autoriteti rregullativ i r arh 2010 hekurudhave · 2019. 8. 11. · raporti vjetor i arh-së 2010...
TRANSCRIPT
30/03/2011
AUTORITETI
RREGULLATIV I
HEKURUDHAVE RAPORTI VJETOR I ARH –SË 2010
Republika e Kosovës-Republika Kosova-Republic of Kosovo
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave
Regulativni Autoritet Železnica
Railway Regulatory Authority
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 2
Parathënie nga Kryesuesi
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave është themeluar në prill të vitit 2010 dhe shënon edhe një të
arritur për vendin tonë në përgjithësi dhe sektorin hekurudhor në veçanti, është e arritur them
sepse po plotësohet vakumi ligjor i sektorit dhe së dyti është rregullatori i parë që themelohet nga
institucionet vendore. Pra për sektorin hekurudhor, ligji nr. 03/L-076 për hekurudhat është
aprovuar në qershor 2008 ku parashihet edhe themelimi i ARH-së me përgjegjësi të mëdha si
rregullator, siguri në hekurudha, licensim, hulumtim të aksidenteve, kontraktim për qasje në
binar, konkurencë dhe rregullimit të tregut. Në të njëjtën kohë Hekurudhat e Kosovës janë në
prag të ndryshimeve madhore institucionale, pra janë në prag të ndarjes në dy kompani në
infrastrukturë Kompania Infrakos dhe operator kompania Trainkos.
Gjatë vitit 2010, ARH përkatësisht bordi i qeverisës është fokusuar në rregullimin e anës ligjore
të funksionimit të brendshëm të institucionit, hartimit të draft-dokumenteve për rregullim të
sektorit dhe ndërtimit të raporteve të bashkpunimit me institucionet brenda dhe jasht vendit,
pastaj në rekrutimin e personelit të domosdoshëm dhe me përgatitje të duhura profesionale.
Përkrahja e Qeverisë, MTPT-së dhe institucioneve tjera nuk ka munguar në ngritjen e
kapaciteteve të institucionit, i falenderojmë. E falenderojmë po ashtu Zyren Ndërlidhëse të
Komisionit Evropian për përkrahjen të shoqëruar edhe me një mbështetje dhe ndihmë
substanciale financiare në këshillime për ndërtimin dhe përmirësimin e institucioneve të
Republikës së Kosovës. ARH është edhe një nga përfituesit e projektit “implementimi i
marrëveshjes së transportit” e financuar nga Komisioni Evropian, bartëse e këtij projekti për
implementim është kompania Egis-BCEOM nga Franca, ku sipas termeve të referencës është
paraparë edhe një konsulent brenda ARH-së, mirëpo në mungesë të zyrës dhe hapësirës së
mjaftueshme, këtë konsulencë kemi mundur ta shfrytëzojmë prej muajit nëntor 2010 dhe gjatë
kësaj periudhe bashkë me konsulencën kemi arritur t’í draftojmë disa nga rregullat për hulumtim
të aksidenteve, licensimit dhe rolin e departamenteve përkatëse në ARH.
Për vitin që po hyjmë është me rëndësi që ARH si institucion, të jetë i përgatitur për rolin e vet
sipas ligjit në fuqi, për të përmbushur:
Lejimin e zhvillimit të mëtejshëm të hekurudhave siç kërkohet, duke e ndihmuar në rritjen e
konkurencës dhe rritjen e performancës, kualitetit dhe shërbimeve. Në këtë perspektivë, ndarja e
HK në Infrakos dhe Trainkos kërkon efikasitet, transparencë kontraktuale në mes 2 kompanive
për të organizuar qasjen në rrjet, tarifave të pagesave, kualitetin e linjave të trenave dhe operimit
të tyre. Në këto marrëveshje kontraktuale ARH është e obliguar të monitoroj dhe inspektoj
sidomos në raste të vështirësive.
Koordinimin dhe monitorimin në çështjet e sigurisë. Kjo pikë është shumë me rëndësi, sepse
shumë shpejtë siguria nuk do të jetë e koncentruar në një vend(p.s HK), por ndarja nënkupton më
shumë palë, së paku Infrakosi dhe Trainkosi. Këtu paraqitet domosdoshmëria që të mos kemi
GAP-e në ndarjen e procedurave për siguri, pra të mbahet së paku niveli i njëjtë i sigurisë pas
ndarjes, krahasuar me atë përpara.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 3
Përmbajtja
Përmbajtja ....................................................................................................................................... 3
1. Hyrje ........................................................................................................................................... 4
2. Periudha Prill-dhjetor 2010…………………………………………………………….………5
3. Raportet e ARH-së me institucionet tjera brenda dhe jasht vendit……………………….…….8
4. Struktura organizative e ARH -së ............................................................................................... 8
4.1.Bordi drejtues i ARH-së………………………………………………………………….……8
4.2. Drejtoria.……...……..……………………………………………..…………………………9
4.3.Departamenti i Administratës………………………………………………………………..10
4.4.Departamenti i Hulumtimit të Aksidenteve………………………………………………….10
4.5.Departamenti Ligjor dhe i Licensimit………………………………………………………..11
4.6.Departamenti i Interoperabilitetit……………………….……………………………………11
4.7.Departamenti i Sigurisë…………………………………………………….………………...11
4.8.Departamenti i Zhvillimit të Tregut…………………………………………….……………12
5.Rekrutimi i stafit të ARH-së gjatë vitit 2010 ......................................................................... ....13
6. Buxheti dhe shpenzimet e ARH-së 2010............................................................................…...15
7.Prokurimi………………………………………………………………………………....……20
8. Gjendja aktuale dhe zhvillimet e ardhshme të Hekurudhave të Kosovës……………………..20
9. ARH në raport me Hekurudhat e Kosovës……………………………………………………23
10.Ligji LoR nr.03/L-07 në fuqi dhe draft ligji i ri për hekurudhat………….....................…….24
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 4
Shkurtesat
ARH Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave
DB Deutsche Bahn AG
CFL Chemins de Fer Luxembourgeois
KE Komisioni Evropian
ERA Agjencia Hekurudhore Evropiane
EU Union Evropian
GySEV Győr-Sopron-Ebenfurti Vasút Zrt.
HK Hekurudhat e Kosovës
MI Menaxheri i Infrastrukturës
JVS Järnvägsstyrelsen
KKK Komisioni i Konkurrencës i Kosovës
LoR KS Ligji numër 03/L-076 për Hekurudhat në Republikën e Kosovës [sic], 21.5.2008
MAV Magyar Államvasutak
MTPT Ministria e Transportit dhe Postë-Telekomunikacionit
ÖBB Österreichische Bundesbahnen
REBIS Studimi i Infrastrukturës Rajonale të Ballkanit
RRA Autoriteti Rregullativ Hekurudhor
OH Operatori i hekurudhave
SBB Schweizerische Bundesbahnen
SJ Statens Järnvägar
CRTN Rrjeti Themelor i Transportit Rajonal
EU Unioni (Bashkimi) Evropian
FH Plotësisht i harmonizuar (Gap Analiza Ligjore)
LoR KS Ligji për Hekurudha i Republikës së Kosovës L-03/078 i datës 5.6.08
MoU Memorandumi i Mirëkuptimit i Observatorit të Transportit të Evropës Juglindore
NH i paharmonizuar (Gap Analiza Ligjore)
PH Pjesërisht i harmonizuar (Gap Analiza Ligjore)
EJ Evropa Juglindore
SEETO Observatori i Transportit i Evropës Juglindore
TSI Specifikimet teknike për ndëroperativitetin
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 5
1. Hyrje
Ky raport vjetor është përgatitur bazuar në statutin e ARH-së neni 27 dhe përfshinë periudhën
Prill-Dhjetor 2010 ku paraqet fazën e parë të themelimit të autoritetit dhe te arriturat ne
objektivat e parapara dhe zhvillimet ne sektorin hekurudhor.
Fushëveprimi
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave është themeluar në bazë të ligjit Nr. 03/L-076
Ligji Nr. 03/L-076 për Hekurudhat e Republikës së Kosovës është miratuar nga Kuvendi në
Qershor 2008. Ky ligj aplikohet për funksionimin, mirëmbajtjen dhe shfrytëzimin e hekurudhave
të Kosovës dhe infrastrukturës së saj dhe për të gjitha operimet e trenave që shfrytëzojnë këtë
infrastrukturë. Si dhe parasheh themelimin e Autoritetit Rregullativ të Hekurudhave si bartës
kryesor për zbatimin e këtij ligji.Po ashtu Ligji Nr. 03/L-076 rregullon licencimin, certifikimin,
sigurinë, interoperabilitetin, hulumtimin e aksidenteve, rregullimin e tregut dhe lëshimin e lejeve
që kanë të bëjnë me veprimtaritë hekurudhore në Kosovë.
Përgjegjësitë dhe funksionet e ARH-së.
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave në bazë të Ligji Nr. 03/L-076 ka përgjegjësi të mbikëqyrë
dhe rregullojë sektorin e hekurudhave në Kosovë duke lejuar zhvillimin e ketij sektori në bazë të
urdhëresave evropiane mbi hekurudhat të cilat janë të përshtatshme për Kosovën.
Në pajtim me LoR, ARH-ja do të:
nxjerrë, revokojë dhe mbikëqyrë përputhshmërinë me licencat, certifikatat e sigurisë dhe lejet,
nxjerrë rregulla dhe formularët e përshkruar lidhur me paraqitjen e kërkesë dhe kushtet për
licenca, certifikata të sigurisë dhe leje,
miratojë pajisjet hekurudhore lidhur me sigurinë dhe Interoperabilitetin,
nxjerrë rregulla për sigurinë dhe Interoperabilitetin e sistemit të hekurudhave dhe do të
mbikëqyrë pajtueshmërinë me këto rregulla,
kryejë dhe raportojë mbi inspeksionet e sigurisë,
shqyrtojë dhe vendosë mbi ankesat e bëra nga operatori hekurudhor lidhur me një vendim të
menaxherit të infrastrukturës dhe do të nxjerrë procedura për ankesat e tilla,
zbatojë dhe raportojë hetimet e fatkeqësive dhe do të nxjerrë procedura përmes të cilave do të
zbatohen hetimet e fatkeqësive; mbikëqyrë dhe do t’i ofrojë informacione Kuvendit dhe
Ministrisë së Transportit dhe Postëtelekomunikacionit lidhur me zhvillimet në sektorin
hekurudhor, çështjeve të ngjashme mbi sigurinë dhe kushtet e tregut për hekurudhat në Kosovë,
me synim të paraqitjes së konkurrencës ndërmjet operatorëve hekurudhorë dhe bëjë
rekomandime drejtuar Kuvendit dhe Ministrisë lidhur me zhvillimet në sektorin hekurudhor,
duke përfshirë edhe legjislacionin për të promovuar konkurrencë të drejtë dhe jodiskriminuese
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 6
dhe t’i sigurojë Kuvendit e Ministrisë të gjitha informacionet relevante dhe të nevojshme për
vlerësimin e rekomandimeve të tilla.
2. Periudha prill-dhjetor 2010
2.1. Prill
Muaji prill shënon edhe fillimin e themelimit të institucionit, në këtë muaj është bërë edhe
emërimi i bordit të ARH-së nga kuvendi i Republikës së Kosovës.
Takimi me MTPT-në përkatësisht me ministrin ku kemi marrur zotimin e tij për përkrahje nga
kjo Ministri për fillimin e punës.
Pas konsultimeve në mes të anëtarëve të bordit me datë 23.04.2010 është mbajtur takimi i parë i
bordit të ARH-së ku janë marrur vendime për statutin , strukturën organizative dhe është
shqyrtuar buxheti i trashëguar nga vitet e kaluara i ndarë nga MEF ende pa filluar punën ARH-ja,
përshkrimi i detyrave për të gjithë personelin a ARH-së që do të rekrutohet dhe themelimin e
departamenteve, kërkesa drejtuar Kuvendit dhe Ministrisë së Financave për caktim të pagave për
bordin dhe stafin tjetër administrativ .
Takimi me departamentin për transport ajror, detar, hekurudhor, përkatësisht divizionin e
hekurudhave brenda MTPT-së.
Takim në kompaninë Hekurudhat e Kosovës ku jemi njoftuar për gjendjen aktuale, në këtë takim
ku kan marrë pjesë MEF, MTPT, HK dhe ARH është formuar edhe komisioni për ndarjen e
hekurudhave në bazë të vendimit të Qeverisë së Republikës së Kosovës të datës 26.02.2010. Në
të njëjtin takim janë formuar grupet punuese nga MEF-njësia për monitorim te ndërmarrjeve
publike dhe Hekurudhat e Kosovës.
2.2. Maj
Takim me sekretarin e Ministrisë së Administratës për mundësitë e gjetjes së një zyreje për
ARH-në për të filluar pastaj me aktivitete.
Takim me zyrën ndërlidhëse të komisionit evropian dhe kompaninë Egis-BCEOM që do të jetë
bartëse e projektit për mbështetje dhe konsulencë për përgatitjen e rregullave në pajtim me
direktivat e BE dhe të acquis(pakos së ligjeve dhe rregullave nga BE në këtë rast për sektorin
hekurudhor).
Në këtë takim kompania Egis-BCEOM shfaqi në pika të shkurtëra programin për ofrimin e
mbështetjes në kuptimin konsultativ në implementimin e marrëveshjes së transportit dhe edhe
njëherë thekson përfituesit e këtj projekti MTPT, HK dhe ARH.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 7
Takim me sekretarin e Kuvendit për të gjetur mundësi mbështetje për kryerjen e procedurave
financiare për ARH-në.
Takim me MEF për të bërë të mundur alokimin e buxhetit të ndarë për ARH-në.
Takim me MEF-drejtorin e Buxhetit për të shikuar mundësinë e rishikimit të buxhetit për vitin e
ardhshëm
Takim me Kuvendin- Komisionin për buxhet dhe financa, për caktimin e pagave për anëtarët e
bordit dhe stafit tjetër administrativ.
Seancë dëgjimore në Kuvendin e Republikës së Kosovës para komisionit për buxhet dhe financa
rreth kërkesës për buxhet dhe paga.
2.3. Qershor
Përgatitjet për shpalljen e konkursit për personelin e ARH-së dhe formave, pyetsorëve për
intervistë, intervistimi i kandidatëve aplikant.
Pjesëmarrja në workshopin e organizuar nga TAIEX (TAIEX-është e Asistenca teknike dhe
Informimit e menaxhuar nga drejtoria e përgjithshme per zgjerim e Komisionit Evropian.
mbështet vendet partnere në lidhje me, aplikimin përafrimin dhe zbatimin e legjislacionit të BE-
së), për të ngritjen dhe zhvillimin e kapaciteteve institucionale- rregullatore në sektorin e
hekurudhave, Podgoricë, 7-8 qershor 2010, ku pjesëmarrës kan qenë institucione nga shtatë
shtetet(Shqipëria, Kosova, Sllovenia, Kroacia, Maqedonia, Mali i zi dhe Serbia) nënshkruese të
memorandumit të SEETO-së(South East European Railway Transport Area) në Luksemburg me
11 qershor 2004 dhe 04 dhjetor 2007 në Tiranë, në të cilin memorandum parashihet që të merren
masa per ndërtimin e institucioneve rregullatore, për hapje të tregut dhe institucionet e sigurisë
në transportin hekurudhor, pjesmarres tjetër ka qenë edhe ERA.
Raportimi i të ariturave në sektorin e hekurudhave për takimin plenar të dialogut të stabilizim
asociimit.
2.4. Korrik
Takim me Ministrinë e Administratës Publike për pagat e personelit të ARH-së dhe kërkesës për
zyrë
Takim me Zyrën Ndërlidhëse të Komisionit Evropian për draft-ligjin e ri për Hekurudhat
Takim me (Egis-BCEOM) për koordinim të hapave për angazhim të konsulentit në ARH.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 8
2.5. Gusht
Në muajin gusht kemi pasur takim dhe vizitë në hekurudhat e Kosovës, në lidhje me aksidentin
në Fushë-Kosovë.
Takim në MTPT për arritjen e një marreveshje për kryerjen e procedurave financiare për ARH-
në.
Takim në MTPT për raportin e progresit, me theks te veçant të arriturat dhe funksionimi i ARH-
së brenda periudhës raportuese.
Takim me analistët buxhetor në MEF.
2.6. Shtator
Takim i komisionit për ndarjen e Hekurudhave dhe kompaninë Egis-BCEOM për ndarjen e
aktiviteteve.
Pjesëmarrja në panairin ndërkombëtar “InnoTrans 2010” i transportit hekurudhor në Berlin të
Gjermanisë, ku kemi qenë pjesë e organizimit më të madh Evropian dhe Botëror rreth transportit
hekurudhor dhe prezentimeve të paisjeve hekurudhore duke pasur parasysh zhvillimin e
hovshëm të teknikës së transportit hekurudhorë. Në këtë Panair është prezantuar edhe
Lokomotiva e Republikës së Kosovës e cila është rifabrikuar nga kompania Kroate Gredel.
2.7. Tetor
Takim me Auditorin Gjeneral, ku interesimi i tyre ka qenë sa jemi të përkrahur nga Kuvendi i
Republikës të cilit i raportojmë.
Takim me ZNKE , MTPT dhe BCEOM për prezentimin e raportit fillestar te kompanisë
konsulente.
2.8. Nëntor
Takimi i 13 i grupit punues për hekurudhat dhe politikat intermodale, Shkup, Maqedoni,
pjesëmarrës institucione dhe kompani hekurudhore te regjionit dhe Evropës.
Takim me Zyrën Rregullatore të Hekurudhave në Maqedoni me qëllim të shkëmbimit të
përvojave rreth licensimit dhe organizimit të punëve në këtë rregullator.
Udhëtime zyrtare në Francë, (CBTC World Congress) takime me organizatorët e kësaj
konference, ka pasur pjesëmarrës prej institucioneve të ndryshme dhe kompani të fuqishme
hekurudhore të regjionit dhe Evropës.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 9
Takim me Egis-BCEOM dhe konsulentin që do të qëndroj në ARH-deri në prill të vitit të
ardhshëm. Dhe nga konsulenti kërkuam përkrahjen që mundësisht Kosova si vend i vogël ta ketë
vetëm një Autoritet për hekurudhat e jo katër siç parashihen në draft-ligjin e ri për hekurudhat të
punuar nga disa ekspert të tjerë.
2.9. Dhjetor
Kryesisht këtë muaj kemi punuar intenzivisht me mbështetje të konsulentit në draftimin e
rregullave, manualeve dhe formave të aplikacioneve për licencë dhe leje speciale.
3. Raportet e ARH-së me institucionet tjera brenda dhe jasht vendit
Si institucion i ri ne per fillim kemi organizuar takime me institucione te ndryshme te nivelit
qendror dhe me departamente brenda ministrive.
Takime dhe vizita kemi zhvilluar në kompaninë Hekurudhat e Kosovës që deri më tani është e
vetmja kompani që ushtron veprimtarinë e vet biznesore në industrinë hekurudhore, që kryesisht
janë të koncentruar në transportimin e mallrave dhe udhëtareve pa e harruar edhe veprimtarinë
fitimprurese ne transportin e mineraleve nga minierat në vendin tonë.
Prej institucioneve jasht vendit raporte të mira kemi me Hekurudhat Shqiptare, me rregullatoret
në regjion Kroaci, Maqedoni etj. Rregullatorin e Maqedonisë e kemi vizituar me qëllim të
shkëmbimit të përvojave dhe planifikojmë të bejmë edhe vizita tjera vitin e ardhshëm.
4. Struktura Organizative e ARH-së
Bordi qeverisës brenda kompetencave të veta ligjore gjatë këtij viti që në takimin e parë ka
aprovuar statutin e ARH-së, ku përfshihet edhe organizimi i brendshëm dhe struktura
organizative. Në bazë të ligjit dhe statutit të ARH-së ky institucion ka këtë organizim:
Bordin Qeverisës, të emëruar nga Kuvendi i Republikës së Kosovës,
Drejtorin e Përgjithshëm të përzgjedhur nga Bordi i ARH-së,
Gjashtë departamente në kuadër të ARH-së.
4.1. Bordi qeverisës i ARH-së
Bordi qeverisës përbëhet nga tre anëtarë kryesuesin, zëvendës kryesuesin dhe anëtarin tjetër të
emëruar nga Kuvendi i Republikës së Kosovës, anëtari i katërt është drejtori i ARH-së, i cili
njëkohësisht është edhe kryeshef ekzekutiv i ARH-së.Tre anëtarët e bordit, kryesuesi i bordit,
zëvendës kryesuesi dhe anëtari i tretë i bordit janë emëruar në prill 2010 nga Kuvendi i
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 10
Republikes së Kosovës, në korrik 2010, bordi i ARH-së në bazë të kompetencave të veta ka bere
perzgjedhjen e drejtorit te përgjithshëm.
Bordi i ARH-se, për sektorin e hekurudhave dhe zhvillimet në këtë sektor i rekomandon
Ministrisë së Transportit dhe Post-Telekomunikacionit, ndërsa që për aktivitetet e ARH-së dhe
për zhvillimet në sektorin e Hekurudhave i raporton Kuvendit të Republikës së Kosovës, sa her
që kërkohet një gjë e tillë nga vet kuvendi dhe poashtu raportimeve tjera periodike që kërkohet
permes komisioneve funksionale të tij.
Bordi i kryen funksionin e tij në përputhje me detyrat e përgjegjësitë që i janë dhënë me Ligjin
per Hekurudhat e Republikës së Kosovës.
Gjatë viti 2010 Bordi ka mbajtur nëntë takime, në të cilat ka shqyrtuar çështje të ndryshme në
zhvillimin e institucionit dhe të industrisë hekurudhore dhe në të njëjtën kohë ka marrë vendime
të rëndësishme për zhvillimin e institucionit.
Po ashtu, bordi ka organizuar dhe ka mbikëqyrur aktivitetet e ARH-së, perzgjedhjen e
kryesuesve të departamenteve, përshkrimin e detyrave, mbikëqyrjen e përzgjedhjes edhe
personelit të ARH-së sipas ligjeve në fuqi, aprovimin e afateve dhe kushteve të punësimit për
anëtarët e stafit, përgatitjen dhe aprovimin e buxhetit.
Bordi i ARH-së ka filluar ndërtimin e marrëdhenjeve të mira institucionale me Ministrinë e
Transportit dhe Post-Telekomunikacionit, me Kuvendin e Republikes se Kosovës, Zyren
Ndërlidhëse të Komisionit Evropian këtu në vendin tonë, pastaj me Ministrine e Ekonomisë dhe
Financave përkatësisht me Njësinë për Monitorim të Kompanive Publike, me Hekurudhat e
Kosovës të cilat janë në proces të ndarjes sipas vendimit të Qeverisë së Republikes së Kosovës,
ku kryesuesi i bordit është edhe i emëruar zyrtarisht si anëtar i komisionit të formuar për këtë
proces të ndarjes, ne cilësinë e vezhguesit. Bordi i ARH-se ka marrur pjesë në takimet periodike
edhe jasht vendit të organizuara nga TAIEX dhe SEETO-s të mbajtura në Mal të Zi dhe
Maqedoni, ka zhvilluar edhe takime ndërinstitucionale me Rregullatorin e Hekurudhave të
Maqedonisë, poashtu ka vënë kontaktet edhe me rregullatoret e tjerë në regjion dhe gjatë vitit të
ardhshëm do të zhvillohen edhe takime zyrtare në vazhdim të thellimit të bashkpunimit dhe
zhvillimit të infrastrukturës ligjore të përafërt e në pajtim me direktivat e BE-se sidomos në
sektorin e sigurisë dhe tregut në industrinë Hekurudhore.
4.2. Drejtoria e përgjithshme
Drejtori i Përgjithshëm në bazë të ligjit për Hekurudhat e Kosovës përzgjedhet nga bordi i ARH-
së, njekohësisht është kryeshef ekzekutiv edhe anëtar i bordit, njëri nga kryesuesit e
departamenteve emërohet zëvendës drejtor, fushë veprimi i drejtorit të përgjithshëm është:
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 11
Kryen punë të zakonshme të Autoritetit në pajtim me të gjitha politikat dhe udhëzimet e nxjerra
nga bordi. Zhvillon procedurat e rekrutimit për anëtaret e personelit në përputhje me politikat
dhe procedurat e brendshme si dhe ligjit ne fuqi. Identifikon temat dhe çështjet që do të
diskutohen gjatë takimeve të bordit si dhe siguron zbatimin e vendimeve të marra nga bordi. Me
pajtimin e bordit kontrakton testimin e pajisjeve hekurudhore si dhe hetimin e aksidenteve një
pale të tretë kompetente, si dhe çdo detyrë tjetër sipas nenit 11 dhe 12 të ligjit për hekurudhat.
Detyrat/Përgjegjësitë:
Menaxhon sekretariatin teknik të bordit ne mënyrë efektive, siguron menaxhimin operativ dhe
strategjik te ARH-së, siguron /garanton përkrahje administrative për takimet e bordit.
Ka hartuar raporte sektoriale, vjetore dhe ato përfundimtare zbatuese dhe të njëjtat ja paraqet
bordit qeverisës, siguron pajtueshmëri me kërkesat e informimit dhe publicitetit, përcakton
strategjinë e komunikimit dhe zbaton planin e komunikimit si dhe mbanë lidhje të ngushtë me
homolog kompetent për të siguruar përmbushjen adekuate të detyrave te percaktuara.
4.3. Departamenti i Administratës
Kryesuesi i Departamentit të Administratës menaxhon dhe siguron funksionimin optimal
administrativ sa i përket organizimit, administrimit ditor që bëhet në Autoritetin Rregullativ të
Hekurudhave (ARH). K.D të Administratës drejtpërdrejt është përgjegjës për menaxhimin dhe
mbikëqyrjen e stafit administrativ të ARH-së.
Detyrat/Përgjegjësitë:
Këshillon rreth mirëmbajtjes dhe sistemeve e procedurave administrative operuese siç aplikohen
për ARH-në, udhëheqësinë e saj dhe stafin. Këshillon rreth përputhshmërisë me procedurat
organizative të gjera dhe standardet në departamentin e administratës.
Në këtë department janë përfshirë Financat, Personeli, IT-ja.
4.4. Departamenti i Hulumtimit të Aksidenteve
Në këtë department kemi të punësuar vetëm një kryesues dhe gjatë kësaj periudhe është definuar
roli i tij dhe aktivitetet brenda departamentit.
Detyrat/Përgjegjësitë:
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 12
Të monitoroj detyrat e raportimit të menaxherit të infrastrukturës, aplikuesve dhe ndërmarrjeve
hekurudhore dhe organeve të tjera të cilat janë të përfshira në sektorin hekurudhor. Hetimi dhe
raportimi për aksidente, si dhe hartimi i procedurave të kryerjes së hetimeve për aksidente.
Të veproj në të gjitha çështjet përkitazi me sjelljen e padrejtë dhe diskriminuese ndërmjet çdo dy
apo më shumë ndërmarrjeve hekurudhore, aplikueseve për alokim të zotësisë apo itinerarit apo
organeve tjera hekurudhore.
Eshte përgjegjës për pjesëmarrje gjatë hetimit të aksidenteve eventuale si dhe përgatitjeve të
raporteve dhe rekomandimeve për menaxhmentin e ARH-së, si dhe përgatitjeve të statistikave
për aksidentet e lehta dhe ato të rënda hekurudhore.
Janë realizuar vizitat e para nga ky departament duke u njoftuar dhe pranuar raportet e rasteve te
jashtezakonshme të aksidenteve të hetuara nga Ekspertët e Kompanisë Hekurudhore njiherit
edhe si detyrë primare dhe kryesore e këtij Departamenti.
Departamentet në vazhdim do të plotesoheshin sikur të kishim buxhet të mjaftueshëm. Kërkesën
për buxhet për plotësimin dhe zhvillimin e departamenteve më posht e kemi bërë në Ministrinë e
Financave dhe në Kuvend dhe jemi në pritje të këtij buxheti, pra në momentin kur ta realizojmë
kërkesën e bërë do të plotësohen edhe këto pozita në departamentet e paraqitura në vazhdim.
4.5. Departamenti Ligjor dhe i Licencimit
Kryesuesi i departamentit ligjor/licencim përfaqëson ARH-në në gjykata vendore dhe nëse është
e domosdoshme edhe në ato ndërkombëtare në çështje ligjore, mbështet të gjitha departamentet e
ARH-së në çështje ligjore. Verifikon dokumentet ligjore të nxjerra nga ARH-ja dhe përgaditë
rregulloret për licenca dhe certifikata të sigurisë dhe lejeve special. Përgatit nxjerrjen e licencave,
certifikave të sigurisë dhe lejeve për menaxheret e infrastrukturës dhe operatoret hekurudhorë.
Përgatit nxjerrjen e lejeve në përputhje me Nenet 21 dhe 22 të ligjit për Hekurudhat e Kosovës.
Detyrat/Përgjegjësitë:
Menaxhim ditor i departamentit, shqyrtimi i kërkesave dhe ankesave të operatorit të trenave të
cilat kanë të bëjnë me ndonje vendim të Menaxherit të infrastruktures si dhe hartimi i procedurve
për këto kërkesa dhe ankesa. Ti paraqes bordit te ARH-se rekomandime për zhvillimin e sektorit
duke përfshirë legjislacionin për promovimin e konkurrencës së drejtë dhe jodiskriminuese. Të
siguroj vendime jodiskriminuese dhe të drejta konkurruese nga ARH-ja.
Pozita nuk është plotësuar ende në mungesë të buxhetit.
4.6. Departamenti i Interoperabilitetit
Fushëveprimi i kryesuesit të departamentit të interoperabilitetit është të krijoj dhe organizoj
zbatimin e rregulloreve për menaxhimin e trajnimit, ekzaminimit, licencimit të personave të cilët
operojnë me mjetet e transportit hekurudhore, objekteve të posaçme të cilat funksionojnë në
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 13
hekurudhë. Përcaktoj procedurat për procesin e pranimit të pajisjeve hekurudhore për sa i përket
ndërveprimit. Përgatis pranimin e pajisjeve hekurudhore për sa i përket ndërveprimit si dhe
mbikëqyr pajtueshmërinë me licencat, certifikatat e sigurisë dhe lejet.
Pozita nuk ështe plotësuar ende në mungesë të buxhetit.
4.7. Departamenti i Sigurisë
Përcaktoj procedurat për procesin e pranimit të pajisjeve hekurudhore për sa i përket sigurisë dhe
ndërveprimit.Përgatis pranimin e pajisjeve hekurudhore për sa i përket sigurisë dhe ndërveprimit.
Mbikëqyr pajtueshmërinë me licencat, certifikatat e sigurisë dhe lejet. Kryej inspektime të
sigurisë në lokalet e menaxhereve të infrastrukturës dhe operatoreve hekurudhorë. Përcaktoj
rregullat për transportimin e mallrave të rrezikshme (mbikëqyerja e transportit të mallrave të
rrezikshme dhe substancave te ndryshme. Zhvillimi, organizimi dhe implementimi i rregulloreve
për menaxhimin e trajnimeve, ekzaminimin, licencimin e personave që transportojnë, pajisje
speciale për personat që operojnë ne hekurudha. Krijoj procedura për procesin e pranimit e
pajisjeve të hekurudhave me theks tek siguria dhe interprobaliteti. Përcakton rregullat për
certifikata të sigurisë. Përgatit lëshimin e lejeve bazuar në Nenin 21 dhe 22 të po të njëjtit Ligj.
Pozita nuk ështe plotësuar ende në mungesë të buxhetit.
4.8. Departamenti i Rregullimit të Tregut
Fushëveprimi i kryesuesit të departamentit të rregullimit tregut është të garantoj treg të
suksesshëm brenda dhe jashtë Kosovës për ARH-në. Në pajtim me vendimet e bordit, merr pjesë
në negocimin e traktateve ndërkombëtare për hekurudhat, si dhe siguron bashkëpunim
ndërkombëtar në fushën përkatëse. Veproj sipas detyrës zyrtare në të gjitha çështjet apo sjelljet
jo fer dhe diskriminuese ndërmjet dy apo më shumë kompanive të hekurudhave, aplikantët për
kapacitet dhe alokimin e itinerarit ose organet tjera hekurudhore. Bëjë mbikëqyrjen e raportimit
të detyrave të menaxherit të infrastrukturës, aplikantët dhe kompanitë hekurudhore si dhe organet
tjera të cilat janë të involvuara në sektorin hekurudhor. Të shkëmbej informata në lidhje me
punën e tijë, parimet të vendimmarrjes dhe praktikat me organet të tjera të huaja rregullatore për
qëllime të koordinimit të parimeve të vendimmarrjes në sektorin ndërkombëtar hekurudhor si
dhe të kryej arbitrimin dhe ndërmjetësimin për aktorët në treg.
Pozita nuk ështe plotësuar ende në mungesë të buxhetit.
Në vazhdim mund të shihet edhe organogrami me pozitat e plotësuara dhe ato që priten të
plotësohen në të ardhmen. Këto pozicione janë të domosdoshme për të mundur me i realizuar në
përgjithësi obligimet e ARH-së ndaj legjislacionit në fuqi për hekurudhat.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 14
Organogrami i Autoritetit të Pavarur Rregullativ të Hekurudhave
RZv.Kryesues i Bordit
qeverisës
RKryesues i Bordit qeverisës
RAnëtar i Bordit qeverisës
R Drejtor i Përgjithshëm
Anëtar I Bordit qeverisës
RKryesuese e Hulumtimit të
aksidenteve
P/RKryesues i Interoperabilitetit
P/RKryesues I Rregullimit të
tregut
P/RKryesues i Sigurisë
P/RKryesues Ligjor/Licencim
RKryesues i Administratës
RSekretrare e Bordit
RKryesues i sektorit të
Financave
R-të rekrutuar
P/R- për rekrutim
Figura 1: Struktura organizative e ARH-së në bazë të kërkesës ligjore dhe vendimit të bordit
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 15
5. Rekrutimi i stafit të ARH-së dhe procedurat:
Rekrutimi i stafit të ARH-së ka filluar me datën 25.05.2010 duke respektuar të gjitha afatet dhe
procedurat ligjore dhe ka vazhduar deri në fund të vitit, kemi pasur vështirësi në përzgjedhje
përshkak se ARH me buxhetin e trashëguar nga vitet e kaluara nuk ka pasur mundësi të ofroj
paga konkurente për pozitat e kërkuara. Disa here na është dashur rishpallja e pozitave të
kërkuara.
Gjatë kësaj periudhe duhet të theksohet se kemi pasur mbështetje të vazhdueshme nga MTPT-ja
e falenderojmë për përkrahjen dhe njëkohësisht edhe monitorimin e procesit të rekrutimit.
Më posht i keni detajet e procesit të rekrutimit.
Konkursi për Pozitën Drejtor i Përgjithshëm dhe Asistente Administrative
Është shpallur me datën 25.05.2010 dhe është mbyllur 09.06.2010 Intervista për Drejtor të
Përgjithshëm është mbajtë me 25.06.2010 dhe Intervista për Asistente Administrative është
mbajtë me 28.07.2010
Konkursi për katër pozitat:
1.Kryesues i Departamentit të Administratës
2.Kryesues i Departamentit ligjor dhe i licencimit
3.Kryesues i Departamentit për çështjeve teknike, monitorim dhe hulumtim i aksidenteve dhe
4.Zyrtar i Financave
Për poziten Kryesues i Departamentit për Çështje teknike / Hulumtim të aksidenteve është është
përzgjedhur kandidatja më e suksesshme, kurse për dy pozitat tjera është kërkuar nga Këshilli i
Pavar Mbikqyrës të rishpallet konkursi për arsyje të mosplotesimit të kushteve nga kandidatët.
Rishpallja e konkursit për dy pozitat:
1.Kryesues i Departamentit të Administratës dhe
2.Kryesues i departamentit Ligjor dhe licencim
Është rishpallur konkursi në datën 14.10.2010 dhe mbyllja e konkursit në datën 28.10.2010.
Kryesues të Departamentit të Administratës është përzgjedhur,duke filluar punën prej datës
15.11.2010.
Për pozitën Kryesues i Departamentit Ligjor dhe Licencim sipas Këshillit të Pavarur Mbikëqyrës
u konstatua që për këtë pozitë edhe kesaj here asnjë kandidat nuk i plotësoi kushtet e kërkuara.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 16
6. Buxheti dhe shpenzimet financiare në ARH:
Përmbledhje e përgjithëshme
Sektori i Financave kryen punët dhe detyrat në bazë të Ligjit Nr.03/L-048 për Menaxhimin e
Financave Publike dhe Përgjegjësisë si obligim dhe përgjegjësi
Fushat në të cilën është i fokusuar ky sektor janë:
Planifikimi i buxhetit të ARH-së
Përgatitja e raporteve financiare
Mbikqyrja e Zotimeve, shpenzimeve dhe certifikimeve te lendeve ne sistem te Free
Balancit-it
Përgatitja e raporteve standarde të të hyrave dhe shpenzimeve
Nxjerrja e raporteve, analiza dhe shqyrtimi i bilanceve dhe shërbimeve te përgjegjësisë
financiare
Mbarëvajtja e procedurave dhe sistemeve adekuate financiare të BKK-së, përfshirë
sistemin e pagesës së rrogave dhe shtesave të punëtorëve
Mbajtja llogarisë së kontabilitetit në mënyrë te pavarur
Krijimi sistemit funksional të raportimit financiar për mbikëqyrësin
Mirëmbajtja e llogarive dhe faturave
Koordinimi i shënimeve dhe menaxhimi i Arkës (Petty Cash-it) në bazë të Ligjit nr.03/L-
048
Koordinimi dhe përgatitja të gjitha llojet e raporteve të çmimeve dhe shpenzimeve
Regjistrimi i të gjitha pagesave përmes një sistemi aktual të arkivimit
Sektori i Financave - gjatë periudhës 01.10-30.11/2010 është bazuar dhe mbështetur në Ligjin
e lartë përmendur Nr 03//L-048 dhe është munduar që të bëj të gjitha përgaditjet e duhura që të
funksionoj maksimalisht si sektor në mbështetje të institucionit për shpenzimet e nevojshme.
Prandaj përgaditjet e duhura teknike dhe organizative për ne si sektor i financave brenda ARH-së
janë obligim për të filluar së mirëfunksionuari dhe së përgadituri për programin e punës së vitit
në vijim për realizimin e punëve dhe detyrave me një efikasitet maksimal dhe në harmoni me
ligjet dhe udhëzimet në fuqi .
Në kuadër të këtij sektori për periudhën raportuese është i punësuar një zyrtar financiar ku dhe
sipas rregullave mbi sistematizimin e vendëve të punës dhe skemës organizative që është nxjerr
nga bordi i ARH-së nga ky sektor gjatë këtij viti është paraparë të jetë një zyrtar financiar si i
vetëm.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 17
Buxheti dhe shpenzimet 2010
ARH me përkrahjen e institucioneve tjera ka arritur që fazen e konsolidimit në përgjithësi ta
kaloj mirë. Aktualisht të gjitha procedurat financiare të shpenzimit të buxhetit jemi duke i kryer
permes zyrtarëve financiar të MTPT-së në bazë të një marrëveshje bashkëpunimi në mes bordit
të ARH-së dhe sekretarit të MTPT-së deri në certifikimin e zyrtarëve nga vetë ARH-ja.
Kështu që të gjitha punët dhe shërbimet nga sektori i financave janë kryer në bashkepunim të
plotë me zyrtarët e MTPT-së dhe janë respektuar të gjitha procedurat të cilat janë zhvilluar sipas
afateve kohore zyrtare dhe sipas dinamikes së planifikuar.
Në vazhdim do të paraqesim një pasqyrë financiare për të gjitha kategoritë buxhetore deri më
30.12.2010.
Paga dhe meditje: rrjedhshmëria dhe paraqitja e listë-pagave, formularëve për punëtor të rinj,
rektroaktivet, formularët për ndryshime janë paraqitur çdo her sipas afateve kohore të
përcaktuara me ligj.
Mallra dhe sherbime: Rrrjedhshmëria e shpenzimeve brenda shumës së lejuar në këtë kategori
ka qenë sipas planifikimeve dhe afateve ligjore të përcaktuara me ligj dhe të gjitha procedurat
për pagesa janë zhvilluar sipas rregullave dhe kritereve që kërkohen.
Shpenzime komunale: Pasi që ne si institucion në zyre jemi vendosur në periudhën e fundit të
vitit 2010 nga kjo kategori kemi pak shpenzime të bëra për arsye tashmë të lartëpermendura.
Subvencione: Nuk kemi pasur subvencione gjatë këtij viti as nga Qeveria as nga Donatorët apo
ndonje nivel tjetër.
Shpenzime kapitale: Nuk kemi pasur shpenzime nga kjo kategori fare edhe pse nevojat për
shpenzime nga kjo kategori janë të domosdoshme shpenzimet per kërkesën ligjore “testimi i
pajisjeve hekurudhore, pastaj blerje te automjeteve per nevoja të institucionit, mirëpo mbetet
obligim i periudhës së ardhshme.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 18
Nr Kategoritë e shpenzimeve Të aprovuara Të shpenzuara Diferenca
1 Paga dhe Mëditje
58,092.00
34,119.65
23,972.35
2 Mallra dhe Shërbime
98,773.00
76,013.18
22,759.82
3 Shpenzimet Komunale
14,000.00 81.74
13,918.26
4 Subvencionet
- -
-
5 Shpenzimet Kapitale
- -
-
Raporti përmbledhës
170,865.00
110,214.57
60,650.43
Figura 2: Paraqitja grafike e shpenzimeve 2010 sipas kategorive ekonomike
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 19
Arsyeja e një diference të tillë në buxhet me një tepricë prej 60,650.43 është si rezultat i fillimit
të aktiviteteve dhe procedurave administrative në muajin gusht 2010, pasi janë nënshkruar
memorandumet e mirëkuptimit me MTPT-në dhe APP-në për të filluar me zhvillimin e
procedurave në pajtim me ligjin mbi financat publike dhe ligjit për prokurimin public.
7. Prokurimi
Aktivitete dhe procedurat e prokurimit i kemi kryer me një memorandum në mes të Agjencionit
të prokurimit publik dhe pastaj edhe kontratë në shërbime me zyrtarin e rregullatorit të
minierave(KPMM), ky aktivitet do të kryhet njësoj edhe në vitin e ardhshëm deri sa ta kemi
mundësinë buxhetore me rekrutuar zyrtarin e prokurimit për ARH-në.
Raporti i Prokurimit nga 01.01.2010-31.12.2010
Zotimi i buxhetit
Nr
.
Njësia e
kërkeses Datë Përshkrimi FPP Shuma ne €
Nr. i
Prokurimit
1 Furnizim me inventar 9,900.00 €
314 01 10
136
2 Web- faqja e ARH-së 1,500.00 €
314 02 10
236
3 Punimi i logos së ARH-së 200.00 €
314 003
10 247
4 Material shpenzues për zyre 2,000.00 €
314 10
004 136
5
Instalimi i qendrës
telefonike 2,000.00 €
314 10
005 236
6
Furnizim me frigorifer ( në
procedurë) 400 €
314 10
006 147
7 Sherbime të pastrimit njevjeçare
314 10
007 236
8
Sigurimi fizik i objektit ( në
procedurë) njevjeçare
314 10
008 236
9
Shenjat orientuese (në
procedurë) njevjeçare
314 10
009 147
10 Flat Monitor ( në procedurë) 800 €
314 10 10
147
Kjo tabelë rifreskohet pas kryerjeve të gjitha sherbimeve të Prokurimit për vitin 2010.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 20
8. Gjendja aktuale dhe zhvillimet e ardhshme të Hekurudhave të Kosoves
Vija e parë hekurudhore në Kosovë është ndërtuar në vitin 1874 në relacionin Hani i Elezit –
Fushë Kosovë – Mitrovicë. Më vonë ka filluar dhe është kryer ndërtimi i rrjetit ekzistues
hekurudhor nëpër tërë territorin e Kosovës.
Hekurudhat e Kosovës shtrihen në tërë territorin e Kosovës me një gjatësi prej 333,451 km. Në
këtë gjatësi nuk përfshihen vijat industriale të cilat kapin gjatësinë prej 103,4 km. Vijat
hekurudhore bëjnë lidhjen e të gjitha qendrave më të rëndësishme të Kosovës përveç Gjakovës
dhe Gjilanit.
Vijat e hekurudhave të Kosovës kanë lidhje të drejtpërdrejt edhe me shtetet fqinje si me
Republikën e Maqedonisë të Serbisë dhe përmes tyre edhe me shtetet e tjera
Hekurudhat e Kosovës gjenden në një situatë mjaft të vështirë.Infrastruktura hekurudhore
(binarët, ndërtesat e stacioneve dhe vetë stacionet, stabilimentet sinjalizuese, telekomunikuese
dhe të energjetikës), pastaj operimet hekurudhore (lokomotivat, vagonët e udhëtarëve dhe ata të
mallrave, punëtoritë, etj) kërkojnë investime të mëdha, angazhim maksimal të autoriteteve tjera
përgjegjëse, në mënyrë që të përmirësohet situata ekzistuese.
Hekurudhat e Kosovës kryesisht ndahen në dy linja
1. Linja Veri – Jug që përshkon vendin nga kufiri me Serbin (Stacioni Leshak) deri në
kufirin me Maqedoninë (Stacioni Hani i Elezit), me gjithsejtë 148 km në koridorin bazik
hekurudhore 10. Aktualisht është e vetmja linje hekurudhore që funksionon për
transportin e mallrave.
2. Linja Verilindje deri në Perëndim që përbëhet nga tri degë:
Linja Lindore nga kufiri me Serbin (Stacioni Podujevë) deri në Fushë Kosovë me
gjithsejtë 45 km gjatësi.
Linja Perëndimore nga Fushë Kosova deri në Pejë me gjithsejtë 81 km gjatësi.
Linja Jug-Perëndim nga Klina deri në Prizren me gjithsejtë 58 km gjatësi.
Hekurudhat e Kosovës kanë në dispozicion 9 Lokomotiva, 4 njësi multiple dizel, 10 bartës të
udhëtareve dhe 70 vagon për transportin e mallrave. Resurset e kufizuara aktualisht janë të
drejtuara kryesisht në mirëmbajtjen dhe investimin në rrjetin hekurudhor. Natyrisht, me hapjen e
rrjetave rajonale strategjike ose zhvillimin e industrive të reja nxjerrëse minerare dhe nevojën për
bartjen e mallrave të rënda , pritet të rritet nevoja për investim në infrastrukturës hekurudhore.
Gjatë vitit 2010 është kryer studimi për rehabilitimin e linjës së 10-të hekurudhore në Kosovë,
është përgatitur së pjesë e KE(DG-ELARG) mekanizmt të projektit për infrastrukturë(IPF2) nga
kompania COWIIPF Consortium si pjesë e kornizës së investimeve për Ballkanin
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 21
Perëndimor(WBIF), nga ky studim kan dalur disa opcione, kurse vlerësimi i kostos së
përgjithshme të investimeve është 125.5 milion euro.
Struktura e ardhshme organizative e Hekurudhave të Kosovës është pjesërisht e përcaktuar
në Ligjin për Hekurudha, Neni 5.
Me implementimin e Ligjit për Hekurudha, sektori i hekurudhave të Kosovës do ta ketë
strukturën e mëposhtme:
Figura 3: Struktura e ardhshme organizative e sektorit hekurudhor
Përvoja në BE dhe në shtetet e tjera, siç janë shtetet e “Konit Jugor” (Cono Sur – Argjentina,
Brazili, Kili), ku procesi i liberalizimit të hekurudhave ka nisur shumë më herët se në BE, ka
treguar se rregullimi i qasjes së hapur në sektorin e hekurudhave do të jetë i suksesshëm
vetëm nëse përmbushen kushtet e mëposhtme ligjore:
Garantimi i qartësisë ligjore me transparencë të mjaftueshme për aktorët e hekurudhave
dhe konsumatorët e tyre (ofruesit/dërguesit/pasagjerët e shërbimeve të transportit)
Garantimi i investimeve të investitorëve ekzistues dhe potencialë në infrastrukturën dhe
operimet hekurudhore
Përmirësimi i aftësisë konkurruese të hekurudhës ekzistuese, zakonisht të hekurudhës së
integruar shtetërore që gjeneron humbje, në një mënyrë jo diskriminuese dhe në kushtet
më të drejta konkurruese (dhe jo në kurriz të aktorëve të tjerë të tregut)
Përdorimi optimal i kushteve kornizë që rezultojnë nga direktivat e BE-së për hapjen e
tregut hekurudhor në një mënyrë jo diskriminuese me kushtet më të drejta konkurruese
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 22
Përmirësimi i ndarjes modale të sektorit hekurudhor duke i zgjeruar shërbimet komerciale
në moduset e tjera të transportit (multi-modaliteti)
Integrimi në politikën e transportit multi-modal (p.sh. të rajonit të Observatorit të
Transportit të Evropës Juglindore)
Legjislacioni hekurudhor ekzistues i Kosovës është vlerësuar nëpërmjet gap analizës ligjore
në bazë të parimeve të legjislacionit të tashëm dhe të ardhshëm hekurudhor në BE.
Shtyllat themelore të legjislacionit të ardhshëm modern hekurudhor në BE:
autonomia dhe menaxhimi komercial i entiteteve hekurudhore shtetërore
ripërshtatja financiare e entiteteve hekurudhore shtetërore
ndarja e infrastrukturës dhe e operimeve, së paku në baza të llogarive
obligimet e shërbimit publik mbi baza kontraktuale me trupat e interesuar publikë
qasja e lirë e palëve të treta në rrjetin nacional hekurudhor mbi marrëveshjet e
transportit
sjellja konkurruese jo diskriminuese dhe e drejtë e pjesëmarrësve në treg
harmonizimi mbarë-evropian i çështjeve teknike dhe të sigurisë (siguria dhe
ndëroperativiteti)
Gjendja aktuale dhe veprimet ne vazhdimesi ne sektorin hekurudhor
1. Ligji Numër 03/L-076 (Ligji për Hekurudhat). Të gjitha trupat duhet të përqendrohen
në Autoritetin Rregullativ të Hekurudhave (ARH)
2. Nuk është përmendur në Ligjin për Hekurudhat organi njoftues. Janë të pranishme zgjidhje të
tjera, siç është pranimi i autorizimeve, rregullave dhe i aprovimeve nga Trupat e tjerë Njoftues
apo delegimi i detyrave Trupave të tjerë Njoftues.
3. Hekurudhat e Kosovës është shoqëri aksionare sipas Ligjit Numër 03/L-087 për Ndërmarrjet
në Pronësi Publike 13.6.2008
4. Deklaratat financiare janë të publikuara në ueb faqen e Agjencisë së Mirëbesimit të Kosovës,
aksionare e Hekurudhave të Kosovës sh.a.
5. Infrastruktura dhe Operacionet në Hekurudhat e Kosovës perkunder vendimit te Qeverise ne
shkurt 2010, janë vetëm të ndara nga brenda në nivelin e departamenteve dhe ende kanë llogari
të përbashkëta. Sipas Nenit 33 të Ligjit për Hekurudha, infrastruktura dhe operacionet do të
bëhen entitete të ndara, të pavarura.
6. Drafti i parë sipas strukturës së RailNetEurope, i përgatitur për 2010-n.
7. Çështja e kalimit të kufijve pritet të zgjidhet nëpërmjet marrëveshjeve bilaterale me shtetet
fqinje.
8. Me ndarjen e infrastrukturës dhe të operacioneve, do të vendosen llogaritë e ndara të kostove.
9. Finalizimi i Deklaratës së Rrjetit dhe alokimin e kapaciteteve të rrjetit.
10. Aktualisht të gjithë shoferët e lokomotivave i posedojnë licencat nga koha para pavarësisë.
11. Ligji për Transportimin i mallrave të Rrezikshme, Ligji Numër 2004 / 6 i datës 4/2004.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 23
12. Hekurudhat e Kosovës sh.a. operon pa borxhe që nga viti 2006.
13. Qeveria e Kosovës i financon projektet kapitale të infrastrukturës me buxhetin e saj në baza
vjetore.
14. Ministria e Transportit dhe e Postë-Telekomunikacionit ka filluar me subvencionimin e disa
trenave të pasagjerëve në baza vjetore, por ende nuk është nënshkruar marrëveshja për Obligimin
e Shërbimit Publik.
15. Rregullimi i brendshëm për Resurset Humane në Hekurudhat e Kosovës sh.a.
Konkluzion:
Gjendja aktuale tregon qartë se shumica e hapave që janë ndërmarrur gjatë vitit 2010 duhet të
vazhdojnë me qëllim të përmbushjes së obligimeve të parashtruara në Memorandumin e
Mirëkuptimit të Evropës Juglindore.
9. ARH në raport me Hekurudhat e Kosovës
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave me kapacitet ekzistuese ka draftuar manualet, rregullat dhe
formularet për licencat dhe certifikimet e sigurisë, rregullat për sigurinë dhe ndër-
operueshmerinë(interoperabiliteti), draftimin e rregullës për hetimin e fatkeqësive dhe zhvillimi
i departamentit për hetimin e fatkeqësive-aksidenteve dhe roli i këtij departamenti. Rregulloret e
tanishme për menaxhimin e sigurisë në Ligjin përhekurudha janë të mjaftueshme për fazën
iniciale. Është më efektiv përmirësimi gradual i certifikatës së sigurisë, për shembull, për
periudhën e rinovimit. Përvoja e parë duhet të bëhet me certifikimin e sigurisë së Hekurudhave të
Kosovës, edhe të menaxherit të infrastrukturës, edhe të operatorit të hekurudhave, si edhe të
depërtuesve të parë. Rregullat për licencimin dhe certifikatat e sigurisë duhet pastaj të
përmirësohen gradualisht për ta arritur nivelin e BE-së. Të gjitha informatat do të publikohen në
website-in e ARH-së www.arh-ks.org.
Është planifikuar të finalizohen dhe përmbushen këto aktivitete në sektorin hekurudhor dhe
ARH-në:
Ndarja e Hekurudhave të Kosovës në menaxherin e infrastrukturës dhe kompanitë operuese
Hartimi i libër-rregullës së licencimit dhe të certifikimit të sigurisë
Nxjerrja e licencës dhe certifikatës së sigurisë për menaxherin e ri shtetëror të infrastrukturës
Nxjerrja e licencës dhe certifikatës së sigurisë për operatorin e ri shtetëror të hekurudhave
Nënshkrimi dhe hyrja në fuqi e marrëveshjes ndërmjet MI-së dhe Ministrisë së Ekonomisë
dhe Financave
Hartimi i rregullës për arbitrimin/ndërmjetësimin
Aprovimi i Deklaratës së parë të rrjetit dhe duhet të definohet roli i ARH-së në këtë pikë.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 24
Nënshkrimi i marrëveshjes së kalimit të kufijve me së paku shtetet fqinje, është përgatitur
drafti i marrëveshjes me Maqedoninë.
Përfundimi i regjistrimit të lokomotivave të operatorit të ri shtetëror të hekurudhave
Përfundimi i regjistrimit të lokomotivave specifike të menaxherit të ri shtetëror të
infrastrukturës
Hartimi i rregullës për licencat e ngasësve të trenit-makinistëve dhe dhënia e licencave të para
Hartimi i rregullës për trajnimin e ngasësve të trenit-makinistëve.
Përfundimi i bartjes së rregulloreve të mëtutjeshme të BE-së sa i përket hapjes së tregut dhe i
qasjes në infrastrukturë dhe pagesës në rregullat e ARH-së, veçanërisht mbi bazë të:
2004/51/EC në fuqi
2006/103/EC (do të përdoret në mënyrë analoge pasi që është hartuar për shkak të anëtarësisë
së dy shteteve anëtare: Bullgarisë dhe Rumanisë
2001/14/EC në fuqi (2004/49/EC) mbi qasjen në infrastrukturë
1191/69/EEC + 1893/91/EEC në fuqi, mbi Obligimin e Shërbimit Publik
2005/47/EC për stafin e përfshirë në shërbimet ndërkufitare.
10. Ligji ne fuqi dhe draft- ligji i ri i hekurudhave
Gjatë vitit 2010 kemi pasur edhe një “draft-ligj” të punuar nga një grup punues brenda MTPT-së,
ARH nuk ka marrur pjesë gjatë hartimit të këtij draft ligji pasi që nuk ka qenë zyrtarisht pjesë
“Grupit punues për ligjin”, por me kohë kemi reaguar ndaj paqartësive dhe sidomos kemi
shprehur shqetësimin tonë ndaj tentimit që të themelohen institucione të tjera të reja për
rregullim të sektorit hekurudhor me arsyetimin se Kosova është vend i vogël dhe nuk mundet të
përballoj me tepër institucione dhe rritje të administratës. Në draft-ligjin e parë ishin parapar
edhe themelimi i tri institucioneve të reja(agjensioni për siguri në hekurudha, agjensioni për
rregullim të tregut hekurudhor dhe agjensioni për hetimin e aksidenteve në hekurudha).
Pas reagimit kemi draft-ligjin e dytë final sipas “Grupit punues për ligjin” që po ashtu ka nevojë
për ta korigjuar, për arsyen se kemi vërejtje signifikante për punën e bërë sidomos sa i perket
implementimit, ARH-së dhe konfuzitetit të kompetencave që ky draft-ligj i propozuar prodhon.
Draft ligjin e kami pranuar nga asistenca teknike përkatësisht nga kompania konsulente Egis-
BCEOM ku jemi njoftuar se është draft-ligji përfundimtar në nivel të grupit punues, bazuar në
këtë draft-ligj ne si ARH kemi shprehur brengosje:
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 25
Së pari përmbajtja e ligjit egzistues LoR nr.03/L-07 është shumë më konstruktive dhe më e
favorshme për sektorin hekurudhor se ky draft-ligj.
Së dyti jemi të brengosur se një institucion i ri (ARH) i cili është i krijuar në bazë të ligjit dhe i
cili me veshtirësi të mëdha është duke u bërë funksional në këtë rast nuk e ka përkrahjen e
duhur. Institucion të vetmin për sektorin hekurudhor të sapo krijuar, nuk permendet fare në draft-
ligjin e ri, tentohet të krijohet nje agjencion me "do her organe të pavarura e her departamente te
pavarura brenda një agjensioni që nuk dihet dhe nuk shkruan si mund të organizohet si
funksionon, kujt i raporton" i cili agjension parashihet të ushtron kompetencat të cilat i ka ARH
në bazë të ligjit LoR nr.03/L-07 që është në fuqi.
Vlenë të theksohet se ARH bazuar në mandatin që ka nuk ka dhënë kurrfare pëlqimi, nuk
pajtohet me këtë draft-ligj dhe nuk pranon të zëvendësohet me nje agjencion tjetër, sepse për një
gjë të tillë duhet të kemi arsyeshmeri, nëse arsyeshmeria është duhet draft-ligji i ri ky draft me
tepër ngjanë në një doracak se si të themelojmë organe të pavarura që nuk janë të pavarura.
Mandej ky draft ligj përshkruan se si duhet të kemi anarki në kompetencat e institucioneve dhe
kompanive, e jo promovim të tregut të hapur e konkurent në sektorin hekurudhor.
Propozimi ARH-së ka qenë qeë ligji ekzistues LoR nr.03/L-07 të amandamentohet, plotësohet
edhe me detajet e kërkuara juridike dhe praktike sipas direktivave të BE-së, dhe rregullatorëve të
tjerë në botë të përshtatshme për Kosoven rreth organizimit dhe strukturës, funksioneve dhe
përgjegjësive institucionale për mbikëqyrje dhe përkrahje të zhvillimit të sektorit hekurudhor.
Ne si ARH e kemi shqyrtuar këtë draft-ligj me kujdes nen për nen dhe vërejtjet e tjera dhe
propozimet do t’i paraqesim në një takim të radhës që do të organizohet nga institucionet
relevante vendimmarrëse.
Në këtë raport vlenë të theksohen e dhe disa nga kërkesat shumë të rëndësishme për
institucionin:
Sqarimi i situates ligjore për sektorin hekurudhor është kërkesë urgjente.
Kërkesë tjetër për ARH-në është skema konkurruese e pagave për të terhequr stafin
profesionist dhe të kualifikuar dhe për t’i motivuar ata në të ardhmen që të vazhdojnë të
punojnë të kontribuojnë për zhvillimin e institucionit dhe kryerjen e obligimeve dhe kjo
është e lejuar me LoR nr.03/L-07 mbi hekurudhat neni 12.6.
Buxheti i arsyeshëm që do të na mundësonte ta implementojmë dhe zbatojmë në tërësi
ligjin për hekurudhat ku parashihet edhe testimi i pajisjeve hekurudhore që ende nuk
është kryer asnjëher LoR nr.03/L-07.
RAPORTI VJETOR I ARH-së 2010
www.arh-ks.org ARH, 2010 Faqe 26
Halit Gara
Kryesues i Bordit Qeverisës
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave
Rruga Rrustem Statovci nr.29 Prishtinë
Tel:+381 38 22 00 40
Fax:+381 38 22 33 40
E-mail:[email protected]
www.arh-ks.org