ap cg (gr 7-8)

49
Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City K to 12 Curriculum Guide ARALING PANLIPUNAN (Grade 7 and 8) January 31, 2012

Upload: frederick-macale

Post on 25-Nov-2015

324 views

Category:

Documents


10 download

TRANSCRIPT

  • Republic of the Philippines Department of Education

    DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City

    K to 12 Curriculum Guide

    ARALING PANLIPUNAN

    (Grade 7 and 8)

    January 31, 2012

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 2

    GRADE 7

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    UNANG MARKAHAN

    Pag-unlad, Pagpapatuloy at Pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng primaryang sanggunian Pangkalahatang Tema : Panahon , Pagpapatuloy at Pagbabago , Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo A. Pagpapakilala sa

    Primaryang Sanggunian

    Naipamamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa pag-unlad, pagbabago at pagpapatuloy ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng mga primaryang sanggunian

    Ang mag-aaral ay kritikal na nakapagsusuri sa pag-unlad, pagpapatuloy at pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng mga primaryang sanggunian.

    Naipapaliwanag ang kahulugan at pagkakaiba ng mga primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 3

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    - Kahulugan at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa mga aklat at ibang sekondaryang sanggunian - Uri ng primaryang sangguniana at sekondaryang sanggunian -Mga halimbawa ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian - Kahalagahan ng primaryang at sekondaryang sanggunian sa pag-aaral ng kasaysayan B. Sinaunang Pilipino Ayon

    sa mga Primaryang Sanggunian

    - Sinaunang paniniwala at buhay pampamilya: larawan ng bangang manunggul, sipi ng salaysay ng prayle at iba pang primaryang sanggunian - Pang-araw araw na buhay, teknolohiya at hanapbuhay ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at iba pang kaugnay na primaryang sanggunian

    Natutukoy ang mga uri ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian

    Nakikilala ang mga halimbawa ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian

    Nasusuri ang mga uri ng primaryang sanggunian: nakasulat (liham,opisyal na report, balita);pasalita (teyp o transkrip ng panayam); biswal ((karikatura, larawan); awdyo-biswal (video, pelikula)

    Natataya ang kahalagahan ng mga primaryang at sekondaryang sanggunian sa pag-aaral ng kasaysayan. Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa pagkiling (bias) o punto de bista ng may-akda ng sanggunian Nakakakuha ng datos mula sa ibat-ibang primaryang sanggunian Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo sa mga primaryang sanggunian ukol sa mga sinaunang Pilipino Nasusuri ang sinaunang paniniwala at buhay pampamilya ayon sa bangang manununggul, sipi ng salaysay ng mga prayle at iba pang primaryang sanggunian

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 4

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    C. Pagtatag ng Kolonyang

    Espanya Batay sa mga Primaryang Sanggunian

    - Paglakbay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, mga historikal na palatandaan nina Magellan at Lapu-Lapu sa Isla ng Mactan

    Nakapaghihinuha mula sa mga impormasyon at datos ng mga primaryang sanggunian sa sinaunang paniniwala at buhay pampamilya ng mga Pilipino Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng ilang pangyayari ng mga primaryang sanggunian ukol sa pang-araw-araw na buhay, teknolohiya at hanapbuhay ng mga sinaunang Pilipino Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon pangunahing salita at ideya- sa sariling salita ukol sa mga sinaunang Pilipino Nakabubuo ng kamalayan ng pagpapahalaga, gawi at kaugalian sa panahon ng sinaunang Pilipino at nakikilalala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga ito sa kasalukuyan Nasusuri ang sanhi-bunga (cause and effect) ng ilang mahahalagang pangyayari o penomeno sa panahon ng kolonyalismong Espanyol Natutukoy ang opinyon at katotohanan sa ilang pangyayari sa panahon ng kolonyalismong Espanyol tulad ng paglalakabay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, sipi ng salaysay ng prayle at/o ng iba pang

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 5

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    -Reduccion, tributo at sapilitang pagtratrabaho (forced labor) ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian

    primaryang sanggunian Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanang sa ilang pangyayari sa panahon ng kolonyalismong Espanyol tulad ng paglalakbay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, mga historical na palatandaan nina Magellan at Lapu-Lapu Isla ng Mactan, at siping salaysay ng prayle at sa pagpapatupad ng ilang kolonyal na patakaraan Natataya ang historical na kahalagahan ng mga tao, grupo, pangyayari, proseso at institusyon sa panahon ng kolonyalismong Espanyol sa bansa Nasusuri ang mga datos tungkol sa reduccion, tributo at sapilitang pagtatatrabaho forced labor) ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian Natataya ang mga impormasyon at nakabubuo ng interprestayon tungkol sa magkaiba at posbileng magkasalungat na paliwanang ng isang pangyayari tulad ng reduccion, tributo at sapilitang pagtratrabaho ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian Nakabubuo ng kamalayan ng pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon ng kolonyalismong Espanol at nakikilalala ang pagkakaiba at/o

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 6

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    pagkakatulad ng mga ito sa kasalukuyan

    IKALAWANG MARKAHAN

    Pagbubuo ng Bansang Pilipinas Pangkalahatang Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Mga Kaugnay na Tema: Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan, Kapangyarihan , Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon Pagpapatuloy at Pagbabago A. Simula ng Pagtutol sa

    Imperyong Espanyol

    - Laban sa pang-aabuso ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at ulat na opisyal

    _ Mga panimulang ideya ng progreso ayon sa sinulat ni

    Naipapamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa pagkabuo at pag-unlad ng bansang Pilipinas sa konteksto ng kolonyalismong Espanyol ayon sa primarya at sekondaryang sanggunian

    Ang mag-aaral ay nakapagpapahalaga sa naging pagsisikap ng mga Pilipino sa pagbuo at pag-unlad ng bansang Pilipinas sa konteksto ng kolonyalismong Espanyol mula sa pagbasa sa mapanuring pamamaraan ng ilang piling primaryang sanggunian

    Nasusuri ang sanhi at bunga ng ibat-ibang pagtutol ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol batay sa ipinapahayag ng mga primaryang sanggunian Natutukoy at nasusuri ang patterns at trends sa pamamagitan ng timeline ang ibat-ibang pagtutol ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 7

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) B. Pagsibol ng Kamalayang

    Pilipino

    - Kilusang Propaganda ayon

    Naikakategorya ang pagpapamalas ng pagtutol ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol mula sa datos at impormasyon sa ibat-ibang sanggunian Nasusuri ang ibat-ibang paglaban ng mga Pilipino sa pang-aabuso ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at ulat opisyal

    Natataya ang historikal na perspektibo sa naging paglaban ng mga Pilipino sa pang-aabuso ayon sa salaysay ng prayle at ulat na opisyal. Nakapaghihinuha sa adhikain ng mga Pilipino sa paglaban sa kolonyalismo mula sa mga panimulang ideya ng progreso ayon sa sinulat ni Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag sa panimulang ideya ng progreso ng mga Pilipino batay sa paghahambing sa sipi ng mga sinulat nina Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) Nahihinuha mula sa mga datos at impormasyon sa mga primaryang sanggunian ang mga pangyayari na nakapag-

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 8

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    sa mga painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, Dasalan at Toksohan ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping

    - Pagtatag ng Katipunan ayon sa sipi ng Dapat Mabatid ng mga Tagalog ni Andres

    ambag at/o nakahadlang sa pagsibol ng kamalayang Pilipino Natataya ang historikal na kahalagahan ng Kilusang Propaganda bilang kilusan at mga kasapi nito sa pakikibaka ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol mula sa datos at impormasyon sa ilang primaryang sanggunian tulad ng painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, Dasalan at Toksohan ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping Napaghahambing ang impormasyon mula sa mga magkakaugnay na primaryang sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di-pagkakasundo tungkol sa adhikain at kahalagahan ng Kilusang Propaganda mula sa sipi ng mga sinulat ng mga Kilusang Propandista at artikulo mula sa La Solidaridad Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor ng mga primaryang sanggunian na may kaugnayan sa kilusang Propaganda tulad ng mga painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, Dasalan at Toksohan ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping Naipapahayag ang damdamin ng pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng Katipunan sa pagsibol ng kamalayang Pilipino ayon ayon sa mensahe ng ilang

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 9

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    Bonifacio, ang kanyang tula, Pag-ibig sa Tinubuang Lupa, Kartilya ni Emilio Jacinto -

    primaryang sanggunian tulad ng Dapat Mabatid ng mga Tagalog at Pag-ibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio, at Kartilya ni Emilio Jacinto Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag tungkol pagkakatatag at iba pang usapin sa Katipunan mula sa mga datos at impormasyon sa mga primaryang sanggunian Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon sa sariling salita ng mga pangunahing katotohanan at ideya tungkol sa Katipunan sa konteksto ng pakikibaka ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol mula sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian tulad ng sipi ng Dapat Mabatid ng mga Tagalog ni Andres Bonifacio, ang kanyang tula, Pag-ibig sa Tinubuang Lupa, Kartilya ni Emilio Jacinto

    IKATLONG MARKAHAN

    Ang Pagkakamit ng Kalayaan at Kasarinlan laban sa Kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Pangkalahatang Tema: Kapangyariahan, Awtoridad at Pamamahala Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at

    Naipapamalas ng mag-aral ang malalim na pag-unawa sa mahahalagang pangyayari at naging tugon ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon

    Ang mag-aaral ay nakapagsasaliksik gamit ang kasanayan sa pagsusuri at pagbuo ng interpretasyon ng impormasyon mula sa primaryang sanggunian sa mahahalagang pangyayari at naging tugon ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 10

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    Pagkabansa Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon , Pagpapatuloy at Pagbabago A. Pakikibaka para sa

    Kalayaan -Rebolusyon laban sa Espanya: news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato

    Nasusuri ang mga hugpungang pangyayari (conjunctures) sa pamamagitan ng timeline ang mga mahahalagang pangyayari sa pakikibaka ng mga Pilipino para makamit ang kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Natataya ang historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon sa naging pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan at kasarinlan sa ilalim ng kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon batay sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian Natutukoy ang mga salik at pangyayari na nakatulong at nakahadlang sa pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan at kasarinlan sa ilalim ng kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon mula sa pagsusuri ng mga datos at impormasyon ng mga primaryang sanggunian Nakasasagot ng tanong batay sa angkop at

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 11

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    B. Ang Imperyong Amerikano

    hanggang Ikalawang Digmaang Pandaidig

    Digmaang Pilipino-Ammerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng El Verdadero Decalogo ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping

    sapat na ebidensiya sa ilang pangyayari na may kaugnayan sa pagkakamit ng kalayaan ng mga Pilipino laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Nakapag-aayos ng resulta ng pagsasaliksik partikular ng mga datos at impormasyon sa lohikal na paraan Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghahanda ng presentasyon sa pananaliksik ukol sa naging pagiging ng mga Pilipino para makamit ang kalayaan laban sa kolonyalismo Nakapagbubuod ng mga pangunahing katotohanan at ideya sa Rebolusyon laban sa Espanyan ayon sa news clipping ng labanan San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di-pagkakasundo ng awtor tungkol sa Rebolusyon laban sa Espanya ayon sa news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato

    Nasasaliksik ang ugnayan ng sanhi at bunga

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 12

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act

    ng Rebolusyon laban sa Espanya ayon sa sa news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato Nakapagpapahayag ng sariling ideya o pagtingin at/o interpretasyon tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan Rebolusyong Pilipino batay sa impormasyon ng ilang primaryang sanggunian tulad ng deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, at sipi ng El Verdadero Decalogo ni Apolinario Mabini Nasusuri ang mga pagkaka-ugnay-ugnay ng ng sari-saring datos ng Digmaang Pilipino-Amerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng El Verdadero Decalogo ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon sa Digmaang Pilipino-Amerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng El Verdadero Decalogo ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng Benevolent

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 13

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    Limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng Aves de Rapia, sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935 Okupasyong Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march,

    Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping Natataya ang kahalagahang historikal sa pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan ng mga ebidensiya sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Acta ayon sa sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act Nakapipili ng mga makatotohanan at mahahalagang ebidensiya sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya upang mataya ang historikal na impluwensiya nito sa Imperyo ng Amerikano ayon sa sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act

    Nasusuri sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinagaaraalan na pinagtitibay ng nararapat na datos sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty,

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 14

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    clipping ng dyaryo o magasin

    Payne-Aldrich Act Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa mga magkapareho o magkaibang paliwanag sa limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon impormasyon ng ilang primaryang sanggunian tungkol sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng Aves de Rapia, sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935 Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo batay sa pagsusuri ng mga primaryang sanggunian sa ilang pangyayari tungkol sa limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng Aves de Rapia, sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon sa sariling salita ng mga pangunahing katotohanan at ideya sa ilang pangyayari batay sa datos o ebidensiya sa ilang pangyayari sa pagkakamit ng kalayaan sa ilalim ng kolonyalismong Amerikano Nakatutuklas ng mga kaisipan at makatotohanang ebidensya sa okupasyong Hapon mula sa mga opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 15

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    bilang open city, larawan ng Death March, clipping ng dyaryo o magasin Nakapagbubunyag ng mga historikal na kamalian sa okupasyon ng Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin

    Napapalim ang mga implikasyon at aral sa okupasyon ng Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin

    IKA-APAT NA MARKAHAN

    Mga Hamon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Pangkalahatang Tema: Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Kapangyarihan, Awtoridad at

    Naipamamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa mga mahahalagang pangyayari at hamon ng pagsasarili ng bagong republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

    Ang mag-aaral ay nakabubuo ng panukalang programa, proyekto o gawain na nagpapapamalas sa malalim na pagkaunawa sa mga suliranin at hamon ng Pilipinas bilang isang bagong republika gamit ang kasanayan sa pagsisiyasat at pananaliksik ng impormasyon mula sa mga primaryang sanggunian

    Ang mag-aaral ay nakapaghahayag ng matatag na paninindigan batay sa masusing pagsisiyasat/pagsasaliksik at matalinong pagpapasaya sa

    Natutukoy ang mga hamong kinaharap ng Bagong Republika simula 1946 batay sa pagsusuri sa mga datos at impormasyon sa ilang primaryang sanggunian Nasusuri ang mga patterns at trends sa pamamagitan ng timeline ang mahahalagang pangyayari at conjunctures sa mga hamong kinaharap ng bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon sa mga isyu at usaping panlipunan Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 16

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago A. Hamon sa Bagong

    Republika Kahulugan ng kasarinlan ayon larawan ng 100 peso bill na nagpapakita ng pag-angat ng bandilang Pilipinas at pagbaba ng bandilang E.U., Philippine Rehabilitation Act, parity at Kasunduang Base Militar

    mga usaping panlipunan at kontrobersiya sa panahon ng Bagong Republika

    paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling ideya, posisyon o pagtingin Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyonpangunahing katotohanan at ideyasa sariling salita tungkol sa mga pangyayari, tao, kilusan at institusyon na may kaugnayan sa mga hamon ng pagsasarili ng isang Bagong Republika Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon sa panahon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan batay sa ipinapahayag ng mga primaryang sanggunian Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari sa panahon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

    Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip o ideya tungkol sa kahulugan ng kalayaan/kasarinlan ayon sa larawan ng 100 peso bill na nagpapakita ng pag-angat ng bandilang Pilipinas at pagbaba ng bandilang E.U., Philippine Rehabilitation Act, parity at Kasunduang Base Militar Nakapaghahambing ng impormasyon mula

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 17

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    -Mga problema sa lupa ayon sa sipi ng memoir ni Luis Taruc, dyaryo at opisyal na ulat - Kamalayan at pag-unawa sa nasyonalismong Pilipino ayon sa patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, pagbuo ng kamalayang Moro B. Batas Militar at Pagsikap

    tungo sa Pagbabago - Batas military ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na Bayan Ko, manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986

    sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo sa ilang usapin na may kaugnayan sa mga hamon ng pagsasarili ayon ipinapahayag ng ilang di-panatay na kasunduan tulad ng Philippine Rehabilitation Act, parity rights at Kasunduang Base Militar Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor sa ilang usaping panlipunan tulad ng problema sa lupa ayon sa memoir ni Luis Taruc at iba pang primaryang sanggunian Nakabubuo ng paghihinuha sa nasyonalismong nalinang ng mga Pilipino batay sa pagsusuri ng ilang primaryang sanggunian tulad ng patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, at pagbuo ng kamalayang Moro Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon sa nasyonalismong Pilipino ayon sa patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, pagbuo ng kamalayang Moro Nakapag-uugnay-ugnay ng mga historikal na ebidensya sa mga kaisipan sa batas

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 18

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    Pagbabago sa ilalim ng demokrasy ayon sa sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW

    militar ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na Bayan Ko, manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986 Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag tungkol sa Batas Militar batay sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian na may kaugnayan sa naturang pangyayari. Napapahalagahan ang mga aral na pangkasaysan ng Batas Militar ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na Bayan Ko, manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986 Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan batay sa mga datos at impormasyon tulad ng ng sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo ilang usaping panlipunan matapos ang pagbabalik ng demokrasya noong 1986 hanggang sa kasalukuyan

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 19

    Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

    Naisasaalang-alang ang historikal na perspektibo ng awtor ng primaryang sanggunian sa pagbuo ng pansariling interpretasyon, kongklusyon at paninindigan sa isang pangyayari o isyung pangkasaysayan. Nagagamit ang kasanayan sa pagtukoy sa sanhi at bunga, fact o opinion, at pagkiling ng awtor ng sanggunian sa pagbuo ng sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutunan mula sa sanggunian Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi ang dalawang kaisipan Nakabubuo ng konglusyon batay sa interpretasyon ng impormasyon mula sa ilang sanggunian tulad ng sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 20

    CONCEPTUAL FRAMEWORK

    Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 21

    BALANGKAS- KONSEPTUWAL NG Araling Panlipunan

    (Deskripsyon)

    Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng Edukasyon para sa Lahat 2015 (Education for All 2015) at ang K-12

    Philippine Basic Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang

    makalinang ng functionally literate and developed Filipino. Kaya naman, tiniyak na ang mga binuong nilalaman, pamantayang pangnilalalaman at

    pamantayan sa pagganap sa bawat baitang ay makapag-aambag sa pagtatamo ng nasabing mithiin. Sa pag-abot ng nasabing mithiin, tunguhin (goal) ng K-

    12 Kurikulum ng Araling Panlipunan ang makahubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at

    makatao na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usaping pangkasaysayan at panlipunan.

    Katuwang sa pagkamit ng layuning ito ay ang pagsunod sa teorya sa pagkatuto na kontruktibismo, magkatuwang na pagkatuto ( collaborative

    learning), at pagkatutong pangkaranasan at pangkonteksto at ang paggamit ng mga pamaraang tematiko-kronolohikal at paksain/ konseptuwal, pagsisiyat,

    intregratibo, interdesiplinaryo at multisiplinaryo. Sa pagkamit ng nasabing adhikain, mithi ng kurikulum na mahubog ang pag-iisip (thinking), perpekstibo at

    pagpapahalagang pangkasaysayan at sa iba pang disiplina ng araling panlipunan ng mag-aaral sa pamamagitan ng magkasabay na paglinang sa kanilang

    kaalaman at kasanayang pang-disiplina.

    Mula sa unang baitang hanggang ika-labindalawang baitang, naka-angkla (anchor) ang mga paksain at pamantayang pang-nilalaman at pamantayan

    sa pagganap ng bawat yunit sa pitong tema: I) tao, kapaligiran at lipunan 2)panahon, pagpapatuloy at pagbabago, 3) kutlura, pananagutan at pagkabansa,

    4) karapatan, pananagutan at pagkamamamayan 5) kapangyarihan, awtoridad at pamamahala, 6)produksyon, distibusyon at pagkonsumo 7) at ungnayang

    pangrehiyon at pangmundo Samantala, ang kasanayan sa ibat-ibang disiplina ng araling panlipunan tulad pagkamalikhain, mapanuring pag-iisip at

    matalinong pagpapasya , pagsasaliksik/ pagsisiyasat, kasanayang pangkasaysayan at Araling Panlipunan, at pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng

    pandaigdigan pananaw, ay kasabay na nalilinang ayon sa kinakailangang pag-unawa at pagkatuto ng mag-aaral sa paraang expanding.

    Sa ibang salita, layunin ng pagtuturo ng K-12 Araling Panlipunan na malinang sa mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at isyung

    pangkasaysayan, pangheograpiya, pampulitika, ekonomiks at kaugnay na disiplinang panlipunan upang siya ay makaalam, makagawa, maging ganap at

    makipamuhay (Pillars of Learning). Binibigyang diin sa kurikulum ang pag-unawa at hindi pagsasaulo ng mga konsepto at terminolohiya. Bilang

    pagpapatunay ng malalim na pag-unawa, ang mag-aaral ay kinakailangang makabuo ng sariling kahulugan at pagpapakahulugan sa bawat paksang pinag-

    aaralan at ang pagsasalin nito sa ibang konteksto lalo na ang aplikasyon nito sa tunay na buhay na may kabuluhan mismo sa kanya at sa lipunang kanyang

    ginagalawan.

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 22

    II. Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):

    III. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

    K 3 4 6 7 10 11 12

    Naipamamalas ang panimulang

    pag-unawa at pagpapahalaga

    sa sarili, pamilya, paaralan, at

    komunidad, at sa mga

    batayang konsepto ng

    pagpapatuloy at pagbabago,

    distansya at direksyon gamit ang

    mga kasanayan tungo sa malalim

    ng pag-unawa tungkol sa sarili at

    kapaligirang pisikal at sosyo-kultural ,

    bilang kasapi ng sariling komunidad

    at ng mas malawak na lipunan

    Naipamamalas ang batayang

    pag-unawa sa (i) mga primaryang

    konsepto ng

    heograpiya at ang aplikasyon

    ng mga ito sa ibat ibang

    pamayanan sa Pilipinas, (ii)

    kasaysayan ng bansa; at ang

    pagpapahalagang pansibiko, gamit

    ang mas malalim na kakayahan sa

    pagsasaliksik

    tungo sa paghubog ng

    batang mapanuri,

    mapagnilay,responsable,

    produktibo, makakalikasan,

    makatao, at makabansa

    Naipamamalas ang malalim

    na pag-unawa sa kasaysayan,

    kultura at aspetong

    panlipunan, pang-ekonomiya,

    at pampulitika sa Pilipinas, sa

    rehiyon ng Asya, at sa mundo,

    ang ugnayan sa rehiyon at

    daigdig, at ang batayang

    konsepto ng ekonomiks at

    aplikasyon nito sa buhay,

    gamit ang mga kasanayang

    napapaloob sa kakayahan ng

    pagsisiyasat, pagsusuri ng

    datos, pagsasaliksik at

    mabisang komunikasyon tungo sa

    pagpanday ng magandang

    kinabukasan

    Naipamamalas ang malawak

    at integratibong pag-unawa sa

    nga hamon, isyu at tugon sa

    kontemporaryong lipunang

    Pilipino, Asyano at pandaigdig,

    base sa masusing

    pagsasaliksik at mabisang

    paghayag ng resulta ng

    pagsasaliksik, tungo sa

    pagbuo ng solusyon o tugon

    upang marating ang isang

    makatarungan, mapayapa,

    makakalikasan at makataong

    lipunan at mundo

    Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pang-ekonomiya, pangkultura, pampamahalaan, pansibiko, at panlipunan gamit ang mga kasanayang nalinang sa pag-aaral ng ibat ibang disiplina at larangan ng araling panlipunan kabilang ang pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw upang maging isang mapanuri, mapagnilay, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na papanday sa kinabukasan ng mamamayan ng bansa at daigdig

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 23

    Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards):

    Baitang Pamantayan sa Pagkatuto

    K Naipamamalas ang panimulang pag-unawa sa pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan sa kapaligirang sosyal.

    1 Naipamamalas ang kamalayan at pag-unawa sa sarili bilang kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa

    pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi ng komunidad.

    2 Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng konseptong hepgrapikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang yaman, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga labi ng kasaysayan.

    3 Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga sa kinabibilangang komunidad batay sa (a) kinaroroonan; (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang malalim na konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal.

    4 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspetong pangkultura, pampulitika, panlipunan, produksyon at distribusyon ng lokal na produkto, gamit ang mga natutunang konsepto at pamamaraan sa mga naunang baitang.

    5 Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ngika-20 siglo, gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsible, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

    6 Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa Pilipinas sa ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino na mapanuri, mapagnilay, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao, makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

    7 Naipapamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang

    sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa ibat ibang panahon, tungo sa pagbuo

    ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo.

    8 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura,

    lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at

    magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya

    9 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang

    hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan,

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 24

    pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at matatag na kinabukasan.

    10 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kumpetisyon at kolaborasyon ng mga indibidwal at bansa

    gamit ang kaalaman at teknolohiya sa likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman tungo sa pagsusulong ng

    kolektibong pag-unlad at patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay.

    11 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung lokal at ang kahalagahan ng sama-sama at

    angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay

    12 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung pandaigdig at ang kahalagahan ng sama-

    sama at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay ng sangkatauhan

    IV. Saklaw at daloy ng Kurikulum

    Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino sa katangian at bahaging ginagampanan ng tahanan at paaralan tungo sa paghubog ng isang

    mamamayang mapanagutan, may pagmamahal sa bansa at pagmamalasakit sa kapaligiran at kapwa.

    Grado Daloy ng Paksa Deskripsyon Tema

    K Ako at ang aking kapwa Pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng

    kamalayan sa kapaligirang sosyal

    1-2

    1 Ako, ang Aking Pamilya at

    Paaralan

    Ang sarili bilang kabahagi ng pamilya at paaralang tungo sa pagkakakilanlan bilang

    indibidwal at kasapi ng komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago,

    interaksyon distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal at

    paaralan

    1-3

    2 Ang Aking Komundad, Ngayon

    at Noon

    Pag-unawa sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang kkomunidad, gamit ang

    konsepto ng pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng

    pangyayari, mga simpleng konseptong heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang

    yaman, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyon oral at mga labi ng

    kasaysayan

    1-5

    3 Ang aking Kapaligran at mga

    Komunidad sa Pilipinas

    Paglawak ng pag-unawa sa kinabibilangang komunidad batay sa a) kinaroroonan: sa

    itaas at ibaba; sa tabi ng dagat at ilog, at iba pa; b) kultura tulad ng wika; Tagalog, Iloko,

    Chavacano, at iba pa; c) kabuhayan: rural at urban; komunidad ng mga mangingisda,

    magmimina, magtrotroso, industriyal at iba pa; d ) pulitikal: bayan o lungsod, lalawigan, at

    1-6

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 25

    rehiyon; gamit ang malalim na konsepto ng pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon ng

    tao at kapaligirang pisikal at sosyal

    4

    Pinagmulan at Pag-unlad ng

    mga lalawigan at rehiyon ng

    Pilipinas

    Pinagmulan at Pag-unlad ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspektong

    pangkultura, pampulitika, panlipunan at pangkabuhayan

    1-6

    5 Pagbuo ng Pilipino bilang

    Nasyon

    Pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ng

    ika-20 siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan

    ( historical significance), pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy .

    1-6

    6 Mga Hamon at Tugon sa

    Pagkabansa

    Ang Pilipinas sa harap ng mga hamon at tugon ng ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan

    tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino at matatag na pagkabansa

    ( strong nationhood)

    1-6

    7 Mga Saksi ng Kasaysayan ng

    Pilipinas

    Pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa ibat ibang panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo

    1-7

    8 Araling Asyano

    Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan,

    kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa

    pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at

    pagharap sa mga hamon ng Asya

    1-7

    9 Araling Pandaigdig

    Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga

    pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng

    heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa

    pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at matatag na kinabukasan.

    1-7

    10 Pambansang Kabuhayan at

    Pag-unlad

    Pag-unawa at pagpapahalaga sa kumpetisyon at kolaborasyon ng mga indibidwal at

    bansa gamit ang kaalaman at teknolohiya sa likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-

    yaman tungo sa pagsusulong ng kolektibong pag-unlad at patuloy na pagpapabuti ng

    kalidad ng buhay.

    1-7

    11 Kontemporaryon Isyu at Hamon

    sa Pilipinas

    Pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung lokal at ang kahalagahan ng sama-sama

    at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng

    buhay

    1-7

    12 Kontemporaryon Isyu at Hamon Pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung pandaigdig at ang kahalagahan ng 1-7

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 26

    sa Mundo sama-sama at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng

    kalidad ng buhay ng sangkatauhan

    BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year

    Grade Time Allotment

    1-2 30 min/day x 5 days

    3-6 40 min/day x 5 days

    7-10 3 hrs/week

    ARALING PANLIPUNAN MATRIX

    GRADE 1 GRADE 2 GRADE 3 GRADE 4 GRADE 5 GRADE 6

    Unang Markahan

    I. Ako ay Natatangi I. Ang Aking Komunidad

    I. ANG KAPALIGIRAN NG AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD

    I. Pagkilala sa Aking Lalawigan at Rehiyon

    I. Pinagmulan at Pagkabuo ng Kabihasnang Pilipino

    I. Pagkabuo ng Bansang Pilipinas

    A. Pagkilala sa Sarili

    B. Ang Aking

    Kwento

    C. Pagpapahalaga sa Sarili

    A. Pagkilala sa Aking Komunidad

    B. Ang Mapa ng Aking Komunidad

    C. Mga Alituntunin sa Komunidad

    D. Pagpapahalaga sa Komunidad

    A. Ang Kapaligiran ng Aking Kinabibilangang Komunidad

    B. Ang Likas na yaman at Pagpapahalaga sa Kapaligiran ng Aking Kinabibilangang Komunidad

    A. Ang Kinalalagyan ng Aking Lalawigan at Rehiyon

    B. Ang Katangiang Pisikal ng Aking Lalawigan at Rehiyon

    A. Ang Kinalalagyan ng Aking Bansang Pilipinas

    B. Ang Pinagmulan Aking Lahi

    A. Ang Kinalalagyan ng Bansang Pilipinas sa Mundo

    B. Katangiang

    Heograpikal ng Pilipinas

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 27

    Ikalawang Markahan

    II. Ang Aking Pamilya II. Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon

    II. ANG PAGKAKILANLANG KULTURAL NG AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD

    II. Ang Mga Kwento ng Aking Lalawigan at Rehiyon

    II. Ang Mga Kwento ng Pagkabuo ng Aking Kultura

    II. Ang Mga Kwento ng Pagka Makabansa

    A. Pagkilala sa mga Kasapi ng Pamilya

    B. Ang Kwento ng Aking Pamilya

    C. Mga Alituntunin sa Pamilya

    D. Pagpapahalaga ng Pamilya

    A. Ang Kwento ng Aking Komunidad

    B. Ang mga Tao Ngayon at Noon

    A. Ang Kultura ng Aming Komunidad

    B. Ang mga Kwento ng Aming Komunidad

    A. Pagkilala ng Sariling Lalawigan at Rehiyon

    B. Ang Mga Kwento

    ng Aking Lalawigan at Rehiyon

    A. Pagkilala sa mga Sinaunang Pilipino

    B. Mga Pagbabago sa

    Panahon ng Kolonyalismo

    Ang Mga Kwento ng Kasarinlan ng Aking Bansa

    Ikatlong Markahan

    III. Ang Aking Paaralan

    III. Kultura at Pagkakakilanlan ng Aking Komunidad

    III. ANG LIPUNAN SA AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD

    III. Ang Pamamahala sa Aking Lalawigan at Rehiyon

    III. Lipunan at Pamamahala Mula sa Sinaunang Pilipino Hanggang sa Panahon ng Kolonyanismo

    IV. Pamamahala Tungo sa Kasarinlan ng Bansa

    A. Pagkilala sa Aking Paaralan

    B. Ang Kwento ng Aking Paaralan

    C. Ako Bilang Mag-aaral

    D. Mga Alituntunin sa Paaralan

    E. Pagpapahalaga sa Paaralan

    A. Ang Kultura ng Aking Komunidad

    B. Mga Pagkakakilanlan sa Aking Komunidad

    A. Ang Pamahalaan, mga Pinuno at Iba Pang Naglilingkod sa Aking Kinabibilangang Komunidad

    B. Ang Pakikipagtulungan sa Pamahalaan Tungo sa Pag-unlad ng Aking

    A. Ang Pamamahala sa Aking Lalawigan at Rehiyon

    B. Ang Mga Paglilingkod ng Pamahalaan Tungo sa Pag-unlad ng Aking Lalawigan at Rehiyon

    A. Ang Pagtanaw sa Kalagayan ng Lipunan ng Sinaunang Pilipino

    B. Ang Pagtanaw sa Pamamahala ng mga Espanyol sa Panahon ng Kolonyalismo

    Pagtanaw sa Lipunan at Pamamahala ng mga Dayuhang Mananakop

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 28

    Kinabibilangang Komunidad

    Ikaapat na Markahan

    V. Ako at ang Aking Kapaligiran

    IV. Pagtutulungan at Kabuhayan sa Aking Komunidad

    IV. KABAHAGI AKO SA PAGSULONG NG AMING KOMUNIDAD AT KAPALIGIRAN

    IV. Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Lalawigan at Rehiyon

    IV. Kabahagi Ako sa Pag-usbong ng Pag-unlad ng Kamalayang Pambansa

    IV. Kabahagi Ako sa Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa

    A. Ako at ang Aking Tahanan

    B. Ako at ang Aking Paaralan

    C. Pagpapahalaga sa Kapaligiran

    A. Pagtutulungan sa Komunidad

    B. Kabuhayan sa Komunidad

    Ang mga Karapatan, Tungkulin at Pananagutan Bilang Isang Kasapi Tungo sa Pagsulong ng Aking Kapiligiran at Kinabibilangang Komunidad

    Karapatan, Tungkulin at Pananagutan sa Sariling Lalawigan at Rehiyon

    Kabahagi Ako sa Pagbuo ng Aking Bansa Bilang Isang Nasyon

    Kabahagi Ako sa Mga Kwento ng Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 29

    Grade 7 Grade 8 Grade 9 Grade 10

    Unang Markahan

    Pag-unlad, Pagpapatuloy at Pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng primaryang sanggunian

    Heograpiya ng Asya Kapaligiran at Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig

    Heograpiya at Ekonomiya ng Bansa

    D. Pagpapakilala sa Primaryang Sanggunian

    E. Sinaunang Pilipino Ayon sa mga

    Primaryang Sanggunian F. Pagtatag ng Kolonyang Espanya

    Batay sa mga Primaryang Sanggunian

    A. Katangiang Pisikal ng Asya

    B. Yamang Tao

    A. Heograpiya ng Daigdig

    B. Mga Unang Kabihasnan

    Ang Ekonomiks bilang isang agham Ang Ekonomiks at Ang Kaunlaran

    Pinagkukunang-Yaman

    Kakapusan

    Pangangailangan at Kagustuhan

    Pagkonsumo

    Produksyon

    Ikalawang Markahan

    Pagbubuo ng Bansang Pilipinas

    Sinaunang Kabihasnan sa Asya ( Bago ang Siglo 16 Hanggang sa Siglo 16)

    Mga impluwensya mula sa

    sinaunang kabihasnan na

    nagsilbing pundasyon sa paglinang

    ng antas ng karunungan sa

    panahon ng transisyon at naging

    daan sa pag-usbong ng

    Pagsusuri ng Ekonomiya

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 30

    pandaigdigang kamalayan

    C. Simula ng Pagtutol sa Imperyong

    Espanyol D. Pagsibol ng Kamalayang

    Pilipino

    A. Paghubog ng Sinaunang Kabihasnan sa Asya B. Sinaunang Panahon

    A. Pag-usbong ng kamalayang pandaigdig sa panahon ng transisyon

    B. Kabihasnang Klasikal sa

    Daigdig

    C. Pag-usbong ng Europe

    Alokasyon

    Maykroekonomiks

    Demand at Suplay Presyo Interaksyon ng Demand at Suplay Surplus at Shortage Pamilihan

    Ikatlong Markahan

    Ang Pagkakamit ng Kalayaan at Kasarinlan laban sa Kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon

    Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong

    Panahon ( 16- 20 siglo)

    Transpormasyon ng mga bansa sa

    daigdig bunsod ng paglaganap ng

    mga kaisipan sa siyensiya, pulitika

    at ekonomiya simula noong ika 16

    na siglo

    Ang Pamamahala at Ekonomiya

    C. Pakikibaka para sa Kalayaan D. Ang Imperyong Amerikano

    hanggang Ikalawang Digmaang Pandaidig

    A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya B. Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Timog at Kanluran Asya

    A. Mga Mahahalagang Pangyayaring Nagbigay-daan sa transpormasyon ng daigdig mula sa panahon ng transisyon tungo sa makabagong daigdig (1500-1900 C.E.)

    Makroekonomiks Paikot na Daloy ng Ekonomiya Gross National Product (GNP)-Gross

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 31

    E. Ang mga Pagbabago sa Timog

    at Kanlurang Asya

    B. Pag-igting ng Ugnayang Pandaigdig

    at Pagtatatag ng mga Nation States

    C. Paglawak ng Kapangyarihan ng

    Europe

    Domestic Product (GDP) Kalalagayan ng Ekonomiya ng Pilipinas pagtatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig hanggang sa kasalukuyan Human Development Index (HDI) Implasyon

    Patakarang Pananalapi (Monetary Policy) Institusyon sa Pananalapi Patakarang Piskal (Fiscal Policy)

    Ikaapat na Markahan

    Mga Hamon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

    Ang Silangan at Timog- Silangang Asya sa Transisyonal at

    Makabagong Panahon ( 16- 20 siglo)

    Pakikipag-ugnayan at Sama-

    samang Pagkilos Bilang Saligan ng

    Pandaigdigang Kapayapaan at

    Kaunlaran

    Mga Sektor ng Ekonomiya

    A Hamon sa Bagong Republika

    B. Batas Militar at Pagsikap tungo sa Pagbabago

    A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya B. Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Silangan at Timog- Silangang Asya C. Ang mga Pagbabago sa

    Silangan at Timog Silangang Asya

    A. Mga Idealohiyang Laganap at ang Neokolonyalismo B. Ang Hamon at Pagharap ng Daigdig sa Ibat-Ibang Isyu at Suliranin

    Sektor ng Agrikultura

    (Pagtatanim, Pangingisda, at

    Paggugubat)

    Industriya Paglilingkod

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 32

    Impormal na Sektor ng Ekonomiya

    Kalakalang Pambansa

    ARALING PANLIPUNAN VIII ARALING ASYANO

    Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang mAsyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya

    NILALAMAN

    (Content )

    PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard)

    PAMANTAYAN SA PAGGANAP

    (Performance Standard)

    PAMANTAYAN SA

    PAGKATUTO ( Learning

    Competencies) UNANG MARKAHAN: 1. Heograpiya ng Asya

    A. Katangiang Pisikal ng Asya

    Konsepto ng Asya

    Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa ugnayan ng kapaligiran at tao sa paghubog ng sinaunang kabihasnang Asyano.

    Ang mag-aaral ay malalim na

    nakapaguugnay-ugnay sa bahaging

    ginampanan kapaligiran at tao sa

    paghubog ng sinaunang

    kabihasnang Asyano.

    Napapahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano

    Naipapaliwanag ang konsepto

    ng Asya tungo sa paghahating

    heograpiko: Silangang Asya,

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 33

    Katangiang Pisikal

    - Mga Likas na Yaman ng Asya

    Timog-Silangang Asya, Timog-

    Asya, Kanlurang Asya,

    Hilagang Asya at Hilaga/

    Sentral Asya

    Nailalarawan ang mga katangian ng kapaligirang pisikal sa mga rehiyon ng Asya katulad ng kinaroroonan, hugis, sukat, anyo, klima at vegetation cover (tundra, taiga, grasslands, desert, tropical forest, mountain lands)

    Nakapaghahambing ng

    kalagayan ng kapaligiran sa

    ibat ibang bahagi ng Asya

    Nakakagawa ng

    pangkalahatang profile

    pangheograpiya ng Asya

    Nailalarawan ang mga yamang

    likas ng Asya

    Natataya ang mga implikasyon ng kapaligirang pisikal at yamang likas ng mga rehiyon sa pamumuhay ng mga Asyano noon at ngayon sa larangan ng:

    Agrikultura

    Ekonomiya

    Panahanan

    Kultura

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 34

    B. Yamang Tao

    Mga Pangkat Etniko sa Asya at kani-kanilang

    wika at kultura

    Naipapahayag ang

    kahalagahan ng pangangalaga

    sa timbang na kalagayang

    ekolohikal ng rehiyon

    Napapahalagahan ang yamang-tao ng Asya

    Nasusuri ang kaugnayan ng yamang-tao ng mga bansa ng Asya sa pagpapaunlad ng kabuhayan at lipunan sa kasalukuyang panahon batay sa: (a) dami ng tao, (b) komposisyon ayon sa gulang, ( c) inaasahang haba ng buhay, (d) kasarian, (e) bilis ng paglaki ng populasyon, (f) uri ng hanapbuhay, (g) bilang ng may hanapbuhay, (h) kita ng bawat tao, ( i) bahagdan ng marunong bumasa at sumulat, at (j) migrasyon

    Nailalarawan ang komposisyong etniko ng mga rehiyon sa Asya Nasusuri ang kaugnayan ng

    paglinang ng wika sa

    paghubog ng kultura ng mga

    Asyano

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 35

    IKALAWANG MARKAHAN:

    Sinaunang Kabihasnan sa Asya ( Bago ang Siglo 16 Hanggang sa Siglo 16) A. Paghubog ng Sinaunang Kabihasnan sa Asya Kalagayan, pamumuhay at debelopment ng mga sinaunang pamayanan ( ebolusyong kultural )

    Kahulugan ang konsepto ng kabihasnan at nailalahad ang mga katangian nito Mga sinaunang kabihasnan sa Asya (Sumer, Indus, Tsina)

    Naipamamalas ng mag-aaral

    ang pag-unawa sa mga

    kaisipang Asyano, pilosopiya at

    relihiyon na nagbigay-daan sa

    paghubog ng sinaunang

    kabihasnan sa Asya at sa

    pagbuo ng pagkakakilanlang

    Asyano

    Ang mag-aaral ay kritikal na

    nakapagsusuri sa mga kaisipang

    Asyano pilosopiya at relihiyon na

    nagbigay-daan sa paghubog ng

    sinaunang kabihasnan sa Asya at sa

    pagbuo ng pagkakilanlang Asyano

    Napapahalagahan ang mga

    kaisipang Asyano pilosopiya at

    relihiyon na nagbigay-daan sa

    paghubog ng sinaunang

    kabihasnang sa Asya at sa

    pagbuo ng pagkakilanlang

    Asyano

    Nasusuri ang paghubog, pag-unlad at kalikasan ng mga mga pamayanan at estado

    Nakakabuo ng mga konklusyon hinggil sa kalagayan, pamumuhay at debelopment ng mga sinaunang pamayanan Nabibigyang kahulugan ang konsepto ng kabihasnan at nailalahad ang mga katangian nito Napaghahambing ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya (Sumer, Indus, Tsina)

    Napahahalagahan ang mga

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 36

    Mga bagay at isipang pinagbatayan (sinocentrism, divine origin, devajara) sa pagkilala sa sinaunang kabihasnan B. Sinaunang Panahon Kahulugan ng mga konsepto ng tradisyon, pilosopiya at relihiyon Mga mahahalagang pangyayari mula sa sinaunang kabihasnan hanggang sa ika-16 na siglo sa : (a) pamahalaan, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) edukasyon, (f) paniniwala, (g) pagpapahalaga, at (h) sining at kultura

    Impluwensiya ng mga paniniwala sa

    kalagayang panlipunan,sining at kultura ng

    mga Asyano

    Bahaging ginampanan ng mga pananaw, paniniwala at tradisyon sa paghubog ng kasaysayan ng mga Asyano

    bagay at isipang pinagbatayan( sinocentrism, divine origin, devajara) sa pagkilala sa sinaunang kabihasnan

    Nabibigyang kahulugan ang mga konsepto ng tradisyon, pilosopiya at relihiyon Nasusuri ang mga mahahalagang pangyayari mula sa sinaunang kabihasnan hanggang sa ika-16 na siglo sa : (a) pamahalaan, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) edukasyon, (f) paniniwala, (g) pagpapahalaga, at (h) sining at kultura

    Natataya ang impluwensiya ng

    mga paniniwala sa kalagayang

    panlipunan,sining at kultura ng

    mga Asyano

    Nasusuri ang bahaging

    ginampanan ng mga pananaw,

    paniniwala at tradisyon sa

    paghubog ng kasaysayan ng

    mga Asyano

    Nasusuri ang mga kalagayang

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 37

    Mga kalagayang legal at tradisyon ng mga kababaihan sa ibat ibang uri ng pamumuhay Bahaging ginampanan ng kababaihan sa

    pagtataguyod at pagpapanatili ng mga

    Asyanong pagpapahalaga.

    Ang mga kontribusyon ng mga sinaunang

    lipunan at komunidad sa Asya

    legal at tradisyon ng mga kababaihan sa ibat ibang uri ng pamumuhay Napapahalagahan ang

    bahaging ginampanan ng

    kababaihan sa pagtataguyod at

    pagpapanatili ng mga Asyanong

    pagpapahalaga.

    Napapahalagahan ang mga

    kontribusyon ng mga

    sinaunang lipunan at

    komunidad sa Asya

    IKATLONG MARKAHAN:

    Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon

    ( 16- 20 siglo)

    A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Mga Dahilan, Paraan at Epekto ng Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at

    Naipamamalas ng mag-aaral

    ang pag-unawa sa pagbabago,

    pag-unlad at pagpapatuloy sa

    Timog at Kanlurang Asya sa

    Transisyonal at Makabagong

    Panahon

    ( 16- 20 siglo)

    -

    Ang mag-aaral ay

    nakapagsasagawa nang kritikal

    na pagsusuri sa pagbabago, pag-

    unlad at pagpapatuloy sa Timog

    at Kanlurang Asya sa

    Transisyonal at Makabagong

    Panahon (16- 20 siglo)

    Napapahalagahan ang

    pagtugon ng mga Asyano sa

    mga hamon ng pagbabago,

    pag-unlad at pagpapatuloy

    sa Timog at Kanlurang Asya

    sa Transisyonal at

    Makabagong Panahon (16-

    20 siglo)

    Nasusuri ang mga dahilan at paraan ng kolonyalismo at imperyalismo ng mga Kanluran sa unang yugto (ika-16 at ika-17 siglo) pagdating nila sa Timog at

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 38

    Kanlurang Asya

    Papel ng kolonyalismo at imperyalismo sa kasaysayan ng Timog at Kanlurang Asya

    Ang Mga Nagbago at Nanatili sa Ilalim ng Kolonyalismo

    Epekto ng kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

    Transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Timog at Kanlurang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura.

    Ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo

    Epekto ng kolonyalismo sa Timog at

    Kanlurang Asya Nabibigyang halaga ang papel ng kolonyalismo at imperyalismo sa kasaysayan ng Timog at Kanlurang Asya Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Nasusuri ang transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Timog at Kanlurang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura.

    Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 39

    Kanlurang Asya

    Ang mga Karanasan sa Timog at Kanlurang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin B.Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Ang Papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Ang mga salik at pangyayaring nagbigay daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo

    Ibat ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya Tungo sa Paglaya ng mga Bansa Mula sa Imperyalismo

    Naihahambing ang mga karanasan sa Timog at Kanlurang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

    Nabibigyang-halaga ang papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Nasusuri ang mga salik at pangyayaring nagbigay daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo Naipapaliwanag ang ibat ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 40

    Epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya katulad ng partisyon/ paghahati ng India at Pakistan Mga Pamamaraang Ginamit sa Timog at Kanlurang Asya sa Pagtatamo ng Kalayaan mula sa Kolonyalismo

    Epekto ng mga Digmaang Pandaidig sa Pag-aangat ng mga Malawakang Kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya)

    Ibat ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista

    Epekto ng mga Samahang Kababaihan at ng mga Kalagayang Panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang

    Nasusuri ang epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya katulad ng partisyon/ paghahati ng India at Pakistan Nasusuri ang mga pamamaraang ginamit sa Timog at Kanlurang Asya sa pagtatamo ng kalayaan mula sa kolonyalismo Nasusuri ang matinding epekto ng mga digmaang pandaidig sa pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya)

    Nasusuri ang kaugnayan ng ibat ibang ideyolohiya (ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista Natataya ang epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 41

    pampulitika

    Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa Pagbibigay Wakas sa Imperyalismo

    C. Ang mga Pagbabago sa Timog at Kanlurang Asya

    Balangkas ng Pamahalaan ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya

    Mga palatuntunang Nagtataguyod sa Karapatan ng mamamayan sa Pangkalahatan, at ng Kababaihan, Grupong Katutubo, mga kasapi ng caste sa India at Iba Pang Sektor ng Lipunan

    at karapatang pampulitika Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Naipaghahambing ang mga pagbabago sa mga bansang bumubuo sa ng Timog at Kanlurang Asya Nasusuri ang balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Nasusuri at naikukumpara ang mga palatuntunang nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan Naihahambing ang kalagayan

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 42

    Ang Kalagayan at Papel ng Kababaihan sa Ibat ibang Bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at Ang Kanilang Ambag sa Bansa at Rehiyon Ang Kinalaman ng Edukasyon sa Pamumuhay ng mga Asyano sa Timog at Kanlurang Asya

    Bahaging Ginampanan ng Relihiyon sa Ibat ibang aspeto ng pamumuhay

    Mga kasalukuyang pagbabago pang-ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa Pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog-Kanlurang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos.

    Mga Anyo at Tugon sa Neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

    Epekto ng Kalakalan sa Pagbabagong Pang-ekonomiya at Pangkultura ng mga bansa sa

    at papel ng kababaihan sa ibat ibang bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang ambag sa bansa at rehiyon Natataya ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga Asyano Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa ibat ibang aspeto ng pamumuhay Naiuugnay ang mga kasalukuyang pagbabago pang-ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa Natataya ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog-Kanlurang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos. Nasusuri ang mga anyo at tugon sa neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Natataya ang epekto ng kalakalan sa pagbabagong pang-ekonomiya at pangkultura ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 43

    Timog at Kanlurang Asya Kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya sa larangan ng Sining, Humanidades at Palakasan

    Pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong ito

    Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya sa larangan ng sining, humanidades at palakasan

    Nahihinuha ang pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong ito

    IKAAPAT NA MARKAHAN:

    Ang Silangan at Timog-Silangang Asya

    sa Transisyonal at Makabagong Panahon ( 16- 20 siglo)

    A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya Mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya

    Naipamamalas ng mag-aaral

    ang pag-unawa sa

    pagbabago, pag-unlad at

    pagpapatuloy ng Silangan at

    Timog Silangang Asya sa

    Transisyonal at Makabagong

    Panahon 16- 20 Siglo )

    Ang mag-aaral ay

    nakapagsasagawa nang kritikal

    na pagsusuri sa pagbabago,

    pag-unlad at pagpapatuloy ng

    Silangan at Timog Silangang

    Asya sa Transisyonal at

    Makabagong Panahon 16- 20

    Siglo)

    Napapahalagahan ang

    pagtugon ng mga Asyano sa

    mga hamon ng pagbabago,

    pag-unlad at pagpapatuloy

    ng Silangna at Timog-

    Silangang Asya sa

    Transisyonal at Makabagong

    Panahon 16- 20 Siglo)

    Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng pagpasok ng mga Kanlurang

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 44

    Transpormasyon ng mga Pamayanan at Estado sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa Pagpasok ng mga Isipan at Impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura. Ang Mga Nagbago at Nanatili sa Ilalim ng Kolonyalismo

    Epekto ng Kolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Ang mga Karanasan sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

    B.Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya

    bansa hanggang sa pagtatag ng kanilang mga kolonya o kapangyarihan sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng: (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Naihahambing ang mga karanasan sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 45

    Ang Papel ng Nasyonalismo sa Pagbuo ng mga Bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya Ang mga Salik at Pangyayaring Nagbigay Daan sa Pag-usbong at Pag-unlad ng nasyonalismo

    Ibat ibang Manipestasyon ng Nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya

    Bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo Epekto ng Nasyonalismo sa Sigalot Etniko sa Asya Mga Pamamaraang Ginamit sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa pagtatamo ng Kalayaan mula sa Kolonyalismo

    Nabibigyang halaga ang papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang mga salik at pangyayaring nagbigay daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya Naipapaliwanag ang mga ibat ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Naihahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo Nasusuri ang epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya Nasusuri ang mga pamamaraang ginamit sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa pagtatamo ng kalayan mula sa kolonyalismo

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 46

    Epekto ng mga Digmaang Pandaidig sa Pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya) Ibat ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista

    Epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampulitika Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo

    C. Ang mga Pagbabago sa Timog at Kanlurang Asya

    Nasusuri ang matinding epekto ng mga digmaang pandaidig sa pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Silangan at Timog-Silangangn Asya ) Nasusuri ang kaugnayan sa ibat ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista Nasusuri ang epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampulitika Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 47

    Mga Pagbabago sa mga Bansang Bumubuo sa Silangan at Timog-Silangang Asya

    Balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya

    Mga Palatuntunang Nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan

    Ang Kalagayan at Papel ng Kababaihan sa Ibat ibang bahagi ng Silangan at Timog-Silangang Asya at ang Kanilang Ambag sa Bansa at Rehiyon

    Ang Kinalaman ng Edukasyon sa Pamumuhay ng mga Asyano sa Silangan at Timog-Silangang Asya Bahaging Ginampanan ng Relihiyon sa Ibat

    Naihahambing ang mga pagbabago sa mga bansang bumubuo sa Silangan at Timog-Silangangn Asya Nasusuri at naihahambing ang balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangangn Asya Nasusuri at naihahambing ang mga palatuntunang nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan Naihahambing ang kalagayan at papel ng kababaihan sa ibat ibang bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang ambag sa bansa at rehiyon Nasusuri ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga Asyano Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 48

    ibang aspeto ng pamumuhay

    Mga Kasalukuyang Pagbabago Pang-Ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya Pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog- Silangang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos. Mga Anyo at Tugon sa Neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Epekto ng Kalakalan sa Pagbabagong pang-Ekonomiya at Pangkultura ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya Kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya sa Larangan ng Sining,

    ibat ibang aspeto ng pamumuhay Naiuugnay ang mga kasalukuyang pagbabago pang-ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog-Silangang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos. Nasusuri ang mga anyo at tugon sa neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang epekto ng kalakalan sa pagbabagong pang-ekonomiya at pangkultura ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya sa

  • K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

    *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 49

    Humanidades at palakasan Pagkakakilanlan ng Kulturang Asyano Batay sa mga Kontribusyong nito

    larangan ng sining, humanidades at palakasan Nahihinuha ang pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong nito