avrupa cfo anketi türkiye sonuçlarının analizi · türkiye sonuçlarının analizi. ......

36
Deloitte Türkiye CFO Serisi 2017 / 1 Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi

Upload: others

Post on 10-Feb-2020

16 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

Deloitte Türkiye CFO Serisi 2017 / 1

Avrupa CFO AnketiTürkiye sonuçlarının analizi

Page 2: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

Giriş

Page 3: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

3

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Önsöz

Avrupa CFO Anketi ve Türkiye’nin CFO’ları…

Değerli Okurlar;

Deloitte Avrupa CFO Anketi’nin bir özelliği var: Düzenli olarak yapılan bu anket, hem yakın geleceğe ilişkin öngörü ve stratejiler hakkında bizlere fikir veriyor, hem de dönemler arasında öncelikler ve beklentilerin nasıl değişimler gösterdiğine dair bir trend analizini mümkün kılıyor. Ankete katılan ülke sayısı da, yanıtlayan CFO sayısı da hızla artıyor. Bu yönleri ile benzer çalışmalardan ayrışıyor.

2016 yılının ilk çeyreğinde Türkiye ve İsveç, ankete ilk kez dahil olmuşlardı. Son anketimizle birlikte artık komşumuz Yunanistan’ın CFO’ları da ankette yer buldular. Araştırmamızda katılımcı profili olarak oldukça heterojen bir yapı söz konusu. Birçok farklı ülke, onlarca değişik sektör ve dünyanın dev şirketlerinden KOBİ’lere uzanan geniş bir ölçek yelpazesi… İşte bu çeşitlilik, sonuçları daha anlamlı ve güvenilir kılıyor.

Ne mutlu bizlere ki, ülkemizdeki CFO’lar bu ankete şu ana kadar fazlasıyla sahip çıktılar. Türkiye katılım açısından hep önde gelen ülkeler arasında. Biz de artık üçüncü kez dahil olduğumuz bu anketin sonuçlarını, bu kez karşılaştırmalı olarak analiz edip paylaşmak istedik. Ne de olsa artık bizler için "geleneksel" Deloitte Avrupa CFO Anketi.

Bir sonraki anketimize kadar keyifli okumalar diliyoruz…

Cem SezginCFO Hizmetleri LideriDeloitte Türkiye

Page 4: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

CFO’ların ÖngörüleriSon 3 anketin karşılaştırması

Page 5: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

5

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Finansal gelecek hakkında beklentiler

CFO’larımızın verdiği yanıtlar gösteriyor ki, şirketlerinin finansal geleceği hakkında daha olumsuz bakış açısına sahip olanlar artış trendinde… Bu araştırmanın geri kalan bölümünde yer alan sorular ve aldığımız yanıtlarla ilgili analizlerde bunun sebeplerini irdeliyor olacağız…

33,5%

29,7% 29,7%

42,7%

45,9%

30,2%

23,6% 24,3%

40,1%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

3 ay öncesiyle kıyaslandığında, şirketinizin finansal geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?

İyimserim Yaklaşık olarak aynı şekilde düşünüyorum Kötümserim

Page 6: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

6

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Gelir artışı bekleyen CFO’ların oranında belirgin düşüş…

Gelirlerde artış bekleyen CFO’larımızın oranı her anketimizde azalıyor. Şirketlerinin gelirlerinin düşeceğini düşünen CFO’larımızın oranı ise gittikçe artıyor (son anketimizde her dört CFO’dan biri). Kuşkusuz bunda Türkiye ekonomisine ilişkin büyüme oranı beklentileri ve yakın dönemdeki mütevazi performansın etkisi var. Buna rağmen gelir artışı bekleyen CFO’lar halen çoğunlukta. Özellikle ihracatta olan dönemsel kıpırdanmalar ve Rusya ile olan ilişkilerin düzelmesi sonucu turizm gelirlerinde olası bir iyileşme, yurtdışı operasyonların toplam faaliyetler içinde artan payı ile oluşan risk dengesi gibi faktörler etkili. Olağandışı gelişmeler olmadığı taktirde, bir sonraki anketimizde gelir artışı beklentilerine ilişkin daha olumlu sonuçlar şaşırtıcı olmayacaktır.

71,4%68,6%

53,1%

17,7% 17,1%19,6%

10,9%14,3%

27,1%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Size göre gelecek 12 ay içinde şirketinizin gelirleri nasıl değişecek?

Artacak Aynı Kalacak Azalacak

Page 7: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

7

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Karlılığa dair beklenti, gelirlere ilişkin olanlardan pek farklı değil

Gelirlerle ilgili beklentilerin benzeri bir trend, karlılık konusunda karşımıza çıkıyor. Aslında daha kritik olduğunu düşündüğümüz tablo bu. Üçüncüsünü gerçekleştirdiğimiz anketimizde ilk kez bu dönem karlılığın olumlu yönde değişeceğini bekleyen CFO’lar katılımcıların yarısını dahi oluşturmuyor. Üstelik oran %41 civarına yani oldukça düşük bir seviyeye geriledi. Araştırmamızdaki diğer sorularımızdan biri de şirketlerin öncelikleri ile ilgili idi ve ilk iki sırayı maliyetlerin azaltılması ve kontrol edilmesi alıyor. Şirketler belli ki durumu kabullenmişler ve defansa çekilmişler. Böyle bir refleks oluşmasının olağan olduğunu ve alınacak tedbirlerin sürdürülebilirlik açısından faydalı olabileceğini düşünüyoruz.

60,3%

54,3%

40,7%

22,6%

28,6%

21,5%

17,1% 17,1%

37,8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Size göre gelecek 12 ay içinde şirketinizle ilgili faaliyet karı nasıl değişecek?

Artacak Aynı Kalacak Azalacak

Page 8: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

8

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Yatırımlara "devam" diyenler de var, "şimdilik yeter, tamam" diyenler de…

Kimi zaman içinde bulunduğumuz döneme benzer makroekonomik koşullarda yatırım yapmanın aslında daha cazipleşebileceği ve özellikle oluşabilecek çeşitli avantajlardan yararlanılarak orta ve uzun vadede şirketlerin kazançlı çıkılabilecekleri vurgulanır. Bu, bazı kurumlar için doğru olmakla birlikte (söz konusu firmaların mali gücü ve uzun vadeli stratejik hedefleri burada belirleyici oluyor) bunu genellemek pek doğru olmaz.Nitekim anketimizin bize sunduğu genel tabloya göre sıcak para daha değerli hale gelirken şirketlerimizin de yatırım harcaması yapma iştahı azalıyor. Yatırım harcamalarının önümüzdeki döneme ilişkin eksenine dair son derece dengeli bir tablo ile karşılaşıyoruz…

40,4% 40,0%

33,5%

39,7%

22,9%

31,8%

19,9%

37,1%

34,7%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Size göre gelecek 12 ay içinde şirketinizle ilgili Yatırım Harcamaları/CAPEX

nasıl değişecek?

Artacak Aynı Kalacak Azalacak

Page 9: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

9

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

CFO’lar istihdamda bir kıpırdanma beklemiyor

Gerçekleştirdiğimiz son üç araştırmayı kıyasladığımızda istihdama yönelik bir önceki anketimizdeki olumlu yöndeki kıpırdanma ne yazık ki son araştırmamızda durağanlığa işaret eden bir beklentiye yönelmiş durumda. Azalma ve artış bekleyen CFO’ların oranı neredeyse eşit. Nitekim PERYÖN ile gerçekleştirdiğimiz ortak araştırmalarda da benzer sonuçlar ile karşılaşmaktayız. Türkiye’deki işsizlik oranı yavaş yavaş bir artış trendi yakaladı ve Nisan ayında açıklanan son rakamlara göre %13 seviyesine ulaştı.

36,3%

45,7%

30,8%

45,2%

34,3%

40,1%

18,5%20,0%

29,1%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Size göre gelecek 12 ay içinde şirketinizle ilgili Çalışan Sayısı nasıl değişecek?

Artacak Aynı Kalacak Azalacak

Page 10: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

10

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

CFO’ların dörtte üçü piyasalardaki belirsizliğe işaret ediyor…

CFO’ların (ve belki de hepimizin) son dönemlerde en çok şikayet ettikleri konuların başında hiç şüphe yok ki, finansal ve ekonomik piyasalara hakim olan belirsizlik havası geliyor. Son anketimize göre CFO’ların dörtte üçü geleceğin neler getireceğini kestiremiyor ve belirsizliklerin oldukça fazla olduğunu düşünüyorlar. Dünyamız, bölgemiz ve ülkemizdeki sert ve sık iniş – çıkışlar onları daha temkinli olmaya, şirketleri ise riskten kaçınmaya itiyor. Aslında bu çalışmada verilen yanıtlar bunu oldukça net bir şekilde destekler nitelikte.

66,9% 68,6%

76,6%

29,0%25,7%

19,9%

4,1% 5,7% 3,5%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Şirketinizin karşılaştığı dış finansal ve ekonomik belirsizliklerin ne seviyede olduğunu

düşünmektesiniz?

Yüksek Normal Düşük

Page 11: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

11

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Pardon, risk mi dediniz? Sağ olun, biz daha fazla almayalım.

CFO’larımız uzun bir süredir daha fazla bilanço riski alma konusunda oldukça temkinliler. Nitekim son 3 dönemdir anketlerimiz bizlere hep bu yaklaşımı destekleyen sonuçlar sunuyor. (Söz konusu dönemde risk almaktan kaçınan CFO’ların oranının ortalaması %90) CFO’lar ile gerçekleştirdiğimiz etkinlikler ve birebir görüşmelerde de benzer görüşler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten kaçınan CFO’ları arasında en üst sıralarda yer alıyor. Bir grup CFO, bu anketi yanıtladıkları dönemde Nisan ayındaki referandumun "atlatılmasını" beklerken, bazı meslektaşları ise 2017’nin geneli için durağan bir sene olacağına dair bir ön kabul zaten yapmışlardı.

6,2%

14,3%10,6%

93,8%

85,7%89,4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Bilançonuz üzerinde daha fazla risk almanız için iyi bir zaman mı?

Evet Hayır

Page 12: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

12

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

"Risk" denildiğinde CFO’lar için neler ön plana çıkıyor?

CFO’larımız için Jeopolitik riskler, TL’nin değer kaybı ve nakit akışındaki muhtemel aksamalar tartışmasız en önemli ilk 3 risk olarak karşımıza çıkıyor. Son dönemlerde istikrarlı bir şekilde dikkat çekmeye başlayan risk kalemi ise girdi fiyatlarındaki artış. Enerji ve emtia fiyatlarındaki bahar havasının bitmesi ile gelen artış trendi, döviz bazlı maliyetlerdeki kur farklı artış sonucu, bunun hiç de şaşırtıcı olmayan bir gelişme olduğunu söylemeliyiz.

70,1%74,3%

55,9%

65,3%68,6%

82,4%

47,9%

54,3%51,2%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Gelecek 12 ay içinde aşağıdaki faktörlerden hangileri şirketiniz açısından

önemli ölçüde risk teşkil edecek?

Jeopolitik riskler Kur dalgalanmalarıNakit akışında oluşabilecek olumsuzluklar İç talebin azalmasıİş gücü maliyetlerinin artması Girdi maliyetlerinin artmasıDış talebin azalması Sermaye yetersizliğiYetkin insan kaynağı açığı Other

Page 13: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

13

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Risk algısındaki değişimlerin arka planında yatan faktörler neler?

Sizler için CFO’ların risk algısına etki edebileceğini düşündüğümüz bir dizi iç ve dış gelişmeyi derledik ve anket dönemlerimiz ile ortak bir takvime yerleştirdik. Bakalım bir sonraki ankette hangi gelişmeler belirleyici olacak ve nasıl bir etki yaratacaklar…

Anket Dönemi İlk İkinci Üçüncü

Türk

CFO

'ları

nR

isk

Sıra

lam

ası

1 Jeopolitik Riskler TL'de Değer Kaybı/K.D.

2 TL'de Değer Kaybı/Kurlarda Dalgalanma Jeopolitik Riskler

3 Nakit Akışında Bozulma

4 İç Talepte Daralma Artan Girdi Maliyetleri

5 Artan İşçilik Maliyetleri Artan Girdi Maliyetleri İç Talepte Daralma

6 Artan Girdi Maliyetleri Yetişmiş Personel Eksiği

7 Zayıf Dış Talep Sermaye Yetersizliği Zayıf Dış Talep

8 Sermaye Yetersizliği Zayıf Dış Talep Sermaye Yetersizliği

9 Yetişmiş Personel Eksiği Artan İşçilik Maliyetleri

10 Diğer Riskler

2015 2016 2017

Ka

sım

Ara

lık

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

ira

n

Tem

mu

z

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Ka

sım

Ara

lık

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

1 K

asım

-Gen

el S

eçim

24 K

asım

-Ru

s Sa

vaş

Uça

ğı D

ş.

Asg

ari Ü

cret

te %

30 A

rtış

23 H

azir

an-B

REX

IT R

efer

.

15 T

emm

uz-

Kal

kışm

a21

Tem

mu

z-O

HA

L 20 T

em

muz

–Sta

ndard

&Poor’s

Türk

iye’n

in K

redi notu

nu B

-’ye d

üşürd

ü

26 A

ğust

os-

Fıra

tK

alka

nıH

r.

Moody’s

Türk

iye’n

inKre

di notu

nu B

-

’ye d

üşürd

ü

8 K

asım

-AB

D B

aşka

nlık

S.

Asg

ariÜ

cret

te%

8 A

rtış

S&

P T

ürk

iye’n

in k

redi notu

nu

düşürd

üD

ola

r 4 T

L’y

e y

ükselirk

en E

uro

4TL’y

i geçti

Ref

eran

du

m

Page 14: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

14

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Şirketler için varsa yoksa maliyetleri dizginlemek

Daha önce değindiğimiz ekonomik iklim ve belirsizliklerden dolayı CFO’lar defansta. Maliyetlerin kontrolü ve azaltılması stratejilerin bel kemiği. Bunun dışında sadece Türkiye pazarına umut bağlamama yönünde bir irade dikkat çekiyor. Koşullar, yeni pazarlara açılarak büyüme seçeneğini ön plana çıkarıyor. Anket sonuçlarımıza göre yeni ürün geliştirmek ve Ar-ge yatırımı yaparak Türkiye pazarında yeni ürünlerle pastadan alınılan payı arttırmak ise biraz daha geri plana düşüyor.

5,80

5,23 5,295,53

5,195,014,94 4,87

4,65

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Lütfen gelecek 12 ay içinde aşağıdaki stratejileri şirketiniz açısından öncelik sırasına koyunuz.

Maliyetlerin kontrol altında tutulması Maliyet azaltımı

Organik büyüme Yeni pazarlarda büyüme

Satın alma ile büyüme (İnorganik) Yeni ürün ve hizmetlerin çıkarılması

Sermaye harcamalarının artırılması (CAPEX) Faaliyet harcamalarının artırılması (OPEX)

Page 15: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

15

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Şirketlerin değişen önceliklerine etki eden faktörler neler?

Sizler için şirketlerin öncelik sıralamasına etki edebileceğini düşündüğümüz bir dizi iç ve dış gelişmeyi derledik ve anket dönemlerimiz ile ortak bir takvime yerleştirdik. Bakalım bir sonraki ankette hangi gelişmeler belirleyici olacak ve nasıl bir etki yaratacaklar. İnorganik büyüme tekrar eski popülaritesine kavuşacak mı? CAPEX ve OPEX (Yatırım ve Faaliyet Harcamaları) kıpırdanmaya sahne olacaklar mı?

Anket Dönemi İlk İkinci Üçüncü

Türk

CFO

'ları

nöncelik

sır

ala

ması

1Maliyetlerin Kontrol Altında Tutulması

2 Maliyet Azaltımı

3

Yeni Ürün ve Hizmetlerin Çıkarılması

Yeni Pazarlarda Büyüme

4 Yeni Pazarlarda Büyüme Organik Büyüme

5 Organik Büyüme Yeni Ürün ve Hizmetlerin Çıkarılması

6

Sermaye harcamalarının artırılması (CAPEX)

Satın alma ile büyüme (İnorganik)

Sermaye harcamalarının artırılması (CAPEX)

7

Faaliyet harcamalarının artırılması (OPEX)

Sermaye harcamalarının artırılması (CAPEX)

Faaliyet harcamalarının artırılması (OPEX)

8

Satın alma ile büyüme (İnorganik)

Faaliyet harcamalarının artırılması (OPEX)

Satın alma ile büyüme (İnorganik)

2015 2016 2017

Kasım

Ara

lık

Ocak

Şu

bat

Mart

Nis

an

Mayıs

Hazir

an

Tem

mu

z

usto

s

Eylü

l

Ekim

Kasım

Ara

lık

Ocak

Şu

bat

Mart

Nis

an

Mayıs

Hazir

an

1 K

asım

-Genel Seçim

24 K

asım

-Rus S

avaş U

çağı

Dş.

Asgari Ü

cre

tte %

30 A

rtış

23 H

aziran-B

REXIT

Refe

r.

15 T

em

muz-K

alk

ışm

a -

21

Tem

muz-O

HAL

20 T

em

muz

–Sta

ndard

&Poor’s

Türk

iye’n

in K

redi notu

nu B

-’ye

düşürd

ü

26 A

ğusto

s-F

ırat

Kalk

anı

Hr.

Moody’s

Türk

iye’n

inKre

di

notu

nu B

-’ye d

üşürd

ü

8 K

asım

-ABD

Başkanlık S

.

Asgari Ü

cre

tte %

8 A

rtış

S&

P T

ürk

iye’n

in k

redi notu

nu

düşürü

Dola

r 4 T

L’y

e y

ükselir

ken E

uro

4TL’y

i geçti

Refe

randum

Page 16: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

16

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Bankalara kötü haber: CFO’lar kredilere sıcak bakmıyor

CFO’lara içlerinde bulundukları koşulları dikkate aldıklarında kurumları için (banka kredisi, kurumsal borçlanma, özsermaye, iç finansman) gibi fon kaynaklarını nasıl değerlendirdiklerini sorduk. Banka kredisi ile ilgili ortaya çıkan tablo, CFO’ların büyük bir kısmının (%40) daha fazla banka kredisi kullanmaya sıcak bakmadığını gösteriyor. Bunun altında yatan sebepler şirketlerdeki borç yükünün seviyesi ile artan finansal maliyetler, yatırım ve operasyonel harcamalara gelen fren, dövizdeki dalgalanmalar ve genel anlamı ile risk algısı olarak gösterilebilir. Mevcut durumda her dört CFO’dan yalnızca biri kredi kullanmayı cazip buluyor.

37,6%

25,7% 25,8%27,2%

42,9%

34,6%35,2%

31,4%

39,6%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Mevcut durumda şirketiniz için (banka kredisi, kurumsal borçlanma, özsermaye,

iç finansman) gibi fon kaynaklarını nasıl değerlendirmektesiniz?

(Banka Kredisi için verilen yanıtlar)

Cazip Ne cazip ne cazip değil Cazip değil

Page 17: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

17

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

"Borçlanacak isek Türk Lirası borçlanalım"

Kurlardaki (genelde yukarı yönlü) seyrin beklenen sonuçlarının başında yabancı para yükümlülüklerden uzak durmak geliyor. Aslında şirketler genel olarak borçlanmaya fazla sıcak bakmıyorlar. Ancak «mecbur kalarak borçlanacak isek, bari en azından Türk Lirası borçlanalım» görüşü son dönemlerde şirketlerde ağır basmaya başladı. CFO’ların yanıtları gösteriyor ki, TL bazında borçlanmaya geçmişe göre az da olsa daha fazla olumlu yaklaşılmaya başlanmış durumda…

21,2% 20,6%

23,7%

38,2%

44,1%

37,8%

40,6%

35,3%

38,5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Mevcut durumda şirketiniz için (banka kredisi, kurumsal borçlanma, özsermaye,

iç finansman) gibi fon kaynaklarını nasıl değerlendirmektesiniz?

(Kurumsal Borçlanma – TL için verilen yanıtlar)

Cazip Ne cazip ne cazip değil Cazip değil

Page 18: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

18

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

CFO’ların sadece %12’si yabancı para borçlanmaya sıcak bakıyor

CFO’lar arasında yabancı para cinsinden fazla yükümlülük taşımama düşüncesi her ankette daha fazla ağır basmaya başladı. Kuşkusuz bunda son dönemlerde ekonomi kulislerinde mütemadiyen üretilen dövizdeki yükseliş beklentilerine dair olumsuz senaryoların payı büyük. Referandum da artık geride kaldığına göre kurların bir dönem stabil gittiği, hatta bir nebze düşüş gösterdiği bir dönem yaşandığı takdirde bu tablonun farklı yönde değişim göstermesini bekleyebiliriz. Gene de bir sonraki ankette de CFO’ların benzer yanıtlar vermesi şaşırtıcı olmayacaktır.

17,1%

23,5%

11,5%

30,9%

23,5%25,6%

52,0% 52,9%

62,8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Mevcut durumda şirketiniz için (banka kredisi, kurumsal borçlanma, özsermaye,

iç finansman) gibi fon kaynaklarını nasıl değerlendirmektesiniz?

(Kurumsal Borçlanma - Yabancı Para Birimi için verilen yanıtlar)

Cazip Ne cazip ne cazip değil Cazip değil

Page 19: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

19

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

CFO'lar sermaye artırımı konusunda daha ılımlı düşünüyorlar

Anketimizin sonuçları özsermayede arttırma gitmeye sıcak bakan CFO’ların, sıcak bakmayan CFO’lara göre ağır bastığını gösteriyor. Sağlıklı bir bilanço yapısı açısından bakıldığında da, bu tarz bir tercihin ortaya konulması beklenen bir sonuç. Gene de tam bir sene önceki ilk anketimizle mukayese ettiğimizde sermaye artışının da cazibesini kaybettiğini gösteren bir sonuçla karşılaşmaktayız.

49,2%

36,3%

41,5%

32,5%

36,4%

30,2%

18,3%

27,3% 28,4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Mevcut durumda şirketiniz için (banka kredisi, kurumsal borçlanma, özsermaye,

iç finansman) gibi fon kaynaklarını nasıl değerlendirmektesiniz?

(Özsermaye için verilen yanıtlar)

Cazip Ne cazip ne cazip değil Cazip değil

Page 20: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

20

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

İç finansman kaynaklarına bakışta yatay bir seyir söz konusu

Son üç anketimizin ortaya koyduğu sonuçlara göre, şirketlerin iç finansmana bakış açılarında radikal bir değişiklik olmadığını gözlemliyoruz. Dış finansman kaynaklarına göre daha çok tercih edildiği aşikar. Bununla birlikte CFO’ların şirketlerinin bu konuda zorlanabileceklerine dair bazı kaygılar taşıdıklarına dair ufak ipuçları da anket sonuçlarımızdan çıkarabileceğimiz bir sonuç…

44,1%

41,2%

44,8%42,5%

41,2%

35,1%

13,4%

17,6%

20,1%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Mevcut durumda şirketiniz için (banka kredisi, kurumsal borçlanma, özsermaye, iç

finansman) gibi fon kaynaklarını nasıl değerlendirmektesiniz?

(İç finansman için verilen yanıtlar)

Cazip Ne cazip ne cazip değil Cazip değil

Page 21: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

CFO’ların öncelikleriSon 3 anketin karşılaştırması

Page 22: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

22

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Son 3 anketin ortalaması

CFO’lar ve mali işler fonksiyonunun önümüzdeki dönem için öncelikleri

12,1%

24,4%

24,3%

9,0%

30,2%

Önümüzdeki 2 sene içerisinde mali işler fonksiyonu için aşağıdakilerden hangisi bir

numaralı öncelik olacaktır?

Yetenekleri bulmak ve elde tutmak Finansta dijital dönüşüm

Diğer departmanlar ile stratejik iş ortaklığı Finans organizasyonunun yeniden yapılandırılması

Daha verimli bir yapı ve işleyişe geçiş

Page 23: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

23

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

2016 2017

CFO’lar ve mali işler fonksiyonu için öncelikli alanların dönemler bazında değişimi

5,6%

20,0%

10,7%

22,4%

20,0%

30,7%

33,6%

20,0% 19,3%

7,2%8,6%

11,3%

31,2% 31,4%

28,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Önümüzdeki 2 sene içerisinde mali işler fonksiyonu için aşağıdakilerden hangisi bir numaralı

öncelik olacaktır?

Yetenekleri bulmak ve elde tutmak Finansta dijital dönüşüm

Diğer departmanlar ile stratejik iş ortaklığı Finans organizasyonunun yeniden yapılandırılması

Daha verimli bir yapı ve işleyişe geçiş

Page 24: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

24

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Son 3 anketin ortalaması

Mali işler fonksiyonunun en zorlandığı alanlar

20,3%

14,7%

11,4%

30,8%

22,8%

Diğer departmanlar ile birlikte çalışırken mali işler fonksiyonu olarak en çok

zorlandığınız alan aşağıdakilerden hangisidir?

Bütçe Süreci Yatırımların Fizibilitesi Karlılık Analizi

Net İşletme Sermayesi Yönetimi Giderlerin Kontrolü

Page 25: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

25

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

2016 2017

Mali işler fonksiyonunun en zorlandığı alanların dönemler bazında değişimi

18,4%

20,0%

22,4%

17,6%

14,3%

12,2%12,8%

8,6%

12,9%

29,6%

31,4% 31,3%

21,6%

25,7%

21,1%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Diğer departmanlar ile birlikte çalışırken mali işler fonksiyonu olarak en çok zorlandığınız alan

aşağıdakilerden hangisidir?

Bütçe Süreci Yatırımların Fizibilitesi Karlılık Analizi Net İşletme Sermayesi Yönetimi Giderlerin Kontrolü

Page 26: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

26

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Dijital dönüşüm ve yeni teknolojiler CFO’ların en öncelikli gelişim alanıSon 3 anketin ortalaması

19,3%

24,3%

39,1%

1,7%

15,5%

Bir CFO olarak aşağıdaki alanlardan hangisinde kendinizi daha fazla geliştirmek istersiniz?

Liderlik Becerileri Kurumsal Risk Yönetimi

Dijital Dönüşüm ve Yeni Teknolojiler İş Hukuku

Finansal Modelleme

Page 27: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

27

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

23,6%

20,0%

14,4%

22,0%

25,7% 25,3%

37,8%

34,3%

45,2%

3,1%

0,0%

2,1%

13,4%

20,0%

13,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

45,0%

50,0%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Bir CFO olarak aşağıdaki alanlardan hangisinde kendinizi daha fazla geliştirmek istersiniz?

Liderlik Becerileri Kurumsal Risk Yönetimi Dijital Dönüşüm ve Yeni Teknolojiler İş Hukuku Finansal Modelleme

CFO’ların gelişim alanlarının dönemler bazında değişimi

2016 2017

Page 28: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

28

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Finans fonksiyonunda ekiplerin kariyer beklentileri en kritik İK başlığı olarak dikkat çekiyorSon 3 anketin ortalaması

19,2%

15,5%

28,3%

18,2%

18,8%

Şu anda İnsan Kaynakları konusunda en çok zorlandığınız alan aşağıdakilerden hangisidir?

Kendimi ve ekibimi yedekleyebilmek

Ekibimin performansını somut kriterlerle ölçmek ve değerlendirmek

Ekibimin kariyer yoluna ilişkin beklentilerini yönetebilmek

Farklı alanlarda aynı anda yetkinlikler geliştirmiş bir ekip kurabilmek

Mali işlerden beklenen hizmet seviyesini eldeki kaynaklar ve bütçe ile karşılayabilmek

Page 29: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

29

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Finans fonksiyonunda İK temelli önceliklerin dönemler bazında değişimi 2016 2017

16,7%

26,5%

14,4%

9,5%11,8%

25,3%

22,2%

17,6%

45,2%

23,0%

29,4%

2,1%

28,6%

14,7%13,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

45,0%

50,0%

Q1 2016 Q3 2016 Q1 2017

Şu anda İnsan Kaynakları konusunda en çok zorlandığınız alan aşağıdakilerden hangisidir?

Kendimi ve ekibimi yedekleyebilmek

Ekibimin performansını somut kriterlerle ölçmek ve değerlendirmek

Ekibimin kariyer yoluna ilişkin beklentilerini yönetebilmek

Farklı alanlarda aynı anda yetkinlikler geliştirmiş bir ekip kurabilmek

Mali işlerden beklenen hizmet seviyesini eldeki kaynaklar ve bütçe ile karşılayabilmek

Page 30: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

CFO gündemini Deloitte ile takip edin!

Page 31: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

31

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Deloitte Türkiye CFO Serisi’nin önceki yayınları

Page 32: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

32

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Türk CFO’lar için Türkiye’ye özel içerik

Page 33: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

33

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

Türkiye’nin CFO’ları

Türkiye’de CFO’larla ilgili ve CFO’lar için yazılmış ilk eser…

CFO’lar… Kurumsal hayatın son dönemlerdeki yükselen değerleri. Milyarlarca doları onlara emanet ediyoruz, hayati stratejik kararlarımızda onlara danışıyoruz. Peki yaptıklarından, başardıklarından ne kadar haberdarız? Büyüme, kriz, stratejik ortaklıklar, satın alma ve birleşmeler, küreselleşme, kurumsallaşma, halka arz, yatırımlar, markalaşma, risk yönetimi denildiğinde CFO nasıl katkı sağlar? Neden gittikçe daha fazla şirket CEO olarak CFO’larını atıyor? İK ve teknoloji CFO için ne ölçüde önem taşıyor? Gelecekte CFO’ları neler bekliyor?

20 senelik kariyerinde 200’ün üzerinde firmayla işbirliği yapmış ve farklı CFO’lar ile bir araya gelmiş Deloitte CFO Hizmetleri Lideri Cem Sezgin, kitabında bu soruları yanıtlıyor. Üstelik bunu yaparken yalnız da değil! Türkiye’nin önde gelen ve başarılı projelerde yolunun kesiştiği 40 farklı CFO da, farklı alanlardaki deneyim ve vizyonlarını paylaşarak ona eşlik ediyor. Türkiye'nin CFO’larıyönetime, karar vermeye, geleceği şekillendirmeye dair önemli bir başucu kitabı.

‘Türkiye’nin CFO’ları kitabını, D&R, Remzi Kitapevlerinin merkezi şubelerinde ve online kitap satış sitelerinde bulabilirsiniz.

Page 34: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

Desteğe ihtiyacınız olduğunda

Page 35: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

35

Deloitte Türkiye CFO Serisi: 2017 / 1

CFO’lar için sunduğumuz hizmetler hakkında bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

İletişim

Gökay ÖzdemirDirektör, Finansal Dönüşüm Hizmetleri LideriDeloitte Türkiye

[email protected]

Cem SezginOrtak, CFO HizmetleriLideriDeloitte Türkiye

[email protected]

www.deloitte.com.trTel: 0212 366 6000

http://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/finance-transformation/topics/financetransformation.htmlİletişim

CFO’lara özel global ve yerel yayınlarımızı takip edebilirsiniz:

Page 36: Avrupa CFO Anketi Türkiye sonuçlarının analizi · Türkiye sonuçlarının analizi. ... görümelerde de benzer görüler dile getiriliyor. Türk CFO’lar, Avrupa’nın riskten

Deloitte; İngiltere mevzuatına göre kurulmuş olan Deloitte Touche Tohmatsu Limited (“DTTL”) şirketini, üye firma ağındaki

şirketlerden ve ilişkili tüzel kişiliklerden bir veya birden fazlasını ifade etmektedir. DTTL ve üye firmalarının her biri ayrı ve

bağımsız birer tüzel kişiliktir. DTTL (“Deloitte Global” olarak da anılmaktadır) müşterilere hizmet sunmamaktadır. Global üye

firma ağımızla ilgili daha fazla bilgi almak için www.deloitte.com/about adresini ziyaret ediniz.

Deloitte, denetim, danışmanlık, finansal danışmanlık, risk danışmanlığı, vergi ve ilgili alanlarda, birçok farklı endüstride faaliyet

gösteren özel ve kamu sektörü müşterilerine hizmet sunmaktadır. Deloitte her beş Fortune Global 500® şirketinden dördüne

hizmet verirken, dünya çapında farklı bölgelerde 150’den fazla ülkede yer alan global üye firma ağı ile, müşterilerinin iş

dünyasında karşılaştıkları zorlukları aşmalarına destek olmak ve başarılarına katkıda bulunmak amacıyla dünya standartlarında

yüksek kalitede hizmetler sunmaktadır. Deloitte’un 245.000’i aşan uzman kadrosunun iz bırakan bir etkiyi nasıl yarattığı

konusunda daha fazla bilgi almak için Facebook, LinkedIn ya da Twitter sayfalarımızı takip ediniz.

Bu belgede yer alan bilgiler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır ve Deloitte Touche Tohmatsu Limited, onun üye firmaları veya

ilişkili kuruluşları (birlikte, “Deloitte Network” olarak anılacaktır) tarafından profesyonel bağlamda herhangi bir tavsiye veya

hizmet sunmayı amaçlamamaktadır. Şirketinizi, işinizi, finansmanınızı ya da mali durumunuzu etkileyecek herhangi bir karar

ya da aksiyon almadan, yetkin bir profesyonel uzmana danışın. Deloitte Network bünyesinde bulunan hiçbir kuruluş, bu

belgede yer alan bilgilerin üçüncü kişiler tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu

değildir.

© 2017. Daha fazla bilgi için Deloitte Türkiye (Deloitte Touche Tohmatsu Limited üye şirketi) ile iletişime geçiniz.