشیثبیيآنبا٭بیزٽىىي.ډبى
ويځیاٵاىثمڃٹشڄ يمـىبنثی397٭چیٵىیب ثهىهوزآډیيپىؼ، ٹ٬٦ا٭٢بء، ،
اىډبنيډپبناكشبډمى٫ٹاډیىي.398اٹ٢بئیاوبویيٹشڄبیٵٽاډزكډشیث
يبیٹا٭يډشٮيىیډبثثآنىديسپڄبیاڅلبٹی،ث1949ډلشیبرٽىاوینبیؿبځبو
سٮياىیاډسج٤سیهاڅیٽثٵٮبڅیز399.دیمبويی٬ىكٺٷ٭ٵیثیهاڅمچچیویبډڄډیثبي
ىځیىػىڀىاهچیاٵٲبوشبنٹبثڄا٭مبڃډیثبي،ثفیڄډیثبىي:بی٥ٵیه
400.اڄسوییبسٶپیټ:ػمٮیزٱیو٪بډیيمـىیهاٵاىډچپیوجبیيډىكمچٹاځیوي
اٵٲبوشبن،ديسپڄاڅلبٹیىيڇ396 ثسبین1977. 24سیتومىٽديسٽڃډٽثسبین2009وډج10ا
وبٵځىیي.2009ىمجیوبډبآنډاىډٿيډؼيكیزاٵاىډچپیاطجزډیٽىيٽوبیااوا٫ډوشچٴىځییبیډچلبوٽىوی397
ا٭مبڃ یوبډب ىایهاشب، ثبي. سٮجیييٱی ډاىډىٶؼ ثمڃٹشڄبیيٵمىي،كمالراوشلبیيدیـیي،
(ثىي)ع(iػىڂیٹشڄثابػ)ایڈثیهاڅمچچی٭ٵیثمڃػكٺٷځاياٽثابابىبډيڇي/یب
ڂیډلةډیوي،يٽشباٵاىډچپیثهبشاډىب٭برٽډمپهډي٫ثبىي،اابىبډيڇػڇػى8ډبى
ػىبئیډبوىيٹشڄیبكمچٽطجزډیٽىي.یوبډبډیبنسچٶبراٵاىډچپیثهبشاىځییبیډچلبويهوزبی
س٤اوباوٶاىیهبعاډلييىىځییبیډچلبواسپبةډیأثي،سٶپیټٹبیڄاز.يیياىبیٽی
ىډىب٭برډچلبوٽىویوياشثبىي،بډڄایهځاومیوي.ىاهچیٹبثڄس٦جیٸډیثبي.ىرثيىػىڀبی1949اځز12ډشٻىٽىاوینؿبځبو3ډبى398
ػىڀډچلبوۀىاهچیىٹچميییپیاىيڅزبی٥ٳٽىاوین،یپیا٥ٳبیىځیثبیيثا٭مبڃكياٹڄ
(اوبیٽثپڄٵٮبڃىػىڀڈومیځیوي،ثمڃا٭٢بیویيبیډچلیٽ1ډٮیببییڄډچڇثبي:
اثډیهځاشاوييٽبویپثوب٥یډی٢ی،ػاكز،سٹیٴينیببی٭اډڄ،ٱیو٪بډیسچٺیالفبیبن
ثبیيثبآوبىسمبڇكبالرثهىاوبویرثڂیى،ثيينایىپسمبییاڅلب٧واى، وڀ،ډت،ډیځىوي؛
ىى.ثيیهڅلب٧ٵشببییڄثبیيمیيىډبنيڄځیىیه،ػى،سڅيیبډبییببیډٮیببیډبثی،ٹب
ډپبویثوب٥اكشاڇثاٵاىٵٷاڅٽ،ډمى٫سچٺیځىى:اڅٴ(هوز٭چیكیبريسمبډیزاٵاى،يث٦ډو
ډوسمبڇاوا٫ٹشڄب،ٹ٬٦٭٢،ٵشب٩بڅمبويپىؼ؛ة(ځيځبنځیی؛ع(سو٦ی٭چیٽاډزاوبوی،يث٦
سلٺیيسیهٽىن؛ى(سٮییهډؼبارياػایا٭ياڇثيينایىپػایډث٥س٤یټډلپمۀډى٪ڈډجشىیثٹبون
ا٭النيثبييویا٭ياڇبییٽثيينىو٪ىازٵایىيډلبٽمبسی،يویثيينٵاڈومىنس٢میىبرٹ٢بئیٽ
یځىى،رځٵشثبي.آنس٢میىبرث٦٭مڇكیبسیسچٺیډ(ډاػٮى.ICRCثىيشبوثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم)كٺٷ.ث399
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
160
كمچیٽ٥یآناكشمبڃسچٶبرٱی٭ميیاٵاىډچپی،ػاكزثٱیو٪بډیبن،"اڄسىبت:
ډچپیيیبسٽیجیاآوبيػىىاشثبي،ٽایههباراىشأيىډليډثاياٳ
401".يډشٺیمیٽاثٮيو٪بډیثىزډیآیي،ٵاسثبي،ډمى٫ډیثبي
اٵاىډچپیىثاثځوه٦وبیا٭مچیبربیو٪بډیثبیيا"اڄاكشیب٣ىكمچ: ...
ثه ػبوج ثبىيډئویزم 402.ىا" اػای٭مچیبرو٪بډی، ډجيڃ"كیه ډشيايڇ سػ ثبیي
ياځواكشیب٣ډمپهٽب"ځىىسبػمٮیزٱیو٪بډیياٵاىياياٳډچپیسٶپیټوي
و٫سچٶبرٱی٭ميیثاٵاىډچپی،ػاكزثآوبييډثاياٳٱی"ځٵشىسبا
403.یبثكياٹڄبويىو٪بډیػچځییيي"
مٽبییٽىسپیڄویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیىاٵٲبوشبنٵٮبڅیزىاوي،٭٢ٽىاویوبی
ویډیثبىي.ؿىيسمبڇٽبیٽمټٽىىيو٪بډی،٭٢ديسپڄاڅلبٹیىيڇ1949ؿبځبو
1977 ثابٹا٭يډسج٤ویشىي، ځییبیىاهچیثىيشبوثیهاڅمچچیٽىىثكٺٷآوب
ىډى1980اٵٲبوشبنىياڅلبٷثٽىاویناڄشىي.ډپچٴث٭بیزایهٹبثڄس٦جیٸډیثبي،
ثډىیډچڄډشلي2016ػالی1يسمبډیدىغديسپڄآناثسبینشٮبٳډثٮ٢یاالفبی
ٽىاوینډٽاشٶبىاالفبی404.ځىىوبٵ2017ٵجيی1ىذى.ٽىاوینډٽثبیي
طبهشیبإډویاډمى٫یبډلييىډیبىٽثو٪ډیيٽاٵاىډچپیاثيينسٶپیټډش
ىډىډبیهIIديسٽڃسٮيیڄثب٭ضيډٱی١يیيٱیٹبثڄسػیثػىڂؼیبنډیوي.
،ٹب٭ي(ICRCثىيشبوثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم)كٺٷ؛13ډبى(2ٵٺ)،IIثديسٽڃاڅلبٹی400
.ىډاػٮ24–1،ٹب٭ي(ICRCثىيشبوثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم)كٺٷ؛يمـىبن1.14،ٹب٭ي(ICRCثىيشبوثیهاڅمچچی٭ٵیٽمیشثیهاڅمچچیچیتم)كٺٷډ٦بڅٮ401402 اڅلبٹی ديسپڄ .II( ثىي ،1 ډبى )13 ؛ چیتمكٺٷډ٦بڅٮ اڅمچچی ثیه ٽمیش ٭ٵی اڅمچچی ثیه ثىيشبو
(ICRC)15،ٹب٭ي.(؛2005كٺٷث)بڃي٭ٵیثىيشبوكٺٷډ٦بڅٮٽمیشثیهاڅمچچیچیتمىډى21اڅی15.ٹا٭ي4031996بڃ)ٽىI،IIلبٹیيديسپڄاڅډشٮبٳالفبی1980ثٽىاوین"ىياڅلبٷ"يیهبػاٵٲبوشبن404
ثسبینVيIII،IV سٮيیڄي(، ٽبدیایهاىبىوىیوبډبډػىاز.ياراډ؛ومىاډ٢ب2017ػىی15ا
ػالیيثب٭بیز٥اڅٮمڄاڅلبٷٽىاوینبيديسپڄبیٵٷاڅٽثىٵش26هبػىيډٽاثسبین
ڂییوبډبيیبزمأىډیبنا٥یٸایمیڄ2017ىډبػىیډث٥ډٮچډبر؛ٽډشليسچیڈومىډىیډچڄ
.ځىیيابڃډبیهدبٽی/ياراډهبػ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
161
ډاىډىٶؼػببیييبیډاىيديسٽڃ اىيانVب، ىهثٺبیبیډاىډىٶؼ
405.ػىڀډوبډسج٤ثاٵٲبوشبنډیثبي
(ii) حمق ثطز ثی ایر بی ىفیت ب ث اسبس
ماكٺٷثىيشبوثیهاڅمچچیثثىډبنچقؿىډبنػىڀيؿكٺٷثثیهاڅمچچی
.ثبىيس٦جیٸډیٹبثڄډشمڈيډپمڄڈىیڂځو
،ثمڃٽىاوینثیهاڅمچچیكٺٷ406اٵٲبوشبن٭٢سٮياىیبىیاډٮبيارثیهاڅمچچیكٺٷث
ث كٺٷ سب بى ډی ډچڇ ا ىيڅزاٵٲبوشبن ٽىاوین ایه ٽ ثبي ډی ډيوی ي سمبڇیبی ی
يوياناىىاهڄكياریبكالكیزبنسإډیهومىياآنډلبٵ٪زومبیي.
ؿىي٥ٳبیٱیىيڅزثمڃځيبیډچقٱیىيڅشیومیساوىيثرمی٥ٳ
ځیوي، ٹا اڅمچچیكٺٷث ابډٮبيارثیه ث ٭بیزكٺٷآوب اڅمچچی٭ٵیډپچٴث ثیه
آوبویٽٽىشي ثٮ٢یابكبراڃٱیمیكٺٷثیډیثبىي.٥ٳبیٱیىيڅزډوب
407.ډیثبىيسٮيارثیهاڅمچچیكٺٷث٭بیزډچڇثيیيا،ىاويىاهشیبډبوىي٥بڅجبن
ىډى1980ثایٽىاوینIIديسپڄسٮيیڄسٮيیڄديسپڄىډىډبیه،ډاىډىٶؼػببیي،بیډاى)405
ى1980ٽىاوینVڀ)ديسپڄ؛ديسپڄىډىثٺبیبیډاىډىٶؼاىيانػى1996ډی3(،بٳشٮالفبیډ
ڂوڂیډػىیزډپچٶیزبىایه.ثایډٮچډبرثیشىډىؿ2013واډج28(،ډشٮبٳډىسٮياىاالفبی
ثٵڄىډىډاىډىٶؼ سٮجیييٵڄىډىثٺبیبیډاىډىٶؼاىيانىيديسپڄډث٣ثاٵٲبوشبن،
ػىڀډاػٮى.ډة406 ډیظبٷثیهاڅمچچیكٺٷیبیيډيوی، يډٮبياریڄډیثبي: اٵٲبوشبن٭٢ٽىاوینب ادیڄ24.
ډة1983 اٹشبىی، اػشمب٭یي ډیظبٷثیهاڅمچچیكٺٷٵىڂی، ځو1983ادیڄ24. ډیظبٷثیهاڅمچچیډل .
.ٽىاوینډى1983٬ډبؽ5.ٽىاوینډى٬ځوهوز٭چیوبن،ډة1983اځز5سجٮی٠واىیډة
ډة اوبوی، ٱی یب آډی ډؼبارسلٺی یب ثهى ٩بڅمبو، اوا٫ٵشب ي ٽىاوینكٺٷ1987ػن26پىؼ .
سپڄاهشیبیٽىاوینكٺٷ٥ٶڄىډىٵي،ځیيوڂبیا٥ٶبڃ،ي.د1994ادیڄ27ا٥ٶبڃډة
سپڄاهشیبیثٽىاوینكٺٷ٥ٶڄىډىډبٽز٥ٶڄىىځییبیي.يمـىیهد2002اٽشث19ډة
24و٪بډیډة سبین2003ذشمج ىاایډٮچڅیزٽ ٽىاوینكٺٷاٵاى ي بڃ10، سیت2012ذشمج ث
.http://www.aihrc.org.af/English/Eng_pages/X_pages/conventions_af_z_party.htmlیي.ډىج٬:،2011ډبؽ31.ثځایئزاٽبىببنډىی٭مډیډچڄډشليىثودبنىیىیالوپب،ډم407
ډاػٮٽىیي.مـىیهثځاٽمیینثیهاڅمچچیثبیډىی٭مډیډچڄډشليىډىسلٺیٸ188دباځاٳ
1ډمA/HRC/17/44ىػمی٭ثیڅیجیبسلز٭ىانثسمبڇسوچٶبراډٺاركٺٷثىيشبوثیهاڅمچچی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
162
يس٤ویيٽىالكبی،ىيڅزبډپچٴاويسباشٶبىاثیهاڅمچچیوڇبیكٺٷثثاب
بن ىىي.408بی ٹا ثی ډى ا شىي، ٹبون ډؼی ٽ آوبوی يی سث ډپچٶیز ثبؤایه ڇ
آنوبیډیى،اكٸكیبرؿمځٵشازئډ اوؼبڇ ا٭يڇ ډى٪كڃ409.څیشیٽ ث
ثیطیزؤا٥میىبناډ سبكياډپبنثيينثبیيؿىیهثیٽاػبوتىيڅزرډیځیى،
411.٭بډډىڇثبيثایایبثیىىشثىي410هیرځٵشيویػبډ٬،ثی٦ٵبويډشٺڄإس
ٽىیسمبڇاپبڃسىٶیٹبونثمڃٹ٢بیبیبډڄایهځوٹ٢بیبثیډئڅیزىيڅزىٹجبڃ
412.ػیبنډىب٭برډچلبوثډیبنډیآیي،ډیثبىي
A/HRC/19/69،يځاٽمیینثیهاڅمچچیسلٺیٸاي١ٮیزكٺٷثىػمی٭ثیی2011ػن
)106دباځاٳ ػىثی ػمیىان ى ډشلي ډبډیزډچڄ ،UNMISSځا ػىثی: ىان ى ىځیی ،)
.18،دباځاٳ2014ډیبڃ8كٺٷث،ډم
اڃډچڄډشليىډىسلٺیٸٹشڄبیهىاويٱیٹبوویيػچځییډؤطاآنٽ17ي9،10ثدباځاٳ408
(ثسیتیي،ډاػٮځىى.ڈ65/1989س٤ٹ٬٦وبډایاػشمب٭یياٹشبىی)1989ډبډیبڃ24ثسبین
بډبیایاډىیزډچڄډشلييډؼم٬٭مډیډچڄډشليىډىىځییبیډچلبوىاهچیډاػٮؿىبنثٹ٦ٮى
ثیهاڅمچچیكٺٷثا٭بیزومبیىي.وڇبیىٽ٥یآناسمبڇٽبی٭٢هاشيسبٽمیىی٭بڅیډچڄ؛15ع(،2004)31(،و٪یبر٭مډیمبUNHCR.ٽمیىی٭بڅیډچڄډشليىاډډبػیه)409
،ECtHR؛169عٹ٢یډټٽه،،ECtHR؛4ع(،1982)6،و٪یبر٭مډیمب(UNHCRډشليىاډډبػیه)
؛82،86عع،1998ػالی28،ٵیچډم23818/94ىهازمبځی٭چیسٽی،ای،ECtHR؛86عٹ٢یٽبیب،
ECtHR ، ٭یییٳ٭چی يی، ډم00/57950ىهازمب ٵیچ 2005ٵجيی24، 9-208عع، ؛224-5،
IACiHR،،)؛224عٹ٢یآثیال)السجالىاIACiHR،،؛47عٹ٢یاڅوبويیACiHPR،،22عٹ٢یآاىیډچپی.410IACiHR،،)؛412عٹ٢یآثیال)السجالىاECtHR،،؛47عٹ٢یاڅوبويیIACiHPR،،22عٹ٢یآاىیډيوی.411.ECtHR،،؛2001،109ډی4،ٵیچډم94/24746ىهازمبڀػىن٭چیاوڂچشبنECtHR،
اڃيىمىبیابیىډىػجانيمـىبنث.214ٹ٢ی٭یییٳ،،ECtHR؛187عٹ٢یايٽبن،
ثىيشبوثیهاڅمچچیىيیتبیزیڄكٺٷيډاىػيیوٺ٠چچیكٺٷثثیهاڅمٱاډزثایٹثبویبنوٺ٠
http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/RemedyAndReparation.aspxډاػٮى:ثیاطبهشهسٽیجبر"وزاڄهج63-57،ٶلبر"سٶپیټسىٶیٹبوناػیبنىځیی"ٿ،ثی.ىي.412
یڄبیزيیتىٽ2012ادیڄ26–24سىٶیٹبون،ٹبونكٺٷثياثٮبىدبڅییډوشیپ،ی"ٽیمیبيی
pdf-002-http://www.icrc.org/eng/assets/files/publications/icrc.4121:ىډاػٮازىشٹبثڄ
ثیهاڅمچچی٭مچیبركٺٷٽشبة،ى"سٶپیټډٶډیيسياهڄډیبنٽبډىيانسىٶیٹبونيىځییب"ویچډیچ،طیاراشٶبىاادیمببیثيينإس.ویچډیچ،44-43(،ٶل2010)آٽٶى:ډ٦جٮىاوڂبآٽٶى،بیو٪بډی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
163
(iii) یت ب ث اسبس حمق رشای ثی ایىف
ػایڈث١يثیزيزئڅیزابیاٵٲبوشبنایهډ ػایڈثیهاڅمچچیډبوىيػایڈػىڂی، سب
اآوؼبییپاٵٲبوشبن413.ٽشبػمٮیىكی٦ٹچميایهٽاثیيډىدیڂى٭يڅیٹاىي
ىبڃ 2003٭٢یزابىبډيڇىډىډلپمػاییثیهاڅمچچیا اځاٵٲبوشبنٽتٽى،
ډلپم ٹچميایهٽاشٶبىٽىي، ووايٽاالكیزبیٹ٢بئیهىىډلييى وشاويیب
بواڅیډلپمػاییثیه414.ىومبیيٵٷاڅٽډیساوياالكیزبیهىثاثاٵٲبوشبناشٶب
سبډوىٽآیب سلزثیبیاثشياییٹاىاى اڅمچچیىكبڃكب١ي١ٮیزاٵٲبوشبنا
ځىىسٺب١بډلپمػاییثیهاڅمچچییډث٣ثډلبٽمٹجڄاابډػيػىىاىسباىیان
يیياٽبډڄكی٦ٹ٢بییډلپمډیى،ثمڃٽاػبآٱبثیػاییىډىػایڈ
كیهىځییډچلبوىاهچیٵٮچی"ځيبی١يىيڅز"ي"ډئڅیهاٵٲبن"ػایڈػىڂیٽس٤
415.اسپبةیبٵش،بىومبیي
ویيبیو٪بډیبنى اٵٲبوشبن٥ٳىځییویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیسپیڄٽبییٽ ى
ػایڈثیهاڅمچچیاٽډمپهس٤اسجب٫بنىاٵٲبوشبناى٭ببډجىیثي،ویډؤيڅیزىاويسبشى
ث٦ډظبڃ،ٽبی٭٢ډئڅیزىاوي416.ٹاىىيدیڂى٭يڅیسلٺیٸيډىثبي،اسپبةیبٵش
ػاییثیهاڅمچچیاسلٺیٸيابىبډيڇىډىډلپم8(ډبى2(ثىي)e(ي)iسبوٺ٠ٵٺبی)
كمالسیٽث"ڂى٭يڅیٹاىىيیاىٵٺبیډبىډشٽؿىیهسیقځىیيٽ:ډىدی
پڄ٭ميی٭چیػمٮیزٱیو٪بډیرډیځیىيیباځایهځوكمالر٭چیاٵاىډچپیٽ
ىش ي ث،ویه كٺٷ ػىڀثبالی ػیبن ى هىٽب بی اسلبىی،ڂب هبػی بی دبڅیی ٭مډی یبز
از:(ٽىيیتبیزیڄٹبثڄىش2013ىیذبسمىزدبڅیی)http://www.europarl.europa.eu/delegations/en/studiesdownload.html?languageDocument=EN&file=92953
413 ثیهاڅمچچیػا، ابىبډډلپم ډٺيډ، 1ډبى 17ي . ثیهاڅمچچیكٺٷ٭ٵیډ٦بڅٮمـىبنث ثیهاڅمچچیٽمیش
ډاػٮى.158(،ٹب٭يICRCچیتم).17-1،12ابىبډډلپمثیهاڅمچچیػا،ډبى 414
ډاػٮى.51-43(،ٶل2016واډج14)2016ثځاډلپمػاییثیهاڅمچچیىډىثیبیاثشيایی415ثيينىو٪ىازایىپآیبٽبی٭٢یزډلپمػاییثیهاڅمچچیاىاويیبهی،آوبډبویپىاٵٲبوشبن416
ثىيشبوثیهكٺٷيكٺٷثثیهاڅمچچی٭ٵیډپچٶیزىاويسبډاىػيیوٺ٠كٺٷیزډیٽىىي،ثابڅٵٮب
ثیٹاىىي.اڅمچچیاډىسلٺیٸي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
164
ػىڀىاهچیػایڈػىڂیثمبډیآیي.اڅی،ى"ډشٺیمبىىځییبىهیڄویشىي،رځیى
وایهځا،ډلپمػاییثیهاڅمچچیىیبٵشازٽاځاػبثیيایبثیي١ٮیزىاى
ى،ٵٮبڅیزبیویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیكیهاشى٦بٷاایانػىڂیىهیڄىډىب٭برډچلبو
417.اییثیهاڅمچچیثبڅٺمىډیويىاهچیاٵٲبوشبنث٭ىانٹ٢بیبیػ
ډاػٮ44،47،50(،ٶل2016واډج14)2016ځاډلپمػاییثیهاڅمچچیىډىثیبیاثشيائیث 417
ى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
165
418اصطالحبت. 6
AAF: ویيبیائیاٵٲبوشبن
ثبڃثبچیټډاىډىٶؼاادیمبثمڃكمبیزائیوىیټس٤ادیمببی ح ائی:
اشٶبىاادیمبیثيينطبثزيكمالرػىڂیوىیټس٤ثبڅڂىب)چیپدشب(يكمالرثب
.ویه
ABP: دڅیكيیاٵٲبن
اذتطبف: يا ډی"اهش٦بٳ"یوبډب سٮیٴ ؿىیه ا ٽىي: ی كبىط ٥ٳ یټ ػىڀ،ٽ
ٵى/اٵاىډچپیاثػجيهالٳډیڄثبهىډیثىسبػبوتطبڅضیبٵى/اٵاىسٹیٴياډؼج
بىسبثډى٪بئیٵى/اٵاىىزثاوؼبڇ٭مڄىیبااوؼبڇ٭مچیىزثپي.ىاٽظډاى،
یډییبډڄ٭مڄػډیآىڇثباهش٦بٳثډى٪ٹشڄٵى/اٵاىویرډیځیى.ایهيامـىبن
رډی ىهیڄاز، ډشٺیمب ىىځییډچلبو ٵىیٽ یب س٤یټ٥ٳډىب٭ ىٽ
ځیى.
ALP: دڅیډلچیاٵٲبن
ANA: اىيیډچیاٵٲبن
ANP: دڅیډچیاٵٲبن
ANCOP : دڅیډچیو٪ڈ٭بډ
ANSF (بیاډىیشیډچی بډڄدڅیكيی،(:اٵٲبنویي ٽ ثى ایهیټا٦الف٭بڇ
اىيیډچی،دڅیډچی،ویيبیيیاٵٲبنيیبز٭مډیاډىیزډچیډیځىى.
بډڄسمبډیاٵاىيځيبیډچقيیبډوبڅٶیهډچقا٭ىبډوبڅٴىيڅززت: ػبصز ربف
ىيڅزاٵٲب ىځییبیو٪بډی٭چی ى كبڃكب١ ى ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیڈٽ یب وشبني
یباٵاىي"٥بڅجبن"ىاوي،ىثډیځیى.ایها٦الف،مـىیهثٽبویا٥الٷډیىٽث٭ىان
ځيبیډىؼڈيډچقٱیىيڅشیٽثپڄډشٺیڈىډىب٭برډچلبوڈځٵشيثبډوبر
یزبیډوشچٴىبهشډیوي، ػىجاالډیاثپشبن،یب كةاالډی، كٺبوی، ډبوىيجپ
سٮیٴياىثوا٦الكبرٳثایایهځاډیثبي.418
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
166
ځيبی و٪بډیي بیځيبیج ىا٭ي ځي يػیډلمي، ٥یج څپ االډی، ػبى اسلبى
ډچق ځيبی مڃ ث ثبىي، ډی اٹشبىی یب ایيیڅیټي یبی، اياٳ ىوجبڃ ث ٽ ډچق
همبوثومبیىيځیایټ٥ٳىځیٵٮبڅیزډیومبیىي.ػىبیشپبٽث٥ډشٺیڈىا٭مبڃ
ډىب٭برىهیڄډیثبىييا ز سح: ځیىيٽى ویيبیډچقبډبنیبٵشٱیىيڅشیا
شىي ؛ویيبیىيڅشیډشمبی ب، ډچی یبډبوىي ایهځيب ځيبیػىبیشپب. ي اب، ث
ىا اٵٲبوشبن ىيڅشی،یاٹاویه سپیالرو٪بډی بډڄ ډچق ځيبی ثبىي. ومی ډجىبیكٺٹی یؾ
اسلبىیبیىيڅشییببډبنبیثیهاڅلپډشیوجىيسلزاډىيڅزٽسلزآنٵٮبڅیزډیٽىىي،
ا ومیثبىي.ثٱڈآن،ىثٮ٢یډاىځيبیډچقډمپهكمبیزبیډشٺیڈیبٱیډشٺیڈا
ایهسٮیٴبډڄځيبییڄييڅیډلييىثآنومیىيڅزډی ثبنیببیىيڃىیبٵزٽىىي.
ثبىي، سپیڄي يٱی( ٹجیچ ابډچیز، ډلچی)ث و٪بډیبن ج ځيبیډوبڅٴی، ى:
يبیبن،سيیزب،دبسیانب،يویيبیىٵب٭یډچپیيځيبیجو٪بډی)ډبویپایهځ
ثٮ٢یاځيبیډچقىمأىڂیثبىيڅزٵٮبڅیز419.ثريا١قسلزٽىشيڃىيڅزوجبىي(
ه٦بةډیى."٥ٵياىيڅزځيبی"ډیٽىىيؿىيسلزٽىشيڃىيڅزویشىييثایهځي
اډبثایایهاىایهځاډىلیضځيبیډچقٱیىيڅشیډیىبي٭ىبډوبڅٴىيڅزیوبډب
ځيبثابډوبڅٶزډچلبوبن٭چیىيڅزاٵٲبوشبنسٶپیټٹبیڄاز.
AXO: (ډاىاوٶؼبیثػبډبوي)ثډمبراوٶؼبیځٶشډیىٽىػیبنػىڀبی:
وڂىیي ثؼبيډچلبواشٶبى ا اٽىشيڃویيبییٽآوب ثبي٥یپډاىډشٽ ډبوي ثػب
ځاشيبومى،هبعثبي.ډمبراوٶؼبیثػبډبويډمپهىاایؿبىی)دشبٹی(،ٵیٵٮبڃیب
ثبي. اشٶبى آډبى ىیڂ ٥ ایىپ یب ي ثى اوٶؼب آډبى ډوایىپ بی الف )ٽىاوین(.Vډشٮبٳ،ديسٽڃ
اٵاىډچپیٽشیبډؼيفي. فبت افزاز ىی:ت
ډچپی سچٶبراٵاى طجزډیٽىي: یڄا ډاى مڃ ث ىځییب ډچپیوبیا سچٶبسیاٵاى یوبډب
٭مچیبربیو٪بډیس٤ویيبی مڃسچٶبسیوبیا ث ىځییبیډشٺیڈډچلبو ا ثهبش
هڄ،ػاىډټبٿيډىڃثیچ،ىٵشډاٽارثىيشبوډچڄډشليثبځيبیډچق:ىمبثایاوبیي419
وییٻ،ػىیOCHAډچڄډشليىاډمأىڂیاډثی) ثثو2006(، ځيىډىډوبر2،3،
بیډچقډاػٮى.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
167
ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیډبوىي یب ٭مچیبربیائی،اډلبٵ٪زكبىطبراډىیشیډچیاٵٲبني ویيب،
٭مچیبربیسالیي١ج٤،ي٭مچیبربیډجبثبیبنيډجبثبسيیڇ.ایهځوسچٶبربډڄ
بډبنیبٵش)سي(،سچٶبروبیاسچٶبسیوبیاٵٮبڅیزبیځيبیډچقٱیىيڅشیډبوىيٹشڄبی
ډیځىى.سچٶبراٵاىډچپی٥ٵياىيڅزډاىډىٶؼػببیييیبىځییبیډشٺیڈثبویيبی
ىثځیويسچٶبرىوشیؼءثٺبیبیډاىاوٶؼبیاىيانػىڀ،ډٿوبیايهبډزاي١ب٫لی
،يډى٬یب٭يڇډػىیزهيډبرلیویډیى.ٽىػیبن٭مچیبربیو٪بډیمډیىي
سیتي،٥ٶڄاؿىیهسٮیٴډی1994ٽىاوینكٺٷ٥ٶڄٽس٤اٵٲبوشبنىبڃ اطفب:
ځٶشډیى.ابىبډيڇىډى(٥ٶڄبڅڂی17بڃ)اسڅياڅیهشڈ18ٽىي:ٵىییه
ایاٵٲبوشبنویثسیتیي،هيډزاػجبییب2003ډلپمػاییثیهاڅمچچیٽىبڃ
ځيبیډچقٱیىيڅشیياشٶبىبڃىٶٳویيبیډچقىيڅشییب15مڅیزا٥ٶبڃیه
(ٵٺ)ة(xxvi)ء)ثػڇػىڂیډلةډیٽىي.اا٥ٶبڃثایډبٽزٵٮبڃىىځییباػډاػٮى.(8ډبى2(ٵٺ)ـ(ثىيviiيػ)8(ډبى2ثىي)
ثىيشبوثیهاڅمچچیاٵاىډچپیاثيٳاڄسٶپیټؿىیهسٮیٴډیٽىي:كٺٷ: افزاز ىی
ځيډچقبډبنیبٵشاٽىكبڃاػایاٵاىیٽ٭٢یزویيبیو٪بډی/جو٪بډییب٭٢یز
ٵٮبڅیزبیىياډياػىڂیثبي،وياشثبىي.ٹب٭يډئویزاكمچىسیثبالیٵىډچپیٹبثڄ
ډىب٭بر ى ډشٺیمب ٽ ډچپی اٵاى ځیى. ڈ ىځیی ى ډٳډشٺیمب ٽ ثبي ومی س٦جیٸ
سچٶبراٵاى"شیبډؼيفين[اآوبىایهځاث٭ىانډچلبویڈډیوي،]ىرٽ
یبىآيیومیى."ډچپی
ٽشیپشڂبن، افزاز ذبرد اس صف حبرث: ثیمبان، اٵاىهبعاٴډلبث)ډؼيكیه،
سٹیٴيځبن،یبػىڂؼیبنسچیمی(يٽبډىيانلیيډجیویيبیو٪بډیوجبیيډىيٳٹا
اآوبىایهځاث٭ىانځیوي.ىرٽشیب ډؼيفيناٵاىهبعاٴډلبث،
یبىآيیومیى."سچٶبراٵاىډچپی"
ثثبيیوبډب،كمالردیـیي٭جبراكمچمأىڀي٭ميیازٽبډڄډاى حالت پیچیس:
ى ػببیي ډىٶؼ اوشلبی)ډاى ىثينييا٦ډىٶؼ سٮجیي ډاىډىٶؼ ثيناوبنیب
وٺچی(،ثیشایټكمچٽىىي،يثیشایټو٫ډاى)ډبوىيډاىډىٶؼػببیىثينيبيان(
ډیځىى.سمبڇ٭ىثبیيډػىثبيسبثشانیټكمچاكمچءدیـیيهاوي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
168
COM-RS: ډبډیزكمبیزٹب٬٥سلزجیوبسيبیویيبیاډیپبییىاٵٲبوشبنٵډبوي
بډڄىډٺبثڄیټديیيډ٪ىنویيبسيیؼیاٵای٭پاڅٮمڄ: (EOF)اارز افشایص ل
ویډیى.ىكبالسیاسٶبٷډیاٵشيٽاٵاىډچپیكیهوىیټينیبجٺز"ډلبٵ٪زاویيب"
يانبیو٪بډیثيابیدوڄو٪بډیسػوپىیباىشارآوبىدشبیػشهاٽب
اډىیشیدیـیومبیىي.
آیبٳ ډ٪ىن ډٺبثڄیټديیي ى اٵای٭پاڅٮمڄسيیؼیویيب ىٵب٭یډی"ا یټدي
تػزدبنىاىنهاويٽيٳآنسالثایسویډػىیزسيیي،٭مٸسيیييډبنډىب
420.ډیهاوي"ثایهسيیيثيٳډلبٵ٪زاویيب
ډشيٻا٥ال :ثمبیبی از افزبری اس زرا ر اوٶؼبی ډاى ي وبي ډىٶؼ ډاى ٷث
ځىى.ډی
از:كٺٷالفبیاوٶؼبیثځويا١قىسالح بی افزبری: ثیهاڅمچچیسٮیٴوي
ٽڄبډڄالف ثىبیالفبیاوٶؼبیى ډىٶؼ ډاى یبى كبيیډٺبىی ٽ يدؿټىا
طیارسویتآناببوبیاډعاوٶؼبيدبؿبیالفاز،ډیځىى.بيان،سح،ثڈبیإس
سٮجیيسلزؿشایهياٹاډیياٽظډاىډىٶؼبیٽالټىاټادیمب،اٽزيډ
١يسبوټ،ځیى.ثٮ٢یااوا٫الفبیاوٶؼبی)ډبوىيهمذباوياىشی،ډټاوياٹبثڄكمڄ
100يیشڈبیاٽزاويا،یشڈبیٹبثڄكمڄډټ١يادیمب،يبيانبیىاایٽمشا
ډیوي.اٽظالفبیاوٶؼبیډبوىيثڈبیادیمب،یشڈ جټالفٽشڂیډچیډش(بډڄ
.421ډیويهیىڂالفبیاٽشی،سحيبيانبیثٿبډڄٽشڂی
ىځییبیډیىیبډڄ٭مچیبرډیىیډشلٻ،كمالراٽشیبيان،سی یزی بی سیی:زر
كمالریب بډڄ ډیىی بی ىځیی ى. ډی ػاوتډىب٭ ثیه ډچلبو بی ىځیی ي اويای
٭مچیبربیډیىٽالفهٶیٶ،الفطٺیچي/یبیشڈبیاچلػبربكی،ث٭ىانډظبڃ
باوياهزډیوي.بيانبياٽز
،ٽبثڄ.2014ػىی31ډبكجیوبډبثبډٽٵډبويیآیبٳ،420اٵایډلبٵ٪زاٵاىډچپیكیهاشٶبىالفبیاوٶؼبیىبكبرډىكڈډچپی:"ثی،ػی.يثیڈ،اڇ.،421
.883مب93،ىثیثیهاڅمچچیچیتم،ػچي"٥فآػىيایدبڅییيسلٺیٺی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
169
ٴیسٮى،یډاشٶبىیبىیمبویدث"هیىڂیبالف"ياؿىي:یس یب سالح
وياىبٽسمبڇډاٵٺزډىٽډو يػى ډظبڃبی٭ميالفىڂیه422.یػبنثبي،
بډڄبيانبیىڂیه،یشڈبیاٽشیيسدوبوډیځىى.)ثثوالفبیاوٶؼبیىٵٷ
ډاػٮى.(
ډى٪ثیشیاډىبییو٪بډیبيیوس٤ٽثبيیډیډاٽ :یافزبر یب سالح آسش زاوش
آناشٶبىډیى،ثىهیىڂیبالفمڃثډىٶؼډاىٽیبالفشڈیاییځٽبث
ٽبځٵشډیى.
اٵاى"ىاهچی،ثیؼبيځبنىاهچی٭جبراثیؼبينثاباڃىمى ثیزب ضسب زاذی:
یؼیبځيیااٵاىیشىيٽثيیبډؼجثٵایبسٻهبویبډلڄبیبنثيیىوش
ثىڅیڄ ډاإډئویزىثاثس٭يڇیب ىوٺ٠كٺٷث،طیارډىب٭برډچلبو،هوزٵاځی،
"ٵبػٮ٥جیٮییبٱی٥جیٮی)س٤اوبنب(يوييڅیایؾكيثیهاڅمچچی٭جوپىثبىي.
جثمتؼجی ضس: از افزبری ثبي.یٽثهالٳيډشٮبٳو٪بډیبهشيیب ػببیي
ډاىډىٶؼسٮجیيىٽڄثؿبٽشڂیسٺیڈډیوي:ډاىډىٶؼسٮجیيو٫ٽىشيڃا
٥یٸاىی)اىي(،ډاىډىٶؼسٮجیيٽثبسمبٹثبویٵٮبڃډیځىى،ډاىډىٶؼػببی
ي.يىثيناوشلبی،بیاوا٫ډاىډىٶؼسٮجی
ایهو٫ډاىډىٶؼااىييیبثباشٶبىااډاعډاىډىٶؼسٮجیيو٫ٽىشيڃااىي:
ٹبىډیبىسبيیچ یاٹجڄػببیياىډبنىٹیٸٽاىییی٭مڄډیٽىيي٭بډچیها
٫ٽىشيڃااىيبډڄډبیهډبیهبیو423.يٳىبكډىو٪ياىډیى،ډىٶؼبوي
ډاىډىٶؼٽ ډبوىيډاىډىٶؼسٮجیيٽىبػبىيیب بیډىٶؼويس٤اشٮمبڃٽىىي،
يیكیاوبريیبایبیىیڂاٹجیڄيبی٤وٺچی،ثبیپڄ،ډسبیپڄ،يډٽتبسٮجیيػببی
ډٺ و٫ ي سٮجی ډىٶؼ ډاى وي. ډاىډی وتیىب٥یی ډاى بی ډٺىب٥ییب س٤ ٽ اوي
ځىیييبډڄٽشڂیٵ٭یډاىډىٶؼسٮجیيو٫ٽىشيڃااىيډیى؛یوبډبایهو٫
چیٽوياز.ډیی،آ.ثیهاڅمچكٺٷثىيشبوالفبیىڂیهىډٮیببیكٺٷثثیهاڅمچچیي422
(2012)36ثیڈ،اڇ.يوب،سی،الفبیىڂیهيډلبٵ٪زاٵاىډچپی،ډبى.221ي220،ٶل"وبی)آسا(الفبی"10يیالفبیهٶیٶ،ډاىډىٶؼسٮجیي،ٵڄ423
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
170
ى ډاىډىٶؼاثځوػياځبوطجزډیٽىيیاولػببیآنىاٵٲبوشبنډشٶبيرثىډظال
ىيٳػببیډیوي.يا٦وٺچیوډ
و٫ډاىاوٶؼبیډیثبيٽثبسمبٹثبوییبډاىډىٶؼسٮجیيٽسمبٹثبویٵٮبڃډیى:
یب دشبٹیډیساويثپڄٵبی، ایهیؾيیب يا٦وٺچیثدشبٹیيیبیؾآناوٶؼبډیٽىي؛
424.ٽجتاوٶؼبځىى،ثبيډیپبویڇٵ٬ٵب،سچپییبيیچءىیڂی
یٽىشيڃثبیڈيډاىبډڄډاىډىٶؼسٮجیيیایهٽشڂبیاوا٫ډاىډىٶؼسٮجیي:
ثيیىیوبډبؿىيډىډٮييىاو٫یؾاطجزومىاز(2009ډىٶؼسٮجیيب٭شی)ابڃ
زآنډووياز،ډیى.يډاىډىٶؼسٮجیيٽو٭یزٵٮبڅی
ثينواوشلبی: ى ي سٮجی ډىٶؼ يډاى كمالردیـیي وبیا ډچپی سچٶبراٵاى یوبډب
اوشلبیاػيااډٮچډبرىثبډاىډىٶؼسٮجیيطجزډیٽىي.ایهو٫ډاىډىٶؼسٮجیي
ثينب٭مډ ى ي سٮجی ډىٶؼ ډاى ثينواوشلبییب ى ػببیي ډىٶؼ ثپڄډاى
اوشلبیييا٦وٺچیډیثبىي.ډاىډىٶؼػببیيىثينواوشلبیثایهډٮىیازٽ
ثسهډیٽىيىكبڅیٽډاى ډىٶؼواوشلبٽىىيياپزیبٽمثىيكبيیډاىډىٶؼا
سٮجیيىثينواوشلبیييا٦وٺچی٭جبرااوٶؼبيا٦وٺچیډمچاډاىډىٶؼس٤
اوٶؼبډاىډىٶؼػببیيىثينواوشلبی اوىيیبویهىىاهڄيا٦ٺوٺچییب
س٤اوىيیبویهىىاهڄيا٦وٺچیډیثبي.
بډڄ تؼجی ضس: افزبریاز استحصب ي سٮجی ډىٶؼ ډاى سؼی ځىى:یڄډیدي
سوی،ػم٬آيی،سڅیييسی٬ډٮچډبرػم٬آيیيابكاوٶؼبډاىډىٶؼسٮجیي
ثډى٪ثىزآيىنا٥ال٭برٹبثڄاشٶبى،سٺیز٥اڅٮمڄيیډجبثبډاىډىٶؼ،ٽب
ډىبث٬یبنيكمبیزاسٮٺیت٭يڅیډیثبي.ایهديىثځیويكٶ٨،سویيسډیڈاػای
بويډاىډىٶؼسٮجیيثایآډبیبیسوىیپی،كٺٹی،ثبیډشیټيسلچیچیثىٽس٤
ثوابیااٹياډبروبىبیډشويثبالكیزاوؼبڇډیدیى.سؼیډاىډىٶؼسٮجیي
طيدبیياډجبثبډاىډىٶؼسٮجیياسپیڄډیىي.ؤډ
مبن424
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
171
٭جبرازااسٶبٹبرډث٣ثىځییبیډچلبوٽډىؼثسچٶبراٵاىریساز ب/حازث:
سيیي/ا٭بة/ایزوب مـىبن ي ډچپی بی ػبیياى آیتث یب ډچپی، اهش٦بٳاٵاى اډچپی، ی
ىځییډچلبوياشٶبىو٪بډیاډاٽلیي٥جیس٥٤ٵیهىځی.
٭بڅڈىیهٽومبػمب٭زااډبډزډیٽىي.اب:
بډڄسمبڇثبانهبػیډیځىىٽ"ویيبیو٪بډیثیهاڅمچچی" یزبی ظبی ثی ای:
يبیسلزجیوبسثوبڇآیبٳډمیثى()ٽٹجالثویا٭مچیبربیډبډیزكمبیزٹب٬٥
یځیهػب2015ػىی1)ثمڃ٭مچیبرآاىیوڂجبنٽثسبینویيبیاډیپبیىاٵٲبوشبن
ٽسلزٵډبويډبډیزكمبیزٹب٬٥ٽٹډبويانویيبیاډیپبیی٭چمیبرآاىیدبیياځىیي(
ى.ایها٦الفىثځیويویيبی٭مچیبربیيیيبیویيبیځىىاٵٲبوشبنویاز،ډی
اډىیشیياشوجباسیهبػیډیى.
ثډٮىیػاكبرػمبویثبډیانيرډشٶبيرډیثبي.ډیانيرػاكبرىىیشبثیرزاحبت:
ػاكبربډڄٻیبيډبیٱیٵیپیيياویيی طجزومیى. بػاكبروبیایوبډب
كاىصډبوىييډبريكیومیځىى.
VIIثویيبیثیهاڅمچچیٽمټثاډىیزىاٵٲبوشبنا٥الٷډیى.آیبٳثابٵڄ آیسبف:
ث٭يځٵز.ایهویيبثابٵیچایاډىیزډچڄ ډىډچڄډشليډبډیزسبډیهچقا
ا٭اڇ اٵٲبوشبن ث آځزډشلي ى 2003يوي. ابسٺب١بی، وبسث ډچڄډشلي ي ىيڅزاٵٲبوشبن
،وبسجیویيبیاډیپبییىاٵٲبوشبناوی2008اواډجدځٵز.جیآیبٳاث٭ي
٭ي ث مب ٹ٦ٮىبډ ډیثبي. ػياځبو ویي ىي ٵډبويی چچ (2013)2120ځٵزؿىي
ساډىیزډچڄډشليیپجبىیای یيومىيایهإیڂٹ٦ٮىبډبیٹجچیىډىډبډیزآیبٳا
،ویيبیآیبٳػبی2015ػىی1سميیيومى.ا2014ىبډج31ډباڅی14ډيرثډبډیزا
هىاثډبډیزكمبیزٹب٬٥ذى.)ثثوډبډیزكمبیزٹب٬٥ډاػٮى.(
الكیٽثایاشٶبىآنىيیبوویبثبيؿىيثٮ٢یاالفبیجټح سجه:سال
ایهو٫اچلبډڄالفبییڄډی ځىى:س٤یټوویاشٶبىياوشٺبڃيډیساوي.
ئی،ی،الفبیٹبثڄكمڄډياٵ٬االفبیډبیىياىڂیه،وبوؼټاويابیىشیيبو
سٶىڀبیثيين١ث ډټبیٹبثڄكمڄ١يسبوټي)څڂي(الفبیٹبثڄكمڄ١يسبوټ، ،
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
172
ډچی100یشڈبیاٽشی،یشڈبیٹبثڄكمڄډټ١يائی،يسحبیىاایٹ٦ٽمشا
425.ډش
یباٹبةوىیټهبوڈ)دي،ثاى،ٽبٽب،ډبډب،ثاىاىيهااى(ٽوپبفثبآوبحز:
٥جٸاكپبڇیٮزاالډیډى٬ٹاىاىياز.
MoI: ياراډىاهچ
ډیثبي.ا٭٢بیوبسثیشیهڈاىډبډیزیثډٮىیدیمبناسالوشیټمبڅ(: NATOبت )
كمبیزٹب٬٥ىاوي.)ثثوډبډیزكمبیزٹب٬٥ډاػٮى.(
اىااشوجبارىيڅشیاٵٲبوشبنریبست ػی ایت ی:
بډبنٱیىيڅشی(: NGOاز )
ثویيبیډچق،ډىؼڈي"٥ٵياىيڅزځيډچق"ا٦الف:طزفسار زتزبی سح
ځي ي یبن ىيڅشی، ویيبی ا ي ثى ډچلبو ىځیی بډڄ ٽ ى ډی ا٥الٷ ىيڅشی ٱی
بډڄدڅیډلچیاٵٲبنٽسلزٷياىا٥ٵياىيڅزډؼډیهډشٶبيرثبىي.ځيبیډچق
ابٹبوو یؾ ډچق ځيبی ایه ثبي. ومی از، وياوي.يارىاهچ اٵٲبوشبن سلزٹاویه ی
ځيبیډچقساوبئیسياٻاچلثایویيبیهىػزٽتاياٳیبی،ایيیڅیټیب
بډبنبی ویيبیائشالٳیب ػءبهشبو٪بډیمیىيڅز، ب ایهځي ىاوي؛ بیاياٳا
ىآنٽٵٮبڅیزىاوي،ومیثبىي.ىثبٽایهځيبیىيڅشیوجىيسلزٷياىاىيڅش
ډاى،ځيبیډچقكمبیزبیډشٺیڈ/ٱیډشٺیڈااػبوتىيڅزډیثبنیببیىيڃثىزډی
ډچی426،آيوي.ایهسٮیٴبډڄځيبییڄييڅیډلييىثآوبومیوي:هیبیډىډی
بیډلچی)ثابٹڇ،ٹجیچيٱی(،يویيبیىٵب٭یډچپیيځيبیجو٪بډی)ډبویٽایه
ىيڅزوجبىي(.یځيبسلزٽىشيڃيٵډبوي
اشبیىببئیيدیڂییثډٹ٬يډٮشجالفبیجټيثیهاڅمچچیثډى٪ساومىيبهشهىيڅزىډث425
س٤ډؼم٬٭مډیډچڄډشليسیتي؛ډثډٽى2005ىبډج8هٶیٶٱیٹبوویٽىيډٽثسبهی
يیتبیزیڄٹبثڄىشډیثبي:http://www.un.org/events/smallarms2006/pdf/international_instrument.pdf
یوبډب2014ثایسٮیٴيػئیبرىډىمڂییا٭٢بیهیډىډیىىځییبیډچلبو،ثځا426
ځییبیډچلبوډاػٮى.ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىى
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
173
ایهویيبسمبڇویيبیىيڅشیيبیویيبیاىثډیځیىٽى یزبی طزفسار زت:
بڅتویيبیو٪بډیيجو٪بډیٵٮبڅیزډیٽىىييث٥ډشٺیڈیبٱی٭مچیبرب١يسيیڇىٹ
ډشٺیڈسلزٽىشيڃىيڅزاٵٲبوشبنٹاىاوي.ایهویيببډڄدڅیكيیاٵٲبن،دڅیډلچی
اٵٲبن،اىيیډچیاٵٲبن،دڅیډچیاٵٲبن،ٽبډىيانیبزاډىیزډچیاٵٲبوشبنيبیویيبیاډىیشی
ثىيڅیډلييىثآوبومیثبىي.
ویيبیاډىیشیاٵٲبوشبنبډڄىشبییڄډیځىى:اىيیډچیٽسلزاطيارىٵب٫ٵٮبڅیز
ویيبیسلزجی ډیځیوي؛ ٹا ؿبؿةویيبیډچقاٵٲبوشبن میى ٥ ث ي ومى
ٽثبسػثي٩بیٴبن٭مالثویاویيبیډچقياراډىاهچٽ٭جبسىيا:دڅیډلچی
ٽاسپیڄډیىىيياډلبٵ٪زٹبوویډبثاٵاىډچپیثهىاومیثبىي؛دڅیډچیاٵٲبن،
پڄمیډمڃ ث ي ثى ٹبون ویيبیسىٶی ٽ دڅیكيیاٵٲبوشبن ي دڅیو٪ڈ٭بډ
ا٭٢بیوبىبیویيبیډچقاٵٲبوشبن ٵٮبڅیزډیٽىىي. ومیوييسلزاطياراډىاهچ
سىٶیٹبونډبویكیظیزډچپیثىنهىااىزډیىىيٽىٽىبویيبیډچقٽبٽىيیب
ثپڄډشٺیڈىىځییبیډچلبوڈثڂیوي.اشٶبىاویيس٤ا٭٢بیياكيبیدڅی
یزػىڂیوياويثډى٪ىٵب٫اهىػبیڂبډچپیثىنبناچتومیٽىي.ٽډبډ
ویيبی٥ٵياىيڅزبډڄویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیيبیویيبیاډىیشیياشوجباسیهبػیوی
ډیځىى.)ثثوویيبیو٪بډیثیهاڅمچچیډاػٮى.(
یٴځيبیډچق٥ٵياىيڅزډاػٮى.ثسٮ یط بی طزفسار زت:
،ډبډیزوبسامپبیثایسبډیهاډىیزى2015ػىی1ثسبین بریت حبیت لبطغ:
ىیثایویيبیاډىیشی مپبیيډ اٵٲبوشبنثډبډیزٱیو٪بډیكمبیزٹب٬٥)آډ،
ییييثى،ابإاػبوتایاډىیزډچڄډشليساٵٲبن(ډجيڃي.ثهالٳډبډیزآیبٳٽ
(سپیڄډیىيٽثسبینSOFAكٺٹیډبډیزكمبیزٹب٬٥ایټساٵٺىبډي١ٮیزویيب)
ٹ٦ٮىبډډىسیتدبڅمبنٹا2014واډج27ىٽبثڄاډ٢بيثسبین2014ذشبډج30 ځٵز.
(اساٵٺىبډىيػبوجډیبنػمیاالډیاٵٲبوشبنيوبس2014ډشلي)ایاډىیزډچڄ2189مب
،ویيبیډبډیزكمبیزٹب2016٬٥ىډىایؼبىډبډیزكمبیزٹب٬٥كمبیزومى.اڅیىبډج
مپبیيډسیډشٺډیی،ٽډیثبيٽىدىغكآډ39٭پا13332بډڄ
ډبويیاییآډی،ډسیيمپبیكمبیزاویيبیاډىیشیډچیاٵٲبنىثبىي؛يٳاٵ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
174
ډبډیزكمبیزٹب٬٥مـىبن ٵډبوي يىياډياډیثبي. ساوب اشبیسپیڄٹایاییډچپی،
مزٵډبويویيبیایبالرډشليىاٵٲبوشبناث٭يىاىؿىيډؼبیٽبیىيمزا
ڈډشٶبيرډیثبىي.
وموبیایهو٫الفبډڄسالح ذفیف: الفبیٽثایاشٶبىیټٵىبهشډیوي.
427.ڂـ،سٶىڀ،ډبیىيابیجټيهٶیٴډیثبىياوا٫سٶى
SOP: ٥اڅٮمڄډٮیبی٭مچیبر
ٽىيثپڄیاشٶبىاویيٹشڄبیيٵمىيیبٽشببډبنیبٵش٭جبرالت بی سفس:
٭ميی،ٹيیيثبدالناٹجڄ٥فيس٤ىيڅزیب٭ىبىيڅشیٽسلزؿشٹبونٵٮبڅیزىاوي
س٤ یب )ي ډچلبو( ډىب٭ ى ډچقبډبنیبٵش اوبډٮیىیځي سلزسٹیٴ٭چی ٭مال ٽ
اىډچپیٽډشٺیمبیبثځو١مىیاؿىیهكمالریوبډبسچٶبراٵ428.ډسپجیهٹاوياى،ډیثبي
ٽډىؼثسچٶبراٵاى٭ىبډوبڅٴىيڅزوبیيثبياطجزډیٽىي.ثٵڄٹشڄبیيٵمىي
ډچپیډیى،ډاػٮځىى.
ثډٮىیبهشبیسپیالسیيڅزسؼیارازٽس٤ىيڅزاٵٲبوشبنثایوبىىيڅشیتطىی:
ډوثمڃویيبیاډىیشیيٽبډىيانډچپیاهشبىاىياز.
UNDSS: ىٵشډئویزياډىیزډچڄډشلي
ىيثیهاڅمچچیثډى٪ساومىيبهشهىيڅزبىاشبیىببییيدیڂییثډٹ٬يډٮشجالفبیجټي427
س٤ډؼم٬٭مډیډچڄډشليسیتي؛ىيډٽىيیتبیزیڄ2005ىبډج8هٶیٶٱیٹبوویثسبین
http://www.un.org/events/smallarms2006/pdf/international_instrument.pdfٹبثڄىشډیثبي:ثیب428 ای٤اشظىبئیىځییبیډچلبویؿىيٹشڄبیيٵمىيى ى وٺ٠ډیٽىي، ډاىكٸكیبرا
ثیهاڅمچچیيكٺٷډث٣ثډمپهٹبوویثبىياځاكپبڇ كٺٷثثیهاڅمچچیثىيشبو ثٵٺ 3٭بیزى.
آػىيای ٵچیخآڅشن، ٹشڄبیٵاٹ٢بئیيهىاو، ډى ى ى"سلٺیٸدیاډنٹشڄبیيٵمىي"ځايی
ډاػٮى.A/HRC/14/24/Add.6.10May2010وزؿبىڈایكٺٷثډؼم٬٭مډیډچڄډشلي
ثډى٪طجزا٥ال٭برىىیشبثی،ٽشڂیٹشڄبیيٵمىيوىیوبډببډڄثٮ٢یاٹشڄبیازٽٹثبویكیه
يٹ٫ٹشڄثډيرٽسبىسٹیٴډسپتٹاىاشيڅیایهسٹیٴثاهش٦بٳومیاوؼبډي؛ث٦ډظبڃ،ٵىیٽٹا
چقایشبىډیىدسبئیيیز،س٤كمچٽىىيځبنثٹشڄډیييایهيازثٹشڄثي،س٤اٵاىډ
ډٮمالىدشبیٱیٹبوویاسٶبٷډیاٵشي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
175
UNAMA:یئزډٮبيوزډچڄډشليىاٵٲبوشبن
UNHCR: اډډبػیهٽمیىی٭بڅیډچڄډشليى
USSOF: ویيبی٭مچیبربیيیایبالرډشلي
UXO: ډاىډىٶؼوبي
ثیهاڅمچچیرزای ری: ػایڈػىڂیوٺ٠ػيیډٮبياريوڇبی٭ٵیكٺٷثىيشبو
از.ثابسٮیٴٽاػایڈػىڂیىابىبډډلپمػائیثیهاڅمچچی)ابىبډيڇ(ر
ٽىاوینبیویثمڃهوز3ډشٻبډڄسو٦یبیػيیاډبى429ځٵش،ػایڈػىڂی
ځیيكیبرٵىيث٥ډوو٫ٹشڄ،ٹ٬٦ا٭٢ب،ٵشب٩بڅمبويسٮیت،شټكډز٭چیوي
بارياػایىثاثٽاډزاوبویثيیٵشببیسیهيسلٺیآډی،ځيځبنځیی،سٮییهډؼ
یاائو٫س٢میىبرٹ٢بئیٽیا٭ياڇثيينا٭النٹجچیؿىیهډؼبارس٤ډلپمٹبوویٽساوب
.ډیثبيىٽڄكیبسیسچٺیډیى،
ىځییبیىاهچیيثیهٽىډىكٺٷ٭ٵیثیهاڅمچچی8ابىبډډلپمػاییثیهاڅمچچیيډبىثاب429
ٹب٭ي سٮیٴ.15اڅمچچیٹبثڄس٦جیٸاز،ػایڈػىڂی٭جبراوٺ٠ػيیكٺٷثىيشبوثیهاڅمچچیډیثبي.
ػایڈ م، چیت اڅمچچی ثیه ٽمیش ػىڂی. ٭ٵی كٺٷ اڅمچچیثىيشبو ثیه ػچي ػیه1، ایي ٹا٭ي ډبی-،
]ډ٦بڅٮٽمیشثیهاڅمچچیچیتم[.(2005،ٽیمجیغCU P/ICRCیىپیسيڅیىااڅيثټ)
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
176
اسبس ثز حالت تفىیه زفتس: ػس ث طبجب را آ سئیت و حالت :1 ضی
سف ع
سح بی افغب، یزبی ظبی ثی ای ز ی حالت ػی یزبی ایتیطزفسار زت
59دڅیډچیاٵٲبن25دڅیډلچیاٵٲبن18اىيیډچیاٵٲبن
19ویيبیاډىیشیډچیاٵٲبن10یبز٭مډیاډىیزډچی
7دڅیكيیاٵٲبن3اڅمچچیویيبیو٪بډیثیه2ډچی٥ٵياىيڅز
زع حالت ػی یزبی ایتی/ظبی و زز ث تفبت افزاز ىی صفح ارتبػی یبززیس سئیت آ را طبجب اس طزیك یت سبیت
تیتز ث ػس زفتس:
143
ىیحالت ػی افزاز ىی اساف 28بیاياٳډچپی22یاىاارډچپیىيڅش
16ٽبډىيان٭يڅیيٹ٢بئیٹ٢بر،بواالني5ثځبنٹڇ
4ٽبډىيان/ٽبځانٹاىاىی1لیٽبډىيان2شبويثىوبىبیبنډبیهدبٽ
2ٽزبیهیاډىیشی1ٽبډىيانډٮبٳ
1ٽبډىيانډچڄډشليزع حالت تسط طبجب ػی افزاز ىی یب سبحبت ىی و زز ث
:افزاز ىی ززیستفبت زز ث تفبت افزاز ىی ززیسزع حالت تسط طبجب و
82
225
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
177
طبجب "ری رزای" بی ازػب رس :2 ضی
زعحجت ]ریساز[
تسط یبب سئیتسجت زاز تبیذ
254
رز 139
لج اس طز
اػالی
طبجب تسط
یبب حجت
استضس
سٮياى39 ٭یه ىاای ډى
سچٶبرثى.
سٮياى7 ٭یه ىاای ډى
يڅیىډیبنسٮياىسچٶبرثى
سٶبير همی ي ٽش اٵاى
يػىىاز.
ډىثویيبی٥ٵياىيڅز36
ډىااطىځییډیبنویيبی5
٭ىبډوبڅٴىيڅز٥ٵياىيڅزي
٭ىبډوبڅٴىيڅزډىث5
دبییهسچٶبرډیانډى47ى
.ثى
ډىثویيبی٥ٵياىيڅز39
ویيبی4 ىځییډیبن اط ا ډى
٭ىبډوبڅٴىيڅز٥ٵياىيڅزي
٭ىبډوبڅٴىيڅزډىث4
30ى ثچىيسچٶبرډیانډى
ثى.
ډىثویيبی٥ٵياىيڅز20
1 ىډى اط ویيبیا ځییډیبن
٭ىبډوبڅٴىيڅز٥ٵياىيڅزي
٭ىبډوبڅٴىيڅزډىث9
ډچلبووجى.بیډىوبیاىځیی4
12ى سچٶبر ډى وجىیب ډچپی ٹجبڃوياٵاى ى سچٶبسی یؾ یب ي
وياز.
رز پس 65
اس طز اػالی
طبجب تسط
یبب حجت
سٮياى22 ٭یه ىاای ډى
سچٶبرثى.
سٮياى5 ٭یه ىاای ډى
ډىثویيبی٥ٵياىيڅز15
ویيبی8 ىځییډیبن اط ا ډى
٭ىبډوبڅٴىيڅز٥ٵياىيڅزي
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
178
اٵاى . استضس سٮياى يڅی ثى سچٶبر
.ثىويشٶبيرډٽشيهمی
٭ىبډوبڅٴىيڅزډىث4
دبییهسچٶبرډیانډى12ى
.ثى
ىيڅز8 ٥ٵيا ویيبی ث ډى
وجزىاىي.
ډیبن2 آس سجبىڅ اط ا ډى
٭ىب ي ىيڅز ٥ٵيا ویيبی
ډوبڅٴىيڅزثيٹ٫دیز.
ډىث٭ىبډوبڅٴىيڅز2
4ى ډیانډى ثچىيسچٶبر
.ثى
ىيڅز3 ٥ٵيا ویيبی ث ډى
وجزىاىي.
ویيبی1 ثیه آس سجبىڅ ث ډى
٥ٵياىيڅزيډوبڅٴىيڅز
ىځییبیډچلبووجى.ډىډث٣ث3
19ى ډى وجىیب ډچپی اٵاى ٹجبڃويسچٶبر ى سچٶبسی یؾ یب ي
وياز.
. استطستبییس رز تسط یبب 50
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
179
زر تحس ایبالت بی یز ػب ار زفتز تسط طجػبتی بی اػالی :3 ضی
افغبستب
( 2016اجز 5ؼبت تبس زر رز تفبت افزاز ىی زر حای وسس )رخ
واډج3ثیبیاثشياییوبنډیىيٽسالبیډم–(2016واډج5)وبث، افغبستب
ثایىٵب٫اویيبیىٵب٭یياډىیشیډچیاٵٲبنىكاڅیٽىيثب٭ضسچٶبراٵاىډچپیياز.
ډهاسچٶبراٵاى"ػىاڃػبنویپچن،ٵډبويویيبیایبالرډشليىاٵٲبوشبنؿىیها٩بىاز:
اثاسبٴډیٽىڈ.سچٶبراٵاىثیځىبیټياٹٮٱڈاوڂیثیځىبثي ينىو٪ىازای٤٭میٺب
ازيډبثبهبواىبیٹثبویبنا٩بٱڈیپیډیٽىیڈ.ډبىمپبیثبمپباناٵٲبنډبنایه
مپبیب ث ډب ىببئیومبئیڈي كٺبیٸا سب هایڈ ثیٹا ډى ا ىيڅزيیياى ثب یهى
"اٵٲبوشبناىاډډیىیڈ.
سبین ث3ث ىٹی ویيبیایبالرډشلي ثب ىډ ویيبیاٵٲبن٭مچیبسیا يڅاڅیواډج،
ڂثبالیٽىييالیزٽىيثډى٪يٳٹاىاىنجان٥بڅجبنٽىكبڃ٥فدالنكمالرىی
ٽىيثىوي،ثااوياهشىي.ىػیبنایه٭مچیبر،ىمهاؿىيیهوٺب٣ویيبی٥ٵياىيڅزا
يیياډىيٳٹاىاىوييایهویيبا٥یٸډیهيكمبیزائیویيبیایبالرډشليثىٵب٫
يیهج٥بڅجبنيػىڂؼیبنبنىاهىدىاهشىي.ځابیاثشيائیكبٽیاآنازٽؿى
ایهىځییاثیهٵشىي.
٥یٽىيڅزاٵٲبوشبنا٩بىاز،ك٥٢بڅجبنىيالیزٽىيثب٭ضایؼبىسيیي٭چیډىڇډی
ى.ډبثكمبیزهىامپباناٵٲبنډباىاډډیىیڈیاآوباډىڇاٵٲبوشبنىٵب٫ډیٽىىي.
ر ػب یز بی ایبالت تحس زر افغبستبزفتز ا
-casualities-civilian-on-release/update-http://www.nato.int/article/press
.html2016-5-nov-now-kunduz-near
الیت وسس سیس ضس زر لزی ثأیتفبت افزاز ىی ت
ویيبیایبالرډشليىاٵٲبوشبنثیىډىاى٭ب–( 2017رری 12وبث، افغبستب )
بیډجىیثسچٶبراٵاىډچپیس٤ویيبیایبالرډشليياٵٲبنىػیبن٭مچیبرډشٻو٪بډی
ٵى33ىٹیثيالیزٽىياسپمیڄومى.ډشبٶبو،ثیوبنىاىويٽ2016واډج3-2ډم
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
180
ي ىس27ډچپیٽش اٵٲبن،ه ویيبی ي هى ا ىٵب٫ ډى٪ ث ٭مچیبرډؼيفيوي. ایه ى یڂ
ویيبیایبالرډشليثكمالر٥بڅجبنٽاډىبڃبییث٭ىانډا٬١ػىڂیاشٶبىډیٽىوي،
دبنىاىوي.
اثاسبٴډیٽىڈ.٥بڅ" جبنىىاهڄهبوډهاسچٶبراٵاىثیځىبثيينىو٪ىازای٤٭میٺب
ث ډیهاڈ ٽىوي. كمچ ایبالرډشلي ثبالیویيبیاٵٲبني ثٮيا ډچپیدىبنيويي بیاٵاى
ئیػمٱىیيډىڇاٵٲبوشبنا٥میىبنىڈٽډبو٫اٹياڇډمپهاثایډلبٵ٪زاٵاىډچپی
ډچیاٵٲبنىاشبیىٵب٫اایهٽاىاډيیىزډیځییڈ.ډبثمپبیهىثبویيبیاډىیشی
ایهډ٦چتاػىاڃػبنویپچن،ٵډبويویيبیایبالرډشلياثاومى."ډیىیڈ.
ایه٭مچیبرثډى٪ىشڂییجان٥بڅجبنٽډئڃهوزبیډباٽشثىٽىيثىوي،يی
س٤ ٭مچیبرډٽ ثى. ي اويٻویيبیایبالرىزځٵش ك٢ ثب ي اٵٲبن ویيبیيی
ډشليثایډيډب٭يرثدیثىي.ویيبی٥ٵياىيڅزثالٵبچدایينثٹی
ىځییيرځٵزيث ىڂبډیٽ ځٵشىي. ٹا ٥بڅجبن كمچ ډچپیډى ؿىيیهبهشمبن ا ،
الر٥بڅجبنډشلمڄسچٶبريوي،آوبډؼجيوياویيبیائیویيبی٥ٵياىيڅزىوشیؼكم
ایبالرډشليثډى٪ىٵب٫اهىسٺب١بیكمبیزائیٽىىي.كمالرائی٥بڅجبویايٳٹا
ىاىٽډبو٬ٵٮبڅیزٽبډىيانلیایبالرډشليثایاوشٺبڃاػبىيډؼيكیهډیيوي.
ځییيٽاسؼیارائیایبالرډشليكياٹڄاشٶبىالڇرځٵشىثیؿىیهوشیؼ
سبسيیيارثهبشابهشمبنبیډچپیاهىظیياویيبی٥ٵياىيڅزكمبیزومبیىي.ایهثی
ثو٪ډیيازمـىبنوبنىاىٽیؾٵىډچپیىػیبنىځییىیيیبىببئیوي ٽ.
ث٭ىانډا٬١ػىڂیااٵاىډچپیٽډؼيفیبٽشيوي،ىبهشمبنبیثىويٽ٥بڅجبن آوب
اشٶبىډیٽىوي.اٵينثآن،یټهیځبډمبر٥بڅجبنډىيٳٹاځٵزيډىٶؼځىیيٽ
ثبي.ډىؼثسویتؿىيیهډىڃډچپیييډمپهثب٭ضٽشيناٵاىډچپیي
يسمبڇ ثاباڃىځییډچلبو ویيبیایبالرډشلي ازٽ ىثیؿىیههالي
ډٺاريدبڅییبیوبٵثایىٵب٫اهىياٽىوبنىاىوي.ثډى٪س١یقيركمالراهبو
آن ویيبیاٵٲبنثب ي ویيبیایبالرډشلي ایبالربیسلزاٲبڃ٥بڅجبنٽ ىيثب ډاػي،
ٽمبوييیاٵٲبنډؼيفيوي.11ؿبثبایبالرډشليييډشلييٽمبوييیاىيیاٵٲبنٽش
ڂسهىی٥26بڅتثمڃجبنویثٹشڄیييكييى26ثیبیوبنډیىيٽكييى
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
181
وواييیاویيبیایبالرډشليثایىٵب٫ابنډؼيفيوي.یؾاٹياڇثٮيیيیىزځٵش
هىياٽىوبنىاىوييسمبډیٹاویهيدبڅییبیوبٵاډا٭برٽىوي.
ډىج٬:
-confirmed-casualties-release/civilian-ww.rs.nato.nt/article/presshttp://w
kunduz.html-village-boz-in
ثآنډاػٮيثى.2017ػىی17آهیهثبثسبین
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
182
زر یبب 2016 سب شارش رز زر افغبستب اسالی رری زت اػالی :4 ضی
سحب بسػبت زر ىی افزاز حبفظت رز
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
183
ىيڅزػمیاالډیاٵٲبوـشبنایئـزډٮبيوـزډچـڄډشلـيىاٵٲبوـشبن)یوبډـب(ثبثـزـیټ
ایهىٵشىډىډلبٵ٪ـزاٵـاىډچپـیىډىب٭ـبرډـچلبوىاٵٲبوـشبناثـا2016بهشهځا
ځییيٽبوـ٫آـیتثـاٵـاىػچثای.ىيڅزػمیاالډیاٵٲبوشبنومبیيٹيىاویډی
ډچپیىػیبنىځییبیډچلبووبیزامیزٹبیـڄثـىيایوبډـبثبثـزو٪ـبريطجـزؿىـیه
ياىبىٽډبهبڅبوذبڂایډیومبیي.يی
٥یپایهځاوبنډـیىـي،ىځیـیـبیډشـيايڇثب٭ـضآـیتـبیوـبځاثـایډـىڇ
اٵٲبوشبنيىكبڅیپ٥بڅجـبنيـبیځـيـبیسيیـشیډى٦ٺـیيػـبویىسـالـشىيسـب
ىچقاز،ډليڇبوي.ایـهسيیـزومىنويځیيويانایهٽااكٺٷابیٽ
بثٽشب٩بڅمبويثيينسٶپیټيويانډبثييناكشـاڇثـٽاډـزاوـبویي٭بیـزاـبی
االډیيكٺٷثىيشبوثیهاڅمچچیاىاډډیىىي.
يـبیٱیـاوـبویثــمڃىځاٽبډالثؼبآډيازٽایـهسيیـزـبااثـاي
كمالراوشلبیيدیـیي،ٹشڄبیيٵمىـيي٭مـيی،اـشٶبىاثـڈيـبیډـاىډىٶؼـ،اهش٦ـبٳ،
،يبیاثا٭چیيويانډچپیډباشٶبىډیٽىىي.ٱیمیډؼبارهىاوي
ځـيـبیىشيڃډىب٥ٸ،٥بڅجبنيـبیثډى٪اٲبڃيٽ2016كمالرىبڃاٵایثبسػث
سيیشیډث٣ثآوبثب٭ضډیانثیبثچىيسچٶبراٵاىډچپیيويٽایهاډـومبیـبوڂایىـزٽـ
ایهځيبٽؿپشیهسػیثډلبٵ٪ـزاٵـاىډچپـیوياوـي.آوـبىاٽظـډـاى٭مـياىډىـب٥ٸ
.ومىوياشٶبىاوبویذ٭ىانثا٥ٶبڃي ډىكڈډچپیدىبځٵشياوبن
ٹثبویـبنسيیـڇایهځامبوىيځابڃځشكبٽیاآنازٽوبنيا٥ٶبڃثیشیه
هوزبیډثـ٣ثـىځیـیـبیډـچلبو"ځاآډيازٽثىؿىبوـى2016ىبڃوبنيىهشانـي،آوـبـيیيسیهډؼـباراډشلمـڄځىیـييثـآوـبينډٮچڅيډىؼثٹشڄ
ډلييىیزبي٬١ييویبیكٺٷثیبنس٤٭ىبډوبڅٴىيڅزوٺ٠ـياـز.ایـه٭مـيیـبیډاىوٺ٠بډڄٹشڄ،ډؼبارٵیپیٽپىؼډلةډیـى،يي١ـ٬ډلـييىیز
ایهځاىاث٦ثٹثبویٽىنا٥ٶبڃویـیـټسـی"ډیځىى.كٺٷثیآوبيوٺ٠ثبالی
سبیټسیڈومىيٹشڄ،سؼبي،اهش٦بٳ،ياشوياڇاػجبیدانیهسـ٥٤بڅجـبن،ىا٭ـي
بیځيبیسيیشیاډبيومىاز.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
184
یبٵشبيځابیډبویومبیبوڂایهازٽځيبیډوشچٴسيیشیٽىاٵٲبوـشبنٵٮبڅیـز
ىاوي،ػایڈػيیا٭چیډىڇډبثيیوبنيا٥ٶبڃډسپتډیوي.ایهػایڈ٭چیثـیزثـیب
سبسػيیثاٵایډیانيوڂانٽىىيثىيىيڅزػمیاالډیاٵٲبوشبنایوبډبډیهاي
ٵایىيٹثبویٽىنوبنيا٥ٶبڃس٥٤بڅجبنيځيبیسيیشیياثشث٥بڅجبنډجيڃومبیي.
ؿىيىيڅزػمیاالډیاٵٲبوشبناسالـبییوبډـبىاـشبیو٪ـبري١ـٮیزاډىیشـیى
٠كٺٷثىػیبنىځییبوبیزٹيىاویډیٽىي،اٵٲبوشبنيځاډیانيوموبیاوٺ
الڇثیبىآيیازٽىيڅزاٵٲبوشبنیټچچسٶبيرب،ءسٶبمبریـبا٥ال٭ـبروبىـزا
ىځاډبيومىاز.یڂبويٳ٥فؿىیهډبیڄایىزسبیټسیٽبډـڄسـيىـز
یوبډبثیشسٺیزځىى:اياٹٮیزبسیڈييځا
ییوبډـبثـيیـىىيڅزػمیاالډیاٵٲبوشبنوڂاویهىادیاډـنيډـىاـشٶبى
اثاډیٽىـي.اپـبیوبډـبثـای،هىببئیسچٶبراٵاىډچپیيوجزىاىنډئڅیزآن
و٪برىځییبیډشٮبٳيثیهٽبٽ٥ٵیهىځی،ـبكىځیـی،ٹا٭ـيىځیـیي
الفبيسبٽشیټبیػىڂیيا١قيسٮیٴياوي،ډىبتډیثبي.يڅیډبىٽمذبیهػـيی
سـهوياوـي،ډیـبنػمٮیـزٵٮبڅیـزډـیډجبثبسيیڇٹاىایڈيسيیزبیؾیویٶڇث
ٽىىي،یؾو٫ٹا٭يىځییاومیىبىي،ياو٫اثاډػىثایٽشهييډـبوين
ثيويانٽاشٶبىډیومبیىي.ىوشیؼ،ىاٽظډاىسویډؤطٸایىپٹثبویٵىډچپی
یچیبىااز.ثبسػثایهاډ،ډبسٺب١بډـیٽىـیڈیبػىڂؼثى،اځوبډمپهوجبيكشمبه
ٽیوبډبيیيٽثایو٪برىځییٵٮچیډىبتاز،ٱٽىي.
وجزىاىنډئڅیزآیتثاٵاىډچپیویډث٣ثډ٫١ٵٷډیځىىیاىځایوبډب
ډـیـى.ډـبویيـبی٥ٵـياىيڅـزشػىيسچٶبراٵاىډچپیډ23آډيازٽډئڅیز
ځاـبرياكشاډبوایهٹڈاىډیٽىیڈيایوبډبډیهایڈسبآناثىشیاالفومبیي.
آډبډبٵیيیثیبدبئیهساوبنډیىييډبٹجالسياثیالڇاػـزٽـبثیـشایـهٹـڈ
يیىزځٵشایڈ.
االډیاٵٲبوشبندیىبىارایهځااػـيیځٵشـيآوـباىدبڅیـیـبيىيڅزػمی
سٹٴاـشٶبىاـبيان،"ٵٮبڅیزبیهىىو٪ډیځیى.ث٦ډظبڃ،ىاث٦ثدیىبىډجىیث،"اٽز،ثڈىشی،بیالفبیٱیډشٺیڈ)ٹی(يكمالرائیىډىـب٥ٸډـىكڈډچپـی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
185
زػمیاالډیاٵٲبوشبنٹجالدبڅییبي٥اڅٮمڄبیا٥فومىٽاشٶبىاؿىـیهىيڅ
الفبىډىب٥ٸډىكڈډچپیاډى٬ٹاىاىيىرثيسو٦یثبڅٺ،ثالٵبچسلٺیٺبر
يثیبايیىزډیځیى.
ىٽـاـیؾسإیـبرډچپـیثــمڃىيڅزػمیاالډیاٵٲبوشبنډیهاـييا١ـقـب
ډپبست،ٶبهبوبيٽچیىیټبثایاياٳو٪بډیاشٶبىوپـىاـز.ىـريٹـ٫ؿىـیه
ډاىس٤ډئڅیهو٪بډییبډٺبڇىيڅشـی،ىيڅـزػمـیاـالډیاٵٲبوـشبنثالٵبـچىډـى
سلٺیٸډیومبیيياٹياډبرالڇااوؼبڇډیىي.
ثدبڅییهىډجىیثـډـب٭يريػجـانهـبثـ2016ػمیاالډیاٵٲبوشبنىبڃىيڅز
ىځییبیٽىویيكمـالرځـيـبیىػیبنٽډبیمچټبناهبواىبیٹثبویيآوبوی
ډىي.سيیشیاىزىاىوي،اىاډىاىاز.ىيڅزډمڈازسبایهدبڅییاىآیىيویاىا
ىيڅزػمیاالډیاٵٲبوشبنمـىبنثاىاډس٦جیـٸدبڅیـیػچـځییيٽـبسچٶـبراٵـاى
ډچپی،سٺیزسياثیى٦فاشاسییټ،٭مچیبسیيسبٽشیپیثډى٪ـػچـځیی،ٽـبيثـ
ثبي.ثـىكياٹڄبوينآیتثاٵاىډچپیىػیبن٭مچیبربیویيبیو٪بډیډبډشٮيډی
سييیػچبرډى٪ڈبناىاډهاىيىاى،ديـس٦جیـٸثٽبیډبح٭بڅیو٪بريمـىبنځي
دبڅییاثیډیٽىىي،يثجیٽىاث٦ثي١ٮیزس٦جیٸدبڅییځاډیىىي.
ډیىاوييوـ٫سـالىيڅزػمیاالډیاٵٲبوشبنډلبٵ٪زاٵاىډچپیاايػیجابیهى
ثایكمبیزډبىایهاشباسٱیتومىياآناشٺجبڃډیٽىي.
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
186
رز زر یبب 2016 شارش ث بت لبطغ حبیت بریت رسی پبسد :5 ضی
سحب بسػبت زر ىی افزاز حبفظت
بریت حبیت لبطغ/بت ثزای یبب حزسس غیز
افغبستب –لبسای بریت حبیت لبطغ، وبث
DCOS-OPS262017ػىی
یبززاضت ثزای حجت
ځایوبډبىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىىځییبډڄىدبنمیثدیىبىارضع:
بیډچلبو
:ثایویيبیو٪بډیثیهاڅمچچی
ياكيٽمبوبیټاٵٲبوشبنډئنياډهازسبيٳثای.ډبډیزكمبیزٹب٬٥وبسيیوبډب1
ثشاوىيىچقويځیومبیىي،ٽبډیٽىىي.یوبډبىاشبیىاىهایثای٭بیزكٺٷ اٵٲبنب
یزٹب٬٥اٵٮبڅیزبیثىاٵٲبوشبنسالډیومبیييىایه٭ډشٮيډیثبييډبډیزكمب
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوٹيىاویډیپىي.ىیڄ2016ایهوبىىځا
ډٮچډبرسبىډىٵٮبڅیزبیډبډیزكمبیزٹب٬٥ىاث٦ثدیىبىارثایویيبیو٪بډی
ئډیى.ثیهاڅمچچیاا
2 ډبډCCMTسیڈٽبسچٶبراٵاىډچپی):1پیطبز . زكمبیزٹب٬٥ډب٭يربیٹبثڄی(
ډچی دبڅیی بی وبئی ي ٥ف دیاډن اٵٲبوشبن االډی ډٺبډبرىيڅزػمی ثای ا ډالك٪
.دبڅییډٽىډكچثیوبئیٹجڄاازػچځییيٽبسچٶبراٵاىډچپیٵاڈومى
(ډبډیزكمبیزCCMTىاى.ثٮياسیتدبڅیی،سیڈٽبسچٶبراٵاىډچپی)سیتٹا
(ىىٵشایاډىیزډچیيىٵشٹډبويانTAAٹب٬٥ثډبډیزآډ،ډيمپبی)
طدبڅییا٥میىبنكبڄځىى.ؤ٭بڅیٹایډچقاىاډهايىاىسباس٦جیٸډ
ویيبیاډىیشیيىٵب٭یډچیاٵٲبناى٦قٹڃاىيييني،یزكمبیزٹب٬٥ډبډ:2پیطبز .3
ا ىاىيمپبیډیٽىىيىكبڅیوبىبیىيڅشیى٦قاىاار/يارب ثبالساآنډ
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
187
(TAAډبډیزآډ،ډيمپبی)ىكبڃكب٥١ٳډبډیزٵٷكمبیزډیوي.
یزٹب٬٥ډپچٴثآډسبٽشیپیویيبیاډىیشیيىٵب٫ډچیاٵٲبنوجىيڅیویيبیډبډیزكمب
ویي ي اٵٲبن يی ثبىيیاډىیشی ډی ډشظىی اډ ایه ا اٵٲبن .ائی ىمج وبس2016ى ډبيیه ،
آن،ویيبیآډډىؼڈاثډیهاثایویيبی٭مچیبربیيیاٵٲبنىایٽىوي.اٵينث
اػجبیډیبى،"ثىيٳځیی"اییاٵٲبندي اٽاهډاٵٺٹجڄااػای٭مچیبرا
.يٳثىيٳځییػچځییاسچٶبراٵاىډچپیډیثبي.ثبيػىاالكبرازس٦جیٸومى
یاثبااويایكمالرىىایهديس٤ویيبیاډىیشیيیاٵٲبن،یبناٵٲبنبیډچپ
بكبرډچپیثه٦ډاػډیبوي.
ىيڅزػمیاالډیئډثٽبډىيانياكيډجبثبډاىډىٶؼسٮجیيثاا:3پیطبز .4
بهشبباىاډډیىي؛ایهډبيیډلبٵ٪زویيبیو٪بډیياٵاىډچپیىاٵٲبوشبنى٦ق
اثسيیياروبیاډاىډىٶؼسٮجیييثٺبیبیډاىډىٶؼاىيانػىڀډشمٽډیثبي.ث
ثدیثىؿىيبویٵٮبڃثىيا٥یٸیټثوبډدڅیيارىاهچٹجال119ډٽا٥ال٭بسی
ي ي ا٭النسؼبسیى بډڄىي ایهثوبډ ا٭الوبر24ډیى. ډاىڅك ډى آځبیىیى
اٵينثآن، ډاىډىٶؼوبي،ډاىآځبیاثوبډآډیىډىډىٶؼسٮجیي،ډیځىى.
ا٥ٶبڃ،ىيانډيایهٽبىایځىیيډلبٵ٪زا٥ٶبڃانٽبډىيسها123ډبیهثایډىٶؼسٮجیيي
ډبډیزك ىاٽآډهاىيىاى. ى٦قيارا مبیزٹب٬٥یټثوبډىیڂا
كمبیزډیٽىيٽيٳآنىاهڄبهشهډ٫١آځبی٭بډاډاىډىٶؼسٮجیيىوبة
سٮچیمیسمبڇډپبستطبویىاٵٲبوشبنډیثبي.ىكبڃكب١مأىڂیډیبنيارډٮبٳيٶبر
ډاىډىٶؼسٮجیي،ډاىډىٶؼوبييآځبیاىډٮچڈىډ5074اډیپبىاث٦ثآډ
120بيػىىاى.ياكيډجبثبډاىډىٶؼسٮجیيډبډیزكمبیزٹب٬٥سالډیٽىيسبډبیه
آډځباثایوبىبيسیڈثوبډآډییباٽيیاثیهثىنډاىډىٶؼ،هىظیٽىني
ډىٶؼسٮجیيډشمٽثبي،اشوياڇومىيسمبڇډبٳسياٽبرسؼیارډىویبٵااډاى
٭اىيا٦وٺچیډبیهدبٽی)ډبیهيڅ(اهیيایٽىي.300ثمڃ
:4پیطبز .5 ث ډیىياځياكيبثیثٮيا٭مچیبرىىاهڄياكيب ځو٭بىیاػا
ث ىاش )وڂاوی ډچپی اٵاى سچٶبر ٽب سیڈ س٤ می ثی آوب ډٺCCMTبىي، ى )
ٽډبډیزكمبیزٹب٬٥اسٺب١بډیٽىىي.ؿىیهثیبمـىبنډبویيیىزځٵشډیى
ايٹ٫سچٶبراٵاىډچپیس٤بیوبىبا٥ال٫ىاىى.ىؿىیهډاى،يیپىبيديبی
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
188
سیډشٶبيرډیثبىيسبابیثشثایٽبسچٶبراٵاىډچپیىببئیوي.ثبیيهب٥وبن٭مچیب
بهزٽ٭مچیبربیٽس٤ویيبیاٵٲبنثځوډشٺالواػاءډیوي،ډ١٭یازٽ
ٵډبويیكمبیزٹب٬٥يیایهكٺیٺزس ډٺبډبراٵٲبویډیثبي. ډث٣ث یٽىيٽٽیيډإٽبډال
ٽ از ډاٵٺز اه ٹی ي ىٹیٸ ثیب یټدي ث ډى٣ اڅمچچی ثیه ویيبی ائی كمالر
ػچځییاسچٶبراٵاىډچپیىډلاٷسػآنٹاىاى.ٽبسچٶبراٵاىډچپیثایډبډیز
ببیډجىیثسچٶبراٵاىكمبیزٹب٬٥يویيبیاٵٲبناامیزٵٷاڅٮبىثهىاډیثبي.سمبڇاى٭
(ډبډیزكمبیزٹب٬٥ا٥یٸٽمیشثیCCMTډچپیس٤سیڈٽبسچٶبراٵاىډچپی)
لزيٺڈسچٶبراٵاىډچپیډىایبثیٹاډیځیوي.ٵډبويیډبډیزكمبیزٹب٬٥ىډى
یټبهشهډٮچډبرىډىيیپىيوشبیغسلٺیٺبرٽبډالمپبثىيهايثى.ثٱڈآن،
ډ س١یلبرٽبډڄى ػئیبري و ٭مچیبرډیساوي ثٮيیثیيآى ٭مچیبربی ډى یى
یبنىاىياډىیز٭مچیبربااثیهډیثى.
(،ىاایCCMT.ډػ٬سمبثایایهىيآییییبڇٽبسی،سیڈٽبسچٶبراٵاىډچپی)6
60-686-یبىيٱییوبسى [email protected]ایمیڄآى:
ډیثبي. 2344
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
189
رز زر تحس ثطز حمق ثرص 2016 سب شارش ث طبجب پبسد :6 ضی
سحب بسػبت زر ىی افزاز حبفظت
ډبځامباډ٦بڅٮومىیڈيڅیډشبٶبوسپیډیٽىیڈ.سبنمبثبثزیټبهشهځاا
ډچپیث سچٶبراٵاى ثچىي ډیان ٽ ځىیي ډبرٽبډڄ٥یسی ثب ځامب ثڂئیڈٽ ثبیي
ياډبراالډیاٵٲبوشبنوجزىاىييسچٶبرس٤اډیپبئیبنياىاډىيبنٽڈوبنىاى
ىځااز مب ډظبڃ، ث٦ ثاډبراالډیډیالىیهى2016بڃ. ویبی٭الي ا ځيب
بهشیي.ث٭ایىپمبډاىسچٶبراٵاىډچپیاث"ډوبڅٶیهىيڅز"سبنبډڄثا٦الفهى
ابٵیيیثبالیځيسٺیڈډیٽىیيسبٹڈسچٶبراٵاىډچپیثځيدبئیهسډییي،
آډباىډؼم٫ثډوبڅٶیهىيڅزوجزىاىیييىهالځاؿىیها٩بومىیيٽمبسمبڇ
62 س٤ ډچپی سچٶبراٵاى ډوبڅٴىيڅزىي اډبراالډیر٭ىب ډؼبيیه يی ث
ځٵشازٽایهډ٫١ډجڈي٭ميا٥یپڄىاىيٽسچٶبراٵاىډچپیس٤بی٭ىب
ثاډبراالډیوجزىاىيي٥یثىازىٽځیبډؼبيیهاډبراالډیاٵٲبوشبنڈ
ایهیټاٹياڇ ىسچٶبراٵاىډچپیىاشاز. ٽشمبنكٺیٺز٭ميیثایيا١قيثیشیهڈا
ٹبثڄدیوجىيډبآنایټ٭مڄػبوجيااوډیهاویڈ.ډبثىيثای
ایه ومبیبوځمـىبن، اډبراالډیڂامب ا كٺبویا جپ مب ازیا سبن سلٺیٸ ٭يڇ
اٵٲبوشبن ٽٽىیيىكبڅیپكٺبویبكت)كٶ٪اهلل(ډٮبيناډبرثىيااډبراالډیػيا
ياىيڅیمبایهػياومیثبي؛ىىاهڄاډبریؾسٶبيسیډیبناډبراالډیيجپكٺبویيػىو
بیسبنډیثبي.ځبوٽومىیيٽوبنىىي٭يڇآځوػياځىياث
اسبناٵاىياثشثكپډزىزوبوياىػمچاٵاىډچپیډلةځن،مبىآاٵينث
یث٭ىانومىیيكبالوپآوبنىاډو٪بډیىهیڄشىيٽډیساناٽمذىیبیاډىیشیه
وډچلبو٭چیاډبراالډیډیځىٵٮبڅیزبیو٪بډییڈثىيثډظبڃیبىآيیومىٽ٭مال
اډبراالډیىػمچءاٵاىو٪بډیډلةيیاىیؾ،ٽبډىيانسٮچیڈيسثیىډٺبثڄىي.ڂػى
اډ ویبډيٽډئڃسٮچیڈيسثی براالډیىيالیزوىڂبس٤ویيبیػبیاځامب
اډیپبئییييوي.
ٽثب٭ضيیياىبییبىیثمیهډىاڃ،ځامبآوٺي٭بیاكٺیٺزازٽاډیپبئیب
ىيسچٶبراٵاى24سچٶبراٵاىډچپیياوييایهاډډبوىيآٵشبةيهاز،يڅیمبىډؼم٫
ىډىډلبٵ٪زاٵاىډچپیىډىب٭برډچلبوىاٵٲبوشبن2016یځابالو
190
اډچپی اث ویيبیاډیپبییوجزث٦الفمب ث ٵٺ٤ىيىيآنا ویيبی٥ٵياىيڅز،
سیياز.ثٵډبیایهویيبباډٽٱبڅجځػبوجيایيا١قثىيڂىاىیيٽایهومبیبو
يیياىيڅاڅیث،ډ٫١ىیڂایىپ سچٶبراٵاىډچپیس٤اډیپبئیبنمب یبٽىيىډى
يالیزٽىياآوٺيثبػئیبرس١یقىاىایيٽځیباډیپبئیبنيكپډزىزوبويبنمبا
يیياسلزدٹاىاىازىكبڅیپډبيبډىډبثاطجزومىیڈٽاډیپبئیبنىآن
ثائ ثای وپىیي؛ یبىآيی یؾ آن ا مب يڅی ثىوي ىهیڄ ځامب مب اډیپبئیبن زىاىن
یي.اػبوجيااواسسیتومى
الڇثیبىآيیازٽیپیااياٳډڈػبىډٺياډبراالډیاٵٲبوشبنایىزٽاډىڇ
االډی٭بڇىٵب٫ومبیىي؛امیهياډبراالډیٵٮبڅیزبیػبىیهیاثاباڃيا١ق
دیډیثوي اٵٲبنبث بنیسب يكپډزىزوبوي ډ٪بڅڈاډیپبئیبیډشؼبي ا ا ډ٪چڇ
ایه ث ثایویڄ االډیذیومبیىي. ؿٽبراڃ ى ويځیځاوجبیهیا سب وؼبرىىي
يٳ،اىاډشٺڄسلزوبڇػچځییاسچٶبراٵاىډچپیيم٬پبیبرىؿٽبراډبراالډی
اایؼبى ىٹزډىایبثیٹاډیىىي، ىيالیزثب ٽيیياىبیسچٶبراٵاىډچپیا ي
بكىیينډیٽىىيياډىڇډٮچډبرػم٬آيیډیومبیىيٽؿىیهڅزبوىمبيػىوياى.
ساویي.مبىځامبوىسمبڇيالیزبومبیىيىایييوڈثبٹثبویبنسمبثٹاٽىډی
سبنٵٺ٤ؿىيډظبڃااٵاىیاٽمبآوبناډش٢ډیهاویي،اائومىیييڅیىډىب٥ٸىيىز
ٽسچٶبراٵاىډچپیىآوؼباسٶبٷاٵشیيیؾو٫سلٺیٸروڂٵشاز.
ډی سٺب١ب مب ا ٹبثڄدیویزي ثایډب ځامب ایهيیایهډچل٧، ث اث٦ ٽىیڈى
ډ٫١ٽثويځیاوبنبثشڂیىاى،ثځوثی٦ٵبوي٥یٹ٢بيرٽىیيٽٹبثڄٹجڃثبي.