CİLT MİKROBİYOTASI

PROF.DR. NİLGÜN SOLAK

BÜLENT ECEVİT Ü. TIP FAK. DERMATOLOJİ AD

• CİLT MİKROBİYOTASI

• CİLT MİKROFLORASI

• DERİ MİKROBİYOTASI

• DERİ MİKROFLORASI

DERİ

• Deri en büyük organımız

▫ 2 m² alan

• Vücudu yabancı organizma ve toksik

maddelere karşı korumada birincil organ

DERİ

• Doğum öncesi steril• Doğumdan hemen sonra mikroorganizmalarla

kolonize olur▫ Vajinal doğum sonrası yenidoğan derisi anne

vajen florasıyla kolonize olur▫ Sezaryen doğum sonrası anne derisindeki

mikroorganizmalara benzer bir mikroflora ile kolonizasyon gerçekleşir

• Vücudumuzdaki total mikroorganizma sayısı,

insan hücresi sayısından 10 kat daha fazla

• Mikroorganizmalar barsaklar dışında en çok

deride bulunur

▫ Bakteriler en fazla

▫ Mantar, virüs ve akarlar

Deri mikrobiyotası

• Deri mikrobiyotası

▫ deride kalıcı veya geçici olarak yaşayan

mikroorganizma topluluğu

• Mikroorganizmalar

▫ deri yüzeyinde

▫ por ve glandlarda

• Deride her cm² de 10⁶ bakteri• Totalde 10 12 mikroorganizma

Normal deri mikrobiyotası

• Deri flora üyeleri ▫ Derideki aerop bakterilerin %90’ını koagülaz negatif

stafilokoklar yoğunlukları 10³cm² dir.

▫ Corynebacterium , Propionibacterium

• Daha seyrek olarak;▫ Staphylococcus aureus ve Clostridium.

• Deride funguslar▫ Candida türleri ve Malassesia furfur

Kalıcı deri mikrobiyotası

• Belirli bölge ve belli yaşlarda,• genellikle değişmeyen,• kısa süreli ortadan kaldırılsa bile yeniden

oluşabilen,• genellikle sabit kabul edilen, • süreklilik gösteren mikroorganizma topluluğu

Kalıcı deri mikrobiyotası

• Kalıcı floranın en önemli özelliği▫ bozulan normal florayı yeniden oluşturma

• Sertçe yıkama ve antiseptik maddelerin kullanımı kalıcı flora üyelerini tamamen uzaklaştıramaz▫ flora üyeleri azalır ancak hızla tamamlanır

Kalıcı deri mikrobiyotası

• S. epidermidis: Koagülaz (-) kok▫ Yaralanmalarda patojenite kazanır

• Propionibacterium acnes :▫ Sebase gland çevresinde, aksiller bölgede

▫

• Aerob difteroidler: Corynebacterium minutissimum

• Gram (-) basiller : Kıvrım yerlerinde

• Malassezia furfur: Yüz, göğüs bölgesi,omuzlarda

Geçici deri mikrobiyotası

• Kalıcı floranın yanında▫ çoğu kommensal▫ bazen patojen▫ belirli vücut bölgelerinde birkaç saatten bir kaç

haftaya kadar kalan

mikroorganizma topluluğu

Geçici deri mikrobiyotası

• Staphylococcus aureus• Neisserialar• Enterobakteriler• Pseudomonaslar • Değişik grup streptokoklar

• Kalıcı veya geçici mikrobiyota elemanları ▫ Konağın immün sistemi zayıfladığında ▫ Bulundukları bölgeden başka bir bölgeye geçtiklerinde

▫ Normal mikroflora zarar gördüğünde

HASTALIK YAPABİLİR

• Cilt mikrobiyotasında bölgesel değişiklikler▫ vücudun topografik özelliklerine göre gelişir▫ deri 3 ana topografik bölgeye ayrılır

*Kuru*Nemli*Yağlı

• Kuru deri alanları:▫ kol, bacak, el ve ayaklar▫ dış çevreye yüksek maruziyet▫ en çeşitli mikrobiyota▫ Koagülaz negatif stafilokoklar

(S epidermidis ve S hominis) en fazla

• Nemli deri alanları:▫ Derinin kıvrım bölgeleri▫ Dirsek kıvrımı, meme altı, kasık bölgesi, ayak

parmak araları özellikle Corynebacteria

• Sebase deri alanları:▫ baş, boyun ve gövde▫ içerdiği sebase glandlardan sebum sekrete eder ▫ sebum Propionibacteria gelişmesine izin verir▫ Malassezia furfur’un çoğalmasını sağlar ▫ yüzün sebase bölgelerinde Demodex (D) akarları

D folliculorum ve D brevis

Cilt mikrobiyotasına etki eden faktörler

Doğumdan sonra ciltteki mikrobik büyümeyi etkileyen faktörler▫ Deri pH'sı (~ pH 5)▫ Nem▫ Sıcaklık▫ Oksijen/karbondioksit oranı▫ Güneşe maruz kalma

UV mikroorganizma DNA'sına zarar verir

▫ Diğer mikroorganizmalarla etkileşimler▫ Doğal immün cevap▫ Kişinin genetik yapısı

Cilt mikrobiyotasına etki eden faktörler

• Normal flora üyeleri▫ yaş▫ cinsiyet▫ hormonal değişiklikler▫ beslenme özellikleri▫ kişisel hijyenik alışkanlıklar▫ antibiyotik kullanımı▫ kozmetik kullanımı

Cilt mikrobiyotası kişiseldir

• Adli olaylarda kişilerin tanınması için kullanılabilir▫ sürekli kullandığı eşyalar incelenerek kişinin

tanınması sağlanabilir

• İnsan vücudundaki koku ile ilişkilidir▫ Bu kokular savaşta askeri birliklerin yerini belli

edebilir

• Sivrisineklerin çekiminde etkilidir

Cilt mikrobiyotasının insan sağlığındaki

rolü nedir?

• Adaptif immün sistemin gelişmesinde rol oynar

• Derimizdeki mikroorganizmaların çoğu kommensaldir

• Çok nadiren hastalık yapabilirler

• Bazı durumlarda da yararlı hale geçebilirler

Cilt mikrobiyotasının insan sağlığındaki

rolü nedir?

▫ Kommensal mikroorganizmalar patojen olanların kolonizasyonunu önler

Kommensaller yiyeceği azaltarak ve toksik maddeler üreterek patojen olanların deri hücrelerine yapışmasını engeller

İnterferon ve diğer sitokinler ve fagositoz yoluyla patojenlere karşı insanın bağışıklık sistemini güçlendirir

▫ .

Antimikrobiyal peptitler salgılarlar S epidermidis ürettiği «bakteriosin» isimli

antibiyotik benzeri bileşik S aureus’u önler

Gram (+) bakterilerin hücre duvarlarındaki lipoteikoik asit mast hücresinden katelicidin salınımını uyarır

Cilt mikrobiyotasının insan sağlığındaki

rolü nedir?

• Mikroorganizmalar, epidermisi, saç foliküllerini, dermisi ve subcutisi etkileyen birçok bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan deri hastalığında rol oynar

• Kommensal organizmalar çoğu insanda zararsız olmakla birlikte, bir başkasında küçük veya hatta potansiyel olarak ölümcül hastalığa neden olabilirler

• Patogenezi etkileyen faktörler▫ yaralanma▫ cilt hastalığı▫ invaziv bir tıbbi cihaz nedeniyle mekanik cilt bariyerinde

bozulma▫ bağışıklık baskılayıcı ilaçlar▫ kanser ya da HIV ‘e bağlı bağışıklık sistemi baskılanması▫ aşırı yaşlar (çok genç veya çok yaşlı)▫ bireysel genetik faktörler

Sonuç

• Normal cilt florası normal bir deri için gereklidir

• Normal flora üyeleri; bulundukları yerin koşulu değişir, sayıca artar, dokuya yayılır veya bulundukları yerden başka yere giderlerse hastalık oluşturabilir

• fırsatçı patojenler, potansiyel patojene dönüşebilirler

TEŞEKKÜRLER