ARCGISACTUEELu i t d a g e n d e n i n s p i r e r e n d

uitgave van ESRI Nederland nr.012009

De ArcGIS API

voor Microsoft

Silverlight

ArcPad 8

ArcGIS webapplicaties met de Sample Flex Viewer

CoLofon

ArcGIS Actueel is een uitgave van ESRI Nederland voor gebruikers van het ArcGIS-platform.

ContACt E: redactie@arcgisactueel.nl T: +31 (0) 10 217 07 00I : www.esri.nl

RedACtIeErnst EijkelenboomSabine PutJeroen van Winden

Aan deze uitgave werkten mee:Eelco BerghuisWim LigtendagBart Smit

CoVeRDe cover toont de ‘Magnify Widget’ in een webapplicatie die is ontwikkeld met de ArcGIS API voor Microsoft Silverlight. Databronnen: Kadaster en Eurosense. Lees meer in het artikel ‘De ArcGIS API voor Microsoft Silverlight’.

ontweRPKaren Stultiens

VoRmGeVInG en dRukTHE DAIRY creativeworks, Rotterdam‘t Papierenhuys

oPlAGe4.500 exemplaren

AbonnementenOrganisaties met een onder-houdscontract van ESRI Nederland krijgen ArcGIS Actueel kosteloos toegestuurd. Zonder onderhouds-contract is het ook mogelijk om ArcGIS Actueel te ontvangen. Een jaarabonnement kost 25 euro (excl.btw).

dISClAImeRESRI Nederland besteedt de uiter-ste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de artikelen in ArcGIS Actueel. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruikt kaart- en beeldmateriaal blijft eigendom van de makers. Artikelen uit ArcGIS Actueel mogen alleen openbaar worden gemaakt na schriftelijke toestemming van ESRI Nederland.

2 COLOfON EN INHOuDSOPGAvE

3 vOORWOORD

4 GIS NIEuWS

5 DE ARCGIS API vOOR MICROSOfT

SILvERLIGHT

8 ARCPAD 8

10 XML-BESTANDEN LEZEN MET DE

ARCGIS DATA INTEROPERABILITY

EXTENSIE

14 ARCGIS WEBAPPLICATIES MET DE

SAMPLE fLEX vIEWER

18 RESOuRCE CENTER

20 AGENDA

10

5

18

3

Het ArcGIS Actueel Magazine en de In Perspectief zijn vanaf nu

samengevoegd tot één blad. Eigenlijk zijn het nog steeds twee

bladen, maar dan met de rug tegen elkaar. Ik ben benieuwd wel-

ke kant jouw voorkant is. Met andere woorden: is dit de ArcGIS

Actueel met als bijlage een aantal artikelen over de toepassing

van GIS in ons werkveld, of is dit de In Perspectief met als bijlage

een aantal artikelen over het gebruik van ESRI-producten? Met

welke bril lees je dit blad? Met welke bril kijk je naar GIS?

Het valt mij in het algemeen op dat er met steeds meer verschil-

lende brillen naar GIS wordt gekeken. GIS is allang niet meer

de analyse-omgeving voor alleen geografen. Er staan nieuwe

soorten GIS-gebruikers op. De nieuwe geograaf, de zoge-

naamde neograaf, verwacht een geheel andere interface naar

GIS-functionaliteit. Hiervoor hoeven we GIS niet steeds opnieuw

uit te vinden. Wel moeten we nieuwe ingangen naar dezelfde

GIS-functionaliteit creëren.

In deze uitgave van ArcGIS Actueel vind je een aantal van de

nieuwe ingangen terug. We leggen uit hoe je zonder program-

meerervaring met behulp van de Sample flex viewer snel een

fraaie GIS-applicatie kunt bouwen vanuit een bestaande ArcGIS

Server omgeving. Ontwikkelaars kunnen aan de slag met de

ArcGIS API voor Microsoft Silverlight, die net op het ArcGIS

Resource Center is uitgebracht. Op het Resource Center vind je

overigens gedetailleerde informatie over alle hoeken van GIS.

Een bezoek is daarom voor iedereen zeker de moeite waard, van

welke kant je GIS ook bekijkt.

Jeroen van Winden

manager technology development

ESRI Nederland

jvanwinden@esri.nl

VooRwooRD

GISniEUws

Microsoft Virtual Earth basiskaarten in ArcGIS online

Met de release van ArcGIS 9.3.1

komen virtual Earth basiskaarten

vrij beschikbaar voor ArcGIS-gebrui-

kers. Hiermee wordt het mogelijk

om luchtfoto’s, stratendata of een

combinatie hiervan als ondergrond

te gebruiken in ArcGIS Desktop,

ArcGIS Engine en ArcGIS Explorer.

Ook het vinden van locaties en de

routering van Microsoft zijn geïn-

tegreerd. voor het gebruik van vir-

tual Earth kaarten en functionaliteit

in ArcGIS Server is een 90-dagen

uitprobeerperiode mogelijk. Hierna

wordt een kleine bijdrage gevraagd

voor het gebruik van deze diensten.

Hiermee komen deze basiskaarten,

zoekfuncties en geocoding beschik-

baar voor alle soorten ArcGIS Server

webapplicaties.

ArcGIS 9.3.1

De belangrijkste verandering in

ArcGIS 9.3.1 is niet direct zichtbaar.

Onder de motorkap van ArcGIS Ser-

ver is de graphics engine vernieuwd.

Deze nieuwe engine bouwt dyna-

mische kaarten veel sneller op. De

kwaliteit van deze kaarten is beter

door het gebruik van anti-aliasing.

veel bekende performanceproble-

men met kaarten op een server, maar

ook op de desktop, zijn eenvoudig te

voorkomen door een kaart anders

in te richten. Een nieuwe knoppen-

balk in ArcGIS Desktop helpt om een

kaart te optimaliseren. Met fout-

meldingen, waarschuwingen en tips

(zie onderstaande afbeelding) wor-

den dit soort problemen voortaan

voorkomen. De geoptimaliseerde

kaart kan vervolgens direct vanuit

ArcMap worden gepubliceerd naar

ArcGIS Server.

ArcGIS

Explorer 900

ArcGIS Explorer 900 heeft een to-

taal ander uiterlijk gekregen. De

usability van ArcGIS Explorer is hier-

mee sterk verbeterd. ArcGIS Explo-

rer kent nu een ribbon-interface

vergelijkbaar met de nieuwste Mi-

crosoft Office software. Een ribbon

is een nieuw soort knoppenbalk die

zich aanpast aan de acties van de

gebruiker. De meest vanzelfspre-

kende knoppen zijn hiermee direct

beschikbaar.

Naast de vertrouwde 3D omgeving

kent ArcGIS Explorer 900 ook een

2D modus. Omdat de opmaak en

de navigatie verschillen, is een 3D

omgeving niet voor elke toepas-

sing even handig. Binnen ArcGIS

Explorer kan de gebruiker een-

voudig wisselen tussen de 2D en

3D modus. Hiermee wordt ArcGIS

Explorer een echte GIS-viewer voor

alle gegevens.

4

wAt IS mICRoSoFt SIlVeRlIGht?

Microsoft Silverlight werkt, evenals flex, met een plu-

gin in een webbrowser. Deze plugin maakt het moge-

lijk om vrij eenvoudig relatief veel GIS-functionaliteit

te implementeren. Waar voorheen deze GIS-functi-

onaliteit vooral in de webserver zat, kan dat in een

Silverlight applicatie in principe allemaal aan de brow-

serkant plaatsvinden. Net als flex werkt Silverlight in

verschillende webbrowsers en op meerdere besturings-

systemen.

De Silverlight plugin omvat een afgeslankte versie van

Microsoft .NET runtime. Dit betekent dat Silverlight-

applicaties ontwikkeld kunnen worden in één van de

.NET talen zoals visual Basic .NET of C#. Een ervaren

.NET ontwikkelaar zal in een Silverlight-project veel

vertrouwde elementen tegenkomen en zal daarom

relatief snel op gang raken met deze nieuwe technolo-

gie. Silverlight-projecten kunnen ontwikkeld worden

met behulp van de verschillende edities van Microsoft

visual Studio 2008. Daarnaast kan sinds kort ook met

Eclipse worden gewerkt.

Een Silverlight-applicatie bestaat altijd uit minimaal

twee onderdelen: een Application class en een user-

Control class. Beide worden via twee verschillende

bestanden vormgegeven: via een XML-bestand en via

een codebestand dat de programmalogica bevat. In de

XML-bestanden (die de extensie XAML hebben; uitge-

sproken als “zemmel”) wordt het Silverlight-program-

ma vormgegeven door objecten te declareren. In de co-

debestanden wordt het gedrag van de gedeclareerde

objecten verder uitgewerkt. Tijdens het compileren

van het Silverlight-programma worden de XML en de

bijbehorende code tot één enkele class samengevoegd.

Dit heeft als voordeel dat de userinterface door een

grafisch vormgever kan worden gemaakt, terwijl de

ontwikkelaar zich kan concentreren op het gedrag ach-

ter de verschillende schermelementen.

De ArcGIS API voorMicrosoft Silverlight

ArcGIS Server is de laatste jaren aanzienlijk uitgebreid. waar aanvankelijk ArcGIS Server services alleen konden

worden geconsumeerd door middel van webapplicaties die met behulp van de web AdF waren gemaakt, zijn er

recentelijk nieuwe interfaces bijgekomen. naast de ArcGIS API voor JavaScript is vorig jaar de ArcGIS API voor Flex

beschikbaar gekomen. beide API’s gebruiken de ReSt services van ArcGIS Server en zorgen voor interactieve GIS

webapplicaties die er mooi uitzien. het verschil tussen de ArcGIS API voor JavaScript en de ArcGIS API voor Flex is dat

de eerste GIS-functionaliteit levert via JavaScript modules, terwijl de tweede via een Adobe Flash-plugin in een web-

browser werkt. de nieuwste interface voor ArcGIS Server is de ArcGIS API voor microsoft Silverlight. tijd om deze

nieuwe API kort voor te stellen.

onTwikkELEn

Een voorbeeldapplicatie in een browser.

5

Assembly Beschrijving

ESRI.ArcGIS.dllCore library. Omvat Map component, ArcGIS Service layer component, Graphics- ,

Geometrie- en Symbologie-componenten.

ESRI.ArcGIS.Tasks.dllTasks library. Bevat workflow-taken waarmee (ruimtelijke) bevraging en geoproces-

sing operaties kunnen plaatsvinden.

ESRI.ArcGIS.virtualEarth.dll virtual Earth library. Hiermee kunnen Microsoft virtual Earth layers en services in de

Map component gebruikt worden.

ESRI.ArcGIS.Widgets

Bevat een set controls die navigatie in, en interactie met de Map component moge-

lijk maken. Het betreft bijvoorbeeld een Toolbar, Navigatie controls, een ScaleBar en

een MapTips control.

De ArcGIS API voor Microsoft Silverlight bevat een

viertal assemblies (stukken gecompileerde code) met

classes die GIS-functionaliteit kunnen toevoegen aan

een Silverlight-applicatie. Deze assemblies worden kort

beschreven in Tabel 1.

een VooRbeeldAPPlICAtIe

Om een simpele GIS-viewer met de ArcGIS API voor

Microsoft Silverlight te maken volstaat het gebruik van

de Core library. Alleen wanneer extra functionaliteit

gewenst is, zal functionaliteit in een of meer andere

libraries aangesproken moeten worden. Een simpele

ArcGIS Silverlight-applicatie ziet er uit zoals in het code-

voorbeeld.

Er is alleen een XAML-bestand nodig. Het bijbeho-

Tabel 1. ArcGIS Silverlight-assemblies.

onTwikkELEn

<UserControl x:Class=”ArcGISSilverlightDemo.Page”

xmlns=”http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation”

xmlns:x=”http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml”

xmlns:esri=”clr-namespace:ESRI.ArcGIS;assembly=ESRI.ArcGIS”>

<Grid x:Name=”LayoutRoot” Background=”White”>

<esri:Map x:Name=”demoMap” >

<esri:Map.Layers>

<esri:ArcGISTiledMapServiceLayer x:Name=”CBSDataLayer”

Url=”http://arcgis93.esri.nl/ArcGIS/rest/services/CBS/

CBS2007/MapServer”/>

</esri:Map.Layers>

</esri:Map>

</Grid>

</UserControl>

Een simpele ArcGIS Silverlight-applicatie.

6

Een voorbeeldapplicatie met daarin de Magnify Widget,

te bekijken op het ArcGIS Resource Center.

onTwikkELEn

rende codebestand kan leeg blijven omdat de kaart-

functionaliteit van de Silverlight-applicatie geheel

op een declaratieve manier kan worden verkregen.

Bovenstaande code genereert een applicatie die een

Map component bevat. Deze control toont een ArcGIS

Server MapService met data van het CBS. Simpele navi-

gatie zoals pannen en zoomen is daarin al voorhanden.

Een werkende versie van deze applicatie is te vinden op

http:// arcgis93.esri.nl/ArcGISSilverlightDemo/.

In de Map component kunnen ook dynamische Arc-

GIS Server MapServices worden getoond. Daarnaast is

het mogelijk om de Microsoft virtual Earth layers en

services (zie http://dev.live.com/virtualearth/) in de

Map component te gebruiken. Daarvoor is een aparte

library voorhanden (Tabel 1).

Op het Resource Center is de ArcGIS API voor Microsoft

Silverlight te vinden met voorbeelden en online help:

http://resources.esri.com/arcgisserver/apis/silverlight/

Meer informatie over Microsoft Silverlight is te vinden

op http://silverlight.net/.

AuTEuR: Wim Ligtendag

E-MAIL: wligtendag@esri.nl

7

nIeuwe InteRFACe

ArcPad 8 heeft een nieuwe ‘look and feel’. Iconen en

knoppenbalken zien er moderner uit, hebben een hoge-

re resolutie en nemen minder plaats in op de interface.

Knoppenbalken kunnen worden vastgezet, geminimali-

seerd of gemaximaliseerd. Het weergaveveld bevat ook

een aantal navigatieknoppen om snel door kaarten te

kunnen navigeren. De ArcPad Toolbar Manager biedt de

mogelijkheid om zelf knoppenbalken aan te maken en

de knoppen naar eigen wens in te delen.

Het oude ArcPad startupscherm is vervangen door een

Open Map-scherm dat naar ArcPad-documenten kan

zoeken op naam of op thumbnail. De kaarten kunnen in

dit scherm op een manier vergelijkbaar met iTunes ge-

opend worden. Het terugvinden van een eerder project

wordt hiermee een stuk makkelijker.

VeRbeteRde GPS-InteRFACe

Het bestaande GPS-positiescherm is vervangen door een

transparante nieuwe GPS-statusbalk onderaan in het

scherm. Het laat, naast de positie, in een aantal kleuren

de nauwkeurigheid van de GPS-ontvangst zien. Als aan-

vulling hierop kan er meer gedetailleerde informatie

worden opgevraagd in een uitgebreid GPS-venster. Dit

venter toont verdeeld over meerdere tabbladen infor-

matie zoals kompas, signaal sterkte en kwaliteit.

ArcPad 8MobiEL

ArcPad is een praktisch product voor het inwinnen, analyseren en wijzigen van veldgegevens. het biedt gemakkelijk

en snel toegang tot onmisbare informatie in het veld. met de release van ArcPad 8 zijn ArcPad en ArcPad Application

builder gecombineerd tot één product. met ArcPad Application builder is de functionaliteit en de userinterface van

ArcPad naar eigen wens aan te passen. naast deze verandering zijn er ook wijzigingen in de functionaliteit van ArcPad

doorgevoerd. de belangrijkste vernieuwingen ten opzichte van ArcPad 7.1 worden in dit artikel beschreven.

Interface van ArcPad 8 met de nieuwe ‘look and feel’.

Open Map-scherm waarmee documenten en eerdere projec-

ten makkelijk kunnen worden teruggevonden door te zoeken

op naam of op thumbnail.

8

ARCPAd dAtA mAnAGeR

De ArcPad Data Manager is een knoppenbalk in ArcMap

waarmee kaarten geëxporteerd kunnen worden voor

gebruik in ArcPad. Op deze wijze kan de vertrouwde

kaart, inclusief de gebruikte symbologie, mee het veld in

worden genomen.

De knoppenbalk biedt naast de bestaande mogelijkhe-

den veel nieuwe opties. De interface voor het klaarzet-

ten van data voor gebruik in ArcPad is aanzienlijk verbe-

terd. De handelingen voor het klaarzetten van data voor

gebruik in ArcPad kan ook worden geautomatiseerd in

een model. Hiervoor zijn de tools ‘Process ArcPad Project’

en ‘Deploy to Mobile Device’ aan de ArcPad Toolbox toe-

gevoegd.

ARCGIS SeRVeR ARCPAd extenSIe

De ArcGIS Server ArcPad Extensie maakt het in- en uit-

checken van data op ArcGIS Server mogelijk. De data

wordt gesynchroniseerd tussen ArcPad en de server. Dit

betekent dat veldmedewerkers niet langer meer naar

kantoor hoeven te komen voor datasynchronisatie. De

ArcGIS Server ArcPad Extensie wordt standaard meegele-

verd met ArcPad.

ARCPAd APPlICAtIon buIldeR

ArcPad Application Builder is de ontwikkelomgeving om

mobiele maatwerk GIS-applicaties te maken met ArcPad.

Dit kunnen aanpassingen in de bestaande interface zijn,

maar ook kunnen hiermee extensies, applets, formulie-

ren, scripts en tools worden aangemaakt. Er worden een

aantal templates meegeleverd die als startpunt dienen

om een eigen ArcPad-applicatie te maken.

StReetmAP dAtA

Met ArcPad 8 worden Europese straten van TeleAtlas mee-

geleverd. Hiermee wordt locatiebepaling eenvoudiger.

AuTEuR: Bart Smit

E-MAIL: bsmit@esri.nl

PRobeeR ARCPAd 8 zelF uIt!

Download een evaluatieversie op de site van ESRI:

www.esri.com/software/arcgis/arcpad/download.html.

Dit is de volledige versie van ArcPad; alle functionaliteit is

hierin beschikbaar.

Verbeterde interface voor het klaarzetten van data voor

gebruik in ArcPad.

Knoppenbalk in ArcMap waarmee kaarten geëxporteerd

kunnen worden voor gebruik in ArcPad.

GPS-venster met gedetailleerde informatie over nauwkeurig-

heid en signaalsterkte.

9

xml-beStAnden lezen

Een XML-bestand inlezen met behulp van de Data Inter-

operability Extensie, hoe doe je dat eigenlijk? Dit kan het

beste worden geïllustreerd aan de hand van een voor-

beeld. Hiervoor gebruiken we een XML-bestand met een

aantal eigenschappen van een gebouw. Iedere eigen-

schap - bijvoorbeeld het bouwjaar of de coördinaten van

het grondvlak - staat tussen tags (de elementen tussen

‘<>’). In het voorbeeld XML-bestand is het identificatie-

nummer een attribuut van het element ‘gebouw’. De an-

dere eigenschappen zijn subelementen.

We willen dit XML-bestand inlezen in ArcGIS en weg-

schrijven naar een feature class in een nieuwe geodata-

base. Hiervoor gebruiken we functionaliteit van de Data

Interoperability Extensie: we maken een nieuwe Spatial

ETL (Extract, Transform, Load) Tool aan in de toolbox.

We kiezen als invoerformaat XML en ons voorbeeld be-

stand als bronbestand. Als uitvoer gebruiken we de geo-

database.

xml-beStAnden InteRPReteRen

De Data Interoperability Extensie weet niet welke ele-

menten uit het XML-bestand als feature classes geïmpor-

teerd moeten worden. De volgende stap is daarom het

aanmaken van een XML-interpretatiebestand. Een XML-

interpretatiebestand bevat instructies voor de Spatial ETL

Tool zodat uit XML-bestanden de juiste features kunnen

worden geïmporteerd. Een interpretatiebestand wordt

ook wel XML Mapping file, xfMap of xmp genoemd. In

ons voorbeeld gaan we vastleggen dat we gebouwen

willen uitlezen met de bijbehorende eigenschappen.

voor het construeren van features moeten we binnen

de <xfMap><feature-map> elementen een mappingre-

gel definiëren met een match op “gebouw”. Hierdoor

weet de Data Interoperability Extensie dat voor ieder

<gebouw> uit het XML-bestand een nieuw feature moet

worden aangemaakt. In <feature-type> wordt met de

naam van de feature class gedefinieerd. In ons geval ge-

bruiken we daar weer “gebouw” voor. Daarna worden

de verschillende attributen gedefinieerd. De waarde die

voor een attribuut gebruikt moet worden, wordt uitge-

lezen door te verwijzen naar een XML-attribuut van de

match (bijvoorbeeld “@identificatie”) of naar de waarde

van een subelement (bijvoorbeeld “./type”).

In een nieuwe Spatial ETL Tool kunnen we aangeven dat

we een xfMap-bestand beschikbaar hebben. Daarmee

kunnen we de gebouwen inlezen met de bijbehorende

eigenschappen. Om de gegevens van het gebouw te be-

kijken laten we ze wegschrijven in het logbestand door

gebruik te maken van een Logger.

XML-bestanden lezen met de ArcGIS DataInteroperability Exten sie

<?xml version=”1.0” encoding=”UTF-8”?>

<gebouwen>

<gebouw identificatie=”NL.ESRI.20090301.1”>

<type>Hoofdgebouw</type>

<bouwjaar>1905</bouwjaar>

<grondvlak>

<coordinaten>

83804.567,436280.759 83792.149,436280.922

83792.072,436275.010 83808.204,436274.832

83808.240,436277.865 83804.501,436277.905

83804.567,436280.759

</coordinaten>

</grondvlak>

</gebouw>

</gebouwen>

Veel informatie wordt uitgewisseld via xml (extensible markup language) of Gml (Geography markup language).

In de praktijk blijkt het inlezen en verwerken van xml-bestanden niet altijd even makkelijk. hiervoor kan gebruik

worden gemaakt van de ArcGIS data Interoperability extensie. het ingelezen xml-bestand kan onder andere worden

weggeschreven naar een geodatabase. In dit artikel wordt een stappenplan beschreven om xml-bestanden met de

data Interoperability extensie in te lezen en te verwerken.

DEskTop

gebouw.xml

10

XML-bestanden lezen met de ArcGIS DataInteroperability Exten sie

<?xml version=”1.0”?>

<!DOCTYPE xfMap SYSTEM “xfMap.dtd”>

<xfMap>

<feature-map>

<mapping match=”gebouw”>

<feature-type><literal expr=”gebouw”/></feature-type>

<attributes>

<attribute>

<name><literal expr=”identificatie”/></name>

<value><extract expr=”@identificatie”/></value>

</attribute>

<attribute>

<name><literal expr=”type”/></name>

<value><extract expr=”./type”/></value>

</attribute>

<attribute>

<name><literal expr=”bouwjaar”/></name>

<value><extract expr=”./bouwjaar”/></value>

</attribute>

<attribute>

<name><literal expr=”coordinaten”/></name>

<value><extract expr=”./grondvlak/coordinaten”/></value>

</attribute>

</attributes>

</mapping>

</feature-map>

</xfMap>

gebouw.xmp

Gebouwen in de Spatial ETL Tool.

Het resultaat van de Logger.

Feature Type: `gebouw’

Attribute(encoded: utf-16): `bouwjaar’ has value `1905’

Attribute(encoded: utf-16): c̀oordinaten’ has value 8̀3804.567,436280.759 83792.149,436280.922 83792.072,436275.010 83808.204,436274.832

83808.240,436277.865 83804.501,436277.905 83804.567,436280.759’

Attribute(string) : `fme_feature_type’ has value `gebouw’

Attribute(string) : `fme_type’ has value `fme_no_geom’

Attribute(encoded: utf-16): `identificatie’ has value `NL.ESRI.20090301.1’

Attribute(encoded: utf-16): `type’ has value `Hoofdgebouw’

Attribute(string) : `xml_type’ has value `xml_no_geom’

Geometry Type: Unknown (0)

DEskTop

11

GeometRIe ConStRueRen

Na het inlezen van het XML-bestand zijn de features nog

opgeslagen zonder geometrie. Dit komt omdat we in de

xfMap niet hebben vastgelegd dat gebouwen als vlak

moeten worden ingelezen. Hiervoor moeten we het at-

tribuut met de coördinaten vervangen door een geome-

trie definitie. We leggen vast dat de geometrie een vlak

is (xml-area) en we definiëren ook dat de <coördinaten>

moet worden uitgelezen uit het element <grondvlak>.

Als we het XML-bestand inlezen in een Spatial ETL Tool

met het nieuwe xfMap-bestand herkent de Data Inter-

operability Extensie dat de gebouwen nu een vlak als

geometrie hebben. In een visualizer kunnen we het re-

sultaat nu bekijken.

CuStom FoRmAt

Om optimaal gebruik te maken van de Data Interopera-

bility Extensie kunnen we de Spatial ETL Tool exporteren

als Custom format. Hiermee maken we het mogelijk om

XML-bestanden direct te koppelen aan onze xfMap. We

geven ons voorbeeld als naam “Gebouwen XML” en we

kunnen in de Data Interoperability Extensie Quick Im-

port Tool direct dit formaat kiezen. Hiermee kunnen we

nu direct bestanden met gebouwen vanuit XML conver-

teren naar een geodatabase.

toePASSInG: ImbAG xml

Per 1 juli 2009 treedt de wet Basisregistraties Adressen

en Gebouwen (BAG) in werking. Overheden worden ver-

plicht om adressen en gebouwen van deze basisregistra-

ties te gaan gebruiken. Deze gegevens worden als IMBAG

XML-bestanden aangeleverd door de landelijke voorzie-

ning. Het verwerken van de IMBAG XML-bestanden is

mogelijk op precies dezelfde wijze als het eerder uitge-

werkte voorbeeld XML-bestand. Wel zijn de bestanden

wat uitgebreider en ingewikkelder van structuur, dus de

inhoud van de xfMap is ook wat uitgebreider.

ConCluSIe

Het inlezen van XML-bestanden wordt door de ArcGIS

Data Interoperability Extensie op een zeer flexibele wij-

ze ondersteund. Wel is het noodzakelijk om een xfMap

interpretatie bestand te schrijven op basis waarvan de

Data Interoperability Extensie XML-bestanden op de

juiste wijze kan verwerken. Dezelfde werkwijze kan wor-

den toegepast voor GML-bestanden, zoals IMRO-GML.

AuTEuR: Eelco Berghuis

E-MAIL: eberghuis@esri.nl

<?xml version=”1.0”?>

<!DOCTYPE xfMap SYSTEM “xfMap.dtd”>

<xfMap>

<feature-map>

<mapping match=”gebouw”>

<feature-type><literal expr=”gebouw”/></feature-type>

<attributes>

<!-- … -->

</attributes>

<geometry activate=”xml-area”>

<data name=”data-string”><extract expr=”./grondvlak/

coordinaten”/></data>

</geometry>

</mapping>

</feature-map>

</xfMap>

Gebouwen met geometrie in de Spatial ETL Tool.

DEskTop

gebouw2.xmp

12

xFmAP en CuStom

FoRmAt VooR ImbAG

xml-beStAnden

ESRI Nederland heeft voor

het inlezen van IMBAG

XML-bestanden een xfMap-

bestand gemaakt waarmee

de XML-bestanden uit de

landelijke voorziening van

het Kadaster met de Data

Interoperability Extensie zijn

om te zetten naar een geo-

database. Ook een Custom

format komt beschikbaar.

Nadat het informatiemodel

van de BAG definitief is vast-

gesteld door het Kadaster

zijn deze bestanden via de

website van ESRI Nederland

te downloaden.

Gebouw in de Visualizer.

IMBAG XML ingelezen via de Data Interoperability Extensie

en getoond in ArcMap.

“Gebouwen XML” in de Quick Import Tool.

DEskTop

13

SAmPle Flex VIeweR

voor het bouwen van flash-applicaties is er de ArcGIS API

voor flex. Adobe flexBuilder is de ontwikkelomgeving

voor flash. ESRI heeft op basis van deze API een voor-

beeld-viewer gemaakt, de Sample flex viewer. Dit voor-

beeld met bijbehorende broncode is te downloaden van

het ArcGIS Resource Center (http://resources.esri.com,

‘community’ -> ‘code gallery’). De Sample flex viewer is

eenvoudig te configureren door het aanpassen van een

aantal XML-bestanden, waarvoor geen programmeerer-

varing nodig is. Hiermee kan door iedereen relatief snel

een fraaie webapplicatie worden ontwikkeld.

ArcGIS-webapplicaties metde Sample Flex Viewer

ontwikkelaars van websites hebben steeds meer mogelijkheden voor het bouwen van intuïtieve webapplica-

ties. Veelgebruikte technologieën zijn JavaScript, Adobe Flash en microsoft Silverlight. om vanuit deze tech-

nologieën te kunnen werken met GIS heeft eSRI een aantal Application Programming Interfaces (API’s) ge-

introduceerd. deze API’s bieden de webontwikkelaar een rijke set aan functionaliteit om met behulp van

ArcGIS online en ArcGIS Server interactieve GIS-webapplicaties te maken of om GIS te integreren in andere webap-

plicaties. met de vele codevoorbeelden die met de API’s worden meegeleverd is snel een eerste webapplicatie te

bouwen. Voor gebruikers zonder programmeerervaring zijn er ‘sample viewers’. deze webapplicaties bieden een

kant-en-klare userinterface die naar wens geconfigureerd kan worden.

SErvEr

Flexviewer voorbeeldapplicatie.

14

De Sample flex viewer kan op verschillende manieren

worden gebruikt. Zo kan de gebruiker allerlei mapservices

bekijken om geografische verbanden te ontdekken. Daar-

naast kan de viewer als zoekapplicatie gebruikt worden

om bijvoorbeeld de locatie van percelen op te zoeken.

voor een “Common Operational Picture” (COP) kan de

Sample flex viewer worden ingericht als een geografisch

dashboard.

De voorbeeldviewer is uit te breiden met nieuwe func-

tionaliteit die ontwikkelaars kunnen bouwen in Ado-

be flexBuilder. verschillende uitbreidingen voor de

Sample flex viewer zijn van het ArcGIS Resource Center te

downloaden.

VIeweR ConFIGuReRen

Om de Sample flex viewer te configureren moet de viewer-

directory eerst naar een webserver gekopieerd worden.

De viewer kan dan als een website of virtuele directory

benaderd worden. Deze directory bevat het bestand con-

fig.xml. Dit is het belangrijkste configuratiebestand van de

applicatie. Met een teksteditor kan dit XML-bestand wor-

den aangepast. Het bestand config.xml bestaat uit een

aantal onderdelen waarmee de userinterface, gebruikte

mapservices en tools geconfigureerd kunnen worden.

<uSeRInteRFACe>

In het element ‘userinterface’ kunnen de titel, het logo

en de hoofdmenustructuur van de applicatie worden ge-

wijzigd.

<mAP>

Hier wordt gedefinieerd welke mapservices er getoond

worden in de viewer. Er wordt onderscheid gemaakt tus-

sen basemaps en livemaps. Een basemap is de achtergrond

mapservice, zoals een topografische kaart, een wegen-

kaart of een luchtfoto. Er kunnen meerdere basemaps ge-

configureerd worden, maar slechts één basemap kan tege-

lijk getoond worden. Over een basemap kunnen livemaps

gelegd worden. Er kunnen meerdere livemaps tegelijk

worden aangezet. De basemaps en livemaps kunnen zo-

wel dynamische als tiled / cached ArcGIS mapservices zijn.

<nAVtoolS>

In het element ‘navtools’ wordt vastgelegd welke naviga-

tietools (inzoomen, uitzoomen, pannen) beschikbaar zijn

in de viewer. Ook de naamgeving van de tools kan gewij-

zigd worden.

ArcGIS-webapplicaties metde Sample Flex Viewer

<?xml version="1.0" ?><configuration>

<userinterface><banner>visible</banner><title>ArcGIS Server Flex Viewer</title><subtitle>ESRI Nederland</subtitle><logo>./logo.png</logo><stylesheet>./style.swf</stylesheet><menus>

<menu id="menuMap" visible="true" icon="./globe.png">Map</menu><menu id="menuNav" visible="true" icon="./nav.png">Navigation</menu><menu id="menuWidgets" visible="true" icon="./widget.png">Tools</menu><menu id="menuHelp" visible="true" icon="./help.png">Help</menu>

</menus></userinterface>

<map>...</map><navtools>...</navtools><links>...</links><widgets>...</widgets><proxytype>php</proxytype>

</configuration>

config.xml

SErvEr

15

<lInkS>

Hier worden links vastgelegd naar bijvoorbeeld online

help, een home-page of het Resource Center. Deze links

komen standaard onder het helpmenu, maar kunnen

onder ieder menu-item geplaatst worden.

<wIdGetS>

In dit gedeelte wordt bepaald welke widgets beschik-

baar zijn en onder welk menu-item ze geplaatst worden.

Widgets zijn tools met een userinterface die kunnen

worden toegevoegd aan een viewer. voorbeelden van

widgets zijn locatietools, een printtool, een zoektool of

een bookmarktool. veel van deze widgets zijn standaard

beschikbaar in de viewer. In het Resource Center is een

breed scala aan extra widgets te vinden die gemaakt zijn

door gebruikers en ontwikkelaars. Iedere widget heeft

een eigen configuratiebestand waar eigenschappen in

kunnen worden aangepast.

wIdGet VooRbeelden

De BookmarkWidget wordt gebruikt om gebieden vast

te leggen, waar een gebruiker van de applicatie naar

kan navigeren. Deze bookmarks kunnen vooraf gedefi-

nieerd worden in de widget. Daarnaast kan een gebrui-

ker ook zijn eigen bookmarks definiëren.

Met de OverviewMapWidget kan een overzichtskaart

worden getoond. De huidige view kan daarmee niet al-

leen worden verplaatst in de kaart zelf, maar ook via de

overzichtskaart.

Met de SearchWidget kan zowel administratief als geo-

grafisch gezocht worden in mapservices. Per laag in een

mapservice wordt gedefinieerd in welk veld gezocht

moeten worden en welke velden getoond moeten wor-

den bij het resultaat. Bij het grafisch zoeken kan de ge-

bruiker kiezen uit een punt, lijn of vlak.

De ChartingWidget is te downloaden vanuit het Resour-

ce Center. Het breidt de standaard functionaliteit van de

Sample flex viewer uit met de mogelijkheid om demo-

grafische taartdiagrammen te maken.

webAPPlICAtIeS met AndeRe API’S

Naast webapplicaties met de Sample flex viewer kun-

nen er ook webapplicaties ontwikkeld worden met de

ArcGIS API voor JavaScript en sinds kort met de ArcGIS

API voor Microsoft Silverlight. Op het Resource Center

kunnen meerdere voorbeelden worden bekeken, waar-

mee vervolgens ook naar eigen wens kan worden geëx-

perimenteerd.

AuTEuR: Ernst Eijkelenboom

E-MAIL: eeijkelenboom@esri.nl

<configuration><identifylayeroption>visible</identifylayeroption><identifytolerance>5</identifytolerance><zoomscale>5000</zoomscale><labels>

<identifylabel>Bevragen

</identifylabel><resultslabel>

Resultaten</resultslabel><descriptionlabel>

Gebruik de bevraagtool om objecten te onderzoeken:</descriptionlabel><pointlabel>

Bevragen</pointlabel><clearlabel>

Wissen</clearlabel><loadinglabel>

Laden...</loadinglabel><selectionlabel>

Features geidentificeerd:</selectionlabel>

</labels></configuration>

SErvEr

IdentifyWidget-configuratiebestand.

16

SErvEr

BookmarkWidget

OverviewMapWidget

SearchWidget

ChartingWidget

17

18

ArcGIS Resource Center

InFoRmAtIe en InSPIRAtIe

Er zijn allerlei redenen om een bezoek brengen aan het

Resource Center. Een veelvoorkomende reden is dat de

GIS-gebruiker een oplossing zoekt voor een bepaald

probleem. Hiervoor biedt het Resource Center online

help, documentatie, tips, blogs, fora en toegang tot de

API’s. Gebruikers kunnen ook een bezoek brengen om

inspiratie op te doen. De kracht van het Resource Cen-

ter wordt al snel duidelijk bij het bekijken van de vele

voorbeelden van kaarten, modellen, webapplicaties,

scripts en tools. Met deze voorbeelden kan vervolgens

zelf worden geëxperimenteerd en gebouwd. Hieronder

worden drie onderdelen van het Resource Center kort

uitgelicht om een indruk te geven van de vele bronnen

van informatie en inspiratie.

eSRI mAPPInG CentRe

vanuit het hoofdmenu van het Resource Center gaan

we naar ‘ArcGIS Desktop’ en vervolgens naar het ‘ESRI

Mapping Centre’. Dit onderdeel van het Resource Cen-

ter is toegespitst op cartografie. Zo staan in het blog

allerlei tips voor het maken van visualisaties met een

professionele ‘look’. Gebruikers hebben ook de moge-

lijkheid om zelf vragen te stellen aan cartografen van

ESRI. Daarnaast is er een breed assortiment aan styles,

tools, scripts en modellen te downloaden om fraaie

visualisaties te maken. Om inspiratie op te doen zijn er

voorbeeldkaarten te downloaden, inclusief instructies

hoe specifieke cartografische effecten zijn bereikt.

In deze ArcGIS Actueel is het ArcGIS Resource Center al een aantal keren de revue gepasseerd. ondanks dat het Resource

Center veel meer te bieden heeft dan alleen online help, is voor veel mensen onbekend wat er nu precies in te vinden

is. dit artikel neemt de lezer mee op een virtuele tour door het Resource Center.

De Code Gallery van ArcGIS Server webapplicaties.

ArcGIS Resource Center

19

ARCGIS SeRVeR web APPlICAtIonS

Terug in het hoofdmenu gaan we naar ‘ArcGIS Server’ ->

‘Resources’ -> ‘Online SDKs’. In dit deel van het Resource

Center staan voorbeelden van webapplicaties die met

verschillende ArcGIS API’s zijn gemaakt. De code van de

voorbeelden kunnen worden gedownload en naar eigen

wens worden aangepast voor een eigen webapplicatie

(zie ook het artikel ‘ArcGIS webapplicaties met de Sam-

ple flex viewer’ in deze ArcGIS Actueel). Ontwikkelaars

die nieuwe applicaties hebben gemaakt op basis van de

API’s kunnen deze delen met andere gebruikers door ze

te plaatsen in de ‘Code Gallery’ onder ‘Community’.

ARCGIS exPloReR

Op het Resource Center van ArcGIS Explorer wordt ac-

tief een blog bijgehouden waar de laatste ontwikkelin-

gen rondom ArcGIS Explorer 900 te lezen zijn. Daarnaast

zijn er onder ‘ArcScripts’ allerlei scripts en tools te down-

loaden, zoals een script dat een koppeling maakt met

Wikipedia of een GPS data management tool. Onder

‘data’ vinden we de datasets die ook vanuit ArcGIS Ex-

plorer zelf te benaderen zijn.

VooR IedeReen

Bovenstaande voorbeelden laten zien dat het Resource

Center iedere GIS-gebruiker veel te bieden heeft. Of je

ontwikkelaar bent of eindgebruiker, iedereen kan pro-

fijt hebben van het Resource Center. Neem even de tijd

voor een bezoek aan http://resources.esri.com en er

gaat een wereld voor je open.

AuTEuR: Sabine Put

E-MAIL: sput@esri.nl

Blog met ontwikkelingen rondom ArcGIS Explorer 900.

AgEndAw i e , w a t e n w a a r

ASSoCIAtIon oF GeoGRAPhIC InFoRmAtIon

lAboRAtoRIeS FoR euRoPe

Agile, van 2 juni 2009 tot en met 5 juni 2009, Hannover,

Duitsland

www.agile-online.org

ARCGIS GebRuIkeRSGRoeP nedeRlAnd-dAG

AGGN, GIS Trip ‘GIS onder de grond’, op 3 juni,

Infocentrum, Amsterdam

www.aggn.nl

GSdI 11 woRld ConFeRenCe

GSDI, van 15 juni 2009 tot en met 19 juni 2009, Rotterdam

www.gsdi11.nl

InSPIRe ConFeRenCe 2009

INSPIRE Conference 2009

(onderdeel van GSDI 11 World Conference),

van 15 juni 2009 tot en met 19 juni 2009, Rotterdam

www.gsdi11.nl en http://inspire.jrc.ec.europa.eu/

InteRnAtIonAl SoCIety FoR PhotoGRAmme-

tRy And Remote SenSInG

ISPRS, van 1 juli 2009 tot en met 3 juli 2009, Wenen,

Oostenrijk

www.isprs.org

the exChAnGe ConFeRenCe

The Exchange Conference , van 12 juli 2009

tot en met 16 juli 2009, Southampton, Engeland

eSRI uSeR ConFeRenCe 2009

ESRI uC’09, van 13 juli 2009 tot en met 17 juli 2009,

San Diego, Amerika

www.esri.com/uc

GIS ConFeRentIe 2009

GIS Conferentie 2009, van 23 september 2009

tot en met 24 september 2009, Rotterdam

www.gisconferentie.nl

InteRGeo

InterGEO, van 22 september 2009

tot en met 24 september 2009, Karlsruhe, Duitsland

www.intergeo.nl

20